Вы находитесь на странице: 1из 6289

Ивашковский

И.
A
Аа
Аангичь
Аарон
Аба
Аббатство
Абасы
Абие
Абрис
Абшит
Авантгардия
Авантурин
Авария
Абба
Агa
Август
Августейший
Авдотька
Авось
Авосьлибо
Авраам
Авран дикой
Аврелий
Австриец
Автодафе
Автомат
Автор
Агарянин
Агатовый
Агафия
Агент
Агиасма
Аглинский
Агнец
Агнец непорочный
Агнечный
Агница
Агновыветви
Агнчик
Адажио
Адамантовый
Адамашка
Адамова голова
Адамово яблоко
Адамов
Адвокатство
Адмиральский
Адмиралтейство
Адрес
Адрес-контора
Адресованный
Адов
Адъюнкты
Адъютантский
Асбестовый
Азбука, азбучка
Азиатец
Аз
Аз
Азям
Ай
Aйзa
Аистов
Академик
Акация
Акафист
Аки
Аккомпанировать
Аккорд
Аккула
Аккуратно
Аклей
Аккредитованный посол
Акриды
Аксамит
Аксиос
Актер
Активные долги
Актуариус
Акт
Акты
Акцент
Акцептую
Акциденции
Акционер
Акция
Акциз
Алавастрит
Аладья
Албанец
Алгебра
Алебарда
Алебастр
Александрийская бумага
Александрийский лист
Александр
Алектор
Алембик
Аленек
Алифа
Алкали
Алкаю
Алков
Алкион
Алкоголь
Алкоран
Алмазник
Алмазец
Алойя
Альпийские горы
Алтабaс
Алтынник
Алфа
Алхимик
Алчба
Алырю
Альтист
Альт
Альфреско
Алею
Амазонка
Амальгама
Аманат
Амаранф
Амбарный
Амбра
Амбразура
Амвон
Амвросий
Амврозия
Америка
Аметистовый
Амигдал
Аминь
Амиантовый
Аммуниция
Амнистия
Амо
Амуриться
Амфибия
Амфиктионы
Амфитеатральный
Анаграмма
Анакреонтический
Анализ
Аналоги
Ананасовый
Анапест
Анархический
Анастасий
Анатомик
Анахронизм
Анафема
Анбар
Ангелов
Ангелолепно
Англичанин
Англицизм
Англоман
Андрей
Анекдоты
Анемометр
Анисный
Анит
Анкерок
Антал
Антидор
Aнтиквapий.
Антики
Антиминс
Антимония
Антипатия
Антиподы
Антифоны
Антихрист
Антонов огонь
Антраша
Анфоракс
Анчоус
Анфипат
Аппетит
Апелляционный
Апельсинный
Апогей
Апокалипсис
Апология
Аполог
Апоплексия
Апостол
Апостроф
Абрикосовый
Апропо
Апроши
Апрель
Аптека
Аpaвa
Аравитянин
Арак
Аранцы, ов
Арапник
Арапская живопись
Арап
Арба
Арбузный
Аргали
Аргамак
Аpендa
Арестант
Аристократический
Аpифмeтикa
Ария
Аркан
Арлекин
Армейский
Армяк
Армянин
Ароматический
Арони
Аронова борода
Арсенал
Артель
Артикул
Артиллерист
Артишок
Артос
Артыш
Арфа
Архангелов
Архиварий
Архимандрит
Архипастырь
Архипелаг
Архистратиг
Архитекторский
Архитрав
Аpxиaтер
Архиепископ
Архиерей
Ару
Арца
Арчак
Аршинный
Асарон
Аскалония
Аскит
Аспидный
Аспид
Ассессорский
Ассигнация
Ассирийский
Астерик
Астрологический
Астролябия
Астрономический
Асфальтовый
Ась
Атайка
Атака
Атаманов
Атеист
Атласный
Атлас
Атлашусь
Атмосфера
Атом
Аттестат
Ату
Ау
Аудитор
Аудиенция
Аукционист
Аулан,
Аурипигмент
Африка
Ахан
Аханье
Ахат
Ахаю
Ах
Аще
Аэрология
Аэрометрия
Афинец
Афонская гора
Б
Ба
Баальник
Баба
Баба
Бабак
Бабей
Бабка
Бабкин
Бабочка
Бабочный
Бабровый
Бабук
Бaвлюсь
Багор
Багор
Багреный
Багрец
Багрильщик
Багровость
Багрю
Багульник
Бадан
Бадейный
Бадиджан
Бадрянка
Бадья
Бадьян
Бадяга
Бажант
Базальт
Базаню
Базар
Байбак
Байдак
Байдара
Байдарка
Байка
Бакан
Баклут
Бакен
Баклага
Баклак
Баклуша
Бакун
Балабан
Балаболка
Балаган
Балагурный
Балаканье
Балакир
Балалайка
Балахон
Балда
Балдахин
Балдырьян
Балет
Балий
Балка
Балкон
Балласт
Балованье
Баломутит
Балотирую
Балую
Бал
Балы
Балык
Бальсамин
Бальсамирование
Бальсамирую
Бальсамовое дерево
Бальство
Бальствую
Балюстрада
Балясина
Балясы
Бамберек
Бамбук
Бандиты
Бандура
Банка
Банкет
Банкир
Банкротство
Банк
Банник
Банный
Баночный
Бант
Банщик
Баня
Барабан
Барабошу
Баранец
Бараний
Баранки
Баранчик
Баран
Барахтанье
Барашек
Барашки, шек
Барбарис
Барвена
Барвенок
Барда
Бард
Баржа
Барин
Барка
Баркан
Баркан
Баркот
Бармочу
Бармы
Барометр
Барон
Барочка
Барсук
Барс
Бархатец
Бархатник
Бархатный
Барышник
Басенник
Басист
Баскак
Басма
Басненный
Баснословие
Баснотворец
Баснь или басня
Басок
Бассейн
Бастион
Батальон
Баталык
Батарея
Батенька
Батер
Батистовый
Батмак
Батрак
Батырщик
Батька
Баул
Бахар
Бахмат
Бахрома
Бахтерец
Бахча
Бац
Башка
Башмак
Башмачник
Башмашник
Башня
Башу
Баю
Баю
Бдитель
Бегемот
Бедерный
Бедренец
Безблагодатный
Безбжие
Безбокий
Безболие
Безбородый
Безбоязненный
Безбранно
Безбрачие
Безбрюхой
Безбедно
Безведрие
Безвинно
Безвлажный
Безвкусность
Безвласый
Безводие
Безвозвратно
Безволокитно
Безволосый
Безвредие
Безвременне
Безвыводно
Безвыходно
Безведома
Безведома
Безверие
Безвестно
Безвестность
Безветрие
Безгласие
Безгодие
Безголовный
Безграмотный
Безгривый
Безгрешие
Безданно
Безденежный
Бездна
Бездождие
Бездоимочно
Бездомок
Бездонный
Бездушие
Бездыханный
Бездейственный
Безделица
Безделье
Бездетный
Безжалованный
Безжалостно
Безжальный
Безженный
Беззаботливо
Беззавистие
Беззазорно
Беззаконие
Беззащитный
Беззвездный
Безземелье
Беззлобие
Беззрачие
Беззубый
Безкабальной
Безквасие
Безковарно
Безколенный
Безконечно
Безконный
Безкормица
Безкорыстие
Безкостный
Безкровие
Безкровный
Безкручинный
Безкрылый
Безличный
Безлепица
Безлесиe
Безлетно
Безлюдие
Безмездник
Безмен
Безмозгий
Безмолвие
Безмрачный
Безмужняя
Безмерно
Безместный
Безмятежие
Бeзнaветиe
Безнадежно
Безнарядие
Безначалие
Безневестная
Безногий
Безносый
Безнравственность
Безнужно
Безоблачный
Безображу
Безоброчный
Безокий
Безопасно
Безоружный
Безостановочно
Безотбойно
Безответие
Безотвязный
Безотговорочно
Безотдельно
Безотрадный
Безотрицательно
Безотходный
Безочство
Безошибочно
Безпажитный
Безпалый
Безпереоброчно
Безперерывный
Безперый
Безпечалие
Безпечно
Безплемянный
Безплищный
Безплодие
Безплотие
Безповоротно
Безподобно
Безпокоение
Безполезно
Безпомощный
Безпоместный
Безпоповщина
Безпорочно
Безпорядица
Безпосредственно
Безпошлинно
Безпощадно
Безпредлие
Безпрексловно
Безпременно
Безпрепятственно
Безпрерывно
Безпрестaнно
Безпримерно
Безприкладный
Безпримерный
Безпристрастие
Безпритворный
Безприютный
Безпрокий
Безпутица
Безрадостный
Безразсудно
Безремесленный
Безрогий
Безродный
Безрукавный
Безрукий
Безсердечный
Безсилие
Безславие
Безсловесие
Безсловно
Безсмертие
Безсмысленно
Безсменно
Безсоблазнство
Безсовестие
Безсоветие
Безсонница
Безсочный – чен
Безспорно
Безсребренник
Безсрочный
Безстpaстие
Безстрашие
Безстудие
Безсудная грамота
Безсумнительно
Безтолково
Безубыточно
Безугомонно
Безукоризненно
Безумец
Безумолкно
Безумствование
Безуронно
Безусловный
Безуспешно
Безусый
Безутешно
Безухий
Безхвостный
Безхитростно
Безхлебица
Безхлебный
Безцветный
Безценность
Безчадие
Безчеловечие
Безчестие
Безчиние
Безчиновный
Безчисленность
Безчувственно
Безщадно
Безщастие
Без
Бережея
Бережатай
Бережник
Бережно
Бережу
Бережь
Береза
Беременная
Бересбрек
Берестень
Берест
Берестяный
Берилл
Берковец
Беркут
Берлин
Берлог
Беру
Берцо
Бершовик
Бесс
Беседа
Беседка
Беседование
Бечевá
Бечета
Бечую
Бешмет
Бздех
Библейский
Библиотека
Библия
Бивака
Билен
Билет
Биллиард
Било
Биль
Биржа
Бирка
Бирчий
Бирюза
Бирюк
Бирюльки
Бирючинá
Бирюч
Бисерина
Бисквиты
Битва
Битка
Битком
Битый
Бить
Битье
Бичевание
Биение
Бийца
Благая
Благовидный
Благоводный
Благовозвещаю
Благоволение
Благовольный
Благовоние
Благовременние
Благоверие
Благовествование
Благоглаголивый
Благогласие
Благоговение
Благодарение
Благодатель
Благодатный
Благодвижный
Благоденственно
Благодерзновенный
Благодушествую
Благодействие
Благозаконие
Благозвучно
Благознаменитый
Благозрачие
Благой
Благоизбранный
Благоизволение
Благоизтканный
Благоиметься
Благокоренный
Благокруглый
Благолозный
Благолепие
Благолюбец
Благомилостивый
Благомощие
Блаомужествую
Благомыслящий
Благонадежно
Благонамерение
Благонapочитый
Благоневестная
Благонравие
Благообразие
Благообращение
Благоотишный
Благоплодие
Благоповедение
Благоподатливо
Благоподвижник
Благоподражательный
Благополучие
Благопослушный
Благопоспешаю
Благопотребный
Благопочитание
Благопреклонный
Благоприветливость
Благопримирительный
Благопристойно
Благоприобретенный
Благоприятие
Благоприятствую
Благорасположение
Благорассмотрение
Благорассудно
Благорастворенный
Благоразумие
Благородие
Благосердие
Благосклонно
Благослaвиe
Благосличный
Благословение
Благосоветие
Благосодеваю
Благосостояние
Благостынно
Благость
Благосенный
Благосеннолиственный
Благота
Благотворение
Благоуветливость
Благоугодно
Благоукрашаюсь
Благоумие
Благоуспешествую
Благоустраиваю
Благоутробие
Благоухание
Благоучреждаю
Благохвальный
Благохудожне
Благоцветный
Благочествую
Благочиние
Благощастие
Благоязычие
Блаженно
Блажливый
Блажнение
Блажу
Блажь
Блазень
Блазненно
Блазноречивый
Блазнь
Блатный
Блевание
Блевка
Блевота
Блеклость
Бленда
Блекота
Блеск
Блесна
Блестка;
Блестняк
Блесточник
Блещание
Блею
Ближайший
Близина
Близнá
Близнец
Близок
Близорукий
Близость
Блинник
Блиставица
Блок
Блокада
Блона
Блондочница
Блоха
Блочный
Блошистый
Блошки
Блошник
Блошный
Блудилище
Блудни
Блудник
Блудяга
Блудно
Блуд
Блудяга
Бледно
Бледнолицый
Бледность
Блюдение
Блюдный
Блюдоватое местo
Блюдолиз
Блюдомый
Блющевый
Блюю
Блягирь
Блядин
Бляха
Бо
Бобки
Бобовик
Бобовник
Бобовый
Бобровая струя
Боб
Бобыль
Богаделенный
Богатенький
Богатырев
Богатырство
Богатею
Богéмец
Богиня
Богоблагодатный
Богоблаженный
Богоборец
Богобоязненно
Боговдохновенный
Боговидец
Боговенчанный
Богоглаголивый
Богодвижимый
Богозванный
Богозданный
Богоизбранный
Боголепный
Боголюбец
Богоматерь
Богомерзкий
Богомолец
Богомудренный
Богомыслие
Богонареченный
Богоначалие
Богоначертанный
Богоневеста
Богоненавидение
Богоносец
Богоотец
Богоотроковица
Богоотступник
Богописанный
Богопосланный
Богопослушание
Богопочитание
Богоприемная
Богоприятный
Богопровидец
Богопроповедник
Богородица
Богородская трава
Богосветлый
Богословие
Богослужение
Богосотворенный
Богоспасаемый
Боготворение
Богоугодник
Богоxранимый
Богохулие
Богочеловек
Богочестивый
Богоявление
Богыльник
Бог
Бодaние
Бодренность
Боду
Бодяга
Боевой
Божба
Божье дерево
Божья коровка
Бозняк
Бои
Бойка
Бойкий
Бойница
Бойня
Бойчивый
Бокал
Боковня
Боковый
Болван
Болверк
Болесть
Болиголов
Болобан
Болонá
Болóнь
Болонье
Болотина
Болтание
Болтливо
Болт
Боль
Больница
Большак
Больший
Болезненно
Бомба
Бомба
Бомбардирный
Бомбовый
Боракс
Борей
Борец
Борец
Борзая собака
Борзо
Боримый
Бористый
Боритель
Борифова трава
Борла
Бормотанье
Боровик
Боров
Боров
Боровый
Борода
Бородавка
Бородавник
Бородавочный
Бородатею
Бородобрей и брадобрей
Бородок
Борозда
Бороздник
Бороздчатый
Борона
Бороню
Борствую
Бортевый и бортяный мед
Борт
Борт
Борщ
Бор
Боры
Борьба
Босиком
Босман или босмáна
Босоногий
Бострог
Ботаника
Ботанье
Ботва
Ботог или батог
Ботсман
Ботун
Бот
Боты
Ботелость
Боцан
Бочарничанье
Бочеченье
Боченок
Боченюсь
Бóчечный
Бочѝстый
Бочка
Бочкѝ
Бочком
Боюсь
Бояринов
Боярская спесь
Боярский и барский
Боярышник
Боярышнин
Брага
Брада
Брадобритие
Бражник
Бразда
Браки
Бракование
Бракосочетание
Бракую
Брак
Брак
Бранденбургец
Брание и бранье
Бранина
Бранник
Брань или бранина
Бранкó
Братáнич
Брататься
Братѝна
Братия
Братолюбец
Брaтоненавидение
Братоубийство
Братски
Брачный
Брашно
Бревенной
Бреговатый
Брегу
Брег
Бредень
Бредни
Бреду
Бред
Брежатой
Брежу
Брезгливость
Брезжится
Бременосец
Бременный
Брение
Бренность
Бренчание
Бригада
Бригантин
Брилиант
Брильный
Британец
Бритва
Бритва
Бритие
Бровистый
Бродильщик
Бродник
Бродня
Бродовщик
Брод
Бродяга
Брозда
Бронеборствую
Бронзовый
Бронник
Бросальница
Бросквина
Броский
Бранец
Брусковый
Брусница и брусника
Брусовка
Брусовый
Бруствер
Брусчатый
Брыжейка
Брыжи
Брызгaние
Брыкание
Бредовка
Брею
Брюзга
Брюзгну
Брюзгун
Брюква
Брюки
Брюхан
Брязги
Бряканье
Брякушка
Бубенщик
Бубетеню
Бубновый
Бубрег
Бугор
Будара
Буде
Будильник
Будка
Будни
Будочник
Будра
Будто
Будущий
Буерак
Буесловец
Буждение
Буженина
Буза
Буздыхан
Бузина
Бузник
Бузун
Бузую
Буй
Буй
Буйволовый
Буйно
Бука
Букашка
Буква
Буквица
Буки
Букиш
Буковый
Буксирую
Бук
Бук
Булава
Булавка
Буланый
Булатный
Булдырь
Булдырьян
Булка
Булыжник
Буль
Бумага
Хлопчатая бумага
Бумажка
Бумазея
Бунтовски
Бунчужный
Бунчуковый
Бунчук
Бурá
Буравленье
Буракѝ
Буран
Бургомистр
Бурдá
Бурка
Буркало
Буркаю
Бурлак
Бурление
Бурмет
Бурмитские зерна
Бурная птица
Бурность
Буровить
Бурундук
Бурун
Бурчу
Бурый
Буря
Бӳса
Бусел
Бусурманка
Бусы
Бутка
Бутовый
Бутор
Бутурлык
Бут
Бутылка
Буфетчик
Бухаю
Бухгалтерия
Бухну
Бухта
Бухтармa
Бучание
Бучение
Бученье
Бучӳ
Бӳчу
Бучу
Буянщик
Буян
Буян
Бы
Бывалый
Бык
Былина
Былица
Быстрина
Быстротекущий
Быстроумие
Быстрый
Бытейский
Бытие
Бытописание
Бытной
Быт
Быть
Бычачий и бычий
Бью
Бегалище
Беда
Бедненький
Бедокур
Бедственно
Бежание
Белая рыба
Белая рыбица
Белая рыбка
Белевый
Белена
Беление
Белек
Белий и беличий
Бело
Белобородый
Белобровый
Белобрысый
Белобрюхий
Беловатый
Беловласый
Белогривый
Белогубый
Белокопытник
Белокурый
Белок
Белолицый
Беломойка
Белопоместец и беломестец
Белоручка
Белость
Белоус
Белотелый
Белуга
Белуха или белуга
Белый день
Белый
Бель
Белье
Бельмо
Бельмок
Бельмоочный
Бельцы
Белчуг
Белею и белеюсь
Беляк
Белянка
Беснование
Бесово молоко
Бесовский
Бешеная рыба
Бешенство
Бешь или бишь
Бюро
Бюст
В
Вабило
Вабий
Вабка
Вавакаю
Вага
Вагемейстер
Вагенмейстер
Вадить
Вадиться
Важдение
Важенка
Важник
Важничанье
Важня
Важу
Вазалл
Вазик
Вайда
Ваия
Ваканция
Вaксa
Валандуюсь
Валежник
Валек
Валенец
Валенки
Вáлик
Валка
Валкий
Валом валить
Валсамин
Валторна
Валун
Вал
Вал
Вальсирую
Валю и валяю
Валяльный
Валяние
Валяный
Вампир
Ванда
Вандыш
Ваниль
Ванна
Вапленный
Вараксать
Варакушка
Варвара
Варварка
Bapвopкa
Варган
Вapегa
Варенец
Варовѝк
Варовина
Вар
Вар
Варю
Варяжское mope
Варяю
Василек
Василиск
Василистник
Василий
Васильковый
Васнь
Вата
Ватага
Ватажен
Ватрушка
Ватерпас
Ват
Вафель
Вахлак
Вахляк
Вахмистр
Вахпарад
Вахня
Вашлочек
Ваш
Ваяло
Вбивание
Вбирается
Вбожен
Вбрасывание
Вбрызгивание
Вбегаю
Ввадка
Вваление
Введение
Bвeзeниe
Ввергание
Ввертка
Ввиваю
Ввинчивание
Ввисаю
Ввитие
Ввыкание
Ввлекаю и вовлекаю
Вводный
Ввожу
Ввождусь и ввожусь
Ввозка
Вворачиваю
Ввыкаю
Ввязую
Вгибаю
Вгоняю
Вгребаю
Вгружаю
Вдавание
Вдавление
Вдалбливание
Вдаль
Вдание
Вдвигание
Вдергивание
Вдираюсь
Вдова
Вдолбленный
Вдоль
Вдохновение
Вдробление
Вдругóряд
Вдруг
Вдувание
Вдувание
Вделание
Вдетие
Ведение
Ведерко
Вéдро
Веду
Везде
Везение
Вязение
Везу
Векселедавец
Вексель
Велблюдник
Вельблюжье или верблюжье сено
Велбуд
Велеглаголание
Велегласно
Велелепие
Велелепота
Велемудрие
Велеречиво
Велеумный
Всехвальный
Великан
Великогривный
Великодаровитый
Великодержавный
Великодушествую
Великоименный
Великокняжеский
Великокрылый
Великолепие
Великомощие
Великородный
Великоpослый
Великославный
Великосердый
Великость
Великотелесный
Величаво
Величайший
Величание
Велиар
Вельми
Веление
Венгерец
Венера
Венецианин
Вензель
Вениамин
Вепревый
Верба
Верба красная
Вербейник
Верблюд
Вербница
Вербование
Вербовник
Вербовый
Beрвá
Вервица
Верводеля
Вервь
Вергание
Веревка
Вередливый
Вередовец
Веред
Вережу
Верезга
Верейка
Верейный
Верезжу
Вереница
Вересклед
Вереск
Верес
Веретеница
Веретено
Верещание
Веретище
Верещу
Верея
Вержение
Верига
Веригоносец
Верижный
Вероника
Верста
Верстак
Веpстaние
Верстатель
Верстать
Верстаю
Верстать поместьем
Верстать окладом
Верстаюсь
Вертель
Вертепистый
Верткш
Вертло
Вертлюг
Вертлюжок
Вертляность
Вертоградарь
Вертопрах
Вертошейка
Вертушка
Верт
Вертение
Верфь
Верхний
Верховая девушка
Верховенство
Верховой
Верхогляд
Верхóм
Вéрхом
Верхотворец
Верху
Верчение
Верша
Вершение
Вершечик
Вершитель
Вершичие
Вершник
Вершок
Вершу
Веселие
Весельный
Веселчак
Весенний
Весленик
Весьма
Весна
Веснина
Веснуха
Бесняк
Весь
Весь
Ветла
Ветошка
Ветхий
Ветхозаветный
Ветхость
Ветчина
Ветшаю
Вече
Вечеринка
Вечея
Вечник
Вечь
Вешний
Вещелюбец
Вещественно
Вжаждати
Вжатый
Вжигание
Вжимание
Взаем
Взбалтывание
Взбивание
Взбиваюсь
Взбранный
Взбрасывание
Взбрызгивание
Взбегание
Взваживаю
Взваливание
Взварец
Взведение
Взвезение
Взвертываюсь
Взвиваюсь
Взвизгиваю
Взвод
Взвожу
Взволакиваю
Взвыть
Взвеиваю
Взвешивание
Взгадать
Взгаркнуть
Взгляд
Взгоняю
Взгорок
Вздергивание
Вздешеветь
Вздираю
Вздорно
Вздох
Вздрагивание
Вздувание
Вздумалось
Вздурачить
Вздутый
Вздыхание и воздыхание
Вздевание
Вземлю
Взирание
Взлажу
Взламывание
Взлетаю
Взливание
Взлизистый
Взломание
Взлысина
Взлезание
Взлягиваю
Взманение
Взмахивание
Взметчивость
Взморье
Взмостить
Взнак
Взносный
Возношу
Взнузданный
Взойти
Взорвание
Взор
Взрачный
Взрослость
Взрубание
Взруд
Взрывaние
Взрезание
Взъерошенный
Взъезд
Взывание
Взыграти
Взысканец
Взятие
Видальщина
Вижжу
Вижу
Визгливый
Визирь
Вилки
Вилкóвый
Вилочный
Вилый
Виляю
Вина
Винарский
Винительный падеж
Винная ягода
Винница
Винничина
Винновый
Винный камень
Винный
Виноватый
Виноградарь
Виноградоделaние
Виноградособирание
Виноград
Винокурение
Винопийца
Винопродавец
Винословие
Виночерпец
Винтовальня
Винтовка
Винтовый
Винтую
Винт
Вины
Виню
Вира
Вирша
Вирилл
Висла
Вислоухий
Вислый
Висмут
Висну
Високосный
Височный
Висулька
Висилица
Висилка
Висельник
Виталище
Витальница
Витаю
Витвина
Витиeвaтo
Витушка
Вить
Витязев
Вихаю
Вихляю
Вихорище
Вихóр
Вица или вичка
Вице-адмирал
Вицеканцлер
Вице-консул
Вицерой
Вишенник и вишняк
Вишу
Виение
Виография
Виолетовый
Виолинист
Виолончель
Вию
Вкапывание
Вкатывание
Вкидывание
Вкладка
Вкладчик
Вклеение и вклеивaниe
Вклепываюсь
Вкликаю
Включаю
Вкованный
Вковеркиваю
Вковываю
Вколачивание
Вкомкать
Вкopeнeниe
Вкрадчивый
Вкраиваю
Вкратце
Вкрошиваю
Вкруг
Вкруте
Вкручение
Вкрепление
Вкупаюсь
Вкупе
Вкусно
Влага
Влагалище
Владаю чем
Владыческий
Влаемый
Влажение
Влажно
Влазить
Влазное
Вламываться
Власатый
Власно
Власный
Властодержец
Властолюбец
Власть
Влас
Влачение
Влаю
Влекомый
Влетание
Влечение
Вливание
Вложение
Влезание
Влепляю
Влюбление
Вмазывание
Вмале
Вмазка
Вматываю
Вмeтaниe
Вметаю
Вминание
Bmeнeниe
Вместилище
Вместительный
Вместо
Вместе
Вмешание
Вмешение
Вмешиваю
Вмещаю
Вмятый
Внегда
Внезапно и внезапу
Внемлю
Bнeceниe
Вниз, внизу
Вникание
Внимание
Вновь
Вносные словá
Внука
Внутреннее
Внучек
Внушаю
Вне
Внедренный
Внеуду и внеюду
Внешнее
Внешный и внешний
Внятие

Вобжи
Вовлекаю
Boвcе
Вогнанный
Вогнать
Вогнезжаюсь
Вогробницa
Вода
Водворение
Водитель
Водка
Вóдкий
Водник
Воднистый
Водню
Водоважда
Водовик
Водовместилище
Водоводство
Водовозничаю
Водоворот
Водоем
Водоземный
Водокропление
Водок
Водолазничаю
Водолей
Водомет
Водоносец
Водопад
Вóдопа
Водопийца
Водопой
Водополь
Водоприводец
Водоприятелище
Водородное начало
Водорой
Водосвящение
Водостланен
Водотеча
Водотрудие
Водоходный
Водохранилище
Водочка
Водружальный крест
Вод
Водяная болезнь
Водяница
Водяной папушник
Водяной орех
Водяный
Воевода
Воеже
Военачалие
Военнопленник
Военный
Вожак
Вожделеваю
Вождение
Вожденачальник
Вожду
Вожение
Воженый
Вожу
Вожусь
Возатай
Возблагодарение
Возбрачение
Возбудительный
Возваряю
Bозвeдeниe
Возвеличение
Возвергаю
Возвеселяю
Возвод
Возвратившийся
Возреяю
Возвышаю
Возвеваю
Возгараюсь
Возглас
Возглядаю
Возгнездиться
Возгнещаю
Возговорить
Возгонение
Возгораюсь
Возгордиться
Возгорение
Возграждаю
Возгреметь
Возгри
Возгромождаю
Возгревание
Возгря
Воздаваниe
Воздвигаю
Воздвоение
Вожделеhиe и возжелание
Воздержание
Воздоение
Воздухомеpиe
Воздух
Воздуxовидный
Воздушный
Воздымитися
Воздыхаю
Воздеваю
Возделание
Воздеяние
Возжа
Возжелать
Возжение
Bоззвaниe
Воззрение
Возик
Возкрамолствовать
Возлагание
Возлегаю
Возлетаю
Возливальник
Возлияние
Возложение
Возлезаю
Возле
Возлюбление
Возмездить
Возметание
Возмечтать
Возмездить
Возмнеть
Возмогаю
Возмужавший
Возмутительный
Возмерититься
Возмятаю
Вознаграждаю
Вознамериться
Вознегодовать
Возненавидеть
Bознeceниe
Возникание
Возник
Вознизпосылаю
Возница
Возновление
Возносительное местоимениe
Возня
Возобиждаю
Возобновитель
Возовик
Возоглавляю
Возок
Возопить
Возпоследовать и воспоследовать
Возпротивляюсь
Возпылание
Возпылать
Возрадоваться
Возражаю
Возраждаю
Возражение
Возрастаю
Возриновенный
Воззриться
Возрождение
Возроптать
Возрыдать
Возсвирепение
Возсвистание
Возсияние
Возскакиваю
Возскорбеть
Возскрежетать
Возслание
Возследование
Возсмеяться
Возсоздание
Возсопротивление
Bозcтaвaниe
Возставление
Возсылаю
Возседаю
Возчувствование
Возшествие
Воз
Воз
Возъярение
Вой
Войд
Войлок
Война
Вокальная музыка
Волвянка
Волга
Волдырь
Волей
Волжанка
Волитель
Волковня
Волна
Волна
Волнение
Волнуха
Волную
Волняный
Воловей язык
Воловина
Вологлодка
Володимер
Воложский орех
Волокита
Волокита
Волокнистый
Волоку
Волокуша
Вóлок
Волонтер
Волопас
Волосатик
Волосник
Волосатый
Волосоплетина
Волосоподобный
Волосочесатель
Волостелиный
Волостель
Волос
Волос женский белый
Волос женский
Волосяник
Волохия
Волочайка
Волочение
Волочиться
Волтижирование
Волуий
Волхвование
Волчей корень
Волчек
Волчец
Волчец кудрявый
Волчиться
Волчура
Волчья губка
Волчье лыко
Волчья пена
Волчьи ягоды
Волшба
Волшебная кропива
Волшебник
Вол
Волынка
Вольница
Вольнó
Вóльно
Вольность
Вонзаю
Вон
Вонь
Воображаю
Вообще
Воополчаюсь
Вооружаю
Воочити
Вопервых
Вопиение
Воплощаю
Вопль
Вопреки и впреки
Вопросительный
Ворванный
Ворган
Воришко
Воркливость
Воркуша
Вороба
Воробой
Ворóблю
Воробы
Воробышек
Воробьиное семя
Воробьиный горох
Вороватый
Воровошник
Воровски
Ворожба
Ворона
Вороний глаз
Воронение
Вороненок
Вороненый
Воронец
Воронило
Вороний
Воронка
Вороновый и воронов
Вороной
Воронок
Воронопегий
Вороночалый
Ворон
Воронь
Ворота
Воротило
Воротник
Ворот
Ворот
Ворох
Ворочание
Ворочу
Ворошение
Ворса
Ворую
Ворчаливость
Воршӳ
Вор
Восемь
Восемьдесят
Восемьсотый
Восемью
Воскипаю
Воскладаю и вскладаю
Воскликновение
Восклицание
Восклонение
Воскобой
Восковатый
Восколей
Воскомастик
Воскормление
Воскресаю
Воскрикнуть и воскричать
Воскрилие
Воскриляю
Воскурение
Воск
Восьмеричный
Воспа
Воспаление
Восперяю
Воспина
Восписание
Воспиталище
Восплакать и восплакаться
Воспламенение
Восплескать руками
Восплясaние
Воспоминание и воспоминовeниe
Воспрещаю
Восприемлю
Воспросити
Воспророчествовать
Воспротивление
Воспрянуть
Воспылание
Воспевание
Воспяный
Воспятитель
Воспятословие
Воспящаю
Востекаю
Восторгaниe
Восторг
Восторжение
Восточие
Вострее
Вострубить
Вострый
Вострясаю
Востязую
Восхваление
Восхититель
Восход и всход
Восхотеть
Воща
Вотаномантия
Воткнутие
Boтoла
Вотще
Воушесца
Вот
Вохра
Воцарение
Воцерковление
Вочеловечение
Вошище
Вощаницa
Вою
Воюю
Впадаю
Впайка
Впалзывание
Впалость
Вперение
Впивание
Впирание
Вписание
Впихивание
Вплавь
Вплетаю
Вплоть
Вплывание
Вползть
Впору
Вправка
Вправе
Впредь
Впрочем
Впрыгивание
Впрыскaниe
Впрягaниe
Впрядениe
Впрятание
Впугивание
Впускание
Впутание
Впущаю
Впырнуть
Впяленный
Впячение
Врабий
Враг
Враг
Вражба
Вражда
Враждотворец
Враждую
Вражу
Вразумитель
Bpакаю
Врановый
Вранье
Bpaскa
Bpaтa
Вратило
Вратник
Врачьба
Вращаю и вращу
Вредитель
Вредоносный
Вредословие
Вредотворный
Вред
Временем
Временносчисление
Временный
Вретище
Врефомантия
Врехомантия
Вриновение
Врождаю
Врознь
Вpостaние
Вру
Врубаю
Врун
Врух
Вруце лето
Вручаю
Врывание
Врезание
Вресноту
Врею
Вреяю
Всадников
Всаждение
Всасывание
Всеавгустейший
Всеблагий
Всеблаженный
Всевиновный
Всевожделенный
Всевозможный
Всевысочайше
Всевышний
Всеведец
Всегремящий
Всегубительный
Всегда
Вседенный и вседневный
Вседержителев
Вседневно
Вседушно
Вседелание
Вседетель
Всезиждитель
Всезлатый
Всеизвестный
Всеконечно
Bceкopeнне
Вселение
Вселенная
Вселенный
Вселенский
Всельник
Вселюбезный
Вселяю
Всемилостивейше
Всеминутно
Всемирный
Всемогущество
Всемерно
Всемесячно
Всенародно
Всенижайше
Всенощное бдение
Всеобразный
Всеобщий
Всеоружие
Всепагубный
Всеплачевный
Всеплодие
Всеподданнейший
Всепокорно
Всеполезный
Всепразднственный
Всепресветлейший
Всеприятный
Всепетый
Всерадостный
Всеродный
Всесветный
Всесвятый
Всесильный
Всеславный
Всесовершенный
Всесожигаемая и всесожжениe
Всехвальный
Всецарица
Всецелый
Всечасно
Всечестнейший отец
Всечистый
Всечудный
Всещедрый
Всеядная неделя
Вскакивание
Вскапывание
Вскарабкаться
Вскармливаю
Вскат
Вскатывание
Вскачь
Вскашиваю
Вскаяться
Вскидывание
Воскипаю
Вскисаю
Всклепываю
Всклоченный
Всколебать
Вскопанный
Вскормленник
Вскоробить
Вскочение; и вскок
Вскрай
Вскричать
Вскрой
Вскруживаю
Вскручиваю
Вскрываю
Вскурити и воскурити
Вскую
Вслушиваюсь
Всматривание
Bcoвывaниe
Bcocaниe
Вспалзывание
Вспалка
Вспамятовать
Вспарываю
Вспахание и вспашка
Всплескивание
Всплываю
Всполох
Всполье
Вспомнить
Вспомогание
Вспоротый
Вспорхиваю
Вспрыгивание
Вспрядываю
Вспухнуть
Вспыльчиво
Вспененный
Bcтaвaниe
Вставка
Bcтaниe
Вставный
Встарь
Встаскивание
Встаю
Встревожение
Встрепеннуться
Bcтретение
Bстряхивание
Вступание
Встягивание
Всуе
Всунутие
Всучение
Всхлипывание
Всход
Всчесывать волосы рядами
Всыновление
Всыпание
Всевание
Всюду
Вся
Всякий
Втайне
Вталкивание
Втаптываниe
Втаскиваю
Втачание
Втащение
Втекaние
Втереть
Втечка
Втирание
Втиснивaниe
Втолканный
Втоптанный
Bтopa
Вторачивание
Вторицей
Вторник
Второбрачие
Второзаконие
Второкласный
Вторствую
Второй-надесять
Bтpоe
Втулка
Втуне
Втыкание
Втеснение
Втюрить
Втягивание
Вулкан
Входная
Вцеле
Вцепиться
Вчера
Вчетвер
Вчинение
Вчисляю
Вшедший
Вши
Вшивание
Вшивик
Вшивка
Вшивлю
Вшитиe
Въезд
Въесться
Вы
Выбаживаю
Выбалтываю
Выбарышничиваю
Выбивание
Выбивка
Выбирание
Выбираюсь
Выбитый
Выбоженный
Выбойка
Выбой
Выбойчатый
Выболтываю
Выборный
Выборонить
Выбор
Выбраживаю
Выбрасываю
Выбривaниe
Выброжӳ
Выброшенный
Выбрызгивание
Выбываю
Выбегание
Выбеление и выбеливание
Выбеситься
Вываживаю
Вывазживаю
Вываленный
Вывалять
Вываренный
Выващивание
Выведенец
Выведриваюсь
Вывезение
Вывернутый
Выверстывание
Вывертка
Выверчиваю
Вывивание
Вывинчиваю
Вывихаю и вывихиваю
Вывлекаю и выволакиваю
Выводная
Вывод
Вывожу
Вывожусь
Вывожусь
Выволакиваю
Вывораживаю
Выборачивание
Вывеваю
Выведание
Вывеска
Выветриваю
Вывешенный
Вывеянный
Вывязываю
Вывязываю
Вывяленный
Выгадить
Выгадка
Выгар
Выгибание
Выглаженный
Выглядывание
Выгнание
Выгниваю
Выгнутый
Выговариваю
Выгода
Выголить
Выгонка
Выгораживаю
Выгораю
Выграбить
Выгравированный
Выграненный
Выгребание
Выгружаю
Выгрызаю
Выгрязнить
Выгуливаюсь
Выдавание
Выдавление
Выдавшийся
Выдается
Выдалбливание
Выдание
Выдваивание
Выдвигаю и выдвигиваю
Выдвоенный
Выдерганный
Выдержание
Выдернутый
Выдоить
Выдолбленный
Выдохлый
Выдра
Выдрание
Выдровый
Выдрыхнуться
Выдувание
Выдумание
Выдыхание
Выделание
Выделяю
Выемка
Выемлю
Выемочный
Выем
Выжатие
Выжелтить
Выжженный
Выживаю
Выжига и выжегa
Выжидание
Выжижник
Выжилить
Выжимание
Выжитый
Выжлец и выжлик
Выжрать
Вызванный
Вызваниваю
Вызвезживаю
Выздоравливание
Вызнаю
Вызов и вызыв
Вызолотить
Вызольник
Вызреваю
Вызывание
Вызябнуть
Выиграние
Выискивaние
Выка гусья
Выка конячья
Выказываю
Выкалывани
Выкапчивание
Выкапывание
Выкарабкаться
Выкармливание
Выкатанны
Выкашиваю
Выкашливаю
Выквашенный
Выкидк
Выкипаю
Выкисание
Выкладенный
Выклевывание
Выклевываюсь
Выклеенный
Выкликание
Выклюнутый
Выключаю
Выкну
Выкованный
Выковыривание
Выкозыриваю
Выколачивание
Выколоситься
Выколотие
Выколочение
Выколупывaниe
Выконопаченный
Выкопание
Выкопчение
Выкормка и выкорм
Выкошение
Выкраденный
Выкраиваю
Выкpacкa
Выкрахмаление
Выкрашение
Выкроение
Выкрошенный
Выкружки
Выкрутка
Выкрываю
Выкупание
Выкуренный
Выкусываю
Выкушать
Вылавливание
Вылакать
Вылазка
Вылазити
Вылаз
Выламывание
Вылащивание
Вылганный
Вылежать
Вылетание
Вылещаю
Выливание
Вылизываю
Вылинять
Вылитие
Выловление
Выложить
Выломание
Вылощение
Вылужение
Вылупание
Вылущение
Вылыгаю
Вылезаниe
Вылепить
Вылечение
Вынзети
Вымазание
Вымaнeниe
Вымарывание
Вымаривaниe
Вымарываю
Вымacленный
Вымаханный
Вымачиваю
Вымащивание
Вымаю
Вымерзание
Выметание
Выметка
Выметнутый
Вымещаю
Выминание
Вымирать и вымереть
Вымистая и вымиста
Вымоина
Вымокаю
Вымолачивание
Вымолвить
Вымолить
Вымолоченный
Вымораживание
Выморенный
Вымороженный
Выморочный
Вымоченный
Вымощение
Вымпел
Вымучить
Вымчать
Вымываю
Вымыкание
Вымысл и вымысел
Вымытие
Вымышление
Вымолить
Вымененный
Вымеренный
Вымя
Вымятый
Вынашивальщик
Вынзети
Вынесенный
Вынизанный
Вынимание
Выносить
Выношенный
Выношу
Выну
Вынуждаю
Выныривание
Вынюхание
Вынянченный
Вынятый
Выостряю
Выпадaние
Выпадок
Выпадочная трава
Выпад
Выпаженный
Выпаиваю
Выпаление
Выпалзывание
Выпаливаю
Выпалый
Выпаренный
Выпариться
Выпасти
Выпахание
Выпачканный
Выпашь
Выпекаю
Выпелица
Выпережение
Выпертый
Выпечатание
Выпечение
Выпивaниe
Выпиление
Выпирание
Выписанный
Выпитый
Выпихивание
Выплавка
Выплавок
Выплаканный
Выплатить
Вьплевывание
Выплескивание
Выплетание
Выплывание
Выплюнутый
Выплясывание
Выпоение
Выполаскивание
Выползть
Выполировать
Выполнение
Выполотый
Выпользованный
Выпоражнивание
Выпоротие
Выпор
Выпотрошить
Выпотеть
Выправка
Выпрашивание
Выпроводить
Выпрокидывание
Выпрошенный
Выпрысканный
Выпревание
Выпрягaниe
Выпрядение
Выпряжка
Выпрямляю
Выпуклость
Выпускаю
Выпутание
Выпучиваю
Выпущенный
Выпь
Выпытанный
Выпевание
Выпестованный
Выпехиваю
Выпяленный
Выработание и вырабатываниe
Выравнивание
Выражаю
Выразуметь
Выраниваваю
Вырастайте
Вырвание
Вырделый
Вырезуб
Выровление
Выродок
Выронение
Вырослый
Вырубание
Выруганный
Выручаю
Вырывание
Вырезание
Вырядиться
Высадка
Высаленный
Высасываю
Высватание
Высверление
Высвистывание
Высвобождаю
Высворивaниe
Высеребрение
Высидка
Высинение
Выскабливание
Высказываю
Выскакивание
Выскальзываю
Выскобление
Выскочение
Выскребaниe
Выслание
Выслуга
Выслушаниe
Высмаливание
Высмаркивание
Высматривание
Высмоление
Высморкание
Высмотрение
Высовывание
Высокий
Высокоблагородие
Высоковатый
Высоковерхий
Высоковыйный
Высокоглаголание
Высокоглядаю
Высокодержавный
Высокодостойный
Bыcoкomoнapший
Высокомочный
Высокомысленно
Высокомерие
Высоконек
Высокопарный
Высокоповелительный
Высокопочитание
Высокопревосходительный
Высокопреосвященный
Высокопреподобие
Высокородие
Высокорослый
Высокоречивый
Высокосердый
Высокость
Высокоумие
Высокоцарствую
Высолить
Высосание
Высота
Высохлый
Высочайше
Выспать
Bыспрашивaниe
Выспренний
Выспрошение
Выспрь
Выспеваю
Выставка
Выстаиваю
Выстегание
Выстигание
Выстилание
Выстой
Выстойка
Выстраивание
Выстрагиваю
Выстригание
Выстрогaниe
Выстроение
Выстрочение
Выстреление
Выстужаю и выстуживаю
Выступaние
Выстываю
Высунутый
Высушение
Высыланиe
Высыпание
Высыпаюсь
Высыпка
Высыхание
Высевание
Высекание
Высеяние
Вытаивание
Выталкивание
Вытапливание
Вытаптывaниe
Вытаривание
Вытаскиваю
Вытачивание
Вытащенный
Вытаяние
Вытвержение
Вытекaние
Вытеребление
Вытерпливание
Вытертый
Вытесание
Вытечение
Вытирание
Вытискание
Вытиснуть
Выткание
Вытный
Выталкание
Вытолковываю
Вытолочение
Вытолки
Вытопление
Вытоптание
Выторгование
Вытормошить
Выточение
Вытравка
Вытребование
Вытрезвливание
Вытрепанный
Вытрясаю
Вытуливаю
Вытупить
Вытуриваю
Вытчик
Вытье
Вытеснение
Вытягивание
Выудить
Выутюженный
Выучение
Выхаживание
Выхарканный
Выхваление
Выхватанный
Выхлебание
Выхлестнуть
Выхлопотание
Выходец
Выходиться
Выходка
Выхожу
Выхолаживаю
Выхоление
Выхоложение
Выцарапание
Выцвелый
Выцежение
Вычеканенный
Вычернение
Вычерпание
Вычесание
Вычетный
Вычиненный
Вычисление
Вычистка
Вычитание
Вычитываю
Вычищаю
Вычтение
Вышарение
Выше
Вышедший
Вышесказанный
Вышеупомянутый
Вышибание
Вышивaниe
Вышина
Вышитие
Вышка
Вышколение
Вышний
Выштукатурение
Вышу
Выщечение
Выщипанный
Выщупанный
Bыедание
Выездка
Выя
Выяснивает
Вью
Вьюга
Вьюк
Вьюн
Вьюрок
Вьюрок
Вьюсь
Вьючный
Вьюшка
Веверица
Ведатель
Веер
Вежа
Вежда
Вежество
Вежливо
Векование
Векош
Век
Вем
Bенa
Венец
Векик
Вено
Венок
Венценосец
Венчание
Веню
Вера
Верноподданнический
Верность
Вероимание
Вероломец
Вероотметник
Вероподобие
Bеpoпpoповедaниe
Вероятие
Веруемый
Весило
Вестимо
Вес
Ветвенный
Ветерок
Ветийственный
Веткa
Ветренек
Ветреница
Ветрило
Ветрогон
Ветромер
Ветроносец
Ветромление
Bетр
Ветую
Веха
Вечно
Вечно-памятный
Вечность
Вешалка
Вешаной
Вещание
Bею
Вяжу
Вязел
Вязение
Вязига
Вязить
Вязка
Вязник
Вязну
Вязовый
Вязожелдь
Вяз
Вязь
Вяканье
Вяление
Вяну
Вяха
Вящше
Виссонный
Г
Гавватá
Га
Гава
Гавань
Гавкать
Гагара
Гагара болотная
Гагара куйка
Гагарей
Гагат
Гагка
Гаггрена
Гагкун
Гадание
Гадина
Гаевник
Гаер
Гаждаю
Гажe
Газетный
Газофилакия
Гай
Гай
Гаевый
Гайдук
Гайка
Гайно
Гайтан
Гаковницa
Галантерейный
Галенок
Галера
Галиан
Галиотный
Галка
Галлерейный
Галмей
Галстук
Галун
Галушка
Гальон
Ганание
Гарантирую
Гардеробный
Гардина
Гарем
Гарканье
Гармония
Гарнец
Гарнизонный,
Гарнитуровый
Гарпиус
Гарт
Гарусный
Гасары
Гасило
Гасло
Гасну
Гас
Гать
Гаубица
Гауфуница
Гачи
Гачу
Гашеный
Гащи
Гбение
Гвардеец
Гвожжу
Гвоздика
Гвоздик
Гвоздичка
Гвоздище
Где
Геван
Геенна
Гей
Гейдук
Генварский
Генеалогический
Генералитет
Генеpaлиссимус
Генеральный
Генеральский
Генерал-штаб
Гений
Генуезец
Географический
Геодезия
Геометрия
Георгий
Геральдика
Гербик
Германец
Гермафродит
Герой
Герольдия
Герольдмейстер
Герольдский
Герцогиня
Гессенец
Гетманский
Гзымс
Гибель
Гибкий
Гиблемость
Гигантов
Гидрографический
Гидростатика
Гиз
Гик
Гиль
Гильдейский
Гимнастический
Гимнический
Гину
Гирька
Гирланд
Гиря
Гишпанец
Гиена
Глава
Главня
Главоусечник
Главотяж
Глагол
Глаголю
Гладенький
Гладный
Гладотворю
Гладствую
Глаза
Глазет
Глазище
Глазки веселые
Глазный
Глазомерно
Глазун
Гланец
Гласно
Глас
Глезна
Глет
Глива
Глина
Глипание
Глиста
Глистник морской
Глистница
Глистогонная мазь
Глобус
Глодание
Глонуть
Глохнуть
Глох
Глубже
Глубник
Глубокий
Глубоковатый
Глубокомысленно
Глубокоречивый
Глубокость
Глузг
Глумилище
Глупенький
Глупыш
Глупею
Глухарь
Глухий
Глыба
Гленистый
Глядеть
Глянец
Глянуть
Глянцоватый
Гнание
Гнетение
Гнида
Гнидник
Гнилость
Гноеватый
Гноетечение
Гной
Гну
Гнусарь
Гнусно
Гнусоименитый
Гнуство
Гнутый
Гнушаю
Гнушение
Гневаюсь
Гневливость
Гневонеистовый
Гнев
Гнедочалый
Гнедый
Гнездарь
Гнездовиение
Гнездовый
Гнюс
Го
Гобзование
Гобойный
Говно
Говорение
Говейный
Говядина
Гоголь
Гоготание
Година
Годится
Годичный
Годно
Годе
Гоже
Гожу
Гожусь
Гой
Голавль
Голбец
Голдовник
Голенастый
Голенище
Голень
Голец
Голец
Голизна
Голик
Голица
Голка
Голландец
Голо
Голова
Головач
Головашки
Головешка
Головизна
Головня
Головня
Головоломный
Головолом
Головорез
Головство
Головчатый
Головщик
Головы
Голодаю
Гололедица
Голомя
Голосистый
Голоть
Голоусый
Голошу
Голстиния
Голубень
Голубенок
Голубец
Голубизна
Голубиный
Голубичник
Голубище
Голубый
Голубь
Голыдьба
Голь
Голеемый и големый
Голею
Голяшка
Гомзуля
Гоможу
Гомола
Гомон
Гомоню
Гомоюн
Гoнeниe
Гонец
Гонзаю
Гонимый
Гонтина
Гончий
Гоны
Гоню
Гора
Гораздо
Горазд
Горбатый
Горволь
Горделивец
Гордомысленный
Гордословец
Гордость
Горд
Гордынный
Горе
Горемыка
Горенка
Горестно
Горечавка
Горечь
Горжусь
Горизонтально
Гористый
Горихвостка
Горище
Горланенье
Горленка сарацинская
Горлец
Горлище
Горлопятина
Горлышко
Горлянка
Горлянка
Горлянка
Горнее место
Горнец
Горнило
Горница
Горновый
Горное училище
Горностаевый
Горнушка
Горн
Горный
Горный княжек
Городище
Городнический
Городня
Городовый
Городок
Городский
Городьба
Горожанин
Горожение
Горокоп
Горохищный
Гороховин
Горошу
Горский
Горстаю
Гортанная трава
Гортанный
Гортанобесие
Гортань и гортан
Горце
Горчак
Горчица
Горчу
Горшечек
Горший
Горшок
Горюю
Горячесть
Горе
Горелка
Госпитальный
Господа
Господарев
Господин
Господичь
Гостебник
Гостеприимный
Гостиная
Гостинец
Гостиное
Гостиный
Государев
Готовальня
Готовление
Готский
Гофмаршал
Гоффуриер
Гошпиталь
Гощение
Грабеж
Грабельки
Грабина
Грабитель
Грабли
Грабштих
Гравилат
Гравер
Градарь
Градежный
Градина
Градобитный
Градоблюдие
Градоборец
Градовзятие
Градодержатель
Градодержательствую
Градоемство
Градожитель
Градоначальник
Градоправитель
Градоразорение
Градский
Градус
Град
Град
Гражданин
Гражду
Грай
Грамматика
Гранадерский
Граната
Гранд
Гранение
Гранит
Граница
Грановитый
Гран
Грань
Графинин
Графин
Графиня
Грация
Грачачий
Гребенка
Гребеновидный
Гребеночный
Гребенщик
Гребень
Гребецкий
Гребешок
Гребло и гребок
Гребнище
Гребный
Греженье
Грезет
Грезновный
Гремлю
Гремучая змея
Гремучий камень
Гремушка
Гренадер
Греция
Грецкая губка
Греча
Греча дикая
Гречанка
Гречина
Грешневик
Гривастый голубь
Грибище
Грибовидный
Грибовница
Гриб
Грибок
Грива
Грива конская
Гривенка
Гривенник
Гривистый
Гривна
Григорий
Грифель
Гриф
Гробище
Гробля и гребля
Гробница
Гробоздатель
Гробокопатель
Гробокрадца
Гроб
Гродетур
Грожение
Грозительный
Громада
Громдола
Громкий
Громление
Громный
Громовая стрела
Громовержец
Громовый
Громогласие
Громозвучный
Громоздно
Громопламенная пещь
Гром
Гросс-мейстер
Гротесковый
Грот
Грот
Грохотанье
Грошевик
Грубитель
Груда
Грудастый
Грудень
Груди
Грудная трава
Грудник
Грудница
Груздь,
Грузило
Гpунa
Грунь
Группа
Грустливый
Груша
Грушевидный
Грушевина
Грушица
Грушка
Грущу
Грыжа
Грыжная трава
Грыжный
Грызение
Греховный
Греховодник
Греховность
Грехолюбец
Грехопадение
Грехотворник
Грех
Грею
Грядка
Гряду
Грязно
Грянуть
Губа
Губа
Губа
Губернаторов
Губистый
Губитель
Губища
Гублю
Губный
Губный
Гудение
Гудеть
Гужевый
Гуза
Гузанье
Гузица
Гузионная кишка
Гузка
Гузно
Гулей
Гул
Гуль
Гульба
Гульфик
Гулю
Гулявица
Гуляка
Гуляф
Гуляю
Гуменник
Гуменцо
Гуменцо попово
Гумми
Гуммигут
Гумно
Гунь
Гуньба
Гунявый
Гуртик
Гуртовый
Гурт
Гурчу
Гурьба
Гусак
Гусак
Гусарский
Гусарь
Гусельник
Гусеница
Гусиная лапка
Гусиная пажить
Гусиный
Гусли
Густера
Густо
Густобородый
Густобровый
Густоватый
Густоволосый
Густозеленый
Густость
Гусыня
Гусь казарка
Гуся
Гутей
Гутор
Гуща
Д
Да
Да
Дабы
Давешний
Давило
Давненько
Даже
Дакальщик
Далекий
Далеко
Далматский
Даль
Дальновидность
Дальность
Дама
Даниил
Дания
Данная
Данник
Данный
Данщик
Дарение
Дароносица
Дарствование
Датель и даятель
Датский
Дача
Дачанин
Даю
Два
Двадевяносто
Двадесятый
Двадцатилетний
Двадцатый
Дважды
Дванадесять
Дверище
Двигание
Двое и двои
Двоекратно
Двоелистник
Двоение
Двойка
Двоильщик
Двойни
Двойственно
Двоитель
Двоконный
Дворецкой
Дворянин
Двою
Двоюродный
Двоязычие
Двоякий
Двуверхий
Двувесельный
Двуглавый
Двугодовалый
Двудневие
Двузубый
Двуконечный
Двукопытый
Двукровный
Двукрылый
Двулистник
Двулистный
Двуличный и двулишневый
Двулетие
Двуместный
Двумесячный
Двуногий
Двупудовик
Двусвещие
Двусложный
Двусмысленно
Двуснастный
Двусотый
Двустишие
Двуутробка
Двуфунтовый
Двуцветный
Две
Двести
Де
Дебелость
Дебрь
Деверь
Девесил и девятисил
Девиз
Девтерь
Девяносто
Дeвяностолетний
Девятерик
Девятерицей
Девятидневный
Девятильник
Девятилетний
Девятины
Девятнадцать
Девятьсот
Девятичный
Деготь
Дедикация
Дежурный
Деисус
Декабрский
Декламировать
Декокт
Декорация
Делва
Делводеля
Делфин
Демевство
Демократический
Демонов
Демьянка
Денежен
Денежник
Денежный
Денница
Деньщик
День
Деньга
Деньник
Департамент
Депешь
Депутат
Дербничок
Дервиш
Дергание
Дергач
Деревенька
Деревенею
Деревнишка
Деревня
Дерево
Держава
Держалка
Держи дерево
Держка
Дерзание
Дермо
Дернина
Дернул
Дерн
Деру
Дерюга
Деряба
Десна
Десница
Деснишный
Десный
Десятерик
Десятерицей
Десятидневный
Десятимесячный
Десятина
Десятоначальник
Десятословие
Десятострунный
Десятский
Дешевизна
Джид
Диван
Дивий
Дивно
Дидрахма
Дикарь
Дикая рябина
Дикий
Дикобраз
Диковатый
Диковина
Дикомыт
Дикое мясо
Дикость
Дикуша
Динократия
Динарий и динар
Диплом
Дира
Дирижировать
Дисциплина
Дискос
Дистиллирование
Дитя
Дичаю
Дишкант
Диаволенок
Диадима
Диаконник
Диак
Диалект
Диалектика
Диаметр
Диета
Диоптрика
Дланный
Длато
Длина
Для
Для того что
Для чего
Дмение
Дневальный
Днесь
Дни
Днище
Днюю
До
Доба
Добавка
Добивание
Добиваюсь
Добивка
Добирание
Добираюсь
Доблественно и доблестно
Добор
Добрасывание
Добриваю
Добро
Доброприличен
Добровольно
Доброглаголивый
Доброгласный
Доброденствие
Добродушие
Добродева
Добродей
Доброзвучный
Доброжелатель
Доброзрачие
Добролюбец
Добром
Добронравие
Доброплодный
Добропорядочно
Доброросленный
Доброречивый
Добросердечие
Добросовестие
Доброта
Доброучительный
Доброшенный
Добрый
Добрызгивание
Добрее
Добрю
Добужаюсь
Добывание
Добегаю
Доваливаю
Доведение
Доведь
Довезение
Довершаю
Довиваю
Довинчиваю
Довираюсь
Довлетворю
Довлеет
Довлю
Доводный
Довожу
Доволакиваю
Доволь
Доведывание
Довенчать
Доверение
Довесок
Довешиваю
Довязываю
Догадка
Догораю
Доглаживание
Догматический
Догнание
Договаривание
Договариваюсь
Догонка
Догораживание
Догребаю
Догружаю
Догулять
Додавание
Додалбливание
Доданный
Додвигание
Додержание
Додирание
Додираюсь
Доднесь
Додоить
Додор
Додружиться
Доделание
Доеная корова
Дожаривается
Дожатый
Дождевный
Дожевываю
Дожжевик
Дожжевый
Дожжение
Доживаю
Дожигаю
Дожидание
Дожимаю
Дожинание
Дозваться
Дозволение
Дозде
Доземный
Дозираю
Дознанный
Дозорный
Дозреваю
Дозываю
Дозела
Доигрывание
Доимка
Доимщик
Дойная корова
Доискиваю
Дойти
Доказание
Докалывание
Доканчивание
Докармливаю
Докатывание
Докачиваю
Доквашивание
Докидывание
Докисание
Докладка
Докладный
Доклевывание
Доклеивание
Докликаться
Доклонение
Доковка
Доколачивание
Доколотый
Доколупываю
Доколе
Докончальная грамота
Докончанный
Докопание
Докопленный
Доколоть
Докопленный
Докоптелый
Докошенный
Докраиваю
Докрасна
Докрашение
Докропать
Докручиваю
Докрываю
Докторский
Докуда
Докука
Документ
Докупаю
Докуривание
Докучаю
Докушиваю
Долавливание
Долагаю
Доламывание
Долбеж
Долгий
Долговолосый
Долговременность
Долговый
Долговечно
Долговечный
Долговязый
Долгогривый
Долгоденственно
Долгоживотие
Долголетиe
Долгонек
Долгоногий
Долгоносик
Долгоносый
Долгополый
Долгорукий
Долгота
Долготерплю
Долгохвостик
Долгошейка
Долгошея
Долгошерстный
Долгоязычный
Долг
Долетаю
Должайший
Долженствую
Должики
Должник
Доливание
Долина
Долитый
Доложенный
Долой
Долотный
Долу
Дол
Долька
Дольный
Долеваю
Долее
Долезаю
Доля
Дома
Домазывание
Доматываю
Домахнуть
Домашний
Домачивание
Домащивание
Домежевываю
Доменный
Дометание
Дометанный
Дометаю
Дометывание
Домик
Доминаю
Домино
Домище
Домка
Домовитость
Домовище
Домовничаю
Домовный
Домоводство
Домовой
Домогательство
Домоздатель
Домой
Домолачивание
Домолотый
Домолоченный
Домоправитель
Домородный
Домороженный
Домостроитель
Домоседка
Домотанный
Домощение
Домчать
Дом
Домывание
Домышление
Домеривание
Домечаю
Домешивание
Домятый
Донашиваю
Дондеже
Донесение
Донизанный
Донимаю
Донник
Донный
Доносителев и доносчиков
Доношение
Доносчик
Донский
Донский или казацкий можжевельник
Донце
Дон
Доныне
Донюхиваю
Донятый
Доорать
Дополудни
Допаиваю
Допалзывание
Допалывание
Допарываю
Допекаю
Допельшнеп
Допертый
Допечатание
Допивание
Допиливание
Допираю
Дописание
Допитый
Допихивание
Доплачивание
Доплетаю
Доплывание
Доплясывание
Дополаскивание
Доползaниe
Дополна
Дополнение
Дополосканный
Доправа
Допрашиваю
Допроситься
Допросный
Допрыгивaние
Допрыскивание
Допреваю
Допрядение
Допрянуть
Допускание
Допытывание
Допевание
Дорабатывание
Дорастаю
Дордеть
Дорога
Дорогий
Дородность
Дорожаю
Дорожка
Дорожник
Дорожный
Дорожу
Дорожчатый
Дорофей
Дорубание
Дорывание
Дорезание
Дориносимый
Досада
Досажение
Досасывание
Досверление
Доселе
Досиживaниe
Доска
Доскабливание
Досказывание
Доскакивание
Доскан
Доскобление
Доскребание
Дослужение
Дослушание
Досматривание
Досмеяться
Досолить
Дососание
Доспевание
Доспеть
Доставание
Достает
Достается
Досталь
Достаток
Достаюсь
Достегание
Достигaние
Достилание
Достоблаженный
Достоверно
Достодолжно
Достойно
Достоит
Достоненавистный
Достопамятно
Достоподражательный
Достопочтение
Достопримечательный
Достославно
Досточестно
Досточудный
Достояние
Достраивание
Дострачивание
Достригание
Дострогание
Достроенный
Дострочение
Достреление
Достряпание
Доступание
Досуг
Досужий
Досужный
Досушение
Досчитанный
Досылаю
Досыпание
Досыта
Досыхание
Досевaниe
Досекание
Досюда
Досягаю и досязаю
Дотапливание
Дотаскивание
Дотачивание
Дотащить
Дотверживaниe
Дотворяю
Дотеребление
Дотесывание
Дотирание
Дотолочь
Дотоле
Доточение
Доточный
Дотравливание
Дотрачение
Дотрепанный
Дотрагивание
Дотыкаю
Дотыкаюсь
Дотягивание
Доучивание
Дохлебание
Дохлый
Дохновение
Доходно
Дохожу
Доцеживание
Дочернин и дочерин
Дочерчение
Дочесание
Дочиста
Дочитываю
Дочищаю
Дочь
Дошагнуть
Дошвыривание
Дошивание
Дощаник
Дощан
Дощаный и дощатый
Дощипывание
Доедание
Доезд
Доезжание
Дою
Драгий
Драгоценность
Драгунский
Дражае
Дражнение
Драка
Драконова кровь
Дракон
Драма
Драматургия
Дранина
Драница
Драние
Дратва
Драхва
Драхма
Драчие
Драчливость
Дребедень
Дребезги
Древеса
Древле
Древо
Древо жизни
Древоделание
Древцо
Дреки
Дрема
Дремание
Дремлик
Дремлю
Дресва
Дресвяник
Дробина
Дробление
Дробница
Дробный
Дробовик
Дробязник
Дрова
Дровни
Дроводел
Дровоносец
Дровосек
Дровяник
Дрога
Дроги
Дрогливый
Дрожди или дрожжи
Дрожу
Дрозденок
Дрок
Дрот
Дрочень
Дрочона
Дрочу
Другак
Другой
Другов
Дружелюбивый
Дружески
Дружина
Дружка
Дружно
Дружу
Друзк
Дручу
Дрыхну
Дрябловатый
Дряблю
Дрябну
Дрягание
Дрягилев
Дрягота
Дрязг
Дрянно
Дрянь
Дряселую
Дряхлец
Дряхлую
Дряхлый
Дека
Дубас
Дубец
Дубина
Дубка
Дубоноска
Дубрава
Дубровка
Дуб
Дуб морской
Дубянка
Дубаненье
Дуга
Дудак
Дудка
Дужка
Дуло
Дульная часть
Дуля
Дума
Думец
Думно
Думной дворянин
Думной дьяк
Думный человек
Дунай
Дуновение
