Titel Inhoudstafel Tekst - Voedingstechnologie

Titel 

4 JULI 2002. - Besluit van de Waalse Regering tot bepaling van de sectorale voorwaarden inzake het 

ingeperkte gebruik van genetisch gemodificeerde of pathogene organismen. (Vertaling). 

Bron : WAALSE GEWEST 

Publicatie : 21-09-2002 

Inwerkingtreding : 01-10-2002 

Dossiernummer : 2002-07-04/47 

Inhoudstafel Tekst Begin 

HOOFDSTUK I. - Begripsomschrijving en toepassingsgebied. 

Afdeling 1. - Begripsomschrijving. 

Art. 1-2 

Afdeling 2. - Toepassingsgebied. 

Art. 3 

HOOFDSTUK II. - Risicobeoordeling. 

Art. 4-6 

HOOFDSTUK III. - Vertrouwelijkheid. 

Art. 7-8 

HOOFDSTUK IV. - Inperkingsmaatregelen en andere beschermingsmaatregelen. 

Art. 9-10 

HOOFDSTUK V. - Duur van de exploitatie. 

Art. 11 

HOOFDSTUK VI. - Rampenplan. 

Art. 12 

HOOFDSTUK VII. - Gebruiker. 

Art. 13 

HOOFDSTUK VIII. - Verantwoordelijke voor de bioveiligheid en bioveiligheidscomité. 

Afdeling 1. - Verantwoordelijke voor de bioveiligheid. 

Art. 14 

Afdeling 2. - Bioveiligheidscomité. 

Art. 15-17 

HOOFDSTUK IX. - Verplichtingen van de exploitant. 

Afdeling 1. - Herziening en register van de risicobeoordeling. 

Art. 18 

Afdeling 2. - Nieuwe gegevens. 

Art. 19-20 

HOOFDSTUK X. Monsterafname en nazicht. 

Art. 21 

HOOFDSTUK XI. - Overgangsbepalingen. 

Art. 22-25 

BIJLAGEN. 

Art. N1-3N3, N4-N6 

Tekst Inhoudstafel Begin 

HOOFDSTUK I. - Begripsomschrijving en toepassingsgebied. 

Afdeling 1. - Begripsomschrijving. 

Artikel 1. Richtlijn 90/219/EEG van de Raad van 23 april 1990 inzake het ingeperkte gebruik van 

genetisch gemodificeerde micro-organismen, gewijzigd bij de richtlijnen 94/51/EG van de Commissie van 

7 november 1994 en 98/81/EG van de Raad van 26 oktober 1998, wordt bij dit besluit omgezet. 

Art. 2. Voor de toepassing van dit besluit wordt verstaan onder : 

1° " micro-organisme " : elke cellulaire of niet cellulaire microbiologische entiteit met het vermogen tot 

replicatie of tot overbrenging van genetisch materiaal, met inbegrip van virussen, viroïden, dierlijke en 

plantencellen in cultuur; 

2° " organisme " : elke biologische entiteit, met inbegrip van micro-organismen, met het vermogen tot 

replicatie en/of tot overbrenging van genetisch materiaal; 

3° " menselijke pathogenen " : de micro-organismen, de celculturen en de endoparasiten, met inbegrip 

van hun genetisch gemodificeerde derivaten, die bij de immunocompetente mens een infectie, een allergie 

of een vergiftiging kunnen veroorzaken; 

4° "zoöpathogenen " : de micro-organismen, de celculturen en de endoparasiten, met inbegrip van hun

genetisch gemodificeerde derivaten, die bij het immunocompetente dier een infectie, een allergie of een 

vergiftiging kunnen veroorzaken; 

5° " fytopathogenen " : de organismen, met inbegrip van hun genetisch gemodificeerde derivaten, die bij 

de gezonde plant een ziekte kunnen veroorzaken; 

6° " pathogeen organisme " : het geheel van de menselijke pathogenen, zoöpathogenen en 

fytopathogenen; 

7° " genetisch gemodificeerd organisme (GGO) " : een al dan niet pathogeen organisme waarvan het 

genetische materiaal veranderd is op een wijze die van nature door voortplanting en/of natuurlijke 

recombinatie niet plaatsvindt. 

Volgens deze definitie vindt in elk geval genetische modificatie plaats indien één van de in bijlage I, deel 

1, genoemde technieken wordt toegepast. 

De in bijlage I, deel 2, genoemde technieken worden niet beschouwd als technieken die tot genetische 

modificatie leiden; 

8° " genetisch gemodificeerd micro-organisme (GGM) " : een micro-organisme waarvan het genetische 

materiaal gewijzigd is op een wijze die van nature door voortplanting en/of natuurlijke recombinatie niet 

plaatsvindt. 

Volgens deze definitie vindt in elk geval genetische modificatie plaats indien één van de in bijlage I, deel 

1, genoemde technieken wordt toegepast. 

De in bijlage I, deel 2, genoemde technieken worden niet beschouwd als technieken die tot genetische 

modificatie leiden; 

9° " zichzelf verspreidende GGO " : de genetisch gemodificeerde eukaryoten behorende met name tot 

insekten, ongewervelde dieren, vissen, vogels, knaagdieren en tot planten die kunnen bestuiven; 

10° " ingeperkt gebruik " : elke activiteit waarbij organismen genetisch worden gemodificeerd of 

waarbij genetisch gemodificeerde en/of pathogene organismen worden gekweekt, opgeslagen, 

getransporteerd, vernietigd, verwijderd of anderszins gebruikt en waarbij specifieke 

inperkingsmaatregelen worden gebruikt om het contact van die organismen met de bevolking in het 

algemeen en het milieu te beperken alsook om hen een hoge veiligheidsgraad te waarborgen; 

11° " gebruiker " : elke door de exploitant belaste natuurlijke persoon die verantwoordelijk is voor één 

of meer soorten ingeperkt gebruik van genetische gemodificeerde en/of pathogene organismen binnen de 

inrichting; 

12° " ongeval " : elk incident tijdens het ingeperkte gebruik waarbij onbedoeld een significante 

hoeveelheid genetisch gemodificeerde en/of pathogene organismen vrijkomt waardoor de menselijke, 

dierlijke en plantaardige gezondheid of het milieu onmiddellijk of op termijn in gevaar kan worden 

gebracht; 

13° " technisch deskundige " : de Afdeling Bioveiligheid en Biotechnologie (ABB) van het 

Wetenschappelijke Instituut Volksgezondheid Louis Pasteur, zoals bepaald in het 

samenwerkingsakkoord; 

14° " technisch ambtenaar " : de door de Regering aangewezen ambtenaar van het Directoraat-generaal 

Natuurlijke Hulpbronnen en Leefmilieu van het Ministerie van het Waalse Gewest; 

15° " toezichthoudende ambtenaar " : de ambtenaar aangewezen bij het besluit van de Waalse 

Gewestexecutieve van 22 december 1992 tot aanwijzing van de ambtenaren bevoegd voor het opsporen en 

vaststellen van overtredingen inzake de milieubescherming; 

16° " samenwerkingsakkoord " : het samenwerkingsakkoord van 25 april 1997 tussen de Federale Staat 

en de Gewesten betreffende de wetenschappelijke en administratieve samenwerking inzake bioveiligheid, 

goedgekeurd bij het decreet van 5 juni 1997; 

17° " Minister " : de Minister van Leefmilieu; 

18° " decreet " : het decreet van 11 maart 1999 betreffende de milieuvergunning.1 

Afdeling 2. - Toepassingsgebied. 

Art. 3. De sectorale voorwaarden betreffende het ingeperkte gebruik van genetisch gemodificeerde of 

pathogene organismen zijn van toepassing op de installaties of activiteiten bedoeld in de rubrieken nr. 

73.10.03, 73.10.04, 73.90.01 en 73.90.02 van bijlage 1 bij het besluit van de Waalse Regering tot vaststelling 

van de lijst van de projecten onderworpen aan het milieueffectonderzoek en van de beschermde 

installaties en activiteiten. 

De sectorale voorwaarden zijn niet van toepassing op : 

1° ingeperkt gebruik waarbij alleen niet-gemodificeerde en niet-pathogene organismen tegelijk worden 

aangewend; 

2° ingeperkt gebruik waarbij alleen GGO's worden aangewend die verkregen worden door middel van 

de in bijlage II, deel 1, genoemde technieken en methoden en die schriftelijk als dusdanig zijn 

gecertificeerd door de technisch deskundige, op voorwaarde dat ze niet-pathogeen zijn; 

3° ingeperkt gebruik waarbij alleen GGO's worden aangewend die op de markt worden gebracht 

overeenkomstig Richtlijn 90/220/EEG van de Raad van 23 april 1990 inzake de doelbewuste introductie 

van genetisch gemodificeerde organismen in het milieu of overeenkomstig elke andere communautaire 

wetgeving die gelijkstaat met bovengenoemde Richtlijn en die voorziet in een specifieke 

milieueffectbeoordeling, op voorwaarde dat het ingeperkte gebruik voldoet aan de voorwaarden 

waaronder de commercialisering ervan wordt toegelaten, met name de traceerbaarheid en de etikettering;

4° ingeperkt gebruik waarbij alleen die soorten GGM's worden aangewend die voldoen aan de in bijlage 

II, deel 2, bij dit besluit bedoelde criteria op grond waarvan wordt vastgesteld dat zij onschadelijk zijn 

voor de menselijke gezondheid en het milieu; die soorten GGM's worden door de Minister vermeld in 

bijlage II, deel 3, bij deze sectorale voorwaarden. 

HOOFDSTUK II. - Risicobeoordeling. 

Art. 4. De onderstaande bepalingen moeten in acht genomen worden bij de risicobeoordeling van het 

ingeperkte gebruik van genetisch gemodificeerde of pathogene organismen, waarvan gewag moet worden 

gemaakt in de aanvraag om milieuvergunning krachtens deel 12 van het aanvraagformulier voor de 

milieuvergunning bedoeld in bijlage I bij het besluit van de Waalse Regering van 4 juli 2002 betreffende 

de procedure voor de toekenning van de milieuvergunning en de globale vergunning, de aangiften en de 

administratieve politiemaatregelen. 

Art. 5. Bij de risicobeoordeling moeten op zijn minst de princiepen bedoeld in bijlage III bij de sectorale 

voorwaarden in acht worden genomen. 

Daarbij moet inzonderheid rekening worden gehouden met de problematiek van de verwijdering van 

afval en afvalwater. 

De risicobeoordeling wordt door de aanvrager onderworpen aan het advies van de technisch deskundige. 

Dat advies wordt bij de vergunningaanvraag gevoegd. 

Art. 6. De risicobeoordeling dient om de verschillende soorten ingeperkt gebruik in te delen in één van de 

vier volgende risicoklassen, met name : 

klasse 1 : ingeperkt gebruik met onbestaand of niet noemenswaard risico, maw het ingeperkte gebruik 

waarvoor het inperkingsniveau 1 wordt aangegeven om de menselijke gezondheid en het milieu te 

beschermen; 

klasse 2 : ingeperkt gebruik met gering risico, maw het ingeperkte gebruik waarvoor het tweede 

inperkingsniveau wordt aangegeven om de menselijke gezonheid en het milieu te beschermen; 

klasse 3 : ingeperkt gebruik met matig risico, maw het ingeperkte gebruik waarvoor het derde 

inperkingsniveau wordt aangegeven om de menselijke gezondheid en het milieu te beschermen; 

klasse 4 : ingeperkt gebruik met hoog risico, maw het ingeperkte gebruik waarvoor het vierde 

inperkingsniveau wordt aangegeven om de menselijke gezondheid en het milieu te beschermen. 

HOOFDSTUK III. - Vertrouwelijkheid. 

Art. 7. De vertrouwelijke gegevens of de gegevens ivm het fabrieksgeheim en de patenten die de 

aanvrager mag vermelden in het derde deel van het aanvraagformulier voor de milieuvergunning bedoeld 

in bijlage I bij het besluit van de Waalse Regering van 4 juli 2002 betreffende de procedure voor de 

toekenning van de milieuvergunning en de globale vergunning, de verklaringen en de administratieve 

politiemaatregelen, mogen niet betrekking hebben : 

1° op de naam en het adres van de exploitant en de gebruiker; 

2° op de beschrijving van het genetisch gemodificeerde micro-organisme of de genetisch gemodificeerde 

micro-organismen of van de pathogene organismen; 

3° op de klasse en de plaats van het ingeperkte gebruik, noch op de inperkingsmaatregelen; 

4° op de evaluatie van de voorzienbare effecten, met name de pathogene en/of milieustorende effecten; 

5° de informatie bekendgemaakt in een of ander nieuwsblad of door een patentendienst. 

Art. 8. De bevoegde overheid, de technisch ambtenaar en de technisch deskundige delen de 

vertrouwelijke gegevens waarvan ze op de één of andere manier kennis hebben genomen, niet mee aan 

derden en zij beschermen de intellectuele eigendomsrechten betreffende de ingezamelde gegevens. 

Wanneer de exploitant om welke reden ook zijn aanvraag of zijn aangifte intrekt, zijn de bevoegde 

overheid, de technisch ambtenaar en de technisch deskundige gehouden aan de vertrouwelijkheid van de 

verstrekte gegevens. 

In geval van definitieve weigering en op verzoek maken de bevoegde overheid, de technisch ambtenaar 

en de technisch deskundige de eventuele bijlage met de vertrouwelijke gegevens weer over aan de 

exploitant bij ter post aangetekend schrijven. 

HOOFDSTUK IV. - Inperkingsmaatregelen en andere beschermingsmaatregelen. 

Art. 9. De risicoklasse, die bepaald wordt overeenkomstig de voorschriften van hoofdstuk II, bevat het 

inperkingsniveau en de andere beschermingsmaatregelen bedoeld in bijlage IV en toepasselijk op het 

ingeperkte gebruik van GGO's of pathogene organismen. 

Wanneer twijfel bestaat omtrent de klasse die het meest geschikt is voor het geplande ingeperkte 

gebruik, worden de strengste beschermingsmaatregelen toegepast, tenzij in overleg met de bevoegde 

overheid, die het advies van de technisch deskundige heeft verkregen, afdoende bewijzen worden 

overgelegd dat minder stringente maatregelen gewettigd zijn. 

Art. 10. Onverminderd de bijzondere voorwaarden waaraan moet worden voldaan, wordt het ingeperkte 

gebruik van GGO's of pathogene organismen of het ingeperkte gebruik van GGO's waarvoor een aangifte 

nodig is, onderworpen aan de inperkingsmaatregelen en aan de andere beschermingsmaatregelen bedoeld 

in bijlage IV. 

HOOFDSTUK V. - Duur van de exploitatie. 

Art. 11. Overeenkomstig artikel 50, § 2, van het decreet, wordt de milieuvergunning betreffende het 

ingeperkte gebruik van GGO's of van pathogene organismen verleend voor maximum 10 jaar. 

HOOFDSTUK VI. - Rampenplan.

Art. 12. De aanvrager van een milieuvergunning betreffende het ingeperkte gebruik van GGO's of 

pathogene organismen voegt een ontwerp van rampenplan bij zijn aanvraag. 

Het ontwerp van rampenplan bepaalt de organisatiemaatregelen, de interventiemethoden en de middelen 

die de exploitant nodig heeft om de mens en het milieu te beschermen. De inhoud ervan ligt vast in bijlage 

V. Dit artikel is niet van toepassing op de aangiften betreffende het ingeperkte gebruik van GGO's. 

HOOFDSTUK VII. - Gebruiker. 

Art. 13. Het ingeperkte gebruik van genetisch gemodificeerde of pathogene organismen valt onder het 

gezag van één of meer gebruikers die aangewezen worden door de exploitant. Als de exploitant een 

gebruiker van zijn opdracht wil ontslaan, moet hij eerst een andere gebruiker aanwijzen als 

verantwoordelijke voor het ingeperkte gebruik. In dat geval deelt hij de naam van de als dusdanig 

aangewezen persoon mee aan de bevoegde overheid, de technisch ambtenaar en de technisch deskundige. 

Hij handelt insgelijks in geval van aftreding, pensionering, langdurige onbekwaamheid, overlijden of 

ontslag. 

HOOFDSTUK VIII. - Verantwoordelijke voor de bioveiligheid en bioveiligheidscomité. 

Afdeling 1. - Verantwoordelijke voor de bioveiligheid. 

Art. 14. De exploitant wijst een verantwoordelijke voor de bioveiligheid aan. 

Binnen de bevoegdheden van de externe milieupolitie heeft de verantwoordelijke voor de bioveiligheid oa 

de volgende opdrachten : 

1° toezicht houden op de risicobeoordeling van het ingeperkte gebruik van GGO's of pathogene 

organismen; 

2° de aangiften coördineren, alsook de aanvragen om milieuvergunningen betreffende het ingeperkte 

gebruik van GGO's of pathogene organismen; 

3° de personeelsleden vormen, onder wie de bij het ingeperkte gebruik betrokken gebruikers; 

4° het afvalbeheer waarnemen; 

5° zich vergewissen dat bij eventuele ongevallen de gepaste maatregelen worden genomen; 

6° zorgen voor de traceerbaarheid van de gegevens; 

7° nagaan hoe de GGO's of pathogene organismen worden opgeslagen en binnen de installatie vervoerd 

en hoe de lokalen worden ontsmet; 

8° interne inspecties organiseren en eraan deelnemen; 

9° zorgen voor het onderhoud en de controle van de apparatuur; 

10° ervoor zorgen dat de gebruikers de regels naleven; 

11° er vooral voor zorgen dat de bioveiligheid van de installatie wordt verzekerd. 

Afdeling 2. - Bioveiligheidscomité. 

Art. 15. De exploitant moet een bioveiligheidscomité oprichten binnen de maand nadat de 

milieuvergunning is verleend aan een inrichting met één of meer soorten ingeperkt gebruik van GGO's of 

pathogene organismen of, in geval van aangifte, binnen de maand na afloop van de termijn bedoeld in 

artikel 15 van het decreet. 

Het bioveiligheidscomité bestaat uit : 

1° vertegenwoordigers van de directie die verantwoordelijk zijn voor het ingeperkte gebruik; 

2° vertegenwoordigers van het personeel betrokken bij het ingeperkte gebruik; 

3° de verantwoordelijke voor de bioveiligheid; 

4° gecoöpteerde leden wanneer een specifieke kennis wordt vereist. 

De voorzitter wordt aangewezen onder de leden van het bioveiligheidscomité. 

De exploitant of, in voorkomend geval, de gebruiker geeft de bevoegde overheid en de technisch 

ambtenaar zo spoedig mogelijk kennis van de samenstelling van het bioveiligheidscomité. 

Art. 16. Binnen de bevoegdheden van de externe milieupolitie heeft het bioveiligheidscomité de volgende 

opdrachten : 

1° het ingeperkte gebruik controleren; 

2° toezien op de opstelling van de aangiften en de vergunningsaanvragen; 

3° nagaan of verschillende ontwerpen van ingeperkt gebruik binnen dezelfde installatie verenigbaar zijn; 

4° zorgen voor de bioveiligheid wanneer binnen dezelfde installatie meer soorten ingeperkt gebruik 

bestaan; 

5° de inachtneming van regels opleggen aan de gebruikers; 

6° meer algemeen zorgen voor de bioveiligheid van het ingeperkte gebruik doorgevoerd binnen de 

installatie. 

Art. 17. De bevoegde overheid kan de exploitant vrijstellen van de verplichting tot oprichting van een 

bioveiligheidscomité op grond van het advies van de technisch ambtenaar en van de technisch deskundige, 

al naar gelang de omvang van de installatie, het type ingeperkt gebruik, het aantal betrokken personen, de 

aard en de hoeveelheid voortgebrachte afvalstoffen. In dat geval worden de opdrachten van het 

bioveiligheidscomité toevertrouwd aan de verantwoordelijke voor de bioveiligheid. 

HOOFDSTUK IX. - Verplichtingen van de exploitant. 

Afdeling 1. - Herziening en register van de risicobeoordeling. 

Art. 18. De risicobeoordeling bedoeld in artikel 4 en volgende van de sectorale voorwaarden wordt 

regelmatig herzien door de exploitant of de gebruiker, meer bepaald als er reden is te stellen dat ze niet 

meer opportuun is gezien de evolutie op wetenschappelijk en technisch vlak.

De exploitant of de gebruiker houdt een dossier met de in artikel 4 bedoelde beoordelingen en de 

herzieningen ervan, alsmede een register van de in de installatie aanwezige pathogene of genetisch 

gemodificeerde organismen. De technisch ambtenaar en de toezichthoudende ambtenaar mag die 

documenten inzien op gewoon verzoek. 

De exploitant bewaart alle documenten betreffende de pathogene of genetisch gemodificeerde 

organismen gedurende tien jaar, te rekenen van de vervaldatum van de vergunning. 

Afdeling 2. - Nieuwe gegevens. 

Art. 19. Als de exploitant of de gebruiker kennis heeft van nieuwe relevante gegevens, moet hij 

onmiddellijk de bevoegde overheid verwittigen. 

Art. 20. Bij ongeval verwittigt de exploitant of de gebruiker onmiddellijk de bevoegde overheid, de 

technisch ambtenaar, de toezichthoudende ambtenaar alsmede de technisch ambtenaar, en verstrekt hij 

hen de in bijlage VI bedoelde gegevens overeenkomstig artikel 58, § 2, 2°, van het decreet. 

HOOFDSTUK X. Monsterafname en nazicht. 

Art. 21. Biologische monsters worden overeenkomstig artikel 61 van het decreet in drie exemplaren 

genomen : één voor de exploitant, één voor de personen bedoeld in artikel 61, eerste lid, van het decreet en 

één voor de technisch deskundige belast met de expertise. De monsters moeten door de drie partijen 

opgeslagen worden om de biologische en genetische stabiliteit van het genomen biologische materiaal te 

waarborgen totdat personen bedoeld in artikel 61, eerste lid, van het decreet de controles hebben 

uitgevoerd. Ook de microbiologische en/of moleculaire methoden om de gebruikte genetisch 

gemodificeerde of pathogene organismen te kunnen traceren worden door de exploitant of, in 

voorkomend geval, de gebruiker ter beschikking gesteld van de personen bedoeld in artikel 61, eerste lid, 

van het decreet. 

HOOFDSTUK XI. - Overgangsbepalingen. 

Art. 22. De artikelen 9 tot 21 zijn van toepassing op de inrichtingen die over een vergunning beschikken 

bij de inwerkingtreding van de sectorale voorwaarden. Vanaf de datum van inwerkingtreding van dit 

besluit beschikt de exploitant evenwel over een termijn van drie maanden om een ontwerp van 

rampenplan, de identiteit van de gebruiker(s), de identiteit van de verantwoordelijke voor de bioveiligheid 

en de samenstelling van het bioveiligheidscomité over te maken aan de technisch deskundige en aan de 

bevoegde overheid. 

Art. 23. Titel 1, hoofdstuk 4, van het algemeen reglement voor de arbeidsbescherming wordt opgeheven. 

Art. 24. Dit besluit treedt in werking op de datum van inwerkingtreding van het decreet van 11 maart 

1999. 

Art. 25. De Minister van Leefmilieu is belast met de uitvoering van dit besluit. 

Namen, 4 juli 2002. 

De Minister-President, 

J.-Cl. VAN CAUWENBERGHE 

De Minister van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Leefmilieu, 

M. FORET 

BIJLAGEN. 

Art. N1. Bijlage I. - Deel 1. 

Technieken van genetische modificatie bedoeld in artikel 1, 7° en 8°, zijn onder meer : 

1) recombinant-nucleïnezuurtechnieken die resulteren in de vorming van nieuwe combinaties van 

genetisch materiaal doordat op enigerlei wijze buiten een organisme geproduceerde 

nucleïnezuurmoleculen worden geïnsereerd in een virus, een bacteriële plasmide of een ander 

vectorsysteem en worden geïntegreerd in een gastheerorganisme waarin zij van nature niet voorkomen 

maar waarin zij tot regelmatige replicatie in staat zijn; 

2) technieken met rechtstreekse inbrenging in een micro-organisme van erfelijk materiaal dat buiten het 

micro-organisme geprepareerd is, waaronder micro-injectie, macro-injectie en micro-encapsulatie; 

3) celfusie- of hybridisatietechnieken waarbij levende cellen met nieuwe combinaties van erfelijk 

genetisch materiaal worden gevormd door de fusie van twee of meer cellen met gebruikmaking van 

methoden die van nature niet voorkomen. 

Deel 2. 

Technieken bedoeld in artikel 1, 7° en 8°, die niet worden geacht tot genetische modificatie te leiden mits 

bij deze technieken geen gebruik wordt gemaakt van recombinant-nucleïnezuurmoleculen of GGO's die 

zijn geproduceerd met behulp van andere dan de bij bijlage II, deel 1, uitgesloten technieken/methoden : 

1) in-vitrobevruchting; 

2) natuurlijke processen, zoals conjugatie, transductie, transformatie; 

3) polyploïdie-inductie. 

Gezien om te worden gevoegd bij het besluit van de Waalse Regering van 4 juli 2002 tot bepaling van de 

sectorale voorwaarden inzake het ingeperkte gebruik van genetisch gemodificeerde of pathogene 

organismen. 

Namen, 4 juli 2002 



De Minister van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Leefmilieu,

M. FORET 

Art. N2. Bijlage II. - Deel 1. 

Ingeperkt gebruik waarbij GGO's worden aangewend die door middel van de volgende technieken of 

methoden zijn opgebouwd, kan worden vrijgesteld van de toepassing van dit besluit, overeenkomstig 

artikel 3, 2°, op voorwaarde dat bij het procédé voor de opbouw van deze GGO's geen gebruik wordt 

gemaakt van andere recombinant-nucleïnezuurmoleculen of GGO's dan die welke door middel van een of 

meer van de hieronder genoemde technieken/methoden zijn geproduceerd : 

1) mutagenese; 

2) celfusie (met inbegrip van protoplastfusie) van cellen van eukaryotische soorten, met inbegrip van de 

productie en het gebruik van hybridoma's en de fusie van plantencellen; 

3) celfusie (met inbegrip van protoplastfusie) van prokaryotische soorten die genetisch materiaal 

uitwisselen door middel van bekende fysiologische processen; 

4) zelfklonering van organismen van risicoklasse 1 en van meercellige organismen, uitgenomen de 

kiemcellen van menselijke oorsprong, dit wil zeggen het verwijderen van nucleïnezuursequenties uit een 

cel van een organisme, al dan niet gevolgd door de reïnsertie van dit nucleïnezuur of een deel daarvan (of 

een synthetisch equivalent) - eventueel na een aantal voorafgaande enzymatische of mechanische 

bewerkingen - in cellen van dezelfde soort of cellen van een fylogenetisch nauw verwante soort waarmee 

eerstgenoemde soort genetisch materiaal kan uitwisselen door middel van bekende fysiologische 

processen, voorzover het onwaarschijnlijk mag worden geacht dat het resulterende organisme een ziekte 

kan verwekken bij mens, dier of plant. 

Bij zelfklonering mag gebruik worden gemaakt van recombinante vectoren waarvan het gebruik in 

combinatie met de betrokken organismen in de loop der tijd veilig is gebleken. 

Deel 2. - Criteria om vast te stellen of GGM's veilig zijn voor de gezondheid van de mens en het milieu. 

In deze bijlage worden in algemene termen de criteria beschreven waaraan moet worden voldaan bij de 

vaststelling of typen GGM's veilig zijn voor de gezondheid van de mens en het milieu. Ze zal aangevuld 

worden met verklarende nota's die een gids vormen voor de toepassing van deze criteria en die zullen 

opgesteld en eventueel gewijzigd worden. 

Overeenkomstig artikel 3, 4°, zijn de types GGM's op de lijst in deel 3 van deze bijlage vrijgesteld van de 

toepassing van dit besluit.GGM's worden uitsluitend individueel aan de lijst toegevoegd. 

De uitsluiting geldt alleen voor duidelijk geïdentificeerde GGM's. Deze uitsluiting geldt alleen wanneer 

het gebruik van het GGM voldoet aan de voorwaarden van ingeperkt gebruik, zoals gedefinieerd in 

artikel 1, 10° en geldt niet voor de doelbewuste introductie van GGM's. Een GGM kan alleen worden 

opgenomen op de lijst zoals ze is vastgesteld overeenkomstig de criteria indien is aangetoond dat het aan 

onderstaande criteria voldoet. 

1. Algemene criteria. 

1.1. Verificatie/authentificatie van de stam. 

De identiteit van de stam moet exact worden bepaald en de modificatie moet bekend en geverifieerd zijn. 

