Leptospermum

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Leptospermum
Ilustracja
Leptospermum scoparium
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

mirtowce

Rodzina

mirtowate

Rodzaj

leptospermum

Nazwa systematyczna
Leptospermum J.R.Forst. & G.Forst.
Char. Gen. Pl.: 71 (1776)[3]
Typ nomenklatoryczny

L. scoparium J. R. Forster et J. G. A. Forster[4]

Synonimy
  • Agonomyrtus S.Schauer ex Rchb.
  • Glaphyria Jack
  • Leptospermopsis S.Moore
  • Macklottia Korth.[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Leptospermum continentale
Leptospermum epacridoideum

Leptospermum[5] (Leptospermum J.R.Forst. & G.Forst.) – rodzaj roślin z rodziny mirtowatych. Obejmuje 88 gatunków[3]. Występują one na obszarze od Półwyspu Indochińskiego po Nową Zelandię, z centrum zróżnicowania w Australii, gdzie obecnych jest 79 gatunków[6][7]. Gatunki introdukowane z tego rodzaju rosną w południowej i wschodniej Afryce, w Kalifornii, Wielkiej Brytanii[3], na Hawajach, ale też w Australii, poza swym naturalnym zasięgiem[6]. Rosną w różnych siedliskach – od terenów skalistych, po zbiorowiska roślin drobnolistnych („wrzosowiska”), zasiedlają także mokradła i brzegi strumieni[7].

Różne gatunki i mieszańce uprawiane są jako krzewy ozdobne, zwłaszcza popularny jest leptospermum sztywne L. scoparium w odmianach o kwiatach pełnych i czerwonych[6][7]. Wydzielane olejki eteryczne odstraszają komary (z tego powodu uprawiany jest zwłaszcza L. liversidgei). Olejek z L. petersonii o zapachu cytrynowym używany jest do aromatyzowania napojów, kosmetyków i syntezy witaminy A, aczkolwiek może powodować efekt uboczny w postaci rozwoju piersi u chłopców. Liście krzewów z tego rodzaju są zaparzane, dając aromatyczny napój pijany podobnie jak herbata[6]. Dostarczają drewna i są miododajne – ceniony jest miód z L. scoparium zwany manuka[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Leptospermum laevigatum
Owoce Leptospermum arachnoides
Pokrój
Krzewy i drzewa do 18 m wysokości[7].
Liście
Zimozielone, skrętoległe, drobne, pojedyncze, zwykle wąskoeliptyczne, całobrzegie, często srebrzyste[7].
Kwiaty
Pojedyncze lub w pęczkach po dwa–trzy w kątach liści, zwykle obupłciowe, ale czasem też jednopłciowe. Działki kielicha w liczbie od 5 do 7 u dołu kubeczkowato zrośnięte, z wolnymi końcami o równej długości. Płatki korony w liczbie 5, białe lub różowe, rzadko czerwone, zwykle zaokrąglone. Pręciki liczne, zebrane w 5 wiązek naprzeciwległych płatkom, zazwyczaj krótsze od okwiatu. Dolna lub wpół dolna zalążnia tworzona jest przez pięć owocolistków zawierających liczne zalążki, zwieńczona pojedynczą szyjką słupka[7].
Owoce
Drewniejące, twarde torebki, często zwieńczone trwałymi działkami kielicha, uwalniające nasiona pod wpływem działania ognia[7].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna

Rodzaj z plemienia Leptospermeae, podrodziny Myrtoideae, rodziny mirtowatych (Myrtaceae)[8].

Wykaz gatunków[3]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-21] (ang.).
  3. ↑ a b c d e Leptospermum J.R.Forst. & G.Forst.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-22].
  4. ↑ Leptospermum. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-01-22].
  5. ↑ Mieczysław Czekalski, Rośliny ozdobne do dekoracji wnętrz, Poznań: Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu, 1996, s. 58, ISBN 83-7160-011-9.
  6. ↑ a b c d e David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 521, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  7. ↑ a b c d e f g Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 317. ISBN 0-333-73003-8.
  8. ↑ Genus Leptospermum J. R. Forst. & G. Forst.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-01-22].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Leptospermum&oldid=71694261”