Дупло
Дура
Дурак
Дуралей
Дурман
Дурненько
Дурно
Дурно
Дурноватый
Дурь
Дутик
Духи
Духоборец
Духовенство
Духовная
Духовник
Духовница
Духов день
Духом
Душевредник
Душегрея
Душегубец
Душеловительный
Душелюбец
Душение
Душенька
Душеный
Душепагубный
Душеполезный
Душеприказчик
Душеспасительный
Душетлительный
Душистый
Душица
Душки
Душник
Душничек
Душно
Душок
Душу
Дую
Дуюсь
Дщан
Дщерь и дщи
Дщица
Дыба
Дымистый
Дымка
Дымление
Дым земляной
Дымящий
Дыня
Дыхало
Дышельный
Дышу
Диавол
Диаконица
Дьяк
Дьяк
Дьячей или дьячий
Дьячек
Дева
Деваю
Деверь
Девица
Дедина
Деемый
Дееписание
Дежа
Деи
Дележный
Делец
Делопроизводство
Делосказатель
Дельно
Делю
Детель
Детеныш
Детоводитель
Детолюбие
Детородный
Детская
Дею
Дюжесть
Дюжина
Дюжий
Дюймовый
Дягиль
Дяглиц
Дядин
Дятел
Дятельни
Дятлина
Е
Евангелист
Еввa
Евнух
Еврашка
Еврей
Европа
Евхаристия
Ега
Ега баба
Eгдa
Егермейстер
Египетский
Егира
Его
Егожу
Егоизм
Еда
Едва
Единакий
Единачество
Единоборец
Единобрачие
Единовластитель
Единовременник
Единовсельник
Единоверец
Единогласие
Единодержавие
Единодушие
Единожды
Единозвучный
Единоземец
Единоименный
Eдинокровный
Единолетный
Единомысленно
Единонравие
Единообразие
Единоокий
Единоплеменник
Единоплясник
Единорог
Единородный
Единосоветен
Единость bеры
Единоутробный
Единохудожник
Единощи
Единственно
Еже
Ежа
Ежеват
Ежевика
Ежевременно
Ежегодно
Ежели
Ежеминутно
Ежемесячно
Еженедельно
Ежечасно
Ежовина
Еж морской
Eзepo
Ез
Ей
Елбот
Еле
Елей
Еленец
Елена
Елений
Елеопомазание
Елеосвящаю
Елец
Елижды
Елико
Елизавета
Елисей
Елисейские
Еллада
Еловый или елевый
Емец
Ему
Епакта
Епанечка
Епархиальный
Епископия
Епитафия
Епитимья
Епитрахиль
Епоха
Ербоиз
Ергак
Ересь
Ерик
Ерлык
Ерник
Еродиев
Ерошка
Ерошки
Ершевый
Ер
Еры
Ерыга
Ерь
Есаул
Есенний
Есмь
Естественно
Естествословие
Есть ли
Етот
Ефес
Ефимок
Ефрейтор
Ефросина
Ехидна
Еще
Ефимоны
Ефирный
Ефиопия
Евангелие
Ж
Жаба
Жаба
Жаберный
Жабик
Жабинец
Жабий
Жабник
Жабный
Жабрица
Жабрей
Жабры
Жабры чертовы
Жаворонков
Жагра
Жадаю
Жалкий
Жало
Жалоба
Жаловальный
Жалостливый
Жалуется
Жалуюсь
Жальный
Жаль
Жалю
Жара
Жаркая икра
Жаркая часть
Жаркий
Жаркое
Жаркой цвет
Жаровая туша
Жаровник
Жаровня
Жар
Жар птица
Жарю
Жатва
Жбан
Жвака
Жгу
Жгутить
Ждание
Жe или ж
Жевание
Жегавица
Жезлобиение
Жезл
Жезл размерный
Желаемый
Желвак
Желвь
Железа
Желкну
Желна
Желоблю
Желтая бользнь
Желтобрюшка
Желтоватый
Желтозеленый
Желтоволосый
Желтоколичный
Желток
Желтолен
Желтопузик и желтопуз
Желтосливник
Желтость
Желтоцвет
Желтяница
Желтяница
Желудки
Желудок
Желудь
Желчный
Железа
Железа
Железина
Железистый
Железно
Железник
Железница
Железный
Жеманно
Жемок
Жемчуг
Жем
Жена
Женѝшце
Женолюбивый
Женонеистовство
Женоненавистник
Женонравный
Женообразный
Женопокоривый
Женский
Жену
Женщина
Жердочка
Жеребей
Жеребей тяглой
Жеребенок
Жерло
Жерновки
Жерноков
Жеровина
Жертва
Жертвоприношение
Жеруха
Жерчий
Жестер
Жесткий
Жестокосердие и жестосердие
Жестокость
Жестею
Жестянка
Жжение
Живете
Живет
Живитель
Живлю
Живодавец
Живодерный
Живое
Живокость
Живоначалие
Живоносный
Живописание
Живость
Животворение
Животина
Животная болезнь
Живoтнoe
Живорастение
Животный
Животолюбив
Живот
Живучий пластырь
Живущий
Жигнуть
Жигунец
Жигучий
Жиденький
Жидовик
Жидовник
Жидовские вишни
Жидовский
Жидомор
Жид
Жидею
Жижа
Жиже
Жизненный
Жизнедавец
Жизнь
Жила
Жила
Жилецкий
Жилистый
Жилицын
Жилка
Жило
Жильный
Жилюсь
Жимолость
Жирно
Жирная земля
Жировый
Жиры
Жирею
Житейский
Житель
Житии и житьи
Жительство
Житник
Житник
Житница
Житомерие
Житопродавец
Житохранилище
Житье
Жму
Жмусь
Жнецо
Жогарк
Жолн
Жолобоватый
Жолток
Жолудь
Жопа
Жох
Жранье
Жребя
Жребий
Жребодаяние
Жрение
Жру
Жрусь
Жужелица
Жужжание
Жуканье
Жук
Жулан
Жупел
Журавленок
Журавлиный hocok
Журавлиный
Журан
Журин
Журнал
Журчание
Журьба
Жучка
Жучки
Жую
З
За
Заамвонный
Заарендовать
Забава
Забалакиваюсь
Забвение
Забрежный
Забивание
Забиваюсь
Забивка
Забирание
Забитый
Забияка
Заблаговременно
Заблаживаю
Заблеклый
Заблуждаю
Забобоны
Забубенный
Забойка
Забораниваю
Заборец
Забота
Забракованный
Забрало
Забранить
Забрание
Забранный
Забрасывание
Забриваю
Заброжу
Заброшенный
Забрызгивание
Забулдыга
Забываю
Забегание
Забеленный
Завазживаю
Завакшиваю
Заваление
Завастриваю и заостриваю
Заващиваю
Заведение
Завергаю
Завернутый
Завертка
Заверть
Завечереть
Завиваю
Завида
Завидование
Завидеть
Завинченный
Завираю
Завиружка
Зависимость
Завиствую
Завишу
Завладение
Завлечься
Заводно
3aвoeвaниe
Завожу
Завожусь
Завозный
Заволакиваю
Заволока
Заволочный
Завопить
Заворачивание
Заворковать
Завороженный
Заворот
Завостренный
Завсе
Завтра
Зaвтpaкaниe
Завтрешний
Завыть
Завеваю
Заведомо
Завеса
Заветный
Заветренелый
Завет
Завешиваю
Завещавается
Завядаю
Завязанный
Завязаю
Завязной kopehь
Завязую
Завязший
Завязываю
Завязываю
Завякаться
Завялый
Загавливаюсь и заговляюсь
Загаданный
Загадить
Загадка
Заганиваю
Загаркать
Загасаю
Загачиваю
Загашаю
Загащиваюсь
Загвазживаю
Загибание
Заглавие
Заглаженный и заглажденный
Заглазеться
Заглохлый
Заглядчивый
Загнание
Загниваю
Загнусить
Загнутый
Заговаривание
Заговляюсь
Заговоренный
Заговенье
Заголовок
Загонка
Загораживание
Загораю
Загораюсь
Загорбок
Загордиться
Загоревать
Загорланить
Загорный
Загородка
Загородный
Загорье
Загорелый
Заграбить
Заграждаю
Заграничный
Загребальный
Загрезить
Загреметь
Загривок
Загрозить
Загромоздить
Загрохотать
Загрубить
Загрубелый
Загружаю и загруживаю
Загрустить
Загрызаю
Загреваю
Загрязненный
Загудить
Загуливаю
Загуменный
Загустеваю
Задавание
Задавление
Задается
Заданный
Задарение
Задаток
Задверный
Задвигание и задвигивание
Задворный
Задергивание
Задержание и задерживание
Задернутый
Задивиться
Задирание
Задичиться
Задница
Задобривание
Задок и задинка
Задолбить
Задолго
Задолжавший
Задом
Задорение
Задорина и задоринка
Задорливый
Задорожиться
Задор
Задремать
Задрожать
Задрягать
Задувание
Задудить
Задумчиво
Задурачиться
Задушевный
Задушение
Зад
Зады
Задымить
Задыхаюсь
Задышать
Задевание
Заделание
Задетый
За еже
Заежиться
Заемлю
Заерошиться
Заец
Зажаренный
Зажатие
Зажелтить
Заживает
Заживление
Зажига
Зажигаю
Зажилить
Зажимание
Зажинаю
Зажиреть
Зажитник
Зажитое
Зажора
Зажужжать
Зажурить
Зазваниваю
Зазванный
Зазвенеть
Зазвонный колокол
Заздаюсь
Заздравный
Зазелениться
Зазимовать
Зазираю
Зазнaemо
Зазнать
Зазнобить
Зазубрить
Зазываю
Зазяблина
Заигрывание
Заика
Заимный
Заимодавец
Заимообразный
Заимствование
Зайти
Зайченок
Зайчик
Зайчина или зайчинка
Закабаление
Закаблучие
Закадычный
Заказание
Закаление
Закаленный
Закалываю
Закалякаться
Закапать
Закапчивание
Закармливаю
Закататься
Закатник
Закат
Закачиваю
Закашивание
Закашлять
Заказчик
Закваса
Закиданный
Закипаю
Закисание
Закладенный
Закладка
Заклание и заколение
Заклеванный
Заклеенный
Заклейменный
Заклепанный
Закликаю
Заклинание
Заклиниваю
Заключаю
Заклятие
Закопанный
Закожный
Заколачивание
Заколашиваюсь
Заколдованный
Заколебать
Заколение
Заколоброживаю
Заколочение
Заколупываю
Закол
Заколыхать
Заколеть
Закомплетный
Законник
Законоблюститель
Законный
Законодавец
Законоискусство
Законопачение и законопачивание
Законополагаю
Законопреступаю
Законоучитель
Законохранитель
Закон
Закопание
Закоптеть
Закоп
Закоржавелый
Закоренелость
Закормить
Закоснелый
Закостенелый
Закоулок
Закочевать
Закоченелый
Закраиваю
Закраина
Закракать
Закрапанный
Закраснеть
Закрашение
Закривление
Закричать
Зaкpoвeниe
Закров
Закром
Закропанный
Закружение
Закручивание
Закручиниться
Закрывание
Закрепа
Закорюченный
Закрякать
Закудахтать
Закуликать
Закупание
Закупаренный
Закупаю
Закуп
Закурить
Закуска
Закутанный
Закутить
Закут
Закутывание
Закушивание
Зала
Залавок
Залагаю
Заладить
Заламывание
Заласить
Залащивание
Залаять
Залгать
Залежалый
Залетаю
Залещи
Заливание
Зализанный
Заловить
Залога
Залог
Залой
Залощение
Залп
Залудить
Залупание
Залучаю
Зальнуть
Залезаю
Залениться
Залепка
Зamaзaниe
Заманенный
Зamapaниe
Зamapкa
Замасленный
Заматывание
Замахать
Замачивание
Замащиваю
Замаяться
Замерзание
Замерлый
Заметание
Заметаю
Заметный невод
Заметы
Заминание
Замираю
Замирение
Замкнутый
Замоклый
Зáмок
Замолаживается пиво
Замолаживает
Замолачиваю
Замолвить
Замолчание
Замораживание
Замореный
Замороженный
Заморский
Заморщиться
Заморье
Замотать
Замоченный
Замочник
Замужняя
Замуравиться
Замусленный
Замутить
Замученный
Замушнить
Замчать
Замчище
Замша и замшица
Замывание,
Замыливаю
Замысел
Замытый
Замычать
Замычка
Замышленник
Замолить
Замена
Замесить
Замета
Замешанный
Замешиваю
Замешиваюсь
Замешиваюсь
Замешкать и замешкаться
Замятие
Замятый
Занавес
Занашиваю
Зaнe
Занемочь
Занесение
Занизать
Занимание
Занимаюсь
Заноженный
Заносчиво
Заночевать
Заношеный
Заношу
Занятие
Заобыклый
Заозерный
Заостриваю и завастриваю
Заохочивание
Заочно
Западаю
Западение
Западный
Западня
Запаивание
Запакостить
Запаление
Запалзывание
Запаливаюсь
Запальчиво
Запал
Запалываю
Запалый
Запаляю
Запамятование
Запариваю
Запасаю
Запаханный
Запахнуть
Запахнуться
Запах
Запачканный
Запашка
Запекание
Запеняние
Запертый
Запечалиться
Запечатание
Запечек
Запивание
Запикать
Запиление
Запинательный
Запирание
Запирательство
Запираю
Запироваться
Записание
Запихивание
Заплаканный
Заплата
Заплата
Заплатить
Заплаченный
Заплевание
Заплесканный
Заплетание
Заплеушина
Заплечье
Заплот
Заплутаться
Заплутоваться
Заплывание
Заплесневелый
Заплясать
Заповеданный
Запой
Заползение
Заполонить
Заполье
Запомнить
Запона
Запон
Запонь
Запорашиваю
Запорка
Запорожье
Запоротый
Запотчивать
Запотелый
Започивать
Запошивка
Заправка
Запрашиваю и запрашиваюсь
Запрестольный образ
Запретитель
Запретительный
Запродажа
Запрос
Запротивиться
Запруда
Запрыгать
Запрыскивание
Запреть
Запрягание
Запряденный
Запряжение
Запрясть
Запрятание
Запуганный
Запудренный
Запускание
Запуск
Запустеваю
Запутание
Запутчик
Запутываю
Запущение
Запыживание
Запылать
Запыление
Запырять
Запытание
Запевальщик
Запениваюсь
Запетый
Запястье
Запятая
Запятки
Запятнание
Запятник
Запятнываю
Запяток
Запячивание
Заработание
Заравнивание
Зарадоваться
Заражаю
Зараждаю
Заражение
Заранее
Зарастаю
Заратиться
Зарвать
Зарделый
Зареветь
Зарево
Зарекание
Заржавелый
Заржать
Зари
Зарница
Зapовнение
Зарод
Зарок
Зароптать
Зарослый
Зартачение
Зарубание
Заругать
Зарукавье
Заручаю
Зарушиться
Зарывание
Зарыдать
Зарыскаться
Зарытие
Зарычать
Зapезaниe
Зарез
Заречный.
Зарюмить
Зарюсь
Заря
Засада
Засад
Засажать
Засаление
Засалеть
Засасывание
Засватываю
Засвербеть
Засверкать
Засвидетельствование
Засвистание
Засвечание
Заселенный
Засиненный
Засиять
Заскакиваю
Заскверненный
Заскобленный
Заскорбнуть
Заскочить
Заскресть
Заскрипеть
Заслание
Засланивание
Засланный
Заслиненный и заслюненный
Заслонение
Заслуга
Заслушиваю
Заследование
Заслепляю
Заслюненный
Засмаливание
Засмаркиваю
Засматривание
Засмоление
Зacmopкaниe
Засмотр
Засмеять
Заснурованный
Заснуть
Засов
Засовываю
Засолить
Засопеть
Засорение
Засоренный
Зaсосaние
Засос
Засохлый
Заспа
Заспать
Заспорить
Заспешить
Зассориться
Застава
Заставание
Заставица
Заставка
Застаиваюсь
Зacтaнaвливaниe
Зacтaниe
Застановление
Застарелость
Застаю
Застеганный
Застигаю
Застилание
Застой
Застолье
Застрахованный
Застращенный
Застригаю
Застрогание
Застроение
Застрочение
Застреление
Зacтpеxa
Застуда
Заступа
Заступ
Застучать
Застываю
Застылый
Застенение
Застенчивость
Застеняю
Засуетиться
Засудить
Засунутие
Засуслить
Засуха
Засучивание
Засушение
Засылание
Засыпание
Засыпаю
Засыпаюсь
Засыпаюсь
Засыпка
Засыхание
Заседание
Засека
Засеяние
Затазать
Затаить
Затапливание
Затаптывание
Затасканный
Затачание
Затверделый
Затверженный
Затворение
Зaтeкaниe
Затеребить
Зaтepтиe
Затеряние
Затесать
Затинная пищаль
Затирание
Затискать
Затихание
Заткание
Заткнутый
Затмеваю
Заток
Затолкать
Затолочь
Затопать
Затопление
Затопляю
Заторговать
Затормошить
Заторно
Затосковать
Заточаю
Затóченный
Зaтpaвa
Затрачение и затрачивание
Затрепетать
Затрещать
Затрогать
Затрубить
Затрусить
Затрясти
Затрястись
Затупленный
Затусклый
Затухание
Затчение
Затылок
Затыние
Затычка
Затеваю
Затейщик
Зaтеснeниe
Затеснение
Затея
Затюкать
Затявкать
Затягаться
Затягивание
Заулок
Заумничать
Заунывный
Заупрямиться
Заурчать
Заусеница
Зауторник
Заутра
Заучиться
Заушаю
Заушица
Заущаю
Захапанный
Захвалить
Захватанный
Захворалось
Захилелый
Захламостить
Захлебать
Захлестнуть и захлыснуть
Захлопать
Захлопнуть
Захлопотаться
Захныкать
Заход
Захождение
Захолаживание
Захолустье
Захотеть
Захохотать
Захрапеть
Захребетник
Захромать
Захрюкать
Захулить
Зацапать
Зацвести
Зацыганить
Зацыкать
Зацепка
Зачаление
Зачало
Зачарование
Зачастить
Зачатие
Зачахлый
Зачваниться
Зачернивaниe
Зачерпнуть
Зачерствелый
Зачерчивание
Зачесание
Зачетный
Зачинание
Зачинение
Зачинщик
Зачиркать
Зачитание
Зачитать
Зачитаю
Зачуять
Зашалить
Зашатать
Зашвыриваю
Зашевелить
Зашеек
Зашептываю
Зашибание
Зашивание
Зашипеть
Зашитие
Заштопание
Зашуметь
Зашутить
Защебениваю
Защеголять
Защекотать
Защелкать
Защелкнуть
Защемление
Защепить
Защипание и защипывание
Защита
Заедание
Заезжаю
Заявка
Заяловеть
Заятие
Заяц
Заячий корень
Заячий чеснок
Заячий щавель
Заячья капуста
Заячина
Заячьи лапки
Збавка
Зберегатель
Збивание
Збиралище
Збитень
Збитие
Зближаю
Збой
Збойка
Збойливость
Зборище
Зборник
Зборный
Зботать
Збрасывание
Збриваю
Збродить
Зброд
Зброшенный
Збруехранилище
Збруеположница
Збруя
Збывание
Збегание
Збег
Збежалый
Звание
Звательный падеж
Звательцо
Звенениe
Звeнo
Звеню
Звиздание
Звонарев
Звонки
Звонкий
Звезда
Звездоблюститель
Звездоволшебник
Звездозритель
Звездословие
Звездочетство
Звездочка
Звездочник
Звезжу
Звеню
Зверинец
Зверобой
Зверовидный
Зверовщик
Звероловный
Зверонравие
Зверообразие
Зверохищный
Звероядина
Зверский
Звякаю
Зги
Згибаю
Зглаженный
Зголовок
Зголовье
Здавание
Здание
Здаточный
Здо
Здоба
Здорливый
Здороваюсь
Здравомыслящий
Здравствуй
Зде
Зделание
Здесь
Зебра
Зелва
Зелвь
Зелейник
Зелейничество
Зелейный
Зелененький
Зеленичка
Зелено
Зеленовидный
Зеленость
Зелень горная
Зелень зимняя
Зеленею
Зелье
Земелька
Земледелец
Землемеpиe
Землеописание
Землепашество
Землеройка
Землетрясение
Землица
Земляника
Землянка
Земляной дым
Земляной заец
Земляной орех
Земляный
Землячка
Земноводный
Земнородный
Земный
Зениф
Зепь
Зеркало
Зерлик
Зернистый
Зерноносный
Зернщик
Зернышко
Зернь
Зерцало
Зефирный
Зид
Зиждение
Зима
Зимородок
Зимую
Зинзивей
Зинька
Зипун
Зияние
Злак
Златарь
Златеница
Златица
Златница
Злато
Златобров
Златоверхий
Златовласый
Златоглавый
Златоглаголивый
Златое число
Златозарный
Златоиспещренный
Златокованный
Златолюбивый
Злaтoпечатный
Златострунный
Златотканный
Златоустый
Златоцветный
Златый
Злачный
Злащу
Зло
Зловоние
Зловредие
Зловерие
Зловещание
Злодей
Зложелатель
Злой
Злоключение
Злокозненный
Зломудрый
Зломысленник
Злонамерение
Злонравиe
Злонырный
Злообстояние
Злопамятный
Злополучие
Злопомышление
Злорадный
Злоречивый
Злосердый
Злославие
Злословие
Злосмрадие
Злосоветие
Злостно
Злострадание
Злость
Злотворение
Злоумный
Злоухищрение
Злохудожный
Злохуление
Злочестно
Злочиние
Злоcчастие
Злоязычие
Злый
Змиевидно
Змиевик
Змиевласый
Змиев
Змеиная головка
Змеиный
Знаемый
Знай
Знакомец
Знaмeнaниe
Знаменоносец
Знамя
Знaниe
Знатность
Знаток
Знать
Знать
Значек
Значение
Значковый
Значу
Знаю
Знобкий
Зной
Зобание
Зову
Зодиак
Зодческий
Зола
Золовка
Золотарный
Золотильщик
Золотник
Золотный
Золотое правило
Золотой
Золотошвей
Золотуха
Золотуха
Золототысячкик
Золотый
Золотоцветный
Золотопромывальня
Золочение
Золяник
Зол
Зонтик
Зоркий
Зорный
Зорочек и зрачок
Зоря
Зрак
Зрелость
Зрение
Зрею
Зубарь
Зубец
Зубной корень
Зубоскал
Зубочистка
Зубрениe
Зубр
Зубчатый
Зубчики
Зудит
Зуй
Зыбель
Зык
Зевается
Зело
Зело
Зеница
Зенки
Зябкий
Зяблик
Зяблина
Зятнин

Введение

Содержание
От издателя
А
A • Аа • Аангичь • Аарон • Аба • Аббатство • Абасы • Абие • Абрис •
Абшит • Авантгардия • Авантурин • Авария • Абба • Агa • Август •
Августейший • Авдотька • Авось • Авосьлибо • Авраам • Авран дикой •
Аврелий • Австриец • Автодафе • Автомат • Автор • Агарянин • Агатовый •
Агафия • Агент • Агиасма • Аглинский • Агнец • Агнец непорочный •
Агнечный • Агница • Агновыветви • Агнчик • Адажио • Адамантовый •
Адамашка • Адамова голова • Адамово яблоко • Адамов • Адвокатство •
Адмиральский • Адмиралтейство • Адрес • Адрес-контора • Адресованный
• Адов • Адъюнкты • Адъютантский • Асбестовый • Азбука, азбучка •
Азиатец • Аз • Аз • Азям • Ай • Aйзa • Аистов • Академик • Акация •
Акафист • Аки • Аккомпанировать • Аккорд • Аккула • Аккуратно • Аклей •
Аккредитованный посол • Акриды • Аксамит • Аксиос • Актер • Активные
долги • Актуариус • Акт • Акты • Акцент • Акцептую • Акциденции •
Акционер • Акция • Акциз • Алавастрит • Аладья • Албанец • Алгебра •
Алебарда • Алебастр • Александрийская бумага • Александрийский лист •
Александр • Алектор • Алембик • Аленек • Алифа • Алкали • Алкаю •
Алков • Алкион • Алкоголь • Алкоран • Алмазник • Алмазец • Алойя •
Альпийские горы • Алтабaс • Алтынник • Алфа • Алхимик • Алчба •
Алырю • Альтист • Альт • Альфреско • Алею • Амазонка • Амальгама •
Аманат • Амаранф • Амбарный • Амбра • Амбразура • Амвон • Амвросий •
Амврозия • Америка • Аметистовый • Амигдал • Аминь • Амиантовый •
Аммуниция • Амнистия • Амо • Амуриться • Амфибия • Амфиктионы •
Амфитеатральный • Анаграмма • Анакреонтический • Анализ • Аналоги •
Ананасовый • Анапест • Анархический • Анастасий • Анатомик •
Анахронизм • Анафема • Анбар • Ангелов • Ангелолепно • Англичанин •
Англицизм • Англоман • Андрей • Анекдоты • Анемометр • Анисный •
Анит • Анкерок • Антал • Антидор • Aнтиквapий. • Антики • Антиминс •
Антимония • Антипатия • Антиподы • Антифоны • Антихрист • Антонов
огонь • Антраша • Анфоракс • Анчоус • Анфипат • Аппетит •
Апелляционный • Апельсинный • Апогей • Апокалипсис • Апология •
Аполог • Апоплексия • Апостол • Апостроф • Абрикосовый • Апропо •
Апроши • Апрель • Аптека • Аpaвa • Аравитянин • Арак • Аранцы, ов •
Арапник • Арапская живопись • Арап • Арба • Арбузный • Аргали •
Аргамак • Аpендa • Арестант • Аристократический • Аpифмeтикa • Ария •
Аркан • Арлекин • Армейский • Армяк • Армянин • Ароматический •
Арони • Аронова борода • Арсенал • Артель • Артикул • Артиллерист •
Артишок • Артос • Артыш • Арфа • Архангелов • Архиварий •
Архимандрит • Архипастырь • Архипелаг • Архистратиг • Архитекторский
• Архитрав • Аpxиaтер • Архиепископ • Архиерей • Ару • Арца • Арчак •
Аршинный • Асарон • Аскалония • Аскит • Аспидный • Аспид •
Ассессорский • Ассигнация • Ассирийский • Астерик • Астрологический •
Астролябия • Астрономический • Асфальтовый • Ась • Атайка • Атака •
Атаманов • Атеист • Атласный • Атлас • Атлашусь • Атмосфера • Атом •
Аттестат • Ату • Ау • Аудитор • Аудиенция • Аукционист • Аулан, •
Аурипигмент • Африка • Ахан • Аханье • Ахат • Ахаю • Ах • Аще •
Аэрология • Аэрометрия • Афинец • Афонская гора
Б
Б • Ба • Баальник • Баба • Баба • Бабак • Бабей • Бабка • Бабкин •
Бабочка • Бабочный • Бабровый • Бабук • Бaвлюсь • Багор • Багор •
Багреный • Багрец • Багрильщик • Багровость • Багрю • Багульник • Бадан •
Бадейный • Бадиджан • Бадрянка • Бадья • Бадьян • Бадяга • Бажант •
Базальт • Базаню • Базар • Байбак • Байдак • Байдара • Байдарка • Байка •
Бакан • Баклут • Бакен • Баклага • Баклак • Баклуша • Бакун • Балабан •
Балаболка • Балаган • Балагурный • Балаканье • Балакир • Балалайка •
Балахон • Балда • Балдахин • Балдырьян • Балет • Балий • Балка • Балкон •
Балласт • Балованье • Баломутит • Балотирую • Балую • Бал • Балы • Балык
• Бальсамин • Бальсамирование • Бальсамирую • Бальсамовое дерево •
Бальство • Бальствую • Балюстрада • Балясина • Балясы • Бамберек •
Бамбук • Бандиты • Бандура • Банка • Банкет • Банкир • Банкротство • Банк
• Банник • Банный • Баночный • Бант • Банщик • Баня • Барабан • Барабошу
• Баранец • Бараний • Баранки • Баранчик • Баран • Барахтанье • Барашек •
Барашки, шек • Барбарис • Барвена • Барвенок • Барда • Бард • Баржа •
Барин • Барка • Баркан • Баркан • Баркот • Бармочу • Бармы • Барометр •
Барон • Барочка • Барсук • Барс • Бархатец • Бархатник • Бархатный •
Барышник • Басенник • Басист • Баскак • Басма • Басненный • Баснословие
• Баснотворец • Баснь или басня • Басок • Бассейн • Бастион • Батальон •
Баталык • Батарея • Батенька • Батер • Батистовый • Батмак • Батрак •
Батырщик • Батька • Баул • Бахар • Бахмат • Бахрома • Бахтерец • Бахча •
Бац • Башка • Башмак • Башмачник • Башмашник • Башня • Башу • Баю •
Баю • Бдитель • Бегемот • Бедерный • Бедренец • Безблагодатный • Безбжие
• Безбокий • Безболие • Безбородый • Безбоязненный • Безбранно •
Безбрачие • Безбрюхой • Безбедно • Безведрие • Безвинно • Безвлажный •
Безвкусность • Безвласый • Безводие • Безвозвратно • Безволокитно •
Безволосый • Безвредие • Безвременне • Безвыводно • Безвыходно •
Безведома • Безведома • Безверие • Безвестно • Безвестность • Безветрие •
Безгласие • Безгодие • Безголовный • Безграмотный • Безгривый •
Безгрешие • Безданно • Безденежный • Бездна • Бездождие • Бездоимочно •
Бездомок • Бездонный • Бездушие • Бездыханный • Бездейственный •
Безделица • Безделье • Бездетный • Безжалованный • Безжалостно •
Безжальный • Безженный • Беззаботливо • Беззавистие • Беззазорно •
Беззаконие • Беззащитный • Беззвездный • Безземелье • Беззлобие •
Беззрачие • Беззубый • Безкабальной • Безквасие • Безковарно •
Безколенный • Безконечно • Безконный • Безкормица • Безкорыстие •
Безкостный • Безкровие • Безкровный • Безкручинный • Безкрылый •
Безличный • Безлепица • Безлесиe • Безлетно • Безлюдие • Безмездник •
Безмен • Безмозгий • Безмолвие • Безмрачный • Безмужняя • Безмерно •
Безместный • Безмятежие • Бeзнaветиe • Безнадежно • Безнарядие •
Безначалие • Безневестная • Безногий • Безносый • Безнравственность •
Безнужно • Безоблачный • Безображу • Безоброчный • Безокий • Безопасно
• Безоружный • Безостановочно • Безотбойно • Безответие • Безотвязный •
Безотговорочно • Безотдельно • Безотрадный • Безотрицательно •
Безотходный • Безочство • Безошибочно • Безпажитный • Безпалый •
Безпереоброчно • Безперерывный • Безперый • Безпечалие • Безпечно •
Безплемянный • Безплищный • Безплодие • Безплотие • Безповоротно •
Безподобно • Безпокоение • Безполезно • Безпомощный • Безпоместный •
Безпоповщина • Безпорочно • Безпорядица • Безпосредственно •
Безпошлинно • Безпощадно • Безпредлие • Безпрексловно • Безпременно •
Безпрепятственно • Безпрерывно • Безпрестaнно • Безпримерно •
Безприкладный • Безпримерный • Безпристрастие • Безпритворный •
Безприютный • Безпрокий • Безпутица • Безрадостный • Безразсудно •
Безремесленный • Безрогий • Безродный • Безрукавный • Безрукий •
Безсердечный • Безсилие • Безславие • Безсловесие • Безсловно •
Безсмертие • Безсмысленно • Безсменно • Безсоблазнство • Безсовестие •
Безсоветие • Безсонница • Безсочный – чен • Безспорно • Безсребренник •
Безсрочный • Безстpaстие • Безстрашие • Безстудие • Безсудная грамота •
Безсумнительно • Безтолково • Безубыточно • Безугомонно •
Безукоризненно • Безумец • Безумолкно • Безумствование • Безуронно •
Безусловный • Безуспешно • Безусый • Безутешно • Безухий • Безхвостный
• Безхитростно • Безхлебица • Безхлебный • Безцветный • Безценность •
Безчадие • Безчеловечие • Безчестие • Безчиние • Безчиновный •
Безчисленность • Безчувственно • Безщадно • Безщастие • Без • Бережея •
Бережатай • Бережник • Бережно • Бережу • Бережь • Береза • Беременная •
Бересбрек • Берестень • Берест • Берестяный • Берилл • Берковец • Беркут •
Берлин • Берлог • Беру • Берцо • Бершовик • Бесс • Беседа • Беседка •
Беседование • Бечевá • Бечета • Бечую • Бешмет • Бздех • Библейский •
Библиотека • Библия • Бивака • Билен • Билет • Биллиард • Било • Биль •
Биржа • Бирка • Бирчий • Бирюза • Бирюк • Бирюльки • Бирючинá • Бирюч
• Бисерина • Бисквиты • Битва • Битка • Битком • Битый • Бить • Битье •
Бичевание • Биение • Бийца • Благая • Благовидный • Благоводный •
Благовозвещаю • Благоволение • Благовольный • Благовоние •
Благовременние • Благоверие • Благовествование • Благоглаголивый •
Благогласие • Благоговение • Благодарение • Благодатель • Благодатный •
Благодвижный • Благоденственно • Благодерзновенный • Благодушествую •
Благодействие • Благозаконие • Благозвучно • Благознаменитый •
Благозрачие • Благой • Благоизбранный • Благоизволение • Благоизтканный
• Благоиметься • Благокоренный • Благокруглый • Благолозный •
Благолепие • Благолюбец • Благомилостивый • Благомощие •
Блаомужествую • Благомыслящий • Благонадежно • Благонамерение •
Благонapочитый • Благоневестная • Благонравие • Благообразие •
Благообращение • Благоотишный • Благоплодие • Благоповедение •
Благоподатливо • Благоподвижник • Благоподражательный • Благополучие
• Благопослушный • Благопоспешаю • Благопотребный • Благопочитание •
Благопреклонный • Благоприветливость • Благопримирительный •
Благопристойно • Благоприобретенный • Благоприятие • Благоприятствую
• Благорасположение • Благорассмотрение • Благорассудно •
Благорастворенный • Благоразумие • Благородие • Благосердие •
Благосклонно • Благослaвиe • Благосличный • Благословение •
Благосоветие • Благосодеваю • Благосостояние • Благостынно • Благость •
Благосенный • Благосеннолиственный • Благота • Благотворение •
Благоуветливость • Благоугодно • Благоукрашаюсь • Благоумие •
Благоуспешествую • Благоустраиваю • Благоутробие • Благоухание •
Благоучреждаю • Благохвальный • Благохудожне • Благоцветный •
Благочествую • Благочиние • Благощастие • Благоязычие • Блаженно •
Блажливый • Блажнение • Блажу • Блажь • Блазень • Блазненно •
Блазноречивый • Блазнь • Блатный • Блевание • Блевка • Блевота •
Блеклость • Бленда • Блекота • Блеск • Блесна • Блестка; • Блестняк •
Блесточник • Блещание • Блею • Ближайший • Близина • Близнá • Близнец •
Близок • Близорукий • Близость • Блинник • Блиставица • Блок • Блокада •
Блона • Блондочница • Блоха • Блочный • Блошистый • Блошки • Блошник •
Блошный • Блудилище • Блудни • Блудник • Блудяга • Блудно • Блуд •
Блудяга • Бледно • Бледнолицый • Бледность • Блюдение • Блюдный •
Блюдоватое место • Блюдолиз • Блюдомый • Блющевый • Блюю • Блягирь •
Блядин • Бляха • Бо • Бобки • Бобовик • Бобовник • Бобовый • Бобровая
струя • Боб • Бобыль • Богаделенный • Богатенький • Богатырев •
Богатырство • Богатею • Богéмец • Богиня • Богоблагодатный •
Богоблаженный • Богоборец • Богобоязненно • Боговдохновенный •
Боговидец • Боговенчанный • Богоглаголивый • Богодвижимый •
Богозванный • Богозданный • Богоизбранный • Боголепный • Боголюбец •
Богоматерь • Богомерзкий • Богомолец • Богомудренный • Богомыслие •
Богонареченный • Богоначалие • Богоначертанный • Богоневеста •
Богоненавидение • Богоносец • Богоотец • Богоотроковица •
Богоотступник • Богописанный • Богопосланный • Богопослушание •
Богопочитание • Богоприемная • Богоприятный • Богопровидец •
Богопроповедник • Богородица • Богородская трава • Богосветлый •
Богословие • Богослужение • Богосотворенный • Богоспасаемый •
Боготворение • Богоугодник • Богоxранимый • Богохулие • Богочеловек •
Богочестивый • Богоявление • Богыльник • Бог • Бодaние • Бодренность •
Боду • Бодяга • Боевой • Божба • Божье дерево • Божья коровка • Бозняк •
Бои • Бойка • Бойкий • Бойница • Бойня • Бойчивый • Бокал • Боковня •
Боковый • Болван • Болверк • Болесть • Болиголов • Болобан • Болонá •
Болóнь • Болонье • Болотина • Болтание • Болтливо • Болт • Боль •
Больница • Большак • Больший • Болезненно • Бомба • Бомба •
Бомбардирный • Бомбовый • Боракс • Борей • Борец • Борец • Борзая собака
• Борзо • Боримый • Бористый • Боритель • Борифова трава • Борла •
Бормотанье • Боровик • Боров • Боров • Боровый • Борода • Бородавка •
Бородавник • Бородавочный • Бородатею • Бородобрей и брадобрей •
Бородок • Борозда • Бороздник • Бороздчатый • Борона • Бороню •
Борствую • Бортевый и бортяный мед • Борт • Борт • Борщ • Бор • Боры •
Борьба • Босиком • Босман или босмáна • Босоногий • Бострог • Ботаника •
Ботанье • Ботва • Ботог или батог • Ботсман • Ботун • Бот • Боты •
Ботелость • Боцан • Бочарничанье • Бочеченье • Боченок • Боченюсь •
Бóчечный • Бочѝстый • Бочка • Бочкѝ • Бочком • Боюсь • Бояринов •
Боярская спесь • Боярский и барский • Боярышник • Боярышнин • Брага •
Брада • Брадобритие • Бражник • Бразда • Браки • Бракование •
Бракосочетание • Бракую • Брак • Брак • Бранденбургец • Брание и бранье •
Бранина • Бранник • Брань или бранина • Бранкó • Братáнич • Брататься •
Братѝна • Братия • Братолюбец • Брaтоненавидение • Братоубийство •
Братски • Брачный • Брашно • Бревенной • Бреговатый • Брегу • Брег •
Бредень • Бредни • Бреду • Бред • Брежатой • Брежу • Брезгливость •
Брезжится • Бременосец • Бременный • Брение • Бренность • Бренчание •
Бригада • Бригантин • Брилиант • Брильный • Британец • Бритва • Бритва •
Бритие • Бровистый • Бродильщик • Бродник • Бродня • Бродовщик • Брод •
Бродяга • Брозда • Бронеборствую • Бронзовый • Бронник • Бросальница •
Бросквина • Броский • Бранец • Брусковый • Брусница и брусника •
Брусовка • Брусовый • Бруствер • Брусчатый • Брыжейка • Брыжи •
Брызгaние • Брыкание • Бредовка • Брею • Брюзга • Брюзгну • Брюзгун •
Брюква • Брюки • Брюхан • Брязги • Бряканье • Брякушка • Бубенщик •
Бубетеню • Бубновый • Бубрег • Бугор • Будара • Буде • Будильник • Будка •
Будни • Будочник • Будра • Будто • Будущий • Буерак • Буесловец •
Буждение • Буженина • Буза • Буздыхан • Бузина • Бузник • Бузун • Бузую •
Буй • Буй • Буйволовый • Буйно • Бука • Букашка • Буква • Буквица • Буки •
Букиш • Буковый • Буксирую • Бук • Бук • Булава • Булавка • Буланый •
Булатный • Булдырь • Булдырьян • Булка • Булыжник • Буль • Бумага •
Хлопчатая бумага • Бумажка • Бумазея • Бунтовски • Бунчужный •
Бунчуковый • Бунчук • Бурá • Буравленье • Буракѝ • Буран • Бургомистр •
Бурдá • Бурка • Буркало • Буркаю • Бурлак • Бурление • Бурмет •
Бурмитские зерна • Бурная птица • Бурность • Буровить • Бурундук • Бурун
• Бурчу • Бурый • Буря • Бӳса • Бусел • Бусурманка • Бусы • Бутка • Бутовый
• Бутор • Бутурлык • Бут • Бутылка • Буфетчик • Бухаю • Бухгалтерия •
Бухну • Бухта • Бухтармa • Бучание • Бучение • Бученье • Бучӳ • Бӳчу •
Бучу • Буянщик • Буян • Буян • Бы • Бывалый • Бык • Былина • Былица •
Быстрина • Быстротекущий • Быстроумие • Быстрый • Бытейский • Бытие •
Бытописание • Бытной • Быт • Быть • Бычачий и бычий • Бью • Бегалище •
Беда • Бедненький • Бедокур • Бедственно • Бежание • Белая рыба • Белая
рыбица • Белая рыбка • Белевый • Белена • Беление • Белек • Белий и
беличий • Бело • Белобородый • Белобровый • Белобрысый • Белобрюхий •
Беловатый • Беловласый • Белогривый • Белогубый • Белокопытник •
Белокурый • Белок • Белолицый • Беломойка • Белопоместец и беломестец
• Белоручка • Белость • Белоус • Белотелый • Белуга • Белуха или белуга •
Белый день • Белый • Бель • Белье • Бельмо • Бельмок • Бельмоочный •
Бельцы • Белчуг • Белею и белеюсь • Беляк • Белянка • Беснование • Бесово
молоко • Бесовский • Бешеная рыба • Бешенство • Бешь или бишь • Бюро •
Бюст
В
В • Вабило • Вабий • Вабка • Вавакаю • Вага • Вагемейстер •
Вагенмейстер • Вадить • Вадиться • Важдение • Важенка • Важник •
Важничанье • Важня • Важу • Вазалл • Вазик • Вайда • Ваия • Ваканция •
Вaксa • Валандуюсь • Валежник • Валек • Валенец • Валенки • Вáлик •
Валка • Валкий • Валом валить • Валсамин • Валторна • Валун • Вал • Вал •
Вальсирую • Валю и валяю • Валяльный • Валяние • Валяный • Вампир •
Ванда • Вандыш • Ваниль • Ванна • Вапленный • Вараксать • Варакушка •
Варвара • Варварка • Bapвopкa • Варган • Вapегa • Варенец • Варовѝк •
Варовина • Вар • Вар • Варю • Варяжское mope • Варяю • Василек •
Василиск • Василистник • Василий • Васильковый • Васнь • Вата • Ватага •
Ватажен • Ватрушка • Ватерпас • Ват • Вафель • Вахлак • Вахляк •
Вахмистр • Вахпарад • Вахня • Вашлочек • Ваш • Ваяло • Вбивание •
Вбирается • Вбожен • Вбрасывание • Вбрызгивание • Вбегаю • Ввадка •
Вваление • Введение • Bвeзeниe • Ввергание • Ввертка • Ввиваю •
Ввинчивание • Ввисаю • Ввитие • Ввыкание • Ввлекаю и вовлекаю •
Вводный • Ввожу • Ввождусь и ввожусь • Ввозка • Вворачиваю • Ввыкаю •
Ввязую • Вгибаю • Вгоняю • Вгребаю • Вгружаю • Вдавание • Вдавление •
Вдалбливание • Вдаль • Вдание • Вдвигание • Вдергивание • Вдираюсь •
Вдова • Вдолбленный • Вдоль • Вдохновение • Вдробление • Вдругóряд •
Вдруг • Вдувание • Вдувание • Вделание • Вдетие • Ведение • Ведерко •
Вéдро • Веду • Везде • Везение • Вязение • Везу • Векселедавец • Вексель •
Велблюдник • Вельблюжье или верблюжье сено • Велбуд • Велеглаголание
• Велегласно • Велелепие • Велелепота • Велемудрие • Велеречиво •
Велеумный • Всехвальный • Великан • Великогривный • Великодаровитый
• Великодержавный • Великодушествую • Великоименный •
Великокняжеский • Великокрылый • Великолепие • Великомощие •
Великородный • Великоpослый • Великославный • Великосердый •
Великость • Великотелесный • Величаво • Величайший • Величание •
Велиар • Вельми • Веление • Венгерец • Венера • Венецианин • Вензель •
Вениамин • Вепревый • Верба • Верба красная • Вербейник • Верблюд •
Вербница • Вербование • Вербовник • Вербовый • Beрвá • Вервица •
Верводеля • Вервь • Вергание • Веревка • Вередливый • Вередовец • Веред •
Вережу • Верезга • Верейка • Верейный • Верезжу • Вереница • Вересклед •
Вереск • Верес • Веретеница • Веретено • Верещание • Веретище • Верещу
• Верея • Вержение • Верига • Веригоносец • Верижный • Вероника •
Верста • Верстак • Веpстaние • Верстатель • Верстать • Верстаю • Верстать
поместьем • Верстать окладом • Верстаюсь • Вертель • Вертепистый •
Верткш • Вертло • Вертлюг • Вертлюжок • Вертляность • Вертоградарь •
Вертопрах • Вертошейка • Вертушка • Верт • Вертение • Верфь • Верхний •
Верховая девушка • Верховенство • Верховой • Верхогляд • Верхóм •
Вéрхом • Верхотворец • Верху • Верчение • Верша • Вершение • Вершечик •
Вершитель • Вершичие • Вершник • Вершок • Вершу • Веселие •
Весельный • Веселчак • Весенний • Весленик • Весьма • Весна • Веснина •
Веснуха • Бесняк • Весь • Весь • Ветла • Ветошка • Ветхий • Ветхозаветный
• Ветхость • Ветчина • Ветшаю • Вече • Вечеринка • Вечея • Вечник • Вечь
• Вешний • Вещелюбец • Вещественно • Вжаждати • Вжатый • Вжигание •
Вжимание • Взаем • Взбалтывание • Взбивание • Взбиваюсь • Взбранный •
Взбрасывание • Взбрызгивание • Взбегание • Взваживаю • Взваливание •
Взварец • Взведение • Взвезение • Взвертываюсь • Взвиваюсь • Взвизгиваю
• Взвод • Взвожу • Взволакиваю • Взвыть • Взвеиваю • Взвешивание •
Взгадать • Взгаркнуть • Взгляд • Взгоняю • Взгорок • Вздергивание •
Вздешеветь • Вздираю • Вздорно • Вздох • Вздрагивание • Вздувание •
Вздумалось • Вздурачить • Вздутый • Вздыхание и воздыхание • Вздевание
• Вземлю • Взирание • Взлажу • Взламывание • Взлетаю • Взливание •
Взлизистый • Взломание • Взлысина • Взлезание • Взлягиваю • Взманение
• Взмахивание • Взметчивость • Взморье • Взмостить • Взнак • Взносный •
Возношу • Взнузданный • Взойти • Взорвание • Взор • Взрачный •
Взрослость • Взрубание • Взруд • Взрывaние • Взрезание • Взъерошенный •
Взъезд • Взывание • Взыграти • Взысканец • Взятие • Видальщина • Вижжу
• Вижу • Визгливый • Визирь • Вилки • Вилкóвый • Вилочный • Вилый •
Виляю • Вина • Винарский • Винительный падеж • Винная ягода • Винница
• Винничина • Винновый • Винный камень • Винный • Виноватый •
Виноградарь • Виноградоделaние • Виноградособирание • Виноград •
Винокурение • Винопийца • Винопродавец • Винословие • Виночерпец •
Винтовальня • Винтовка • Винтовый • Винтую • Винт • Вины • Виню •
Вира • Вирша • Вирилл • Висла • Вислоухий • Вислый • Висмут • Висну •
Високосный • Височный • Висулька • Висилица • Висилка • Висельник •
Виталище • Витальница • Витаю • Витвина • Витиeвaтo • Витушка • Вить •
Витязев • Вихаю • Вихляю • Вихорище • Вихóр • Вица или вичка • Вице-
адмирал • Вицеканцлер • Вице-консул • Вицерой • Вишенник и вишняк •
Вишу • Виение • Виография • Виолетовый • Виолинист • Виолончель •
Вию • Вкапывание • Вкатывание • Вкидывание • Вкладка • Вкладчик •
Вклеение и вклеивaниe • Вклепываюсь • Вкликаю • Включаю • Вкованный
• Вковеркиваю • Вковываю • Вколачивание • Вкомкать • Вкopeнeниe •
Вкрадчивый • Вкраиваю • Вкратце • Вкрошиваю • Вкруг • Вкруте •
Вкручение • Вкрепление • Вкупаюсь • Вкупе • Вкусно • Влага • Влагалище
• Владаю чем • Владыческий • Влаемый • Влажение • Влажно • Влазить •
Влазное • Вламываться • Власатый • Власно • Власный • Властодержец •
Властолюбец • Власть • Влас • Влачение • Влаю • Влекомый • Влетание •
Влечение • Вливание • Вложение • Влезание • Влепляю • Влюбление •
Вмазывание • Вмале • Вмазка • Вматываю • Вмeтaниe • Вметаю •
Вминание • Bmeнeниe • Вместилище • Вместительный • Вместо • Вместе •
Вмешание • Вмешение • Вмешиваю • Вмещаю • Вмятый • Внегда •
Внезапно и внезапу • Внемлю • Bнeceниe • Вниз, внизу • Вникание •
Внимание • Вновь • Вносные словá • Внука • Внутреннее • Внучек •
Внушаю • Вне • Внедренный • Внеуду и внеюду • Внешнее • Внешный и
внешний • Внятие • Bо • Вобжи • Вовлекаю • Boвcе • Вогнанный • Вогнать
• Вогнезжаюсь • Вогробницa • Вода • Водворение • Водитель • Водка •
Вóдкий • Водник • Воднистый • Водню • Водоважда • Водовик •
Водовместилище • Водоводство • Водовозничаю • Водоворот • Водоем •
Водоземный • Водокропление • Водок • Водолазничаю • Водолей • Водомет
• Водоносец • Водопад • Вóдопа • Водопийца • Водопой • Водополь •
Водоприводец • Водоприятелище • Водородное начало • Водорой •
Водосвящение • Водостланен • Водотеча • Водотрудие • Водоходный •
Водохранилище • Водочка • Водружальный крест • Вод • Водяная болезнь •
Водяница • Водяной папушник • Водяной орех • Водяный • Воевода •
Воеже • Военачалие • Военнопленник • Военный • Вожак • Вожделеваю •
Вождение • Вожденачальник • Вожду • Вожение • Воженый • Вожу •
Вожусь • Возатай • Возблагодарение • Возбрачение • Возбудительный •
Возваряю • Bозвeдeниe • Возвеличение • Возвергаю • Возвеселяю • Возвод
• Возвратившийся • Возреяю • Возвышаю • Возвеваю • Возгараюсь •
Возглас • Возглядаю • Возгнездиться • Возгнещаю • Возговорить •
Возгонение • Возгораюсь • Возгордиться • Возгорение • Возграждаю •
Возгреметь • Возгри • Возгромождаю • Возгревание • Возгря • Воздаваниe •
Воздвигаю • Воздвоение • Вожделеhиe и возжелание • Воздержание •
Воздоение • Воздухомеpиe • Воздух • Воздуxовидный • Воздушный •
Воздымитися • Воздыхаю • Воздеваю • Возделание • Воздеяние • Возжа •
Возжелать • Возжение • Bоззвaниe • Воззрение • Возик •
Возкрамолствовать • Возлагание • Возлегаю • Возлетаю • Возливальник •
Возлияние • Возложение • Возлезаю • Возле • Возлюбление • Возмездить •
Возметание • Возмечтать • Возмездить • Возмнеть • Возмогаю •
Возмужавший • Возмутительный • Возмерититься • Возмятаю •
Вознаграждаю • Вознамериться • Вознегодовать • Возненавидеть •
Bознeceниe • Возникание • Возник • Вознизпосылаю • Возница •
Возновление • Возносительное местоимениe • Возня • Возобиждаю •
Возобновитель • Возовик • Возоглавляю • Возок • Возопить •
Возпоследовать и воспоследовать • Возпротивляюсь • Возпылание •
Возпылать • Возрадоваться • Возражаю • Возраждаю • Возражение •
Возрастаю • Возриновенный • Воззриться • Возрождение • Возроптать •
Возрыдать • Возсвирепение • Возсвистание • Возсияние • Возскакиваю •
Возскорбеть • Возскрежетать • Возслание • Возследование • Возсмеяться •
Возсоздание • Возсопротивление • Bозcтaвaниe • Возставление • Возсылаю
• Возседаю • Возчувствование • Возшествие • Воз • Воз • Возъярение • Вой
• Войд • Войлок • Война • Вокальная музыка • Волвянка • Волга • Волдырь
• Волей • Волжанка • Волитель • Волковня • Волна • Волна • Волнение •
Волнуха • Волную • Волняный • Воловей язык • Воловина • Вологлодка •
Володимер • Воложский орех • Волокита • Волокита • Волокнистый •
Волоку • Волокуша • Вóлок • Волонтер • Волопас • Волосатик • Волосник •
Волосатый • Волосоплетина • Волосоподобный • Волосочесатель •
Волостелиный • Волостель • Волос • Волос женский белый • Волос
женский • Волосяник • Волохия • Волочайка • Волочение • Волочиться •
Волтижирование • Волуий • Волхвование • Волчей корень • Волчек •
Волчец • Волчец кудрявый • Волчиться • Волчура • Волчья губка • Волчье
лыко • Волчья пена • Волчьи ягоды • Волшба • Волшебная кропива •
Волшебник • Вол • Волынка • Вольница • Вольнó • Вóльно • Вольность •
Вонзаю • Вон • Вонь • Воображаю • Вообще • Воополчаюсь • Вооружаю •
Воочити • Вопервых • Вопиение • Воплощаю • Вопль • Вопреки и впреки •
Вопросительный • Ворванный • Ворган • Воришко • Воркливость •
Воркуша • Вороба • Воробой • Ворóблю • Воробы • Воробышек •
Воробьиное семя • Воробьиный горох • Вороватый • Воровошник •
Воровски • Ворожба • Ворона • Вороний глаз • Воронение • Вороненок •
Вороненый • Воронец • Воронило • Вороний • Воронка • Вороновый и
воронов • Вороной • Воронок • Воронопегий • Вороночалый • Ворон •
Воронь • Ворота • Воротило • Воротник • Ворот • Ворот • Ворох •
Ворочание • Ворочу • Ворошение • Ворса • Ворую • Ворчаливость • Воршӳ
• Вор • Восемь • Восемьдесят • Восемьсотый • Восемью • Воскипаю •
Воскладаю и вскладаю • Воскликновение • Восклицание • Восклонение •
Воскобой • Восковатый • Восколей • Воскомастик • Воскормление •
Воскресаю • Воскрикнуть и воскричать • Воскрилие • Воскриляю •
Воскурение • Воск • Восьмеричный • Воспа • Воспаление • Восперяю •
Воспина • Восписание • Воспиталище • Восплакать и восплакаться •
Воспламенение • Восплескать руками • Восплясaние • Воспоминание и
воспоминовeниe • Воспрещаю • Восприемлю • Воспросити •
Воспророчествовать • Воспротивление • Воспрянуть • Воспылание •
Воспевание • Воспяный • Воспятитель • Воспятословие • Воспящаю •
Востекаю • Восторгaниe • Восторг • Восторжение • Восточие • Вострее •
Вострубить • Вострый • Вострясаю • Востязую • Восхваление •
Восхититель • Восход и всход • Восхотеть • Воща • Вотаномантия •
Воткнутие • Boтoла • Вотще • Воушесца • Вот • Вохра • Воцарение •
Воцерковление • Вочеловечение • Вошище • Вощаницa • Вою • Воюю •
Впадаю • Впайка • Впалзывание • Впалость • Вперение • Впивание •
Впирание • Вписание • Впихивание • Вплавь • Вплетаю • Вплоть •
Вплывание • Вползть • Впору • Вправка • Вправе • Впредь • Впрочем •
Впрыгивание • Впрыскaниe • Впрягaниe • Впрядениe • Впрятание •
Впугивание • Впускание • Впутание • Впущаю • Впырнуть • Впяленный •
Впячение • Врабий • Враг • Враг • Вражба • Вражда • Враждотворец •
Враждую • Вражу • Вразумитель • Bpакаю • Врановый • Вранье • Bpaскa •
Bpaтa • Вратило • Вратник • Врачьба • Вращаю и вращу • Вредитель •
Вредоносный • Вредословие • Вредотворный • Вред • Временем •
Временносчисление • Временный • Вретище • Врефомантия • Врехомантия
• Вриновение • Врождаю • Врознь • Вpостaние • Вру • Врубаю • Врун •
Врух • Вруце лето • Вручаю • Врывание • Врезание • Вресноту • Врею •
Вреяю • Всадников • Всаждение • Всасывание • Всеавгустейший •
Всеблагий • Всеблаженный • Всевиновный • Всевожделенный •
Всевозможный • Всевысочайше • Всевышний • Всеведец • Всегремящий •
Всегубительный • Всегда • Вседенный и вседневный • Вседержителев •
Вседневно • Вседушно • Вседелание • Вседетель • Всезиждитель •
Всезлатый • Всеизвестный • Всеконечно • Bceкopeнне • Вселение •
Вселенная • Вселенный • Вселенский • Всельник • Вселюбезный • Вселяю •
Всемилостивейше • Всеминутно • Всемирный • Всемогущество • Всемерно
• Всемесячно • Всенародно • Всенижайше • Всенощное бдение •
Всеобразный • Всеобщий • Всеоружие • Всепагубный • Всеплачевный •
Всеплодие • Всеподданнейший • Всепокорно • Всеполезный •
Всепразднственный • Всепресветлейший • Всеприятный • Всепетый •
Всерадостный • Всеродный • Всесветный • Всесвятый • Всесильный •
Всеславный • Всесовершенный • Всесожигаемая и всесожжениe •
Всехвальный • Всецарица • Всецелый • Всечасно • Всечестнейший отец •
Всечистый • Всечудный • Всещедрый • Всеядная неделя • Вскакивание •
Вскапывание • Вскарабкаться • Вскармливаю • Вскат • Вскатывание •
Вскачь • Вскашиваю • Вскаяться • Вскидывание • Воскипаю • Вскисаю •
Всклепываю • Всклоченный • Всколебать • Вскопанный • Вскормленник •
Вскоробить • Вскочение; и вскок • Вскрай • Вскричать • Вскрой •