1.2. Gedocumenteerd en algemeen erkend bewijs van de veiligheid. 

Er moet gedocumenteerd bewijsmateriaal voor de veiligheid van het organisme worden ingediend. 

1.3. Genetische stabiliteit. 

Wanneer de veiligheid nadelig kan worden beïnvloed door instabiliteit, moet stabiliteit worden 

aangetoond. 

2. Specifieke criteria. 

2.1. Niet pathogeen. 

Het GGM mag bij een mens, plant of dier in goede gezondheid geen ziekte of schade veroorzaken. Onder 

pathogeniteit vallen zowel toxigene als allergene werking, zodat het GGM tevens de volgende 

eigenschappen moet hebben : 

2.1.1. Niet toxigeen. 

Het GGM mag door de genetische modificatie niet sterker toxigeen worden en het mag geen bekende 

toxigene eigenschappen hebben. 

2.1.2. Niet allergeen. 

Het GGM mag door de genetische modificatie niet sterker allergeen worden en het mag geen bekende 

allergene eigenschappen hebben met bijvoorbeeld een allergene werking die met name vergelijkbaar is 

met die van de micro-organismen die in bijlage III, deel 4, worden gespecificeerd. 

2.2. Geen schadelijke adventieve agentia. 

Het GGM mag geen bekende adventieve agentia bevatten, zoals andere actieve of latente microorganismen, 

die zich aan of in het GGM bevinden en schade aan de gezondheid van de mens of het milieu 

kunnen toebrengen. 

2.3. Overdracht van genetisch materiaal. 

Het gemodificeerde genetische materiaal mag geen schade veroorzaken als het wordt overgebracht en 

mag ook niet met een hogere frequentie zelf-overdraagbaar of over te brengen zijn dan andere genen van 

het recipiënte of ouder-micro-organisme. 

2.4. Veiligheid voor het milieu bij onbedoelde verspreiding. 

GGM's mogen geen directe of vertraagde schadelijke gevolgen voor het milieu hebben wanneer zij 

onbedoeld in significante hoeveelheden vrijkomen.

Deel 3. 

De lijst van typen van GGM's die voldoen aan de criteria van bijlage II, deel 2, zal worden opgesteld 

overeenkomstig de bepalingen van artikel 3.4 van dit besluit. 


sectorale voorwaarden betreffende het ingeperkte gebruik van genetisch gemodificeerde en/of pathogene 

organismen. 

Namen, 4 juli 2002 




M. FORET 

Art. N3. Bijlage III. - Deel 1. - Beginselen die ten grondslag liggen aan de in artikel 5 bedoelde 

beoordeling van de veiligheid. 

Deze bijlage beschrijft in algemene bewoordingen de relevante elementen en de procedure die moet 

worden gevolgd voor het uitvoeren van de in artikel 5 bedoelde analyse. De bijlage wordt specifiek 

aangevuld, in het bijzonder wat betreft het hiernavolgende deel B, met de inhoud van bijlage III, delen 2, 

3 en 4 met richtsnoeren opgesteld door de Commissie (Beslissing 2000/608/EG van 27 september 2000, PB 

L 258/43 van 12.10.2000). 

A. Elementen van de evaluatie. 

1. Als mogelijke schadelijke effecten moeten worden beschouwd : 

- ziekten bij de mens, met inbegrip van allergene of toxische effecten; 

- ziekten bij dier of plant; 

- schadelijke effecten als gevolg van de onmogelijkheid om een ziekte te behandelen of over een 

doeltreffende profylaxe te beschikken; 

- schadelijke effecten als gevolg van vestiging of verspreiding in het milieu; 

- schadelijke effecten als gevolg van de natuurlijke overdracht van ingebracht genetisch materiaal naar 

andere organismen. 

De in artikel 5 bedoelde analyse moet worden gebaseerd op : 

a) de vaststelling van alle potentieel schadelijke effecten, met name die welke veroorzaakt worden door : 

I) het recipiënte organisme, 

II) het ingebrachte genetisch materiaal (afkomstig van het donor-organisme), 

III)de vector, 

IV) het als donor fungerende organisme (zo lang het als donor fungerende organisme bij de activiteit zelf 

wordt gebruikt), 

V) het resulterende GGO; 

a) de aard van de activiteit; 

b) de ernst van de potentieel schadelijke effecten; 

c) de kans dat de mogelijke schadelijke effecten zich werkelijk voordoen. 

B. PROCEDURE. 

1. Bij wijze van eerste stap in het analyseproces moeten de schadelijke eigenschappen van het recipiënte 

organisme en indien nodig van het als donor fungerende organisme worden vastgesteld, de schadelijke 

effecten die verband houden met de vector of het ingebrachte materiaal, met inbegrip van elke wijziging 

van de bestaande eigenschappen van het recipiënte organisme. 

2. In het algemeen zullen enkel de GGO's die voldoen aan de indelingscriteria opgenomen in bijlage II, 

deel 2, worden beschouwd als behorend tot risicoklasse 1, zoals bepaald in artikel 6. 

3. Alvorens kennis te nemen van de voor de aanwending van deze procedure nodige informatie, kan de 

gebruiker eerst bijlage III, deel 3, en bijlage III, deel 4, bij dit besluit in aanmerking nemen. Deze laatste 

bijlage neemt de relevante communautaire wetgeving in aanmerking, in het bijzonder Richtlijn Richtlijn 

2000/54/EG van het Europees Parlement en de Raad van 18 september 2000 betreffende de bescherming 

van de werknemers tegen de risico's van blootstelling aan biologische agentia op het werk evenals 

internationale of nationale indelingssystemen (bv. die van de WHO, het NIH enz.) zoals gewijzigd in het 

licht van nieuwe wetenschappelijke gegevens en de vooruitgang van de techniek. In de bijlage worden 

organismen ingedeeld in vier risicoklassen die als leidraad kunnen worden gebruikt bij de indeling van de 

activiteiten met ingeperkt gebruik in vier risicoklassen als bedoeld in artikel 6. De bedoelde 

indelingssystemen geven slechts een voorlopige indicatie van de risicoklasse van de activiteit en de ter zake 

te nemen inperkings- en controlemaatregelen. 

4. Het omschrijven van de gevaren, uitgevoerd overeenkomstig de punten 3 tot en met 5, moet leiden tot 

identificatie van het aan het GGO's en/of pathogenen verbonden risiconiveau. 

5. Vervolgens moeten op basis van de aan de GGO's en/of pathogene organismen verbonden 

risiconiveaus, inperkings- en andere beschermingsmaatregelen worden gekozen, waarbij in acht moeten 

worden genomen : 

I) de kenmerken van het milieu dat aan de GGO's en/of pathogene organismen kan worden blootgesteld 

(bijvoorbeeld of in het milieu dat aan de GGO's en/of pathogene organismen kan worden blootgesteld, 

levende wezens voorkomen waarvan bekend is dat zij schade kunnen ondervinden van de microorganismen 

die bij het ingeperkte gebruik worden ingezet);

II) de kenmerken van de activiteiten (bijvoorbeeld de aard en de omvang daarvan); 

III) alle niet-standaardactiviteiten (bijvoorbeeld het inenten van dieren met GGO's en/of pathogene 

organismen; apparaten die aërosols kunnen produceren). 

De inachtneming van de punten i) tot en met iii) voor de specifieke activiteit kan de aan de GGO's en/of 

pathogene organismen verbonden risiconiveaus als omschreven in punt 4 verhogen, verlagen of 

ongewijzigd laten. 

1. De volgens voorgaande beschrijving uitgevoerde analyse leidt uiteindelijk tot het onderbrengen van de 

activiteit onder één van de in artikel 6, omschreven risicoklassen. 

6. De definitieve indeling van het ingeperkte gebruik moet worden bevestigd middels een toetsing van de 

in artikel 5, bedoelde beoordelingsprocedure. 



organismen. 





M. FORET 

Art. 1N3. Deel 2. - Indelingscriteria op basis waarvan GGO's kunnen worden beschouwd als behorend 

tot risicoklasse 1 zoals bepaald in artikel 6. 

A. Micro-organismen. 

B. Dieren. 

C. Planten. 

A. Genetisch gemodificeerde micro-organismen. 

Een genetisch gemodificeerd micro-organisme mag beschouwd worden als behorend tot risicoklasse 1, 

zoals bepaald in artikel 6, indien het volgende kenmerken draagt : 

I) het recipiënte of ouder-micro-organisme mag geen ziekten veroorzaken bij de mens, dieren of planten; 

II) de aard van de vector en van het insert dient zodanig te zijn dat deze het GGM geen fenotype 

verlenen waarvan het waarschijnlijk is dat dit ziekten bij de mens, dieren of planten veroorzaakt of 

schadelijke effecten heeft op het milieu; 

III) het genetisch gemodificeerd micro-organisme mag geen ziekten veroorzaken bij de mens, dieren of 

planten of schadelijke effecten hebben op het milieu. 

Voor de interpretatie van deze drie vooropgestelde indelingscriteria worden de hiernavolgende 

richtsnoeren gebruikt : 

1) De criteria i) tot iii) hebben betrekking op immunocompetente mensen en gezonde dieren of planten. 

2) Met betrekking tot criterium i) worden de hieronder opgesomde richtsnoeren nageleefd : 

a) bij het vaststellen of het recipiënte of ouder-micro-organisme in staat is ziekten te veroorzaken bij 

dieren of planten of schadelijke effecten heeft op het milieu, moet het leefmilieu in acht genomen worden 

dat vermoedelijk wordt blootgesteld aan dit GGM; 

b) niet-virulente stammen van erkende pathogene soorten kunnen beschouwd worden als 

onwaarschijnlijk voor het veroorzaken van ziekten en dus voldoen aan criterium i) op voorwaarde dat : 

I) de niet-virulente stam een voorgeschiedenis heeft van een vaststaand veilig gebruik in het 

laboratorium en/of de industrie en geen negatieve impact heeft op de gezondheid van de mens, van dier- 

en plantensoorten; 

en/of 

II) de stam onomkeerbaar deficiënt is in genetisch materiaal dat de virulentie bepaalt, of stabiele 

mutaties draagt die de virulentie voldoende verminderen. 

Indien het niet van wezenlijk belang is alle virulentiedeterminanten van een pathogeen te verwijderen, 

moet speciale aandacht worden besteed aan genen die voor toxines coderen en aan virulentiedeterminanten 

die gecodeerd worden door plasmiden of fagen. In deze omstandigheden is een geval per 

geval beoordeling noodzakelijk. 

c) de gastheer- of ouderstam/cellijn mag geen gekende contaminerende biologische agentia bevatten 

(symbionten, mycoplasmen, virussen, viroïden, enz.) die potentieel schadelijk zijn. 

3) Met betrekking tot critrerium ii) worden de hieronder opgesomde richtsnoeren nageleefd : 

a) de vector/het insert mag geen genen bevatten die coderen voor een actief eiwit of transcript 

(bijvoorbeeld virulentiedeterminanten, toxines, enz....) in een hoeveelheid of onder een zodanige vorm dat 

dit het genetisch gemodificeerd micro-organisme belast met een fenotype dat in staat is ziekten te 

veroorzaken bij de mens, dieren of planten. 

In ieder geval, indien de vector/het insert sequenties bevat die schadelijke eigenschappen tot expressie 

kunnen brengen in sommige micro-organismen, maar die anderzijds het micro-organisme niet belasten 

met een fenotype dat in staat is ziekten te veroorzaken bij de mens, dieren of planten, mag de vector/het 

insert niet zelf-overdraagbaar zijn en moet deze/dit moeilijk te mobiliseren zijn; 

b) bij activiteiten van ingeperkt gebruik op grote schaal moeten volgende punten in acht worden 

genomen : 

- vectoren mogen niet zelf-overdraagbaar zijn, noch bestaan uit functionele overdraagbare sequenties; zij

moeten weinig mobiliseerbaar zijn, 

- om te beslissen of een vector/insert het genetisch gemodificeerd micro-organisme belast met een 

fenotype dat in staat is ziekten te veroorzaken bij de mens, dieren of planten, of schadelijke effecten heeft 

op het milieu, is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de vector of het insert goed gekarakteriseerd is of 

dat de grootte ervan zoveel mogelijk beperkt blijft tot de genetische sequenties die noodzakelijk zijn voor 

het uitoefenen van de nagestreefde functie. 

4) Met betrekking tot criterium iii) worden de hieronder opgesomde richtsnoeren nageleefd : 

a) bij het vaststellen of het genetisch gemodificeerd micro-organisme in staat is ziekten te veroorzaken bij 

dieren of planten of schadelijke effecten heeft op het milieu moet het leefmilieu in acht genomen worden 

dat vermoedelijk wordt blootgesteld aan dit GGM; 

b) bij activiteiten van ingeperkt gebruik op grote schaal moeten, naast criterium iii), ook volgende 

punten in acht genomen worden : 

- het genetisch gemodificeerde micro-organisme mag geen resistentiemerkers overdragen op microorganismen 

of organismen, indien dergelijke overdracht de ziektebehandeling zou benadelen; 

- het genetisch gemodificeerde micro-organisme moet in de inrichting even veilig zijn als het gastheer- of 

oudermicro-organisme of organisme of eigenschappen bezitten die zijn overleving en genenoverdracht 

beperken; 

- het genetisch gemodificeerde micro-organisme mag niet sporulerend zijn of zijn sporulatiemechanisme 

moet zodanig gewijzigd zijn dat zijn sporulatiecapaciteit maximaal beperkt is of zijn sporulatiefrequentie 

tot een minimum herleid is. 

c) andere GGM's die kunnen ondergebracht worden in risicoklasse 1, op voorwaarde dat zij geen 

ongewenste effecten hebben op het leefmilieu en voldoen aan de vereisten van punt i), zijn diegenen die 

opgebouwd zijn uitgaande van één enkel prokaryoot gastheerorganisme (met inbegrip van zijn eigen 

plasmiden, transposons en virussen), of uitgaande van één enkel eukaryoot gastheerorganisme (met 

inbegrip van zijn chloroplasten, mitochondria, plasmiden, maar met uitsluiting van virussen), of volledig 

bestaan uit genensequenties afkomstig van verschillende soorten die deze sequenties uitwisselen via 

gekende fysiologische processen. 

Vooraleer te beslissen of deze MGM's kunnen ondergebracht worden in risicoklasse 1, moet worden 

nagegaan of ze kunnen vrijgesteld worden van dit besluit uit hoofde van de bepalingen van artikel 3, 2°, en 

van bijlage II, deel 1, punt 4). 

B. Transgene dieren. 

Een genetisch gemodificeerd of transgeen dier wordt beschouwd als behorend tot risicoklasse 1, zoals 

bepaald in artikel 6, indien het volgende kenmerken vertoont : 

I) het ouder- of gastheerdier is niet in staat ziekten te veroorzaken bij de mens, dieren of planten, mag 

niet schadelijk zijn voor de mens, dieren of planten, noch voor het leefmilieu; 

II) de vector en het insert moeten van die aard zijn dat ze het transgeen dier niet belasten met : 

- een fenotype dat hen in staat stelt ziekten te veroorzaken bij de mens, dieren of planten, 

en/of 

- een fenotype dat schadelijk is voor de mens, dieren of planten, 

en/of 

- een fenotype dat nadelig is voor het leefmilieu, 

en/of 

- selectieve voordelen tov het ouder- of gastheerdier indien dit in staat is zich te verspreiden en/of te 

vestigen in het leefmilieu; 

III) het genetisch materiaal dat in het dier wordt ingebracht moet in het genoom worden opgenomen; 

IV) het transgeen dier : 

- mag niet in staat zijn ziekten te veroorzaken bij de mens, dieren of planten, 

- mag niet schadelijk zijn voor de mens, dieren of planten, 

en/of 

- mag niet nadelig zijn voor het leefmilieu, 

en/of 

- mag geen selectieve voordelen hebben tov het ouder- of gastheerdier indien dit in staat is zich te 

verspreiden en/of te vestigen in het leefmilieu; 

Voor de interpretatie van deze vier vooropgestelde criteria worden de hiernavolgende richtsnoeren 

gebruikt : 

1) de criteria I), II) en IV) hebben betrekking op immunocompetente mensen en gezonde dieren of 

planten. Met betrekking tot deze criteria verwijst de term " leefmilieu " naar het leefmilieu dat 

vermoedelijk blootgesteld kan worden aan het transgene dier. 

2) met betrekking tot criterium i) worden de hieronder opgesomde richtsnoeren nageleefd : 

dieren afkomstig van species die in staat zijn ziekten te veroorzaken bij de mens, dieren of planten, of 

schadelijk zijn voor de mens, voor dier- of plantensoorten of nadelige effecten kunnen hebben op het 

leefmilieu, maar die zelf dit pathogeen, schadelijk of nadelig karakter verloren hebben kunnen voldoen 

aan criterium i) op voorwaarde : 

I) dat het dier een voorgeschiedenis heeft van een vaststaand veilig gebruik in het laboratorium en/of de 

industrie en/of landbouw en geen negatieve impact heeft op de gezondheid van de mens, van dieren en

planten, geen schadelijk effect heeft op de mens, op dieren of planten en geen nadelige effecten heeft op 

het leefmilieu, 

en/of 

II) dat het dier onomkeerbaar deficiënt is voor genetisch materiaal dat zijn pathogeen, schadelijk of 

nadelig karakter bepaalt of stabiele mutaties draagt die dit kenmerk voldoende reduceren; 

3) met betrekking tot criterium ii) worden de hieronder opgesomde richtsnoeren nageleefd : 

de vector/het insert mag geen genen bevatten die coderen voor een actief eiwit of transcript (bijvoorbeeld 

toxines, enz...) in een hoeveelheid of onder een zodanige vorm dat dit het transgeen dier belast met een 

fenotype dat hen in staat stelt ziekten te veroorzaken bij de mens, dieren of planten, of met een fenotype 

dat schadelijk is voor de mens, dier- of plantensoorten, of met een fenotype dat nadelige effecten heeft op 

het leefmilieu. 

In ieder geval, indien de vector/het insert sequenties bevat die pathogene, schadelijke of nadelige 

eigenschappen tot expressie kunnen brengen in sommige organismen, maar die anderzijds het transgeen 

dier niet belasten met een fenotype dat een ziekte kan veroorzaken of schadelijk is voor de mens, voor 

dier- of plantensoorten of nadelige effecten kan hebben op het leefmilieu, mag het gastheerdier niet in 

staat zijn zich te verspreiden en/of te vestigen in het leefmilieu. 

Transgene dieren mogen niet ondergebracht worden in risicoklasse 1 als de gebruikte vector tot een 

hogere risicoklasse behoort, tenzij aangetoond is dat ze geen vector meer bevatten; 

4) met betrekking tot criterium iii) worden de hieronder opgesomde richtsnoeren nageleefd : 

a) de subcellulaire lokalisatie van het ingebrachte genetisch materiaal moet gekend zijn; 

b) bij activiteiten van ingeperkt gebruik op grote schaal moet het ingebrachte genetisch materiaal goed 

gekarakteriseerd zijn (aantal geïntegreerde kopieën, grootte en structuur van het insert,...). Elk van deze 

nieuw ingebrachte functionele genetische elementen zou op stabiele wijze in het genoom van het dier 

moeten worden geïntegreerd; 

5) met betrekking tot criterium iv) worden de hieronder opgesomde richtsnoeren nageleefd : 

a) bij activiteiten van ingeperkt gebruik op grote schaal moet, naast criterium iv), ook het volgende punt 

in acht worden genomen : 

- het transgene dier moet in de inrichting even veilig zijn als het gastheer- of ouderdier, of eigenschappen 

bezitten die zijn overleving en verspreiding in het leefmilieu beperken. 

b) andere transgene dieren die kunnen ondergebracht worden in risicoklasse 1, op voorwaarde dat zij 

geen ongewenste effecten hebben op het leefmilieu en voldoen aan de vereisten van punt i), zijn diegenen 

die opgebouwd zijn uitgaande van één enkel eukaryoot gastheerorganisme (met inbegrip van zijn 

mitochondria, plasmiden, maar met uitsluiting van virussen), of volledig bestaan uit genensequenties 

afkomstig van verschillende species die deze sequenties uitwisselen via gekende fysiologische processen. 

Vooraleer te beslissen of deze transgene dieren ondergebracht kunnen worden in risicoklasse 1, moet 

nagegaan worden of ze vrijgesteld kunnen worden van dit besluit uit hoofde van de bepalingen van artikel 

3, 2°, en van bijlage II, deel 1, punt 4).?51,C. Transgene planten. 

Een genetisch gemodificeerde of transgene plant wordt beschouwd als behorend tot risicoklasse 1, zoals 

bepaald in artikel 6, indien zij volgende kenmerken vertoont : 

I) de ouder- of gastheerplant is niet schadelijk voor de mens, voor dieren of planten en/of heeft geen 

nadelige effecten op het leefmilieu. 

II) de vector en het insert moeten van die aard zijn dat ze de transgene plant : 

- niet belasten met een fenotype dat schadelijk is voor de mens, voor dieren of planten, 

en/of 

- niet belasten met een fenotype dat nadelig is voor het leefmilieu, 

en/of 

- geen selectieve voordelen geven tov de ouder- of gastheerplant indien deze in staat is zich te verspreiden 

en/of te vestigen in het leefmilieu; 

III) het genetisch materiaal dat in de plant ingebracht wordt moet in het genoom (op niveau van de 

nucleus, chloroplasten, mitochondriën) worden opgenomen; 

IV) de transgene plant : 

- mag niet schadelijk zijn voor de mens, voor dieren of planten, 

en/of 

- nadelig zijn voor het leefmilieu, 

en/of 

- selectieve voordelen hebben tov de ouder- of gastheerplant indien deze in staat is zich te verspreiden 

en/of te vestigen in het leefmilieu. 

Voor de interpretatie van deze vier vooropgestelde criteria worden de hiernavolgende richtsnoeren 

gebruikt : 

1) met betrekking tot de criteria i), ii) en iv) verwijst de term " leefmilieu " naar het leefmilieu dat in het 

kader van de geplande activiteiten vermoedelijk kan blootgesteld worden aan de transgene plant of aan 

zijn voortplantingsorganen; 

2) met betrekking tot criterium i) worden de hieronder opgesomde richtsnoeren nageleefd : 

planten afkomstig van species die schadelijk zijn voor de mens, voor dier- of plantensoorten of nadelige 

effecten kunnen hebben op het leefmilieu, maar die zelf dit schadelijk of nadelig karakter verloren

hebben, kunnen voldoen aan criterium i) op voorwaarde : 

I) dat de plant een voorgeschiedenis heeft van een vaststaand veilig gebruik in het laboratorium en/of de 

industrie en/of landbouw en geen schadelijk effect heeft op de mens, op dieren of planten of geen nadelige 

effecten heeft op het leefmilieu, 

en/of 

II) dat de plant onomkeerbaar deficiënt is in genetisch materiaal dat zijn schadelijk of nadelig karakter 

bepaalt of stabiele mutaties draagt die dit kenmerk voldoende reduceren; 

3) met betrekking tot criterium ii) worden de hieronder opgesomde richtsnoeren nageleefd : 

de vector/ het insert mag geen genen bevatten die coderen voor een actief eiwit of transcript 

(bijvoorbeeld toxines, enz...) in een hoeveelheid of onder een zodanige vorm dat dit de transgene plant 

belast met een fenotype dat schadelijk is voor de mens, dier- of plantensoorten, of met een fenotype dat 

nadelige effecten heeft op het leefmilieu. 

In ieder geval, indien de vector/ het insert sequenties bevat die betrokken zijn bij de expressie van 

schadelijke of nadelige eigenschappen in sommige organismen, maar die anderzijds de transgene plant 

niet belasten met een fenotype dat schadelijk is voor de mens, voor dier- of plantensoorten of nadelige 

effecten kan hebben op het leefmilieu, mag de transgene plant niet in staat zijn zich te verspreiden en/of te 

vestigen in het leefmilieu; 

4) met betrekking tot criterium iii) worden de hieronder opgesomde richtsnoeren nageleefd : 

a) de subcellulaire lokalisatie van het ingebrachte genetisch materiaal moet gekend zijn (op niveau van 

de nucleus, chloroplasten, mitochondriën); 

b) bij activiteiten van ingeperkt gebruik op grote schaal moet het ingebrachte genetisch materiaal goed 

gekarakteriseerd zijn (aantal geïntegreerde kopieën, grootte en structuur van het insert,...). Elk van deze 

nieuw ingebrachte functionele genetische elementen zou op stabiele wijze moeten worden geïntegreerd in 

het genoom van de plant (op niveau van de nucleus, chloroplasten, mitochondriën); 

5) met betrekking tot criterium iv) worden de hieronder opgesomde richtsnoeren nageleefd : 

a) bij activiteiten van ingeperkt gebruik op grote schaal moet, naast criterium iv), ook het volgende punt 

in acht genomen worden : 

- de transgene plant moet in de inrichting even veilig zijn als de gastheer- of ouderplant, of 

eigenschappen bezitten die zijn overleving en verspreiding in het leefmilieu beperken; 

b) andere transgene planten die ondergebracht kunnen worden in risicoklasse 1, op voorwaarde dat zij 

geen ongewenste effecten hebben op het leefmilieu en voldoen aan de vereisten van punt i), zijn diegenen 

die opgebouwd zijn uitgaande van één enkel eukaryoot gastheerorganisme (met inbegrip van zijn 

chloroplasten, mitochondria, plasmiden, maar met uitzondering van virussen), of volledig bestaan uit 

gensequenties afkomstig van verschillende soorten die deze sequenties uitwisselen via gekende 

fysiologische processen. 

Vooraleer te beslissen of deze transgene planten kunnen ondergebracht worden in riscoklasse 1, moet 

worden nagegaan of ze vrijgesteld kunnen worden van de toepassing van dit besluit uit hoofde van de 

bepalingen van artikel 27ter /3, 2°, en van bijlage II, deel 1, punt 4). 



organismen. 





M. FORET 

Art. 2N3. Deel 3. - Virale vectoren, inserten en celculturen. 

A. Virale vectoren. 

1. Algemene beginselen inzake indeling. 

Virale vectoren zijn virale partikels die in vergelijking met de virale stam waarvan de vector is afgeleid, 

een artificieel gemodificeerd genoom dragen. 

De pathogeniciteit van vele gebruikte oudervirussen, de instabiliteit van de virale genomen en de 

mogelijke recombinaties met andere virussen of met andere sequenties van cellulaire oorsprong 

verplichten rekening te houden met bijzondere potentiële gevaren tijdens de productie en het gebruik van 

genetisch gemodificeerde virussen. Onder de potentiële gevaren worden als bijzonder ernstig beschouwd : 

- mogelijke incidentele productie van een voor de mens, dier of plant zeer pathogene recombinante stam, 

- de oncontroleerbare vermeerdering van een artificiële virale stam, welke haar pathogeniciteit ook; 

- het gebruik van geneeskundige of industriële preparaten van virale vectoren gecontamineerd door niet- 

geïdentificeerde en/of niet-gedetecteerde virale soorten. 

Gebaseerd op het behoud of het verdwijnen van het vermogen van de vector zich eindeloos te 

vermeerderen door de uitgevoerde genetische modificatie, kunnen twee typen virale vectoren tegenover 

elkaar geplaatst worden. 

De propagerende vectoren bestaan ofwel uit een preparaat genetisch gemodificeerde virale partikels 

competent voor replicatie, zoals vectoren afgeleid van poxvirussen, ofwel uit een mengsel genetisch 

gemodificeerde partikels deficiënt voor replicatie en " hulp " partikels competent voor replicatie, klassiek

het wild type oudervirus. Deze laatste kunnen het gebrek aan replicatie van de vector in trans aanvullen. 

Dit is bijvoorbeeld het geval voor bepaalde vectoren afgeleid van het Herpesvirus (amplicons). De vereiste 

inperkingscondities voor de manipulatie van propagerende vectoren zijn ofwel strikter, ofwel 

gelijkwaardig aan diegene vereist voor de manipulatie van het wild type virus waarvan de propagerende 

vector is afgeleid en dit al naargelang de gedragen vreemde sequenties of inserten een gevaar vormen of 

niet. 

