Ziemniara

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ziemniara
Ilustracja
Ziemniara jadalna
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

selerowce

Rodzina

selerowate

Rodzaj

ziemniara

Nazwa systematyczna
Arracacia E. N. Bancroft
Verh. Vereins Beförd. Gartenbaues Königl. Preuss. Staaten 4: 386. 1828[3]
Typ nomenklatoryczny

non designatus [3]

Synonimy
  • Nematosciadium H. Wolff
  • Velaea D. Dietr.[4]
Multimedia w Wikimedia Commons
Bulwy ziemniary jadalnej
Arracacia elata

Ziemniara, arakacznik[5] (Arracacia Bancr.) – rodzaj roślin należący do rodziny selerowatych Apiaceae. Obejmuje ok. 41[6]–55[7] gatunków. Występują one w strefie międzyzwrotnikowej Ameryki Północnej i Południowej[7]. Ziemniara jadalna, zwana też arakacznikiem jadalnym, A. xanthorrhiza dostarcza jadalnych bulw (po spodniej stronie spichrzowego kłącza wyrastają bulwy korzeniowe)[5]. Przewyższają one smakiem, aromatem i wartością odżywczą bulwy ziemniaków[5] i w wielu miejscach w Andach są od nich bardziej popularne[7]. Próby uprawy tego gatunku w Europie skończyły się niepowodzeniem[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Tęgie byliny z korzeniem palowym lub bulwami, o pędach nagich lub owłosionych, wyprostowanych lub wspierających się na podporach, rozgałęzionych lub pojedynczych[8].
Liście
Skrętoległe, pochwiaste u nasady, z blaszką pojedynczo lub kilkukrotnie trójdzielną lub pierzasto złożoną, z końcowymi odcinkami wąskimi do nitkowatych, cienkimi lub skórzastymi[8].
Kwiaty
Białe, różowawe, zielonkawożółte lub zielonkawe, zebrane w baldaszki, te z kolei w luźny lub gęsty baldach złożony. Szypuły kwiatostanu bez pokryw, ale pod szypułkami baldaszków zwykle obecne są pokrywki. Działki kielicha bardzo zredukowane. Płatki korony na końcach zawinięte. Stylopodium stożkowate lub drobne zwieńczone krótszymi lub dłuższymi szyjkami słupka[8].
Owoce
Rozłupnie rozpadające się na dwie podługowate rozłupki, zwężające się zwykle ku górze, silnie spłaszczone bocznie i z wyraźnymi ostrokanciastymi lub zaokrąglonymi żebrami, czasem zredukowanymi[8].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna

Rodzaj w obrębie rodziny selerowatych (baldaszkowatych) Apiaceae klasyfikowany jest do podrodziny Apioideae i plemienia Selineae[4].

Relacje między gatunkami klasyfikowanymi do rodzajów Arracacia, Tauschia i Neonelsonia są niejasne i wymagają rewizji[8].

Wykaz gatunków (nazwy zaakceptowane według The Plant List)[6]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-07-07] (ang.).
  3. ↑ a b Arracacia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-07-07].
  4. ↑ a b Genus: Arracacia Bancr.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-07-07].
  5. ↑ a b c d Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989, s. 408. ISBN 83-09-00256-4.
  6. ↑ a b Arracacia. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-07-07].
  7. ↑ a b c David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 74, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  8. ↑ a b c d e Arracacia Bancr.. [w:] World Flora Online [on-line]. [dostęp 2019-07-07].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ziemniara&oldid=70134270”