Вскруживаю • Вскручиваю • Вскрываю • Вскурити и воскурити • Вскую •
Вслушиваюсь • Всматривание • Bcoвывaниe • Bcocaниe • Вспалзывание •
Вспалка • Вспамятовать • Вспарываю • Вспахание и вспашка •
Всплескивание • Всплываю • Всполох • Всполье • Вспомнить •
Вспомогание • Вспоротый • Вспорхиваю • Вспрыгивание • Вспрядываю •
Вспухнуть • Вспыльчиво • Вспененный • Bcтaвaниe • Вставка • Bcтaниe •
Вставный • Встарь • Встаскивание • Встаю • Встревожение •
Встрепеннуться • Bcтретение • Bстряхивание • Вступание • Встягивание •
Всуе • Всунутие • Всучение • Всхлипывание • Всход • Всчесывать волосы
рядами • Всыновление • Всыпание • Всевание • Всюду • Вся • Всякий •
Втайне • Вталкивание • Втаптываниe • Втаскиваю • Втачание • Втащение •
Втекaние • Втереть • Втечка • Втирание • Втиснивaниe • Втолканный •
Втоптанный • Bтopa • Вторачивание • Вторицей • Вторник • Второбрачие •
Второзаконие • Второкласный • Вторствую • Второй-надесять • Bтpоe •
Втулка • Втуне • Втыкание • Втеснение • Втюрить • Втягивание • Вулкан •
Входная • Вцеле • Вцепиться • Вчера • Вчетвер • Вчинение • Вчисляю •
Вшедший • Вши • Вшивание • Вшивик • Вшивка • Вшивлю • Вшитиe •
Въезд • Въесться • Вы • Выбаживаю • Выбалтываю • Выбарышничиваю •
Выбивание • Выбивка • Выбирание • Выбираюсь • Выбитый • Выбоженный
• Выбойка • Выбой • Выбойчатый • Выболтываю • Выборный • Выборонить
• Выбор • Выбраживаю • Выбрасываю • Выбривaниe • Выброжӳ •
Выброшенный • Выбрызгивание • Выбываю • Выбегание • Выбеление и
выбеливание • Выбеситься • Вываживаю • Вывазживаю • Вываленный •
Вывалять • Вываренный • Выващивание • Выведенец • Выведриваюсь •
Вывезение • Вывернутый • Выверстывание • Вывертка • Выверчиваю •
Вывивание • Вывинчиваю • Вывихаю и вывихиваю • Вывлекаю и
выволакиваю • Выводная • Вывод • Вывожу • Вывожусь • Вывожусь •
Выволакиваю • Вывораживаю • Выборачивание • Вывеваю • Выведание •
Вывеска • Выветриваю • Вывешенный • Вывеянный • Вывязываю •
Вывязываю • Вывяленный • Выгадить • Выгадка • Выгар • Выгибание •
Выглаженный • Выглядывание • Выгнание • Выгниваю • Выгнутый •
Выговариваю • Выгода • Выголить • Выгонка • Выгораживаю • Выгораю •
Выграбить • Выгравированный • Выграненный • Выгребание • Выгружаю •
Выгрызаю • Выгрязнить • Выгуливаюсь • Выдавание • Выдавление •
Выдавшийся • Выдается • Выдалбливание • Выдание • Выдваивание •
Выдвигаю и выдвигиваю • Выдвоенный • Выдерганный • Выдержание •
Выдернутый • Выдоить • Выдолбленный • Выдохлый • Выдра • Выдрание •
Выдровый • Выдрыхнуться • Выдувание • Выдумание • Выдыхание •
Выделание • Выделяю • Выемка • Выемлю • Выемочный • Выем • Выжатие
• Выжелтить • Выжженный • Выживаю • Выжига и выжегa • Выжидание •
Выжижник • Выжилить • Выжимание • Выжитый • Выжлец и выжлик •
Выжрать • Вызванный • Вызваниваю • Вызвезживаю • Выздоравливание •
Вызнаю • Вызов и вызыв • Вызолотить • Вызольник • Вызреваю •
Вызывание • Вызябнуть • Выиграние • Выискивaние • Выка гусья • Выка
конячья • Выказываю • Выкалывани • Выкапчивание • Выкапывание •
Выкарабкаться • Выкармливание • Выкатанны • Выкашиваю • Выкашливаю
• Выквашенный • Выкидк • Выкипаю • Выкисание • Выкладенный •
Выклевывание • Выклевываюсь • Выклеенный • Выкликание •
Выклюнутый • Выключаю • Выкну • Выкованный • Выковыривание •
Выкозыриваю • Выколачивание • Выколоситься • Выколотие •
Выколочение • Выколупывaниe • Выконопаченный • Выкопание •
Выкопчение • Выкормка и выкорм • Выкошение • Выкраденный •
Выкраиваю • Выкpacкa • Выкрахмаление • Выкрашение • Выкроение •
Выкрошенный • Выкружки • Выкрутка • Выкрываю • Выкупание •
Выкуренный • Выкусываю • Выкушать • Вылавливание • Вылакать •
Вылазка • Вылазити • Вылаз • Выламывание • Вылащивание • Вылганный •
Вылежать • Вылетание • Вылещаю • Выливание • Вылизываю • Вылинять •
Вылитие • Выловление • Выложить • Выломание • Вылощение •
Вылужение • Вылупание • Вылущение • Вылыгаю • Вылезаниe • Вылепить
• Вылечение • Вынзети • Вымазание • Вымaнeниe • Вымарывание •
Вымаривaниe • Вымарываю • Вымacленный • Вымаханный • Вымачиваю •
Вымащивание • Вымаю • Вымерзание • Выметание • Выметка •
Выметнутый • Вымещаю • Выминание • Вымирать и вымереть • Вымистая
и вымиста • Вымоина • Вымокаю • Вымолачивание • Вымолвить •
Вымолить • Вымолоченный • Вымораживание • Выморенный •
Вымороженный • Выморочный • Вымоченный • Вымощение • Вымпел •
Вымучить • Вымчать • Вымываю • Вымыкание • Вымысл и вымысел •
Вымытие • Вымышление • Вымолить • Вымененный • Вымеренный • Вымя
• Вымятый • Вынашивальщик • Вынзети • Вынесенный • Вынизанный •
Вынимание • Выносить • Выношенный • Выношу • Выну • Вынуждаю •
Выныривание • Вынюхание • Вынянченный • Вынятый • Выостряю •
Выпадaние • Выпадок • Выпадочная трава • Выпад • Выпаженный •
Выпаиваю • Выпаление • Выпалзывание • Выпаливаю • Выпалый •
Выпаренный • Выпариться • Выпасти • Выпахание • Выпачканный •
Выпашь • Выпекаю • Выпелица • Выпережение • Выпертый • Выпечатание
• Выпечение • Выпивaниe • Выпиление • Выпирание • Выписанный •
Выпитый • Выпихивание • Выплавка • Выплавок • Выплаканный •
Выплатить • Вьплевывание • Выплескивание • Выплетание • Выплывание •
Выплюнутый • Выплясывание • Выпоение • Выполаскивание • Выползть •
Выполировать • Выполнение • Выполотый • Выпользованный •
Выпоражнивание • Выпоротие • Выпор • Выпотрошить • Выпотеть •
Выправка • Выпрашивание • Выпроводить • Выпрокидывание •
Выпрошенный • Выпрысканный • Выпревание • Выпрягaниe • Выпрядение
• Выпряжка • Выпрямляю • Выпуклость • Выпускаю • Выпутание •
Выпучиваю • Выпущенный • Выпь • Выпытанный • Выпевание •
Выпестованный • Выпехиваю • Выпяленный • Выработание и
вырабатываниe • Выравнивание • Выражаю • Выразуметь • Выраниваваю •
Вырастайте • Вырвание • Вырделый • Вырезуб • Выровление • Выродок •
Выронение • Вырослый • Вырубание • Выруганный • Выручаю •
Вырывание • Вырезание • Вырядиться • Высадка • Высаленный •
Высасываю • Высватание • Высверление • Высвистывание • Высвобождаю •
Высворивaниe • Высеребрение • Высидка • Высинение • Выскабливание •
Высказываю • Выскакивание • Выскальзываю • Выскобление • Выскочение
• Выскребaниe • Выслание • Выслуга • Выслушаниe • Высмаливание •
Высмаркивание • Высматривание • Высмоление • Высморкание •
Высмотрение • Высовывание • Высокий • Высокоблагородие •
Высоковатый • Высоковерхий • Высоковыйный • Высокоглаголание •
Высокоглядаю • Высокодержавный • Высокодостойный • Bыcoкomoнapший
• Высокомочный • Высокомысленно • Высокомерие • Высоконек •
Высокопарный • Высокоповелительный • Высокопочитание •
Высокопревосходительный • Высокопреосвященный • Высокопреподобие •
Высокородие • Высокорослый • Высокоречивый • Высокосердый •
Высокость • Высокоумие • Высокоцарствую • Высолить • Высосание •
Высота • Высохлый • Высочайше • Выспать • Bыспрашивaниe •
Выспренний • Выспрошение • Выспрь • Выспеваю • Выставка • Выстаиваю
• Выстегание • Выстигание • Выстилание • Выстой • Выстойка •
Выстраивание • Выстрагиваю • Выстригание • Выстрогaниe • Выстроение •
Выстрочение • Выстреление • Выстужаю и выстуживаю • Выступaние •
Выстываю • Высунутый • Высушение • Высыланиe • Высыпание •
Высыпаюсь • Высыпка • Высыхание • Высевание • Высекание • Высеяние •
Вытаивание • Выталкивание • Вытапливание • Вытаптывaниe •
Вытаривание • Вытаскиваю • Вытачивание • Вытащенный • Вытаяние •
Вытвержение • Вытекaние • Вытеребление • Вытерпливание • Вытертый •
Вытесание • Вытечение • Вытирание • Вытискание • Вытиснуть •
Выткание • Вытный • Выталкание • Вытолковываю • Вытолочение •
Вытолки • Вытопление • Вытоптание • Выторгование • Вытормошить •
Выточение • Вытравка • Вытребование • Вытрезвливание • Вытрепанный •
Вытрясаю • Вытуливаю • Вытупить • Вытуриваю • Вытчик • Вытье •
Вытеснение • Вытягивание • Выудить • Выутюженный • Выучение •
Выхаживание • Выхарканный • Выхваление • Выхватанный • Выхлебание •
Выхлестнуть • Выхлопотание • Выходец • Выходиться • Выходка • Выхожу
• Выхолаживаю • Выхоление • Выхоложение • Выцарапание • Выцвелый •
Выцежение • Вычеканенный • Вычернение • Вычерпание • Вычесание •
Вычетный • Вычиненный • Вычисление • Вычистка • Вычитание •
Вычитываю • Вычищаю • Вычтение • Вышарение • Выше • Вышедший •
Вышесказанный • Вышеупомянутый • Вышибание • Вышивaниe • Вышина
• Вышитие • Вышка • Вышколение • Вышний • Выштукатурение • Вышу •
Выщечение • Выщипанный • Выщупанный • Bыедание • Выездка • Выя •
Выяснивает • Вью • Вьюга • Вьюк • Вьюн • Вьюрок • Вьюрок • Вьюсь •
Вьючный • Вьюшка • Веверица • Ведатель • Веер • Вежа • Вежда •
Вежество • Вежливо • Векование • Векош • Век • Вем • Bенa • Венец •
Векик • Вено • Венок • Венценосец • Венчание • Веню • Вера •
Верноподданнический • Верность • Вероимание • Вероломец •
Вероотметник • Вероподобие • Bеpoпpoповедaниe • Вероятие • Веруемый •
Весило • Вестимо • Вес • Ветвенный • Ветерок • Ветийственный • Веткa •
Ветренек • Ветреница • Ветрило • Ветрогон • Ветромер • Ветроносец •
Ветромление • Bетр • Ветую • Веха • Вечно • Вечно-памятный • Вечность •
Вешалка • Вешаной • Вещание • Bею • Вяжу • Вязел • Вязение • Вязига •
Вязить • Вязка • Вязник • Вязну • Вязовый • Вязожелдь • Вяз • Вязь •
Вяканье • Вяление • Вяну • Вяха • Вящше • Виссонный
Г
Г • Гавватá • Га • Гава • Гавань • Гавкать • Гагара • Гагара болотная •
Гагара куйка • Гагарей • Гагат • Гагка • Гаггрена • Гагкун • Гадание •
Гадина • Гаевник • Гаер • Гаждаю • Гажe • Газетный • Газофилакия • Гай •
Гай • Гаевый • Гайдук • Гайка • Гайно • Гайтан • Гаковницa •
Галантерейный • Галенок • Галера • Галиан • Галиотный • Галка •
Галлерейный • Галмей • Галстук • Галун • Галушка • Гальон • Ганание •
Гарантирую • Гардеробный • Гардина • Гарем • Гарканье • Гармония •
Гарнец • Гарнизонный, • Гарнитуровый • Гарпиус • Гарт • Гарусный •
Гасары • Гасило • Гасло • Гасну • Гас • Гать • Гаубица • Гауфуница • Гачи •
Гачу • Гашеный • Гащи • Гбение • Гвардеец • Гвожжу • Гвоздика • Гвоздик
• Гвоздичка • Гвоздище • Где • Геван • Геенна • Гей • Гейдук • Генварский •
Генеалогический • Генералитет • Генеpaлиссимус • Генеральный •
Генеральский • Генерал-штаб • Гений • Генуезец • Географический •
Геодезия • Геометрия • Георгий • Геральдика • Гербик • Германец •
Гермафродит • Герой • Герольдия • Герольдмейстер • Герольдский •
Герцогиня • Гессенец • Гетманский • Гзымс • Гибель • Гибкий •
Гиблемость • Гигантов • Гидрографический • Гидростатика • Гиз • Гик •
Гиль • Гильдейский • Гимнастический • Гимнический • Гину • Гирька •
Гирланд • Гиря • Гишпанец • Гиена • Глава • Главня • Главоусечник •
Главотяж • Глагол • Глаголю • Гладенький • Гладный • Гладотворю •
Гладствую • Глаза • Глазет • Глазище • Глазки веселые • Глазный •
Глазомерно • Глазун • Гланец • Гласно • Глас • Глезна • Глет • Глива •
Глина • Глипание • Глиста • Глистник морской • Глистница • Глистогонная
мазь • Глобус • Глодание • Глонуть • Глохнуть • Глох • Глубже • Глубник •
Глубокий • Глубоковатый • Глубокомысленно • Глубокоречивый •
Глубокость • Глузг • Глумилище • Глупенький • Глупыш • Глупею •
Глухарь • Глухий • Глыба • Гленистый • Глядеть • Глянец • Глянуть •
Глянцоватый • Гнание • Гнетение • Гнида • Гнидник • Гнилость •
Гноеватый • Гноетечение • Гной • Гну • Гнусарь • Гнусно • Гнусоименитый
• Гнуство • Гнутый • Гнушаю • Гнушение • Гневаюсь • Гневливость •
Гневонеистовый • Гнев • Гнедочалый • Гнедый • Гнездарь • Гнездовиение •
Гнездовый • Гнюс • Го • Гобзование • Гобойный • Говно • Говорение •
Говейный • Говядина • Гоголь • Гоготание • Година • Годится • Годичный •
Годно • Годе • Гоже • Гожу • Гожусь • Гой • Голавль • Голбец • Голдовник •
Голенастый • Голенище • Голень • Голец • Голец • Голизна • Голик • Голица
• Голка • Голландец • Голо • Голова • Головач • Головашки • Головешка •
Головизна • Головня • Головня • Головоломный • Головолом • Головорез •
Головство • Головчатый • Головщик • Головы • Голодаю • Гололедица •
Голомя • Голосистый • Голоть • Голоусый • Голошу • Голстиния • Голубень
• Голубенок • Голубец • Голубизна • Голубиный • Голубичник • Голубище •
Голубый • Голубь • Голыдьба • Голь • Голеемый и големый • Голею •
Голяшка • Гомзуля • Гоможу • Гомола • Гомон • Гомоню • Гомоюн •
Гoнeниe • Гонец • Гонзаю • Гонимый • Гонтина • Гончий • Гоны • Гоню •
Гора • Гораздо • Горазд • Горбатый • Горволь • Горделивец •
Гордомысленный • Гордословец • Гордость • Горд • Гордынный • Горе •
Горемыка • Горенка • Горестно • Горечавка • Горечь • Горжусь •
Горизонтально • Гористый • Горихвостка • Горище • Горланенье • Горленка
сарацинская • Горлец • Горлище • Горлопятина • Горлышко • Горлянка •
Горлянка • Горлянка • Горнее место • Горнец • Горнило • Горница •
Горновый • Горное училище • Горностаевый • Горнушка • Горн • Горный •
Горный княжек • Городище • Городнический • Городня • Городовый •
Городок • Городский • Городьба • Горожанин • Горожение • Горокоп •
Горохищный • Гороховин • Горошу • Горский • Горстаю • Гортанная трава •
Гортанный • Гортанобесие • Гортань и гортан • Горце • Горчак • Горчица •
Горчу • Горшечек • Горший • Горшок • Горюю • Горячесть • Горе • Горелка •
Госпитальный • Господа • Господарев • Господин • Господичь • Гостебник •
Гостеприимный • Гостиная • Гостинец • Гостиное • Гостиный • Государев •
Готовальня • Готовление • Готский • Гофмаршал • Гоффуриер • Гошпиталь •
Гощение • Грабеж • Грабельки • Грабина • Грабитель • Грабли • Грабштих •
Гравилат • Гравер • Градарь • Градежный • Градина • Градобитный •
Градоблюдие • Градоборец • Градовзятие • Градодержатель •
Градодержательствую • Градоемство • Градожитель • Градоначальник •
Градоправитель • Градоразорение • Градский • Градус • Град • Град •
Гражданин • Гражду • Грай • Грамматика • Гранадерский • Граната • Гранд
• Гранение • Гранит • Граница • Грановитый • Гран • Грань • Графинин •
Графин • Графиня • Грация • Грачачий • Гребенка • Гребеновидный •
Гребеночный • Гребенщик • Гребень • Гребецкий • Гребешок • Гребло и
гребок • Гребнище • Гребный • Греженье • Грезет • Грезновный • Гремлю •
Гремучая змея • Гремучий камень • Гремушка • Гренадер • Греция •
Грецкая губка • Греча • Греча дикая • Гречанка • Гречина • Грешневик •
Гривастый голубь • Грибище • Грибовидный • Грибовница • Гриб • Грибок
• Грива • Грива конская • Гривенка • Гривенник • Гривистый • Гривна •
Григорий • Грифель • Гриф • Гробище • Гробля и гребля • Гробница •
Гробоздатель • Гробокопатель • Гробокрадца • Гроб • Гродетур • Грожение
• Грозительный • Громада • Громдола • Громкий • Громление • Громный •
Громовая стрела • Громовержец • Громовый • Громогласие • Громозвучный
• Громоздно • Громопламенная пещь • Гром • Гросс-мейстер • Гротесковый
• Грот • Грот • Грохотанье • Грошевик • Грубитель • Груда • Грудастый •
Грудень • Груди • Грудная трава • Грудник • Грудница • Груздь, • Грузило •
Гpунa • Грунь • Группа • Грустливый • Груша • Грушевидный • Грушевина
• Грушица • Грушка • Грущу • Грыжа • Грыжная трава • Грыжный •
Грызение • Греховный • Греховодник • Греховность • Грехолюбец •
Грехопадение • Грехотворник • Грех • Грею • Грядка • Гряду • Грязно •
Грянуть • Губа • Губа • Губа • Губернаторов • Губистый • Губитель •
Губища • Гублю • Губный • Губный • Гудение • Гудеть • Гужевый • Гуза •
Гузанье • Гузица • Гузионная кишка • Гузка • Гузно • Гулей • Гул • Гуль •
Гульба • Гульфик • Гулю • Гулявица • Гуляка • Гуляф • Гуляю • Гуменник •
Гуменцо • Гуменцо попово • Гумми • Гуммигут • Гумно • Гунь • Гуньба •
Гунявый • Гуртик • Гуртовый • Гурт • Гурчу • Гурьба • Гусак • Гусак •
Гусарский • Гусарь • Гусельник • Гусеница • Гусиная лапка • Гусиная
пажить • Гусиный • Гусли • Густера • Густо • Густобородый • Густобровый
• Густоватый • Густоволосый • Густозеленый • Густость • Гусыня • Гусь
казарка • Гуся • Гутей • Гутор • Гуща
Д
Д • Да • Да • Дабы • Давешний • Давило • Давненько • Даже •
Дакальщик • Далекий • Далеко • Далматский • Даль • Дальновидность •
Дальность • Дама • Даниил • Дания • Данная • Данник • Данный • Данщик
• Дарение • Дароносица • Дарствование • Датель и даятель • Датский •
Дача • Дачанин • Даю • Два • Двадевяносто • Двадесятый •
Двадцатилетний • Двадцатый • Дважды • Дванадесять • Дверище •
Двигание • Двое и двои • Двоекратно • Двоелистник • Двоение • Двойка •
Двоильщик • Двойни • Двойственно • Двоитель • Двоконный • Дворецкой •
Дворянин • Двою • Двоюродный • Двоязычие • Двоякий • Двуверхий •
Двувесельный • Двуглавый • Двугодовалый • Двудневие • Двузубый •
Двуконечный • Двукопытый • Двукровный • Двукрылый • Двулистник •
Двулистный • Двуличный и двулишневый • Двулетие • Двуместный •
Двумесячный • Двуногий • Двупудовик • Двусвещие • Двусложный •
Двусмысленно • Двуснастный • Двусотый • Двустишие • Двуутробка •
Двуфунтовый • Двуцветный • Две • Двести • Де • Дебелость • Дебрь •
Деверь • Девесил и девятисил • Девиз • Девтерь • Девяносто •
Дeвянocтoлетний • Девятерик • Девятерицей • Девятидневный •
Девятильник • Девятилетний • Девятины • Девятнадцать • Девятьсот •
Девятичный • Деготь • Дедикация • Дежурный • Деисус • Декабрский •
Декламировать • Декокт • Декорация • Делва • Делводеля • Делфин •
Демевство • Демократический • Демонов • Демьянка • Денежен •
Денежник • Денежный • Денница • Деньщик • День • Деньга • Деньник •
Департамент • Депешь • Депутат • Дербничок • Дервиш • Дергание •
Дергач • Деревенька • Деревенею • Деревнишка • Деревня • Дерево •
Держава • Держалка • Держи дерево • Держка • Дерзание • Дермо •
Дернина • Дернул • Дерн • Деру • Дерюга • Деряба • Десна • Десница •
Деснишный • Десный • Десятерик • Десятерицей • Десятидневный •
Десятимесячный • Десятина • Десятоначальник • Десятословие •
Десятострунный • Десятский • Дешевизна • Джид • Диван • Дивий • Дивно
• Дидрахма • Дикарь • Дикая рябина • Дикий • Дикобраз • Диковатый •
Диковина • Дикомыт • Дикое мясо • Дикость • Дикуша • Динократия •
Динарий и динар • Диплом • Дира • Дирижировать • Дисциплина • Дискос
• Дистиллирование • Дитя • Дичаю • Дишкант • Диаволенок • Диадима •
Диаконник • Диак • Диалект • Диалектика • Диаметр • Диета • Диоптрика •
Дланный • Длато • Длина • Для • Для того что • Для чего • Дмение •
Дневальный • Днесь • Дни • Днище • Днюю • До • Доба • Добавка •
Добивание • Добиваюсь • Добивка • Добирание • Добираюсь •
Доблественно и доблестно • Добор • Добрасывание • Добриваю • Добро •
Доброприличен • Добровольно • Доброглаголивый • Доброгласный •
Доброденствие • Добродушие • Добродева • Добродей • Доброзвучный •
Доброжелатель • Доброзрачие • Добролюбец • Добром • Добронравие •
Доброплодный • Добропорядочно • Доброросленный • Доброречивый •
Добросердечие • Добросовестие • Доброта • Доброучительный •
Доброшенный • Добрый • Добрызгивание • Добрее • Добрю • Добужаюсь •
Добывание • Добегаю • Доваливаю • Доведение • Доведь • Довезение •
Довершаю • Довиваю • Довинчиваю • Довираюсь • Довлетворю • Довлеет •
Довлю • Доводный • Довожу • Доволакиваю • Доволь • Доведывание •
Довенчать • Доверение • Довесок • Довешиваю • Довязываю • Догадка •
Догораю • Доглаживание • Догматический • Догнание • Договаривание •
Договариваюсь • Догонка • Догораживание • Догребаю • Догружаю •
Догулять • Додавание • Додалбливание • Доданный • Додвигание •
Додержание • Додирание • Додираюсь • Доднесь • Додоить • Додор •
Додружиться • Доделание • Доеная корова • Дожаривается • Дожатый •
Дождевный • Дожевываю • Дожжевик • Дожжевый • Дожжение • Доживаю
• Дожигаю • Дожидание • Дожимаю • Дожинание • Дозваться • Дозволение
• Дозде • Доземный • Дозираю • Дознанный • Дозорный • Дозреваю •
Дозываю • Дозела • Доигрывание • Доимка • Доимщик • Дойная корова •
Доискиваю • Дойти • Доказание • Докалывание • Доканчивание •
Докармливаю • Докатывание • Докачиваю • Доквашивание • Докидывание
• Докисание • Докладка • Докладный • Доклевывание • Доклеивание •
Докликаться • Доклонение • Доковка • Доколачивание • Доколотый •
Доколупываю • Доколе • Докончальная грамота • Докончанный •
Докопание • Докопленный • Доколоть • Докопленный • Докоптелый •
Докошенный • Докраиваю • Докрасна • Докрашение • Докропать •
Докручиваю • Докрываю • Докторский • Докуда • Докука • Документ •
Докупаю • Докуривание • Докучаю • Докушиваю • Долавливание •
Долагаю • Доламывание • Долбеж • Долгий • Долговолосый •
Долговременность • Долговый • Долговечно • Долговечный • Долговязый •
Долгогривый • Долгоденственно • Долгоживотие • Долголетиe • Долгонек •
Долгоногий • Долгоносик • Долгоносый • Долгополый • Долгорукий •
Долгота • Долготерплю • Долгохвостик • Долгошейка • Долгошея •
Долгошерстный • Долгоязычный • Долг • Долетаю • Должайший •
Долженствую • Должики • Должник • Доливание • Долина • Долитый •
Доложенный • Долой • Долотный • Долу • Дол • Долька • Дольный •
Долеваю • Долее • Долезаю • Доля • Дома • Домазывание • Доматываю •
Домахнуть • Домашний • Домачивание • Домащивание • Домежевываю •
Доменный • Дометание • Дометанный • Дометаю • Дометывание • Домик •
Доминаю • Домино • Домище • Домка • Домовитость • Домовище •
Домовничаю • Домовный • Домоводство • Домовой • Домогательство •
Домоздатель • Домой • Домолачивание • Домолотый • Домолоченный •
Домоправитель • Домородный • Домороженный • Домостроитель •
Домоседка • Домотанный • Домощение • Домчать • Дом • Домывание •
Домышление • Домеривание • Домечаю • Домешивание • Домятый •
Донашиваю • Дондеже • Донесение • Донизанный • Донимаю • Донник •
Донный • Доносителев и доносчиков • Доношение • Доносчик • Донский •
Донский или казацкий можжевельник • Донце • Дон • Доныне •
Донюхиваю • Донятый • Доорать • Дополудни • Допаиваю • Допалзывание
• Допалывание • Допарываю • Допекаю • Допельшнеп • Допертый •
Допечатание • Допивание • Допиливание • Допираю • Дописание •
Допитый • Допихивание • Доплачивание • Доплетаю • Доплывание •
Доплясывание • Дополаскивание • Доползaниe • Дополна • Дополнение •
Дополосканный • Доправа • Допрашиваю • Допроситься • Допросный •
Допрыгивaние • Допрыскивание • Допреваю • Допрядение • Допрянуть •
Допускание • Допытывание • Допевание • Дорабатывание • Дорастаю •
Дордеть • Дорога • Дорогий • Дородность • Дорожаю • Дорожка •
Дорожник • Дорожный • Дорожу • Дорожчатый • Дорофей • Дорубание •
Дорывание • Дорезание • Дориносимый • Досада • Досажение •
Досасывание • Досверление • Доселе • Досиживaниe • Доска •
Доскабливание • Досказывание • Доскакивание • Доскан • Доскобление •
Доскребание • Дослужение • Дослушание • Досматривание • Досмеяться •
Досолить • Дососание • Доспевание • Доспеть • Доставание • Достает •
Достается • Досталь • Достаток • Достаюсь • Достегание • Достигaние •
Достилание • Достоблаженный • Достоверно • Достодолжно • Достойно •
Достоит • Достоненавистный • Достопамятно • Достоподражательный •
Достопочтение • Достопримечательный • Достославно • Досточестно •
Досточудный • Достояние • Достраивание • Дострачивание • Достригание
• Дострогание • Достроенный • Дострочение • Достреление • Достряпание
• Доступание • Досуг • Досужий • Досужный • Досушение • Досчитанный
• Досылаю • Досыпание • Досыта • Досыхание • Досевaниe • Досекание •
Досюда • Досягаю и досязаю • Дотапливание • Дотаскивание •
Дотачивание • Дотащить • Дотверживaниe • Дотворяю • Дотеребление •
Дотесывание • Дотирание • Дотолочь • Дотоле • Доточение • Доточный •
Дотравливание • Дотрачение • Дотрепанный • Дотрагивание • Дотыкаю •
Дотыкаюсь • Дотягивание • Доучивание • Дохлебание • Дохлый •
Дохновение • Доходно • Дохожу • Доцеживание • Дочернин и дочерин •
Дочерчение • Дочесание • Дочиста • Дочитываю • Дочищаю • Дочь •
Дошагнуть • Дошвыривание • Дошивание • Дощаник • Дощан • Дощаный и
дощатый • Дощипывание • Доедание • Доезд • Доезжание • Дою • Драгий •
Драгоценность • Драгунский • Дражае • Дражнение • Драка • Драконова
кровь • Дракон • Драма • Драматургия • Дранина • Драница • Драние •
Дратва • Драхва • Драхма • Драчие • Драчливость • Дребедень • Дребезги •
Древеса • Древле • Древо • Древо жизни • Древоделание • Древцо • Дреки •
Дрема • Дремание • Дремлик • Дремлю • Дресва • Дресвяник • Дробина •
Дробление • Дробница • Дробный • Дробовик • Дробязник • Дрова •
Дровни • Дроводел • Дровоносец • Дровосек • Дровяник • Дрога • Дроги •
Дрогливый • Дрожди или дрожжи • Дрожу • Дрозденок • Дрок • Дрот •
Дрочень • Дрочона • Дрочу • Другак • Другой • Другов • Дружелюбивый •
Дружески • Дружина • Дружка • Дружно • Дружу • Друзк • Дручу •
Дрыхну • Дрябловатый • Дряблю • Дрябну • Дрягание • Дрягилев • Дрягота
• Дрязг • Дрянно • Дрянь • Дряселую • Дряхлец • Дряхлую • Дряхлый •
Дека • Дубас • Дубец • Дубина • Дубка • Дубоноска • Дубрава • Дубровка •
Дуб • Дуб морской • Дубянка • Дубаненье • Дуга • Дудак • Дудка • Дужка •
Дуло • Дульная часть • Дуля • Дума • Думец • Думно • Думной дворянин •
Думной дьяк • Думный человек • Дунай • Дуновение • Дупло • Дура •
Дурак • Дуралей • Дурман • Дурненько • Дурно • Дурно • Дурноватый •
Дурь • Дутик • Духи • Духоборец • Духовенство • Духовная • Духовник •
Духовница • Духов день • Духом • Душевредник • Душегрея • Душегубец •
Душеловительный • Душелюбец • Душение • Душенька • Душеный •
Душепагубный • Душеполезный • Душеприказчик • Душеспасительный •
Душетлительный • Душистый • Душица • Душки • Душник • Душничек •
Душно • Душок • Душу • Дую • Дуюсь • Дщан • Дщерь и дщи • Дщица •
Дыба • Дымистый • Дымка • Дымление • Дым земляной • Дымящий • Дыня
• Дыхало • Дышельный • Дышу • Диавол • Диаконица • Дьяк • Дьяк •
Дьячей или дьячий • Дьячек • Дева • Деваю • Деверь • Девица • Дедина •
Деемый • Дееписание • Дежа • Деи • Дележный • Делец •
Делопроизводство • Делосказатель • Дельно • Делю • Детель • Детеныш •
Детоводитель • Детолюбие • Детородный • Детская • Дею • Дюжесть •
Дюжина • Дюжий • Дюймовый • Дягиль • Дяглиц • Дядин • Дятел •
Дятельни • Дятлина
Е
Е • Евангелист • Еввa • Евнух • Еврашка • Еврей • Европа • Евхаристия
• Ега • Ега баба • Eгдa • Егермейстер • Египетский • Егира • Его • Егожу •
Егоизм • Еда • Едва • Единакий • Единачество • Единоборец • Единобрачие
• Единовластитель • Единовременник • Единовсельник • Единоверец •
Единогласие • Единодержавие • Единодушие • Единожды • Единозвучный •
Единоземец • Единоименный • Eдинокровный • Единолетный •
Единомысленно • Единонравие • Единообразие • Единоокий •
Единоплеменник • Единоплясник • Единорог • Единородный •
Единосоветен • Единость bеры • Единоутробный • Единохудожник •
Единощи • Единственно • Еже • Ежа • Ежеват • Ежевика • Ежевременно •
Ежегодно • Ежели • Ежеминутно • Ежемесячно • Еженедельно • Ежечасно
• Ежовина • Еж морской • Eзepo • Ез • Ей • Елбот • Еле • Елей • Еленец •
Елена • Елений • Елеопомазание • Елеосвящаю • Елец • Елижды • Елико •
Елизавета • Елисей • Елисейские • Еллада • Еловый или елевый • Емец •
Ему • Епакта • Епанечка • Епархиальный • Епископия • Епитафия •
Епитимья • Епитрахиль • Епоха • Ербоиз • Ергак • Ересь • Ерик • Ерлык •
Ерник • Еродиев • Ерошка • Ерошки • Ершевый • Ер • Еры • Ерыга • Ерь •
Есаул • Есенний • Есмь • Естественно • Естествословие • Есть ли • Етот •
Ефес • Ефимок • Ефрейтор • Ефросина • Ехидна • Еще • Ефимоны •
Ефирный • Ефиопия • Евангелие
Ж
Ж • Жаба • Жаба • Жаберный • Жабик • Жабинец • Жабий • Жабник •
Жабный • Жабрица • Жабрей • Жабры • Жабры чертовы • Жаворонков •
Жагра • Жадаю • Жалкий • Жало • Жалоба • Жаловальный • Жалостливый •
Жалуется • Жалуюсь • Жальный • Жаль • Жалю • Жара • Жаркая икра •
Жаркая часть • Жаркий • Жаркое • Жаркой цвет • Жаровая туша •
Жаровник • Жаровня • Жар • Жар птица • Жарю • Жатва • Жбан • Жвака •
Жгу • Жгутить • Ждание • Жe или ж • Жевание • Жегавица • Жезлобиение •
Жезл • Жезл размерный • Желаемый • Желвак • Желвь • Железа • Желкну •
Желна • Желоблю • Желтая бользнь • Желтобрюшка • Желтоватый •
Желтозеленый • Желтоволосый • Желтоколичный • Желток • Желтолен •
Желтопузик и желтопуз • Желтосливник • Желтость • Желтоцвет •
Желтяница • Желтяница • Желудки • Желудок • Желудь • Желчный •
Железа • Железа • Железина • Железистый • Железно • Железник •
Железница • Железный • Жеманно • Жемок • Жемчуг • Жем • Жена •
Женѝшце • Женолюбивый • Женонеистовство • Женоненавистник •
Женонравный • Женообразный • Женопокоривый • Женский • Жену •
Женщина • Жердочка • Жеребей • Жеребей тяглой • Жеребенок • Жерло •
Жерновки • Жерноков • Жеровина • Жертва • Жертвоприношение • Жеруха
• Жерчий • Жестер • Жесткий • Жестокосердие и жестосердие •
Жестокость • Жестею • Жестянка • Жжение • Живете • Живет • Живитель •
Живлю • Живодавец • Живодерный • Живое • Живокость • Живоначалие •
Живоносный • Живописание • Живость • Животворение • Животина •
Животная болезнь • Живoтнoe • Живорастение • Животный •
Животолюбив • Живот • Живучий пластырь • Живущий • Жигнуть •
Жигунец • Жигучий • Жиденький • Жидовик • Жидовник • Жидовские
вишни • Жидовский • Жидомор • Жид • Жидею • Жижа • Жиже •
Жизненный • Жизнедавец • Жизнь • Жила • Жила • Жилецкий • Жилистый
• Жилицын • Жилка • Жило • Жильный • Жилюсь • Жимолость • Жирно •
Жирная земля • Жировый • Жиры • Жирею • Житейский • Житель • Житии
и житьи • Жительство • Житник • Житник • Житница • Житомерие •
Житопродавец • Житохранилище • Житье • Жму • Жмусь • Жнецо •
Жогарк • Жолн • Жолобоватый • Жолток • Жолудь • Жопа • Жох • Жранье •
Жребя • Жребий • Жребодаяние • Жрение • Жру • Жрусь • Жужелица •
Жужжание • Жуканье • Жук • Жулан • Жупел • Журавленок • Журавлиный
hocok • Журавлиный • Журан • Журин • Журнал • Журчание • Журьба •
Жучка • Жучки • Жую
З
З • За • Заамвонный • Заарендовать • Забава • Забалакиваюсь •
Забвение • Забрежный • Забивание • Забиваюсь • Забивка • Забирание •
Забитый • Забияка • Заблаговременно • Заблаживаю • Заблеклый •
Заблуждаю • Забобоны • Забубенный • Забойка • Забораниваю • Заборец •
Забота • Забракованный • Забрало • Забранить • Забрание • Забранный •
Забрасывание • Забриваю • Заброжу • Заброшенный • Забрызгивание •
Забулдыга • Забываю • Забегание • Забеленный • Завазживаю • Завакшиваю
• Заваление • Завастриваю и заостриваю • Заващиваю • Заведение •
Завергаю • Завернутый • Завертка • Заверть • Завечереть • Завиваю • Завида
• Завидование • Завидеть • Завинченный • Завираю • Завиружка •
Зависимость • Завиствую • Завишу • Завладение • Завлечься • Заводно •
3aвoeвaниe • Завожу • Завожусь • Завозный • Заволакиваю • Заволока •
Заволочный • Завопить • Заворачивание • Заворковать • Завороженный •
Заворот • Завостренный • Завсе • Завтра • Зaвтpaкaниe • Завтрешний •
Завыть • Завеваю • Заведомо • Завеса • Заветный • Заветренелый • Завет •
Завешиваю • Завещавается • Завядаю • Завязанный • Завязаю • Завязной
kopehь • Завязую • Завязший • Завязываю • Завязываю • Завякаться •
Завялый • Загавливаюсь и заговляюсь • Загаданный • Загадить • Загадка •
Заганиваю • Загаркать • Загасаю • Загачиваю • Загашаю • Загащиваюсь •
Загвазживаю • Загибание • Заглавие • Заглаженный и заглажденный •
Заглазеться • Заглохлый • Заглядчивый • Загнание • Загниваю • Загнусить •
Загнутый • Заговаривание • Заговляюсь • Заговоренный • Заговенье •
Заголовок • Загонка • Загораживание • Загораю • Загораюсь • Загорбок •
Загордиться • Загоревать • Загорланить • Загорный • Загородка •
Загородный • Загорье • Загорелый • Заграбить • Заграждаю • Заграничный •
Загребальный • Загрезить • Загреметь • Загривок • Загрозить •
Загромоздить • Загрохотать • Загрубить • Загрубелый • Загружаю и
загруживаю • Загрустить • Загрызаю • Загреваю • Загрязненный • Загудить •
Загуливаю • Загуменный • Загустеваю • Задавание • Задавление • Задается •
Заданный • Задарение • Задаток • Задверный • Задвигание и задвигивание •
Задворный • Задергивание • Задержание и задерживание • Задернутый •
Задивиться • Задирание • Задичиться • Задница • Задобривание • Задок и
задинка • Задолбить • Задолго • Задолжавший • Задом • Задорение •
Задорина и задоринка • Задорливый • Задорожиться • Задор • Задремать •
Задрожать • Задрягать • Задувание • Задудить • Задумчиво • Задурачиться •
Задушевный • Задушение • Зад • Зады • Задымить • Задыхаюсь • Задышать •
Задевание • Заделание • Задетый • За еже • Заежиться • Заемлю •
Заерошиться • Заец • Зажаренный • Зажатие • Зажелтить • Заживает •
Заживление • Зажига • Зажигаю • Зажилить • Зажимание • Зажинаю •
Зажиреть • Зажитник • Зажитое • Зажора • Зажужжать • Зажурить •
Зазваниваю • Зазванный • Зазвенеть • Зазвонный колокол • Заздаюсь •
Заздравный • Зазелениться • Зазимовать • Зазираю • Зазнaemо • Зазнать •
Зазнобить • Зазубрить • Зазываю • Зазяблина • Заигрывание • Заика •
Заимный • Заимодавец • Заимообразный • Заимствование • Зайти •
Зайченок • Зайчик • Зайчина или зайчинка • Закабаление • Закаблучие •
Закадычный • Заказание • Закаление • Закаленный • Закалываю •
Закалякаться • Закапать • Закапчивание • Закармливаю • Закататься •
Закатник • Закат • Закачиваю • Закашивание • Закашлять • Заказчик •
Закваса • Закиданный • Закипаю • Закисание • Закладенный • Закладка •
Заклание и заколение • Заклеванный • Заклеенный • Заклейменный •
Заклепанный • Закликаю • Заклинание • Заклиниваю • Заключаю •
Заклятие • Закопанный • Закожный • Заколачивание • Заколашиваюсь •
Заколдованный • Заколебать • Заколение • Заколоброживаю • Заколочение •
Заколупываю • Закол • Заколыхать • Заколеть • Закомплетный • Законник •
Законоблюститель • Законный • Законодавец • Законоискусство •
Законопачение и законопачивание • Законополагаю • Законопреступаю •
Законоучитель • Законохранитель • Закон • Закопание • Закоптеть • Закоп •
Закоржавелый • Закоренелость • Закормить • Закоснелый • Закостенелый •
Закоулок • Закочевать • Закоченелый • Закраиваю • Закраина • Закракать •
Закрапанный • Закраснеть • Закрашение • Закривление • Закричать •
Зaкpoвeниe • Закров • Закром • Закропанный • Закружение • Закручивание
• Закручиниться • Закрывание • Закрепа • Закорюченный • Закрякать •
Закудахтать • Закуликать • Закупание • Закупаренный • Закупаю • Закуп •
Закурить • Закуска • Закутанный • Закутить • Закут • Закутывание •
Закушивание • Зала • Залавок • Залагаю • Заладить • Заламывание •
Заласить • Залащивание • Залаять • Залгать • Залежалый • Залетаю • Залещи
• Заливание • Зализанный • Заловить • Залога • Залог • Залой • Залощение •
Залп • Залудить • Залупание • Залучаю • Зальнуть • Залезаю • Залениться •
Залепка • Зamaзaниe • Заманенный • Зamapaниe • Зamapкa • Замасленный •
Заматывание • Замахать • Замачивание • Замащиваю • Замаяться •
Замерзание • Замерлый • Заметание • Заметаю • Заметный невод • Заметы •
Заминание • Замираю • Замирение • Замкнутый • Замоклый • Зáмок •
Замолаживается пиво • Замолаживает • Замолачиваю • Замолвить •
Замолчание • Замораживание • Замореный • Замороженный • Заморский •
Заморщиться • Заморье • Замотать • Замоченный • Замочник • Замужняя •
Замуравиться • Замусленный • Замутить • Замученный • Замушнить •
Замчать • Замчище • Замша и замшица • Замывание, • Замыливаю •
Замысел • Замытый • Замычать • Замычка • Замышленник • Замолить •
Замена • Замесить • Замета • Замешанный • Замешиваю • Замешиваюсь •
Замешиваюсь • Замешкать и замешкаться • Замятие • Замятый • Занавес •
Занашиваю • Зaнe • Занемочь • Занесение • Занизать • Занимание •
Занимаюсь • Заноженный • Заносчиво • Заночевать • Заношеный • Заношу •
Занятие • Заобыклый • Заозерный • Заостриваю и завастриваю •
Заохочивание • Заочно • Западаю • Западение • Западный • Западня •
Запаивание • Запакостить • Запаление • Запалзывание • Запаливаюсь •
Запальчиво • Запал • Запалываю • Запалый • Запаляю • Запамятование •
Запариваю • Запасаю • Запаханный • Запахнуть • Запахнуться • Запах •
Запачканный • Запашка • Запекание • Запеняние • Запертый • Запечалиться
• Запечатание • Запечек • Запивание • Запикать • Запиление •
Запинательный • Запирание • Запирательство • Запираю • Запироваться •
Записание • Запихивание • Заплаканный • Заплата • Заплата • Заплатить •
Заплаченный • Заплевание • Заплесканный • Заплетание • Заплеушина •
Заплечье • Заплот • Заплутаться • Заплутоваться • Заплывание •
Заплесневелый • Заплясать • Заповеданный • Запой • Заползение •
Заполонить • Заполье • Запомнить • Запона • Запон • Запонь •
Запорашиваю • Запорка • Запорожье • Запоротый • Запотчивать •
Запотелый • Започивать • Запошивка • Заправка • Запрашиваю и
запрашиваюсь • Запрестольный образ • Запретитель • Запретительный •
Запродажа • Запрос • Запротивиться • Запруда • Запрыгать • Запрыскивание
• Запреть • Запрягание • Запряденный • Запряжение • Запрясть •
Запрятание • Запуганный • Запудренный • Запускание • Запуск •
Запустеваю • Запутание • Запутчик • Запутываю • Запущение •
Запыживание • Запылать • Запыление • Запырять • Запытание •
Запевальщик • Запениваюсь • Запетый • Запястье • Запятая • Запятки •
Запятнание • Запятник • Запятнываю • Запяток • Запячивание •
Заработание • Заравнивание • Зарадоваться • Заражаю • Зараждаю •
Заражение • Заранее • Зарастаю • Заратиться • Зарвать • Зарделый •
Зареветь • Зарево • Зарекание • Заржавелый • Заржать • Зари • Зарница •
Зapовнение • Зарод • Зарок • Зароптать • Зарослый • Зартачение •
Зарубание • Заругать • Зарукавье • Заручаю • Зарушиться • Зарывание •
Зарыдать • Зарыскаться • Зарытие • Зарычать • Зapезaниe • Зарез •
Заречный. • Зарюмить • Зарюсь • Заря • Засада • Засад • Засажать •
Засаление • Засалеть • Засасывание • Засватываю • Засвербеть • Засверкать
• Засвидетельствование • Засвистание • Засвечание • Заселенный •
Засиненный • Засиять • Заскакиваю • Заскверненный • Заскобленный •
Заскорбнуть • Заскочить • Заскресть • Заскрипеть • Заслание •
Засланивание • Засланный • Заслиненный и заслюненный • Заслонение •
Заслуга • Заслушиваю • Заследование • Заслепляю • Заслюненный •
Засмаливание • Засмаркиваю • Засматривание • Засмоление • Зacmopкaниe
• Засмотр • Засмеять • Заснурованный • Заснуть • Засов • Засовываю •
Засолить • Засопеть • Засорение • Засоренный • Зaсосaние • Засос •
Засохлый • Заспа • Заспать • Заспорить • Заспешить • Зассориться • Застава
• Заставание • Заставица • Заставка • Застаиваюсь • Зacтaнaвливaниe •
Зacтaниe • Застановление • Застарелость • Застаю • Застеганный •
Застигаю • Застилание • Застой • Застолье • Застрахованный •
Застращенный • Застригаю • Застрогание • Застроение • Застрочение •
Застреление • Зacтpеxa • Застуда • Заступа • Заступ • Застучать • Застываю
• Застылый • Застенение • Застенчивость • Застеняю • Засуетиться •
Засудить • Засунутие • Засуслить • Засуха • Засучивание • Засушение •
Засылание • Засыпание • Засыпаю • Засыпаюсь • Засыпаюсь • Засыпка •
Засыхание • Заседание • Засека • Засеяние • Затазать • Затаить •
Затапливание • Затаптывание • Затасканный • Затачание • Затверделый •
Затверженный • Затворение • Зaтeкaниe • Затеребить • Зaтepтиe • Затеряние
• Затесать • Затинная пищаль • Затирание • Затискать • Затихание •
Заткание • Заткнутый • Затмеваю • Заток • Затолкать • Затолочь • Затопать •
Затопление • Затопляю • Заторговать • Затормошить • Заторно • Затосковать
• Заточаю • Затóченный • Зaтpaвa • Затрачение и затрачивание • Затрепетать
• Затрещать • Затрогать • Затрубить • Затрусить • Затрясти • Затрястись •
Затупленный • Затусклый • Затухание • Затчение • Затылок • Затыние •
Затычка • Затеваю • Затейщик • Зaтеснeниe • Затеснение • Затея • Затюкать
• Затявкать • Затягаться • Затягивание • Заулок • Заумничать • Заунывный •
Заупрямиться • Заурчать • Заусеница • Зауторник • Заутра • Заучиться •
Заушаю • Заушица • Заущаю • Захапанный • Захвалить • Захватанный •
Захворалось • Захилелый • Захламостить • Захлебать • Захлестнуть и
захлыснуть • Захлопать • Захлопнуть • Захлопотаться • Захныкать • Заход •
Захождение • Захолаживание • Захолустье • Захотеть • Захохотать •
Захрапеть • Захребетник • Захромать • Захрюкать • Захулить • Зацапать •
Зацвести • Зацыганить • Зацыкать • Зацепка • Зачаление • Зачало •
Зачарование • Зачастить • Зачатие • Зачахлый • Зачваниться • Зачернивaниe
• Зачерпнуть • Зачерствелый • Зачерчивание • Зачесание • Зачетный •
Зачинание • Зачинение • Зачинщик • Зачиркать • Зачитание • Зачитать •
Зачитаю • Зачуять • Зашалить • Зашатать • Зашвыриваю • Зашевелить •
Зашеек • Зашептываю • Зашибание • Зашивание • Зашипеть • Зашитие •
Заштопание • Зашуметь • Зашутить • Защебениваю • Защеголять •
Защекотать • Защелкать • Защелкнуть • Защемление • Защепить •
Защипание и защипывание • Защита • Заедание • Заезжаю • Заявка •
Заяловеть • Заятие • Заяц • Заячий корень • Заячий чеснок • Заячий щавель
• Заячья капуста • Заячина • Заячьи лапки • Збавка • Зберегатель • Збивание
• Збиралище • Збитень • Збитие • Зближаю • Збой • Збойка • Збойливость •
Зборище • Зборник • Зборный • Зботать • Збрасывание • Збриваю •
Збродить • Зброд • Зброшенный • Збруехранилище • Збруеположница •
Збруя • Збывание • Збегание • Збег • Збежалый • Звание • Звательный падеж
• Звательцо • Звенениe • Звeнo • Звеню • Звиздание • Звонарев • Звонки •
Звонкий • Звезда • Звездоблюститель • Звездоволшебник • Звездозритель •
Звездословие • Звездочетство • Звездочка • Звездочник • Звезжу • Звеню •
Зверинец • Зверобой • Зверовидный • Зверовщик • Звероловный •
Зверонравие • Зверообразие • Зверохищный • Звероядина • Зверский •
Звякаю • Зги • Згибаю • Зглаженный • Зголовок • Зголовье • Здавание •
Здание • Здаточный • Здо • Здоба • Здорливый • Здороваюсь •
Здравомыслящий • Здравствуй • Зде • Зделание • Здесь • Зебра • Зелва •
Зелвь • Зелейник • Зелейничество • Зелейный • Зелененький • Зеленичка •
Зелено • Зеленовидный • Зеленость • Зелень горная • Зелень зимняя •
Зеленею • Зелье • Земелька • Земледелец • Землемеpиe • Землеописание •
Землепашество • Землеройка • Землетрясение • Землица • Земляника •
Землянка • Земляной дым • Земляной заец • Земляной орех • Земляный •
Землячка • Земноводный • Земнородный • Земный • Зениф • Зепь • Зеркало
• Зерлик • Зернистый • Зерноносный • Зернщик • Зернышко • Зернь •
Зерцало • Зефирный • Зид • Зиждение • Зима • Зимородок • Зимую •
Зинзивей • Зинька • Зипун • Зияние • Злак • Златарь • Златеница • Златица •
Златница • Злато • Златобров • Златоверхий • Златовласый • Златоглавый •
Златоглаголивый • Златое число • Златозарный • Златоиспещренный •
Златокованный • Златолюбивый • Злaтoпечатный • Златострунный •
Златотканный • Златоустый • Златоцветный • Златый • Злачный • Злащу •
Зло • Зловоние • Зловредие • Зловерие • Зловещание • Злодей • Зложелатель
• Злой • Злоключение • Злокозненный • Зломудрый • Зломысленник •
Злонамерение • Злонравиe • Злонырный • Злообстояние • Злопамятный •
Злополучие • Злопомышление • Злорадный • Злоречивый • Злосердый •
Злославие • Злословие • Злосмрадие • Злосоветие • Злостно • Злострадание
• Злость • Злотворение • Злоумный • Злоухищрение • Злохудожный •
Злохуление • Злочестно • Злочиние • Злоcчастие • Злоязычие • Злый •
Змиевидно • Змиевик • Змиевласый • Змиев • Змеиная головка • Змеиный •
Знаемый • Знай • Знакомец • Знaмeнaниe • Знаменоносец • Знамя • Знaниe
• Знатность • Знаток • Знать • Знать • Значек • Значение • Значковый • Значу
• Знаю • Знобкий • Зной • Зобание • Зову • Зодиак • Зодческий • Зола •
Золовка • Золотарный • Золотильщик • Золотник • Золотный • Золотое
правило • Золотой • Золотошвей • Золотуха • Золотуха • Золототысячкик •
Золотый • Золотоцветный • Золотопромывальня • Золочение • Золяник •
Зол • Зонтик • Зоркий • Зорный • Зорочек и зрачок • Зоря • Зрак • Зрелость •
Зрение • Зрею • Зубарь • Зубец • Зубной корень • Зубоскал • Зубочистка •
Зубрениe • Зубр • Зубчатый • Зубчики • Зудит • Зуй • Зыбель • Зык •
Зевается • Зело • Зело • Зеница • Зенки • Зябкий • Зяблик • Зяблина •
Зятнин

От издателя

Почтенный сочинитель русско-латинского словаря предложил мне


издать труд его, и я тем охотнее предпринял это издание, что по
многоразличным моим занятиям неизбежно отвлекаюсь от окончания
моего собственного русско-латинского словаря, которого первые две части
Латинско-Русский мною изданы еще в 1838 и 1841 годах. Имея постоянно
в виду пользу обучающегося юношества и видя необходимость в
совершеннейшем труде, для составления которого при слабых моим, силах
едва ли бы я достиг – я решился оставить до времени свой собственный
труд, и охотно принял предложение Г. Ивашковского.