De niet-propagerende vectoren bestaan uit een a priori zuiver preparaat van virale vectoren deficiënt 

voor replicatie. Binnen deze categorie vallen het merendeel van de vectoren afgeleid van het retrovirus 

MLV, de lentivirussen, het Adeno-Associated Virus (AAV) en de adenovirussen. Een vector die niet in 

staat is zich te vermeerderen blijkt a priori minder gevaarlijk te zijn dan een vector opgebouwd uit 

dezelfde virale stam maar in staat zich te vermeerderen. De inperkingscondities voor de vectoren deficiënt 

voor replicatie zijn gelijkwaardig of minder stringent dan deze voor het wild type virus waarvan ze 

afstammen tenzij de vreemde gedragen sequenties op zichzelf een gevaar vertonen. Ze hangen af van de 

inschatting van het risico dat deze vectoren incidenteel het vermogen verschaffen zich oncontroleerbaar te 

vermeerderen. Dit risico verschilt al naargelang men de fase van productie of de fase van het gebruik van 

de vector beschouwt. De productie beroept zich op transcomplementatie celsystemen die tijdelijk of 

constitutief de virale genen tot expressie brengen die nodig zijn voor de assemblage en/of de replicatie van 

de virale partikels. Tijdens die fase is het fenotype dat van een propagerende vector en zijn de risico's voor 

incidentele vermeerdering gelijkwaardig. De vereiste inperking tijdens die fase is dus dat van een 

propagerende vector afgeleid van dezelfde virale stam. Buiten de productiefase is er minder risico op 

verspreiding en kan de inperking minder strikt zijn. Niettemin bestaat er een blijvend risico gebonden aan 

het mogelijk incidenteel scheppen van transcomplementatiecondities. Tijdens de productiefase kan men 

een genetische recombinatie met de transcomplementatiesequenties of een contaminatie van het mengsel 

met wild type viruspartikels vrezen. Gedurende de fase van gebruik wordt de mogelijkheid op een 

transcomplementatie door een celproteïne, in staat zich in de plaats te stellen van een viraal proteïne, en 

de mogelijkheid op een infectie door het wild type oudervirus van cellen die de vector hebben opgenomen, 

in beschouwing genomen. De beoordeling van dit risico houdt rekening met de aard van het virus waarvan 

de vector afgeleid is, de opbouw van de vector, zijn productiemodaliteiten, het aantal geproduceerde 

vectorpartikels, het aantal getransduceerde doelwitcellen en van de aard van het gastheerorganisme. 

Het deficiënte karakter van de niet- propagerende vectoren kan volgens het aantal virale genen waarvan 

de functie vernietigd werd door de genetische modificatie min of meer uitgesproken zijn. De kans op een 

incidentele reversie tot een fenotype competent voor replicatie vermindert met het aantal veranderde 

functies. 

De vectoren die weinig of geen leesfase (" reading frame ") bevatten coderend voor virale proteïnen 

worden als de meest veilige beschouwd. 

De classificatie van een activiteit die gebruik maakt van een virale vector kan van de aard van de virale 

vector, de aard van de gedragen sequenties en van het beschouwde typegebruik afgeleid worden. 

Hieronder staan richtsnoeren voor virale vectoren zoals adenovirale vectoren, vectoren afgeleid van 

retrovirussen, muriene leukemia virussen (MLV), vectoren afgeleid van lentivirussen, vectoren afgeleid 

van poxvirussen, vectoren afgeleid van afhankelijke (AAV) en autonome (MVM) parvovirussen. Voor de 

andere vectoren moet de indeling geval per geval bestudeerd worden. 

Uitzonderingen op deze indelingsbeginselen zijn : 

- de gedragen sequenties coderen voor een bijzonder gevaarlijk proteïne, zoals een toxine, 

- de gedragen sequenties zijn in staat een hybride virus te genereren tussen pathogene virussen. 

2. Specifieke gevallen. 

2.1. Deficiënte adenovirale vectoren afgeleid van menselijke adenovirussen van het serotype 2 of 5. 

De oudervirussen zijn pathogene organismen die behoren tot risicoklasse 2 voor de mens (cfr. Bijlage III, 

Deel 4) en waarvan het gebruik een inperkingsniveau 2 vereist. De productie en het gebruik van vectoren 

die ervan zijn afgeleid vereist ten minste een inperkingsniveau 2. De met adenovirale vectoren behandelde 

dieren mogen echter ondergebracht worden in proefdierenverblijven van inperkingsniveau 1 als het insert 

niet van die aard is dat het de kans op risico's versterkt en indien de afwezigheid van vectoren in de 

biologische vochten, afscheidingen en uitscheidingen werd aangetoond. Op dezelfde wijze zijn de patiënten 

in geval van klinische proeven bij de mens niet meer onderworpen aan een inperking nadat de 

afwezigheid van vectoren in de biologische vochten, afscheidingen en uitscheidingen werd aangetoond. 

Een inperkingsniveau 3 is vereist voor de productie van de virale vectoren die drager zijn van een insert 

dat de kans op risico's versterkt en voor alle andere gebruiken van grote hoeveelheden (grote volumes 

en/of hoge titers) geproduceerde virale suspensies (hanteren van de virale suspensies, celculturen 

behandeld met deze suspenties, dieren behandeld met deze suspensies). 

2.2. Deficiënte vectoren afgeleid van het muriene leukemia virus (MLV). 

Het oudervirus is een pathogeen organisme dat behoort tot risicoklasse 3 voor dieren (cfr. Bijlage III, 

Deel 4) en waarvan het gebruik een inperkingsniveau 2 vereist. De productie en het gebruik van ecotrope 

vectoren die ervan zijn afgeleid vereist maximaal een inperkingsniveau 2. De productie en het gebruik van 

amfotrope vectoren die ervan zijn afgeleid worden ten minste uitgevoerd in een inperkingsniveau 2. De 

productie en het gebruik in grote hoeveelheden van amfotrope virale vectoren die drager zijn van een 

insert dat de kans op risico versterkt vereist een inperkingsniveau 3.

De dieren behandeld met retrovirale vectoren mogen ondergebracht worden in proefdierenverblijven 

van inperkingsniveau 1 indien het insert niet van die aard is dat het de kans op risico's versterkt en indien 

de afwezigheid van de vector in de biologische vochten, afscheidingen en uitscheidingen werd aangetoond. 

Op dezelfde wijze zijn de patiënten in geval van klinische proeven bij de mens niet meer onderworpen aan 

een inperking nadat de afwezigheid van vectoren in de biologische vochten, afscheidingen en 

uitscheidingen werd aangetoond. 

2.3. Deficiënte vectoren afgeleid van lentivirussen (HIV-1). 

Het oudervirus is een pathogeen organisme behorend tot risicoklasse 3 voor de mens (cfr. Bijlage III, 

Deel 4). 

De productie en het gebruik van de vectoren die ervan zijn afgeleid moeten ten minste uitgevoerd 

worden in een inperkingsniveau 2. De productie en het gebruik in grote hoeveelheden van virale vectoren 

die drager zijn van een insert dat de kans op risico's kan versterken vereist een inperkingsniveau 3. 

Bovendien moet nauwlettend toegezien worden op de manier waarop deze vectoren zijn opgebouwd en in 

het bijzonder op niveau van de behouden lentivirale sequenties die niet absoluut nodig zijn voor de 

productie van de vectoren. De gevolgde protocols die de afwezigheid van replicatieve virussen in de 

bekomen preparaten moeten aantonen dienen aandachtig bekeken te worden. 

2.4. Propagerende vectoren afgeleid van poxvirussen (vaccinia en canarypox ALVAC). 

Vaccinia : het oudervirus vaccinia WT wordt ondergebracht in risicoklasse 2 voor mens en dier (cfr. 

Bijlage III, Deel 4). Het gebruik ervan vereist een inperkingsniveau 2. De productie en het gebruik van 

recombinante virussen die ervan zijn afgeleid worden uitgevoerd in een inperkingsniveau 2. 

De door deletie sterk verzwakte virale ouderstammen zoals bijvoorbeeld de stam NYVAC worden 

daarentegen ondergebracht in risicoklasse 1 (cfr. Bijlage III, Deel 4). Het gebruik van de recombinante 

vectoren die ervan zijn afgeleid kunnen uitgevoerd worden in een inperkingsniveau 1 indien het insert niet 

van die aard is dat het de kans op risico's versterkt. 

Canarypox - ALVAC : de virale ouderstam ALVAC behoort tot risicoklasse 1 (cfr. Bijlage III, Deel 4), 

het gebruik ervan vereist een inperkingsniveau 1. De productie en het gebruik van de recombinante 

virussen die ervan zijn afgeleid vereist respectievelijk een inperkingsniveau 1 of 2, naargelang het insert al 

dan niet van die aard is dat het de kans op risico's versterkt. 

2.5. Vectoren afgeleid van afhankelijke (AAV-2) en autonome (MVM en H-1) parvovirussen. 

AAV-2 :Het wild type AAV-2 is niet pathogeen en behoort tot risicoklasse 1 (cfr. Bijlage III, Deel 4). Het 

gebruik ervan vereist een inperkingsniveau 1. De niet-propagerende vectoren die ervan zijn afgeleid 

vereisen hetzelfde niveau van inperking. In het geval de kans op risico's echter versterkt wordt door de 

aard van het insert, zal het vereiste inperkingsniveau ten minste 2 bedragen. Indien de productie van 

AAV-vectoren het gebruik van het wild type adenovirus met zich meebrengt, vereist dit ten minste een 

inperkingsniveau 2. 

MVH en H-1 : deze virussen behoren tot risicoklasse 1 voor de mens en 2 voor dieren (cfr. Bijlage III, 

Deel 4). Hun manipulatie vereist een inperkingsniveau 2. De manipulatie van de vectoren die ervan zijn 

afgeleid vereist eveneens een inperkingsniveau 2. Een inperkingsniveau 1 kan niettemin aangenomen 

worden indien het gebruikte insert niet van die aard is dat het de kans op risico's versterkt en indien het 

systeem bestaande uit de vector en de gebruikte transcomplementaire cellen, noch in theorie noch 

experimenteel aangetoond, replicatie competente virussen (RCV) kan produceren. 

B. Versterking van het risico dat afhangt van de aard van het insert. 

Er is een versterking van het risico wanneer het insert, dat in staat is tot expressie, voor, de synthese van 

een product dat gevaarlijk is voor de mens of het leefmilieu codeert. Er is eveneens een versterking van 

het risico, wanneer het insert het expressie-, integratie- en/of replicatievermogen van de vector vergroot. 

De volgende DNA-sequenties vereisen een bijzondere risico-evaluatie, wanneer zij in de praktijk in staat 

zijn tot expressie (bijvoorbeeld klonering in een virale expressievector) : 

- de genen waarvan het expressieproduct tussenkomt in de mechanismen van cellulaire voortplanting, 

van cellulaire immortalisatie en apoptose. Deze definitie omvat ondermeer de proto-oncogenen en 

oncogenen; 

- de menselijke genen of hun equivalent bij de hogere zoogdieren, waarvan het expressieproduct een 

belangrijke fysiologische functie kan uitoefenen (bijvoorbeeld groeifactoren, interleukine, 

neurotransmitters, enz.); 

- de DNA-sequenties of de genen die verantwoordelijk zijn voor de overdracht van virale, bacteriële, 

fungoïde, parasitaire determinanten met gastheerspecificiteit; 

- de genen die coderen voor - of tussenkomen in de regulatie van - de productie van een toxine; 

- de DNA-sequenties afkomstig van organismen van pathogeniteitsklasse 3 en 4; 

- elke DNA-sequentie waarvan de rol onbekend is. 

C. Celculturen. 

In dit besluit worden enkel de genetisch gemodificeerde celculturen of celculturen drager van pathogene 

agentia bedoeld. 

Onder de risico's gekoppeld aan manipulatie van celculturen kunnen enerzijds de risico's verbonden met 

intrinsieke eigenschappen van de celculturen, inclusief de aard van mogelijke genetische modificaties, en 

anderzijds de risico's verbonden aan de incidentele besmetting of doelbewuste infectie door pathogene of 

genetisch gemodificeerde agentia (bijvoorbeeld wild type of recombinante virussen) onderscheiden

worden. 

Het risico gekoppeld aan de genetische modificatie ligt ofwel bij de karakteristieken van het tot expressie 

gebrachte recombinant product zelf (bijvoorbeeld recombinante proteïnen), ofwel bij de kans op 

integratie, replicatie en expressie van het vreemde genetische materiaal (bijvoorbeeld de kans op 

integratie, replicatie en expressie van het vreemde genetische materiaal gedragen door recombinante 

virussen in de cellen van de experimentator). Dit moet geval per geval geëvalueerd worden. 

1. Primaire celculturen. 

De risico's eigen aan het ingeperkt gebruik van primaire culturen zijn voornamelijk verbonden met het 

type van de bemonsterde cellen (normaal of tumoraal weefsel), aan hun oorsprong (aanwezigheid van 

potentiële infectieuze agentia), aan de monstername-condities en de manipulatie van de explantaten 

bestemd voor cultuur, aan de aard van de genetische modificatie en aan het type gepland gebruik. Het na 

te streven niveau van inperking wordt dus bepaald in functie van deze factoren. 

a) het ingeperkt gebruik van primaire culturen die niet afkomstig zijn van de mens of van primaten en 

die vrij zijn van pathogene organismen (bijvoorbeeld cellen afkomstig van SPF- of " Specific Pathogen 

Free " dieren en waarvan de staalname- en manipulatiecondities er voor zorgen eventuele contaminaties 

door pathogene organismen te vermijden, of waarvan de kwaliteitscontrole afwezigheid van contaminatie 

aantoonde), mogen a priori beschouwd worden als behorend tot risicoklasse 1, zoals bepaald in artikel 6. 

De risicoklasse van het ingeperkt gebruik zal ook afhangen van het ingebrachte genetisch materiaal. In 

het geval het ingebrachte genetisch materiaal de kans op risico's niet versterkt, kunnen deze culturen 

gemanipuleerd worden in een inperkingsniveau 1, op voorwaarde de goede microbiologische praktijken te 

respecteren ten einde hun accidentele contaminatie door pathogene organismen te vermijden, en desnoods 

een regelmatige kwaliteitscontrole van de cellen uit te voeren om die afwezigheid van contaminatie te 

controleren. 

b) het ingeperkt gebruik van primaire celculturen die afkomstig zijn van de mens of van primaten 

behoren ten minste tot risicoklasse 2 ten gevolge van de kans op de versterking van risico's door de 

mogelijke aanwezigheid van pathogene organismen (vooral de culturen verwezenlijkt op basis van bloed, 

lymfocyten, zenuwweefsel of tumoraal weefsel worden beschouwd als hoog risico materiaal). Ze vereisen 

ten minste een inperkingsniveau 2 of meer en dit afhankelijk van de mogelijke risicoklasse van het of de 

pathogene contaminerende organismen (cfr. bijlage III, Deel 4), alsook het ingebrachte genetisch 

materiaal. Ze vereisen ook het gebruik van een microbiologische veiligheidskast van klasse II. In geen 

enkel geval kunnen deze culturen worden gemanipuleerd in een veiligheidskast met een horizontale 

laminaire flux. 

c) de risicoklasse van ingeperkt gebruik van primaire celculturen die drager zijn van pathogene 

organismen of van primaire celculturen die doelbewust geïnfecteerd zijn met pathogene organismen zal 

afhangen van de biologische risicoklasse van het betrokken pathogene organisme (cfr. bijlage III, Deel 4). 

Dit ingeperkt gebruik vereist ten minste de inperking voor het betrokken pathogene organisme of meer en 

dit afhankelijk van het ingebrachte genetisch materiaal, alsook het gebruik van een microbiologische 

veiligheidskast van klasse II. In geen enkel geval kunnen deze culturen worden gemanipuleerd in een 

veiligheidskast met een horizontale laminaire flux. 

2. Cultuur van cellijnen. 

De risico's eigen aan het ingeperkt gebruik van culturen van cellijnen omvatten de risico's van de 

primaire culturen waarvan ze afgeleid zijn evenals de risico's verbonden met de wijze van immortalisatie 

(bijvoorbeeld, virale transformatie of gebruik van gekloneerde oncogenen) en de risico's verbonden met 

het geplande typegebruik. 

a) het ingeperkt gebruik van cellijnen die niet afkomstig zijn van de mens of van primaten kunnen a 

priori beschouwd worden als behorend tot risicoklasse 1. De risicoklasse van het ingeperkt gebruik zal 

ook afhangen van het ingebrachte genetisch materiaal. Voor zover het ingebrachte genetisch materiaal 

geen kans op een versterking van de risico's met zich meebrengt, kunnen deze cellijnen gemanipuleerd 

worden in een inperkingsniveau 1, op voorwaarde de goede microbiologische praktijken te respecteren ten 

einde hun accidentele contaminatie door pathogene organismen te vermijden, en desnoods een regelmatige 

kwaliteitscontrole van de cellen uit te voeren om die afwezigheid van contaminatie te controleren. 

b) het ingeperkt gebruik van cellijnen die afkomstig zijn van de mens of van primaten voor zover deze 

goed gekarakteriseerd en gewaarmerkt zijn, vrij van endogene virussen en zonder zichtbare risico's voor 

de gezondheid en het milieu zijn, kunnen a priori beschouwd worden als behorend tot risicoklasse 1. De 

risicoklasse van het ingeperkt gebruik zal tevens afhangen van het ingebrachte genetisch materiaal. Voor 

zover het ingebrachte genetisch materiaal de kans op risico's niet zal versterken, mogen deze cellijnen 

gemanipuleerd worden in een inperkingsniveau 1, op voorwaarde de goede microbiologische praktijken te 

respecteren ten einde hun incidentele contaminatie door pathogene organismen te vermijden, en desnoods 

een regelmatige kwaliteitscontrole van de cellen uit te voeren om die afwezigheid van contaminatie te 

controleren. Het gebruik van een microbiologische veiligheidskast van klasse II is niettemin vereist. In 

geen enkel geval kunnen deze culturen worden gemanipuleerd in een veiligheidskast met een horizontale 


c) het ingeperkt gebruik van niet volledig gekarakteriseerde en gewaarmerkte cellijnen afkomstig van de 

mens of van primaten, met uitzondering van diegene die in staat zijn endogene pathogene organismen te 

bevatten zoals virussen die bloed contamineren, behoren ten minste tot risicoklasse 2, ten gevolge van de

kans op een versterking van de risico's verbonden met de mogelijke aanwezigheid van nog niet 

geïdentificeerde pathogene organismen. De risicoklasse zal tevens afhangen van het ingebrachte genetisch 

materiaal. Deze cellijnen vereisen ten minste een inperkingsniveau 2 of meer en dit in functie van het 

ingebrachte genetisch materiaal, evenals het gebruik van een microbiologische veiligheidskast van klasse 

II. In geen enkel geval kunnen deze culturen worden gehanteerd in een veiligheidskast met een horizontale 


d) de risicoklasse van het ingeperkt gebruik van cellijnen drager van pathogene organismen of van 

cellijnen doelbewust geïnfecteerd met pathogene organismen, zal afhangen van de biologische risicoklasse 

van het betrokken pathogeen organisme (cfr. bijlage III, deel 4). Dit ingeperkt gebruik vereist ten minste 

de inperking voor het betrokken pathogeen organisme of meer en dit in functie van het ingebrachte 

genetisch materiaal, evenals het gebruik van een microbiologische veiligheidskast van klasse II. In geen 

enkel geval kunnen deze culturen worden gemanipuleerd in een veiligheidskast met een horizontale 




organismen. 





M. FORET 

Art. 3N3. Deel 4. - Referentielijsten en biologische risicoklassen van bepaalde micro-organismen en 

organismen (inclusief taxonomische synoniemen) als zodanig of als donor of recipiënt van genen bestemd 

voor ingeperkt gebruik in het laboratorium. 

Inhoudstafel. 

1. Modaliteiten van indeling van biologische risico's van micro-organismen en organismen voor mensen, 

dieren en planten. 

1.1. Indelingscriteria. 

1.2. Risicoklassen. 

1.2.1. Biologische agentia (Menselijke pathogenen). 

1.2.2. Zoöpathogenen. 

1.2.3. Fytopathogenen. 

1.3. Modaliteiten van interpretatie van de biologische risico's bij de beoordeling van de risico's van een 

activiteit van ingeperkt gebruik. 

2. Referentielijsten. 

2.1. Gebruik van de lijsten en afkortingen. 

2.2. Lijst van micro-organismen en organismen die onder hun natuurlijke vorm een biologisch risico 

vormen voor de immunocompetente mens en/of dier en hun daarbijbehorend maximaal toegeschreven 

biologisch risico. 

2.2.1. Bacteriën en aanverwanten. 

2.2.2. Schimmels. 

2.2.3. Parasieten. 

2.2.4. Virussen. 


vormen voor de gezonde plant en hun daarbijbehorend maximaal toegeschreven biologisch risico. 

2.3.1. Bacteriën en aanverwanten. 

2.3.2. Schimmels. 

2.3.3. Parasieten. 

2.3.4. Virussen. 

2.4. Lijst van organismen waarvan het gebruik is onderworpen aan de bepalingen van de federale 

besluiten betreffende de bestrijding van voor planten en plantaardige producten schadelijke organismen. 

1. Modaliteiten van indeling van biologische risico's van micro-organismen en organismen voor mensen, 

dieren en planten. 

Het biologisch risico van natuurlijke organismen is één van de basiselementen die nodig zijn om het 

risiconiveau van een activiteit van ingeperkt gebruik zoals bedoeld in bijlage III, deel 1 te kunnen 

beoordelen. 

Dit biologisch risico wordt bepaald in functie van de criteria opgesomd onder punt 1.1 van deze bijlage. 

Vier risicoklassen in stijgende volgorde, opgesteld voor immunocompetente mensen en dieren en gezonde 

planten worden aldus omschreven. 

De risicoklasse die wordt toegekend aan een biologisch natuurlijke in het wild voorkomende species moet 

beschouwd worden als representatief voor het theoretisch maximaal te verwachten risico voor mensen, 

dieren, planten of het leefmilieu. 

1.1. Indelingscriteria. 

De indeling van een soort, sub-soort of variëteit van een (micro-)organisme houdt rekening met het risico 

voor de gezondheid, de samenleving, en - ingeval van dieren of planten - met de eventuele economische

impact van de ziekte. 

Voor de classificatie van het biologisch risico voor planten gelden nog drie bijkomende criteria : 

- het veelvuldig voorkomen van het organisme in het Belgisch leefmilieu; 

- de aanwezigheid van een " doelwit-plant " in de omgeving van de installatie of op de plaats waar de 

afval van de inrichting verwijderd wordt; 

- het " exotisch " karakter van het (micro)-organisme. 

De voornaamste criteria voor indeling zijn : 

- de belangrijkheid van de ziekte of de ernst van de infectie; 

- het infectueus vermogen (de virulentie van de stam, de infectieuze dosis en de wijze van overdracht); 

- het spectrum van specificiteit van de " doelwit-species "; 

- de biologische stabiliteit; 

- het voorhanden zijn en de doeltreffendheid van profylactische of therapeutische middelen; 

- het vermogen tot overleving en verspreiding in de gemeenschap of in het leefmilieu. 

1.2. Risicoklassen. 

- Risicoklasse 1 : (micro-)organismen erkend als niet-pathogeen voor mensen, dieren en planten en niet 

schadelijk voor het leefmilieu of met een verwaarloosbaar risico voor de mens en het leefmilieu op 

laboratoriumschaal. Deze klasse omvat dus, naast organismen waarvan de onschadelijkheid is bewezen, 

stammen die allergeen kunnen zijn en opportunistische pathogenen waarvan de meest representatieve 

vermeld staan in de hiernavolgende lijsten. 

1.2.1. Biologische agentia (menselijke pathogenen). 

De biologische agentia (menselijke pathogenen) worden in functie van de hierboven vermelde criteria 

voor classificatie onderverdeeld in drie biologische risicoklassen met stijgende volgorde. 

- Risicoklasse 2 : (micro-)organismen die bij de mens een ziekte kunnen verwekken en een gevaar 

vormen voor de personen die er rechtstreeks mee in contact komen; hun verspreiding in de gemeenschap 

is onwaarschijnlijk. Er bestaat meestal een profylaxis of een efficiënte behandeling. 

- Risicoklasse 3 : (micro-)organismen die bij de mens een ernstige ziekte kunnen verwekken en een 

gevaar vormen voor de personen die er rechtstreeks mee in contact komen; er is een mogelijk risico voor 

verspreiding in de gemeenschap. Er bestaat meestal een profylaxis of een efficiënte behandeling. 

- Risicoklasse 4 : (micro-)organismen die bij de mens een ernstige ziekte kunnen verwekken en een 

ernstig gevaar vormen voor de personen die er rechtstreeks mee in contact komen. Er is een verhoogd 

risico voor verspreiding in de gemeenschap. Er bestaat meestal geen profylaxis of geen efficiënte 

behandeling. 

1.2.2. Zoöpathogenen. 

De zoöpathogenen worden in functie van de hierboven vermelde criteria voor classificatie onderverdeeld 

in drie biologische risicoklassen met stijgende volgorde. 

- Dit besluit wordt toegepast onverminderd de toepassing van andere wetgevingen inzake het gebruik 

van zoöpathogene micro-organismen of organismen. 

- Risicoklasse 2 : (micro-)organismen die bij dieren een ziekte kunnen veroorzaken en die in 

verschillende mate de ene of andere van de volgende eigenschappen bezitten : beperkte geografische 

belangrijkheid, zwakke of onbestaande overdracht naar andere species, afwezigheid van vectoren of 

dragers. Beperkte economische en/of medische impact. Men beschikt meestal over profylactische middelen 

en/of efficiënte behandelingen. 

- Risicoklasse 3 : (micro-)organismen die bij dieren een ernstige ziekte of een epizoötie kunnen 

veroorzaken. Er kan een belangrijke overdracht tussen verschillende species optreden. Bepaalde van deze 

pathogene agentia vereisen het instellen van sanitaire reglementeringen voor de door de overheid van elk 

betrokken land geïnventariseerde species. Er bestaan meestal medische en/of sanitaire profylaxen. 

- Risicoklasse 4 : (micro-)organismen die bij dieren een uiterst ernstige panzoötie of epizoötie kunnen 

veroorzaken met een erg hoog sterftecijfer of met dramatische economische gevolgen voor de getroffen 

teeltstreken. Ofwel beschikt men niet over medische profylaxis, ofwel is één exclusieve sanitaire profylaxis 

mogelijk of verplicht. 

1.2.3. Fytopathogenen. 

De fytopathogenen worden onderverdeeld in twee biologische risicoklassen met stijgende volgorde met 

daarnaast één klasse die omwille van juridische redenen afzonderlijk wordt geplaatst onder de benaming 

" quarantaine-organismen ", als dusdanig bepaald door de Europese wetgever (organismen schadelijk 

voor planten en plantaardige producten onderworpen aan de federale fytosanitaire reglementering). 

- Risicoklasse 2 : (micro-)organismen die bij planten een ziekte kunnen veroorzaken maar waarbij 

ingeval van accidentele verspreiding in het Belgisch leefmilieu geen verhoogd risico voor epidemie bestaat. 

Het betreft overal voorkomende pathogenen waarvoor er profylactische of therapeutische middelen 

voorhanden zijn. De niet-inheemse of exotische fytopathogene (micro-)organismen die niet in staat zijn om 

in het Belgisch leefmilieu te overleven omwille van afwezigheid van " doelwitplanten " of omwille van 

ongunstige weersomstandigheden behoren eveneens tot risicoklasse 2. 

- Risicoklasse 3 : (micro-)organismen die bij planten een ziekte kunnen veroorzaken met een effect op de 

economie en op het leefmilieu en waarvoor een behandeling ofwel zeer duur uitvalt, ofwel moeilijk toe te 

passen is of zelfs niet bestaat. Incidentele verspreiding van deze (micro)-organismen kan het risico op 

lokale epidemieën doen toenemen. Exotische stammen van fytopathogene (micro-)organismen die

gewoonlijk voorkomen in het Belgisch leefmilieu en niet opgenomen werden in de lijst van quarantaineorganismen 

maken eveneens deel uit van deze risicoklasse. 

- Quarantaine-organismen : schadelijke (micro)-organismen waarvan het gebruik is onderworpen aan de 

maatregelen van federale besluiten inzake de bestrijding van voor planten en plantaardige producten 

schadelijke organismen. Dit besluit is van toepassing onverminderd het verkrijgen van voorafgaandelijke 

toelatingen die vereist zijn door de overheden die instaan voor de uitvoering van de bovenvermelde 

besluiten. 

1.3. Modaliteiten van interpretatie van de biologische risico's bij de beoordeling van de risico's van een 

activiteit van ingeperkt gebruik. 