О достоинстве сего словаря свидетельствует присужденная
Сочинителю от Императорской Академии Наук, Демидовская премия. Но
как похвалы самого Издателя могли бы иному показаться пристрастными,
то и почитаем обязанностью извлечь из рецензии, составленной ученым
нашим филологом, Академиком Грефе, главные доводы, побудившие
Академию назначить сочинителю премию и сумму на издание полезного и
замечательного труда его.
Всякий, кто только читал на каком-либо иностранном языке много и
хотя с некоторым вниманием, может достаточно разуметь его для своих
обыкновенных надобностей, но он не может сказать о себе, чтобы знал его
твердо, верно и основательно, доколе не начнет сам писать на нем и не
изведает на самом опыте, в чем он именно наиболее погрешает и в каких
именно случаях должен уклоняться от свойственных его природному
языку выражений и идиотизмов, чтобы правильно и изящно выражаться на
чужом языке и дойти до ясного сознания его особенных отличий от
природного своего языка.
И так уже по этой причине для каждого Русскогo, который в следствие
обязанности или собственного выбора, желает основательно ознакомиться
с Латинским языком, таковой Русско-Латинский словарь даже и в гораздо
менее совершенном виде – заслуживает большого уважения, как уже давно
недостающее и за всем тем крайне необходимое пособиe.
Но даже для всякого, кто и не желает именно посвятить себя
изучению Латинского языка, такой подробный Словарь послужит
прекрасным средством, чтобы по масштабу классического, в тонкости
изучить особые оттенки и отличия природного языка и именно тем в
большей мере и тем в большем объеме, чем обширнеe обработан словарь и
чем обильнее он снабжен во всех отношениях приличными примерами.
Ибо никто не может похвалиться, что глубоко вник в свой природный
язык, если не сличал его с другим, и преимущественно с классическим
языком, как мы и вообще цену вещей научаемся точнее определять только
из сличения их с другими.
В обоих сих отношениях Русско-Латинский Словарь Г-на
Ивашковского составляет существенное и весьма значительное
приобретение как для научения Латинского языка, так и для самой Русской
Литературы, потому что, как уже выше сказано, такого подробного Русско-
Латинского Лексикона до сих пор, сколько это ни покажется невероятным,
вовсе не доставало. Ибо если к иным Латинско-Русским словарям, которые
и сами по себе довольно редки, и был приложен краткий Русский
указатель, как на пример к весьма хорошему краткому Латинско-Русскому
этимологическому словарю Г.Я. Соколова (Спб. 1841), однако же уже само
собой ясно, что такой короткий реестр Русских слов с ссылками на
латинскую часть не может быть достаточным, ни даже довольно удобным
к достижению вышеуказанных целей. Все преподаватели Латинского
языка, единогласно жалуются на ощутильный для них недостаток Русско-
Латинского словаря, особенно в гимназическом преподавании, и на то, что
они теряют много времени, будучи принуждены сами сообщать ученику
Латинские слова для Латинских зкзерциций, что самое лишает учащегося
собственным выбором и большого числа слов упражнять и изощрять свое
суждение и пробрести таким образом более самостоятельности с
усвояемом им языке.
И так Г-ну Ивашковскому принадлежит беспрекословно заслуга, что
он был первый, который удовлетворил давно ощущаемой потребности и
при том столь удачным образом, что это должно изумить и обрадовать
всякого беспристрастного судью. Г. Грефе сознается, что не без некоторого
страха принял толстую и не редко в разных направлениях мелким, не
всегда четким почерком, вольно и бегло написанную рукопись, и когда не
слишком доверяя своему знанию Русского языка, он скоро убедился в
необходимости заставить читать ее себе в слух, то это еще болеe увеличило
неудовольствие его при мысли о такой скучной перспективе. Но скоро,
пересмотрев таким образом несколько тетрадей, он достаточно убедился в
достоинстве труда, в добросовестном старании, с каким он выполнен в
таком огромном объеме и с удовольствием, а нередко даже с удивлением
замечал, с каким искусством, с какой верностью сноровки и
начитанностью автор, в большей части случаев, уже находит надлежащее
слово, собрать такое изобилие правильно выраженной фразеологии и
одним словом соорудить такой труд, что даже в Германии нет столь
обильного Немецко-Латинского Словаря и по уверению Г-на Грефе по
Демидовскому конкурсу, еще не встречалось по этой части ни одного
сочинения такого объема и такого достоинства.
Чтобы однако удостовериться не опущены ли в нем иные Русские
слова, Г. Грефе во многих местах сличал его с Рейфовым Русским
Словарем, и оказалось, что от внимания автора едва ли ускользнуло что-
либо существенное, а напротив того иное, ссылкой на сходные статьи,
могло бы еще быть сокращено без всякого ущерба для целого сочинения.
Главным делом в Русско-Латинском Словаре во всяком случае
остается Латинская часть его. Она должна точно соответствовать, в
понятии и образе, свойству природного языка. – Она должна быть
выражена чистой и правильной Латынью, а гдe это не возможно во всей
классической чистоте, там по крайней мере должно быть дано объяснение,
откуда сомнительное в каком-либо отношении слово заимствовано; далее,
в случае многоразличного образа выражения, пользующийся Словарем
должен быть поставлен в возможность сделать надлежащий выбор из
обильного запаса переложений, слова должны быть расположены в
приличном и удобном порядке, с тщательным отделением прозаических и
поэтических выражений и наконец, при подробном изложении
свойственной Латинскому языку конструкции, должна быть сообщена
полная, отборная фразеология, способная предостеречь учащегося от
всяких недоразумений. Г. Грефе удостоверил нас, что главнейшие из здесь
изложенных условий выполнены Автором с большим уменьем; что
переложения по большей части так обильны, что достаточно упражняют
суждение избирающего между ними и наконец сообщена столь обширная
фразеология, что уже ознакомившись с одним этим Словарем, и почти без
всякого дальнейшего чтения, кроме богатства слов можно приобрести
весьма основательное знание грамматики, как в этимологическом, так и в
синтактическом отношениях и получить довольно верное понятиe о духе
Латинского языка.
После всего сказанного, заключает Г. Грефе, мы не можем не
рекомендовать сочинение автора, повторяя во 1-х, что до сих пор вообще
не доставало в Русской литературе Русско-Латинского словаря,
необходимого для всякого учебного заведения в Империи, где только
преподается Латинский язык; во 2-х, что этот словарь есть отличный,
усердно и добросовестно, с знанием дела и умением выполненный труд,
требовавший от автора постоянных, и многолетных усилий.
Ивашковский И.

Полный русско-латинский словарь


A
Prima alphabeti Rossici littera, sonat eodem modo, quo Franco-Gallicum
A; ut notа numeri, valet 1 (unum) el cum lineola duabus transversis signata #,
milienarium.
Conj., autem, vero, sed. Думал тяжкий урон нанести неприятелю, а сам
понес его, hostium vim perversurum se pulavit, pervertit autem suam. Иногда
эту частицу можно выразить посредством que. Мы родились не для себя
только, а из этого и пр., non nobis solis nati sumus, ortusque. – А в
Латинском не переводится: α) если нужно сильнее выразить
противоположность, на прим. мой друг богат, а я беден, meus amicus dives
est, ego pauper. β) Если предшествуют мест. is (ea, id), ille (illa, illud), hic
(haec, hoc) с указанием на имя сущест., в этом случай употребляется одно
qui без частицы. Лакедемонцы заключили мир на 50 лет, а (тот мир, или
его) хранили только 6, Lacedæmonii pacem in annos quinquaginta fecerunt,
quam non nisi sex annos servaverunt. А выражается через item, когда при
нем нет особого сказуемого: ты богат, а я нет. tu es dives, non item ego. а
если или если же, sin vero, sin autem, или одно sin. А как, atque. b) his ita
praæmissis.
Interj., ah! ha! hem! а брат взял!
ecce, amice, circumveulus, circumscriptus es! А, сударь (говор. слуга
своему господину), я вас не видел, Hem, Damea, hand adspexeram te! А,
кстати, тебя-то я и искал, hem opportune, te ipsum quæsivi (Теr.). А, а,
теперь понимаю, vah, nunc demum intelligo (Теr.).
Аа
Ha! ha! he!
Аангичь
Anas hybernalis. Briss.
Аарон
Aaron, nis, summus Judæorum Sacerdos et major natu frater Mosis.
Аба
Pannus crassior albi coloris Turcicus. Абинный, ex hoc panno confectus.
Аббатство
Abbatia, coenobium, munus Abbatis; sedes или ædes Abbatis; concessum
Abbati beneficium.
Абасы
Pl. numus Persicus ferme viginti quinque copeicas valens.
Абие
(Sl.). Statim, protinus.
Абрис
Adumbratio, designatio. Сделать аb. какому месту, deformare, delineare.
Абшит
Missio, dimissio.
Авантгардия
Primum agmen, рræcursores, antecursores.
Авантурин
Hyacinthus Bohemicus, lapis pretiosus, flavescens ex fusco, notis auratis.
Настоящий, verus, поддельный, arte effictus. Авантуринный, hyacintho
Bohemico proprius. Блеск, nitor; перстень, anaulus hyacintho Bohemico
exornatus.
Авария
(аварийные деньги). Yectigal portui reficiendo assignatum. b) (вред,
последовавший судну или грузу на море) damnum, jactura.
Абба
Pater, nomen Syriacum.
Агa
Præfectus; Янычар, dux summus militum prætorianorum apud Turcas.
Август
Augustus, Sextilis, mensis Sextilis; новомесячие в Августе месяце,
iterlunium Augusti.
Августейший
Augustus, splendidus, magnificus.
Авдотька
Scolopax tolanus.
Авось
Авось-либо, fortasse, forsitan.
Авосьлибо
Fors, haud scio an.
Авраам
Abraham, ob fidem et pietatem pater credentium dictus.
Авран дикой
Gratiola officinalis.
Аврелий
Aurelius.
Австриец
Austriacus. Австрийской, Austriacus. Австрия, Austria.
Автодафе
Supplicium apud Hispanos de iis sumptum, qui neglectæ religionis
accusati sunt. Supplicium bæreticorum.
Автомат
(самодвиг). Automaton; во мн. automata, opera automataria. Кто делает
автоматы, automatarius.
Автор
Auctor, scriptor. Xopoший, scriptor luculentus.
Агарянин
Saracenus, Turca. Агарянка, Turca (mulier или puella).
Агатовый
Achatæ. Агат, Achates или Agathes. Древесный, древообразный,
dendrachates. Яшмистый, зеленоватый, красноточечный, Jaspachates. А.
стихийный или четвероцветный, агат трицветный, a. tricolor, a. quatuor
coloribus. а. похожий на львиную кожу, a. pellem leoninam referens.
Агафия
Agatha.
Агент
Procurator. Агентство, званиe его, procuratio; procuratoris munus.
Агиасма
Aqua baptismalis.
Аглинский
Anglicus, Anglicanus, Britannicus. Аглинская болезнь, rachites. Аглин.
соль, anglicum catharsicum. Агличанин, Anglus, Brito. Агличанка, mulier
или puella Anglica.
Агнец
Agnus. А. Божий, agnus Dei; hostia, panis eucharisticus. Пасхальный aг.,
agnus paschalis Christus.
Агнец непорочный
Vitex, agnus castus.
Агнечный
Dicitur de pane precibus consecrato, unde sumitur hostia.
Агница
Casta, pura, pudica, nullo scelere polluta, sancta.
Агновыветви
Rami salicis Palæstinæ.
Агнчик
Agnellus. Aгнчий, agni, agninus. Агня, няти, agnellus.
Адажио
Lente, placide; как сущ., cantus lentus, lente incedens, placidus, modus
sedatior.
Адамантовый
Adamantinus. Адамантовый или алмазный крест, crux adamantibus
distincta, Адамант, adamas. 2) firmus, stabilis, constans.
Адамашка
Vetus nomen panni Serici unicoloris.
Адамова голова
Mandragora.
Адамово яблоко
Pomum Adami, glans juguli. 2) pomum assyricum.
Адамов
Adami или Adae. Адамов или наследный грех, innata hominibus pravi
cupiditas.
Адвокатство
Patrocinium, causarum defensio, Opera forensis. Оставить ад., causis
agendis abstinere. Адвокат, patronus, causarum actor (относительно к своей
должности), causæ patronus, actor, defensor, advocatus (простой), legulejus,
formularum cantor (плохой), prævaricator (если он держит противную
сторону), quadruplator (если старается имущество других себе присвоить),
morator (который тянет процессы), rabula одно или с сл. forensis (который
много кричит). У адвоката много дел или у адвоката большое сборище,
multæ causæ confluunt ad aliquem. Быть адвокатом, causas agere, actitare,
defendere, defensitare, dicere, orare, versari in foro. Быть чьим или у кого
адвокатом, causam alicujus agere, causam pro aliquo dicere. Взять кого
адвокатом, causam ad aliquem doferre, invocare aliquem ad causam
defendendam, sibi aliquem patronum causæ adoptare. Плата, производимая
адвокату за его труды, causidici merces, honorarium. Уловки адвокатов,
causidicorum fallacia, artes, strophæ.
Адмиральский
Ad prætorem navalem или ad præfectum classis pertinens. А. корабль,
navis prætoria. А. Флаг, navis prætoriæ signum или vexillum.
Адмиралтейство
Summus rei navalis senatus. Rei maritimæ præpositi. Адмиралтейский,
ad rej maritimæ praæpositos pertinens. Адмирал, prætor navalis, præfectus
classis, qui classi præest. Сделать Адмиралом, classi aliquem præficere,
præfecturam classis alicui dare. Быть A., classi præesse, præpositum esse,
imperium classis obtinere, toti officio maritime præpositum esse.
Адмиральство, imperium или præfectura classis.
Адрес
Index, inscriptio, præscriptio. Сделать А. на письме, epistolam alicui или
alicujus nomine inscribere. 2) Gratulatio per litteras (как приветствиe); fidei
per lilteras facta testificatio (народа к Королю).
Адрес-контора
. domus, ubi cognoscas nomina, munera etc. eorum, quos adire velis.
Адресованный
Inscriptus; commendatus. Адресую, legare, allegare alicui. 2) Epistolam
alicui или alicujus nomine inscribere. 3) commendare alicui. Адресуюсь к
кому, se adplicare ad aliquem, aliquem consulere, adhibere; se alicui
committere, tradere.
Адов
Tartari, inferorum. Адский, infernus, tartareus, stygius. Адс. река, fluvius
infernus. Адский бог, deus inferorum, Pluto. Адский пес, canis inferorum,
Cerberus. Адское мучение, cruciatus apud inferos. 2) Tartareus, summus,
intolerabilis, intolerandus; terribilis, horrendus, furialis, nefandus. Адский
голос, vox furialis. Адское томлениe, summus pavor. Адская жизнь, vita
tartarea, vita omnium miserrima. Адская боль, dolor acerbissimus,
atrocissimus. Адская головня, злой человек, dignus pæna inferna;
sceleratissimus. Нар. адски, furialiter, horrendum in modum. Адская злоба,
malitia nefanda. Адский камень, lapis sarcophagus, lapis infernalis. Ад,
tartarus, tartara, orum, sedes danmatorum, sedes improborum post mortem.
Быть низверженному в ад, ad sedem damnatorum detrudi. Сошествие в ад,
descensus ad inferos. Врата ада, orci ostium.
Адъюнкты
Adjunctus, adjutor.
Адъютантский
Ad adjutorem castrensem pertinens. Адъютант, optio, adjutor castrensis.
Генерал-Адъютант, præfecti castrorum adjutor.
Асбестовый
Ex asbesto; asbesticus. Асбест, asbestus, amiantus.
Азбука, азбучка
Alphabelum Rossicum. 2) Libellus elementorum. Кто учит азбуке, qui
prima elementa tradit. Азбучник, puer elementarius, puer, qui prima elementa
discit, tiro. Азбучный, ad libellum elementorum или ad alphabetum perlinens.
Азб. порядок, ordo litterarum. Расположенный по азбучному порядку,
secundum ordinem litterarum digestus, dispositus.
Азиатец
Asianus, Азиатический, Азиатский, Азийскй, Asiaticus. Вникать в
Aзийскиe обычаи, Asiaticis moribus infici. Азия, Asia.
Аз
Prima alphabeti Rossici littera.
Аз
(Sl.). Ego.
Азям
азямец, genus tataricæ vestis æstivæ.
Ай
Inter. heu! ah!
Aйзa
Pirus Cydonia.
Аистов
. Ciconiæ. Нос a., rostrum ciconiæ. Аист, ciconia.
Академик
Academicus. Академический, Academicus. Академические собрания,
eruditorum consessus. Академия, Academia. Societas litterarum (как
общество). А. наук, художеств, A. scientiarium, А. liberalium artium.
Акация
Acacia.
Акафист
Sacra, quæ in honorem Domini Jesu, beatissimæ Virginis et nonnullorum
Sanctorum habentur. b) Genus scripti laudativi in honorem D. J. etc.
Аки
(SI.). Ut, tanquam. Аки бы, quasi, tanquam, tanquam si.
Аккомпанировать
Vocem tidibus jungere; на флейте, tibia accinere, adjuvare;
Аккомпанировка, cantus comitans, adjutor.
Аккорд
Sonorum concentus; harmonia in cantu et fidibus.
Аккула
Squalus carcharias. Аккулов, squali carchariæ.
Аккуратно
Diligenter, accurate; аккуратный, diligens, accuratus, exactus. Быть в чем
аккуратным, diligentem esse in re, accurate, diligenter versari in re; accurate,
diligenter agere, tractare quid. Аккуратность diligentia, cura, accuratio;
описать что аккуратно, diligenter, accurate aliquid describere.
Аклей
Genus anatum Siberiæ.
Аккредитованный посол
Legatus publica auctoritate missus, Principis jussis ad aliquem relictus.
Акриды
Locustæ.
Аксамит
. См. Бархат.
Аксиос
Dignus; vocabulum in solemni ministrorum ecclesiasticorum initiatione
usurpari solitum.
Актер
Actor scenicus, artifex scenicus, actor, histrio (особ. пантомимный).
Актеры, scenici. Труппа актеров, grex. scenicorum. Актерский, scenicus.
Актриса, scenica, artifex scenica.
Активные долги
Nomina exigenda, quæ alicui sunt in nominibus; pecuniæ creditæ.
Актуариус
Scriba, actuarius; у Правв. exceptor.
Акт
(в училище). Solemne.
Акты
Acta и libelli.
Акцент
Accentus, vocis sonus, tenor (в произношении), accentus, acumen, apex,
fastigium у Граям, в письме; поставить акцент над складом, apicem syllabæ
apponere, supra syllabam collocare.
Акцептую
Agnoscere.
Акциденции
Reditus incerti, extra- ordinarii.
Акционер
Qui pecuniam confert ad.
Акция
(вклад, пай). Tessera, syngrapha, sors; торг акциями, negotium
tesserarum vendendarum; производить, negotiari ex tesseris или tesseris
vendendis.
Акциз
, акцизиа. См. Тамга, Таможня,
Алавастрит
, Alabastrites; алавастровый, alabastrinus; ал. сосуд, alabastrum;
алавастр, alabastrum.
Аладья
. Opus pistorium.
Албанец
. Albanus; Албанка, Albane; Албания, Albania; Албанский, Albanus.
Алгебра
. Algebra; алгебраический, algebraicus; алгебраически, algebraice.
Алебарда
. bipennis; алебардщик, bipennifer, doryphorus.
Алебастр
. см. Алавастр.
Александрийская бумага
. Charta regia, macrocollum, philyræ quam latissimæ. Plin.
Александрийский лист
. Folia Sennæ.
Александр
Alexander.
Алектор
. См. Петух.
Алембик
. Alembicum.
Аленек
Rubellus; аленький, алешенек, roseus.
Алифа
алифлю. См. Олифа. Олифлю.
Алкали
Alcali; Алкалический, alcalinus,
Алкаю
Esurire, fatem pati; алкать злата, æstuare in aurum, Claud.
Алков
Zotheca, secretum cubiculi.
Алкион
См. Зимородок.
Алкоголь
. Алкооль. Alcohol, alcool, alcol.
Алкоран
Coranus, codex Muhamedanorum.
АЛЛЕГОРИЧЕСКИЙ. Allegoricus, per allegoriam dictus;
аллегорически, allegorice; аллегория, ailegoria, continua translatio, immutata
oratio; наполненный аллегориями, translationibus abundans; истолкователь
аллегорий, аллегорического смысла, allegoriarum interpretator; кто говорит
аллегориями, qui verba frequentius translata usurpat.
АЛЛЕГРО. Cantus или modus incitatior.
АЛЛЕЯ. Via arboribus utrinque septa, так. ambulatio, deambulatio; А.,
сведенная другой, ambulatio arcuata.
АЛЛИЛУИЯ. Alleluia, laudale Dominum, v. Hebr.
АЛМАЗНИК. Negotiator gemmarius; алмазный, adamantinus; А. блеск,
splendor adamantinus; А. перстень, annulus adamante (adamantibus)
exornatus, annulus, cui adamas radians inclusus est.
Алмазник
Gemmarius; алмаз, adamas, adamas ferro inclusus (у стекольщик.) ;
adamas radians.
Алмазец
алмазик. Parvus adamas.
Алойя
Aloe; алойный, aloës.
Альпийские горы
или Альпы. AIpes; Альпийский, Alpinus.
Алтабaс
Pannus sericus floribus distinctus, qui olim in usu fuit.
Алтынник
Numus priscæ ætatis, tres copeicas valens. 2) Homo sorditus, illiberalis;
алтынничаю, nimis exiliter ad calculos vocare, unciatim comparare, sordidum,
illiberalem esse; алтынный, tres copeicas valens; алтын, numus imaginarius
vulgaris, tres copeicas valens.
Алфа
Alpha: principium, initium; алфавит, alphabetum, litterae; tota litterarum
comprebensio ordine digesta; алфавитный, alphabeticus; пo алфавиту, ex
ordine litterarum vulgari.
Алхимик
Alchymista, artifex auri efficiendi; алхимический, alchymisticus;
алхимия, alchymia, ars auri efficendi.
Алчба
Fames. 2) Fames, ardor, desiderium, cupiditas; а. злата, auri fames;
ненасытная алчба сребролюбца, inexpleta auri fames; ненасытная алчба
имения, inexplebilis, insatiabilis bonorum, divitiarum cupiditas; алчничаю,
insatiabiliter desiderare; алчность, insatiabilitas, insatiabilis animus, pectus
insatiabile (laudis); алчу (SI.), esurire. 2) p. metap. sitire aliquid, rem ardenter
cupere.
АЛЫЙ. Helvolus, helvinus, e rubro candicans.
Алырю
Decipere, fallere, ludero, deludero; алырщик, doceptor, fraudator,
circumscriptor, quadruplator, trifur.
Альтист
. Secundæ vocis cantor, vocem ab acuta secundam canens.
Альт
Altera vox ab acuta, alter ab acuto sonus; петь альта, alterum ab acuto
sonum modulari. 2) Gravis soni barbitus.
Альфреско
писать А., или по сырой штукатурке; murum gypso recens inductum
pingere.
Алею
Rubescere, rubefieri: алеюсь, rubescere, rubicundum colorem trahere или
ducere incipere, rubicundum apparere.
Амазонка
Amazon, у поэт, virgo, mascula virgo, audaci animo mulier; амазонский,
amazonicus, -zonius; амазонское платье, vestis pæne virilis, vestis venatica.
Амальгама
(сортутка). Temperamentum, argenti vivi cum alio metalli genere;
амальгамация (сортучивание), mixtio, commixtio; сортучивать, miscere,
temperare aliquid.
Аманат
(заложник). Obses; дать аманатов, obsides dare; требовать, obsides
alicui imperare; дать аманатов, hosti obsidibus cavere; взять, sibi obsidibus
cavere.
Амаранф
Amarantus.
Амбарный
Ad apothecam, horreum, receptaculum pertinens; амбарец, амбарчик,
parva apotheca, parvum receptaculum ; амбарщик, dominus apothecæ, horrei;
амбарщина, merces pro receptaculo conducta; амбар, apotheca, horreum,
receptaculum; хлебный, granarium.
Амбра
Ambarum.
Амбразура
Fenestra ad tormenta mittenda; на стене не было амбразур, non pinnæ
fastigium muri distinxerant.
Амвон
Suggestus in occlesia Graæca ante adytum.
Амвросий
. Ambrosius.
Амврозия
Ambrosia, cibus deorum.
Америка
America; Американец, Americanus ; Американка , Americana ;
Американский, Americanus.
Аметистовый
Amethystinus; аметист, amethystus.
Амигдал
См. Миндаль.
Аминь
(в начале речи). Certe, vere, ita fiat, ratum esto; сказать A., perorare;
amen, v. Hebr.
Амиантовый
. Amianti; амиант, аmiantus.
Аммуниция
Apparatus bellicus; aммуничный, ad apparatum bellicum pertinens.
Амнистия
(всеобщее прощениe). Venia præteritorum; rerum præteritarum или
anteactarum oblivio, oblivionis lex или decretum; также, если допускает
связь, impunitas, fides publica; установить амнистию, omnium factorum
dictorumque veniam et oblivionem sancire.
Амо
аможе (SI.). Quo, quorsum; A. аще, quocunque.
Амуриться
amorem oculis prodere.
Амфибия
bestia anceps.
Амфиктионы
Amphictyones; общий Сенат Греции состоял из собрания
амфиктионов, коего постановления должны были наблюдать все города
Греции, universalis totius Græciæ erat senatus concilium amphictyonum, cujus
decreta cunctæ civitates observare ac exsequi debebant.
Амфитеатральный
Amphitheatralis; амфитеатр, amphitheatrum.
Анаграмма
(переложениe букв одного слова или и многих, чтобы из того вышли
другие слова, имеющие другой смысл, напр. если из Augustus составляется
Gustavus, из Mauritius Mars vivil) anagramma; составить анаграмму,
anagramma conficere.
Анакреонтический
(в роде и вкусе, Анакреонта). Anacreonticus.
Анализ
(разбор). Explicatio, partitio; анализировать, explicare, exponere.
Аналоги
Analogia, par ratio, proportio, similitudo; аналогический, analogicus,
proportionalis, consentaneus; аналогически, per analagiam, per conjecturam.
Ананасовый
Bromeliæ; ананас, nux pinea Indica; bromelia, bromeliæ fructus.
Анапест
(стопа, состоящая из двух кратких складов и одного долгого, на пр.
dominos), anapæstus; состоящий из анапестов, на пр. стих, anapæsticus
versus.
Анархический
Legitimo imperio •destitutus ; анархически, sine legitimo imperio;
aнархия, nullum certum imperium. Vaga licentia; effrenata multitudinis
licentia; dissoluta multorum potestas.
Анастасий
Anastasius.
Анатомик
Corporis sector; anatomiæ peritus; анатомически, anatomice, e regulis
anatomiæ; анатомический, anatomicus; анатомия, theatrum anatomicum. b)
Anatomice, ars secandi corpora; анатомлю, corpus aperire, dissecare, incidere
corpora corumque viscera et intestina scrutari.
Анахронизм
(погрешность в исчислении времени). Peccatum in temporis ratione;
сделать aн., а verа temporis ratione aberrare; non servare ordinem temporum.
Анафема
Anathema, exsecratio, piaculum, devotus; excommunicato; анафеме
предать, exsecrari, excommunicare.
Анбар
, см. Амбар.
Ангелов
Aнгельский. Angelicus, cœlestis (ангельски, angelice). b) Unicus,
præclarus, aureus, divinus; ангельская жизнь, sanctissima et integerrima vita;
ангел, minister et nuntius Dei, angelus; А. хранитель, genius tutelaris, dæmon.
2) Дитя прекрасное как A., puer mira et insigni facie, eximia palchritudine;
поет как А., scite admodum canit. .3) мой ангел! mi anime! meæ deliciæ! mea
vita! mea lux! 4) день ангела, dies nominalis.
Ангелолепно
(SI.). Ut angelos decet, angelis convenienter.
Англичанин
см. Агличанин.
Англицизм
. Anglica locutio; Англия, Anglia.
Англоман
(пристрастный ко всему Английскому). Putidus anglicorum morum
admirator; Англомания (пристрасти ко всему Английскому), Anglicorum
morum inepta admiratiorum consectatio.
Андрей
Andreas.
Анекдоты
. Res gestæ nondum editæ, vulgatæ.
Анемометр
(ветромер). Anemometrum.
Анисный
анисовый. Anisi; анисовое масло, oleum anisi; анисовое яблоко, malum
saporis anisi; анисовая водка, sicera aniso condita; анис, anisum.
Анит
см. Укроп.
Анкерок
. Amphora dimidia; анкерочный, amphoræ dimidiæ.
Антал
Antal, mensura vini quinquaginta aut sexaginta lagenas continens.
Антидор
. Antidorum; frustilla panis precibus consecrati, quæ ad finem liturgiæ
celebrandæ adstantibus distribuuntur.
Aнтиквapий.
Rerumantiquarum amator.
Антики
Antiquum opus (в строении), signa antiqua, figuræ antiquæ. Grylli, Plin.
2) Priscorum artificum opera ingeniose affabreque facta. К антикам
принадлежат всякого рода изображения разных вещей, и притом литые,
резные, гравированные, лепные, чеканные, живописные, ad vocabulum
(антики, особенно в смысле изящества, antiqui κατ ἐξοχὴν), pertinent nullius
non generis signa et rerum variarum simulacra, eademque fusa, scalpta,
sculpta, ficta, cælata, picla elc. – Иль из кунсткамеры антик в пыли ходящий,
vel quidam е seculo Fannorum vix semel obvius versificator. Apxеолoгом в
собственном смысле должно назвать того, кто занимается исследованием
антиков, древних произведений знаменитых художников, is archæologiæ
proprie operam dare censendus est, qui opera antiqua indagare discit.
Антиминс
Genus mappæ sericæ vel lineæ, demissionem Christi in sepulcrum
repræsentantis, quæ in sacris celebrandis super sanctissimam mensam
explicatur.
Антимония
(сюрьма). Antimonium, stibium.
Антипатия
Antipathia, repugnantia, repugnans et adversa или insociabilis natura,
odium; иметь к чему антипатию, abhorrere ab aliqua re, odisse, fugere,
aversari aliquid.
Антиподы
Antichthones, qui vestigiis adversis stant contra nostra vestigia.
Антифоны
Antiphona, eclogæ e psaimo aliquo in liturgiis Græcorum usurpatæ, quibus
unus chorus alteri respondet.
Антихрист
. Antichristus, adversarius Christi.
Антонов огонь
. (Помертвение). Sphacelus.
Антраша
Saltus per aërem.
Анфоракс
Rubinus.
Анчоус
Clupea encrasicolus.
Анфипат
Proconsul, præses.
Аппетит
Appetentia, appetitus, desiderium, cupiditas, cibi appetentia, cupiditas;
недостаток аппетита, cibi satietas, faslidium, languor; страшный aп., edendi
rabies; иметь aп., cibi cupidum esse, cibum appetere; не иметь, cibum
fastidire; возбуждать aп., appetentiam cibi facere, præstare, invitare; с
аппетитом, jucunde, libenter, suaviter; с аппетитом приниматься за еду,
integram famem ad cibum adferre; возбуждать aп. прогулкой, ambulando
famem obsonare; отнимать aп., cibi et potionis aviditatem tollere, languorem
adferre; я потерял аппетит, cibi satietas или fastidium, т.e. cepit; что
возбуждает ап., апетитный, сладостный, suavis, delicalus, quod ciborum
appetentiam facit, invitat; аппетитные капли, liquor ad excitandum appetitum.
Апелляционный
Apellatorius; aп. суд, арellationis tribunal; апелляционная бумага,
libellus apellatorius; челобитчик, апеллянт, provocans, appellans, apellator;
апелляция, appellatio, так с допол. superieris judicis, provocatio, так. ad
judicem superiorem; подать на кого апелляцию, apeilationem interponere;
допустить, принять, admittere, recipere; соглашаться на апелляцию, dare;
aп. была отвергнута, appellatio antiquata est, ad irritum cecidit, ad nihil
recidit.
Апельсинный
Mali aurantii sinensis; апельсинное дерево, citrus aurantium sinensis;
апельсин, malum aurantium sinense.
Апогей
Summa planetæ altitudo et maxima a terra distantia.
Апокалипсис
. Revelatio, rerum occultarum manifestatio ; apocalypsis Joannis.
Апология
Apologia, scriptum serviens defensioni; defensio ; писать апологию,
scribere defensionem.
Аполог
Apologus, fabula, narratio ficta.
Апоплексия
. Apoplexia; апоплексический, apoplecticus; расслабленный
апоплексией, apoplecticus.
Апостол
Apostolus, legatus a Christo missus; апостольски, apostolice –
convenienter apostolo, more apostolorum; aпoстольский, aposlolicus – ad
apostolos pertinens, apostolos decens, ab apostolis profectus; деяния
апостольские, acta apostolorum, commentarii de dictis et factis et fatis
Apostolorum; апостольский праздник, dies festus in memoriam Apostoli;
Апостольство, munus Apostoli.
Апостроф
Figura grammatica, litteræ abjectæ nota.
Абрикосовый
, – COBOE ДЕРЕВО.
Prunus Armeniaca; абрикос, prunum armeniaсum; Armeniacum или
Armenium.
Апропо
(да, я теперь вспомнил). Sed quod mihi in mentem venit; quoniam
mentio bujus rei injecta est (к слову).
Апроши
(прикопы). Fossae obsidionales.
Апрель
Aprilis; первое апреля, ca- lendæ apriles; новый месяц в aпреле,
interlunium aprilis; в первый день апреля кого обмануть, aliquem deludere,
ludibrio habere, frustrari; апрельский, aprilis; апрельская погода –
непостоянная, переменчивая, crebra tempestatum commutatio, varietas et
inconstantia tempestatis, varians cœlum.
Аптека
Pharmacopolium, taberna medica; аптекарский, ad pharmacopolium или
ad pharmacopolam pertinens; аптекарский вес, pondus pharmaceuticum;
аптекарская наука, ars pharmaceutica; заниматься ей, factitare, exercere
artem pharmaceuticam; аптекарский ученик, tiro artis pharmaceuticæ; –
помощник, optio pharmaceuticus; аптекарский сад, hortus botanicus;
аптекарь, pharmacopola, medicamentarius; аптекарша, uxor pharmacopolæ.
Аpaвa
Multitudo, vis или copia magna, grex; вести араву, ducere gregem
(ancillarum).
Аравитянин
Аравлянин, во мн. Аравляне. Arabs, Arabes; Аравитянка, mulier
Arabica; Apaвия, Arabia; А. каменистая, пустая, A. petræa, deserta.
Арак
Genus siceræ valentioris.
Аранцы, ов
. Sic dicuntur in Siberia prærupta saxa.
Арапник
Flagellum domitoris equorum.
Арапская живопись
в коей нет фигур человеческих и животных, а только деревья и цветы
и те не естественные. Rerum, quæ nusquam inveniuntur, imagines; distineta
frondibus atque lineis ornamenta; frondium alque imaginum intertexta
ornamenta.
Арап
Aethiops, Maurus; черный как Ар., adustus, Aethiope nigrior.
Арба
Genus vehiculi præaltis rotis instructi, quod inservit oneribus per terras
transvehendis.
Арбузный
Cucurbitæ citrulli; apбуз, cucurbita citrullus.
Аргали
см. Каменный баран.
Аргамак
. Genus equorum Cabardiæ, qui ob pernicitatem maximi æstimantur.
Аpендa
Redemptio, redemptura; взять на аренду, conducere, redimere; отдать ка
аренду, locare, clocare; арендатор, conductor, redemptor; арендаторский, ad
conductorem pertinens.
Арестант
Captivus, quicustodia tenetur, retinetur; арестование, comprehensio;
арестованный, comprehensus, captivus; арестую, comprehendere, ducere in
custodiam; арест, custodia, vincula; быть, содержаться под арестом, in
custodia esse; взять, посадить под арест, ducere in custodiam; выпустить из
под ареста, е cuslodia emittere; домовый арест, custodia cubicularis, areta;
его арестовали за долги, ob solutionem debitorum non factam, quia поп
respondit nominibus, in custodiam ductus est.
Аристократический
Aristocraticus, ad imperium optimatum pertinens; аристократы,
optimates; qui principatum in civitate obtinent; аристократия, respublica ab
optimatibus administrata; optimatum potentia.
Аpифмeтикa
Arithmetica или -tice; арифметический, arithmeticus; арифметик,
magister arithmetices, raciocinator bonus.
Ария
Canticum, canticum, quod Italis aria dicitur.
Аркан
Laqueus ad equos capiendos. 2) funis longior cum laqueo, quo Cosaci ad
captivos factos facilius sibi attrahendos utuntur. 3) Funis, quo equites captiros
ducunt.
Арлекин
Sannio.
Армейский
Ad exercitum, ad copias pertinens; apмия, exercitus, copiæ; в движении,
agmen; на поле битвы, acies; командование apмией, exercitus imperium.
Армяк
Species cameloti или panni e pilis cameli. 2} Species laxi amiculi ex
ejusmodi panno. 3) Pannus crassior lino, qui ad embulos igniarios usurpatur;
apмяжный, ex ejusmodi panno confectus.
Армянин
Armenius; Армянка, mulier или puella Armenia; Армянский, Armenius,
Armeniacus.
Ароматический
Aromaticus; ароматически, aromatice, in modum aromatum; ароматы,
aromata, odoramenta, odores; кто торгует ароматами, odorarius; торг ими,
negotiatio odoraria.
Арони
(дерево). Mespilus; арония (плод), mespilum.
Аронова борода
, см. Сухой водолен и подлесник.
Арсенал
Armamentarium, officina armorum; флотский, navale, navalia.
Артель
Sodalitas, coutubernium; sodales, socii, gregarii, commilitones;
артельный, ad sodalitatem pertinens; артельщик, contubernalis, commilito;
артельщиков, commilitonis, contubernalis; apтельщина, оmnе, quod ad
coutubernales pertinet.
Артикул
Pars, caput, locus, sectio, lex, conditio; военный артикул, leges militares.
Артиллерист
Præfectus, dux tormentariorum. 2) Qui est a tormentis, tormentarius;
артиллерийский, ad rem tormentariam pertinens; артиллерийская лошадь,
equus tormentis vehendis; артиллерийская фура, vehiculum tormentarium;
apтиллерийский обоз, tormentorum belliсorum series, apparatus;
артиллерийский парк, statio tormentorum, copiæ tormentariæ; apтиллерия,
tormenta, res tormentaria; осадная, tormenta majora, majoris modi; у
древних, catapultæ, ballistæ; Ap. полевая, tormenta castrensia; конная,
tormenta, quæ ab equitibus administrantur; полковая, tormenta regimentaria.
Артишок
Cactus, carduus (у дрр.), cynara scolymno (у Лин.).
Артос
. Species panis fermentati, qui festo paschali precibus consecratur et die
sabbatis hebdomadis paschalis in particulas fractus distribuitur.
Артыш
Juniperus Sabina.
Арфа
Cithara, lyra, psalterium; играть на арфе, citharizare, cithara canere;
apфист, citharista, psaltes, citharœdus.
Архангелов
-гельский. Ad archangelum pertinens; архангельский coбор, ecclesia
cathedralis in honorem S. Michaëlis extructa; архангел, archangelus, princeps
angelorum.
Архиварий
apxивapиус. Tabularum publicarum custos, præfectus tabularii,
scriniardus; архив, -ва, archivum u grammatophylacium (государственный),
tablinum (частный), tabularium sanctius (тайный); приказать внести в архив,
in acta publica mittere.
Архимандрит
Archimandrita; apхимандрия, dignitas archimandritæ, b)
Archimandritatus.
Архипастырь
Nomen archiepiscopis proprium.
Архипелаг
. Archipelagus.
Архистратиг
Archistrategus, dux exercitus; cognomen archangeli Michaëlis.
Архитекторский
Quod ad architectum pertinet; архитектор, architectus; исправлять его
должность, architectari; архитектура, ars architectonica, architecture;
архитектурный, architectonicus, ad architecturam pertinens.
Архитрав
. Epistylium.
Аpxиaтер
Medicorum princeps, primarius inter medicos.
Архиепископ
Archiepiscopus, nomen exterorum Archiepiscoporum. b) Titulus
Russicorum Metropolitarum; apxиeпископство, archiepiscopatus.
Архиерей
Pr. summus sacerdos. b) Episcopus vel archiepiscopus Rossicus;
apxиepeйcкий, episcopi vel archiepiscopi; apхиерейская шапка, cidaris
pontificia (Curt.).
Ару
Alca torda.
Арца
см. Артыш.
Арчак
Arcus sellæ.
Аршинный
Ulna Rossica longus; apшин, ulna Rossica. b) Ты меряешь по своему
аршину, на свой аршин, ex tuo ingenio judicas.
Асарон
см. Копытник.
Аскалония
см. Степной лук.
Аскит
см. Скит.
Аспидный
Е lapide schisto; стол, mensa (tabula mensæ) e l.s.: аспид, lapis schistus;
аспидная доска, таблица, pugillares e lapide schisto.
Аспид
Aspis, vipera, genus serpentis.
Ассессорский
Ad adsessorem pertinens; ассессор, adsessor, adsidens.
Ассигнация
Tessera perscriptionis publicæ, mensæ publicæ tessera, syngrapha.
Ассирийский
Assyrius; Accиpиaнин, Assyrius; Accиpия, Assyria.
Астерик
см. Звездочник.
Астрологический
. Astrologicus; aстрология, astrologia, scientia astrologorum; астрологов,
astrologi, ad eum pertinens; астролог, astrologus, qui ex astris futura prædicit.
Астролябия
Astrolabium.
Астрономический
Astronomicus, ad astronomiam pertinens; астрономические таблицы,
tabulæ astronomicæ; aстрoномия, astronomia, astrorum scientia, scientia
sideralis, dimetiendi cœli studium; заниматься acтрономией, astronomiam
tractare; астрономов, astronomi; астроном, astronomus, astrorum scientiæ
peritus.
Асфальтовый
Asphalti, bituminis; асфальт, asphaltus и asphaltum, bitumen.
Ась
Quid?
Атайка
Anas tadorna.
Атака
см. Приступ. Взять атакой, expugnare; ночная ат. (камезадо), excursus
militum, indusia super arma habentium; учинить ночную атаку, antelucanam
impressionem hostibus inferre.
Атаманов
Атаманский. Summi præfecti Cosacorum; principis prædonum
archipiratæ; атаман, summus præfectus Cosacorum. 2) Princeps piratarum,
archipirata.
Атеист
Atheus, Deum tollens et negans. 2) Impius, Deum non curans; атеизм,
atheismus, Dei negatio. b) Impietas.
Атласный
Panni attalici или e panno attalico; атлас, pannus attalicus.
Атлас
Volumen tabularum geographicarum.
Атлашусь
Deteri, terendo auferri (de panno attalico).
Атмосфера
Aër circumjectus, aër telluri circumfusus; опускается атмосфера,
отягощенная парами, submergitur athmosphæra vaporibus gravida.
Атом
Atomus, corpus individuum.
Аттестат
. Testimonium scriptum ; аттестую, testificari.
Ату
Vox venatorum, canes incitantium; comprehende, arripe; атукаю, canes
incitare.
АУ, interj. Vox in corniles silva palan-tes recolligens.
Ау
inter. Еще! Papæ! at at! ay брат, ты уже на гору взлез; euge! tu etiam in
montem ascendisti.
Аудитор
Judex castrensis.
Аудиенция
. Admissio (о том, кто дает аудиенцию), aditus (о допускаемом на ауд.),
colloquium (касательно того, о чем рассуждается на аудиенции); дать кому
аудиенцию, aliquem admittere, audire; aliquem intromitti, admitti jubere ;
alicui aditum dare (дать торжественную аудиенцию); доставить ауд. в
Сенате, Senatum или senatus copiam alicui dare; иметь ауд., audiri, admitti;
аудиенц-камера, conclave admissionibus serviens.
Аукционист
Præсо auctionarius ; аукционный, auctionarius; аукцион, auctio, venditio
publica, sectio (продажа конфискованного имения); быть на аукционе,
interesse auctioni; продавать с аукциона, auctionari, auctionem facere,
constituere; sub hasta venire; при аукционе возглашать, prædicare; земля,
продажная с аукциона, ager hastæ subjectus; не допустить поднять цену на
аукционе, ab hasta submovere; комната, зала, где бывает аукцион, atrium
auctionarium; каталог вещам продажным съаукциона, index rerum auclione
vendendarum.
Аулан,
см. Жулан.
Аурипигмент
Auripigmentum.
Африка
Africa; Африканец, Africanus, Aferi; Африканка, Afra; Aфриканский,
Africanus, Afer; Африканская птица (Индийская курица), avis afra;
Африканская война, bellum Africanum,
Ахан
Genus retis piscatorii.
Аханье
Gemitus, suspiritus, suspirium.
Ахат
см. Агат.
Ахаю
Gemere, suspirare, ingemiscere; ахти мне, как я в надежде своей
обманулся, væ misero mihi, quanta de spe decidi!
Ах
interj. Ah! Pro! væ! eheu! Оно выражает разныя страсти: досаду: ах
такое важное дело с таким небрежением делать! ah tantam ne rem tam
negligenter agere! b) Легкое порицание: ах, не злись так, ah ne sævi
tantopere. с) Упрек: сколько лучше, ah quanto satius est! d) Отказ: ах, не
проси меня, ah, ne me obsecra! с) Воздыхание, болезнование: ах, ах, когда
приходит в голову, сколько мне должно переменить свои нравы, ah, ah, cum
venit in animum, ut mih: mores mutandi sint! – Ах, к сожалению, мы так
переродились! tantum, proh, degeneravimus; ах если б однако ж, utinam
quam vellem! Ах если б однако ж он пришел! quam vellem adesset! Ах
конечно! recto sane, sane equidem, scilicet. Ах нет! minime vero! Ах, как
Вакхиду? (привели, ее не ожидали и не думали у себя видеть) hem! Quid
Bacchidem? – Ах, как глуп (этот) человек! о hominis stultitiam. Ах какой
глупый! о stulte. Ахти! ужас! как это прекрасно! рарæ! quam præclara ad
aspectum res!
Аще
conj. Si; аще-аще, sive-sive; аще и, etiamsi; аще же, quod si; аще како,
si quomodo; аще бо, quod si enim; аще убо когда, nunc aliquo modo
aliquando.
Аэрология
(воздухословиe), Aërologia.
Аэрометрия
(воздухомериe). Aërometria.
Афинец
Афинянин. Atheniensis; Афинский, Atheniensis; Афины, Athenæ, arum;
ученые и остроумные A., tenues Athenæ. Mars.
Афонская гора
Atho, onis и Athos, oos, contr. us (превысокая гора в Македонии).
Б
Secunda alphabeti Rossici littera, sonat eodem modo, quo Franco-
Gallicum b.
Ба
Interj., admirantis, papæ! quid? Ба! и ты против меня? Quid? tu etiam
contra me facis? Ба! сводник хочет, чтоб я не говорил неправды? yah! leno
iniqua ma non vult loqui? Ба, ба, вы хвалите тех, кои господ своих
обманывают, eho quæso laudas, qui heros fallunt?
Баальник
Præstigiator. Баальство, præstigiæ.
Баба
Avia. 2) Obstetrix. 3) Б. крестьянская, mulier, femina russica. Бабьи
сказки, fabulæ aniles. Б. суевериe, A. superstitiones.
Баба
Pelecanus onocrotalus. Баба, fistuca. Бабою колотить, fistucare.
Бабак
Marmota Alpina, mus marmota.
Бабей
Бабий. Muliebris, femineus, aviæ, anilis. Бабка, бабушка, avia. 2)
Obstetrix. Помощница у бабки, socia obstetricis,
Бабка
Бабки. Astragali, quibus ludunt pueri.
Бабкин
Бабушкин. Aviæ. 2) Aniculæ, anilis. Баблю. SI. obstetricio (munere)
fungi. Бабничанье, obstetricium munus.
Бабочка
Papilio.
Бабочный
Ad lusum astragalorum pertinens.
Бабровый
. Pantheræ, pardi, pardalis. Бабр, felis uncia.
Бабук
Jaculus jerboa.
Бaвлюсь
. Occupatum или implicitum esse in re. 2) Cessare, morari.
Багор
Contus portitoris hamatus. 2) Hamus piscatorius.
Багор
Purpura, color Tyrius.
Багреный
Hamo (piscatoris) captus. Багренье, captura ope hami (piscatorii).
Багрец
. Color, rubor purpureus. Багрецовый, colore purpureo infectus.
Багрильщик
Багрячей. Qui hamo captat pisces. Багровище, manubrium hami
piscatorii.
Багровость
Purpureus color, color Tyrius. Багровый, purpureus, Tyrius. 2) V. pop.
lividus. Наделать багровых пятен, sugillare, livorem adducere alicui plagis.
Багровею, lividum fieri. Багрею, purpurascere. Небо багреет, cœlum
purpurascit.
Багрю
Pisces hamo capere. Багряница, amictus purpureus, purpura, vestis
purpurea. Багрянка, murex. Багряный, purpureus. 2) De canib. venaticis,
fuscus. Багряню (Sl.), colore purpureo inficere, purpura imbuere. Багрянюсь,
purpureum fieri. Юноши в багряном одеянии, juvenes puniceis amiculis
velati.
Багульник
Ledum palustre.
Бадан
Saxifraga crassifolia.
Бадейный
Ad situlam pertinens.
Бадиджан
Solanum melongena.
Бадрянка
Genus citreorum Persicorum.
Бадья
Situlus, modiolus. 2) Genus labri. 3) Typha.
Бадьян
Illicium anisatum.
Бадяга
Spongia fluviatilis.
Бажант
см. Фазан.
Базальт
Basaltes. , Базальтовый, basaltæ.
Базаню
Vela obliquare in ventum.
Базар
Nundinæ, forum nundinarium. Базарный, -ая площадь, forum rerum
venalium, emporium. 2) Ineptus, nugatorius. Базарные речи, garritus, nugæ,
ineptiæ. Sermones per forum seri soliti, sermones inepti, sordidi, illiberales.
Байбак
Marmota Alpina. 2) Deses, cessator. 3) Qui vitam solitariam agit.
Байдак
Genus actuarioli decem ulnas (orgyias) longi, Вaydak.
Байдара
Genus scaphæ ex ulmo vel e pellibus squalorum Carchariæ, baydara.
Байдарка
. Chiton.
Байка
Pannus pinguis, pannus duplex. Байковый, e panno duplici.
Бакан
. Lacca Florentina.
Баклут
Guaiacum. Баклутовый, Guaiaci.
Бакен
Signum dirigendæ navigationi.
Баклага
, баклажка. Vas ligneum duplici fundo instructum.
Баклак
Pelicanus carbo.
Баклуша
Rota e ferro fuso, quæ in machinis hydraulicis adhibetur. Баклуши бить,
ineptire, nugari. Баклушничаю, otiose ambulare; inepte или inepta facere; otio
indulgere.
Бакун
. Nicotiana rustica, nicot. plebis rusticæ.
Балабан
Falco lanarius.
Балаболка
Genus ornamenti, quo mulieres Morduanæ et Tataricæ distinguunt vestes.
Балаган
Vestis æstiva Kamtscha-dalorum. 2) Horreum. 3) Taberna e tabulis
undique patens, quæ tantummodo portis et tecto constat.
Балагурный
Jocosus, jocularis. Балагурство, jocus, ineptiæ. Балагур, homo jocosus,
jocularis, homo multi joci. Балагурю, ludos facere, ludo et joco uti.
Балаканье
Garritus. Балакую, garrire, confabulari.
Балакир
Genus majoris urcei.
Балалайка
Organum (musicum) populare, tribus vel duabus fidibus instructum.
Балахон
Lintea vestis rustici.
Балда
Crassius extremum baculi.
Балдахин
Umbraculum; velum in, sublime distentum.
Балдырьян
см. Земной ладон.
Балет
. Saltatio scenica. Балетмейстер, saltationum scenicarum moderator.
Балетчик, saltator scenicus.
Балий
Sannis. Балия, femina scurram agens.
Балка
Trabs, tignum. 2) Vallis angusta.
Балкон
Subdiale, mænianum, projectum.
Балласт
Saburra. Состоящий из балласта, saburralis. Снабдить балластом,
saburrare, saburra onerare.
Балованье
Assuetudo prava, educatio mala, prava. Баловень, puer perperam (male)
educatus. Баловник, баловщик, qui liberos nimia indulgentia corrumpit, qui
molliter eos habet. Баловство, mali mores, petulantia, lascivia puerorum
eorruptorum.
Баломутит
Turbare, perturbare. Баломутный, incertus. Баломут, garrulus.
Баломученье, garrulitas.
Балотирую
Globulorum sortitione eligere, globulis ferre suffragia. Балотированный,
gl. sor. electus. Балотировка, sortitio, electio per globulos.
Балую
Lascivum esse, lascivire; inepte, stulte facere. 2) Pravе insuefacere,
corrumpere. Баловать детей, liberos male educáre, molliter eos habere, liberis
indulgere. Баловаться, assuetudinem pravam sectari.
Бал
Saltatio solennis или одно saltaliо. 2) Tabella. Дать бал, dimittere
tabellam.
Балы
Nugæ, ineptiæ. Точить балы, ineptire, nugas agere, nugari. Мы балы
точим, a они от нас отстали, verum dum interea sermones сædimus, illæ sunt
relictæ (Ter.).
Балык
Piscis, præsertim sturionis et accipenseris torrefacta terga, quæ
Astrachanio asportantur. Балыковина, pars arefactorum tergorum accipenseris.
Бальсамин
Impatiens cornuta.
Бальсамирование
Perunctio, unctio, unctura conditura. Бальсамированный, unguentis
oblitus, conditus; perunctus.
Бальсамирую
Perungere, odoribus differtum condire.
Бальсамовое дерево
. Balsamum. Плод его, carpobalsamum, balsami semen. Бальсам,
balsamum; opobalsamum, balsami succus, lacrima, unguentum.
Искусственный, unguentum exoticum. Бальсамический, balsamicus,
balsameus.
Бальство
см. Баальство.
Бальствую
Incantare.
Балюстрада
Pluteus, lorica.
Балясина
Columella. Балясник, tornans, tornator. 2) Homo jocosus. Балясничаю,
jocari, joculari.
Балясы
Pluteus, lorica.
Бамберек
. Genus serici Вucharici panni. Бамберековый, ex ejusmodi panno.
Бамбук
Arundo bambus.
Бандиты
Sicarii Italici latrones.
Бандура
Pandura. Бандурист, qui panduram pulsat.
Банка
баночка. Pyxis, theca; vitreum или fictile vas latioris aperturæ. 2)
Cucurbitula. Наставить, cucurbitulas imponere, aptare, admovere, accomodare,
agglutinare corpori.
Банкет
Convivium, lautæ epulæ.
Банкир
Negotiator numarius; numularius, argentarius, mensarius. Быть
банкиром, negotiari, argentariam facere. Банковый, ad ærarium publicum
negotiatorum pertinens. Банковая нота, ярлык, mensæ publicæ tessera,
syngrapha. Schedula nummorum in communi mercatorum ærario securitatis
commodique causa depositorum testis. Банковая контора, mensa (rationum)
publica.
Банкротство
Eversio rei familiaris; fortunarum ruina; naufragium fortunarum. Банкрот,
bonis eversus; ære dirutus decoctor (пo распутству); fraudator creditorum (no
намерению). Сделать кого банкротом, evertere aliquem bonis. Сделаться
банкротом, объявить себя Б., bonis everti, corruere, rationes conturbare; ære
dirui; dissolvere argentariam, de foro decedere; non solvendo esse. По
несчастным случаям объявить себя банкротом, fortunæ vitio, non suo
decoquere. Ложно объявить себя Б., creditores fraudare. По банкротству
бежать, ob æris alieni magnitudinem solum vertere.
Банк
Mensa publica, ærarium publicum; commune mercatorum ærarium.
Отдать, положить деньги в Б., pecuniam apud mensam publicam осcuparе. 2)
В газардной игре, sors, arca, sumraa pecuniæ servieus certamini collusorum.
Держать Б., summam pecuniæ proponere certamini collusorum; numis positis
collusores provocare. Подорвать Б., sortem auferre. Totam collusorum arcam
exhaurire. Ставлю Б., ultimo jactu de sorte contendatur.
Банник
Instrumentum tormentis mundandis serviens.
Банный
Balnearis и balnearius. Банные принадлежности, balnearia, supellex
balnearis. Б. запон, subligaculum, subligar.
Баночный
Quod in pyxide servatur. Чай, thea, quaæ in pyxidibus importatur. 2) Б.
кровь, sanguis per cucurbitulas detractus.
Бант
, бантик. Lemniscus.
Банщик
Balneator. Баню, tormenta post ictum purgare или mundare. 2) Банить
ноги (aqua), calidapedes fovere. 3) Банить рыбы, pisces macerare.
Баня
, банька. Баня пакибытия (Sl.), lavacrum regenerationis: baptismus,
baptisma. 2) Balnium или balneum, так. balnearium. Calidarium, tepidarium.
Торговая, б. meritorium. Ходить в баню, balneum frequentare. Идти в баню,
in balneum ire, lavatum ire.
Барабан
Tympanum militare. Бить в барабан, tympanum pulsare. 2) Tympanum,
cavitas tympani. Барабанный, tympani militaris. Б. бой, pulsus tympani.
Пришли с барабанным боем, cum primum tympanum sonnisse или cum pulsu
tympani venerunt. После барабанного бою, pulsatis tympanis. При
барабанном бое, ad sonum tympanorum. Барабанные палки, tudiculæ
tympani. Барабанная кожа, membranа tympani, pellis obducta tympano
militari. Барабанщик, tympanista. Барабанщичей, староста, princeps
tympanistarum regimenti. Барабаню, tympanum pulsare. Барабанить на
пожар, indicare tumultum incendiarium sonitu tympani. Барабанить,
перебирать no столу руками, crebro pulsare mensam. 2) Барабанить,
перебарабанить, vulgare, divulgare.
Барабошу
(v. pl.). Tumultum (strepitum) ciere.
Баранец
Lycopodium solago.
Бараний
– и ней, vervecinus. Баранина, саrо vervecina.
Баранки
Genus spirularum. 2) Pelles agninæ.
Баранчик
Primula veris.
Баран
Vervex; aries. 2) Военная машина, иначе таран, aries. 3) Species aqualis,
forma arietem referentis. Бодать как бараны, arietare.
Барахтанье
Renisus, renixus, repugnatio. Барахтаться, omnibus usibus atque opibus
resistere, obsistere, reniti, opponere se. Упав в реку, долго он в воде
барахтался, decidit (defluxit) in aquam, et diu cum flumine luctatus est.
Барашек
. Scolopax gallinago.
Барашки, шек
CapilH crispi. 2) Julus, nucamentum, omentum. Linn.
Барбарис
. Berberis dumetorum. 2) Berberis. Барбарисник. berberis. 3) Locus
berberide tectus, vestitus. 4) Вассæ или acini berberidis. Барбарисный,
барбарисовый, сок, succus baccarum berberidis.
Барвена
Mullus barbatus.
Барвенок
Vinca minor.
Барда
Recrementum vini adusti, siceræ. Б. утучняет скот, r.v.a. pecus saginat.
Барденик, pecus siceræ retrimentis saginatum. Барденый, ejusmodi
retrimentis saginatus.
Бард
Bardus, vates. Песнь Бардов, Bardorum или vatum carmen.
Баржа
Species navigii actuarii.
Барин
, см. Боярин.
Барка
Lenunculus, navicula, scapha, actuariolum.
Баркан
Species cameloti. Баркановый, ex ejusmodi panno.
Баркан
Daucus.
Баркот
Procursus circa totum lenunculum prolati.
Бармочу
см. Бормочу.
Бармы
Species dalmaticæ (vestis) gemmis margaritisque distinctæ, quam olim
principes sollemnibus in coronandi honorem institutis superinduere solebant.
Барометр
Barometrum, tubus Torricellianus. Высота барометра, altitudo barometri
(barometrica).
Барон
Liber Baro. Баронесса, Baronessa. Баронство, Baronia, Baronatus.
Сделать кого Бароном, aliquem facere liberum Baronem, dignitate liberi
Baronis insignire, in ordinem liberorum Baronum evehere.
Барочка
Parvus lenunculus. Барочник, dominus, possessor lenunculi, naviculator.
Барочный, ad lenunculum pertinens.
Барсук
Ursus meles. Барсучий, melis или mælis.
Барс
Felis pardus. Барсовый, felis pardi.
Бархатец
Fascia holoserica.
Бархатник
Amaranthus.
Бархатный
Holosericus. Бархатное платье, vestis holoserica. Бархат, holosericum.
Щетка для чищения бархата, scopula holosericaria. Кто делает барх., textor
holosericarius.
Барышник
. Propola, qui aliquid coëmit. Бар. В раcсуждении хлеба, qui frumentum
comprimit. Это сущий барышник, homo lucri cupiditate flagrans, incensus,
est fœnerator iniquus (acerbus), est verus Judæus. Барышничаю, соёmerе.
Бар. относительно хлеба, annonam incendere. 2)Fœnerari quid, fœneratorem
iniquum esse. Барышничанье, coёmtio. Барышничий и -шинный, propolæ,
coёmtori proprius. Барышный, lucrifactus. Барыш, quæstus, lucrum (которого
ищут или который приходит случайно, неожиданно); уметь продать с
барышом, scire uti foro; fructus, emolumentum. Иметь бар., quæstum или
lucrum facere (ex re); остаться с барышом, ex re quæstum fecisse. Приносит
бар.,lucrum ferre или apportare; извлекать из чего бар. (поживиться),
quæstui habere aliquid; получить барыш, выгоду, lucrari, lucrifacere, иноск.
utilitatem capere. Какой вам будет от того бар.? quid inde lucreris? Это
пришло в барышах, hoc est lucrum purum, lucrum liquidum. Ему барыша
спасибо сказали, insuper, extra pretium pactum, grates ei egerunt.
Басенник
см. Баснословец.
Басист
Fidicen gracioris soni, cantor vocis infimæ, canens voce infima.
Басистый, этот певчий изрядный бас., bic cantor optime infima voce canit.
Баскак
(vox Tat). Exactor vectigalium publicorum, vectigaliarius. Баскачество,
exactio vectigalium publicorum.
Басма
(v. Tat.). Litteræ veterum Chanorum, quibus apponebatur eorum sigillum.
Басненный
Fictus, excogitatus.
Баснословие
Inventio, excogitatio fabularum. 2) Mythologia. Баснословлю и -
словствую, fingere, excogitare fabulas. Баснословный, fabulosus (похожий
на басню и потому невероятный; но также принадлежащий к басни, как
напр. боги), fabularis, fictus, commentitius. Баснословно, fabulose.
Баснослов, mythologus. 2) Fabularum scriptor, auctor. Баснословность,
fabulositas (Plin.). Баснословная земля, terra fabulosa. Баснословный мир,
res fabulosæ. -ное время, tempus fabulosum.
Баснотворец
Fabularum scriptor, Басночревный, haruspicinus. -вное искусство,
haruspicina sc. ars; haruspex. Баснотворное сочинение, liber fabularum.
Подать причину стихотворцам к басням, locum poëtarum mendacio facere.
Баснь или басня
Fabula, fabella; commentum, mendacium (выдумка, неправда), apologus,
fabuia ficta, res commentitia (баснословное повествование). Считать что за
басня, falsum aliquid existimare. Часто под одеянием басен кроется истина,
sub fabulis velut involucris sæре veritas latet. Басенька, fabella. Вот еще
какие басни! lepida sane memoras!
Басок
Fides vocis infimæ (gravissimæ). Бас, tetrachordum vocis infimæ; vox
ima, gravis, во мн. voces graviores. Басовый, apия, aria gravioris soni. –
флейта, tibia majoris modi. Водить смычком по басу, tractare fides majores,
barytonum.
Бассейн
Receptaculum aquæ salientis.
Бастион
Propugnaculum; munimentum operi præfixum.
Батальон
Cohors. Сделать бат. карэ, agmen quadratum instituere. Б. вооруженный
(поднятыми вверх) копьями, horrens hastis agmen. Батальонный, ad
соhortem pertinens. Б. из волонтеров, voluntariorum cohors.
Баталык
Genus priscorum temporum loricæ, thoracis.
Батарея
Agger, moles tormentis bellicis locandis, tormenta in aggere disposita.
Придвинуть батарею, tormenta muris admovere. Расположить батарею на
высоте, tormenta in collo disponere, locate. Электрическая батарея,
phialarum Leidensium complexus.
Батенька
см. Батюшка.
Батер
Ulmaria.
Батистовый
Byssinus. Батист, tela lino tenuissimo texta, byssus.
Батмак
Pondus Turcicum.
Батрак
Operarius.
Батырщик
см. Набойщик.
Батька
Нас voce plebeji utuntur, cum vel de absente sacerdote vel de eo, tanquam
causa sermonis, dicunt. Батюшка, vox blanda, qua compellantur patres, senes,
sacerdotes, et alii. Батюшка! mi pater! – (sacerdoti): vir venerande! – moli pari
vel jnferiori: amice! amicissime! А, батюшка, это вы здесь были? hem! pater
mi, tu hie eras? Батюшкин, patris, parentis, genitoris. Батя, pater. Он уже батя
детям, est jam adulta ætate, potest matrimonium inire.
Баул
Баулец м.б. Riscus.
Бахар
Fabellarum narrator.
Бахмат
(v. obs.). Equus grandis.
Бахрома
. Fimbria. Бахромы имеющий, fimbriatus.
Бахтерец
Genus olim usitati indusii hamis ferreis conserti.
Бахча
Ager cucurbitis citrullis satus.
Бац
Statim. He говоря ни слова, бац его в рожу, nullo verbo dicto, statim ejus
ora percussit.
Башка
Piscis caput. 2) Per contemtum: caput.
Башмак
Calceus. Башмачок, calceolus (особенно женский). Носить башмаки,
calceis uti. Надевать бб., so calceare. Надевать кому бб., inducere alicui
calceos. Надеть другие бб., mutare calceos. В башмаках, calceatus. Снять бб.,
excalceare pedes. Скинуть кому бб., excalceare aliquem. Велеть скинуть себе
бб., excalceari. Бб. в пору, calcei ad реdem apti sunt. Бб. назад погнувшиеся
calcei repandi. Слишком широкие, calcei male laxi. Слишком узкиe, calcei
minores. Башмак жмет, calceus premit.
Башмачник
См. Башмашник и пр.
Башмашник
Sutor, sutor muliebris. Башмашничанье, sutrina, sutrinum.
Башмашничаю, sutrinam facere. Башмашничий, ad sutorem pertinens.
Башмашный, на пр. шило, subula. Башмашная ленточка, rinculum, fasica
calcei. Башмашный ряд, taberna sutrina. Щетка, peniculus ad calceos
detergendos. Башмашный гвоздик, clavus caligaris, caligarius. Ремень,
corrugia calcei. Башмашная пряжка, fibula calcei. Башмашная вакса,
atramentum sutorium. Башмаки не пo ноге, calcei ad pedem non apti, calcei
non habiles. Застегнуть бб. пряжкой, calceos fibula constringere, arctare,
subnectere, colligere.
Башня
Turris. С ярусами, t. conta- bulata. Строить башню, torrim excitare,
educere. Быть укреплену башнями, turribus munitum esse. Взвести на
башню высокую и на высоком месте построенную, perducere in turrim
celsam et opere multum editam. Две башни с частью находившейся между
ими стены от частых ударений стенобитного оружия разрушились, duæ
turres cum continenti murorum parte crebris arietum ictibus cesserunt.
Натрученая башня, turris luxata et quassata compage. 2) Carcer, custodia.
Быть посаженному в башню, carcere или in carcere или carceri inclusum
esse. Яблоко, шишка на башне, apex turris. Шпиц башни, Fastigium turris.
Часы на башне, horologium in turri collocatum. Сторож на башне, excubitor
in turri.
Башу
. Fundere cantum, concentum gravi voce.
Баю
Loqui, fari, dicere. Colloqui cum quo. Adire, convenire quem.
Баю
Lallarе. Баюканье, lallatio. Баюкаю, lallare.
Бдитель
. Vigil, custos. Бдительный, cautus, vigitans, vigilax (Col.), diligens,
accuratus. Быть чрезвычайно бдительну, mirifica esse vigilantia. Обращать
на кого, на что бдительное око, diligenter observare aliquem, aliquid.
Бдительно, vigilanter, diligenter, accurate. Бдение, vigiliæ, pervigilatio.
Vigilantia, cura, cautio, circum- spectio. Бдение всенощное, sacra publica,
quæ æstate ad vesperam præcedentis festi celebrantur. Бдю, vigilare,
advigilare. 2) Rei invigilare, attendere, essediligentem, curiosum.
Бегемот
Hyppopotamus amphybius. Кожа бегемота непроницаема, кроме когда
она намокнет, cutis hippopotami impenetrabilis, præterquam si humore
madeat.
Бедерный
Ad сoxam, coxendium, ischiadem pertinens. Бедра, coxa, coxendix. 2) Os
coxæ.
Бедренец
Pimpinella saxifraga. Корень бедренцовый, radix pimpinellæ.
Бедренцовая эссенция, essentia pimpinellæ.
Безблагодатный
. Ingratus, beneficiorum immemor.
Безбжие
Impietas, ignoratio Dei, atheismus, Dei negatio. Безбожник, atheus, Deum
tollens et negans, impius, Deum: non curans, qui nullum Deum omnino esse
putat. Безбожница, femina Deum или deos esse negans; impia.
Безбожничанье, vita impia, improba. Безбожничаю, impium, improbum esse.
Безбожнически, impie. Безбожнический, impius, improbus.
Безбожничество, impietas, improbitas. Безбожничествую, Безбожствую, см.
Безбожничаю. Безбожно, -жный, см. Безбожнически и -ческий. Во многом
против богов поступать безбожно, multa contra, deos nefarie facere.
Безбокий
Labentia latera habeas.
Безболие
Valetudo, incolumitas. Безболезненный, expers doloris, salvus, sanus,
integer. Безболезненность, indolentia, vacuitas doloris; eadem, perpetua,
æquabilis sanitas, prosperitas valetudinis.
Безбородый
Imberbis, imberbus.
Безбоязненный
Omnis timoris expers. Быть таким, animo adesse, nullo terrore a statu
dejici posse. Безбоязненность, animus impavidus, timoris expers; fertitudo.
Безбоязненно сказать cвoe мнение, sententiam fortiter dicere.
Безбранно
Concorditer, sine strepitu, sine rixa. Безбранный, pacatus, concors.
Безбрачие
Cœlibatus, cœlebs vita. Безбрачный, cœlebs.
Безбрюхой
ventrem depressum habens.
Безбедно
Tute, tuto, citra periculum, sine periculo. Жить, tute vivere. Безбедный,
tutus, liber a periculo, expers periculi.
Безведрие
Tempestas. Там за безведрием мы остановились, ibi propter
temреstatem morati sumus; сœli intempestas, intemperies или perturbatio.
Безвинно
Citra culpam, sine culpa. Безвинность, innocentia, integritas. Безвинный,
innocens, qui culpari et accusari nequit. Быть безвинно сосланым в ссылку,
innocentem in exilium ejectum esse. Быть безвинным, extra culpam esse.
Безвлажный
. Aridus, siccus, aqua carens.
Безвкусность
Inopia saporis; inelegantia. Безвкусный, insipidus; judicio carens,
inelegans.
Безвласый
см. Безволосый.
Безводие
. Aquæ inopia, ariditas. Безводный, aqua carens, siccus.
Безвозвратно
. Sine retrogressu. 2) Modo irreparabili. Безвозвратный, irreparabilis,
irrevocabilis. Время безвозвратно, fluunt dies et irreparabilis vita decurrit
(Sen. ep. 123). Безвозвратность, natura, ratio irrevocabilis.
Безволокитно
(ter. jurid.). Sino mora, haud cunctanter.
Безволосый
Calvus, pilis carens.
Безвредие
Innocentia. Безвредно, innoxie, citra noxam. Безвредный, innocens,
innocuus, пол nocens. Вода есть безвредное питиe для здравия, aqua sanitati
поп nocet. Безвредная пища, cibus innocens. Безвредные слова, verba
innocua.
Безвременне
Sl. Безвременно. Intempeslive, intempesliviter. Non in tempore. Non
opportune. Alieno tempore. 2) Sine mora, sine dilatione. Безвременье, см.
Безвремянье. Безвременность, безвремяниe, malum, res mala или adversa,
во мн. res incommodæ, adversæ, casus adversus, infestus, adversa fortuna.
Пришло и на них безвремянье, casus adversus etiam in eos invasit. 2) Cœli
intemperies, intempestas.
Безвыводно
Gratis, gratuito (dicitur solummodo de pecunia, quam servus pro desponso
alieno fundi domino или possessori solvere debet).
Безвыходно
Non abiens, non discedens. 2) Assidue, perpetuo, semper. Он у нас бывает
безвыходно, perpetuo, assidue nos visit.
Безведома
Sine permissione, sine permissu, citra impetratam veniam. Он без.
отлучился, sine permissu discessit, abest loco.
Безведома
Nihil (nullus nuntius), adfertur de re. Он без. пропал, a conspectu
hominun recessit et quid de eo factum sit, nihil compertum habemus.
Безверие
Incredulitas (у позд.), sensus a vera religione alienus (у новв.).
Безверствo, permansio in sensu a vera religione alieno.
Безвестно
, см. Безведома. N. I. 2) Sl. incerto, in incertum, in aleam.
Безвестность
, см. Неизвестность. Безвестный, ignotus, incognitus, obscurus.
Безветрие
Malacia, так. вместе, malacia et tranquilittas.
Безгласие
Impotentia fundi, loquendi. Безгласная буква, consonans littera.
Безгласный, mutus, elinguis. 2) Elinguis, mutus (хотя и мог бы говорить, но
чувство стыда воспрещает). Вина его делает безгласным, culpa reddit eum
elinguem, a culpa purgare или eximere se non potest.
Безгодие
, безгодища. Malum, infortunium, res adversa.
Безголовный
см. Уголовный,
Безграмотный
Illiteratus, qui nescit litteras, indoclus, ineruditus, rudis. Быть
безграмотным, litteras nescire, expertem esse litterarum.
Безгривый
Juba carens, sine juba.
Безгрешие
Innocentia, probitas. Conditio ea, qua quis non peccat. Безгрешный,
peccati expers, qui sine peccato est, innocens, probus.
Безданно
Nullum vectigal или tributum soivendo. 2) Gratis. 3) Sine causa.
Безданный, immunis, immunis vectigalium, a vectigalibus immunis.
Безденежный
. Carens pecunia, inops. Безденежно, gratis.
Бездна
. Abyssus, infinitæ profunditatis vorago. 2) Inferi, inferna (loca), tartara,
orum. У него бездна денег, est amplissimæ pecuniæ dominus, homo
pecuniosissimus.
Бездождие
. Pluviæ seu aquarum inopia, siccitas, ariditas. Бездождный, pluvia
carens, siccus.
Бездоимочно
Non exigendo, non – entem, non – ens residuum debitum.
Бездомок
Extorris, sine domo.
Бездонный
Infinitæ profunditalis.
Бездушие
Languor, nulla vis. Бездушник, homo sine ulla religione. Бездушничаю,
irreligiosum et impium esse, impie agere. Бездушный, impius, cui nulla religio
est. 2) Inanimus, vita carens, vita et sensu carens.
Бездыханный
, –ханен
. Exanimatus, exanimis, defunetus.
Бездейственный
, – ствен
Inutilis, corruptus, citratus. 2) Otiosus, desidiosus. Самая бездейственная
праздность, inertissimum otium. Бездействие, segnitia, ignavia, cessatio,
otium, desidia. Быть в совершенном бездействии, nihil plane agere. Делать
бездейственным, aliquem transdere in otium. Содержать кого в бездействии,
aliquem constrictum tenere. Епикур, похожъ на изнеженных детей, ничего
не считает лучше бездействия, Epicurus, quasi delicati puer, nihil cessatione
melius existimat.
Безделица
безделка, безделушка, res minuta, parva, parvula, paululum quiddam,
parvum momentum. Это без., id leve est; id nihil puto, id parvum est.
Поссорились из безделицы, ob rem parvulam alter cum altero inimicitias
susceperunt. Он сущими безделками занимается, versatur in rebus minimis,
tenuissimis, se dat rebus minimis, tenuissimis. Я безделицу заплатил, solvi
parvam pecuniam, solvi parvum pretium; parvo emi, numo или numo sestertio
emi. По расчете я оставался ему должным самую безделицу, supererat
pauxillulum nummorum. Очень трудное дело переменить в безделицу, ex
difficillimis facilia redigere (Cæs.).
Безделье
Inertia, segnitia, desidia, cessatio otium. Делать что от безделья, præ otii
molestia aliquid facere. У безделья и то дело, cessanti или otioso nihil agere
est aliquid agere. 2) Parva res, minuta res. Я в безделье такое мешаться не
хочу, ejusmodi res minutas non curo. – Бездельник, nihili, nequam, improbus,
fraudator, circumscriptor, quadruplator, nebula, veterator. Сделаться
бездeльником, fide frangere, existimationem perdere. Бездельничать,
fraudulenter, improbe agere, callide scelus admittere, callide agere, maleficum
et fraudulentum esse. Бездельнически, nequiter, improbe, fraudulenter,
perfide. Бездельничество, improbitas, seelus, nequitia, maleficium tectum et
occultum, stellionatus. Вплетать видных мужей в свое бездельничество,
complecti amplissimos Tiros ad suum scelus. Бездельно, turpiter, improbe,
nequiler. Бездельный, non occupatus aliqua re, otiosus, vacuus. 2) Inutilis,
futilis, nequam, nullius pretii; levis, vilis.
Бездетный
, -детен
Prole, liberis carens (у кого не было детей) orbus (кто лишился их).
Быть бездетну, liberis carerе. Он умер бездетен, mortuus est nulla prole
relicta. Бездетство, orbitas liberorum.
Безжалованный
Nullum stipendium accipiens.
Безжалостно
Inhumaniter, immisericorditer, crudeliter. Безжалостный, -стен,
inhumanus, ferus, durus, crudelis, immitis, immisericors.
Безжальный
Aculeo carens.
Безженный
Cœlebs. Бытъ без.,сœlibem esse, cœlibem vitam agere. Оставаться
таким, matrimonio abstinere, in cœlibatu manere, permanere. Безженство,
cœlibatus (us).
Беззаботливо
Secure, incuriose, negligenter. Беззаботливостъ, securitas, socordia,
incuria, negligentia. Беззаботливый, securus, indiligens, negligens.
Беззаботный, – тен, securus, incuriosus. Быть без. в рассуждении чего,
securum esse а или de re (у Стт. и Тац. также с род.), contemnere, negligere,
parvi ducere aliquid, non или nihil curare aliquid.
Беззавистие
Invidiæ carentia. Беззавистный, invidia carens, nulli invidens, sine
invidia.
Беззазорно
См. незазорно,
Беззаконие
Peccatum, nefas, delictum; impietas, scelus. Беззаконник, peccator (у
Цер. Пис.) pravus, improbus, sceleratus. 2) Maleficus, nocens.
Беззаконничаю, violare leges. Беззаконно, sine lege. 2) Male, illegitime,
contra jus. Беззаконную, (Sl.) impie, improbe facere, violare leges.
Беззаконный, -конен, exlex, lege carens. 2) Определение, sententia injuste,
non ex jure, præter jus lata. Беззаконство, impietas, nulla reverentia Dei.
Беззаконничать, inique agere, leges transgredi. Беззаконствую см.
беззаконную.
Беззащитный
Præsidio destitutus, indefensus, sine præsidio. Быть без., carere præsidio.
Беззащитность, inopia præsidii.
Беззвездный
Non stellans, obscurus, tenebrosus, sine stellis. Ночь, non cœca, obscura,
caliginosa.
Безземелье
Inopia arvorum, arationum. Безземельный, carens arvis, arationibus.
Беззлобие
Innocentia, simplicitas, mens ab omni malo abhorrens. Беззлобный,
innocens, simplex, ab omni malitia alienus.
Беззрачие
. (Sl.) Fœditas, deformitas, turpitudo. Беззрачный, fœdus, deformis,
turpis.
Беззубый
Edentulus, dentibus сarens. Быть без., dentibus carere. Беззубая старуха,
anus edentula.
Безкабальной
Nulla propria subsig natione firmatus. 2) Liber, corpus liberum, qui под
est servus.
Безквасие
. Fermenti carentia. Безквасный, non fermentatus, fermenti expers.
Безковарно
Sine fuco ac fallaciis. Безковарный, verus, probus, ingenuus, simplex,
candidus, verax. Безковарствие, veritas, probitas, fides, simplicitas.
Безколенный
Carens nodis, geniculis, suffragine (vitis).
Безконечно
Infinite. Безконечность, infinitas, infinitio (Cic. de fin. L, 6).
Безконечный, infinitus, immensus, fine carens. Быть без., infinitum esse, fine
carere. До безконечности, ad или in immensum.
Безконный
Carens equis.
Безкормица
Inopia pabuli, cibi pabularis. Безкормный, inops pabuli. Безкормные
места, loca pabulo carentia.
Безкорыстие
Abstinentia, continentia, innocentia (Cor. N. 11, 2). Безкорыстный,
abstinens, continens. Быть без., suæ utilitatis immemorem esse, ad suam
utilitatem nihil referre. Propriorum commodorum neglectus, privatæ utilitatis
oblivio. Быть совершенно без., аb omni cupiditate remotum esse. Поступать
безкорыстно, liberaliter agere.
Безкостный
Carens ossibus.
Безкровие
Inopia sanguinis, sanguinis defectus. Безкровный, exsanguis, 2)
Incruentus. Безкровно, sine sanguine, incruente. Безкров. победа, incruenta
victoria.
Безкровный
Carens domicilio, habitatione; carens tutela, præsidio.
Безкручинный
Non tristis, non mœstus, vacuus dolore; securus, incuriosus.
Безкрылый
Non alatus, carens alis. БЕЗЛЕСТНО. Citra assentationem, simpliciter,
candide, ingenue. Безлестный, alienus ab adulatione, verus, probus, ingenuus,
simplex.
Безличный
Безличный глагол, verbum impersonale.
Безлепица
См. нелепица.
Безлесиe
Inopia lignorum. В Aнглии за безлесием топят каменным угольем,
Angli ob inopiam lignorum ad calefacienda conclavia lithanthracibus utuntur.
Безлесный, inops lignorum.
Безлетно
Sine tempore, citra temporis principium. Безлетность, æternitas, tempus
infinitum. Безлетный, expers temporis, æternus.
Безлюдие
. Paucitas иди raritas, penuria hominum. Безлюдный, desertus, solitarius,
non habitatus, vacuus, non frequens hominibus; solus, occursu hominum
vacuus.
Безмездник
Integer, incorruptus, commodis suis non studens. Безмездно, gratis, sine
mercede. Безмездный, commodis suis non studens, nullum mercedem exigens.
Безмен
Vectis homodromus, statera. БЕЗМИЛОСТИВО. Sine misericordia,
crudeliter. Безмилостивный, -вен, immisericors, durus.
Безмозгий
. Carens medulla. Безмозглость, dementia, amentia, stupiditas, stupor,
stoliditas. Безмозглый, cerebro carens; инос. mente captus, demens; excors,
vacuum cerebro caput, inconsultus. Hap. dementer.
Безмолвие
Silentium. 2) Solitudo, otium, secessus. Жить в безмолвии, in solitudine
vivere, tempus solum in secreto degere. Безмолвник, homo solitarius, eremita.
Безмолвно, quiete, tranquille, sine strepitu et convicio. Безмолвный, -вен,
quietus, tranquillus. 2) Solus. Безмолвствование, quies, silentium, otium,
tranquillitas. Безмолвствую, tacere, silere. Уста безмолвствуют отверсты, os
apertum silet или silentium tenet. 2) In solitudine vivere.
Безмрачный
, -мрачен
Serenus, apricus, clarus.
Безмужняя
Imiupta.
Безмерно
Immoderate, immodice, extra modum, supra modum, præter modum,
nimis, nimium; effuse, profuse; mire, mirifice, mirum in modum, insigniter,
incredibiliter. Б. велик, inusilatæ magnitudinis. Безмериe, безмерность,
immensitas, immensum. 2) Б. честолюбия деляет ненавистным, nimia,
extrema honoris cupiditas in odium, in invidiam vocat, invidiam facit, conflat.
Безмерный, -мерен, extraordinarius, inusitatus, insuetus, insolitus, non
vulgaris; rarus, insignis, inauditus; novus. Безмерная благостъ Божия, mira,
summa, immense Dei benignitas. Безмерная роскошь, infinita, immoderata,
insolita luxuria.
Безместный
A publico munere vacans. 2) (Sl.) Indecorus, indecens.
Безмятежие
, -жность.
Animus imperturbatus, tranquillitas animi. Безмятежно, cilra
perturbationem, placide, tranquille. Безмятежный, imperlurbatus, quietus,
tranquillus.
Бeзнaветиe
Tutum. Безнаветный, ab insidiis tutus, ab iis non appetitus.
Безнадежно
Desperanter, sine spe, citra spem. Он без. болен, est æger sine ulla
exspectatione rerum meliorum. 2) Prœter spem, insperato; repente, derepente.
Безнадежность, spes incerta, dubia; desperatio. Безнадежный, -дежен,
incertus, dubius, in incerto positus, Б. человек, homo infidus.
Безнарядие
Negligentia. БЕЗНАСЛЕДНЫЙ. Heredibus, prole carens.
Безначалие
. Status reipublicæ, cum nullus est magistratus, dissoluta multorum
potentia. Безначальный, principio carens, æternus. Безначальственный, sine
capite, sine certo imperio. Безначальство, effrenata mullitudinis licentia.
Безневестная
Sl. Innupta, virgo.
Безногий
Carens pedibus.
Безносый
Naso или naribus carens.
Безнравственность
Mores corrupti, perditi, turpitudo, vita vitiis flagitiisque omnibus dedita.
Безнравственно, turpiter, inhoneste.
Безнужно
Sufficienter, satis, commode. Безнужный, -жен, sufficiens, habens,
quantum ad vitam sustentandam

perlinet. Безнужное житие, vitæ commoditas.


Безоблачный
Non nubilus, serenus, sudus.
Безображу
Deformare, turpare, dehonestare, deturpare. Безобразие, deformitas. 2)
Factum, facinus indecorum, inhonestum, illiberale. Безобразный, deformis,
turpis, deformatus. Пребезобразная женщина, deformissima femina.
Движение и положение тела безобразное, molus statusve corporis deformis.
2) Indecorus, inhonestus, illiberalis.
Безоброчный
Immunis
Безокий
Cœcus oculis, luminibus captus.
Безопасно
Tulo, citra periculum. Безопасность, tutum. Быт в безопасности, in tuto
esse, in portu esse или navigare, incolumem esse. Думать о своей
безопасности, præcavere sibi. Безопасный, –сен, tutus, periculo vacuus,
incolumis. Быть безопасну от чего, tutum esse ab aliqua re. Делать
безопасным, tutum reddere. He быть безопасну в своей жизни, in vitæ
periculo versari. Безопасная дорога, iter tutum. Все безопасно, res omnis in
tuto est. Безопаснось Македонская не от одного ныне Филиппа зависит,
non jam in uno corpore Macedonibus præsidium est. Теперь можете
безопасно оставаться дома, recte in præsentia domi esse potestis. Cic.
Безоружный
Inermis.
Безостановочно
Continue, continenter, sine intermissione, perpetuo, uno tenore; nullo
intervallo interjecto.
Безотбойно
Assidue, assiduo; vehementer, etiam atque etiam; magnopere.
Безотбойный, vebemens, impensus, importunus, molestus. Б. человек, homo
intolerabilis, intolerandus, qui enixe instat et urget, ut aliquid fiat.
Безответие
безответствие, безответство, nihil habere, quod aliquis pro se dicat, quo
se defendat. 2) Lenitas, animus lenis, mitis. Безответно, leniter, placide,
moderate. Безответный, -ветен, qui est in culpa, qui сulpam sustinet,
inexcusabilis. 2) Lenis, mitis.
Безотвязный
См. безотступный. Безотвязчивый, -чив, molestus, incommodus,
iniquus.
Безотговорочно
Sine prætextu sine excusatione, recusatione. Promte non obloquens, non
repugnans.
Безотдельно
См. неотдельно. Безотдельный. См. неотдельный. БЕЗОТМЕННО. См.
неотменно.
Безотрадный
Sine levamine, s. levamento, non allevandus.
Безотрицательно
Sine contradictione, sine reclamatione. Его предложение принято было
всеми б., ejus ratio, conditio a nemine impugnata est, omnibus probata est.
Безотходный
. Qui semper cum aliquo adest.
Безочство
(Sl.) Impudentia, inverecundia. Безочствую, (Sl.) impudentem,
inverecundum esse; impudenter agere.
Безошибочно
Sine vitio, certe, recte. Безошибочный, vitiis vacuus. Быть б., carere
vitiis, esse sine vitiis.
Безпажитный
Inops pascuorum, pascuorum agrorum.
Безпалый
. Digitis carens. БЕЗПАМЯТНОСТЬ, безпамятство, memoriæ defectus;
stupor. Безпамятный, cui est infida memoria. Быть б., falli memoria, defici
memoria (Col.)
Безпереоброчно
Prius vectigal non mutans.
Безперерывный
См. Безпрерывный.
Безперый
Deplumis, plumis carens.
Безпечалие
-чальство. Animi tranquillitas, æquitas, animus tranquillus, quietus;
lætitia, jucunditas. Безпечально, bono animo, sine mœstitia. Безпечальный,
tranquillus, quietus, curis vacuus, sine cura, secur, laetus, hilaris, jucundus.
Безпечно
Sine cura, secure. Безпечность, securitas, animus vacuus. Безпечный,
securus, curæ expers, cura или curis vacuus, liber cura, a sollicitudine remotus.
Быть б., securum esse; in utram que aurem или in dextram aurem dormire, как
посл. у Ег.
Безплемянный
Propinquis, necessariis carens.
Безплищный
Pacificus, placidus, quietus.
Безплодие
-дство. Sterilitas, infecunditas. Безплодно, steriliter, frustra, inaniter.
Бесплодность, sterilitas, infecunditas. 2) Inutilitas. Безплодный, sterilis,
infecundus. Б. год, annus frugibus adversus. Век б. в добродетелях, sterile
virtutum seculum. 2) Inutilis, inanis, irritus, vanus. Bcе старания остались
безплодны, omnis labor, omnes conatus nulli utilitati fuere. Operam ludimus,
frustra sumsimus. Laterem lavimus. Весь наш труд остался теперь
безплодным, соnclamatum est.
Безплотие
Incorporea natura. Безплотный, incorporeus, incorporalis, cui corpus non
est, corpore vacuus. Быть б., corpora vacare, sine corpore esse. Душа есть
нечто безплотное, animus non est corpus.
Безповоротно
Modo irrevocabili.
Безподобно
eximie, divine, singulariter, unice. Безподобный, eximius, divinus,
singularis, unicus.
Безпокоение
Turbatio, perturbatio (состояние духа и действие), conturbatio
(действиe), sollicitudo (состояние духа). Безпокойно, moleste, graviter,
incommode. Безпокойность, inquies, perturbatio, animi motus. Æstus, jactatio
(о больном). Безпокойный, –ен, incommodus, molestus. Безпокойная дорога,
via impedita, iter impeditum, locus impeditissimus ad iter faciendum.
Безпокойная жизнь, vita turbulenta (относительно перемен), vita
occupatioDibus distrlcta (относительно дЪлъ). 2) Turbulentus, seditiosus,
factiosus, rerum novarum cupidus или studiosus. Безпокойная голова,
ingenium iaquietum. Безпокойные люди, homines seditiosi, rerum novarum
studiosi. 3) Говоря о человеке больном или который спит: Этот больной
безпокоен, æger æstuat, jactatur. Он во cне безпокоен, somno turbatur. –
Если это для вас не будеть безкокойно, si tibi commodum fuerit.
Безпокойствие, безпокойство, incommoditas, incommodum, molestia.
Дурная дорога причинила много безпокойства, via deterrima nobis
incommodavit, multas nobis molestias attulit. 2) Придти в безпокойство,
perturbari, commoveri, permovon. Причинить кому некоторое б., alicui
aliquid sollicitudinis adferre. 3) Безпокойствия в государстве, motus, turbæ,
res novæ, seditio. Производить безпокойcтвия, res novas quærere, rebus novis
studere, seditionem excitare, commovere. Утишить в народе безпокойствия,
seditionem comprimere, sedare. Оказываются безпокойствия, seditio oritur,
motus exsistunt. Безпокою, turbare, conturbare, sollicitudinem adferre.
Безпокоит кого поношением, обидами, войной, aliquem contumeliis,
injuriis, armis persequi Да что тебя безпокоитъ! quæ res te sollicitat autem?
Быть сильно безпокоимым воинами, bellis graviter agitari. Это меня
безпокоит, hoc male me habet, me commovet. Его ничто не безпокоит, nihil
eum commovet. Безпокоить кого просьбами, obtundere aliquem rogitando.
Безпокоюсь, turbari, agitari, sollicitum esse. О чем вы безпокоитесь? quæ res
te sollicitat? Я об тебе безпокоюсь, de to laboro, tibi timeo. He безпокойся по
пустому, mitte sollicitudinem falsam, quœ te excruciat. He безпокойтесь, я
право его довольно знаю, otiosus es, ego illius sensum probe calleo. Для меня
не безпокойтесь – продолжайте ваше дело, или, я вам не мешаю, noli mеа
causa morari, omittere, quæ agis. Как? ты об этом безпокоишься, что он
услуживает своему приятелю? quid? istuc times, quod illе ореram dat amico
suo?
Безполезно
Nequidquam, frustra, inutiliter, nullo commodo. Трудиться в чем б.,
operam frustra perdere, frustra laborem suscipere. Безполезность, inutilitas.
Безполезный, -лезен, inutilis, infructuosus, inanis, supervacuus. Быть
безполезным, nulli usui esse, nihil prodesse. Безполезное, ineptiæ, nugæ.
Безпол. труд, labor irritus.
Безпомощный
Inops, с прибавлением сл. auxilii, auxilio orbatus, destitutus. Оказать
помощь? безпомощному, subvenire inоpi. Безпомощное положение, inopia.
Быть безпомощным, omni auxilio orbatum esse. Оставить кого
безпомощным, aliquem destituere. Безпомощность, беззаступность, inopia,
auxilii inopia.
Безпоместный
Prædiis, fundis carens. Без. дворянин, nobilis, qui fundis caret.
Безпоповщина
Secta ecclesiæ Rossicæ, quæ nullos habet sacrorum antistites eaque
celebrat adhibitis hominibus plehejis.
Безпорочно
Inculpate, ita, ut queri nemo possit, sine reprehensione, sine culpa.
Безпорочность, напр. жизни, поведения, vitæ sanctitas, summa morum
probitas. Препроводить дни свои в безпорочности, sanctissime se gerere,
integerrime vitam agere, sancte vivere. Безпорочный, -poчен non
vituperabilis, non vituperandus, non reprehendendus; qui non in vitio est; nihil
in se habens, quod reprehendi possit; integer, sanctus. Эпаминонд славный
полководец и безпорочный муж, Epaminondas, clarissimus imperator
sanctissimusque vir. Быть безпорочну, nihil in se habere, quod reprehendi
possit; a reprehensione abesse; omni vitio vacare; reprehensionem non capere.
Безпорочная служба, munus integerrime administratum, magistratus
integerrime gestus.
Безпорядица
Confusio, defectus ordinis, nullus ordo. Безпорядок, confusio, perturbatio;
dissolutio vitæ. Вещи лежат в безпорядке, res perturbatæ, inter se mixtæ,
permistæ sunt. Его отставили от должности за безпорядки, ob dissolutionem
vitæ a munere remotus est. Безпорядочный, -рядочен, inordinatus,
incortipositus, perturbatus, confusus. Б. человек, ordinem non servans,
ordinem non amans; dissolutus, qui dissolute, licentius vivit.
Безпосредственно
Proxime, nullo interveniente. Безпосредственный, proximus, quod non
per alium fit; ipsius, ab ipso profectus. Безпосредственное царское
приказание, edictum ab ipso rege profectum. Безпосредственная,
необходимая причина, causa, cohibens in se efficientiam naturalem.
Относиться к кому безпосредственно, ipsum adire.
Безпошлинно
Напр. торговать, mercaturam facere, nullum portorium dantem или
solventem. Безпошлинный, immunis portoriorum. Товары, merces portorii
immunes.
Безпощадно
Immisericorditer, dure; duriter, atrociter. Бить кого б., male mulcare
aliquem.
Безпредлие
-дельность, Infinitas, infinitio. Б. мидocepдия Бoжьего, infinita,
immensa, summa Dei misericordia. Безпредельно, infinite. Безпредельный, -
делен, infinitus, immensus, interminatus, innumerabilis.
Безпрексловно
Nemino obloquente, contradicente; evidenter. Безпрекословный, evidens,
certissimus, apertus, indubitatus, quod extra controversiam est, exploratus,
ratus, definitus.
Безпременно
Immutabiliter, constanter.
Безпрепятственно
Libere. Делать что безпрепятственно, libere ас nullo impediente aliquid
facere.
Безпрерывно
Continenter, perpetuo. Безпрерывность, continuatio, perpetuitas, tenor
(пребывание в одном coстоянии). Безпрерывный, continens, continuus,
continuatus et perennis, perpetuus. Безпрерывная работа, labor assiduus.
Безпрерывные увеселения, voluptates contextæ. Беспрерывное движение,
motio continua et perennis. Безпрерывное дружество, perpetua amicitia.
Иметь с кем безпрерывное обращение, in consuetudine cum aliquo
permanere.
Безпрестaнно
Assidue, perpetuo; continue, continenter, sine intermissione; indesinenter
(только у Церк. Пис.). Б. работать, nullum tempus ad laborem intermittere.
Безпрестанный, assiduus, perpetuus (непрерывный, о целом), continuus
(один за другим идущий по ряду).
Безпримерно
Eximie, præcipue, singulariter, unice.
Безприкладный
Incomparabilis, non comparabilis, excellens, eximius.
Безпримерный
Incomparabilis, inæstimabilis, excellens, singularis. Он б. человек, parem
non habens, cui parem reperies neminem, или cum quo nemo conferri potest.
Безпримерность, excellentia, præstantia.
Безпристрастие
. Neutrius partis или neutrarum partium studium. Б. в суждении,
judicium integrum, incorruptum; animus in judicando integer et incorruptus.
Безпристрастный, -стен, medius или nullius partis; qui est in neutrius или in
nullius partibus; non in alterius partem inclinatus. (Быть б., medium esse,
medium se gerere, neutram partem sequi). – Integer (вообще), æquus (в
суждении, приговоре), incorruptus (особенно о судьях и свидетелях), ira et
studio vacuus (не следующй внушениям страстей). Дать безпристрастный
суд, integre, incorrupte judicare. Безпристрастно что повествовать, sine ira et
odio aliquid tradere.
Безпритворный
Ingеnuus, sincerus.
Безприютный
Cui non est hospes, a quo recipiatur, cui a nomine tectum vel hospitium
præbetur, carens perfugio. Безприютность, defectus perfugii, defectus hospitis,
a quo recipiatur.
Безпрокий
Inutilis (ad aliquid), inhabits cui или ad quid.
Безпутица
Liberior или licentior vivendi ratio. 2) iter impervium, factum imbre
corruptius iter. Безпутник, homo libidinosus, dissolutus, perditus, nequam,
homo nihili. Безпутница, femina libidinosa, dissoluta, improba. Безпутно,
dissolute, libidinose, nequiter. Безпутный, -тен, libidinosus, dissolutus.
Безпутство, vita dissoluta, libidinosa, licentia, nequitia. Завести в безпутство,
corrumpere, libidinum illecebris irretire.
Безрадостный
(Sl.) Lætitiæ expers.
Безразсудно
Inconsiderate, imprudenter, temere, incogitato animo. Безрассудность,
безрассудство, inconsiderantia, imprudentia, nullum consilium, temeritas.
Безрассудный, in сonsiderаtus, incautus, inconsultus, incogitatus.
Безрассудные слова, verba lemere emissa. Безрассудное предприятиe,
cœptum или inceptum temerarium. Человек б., absque ratione et consilio
aliquid faciens. Безр. поступок, dementia, temeritas.
Безремесленный
Qui nullum opificium, nullam artem addidicit, imperitus, sine arte.
Безремество, (v. obs.) nulla ars, nullum opificium.
Безрогий
Qui cornua non habet, cornibus carens.
Безродный
, -роден. Propinquis, necessariis, liberis, natis, prole carens. Безродье,
безродство, inopia propinquorum, necessariorum.
Безрукавный
. Manicis carens.
Безрукий
Manibus carens, mancus. Qui manibus dextre et expedite uti nescit.
Безрукий все роняет, homini inhabili, tardo omnia excidunt e manu.
Безсердечный
(Sl.) Evcors, vecors, socors. Безсердый. (Sl.) Sensus expers, a sensu или
sensibus alienatus, nihil sentiens.
Безсилие
Infirmitas, imbecillitas (как состояние), virium defectus, tenuitas,
languor. 2) lapsus, interitus. Topгoвля приходит в без., mercatura labitur,
decrescit, minuitur. Безсильный, viribus carens, infirmus, languidus, invalidus,
imbecillis. Делаться безсильным, vires amittere. Vires deficiunt aliquem,
languescere. 2) Inops. У сильного всегда безсильный виноват, facile est
opprimere innocentem.
Безславие
Ignominia, dedecus; turpitudo, infamia. Безславление, criminatio,
obtrectatio, dehonestatio. Безславлю, ignominia adficere, infamia notare,
ignominiose tractare, infamare, infamiam alicui inferre, movere. См.
обезславливаю. Безславно, ignominiose, cum infamia. Безславный, famosus,
ignobilis, infamis, infamia notatus. Быть без., infamem esse, infamia laborare,
fiagrare.
Безсловесие
безсловесность. Loqui non posse, obmutescentia; 2) amentia, stultitia,
stoliditas, desipientia; imprudentia; (Sl.) a ratione alienum, absurdum.
Безсловесный. (Sl.) A ratione alienus, absurdus. 2) Sermonis expers, surdus.
Безсловно
Sine controversia, haud dubie.
Безсмертие
Immortalitas, æternitas, vita æterna. Получить безсмертие,
immortalitatem consequi, adipisci, sibi parere. Безсмертный, immortalis,
æternus, sempiternus. Сделать кого безсмертным, reddere aliquem
immortalem; immortali gloriæ commendare aliquem. Сделать себя б.,
immortalitatem sibi parere. Сделаться б., immortalitatem adipisci.
Безсмысленно
Absurde. Безсмысленный, absurdus, insulsus, ineptus. Безсмысленность,
insulsitas; nugæ.
Безсменно
Alicui non submissus или non submissum, alicui aliis non succedentibus.
Безсменный, continuus, perpetuus, cui alii non succedunt.
Безсоблазнство
Vacuitas ab offensione, a sollicitatione, a malo или pernicioso exemplo.
Безсовестие
Impietas, perfidia. Безсовестно, impie, improbe, sine religione.
Безсовестный, impius, cui nulla religio est, levis, improbus. Без. человек,
hоmо sine ulla religionе. Экий безсовестный! о hominem impurum!
Безсоветие
(Sl.) Inconsiderantia. 2) Discordia. Безсовестный, inconsideratus,
inconsultus.
Безсонница
Insomnia. За этим следует безсонница и причиняет наконец
сумасшествие, consequitur comes insomnia et porro insaniam adfert.
Безсонный, insomnis.
Безсочный – чен
. Exsuccus.
Безспорно
. Sine controversia, certo, haud dubie. Безспорный, haud ambiguus, non
controversus, indubius, indubitatus, certus, exploratus.
Безсребренник
Non avidus, abstinens, integer, innocens, commodorum suorum immemor,
commodis suis non inserviens.
Безсрочный
Indefinitus, incertus, dubius. На бессрочное время, in incertum.
Безстpaстие
Adfectuum vacuitas, lenlitudo, lentus, durus animus; animi stupor; sensus
nullus, animus lentus. Безстрастный, carens passionum et adfectuum animi
perturbatione, qui non movetur, non tangitur aliqua re, terpens ad sensum rei.
Безстрашие
Animus impavidus, intrepidus, Безстрашно, impavide, intrepide.
Безстрашный, imperterritus, impavidus. Показать себя б., nullo terrore a statu
dejici posse. Человек без. и непреклонный, vir imperterriti et invicti animi.
Безстудие
(Sl.) См. безстыдство. Безстудно, -студный. См. безстыдно, -дный.
Безстыдник, impudens, inverecundus. Безстыдница, femina impudens,
inverecunda. Безстыдно, impudenter, proterve. Безстыдный, impudens, qui
verecundiæ fines transit. Безстыдное чело, os impudens. Безстыдное
требованиe делать, impudenter aliquid postulare. Безстыдная ложь,
mendacium impudens. Безстыдно поступать, impudenter facere. Безстыдство,
impudentia , inverecundia (у самых позз. писс.) Дойти до такого
безстыдства, ео usque impudentiæ progredi, provehi. Lascivia, petulantia,
protervitas. Безстыдные люди мало рассуждают, что им говорить или
делать, лишь бы получить свое желание, qui pudorem consumserunt, quid
loquantur aut faciant, parum penes habent, dum cupitis potiantur. Безстыдный,
негодный, homo nefarius, pertrictæ frontis.
Безсудная грамота
Genus litterarum, privilegii alicui ob singularem cultum concessi testium.
2) Decretum do comprehendendo.
Безсумнительно
Sine ulla dubitatione. Безсумнительный, indubius, indubitatus. Быть
таким, nihil dubitationis или nullam dubitationem habere.
Безтолково
. Insipienter, stulte, stolide, dementer, imperite, incallide. Безтолковщина,
stolidus, stultus, stupidus et bardus, truncus, stipes. Безтолковый, – толков,
insipiens, hebes, fatuus, stultus, absurdus, demens; tardus, indocilis.
БЕЗТОРГОВИЦА, inopia emptorum. БЕЗТЕЛЕСНЫЙ. Corpore vacans, sine
corpore, corpore carens, simplex, Безтелесность, ratio carens corpore;
simplicitas.
Безубыточно
Non damnose, sine damno, sine detrimento. Безубыточный, non
damnosus, non detrimentosus, innoxius. Безубыточная игра, lusus innoxius.
Безугомонно
Sine intermissione, continenter, sine intermissu. Безугомонный см.
неугомонный.
Безукоризненно
жить. Innocue vivere.
Безумец
Stullus, stolidus, desipiens, fatuus, insulsus, excors. Быть б., desipere,
nihil sapere, delirare. Это настоящие б., hoc homine nihil potest esse
dementius. Безумица, stulta, fatua. Безумие, безумство, amentia, delirium,
furor, insania, dementia. Быть в безумии, insanire, debrare. Он это сделал въ
безумстве, hoc furens, insaniens, delirans fecit. Безумию, aliquem stultum,
fatuum reddere. Безумный, безумен, stultus, stolidus, insanus, vesanus, mente
captus. Безумное желание, optatum stultum, insaniens. Надобно быть
безумному, чтобы дойти до такой крайности, in hac re modum excedere или
lineas transilire solummodo dementis, insani est proprium.
Безумолкно
Continue, non conticescens или – scentem.
Безумствование
Mentis error, mens capta, alienata. Безумствую, insanire, delirare.
Безумею, de или e potestate mentis exire, mente capi, alienari, commoveri;
sensu mentis abstrahi.
Безуронно
Sine damno, sine detrimento, sine jactura. Безуронный, qua in re nullum
est damnum, null! detrimentum capi, accipi potest.
Безусловный
Nullis conditionibus adstrictus, simplex et absolutus. Безусловно,
simpliciter.
Безуспешно
Sine felicitate in rebus agendis, sine successu, sine proventu.
Безуспешный, nullum successum habens.
Безусый
Mystace carens.
Безутешно
Insolabiliter. Безутешный, -тешен, nihil solatii admiltens. Быть б., nihil
consolationis admittere. Безутешность, solatii impatientia.
Безухий
Auribus carens.
Безхвостный
и хвостый. Cauda carens.
Безхитростно
Positis ambagibus, sine circuitione et anfractu, vere, sincere, aperte et
ingenue. Безхитростный, verus, sincerus. Безхитростность, veritas, fides (в
чувствованиях) integritas (в поступках).
Безхлебица
Frumenti inopia.
Безхлебный
Sterilis, infecundus. Безхлебная сторона, regio, ora infructuosa, frugurn
expers.
Безцветный
Nullos flores ferens.
Безценность
Præstantia summa. Безценный, inæstimabilis, eximius, рæstans,
excellens, singularis. Безценная радость, gaudium inæstimabile. Безценная
минута случая, inæstimabile momentum occasionis. Это безценный человек,
est homo immensi pretii.
Безчадие
-чадство. Orbitas, nulla protes. Безчадный, liberis orbus. Sine liberis,
prole carens. Безчадсвтую, liberis orbum esse, carere prole.
Безчеловечие
Inhumanitas, immanitas, feritas, animi durities или duritia. Безчеловечно,
inhumane, crudelissime. Безчеловечный, inhumanus, ferus, immisericors,
durus, ferreus.
Безчестие
Dedecus, infamia, turpitudo, probum, contumelia, ignominia, nota, nota
turpitudinis. Изгнать кого с безчестием, aliquem contumeliose, turpiter, per
ignominiam, cum dedecore fugare, pellere, abigere. Заплатить кому б., propter
contumetiam in aliquem factam или ob ignominiam alicui illatam satisfacere
muleta ex dignitate irrogata. Безчестно, contumeliose, turpiter, cum dedecore.
Жить, поступать б., turpiter vivere, facere. Безчестный, turpis, fœdus,
impurus, inhonestus. Б. человек, homo turpis. Соединенный с безчестием,
turpis, fœdus, deformis, spurcus, impurus, sordidus, infamis, ignominiosus,
flagitiosus, probrosus, teter. Безчестные дела, turpiter facta. Безчещение,
ignominiosa tractatio. Безчещу, ignominia afficere, ignominiam alicui ,
injungere, inurere; alicui maledicere, maledictis vexare (поносить словами).
Безчестить человека важного, alicujus auctoritatem dedecorare. Обезчестить
себя каким поступком, turpi vita или turpiter facto sibi infamiam inurere,
dedecus admittere. Преступлешем закона безчестить Бога, violanda lege
dedecorare, dedecore adficere Deum.
Безчиние
и безчинство. Vita dissoluta, intemperans, libidinibus dedita, in libidines
effusa, indignitas, turpitudo, indecentia. Делать безчиния, procacius,
incomposite se gerere. И не решил довольно строго, как требовало того
безчинство дела, neque satis severe pro rei indignitate decrevit. Безчинник,
qui in decore agit, rem fœde facit, turpiter se gerit, impudicus, probrosus; homo
perditus, prostibulum. Много бсзчинников, magna multitudo impudicorum.
Как предложение: magna multitudo (напр. per castra) habetur. Приказать
сыскать всех безчинников, omnes probrosos conqueri jubere. Безчинница,
femina perdita, dissoluta. Безчинничаю, безчинную, безчинствую, indecore,
inhoneste, illiberaliter se gerere, lascivire, protervum, petulantem, insolentem
esse. Безчинно, indecenter, inhoneste, illiberaliter, proterve, insolenter.
Безчинный, indecorus, inhonestus, illiberalis. indecens; ab honestate remotus,
turpis. Безчинные поступки, indignitas, turpitudo.
Безчиновный
Qui nullum dignitatis или honoris gradum habet.
Безчисленность
Innumerabilitas. Безчисленный, innumerabilis, innumerus (у стт. и часто
в ср. в.), infinitus, immensus, inexhaustus. Безчисленное множество,
innumerabilis, infinitus numerus; innumerabilis multitudo; innumeri homines.
Безчувственно
. Sine sensu. Он б. пьян, adeo inebriatus est, ut nihil sentiat.
Безчувственность, privatio sensuum, animi defectus, subita defectio, syncope.
Animi deliquium встреч. только у нова. Он целый час был в
безчувственности, totam horam animus eum liquebat. Безчувственный, -
ствен, sensus expers, a sensu или a sansibus alienatus, nihil sentiens. Он
сделался от удара безчувственным, ictu percussus cecidit et manebat sopitus.
2) Sensu или facultate sentiendi carens. Дерева сутъ тела безчувственные,
arbores sunt corpora sensu carentia. Безчувствие, безчувство, animi defectus,
subita defectio. 2) duritia или durities animi.
Безщадно
Non indulgenter, immisericorditer, dure. Безщадно ругать кого, aliquem
conviciis proscindere.
Безщастие
Malum, infortunium. Безщастный, infelix, infortunatus, miser.
Без
Præp. regit genit. Sine, præter (кроме, выключая). Absque (встреч,
только в связи с подр. si; у хороших писателей редко ставится вм. sine,
напр. безъ тебя я не жил бы теперь, absque te esset, hodie non viverem. Без
него или если б не он был тут, то я позаботился бы, как следует, о своей
безопасности, absque ео esset, recte ego mi hi vidissem). Citra (кроме одного
места у Овидия, находится уже у поэт. писс., особенно в юридич. книгах).
– Без опасности, sine periculo; не без, non sine. Без сомнения мы погубили
человека, sine dubio perdidimus hominem. Без воли Сената и народа, citra
senatus роpulique auctoritatem. По чести, не шутя, он изрядный человек, sed
mehercule, extra jocum homo bellus est. Она придет и без зову, aderit ultro.
Не без причины ты столько боишься, noa temere est quod tu tanti meas. Но
очень нередко без в лат. языке можно переводить иначе, и притом: а)
прилагательными: expers, carens, inops, orbus, напр. без образования, expers
eruditionis. Государство без законов, civitas legibus carens. Без друзей, iaops
ab amicis. Без детей, liberis orbus или одно orbus. Город без гарнизона, urbs
nuda defensoribus. b) Своими собственными словами, напр. без платья,
nudus. Без завещания, intestatus. Б. предосторожности, in- cautus. Б. стыда
и боязни, impudens. с) Причастиями: spe missus, sepositus, amotus,
destitutus. Часто вместо прилаг. можно употреблять наречия, если без с
своим существительным служит ограничением глаголу. Поступать б.