De risicoklasse opgegeven in de hiernavolgende lijsten moet geïnterpreteerd worden in functie van : 

- de criteria en definities vermeld onder punten 1.1 en 1.2, 

- de schaal en doelstellingen van het ingeperkt gebruik, 

- de verworven of ontbrekende internationale ervaring, 

- de site van de inrichting en het afvalbeheer. 

Factoren zoals een reeds aanwezige pathologie, inname van geneesmiddelen, voorbijgaande of chronische 

immuniteits-vermindering, zwangerschap of borstvoeding, die de gevoeligheid van de gastheer kunnen 

vergroten tov een pathogeen voor de mens worden niet in rekening gebracht bij de classificatie van de 

biologische risico's van dergelijke pathogenen. 

Beoordeling van verzwakte stammen van micro-organismen : 

- Wanneer de pathogeniteit van een bacteriële, virale, parasitaire of schimmelstam verzwakt is, hetzij 

door spontaan optreden, door selectie of door gebruik te maken van technieken bepaald in bijlage I, deel 

1, kan de gebruiker een gemotiveerde verlaging van de biologische risicoklasse voorstellen tov de nietverzwakte 

stam van dezelfde species. 

- Wanneer een defectief virus of een defectieve virale vector deel uitmaakt van een activiteit van 

ingeperkt gebruik, is bijlage III, deel 3 van toepassing. De voor de menselijke en dierlijke parasieten 

opgegeven risicoklasse komt overeen met het risiconiveau van het (de) infectieuze stadium(a) van de 

parasiet. 

2. Referentielijsten. 

2.1. Gebruik van de lijsten en afkortingen. 

De houders van een milieuvergunning en de gebruikers worden verzocht informatie in te winnen bij de 

technisch deskundige voor vragen in verband met classificatie en vooral wat betreft micro-organismen of 

organismen die niet zouden voorkomen op de hiernavolgende lijsten. 

De (micro-)organismen die niet in de lijsten vermeld staan, behoren daarom niet automatisch tot 

risicoklasse 1. 

Indien er bij de mens of bij dieren nieuwe virusstammen worden geïsoleerd die niet in deze bijlage staan, 

worden deze a priori tenminste onder risicoklasse 2 ondergebracht. De risicoklasse kan verlaagd worden 

tot risicoklasse 1 indien de gebruiker gegevens verstrekt die de onschadelijkheid van deze stammen kan 

bewijzen. 

In het geval van families of genera waarvan veel pathogene species bestaan, bevatten de lijsten enkel de 

meest representatieve pathogene species. Wanneer in de lijsten een genus of een familie in zijn geheel 

vermeld staat, behoren de niet-pathogene soorten en stammen van dit genus of deze familie impliciet tot 

risicoklasse 1. 

Voor het aangeven van de risicoklassen worden volgende denominaties gebruikt : 

M : maximaal biologisch risico voor de mens. 

A : maximaal biologisch risico voor het dier. 

P : maximaal biologisch risico voor de plant. 

De aanduiding van het biologisch risico (2, 3 of 4) kan vervangen worden door de volgende afkortingen : 

OP : opportunistisch pathogeen organisme. 

++ : virus waarvan het biologisch risico afhangt van het gastheer-dier. 

Bovendien worden ook volgende aanduidingen gebruikt : 

(a) : Om de pathogeniciteit van het Hepatitis D (delta)-virus tot uiting te laten komen bij de mens is een 

gelijktijdige of secundaire infectie met het Hepatitis B virus nodig. De vaccinatie tegen het Hepatitis B 

virus biedt daardoor ook bescherming tegen het Hepatitis D-virus. 

spp. : Verwijst naar verschillende species van een genus waarvan gekend is dat zij pathogeen zijn voor de 

mens of voor dieren. 

(*) : Pathogenen van risicoklasse 3 die een beperkt infectierisico vertonen voor de mens en voor dieren 

daar zij normaliter niet overdraagbaar zijn via de omgevingslucht. 

T : productie van toxines. 

Synoniemen staan tussen haakjes. 

De vermelding " zie " tussen haakjes verwijst naar de huidige benaming van de species met vermelding 

ernaast van de risicoklasse. 


vormen voor de immunocompetente mens en/of dier en hun daarbijbehorend maximaal toegeschreven 

biologisch risico. 

2.2.1. Bacteriën en aanverwanten.

H A Soort 

2 Acholeplasma spp. 

OP Acinetobacter spp. 

Actinobacillus actinomycetemcomitans (zie Haemophilus 

actinomycetemcomitans) 

2 Actinobacillus capsulatus 

2 Actinobacillus equuli 

2 2 Actinobacillus hominis 

2 Actinobacillus lignieresii 

2 Actinobacillus pleuropneumoniae (vroeger Haemophilus 

pleuropneumoniae) 

2 Actinobacillus rossii 

2 Actinobacillus seminis 

2 Actinobacillus suis 

OP Actinobacillus urea (Pasteurella urea) 

2 Actinomadura madurae 

2 Actinomadura pelletieri 

2 Actinomyces bovis 

2 Actinomyces gerencseriae (Actinomyces israelli, Serovar 2) 

2 Actinomyces israelii 

2 2 Actinomyces pyogenes (vroeger Corynebacterium pyogenes) 

2 2 Actinomyces spp. 

OP 2 Actinomyces suis (vroeger Eubacterium suis) 

2 Actinomyces viscosus 

2 Aegyptianella pullorum 

OP 2 Aeromonas hydrophila 

3 Aeromonas salmonicida 

OP Aeromonas spp. 

OP Alcaligenes spp. 

2 Alteromonas haloplanktis 

2 Anaplasma caudatum 

3 Anaplasma centrale 

3 Anaplasma marginale 

2 Anaplasma ovis 

Arachnia propionica (zie Propionibacterium propionicum) 

2 Arcanobacterium haemolyticum (vroeger Corynebacterium 

haemolyticum) 

2 Arsenophonus nasoniae 

3 3 Bacillus anthracis 

OP OP Bacillus cereus 

Bacillus larvae (zie Paenibacillus larvae) 

2 Bacillus lentimorbus 

2 Bacillus popiliae 

2 Bacillus sphaericus 

2 Bacillus thuringiensis 

2 2 Bacteroides fragilis 

Bacteroides gingivales (zie Porphyromonas gingivalis) 

Bacteroides nodosus (zie Dichelobacter nodosus) 

OP 2 Bacteroides spp. 

3 Bartonella bacilliformis 

2 Bartonella henselae (vroeger Rochalimaea henselae) 

2 Bartonella quintana (vroeger Rochalimaea quintana) 

2 Bartonella spp. 

2 Benecka parahaemolytica (Vibrio parahaemolyticus) 

Beneckea vulnifica (zie Vibrio vulnificus) 

2 Bordetella avium 

2 3 Bordetella bronchiseptica 

2 Bordetella parapertussis 

2 Bordetella pertussis 

2 Borrelia anserina 

2 2 Borrelia burgdorferi 

3 Borrelia coriaceae 

2 Borrelia duttonii 

2 Borrelia harveyi 

2 Borrelia recurrentis 

2 2 Borrelia spp. 

2 Borrelia theileri 

3 3 Brucella abortus (Brucella melitensis) 

3 3 Brucella canis (Brucella melitensis) 

3 3 Brucella melitensis 

3 3 Brucella ovis (Brucella melitensis) 

3 3 Brucella suis (Brucella melitensis) 

OP Burkholderia cepacia (vroeger Pseudomonas cepacia)

3 3 Burkholderia mallei (vroeger Pseudomonas mallei) 

3 3 Burkholderia pseudomallei (vroeger Pseudomonas pseudomallei) 

2 2 Campylobacter coli 

2 2 Campylobacter fetus subsp. fetus 

3 Campylobacter fetus subsp. venerealis 

2 2 Campylobacter jejuni 

Campylobacter pylori subsp. pylori (Campylobacter pylori zie 

Helicobacter pylori) 

2 2 Campylobacter spp. 

2 Cardiobacterium hominis 

2 Carnobacterium piscicola (vroeger Lactobacillus piscicola) 

2 Chlamydia pneumoniae 

3 3 Chlamydia psittaci (gevogelte stammen) 

2 2 Chlamydia psittaci (niet-gevogelte stammen) 

2 2 Chlamydia trachomatis 

2 Chryseobacterium meningosepticum (vroeger Flavobacterium 

meningosepticum) 

OP Citrobacter spp. 

2 T 2 Clostridium botulinum 

3 Clostridium chauvoei 

2 Clostridium colinum 

2 Clostridium haemolyticum 

2 Clostridium novyi 

2 2 Clostridium perfringens 

3 Clostridium septicum 

2 Clostridium sordellii 

2 2 Clostridium spp. 

2 T 2 Clostridium tetani 

2 Corynebacterium bovis 

2 Corynebacterium cystitidis 

2 T Corynebacterium diphtheriae 

Corynebacterium equi (zie Rhodococcus equi) 

Corynebacterium haemolyticum (zie Arcanobacterium 

haemolyticum) 

2 Corynebacterium minutissimum 

2 2 Corynebacterium pseudotuberculosis 

Corynebacterium pyogenes (zie Actinomyces pyogenes) 

2 Corynebacterium renale 

2 Corynebacterium spp. 

3 Cowdria ruminantium 

3 3 Coxiella burnetii 

2 Cytophaga spp. 

2 Dermatophilus chelonae 

2 3 Dermatophilus congolensis 

2 Dichelobacter nodosus (vroeger Bacteroides nodosus) 

2 Edwardsiella anguillimortifera 

2 3 Edwardsiella ictulari 

2 3 Edwardsiella tarda 

2 Ehrlichia canis 

2 Ehrlichia risticii 

2 Ehrlichia sennetsu (vroeger Rickettsia sennetsu) 

2 2 Ehrlichia spp. 

2 Eikenella corrodens 

2 Enterobacter aerogenes (Klebsiella mobilis) 

2 Enterobacter cloacae 

2 Enterobacter spp. 

2 Enterococcus faecalis (vroeger Streptococcus faecalis) 

2 2 Enterococcus spp. 

OP 2 Eperythrozoon spp. 

OP 3 Eperythrozoon suis 

2 2 Erysipelothrix rhusiopathiae (Erysipelothrix insidiosa) 

2 2 Escherichia coli (behalve stammen die niet pathogeen zijn) 

3 (*) Escherichia coli, cytotoxische stammen (bv : O157 :H7 of 

O103) 

T 

2 Eubacterium tarantellus 

Faenia rectivirgula (Micropolyspora faeni zie 

Saccharopolyspora rectivirgula) 

Flavobacterium meningosepticum (zie Chryseobacterium 

meningosepticum) 

2 Flexibacter spp. 

2 Fluoribacter bozemanae (vroeger Legionella bozemanae) 

2 2 Francisella philomiragia (vroeger Yersinia philomiraga) 

3 3 Francisella tularensis (Type A)

2 2 Francisella tularensis (Type B) 

2 2 Fusobacterium necrophorum 

2 Gardnerella vaginalis (vroeger Haemophilus vaginalis) 

2 Haemobartonella spp. 

2 Haemophilus actinomycetemcomitans (vroeger Actinobacillus 

actinomycetemcomitans) 

2 Haemophilus ducreyi 

Haemophilus equigenitalis (zie Taylorella equigenitalis) 

2 Haemophilus influenzae 

2 Haemophilus paragallinarum (serotype A) 

2 Haemophilus parasuis 

2 2 Haemophilus spp. 

Haemophilus vaginalis (zie Gardnerella vaginalis) 

OP Hafnia alvei 

2 Helicobacter hepaticus 

2 Helicobacter pylori (vroeger Campylobacter pylori, 

Campylobacter pylori sunsp. pylori) 

2 Jonesia denitrificans (vroeger Listeria denitrificans) 

OP Kingella spp. 

2 Klebsiella mobilis (Enterobacter aerogenes) 

2 Klebsiella oxytoca 

2 2 Klebsiella pneumoniae 

2 2 Klebsiella spp. 

Lactobacillus piscicola (zie Carnobacterium piscicola) 

2 2 Legionella pneumophila 

2 Legionella spp. 

2 3 Leptospira interrogans (alle serotypen) 

Listeria denitrificans (zie Jonesia denitrificans) 

2 2 Listeria ivanovii 

2 2 Listeria monocytogenes 

2 Listonella anguillarum (vroeger Vibrio anguillarum) 

3 Melissococcus pluton 

Micropolyspora faeni (Faenia rectivirgula zie 

Saccharopolyspora rectivirgula) 

2 2 Moraxella spp. 

2 2 Morganella morganii 

3 3 Mycobacterium africanum 

2 2 Mycobacterium asiaticum 

2 3 Mycobacterium avium 

2 3 Mycobacterium avium subsp. paratuberculosis (vroeger 

Mycobacterium paratuberculosis) 

3 3 Mycobacterium bovis (behalve de stam BCG) 

2 2 Mycobacterium chelonae 

2 2 Mycobacterium fortuitum 

OP Mycobacterium haemophilum 

2 Mycobacterium intracellulare 

2 Mycobacterium kansasii 

3 Mycobacterium leprae 

3 Mycobacterium lepraemurium 

2 Mycobacterium malmoense 

2 2 Mycobacterium marinum 

3 (*) Mycobacterium microti 

Mycobaeterium paratuberculosis (zie Mycobacterium avium 

subsp. paratuberculosis) 

2 Mycobacterium scrofulaceum 

2 Mycobacterium shimoidei 

2 2 Mycobacterium simae 

2 Mycobacterium szulgai 

3 3 Mycobacterium tuberculosis 

3 (*) 3 (*) Mycobacterium ulcerans 

2 2 Mycobacterium xenopi 

3 Mycoplasma agalactiae 

2 Mycoplasma arthritidis 

2 Mycoplasma bovis 

2 Mycoplasma bovoculi 

2 Mycoplasma californicum 

2 Mycoplasma canadense 

2 Mycoplasma capricolum 

2 Mycoplasma caviae 

2 Mycoplasma conjunctivae 

2 Mycoplasma cynos 

2 Mycoplasma dispar 

2 Mycoplasma felis 

3 Mycoplasma gallisepticum

2 Mycoplasma genitalium 

2 Mycoplasma hominis 

3 Mycoplasma hyopneumoniae 

2 Mycoplasma hyorhinis 

2 Mycoplasma hyosynoviae 

2 Mycoplasma meleagridis 

3 Mycoplasma mycoides subsp. capri 

4 Mycoplasma mycoides subsp. mycoides 

2 Mycoplasma neurolyticum 

2 Mycoplasma pneumoniae 

2 Mycoplasma primatum 

2 Mycoplasma pulmonis 

2 Mycoplasma putrefasciens 

2 Mycoplasma salivarium 

2 Mycoplasma spp. 

2 Mycoplasma synoviae 

2 Neisseira gonorrhoeae 

2 Neisseira meningitidis 

2 2 Neisseira spp. 

2 2 Nocardia asteroides 

2 2 Nocardia brasiliensis 

2 2 Nocardia farcinica 

2 Nocardia nova 

2 Nocardia otitidiscaviarum 

3 3 Orienta tsutsugamushi (vroeger Rickettsia tsutsugamushi) 

3 Paenibacillus larvae (vroeger Bacillus larvae) 

3 Pasteurella haemolytica 

2 3 Pasteurella multocida 

Pasteurella piscida (zie Photobacterium damsela subsp. 

piscida) 

2 2 Pasteurella spp. 

OP Peptococcus spp. 

2 Peptostreptococcus anaerobius 

2 2 Peptostreptococcus spp. 

2 Photobacterium damsela subsp. damsela (vroeger Vibrio 

damsela) 

2 Photobacterium damsela subsp. piscida (vroeger Pasteurella 

piscida) 

2 Piscirickettsia salmonis 

2 2 Plesiomonas shigelloides 

OP 2 Porphyromonas gingivalis (vroeger Bacteroides gingivalis) 

2 2 Porphyromonas spp. 

2 Prevotella spp. 

2 Propionibacterium acnes 

2 Propionibacterium granulosum 

OP Propionibacterium propionicum (vroeger Arachnia propionica) 

2 Proteus mirabilis 

2 Proteus penneri 

2 Proteus spp. 

2 Proteus vulgaris 

2 Providencia alcalifaciens (Proteus inconstans) 

2 Providencia rettgeri (Proteus rettgeri) 

2 Providencia spp. 

2 Pseudomonas aeruginosa 

2 Pseudomonas anguilliseptica 

Pseudomonas mallei (zie Burkholderia mallei) 

Pseudomonas pseudomallei (zie Burkholderia pseudomallei) 

3 Renibacterium salmoninarum 

2 2 Rhodococcus equi (vroeger Corynebacterium equi) 

3 (*) 3 (*) Rickettsia akari 

3 (*) Rickettsia Canada 

3 3 Rickettsia conorii 

3 (*) Rickettsia montana 

3 Rickettsia prowazekii 

3 3 Rickettsia rickettsii 

2 2 Rickettsia spp. 

Rickettsia tsutsugamushi (zie Orienta tsutsugamushi) 

3 3 Rickettsia typhi (mooseri) 

Rochalimaea henselae (zie Bartonella henselae) 

Rochalimaea quintana (zie Bartonella quintana) 

2 2 Saccharopolyspora rectivirgula (vroeger Faenia rectivirgula, 

Micropolyspora faeni) 

2 3 Salmonella Abortusequi 

2 3 Salmonella Abortusovis

Salmonella arizonae (zie Salmonella choleraesuis (enterica) 

subsp. arizonae) 

2 2 Salmonella choleraesuis (enterica) subsp. arizonae.(vroeger 

Salmonella arizonae) 

2 3 Salmonella Dublin (andere serologische varieteiten) 

2 2 Salmonella Enteritidis 

2 3 Salmonella Gallinarum 

2 3 Salmonella (andere serologische varieteiten) 

2 Salmonella Paratyphi A, B, C 

2 3 Salmonella Pullorum 

3 (*) Salmonella Typhi 

2 2 Salmonella Typhimurium 

2 Serpulina hyodysenteriae (vroeger Treponema hyodysenteriae) 

2 2 Serpulina spp. 

OP Serratia marcescens 

2 Shigella boydii 

3 (*) Shigella dysenteriae (Type 1) 

T 

2 Shigella dysenteriae behalve type 1 

2 Shigella flexneri 

2 Shigella sonnei 

2 Spiroplasma mirum 

2 2 Staphylococcus aureus 

2 Staphylococcus epidermidis 

2 2 Streptobacillus monilformis 

2 2 Streptococcus agalactiae 

2 Streptococcus dysgalactiae 

3 Streptococcus equi 

Streptococcus faecalis (zie Enterococcus faecalis) 

2 Streptococcus pneumoniae 

2 Streptococcus pyogenes 

2 2 Streptococcus spp. 

2 2 Streptococcus suis 

2 Streptococcus uberis 

2 Streptomyces somaliensis 

3 Taylorella equigenitalis (Haemophilus equigenitalis) 

2 Treponema carateum 

Treponema hyodysenteriae (zie Serpulina hyodysenteriae) 

2 Treponema pallidum 

2 Treponema paraluiscuniculi 

2 Treponema pertenue 

2 2 Treponema spp. 

2 Treponema vincentii 

2 Ureaplasma diversum 

2 2 Ureaplasma urealyticum 

Vibrio anguillarum (zie Listonella anguillarum) 

2 Vibrio carchariae 

2 Vibrio cholerae (El Tor inclus) 

Vibrio damsela (zie Photobacterium damsela subsp. damsela) 

2 Vibrio fluvialis 

2 2 Vibrio metschnikovii 

2 Vibrio mimicus 

2 Vibrio ordalii 

2 Vibrio parahaemolyticus (Benecka parahaemolytica) 

2 Vibrio salmonicida 

2 2 Vibrio spp. 

2 2 Vibrio vulnificus (vroeger Beneckea vulnifica) 

2 2 Yersinia enterocolitica 

3 3 Yersinia pestis 

2 2 Yersinia pseudotuberculosis 

3 Yersinia ruckeri 

2 Yersinia spp. 

2.2.2. Schimmels : 

H A Soort 

OP 2 Absidia corymbifera (A. ramosa) 

2 Achlya klebsiana 

2 Achlya racemosa 

OP Acremonium falciforme (Cephalosporium falciforme) 

OP Acremonium kiliense 

OP Acremonium recifei 

3 3 Ajellomyces capsulatus (Histoplasma capsulatum var. 

capsulatum)

3 3 Ajellomyces dermatitidis (Blastomyces dermatitidis, Zymonema 

dermatitidis) 

2 Akanthomyces aculeatus 

2 Akanthomyces gracilis 

2 Akanthomyces pistillariiformis 

Allescheria boydii (Monosporium apiospermum) zie 

Pseudallescheria boydii 

2 Amoebidium parasiticum 

3 Aphanomyces astaci 

2 Aphanomyces spp. 

2 Arthroderma simii 

2 Aschersonia aleyrodis 

2 Aschersonia cubensis 

2 Aschersonia turbinata 

2 Ascosphaera aggregata 

2 Ascosphaera apis 

2 Asellaria aselli 

2 2 Aspergillus flavus 

2 2 Aspergillus fumigatus 

OP OP Aspergillus nidulans 

2 Aspergillus parasiticus 

OP OP Aspergillus terreus 

OP OP Aspergillus versicolor 

2 Aureobasidium pullulans (Pullularia pullulans) 

OP Basidiobolus haptosporus 

OP Basidiobolus meristosporus 

2 Beauveria spp. 

3 3 Blastomyces dermatitidis (Ajellomyces dermatitidis, Zymonema 

dermatitidis) 

2 Branchiomyces denigrans 

2 Branchiomyces sanguinis 

2 2 Candida albicans 

OP Candida glabrata (Torulopsis glabrata) 

OP OP Candida guilliermondii 

OP OP Candida kefyr 

OP OP Candida krusei 

OP OP Candida parapsilosis 

OP Candida pintolopessi 

2 OP Candida tropicalis 

Cephalosporium falciforme zie Acremonium falciforme 

3 Cladophialophora arxii 

3 Cladophialophora bantiana 

2 Cladophialophora carrionii 

3 3 Coccidioides immitis 

2 Coelomomyces spp. 

2 Coelomycidium simulii 

2 Conidiobolus apiculatus 

OP OP Conidiobolus coronatus (Entomophtora coronata) 

OP Conidiobolus incongruus 

2 Conidiobolus major 

2 Conidiobolus obscurus 

2 Cordycepioideus bisporus 

2 Cordycepioideus octosporus 

2 Cordyceps australis 

2 Cordyceps calocerioides 

2 Cordyceps gunnii 

2 Cordyceps lloydii 

2 Cordyceps martialis 

2 Cordyceps militaris 

2 Cordyceps nutans 

2 Cordyceps polyartha 

2 Cordyceps sobolifera 

2 Cordyceps tuberculata 

2 Cordyceps unilateralis 

OP Cyniclomyces guttulatus 

2 2 Cryptococcus neoformans var. gattii (Filobasidiella 

bacillispora) 

2 2 Cryptococcus neoformans var. neoformans (Filobasidiella 

neoformans var. neoformans) 

2 Culicinomyces clavisporus 

OP Cunninghamella elegans (C. bertholletiae) 

OP Curvularia lunata 

OP 2 Dermatophilus congolensis 

2 2 Emmonsia parva var. crescens

2 2 Emmonsia parva var. parva 

2 Engyoadontium aranearum 

2 Enterobryus spp. 

2 Entomophaga aulicae 

2 Entomophage caroliniana 

2 Entomophage grylii 

2 Entomophage tenthredinis 

2 Entomophthora culicis 

2 Entomophthora muscae 

2 Entomophthora planchoniana 

OP OP Entomophtora coronata (Conidiobolus coronatus) 

2 Epidermophyton floccosum 

2 Erynia aquatica 

2 Erynia blunckii 

2 Erynia castrans 

2 Erynia conica 

2 Erynia dipterigena 

2 Erynia elateridiphaga 

2 Erynia gammae 

2 Erynia neoaphidis 

2 Erynia plecopteri 

2 Erynia radicans 

2 Erynia rhizospora 

2 Erynia virescens 

OP Exophiala dermititidis 

OP Exophiala jeanselmei 

OP Exophiala mansonii (E. castellanii) 

2 Exophiala pisciphila 

2 Exophiala salmonis 

OP Exophiala spinifera (Phialophora spinifera, Rhinocladiella 

spinifera) 

Exophiala werneckii zie Hortaea werneckii 

2 2 Filobasidiella bacillispora (Cryptococcus neoformans var. 

gattii) 

2 2 Filobasidiella neoformans var. neoformans (Cryptococcus 

neoformans var. neoformans) 

2 Fonsecaea compacta (Phialophora compacta, Rhinocladiella 

compacta) 

2 Fonsecaea pedrosoi (Phialophora pedrosoi, Rhinocladiella 

pedrosoi) 

2 Fusarium coccophilum 

OP Fusarium oxysporum 

OP OP Fusarium solani 

OP Geotrichum candidum 

2 Gibellula alata 

2 Gibellula leiopus 

2 Gibellula pulchra 

2 Granulomanus spp 

OP Hendersonula toruloidea (Scytalidium hyalinum) 

2 Hirsutella citriformis 

2 Hirsutella entomophila 

2 Hirsutella jonesii 

2 Hirsutella sausserei 

2 Hirsutella thompsonii 

2 Hirsutella versicolor 

3 Histoplasma capsulatum duboisii 

3 3 Histoplasma capsulatum var. capsulatum (Ajellomyces 

capsulatus) 

3 3 Histoplasma capsulatum var. farciminosum 

OP Hortaea werneckii (Exophiala werneckii) 

2 Hymenostilbe dipterigena 

2 Hymenostilbe formicarum 

2 Hymenostilbe muscaria 

2 Hymenostilbe spp. 

2 Hypocrella amomi 

2 Ichthyophonus gasterophilus 

2 Ichthyophonus hoferi 

2 Lagenidium giganteum 

2 Legeriomyces spp. 

OP Leptosphaeria senegalensis 

OP Leptosphaeria thompkinsii 

OP OP Loboa loboi 

2 Madurella grisea 

2 Madurella mycetomatis

OP Malassezia furfur (Pityrosporum ovale, P. orbiculare) 

OP OP Malassezia pachydermatidis (Pityrosporum canis) 

2 Massaspora cicadina 

2 Metarhizium album 

2 Metarhizium anisopliae var. anisopliae 

2 Metarhizium anisopliae var. majus 

2 Metarhizium favoviridae 

2 Microsporum audouinii 

2 2 Microsporum canis (Nannizzia otae) 

2 Microsporum distortum 

2 Microsporum equinum 

2 Microsporum ferrugineum 

2 Microsporum gallinae 

OP 2 Microsporum gypseum (Nannizzia gypsea) 

2 Microsporum langeroni 

2 2 Microsporum nanum (Nannizzia obtusa) 

2 Microsporum persicolor (Nannizzia persicolor) 

2 Microsporum praecox 

2 Microsporum rivalieri 

2 Microsporum spp. 

OP OP Monosporium apiospermum (Allescheria boydii, 

Pseudallescheria 

boydii) 

OP Mortierella polycephala 

2 Mortierella wolfii 

2 Myriangium duriaei 

OP 2 Nannizzia gypsea (Microsporum gypseum) 

2 2 Nannizzia obtusa (Microsporum nanum) 

2 2 Nannizzia otae (Microsporum canis) 

2 Nannizzia persicolor (Microsporum persicolor) 

2 Nectria coccophila 

Nectria flammea zie Nectria coccophila 

2 Neotestudina rosatii 

2 Neozygites adjarica 

2 Neozygites fresenii 

2 Neozygites fumosa 

2 Nomuraea atypicola 

2 Nomuraea rileyi 

3 2 Ochroconis gallopava 

2 Ochroconis humicola 

2 Orchesellaria mauguioi 

2 Paecilomyces amoeneroseus 

2 Paecilomyces cicadae 

2 Paecilomyces farinosus 

2 Paecilomyces lilacinus 

2 Paecilomyces tenuipes 

3 Paracoccidioidies brasiliensis 

2 Paraisaria dubia 

2 2 Penicillium marneffei 

2 Phialophora compacta (Fonsecaea compacta, Rhinocladiella 

compacta) 

2 Phialophora pedrosoi (Fonsecaea pedrosoi, Rhinocladiella 

pedrosoi) 

OP Phialophora richardsiae 

OP Phialophora spinifera (Exophiala spinifera, Rhinocladiella 

spinifera) 

OP Phialophora verrucosa 

2 Phoma herbarum 

OP OP Piedraia hortae 

2 Pitomyces chartarum 

2 Pleurodesmospora coccorum 

OP OP Pneumocystis carinii 

2 Podonectria coccicola 

2 Polycephalomyces ramosus 

2 2 Pseudallescheria boydii (Allescheria boydii, Monosporium 

apiospermum) 

2 Pseudogibellula formicarum 

OP Pyrenochaeta romeroi 

2 Pytium insidosium 

3 Rhamichloridium mackenzie 

2 Rhinocladiella compacta (Fonsecaea compacta, Phialophora 

compacta) 

2 Rhinocladiella pedrosoi (Fonsecaea pedrosoi, Phialophora 

pedrosoi)

OP Rhinocladiella spinifera (Exophiala spinifera, Phialophora 

spinifera) 

OP OP Rhinosporidium seeberi 

OP 2 Rhizomucor pusillus 

2 Rhizopus cohnii 

2 Rhizopus microspous 

Saccharomycopsis guttulata zie Cyniclomyces guttulatus 

OP Saksenaea vasiformis 

2 Saprolegnia ferax 

2 Saprolegnia parasitica 

2 Scedosporium apiospermum (Pseudoallescheria boydii) 

2 Scedosporium prolificans (inflatum) 

OP Scopulariopsis brevicaulis 

2 Sporodiniella umbellata 

2 Sporothrix insectorum 

2 Sporothrix isarioides 

2 2 Sporothrix schenckii (Sporotrichum schenkii) 

2 2 Stachybotrys chartarum (Stachybotrys atra) 

2 Stilbella buquetii var. buquetii 

2 Stilbella buquetii var. formicarum 

OP Syncephalastrum racemosum 

2 Tetracrium coccicolum 

2 Tilachlidiopsis nigra 

2 Tilachlidium liberianum 

2 Tolypocladium cylindrosporum 

2 Torrubiella arachnophila 

2 Torrubiella carnata 

2 Torrubiella rubra 

OP Torulopsis glabrata (Candida glabrata) 

OP 2 Trichophyton equinum 

2 2 Trichophyton erinacei 

2 2 Trichophyton mentagrophytes 

2 2 Trichophyton quinckeanum 

2 Trichophyton rubrum 

2 2 Trichophyton simii 

2 2 Trichophyton spp. 