рассуждения, temere, inconsiderate agere. В два года без 6, как думаю, дней,
quatuor et viginti mensibus sex, ut opinor, diebus minus. d) Через отрицание с
частицей или через твор. самостоятельный, напр. Цезарь никогда не вел
войска по опасным местам без предварительного сведения о положении
их, Cæsar nunquam exercitum per insidiosa loca duxit, nisi speculatus locorum
situs. Б. чьего ведома что сделать, aliquid aliquo inscio facere. Б. дальних
околичностей, missis ambagibus. 2) Как наречие, очень часто выражается
оно через отрицание с причастием или с твор. самостоятельными скажи
без боязни, смело, dic non reverens. Учись и без побуждения чьего к тому,
disce nemine bortante. Скажу правду без боязни подозрения во лжи, quod
verum est, dicam, non reverens assentandi suspicionem. Этого не можешь
сделать без поддержки, hос facere nequis, nisi adjutus. – Если же под
частиц, без можно разуметь следующее предложение, как следствие или
действие предыдущего; тогда полагается quin: я никогда не прихожу к тебе
без того, чтобы не сделаться ученее, nunquam accedo, quin ab te abeam
doctior. Я не пропускал ни одного дня, чтобы не писать к тебе, nullum
prætermisi diem, quin ad te litteras darem. Он никогда не сражался без того,
чтобы победить неприятеля, cum nullo hostium congressus est unquam, quem
non vicerit. Или ut non (когда предшествует ему отрицание: кто не любит
прямо добродетели, тот лучше захочет казаться честным, нежели быть
таким, qui virtuti non studet, malit existimari bonus vir, ut non sit. – Если
частица без coeдиняет между собой два предложж. так что она
употребляется вм. и не, тогда ставится nec или neque: многие хвалят витий
и поэтов, не понимая их, multi oratores et poëtas probant, neque intelligunt. –
И без того, jam, vol sic; sponte. Справедливо, не без основания, отречь того
нельзя, не без того, verum est; non spernendum est. Б. книги, memoriter, ex
memoria. Б. погребения, insepultus. Б. причины, immerito, injuria,
immerenter. He без причины, merito, haud temere, non injuria. Б.
принуждения, sponte, ultro. Б. отлагательства, e vestigio, mox, illico,
protinus, actutum. Б. чаяния жизни или остаться в живых, exspes vitæ. Б.
потери, урона, citra jacturam. Б. великого затруднения, facile, levi или molli
brachio. Не б. великого затруднения, difficulter, ægre, vix; vix quidem. Б.
шума, tacite, silenter. Провести ночь б. сна, noctem insomnem ducere.
Пробыть два дня б. еды, biduum inediam sustinere. Б. взятия
предосторожности, per imprudentiam. Иногда пристать к берегу, porta, terra
prohibemur. Приставание к берегу, appulsus litoris или одно appulsus. От
берега отстал, а к другому не пристал, (prov.) de loco suo decessit, alium non
capessens. Высокий берег, ripa prærupta. Выйти на б., (arena) terra potiri,
egredi in terram. Выгрузить товары на берег, merces in terram deponere,
exponere. Другой бер., altera, ulterior ripa. He позволять кому пристать к
берегу, aditum litoris adimere alicui. Тащить на берег, in litus subducere.
Причалить к берегу, navem terræ или ad terram appiicare, appellere. Как
скоро вступили на б., ubi primum terram tetigimus. Обоими берегами
владеть, utrimque continenti potiri.
Бережея
, (береожая) кобыла. Equa prægnans, plena, quae in utero gestat.
Бережатай
. (v. obs.) Custos, inspector. Бережение, custodia, tuitio. Бережливо,
parce, maligne, exigue. Давать, exigue præbere; caute, provide. Бережливый,
parcus; cautus, providus, circum spectus, consideratus. Он бережлив на
платье, perraro, parce vestimento utitur. Бережливого коня и зверь в поле не
бьет, (prov.) cautus providusque homo multa evitat mala, pericula, incommoda.
Providentia, circumspicientia est maxima virtus. Бережливость, cura rei
familiaris, sumtus levamen, parcimonia. Б. в платьях, vestibus parcere, v.
parce uti.
Бережник
Species retis tres vel quatuor ulnas longi, quod maxime in flumine Ob.
usurpatur.
Бережно
Provide, caute, circumspecte. Бережность, circumspicientia, providentia.
Бережный, cautus, providus, circumspectus.
БЕРЕЖНЫЙ. См. береговой.
Бережу
. Contrectatione ulceris dolorem facere, efficere, dare, afferre. Я ceбе
разбередил руку, contrectando manum affectam, denuo excitare dolorem.
Бережь
См. бережливость.
Береза
березка. Betula, parva betula. Б. черная, betula daurica. Б. epник, betula
nana. Березина, lignum betulinum desectum vel deciduum. Березник,
березняк, betuletum, ligna betulina. Березовая губа, agaricus betulinus.
Березовик, boletus (lutens). Березовица, succus betularum. Березовый,
betulinus. Березовые дрова, ligna betulina. Березовый выплавок, callus
betulinus. Березовый трут, boletus igniarius.
Беременная
. Prægnans, feta, plena. Беременность, gravitas. – Беремя, sarcina, onus,
fascis. Б. дров, fascis lignorum. 2) Funis. Быть беременной, partum или
ventrem ferre.
Бересбрек
, -сплет. Euonimus Europæus.
Берестень
, -стенник. Quod e cortice betulino factum est. Берестенники, genus
solearum или crepidarum e cortice betulino, quibus Rossici agricolæ utuntur.
Бересто, cortex superior betulæ.
Берест
См. карагуч.
Берестяный
Е cortice betulino. Берещу, cortice betulino obvolvere, circumvolvere.
Берестить горшки, ollas cortice betulino circumvolvere. 2) Эк он оберестил,
vide, quam avide devorat, quam intentus sit edendo.
Берилл
Beryllus.
Берковец
. Pondus, quadringentenis Rossicis libris constans, bercowetz.
Беркут
Falco Chrysætos.
Берлин
Rheda, nomen gerens Berlinæ.
Берлог
, берлога. Cubile, latibulum ursi.
Беру
Sumere, сареrе, accipere. Б. откуда, promere, depromere aliquid. Б. что в
руки, in manus aliquid sumere. Б. оружие, arma сареrе (быть наготове), аrmа
sumere (прост, брать оружие). Б. что на плечи, aliquid in humeros tollere. b)
Принимать, capere, accipere, sumere. Б. деньги, pretio se corrumpi pati. Б.
деньги в займы, pecuniam sumere mu tuam. Много брать (слишком
запрашивать), magnum pretium poscere. Б. кого в свою защиту, aliquem in
fidem accipere, recipere. Б. кого с собой (чтобы идти с ним), aliquem secum
educere. Б. время для чего-нибудь, sibi sumere tempus ad aliquid. с)
Избирать, sumere, сареге. Б. кого посредником, aliquem arbitrum sumere. Б.
куда путь, viam или iter aliquo petere. d) Capere, expugnare. Взять город,
urbem сареге, expugnare. Б. под арест, comprehendere. Б. что во владение,
aliquid occupare, aliquid possidere, aliqua re potiri. Б. на откуп, conducere,
redimere. e) == Отнимать, взять от кого чин, команду, alicui magistratum,
imperium abrogare. Б. смелость, sibi sumere, assumere aliquid или с след.
неоп. накл., sibi licentiam sumere. Этого у меня не возмешь, hoc mihi eripi
поп patiar, hoc mihi erui non potest, f) == Толковать, accipere, interpretari. Б.
в дурную сторону, in malam partem accipere, male interpretari. Слово можно
б. в разных значениях, verbum in plures partes accipi potest. Слова б. в
точности, в строгости, vocabula urgere, premere. Б. что слишком строго,
aliquid ad rivum resecare. Б. что к сердцу, aliquid in pectus animumque
demittere, aliqua re moveri, commoveri. g) == Рассматривать, considerare,
ponderare. Если брать, взять дело в целости, si rem omnem spectes, re in
universum considerata. Б. что на себя, rem in se recipere, suscipere, aliquid
præstare, spondere. Б. чью вину, ошибку на себя, alicujus peccatum in se
transferre. Б. позволение, commeatum petere. Б. на себя труд, operam
insumere. Б. на себя труд, чтобы или для... dignari с след. неопр. н. Б. в чем
участие, alicujus rei partiсipem esse, aliquid attingere, alieni rei interesse. Б. с
кого пример, exemplum сареrе de aliquo, exemplum sumere ab aliquo. Б. с
чего копию, aliquid describere, exscribere. Б. осторожность, sibi cavere, se
custodire (от наветов), cautionem adhibere, sibi consulere (пещись о себе). Б.
что в уважение, alicujus rei rationem habere, ducere. He брать чего в у.,
aliquid non curare, aliquid negligere. Разом браться за многие дела, se multis
negotiis implicari. Б. верх, поверхность, convalescere, ingravescere. Б.
оборот, verti, converti. Б. начало, initium capere, sumere. Дело взяло
счастливый оборот, res in lætiorem statum evasit. Все берет худой оборот,
omnia in pejorem partem vertuntur et mutantur. Об оружии, longe emittere. –
Берусь, aggredi, suscipere aliquid; incipere, descendere, accedere ad rem
gerendam; tendere ad aliquid; manum admovere rei. Браться за толкование
священных и светских книг, interpretes vel divinorum vel humanorum
librorum esse haberique velle.
Берцо
Tibia, crus. Берцовый, ad ti- biam, crus pertinens.
Бершовик
Apud piscatt.: lucioperca, quæ a capite ad rectrices или pinnas caudæ
habet octo werschok. Берш, species luciopercæ, quæ capitur in f. Wolga.
Бесс
См. Кандык.
Беседа
. Sermo, colloquium, sermonis cum aliquo communicatio. Б. об ученых
предметах, disputatio, dissertatio. Изустная, præsens sermo, præsentis, cum
præsente colloquium. Дружеские бб., sermones familiares. Завести с кем
беседу, se dare in sermonem cum aliquo, sermonem cum aliquo instituere,
ordiri, accipere. Иметь с кем беседу, sermocinari cum aliquo, sermonem
habere, conferre cum aliquo, cum aliquo colloqui, colloquium serere. 2) Concio
de rebus sacris, oratio sacra. Беседы Иоанна Златоустого, conciones sacræ,
homeliæ Joannis Chrysostomi. 3) Cœtus, conventus hominum, circulus.
Любить беседы, amantem esse conventuum hominum. 4) Dialectics, lingua,
sermo.
Беседка
беседочка. Umbraculum, pergula, diæta.
Беседование
. Sermo habitus cum aliquo, sermonis communio, sermonum oblectatio.
Беседовник, concionator. Беседую, se cum aliquo oblectare, colloqui,
confabulari, sermones conferre cum aliquo. Б. с кем дружески, familiares
sermones conferre cum aliquo. 2) Concionari, concionem habere.
Бечевá
. Funis ductarius, remulcus. Бечевание, ductus, tractus navigii или
ductum, tractum navigium. Бечевая, via litorea, qua homines aut equi trahentes
navigium eunt. Бечевник, helciarius.
Бечета
См. перелифт.
Бечую
. Navigium adverso flumine trahere.
Бешмет
Genus brevioris semivestimenti, quo Tatari subtus laxam vestem
exteriorem utuntur.
Бздех
V. pleb. Ventus, flatus, inflatio. Бздун, pedens. Бздунья, pedens. Бзжу,
pedere.
Библейский
, библейный. Biblicus, e libris divinis sumtus. Библейское учениe,
doctrina, præcepta librorum divinorum. Библ. выражениe, yox sacra. Б.
общество, societas bibliophilorum.
Библиотека
Bibliotheca. Знатная, magna librorum copia. Дорогая, b. multorum
numorom. Завести библиотеку, bibliothecam instituere. Пополнить, b.
supplere. Библиотекарь, bibliolhecæ præfectus, custos. Быть библиотекарем,
bibliothecæ præesse, bibliothecam tractare, administrare, Быть
Императорским б., esse a bibliotheca Cæsaris. Исправление должности
библиотекаря, bibliothecæ administratio.
Библия
Biblia, orum, libri divini или sacri, codex sacer. Библия с фигурами,,
biblia figuris distincta, litteræ divinæ (Lact). Кто тверд в библии, bene
versatus или exercitatus in librorum sacrorum lectione. Любитель библии,
studiosus scripturæ sacræ. Учение, содержащееся в библии, doctrina librorum
sacrorum. Чтение библии, lectio scripturæ sacræ. Токовая библия, biblia
interpretata или opus, sacrorum librorum interpretationem continens.
Бивака
Vigilie castrenses. Стоять на биваке, noctem pervigilare in armis.
Билен
Flagellum ad grana excutienda factum.
Билет
Codicilli, schedula.
Биллиард
. Tabula tudicularia. 2) Lusus tudicularis, lusus globulorum eburneoorum.
Биллиардный, ad lusum tudicularem pertinens. Б.шар, pila, globulus.
Биллиардная, sphæristerium.
Било
Pistillum (timpani).
Биль
. Lex.
Биржа
Curia, basilica mercatoria. 2) Locus, ubi mercenarii operam sibi quærunt
vel ubi versantur vecturarii meritorii.
Бирка
Talea, bacillus incisus. Делать зарубки на бирке, bacillum incidere.
Бирчий
. (V. obs.) Quæsitor, cognitor, inquisitor, investigator.
Бирюза
Turcosa. (Linn.) Бирюзовый, cœruleus, maris colorem habens.
Бирюк
. (V. Tat.) Lupus.
Бирюльки
Pennarum lusus. Играть в б., ludere pennarum lusum; feriendo
digitis labra bombum edere.
Бирючинá
Ligustrum vulgare.
Бирюч
Præco, caduceator.
Бисерина
Eschara hyalina. Бисерник, opifex eshararum hyalinarum. Бисерный,
escharis hyalinis ornatus, distinctus. Бисер, (sl.), unio, margarita. 2) Eschara
hyalina.
Бисквиты
Panis dulciarius.
Битва
Prælium, pugna. Выиграть битву, vincore prælio. Проиграть, vinci
praelio. Битвенный, ad pugnam, prælium pertinens, pugnatorius. Битвенное
орудие, pugnatoria arma (Suet.). Уступить поле битвы, сойти с п. б.,
inferiorem discedere, ex acie recedere, pulsum excedere саmро. Продолжать
битву, не оставлять ее, excipere pugnam.
Битка
Astragalus, quo pueri ossicula ordine posita dejicunt. 2) P. m. audax,
promtus molitor rerum, qui nulla difficultatum ratione habita consequitur, quod
petit или ad id, quod vult, venit.
Битком
Plenissime; totus plenus, totus refertus.
Битый
Verberatus, pulsatus, percussus. Битая дорога, via trita, tritum iter. Битое
мясо, саrо macerata.
Бить
Lamina argentea, aurea.
Битье
, битие. Verberatio, ictus. Б. об заклад, pignore concertatio, или можно
выр. через гл.
Бичевание
. Flagellatio. Бичник, flagellans, Бичный, flagellando effectus, contractus.
Бичую, fiagellare, flagello или flagro cædere. Бичуюсь, se или corpus suum
flagellare. Бич, flagrum, flagellum. 2) Flagellatio. 3) Pernicies; pœnæ divinæ
minister. Катон был бичь для дурных, in Catone malis pernicies. Аттила
назвал себя бичем Божьим, Attila nominavit se pœnæ divinæ ministrum.
Человек, который был бичем для врагов на войне и для сограждан в мире,
vir in bellо hostibus, in otio civibus infestissimus.
Биение
Verberatio, pulsatio, реrcussio. Б. сердца, cordis palpitatio. Vеnsæ
micant, moventur.
Бийца
(Sl.) Rixarum amans, turbulentus. Бию, см. бью.
Благая
-гих. Bona, orum. Facultates, res, opes. Благий, благ, bonus, benignus,
liberalis, clemens. Благо, bonum, factum иди opus bonum. Благо, bene, probe,
pulchre, recte. Принять что за благо, aliquid probare, comprobare, approbare.
– Благоже, благоже, рræclare, perplacet, jucundum est.
Благовидный
. Speciosus, formosus, pulcher. 2) Verisimilis или vero similis, similis
veri (дат. употр. реже). Probabilis, speciosus; opinatus, simulatus, fucatus;
inanis. Благовидная причина, causa, quæ videtur или causa opinata.
Благовиждуся,. (sl.), placere. Благовидно, specie.
Благоводный
Aqua abundans, irriguus.
Благовозвещаю
. Læta nuntiare, Evangelium prædicare.
Благоволение
Benevolentia, animus bene affectus, favor, studium. Оказывается Божье
благоволение, propitius numinis favor patet. Приобрести чье б., alicujus
benevolentiam sibi conciliare. 2) Probatio, approbatio, confirmatio, assensus,
consensus, auctoritas. Ваше на это благоволение было, tua auctoritate hoc
factum est; tuo consensu hoc factum est. Благоволитель, fautor.
Благоволительница, fautrix. Благоволительный, benevolus, benevolens,
favens, amicus.
Благовольный
(Sl.) Voluntarius, non coactus, spontaneus, ultroneus. Благовольне, sponte,
ultro, sua voluntate. Благоволю (sl), 1) о ком, о чем, на кого, dilectari,
voluptatem capere ex; aliquid probare. 2) In vita communi. Государь
всемилостивейше повелеть, благоволил, placuit Regi, principi; princeps
voluit, dignatus est. Благоволите, Ваше Величество, placeat Tibi, Imperator
Augustissime.
Благовоние
Odor suavis или grafus; suavitas odorum. Благовонный, bene или suave
olens, odoratus. Издавать бл. запах, suavem odorem spargere. Здесь цветы
издают благовоние, hic suaves odores afflantur e floribus. Благовонные
вещи, odorum suavitates, unguenta, aromata. Благовонство, т. ч. благовоние.
Благовонствую и благовоню, suavem odorem spargere, diffundere; fragrare.
Благовременние
, бдаговременность, благовременство, opportunitas sive rerum et
temporum opportunitas; commodum. Благовременный, opportunus,
tempestive, commodus; tempestive factus.
Благоверие
Recta sententia de religione; orthodoxia; vera catholica doctrina (у новв.).
Благоверно, ut decet orthodoxum. Благоверный, orlhodoxus, veram fidem или
veram religionem sequens, amplectens, veræ fidei addictus (у новв.),
Благоверствую, recte de religione Christiana sentire, veræ fidei addictum esse.
Благовествование
Faustorum, lætorum annuntiatio. 2) Annuntiatio doctrinæ Christi,
Evangelii prædicatio. Благовествованный, -ствуемый, declamatus de rebus
sacris, divinis. Благовествую, (sl.) læta nuntiare, doctrinam Christi annuntiare,
Evangelium prædicare. Благовествуюсь, declamari de rebus sacris, divinis.
Благовеститель, Evangelii præсо. 2) Evangelii sive historiæ Evangelicæ
scriptor. Благовестительница, quæ læta nuntiat. Благовестится, declamatur de
rebus sacris, læta annuntiantur. Благовестие, lætus nuntius. 2) Declamatio de
rebus sacris, divinis. Благовестник, qui lætum nuntium adfert; læta, fausta
nuntians. 2) Concionator, orator in sacris. Благовестница, quæ lætum nuntium
adfert. Благовестный колокол, campana ad sacra vocans. Благовест, sonitu
campanæ vocatio ad liturgiam. Благовещаю, laetum nuntium adferre. 2)
Declamare de rebus sacris. Благовещение, laetorum annuntiatio. 2)
Annuntiatio Christi nascituri, dies annuntiationis festus. Благовещенный,
declamatus de rebus sacris. Благовещенский, ad diem annuntiationis festum
pertinens. Благов. приход, ædes sacra, in memoriam festi beatissimæ virginis
ab Angelo salutatæ exstructa. Благовещу, sonitu campanæ ad sacra или
liturgiam vocare. Благовестят к вечерне, sonitus campanæ vocat ad sacra
pomeridiana.
Благоглаголивый
, -глаголив. Facundus, disertus.
Благогласие
Bona vox, vox canora; vocalitas (Quint.). Благогласный, bene sonans,
vocalis, canorus. Hap. bona vосе.
Благоговение
Erga Deum pietas, reverentia Dei. Б. есть здравомыслие о величия и
воли Бога, и в следствие того неиспрашивание от него чего-нибудь
противного справедливости и чести, pietas erga Deum nihil aliud est, nisi
honesta de numine ejus ac mente opinio, cum expeto nihil ab eo, quod sit
injustum atque inhonestum. 2) Veneratio, reverentia, verecundia.
Благоговейно, reverenter, cum observantia, cum veneratione. Благоговейный,
pius, religiosus; observans alicujus, venerabundus. Благоговейнство, т. ч.
благоговение. Благоговеинствую, (Sl.) pium, religiosum esse. 2) Esse alicujus
observantem; colere, observare aliquem.
Благодарение
. Gratiarum actio; grati animi significatio. Приносить бл., gratias agere,
persolvere (словами), gratiam referre, reddere (делом). Принимать с
благодарением, grate accipere, excipere. Богу благодарение! gratia debetur
Deo! grate agantur Deo! Deo immortali habenda est gratia! Жертвенник, на
коем воссылается бл. Богу, ara gratiæ profitendæ. Жертва благодарения,
victima eucharistica; laudes gratesque. Бдагодарительный, ad gratiarum
actionem или ad gratiam testandam pertinens. Благодарительное письмо,
litteræ, quibus grato animo alicujus beneficia prosequimur; litteræ, quibus
memores mente pro accepto beneficio alicui gratias agimus. Б–ная речь,
oratio gratulatoria или in memoriam beneficii; oratio, qua grato animo alicujus
beneficia prosequimur. Благодарно, grate; grato animo; memori mente.
Благодарность, gratus или memor beneficii или beneficiorum animus; grata
beneficii или beneficiorum memoria. Обязать благодарностью, beneficio
obligare; gratia, часто во множ., gratiæ. Grates (торжественная
благодарность Богу). – Заслужить себе благ., gratiam mereri, gratiam inire
apud aliquem или ab aliquo; gratum facere alicui. Быть обязану кому
благодарности, gratiam alicui debere. Он ни малой не чувствует
благодарности, nullam gratiæ referendæ voluntatem habet, prorsus
beneficiorum immemor est. В знак благодарности, grati animi testandi causa.
Возвратить что с благодарностью, aliquid grate reddere. Благодарный, -ен,
gratus, beneficiorum memor. Быть бл., gratum или memorem esse, gratiam
habere, gratias agere. Надлежит быть сугубо благодарным кому, т.е.
признавать, что не одно только получил благодеяние, non simplex
beneficium alicui debere. Благодарен тебе за то, что, amole multum quod. –
Быть бл. за что, grata memoria aliquid colere, grato animo aliquid prosequi.
Показывать себя благодарным, gratum se præbere, se præstare, gratum et
memorem in aliquem animum præstare. Показывать себя всячески
благодарным, re ipsa atque animo esse gratum. Быть вдвое благодарным,
plenius referre gratiam. Благодарный молебен, preces grati animi in Deum
testes, gratiarum supplicatio (у Римлян). Благодарственная молитва, preces
grati animi in Deum testes. Благодарство т.ч. благодарность. Благодарствую
и благодарю, gratias agere, persolvere, gratias agere alicui pro re. – Gratiam
reddere, tribuere, beneficium remunerari, beneficio respondere. Благодарить
кого за оказанные услуги, gratias agere pro beneficiis collatis. Благодарить за
посещение, gratias agere pro salutatione; за угощение, pro liberalitate,
comitate, humanitate; gratias agere, quod benigne, comiter ab aliquo sumus
accepti. Благодаря Бога! quod Deo debemus!
Благодатель
Dator omnium bonorum.
Благодатный
(Sl.) Virtute præditus, ornatus. 2) Jucundus, acceptus, lætus. 3) Prosper,
beatus, felix, fortunatus. 4) De beatissima virgine: gratia affectus, gratia
cumulatus. Благодать, (sl.), Dei favor. 2) Benevolentia, favor, studium. 3)
Beneficium. 4) Pulchritudo, gratia, suavitas, dulcedo. 5) In vita communi uber
proventus, abundantia, affluentia, copia. У него во всем благодать, ejus domus
omnibus affluit rebus.
Благодвижный
Incitans ad benefactum, ad bonum efficiendum.
Благоденственно
Prospere, beate, fortunate, feliciter. Благоденственный, beatus, felix,
fortunatus, prosper. Благоденственное житие, vita prospera, beata.
Благоденствие, благоденство, salus, felicitas, incolumitas. Жить в
благоденствии, uti prospero fortuæ flatu. Благоденствую, dies feliciter
transigere, commode et ex animi sententia vivere, bona esse habitudine, vigere,
gratia et auctoritate valere, plausum ferre, celebrari.
Благодерзновенный
благодерзостный. (Sl.) Imperterritus, impavidus, intrepidus, bona animo,
fortis. Благодерзновенно, cum fiducia, audacter.
Благодушествую
. Animo adesse, forti или præsenti animo esse. Благодушие, animi
altitudo, animi magnitudo, probitas, integritas. 2) Fortitudo, bonus, lætus
animus. Благодушно, fortiter, bono animo, magnanimiter, generose.
Благодушный, -душен, imperterritus, qui animo adest.
Благодействие
Bene factum, bonum factum или opus. Благоделание, beneficentia,
beneficiorum collatio. Благоделаю, см. благодею. Благодетелен,
beneficiorum auctoris. Благодетель, beneficiorum auctor, qui beneficia in
aliquem confert или contulit, qui beneficiis aliquem affecit, auxit, ornavit.
Benefactor принадлежит уже к позднейшей Латини; beneficus, кто много
делает добра. Благодетельница, benefica. Благодетельный, -телен, beneficus,
benignus; так вместе beneficus et benignus, liberalis, saluber, salutaris (о
вещах). Показывать себя благодетельным, beneficum или benignum se
præbere alicui, beneficiis aliquem afficere. Быть благодетельным, saluti esse,
conducere. Благодетельно, benefice, benigne, salubriter, salutariter, utiliter.
Благодетельский, beneficiorum auctori proprius. Благодетельство,
beneficentia, benignitas, liberalitas, munificentia. Употреблять деньги на
благодетельство, pecuniam ad beneficentiam conferre. Благодетельствую,
bene, benigne facere alicui, beneficia in aliquem conferre, beneficiis aliquem
augere, ornare. Благодеяние, beneficium, benefacturn. Оказывать кому бл.,
beneficium alicui dare, tribuere, beneficium in aliquem conferre или deferre,
benefacero alicui. Получить от кого бл., beneficium ab aliquo accipere.
Вменять что в бл., alicui aliquid pro beneficio dare. Требовать чего, как
бдагодеяния, aliquid in beneficii loco petere. Всякаго человека благодеяния
во время нужды нам приятны, а кто делает их по долгу, это сердечная
отрада, abs quovis homine, cum est opus, beneficia accipere gaudeas, verum
enimvero id juvat, si quem æque (вм. æquum) est bene facere, is facit. Быть
обязану чьим великим благодеяниям, magna beneficia debere.
Воспользуемся благодеянием наук, utamur beneficio litterarum (Cic. ad div.
XV. 14). Я никогда не забуду ваших благодеяний, nunquam tuorum in me
collatorum beneficiorum obliviscar. Осыпать кого благодеяниями, aliquem
beneficiis cumulare.
Благозаконие
Bonæ leges, auctoritas et vis legum, status sub bonis legibus, æquitas.
Иметь бл. , bonis legibus uti. Где есть благозаконие, ubi leges bene
exercentur.
Благозвучно
Bona voce, concorditer, congruenter, apte. Благозвучность, sonus
jucundus, suavis, gratus; euphonia, harmonia, concordia. Благозвучный,
consonans, conveniens, congruus, sonorus, canorus, numerosus. Благозвучное
окончание речи, quædam ad numerum conclusio.
Благознаменитый
. (Sl.) Solemnis, festus, celeber, sanctus.
Благозрачие
. Honesta species. Благозрачный, pulcher adspectu, qui speciosa forma
est. Быть благоз., pulchra esse facie, honestam faciem habere.
Благой
Morosus, asper, insolens, pertinax. Благое дитя, iracundus infans.
Благому благо, (prov.), probus homo ubique magno или magni æstimatur.
Благоизбранный
Bene lectus, e lectus, satis consideratus. Благоизбранне, (sl.), considerate,
accurate, diligenter.
Благоизволение
См. благоволение. Благоизволю и благоизволяю, probare, approbare,
comprobare, delectari aliqua re.
Благоизтканный
Scite textus.
Благоиметься
(Sl.) Bono loco esse, bene se habere.
Благокоренный
Bene radicatus, firmis nitens radicibus, radicibus exuberans. Быть благ.,
bene radicatum esse. 2) Radicibus exuberare.
Благокруглый
Plane, totus rotundus.
Благолозный
(Sl.) Pulchre vitibus consitus (εὐάπελος), ramis exuberans.
Благолепие
Decor eximius, decora forma, pulchritudo, decus. 2) Magnificentia,
splendor. Благ. церковное, magnificentia templi или ædis sacræ. Благолепно
и лепне, magnifice, splendide, decore, decenter, speciose. Благолепный,
decorus, speciosus, magnificus, splendidus.
Благолюбец
(Sl.) Æmulator, zelo accensus, amicus, studiosus virtutis, beneficentiæ,
liberalitatis. Благолюбивый, -бив, beneficus, benignus, liberalis.
Благомилостивый
-милостив. Valde misericors.
Благомощие
Robur, firmitas, bona valetudo. Благомощный, (sl.), robustus, validus,
bene valens. Быть благ., bene valere, robustum esse.
Блаомужествую
(Sl.) Animo forti, viriliter pugnare, dimicare, præliari.
Благомыслящий
Bene affectus erga aliquem, bene sentiens, propensus, amicus.
Благонадежно
Cum bona spe, tuto, certo. Благонадежность, bona spes, firmitas,
stabilitas. Благонадежный, -жен, bona spe fretus, bene sperans. Быть благ.,
bene sperare. Будьте благонадежны, persuadeas tibi velim, credo mihi.
Благонамерение
. Bona mens, æquitas animi. Благонамеренный, saluti aliorum
prospiciens, serviens, proba mente præditus, bene affectus, bene animatus.
Благонамеренные предприятия, consilia, cœpta, incepta laudanda, amica.
Благонapочитый
Celeberrimus, clarissimus, sanctus, selemnis. В благ. день праздника,
celeberrimo die festi.
Благоневестная
(Sl.) De beatissima virgine: sponsa Dei.
Благонравие
Modestia, pudicitia, pudor, verecundia, boni mores, bona vivendi ratio.
Благонравно, modeste, pudice, pudenter, comiter, humane, commode, boneste,
urbane, eleganter, scite. Благонравный, bonis moribus præditus, comis,
humanus, facilis, commodus, officiosus (услужливый), affabilis, bene
moratus.
Благообразие
Honesta species, forma, pulchritudo. 2) Decor, decentia. Благообразный,
formosus, speciosus. 2) Conspicuus, insignis. Благообразно, pulchre, venuste,
eleganter. 2) Honeste, modeste. Ходить благообразно, decenter incedere,
degere, vitam agere.
Благообращение
. Honesta vita; honi mores, mores suaves, faciles; facilitas, suavitas
morum.
Благоотишный
(Sl.) Fluctibus non agitatus, non perturbatus, tranquillus.
Благоплодие
. Fructuum uber prorentus. 2) Quod in bonum cadit, erumpit, exitus
secundus или prosper; fructus, commodum, emolumentum.
Благоповедение
. Mores boni, mores suaves, faciles.
Благоподатливо
(Sl.) Liberaliter, large, munifice. Благоподатливый, liberalis, largus,
munificus.
Благоподвижник
. (Sl.) Virtutis studio incensus, qui animi motus com- pescit. 2) Effector
boni operis s. bonæ actionis.
Благоподражательный
Facile imitabiiis (ἐυμίμπτος), divinæ voluntati conformis.
Благополучие
Secunda fortuna, felicitas, res fausta, quæ præter spem contingit. Жить в
благополучии, esse felicem, secunda fortuna uti. Благополучно, feliciter,
prospere. Он благ. доехал, prospere advenit, pervenit. Благополучный, -чен,
secunda fortuna utens, votorum compos, felix. Благ. день, dies faustus. Благ.
обстоятельства, res secundæ, res prosper, res florentes; fortuna florens.
Благополучная жизнь, vita beata. Благ. ветр, ventus secundus, prosper.
Иметь благ. ветр, vento bono et prospero uti.
Благопослушный
-слушен. Qui facile paret или obsequitur, moriger, obsequens. Hap.
obsequenter.
Благопоспешаю
и благопоспешествую, (Sl.) Prosperum iter præbere; auxiliary, auxilio
venire, socium et adjutorem esse in aliqua re, una facere, adjuvare.
Благопоспешение и благопоспешествование, latio auxilii, auxilium,
adjumentum. Благопоспешение и благопоспешество, adjumentum ad bonum,
incitamentum virtutis. Благопоспешно, prospere. Благопоспешный, -спешен,
utilis, fructuosus. Благ. труд, labor fructuosus.
Благопотребный
, -требен. (Sl.) Utilis, commodus, aptus. Избрать благ. случай, bonam,
commodam, idoneam occasionem capere, accipere, ansam arripere.
Благопочитание
Reverentia alicui præstita, observantia alicui declarata. Благопочитаю,
(sl.), alicui multum jure tribuere, observare aliquem, debitam alicui
reverentiam præstare. Благопочтенно, reverenter.
Благопреклонный
(Sl.) Benevolus, propitius, in aliquem propensus.
Благоприветливость
Affabilitas, humanitas. Благоприветливый, -тлив, affabilis, humanus,
benignus, facilis, comis. Благоприветствие, comis exceptio, exceptio liberalis,
modus liberalis excipiendi adeuntem. Благоприветствую, benigne excipere,
aliquem humane, amice tractare, indulgenter, placide habere aliquem.
Благопримирительный
-примирителен, facilis reconciliator, placabilis.
Благопристойно
Decore, decenter, honeste. Благопристойность, decor, decentia, decorum,
honestas, dignitas. Наблюдать благ., decorum servare, tenere, sequi, custodire.
Что-нибудь против благопристойности, turpe est aliquid. Благ. этого
требует, hoc decorum, honestas requirit. Благопристойный, decorus, decens.
Благопристойное, decorum. Быть благопристойным, decere, decorum esse.
Это не благопристойно, hoc dedecet.
Благоприобретенный
Bene partus, acquisitus. Благоприобретенное имение, res bene partæ,
comparatæ, acquisitæ.
Благоприятие
. Exceptio liberalis. Благоприятнo, comiter, humane, affabiliter.
Блaгoпpиятнocть, officium, indulgentia, comitas, mores faciles.
Благоприятный, -ятен, humanus, benignus, comis, liberalis, civilis. 2)
Idoneus, commodus, bonus. Благ. ветр, ventus secundus, æquus, favorabilis.
Благ. случай, bona, opportuna occasio. 3) Jucundus.
Благоприятствую
. Favere, propitium esse alicui, in gratiam alicujus fa- cere. Время и
счастьe ему благоприятствовали, tempus et fortuna ei favebant.
Благоприятствуемый, gratia sublevatus. Кому благоприятствует природа,
naturam fautricem habens. Благоприятствовать той и другой сторонe, utrique
favere.
Благорасположение
. Benevolentia, favor, studium, amor. Приобрести чье благ., alicujus
benevolentiam sibi colligere, conciliare. Оказывать кому свое благ.,
benevolentiam alicui præstare, erga aliquem habere. Искать, домогаться чьего
благорасположения, aucupari alicujus gratiam. Благорасположенный,
benevolus, benevolens, amicus, studiosus alicujus. Я не менее прежнего к
тебе благорасположен, benevolentior tibi quam fui, nihilo sum factus.
Благорассмотрение
Prudentia, cautio, circumspectio. Он делает все с благорассмотрением,
caute, prudenter, providenter omnia agit, in omnibus rebus cautionem adhibet.
2) Arbitrium, arbitratus. Я предоставлю дело мое на ваше благ., omnem rem
tuo arbitrio permittam, totam rem ad te rejiciam.
Благорассудно
и -рассудительно. Consulte, consulto, considerate, prudenter.
Благорассудный, -рассудительный, -дителен, consideratus, prudens, sanus,
sapiens. Благ. человек, homo prudens, sagax, sapiens; homo subacti или
limati judicii. Благорассудительному человеку нейдет спорить, сonsiderati
hominis est non contendere. В одном только был он не совсем
благорассудителенъ, una in re paulo minus consideratus fuit.
Благорассуждение, arbitrium, arbitratus, judicium, sententia, auctoritas.
Положиться на чье благ., totum negotium alicui permittere, alterius judicio
stare, ad arbitrium rem referre. Предоставить дело на благоразсуждение
посредникам, rem arbitrorum judicio permittere, compromittere; arbitris rem
judicandam tradere. Оставаться при благо- рассуждении посредника,
compromisso stare или manere.
Благорастворенный
воздух. Aёr bene temperatus, temperies cœli, сœlum lene, serenum et
salubre.
Благоразумие
. Prudentia, consilium. Правило благоразумия, lex, præceptum, consilium
prudenter agendi. Согласно с благоразумием, prudenter. Благораз. должно
быть правиломъ всех деяний человека, prudentia omnium actionum
humanarum debet esse moderatrix. Управляться во всем своим собственным
благоразумием, omnia sua prudentia gubernare ас moderari. Он доказал свое
благ. во многих случаях, multis in rebus prudentiam suam declaravit,
demonstravit. Благоразумно, prudenter, sapienter, consulto. Поступать благ.,
sapienter agere. Благ. вести себя, prudenter se gerere. Многое благ.
предусмотрено, multa prudenter provisa. Благоразумный, -зумен, prudens,
sapiens. Благ. совет, prudens consilium. 2) Intelligens, prudens, sapiens. Быть
благ., prudentia præditum esse, sapere. Быть весьма благ., magna prudentia
præditum esse, consilio abundare. Если он благоpaзумен, то не даст воли
своим рукам, continebit, si sapiet, manus.
Благородие
Nobilitas, nobile genus. 2) Titulus, qui datur præfectis inferioris ordinis,
illustris. Благородно, more nobilium, ut decet nobiles. Поступить благ.,
generose, ingenue, liberaliter agere. Благородный, -роден, nobilis, generosus,
nobilis genere. Родиться благородным, nobili genere или loco natum esse,
natalium splendore conspicuum esse. 2) Præfectus inferioris ordinis. 3)
Ingenuus, liberalis, honestus (по образу мыслей и чувствований), excellens,
præstans.–Благородные металлы, pretiosa metalla. Благ. вид, liberalis forma.
Благ. слог, alta oratio. Благородный образ мыслей, generosus или ingenuus
animus; liberalitas, generositas, ingenuitas. Блaгopoдcтвиe и благородство,
nobilitas, genus nobile, generosa stirps, natalium splendor, claritas, antiquitas.
2) Animi nobilitas, magnitudo, præstantia, altitudo et celsitas, alta et sublimis
mens, animi ingenuitas, liberalitas.
Благосердие
Probitas, simplicitas. Благосердый, probus, simplex, ex animo amicus ac
vere, benevolus.
Благосклонно
Benevole, amice, studiose. Благосклонность, benevolentia, favor,
studium, amor. Оказывать кому свою благ., benevolentiam in aliquem navare,
alicui præstare. Вы можете положиться на мою благосклонность, mihi in
vestris commodis augendis animi benevolentia non defutura est (Cic.).
Благосклонный, -склонен, benevolus, benevolens, favens, studiosus alicujus.
Быть благ., favere alicui или alicujus rebus. Благ. читатель! lector benevole!
Благосклонными уверениями успокаивать, milibus verbis aliquem
permulcere.
Благослaвиe
Gloria, splendor, celebritas nominis, bona existimatio. Благославный,
probatus et laudatus, clarus, illustris.
Благосличный
-сличен. (Sl.) congruus, consonus.
Благословение
Fausta precatio, faustæ precationes, pia vota, fausta omina, vulgo
benedictio. Благ. родительское, parentum fausta precatio. Давать кому бл.,
precari alicui fausta, læta, prospera, bene alicui precari. Память праведного
остается в благословении, bonorum memoria а posteris rite colitur. Благ.
Божье, Господне, Dei favor, beneficium, Deus rem juvat, bene vertit. 2) Благ.
хлебов, panes solemnibus precibus consecrati. Благ. хлеб, panеs sacer. Благ.
образ, imago sancti, quam quis s. cruce cum piis votis signatus accepit. 2)
Salutaris, prosper, felix, uber, fecundus. – Благословляю, fausta, læta ominari,
precari. 2) Aspirare, secundare, fortunare. Бог да благословит твои
намерения, tua cœpta, consilia fortunet, secundet, prosperet Deus или cœptis
tuis prosperos successus det Deus, tuis cœptis adsit vel adspiret Deus. 3)
Solemnibus precibus aliquid consecrare. 4) Бога благословлять, Deum laudare
(ob munera или propter beneficia sua). 5) Бог благословил его доброй женой,
felix uxore bonis moribus prædita. 6) Veniam, potestatem dare,
благословляему быть, solemnibus precibus consecrari, cruce signari, faustas,
lætas precationes habere. Благословляя благословить и умножая умножить,
plenam et summam largiri alicui benedictionem et supra modum augere
aliquem. Благословлять (гонящие), bene de aliquo sentire, loqui.
Благосоветие
Salubre consilium.
Благосодеваю
Bene recteque agere, magnum facinus committere. Благосодеянный, (sl.),
clarus, præclarus, celeber.
Благосостояние
Res florentes, opulentia, felicitas, salus, incolumitas. Быть в
благосостоянии opulentum esse. Общее благ., omnium salus. Пещись о чьем
благосостоянии, saluti alicujus servire. Наше благ. на этом основывается,
salus nostra in ео consistit. – Благосостояние, felicitas, salus. За
благосостояние и честь Греции иметь безпрестанно войну с варварскими
народами, pro salute atque dignitate Græciæ perpetua cum barbaris bella
gerere.
Благостынно
Benefice, benigne, liberaliter. Благостынный, beneficus, liberalis.
Благостыня, beneficium, bonum factum, bonum opus.
Благость
Bonitas, lenitas, humanitas, liberalitas, comitas, benignitas.
Благосенный
(Sl.) Umbrosus.
Благосеннолиственный
Spissus ramis, frondosus, frondens. Быть таким, frondere.
Благота
Bonus rei successus, prosperitas, felicitas, libertas, messis larga.
Благотворение
Beneficium, benefactum. Большое благ., maximum, amplissimum. В
благотворениях своих соображался с достатком, rationem largiendi ad
facultates accommodavit. Употреблять с пользой благ., bene collocare
beneficium. Благотворение лучше понимают употреблять добрые, чем
богатые, melius apud bonos, quam apud fortunatos beneficium collocatur. 2)
Beneficentia, benignitas, liberalitas. Благотворец, благотворитель, beneficus,
qui in aliquem beneficia confert. Он великий благ. человечества, optime de
genere humano meretur. Благ. ученых, patronus, инос. mæcenas.
Благотворительница, benefica, quæ in aliquem beneficia confert.
Благотворительный, -телен, beneficus, benignus, liberalis, munificus.
Благотворный, beneficus, recreans, reficiens. Солнце благотворной теплотой
своей все в природе при наступлении весны, оживотворяет, benefico solis
саlore omnia in mundo, ineunte vere, vigescunt. Благотворю, bene, benigne
facere alicui.
Благоуветливость
Propensa voluntas. Благоуветливый, -уветлив, propitius, amicus, æquus
alicui.
Благоугодно
вам благ. было, tibi libuit, placuit. Благоугодный, -годен, placens,
gratus, acceplus, commodus. Быть всех благоугодным, omnibus placere.
Благоугодный Богови, Deo acceptus, qui Deo probatur. Благоугождаю, bene
placere. Благоугождаюсь, delectari, placere, delectamentum mihi præstatur.
Taкими жертвами благоугождается Бог, talibus sacrificiis delectatur Deus
или talia sacrificia placent Deo. Благоугождение, facilitas, obsequium,
obsequentia.
Благоукрашаюсь
(Sl.) Gloriari aliqua re, de aliqua re, magnifice se inferre in aliqua re.
Благоумие
Ratio, mens sana. Благоумный, -умен, mentis compos, sanus, magni,
acris judicii, sapiens, prudens.
Благоуспешествую
Bene, prospere procedure. Благоуспешно, prospere, fauste, feliciter,
prospero eventu, exitu, felici. Благоуспешность, -спешество, successus, exitus
bonus, felix, secundus, prosper. Благоуспешный, -спешен, faustus, felix,
lætus, prosperus, secundus, florens, pulchre procedens, prospere succedens.
Благоуспешное окончание, exitus bonus, felix, prosper.
Благоустраиваю
и благоустроено. Bene ordinare, componere, disponere. Благоустройный
и -устроенный, bene ordinatus, compositus, dispositus. Благоустроенное
государство, bene legibus ordinata, temperata respublica. Благоустройство,
bona constitutio, ordinatio, ordo ratus.
Благоутробие
Misericordia, animus misericors. Благоутробно, misericorditer (Lact.).
Благоутробный, -тробен, misericors.
Благоухание
Suavis odor, suavitas odoris, bona fragrantia. Благоуханный, bene olens,
fragrans. Благоухаю, bene olere, suavem odorem exhalare, spargere, efflare.
Благоучреждаю
(Sl.) Bene ordinare, disponere, constituere, instituere. Благоучреждение,
bona dispositio, institutio. Благоучрежденный, bene ordinatus, dispositus,
constitutus.
Благохвальный
Laudabilis, laudandus, laude dignus. Благохвалю, laudare, collaudare,
laudem alicui tribuere, impertire, laudibus prosequi aliquem.
Благохудожне
, (Sl.) Artificiose, affabre, concinne; eleganter.
Благоцветный
-цветен. Pulchre floridus (εὐάνθὴς) floribus abundans.
Благочествую
Probe et religiose Deum colere, pium esse, pie agere. Благочестиво и
благочестно, pie, religiose, sancte, caste. Благочестивый и –честный, –
честен, pius, religiosus, sanctus. Благочестивые мужи, homines pii erga
Deum, religiosi. Благочестивейший, titulus, qui datur Imperatoribus Rossiæ.
Блaгoчecтie, pietas, pietas erga или adversus Deum. Нæс vox non nunquam
significat: fidem, religionem Christianam.
Благочиние
Certus ordo, modestia, honesta, decorum. Управа благочиния, politia,
ordo, curia ordinis publici или ædilitas. 2) Стоять в церкви с благочинием,
summa reverentia sacris interesse. Благочинно, moderate, modeste, decenter.
2) Pie, religiose, sancte, caste, summa cum reverentia. Благочинный, ephorus,
antistes, qui pluribus ecclesiis præest. Благочинный, moderatus, modestus,
moribus compositis. 2) Pius, religiosus, numinis sincerus cultor.
Благощастие
Secunda fortuna, fe- licitas.
Благоязычие
Facundia, copia или facultas dicendi, suavitas sermonis. Благоязычный,
disertus, facundus, eloquens.
Блаженно
Feliciter, beate. Блаженнее, felicior, felicius. Блаженны, ecclogæ ex
Evangelio Mattbæi, quæ in liturgiis Græcorum leguntur. Блаженный, -жен,
felix, fortunatus, beatus. Величать, славить блаженным, beatum prædicare
aliquem. Блаженной памяти, beate defunctus, beate defuncta. Блаж. пам.
Императрица, diva Imperatrix. Блаженнейший, felicissimus, beatissimus.
Блаженство, beatitas, beatitudo. Вечное, æterna, cœlestis felicitas. Вкушать
блаж. жизни, beata vita frui. Блаженствую, (sl.), felicem esse, beate vivere,
florere omnium rerum copia.
Блажливый
Ingenium inquietum, turbidum; petulans, libidinosus, insolens.
Блажнение
или блазнение. Offensio. Блажной, ingenium inquietum, turbidum;
contumax, morosus, asper. Блажню или блазню, offendere или impingere
facere; esse scandalo, scandalum præbere, occasionem dare ad peccatum.
Блажнюсь или блазнюсь, offendi aliqua re. Блажу, tumultum facere, excitare,
turbidum, contumacem, refractarium, libidinosum, insolentem, ferum esse.
Блажу
(Sl.) Beatum prædicare.
Блажь
Nugae, ineptiæ. Какую блажь мелешь? quas nugas dicis? 2) Puer male
educatus, puer indulgentius habitus.
Блазень
Jocosus.
Блазненно
(Sl.) Cum multorum offensione, malo, pravo vel pessimo exemplo.
Блазненный, homo vel res, mali, pravi, perniciosi, pessimi exempli.
Блазнивость, offensio. Блазнивый, scandalum præbens, mali, pravi, perniciosi
exempli. Блазнитель, homo perniciosi exempli; qui inducit, pellicit ad., fallit,
decipit, in devia aufert, corruptor, impostor, assectator pudicitiae.
Блазнительно, cum multorum offensione. Блазнительный, offendens,
scandalum præbens.
Блазноречивый
Qui utitur verbis scandalum præbentibus.
Блазнь
Scandalum, offendiculum, offensio, malum, perniciosum exemplum.
Блатный
и блато. См. болот, болото.
Блевание
Vomitus, vomitio. Производящей блеваше, vomitorius.
Блевка
Esca. Насадитъ блевку на уду, esca instruere hamum.
Блевота
и блевотина. Vomitus.
Блеклость
Marcor. Блеклый, marcidus, flaccidus, pallidior factus, qui colorem
amisit. Блек. цвет, flos marcidus. Блекну, marcescere, flaccescere;
coloremamittere, pallidiorem fieri. Трава блекнет, herba marcescit, languescit.
От солнца блекнутъ цветы, sole marcescunt flores.
Бленда
Pseudo-galena.
Блекота
или белена. Hyosciamus.
Блеск
Splendor, fulgor (большей частью так различаются: первое означает
бле. натуральный, а другое произведенный искусством), candor
(ослепительная белизна), nitor (лоск от жиру и от политуры), radiatio
(бросание лучей). Блеск солнца, solis candor, nitor. Блеск золота, splendor
auri. Блеск подсвечника, оружия, fulgor candelabri, armorum. Давать от себя
блеск, splendere, nitere, radiare. Дать чему блеск, splendidum или nitidum
facere aliquid; nitorem alicui rei inducere. 2) Per m. splendor, fulgor, claritas,
magnificentia. Показать себя в своем блеске, magnificentiam suam ostendero
(о людях), totum splendere (о вещах). Потерять свой блеск, obscurari, obrui.
Блесна
Lamella plumbi cum uncino, qui adnectitur homo ad pisces capiendos.
Блестка;
блесточка. Flammula, bracteola micans (у новв.).
Блестняк
. Mica.
Блесточник
. Qui facit vel vendit bracteolas micantes.
Блещание
. Splendor. Блещу, splendere, nitere, radiare, coruscare, micare. Блещусь,
splendere, fulgere.
Блею
. Balare. Овцы блеют, oves balant. Блеяние, balatus.
Ближайший
Proximus. Ближайший путь через Альпы, proximum iter per Alpes,
Ближайший по ком, proximus ab aliquo. Ближайший путь к славе, proxima
via ad gloriam. Ближайше, proxime. Ближайшее спасение, propinquior salus.
Ближний, proximus, vicinus, confinis. Ближ. сосед, proximus, vicinus. 2)
Proximus, alter, alius, quilibet homo, nostro auxilio egens. Любовь к
ближнему, studium erga, in alios homines. Первый долг справедливости не
вредить своему ближнему, primum justitiæ munus est ne quis cui noceat.
Любить своего ближнего как самого себя, proximum suum diligere ut se
ipsum. 3) Ближний по родству, proximus cognatione propinquus. – Мы
видели другую ближнюю пристань, nos alium portum propinquiorem
videbamus. Ближу, admovere. Ближусь, appropinquare, propius accedere.
Близина
locus propinquus, proximus, vicinia, vicinitas. Близкий, vicinus,
propinquus, proximus. Близкие и смежные провинции, propinquæ
finitimæque provinciæ. Хлеб в поле был уже близок к пожатию, seges prope
jam matura erat. Возвестить кому близкую смерть, propinquam alicui
mortem denuntiare. Быть близ. к смерти, in mortis periculum adductum esse.
Быть близким, imminere, impendere, adesse, prope adesse. У тебя нет никого
ближе меня, tibi propior me nemo est. Это ближе к вероятию, этому скорее
можно поверить, propius fidem id est. Молва ближе к истине, к самому
делу, как оно было, fama propior vero. Ближе, короче с чем познакомиться,
accuratis rem cognoscere. Ближе, точнее определить, accuratias aliquid
definire. Рубашка ближе к телу, tunica propior pallio est. Близко, prope,
propter, non procul, in propinquo. Близ. от города, haud procul (ab) oppido.
Жить с кем очень близко, proximæ viciniæ habitare. Неприятель очень
близко, hostem in cervicibus. Писать близко одну строку возле другой, nimis
angusto scribere. Я сидел ближе всех к Помпею, proximus Pompejo sedebam.
Пойдем ко мне, там всего ближе, eamus ad me, ibi proximum est. Я нанял
себе дом, покои очень близко, locum conduxi in proximo. Близкость, см.
близость. Близко есть одна пещера, propter est spelunca quaedam.
Близнá
Cicatrix. 2) Nodus. В этом полотне много близен, hoc linteum multos
habet nodos.
Близнец
Frater geminus. Близнецы, близнецы, gemini, gemelli, gemini pueri. 2)
Gemini, astrum geminum.
Близок
Principi gratiosus, qui est in gratia apud principem. Он близ, к Государю,
est in gratia apud principem.
Близорукий
, -рук. Myops, oculis obtusis, obtusam oculorum aciem habens; hebetibus
oculis utens. Быть близоруку, non longe prospicere posse.
Близость
Propinquitas, propinquum, vicinia, vicinitas. Близ. места, propinquitas
loci. Муниципальный город, по близости своей, почти смежный,
municipium propinquitate рrоре finitimum. Удобства между прочим ищут в
близости или в соседстве, opportunitas quæritur ex propinquitate. Близ,
præpos. quæ regit genitivum; prope, juxta, propter, secundum. Островá близ
Сицилии, insulæ propter Siciliam. Близ реки, secundum flumen. Иметь сад
близ реки, hortum ad fluvium habere. Ожидать ночью близ гóрода, nocte
рrоре urbem exspectare. 2) Non nunquam habet vim adverbii: яко скорбь близ,
angor enim рrоре adest, instat, impendet. – Близь, proximitas, vicinia. В
близи, in propinquo, prope, in proximo.
Блинник
Qui tracta sartagine coquit. Блинничаю, tracta coquere vel vendere.
Блинный, ad tracta pertinens. Блиння, pistrina, ubi tracta coquuntur. Блинцы,
tracta admixtis ovis vel lactis coacti massa. Блинчатый, tractis repletus. Блин,
tractum или tracta. Блинок, блиночик, tenue tractum.
Блиставица
(V. obs.) См. молния. Блистание, splendor, fulgor, nitor. Блистательно,
splendide, nitide. Блис. приготовить пир, splendide ornare convivium. Жить
блис. и пышно, laute et opipare vivere. Блистательность, splendor,
magnificentia, lautitia. Блистательный, splendidus, splendens, fulgens, nitens,
nitidus. Самая блистательная белизна, candor splendidissimus. Солнце
блистательнее, светлее, sol splendidior. Утренняя звезда блистательнее
прочих, Lucifer splendidior quam cetera astra. 2) Splendidus, illustris, lautus,
magnificus. Блистательные деяния, facta splendida. Блистательнoe имя,
splendidum nomen. В угощении не было блистательного, in epularum
apparatu a magnificentia recessit. – Блистаю, fulgere, refulgere, splendere,
micare, coruscare. Блистающее opужиe, arma refulgentia. Молния блистала
со всех сторон, fulmina undique micabant. Молния (блистает), fulgurat.
Молния блистает в облаках, flam ma inter nubes coruscat. 2) Per m.
admirationem efficere, conspici, conspicuum esse, splendere, elucere. Гораздо
лучше блистать делами, нежели проворством и пышностью языка, multo
præclarius est res magnas gerere, quam habere linguam ad magnitice
loquendum expeditam. Достоинство блистает само собой, virtus per se
splendet. Блистаюсь, fulgere, refulgere, radiare. Озаряться блистаньями
несозданного Божества, splendore luceque inconditæ Deitatis circumfundi,
collustrari.
Блок
Trochlea, artemo. Составной блок, dispastum, trispastum, polyspastum.
Блокада
Obsessio, obsidio. Держать в блокаде, in obsidione habere, tenere.
Блокировать, obsidere, obsidione cingere или claudere.
Блона
Secundæ, secundæ partus (род.), secundinæ (у новв.)
Блондочница
Limborum textrix. Блонды, limbus, fimbria.
Блоха
Pulex. Ловить блох, pulices venari. Блоха беспокоит, pulex vexat.
Искать блохъ у себя, у собаки, se, саnem pulicibus liberare. Укушение блохи,
ictus pulicis. След от укушения блохи, nota ictus. Ловушка для блох, pannus
ad capiendos pulices. Блошка, parvus pulex.
Блочный
Ad trochleam pertinens.
Блошистый
. Pulicosus.
Блошки
Portulaca.
Блошник
см. папоротник.
Блошный
Pulicis.
Блудилище
Lupanar, lupanarium, instrux, fornix, libidinum deversorium.
Блудливость, stupri libido, libidines. Блудливый, -длив, libidinibus indulgens,
rebus venereis deditus.
Блудни
Improba agendi ratio, protervitas, petulantia.
Блудник
Scortator, stuprator. Блудница, scortum, luga. Явная блудница,
prostibula. Блудъ, stuprum. Творить блуд, stuprum facere, stupro inquinari.
Блудяга
Erro, homo erraticus, homo vagus.
Блудно
Prodige, effuse, profuse. Блудный, qui bona sua servare nescit, perditus,
desperatus, nepos, prodigus, profusus. Блуд. сьн, filius perditus, desperatus,
prodigus.
Блуд
Stuprum, meretricium. Учинить блуд, stuprum facere cum aliqua, stupro
inquinari.
Блудяга
Erro, homo erraticus, homo vagus. Блудящий, vagus, Блудящий огонь,
ignis fatuus, ignis lambens (у новв.) Блудящие звезды, stellæ errantes,
planetæ. Блужу, vagari, palari, oberrare. 2) Scortari, fornicari, meretricari,
stupri consuetudinem facere cum aliqua (о мужчинах), meretricem esse,
meretricium facere, corpore quæstum facere (девках); блудить явно, без
всякого стыда, corpus vulgare, pudicitiam vulgare, prostituere, in propatulo
habere.
Бледно
Languide. Блед. зеленый, languide viridis. Бледножелтый, languide
flavus, subflavus, luridus. Б. красный, helvolus. Бледноватый, subpallidus,
pallidulus.
Бледнолицый
Vultu pallido, vultum habens pallidum.
Бледность
Pallor. Блед. покрыла его лицо, pallor occupant ora, ora inficit.
Бледный, pallidus. Он был высокого роста, бледен и нестроен, statura fuit
eminenti, pallido colore, corpore enormi, (Suet.). Очень бледный, perpallidus.
Быть бледным, pallere; сделаться блед., pallescere, напр. от голода, болезни,
fame, morbo. – Expallescere, pallor faciei suffunditur, colorem mutare (как
следствие страха). Бледнею, pallescere. Он побледнел от страха, metu
exsanguis est. Блед, (sl.), см. бледный.