2 2 Trichophyton verrucosum 

OP 2 Trichosporon beigelii (T. cutaneum) 

2 Verticillium lecanii 

3 3 Zymonema dermatitidis (Ajellomyces dermatitidis, Blastomyces 

dermatitidis) 

2.2.3. Parasieten : 

H A Soort 

2 Acanthamoeba castellani 

3 Acarapis woodi (mijtziekte van de bijen) 

2 2 Ancylostoma braziliense 

2 2 Ancylostoma duodenale 

2 Angiostrongylus cantonensis. 

2 Angiostrongylus costaricensis 

2 2 Anisakis simplex (Harend) 

2 Ascaris lumbricoides 

2 2 Ascaris suum 

3 Babesia bigemina 

3 Babesia bovis 

3 Babesia caballi 

3 Babesia canis 

2 3 Babesia divergens 

3 Babesia egui 

3 Babesia major 

2 Babesia microti 

2 Balantidium coli 

2 Boophilus microplus 

2 Brugia malayi 

2 Brugia pahangi 

2 Capillaria philippinensis 

2 Capillaria spp. 

2 Clonorchis sinensis 

2 Clonorchis viverrini 

2 3 Cochliomyia hominivorax 

2 Cryptosporidium parvum 

2 Crytosporidium spp. 

2 Cyclospora cayetanensis

2 Dicrocoeliidae 

2 Dipetalonema streptocerca 

2 Diphyllobothrium latum 

2 Dipylidium caninum 

2 Dracunculus medinensis 

3 (*) 3 Echinococcus granulosus 

3 (*) 3 Echinococcus multilocularis 

3 (*) Echinococcus vogeli 

3 Eimeria acervulina 

3 Eimeria burnetti 

3 Eimeria maxima 

3 Eimeria necratix 

3 Eimeria spp. 

2 2 Entamoeba histolytica 

2 Enterobius vermicularis 

2 Fasciola gigantica 

2 2 Fasciola hepatica 

2 2 Fasciolopsis buski 

2 Giardia lamblia (Giardia intestinalis) 

2 Giardia spp. 

2 Gnathostoma spinigerum 

2 Gongylonema pulchrum 

2 Haemonchus contortus 

2 Haplosporidium nelsoni 

2 Hymenolepis diminuta 

2 Hymenolepis nana 

2 2 Isospora belli 

2 2 Isospora spp. 

3 (*) 3 Leishmania brasiliensis 

3 (*) 3 Leishmania donovani 

2 Leishmania ethiopica 

2 Leishmania major 

2 3 Leishmania mexicana 

2 Leishmania peruviana 

2 Leishmarria spp. 

2 3 Leishmania tropica 

2 Loa loa 

2 Mansonella ozzardi 

2 Mansonella perstans 

2 Naegleria australiensis 

3 Naegleria fowleri 

2 Necator americanus 

3 Nosema apis (Bijennosema) 

2 Onchocerca volvulus 

2 Opisthorchis felineus 

2 Opisthorchis spp. 

2 2 Paragonimus westermani 

3 (*) Plasmodium falciparum 

2 Plasmodium spp. (menselijk en aapachtig) 

2 Pneumocystis carinii 

2 Sarcocystis bovicanis 

2 Sarcocystis equicanis 

2 Sarcocystis ovicanis 

2 2 Sarcocystis suihominis 

3 Sarcopta scabiei 

2 Schistosoma haematobium 

2 Schistosoma intercalatum 

2 Schistosoma japonicum 

2 Schistosoma mansoni 

2 Schistosoma mekongi 

2 Strongyloides stercoralis 

2 Strongyloides spp. 

2 Taenia hydatigenes 

2 Taenia ovis 

2 3 Taenia saginata 

3 (*) 3 Taenia solium 

2 Ternidens deminutus 

3 Theileria annulata 

3 Theileria hirei 

2 Theileria mutans 

2 Theileria ovis 

3 Theileria parva 

2 Theileria taurotragi 

2 2 Toxocara canis

2 3 Toxoplasma gondii 

2 3 Trichinella nativa 

2 3 Trichinella nelsoni 

2 3 Trichinella pseudospiralis 

2 3 Trichinella spiralis 

2 2 Trichinella spp. 

3 Trichomonas foetus 

2 Trichomonas vaginalis 

2 2 Trichostrongylus colubriformis 

2 Trichostrongylus spp. 

2 Trichuris suis 

2 Trichuris trichiura 

2 Trichuris vulpis 

2 3 Trypanosoma brucei brucei 

2 Trypanosoma brucei gambiense 

3 (*) 3 Trypanosoma brucei rhodesiense 

3 Trypanosoma congolense 

3 Trypanosoma cruzi 

3 Trypanosoma equiperdum 

3 Trypanosoma evansi 

2 Trypanosoma vivax 

3 Varroa jacobsoni (Varroase) 

2 Wuchereria bancrotfi 

2 Wuchereria malayi 

2.2.4. Virussen : 

H A Familie / Subfamilie / Type / Soort 

Adenoviridae 

Mastadenovirus 

2 Animal adenoviruses 

2 Human adenoviruses 

Aviadenovirus 

2 Aviadenoviruses 

" African swine fever-like viruses " 

4 African swine fever virus 

Arenaviridae 

Arenavirus 

2 Amapari virus 

3 Flexal virus 

4 Guanarito virus 

2 Ippy virus 

4 ++ Junin virus 

4 ++ Lassa virus 

2 2 Lymphocytic choriomeningitis virus (Andere stammen) 

4 ++ Machupo virus 

3 Mobala virus 

2 Mopeia virus 

2 Parana virus 

2 Pichinde virus 

4 Sabia virus 

4 Tacaribe virus 

2 Tamiami virus 

Arterivirus 

3 Equine arteritis 

2 Lactate dehydrogenase-elevating virus 

3 Simian haemorrhagic fever virus 

Astroviridae 

2 2 Astroviruses 

Baculoviridae 

2 Invertebrate baculoviruses 

Birnaviridae 

2 Drosophila X virus 

3 Infectious pancreatic necrosis virus 

3 Infectious bursal disease virus 

2 Rotifer birnavirus 

Bunyaviridae 

3 Sin Nombre (Muerto Canyon) virus 

Bunyavirus (onder andere) 

3 Aino virus 

3 Akabane virus 

3 Bruconha virus 

2 2 Bunyamwera virus 

3 Cache Valley virus

2 2 California encephalitis virus 

2 Germiston virus 

3 Kairi virus 

3 Oropouche virus 

Hantavirus 

3 Dobrava/Belgrade virus 

3 Hantaan virus (Korean haemorrhagic fever) 

2 Prospect Hill virus 

3 Puumala virus 

3 Seoul virus 

Nairovirus (onder andere) 

4 ++ Crimean/Congo haemorrhagic fever virus 

2 Hazara virus 

3 3 Nairobi sheep disease virus 

Phlebovirus (onder andere) 

3 3 Rift valley fever virus 

2 Sandfly fever Sicilian virus 

2 Toscana virus 

3 Turuna virus 

2 Uukuniemi virus 

Tospovirus (onder andere) 

2 Bhanja 

Caliciviridae 

Calicivirus 

2 Bovine enteric calicivirus 

2 Canine calicivirus 

2 Feline calicivirus 

3 (*) Hepatitis E virus 

2 Norwalkvirus 

2 Porcine enteric calicivirus 

3 Rabbit haemorrhagic disease virus 

3 San Miguel sealion virus 

3 Vesicular exanthema of swine virus 

Circoviridae 

Circovirus 

2 Chicken anaemia virus 

2 Porcine circovirus 

Coronaviridae 

Coronavirus 

3 Avian infectious bronchitis virus 

2 Bovine coronavirus 

2 Canine coronavirus 

3 Feline infectious peritonitis virus 

2 Human coronaviruses 

2 Murine hepatitis virus 

3 Porcine epidemic diarrhoea virus 

3 Porcine haemagglutinating encephalomyelitis virus 

3 Porcine transmissible gastroenteritis virus 

2 Rat corona virus 

2 Turkey coronavirus 

Torovirus 

2 2 Berne virus 

2 Breda virus 

Cystoviridae 

Deltavirus 

3 (*) Hepatitis delta virus 

Filoviridae 

Filovirus 

4 4 Ebola virus 

4 4 Marburg virus 

Flaviviridae 

Flavivirus 

3 Absettarov virus 

3 (*) Central European tick-borne encephalitis virus 

3 Dengue virus 1-4 

3 Hanzalova virus 

3 Hypr virus 

3 Israel turkey meningoencephalitis virus 

3 ++ Japanese encephalitis virus 

3 Koutango virus 

3 Kumlinge virus 

3 3 Kyasanur forest disease virus 

3 (*) 3 Louping ill virus 

3 Murray Valley encephalitis virus

3 Negishi virus 

3 Omsk haemorrhagic fever virus 

3 2 Powassan virus 

3 Rocio virus 

3 ++ Russian spring summer encephalitis virus 

3 Sal Vieja virus 

3 San Perlita virus 

3 Spondweni virus 

3 2 St Louis encephalitis virus 

3 (*) 3 Wesselsbron virus 

3 3 West Nile virus 

3 ++ Yellow fever virus 

" Hepatitis C-like viruses " 

3 (*) Hepatitis C virus 

3 (*) Hepatitis G virus 

Pestivirus 

3 Border disease virus 

3 Bovine diarrhoea virus 

4 Hog cholera virus 

Hepadnaviridae 

Orthohepadnavirus 

3 Ground squirrel hepatitis B virus 

3 (*) Human hepatitis B 

3 Woodchuck hepatitis B virus 

Avihepadnavirus 

3 Duck hepatitis B virus 

Herpesviridae 

Herpesviruses of crustaceans and molluscs 

2 Herpesviruses of crustaceans and molluscs 

Herpesviruses of amphibians 

2 Herpesviruses of the frog (FV4 FV5-8) 

Herpesviruses of reptiles 

2 Herpesviruses of reptiles 

Herpesviruses of birds 

3 Avian herpesvirus 1 (ILT) 

3 Marek's disease 

2 Pigeon herpesvirus infection 

Herpesviruses of fishes 

2 Carp herpesvirus 

2 Catfish herpesvirus 

3 Channel catfish virus disease (CCV)(Herpesvirus ictalurus) 

2 Oncorhynchus-Masou virus 

2 Pike herpesvirus 

3 Salmonid herpesvirus (Herpesvirus salmonis) 

2 Turbot herpesvirus disease 

Herpesviruses of mammals : 

3 Alcelaphine herpesvirus 1 (Bovine malignant catarrhal 

fever) 

2 Baboon herpesvirus (cercopithecine herpesvirus 2) 

3 Bovine herpesvirus 1 




2 Canid herpesvirus 1 

2 Caprine herpesvirus 1 

2 Chimpanzee herpesvirus (pongine herpesvirus 1) 

2 Cytomegalovirus (Human herpesvirus 5) 

2 Cytomegaloviruses of mouse, guinea pig and rat 

2 Epstein-Bar virus (EBV, Human herpesvirus 4) 

3 Equid herpesvirus 1 

2 Equid herpesviruses 2, 3 

2 Felid herpesvirus 1 

2 Herpesvirus Ateles 

3 2 Herpes virus B 

2 Herpesvirus of the rabbit 

3 Herpesviruses of sheep and goat 

2 Herpesvirus Saimiri 

2 Human B-lymphotropic virus (HBLV-HHV6) 

2 Human herpesvirus 1 


2 Human herpesvirus 3 (Varicella-zoster virus 1) 



2 Phocid herpesvirus 1

3 Pseudorabies virus 

2 Suid herpesvirus 2 

Iridoviridae 

Iridoviruses of insects : 

2 Tipula iridescent virus (TIV) 

Iridoviruses of crustaceans and molluscs : 

2 Iridoviruses of crustaceans and molluscs 

Iridoviruses of fishes : 

3 Erythrocytic necrosis virus 

2 Iridoviruses of cichlids, perch, goldfish, common cod, carp 

and cat-fish 

2 Lymphocystis disease virus 

Iridoviruses of reptiles 

2 Gecko virus 

Iridoviruses of amphibians 

2 Bullfrog (TEV) 

2 Frog viruses (FV 1 to 3, FV 9 to 24) 

2 Leopard frog iridoviruses (I 4 to 5) 

2 Newt viruses (T 6 to 21, LT 1 to 4) 

Orthomyxoviridae 

2 3 Avian influenza virus A (Fowl plague) 

2 Eel influenza virus A (EV-2) 

2 2 Equine influenza virus l (H7N7) and 2 (H3N8) 

2 3 Influenza viruses (Types A, B & C) 

2 Seal influenza virus A 

2 2 Swine influenza virus A 

2 Tick-borne orthomyxoviridae : Dhori & Thogotoviruses 

2 Whale influenza virus A 

Papovaviridae 

Papovaviruses of amphibians : 

2 Leopard frog papovavirus 

Papillomavirus 

2 Dog rabbit (Shope papillomavirus), horse, cat, cattle, 

sheep and goat 

papillomaviruses 

2 Human papillomaviruses (HPV) 

Polyomavirus 

2 BK & JC viruses 

2 Bovine polyomavirus (BPoV) 

2 Hamster (HaP virus) 

2 Monkey (SV40, SA-12, STMV, LPV) 

2 Mouse (K virus) 

2 Rabbit (RK virus) 

Paramyxoviridae 

Morbillivirus 

3 Canine distemper virus (Carre's virus) 

4 3 Equine morbillivirus (EMV) 

2 Measles virus 

4 Peste des petits ruminants virus (PPRV) 

3 Phocine distemper virus 

4 Rinderpest virus (Cattle plague virus) 

Paramyxovirus 

2 3 Avian paramyxovirus 1 (Newcastle disease virus) 

2 Mumps virus 

2 2 Parainfluenza viruses types 1-4 

2 Other avian paramyxoviruses 

Pneumovirus 

2 Pneumonia virus of mice 

2 2 Respiratory syncytial virus (runderen, geiten, schapen) 

2 Turkey rhinotracheitis (TRT) 

Parvoviridae 

2 Adeno-associated viruses AAV 

3 Aleutian mink disease virus 

2 Canine parvovirus (CPV) 

2 Feline panleukopenia virus 

2 Goose parvovirus 

2 H-1 virus 

2 Human parovirus (B 19) 

2 Kilham rat virus (KRV) 

2 Lapine parvovirus 

3 Mink enteritis virus 

2 Porcine parvovirus 

2 Andere parovivurssen die bekend staan als zijnde pathogeen 

voor het dier

ee 

Picornaviridae 

Picornaviruses of insects : 

2 Picornaviruses of insects (eg Drosophilia C virus, Cricket 

paralysis virus) 

2 Picornavirus-like viruses (eg bee acute paralysis virus, 

viruses X and Y) 

Picornaviruses of crustaceans and molluscs : 

2 Picornaviruses of crustaceans and molluscs 

Picornaviruses of fishes : 

2 Picornaviruses of fishes 

Aphtovirus 

4 Foot-and-mouth disease viruses 

Cardiovirus 

2 Encephalomyocarditis group of viruses 

Enterovirus 

2 Acute haemorrhagic conjunctivits virus (AHC, Enterovirus 

70) 

3 Avian encephalomyelitis virus 

2 Bovine enteroviruses types 1-7 

2 Coxsackieviruses 

3 Duck hepatitis virus 

2 Echoviruses 

2 Monkey enteroviruses 

2 Murine poliovirus (Theiler's encephalomyelitis virus, TO, 

FA, GD7) 

2 Polioviruses 

3 Porcine enterovirus type 1 (Teschen disease) 

2 Porcine enteroviruses types 2-11 

2 3 Swine vesicular disease virus 

2 Turkey hepatitis virus 

Hepatovirus 

2 Hepatitis A virus (human enterovirus type 72) 

Rhinovirus 

2 Bovine rhinoviruses (types 1-3) 

2 Equine rhinoviruses (types 1-3) 

2 Human rhinoviruses 

Poxviridae 

Entomopoxvirinae (Poxviruses of insects) 

2 Entomopoxviruses 

Chordopoxvirinae (Poxviruses of vertebrates) 

Avipoxvirus 

3 Fowlpox virus 

2 Other avipoxviruses 

Capripoxvirus 

3 Lumpy skin disease virus 

3 Sheeppox and goatpox viruses 

Leporipoxvirus 

2 Fibroma viruses 

3 Myxoma virus 

2 Molluscum contagiosium virus 

Orthopoxvirus 

2 2 Buffalopox viruses (buffalopox type and variant of 

" vaccinia ") 

3 Camelpox virus 

2 2 Cowpox virus 

3 Ectromelia virus (" Mousepox ") 

2 2 Elephantpox virus (variant of " cowpox ") 

2 3 Horsepox virus 

3 3 Monkeypox virus 

2 3 Rabbitpox virus (variant of " vaccinia ") 

2 Racoonpox 

2 Taterapox (Gerbilpox) 

2 Uasin Gishu disease virus 

2 2 Vaccinia virus 

4 Variola (major & minor) virus 

2 Vole pox 

4 ++ White pox (Variola virus) 

Parapoxvirus 

2 Chamois contagious ecthyma 

2 3 Orf virus (Contagions ecthyma of sheep) 

2 3 Pseudocowpox viruses (bovine papular stomatitis, milker's 

nodes, paravaccinia) 

2 Sealpox virus

Suipoxvirus 

2 Swinepox virus 

2 2 Yatapox viruses (Tana & Yaba) 

Pas encore assignes a un genre 

3 Ausdyk (Contagious ecthyma of camels) 

2 2 Yabapox virus 

Reoviridae 

Aquareovirus 

3 Golden shiner virus disease (GSV) 

Coltivirus 

2 2 Colorado tick fever virus 

2 2 Vertebrate coltiviruses 

Orbivirus 

3 African home sickness virus 

4 Bluetongue virus (BTV) 

2 Changuinola 

3 Epizootic hemorrhagic disease in deer (EHD) 

3 Ibaraki virus 

2 2 Andere orbivirussen die als pathogeen voor het dier bekend 

zijn 

(Ortho)reovirus 

2 2 (Ortho)reoviruses 

Rotavirus 

2 2 Human rotaviruses 

2 Mouse rotavirus (EDIM, epizootic diarrhoea of infant mice) 

2 2 Rat rotavirus 

2 2 Andere rotavirussen die bekend staan als zijnde pathogeen 

voor het dier 

Retroviridae 

3 Avian leucosis viruses (ALV) 

3 Avian sarcoma viruses (Rous sarcoma virus, RSV) 

2 Bovine foamy virus 

3 Bovine immunodeficiency virus (BIV) 

3 Bovine lymphosarcoma virus (Bovine leukaemia virus, BLV) 

3 Caprine arthriris/encephalomyelitis virus (CAEV) 

2 Equine infectious anemia virus 

2 Feline foamy virus 

3 Feline immunodeficiency virus (FIV) 

3 Feline lymphosarcoma virus (FeLV, Feline leukaemia virus) 

3 Feline sarcoma virus (FeSV) 

3 Guinea pig lymphosarcoma virus (Guinea pig LSA) 

3 Hamster lymphosarcoma virus (Hamster LSA) 

3 (*) Human immunodeficiericy viruses (HIV) 

3 (*) Human T-cell lymphotropic viruses (HTLV) types 1 & 2 

3 Leukomogenic murine oncovirus (Murine lymphosarcoma virus : 

MuLV) 

3 Lymphosarcoma viruses of nonhuman primates 

3 Maedi-visna virus 

3 Monkey mammary tumor viruses (MPTV) 

3 Murine mammary tumor viruses (MMTV) 

3 Murine sarcoma viruses (MuSV) 

3 Ovine lymphosarcoma virus (OLV) 

2 Ovine pulmonary adenomatosis virus 

3 Porcine sarcoma virus 

3 Rat lymphosarcoma virus (Rat LSA) 

2 Reticuloendotheliosis viruses (REV) 

2 Retroviruses of fish and reptiles 

2 Simian foamy virus 

3 (*) 3 (*) Simian immunodeficiency virus (SIV) 

3 Simian sarcoma viruses (SSV) 

3 Snake sarcoma viruses 

Spumavirus 

Rhabdoviridae 

Ephemerovirus 

3 Bovine ephemeral fever virus 

Lyssavirus 

2 Duvenhage virus 

2 Mokola virus 

3 3 Rabies virus 

2 Other vertebrate lyssaviruses 

2 Other invertebrate lyssaviruses 

Vesiculovirus 

2 Eel rhabdovirus (EVA, EVX, B12, C26) 

3 Pike fry rhabdovirus

3 Spring viremia of carp virus 

2 3 Vesicular stomatitis virus 

2 2 Other vertebrate vesiculoviruses 

2 Other invertebrate vesiculoviruses 

Nog niet aan een type toegewezen 

3 Egtved virus (Viral hemorrhagic septicemia virus) 

4 Infectious hematopoietic necrosis virus 

Togaviridae 

Alphavirus (onder andere) 

2 Bebaru virus 

3 Cabassou virus 

3 (*) ++ Chikungunya virus 

3 3 Eastern equine encephalitis virus 

3 (*) Everglades virus 

3 Getah virus 

3 Kyzylagach virus 

3 Mayaro virus 

3 Middelburg virus 

3 (*) ++ Mucambo virus 

3 3 Ndumu virus 

2 O'nyong-nyong virus 

2 Ross River virus 

3 Sagiyama virus 

2 ++ Semliki Forest virus 

2 2 Sindbis virus 

3 (*) Tonate virus 

3 3 Venezuelan equine encephalitis virus 

3 3 Western equine encephalitis virus 

2 2 Andere gekende alphavirussen 

Rubivirus 

2 Rubella virus 

Niet ingedeeld 

3 (*) Blood-borne hepatitis viruses nog niet-geidentificeerd 

3 Borna Disease virus 

Niet conventionele agentia in verband gebracht met TSEs 

3 (*) 3 (*) Bovine spongiform encephalopathy () 

3 (*) Chronic wasting disease 

3 (*) Creutzfeldt-Jakob disease 

3 (*) Variant Creutzfeldt-Jakob disease 

3 (*) Gerstmann-Straussler-Scheinker syndrome 

3 (*) Kuru 

3 (*) Transmissible Mink encephalopathy 

3 (*) Scrapie 

2.3. Lijst van micro-organismen en organismen die on hun natuurlijke vorm een biologisch risico vormen 

voor de gezonde plant en hun daarbijbehorend maximaal toegeschreven biologisch risico. 

2.3.1. Bacteriën en aanverwanten : 

P Soort 

2 Agrobacterium rhizogenes 

2 Agrobacterium rubi 

2 Agrobacterium tumefaciens 

3 Apple chat fruit disease 

Bacillus polymyxa zie Paenibacillus polymyxa 

2 Burkholderia andropogonis (vroeger Pseudomonas andropogonis) 

2 Burkholderia cepacia (vroeger Pseudamonas cepacia) 

2 Burkholderia gladioli (vroeger Pseudomonas gladioli) 

Corynebacterium fascians zie Rhodococcus fascians 

Corynebacterium flaccumfaciens pv. betae zie Curtabacterium 

flaccumfaciens pv. betae 

Corynebacterium flaccumfaciens pv. oortii zie Curtobacterium 

flaccumfaciens pv. ortii 

Corynebacterium ilicis zie Arthrobacter ilicis 

Corynebacterium iranicum zie Rathayibacter iranicus 

Corynebacterium nebraskense zie Clavibacter michiganense subsp. 

nebraskense 

Corynebacterium poinsettiae zie Curtobacterium flaccumfasciens 

pv. poinsettiae 

Corynebacterium rathayi zie Rathayibacter rathayi 

Corynebacterium tritici zie Rathayibacter tritici 

2 Curtobacterium flaccumfaciens pv. betae (vroeger Corynebacterium 

flaccumfaciens pv. betae) 

2 Curtobacterium flaccumfaciens pv. ortii (vroeger Corynebacterium 

flaccumfaciens pv. oortii)

Erwinia ananas, E.uredovora zie Pantoea ananas 

Erwinia cancerogena zie Enterobacter cancerogena 

2 Erwinia carotovora subsp. atroseptica 

2 Erwinia carotovora subsp. betavasculorum 

2 Erwinia carotovora subsp. carotovora 

2 Erwinia carotovora subsp. odorifera 

2 Erwinia carotovora subsp. wasabiae 

2 Erwinia chrysanthemi pv. chrysanthemi 

Erwinia dissolvens zie Enterobacter dissolvens 

Erwinia nimipressuralis zie Enterobacter nimipressuralis 

2 Erwinia rhapontici 

3 Erwinia salicis 

3 Erwinia tracheiphila 

2 Paenibacillus polymyxa (vroeger Bacillus polymyxa) 

2 Pantoea agglomerans (vroeger Erwinia herbicola, E. milletiae) 

3 Pseudomonas amygdali 

Pseudomonas andropogonis zie Burkholderia andropogonis 

Pseudomonas avenae zie Acidovorax avenae subsp. avenae 

Pseudomonas avenae subsp. citrulli zie Acidovorax avenae subsp. 

citrulli 

Pseudomonas avenae subsp. konjaci zie Acidovorax konjaci 

Pseudomonas cattleyae zie Acidovorax avenae subsp. cattleyae 

Pseudomonas cepacia zie Burkholderia cepacia 

2 Pseudomonas cichorii 

2 Pseudomonas coronafaciens (vroeger Pseudomonas syringae pv. 

coronafaciens, P. striafaciens) 

3 Pseudomonas corrugata 

2 Pseudomonas fluorescens 

Pseudomonas gladioli zie Burkholderia gladioli 

Pseudomonas glumae zie Burkholderia glumae 

Pseudomonas marginalis zie Pseudomonas marginalis pv. marginalis 

2 Pseudomonas marginalis pv. marginalis (vroeger Pseudomonas 

marginalis) 

3 Pseudomonas syringae pv. antirrhini 

2 Pseudomonas syringae pv. aptata 

2 Pseudomonas syringae pv. atrofaciens 

2 Pseudomonas syringae pv. atropurpurea 

2 Pseudomonas syringae pv. avellanae 

2 Pseudomonas syringae pv. cannabina 

Pseudomonas syringae pv. coronafaciens, P. striafaciens zie 

Pseudomonas coronafaciens 

2 Pseudomonas syringae pv. delphinii 

3 Pseudomonas syringae pv. glycinea 

2 Pseudomonas syringae pv. helianthi 

2 Pseudomonas syringae pv. lachrymans 

2 Pseudomonas syringae pv. maculicola 

2 Pseudomonas syringae pv. mori 

2 Pseudomonas syringae pv. mors-prunorum 

3 Pseudomonas syringae pv. phaseolicola 

3 Pseudomonas syringae pv. pisi 

2 Pseudomonas syringae pv. porri 

Pseudomonas syringae pv. sayastanoi zie Pseudomonas savastanoi 

2 Pseudomonas syringae pv. sesami 

Pseudomonas syringae pv. syringae zie Pseudomonas syringae 

subsp. 

syringae 

3 Pseudomonas syringae pv. tabaci 

2 Pseudomonas syringae pv. tagetis 

3 Pseudomonas syringae pv tomato 

2 Pseudomonas syringae pv. ulmi 

2 Pseudomonas syringae subsp. syringae 

2 Pseudomonas viridiflava 

2 Pseudomonas woodsii 

2 Rathayibacter iranicus (vroeger Corynebacterium iranicum) 

2 Rathayibacter rathayi (vroeger Corynebacterium rathayi) 

2 Rathayibacter tritici (vroeger Corynebacterium tritici) 

2 Rhodococcus fascians (vroeger Corynebacterium fascians) 

2 Streptomyces scabies 

2 Xanthomonas albilineans 

3 Xanthomonas arboricola pv. corylina (vroeger Xanthomonas 

campestris pv. corylina) 

3 Xanthomonas arboricola pv. juglandis (vroeger Xanthomonas 

campestris pv. juglandis) 

3 Xanthomonas axonopodis pv. glycines (vroeger Xanthomonas

campestris pv. glycines) 

2 Xanthomonas axonopodis pv. malvacearum (vroeger Xanthomonas 

campestris pv. malvacearum) 

3 Xanthomonas axonopodis pv. vignicola (vroeger Xanthomonas 

campestris pv. vignicola) 

2 Xanthomonas axonopodis pv. vitians (vroeger Xanthomonas 

campestris pv. vitians) 

3 Xanthomonas campestris pv. aberrans 

Xanthomonas campestris pv. alangii zie Xanthomonas sp. 

2 Xanthomonas campestris pv. alfalfae zie Xanthomonas axonopodis 

pv. alfalfae 

Xanthomonas campestris pv. amaranthicola zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. amorphophalli zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. aracearum zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. arecae zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. argemones zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. armoraciae zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. arrhenateri zie Xanthomonas 

translucens pv. arrhenateri 

Xanthomonas campestris pv. azadirachtae zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. badrii zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. bauhiniae zie Xanthomonas axonopodis 

pv. bauhiniae 

3 Xanthomonas campestris pv. begoniae zie Xanthamonas axonopodis 

pv. begoniae 

Xanthomonas campestris pv. beticola zie Xanthomonas axonopodis 

pv. beticola 

Xanthomonas campestris pv. biophyti zie Xanthomonas axonopodis 

pv. biophyti 

Xanthomonas campestris pv. blepharidis zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. cajani zie Xanthomonas axonopodis 

pv. cajani 

2 Xanthomonas campestris pv. campestris 

Xanthomonas campestris pv. cannabis zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. carissa zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. carotae zie Xanthomonas hortorum pv. 

carotae 

Xanthomonas campestris pv. cassavae type A zie Xanthomonas 

cassavae 

Xanthomonas campestris pv. cassavae type B zie Xanthomonas 

axonopodis pv. cassavae 

Xanthomonas campestris pv. cassiae zie Xanthomonas axonopodis 

pv. cassiae 

Xanthomonas campestris pv. celebensis zie Xanthomonas 

arboricola pv. celebensis 

Xanthomonas campestris pv. centellae zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. cerealis zie Xanthomonas translucens 

pv. cerealis 

Xanthomonas campestris pv. citri E, pv. citrumelo zie 

Xanthomonas 

axonopodis pv. citrumelo 

Xanthomonas campestris pv. clerodendri zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. clitoriae zie Xanthomonas axonopodis 

pv. clitoriae 

Xanthomonas campestris pv. convolvuli zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. coracanae zie Xanthomonas axonopodis 

pv. coracanae 

Xanthomonas campestris pv. coriandri zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. corylina zie Xanthomonas arboricola 

pv. corylina 

Xanthomonas campestris pv. cucurbitae zie Xanthomonas cucurbitae 

Xanthomonas campestris pv. cyamopsidis zie Xanthomonas 

axonopodis 

pv. cyamopsidis 

Xanthomonas campestris pv. desmodii zie Xanthomonas axonopodis 

pv. desmodii 

Xanthomonas campestris pv. desmodiigangetici zie Xanthomonas 

axonopodis pv. desmodiigangetici 

Xanthomonas campestris pv. desmodiilaxiflori zie Xanthomonas 

axonopodis pv. desmodiilaxiflori 

Xanthomonas campestris pv. desmodiirotundifolii zie Xanthomonas 

axonopodis pv. desmodiirotundifolii 

Xanthomonas campestris pv. dieffenbachiae zie Xanthomonas 

axonopodis pv. dieffenbachiae

pv. 

pv. 

Xanthomonas campestris pv. durantae zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. erythrinae zie Xanthomonas axonopodis 

pv. erythrinae 

Xanthomonas campestris pv. esculenti zie Xanthamonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. eucalypti zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. euphorbiae zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. fascicularis zie Xanthomonas 

axonopodis pv. fascicularis 

Xanthomonas campestris pv. fici zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. glycines zie Xanthomonas axonopodis 

pv. glycines 

Xanthomonas campestris pv. graminis zie Xanthomonas translucens 

pv. graminis 

Xanthomonas campestris pv. guizotiae zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. gummisudans zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. hederae zie Xanthomonas hortorum pv. 

hederae 

Xanthomonas campestris pv. heliotropii zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. holcicola zie Xanthomonas vasicola 

holcicola 

Xanthomonas campestris pv. hordei zie Xanthomonas translucens 

hordei 

Xanthomonas campestris pv. hyacinthi zie Xanthomonas hyacinthi 

3 Xanthomonas campestris pv. incanae 

Xanthomonas campestris pv. ionidii zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. juglandis zie Xanthomonas arboricola 

pv. juglandis 

Xanthomonas campestris pv. lantanae zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. laurieliae zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. lawsoniae zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestrispv. leeana zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. lespedezae zie Xanthomonas axonopodis 

pv. lespedezae 

Xanthomonas campestris pv. maculifoliigardeniae zie Xanthomonas 

axonopodis pv. maculifoliigardeniae 

Xanthomonas campestris pv. malvacearum zie Xanthomonas 

axonopodis 

pv. malvacearum 

Xanthomonas campestris pv. mangiferaeindicae zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. manihotis zie Xanthomonas axonopodis 

pv. manihotis 

Xanthomonas campestris pv. martyniicola zie Xanthomonas 

axonopodis pv. martyniicola 

Xanthomonas campestris pv. melhusii zie Xanthomonas axonopodis 

pv. melhusii 

Xanthomonas campestris pv. melonis zie Xanthomonas melonis 

Xanthomonas campestris pv. merremiae zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. musacearum zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. nakataecorchori zie Xanthomonas 

axonopodis pv. nakataecorchori 

Xanthomonas campestris pv. nigromaculans zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. olitorii zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. papavericola zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. passiflorae zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. patelii zie Xanthomonas axonopodis 

pv. patelii 

Xanthomonas campestris pv. pedalii zie Xanthomonas axonopodis 

pv. 

pedalii 

Xanthomonas campestris pv. pelargonii zie Xanthomonas hortorum 

pv. pelargonii 

Xanthomonas campestris pv. phlei zie Xanthomonas translucens pv. 

phlei 

Xanthomonas campestris pv. phleipratensis zie Xanthomonas 

translucens pv. phleipratensis 

Xanthomonas campestris pv. phormiicola zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. phyllanthi zie Xanthomonas axonopodis 

pv. phyllanthi 

Xanthomonas campestris pv. physadicola zie Xanthomonas 

axonopodis 

pv. physadicola 

Xanthomonas campestris pv. physalidis zie Xanthomonas sp.

pv. 

Xanthomonas campestris pv. pisi zie Xanthomonas pisi 

Xanthomonas campestris pv. poae zie Xanthomonas translucens pv. 

poae 

Xanthomonas campestris pv. poinsetticola type A zie Xanthomonas 

axonopodis pv. poinsetticola 

Xanthomonas campestris pv. poinsettiicola type B zie Xanthomonas 

codiaei 

Xanthomonas campestris pv. poinsettiicola type C zie Xanthomonas 

arboricola pv. poinsetticola 

Xanthomonas campestris pv. populi zie Xanthomonas arboricola pv. 

populi 

Xanthomonas campestris pv. punicae zie Xanthomonas axonopodis 

punicae 

3 Xanthomonas campestris pv. raphani zie Xanthomonas campestris 

pv. 

raphani 

Xanthomonas campestris pv. rhynchosiae zie Xanthomonas 

axonopodis 

pv. rhynchosiae 

Xanthomonas campestris pv. ricini zie Xanthomonas axonopodis pv. 

ricini 

Xanthomonas campestris pv. secalis zie Xanthomonas translucens 

pv. secalis 

Xanthomonas campestris pv. sesami zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. sesbaniae zie Xanthorrionas 

axonopodis pv. sesbaniae 

Xanthomonas campestris pv. spermacoces zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. tamarindi zie Xanthomonas axonopodis 

pv. tamarindi 

Xanthomonas campestris pv. taraxaci zie Xanthomonas hortorum pv. 

taraxaci 

Xanthomonas campestris pv. tardicrescens zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. theicola zie Xanthorrionas theicola 

Xanthomonas campestris pv. thirumalacharii zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. translucens zie Xanthomonas 

translucens pv. translucens 

Xanthomonas campestris pv. tribuli zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. trichodesmae zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. undulosa zie Xanthomonas 

translucens pv. undulosa 

Xanthomonas campestris pv. uppalii zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. vasculorum type A zie Xanthomonas 

axonopodis pv vasculorum 

Xanthomonas campestris pv. vasculorum type B zie Xanthomonas 

vasicola pv. vasculorum 

Xanthomonas campestris pv. vernoniae zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. vignaeradiatae zie Xanthomonas 

axonopodis pv. vignaeradiatae 

Xanthomonas campestris pv. vignicola zie Xanthomonas axonopodis 

pv. vignicola 

Xanthomonas campestris pv. vitians type A zie Xanthomonas 

axonopodis pv. vitians 

Xanthomonas campestris pv. vitians type B zie Xanthomonas 

hortorum pv. vitians 

Xanthomonas campestris pv. viticola zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. vitiscarnosae zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. vitiswoodrowii zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. vitristrifoliae zie Xanthomonas sp. 

Xanthomonas campestris pv. zantedeschiae zie Xanthomonas sp. 

2 Xanthomonas campestris pv. zinniae zie Xanthomonas sp. 

2 Xanthomonas hortorum pv. hederae (vroeger Xanthomonas campestris 

pv. hederae) 

3 Xanthomonas hortorum pv. pelargonii (vroeger Xanthomonas 

campestris pv. pelargonii) 

2 Xanthomonas hortorum pv. vitians (vroeger Xanthomonas campestris 

pv. vitians type B) 

3 Xanthomonas hyacinthe (vroeger Xanthomonas campestris pv. 

hyacinthi) 

3 Xanthomonas populi 

2 Xanthomonas translucens pv. cerealis (vroeger Xanthomonas 

campestris pv. cerealis) 

2 Xanthomonas translucens pv. graminis (vroeger Xanthomonas 

campestris pv. graminis)

2 Xanthomonas translucens pv. hordei ( vroeger Xanthomonas 

campestris pv. hordei) 

3 Xanthomonas translucens pv. translucens (vroeger Xanthomonas 

campestris pv. translucens) 

2 Xanthomonas vasicola pv. holcicola (vroeger Xanthomonas 

campestris pv. holcicola) 

2.3.2. Schimmels : 

P Soort 

2 Albugo candida 

2 Albugo tragopogonis 

2 Alternaria alternata f. sp. lycopersici 

2 Alternaria brassicae 

2 Alternaria brassicicola 

2 Alternaria cinerariae 

2 Alternaria cucumerina 

2 Alternaria dauci 

2 Alternaria dianthi 

2 Alternaria linicola 

2 Alternaria longipes 

2 Alternaria porri 

2 Alternaria radicina 

2 Alternaria raphani 

2 Alternaria solani 

2 Alternaria tenuissima 

2 Alternaria zinnae 

2 Aphanomyces cochlioides 

2 Aphanomyces euteiches f. sp. phaseoli 

2 Aphanomyces euteiches f. sp. pisi 

2 Aphanomyces raphani 

2 Apiognomonia errabunda (anamorph.Discula umbrinella) 

2 Apiognomonia erythrostoma (anamorph.Libertina effusa) 

2 Apiognomonia veneta (anamorph.Discula platani) 

2 Armillaria bulbosa 

2 Armillaria mellea 

2 Armillaria obscura 

2 Arthuriomyces peckianus 

2 Ascochyta avenae 

2 Ascochyta boltshauseri 

2 Ascochyta caulicola 

2 Ascochyta cinerariae 

2 Ascochyta clematidina 

2 Ascochyta desmazieresii 

3 Ascochyta fabae 

2 Ascochyta gerberae 

2 Ascochyta graminicola 

2 Ascochyta hortorum 

2 Ascochyta lentis 

2 Ascochyta pisi 

2 Ascochyta punctata 

2 Ascochyta trifolii 

2 Aspergillus flavus 

2 Aspergillus niger 

3 Bjerkandera adusta 

2 Botryosphaeria dothidea 

2 Botryosphaeria obtusa (anamorph. Sphaeropsis malorum) 

2 Botryosphaeria zeae (anamorph. Macrophorna zeae) 

2 Botryotinia convoluta (anamorph. Botrytis convoluta) 

2 Botryotinia draytoni (anamorph. Botrytis gladiolorum) 

2 Botryotinia fuckeliana (anamorph. Botrytis cinerea) 

2 Botryotinia narcissicola (anamorph. Botrytis narcissicola) 

2 Botryotinia polyblastis (anamorph. Botrytis polyblastis) 

2 Botryotinia porri (anamorph. Botrytis byssoidea) 

2 Botryotinia squamosa (Botrytis squamosa) 

2 Botrytis allii 

2 Botrytis elliptica 

3 Botrytis fabae 

2 Botrytis hyacynthi 

2 Botrytis tulipae 

2 Bremia lactucae 

2 Caliciopsis pinea 

3 Calonectria kyotensis (anamorph.Cylindrocladium floridanum) 

3 Cephalosporium acremonium

3 Ceratobasidium cereale (anamorph. Rhizoctonia cerealis) 

3 Ceratocystis fimbriata 

3 Ceratocystis ulmi (anamorph. Pesotum ulmi) 

2 Cercospora apii 

2 Cercospora asparagi 

2 Cercospora beticola 

2 Cercospora carotae 

2 Cercospora medicaginis 

2 Cercospora nicotianae 

2 Cercospora vexans 

2 Cercospora zebrina 

2 Cercospora zonata 

2 Chalara thielavioides 

2 Cheilaria agrostis 

2 Chondrostereum purpureum 

2 Chrysomyxa abietis 

2 Chrysomyxa ledi pv. rhododendri 

2 Chrysomyxa pirolata 

2 Cladochytrium caespitis 

2 Cladosporium cladosporioides 

2 Cladosporium cucumerinum 

2 Cladosporium phlei 

2 Cladosporium variabile 

3 Claviceps gigantea 

2 Claviceps purpurea 

2 Cochliobolus carbonum (anamorph. Drechslera zeicola) 

3 Cochliobolus heterostrophus (anamorph. Dreschslera maydis) 

3 Cochliobolus miyabeanus (anamorph. Drechslera oryzae) 

2 Cochliobolus sativus (anamorph. Dreschslera sorokiniana) 

2 Cochliobolus victoriae (anamorph. Dreschslera victoriae) 

2 Coleosporium tussilaginis 

2 Coleosporium tussilaginis f. sp. senecionis-sylvatici 

2 Colletotrichum circinans 

2 Colletotrichum coccodes 

2 Colletotrichum coffeanum var. virulans 

2 Colletotrichum destructivum 

3 Colletotrichum fragariae 

3 Colletotrichum lagenarium 

3 Colletotrichum lindemuthianum 

2 Colletotrichum lini 

2 Colletotrichum trifolii 

2 Collybia fusipes 

2 Colpoma quercinum (anamorph. Conostroma didymum) 

2 Coniothyrium wernsdorffiae 

2 Corticium rolfsii (anamorph. Sclerotium rolfsii) 

2 Corynebacterium fascians 

3 Corynespora cassiicola 

2 Cristulariella depraedans 

3 Cronartium flaccidum 

3 Cronartium flaccidum f. sp. gentianae 

3 Cronartium flaccidum f. sp. ruelliae 

3 Cronartium flaccidum f. sp. typica 

3 Cronartium ribicola 

2 Crumenolopsis sororia (anamorph. Digitisporium piniphilum) 

2 Cryptodiaporthe castanea (anamorph. Discella castanea) 

2 Cryptodiaporthe populea (anamorph. Discosporium populeum) 

2 Cryptodiaporthe salicella (anamorph. Discella salicella) 

2 Cryptodiaporthe salicina (Discella carbonacea) 

2 Cryptosporella umbrina 

3 Cryptostroma corticale 

2 Cumminsiella mirabilissima 

2 Curvularia trifolii pv. gladioli 

3 Cylindrocladium scoparium 

2 Cymadothea trifolii (anamorph. Polythrincium trifolii) 

2 Cytospora personata 

2 Cytospora schulzeri 

2 Diaporthe cinerescens (anamorph. Phomopsis cinerescens) 

2 Diaporthe eres 

3 Diaporthe helianthi (anamorph. Phomopsis helianthi) 

2 Diaporthe leiphaemia (anamorph. Phomopsis quercella) 

2 Diaporthe taleola 

2 Diaporthe woodii (anamorph. Phomopsis leptostromiformis) 

3 Didymascella thujina 

2 Didymella applanata (anamorph. Phoma sp.)

3 Didymella bryoniae (anamorph. Ascochyta cucumis) 

2 Didymella exitialis 

3 Didymella lycopersici (anamorph. Ascochyta lycopersici) 

2 Diplocarpon earliana (anamorph. Marssonina fragariae) 

2 Diplocarpon rosae (anamorph. Marssonina rosae) 

2 Diplodina castaneae 

2 Diplodina passerinii 

2 Discophaerina fulvida (anamorph. Aureobasidium lini) 

2 Discostroma corticola (anamorph. Seimatosporium lichenicola) 

2 Discula betulina 

2 Dothiora ribesia 

2 Drechslera catenaria 

2 Drechslera festucae 

2 Drechslera fugax 

2 Drechslera iridis 

2 Drechslera nobleae 

2 Drechslera phlei 

3 Drechslera poae 

2 Drepanopeziza populi-albae (anamorph. Marssonina castagnei) 

2 Drepanopeziza populorum (anamorph. Marssonina populi) 

3 Drepanopeziza punctiformis (anamorph. Marssonina brunnea) 

3 Drepanopeziza ribis (anamorph. Gloeospordiella ribis) 

3 Drepanopeziza sphaeroides (anamorph. Marssonina salicicola) 

2 Elsinoe pyri 

2 Elsinoe rosarum (anamorph. Sphaceloma rosarum) 

3 Elsinoe veneta (anamorph. Sphaceloma necator) 

2 Entyloma calendulae 

2 Entyloma dactylidis 

3 Epichloe typhina (anamorph. Sphacelia typhina) 

2 Epicoccum purpurascens 

2 Erysiphe betae 

2 Erysiphe cichoracearum (anamorph. Oidium erysiphoides) 

2 Erysiphe cruciferarum 

2 Erysiphe graminis 

2 Erysiphe graminis f. sp. avenae 

3 Erysiphe graminis f. sp. hordei 

2 Erysiphe graminis f. sp. secalis 

2 Erysiphe graminis f. sp. tritici 

2 Erysiphe heraclei 

2 Erysiphe pisi 

2 Erysiphe polygoni 

2 Erysiphe ranunculi 

2 Erysiphe trifolii 

2 Eupenicillium crustaceum (anamorph. Penicillium gladioli) 

2 Exobasidium vaccinii 

2 Fistulina hepatica 

3 Fomes fomentarius 

3 Fomitopsis cytisina 

3 Fomitopsis pinicola 

3 Fulvia fulva 

2 Fusarium arthrosporioides 

3 Fusarium coeruleum 

2 Fusarium culmorum 

2 Fusarium graminum 

2 Fusarium moniliforme (teleomorph Gibberella fujikuroi) 

3 Fusarium oxysporum f. sp. apii 

2 Fusarium oxysporum f. sp. betae 

2 Fusarium oxysporum f. sp. cepae 

3 Fusarium oxysporum f. sp. chrysanthemi 

2 Fusarium oxysporum f. sp. conglutinans 

2 Fusarium oxysporum f. sp. cucumerinum 

3 Fusarium oxysporum f. sp. cyclaminis 

3 Fusarium oxysporum f. sp. dianthi 

3 Fusarium oxysporum f. sp. fabae 

3 Fusarium oxyspotum f. sp. fragariae 

2 Fusarium oxysporum f. sp. gladioli 

2 Fusarium oxysporum f. sp. lilii 

3 Fusarium oxysporum f. sp. lini 

3 Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici 

2 Fusarium oxysporum f. sp. medicaginis 

3 Fusarium oxysporum f. sp. melonis 

2 Fusarium oxysporum f. sp. narcissi 

2 Fusarium oxysporum f. sp. pisi 

2 Fusarium oxysporum f. sp. radicis-lycopersici

2 Fusarium oxysporum f. sp. raphani 

3 Fusarium oxysporum f. sp. trifolii 

3 Fusarium oxysporum f. sp. tulipae 

2 Fusarium poae 

2 Fusarium redolens 

3 Fusarium solani f. sp. cucurbitae 

3 Fusarium solani f. sp. fabae 

3 Fusarium solani f. sp. phaseoli 

3 Fusarium solani f. sp. pisi 

2 Fusicoccum amygdali 

2 Fusicoccum quercus 

3 Gaeumannomyces graminis (anamorph. Phialophora radicicola) 

2 Ganoderma adspersum 

2 Ganoderma applanatum 

2 Ganoderma lucidum 

2 Ganoderma pfeifferi 

2 Ganoderma resinaceum 

2 Gibberella avenacea (anamorph. Fusarium avenaceum) 

2 Gibberella baccata (anamorph. Fusarium lateritium) 

2 Gibberella baccata f. sp. cerealis (anamorph. Fusarium 

latertium) 

2 Gibberella baccata f. sp. pini (anamorph. Fusarium lateritium) 

2 Gibberella fujikuroi (anamorph. Fusarium moniliforme) 

2 Gibberella fujikuroi var. subglutinans (Fusarium sacchari 

var. subglutinans) 

2 Gibberella heterochroma (anamorph. Fusarium flocciferum) 

2 Gibberella moniliformis (anamorph. Fusarium verticillioides) 

2 Gibberella pulicaris (anamorph. Fusarium sambucinum) 

2 Gibberella tricincta (anamorph. Fusarium tricinctum) 

2 Gibberella zeae (anamorph. Fusarium graminearum) 

2 Gloeodes pomigena 

2 Gloeotinia granigena (anamorph. Endoconidium temulentum) 

2 Glomerella cingulata (anamorph. Colletotrichum gloeosporioides) 

2 Glomerella graminicola (anamorph. Colletotrichum gramincola) 

2 Glomerella tucamanensis (anamorph. Colletotrichum falcatum) 

2 Gnomonia comari (anamorph. Zythia fragariae) 

2 Gnomonia leptostyla (anamorph. Marssoniella juglandis) 

2 Gnomonia rubi 

2 Guignardia aesculi (anamorph. Leptodothiorella aesculicola) 

3 Guignardia bidwellii (anamorph. Phyllosticta ampelicida) 

2 Gymnosporangium clavariiforme 

2 Gymnosporangium confusum 

2 Gymnosporangium cornutum 

2 Gymnosporangium sabinae 

2 Gymnosporangium tremelloides 

3 Hamaspora longissima (anamorph. Uredo lucida) 

3 Helicobasidium brebissonii (anamorph. Rhizoctonia crocorum) 

2 Helminthosporipm allii 

2 Helminthosporium solani 

2 Hendersonia acicola 

2 Herpotrichia juniperi 

2 Heterobasidion annosum (anamorph. Oedocephalum lineatum) 

2 Heteropatella valtellinensis 

2 Hymenella cerealis (anamorph. Cephalosporium gramineum) 

3 Hypoxylon mammatum 

2 Hypoxylon rubiginosum 

2 Hysterographium fraxini 

2 Inonotus dryadeus 

2 Itersonilia perplexans 

2 Kabatiella caulivora 

3 Kabatiella zeae 

2 Kabatina juniperi 

2 Kabatina thujae 

3 Lachnellula spp. 

3 Lachnellula willkommii 

3 Laetiporus sulphureus 

2 Lagena radicicola 

3 Leptoshaerulina trifolii 

2 Leptosphaeria avenaria (anamorph. Septoria avenae) 

2 Leptosphaeria coniothyrium (anamorph. Coniothyrium fuckelii) 

3 Leptosphaeria maculans (anamorph. Phoma lingam) 

3 Leptosphaeria nodorum (anamorph. Septoria nodorum) 

2 Leveillula taurica 

2 Lophodermella conjuncta

2 Lophodermium conigenum 

2 Lophodermium juniperinum 

2 Lophodermium piceae 

2 Lophodermium pinastri 

2 Lophodermium pini-excelsae 

3 Macrophomina phaseolina (Rhizoctonia bataticola) 

3 Magnaporthe grisea (anamorphs Pyricularia grisea and Pyricularia 

oryzae) 

2 Marssonina panattoniana 

2 Mastigosporium album 

2 Mastigosporium kitzebergense 

2 Mastigosporium muticum 

2 Melampsora allii-fragilis 

3 Melampsora amygdalinae 

2 Melampsora capraearum 

2 Melampsora epitea 

2 Melampsora larici-pentandrae 

3 Melampsora larici populina 

3 Melampsora lini 

3 Melampsora populnea 

3 Melampsora ribesii-viminalis 

3 Melampsora salicis-albae 

2 Melampsoridium alni 

2 Melampsoridium betulinum 

2 Melanconis juglandis (anamorph. Melanconium juglandinum) 

2 Melanconis modonia (anamorph. Coryneum modinium) 

2 Meloderma desmaziersii 

2 Meria laricis 

3 Meripilus giganteus 

3 Microcyclus ulei 

2 Microdochium bolleyi 

3 Microsphaera alphitoides 

3 Microsphaera beganiae (anamorph. Oidium begoniae) 

2 Microsphaera euonymi-japonici 

2 Microsphaera grossulariae 

2 Microsphaera lonicerae 

2 Microsphaera penicillata 

3 Microsphaera platani 

2 Microsphaera viburni 

2 Microstroma juglandis 

2 Milesina kriegeriana 

2 Monilinia baccarum 

2 Monilinia fructigena (anamorph. Monilia fructigena) 

2 Monilinia johnsonii 

3 Monilinia laxa (anamorph. Monilia laxa) 

2 Monilinia linhartinia (anamorph. Monilia linhartinia) 

2 Monilinia urnula 

2 Monilinia vaccinii-corymbosi (anamorph. Monilia 

vaccinii-corymbosi) 

2 Monochaetia karstenii 

2 Monographella nivalis (anamorph. Gerlachia nivalis) 

3 Mucor circinelloides 

3 Mucor piriformis 

3 Mucor racemosus 

3 Mucor strictus 

2 Mycocentrospora acerina 

3 Mycosphaerella allii-cepae (anamorph. Cladosporium allii-cepae) 

2 Mycosphaerella brassicicola (anamorph. Asteromella brassicae) 

2 Mycosphaerella carinthiaca 

2 Mycosphaerella cerasella (anamorph. Cercospora cerasella) 

2 Mycosphaerella dianthi (anamorph. Cladosporium echinulatum) 

2 Mycosphaerella fragariae (anamorph. Ramularia grevilleana) 

3 Mycosphaerella graminicola (anamorph. Septoria tritici) 

3 Mycosphaerella linicola (anamorph. Septoria linicola) 

2 Mycosphaerella macrospora (anamorph. Cladosporium iridis) 

2 Mycosphaerella maculiformis (anamorph. Phyllosticta 

maculiformis) 