Блюдение
Animadversio, observatio, custodia.
Блюдный
Ad lancem, patinam, catinum pertinens. Блюд, patina, lanx, catinum и
catinus. Блюдечко, catillus и catillum, patella.
Блюдоватое местo
Convexum. concavum.
Блюдолиз
Catillo, onis, parasitaster, parasitus. Блюдолизничаю, catillare, parasitari.
Блюдолизница, parasita. Блюдолизничанье, parasitatio.
Блюдомый
Animadversus, observatus, custoditus. Блюду, animadvertere, observare,
custodire. Блюдусь, videre, cavere. Блюститель, inspector, curator. 2) Custos.
Блюстительно, diligenter. Блюстительность, cura, diligentia, accuratio.
Блюстительный, diligens, curiosus.
Блющевый
Ad hederam pertinens. Блющ, hedera helix.
Блюю
Vomere, vomitare, vomitu или vomitione cibos reddere.
Блягирь
и блягиль. Cerussa citrina.
Блядин
. Meretricis. Бляд. сын, spurius, nothus. Блядка и блядь, mulier impudica,
merelrix, scortum, lupa, scortum vulgare. Блядня и блядовство, consuetudo
impudica, consuetudo stupri, concubitus illegitimus, scorlatio. Блядский,
lascivus. Взгляд, oculi venerei. Бдядун, mœchus, scortator, impudice vivens.
Блядунья, scortum, mulier impudica, meretrix, quæstuaria (пoop. femina).
Блядую, scortari, stupra facere, incestum facero.
Бляха
бляшка. Lamina, lamella, bractea. Бляхарь или бляшечник, faber
laminarius. Бляшечная жестъ или работа, opus laminarium. Бляшечный, е
lamina factus. Жестяной завод, officina laminaria, fabrica, in qua æs mulleo in
laminas tenuatur. В бляхи или листы разбивать, laminas ducere, in laminas
tenuare.
Бо
Enim. Достоин бо делатель мзды своей, dignus enim est sua mercede
operarius.
Бобки
Laurus nobilis. Бобковое масло, medicamen ex oleo et baccis lauri, quo
plebs utitur adversus perniones, articulorum dolores et alvi profluvium.
Бобковый, baccarum lauri.
Бобовик
Caulis fabalis. Бобовина, fabalis stipula, stramentum fabale, planta,
procreans fabam.
Бобовник
Amygdalus nana.
Бобовый
Fabaceus или – cius, fabalis, fabarius. Боб. стручок, siliqua fabacia.
Крапинка на бобу, hilum. Бобовая гряда, бобовня, fabalia. Бобовое масло,
oleum fabarium. Кашица из бобов, fabacea (puls.). Тычинка для бобов,
adminiculum fabarum, fulcrum fabale.
Бобровая струя
Castoreum. Бобровый, fibrinus, castoreus. Боб. шляпа, pileus e pilis
casioreis. Из бобровой шерсти сотканная материя, opus fibrinum. Боб.
шерсть, pili castorei, castorini. Боб. мех, pellis fibrina (или од. fibrina). Бобр,
castor, fiber. Бобрик, parvus castor. Боб. камчатский, mustela lutris.
Боб
Faba. Боб Турецкий, faseolus, faselus. Блюдо с Турецкими бобами, lanx
faselorum.
Бобыль
, бобылька или бобылиха, Rusticus, rustica, colonus, colona carens certa
sede, fundo. Бобыль, бобылек, cui minus nihilo est, pauperrimus,
egentissimus, omnium egenus. Бобылев, ejusmodi rustici. Бобыльский,
ejusmodi rustico proprius. Inops laris et fundi.
Богаделенный
или богадельный. Ad hospitium pauperum pertinens. Богаделенное
заведение, institutum pauperibus alendis, cura pauperum publica.
Богадельник, богаделенка, egenus, egena, ex hospitio pauperum. Богадельня,
hospitium pauperum, ædes recipiendis pauperibus et egenis institutæ.
Богатенький
Modice dives. Богатина, pecuniosus homo, opulentissimus. Богатичный,
progenies, heres hominis divitis. Богатно, (sl.) и богато, large, copiose,
liberaliter, prolixe. Богатство, divitæ, opes, copia, ubertas, abundantia (всякий
богатый запас). Большое бог., summæ, maximæ divitiæ. Иметь большое бог.,
divitiis affluere, abundare. Сиять оружием и богатством, какого, не видав, и
в уме представить не можно, fulgere armis et opulentia, quantam qui oculis
non subjicere, animis concipere non possunt. За возрастающим богатством
идут в след заботы, crescentem sequitur cura pecuniam. Среди всего своего
богатства и он беден, magnas inter divitias inops. Собирать большое бог.,
divitias cogere, cumulare, accumulare, congerere. Бог. мыслей, crebritas
sententiarum. Бог. благости и кротости, abundantissima, infinita benignitas
et tolerantia. Доставить способ к получению богатейшего наследства, ad
amplissimam bereditatem iter parare. Богатый, богат, dives, opibus, præditus
(вооб.), locuples (землями), pecuniosus, bene nummatus, argento copiosus
(деньгами), opulentus (богатый и сильный), copiosus (относит. запаса),
beatus, fortunatus (наделенный богатством), abundans (с избытком
снабженный), uber (богатый и плодоносный), amplus, opimus (видный, во
множестве), pretiosus (дорогой). Очень бог., perdives, prædives, magnis
opib. præditus. Делать богатым, обогащать, ditare, locupletare, divitem,
locupletem, opulentum facere. Делаться бог., ditescere, ditari, locupletari, ad
divitias pervenire, augeri opibus, divitiis. Делаться через что бог., rem
familiarem augere aliqua re. Из бедного сделаться богатым, ex paupere
divitem fieri. Очень богатый город, urbs divitiis præpotens. Богатая страна,
regio locuples, opulenta. Место, богатое хлебом, locus copiosus a frumento.
Страна очень богатая рудой, regio æris uberrima (Just.). Богатая свадьба,
matrimonium amplum et copiosum. Богатая добыча, præda opima. Богатый
язык, lingua dives (Ноr.), lingua locuples (Cic.). Сколько ты ни богат,
quamlibet dives. Ты никогда не будешь богат, nunquam rem facies. Если это
получу, то почту себя выше Красса, hoc si assequar, Crassum superabo
divitiis. Богатый скотом, dives pecoris, cui res pecuaria est ampla. Выйти за
пребогатого, nubere in divitias maximas. – Фукидид богат мыслями,
Thucidides creber est rerum frequentia. Век богат добродетелями, ætas ferax
est virtutum. Богатая материя, textum auro, argento pretiosum. При велииком
богатстве, мы склонны оставлять что-нибудъ без рачения, и хотениe за
всем гоняться и ничего не упустить считается доказательством или
бедности или скупости, которая тоже бедность, in magnis divitiis aliquid
negligi volumus, et sive paupertalis, sive avaritiæ, quæ ipsa quoque paupertas
est, indicium habetur, ad omnia intentum esse, nihil omnino negligere.
Богатырев
Equitis, herois, viri fortissimi. Бог. конь, caballus equities. Богатырский,
heroicus, magnanimus, animi fortitudine præditus.
Богатырство
Animus heroicus fortis; animus belli ingens. Богатырь, heros, vir
fortissimus, pugnax, virtute heroica præditus. Относительно питья,
compotator strenuuus.
Богатею
Ditescere, divitiis augeri. Богач, homo prædives, ditissimus,
locupletissimus, opulentissimus. Богащение, comparatio divitiarum,
incrementum divitiarum, ampliticatio. Богашусь, ditari, locupletari, rem suam
или rem familiarem или facultates suas augere.
Богéмец
Bohœmus. Богемия, Bohœmia. Богемский, Bohœmicus.
Богиня
Dea, Diva.
Богоблагодатный
. Gratia Dei cumulatus, cœlestibus donis или muneribus auctus et ornatus.
Богоблаженный
A Deo beatus habitus et celebratus.
Богоборец
и богоборник. Qui cum Deo pugnat; qui Deo repugnat; home impius.
Богоборно, impie. Богоборный и богоборственный, Deo repugnans, impius,
scelestus, improbus. Богоборствую, Deo repugnare, impium esse.
Богобоязненно
Pie, religiose, sancte. Богобоязненность, pietas erga или adversus Deum,
pietas, religio. He иметь богобоязненности, pietatem erga Deum negligere.
Богобоязненный, pius, pius erga Deum, religiosus.
Боговдохновенный
, богодухновенный, Divinitus inspiratus или лучше Deum spirans,
mentem divinam redolens или referens. Богондохновепиость, numinis
adflatus.
Боговидец
Qui Deum videt, s. cujus in conspectum yenit ab eo sollicitatus Deus. 2) V.
mysticc. qui Deum subli- mius contemplatur.
Боговенчанный
. A Deo coronatus, illustratus, decoratus.
Богоглаголивый
VerbumDeiannuntians, præmonstrans, prædicans. Бого- глагольник, qui
de Deo, de rebus divinis disserit, divina loquitur.
Богодвижимый
Divino spiritu afflatus, a numine correptus.
Богозванный
A Deo vocatus, quo или in quo Deus invocatur.
Богозданный
A Deo conditus, institutus.
#@#БОГОЗНАМЕНИЕ.#~#
(θεοσηασία). Signum divinitus editum, ostentum, oraculum, miraculum.
Богоизбранный
A Deo designatus, dictus, lectus.
Боголепный
Deo conveniens, divinus. Боголепно, ut Deum decet, Deo convenienter,
divino modo. Боголепие, magnificentia Deo digna, divinum decus, divina
majestas.
Боголюбец
. Amans Dei, Deo gratus (θεοφιλὴς). Боголюбивый, -любив, Dei amans.
Боголюбие, amor Dei. 2) Amicilia cum Deo.
Богоматерь
Deipara.
Богомерзкий
Deo odiosus, Deo invisus; Dei osor (θεοξυγὴς).
Богомолец
. Deprecator, intercessor. Усердный слуга и богомолец, Иерей N., tibi
addictus intercessor, Sacerdos N. 2) Qui religionis или sacrorum causa
peregrinatur, locum sacrum adit, peregrinator sacer (у новв.) Богомолка, male
pia, simulatrix pietatis. Богомолие, pere grinatio religiosa, religionis causa
suscepta, 3) Preces, precatio. Богомол, -мольник, см. богомолец.
Богомольничаю и богомóльствущ, male pium esse, simulate pietatem.
Богомольный, -молец, pietatis, religionis studiosus. Богомольнический,
precatori, precanti proprius. Богомольщик, peregrinator sacer. Богомольщица,
quæ peregrinatur religionis causa.
Богомудренный
богомудрый, -мудр, divina sapientia præditus, rerum divinarum consultus
(θεόσοφος). Богомудрие, rerum divinarum scientia, doctrina divinitus adhibita.
Богомыслие
Contemplatio rerum divinarum, pietas, religio, qua divina sapimus.
Богонареченный
A Deo nominates, dictus.
Богоначалие
Deocratia, suprema divinitas, Deus supremus, divinum et æternum
principium omnium rerum. Богоначальный, qui supremæ divmitatis est, qui
summi Dei est. Ипостась, supremsæ divinitatis hypostasis.
Богоначертанный
(Sl.) A Deo insculptus, impressus, scriptus.
Богоневеста
Sponsa Dei.
Богоненавидение
Odium Dei, impietas. Богоненавистник, Dei osor. Богоненавистный,
Deo odiosus, Deo invisus.
Богоносец
Богоносный. Deum ferens, afflatus numine.
Богоотец
. Dei pater (epith. Davidis).
Богоотроковица
(о Богоматери). Sancta, divina Virgo.
Богоотступник
Qui Deum tollit, Deum negans, atheus, impius. Богоотступный, atheus,
impius.
Богописанный
A Deo scriptus.
БОГОПОДОБНОСТЬ. Similis Deo forma. Богоподобный, Deo similis,
Dei formam habens, excellens. Богоподобно, Deo similiter, ita ut Dei figuram
habeat, divine.
Богопосланный
A Deo missus, divinitus datus, donatus.
Богопослушание
Obedientia adversus Deum. Богопослушный, Deo parens, obediens, pius,
fidelis.
Богопочитание
. Dei cultus, religio. Бог. Иудейское, Dei cultus Judaicus.
Богоприемная
Conceptu Dei digna habita. Богоприимец, epith. Simeonis, qui dignus
habitus est, ut Christum, in ulnis teneret. Богоприемный, Deum s. res divinas
capiens.
Богоприятный
Deo gratus, acceptus.
Богопровидец
Vates, propheta, divinus.
Богопроповедник
Verbi divini præco. Богопроповедничество, munus praeconis verbi
divini. Богопроповедный, divinum verbum annuntians.
Богородица
Deipara, Dei genitrix. Богородицын, ad Deiparam pertinens. Богородичен
и Богородичник, versus сanonis in honorem Deiparæ.
Богородская трава
Thymus serpillum.
Богосветлый
A Deo illustratus, illuminatus.
Богословие
и Богословия. Sermo de Deo, scientia rerum divinarum. Богословов,
theologi. Богословски, theologice. Богословский, ad res divinas pertinens или
ad litteras divinas, ad rerum divinarum cientiam pertinens или ad eos, qui de
Deo rebusque divinis loquuntur; theologicus. Богословская истина, Veritas
theologica. Богословствую, de rebus divinis loqui, disserere, secum meditari
res divinas. Богослов, theologus, rerum divinarum interpres (у новв.).
Богослужение
Religio, ritus, ceremoniæ; res divinæ, sacra publica. Совершать
богослуж., sacra celebrare, res divinas rite perpetrare. Присутствовать, быть
при богослужении, sacris или rebus divinis interesse. Богослужебный, ad
sacra, ad Dei cultum pertinens, liturgicus.
Богосотворенный
A Deo creatus, a Deo institutus.
Богоспасаемый
A Deo servatus, qui est in tutela Dei.
Боготворение
Consecratio, apotheosis. Боготворю, aliquem in deos, in deorum numerum
referre, aliquem in deos reponere, consecrare, aliquem in cœlestium consilio
collocare; per met., summis, maximis laudibus aliquem in или ad cœlum
tollere, deorum honores alicui tribuere, divinas res alicui instituere (оказывать
кому божескую честь).
Богоугодник
Pius, Dei cultor, Deo placens. Богоугодница, Dei cultrix. Богоугодный,
Deo acceptus, gratus, probatus.
Богоxранимый
Т.ч. богоспасаемый.
Богохулие
Maledictum in Deum, blasphemia, impietas sermonis. Богохульный,
blasphemicus, impius. Богохульник, maledicus in Deum, blasphemus.
Богохульница, maledica in Deum. Богохульно, blasphemice, impie.
Богохульство, maledictum in Deum.
Богочеловек
Theanthropos, idem Deus et homo.
Богочестивый
Pius, religiosus, sanctus. Богочестие, pietas erga Deum, reverentia Dei,
religio.
Богоявление
Adparitio Dei. 2) Solemnia in memoriam Θεοφανείας; festum trium
regum, dies, qua Christus baptisatus est. Богоявленный, a Deo revelatus, deс
aratus, manifestatus. Богоявленский, ad festum trium Regum pertinens.
Богыльник
Богун, см. Багульник.
Бог
Deus, numen. Во всех умах напечатлено мнение, что есть Бог, omnium
hominum mentes imbuit Dei opinio. Нет ни одного такого дикого народа,
который бы хотя б нe имел здравого понятия о Боге и Его совершенствах,
сомневался в Его бытии, nulla gens est tam fera, quæ non, etiamsi ignoret,
qualem Deum habere deceat, tamen habendum sciat. Вечный, благой Бог, Deus
æternus, benignus. Начинать что с Божьей помощью, Deo bene juvante
aliquid aggredi. Бог все-царь, Deus omnium Rex. Призывать Бога во
свидетели, Deum testari. Ничего не делается без воли Божьей, sine Dei
numine nihil humanarum rerum agitur. Божус Богом! per Deum! Это так
верно, как я желаю, чтобы Бог любил меня, ita me Deus adjuvet, bene amet!
Покарай меня Бог, Deus me perdat! Слава Богу! gratia debetur Deo, gratiæ
agantur Deo! Бог даст! adsit libi Deus! alios adi! Бог меня надоумил, Deus me
in earn mentem impulit. Бог его посетил, Deus eum respexit; Deus eum
tentavit, punivit. Богу молись, a сам не плошай, Deum precare et compressis
manibus ne sede. Бог в помощь! adsit tibi Deus! benefaciat tibi Deus! Бог с
тобой, servet te Deus! – pœnas alicujus rei Deus a te repetat! – Боже избавь!
Боже спаси! quod Deus prohibeat! Deus melius det! Deus meliora ferat! Боже
меня спаси! Deus me servatum velit! Дай Боже! о si! utinam. Если Богу
угодно, si Deo placet. Дал бы Бог здоровье, впрочем все хорошо будет, modo
vita supersit, si vita suppetat, cetera или omnia prosperum successum
habebunt. Моли Бога! gratias age Deo! Моли Бога обо мне, precare a Deo
mihi fausta! Бог его прибрал, Deus eum ad superas sedes evocavit или his
corporis compagibus exsolvit. С Божьей помощью! Deo juyante, quod bene
restat, quod bonum, faustum, felix, fortunatumque sit! (Я желаю счастливого
успеха); per me licet, nihil impedio (я на это согласен). Хотеть быть Богом,
cœlestes bonores usurpare. Чем Бог послал, quæ habueris, contentus sis.
Прошу у меня откушать, чем Бог послал, rogo ad me или mecum coenes, et
quæ habueris, iis contentus sis! Бог даровал ему сына, auctus est filio. Дай-то
Боже! quod faxit Deus immortalis! Веровать в Бога, Deum agnoscere, Deo
fidere, confidere. Да благословит Бог! Deus approbet! – Боги, dii, cœlestes
cœlesti, superi. Верховные, главные, первостатейные боги, dii majorum
gentium, consentes dii, dii magni, dii duodecim. Боги второго разряда,
второстепенные dii minorum gentium. Домашние боги, lares, penates.
Сопричислить кого к богам, aliquem in deorum numero collocare, aliquem in
deorum numerum referre. О если бы Боги наказали покарали тебя! ut te Dii
perderint! (Теr.)
Бодaние
и бодение. Cornibus ferire, petere. 2) Punctio. Бодень, animal cornibus
feriens, petens; animal petulcum. Бодец (sl.) calcar. Бодило, aculeus.
Бодливость, ratio или natura petulca.
Бодренность
бодренный. См. Бодро, бодрость, бодрый. Бодро, бодрственно,
vigilanter. Бодростный см. бодрый. Бодрость, vigilantia, alacritas, vigor;
animi alacritas, bonus, lætus animus. Бодрственно, -нность, -ственный, см.
бод~ ро и пр. Бодрствование, vigilia, vigilantia. Бодрствую, vigilare,
advigilare, somnum non capere, vigilantem, alacrem esse. Прибыло у него
бодрости, animus augetur, erigitur. Бодрствовать духом, stare animo или
animis. Бодрый, бодр, vigil, vigilans, vigilax. (Col.) 2) Fortis, manu fortis,
animosus. 3) Ferox. Бодрый конь, equus ferox. 4) Vividus, vegetus, vigens (de
senibus). Ему минуло 70 лет, однако он еще бодр, licet annum
septuagesimum excesserit или licet annos natus sit magis septuaginta, tamen
est vegetus. Бодрю, de somno excire, expergefacere, animam, vitam dare,
incitare, excitare, vigorem dare, animum addere. Бодрюсь, fortem, animosum,
acrem, alacrem fieri. Перед слабыми всегда бодрится, in con-spectu
inferiorum или apud inferiores semper se animosum, acrem, alacrem ostendit
или gerit.
Боду
, бодаю. Cornibus ferire, petere. 2) Pungere, stimulare ac pungere. Бодун,
бодунья, animal petulcum. Бодусь, бодаюсь, inter se arietare. 2) Petulcum
esse. Берегись, этот бык бодается, præcave tibi, hiс bos cornibus ferire solet,
petulens est.
Бодяга
См. Бадяга.
Боевой
Ad pugnam реrtinens. Боевое место, pugnæ, prœlii locus, locus quo
pugnatur или pugnatum est, arena. Боевой порядок, acies. Ставить войско в б.
п., aciem, copias struere, aciem instruere; aciem dirigere; copias или
exercitum instituere. Стоять в боевом порядке, acies continetur; instructum
stare. Идти в боевом порядке, acie instructa instructo agmine proficisci.
Приближаться, подходить с войском в боевом порядке, aciem instruсtam
или ехercitum instructum admovere. Боевые часы, horologium sonans или
horologium sonando horas indicans. 2) Robustus et valens; bene constituto
соrроrе. Боец, pugnator, prœliator, luctator. Шпажный боец, gladiator, (у
Римлян); in armorum tractandorum arte versatus.
Божба
Jusjurandum, assevoratio, obtestatio (futilis, inanis). Боженье, juratio.
Божески, divine. Божеский, divinus. Божеская воля, voluntas divina.
Божеский суд, divinum jus или judicium. Воздавать кому божескую честь,
aliquem divino honore colere. Божеское предсказание, edita oraculo sors.
Божественно, divine. Божественный, divinus. Иногда в свящ. писании Бог
представляется в образе Господа сил, как бы некий вождь и предводитель,
вооруженный молнией и громом, седящий на огненной колеснице. Такой
образ Божества как ни велик, как ни высок и благороден, но он более
способен произвести страх, нежели любовь. Гораздо благороднее и
божественнее образ сего миролюбного Царя в самом жилище мира, гдe Он
Сам в нерушимом покое двигает целый сей круг земли и все, что мы видим
с толиким шумом и громом вращающееся, и тем по своей воле правит,
exhibetur interdum Deus in sacris litteris tanquam Deus exercituum tanquam
dux aliquis et imperator, fulgure ac tonitru armatus, sedens in curru igneo. Est
illa numinis imago magna, excelsa, nobilis, sed tamen magis composita ad
terrorem incutiendum, quam ad alliciendum amor em efficax. Multo nobilius
diviniusque in ipso pacis domicilio dominatur pacificus ille Rex, ubi totum
hunc orbem atque hæc omnia, quæ tanto strepitu ac fragore volvi cernimus,
immotus ipse ac quietus movet, moderator. Божественная мысль, cogitatum
divinum. Божественная красота, pulchriludo divina, eximia. Это
божественный человек, est homo divinus. Божество, divinitas; vis, natura
divina. Бож. Святого Духа, divinitas Sancti Spiritus. Лесные Божества, dii
silvicolæ. Божимый, deus factus (θεϨμενος), adoratus, cultus. – Божий или -
жен, Dei. Это воля Бoжья, ut Deo placet. С Божьей помощью, Deo adjuvante.
Бoжьей милолостью, favente Deo. Дар Божий, donum Dei. Божница, arca
imaginibus sanctorum destinata. 2) Sacellum super tumulum exstructum. 3)
Fanum или sacellum deorum falsorum. Божокъ, imago Dei или numinis ficti;
idolum. Божу, (sl.), deum facere; adorare, venerari. Божусь, jurare; juramento
affirmare, asseverare.
Божье дерево
Artemisia abrotanum.
Божья коровка
Chrysomela.
Бозняк
Sambucetum. Бозовый, sambuceus. Бозовые ягоды, acinus sambuci. Боз.
сироп, syrupus sambuceus. Боз. уксус, acetum sambuceum. Боз см. бузина.
Бои
Pugna, prœlium. 2) Sonus horologii (pensilis). 3) Fenestra ad tormenta
mittenda. На стенах не было боев, non pinnæ fastigium muri distinguebant.
Бой барабанный, pulsus tympani. Бой кулачный, pugilatus. Бой подошевный,
1) inimo muro urbis или inima fossa urbem cingente aperturæ, ut inde
appropinquantes hostes opprimi possint. 2) Pulsatio corii soleis faciendis
inservientis, quo densius sit. Боем взять, vi capere, expugnare.
Бойка
. Fistucatio.
Бойкий
Audax, fervens, rerum callidus. Бойкий петух, coquus fervidus,
iracundus, rixosus. Он бойкий человек, est homo versutus, fraudi minus
patens atque obnoxius. 2) Lubricus, impeditus. Бойкая дорога, via lubrica,
aspera, iter impeditum.
Бойница
Foramen jaculatorium.
Бойня
Ædificium serviens mactando.
Бойчивый
Feriens, sternens, pro- sternens. Бойчивые ядра, glandes perfringentes,
discutientes, disjicientes, comminuentes, frangentes.
Бокал
Poculum; poculum majus. Бокалчик, poculum minus.
Боковня
Нас voce in regionibus Borystheni adjacentibus insignitur strues
quingentorum piscium, siccationi depositorum.
Боковый
Lateralis. Бок. ветр, ventus lateralis. Боком, oblique. Судно плывет
боком, navigium fertur oblique. Бок, бочок, latus. Сильно повредить бок,
latus vehementer offendere. Боль в боку, lateris dolor. Напасть на неприятеля
с боку, hostem ex transverso adoriri, hostem a latere aggredi, invadere. Лежать
на боку, cubare in latus. Толкнуть в бок, latus fodere. Корабельный бок, latus
navis. Бок о бок, prope juxta aliquem. С боку припека, a) usurpatur de
homine, qui se rei alienæ immiscet; мы в этом деле были, а он пристал с
боку припека, nos quidem colloquebamur de negotiolo gravi, isle vero se ei
tanquam suo ingessit. b) Dicitur quoque de homine nulla propinquitate nobis
conjuncto. Мы c ним свой, а вы с боку припека, nos genere propinqui sumus,
tu vero plane longinquus es.
Болван
Idolum, imago numinis falsi. 2) Sustentaculum capillamentorum. 3)
Typus, forma. 4) Caudex, truncus, stipes. Болвавчик, imaguncula numinis falsi.
Болвашек, lignum, quo adjuvante suturæ panni ferro calido exæquantur.
Болверк
. Munimentum, propugnaculum.
Болесть
(V. pleb.) Dolor, morbus.
Болиголов
. См. Омег.
Болобан
(V. vulg.) Jocosus; absurdus, ineptus.
Болонá
Stolo.
Болóнь
(Луб, бель). Alburnum.
Болонье
. Tractus terræ silvosus, silvester.
Болотина
Tractus terræ limosus, locus limosus. Болотистый, palustris, paludosus,
uliginosus. Болотный, ad paludem pertinens. Болотное сено, fœnum palustre.
Болотная вода, aqua palustris. Ситник болотный, scirpus palustris. Режуха
болотная, sisymbrium palustre. Болото, palus, lacus; stagnum (в против.
текучей воде). Образовать бол., stagnare. Узкая насыпная земля,
проложенная между обширными болотами, angustus trames inter vastas
paludes aggeratus, humida paludum. (Tac.)
Болтание
Quassatio, agitatio. 2) Garritus, lingua immodica, confabulatio. Болтаюсь,
agitari. 2) In v.c. otiosum ambulare.
Болтливо
Loquaciter. Болтливость, multiloquium, loquacitas, garrulitas.
Болтливый, multiloquus, loquax, garrulus, largiloquus. Иметь язык
болтливый, garrulum, loquacem, dicaculum, largiloquum esse. Болтовня,
garrulus; homo loquax; locutulejus; blatero, nugator. Болтун, garrulus. 2)
Ovum incubitum. 3) Per m. exitus tristis или adversus; conatus vanus. Он
надеялся при этом случае получить много, но вышел болтун, sperabat, se
hac occasione multa assecuturum esse, sed res cessit improspere, sed vano
conatu rem aggressus est, baud profecit in re, operam in re perdidit. Болтунья,
garrula. Болтушка, rudis, rudicula. 2) P.m. garrulus, nugator.
Болт
болтик. Fibula.
Боль
Dolor; cruciatus (сильная). Чувствовать боль в голове, capitis dolores
habere. Сильная боль, dolor acer, gravis, acerbus, vehemens. Частую и
сильную боль чувствовать в голове, vehementissimis et assiduis capitis
doloribus premi. Боль отдает, dolor remittit, se remittit, se imminuit. Боль
проходит, desinunt dolores. В самой боли, в самом жару боли, inter
acerrimos doloris morsus, cum doloris faces admoventur. Чувствовать боль от
подагры, magnos articulorum Dolores habere. b) Душевная, сердечная боль,
т.ч. скорбь, прискорбиe, печаль, dolor, desiderium, (при расставании и
потере любимого нами), mœror. с) Боли, т.ч. потуги, dolores. Ее боли
кончились, partus doloribus defuncta est.
Больница
Valetudinarium, nosocomium. Больничник, cui cura ægroti или
ægrotorum commissa est; qui assidet ægroto; curator ægrotorum. Больничный,
ad valetudinarium pertinens. Больно, cum dolore, moleste, graviter. Ударить
кого бол., aliquem vehementer, graviter verberare. Больновато, languide,
infirme. Больный, болен, æger, ægrotus (первое вообще означает человека,
чувствующего себя худо, страдающего как телом, так и духом, а второе
обыкновенное употребляется о теле. Кроме того æger более относится к
животным, нежели ægrotus); qui ægro corpore est. Сделаться больным,
morbo tentari, corripi, in morbum cadere, incidere, delabi; in adversam
valetudinem decidere; in morbum или in morbo implicari, in morbum conjici;
morbum nancisci. Сделаться смертельно бол., mortifero morbo affici. Быть
больному, ægrotare, ægrotum esse; in morbo esse; morbo laborare, affectum
esse; valetudine affectum esse; ægro corpore esse; ægra valetudine uti (иметь
больное тело). Быть опасно больн., periculose ægrotare; periculosam
valetudinem experiri. Быть смертельно больн., mortifero morbo affectum
esse. Быть несколько больн., leviter ægrotare. Быть больному чем, aliqua re,
ab или ex aliqua re laborare. Притворяться больным, valetudinem simulare.
Быть больн. душей, духом, ab animo ægrum esse; animus ægrotat. Посещать
больного, ægrum visere, convenire. Призывать медика к больному, medicum
adducere ad ægrum. Сделаться опять больным, in morbum recidere; de
integro in morbum recidere. Быть очень, тяжело больну, vehementer, graviter
ægrotare. Больн. дух, animus æger, ægrotus. Ложе больного, lectus, cubile
ægroti. Слечь в постель, morbus me lecto affigit. Присмотр, ходьба за
больными, cura ægrotorum. 2) Это больно, (беспокоит тело), hoc mihi
dolorem facit, affert: b) (дух) male me habet aliquid, mordet me aliquid; ægre
facit, dolorem facit, inurit mihi.
Большак
Senior, caput ordinis rusticorum. 2) Per contemtum: natu maximus filius.
Большинá, senior, princeps collegii. Большинство, major pars или numerus.
Больш. голосов, sententia plurium. Иметь боль. гг., pluribus suffragiis
vincere. 2) Ætatis или muneris ordo. Большинствую, ætatis jus habere.
Больший
Amplus, magnus, grandis. Боль, гора, mons magnus, altus. Б. река,
fluvius magnus, latus. Б. дерево, arbor magna, alta. Б. поле, campus patens,
latus, spatiosus. Идти большим шагом, amplo gradu incedere. Большая вода,
magnæ aquæ. b) Большой ростом, adultus, ætate robustior, grandis.
Становиться большим, adolescere, augescere. Большое число, множество
(из многих частей состоящий), magna copia, multitudo, magnus, frequens
numerus. Боль. имение, богатство, magnæ divitiæ; magna, ampla, grandis
pecunia. Большая толпа, multitudo, vulgus. Большое coбpaниe мужчин и
женщин, celeber virorum mulierumque conventus. с) Большой == сильный,
крик, clamor magnus, vastus. Большая боль, dolor magnus, gravis, acerbus.
Большая (непомерная) радость, effusa lætitia; immodicum gaudium. Б.
холод, боль., стужа, frigus magnum, acerbum. Чувствовать б. голод, б.
жажду, fame, siti vehementer premi. Б. лжец, homo mendacissimus, totus ex
mendacio factus. Б. друг, amicissimus. Большая бедность, опасность, summa
paupertas; summum periculum. Боль. ум, бб. дарования, acies ingenii;
ingenium acutum. Бб. планы, magna, ampla consilia. Питать большую
надежду, magnam spem habere. Учинить большие дела, res magnas gerere;
magna, præclara facinora facere. Жить в большом свете, in luce versari. d) ==
отличный по чину, достоинству, большой свет, homines nobiles; illustres;
lux; sol; celebritas hominum. Вступить в б. свет, procedere in solem. e)
благородный, magnus, celsus, excelsus, generosus. По большой части,
majorem partem, majore ex parte; maximam partem, maxima ex parte;
magnam, maximam partem. 2) Большей частью, особенно, plurimum,
plerumque, fere. Жил пo б. части в Париже, Parisiis plurimum vixit.
Большой, major. Брат, frater major или major natu. Казаться большим,
нежели сколько действительно чего находится, majorem quam pro numero,
specie gerere. По большей мере, ad summum. Дважды или по боль. мере
трижды, bis terve ad summum. В два дня или по б.м. в три дня, biduo aut ad
summum triduo. Исключая одного или по боль. мере двух, excepto uno aut
ad summum altero. Сперва немногие, a пoтом час от часу больше ускорили
на вспоможение, pauci primo, deinde alii atque alii laborantibus subvenerunt.
Болee не, по крайней мере, ad summum.
Болезненно
Cum dolore, dolenter, moleste, graviter, acerbe. Болезненность, dolor,
animi molestia et ægritudo. Болезненный, dolorem faciens, adferens;
molestus, gravis, acerbus. Болезненные приключения, acerbitates rerum.
Болезную, ægrum, ægrotum esse, dolere. 2) Misereri alicujus; miseret me
alicujus; fortunam alicujus misereri; gravissime angi. Болезнь, morbus,
ægrotatio, ægritudo. (Различие между ими: morbus общее слово и означает в
особенности расстройство тела, имеющее свои определенные припадки и
время; ægrotatio вообще нездоровье и больное состояние: то и другое
говорится не только о людях, но и о других предметах, как то о растениях;
ægrotatio не полагается о животных; ægritudo высшая степень недостатка
здоровья, хворость. Bсе три сущ. употребляются также иносказат. о душе:
morbus вообще; ægrotatio о страстях и пороках; ægritudo особенно о
печали, скорби). Сильная, опасная б., morbus acer, gravis, periculosus.
Продолжительная, valetudo perseverans; morbus diuturnus, longinquus.
Усиливающаяся, morbus crescens, ingravescens. Мучительные болезни,
morbi dolorifici. Заразительная, morbus pestifer; pestis, pestilentia.
Каждогодныя болезни, vаletudines certo tempore recurrentes. Ha него нашла
болезнь, morbus opprimit aliquem; vis morbi aliquem invasit. Иметь бол.,
morbo affectum esse. Умереть от болезни, morbo mori, perire, opprimi. Быть
похищеному, истребленному болезнью, morbo confici, absumi, consumi.
Нажить, достать болезнь, morbum contrahere. Болезнь усиливается, morbus
ingravescit. Бол. далеко распространилась, vis morbi late evagata est. Бол.
слабеет, morbus sevescit. Лечить бол., morbo curationem adhibere; morbo
mederi. Прогнать болезнь, morbum evellere. Оправиться после болезни, ex
morbo recreari. Выздороветь от бол., ex morbo convalescere. Вынести,
перенести бол., morbo defungi, ex morbo evadere. Его болезнь прошла,
кончилась, morbo defunctus est. Зародыши болезни, semina morbi. И деревья
имеют свои болезни, infestantur et arbores morbis. Болезнь входит пудами, а
выходит золотниками, morbus cito, facile contrahitur, sed difficillime curatur,
morbum facile nancisrimur, sed non tam cito liberamur, exsolvimur. – В этом
году премного болезней, hoc anno morbi grassantur. – Боление,
болезнование, misericordia, miseratio, dolor, tristitia. Болю, dolere; dolori
esse; morbo affici, tentari. Чем он заболел? quid morbi ei incessit? У меня
болит нога, болят глаза, dolet pes, dolent oculi или doleo ab oculis. Я весь
болен, totus doleo. 2) Angi, laborare, dolere, sollicitum, anxium esse. Болею о
чьей участи, о чьей смерти, doleo casum, mortem alicujus. – Болячка,
pustula; pusula; papula.
Бомба
Pyrobolus; globus ignivomus. Укрепленный против бомб, tutus a
pyrobolis.
Бомба
Pannus laneus Damascenus; textum laneum Damascenum.
Бомбардирный
Pyrobolarius. Б.-ное судно, navis pyrobolaria. Бомбардировать
pyrobolorum jactus. Бомбардирский, ad pyrobolarium pertinens. Рота,
pyrobolaria centuria, turma. Бомбардирую, pyrobolis, globis ignivomis petere,
oppugnare. Бомбардир, pyrobolarius.
Бомбовый
. E texto laneо Damascene.
Боракс
паяльное золото. Chrysocolla. Этот цвет походит на бор., color ille
chrysocollam mentitur.
Борей
Boreas; Aquilo; Aparctias; Septentrio.
Борец
См. Пострельная трава.
Борец
Luctator, atbleta.
Борзая собака
Vertagus; canis gallicus; canis longus (у новв.).
Борзо
борзе и борзостно. Velociter, leviler, cito. Борзостный и борзый, velox
(проворный и живой), celer, pernix, citus, promtus. Борзая лошадь, equus
citus, реrniх. Борзая собака, vertagus. Борзость, velocitas, pernicitas.
Борзиться, aliquid celeriter, rapide facere.
Боримый
Vexatus, exagitatus.
Бористый
. Multas plicas habens.
Боритель
. Tyrannus.
Борифова трава
Gypsophila struthium.
Борла
Species xylini panni или texti.
Бормотанье
. Raucum или querulum murmur columbarum. 2) Murmuratio, murmur.
Бормотун, columba domestica; c. dasypus. 2) Qui tacite murmurat,
immurmurat, mussitat; morosus. Бормочу, raucum, querulum murmur instar
columbarum edere. 2) Murmurare sub lingua, secum loqui.
Боровик
Boletus bovinus.
Боров
Tubus in tubulato supremo jacens, qui variarum fornacum fumum ducit ad
primum tubum fumarii.
Боров
Verres. Боровок, parvus verres. Боровский, verrinus.
Боровый
Crescens in silva, quæ pinis et betulis constat.
Борода
(sl.), брада, бородка, бородушка. Mentum. 2) Barbа (у людей и
животных). Нечесаная борода, barba imреха. Всклокоченная, hirsuta. Брить
бороду, barbam tondere, radere, abradere. Отращивать бороду, barbam alere,
nutrire. Пускать длинно бороду, barbam promittere. Отнять (у статуи)
златую бороду, demere auream barbam. Хватить за бороду, barbam invadere.
(Suet.) – Большая длинная борода, barba magna longa, promissa, immissa,
prolixa. Борода начинает у меня показываться, barba mihi mento succrescit;
prima teguntur meæ lanugine mulæ. Гладить, водить рукой по бороде, barbam
mulcere. Философ только по бороде или по виду, а не в самом деле, barba
tenus philosophus. Отращивать бороду с тем, чтобы казаться философом,
sapientem pascere barbam. (Ноr.) С бородой, barbatus. – Бородка у ключа,
pecten.
Бородавка
брадавка. (Sl.) Verruca. Базилик сгоняет бородавки, ocimum tollit
verrucas. Бородавочка, verrucula. Бородавистый, брадавистый, verrucosus.
Бородавник
. Chelidonium majus.
Бородавочный
-чная трава. Verrucaria herba, unare heliotropium.
Бородатею
. Barbatum esse. Бородач, qui habet barbam magnam, longam, promissam.
2) Per jocum de quovis agricola bene barbato.
Бородобрей и брадобрей
. Tonsor. Его блюдце, pelvis tonsoria. Его снадобья, instrumenta tonsoria.
Бородок
Instrumentum fabrile ad detergenda foramina solearum (ferrearum).
Борозда
, бразда (sl.), бороздинка, бороздка. Sulcus, sulcamen, sulculus.
Глубокая, s. altius impressus. Проводить борозды, infindere sulca telluri;
sulcos ducere, facere, imprimere. Бороздами, per sulcos. 2) Бор. капусты,
pulvinus или area brassicæ. 3) (Sl.) Agri; arationes arvum.
Бороздник
. Species falcis.
Бороздчатый
Multos sulcos habens. 2) Virgatus (у стт.). Бороздчатое платье, lextum
virgatum. Борозжение, ductus sulcorum. Борозжу, sulcare. Землю, поля,
humum, agros sulcare. По перепаханной земле, in subacta terra sulcare. 2)
Вынь гвоздь, он бороздит, exime clavum, nam stringit, scindit.
Борона
Occa, irpex, crates dentata. Боронник, herba inutilis post occationem
remanens. Бороновальщик, occator. Боронование, occatio. Бороновый,
occatorius. Зуб, dens occatorius. Бороную и бороню, occare, deoccare; occa
inducta coæquare. Равнять бороньбой посев или семена, segetes occare.
Равнять бороньбой лозы, vineas occare. Бороньба, occatio et tempus, quo fit
occatio.
Бороню
Tueri, tutari, defendere. Боронюсь, se tueri, se defendere.
Борствую
Luctari; hoc verbum usitatius est in compositis.
Бортевый и бортяный мед
. Mel apum silvestrium. Бортник, qui curat alvearia apum silvestrium.
Борт
Latus navis.
Борт
Alveare apum silvestrium.
Борщ
Heracleum sphondylium. 2) Jusculum e beta nigra, carne bubula et lardo
suillo.
Бор
Tractus terræ arenosus, pinis betulisque tectus.
Panicum miliaceum.
(V. obs.) Vectigal.
Боры
Plicæ. 2) In v.с. cicatrices. У него все лицо в борах, ejus facies tota est
cicatricosa.
Борьба
Lucta, luctatio, certamen. Борьбой утомиться, luctando faligari. Он 14
лет провел в сильной борьбе за свою жизнь и престол, in summa regni
vitæque dimicatione quatuordecim annos transegit. Борьбище, locus
luctationis, arena, palæstra. Борю (sl.), luctando vincere, superare, devincere;
bello petere, aggredi (πολεμείν). Борюсь, luctari certare, contendere. Бороться
со страстьми, cupiditates frangere, comprimere. Бор. с волнами, cum
fluctibus luctari, dimicare. Б. с нуждой и несчастьем, cum inopia et adversa
fortuna conflictari. Бороться с самим собой, быть не в состоянии на что
решиться, согласиться с самим собой, dubitare, hæsitare, dubium, incertum
esse.
Босиком
Excalceatus, discalceatus, nudis pedibus. Ходить бос., pedibus intectis
incedere.
Босман или босмáна
. Viaticum.
Босоногий
Excalceatus, discalceatus, nudis pedibus.
Бострог
Tunica pectoralis, thorax.
Ботаника
Ars herbaria; herbaria; Botanice. Ботаник, herbarius. Ботанический,
herbarius; Botanicus. Ботан. сад, hortus botanicus. Искать как ботанику трав,
herbas quærere, scrutari, colligere.
Ботанье
через б. Aquas turbando. Ботаю, aquas quatere или turbare, aquis
turbandis pisces in rete adigere. 2) Ferire, pulsare, icere. Бóтаюсь, cadere, labi,
prolabi in terram. Ребенок ботается, puerulus repugnat pedibus manibusque;
obnititur, reluctatur, obluctatur.
Ботва
Folium betæ nigræ. Ботвинье и ботвинья, jusculum frigidum e variis
herbis et acidula potione Russorum.
Ботог или батог
батожóк. Fustis; fusticulus. Ботожьо и батожье, fustes. Бить, наказывать
кого батожьем, fustes alicui impingere; mulcare aliquem fustibus, verberare
aliquem fustibus (о наказ. солдатском).
Ботсман
Nauticus; nauta.
Ботун
Allium altaicum. Pall.
Бот
ботик. Baculus (signif. obso- leta). 2) Longa pertica, qua utuntur
piscatores ad pisces perterrefactos in rete adigendos. 3) Navicula, scapta,
lembus.
Боты
Species calceorum, quibus utuntur plebeji.
Ботелость
Obesitas corporis; bona corporis habitudo; habitus corporis optimus;
corpulentia. Ботелый, obesus, corpulentus, bene habitus, carnosus, crassus; qui
est nitida et curata cute (Ноr.). Ботею, crassescere, corpus facere, ad
plenitudinem crescere. Дерево наботело, humor ligno intrusus, ingestus est.
Боцан
Ardea.
Бочарничанье
Ars vietoris, doliarii. Бочарничаю, artem vietoris factitare, exercere.
Бочарный, ad doliarium pertinens. Бочарная снасть, instrumenta vietoris.
Бочарая, officina vietoris. Бочар, doliarius, vietor.
Бочеченье
Propensio или inclinatio ad latus; vacillatio, nutatio.
Боченок
Doliolum. Боченочный, quod asservatur in doliolo, doliaris.
Боченюсь
Inclinari, propendere, vergere in latus. 2) Utramque manum hinc et illinc
corpori adplicare, apponere; conformare corpus in formam vasis ansati,
ansatum esse, ansatum ambulare, subnixis alis se inferre; ansatum ambulare.
Бóчечный
Doliaris.
Бочѝстый
Ventruosus, ventrosus. Корабль боч., navis ventruosa et patula.
Бочка
Dolium. Б. вина, dolium vini. Почать бочку вина, провернуть, vini
dolium pertundere. Чинить бочки, quassa dolia sarcire. Мыть боч., dolia
abluere, eluere, purgare. 2) Mеpa жидкостей, м.б., amphora. 3) Корабельная
меpa, onus bis mille librarum. У древних, amphora. Корабль въ 300 бочекъ
или тоннъ, navis trecentarum amphorarum. 4) Денежная сумма, бочка
золота, centies mille imperiales (у новв.).
Бочкѝ
Informes plicæ vestimenti.
Бочком
Oblique. Бочусь, рrорendere, vergere in latus, nutare; formare corpus
ansatum.
Боюсь
Metuere; timere; in metu, in timore esse; metu affectum esse; metum
habere. Очень бояться, in magno metu или timore esse; extimescere,
pertimescere. He бояться, metu vacare. Бояться чего, metuere, timere, vereri
aliquid; pertimescere aliquid (очень бояться чего); reformidare, horrere
(иметь к чему отвращение). Всего бояться от кого-нибудь, omnia ab или ex
aliquo timere. He бояться кого, aliquem contemnero. Бояться смерти,
appropinquatione mortis angi; mortem formidare, reformidare. Бояться что
или чтобы не и пр., metuere, vereri, formidare. Боится, что ты оставишь или
бои. чтобы не оставил, timet, ne deseras se. Боясь, что он не может
выдержать нападения неприятелей, veritas, ut hostium impetus sustinere non
posset. Боюсь, что он этого не получит, timeо ne non impetret. Бояться
дороговизны, timetur саritas. Б. в рассуждении чего или чтобы не
случилось чего неприятного, вредного, опасного. timere alicui rei; metuere
de aliqua re. Очень бояться в рассуждении чего, pertimescere de re. а) Б.
иметь страх к чему, vereri. Бояться Бога, чтобы не оскорбить Его
нарушешем заповеди, Deum vereri. b) Angi, animo tremere. Бояться воды,
aquam horrere. – Сильно бояться, страшиться и беспокоиться, angi et metu
confici. Этого я боюсь, hoc me sollicitum habet. – Боязливость, timiditas,
pavor, formido (как свойство), trepidatio (как состояние), ignavia (трусость),
angor, anxietas, anxitudo. Боязливый, -злив, timidus, pavidus, trepidus,
ignavus, anxius, sollicitus. Быть боязливу, timere, pavere, trepidare.
Боязненный, timidus. Боязнь, timiditas, metus, timor. Б. относительно чего,
timor alicujus rei или ab aliqua re. Внушать кому б., alicui metum или
timorem afferre, inferre, offerre, facere, injicere, incutere; aliquem metu
аfficerе. Без боязни, безбоязненный, metu vacuus. Исполненный боязни,
metu perterritus. 2) Providentia; circumspicientia.
Бояринов
Ad virum nobilem, ad virum genere et opibus insignem, ad dynastem, ad
patricium pertinens. Боярин, болярин, барин; во мн. Бояре, dynastes,
amplissimus vir (знатный), proceres, patricii, optimates. Бояроватый и
бароватый, instar dynastæ. Он через чур бароват, facit se extra modum
magnificum virum, nimiopere lautus est.
Боярская спесь
Lychnis chalcedonica.
Боярский и барский
Ad virum genere et opibus insignem, ad dynasten pertinens. Бояр. дом,
domus dynastæ; domus dominica. Барский дом, domus magnifica,
splendidissima. Боярченок, барченок, filius dynastæ, patricii; filius heritis;
juvenis, puer generosus. Боярщина или барщина, angaria, angariorum
præstatio. Давать барщину, operam servam præstare. Боярынин, барынин,
dynastæ proprius. Боярыня, барыня, matrona, mulier dignitatis genere
conspicua; domina, hera. По барски, magnifice, imperiose, elate. Вести себя
на барской ноге, magnificam personam sustinere; splendide se gerere.
Боярышник
Cratægus, monogyna rubra.
Боярышнин
барышнин. Ad virginem nobilem, generosam pertinens. Боярышня,
барышня, virgo nobilis, generosa. Боярюсь, magnifice se efferre; libere agere;
desidiæ se dare.
Брага
бражка. Species cerevisiæ apud Russos usitatæ. Брага чистая, а руки
одинаковые, præ studio epulandi negotia sua oblivisci.
Брада
См. Борода.
Брадобритие
Barba rasa, tonsa.
Бражник
Helus, nepos. Бражничанье и бражничество, heluatio. Бражничаю,
heluari; luxuriose vivere. Бражный, ad cerevisiam pertinens.
Бразда
, См. Борозда. Бразднá, ager obaratus или aratus. Браздю (sl.) см.
Борозжу.
Браки
Nuptiæ. Призвать на б., ad nuptias invitare. Быть на браках, сœpare in
nuptiis alicujus.
Бракование
браковка. Selectio; rejectio. Браковщик, examinator juratus, qui pro
arbitrio res seligit, improbat et rejicit,
Бракосочетание
Nuptiæ; matrimonium; conjugium, connubium. 2) Nuptiarum solemnia.
Совершать бр., nuptiarum solemnia celebrare.
Бракую
. Seligere, eximere, excerpere, improbare, rejicere.
Брак
Matrimonium (законный), conjugium (относительно брачной связи),
connubium (право на вступление в брак), contubernium (между свободными
и невольниками или невольников между собою). Бр. с левой стороны,
matrimonium morganaticum (у новв.). Второй б., novum matrimonium. ДЬти
от второго брака, liberi ex altera uxore nati. Вне брака рожденные, liberi
spurii. Вступить в брак, matrimonium inire; nuptias jungere; vinculo nuptiali
jungi. Расторгнуть брак, nuptias dirimere, distrahere, dissolvere. Дать слово
вступитъ в брак, matrimonium polliceri; fidem matrimonii dare. Иметь
несчастный брак, parum felix matrimonium experiri.
Брак
Quisquiliæ; rejecula; merces rejiculæ.
Бранденбургец
Brandenburgensis. Бранденбургия, Brandenburgum. Б.– бургский,
Brandenburgensis, – burgicus.
Брание и бранье
. Sumtio. Напр. работы, operis; acceptio; assumtio.
Бранина
См. Брань. Ab. Бранливость, rixandi, altercandi studium. Бранливый,
rixosus, jurgiosus; rixandi cupidus, avidus; discordiosus.
Бранник
Bellator, pufnator, præliator, vir militaris. Бранный, bellicus, militaris.
Бр. дух, animus bellicosus;, belli studium, ardor ad bellum. 2) Бранные слова,
convicium, maledictum, probrum. Извергать на кого бр. сл., probra jactare in
aliquem; maledicta conjicere in aliquem; contumelias dicere alicui. Брань,
bellum, arma. На брани, bello, in bello. 2) Rixa, jurgium; altercatio, certatio.
Поднять брань, rixam ciere, excitare; contentionem, altercationem facere; ire
in rixam. Начать с кем брань, adoriri aliquem jurgio. 3) Objurgatio. Его ни
мало брань не берет, objurgationes minime, nihil curat. Бранный перун,
fulmen bellicum.
Брань или бранина
Species tenuis cubici или tesselalim texti lintei. Без брани не обойдет,
rixam ciet, feret. Лучше тебе будет, если ты перед этим домом браниться
перестанешь, ante ædes поп fecisse erit melius hoc comicium (Теr.).
Мужчинам не идет браниться по женски, dedecet viros muliebriter rixari.
Бранкó
Altercator. Бранчивый, contentiosus, ad rixam concitus. Браню, impedire,
prohibere, arcere. 2) Кого, objurgare aliquem; convicium alicui facere. Он
меня выбранил дураком, conviciando appellavit me stultum. Бранюсь, jurgio
contendere cum aliquo. Между собой, inter se altercari. 2) Ut ver. activ. Что
ты бранишься? Я ли тому причиной? quid me increpas? extra culpam sum;
num mea culpa est? Браниться площадными словами, maledictum ex trivio
adripere.
Братáнич
братан. (Sl.) Filius fratris. Братаюсь, fraternitatem inter se conciliare;
sancire fœdus fraternum.
Брататься
с кем. Æqua fronte ambulare, latus alicujus tegere.
Братѝна
Species amplioris urcei, quo ruslici apponunt cerevisiam aut kwas.
Братия
Pia sodalitas, sacrum sodalitium. Братний, fraternus, fratris. Брат. дом,
ædes fratris. Братовщина, pia sodalitas. 2) Per jocum: bona defuncti fratris.
Братов, fratris. Братова жена, fratris uxor, fratria.
Братолюбец
Fratris или fratrum amans. Братолюбие, fraterna caritas; amor erga
fratres; cœtus Moraviensium; mutuus credentium amor. – Братолюбивый и
братолюбец, fraterno amore (proximum) complectens; fraterne amans.
Братолюбие, amor fraternus; pietas fratrum. Братолюбный, fraterne, fraterno
amore. Братолюбствую, fraterne amare; fraterno amore complecti.
Брaтоненавидение
Fratrisodium. Братоненавистник, братоненавистница, qui, quæ fratrem
odit.
Братоубийство
Cædes fratris, fratricidium. Братоубийца, fratricida, interfectrix fratris.
Братски
Fraterne; fraterno amore. Жить с кем братски, cum alterо conjunctissime
et amicissime vivere. Братских, fraternus. Оказывать кому братскую любовь,
fraternum amorem demonstrare in aliquem. Прервать братский союз, rumpere
fraternum fœdus. Братство, fraternitas; fraterna necessitudo, germanitas.
Братственный, ad piam sodalitatem, ad cœtum fratrum pertinens. Братство,
fraternitas; cœtus fratrum, Братствую, vivere in cœtu fratrum, sodalium. Брат,
frater. Братец, fraterculus; Родной germanus, ex iisdem parentibus natus Б. от
одного отца, frater germanus; frater consanguineus. Б. от одной матери, frater
uterinus, так. fr. Germanus. Б. отцов, fr. patris, patruus. Б. дедов, fr. avi,
patruus magnus. Б. прадедов, patruus major; propatruus. Б. материн,
avunculus, frater matris. Б. бабкин, fr. aviæ, avunculus magnus. Б. прабабкин,
fr. proaviæ; proavunculus. Называться братом, travernitatis nomen cum aliquo
usurpare. 2) In s.s. proximus, alter, alius. 3) In v.с. о bone! sodes! Скажи, брат,
далеко ли до такого места, die, sodes, quam longe distet hie locus? 4) Ut
compellatio: братия, fratres. 5) Настоятель с братией, cœnobiarcha cum suis.
Брачный
Nuptialis. Брачные дары, dona nuptialia. Б. факелы, faces nuptiales.
Брачусь, aliquam ducere и alicui nubere; inire matrimonium.
Брашно
(Sl.) Cibus, esca, nutrimentum. Брашный, alimentarius.
Бревенной
лес. Trabes; ligna. Бревенчак, trabes, i.e. arbores ad trabes cædendas
aptæ. Бревенчатый, e trabibus. Мост, pons e trabibus factus. Бревно, trabs;
lignum. Бревешко, бревенцо, tigillum. Мачтовые бревна, arbores ad malos
subministrandos aptæ.
Бреговатый
Elatus, similitudinem или speciem litoris gerens. Бреговый, см.
береговый.
Брегу
См. Берегу.
Брег
См. Берег.
Бредень
, бредник, бродник. Species verriculi, fundæ.
Бредни
. Ineptiæ; insulse dicta; deliramenta.
Бреду
Gradu perlento ire.
Бред
Delirium; ægri somnia.
Брежатой
. (Sl.) Custos. Брежение, см. бережение.
Брежу
Delirare. 2) Deliramenta loqui; Что ты такое бредишь? quid inepte
garris?
Брезгливость
Fastidium; tædium; satietas; nausea. Предупреждать брез., satietati
occurrere. Показывающий брезгливость к равным, fastidiosus in pares.
Брезгливый, fastidiosus; morosus; delicatus. Человек очень бр., delicatissimi
fastidii homo. Брезгование и брезгованье см. брезгливость. Труд прогоняет
бр., labor extundit fastidia. Брезгун, брезгунья, qui est stomachi fastidientis,
quem tædium или satietas facile capit; cui facile venit aliquid in tædium.
Брезгую, fastidire. Брезговать всякой пищей, кроме павлинова мяса, omnia
præter pavonem fastidire. Брезговать кем, fastidire aliquem, так. alicujus
(Plaut.),
Брезжится
Lucescit, dilucescit; illucescit. Чуть забрезжилось, как мы пустились в
путь, vixdum illuxerat, cum nos itineri commisimus.
Бременосец
Bajulus, gerulus.
Бременный
Gravis, ponderosus; molestus. Бременю, gravare, onerare; onus alicui
imponere. Бременюсь, onus sibi imponere. Бремя, onus, sarcina; molestia.
Брение
Argilla. 2) Lutum; cœnum.
Бренность
Fragilitas; brevitas; inconstantia. Бренный, fragilis; brevis; inconstans.
Бренчание
Tinnitus; stridor. Бренчу, tinnire. 2) Бр. на арфе, stridere fidibus.
Бригада
Caterva, ala, cohortes. M. бpu., Brigada. Бригадир, præfectus alæ; ductor
catervæ. Бригадирский, ad catervæ ductorem pertinens.
Бригантин
Brigantina или celox; lembus prædatorius.
Брилиант
Adamas radians; adamas octœdrus. Брилиантовый, adamantis octœdri.
Брильный
-нoe блюдо. Pelvis tonsoria. Брильня, tonstrina; taberna; tonsoria.
Брильное полотенце, mappa tonsoria, mantele tonsorium. Занавесить им,
alicui m.t. injicere.
Британец
Britannicus. Британия, Britannia.
Бритва
Navacula; culter tonsorius, Английская, navacula anglicana или anglica.
Бритва
См. Железница.