3 Mycosphaerella mori (anamorph. Phloeospora maculans) 

2 Mycosphaerella pinodes (anamorph. Aschochyta pinodes) 

2 Mycosphaerella pomi (anamorph. Phoma pomi) 

2 Mycosphaerella populi (anamorph. Septoria populi) 

2 Mycosphaerella ribis (anamorph. Septoria ribis) 

2 Mycosphaerella sentina (anamorph. Septoria pyricola) 

2 Mycosphaerella tassiana (anamorph. Cladosporium herbarum)

2 Mycosphaerella ulmi (anamorph. Phloeospora ulmi) 

2 Mycosphaerella zeamaydis (anamorph. Phyllosticta maydis) 

2 Myrothecium roridum 

2 Naemacyclus minor 

2 Naemacyclus niveus 

2 Nectria cinnabarina (anamorph. Tubercularia vulgaris) 

2 Nectria coccinea 

2 Nectria ditissima (anamorph. Cylindrocarpon willkommii) 

2 Nectria fuckeliana (anamorph. Cylindrocarpon cylindroides) 

3 Nectria galligena (anamorph. Cylindrocarpon heteronemum) 

3 Nectria haematococca (anamorph. Fusarium solani) 

2 Nectria mammoidea 

2 Nectria radicicola (anamorph. Cylndrocarpon destructans) 

2 Oidium chrysanthemi 

2 Oidium cyclaminis 

2 Oidium lini 

2 Olpidium brassicae 

2 Olpidium radicale 

2 Olpidium trifolii 

2 Ophiostoma piceaperdum (anamorph. Verticicladiella procera) 

3 Ophiostoma roboris (anamorph. Graphium roboris) 

3 Ophiostoma wageneri (anamorph. Leptographium wageneri) 

2 Ovulinia azaleae 

2 Penicillium corymbiferum 

2 Penicillium cyclopium 

2 Penicillium digitatum 

2 Penicillium expansum 

2 Penicillium italicum 

3 Peronospora anemones 

3 Peronospora anthirrhini 

2 Peronospora destructor 

2 Peronospora dianthi 

2 Peronospora dianthicola 

2 Peronospora farinosa 

2 Peronospora jaapiana 

2 Peronospora lamii 

2 Peronospora parasitica 

2 Peronospora sparsa 

2 Peronospora tabacina 

2 Peronospora trifoliorum 

2 Peronospora viciae 

2 Pestalotiopsis funerea 

2 Pestalotiopsis guepinii 

2 Pezicula alba (anamorph. Phlyctaena vagabunda) 

2 Pezicula corticola 

2 Pezicula malicorticis (anamorph. Cryptosporiopsis curvispora) 

2 Phacidium infestans 

2 Phaeocryptopus gaeumannii 

3 Phaeoisariopsis griseola 

2 Phaeolus schweinitzii 

2 Phellinus chrysoloma 

2 Phellinus hartigii 

2 Phellinus igniarius 

2 Phellinus pini 

2 Phellinus pomaceus 

2 Phellinus populicola 

2 Phellinus ribis 

2 Phellinus robustus 

2 Phellinus tremulae 

2 Phialophora asteris 

2 Pholiota squarrosa 

2 Phoma apiicola 

2 Phoma eupyrena 

2 Phoma exigua var. diversispora 

2 Phoma exigua var. exigua 

3 Phoma exigua var. foveata 

2 Phoma exigua var. lilacis 

2 Phoma exigua var. linicola 

2 Phoma glomerata 

2 Phoma medicaginis var. medicaginis 

2 Phoma medicaginis var. pinodella 

2 Phoma pomorum 

3 Phoma valerianellae 

2 Phomopsis citri (teleomorph Diaporthe citri)

2 Phomopsis cucurbitae 

2 Phomopsis juniperivora 

2 Phomopsis obscurans 

3 Phomopsis sclerotioides 

2 Phragmidium mucronatum 

2 Phragmidium rubi-idaei 

2 Phragmidium tuberculatum 

2 Phyllachora dactylidis 

2 Phyllachora graminis 

2 Physalospora rhodina (anamorph. Botryodiplodia theobromae) 

2 Physoderma alfalfae 

2 Physoderma leproides 

2 Physoderma maydis 

3 Phytophthora cactorum 

2 Phytophthora cambivora 

2 Phytophthora capsici 

2 Phytophthora cinnamomi 

3 Phytophthora cryptogea 

3 Phytophthora erythroseptica 

2 Phytophthora infestans 

2 Phytophthora megasperma 

3 Phytophthora megasperma f. sp. glycines 

2 Phytophthora nicotianae 

2 Phytophthora porri 

2 Phytophthora syringae 

2 Piptoporus betulinus 

3 Plasmodiophora brassicae 

2 Plasmopara crustosa 

2 Plasmospara ribicola 

2 Plasmospara viticola 

2 Plastychora ulmi (anamorph. Piggotia ulmi) 

2 Plectophomella concentrica 

2 Plectophomella ulmi 

3 Pleiochaeta setosa 

2 Pleospora bjoerlingii (anamorph. Phoma betae) 

2 Pleuroceras pseudoplatani 

2 Pleurotus ostreatus 

2 Pleurotus ulmarius 

2 Podosphaera leucotricha 

2 Podosphaeria tridactyla 

2 Polymyxa betae 

2 Polymyxa graminis 

2 Polyporus squamosus 

2 Polyscytalum pustulans 

2 Polystigma rubrum (anamorph. Polystigmina rubra) 

2 Potebniamyces pyri (anamorph. Phacidiopycnis malorum) 

2 Pseudocercosporella capsellae 

3 Pseudocercosporella herpotrichoides (Cercosporella 

herpotrichoides) 

2 Pseudoperonospora cubensis 

2 Pseudoperonospora humuli 

3 Pseudopeziza medicaginis 

3 Pseudopeziza medicaginis f. sp. medicaginis-lupulinae 

3 Pseudopeziza medicaginis f. sp. medicaginis-sativae 

2 Pseudopeziza meliloti 

2 Pseudopeziza trifolii 

2 Pseudopeziza trifolii f. sp. trifolii-pratensis 

2 Pseudopeziza trifolii f. sp. trifolii-repentis 

2 Pseudoseptoria donacis 

2 Pseudoseptoria stomaticola 

2 Puccinia allii 

2 Puccinia antirrhini 

2 Puccinia apii 

2 Puccinia arenariae 

2 Puccinia asparagi 

2 Puccinia brachypodii 

2 Puccinia brachypodii var. poae-nemoralis 

2 Puccinia buxi 

2 Puccinia caricina var. pringsheimiana 

2 Puccinia chrysanthemi 

3 Puccinia coronata 

2 Puccinia coronata var. alopecuri 

2 Puccinia coronata var. arrhenatheri 

3 Puccinia coronata var. avenae

2 Puccinia coronata var. calamagrostidis 

2 Puccinia coronata var. festucae 

2 Puccinia coronata var. holci 

3 Puccinia coronata var. lolii 

2 Puccinia gladioli 

3 Puccinia graminis 

3 Puccinia hieracii 

3 Puccinia hieracii var. hieracii f. sp. cichorii 

3 Puccinia hordei 

2 Puccinia hysterium 

2 Puccinia iridis 

2 Puccinia jackyana 

2 Puccinia lagenophorae 

2 Puccinia malvacearum 

2 Puccinia menthae 

2 Puccinia opizii 

3 Puccinia pelargonii-zonalis 

2 Puccinia poarum 

3 Puccinia recondita 

2 Puccinia recondita f. sp. recondita 

3 Puccinia recondita f. sp. tritici 

2 Puccinia ribis 

3 Puccinia striiformis 

3 Puccinia striiformis f. sp. agropyri 

3 Puccinia striiformis f. sp. hordei 

3 Puccinia striiformis f. sp. secalis 

3 Puccinia striiformis f. sp. tritici 

3 Puccinia striiformis var. dactylidis 

2 Puccinia trabutii 

3 Puccinia violae 

2 Pucciniastrum areolatum 

2 Pucciniastrum epilobii 

2 Pycnostysanus azaleae 

2 Pyrenochaeta lycopersici 

2 Pyrenopeziza brassicae (anamorph. Cylindrosporium concentricum) 

2 Pyrenophora avenae (anamorph. Dreshslera avenae) 

2 Pyrenophora bromi 

2 Pyrenophora dactylidis (anamorph. Drechslera dactylidis) 

2 Pyrenophora dictyoides 

2 Pyrenophora erythrospila (anamorph. Drechslera catenaria) 

2 Pyrenophora graminea (anamorph. Dreshslera graminea) 

2 Pyrenophora lolii (anamorph. Dreshslera siccans, andersenii, 

catenaria, festucae, fugax, noblae, phlei, poae) 

2 Pyrenophora teres (anamorph. Dreshslera teres) 

2 Pyrenophora tritici-repentis (anamorph. Drechslera tritici 

repentis) 

2 Pythium arrhenomanes 

2 Pythium debaryanum 

2 Pythium graminicola 

2 Pythium intermedium 

2 Pythium irregulare 

2 Pythium sylvaticum 

2 Ramularia armoraciae 

2 Ramularia beticola 

2 Ramularia deusta 

2 Ramularia lactea 

2 Ramularia primulae 

2 Ramularla rhei 

2 Ramularia vallis-umbrosae 

2 Rhabdocline pseudotsugae 

2 Rhizina undulata 

2 Rhizoctonia carotae 

2 Rhizoctonia fragariae 

2 Rhizoctonia tuliparum 

2 Rhizopus arrhizus 

2 Rhizopus stolonifer 

2 Rhizosphaera kalkhoffii 

2 Rhynchosporium orthosporum 

2 Rhynchosporium secalis 

2 Rhytisma acerinum (anamorph. Melasmia acerina) 

2 Rhytisma salicinum 

2 Rosellinia aquila 

3 Rosellinia necatrix (anamorph. Dematophora necatrix) 

2 Rosellinia quercina

2 Rosellinia thelena 

2 Sclerophthora macrospora 

2 Sclerospora graminicola 

2 Sclerotinia bulborum 

2 Sclerotinia candolleana 

2 Sclerotinia gladioli 

2 Sclerotinia homeocarpa 

2 Sclerotinia minor 

2 Sclerotinia pseudotuberosa (anamorph. Rhacodiella castaneae) 

2 Sclerotinia scleriotorum 

2 Sclerotinia trifoliorum 

2 Sclerotium cepivorum 

2 Sclerotium delphinii 

2 Seimatosporium lichenicola 

3 Seiridium cardinale 

3 Seiridium cupressi 

3 Septoria apiicola 

2 Septoria azaleae 

3 Septoria chrysanthemella 

2 Septoria cucurbitacearum 

2 Septoria dianthi 

2 Septoria gladioli 

2 Septoria humuli 

2 Septoria lactucae 

3 Septoria lycopersici var. lycopersici 

3 Septoria passerinii 

2 Septoria petroselini 

2 Setosphaeria turcica (anamorph. Drechslera turcica) 

2 Sirococcus strobilinus 

2 Spermospora ciliata 

2 Spermospora lolii 

3 Sphacelotheca reiliana 

2 Sphaeropsis sapinea 

2 Sphaerotheca alchemillae 

2 Sphaerotheca fuliginea (anamorph. Oidium erysiphoides) 

3 Sphaerotheca humuli 

2 Sphaerotheca mors-uvae 

2 Sphaerotheca pannosa 

2 Sphaerulina rhemiana(anamorph. Septoria rosae) 

2 Spilocaea pyracanthae 

2 Spongospora subterranea f. sp. nasturtii 

2 Spongospora subterranea f. sp. subterranea 

2 Stagonospora curtisii 

2 Stagonospora fragariae 

2 Stemphylium lycopersici 

2 Stemphylium sarciniforme 

2 Stemphylium spp. 

2 Stemphylium vesicarium 

3 Stenocarpella macrospora 

3 Stenocarpella maydis 

2 Stereum frustulatum 

2 Stereum gausapatum 

2 Stereum hirsutum 

2 Stereum rugosum 

2 Stereum sanguinolentum 

2 Stigmina carpophila 

2 Sydowia polyspora (anamorph. Sclerophoma pythiphila) 

2 Taphrina alni 

2 Taphrina betulae 

2 Taphrina betulina 

2 Taphrina caerulescens 

3 Taphrina deformans 

2 Taphrina epiphylla 

2 Taphrina populina 

3 Taphrina pruni 

2 Taphrina ulmi 

3 Thanatephorus cucumeris (anamorph. Rhizoctonia solani) 

3 Tilletia caries 

3 Tilletia controversa 

3 Tilletia foetida 

3 Tilletia indica 

2 Tranzschelia pruni-spinosae 

2 Trechispora coharens 

2 Trechispora farinacea

2 Typhula incarnata 

2 Uncinula adunca 

2 Uncinula bicornis 

2 Urocystis agropyri 

2 Urocystis anemones 

2 Urocystis cepulae 

2 Urocystis gladiolicola 

2 Urocystis occulta 

2 Urocystis violae 

2 Uromyces appendiculatus var. appendiculatus 

2 Uromyces appendiculatus var. vignae 

2 Uromyces betae 

2 Uromyces dactylidis 

2 Uromyces dianthi 

2 Uromyces fabae 

2 Uromyces pisi 

3 Uromyces transversalis 

2 Uromyces trifolii 

2 Ustilaginoidea virens 

2 Ustilago avenae 

2 Ustilago bullata 

2 Ustilago hordei 

2 Ustilago hypodytes 

3 Ustilago maydis 

2 Ustilago nuda 

2 Ustilago striiformis 

2 Ustilago vaillantii 

2 Ustilago violacea 

2 Valsa abietis 

2 Valsa cincta (anamorph. Cytospora rubescens) 

2 Valsa curreyi 

2 Valsa kunzei 

2 Valsa leucostoma (anamorph. Cytospora leucostoma) 

2 Valsa sordida (anamorph. Cytospora chrysosperma) 

2 Venturia cerasi (anamorph. Fusicladium cerasi) 

2 Venturia chlorospora (anamorph. Fusicladium saliciperdum) 

2 Venturia inaequalis (anamorph. Spilocaea pomi, syn. Fusicladium 

dendriticum) 

2 Venturia pirina (anamorph. Fusicladium pyrorum) 

2 Venturia populina (anamorph. Pollacia elegans) 

2 Venturia tremulae (anamorph. Pollacia radiosa) 

2 Wojnowicia hirta 

2.3.3. Parasieten : 

P Soort 

3 Anarsia lineatella 

3 Cacoecimorpha pronubana 

3 Ceratitis capitata 

3 Epichoristodes acerbella 

3 Epitrix tuberis 

3 Frankliniella occidentalis 

3 Heterodera glycines 

3 Hyphantria cunea 

3 Phoracantha semipunctata 

3 Quadraspidiotus perniciosus 

3 Trogoderma granarium 

2.3.4. Virussen : 

P Soort 

2 Alfalfa mosaic virus 

2 Apple chlorotic leaf spot virus 

2 Apple mosaic virus 

2 Apple stem grooving virus 

2 Asparagus virus 2 

2 Avocado sunblotch viroid 

3 Barley stripe mosaic virus 

2 Barley yellow dwarf virus 

2 Barley yellow mosaic virus 

2 Bean leaf roll virus 

3 Bean pod mottle virus 

2 Bean yellow mosaic virus 

2 Bearded iris mosaic virus

2 Beet pseudo yellows virus 

2 Beet western yellows virus 

2 Beet yellow stunt virus 

2 Broad bean wilt virus 

2 Cactus virus X 

2 Carnation etched ring virus 

2 Carnation latent virus 

2 Carnation necrotic fleck virus 

2 Carnation ringspot virus 

2 Carnation vein mottle virus 

2 Cauliflower mosaic virus 

2 Chrysanthemum B virus 

2 Citrus exocortis viroid 

2 Citrus variegation virus 

2 Clover Yellow vein virus 

3 Cocksfoot mild mosaic virus 

2 Cocksfoot streak virus 

2 Cucumber mosaic virus 

2 Cymbidium mosaic virus 

2 Dahlia mosaic virus 

2 Dasheen mosaic virus 

3 Grapevine bulgarian latent virus 

3 Grapevine fanleaf virus 

2 Grapevine leafroll associated virus (I to V) 

2 Grapevine virus A 

2 Grapevine yellow speckle viroids (I & II) 

2 Heracleum latent virus 

3 Hop american latent virus 

2 Hop latent virus 

2 Hop mosaic virus 

2 Hop stunt viroids 

2 Hop virus C 

2 Hydrangea ringspot virus 

2 Iris mild mosaic virus 

2 Leek yellow stripe virus 

3 Lettuce mosaic virus 

2 Lilac chlorotic leafspot virus 

2 Lilac ring mottle virus 

2 Lily symptomless virus 

2 Maize dwarf mosaic virus 

2 Melon necrotic spot virus 

2 Myrobalan latent ringspot virus 

2 Narcissus latent virus 

2 Narcissus mosaic virus 

2 Narcissus tip necrosis virus 

2 Narcissus yellow stripe virus 

3 Oat golden stripe virus 

2 Oat mosaic virus 

2 Odontoglossum ringspot virus 

2 Olive latent ringspot virus 

2 Onion yellow dwarf virus 

2 Papaya ringspot virus 

2 Parsnip yellow fleck virus 

2 Pea early-browning virus 

2 Pea enation mosaic virus 

2 Pea seed borne mosaic virus 

2 Pelargonium leaf curl virus 

2 Poplar mosaic virus 

2 Potato aucuba mosaic virus 

2 Potato leafroll virus 

2 Potato mop-top virus 

2 Potato virus A 

2 Potato virus M 

2 Potato virus S 

2 Potato virus X 

2 Potato virus Y 

2 Prune dwarf virus 

2 Raspberry bushy dwarf virus 

2 Raspberry vein chlorosis virus 

2 Red clover vein mosaic virus 

2 Rubus yellow net virus 

2 Shallot latent virus 

2 Sowbane mosaic virus 

2 Sowthistle yellow vein virus

2 Tobacco etch virus 

2 Tobacco mosaic virus 

2 Tobacco necrosis virus 

2 Tobacco rattle virus 

3 Tobacco streak virus 

2 Tobacco stunt virus 

2 Tomato aspermy virus 

3 Tomato bushy stunt virus 

2 Tomato mosaic virus 

3 Tomato yellow leaf curf virus 

2 Tulip breaking virus 

2 Turnip crinkle virus 

2 Turnip mosaic virus 

2 Turnip yellow mosaic virus 

2 Watermelon mosaic virus 2 

3 Wheat dwarf virus 

3 Wheat soil-borne mosaic virus 

3 Wheat spindle steak mosaic virus 

3 Wheat yellow mosaic virus 

2 White clover mosaic virus 

3 Zucchini yellow fleck virus 

3 Zucchini yellow mosaic virus 

2.4. Lijst van de organismen waarvan het gebruik is onderworpen aan de bepalingen van de federale 

besluiten betreffende de bestrijding van organismen die schadelijk zijn voor planten en plantaardige 

producten. 

Deel A. Polyfage organismen. 

Hoofdstuk I. Schadelijk organismen die onbekend zijn in de Europese Unie. 

a) Insecten, mijten en nematoden in alle stadia van hun ontwikkeling : 

1. Acleris spp. (niet-Europees). 

2. Amauromyza maculosa (Malloch). 

3. Anomala orientalis Waterhouse. 

4. Anoplophora chinensis (Thomson). 

5. Anoplophora malasiaca (Forster). 

6. Arrhenodes minutus Drury. 

7. Bemisia tabaci Genn. (niet-Europese populaties) vector van virussen zoals : 

(a) Bean golden mosaic virus. 

(b) Cowpea mild mottle virus. 

(c) Lettuce infectious yellows virus. 

(d) Pepper mild tigré virus. 

(e) Squash leaf curl virus. 

(f) Euphorbia mosaic virus. 

(g) Florida tomato virus. 

8. Cicadellidae (niet-Europees) bekend als vectoren van de ziekte van Pierce (veroorzaakt door Xylella 

fastidiosa) zoals : 

(a) Carneocephala fulgida Nottingham. 

(b) Draeculacephala minerva Ball. 

(c) Graphocephala atropunctata (Signoret). 

9. Choristoneura spp. (niet-Europees). 

10. Conotrachelus nenuphar (Herbst). 

11. Heliothis zea (Boddie). 

12. Liriomyza sativae Blanchard. 

13. Longidorus diadecturus Eveleigh et Allen. 

14. Monochamus spp. (niet-Europees). 

15. Myndus crudus Van Duzee. 

16. Nacobbus aberrans (Thorne) Thorne et Allen. 

17. Premnotrypes spp. (niet-Europees). 

18. Pseudopithyophthorus minutissimus (Zimmermann). 

19. Pseudopithyophthorus pruinosus (Eichhoff). 

20. Scaphoideus luteolus (Van Duzee). 

21. Spodoptera eridania (Cramer). 

22. Spodoptera frugiperda (Smith). 

23. Spodoptera litura (Fabricius). 

24. Thrips palmi Karny. 

25. Tephritidae (niet-Europees) : 

(a) Anastrepha fraterculus (Wiedemann). 

(b) Anastrepha ludens (Loew). 

(c) Anastrepha obliqua Macquart.

(d) Anastrepha suspensa (Loew). 

(e) Dacus ciliatus Loew. 

(f) Dacus cucurbitae Coquillett. 

(g) Dacus dorsalis Hendel. 

(h) Dacus tryoni (Froggatt). 

(i) Dacus tsuneonis Miyake. 

(j) Dacus zonatus Saund. 

(k) Epochra canadensis (Loew). 

(l) Pardalaspis cyanescens Bezzi. 

(m) Pardalaspis quinaria Bezzi. 

(n) Pterandrus rosa (Karsch). 

(o) Rhacochlaena japonica Ito. 

(p) Rhagoletis cingulata (Loew). 

(q) Rhagoletis completa Cresson. 

(r) Rhagoletis fausta (Osten-Sacken). 

(s) Rhagoletis indifferens Curran. 

(t) Rhagoletis mendax Curran. 

(u) Rhagoletis pomonella Walsh. 

(v) Rhagoletis ribicola Doane. 

(w) Rhagoletis suavis (Loew). 

26. Xiphinema americanum Cobb sensu lato (niet-Europese populaties). 

27. Xiphinema californicum Lamberti et Bleve-Zacheo. 

b) Bacteriën : 

1. Xylella fastidiosa (Well et Raju). 

c) Schimmels : 

1. Ceratocystis fagacearum (Bretz) Hunt. 

2. Chrysomyxa arctostaphyli Dietel. 

3. Cronartium spp. (niet-Europees). 

4. Endocronartium spp. (niet-Europees). 

5. Guignardia laricina (Saw.) Yamamoto et Ito. 

6. Gymnosporangium spp. (niet-Europees). 

7. Inonotus weirii (Murrill) Kotlaba et Pouzar. 

8. Melampsora farlowii (Arthur) Davis. 

9. Monilinia fructicola (Winter) Honey. 

10. Mycosphaerella larici-leptolepis Ito et al. 

11. Mycosphaerella populorum G.E. Thompson. 

12. Phoma andina Turkensteen. 

13. Phyllosticta solitaria Ell. et Ev. 

14. Septoria lycopersici Speg. var. malagutii Ciccarone et Boerema. 

15. Thecaphora solani Barrus. 

16. Trechispora brinkmannii (Bresad.) Rogers. 

d) Virussen en gelijksoortige organismen : 

1. Mycoplasma van necrose van de Ulmus-floëem. 

2. Virussen en gelijksoortige organismen van de aardappel : 

(a) Andean potato latent virus. 

(b) Andean potato mottle virus. 

(c) Arracacha virus B, oca strain. 

(d) Potato black ringspot virus. 

(e) Potato spindle tuber viroid. 

(f) Potato virus T. 

(g) Niet-Europees isolaten van de ardappelvirussen A, M, S, V, X et Y (y compris Yo, Yn et Yc), en van " 

Potato leaf roll virus ". 

3. Tobacco ringspot virus. 

4. Tomato ringspot virus. 

5. Virussen en gelijksoortige organismen van Cydonia Mill., Fragaria L., Malus Mill., Prunus L., Pyrus 

L., Ribes L., Rubus L. en Vitis L. zoals : 

(a) Blueberry leaf mottle virus. 

(b) Cherry rasp leaf virus (Amerikaans). 

(c) Peach mosaic virus (Amerikaans). 

(d) Peach phony rickettsia. 

(e) Peach rosette mosaic virus. 

(f) Peach rosette mycoplasm. 

(g) Peach X-disease mycoplasm. 

(h) Peach yellows mycoplasm. 

(i) Plum fine pattern virus (Amerikaans).

(j) Raspberry leaf curl virus (Amerikaans). 

(k) Strawberry latent " C " virus. 

(l) Strawberry vein banding virus. 

(m) Strawberry witches broom mycoplasm (Mycoplasma van de hekenbezem van de aardbeiplant). 

(n) Niet-Europese virussen van Cydonia Mill., Fragaria L., Malus Mill., Prunus L., Pyrus L., Ribes L., 

Rubus L. et Vitis L. 

6. Virussen overgebracht door Bemisia tabaci Genn., zoals : 

(a) Bean golden mosaic virus. 

(b) Cowpea mild mottle virus. 

(c) Lettuce infectious yellows virus. 

(d) Pepper mild tigré virus. 

(e) Squash leaf curl virus. 

(f) Euphorbia mosaic virus. 

(g) Florida tomato virus. 

e) Parasietplanten : 

1. Arceuthobium spp. (niet-Europees). 

Hoofdstuk II. Schadelijke organismen die bekend zijn in de Europese Unie. 


1. Globodera pallida (Stone) Behrens. 

2. Globodera rostochiensis (Wollenweber) Behrens. 

3. Heliothis armigera (Hübner). 

4. Liriomyza bryoniae (Kaltenbach). 

5. Liriomyza trifolii (Burgess). 

6. Liriomyza huidobrensis (Blanchard). 

7. Opogona sacchari (Bojer). 

8. Popillia japonica Newman. 

9. Spodoptera littoralis (Boisduval). 


1. Clavibacter michiganensis (Smith) Davis en al. ssp. sepedonicus (Spieckermann et Kotthoff) David en 

al. 

2. Pseudomonas solanacearum (Smith) Smith. (2). 


1. Melampsora medusae Thümen. 

2. Synchytrium endobioticum (Schilbersky) Percival. 


1. Beet necrotic yellow vein virus (virus de la rhizomanie). 

2. Mycoplasme van de proliferatie van de appelboom (Apple proliferatie mycoplasm). 

3. Mycoplasme van de bleedzuchtige krulziekte van de abrikozenboom (Apricot chlorotic leaf roll 

mycoplasm). 

4. Mycoplasme van de wegkwijning van de perenboom (Pear decline mycoplasm). 

5. Tomato spotted wilt virus. 

Deel B. Specifieke organismen. 

Hoofdstuk I. Organismen die onbekend zijn in de Europese Unie : 


1. Aculops fuchsiae Keifer. 

2. Aleurocanthus spp. 

3. Anthonomus bisignifer (Schenkling). 

4. Anthonomus signatus (Say). 

5. Aonidiella citrina Coquillet. 

6. Aphelenchoïdes besseyi Christie. 

7. Aschistonyx eppoi Inouye. 

8. Bursaphelenchus xylophilus (Steiner et Bührer) Nickle et al. 

9. Carposina niponensis Walsingham. 

10. Diaphorina citri Kuway. 

11. Enarmonia packardi (Zeller). 

12. Enarmonia prunivora Walsh. 

13. Eotetranychus lewisi McGregor. 

14. Eotetranychus orientalis Klein. 

15. Grapholita inopinata Heinrich. 

16. Hishomonus phycitis. 

17. Leucaspis japonica Ckll. 

18. Listronotus bonariensis (Kuschel). 

19. Margarodes, niet-Europees soorten zoals : 

a) Margarodes vitis (Phillipi). 

b) Margarodes vredendalensis de Klerk.

c) Margarodes prieskaensis Jakubski. 

20. Numonia pyrivorella (Matsumura). 

21. Oligonychus perditus Pritchard et Baker. 

22. Pissodes spp. (niet-Europees). 

23. Radopholus citrophilus Huettel Dickson et Kaplan. 

24. Saissetia nigra (Nietm.). 

25. Scirtothrips aurantii Faure. 

26. Scirtothrips dorsalis Hood. 

27. Scirtothrips citri (Moultex). 

28. Scolytidae spp. (niet-Europees). 

29. Tachypterellus quadrigibbus Say. 

30. Toxaptera citricida Kirk. 

31. Trioza erytrecie Del Guercio. 

32. Unaspis citri Comstock. 


1. Citrus greening bacterium. 

2. Citrus variegated chlorosis. 

3. Erwinia stewartii (Smith) Dye. 

4. Xanthomonas campestris (alle pathogene stammen met citrusbomen). 

5. Xanthomonas campestris pv. oryzae (Ishiyama) Dye et pv. orizicola Fang et al.) Dye. 


1. Alternaria alternata (Fr.) Keissler (niet-Europese pathogene isolaten). 

2. Apiosporina morbosa (Schwein.) v. Arx. 

3. Atropellis spp. 

4. Ceratocystis coerulescens (Münch) Baksi. 

5. Cercoseptoria pini-densiflorae (Hori et Nambu) Deighton. 

6. Cercospora angolensis Carv. et Mendes. 

7. Ciborinia camelliae Kohn. 

8. Diaporthe vaccinii Shaer. 

9. Elsinoe spp. Bitanc. et Jenk. Mendes. 

10. Fusarium oxysporum f. sp. albedinis (Kilian et Maire) Gordon. 

11. Guignardia citricarpa Kiely (alle pathogene stammen met citrusbomen). 

12. Guignardia piricola (Nosa) Yamamoto. 

13. Puccinia pittieriana Hennings. 

14. Scirrhia acicola (Dearn.) Siggers. 

15. Venturia nashicola Tanaka et Yamamoto. 


1. Beet curly top virus (niet-Europees isolaten). 

2. Black raspberry latent virus. 

3. Blight et analogue. 

4. Viroïde van Cadang-Cadang. 

5. Virus van de krulziekte van de kersenboom (cherry leaf roll virus). 

6. Virus van de mosaïek van de citrusvruchten (citrus mosaic virus). 

7. Virus van de tristeza (niet-Europese stammen). 

8. Leprose (Leprosis). 

9. Little cherry pathogen (niet-Europese isolaten). 

10. Naturally spreading psorosis. 

11. Mycoplasma van de geling van de palmboom. 

12. Prunus necrotic ringspot virus. 

13. Satsuma dwarf virus. 

14. Tatter leaf virus 

15. Heksenbezem (MLO) (witches broom MLO). 

Hoofdstuk II. Schadelijk organismen die bekend zijn in de Europese Unie. 


1. Aphelenchoides besseyi Christie. 

2. Daktulosphaira vitifoliae (Fitch). 

3. Ditylenchus destructor Thorne. 

4. Ditylenchus dipsaci (Kühn) Filipjev. 

5. Circulifer haematoceps. 

6. Circulifer tenellus. 

7. Radopholus similis (Cobb) Thorne. 


1. Clavibacter michiganensis ssp. insidiosus (McCulloch) Davis en al. 

2. Clavibacter michiganensis ssp. michiganensis (Smith) Davis en al. 

3. Curtobacterium flaccumfaciens pv. faccumfaciens (Hedges) Collins en Jones.

4. Erwinia amylovora (Burr.) Winsl. en al. 

5. Erwinia chrysanthemi pv. dianthicola (Hellmers) Dickey. 

6. Pseudomonas caryophylli (Burkholder) Starr et Burkholder. 

7. Pseudomonas syringae pv. persicae (Prunier en al.) Young et al. 

8. Xanthomonas campestris pv. phaseoli (Smith) Dye. 

9. Xanthomonas campestris pv. pruni (Smith) Dye. 

10. Xanthomonas campestris pv. vesicatoria (Doidge) Dye. 

11. Xanthomonas fragariae Kennedy en King. 

12. Xylophilus ampelinus (Panagopoulos) Willems en al. 


1. Ceratocystis fimbriata f. sp. platani Walter. 

2. Colletotrichum acutatum Simmonds. 

3. Cryphonectria parasitica (Murrill) Barr. 

4. Didymella ligulicola (Baker Dimock et Davis) v. Arx. 

5. Phialophora cinerescens (Wollenweber) van Beyma. 

6. Phoma tracheiphila (Petri) Kanchaveli en Gikashvili. 

7. Phytophthora fragariae Hickman var. fragariae 

8. Plasmopara halstedii (Farlow) Berl. en de Toni. 

9. Puccinia horiana Hennings. 

10. Scirrhia pini Funk en Parker. 

11. Verticillium albo-atrum Reinke en Berthold. 

12. Verticillium dahliae Klebahn. 


1. Arabis mosaic virus. 

2. Beet leaf curl virus. 

3. Chrysanthemum stunt viroid. 

4. Virus van de tristeza (Europese stammen). 

5. Citrus vein enation woody gall. 

6. Mycoplasma van de " Flavescence dorée ". 

7. Virus de la Sharka. 

8. Patato stolbur mycoplasma. 

9. Raspberry ringspot virus. 

10. Spiroplasma citri Saglio en al. 

11. Strawberry crinkle virus. 

12. Strawberry latent ringspot virus. 

13. Strawberry mild yellow edge virus. 

14. Tomato black ring virus. 

15. Tomato spotted wilt virus. 

Gezien om te worden gevoegd bij het besluit van de Waalse regering van 4 juli 2002 tot bepaling van de 


organismen. 



J-Cl. VAN CAUWENBERGHE 


M. FORET 

Art. N4. Bijlage IV. - Inperkingsmaatregelen en andere beschermingsmaatregelen. 

1. Algemene principes : 

De beoordeling van biologische risico's gekoppeld aan het uitvoeren van een activiteit van ingeperkt 

gebruik, gebaseerd op de parameters beschreven in bijlage III, zal de geschikte inperkingsmaatregelen 

bepalen om een optimale bescherming te waarborgen van de gezondheid van mensen, dieren en planten en 

van het leefmilieu. De geschiktheid van dergelijke maatregelen voor een activiteit van ingeperkt gebruik in 

een gegeven gebouw of een gegeven inrichting op een gegeven site is een geval per geval beoordeling van : 

- de definitie van volgende logistieke middelen : 

* de technische karakteristieken van het het of de loka(a)l(en) en het gebouw betrokken bij het ingeperkt 

gebruik, en de organisatie van de lokalen ten opzichte van elkaar; 

* de bioveiligheidsuitrusting; 

- de professionele werkpraktijken, met inbegrip van de persoonlijke beschermingsmaatregelen; 

- de opleiding van het personeel; 

- de behandeling van afval en biologische residu's. 

De laboratoria (L), animalaria (A), kassen/kweekkamers (G voor " Greenhouse "), ziekenkamers (HR 

voor " Hospital Rooms ") en inrichtingen voor activiteiten op grote schaal (LS voor " Large Scale ") in 

dewelke pathogene en/of genetisch gemodificeerde (micro organismen aangewend worden, worden 

ingedeeld in functie van een risicoschaal die proportioneel is aan het maximale risiconiveau van de 

activiteit van ingeperkt gebruik.

Wat de inperkingsniveau's 3 en 4-betreft van heftype L3-L4, A3-A4, HR3, LS3-LS4, worden de voor de 

inrichtingen en activiteiten van risiconiveau 3 en 4 minimale inperkingsmaatregelen toegepast, 

onverminderd het opleggen van bijkomende maatregelen in functie van bestaande federale of 

internationale erkenningsnormen in het geval van het gebruik van organismen van Bijlage III, Deel 4 

(menselijke- en zoöpathogenen). 

2. Opmerkingen : 

De technische karakteristieken die vermeld staan in de hiernavolgende tabellen sluiten niet uit dat er, na 

gemeenschappelijk overleg met de technische deskundige, alternatieve maatregelen worden genomen die 

tenminste een equivalente doeltreffendheid waarborgen. 

In bepaalde gevallen mogen de gebruikers, met het akkoord van de technisch deskundige en de bevoegde 

overheid, een bepaalde maatregel van een bepaald inperkingsniveau niet toepassen of bepaalde 

maatregelen afkomstig van twee verschillende inperkingsniveau's met elkaar combineren. 

3. Definities : 

Autoclaaf : toestel dat stoffen of uitrusting inactiveert door rechtstreekse of onrechtstreekse 

stoominjectie onder een druk die hoger is dan de atmosferische druk. 

Primaire inperking : inperkingsmaatregel(en) die de verspreiding van (micro-)organismen in, de 

werkruimte beperkt. 

Secundaire inperking : inperkingsmaatregel(en) die de verspreiding van (micro-)organismen in de 

ruimte buiten de werkzone beperkt. 

Decontaminatie: reductie van biologische besmetting door middel van ontsmetting of sterilisatie tot een 

niveau waarop geen risico meer bestaat. 

Ontsmettingsmiddel : chemisch (of fysisch) agens dat onder welbepaalde voorwaarden microorganismen 

op irreversibele wijze kan inactiveren, maar niet noodzakelijk hun sporen. 

Microbiologische veiligheidskast/isolatieruimte van klasse I : manipulatieruimte die vooraan gedeeltelijk 

open is en aldus ontworpen dat een aanzuigsysteem een onderdruk teweegbrengt en daardoor grotendeels 

verhindert dat aerosols die binnen deze ruimte ontstaan uit deze ruimte kunnen ontsnappen. De 

luchtcirculatie is te vergelijken met deze van een chemische-trekkast. Nochtans moet de lucht die 

bovenaan uitgestoten wordt ten minste over een HEPA filter gefilterd worden. Deze 

isolatieruimte/veiligheidskast verzekert de bescherming van de proefnemer en van de omgeving maar niet 

deze van het behandelde monster. 

Microbiologische veiligheidskast/isolatieruimte van klasse II : manipulatieruimte die vooraan 

gedeeltelijk open is en waarin een verticale steriele laminaire luchtstroom ontwikkeld wordt. Ze is 

dusdanig geconstrueerd dat dank zij een onderdruk die vooraan een luchtstroom creëert (zogenaamde " 

luchtgrens "), grotendeels verhinderd wordt dat aerosols die binnen deze ruimte ontstaan, uit deze ruimte 

kunnen ontsnappen. De verticale laminaire luchtstroom die door de werkruimte geleid wordt, wordt 

aangezogen langsheen het werkoppervlak of erdoorheen ingeval dit werkoppervlak geperforeerd is. De 

lucht die bovenaan uitgestoten wordt moet over een HEPA filter gezuiverd worden. Deze 

isolatieruimte/veiligheidskast verzekert de bescherming van de proefnemer, van de omgeving en van het 

behandelde monster. 

Microbiologische veiligheidskast/isolatieruimte van klasse III : een volledig afgesloten 

manipulatieruimte, enkel toegankelijk via soepele gehandschoende mouwen, en waar een onderdruk in 

heerst. De lucht uit het laboratorium wordt over een HEPA filter geleid alvorens in de manipulatieruimte 

terecht te komen, circuleert vervolgens in de manipulatieruimte en wordt dan opnieuw buiten de 

manipulatieruimte afgevoerd na zuivering over één of twee HEPA filters. Deze 

isolatieruimte/veiligheidskast verzekert een hoge bescherming van de proefnemer, van de omgeving en 

van het behandelde monster. 

HEPA filter (High Efficiency Particulate Air) : absoluut filter die beantwoordt aan de van kracht zijnde 

normen (bvb. EN 1822). 

Inactivering : opheffing van de biologische activiteit van (micro-)organismen. 

Isolator : box met doorschijnende wanden waarin kleine proefdieren geïsoleerd zitten, al dan niet in een 

kooi. 

L-Q en G-Q (Q voor " Quarantaine ") : minimale inperkingsmaatregelen toe te passen op inrichtingen 

en activiteiten van ingeperkt gebruik in laboratoria en kassen waarbij al dan niet genetisch 

gemodificeerde organismen aangewend worden uit de lijst van organismen die schadelijk zijn voor 

planten en plantaardige producten zoals vermeld in bijlage 5.51.3. Dergelijke inrichtingen en activiteiten 

van ingeperkt gebruik kunnen een toelating verkrijgen van de regionale overheid onverminderd het 

opleggen van bijkomende maatregelen in functie van bestaande specifieke federale of internationale 

erkenningsnormen voor bescherming van de landbouw. 

Optioneel : geval per geval toe te passen in functie van de risicoanalyse voorzien in bijlage III. Te 

specifiëren door de kennisgever in het bioveiligheidsdossier en door de bevoegde overheid in de toelating. 

Aanbevolen : toe te passen : als algemene regel, tenzij de veiligheid van de menselijke gezondheid en het 

leefmilieu er niet kan door gecompromitteerd worden. Te specifiëren door de kennisgever in het 

bioveiligheidsdossier en door de bevoegde overheid in de toelating. 

Sas : Lokaal geïsoleerd van het laboratorium dat toegang verleent tot het laboratorium. Het deel van het 

sas dat toegang verleent buiten de zone moet afgescheiden zijn van het deel dat toegang verleent tot het

labo door een kleedruimte, douches en bij voorkeur door deuren met gekoppelde vergrendeling. 

Validatie : Geheel van handelingen nodig om te bewijzen dat de gebruikte methode betrouwbare en 

juiste resultaten levert die beantwoorden aan het voorgestelde gebruik. 

4. Algemene maatregelen : 

Voor alle activiteiten van ingeperkt gebruik waarbij GGO's en/of pathogenen aangewend worden, zijn 

de beginselen van een goede laboratoriumpraktijk en volgende principes van veiligheid en hygiëne van 

toepassing : 

1° de blootstelling van de werkplek en van het milieu aan enig GGO en/of pathogeen op het laagst 

haalbare niveau houden; 

2° controlemaatregelen aan de bron toepassen en indien nodig deze aanvullen met adequate persoonlijke 

beschermende kleding en persoonlijke beschermingsmiddellen; 

3° op regelmatige en adequate wijze de controlemaatregelen en -uitrusting nazien; 

4° waar nodig de aanwezigheid van levensvatbare organismen buiten de primaire fysische inperking 

nagaan; 

5° het personeel een geschikte opleiding verschaffen; 

6° waar nodig, comités of subcomités voor bioveiligheid oprichten; 

7° lokale richtlijnen voor de praktijk inzake veiligheid van het personeel opstellen en toepassen; 

8° waar nodig, waarschuwingsborden aanbrengen die wijzen op biologische risico's; 

9° voorzieningen voor wassen en ontsmetten voor het personeel ter beschikking stellen; 

10° bijhouden van adequate registers; 

11° eten, drinken, roken, het aanbrengen van cosmetica of het opslaan van voedsel voor menselijke 

consumptie op de werkplek verbieden; 

12° pipetteren met de mond verbieden; 

13° voorzien in schriftelijke gestandaardiseerde werkprocedures om de veiligheid te waarborgen; 

14° doeltreffende desinfectiemiddelen en specifieke desinfectieprocedures ter beschikking hebben in 

geval van weglekken van GGO's en/of pathogenen; 

15° waar nodig, voorzien in een veilige opslag voor verontreinigde laboratoriumuitrusting en materialen. 

Tabel 4.1. : Technische karakteristieken, veiligheidsuitrusting en werkpraktijken in laboratoria. 

4.1.1. Inrichting en technische karakteristieken. 

(Tabel niet opgenomen om technische redenen. Zie B.St. 21-09-2002, p. 42001 tot 42003). 

4.1.2. Veiligheidsuitrusting. 

(Tabel niet opgenomen om technische redenen. Zie B.St. 21-09-2002, p. 42004). 

4.1.3. Werkpraktijken en afvalbeheer. 


4.1.4. Speciale maatregelen voor laboratoria waarin testen voor snelle detectie van uitgevoerd 

worden. 

De laboratoria waarin testen voor snelle detectie van uitgevoerd worden moeten beantwoorden 

aan de pertinente criteria 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 11, 13, 15, 16, 26, 27, 29,31, 32, 33, 34, 36, 38, 39, 40, 41, 42, 

43, 44, 45, 46, 48, 49, 50, 51, 53, 54 van het inperkingsniveau L3. 

Voor deze specifieke activiteit, worden de maatregelen met betrekking tot de werkpraktijken als volgt 

nader omschreven of aangevuld : 

- de toegang tot het laboratorium is streng voorbehouden, 

- het laboratorium moet exclusief voorbehouden zijn aan manipulatie van het en moet gescheiden 

zijn van andere activiteiten in hetzelfde gebouw, 

- er is een zeer goede opleiding en opvolging van het personeel vereist, 

- basisregels voor hygiëne moeten strikt nageleefd worden, maw algemeen eet-, drink-, en rookverbod en 

geen inname van medicatie in de laboratoria, 

- er moet routinematig beschermende kledij gedragen worden, bij voorkeur wegwerpkledij. 

Vooraleer het laboratorium te verlaten moet de beschermende kledij uitgedaan worden en de handen 

gewassen worden : 

- bij elke manipulatie van moeten wegwerphandschoenen gedragen worden; 

- huidletsels (schrammen, snijwonden, eczema) moeten voldoende afgeschermd worden dmv 

waterbestendig verband, 

- bescherming van ogen en mucosa moet voorzien worden ingeval van risico op spatten door het dragen 

van een veiligheidsbril of gelaatsmasker, 

- ongecontroleerd spatten van biologisch materiaal moet versneden worden bij mengen, homogeniseren 

en centrifugeren. Om dit te vermijden wordt liefst gebruik gemaakt van gesloten systemen (hermetisch 

gesloten centrifugeerbuishouders, en gebruik van een laminaire flowkast of equivalent wanneer nodig), 

- gebruik van scherpe voorwerpen moet zoveel mogelijk vermeden worden (naalden, messen, scharen, 

glaswerk) : Dit kan door bij voorkeur plastieken wegwerpmateriaal te gebruiken (containers, pipetten, 

entnaalden, ed). Indien gebruik van scherpe voorwerpen onvermijdelijk is, is het aangeraden daarvoor 

speciaal verstevigde handschoenen te dragen, 

- alle ongevallen met parenterale blootstelling aan of met besmet afval moeten 

gesignaleerd worden, 

- speciale decontaminatie en inactivatie procedures moeten toegepast worden. In dit verband is het

aangeraden zoveel mogelijk wegwerpmateriaal te gebruiken en daarnaast, indien zware apparatuur 

voorzien is, onderdelen ervan zoals bvb. rotors specifiek te reserveren voor . 

Wat decontaminatieprocedures en afvalbeheer betreft zijn specifieke inactivatie procedures vereist daar 

het weerstandig is aan de klassieke chemische en fysische inactivatiemethodes. Volgende 

procedures worden aanbevolen : 

1) chemische inactivatie door behandeling niet 6° natrium hypochloride gedurende één uur, of 1M 

natrium hydroxide gedurende één uur. Deze laatste methode is echter niet helemaal effectief. 

2) fysische inactivatie door autoclavering in autoclaaf bij minimum 134 °C voor ten minste 18 min. Deze 

fysiche inactivering is ook niet helemaal effectief. 

Buiten de inactivatie methodes als zodanig moeten bij ontsmetting ook volgende voorzorgsmaatregelen in 

acht genomen worden : 

- materiaal en instrumenten moeten grondig gereinigd worden vooraleer zij geïnactiveerd worden, 

- besmet materiaal mag niet samen met materiaal gebruikt voor andere doeleinden 

geautoclaveerd worden in dezelfde cyclus, 

- de autoclaaf moet regelmatig nagekeken en gevalideerd worden, 

- werkoppervlakken worden bij voorkeur bedekt met absorberend materiaal dat nadien kan verwijderd 

worden voor verbranding. Ook accidenteel morsen (spillage) moet verwijderd worden met absorberend 

materiaal dat nadien verbrand wordt, 

- voor verwijdering van afval moeten lekvrije containers gebruikt worden, bvb twee paar zakken in 

elkaar, waarbij besmetting van de buitenzijde van de afvalbevattende recipiënt moet vermeden worden, 

- het al dan niet geïnactiveerd biologisch afval en materiaal dat niet gerecycleerd wordt moet in ieder 

geval verwijderd worden door een erkende firma voor verbranding. 

Tabel 4.2. : Technische karakteristieken, veiligheidsuitrusting en werkpraktijken in animalaria. 

De onderstaande criteria zijn van toepassing op dierenverblijven voor genetisch gemodificeerde dieren 

en voor dieren die op experimentele wijze geïnfecteerd werden met pathogene en/of genetisch 

gemodificeerde micro-organismen of organismen. 

Het animalarium is een gebouw of een aparte zone in een gebouw voorzien van lokalen of installaties 

gebruikt voor huisvesting en manipulatie van proefdieren, inclusief andere lokalen of installaties zoals 

kleedkamers, douches, autoclaven, zones voor opslag van voeder, enz... 

In het bioveiligheidsdossier en in de toelating is het nodig in voorkomend geval de criteria te vermelden 

die enerzijds betrekking hebben op het animalarium als geheel en anderzijds op de lokalen of installaties 

gebruikt voor huisvesting of manipulatie van proefdieren (verzorging, staalname, chirurgische ingrepen, 

necropsie enz...). 


(Tabel niet opgenomen om technische redenen. Zie B.St. 21-09-2002, p.42008 tot 42010). 



3. Werkpraktijken en afvalbeheer. (Tabel niet opgenomen om technische redenen. Zie B.St. 21-09-2002, 

p. 42011 tot 42014). 

Tabel 4.3. : Technische karakteristieken, veiligheidsuitrusting en werkpraktijken in serres en 

kweekkamers. 

De onderstaande criteria zijn van toepassing op serres en kweekkamers voor transgene planten en 

planten die op experimentele wijze geïnfecteerd werden met al dan niet genetisch gemodificeerde 

fytopathogene micro-organismen of organismen. 

Onder " serre " of " kweekkamer " wordt verstaan een constructie met muren, een dak en een vloer die 

voornamelijk bestemd is voor het kweken van planten in een gecontroleerde en beschermde omgeving. 





4.3.3. Werkpraktijken en afvalbeheer. 


Tabel 4.4 : Technische karakteristieken, veiligheidsuitrusting en werkpraktijken in ziekenkamers ingeval 

van vaccinatie of therapie waarbij GGO's aangewend woeden. 

De ziekenkamers worden onderverdeeld in inperkingsniveau's HR1, HR2, H1R3. Een inperkingsniveau 

HR4 wordt a priori niet voorzien. 



4.4.2. Bioveiligheidsuitrusting, werkpraktijken en afvalbeheer. 


Tabel 4.5. : Technische karakteristieken,veiligheidsuitrusting en werkpraktijken in inrichtingen voor 

grootschalige activiteiten. 

4.5.1. Inrichtingen technische karakteristieken. 


4.5.2. Veiligheidsuitrusting.


3. Werkpraktijken en afvalbeheer. 




organismen. 




De Minisier van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Leefmilieu, 

M. FORET 

Art. N5. Bijlage V. - INHOUD VAN HET RAMPENPLANONTWERP GEVOEGD BIJ DE 

AANVRAAG OM MILIEUVERGUNNING BETREFFENDE HET INGEPERKTE GEBRUIK VAN 

GENETISCH GEMODIFICEERDE OF PATHOGENE ORGANISMEN. 

1. Beschrijving van de aard en de omvang van de risico's bij ongeval. 

De voornaamste eigenschappen van de genetisch gemodificeerde of pathogene organismen. 

De fysische verschijnsels ivm de invasiviteit van de GGO's of van de pathogene organismen. 

De mogelijke uitgestrektheid van de risicogebieden in dalende risicovolgorde 

De andere gemeenten, provincies, gewesten of lidstaten die door het ongeval kunnen worden getroffen. 

2. Maatregelen die door de exploitant moeten worden genomen. 

De bevoegde overheid, de technisch ambtenaar en de technisch deskundige onmiddellijk waarschuwen. 

De bevoegde overheid, de technisch ambtenaar en de technisch deskundige informeren over de toestand 

en de evolutie ervan. 

De overheid een post ter beschikking stellen op de site of in de buurt ervan. 

De nodige maatregelen nemen ten opzichte van de bevolking. 

Dringend de nodige maatregelen nemen vooraleer de overheid optreedt, meer bepaald : 

de bevolking waarschuwen; 

het verkeer stilleggen op de verkeersinfrastructuren; 

de bevolking van de site verwijderen; 

de openbare netten en leidingen in de buurt van de site stilleggen. 

Gezien om te worden gevoegd bij het besluit van de Waalse Regering van ... tot bepaling van de sectorale 

voorwaarden inzake het ingeperkte gebruik van genetisch gemodificeerde of pathogene organismen. 





M. FORET 

Art. N6. Bijlage VI. - Informatie die bij een ongeval moet worden verstrekt aan de bevoegde overheid, 

aan de technisch ambtenaar en aan de technisch deskundige, overeenkomstig artikel 20. 

A. Informatie die bij ongeval onmiddellijk moet worden verstrekt. 

1. Algemene gegevens. 

Datum en uur van het ongeval. 

Adres van de inrichting waar het ongeval plaatsvond. 

Referentie van het gebouw of de gebouwen en lokalen getroffen door een ongeval (een plan toevoegen). 

Naam, adres, telefoon van de voorzitter van de Commissie voor Bioveiligheid. 

Naam, adres, telefoon van de gebruiker. 

Voornaamste activiteit van de inrichting. 

Biologische risicoklasse van het (de) micro-organisme(n) of organisme(n) betrokken bij het ongeval, 

overeenkomstig bijlage III. 

2. Aard van het ongeval. 

Brand. 

Ontploffing. 

Defecte uitrusting (menselijke/mechanische oorzaak, breuk, lek, ...). 

Andere (te specifiëren). 

3. Micro-organisme(n) of organisme(n) die verspreid werden bij het ongeval. 

Identiteit van de micro-organismen of organismen die verspreid werden bij het ongeval. 

Hoeveelheid micro-organismen of organismen die verspreid werden bij het ongeval 

Vorm(en) en/of concentratie(s) van de micro-organismen of organismen die verspreid werden bij het 

ongeval. 

4. Beschrijving van de omstandigheden van het ongeval. 

5. Was er een rampenplan voorzien. 

Ja - Neen. 

Indien ja, door wie. 

6. Reeds genomen noodmaatregelen : 

a) binnen de inrichting;

) buiten de inrichting. 

7. Oorzaken van het ongeval (indien deze nog niet bekend zijn, zal deze informatie doorgegeven worden 

aan de technisch ambtenaar zodra de oorzaken vastgesteld zijn). 

8. Aard en draagwijdte van de blootstelling aan micro-organismen en organismen. 

a) binnen in het gebouw : 

- identiteit in het gebouw; 

- identiteit van de personen blootgesteld aan het ongeval; 

- identiteit van de doden en/of gewonden; 

- voorziene schade voor de menselijke gezondheid en het leefmilieu; 

- indien er nog gevaar bestaat, aangeven welk; 

- hardnekkigheid van het gevaar; 

- beschadigd materiaal; 

- schade aan de primaire inperking. 

b) buiten het gebouw : 

- identiteit van de personen blootgesteld aan het ongeval; 

- identiteit van de doden en/of gebouwen; 

- voorziene schade voor de menselijke gezondheid en het leefmilieu; 

- aard van het blootgestelde milieu; 

- indien er nog gevaar bestaat, aangeven welk; 

- hardnekkigheid van het gevaar; 

- beschadigd materiaal; 

- schade aan de secundaire en tertiaire inperking. 

9. Andere lidstaten van de Europese Unie die kunnen worden getroffen door het ongeval. 

B. Informatie die later moet worden verstrekt. 

1. Analyse van de oorzaken van het ongeval. 

2. Analyse van de doeltreffendheid van de rampenplannen. 

3. Verworven ervaring. 

4. Resultaten van elk formeel onderzoek over het ongeval (indien pertinent). 

5. Maatregelen op middellange en lange termijn, vooral deze voorzien om dergelijke ongevallen te 

vermijden. 

6. Ondernomen acties om het publiek te informeren over het ongeval. 

7. Maatregelen voor surveillance van de binnen en buiten de inrichting accidenteel verspreide 

organismen. 

8. Algemene en uiteindelijke beoordeling van de schade toegebracht aan de menselijke gezondheid en het 

leefmilieu. 

9. Aanbevelingen om in de toekomst een gelijkaardig ongeval te vermijden. 

Gezien om te worden gevoegd bij het besluit van de Waalse Regering van 4 juli 2002 betreffende het 

ingeperkte gebruik van genetisch gemodifieerde of pathogene organismen. 





M. FORET 

Aanhef Tekst Inhoudstafel Begin 

De Waalse Regering, 

Gelet op het decreet van 11 maart 1999 betreffende de milieuvergunning, inzonderheid op de artikelen 

4, 5, 7, 8, 9; 

Gelet op de beraadslaging van de Waalse Regering over het verzoek om adviesverlening door de Raad 

van State binnen uiterlijk één maand; 

Gelet op het advies 31.823/2/V van de Raad van State, gegeven op 23 juli 2001 overeenkomstig artikel 84, 

eerste lid, 1°, van de gecoördineerde wetten op de Raad van State; 

Op de voordracht van de Minister van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Leefmilieu; 

Na beraadslaging, 

Besluit :

Titel Inhoudstafel Tekst - Voedingstechnologie

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?