Бритие
Tonsura, tonsio. Через бритье, barbam abradendo. Бритовник, theca
tonsoria. Бритовный ремень, lorum tonsorium. Бритовщик, tonsor. Бритый,
tonsus, vasus, abrasus.
Бровистый
Superciliosus, magna supercilia habens. Опускание или cжиманиe
бровей, superciliorum remissio aut contractio. Бровь, supercilium.
Бродильщик
Captator mustelarum zibellinarum, qui aliis præit et nivem discutit.
Бродник
-дничок. См. Бредень.
Бродня
Discursatio. Бродить, ultro et citro cursare.
Бродовщик
Ductor iter monstrans iis, qui in Kamtschatka canibus pro equis utuntur.
Брод
Vadum. Переправиться через бр., vado transire. Испробовать бр., vadum
tentare или conto explorare. Ho измеря броду или не спросясь броду,
сунуться в воду, arduum opus aggredi, priusquam suas vires probe consulueris.
Бродяга
Erro; homo erraticus; planus. Брожение, discursatio; fermentation Бр.
кислое, fermentatio acida. Бр. в гнилость превращающее, fermentatio
putridum reddens. Винное бр., fermentatio tenuis, subtilis. Брожу, ultro
citroque cursare. Скот по полям бродит, ресоrа per agros vagantur, errant. 2)
Otiosum ambulare. 3) Ægre ambulare, ægre pedibus uti. Больной недавно еще
стал бродить, ægrotus non ita pridem ægre ambulare cœpit. 4) Pisces verriculo
captare. 5) Fermentari; fermentescere; effervescere. Пиво бродит, cerevisia
fermentescit.
Брозда
(Sl.) Frenum.
Бронеборствую
(Sl.) Loricatum, cataphractum pugnare.
Бронзовый
Ex ære; æneus; ex ære fusus или ductus. Бронзовая статуя, statua ex ære,
ænea; signum æneum. Отлить статую из бронзы, aliquem ex ære ducere.
Чтобы поставить тебе бронзовую статую, æneus ut stes. Расписать что на
пoдoбиe бронзовой работы, ære inducere aliquid. Бронза, æs; æs fusum
(statuarium).
Бронник
Loricatus, cataphractus. 2) Faber armorum. Бронный, ad loricam
pertinens. Броня, lorica, thorax hamatus. Ходить в броне, ambulare cum
lorica. Чешуйчатая, lorica plumata.
Бросальница
Radula, pecten. Броcaниe, jactus. Бр. бомб, jactus pyrobolorum. Бр.
дротика, missus, teli. Бр. стрел, conjectio telorum. Бросатель, qui jacit (tela)
manu. Бросаю, jacere, jactare, mittere, Куда, conjicere in aliquid. Во что,
injicere. Без порядка, miscere, permiscere, confundere. Бр. камни, lapides
jacere. Бр. в кого каменьем, lapides conjicere in aliquem; lapidibus aliquem
petere. Бр. кому что на голову, in caput alicujus aliquid jaculari. Бр. кому что
к ногам, aliquid ante pedes alicujus projicere. Бросать жеребьи, sortes
conjicere. Бр. на кого жеребей, sortibus consulere de aliquo. Бр. народу или
на народ деньги, nummos spargere populo, in plebem. Бр. невод, сеть, rete
jacere, demittere. Бросать якори, ancoras jacere. Бросать на что взоры,
взглянуть, oculos conjicere in aliquid, adjicere ad aliquid; aspectum aliquo
convertere. Бросать, давать тень, umbram jacere, jaculari, ejaculari. Луна
бросает свет на землю, luna mittit lucem in terram. Бр. лучи, radios mittere.
Бросать, повергнуть кого на земь, aliquem dejicere, affligere, sternere,
prosternere. В темницу кого бросить, засадить, aliquem in carcerem condere;
aliquem in vincula mittere, aliquem in carcerem или in vincula conjicere.
Бросать волны, exæstuare. – Бросать кому что в глаза, compingere aliquid in
oculos (Plaut.). Бросать вверх, выбрасывать землю, egerere. Бр. в кучу,
conservare. Бросать бисер перед свиньями , indignis benefacere; munera
ingratis objicere. 2) Rem omittere, non persequi; aliqua re absistere, desistere;
rem intermittere. Он бросил это дело, hanc rem non amplius perse-quitur; hoc
negotium omisit. Бросаюсь, se abjicere, ruere, se proripere; se projicere.
Броситься на траву, in herbam se abjicere. Бр. перед кем на колени, ad
alicujus genua procumbere, se advolvere; ad pedes alicujus se abjicere. Бр.
кому на шею, invadere in collum alicujus. Бр. кому в объятия, in alicujus
amplexus ruere. Иносказ., ad aliquem confugere, perfugere. Бр. в город,
raptim occupare urbem. Бр. из города, ex oppido se ejicere. Бр. на
неприятеля, invadere hostem, impetum facere in hostem. Бр. на левое крыло,
impressionem facere in sinistrum cornu. Бр. с башни, de turri или e turri se
præcipitare. Он тотчас туда бросился, а я за ним, continuo hic se conjecit
intro ego consequor, Бр., кинуться в середину неприятелей, in medios hostes
so immittere; ingorere se in hostes. Бр. в опасность, in periculum se mittero,
committere, conjicere. Бр. в дом, in domum irruere. Бр. на площадь, in forum
se projicere.
Бросквина
См. Персик.
Броский
Qui projicit longe, qui procul, e longinquo attingit: у него рука броска,
ejus manus longe distantia petit, ferit. 2) Alacer, agilis, promtus, expeditus.
Броско, promte, expedite. Броском, jaciendo, jactu. Бp. броситься, magno
impetu se præcipitare. – Бросовый, levis; vilis, tenuis; minutus. Бросовое
дело, res levis, vilis. Бросок, jасtus. Проигрышный, jactus supinus, j.
vulturius. Выигрышный, j. plenus, pronus; venereus. Брошенный, jactus. С
верху в низ, dejectus. На берег, e navi in terram ejectus. Бp. на земь,
prostratus; ad terram adflictus. Жеребей брошен, alea jacta est; intermissus,
omissus.
Бранец
См. Черноголовка.
Брусковый
Speciem quadrati tigilli gerens. Брусковая краска, indicum; indicus color.
Брусница и брусника
Vaccinium vitis idaæ. Брусничник, frutex vaccinii vitis idææ.
Брусничный, e baccis vitis idææ.
Брусовка
Uma angulosa.
Брусовый
Speciem quadratæ trabis gerens. Брусок, tigillum quadratum или
quadrangulum. Брусочик, particula ligni, quæ alicui rei supponitur, subditur.
Бруствер
Pluleus; lorica.
Брусчатый
E trabibus иди lignis factus. Брус, брусик, cos ferro acuendo. 2) Брусья и
брусье, trabes quadralæ или quadrangulæ.
Брыжейка
Mesenterium. Брыжейный, mesenterii. Брижейная жила, vena
mesenterii. Б. железа, glandula mesenterii.
Брыжи
Collare plicatile; limbus crispatus; patagium.
Брызгaние
Aspersio, respersio. Брызги, scintillæ. Так скоро едет, что брызги
летятъ, tam citato cursu fertur, ut volautes scintillæ prosequantur. Брызгун, qui
cum aliquo sermonem habens os ejus spuma conspergit. Брызг, illitus (как
действие) arenatum или tectorium (обметанная известь). 2) Maculæ;
накрыть брызгом столбцы под мрамор columnas marmorare, in marmoris
modum excolere. Брызжу, брыжжу и брызгаю, spargere, adspergere,
conspergere. Кровь брызнула из раны, sanguis emicuit, prosiluit e vulnere.
Грязь брыжжет, cœnum cum impetu fertur, ruit. Искры брыжжут, scintillæ
sparguntur, emittuntur. Брызнуть в кого или на кого водой, aliquem aqua
adspergere, irroraro. Брызжусь и брызгаюсь a) adspergere, соnspergere
aliquem cœno. b) Se adspergere, conspergere cœno. Идучи по грязи, весь
забрызгался, inter eundum penitus me conspersi luto. Брызнул, avolare, so
proripere. Зверь, приметя охотника, так брызнул, что и след простыл, fera,
viso venatore, tanto impetu se proripuit, ut ne vestigia quidem apparerent.
Брыкание
Calcitratus. Брыкаю, calcitrare, calces remittere; calce ferire. Брыкаюсь,
solere calcitrare. Брыкливость, consuetudo calcitrandi. Брыкливый, -вая
лошадь, equus calcitro. – Брыкун, брыкунья, animal calcitrans.
Бредовка
Brassica gongyloides.
Брею
Barbam alicujus tondere, radere. Бреюсь, barbam sibi demere (сам);
tonderi, operam dare tonsori (когда бреет цирюльник).
Брюзга
Fremitus, murmuratio, murmur. 2) Homo morosus; asper. Брюзгливый,
morosus, asper; tristis, stomachosus, querulus. Брюзгливость, morositas.
Брюзгну
Rugusa et arida facie esse (præ senio vel perpotatione).
Брюзгун
Homo morosus. Брюзжание, fremitus; murmuratio; objurgatio. Брюзжу
(брюжжу) на кого, fremere, murmurare; indignari, increpare, objurgare.
Брюква
Brassica napobrassica; beta vulgaris.
Брюки
Braccæ laxiores.
Брюхан
брюханья. Adeps. Брюхастый, ventriosus. Брюхатая, prægnans, gravida.
Быть брюхатой, ventrem ferre; partum ferre, gerere. Брюхатею, concipere,
gravescere. Обрюхатеть от кого, gravidam esse ex aliquo. Брюхавина,
ventriculus mammalium. Брюхо, venter, uterus, alvus (у людей); abdomen
(относительно жадности или охоты есть). Толстое брюхо, venter obesus.
Брюшище, venter amplus, magnus. Бобы пучат брюхо, venter inflatur faba. 2)
Graviditas. С первым ходить брюхом, primum ventrem ferre, primum partum
gerere. Брюхом хотеться, malacia affici; alicujus rei cupidum, appetentem
esse, aliquid appetere. Брюшина, peritonæum. Брюшный, ventris, quæ ventri
insunt. Брюшные внутренности, intestina; interanea; viscera.
Брязги
Nugæ, ineptiæ.
Бряканье
Tinnitus; crepitus. Брякаю, tinnire, acute sonare. 2) He говоря ни слова,
бряк его в рожу, nullo verbo prolato, tantam ejus ori (ei) plagam inflixit, ut
inflicta insonaret. Рассердясь, брякнул стакан об пол, iratus poculum in
terrain abjecit, ita ut crepitum ederet. Брякаюсь, cadere, labi, prolabi,
procidere. Услыша печальную весть, как стоял, так и брякнулся, acerbo
nuntio audito, tota corporis massa cecidit humi prostratus.
Брякушка
Crepitaculum; crepitaculum puerile. Бряцало, crotalum; sistrum.
Бряцание, tinnitus; sonus; crepitus; strepitus. Бряцаю, sonare, sonum edere;
canere; fidibus stridere. Брячу, чем во что, сrераrе, crepitare, sonare. Узник
брячитъ узами, in carcere detentus collisis vinculis crepitum facit. Koльцо
брячитъ, annulus tinnitum edit.
Бубенщик
Tympanista, tympaniste, tympanotriba. Бубенчик, parvum tympanum. 2)
Crotalum, tintinnabulum. Бубен, tympanum. 3) Species parvi tympani plani,
crotalis instructi, quod non nullarum ethnicarum gentium venefici in
peragendis præstigiis pulsant. 4) In v.c. pauperrimus; egentissimus. Гол как
бубен, est egentissimus. Славны бубны за горами, (prov.), ampla occasio est
ei mentiendi, qui peregre vel e longinquo, remotissimis terris rediit. Бубеню,
vulgare, divulgare.
Бубетеню
(v. pleb.) Probe verberibus cædere; male mulcare.
Бубновый
король. Rex rhomborum. Бубны, rhombi.
Бубрег
(v. obs.) Renes animalium. Бубрежник, morbus, dolor renum.
Бубрежный, renum.
Бугор
Collis, clivus. Бугорок, бугорочик, clivulus; colliculus. Бугорный, ad
collura pertinens. Бугристый, clivosus.
Будара
Species lembi fluviatilis. 2) Malum, vile navigium.
Буде
Si, quod si. Б. ты согласен, quod si consentis, idem sentis, quod ego.
Будильник
. Suscitator, excitator. 2) Часы с будильником, horologium cum
suscitabulo. Будильный, excitando e somno serviens. Будильщик, qui e somno
excitat, suscitat.
Будка
(бутка). Ædicula excubitoria. 2) Ædicula, qua venduntur sternumentum,
panis siligineus etc.
Будни
и будь p. будень. Dies profestus; dies negotiosus. Работай в будни, labora
diebus profestis. Буднишний, день, dies profestus. Буднишнее платье, cultus
quotidianus.
Будочник
(бутошник). Custos; excubitor, vigil.
Будра
Glecoma hederacea.
Будто
будто бы. Tanquam, tanquam si; ut si; quasi; ac si; veluti; haud secus ac
si; non aliter, quam si. Людей столько стеклось, как будто бы происходило
что нибудь преважное, tanquam summi momenti res ageretur, ita сoncurrerunt
homines. Мне кажется, будто я слышу звук неприятельского оружия и
будто бы меня, как начинателя войны, вызывают на сражение, strepitum
hostilium armorum exaudire mihi videor et qui ultro intuli bellum, provocor.
Как будто бы это касалось до тебя, tanquam или quasi tua res agatur. Как
будто бы не везде были теже Боги, tanquam non iidem ubique dii immortales
essent. Будто бы ты этого не знал, quasi vеrо nescias. Вы думаете, будто я
этого не знаю, putas, me hoc nescire; putas, tanquam si hoc nesciam. Как
будто бы это и не велико? quasi non hoc sit maximum?
Будущий
Futurus; posterus; venturus. На будущее время, in posterum; in reliquum
tempus; posthac.
Буерак
Terræ hiatus, terræ discessio. Буерачистый, plenus terræ hiatuum.
Буерачный, ad terræ hiatus pertinens.
Буесловец
, буеслов. Garrulus, nugator, delirans, desipiens. Буесловие, nugæ,
ineptiæ.
Буждение
бyжeниe, -женье. Evigilatio, (Augus.); cum expergiscor. Бужду и бужу, е
somno suscitare, excitare, expergefacere.
Буженина
Саrо suilla, quæ aceto conditur et turn cum addito quadantenus allio
coquitur.
Буза
Potio e farina succreta et avenacea cum aqua cocta, bura.
Буздыхан
Species scipionis, qui olim erat in usu.
Бузина
Sambucus nigra. Бузинный, sambuceus. Буз. цвет, flos sambuci.
Бузиновый, sambuceus, e sambuco. Сироп, syrupus sambuceus.
Бузник
. Qui potionem: buza coquit.
Бузун
Sal e salinis veniens.
Бузую
Male mulcare aliquem; pugnis, fuste probe ferire, contundere.
Буй
или буий. Stultus, insipiens stalidus.
Буй
Arbor periculi latentis index; index ancorarius aquæ innatans или index
ancoræ inferne jactæ.
Буйволовый
или буйловый. E corio bubali. Буйвол или буйло, bubalus или bos
buffelus. Буйволица, femina bufali.
Буйно
Arroganter, insolenter. Буйность, arrogantia, insolentia; temeritas, furor.
Буйный, insolens, arrogans, temerarius, furibundus. Буйная голова, homo
insanus, furibundus, sævus, mentis suæ non compos. Буйные ветры, furentes
venti; bacchantur venti. Буйственно, audacter; insolenter, arroganter; proterve.
Буйственный, temerarius; ргосах; insolens. Буйство, stultitia; ineptia;
insipientia.
Бука
. Spectrum decembre, lemur.
Букашка
-кашечка. Parvus scarabæus. Букашкин, scarabæi.
Буква
Littera. Буквы, litterarum notæ, litterarum ordo (порядок, в каком oни
одна за другой следуют.) Складывать буквы , verba syllabatim efferre. Буквы
прописные, litteræ majusculæ, litteræ quadratæ; litt. majoris moduli.
Прописные, litteræ minuscula, minutior scriptura. Начальныя, unciales, а по
другим, initiales. Букварь, libellus elementorum. Букварный, alphabeticus.
Буквенный, буквальный, secundum ordinem litterarum dispositus. b)
Litteralis. Буквальный, словесный перевод, interpretatio ad verbum;
interpretatio singula verba exprimens. Буквальный, словесный смысл, sensus
litteralis, proprius. Буквально, ad liiteram; ad verbum.
Буквица
Betonica officinalis. Бук. белая, см. скороспелка.
Буки
. Littera В.
Букиш
Phylanthus emblica.
Буковый
Fageus, fagineus.
Буксирую
Navem remulco trahere, abstrahere.
Бук
Fagus (i u us), fagus sylvatica (Linn.).
Бук
Vas linteis lavandis, labrum, sinus.
Булава
Сlava. 2) Species scipionis iniperium indicantis in Russia olim usitati.
Булавка
Acus. Булавочка, acicula. Булавочник, acuum opifex. Булавочный,
acuarius; acus. Булавочная головка, caput acus. Булавочная подушечка,
pulvillus acuarius. Булавчатый, punctillis sparsus, variatus.
Буланый
-ланая лошадь. Equus gilvus.
Булатный
Chalybejus; e chalybe. Булат, chalybs; acies ferri или одно acies; nucleus
ferri.
Булдырь
Ædes male materiatæ et ab aliis disjunctæ. He ставь наши сени булдырем
(prov.), noli me aliis inferiorem putare.
Булдырьян
См. Земной ладон.
Булка
. Species panis similaginei, соcti cum butyro vel sine butyro. Булочник,
pistor coquens panes triticeos; pistor siliginarius. 2) Qui panes triticeos
circumfert et divendit. Булочников, ad pistorem siliginarium pertinens.
Булочный, ad panem e simila s. similagineum pertinens.
Булыжник
. Silex; lapis silex или siliceus. Выстлать улицы булыжником, vias
steruere silice.
Буль
Vox murmur aquæ bullientis exprimens. Бульканье, ebullitio. Булькаю,
bullire, ebullire; per m. он булькнет, ne legere quidem scit.
Бумага
Charta; papyrus (из папируса). Б. писчая, charta scriptoria.
Александрийская, ch. regia. Обверточная, ch. emporetica. В большой
формат, cb. claudia. Почтовая, для писем, ch. epistolaris; ch. Augusti (Plin.).
Очень тонкая, translucida, litteras transmittens. Пропускная, ch. bibula.
Белая, pura, vacua (неписаная). Крапчатая, ch. in modum marmoris variata.
Десть бумаги, scapus chartæ. Лист бумаги, plagula chartæ. Положить на
бумагу, == написать, записать, chartæ mandare; litteris consignare; in chartam
conjicere (бегло). Писать на другой стороне листа, transversa charta scribere.
Лоскуток бумаги, chartula, schedula, scida. 2) == Писанное на бумаге:
scriptum, charta. Сама бумага нам изменяет, нас выдает, charta ipsa nos
prodit; voc. forense: я принужден был подать на него бумагу, coactus fui ei
litem, actionem intendere; c.f. lege agere cum eo. Особенно во мн. ч. бумаги:
scripta, litteræ; libelli. Казеннные, архивные бумаги, tabellæ publicæ. Какое
множество у вас бумаг! quantam copiam scriptorum habes! Бумаги,
документы, все служащее к какой тяжбе, litis instrumentum (Quin.).
Хлопчатая бумага
Erioxylon, lana arborea. Деревцо, на котором она растет, bombax.
Хлопчатая бумага (растение), gossypium arboreum.
Бумажка
бумажечка. Chartula, scida, scidula или schedula. – Бумажник, manuale;
pugillares; librarium; theca litteraria. Бум. или портфель Министра,
litterarum publicarum theca. Бумажный, chartaceus; charteus. Бумажные
деньги, реcunia chartacea (у новв.), tesseræ numerariæ (у древних виды, по
коим из казначейства платили определенную сумму). Бумажная мельница,
б. фабрика, бум. завод, officina chartaria. Так. одно chartaria. Бумажный
мастер, chartarius (у поздд.). Кто бумагой торгует, chartarius, negotiator
chartarius; chartioprates. Торг бумагой, negotium chartarium. Бумажное
тесто, massa chartacea. Бумажные обрезки, chartae segmina. Бумажные
тряпки, panni servientes efficiendaæ chartæ. Бумажное масло, после
сожигания бумаги остающееся, oleum chartaceum. Ножницы, коими бумаги
режут, forfex chartaria. Бумажный заслон, umbraculum chartaceum. 2)
Xylinus. Бумажныя чулки, fasciæ, tibialia e filis xylinis. Бумажная пряжа,
fila xylina (у новв.).
Бумазея
Pannus linoxylimis. Бумазейный, e panno linoxylino.
Бунтовски
Seditiose; turbulente; turbulenter. Поступать, seditiose agere.
Бунтовский, seditiosus; turbulentus; rehellis. Рассеивать бунтовские речи,
seditiosa disserere. Бунтовщик, homo seditiosus (берущий участие в бунте),
rеbellans, rebellis; imperium detrectans; seditionum concitator, stimulator.
Чтобы не оставить бунтовщиков без наказания, ne impunita defectorum
temeritas esset. Бунтовщица, seditionum concitatrix. Бунтовщиков, ad
seditionum concitatorem pertinens. Бунтовщичий, hominis seditiosi,
turbulenti, rebellantis. Бунтую, ad seditionem movere, impellere, sollicitare,
commovere. Бунтуюсь, rebellare, rebellionem facere. Взбунтоваться против
кого, alicui resistere, obedientiam recusare, imperium alicujus detrectare (не
хотеть покоряться, не хотеть признавать кого властителем над собой),
deficere ab aliquo или ab alicujus imperio, desciscere ab aliquo (отложиться,
отпасть). – Бунт, seditio; tumultus; rebellio, rebellium, rebellatio (со стороны
побежденного народа). Произвести, сделать бунт, seditionem commovere,
concitare, conflare, concire. Утушить, sedare, lenire, comprimere, exstinguere.
Б. утихает, seditio conticescit, deflagrat. Дела дошли до того, что почти
кончились бунтом, prope ad seditionem ventum est. Б. начался снова,
redintegratur seditio. Когда б. мало по малу утихал, deflagrante paulatim
seditione.
Бунчужный
у двух-трех-бунчужный Паша. Summus præfectus duarum vel trium
caudarum, equinarum.
Бунчуковый
Ductor militum in copiis Cazacorum.
Бунчук
Cauda equina.
Бурá
Cruda borax.
Буравленье
Terebratio. Буравлю, terebrare; forare, perforare. Дыру пробуравить,
foramen terebrare, terebra cavare. Бурав, terebra. Буравок, буравчик, minor
terebra.
Буракѝ
. Jusculum e beta nigra. БУРАК, бурачок. Sportella oblonga et rotunda e
cortice betulina, instructa fundo et operculo ligneo.
Буран
Rapida procella nivibus соmitata.
Бургомистр
в республиках и вольных городах. Consul; в окружных и уездных
городах, decurio; prætor. Должность, звание его, consulatus. Исполнять
должность бургомистра, consulatum gerere.
Бурдá
Potio turbida.
Бурка
Species lacernæ, qua maxime plebs parvæ Rossiæ uti solet.
Буркало
и буркальцо. Species fundæ. 2) Parvula mola pneumatica e charta densata,
quaæ in extremam bacilli partem figitur.
Буркаю
Tanto impetu jacere или mittere, ut inde strepitus edatur.
Бурлак
Operarius in lemnis fl. Wolgæ versans. 2) Homo rusticus, agrestis,
plebejus, humilis. Бурлацкий, rusticus, agrestis. Бурлачение, бурлачество, ars
opevariorum, qui in lemnis fl. Wolgæ versantur. 3) Rusticitas; inurbana agenda
ratio. Бурлачу, illiberaliter, humiliter se gerere.
Бурление
Tumultuatio inebriati. Бурливость, fremitus, furor. 2) Ingenium
turbulentum. Бурливый, procellosus, turbulentus, tumultuosus. 3) Turbulentus,
violentus; importunus. Бурлило, ingenium inquietum, turbidum. Бурлю,
tumultuari, tumultus facere, præsertim usurpatur de hominibus vinolentis.
Бурмет
. Persicus pannus xylinus.
Бурмитские зерна
Uniones.
Бурная птица
. Procellaria pelagica.
Бурность
Violenlia, furor, impetus. Бурный, turbulentus, turbidus, sævus, violentus.
Б. ветр, procellosus, sævus ventus. Бурное море, mare turbidum, procellosum.
Буровить
. Emicare, effervere. 2) Fermentescere, effervescere.
Бурундук
. Sciurus slriatus. Бурундуковый, и -дучий, мех, pellis e sciuro striato.
Бурундучее гнездо, cubile sciuri striati.
Бурун
Æstus maris; locus æstuosus in mari.
Бурчу
Fervere; æstuare. Молодое пиво бурчит в бочке, cerevisia musta fervet in
dolio. Бурчит в брюхе, intestina latrant.
Бурый
Fuscus. Бурая лошадь, equus fuscus. Бурая лисица, vulpes fusca. Бурею,
de coloribus: rubellum, russeum fieri.
Буря
Procella, tempestas; tempestas turbulenta, hiems; sævus venti impetus. Б.
поднимается, oritur, cooritur t. Поднялась, востала свирепая б., sæva orta
tempesta est. Когда миновала б. (на море), ubi deferbuit mare. Шумящая,
procella stridens. Стремительнее бури, rapacior procella. Быть колеблему
бурей, adversa tempostate in mari jactari. Бурей повалило хлеб, vis procellæ
stravit serta sata. От бури повалиться, sterni, proclinari, inclinari. 2) Per m.
политические внутренние бури, civiles procellæ или fluctus. Буря гнева,
procella irarum. Вся эта буря воздвигнута была Кесарем, omnis illa
tempestas Cæsare impulsore excitata est. Буря грозит нам со всех сторон,
procellæ undique impendent. Он избежал бури, procellam devitavit. Поcле
бури бывает ведро, surgit post nubila phœbus.
Бӳса
Species navigii daobus malis instructi.
Бусел
. Ardea ciconia.
Бусурманка
Femina vera religione carens. Бусурманский, extra veram ecclesiam,
religionem, muhammedicus. Бусурманство, muhametismus или
mahometismus; religio falsa, Turcica. Бусурман, Muhammedanus, extra veram
ecclesiam versans; per jocum: quivis non eadem sequens sacra.
Бусы
Margaritæ vitreæ; margaritæ adulterinæ.
Бутка
См. будка с его сложж.
Бутовый
Caementicius и -titius.
Бутор
буторишко. In v.с. omnes fortunæ. Со всем перебрался бутором, vasa
или sarcinulas collegit.
Бутурлык
Осrеа.
Бут
Cæmentum, lapis cæsus, rudus (eris).
Бутылка
. Lagena; ampulla. Бутылочка, lagenula. Бутылочный, lagenæ.
бутылочное пиво, cerevisia, quæ lagenis continetur. Бутыль, majoris modi
lagena.
Буфетчик
Famulus, qui curat abacum rebus mensariis reponendis или cujus
curationis est abacus etc.
Бухаю
(V. vul.) lmpingere, offensare. Бухаюсь, illidere. Он бухнулся в стену
головой, caput parieti illisit.
Бухгалтерия
Ars rationes acceptorum et expensorum curandi. Бухгалтеру a rationibus;
rationarius.
Бухну
Turgescere, intumescere, crassescere, crescere, augeri, augescere; pandare,
pandari.
Бухта
Sinus.
Бухтармa
Corii pars aversa. Сдирать бухтарму походкой, eradere corio carnem
adhibito cultro.
Бучание
или бучанье. Susurrus, bombus.
Бучение
Fundatio cæmenti или fundatum cæmentum.
Бученье
Lavatio, lotio.
Бучӳ
. Cæmentum pro fundamento ponere.
Бӳчу
Lixivio imbuere; lintea lixivio incoquere; lixivia eluere, macerare.
Бучу
. Susurrare.
Буянщик
Operarius; gestator; bajulus.
Буян
Locus appulsus, quo applicantur lembi cannabi, lino oleo et sebo onusti.
Буян
Gladiator, pugnax; homo turbulentus, rixosus, insolens et prodigus.
Буяню, procacius se gerere.
Бы
Particula, quæ plerumque temporibus perfectis additur indicatque optatum,
conditionem vel consequentiam. Я был бы богат, если бы не столько мотал,
dives essem, si patrimonium non dissiparem. Если бы я знал, si scirem или
novissem. Я бы желал, vellem. Лишь бы кто делал это искусно, modo scite
quis hoc agat. – Если бы он только нам попался, si illе se nobis offerat. Если
бы земля не давала никаких растений, то людям равно как и скоту
надлежало бы умереть с голоду; тогда не было бы льну для тканья полотен,
шерсти, бумаги, шелку и кожи для другого одеяния, si nullas plantas terra
funderet. huminibus æque ас animalibus præ fame esset intereundum; abesset
linum ad texenda linteamenta, abesset lana, linum xylinum, sericum et corium,
ad vestimenta alia. О если бы! о utinam!
Бывалый
Peritus, gnarus, sciens, intelligens alicujus rei. Бывальщина, casus,
eventum, factum. Бываю, fieri, accidere, evenire; aliquem frequentare, Это
иногда бывает, hoc interdum fit. Бывает, бывают, sunt, inveniuntur;
reperiuntur. Бывают люди, кои этому не верят, sunt homines, qui hoc non
credant. Бывать часто на играх, ludos frequentare. Бывать у кого часто,
frequentare domum alicujus. Часто бывать на похоронах, frequentare
exequias. Часто бывать в церкви, sacra frequentare.
Бык
Bos; taurus. 2) Anteris; erismа; tibicen. 3) Быком глядеть, limis oculis
spectaæ. Быком пить, sine cochleari cihum capere aut bibere e catino.
Былина
былинка. Herbula; germen tenerum.
Былица
См. быль. Былой, factus, peractus, effectus, transactus; præteritus. Это
былое дело, res jam multoties facta, transacta. Быль, factum; quod re vera
factum est.
Быстрина
Rapiditas fluvii; rapidus cursus fluvii. Быстро, raptim, rapide.
Стремиться, rapide ferri. Быстроватый, paululum rapidus. Быстрота,
celeritas, rapiditas, pernicitas, incitatio. Б. реки, rapiditas fluminis. Солнце
стремится с такой быстротой, что и пр., sol tanta incitatione fertur, ut etc. 2)
Celeritas ingenii; sagacitas; acumen ingenii; perspicacitas,
Быстротекущий
Rapide fluens. Б. pекa, torrens et rapidus cursus fluminis.
Быстроумие
Ingenium acre; acumen ingenii. Быстроумный, sagax, acutus, ingeniosus.
Быстрый
Rapidus. Рейн река быстрая, Rhenus citatus fertur. Б. полет, citus
volatus. Б. лошадь, equus celer. Река становится (тут) быстрее и больше,
amnis majore vi et mole undas agit. 2) Per m. sagax, acutus, ingeniosus. Быть
быстру, acri, acuto esse ingenio. Быстряк, ingenium alacre, vividum.
Бытейский
Ad genesin, s. primum Mosis librum pertinens.
Бытие
Для выражения этого слова, Римляне не имеют собственного
существительного, а употребляют oпиcaниe с гл. Esse. Напр. бытие Божье
отрицать, Deum ex rerum natura tollere. Иногда равняется оно в значении
сл. vita: быть обязанному кому своим бытием, alicui vitam debere; aliquo
natum esse. Наше бытие есть дар Божий, quod nos vivimus, Deo debemus.
Выполнить назначение нашего бытия, legi, qua nati sumus, respondere или
satisfacere. 2) Бытия p. ий, genesis, primus liber Mosis. Бытность, præsentia.
Это случилось в мою б., hoc accidit me præsente или coram me. В бытность
его в городе, dum moretur или moraretur in urbe.
Бытописание
. Historia. Бытописатель, historicus, rerum gestarum auctor.
Бытной
(v. pleb.) Magni momenti, ponderis, pretii. Ты говоришь как бытной
человек, tu loqueris tanquam sis homo magna auctoritate; videris tibi quantivis
pretii.
Быт
Vitæ ratio, vitæ genus. Домашний быт, res familiaris; res domesticæ;
domus. Бытье, bona; fortunæ; omnes fortunæ. Вот все мое бытие, еn оmnes
meæ fortunae!
Быть
Esse. Так надлежало быть этому, sic erat in fatis. Б. кем, agere quem;
fieri; aliquem invisere. Гирканцев было 6 тысяч конницы, Hyrcani sex millia
expleverant, equis militatura. Дербенцев было 40 тысяч пехоты, Derbices
quadraginta millia peditum armaverant. Если бы было кому метать камни на
проходящих по дороге, si essent, qui in subeuntes saxa propellerent.
Бычачий и бычий
. Bubulus; taurinus. Б. глаз, oculus taurinus. Б. кровь, sanguis taurinus. Б.
кожа, corium taurinum или bubulum. Бычачье мясо, говядина, саrо bubula
или обыкновеннее одно bubula. Бычачья желчь, fel taurinum. Ярем бычачий,
jugum taurinum или boarium. Бычачье копыто, ungula laurina. Бычачья
голова, caput bubulum. Рынок, где продают быков, forum boarium. Торг
быков, mercatus boarius. Корм быков, откармливание, sagina boaria.
Бычачий кал, помет, fimus bubulus; fimus или fimum bovis. Стойло для
быков, bubile. Бычачье сало, sebum или sevum taurinum. Сушеный
детородный уд бычачий, laurea; terginum; exuviæ bubulæ. – Бычок, juvencus.
Бычусь, contumacem, obstinatum, præfractum esse.
Бью
Verberare, verberibus castigare, cædere. Бить кулаками, aliquem pugnis
cædere, castigare. 2) Cædere, mactare. Бить скотину, pecora mactare. 3)
Frangere, contundere; discutere. Стекла, vitra frangere. 4) De aqua: scatere,
scaturire. Град бьет в стекла, grando fenestras ferit. – Бить в ладоши, plausum
dare; manibus plaudere. Б. сваи, palos fistuca adigere, fistucare, fistucatione
solidare. Десять било, bora decima auditur. Бить челом, libellum judici dare.
Челом бью, 1) saluto te; b) dono te, ч.б. чаем, dono te thea. – Бить ==
производить звук, pulsare ferire. Б. в кимвал, tympana quatere. Б. в бубны,
tympanizare. Б. такт ногами для песни, sonum vocis pulsu pedum modulari.
Б. в стену, murum machinis quassare. Бить себя в грудь, pectora plangere.
Бить деньги, numos percutere; numos forma publica percutere. Б. золото в
листы, aurum in bracteas extenuare. Б. масло, oleum facere; oleum tudicula
conficere. Прибить кого ко кресту, aliquem in crucem figere. Б. шар, pilam
mittere (вооб.) pila datatim ludere (с передачей). Тебе бить, fac pilam! Бить
задом и передом, cervicem et calces jactare. Б. на обе руки, применяться ко
времени и обстоятельствам, ad id, unde aliquis flatus ostenditur, vela dare;
tempori или temporibus servire; se ad motum fortuneæ movere. Человек,
который бьет на oбе руки, ex ancipiti temporum mutatione pendens. – Бьюсь
обо что, illidere. Головой об дверь, caput foribus illidere. b) Pugnare; inter se
contendere. Он бился с ним на поединке, in certamen singulare cum eo
descendit. Биться с высокого места, superiori loco dimicare. Биться с
неприятелем, conferre pedem, ferrum, signa cum hoste. 2) Долго в воде
бился, пока не утонул, diu multumque in aquis luctatus est, donec periit.
Корабль бьется в волнах, navis cum fluctibus luctatur, dimicat. 3) Сердце
бьется, cor salit. Пульс бьется, arteriæ micant. 4) Лошадь бьется, calcitrat,
calces remittit. 5) In v.c. parce ac dure iter, vitam agere. 6) Omni ope atque
opera или omni virium contentione niti, eniti; incumbere toto pectore ad
aliquid obtinendum. 7) Биться с кем, multam ореram ponere, locare
consumere in aliquo corrigendo. 8) Биться об заклад, pignus cum aliquo
ponere; pignus deponere, sponsionem facere. He смею биться об з. с вами,
non ausim deponerе tecum. Побьюсь об заклад, как вам угодно, contendam
tecum quovis pignore. Я побился об заклад о плаще, а он о кольце, ego pono
pallium, ille suum annulum deposuit. 9) Биться яйцами, ova paschalia pulsare.
Бегалище
Stadium; circus; curriculum. Беганиe; cursus, cursio. Бегаю, currere,
decurrere. Бегать кругом, circumcursare. Б. туда и сюда, concursare; huc illuc
cursare. 2) Aufugere, profugere. Бежать от кого, effugere aliquem. Бегаюсь,
certatim currere. 2) De animalibus: catulire, subare. Сука бегается, canis
(femina) catulit. Беглец, fugitivus, profugus (ищущий у кого защиты),
transfuga, perfuga. Бегло, sine hæsitatione. Читать, expedite, properante lingua
legere (Ovid.). – Беглый огонь, ictus continuus; orbis ictuum (у новв.).
Пускать бег. огонь, ictum continuum edere. Молва разлилась как беглый
огонь, rumor incredibili celeritate dissipatus est. Беглость, celeritas ingenii.
Беглый, profugus, fugitivus. Солдат, miles fugitivus; per m. беглая голова,
ingenium leve, mobile. – Беговый, ad stadium, circum, curriculum pertinens.
Бегом бежать, contento или acerrimo cursu ferri. Бегственный, dicitur de
termino или meta, a qua cursus или cursio incipi debet. – Бегство, fuga.
Обратить в бегство, fugare; in fugam vertere, convertere, conjiсеrе. Б.
Магометово, fuga Muhammedi. Бегствую, fugientem, in fuga esse. Бегу,
currere. Поспешно, cursu ferri. Куда, cursu tendere aliquo. К кому, cursum
capessere ad aliquem. Устать бегавши или бегать до усталости, cursu
fatigari. Запыхаться бежавши, cursu exanimari. Бежать на ровне с кем,
alicujus cursum adæquare. Прибежать, accurrere. Выбежать, procurrere.
Бежать вон, excurrere. Б. из дому, domo или foras se proripere. Сломя голову
бежать из дому, arripere sese foras. Перебрать через что, transcurrere. Бежать
об заклад, cursu certare. Беги столько, сколько можешь, curre curriculo (у
комм.). Вода бежит, aqua labitur. Время бежит, tempus fugit, volat. 2)
Aufugere, profugere; in fugam se conjicere. Беги, утекай, это опасный зверь,
fœnum in cornu habet! Бежать от кого, effugere aliquem. 3) De coloribus;
fugere, pallidiorem fieri; colorem amittere. Нужные цвета от солнца бегут,
teneri colores sole pallidiores fiunt, evanescunt. – Бегунец, perpendiculum in
quadrante или terante; equus cursor. – Бегунка, morbus, quo affecti præter
voluntatem currere coguntur. Бегун, бегунок, equus cursor. Бегун (sl.),
fugiens. Бегучий, бегуч, fluxus. Ртуть весьма бегучий металл, argentum
vivum est metallum valde fluxum. 2) Fugax, facile evanescens, розовый цвет
бегуч, color roseus facile pallidior fit. – Бег, fuga. 2) Cursus celer, incitatus,
rapidus. 3) Curriculum; spatium; stadium; cursus certamen. В Москве часто
бывает бег, Mosquæ sæpe fiunt cursus certamina.
Беда
Malum; res adversæ; adversa fortuna; adversus casus; calamitas, miseria;
periculum, discrimen. Это-то и беда, hoc utique или sane malum est. Тут
беда, in discrimen adducti, vocati sumus. Нет беды, periculum non imminet;
res salva est. Нет никакой беды со мной, res mea salva est; periculum effugi;
non est, quod metuam; in porlu navigo. Вы себе наделаете бед, multa
incommoda tibi contrahes. Беда беду родит, aliud ex alio malum т.e. nascitur.
Беды пo бедам, ad malum malæ res plurimæ se agglutinant. Сам в беде, и
других тащиш за собой туда же, tute lepus es et pulpamentum quæris. Этакая
беда! ничего не вижу (чтобы несли деньги), occidi! nihil video! (говорит
сводник). Отвсюду беда, hac urget lupus, illac canis. Золото найдено нa
нашу беду, aurum ad perniciem vitæ repertum est. Это самая большая беда,
какая только с кем случалась, nemo majorem calamitatem accepit. Избегать
одной беды, чтобы попасть в большую, in pejus ruere. Попал за всех
напрасно в самую беду, indignissimam calamitatem pro omnibus hausi. Все
беды стеклисъ, nihil mali deerat.
Бедненький
Miser. Бедненький! miser! homo miser! – Бедняк, debilis; aliqua
corporis parte mutilatus. Бедно, misere, miserabiliter. Бедность, paupertas,
tenuitas; rei familiaris angustia; difficultas domestica; egestas, indigentia,
inopia. Жить в бедности, degere vitam in egestate; inopia circumventum esse;
in re tenui constitutum esse. Придти в бедность, facultatibus labi; defici; in
paupertatem decidere; ad inopiam devolvi. Облегчить чью бедность,
paupertatis onus levare alicui. Поддержать кого в бедности, alicujus inopiae
subvenire. Бедность понуждает на все, pauperies jubet quodvis facere et pati.
Крайняя бедн., summa egestas, inopia. Бедн. и гордость смиряет, paupertas
etiam superbi animos comprimit, deprimit, etiam superbum frangit. Бедный, -
ден, pauper, egenus, egens, inops. Помогать бедным, subvenire egenis;
inopibus; pauperibus benigne facere. 2) Miser, infelix, misellus, miserabilis,
miserandus. 3) (Sl.) Debilis. Бедне (sl.), ægre. Беднею, ad inopiam, egestatem,
paupertatem redigi. Совершенно обеднять, ad extremum inopiæ venire.
Бедняга, бедняшка, бедняк, homo miser; miser.
Бедокур
Auctor mali, calamitatis.
Бедственно
Misere, miserabiliter, miserandum in modum. Провести бед. жизнь,
vitam miserabiliter exigere. Бедственный, miserabilis, miserandus, miser;
tristis, acerbus, luctuosus. Бедственное положение, res miseræ. Бедственные
времена, tempora misera, dura, iniqua; temporum iniquitas. Быть в
бедственном положении, afflicta conditione esse; in malis versari.
Бедственное приключение! hoc molestum est! hoc incommode accidit!
Бeдcтвиe и бедство, res miseræ или afflictæ, calamitas; incommoda, ærumna;
miseria. Бедствую, miserum, infelicem esse; cum adversa fortuna conflictari;
calamitate afflictum esse.
Бежание
Cursus, cursio.
Белая рыба
Нæс vox complectitur minores pisces, ut percas, erythrophthalmos etc.
Белая рыбица
. Salmo leucichthys.
Белая рыбка
. In Kamtsch. halec.
Белевый
белевые чулки. Fibralia e lineis filis.
Белена
Hyoscyamus niger.
Беление
Trussillatio; insolatio. Белесоватый, subalbus, subalbidus, subalbicans.
Быть беловату, albicare. – Белец, novicius; tiro monasticus. 2) Laicus, non
ecclesiasticus. Белица, quæ ad vitam religiosam informatur; novicia. 3)
Femina laica. Белизна, albor, candor. Бел. снега, candor nivis. Мрамора,
candor marmoris. – Белило или во мн. белила, cerussa (creta assa).
Набеленный белилами, cerussatus. Набеленная Ликориса собой любуется,
cerussata sibi placet Lycoris. Белильщик, qui cerussas, fucos, pigmenta facii.
4) (Sl.) Lotor. – Белильница, -лиленка, narthecium. Белильничий, ad lotorem
или ad insolantem lintea pertinens. Белильный, cerussæ или e cerussa. Бел.
пластырь, emplastrum cerussatum. Белильщик, lotor; insolans lintea.
Белильщица, lotrix.
Белек
Pullus phocæ, vitulinæ или vitulus marinus.
Белий и беличий
мех. Pellis sciuri Russici. Белка, sciurus vulgaris.
Бело
Munde, candide.
Белобородый
Barbam canam habens; barba cana.
Белобровый
Canis superciliis.
Белобрысый
Canis superciliis et pilis palpebrarum.
Белобрюхий
Be pecoribus, albo ventre.
Беловатый
Subalbus.
Беловласый
беловолосый. Albis capillis; canis capillis.
Белогривый
Alba juba,
Белогубый
Albis labiis.
Белокопытник
Tussillago.
Белокурый
Flavus. Белокурая, flava.
Белок
Papaver argemone. Б. в глазу, album. Б. в яйце, albumen.
Белолицый
Alba facie.
Беломойка
Mulier lintea lavans.
Белопоместец и беломестец
A vectigalibus immunis.
Белоручка
Mollis, delicatula; vitans, defugiens laborem.
Белость
Albor, candor, albitudo.
Белоус
Nardus stricta.
Белотелый
Corpore albo или cute alba.
Белуга
Accipenser huso. Б. горбуша, acc. quatuordecim spithamas habens. Б.
матерая, acc. plus quindecim spithamas habens. Б. мерная, acc. duodecim
spithamas habens. Б. самковая, acc. tredecim aut quatuordecim spithamas
habens. – Белужий камень, calculus belugæ. Белужий клей, ichtyocolla.
Белужина, саrо husonis. Белужий, husonis. Потрохи, intestina husonis. Икра,
ova, ovula husonis.
Белуха или белуга
. Delphinus leucas. Pall.
Белый день
, проспать до белого дня (беладня). Ad multum diem, или totum mane
dormire.
Белый
Albus (в противопол. другим цветам), candidus, (в отношении
светлости и блеска), canus (седой); рurus (чистым, неписанный). Белый как
снег, niveus. Б. как молоко, lacteus. Белое вино, vinum album. Прекрасные
белые зубы, candiduli dentes. Белая бумага, cliarta рurа. Б. хлеб, panis
siligineus. Одетый в белое платье, albatus, candidatus (о домогающихся
честей). Различать белое от черного, alba et atra discernere. Быть белым,
albere. Из белого делать черное (prov.), recta prava facere (Теr.).
Бель
Fila linea. 2) Textum arborum cellis conslans.
Белье
Lintea. Мыть, lintea lavare, abluere. Черное белье, lintea sordida,
squalida. Надеть чистое белье, indui lotis linteis.
Бельмо
Hypochysis, suffusio, или suffusio oculorum (собственное бельмо),
amaurosis, gutta serena {темная вода). Снять бельмо, alicui cataractam secare
(у новв).
Бельмок
Sarcocolla.
Бельмоочный
Hypochysi, suffusione oculorum affectus.
Бельцы
См. Скороспелки.
Белчуг
См. Белая рыбка.
Белею и белеюсь
. Albescere, inalbescere; canescere (о седых волосах). Белю, dealbare.
Белить полотно, insolare linteum. Белюсь, cerussatum esse; oblinere malas
cerussa. Набеленые щеки, cerussatæ buccæ; purpurissatae buccæ (Pl).
Беляк
Apud pisce. Wolgæ migratio piscium certis temporibus anni. 2) In Siberia:
extraordinarium vectigal.
Белянка
-ночка. Agaricus Glediscii.
Беснование
A dæmone affiatum, obsessum esse. Бесноватый, беснуемый,
беснующий, бесный, бесен, a dæmone afflatus, obsessus, vexatus. Беснуюсь,
insanire, furore correptum esse.
Бесово молоко
См. Молочай.
Бесовский
Diabolicus, execrabilis, pessimus. Бесовщина, effrenatio, immoderatio,
exsultatio. Бес, diabolus, spiritus impurus, malus; dæmon. 2) Homo effrenatus,
intemperans, malesanus, furiosus, rabidus, rabiosus. Зол как бес, furens, rabie
stimulatus; funis incensus; furore percitus.
Бешеная рыба
См. Железница.
Бешенство
Insania, rabies, furor. Бешеный, rabidus. Бешеная собака, саnis rabidus.
2) Iracundus, in iram рræceps. 3) Бешеный человек, homo effrenatus,
furibundus, furiosus, qui furioso impetu ruit. Бешу, stomachum или bilem
alicujus movere; in rabiem agere, ad insaniam redigere; efferare, perturbare,
conturbare. Бешусь, rabidum fieri, in rabiem agi. В жаркое время собаки
бесятся, æstivis caloribus или ardoribus solis canes rabidi fiunt. 4) Perturbari.
Всегда бесится, когда говорят ему правду, semper perturbatur, si verum
(vera), vere dicitur, si vera audit. 5) Debacchari; animo suo indulgere. Вчерась
бесились мы до полуночи, heri ad mediam noctem animis nostris large
indulgebamus , ad. m. n. debacchabamur. Взбеситься, придти в задор,
iracundia efferri.
Бешь или бишь
Particular quæ vocibus subjicitur, si non slatim occurrit animo nomen. –
Как бишь его зовут? est – non statim occurrit ei nomen?
Бюро
Mensa scriptoria.
Бюст
Imago dimidiata. А если круглый, clipeum.
В
Tertia alphabeti Rossici littera, sonat eodem modo, quo Franco-gallicum
V., ut nota numeri in libris ecclesiasticis designat binarium, cum littera ῖ,
duodenarium et cum lineola a latere stante dualisque transversis secta,
duomillenarium.
Вабило
Vox falconis, esca; illecebra. Вабитель, qui aliquem ad aliquid impellit,
ivitat, vocat.
Вабий
См. Зять.
Вабка
Allectalio falconis. Вабление, adleclatio, illectus. Ваблю, inescare,
allicere, allectare, prolectare. 2) Allicere falconem.
Вавакаю
Vocem mitto ut coturnix, priusquam canere incipiat. Вавакание,
coturnicum cantus.
Вага
Libra, trutina. 2) Jugum. 3) Machina.
Вагемейстер
Zygostates.
Вагенмейстер
Rei vehiculariæ magister.
Вадить
. Allicere, allectare, inescare. 2) На кого, criminari aliquem, crimen in
aliquem conferre; invidiam alicui facere.
Вадиться
Consuescere, adsuefieri.
Важдение
Criminatio falsa, obtre- ctatio.
Важенка
Femina tarandi.
Важник
. Zygostates. Должность его, Zygostasium.
Важничанье
. Jactatio. Важничаю, so oslentare; se efferre, se jactare; magnifice se
inferre, incedere; videri sibi esse quantivis pretii. Он и в дружеском
обхождении всегда важничает, etiam inter amicos videtur sibi esse quantivis
pretii. Важно, graviter, severe. Выступать, magnifice incedere. Важность,
gravitas, severitas. Убавить несколько из своей важности, aliquid de
gravitate demittere; frontem remittere; supercilio nubem demere (Ноr.) В.
лица, нравов, gravitas vultus, morum. Непомерная важность, серьезность,
supercilium, tristitia. – Сберегать важность, gravitatem tueri. Наблюдать
важность при собрании, gravitatem in congressu tenere. Кто рачит о
важности, gravitati deditus. 2) Gravitas, auctoritas, momentum, discrimen. He
мало же и в этом важности, nec nihil, aut parum in ea re positum est.
Придать чему важности, alicui rei vim tribuere; alicui rei pondus afferre.
Придатъ чему важности речью, aliquid verbis или oratione exaggerare. Это
пo своей важности для меня все, in ео mihi sunt omnia. Приписать чему
важность, alicui rei auctoritatem tribuere. Древние слова имеют более
важности, весу, antiqua verba plus auctoritatis habent. Советы большой
важности, consilia magni discriminis. Важность древности, auctoritas
vetustatis. Большая важн. в ветрах, multam rationem obtinent venti. Важн.
дела, rei magnitudo. Важн. дела не терпит медления, rei magnitudo, res
magna nullam patitur morum. В этом нет никакой важности, momenti nihil
in eo est. Дело великой важности, res magni momenti et ponderis. – Важный,
validus, multum valens; potens; qui multum potest; cujus magna est auctoritas;
gravis, magnus; magni или maximi momenti (о значительных последствиях).
Муж благоразумный и важный, vir prudens et gravis. Имя ваше для меня
важно и свято, nomen vestrum mihi grave et sanctum est. Дела серьезные и
важные, res seriæ et graves. Важное дело, res magna, gravis, grandis. Быть
очень важному, permagni или maximi momenti esse. Это самое важнейшее,
hoc caput est, hoc maximum, primum est. Важно для нашей чести, magni ad
honorem nostrum interest. Очень важно, нужно, чтобы вы пришли, multum,
permagni interest te venire. Важно, чтобы это было сделано, operæ pretium
est hoc facere. Дело очень не важное, res levis et minimi momenti. 3)
Важный чин altior honoris или dignitatis gradus; amplitudo dignitatis.
Важное преступление, crimen grave, magnum. 4) Gravis, severus. Обращать
в шутку важное, ludo seria vertere. Важный, cуровый вид, acrimonia in
vultu; acer adspecius. О, как ты необыкновенно важным возвратился к нам!
даже и смотреть на нас и говорить с нами не хочешь, quam oppido gravis
nobis rediiste! neque enim adspicere nos amplius dignaris, neque sermones
confers! Принять на себя важный вид, vultum severum induere.
Важня
Locus, ubi variæ res penduntur, librantur. Важу, sursum ducere, deprimere
(lancem). 2) Magni æstimari, duci, haberi. Он много важит в обществе, magni
in conventibus hominum, inter homines æstimatur.
Важу
(Sl.) Allicere.
Вазалл
Cliens; beneficiarius.
Вазик
Labellum.
Вайда
Isatis tinctoria.
Ваия
Palma ; frons palmea.
Ваканция
Feriæ. У нас вак., ferias habemus, agimus.
Вaксa
Cera suloria; ceratum sutorium. Вакшу, cera satoria inducere.
Валандуюсь
. Ducere, trabere; lenie, segniter laborare; detineri.
Валежник
Strages virgultorum et arborum; strages arborum tempestatibus
eversarum.
Валек
Malleus ad tumlenda lintea.
Валенец
Species panis triticei.
Валенки
Species e lana subactorum soccorum, quibus plebs hieme utitur.
Вáлик
Parvus cylindrus; seutula.
Валка
Lignatio. 2) Ratis, navis refeclio или reparatio.
Валкий
валок. Nutans, vacillans. Валкое судно, navigium nutans. Жить ни
шатко, ни валко, раrсе ас tenuiter vivеrе; intenui pecunia vivere. Валовый
торг, mercatura magnaria; catervatim se effundere.
Валом валить
, Напр. вал. валятъ, plurimi so effundunt, plurima plebs ruit.
Валсамин
См. Балсамин. Валсам, см. Балсам.
Валторна
Cornu venaticum, соrna. Валторнист, cornicen.
Валун
Silex.
Вал
Vallum, agger (при первом сл. думали более о паллисадах, а при
втором о насыпанной земле). Насыпать вал, aggerem jacere, facere,
comportare. exstruere; vallum ducere. Снабдить лагерь валом и рвом, castra
vallo fossaque munire. Окружить город валом и рвом, urbem vallo et fossa
cingere. Окружить стены валом и рвом, mœnia vallo fossaque circumdare.
Сделать вал, в коем бы вместилось 10.100 вооруженных, circumdare vallum,
quod decem millimum armalorum multiludinem capiat.
Вал
Cylindrus. 2) Fluctus, unda.
Вальсирую
In gyrum saltare или saltando gyros agere.
Валю и валяю
Sternere, dejicere; humi prosternere. Валить деревья, arbores cædere,
sternere, succidere. Вихрь повалил многие деревья, turbine multæ arbores
eversæ, stratæ sunt. 2) Валить дрова в кучу, in unum locum conjicere ligna.
Народ повалил с площади, plebs catervatim foro ruit. Корабль валит, navis
lente procedit. – Валю в кучу, coacervare, accummulare; ruinosum fieri.
Валюсь, concidere, collabi, corruere, labare, sterni. Дом валится, ædes vitium
faciunt; ædes ruinosæ sunt. Дерево валится, arbor concidit. 3) Cadere,
decidere. Листья с дерев валятся, arbores dimiltunt folia; folia cadunt,
defluunt ex arboribus; arbores calvescunt. Снег валит, plurima nix cadit, ruit.
4) Повалиться на постелю, conjicere se in lectum. Стена от ветхости
повалилась, mœnia vetustate dilapsa sunt. 5) Ruere, præcipitare, effundi. 6) De
animalibus: в соседственной деревне скот валится, in pago vicino lues
pecuaria grassatur. У него все валится из рук, omnia de manibus amittit. У
негo ничто из рук не валится, omnia bene, prospere, pulchre, feliciter et ex
seutentia gerit. К нему деньги сами валятся, pecunia ei præter exspectationem
obtigit, contigit.
Валяльный
Fullonicus. Валяльная земля, creta fullonia или fullonica; creta, terra
cimolia. Валяльня, mola fullonica или одно fullonica. Валяльщик, fullo.
Отдать что валяльщику, fulloni aliquid subigendum tradere.
Валяние
Congestio, conjectio in unum locum.
Валяный
Subactus. Валяные чулки, tibialia machina fullonis subacta. Валянье,
subactio. 2) Volutatio, versatio. Валяю, sternere, dejicere. Валять кого по
полу, humi aliquem circumvolvere. 3) Валять войлок, subigere coactile. 4)
Валять хлебы, panes versare. Валяться, volvi, volutari. Долго ли тебe
валяться? quousque in lecto volutaberis? Платье валяется по полу, vestimenta
humi neglecta jacent. 2) Offensare, labi. Пьяный валялся, inebriatus quovis
horæ momento offensabat.
Вампир
Vespertilio, spectrum; vampyrus.
Ванда
Species nassæ. Вандовщик, piscator, qui ejusmodi nassa utitur.
Вандыш
Pisciculus.
Ваниль
. Epidendrum Vanilla. Ванильный, epidendro Vanillæ proprius.
Ванна
Labrum, alveus.
Вапленный
Dealbatus. Ваплю, dealbare, trullissare, albo inducere; tectorio obducere.
Вапление, trullissatio. Baплo, calx parata, præparata. Вап, rubrica; quivis
apparatus infectorius.
Вараксать
. Male, obscure, haud perspicue scribere.
Варакушка
Motaсilla suecica. Baракушкин, ad motacillam suecicam pertinens.
Варвара
Barbara.
Варварка
Femina barbara, crudelis, sæva. Варварски, crudeliter, barbare, aspere.
Варварски, barbarus, crudelis, sævus, inhumanus, asper. Варварство,
crudelitas, sævitia; atrocitas, inhumanitas. Варварствую, esse crudelem;
inhumanum, immanem se præbere. Варвар, homo crudelis.
Bapвopкa
варворочка. Funiculus; linea.
Варган
Crembalum, tympanum ovarium. Варганю, crembulum pulsare. 2)
Canendo fidibus, tibia aures lædere, inscite canere. Вода в котле заварганила,
aqua in olla fervet, bullit.
Вapегa
Digitalia villosa.
Варенец
Lac coctum et fermentalum. Вареники, species artocreatum cum caseo
molli, coaguto lactis coctorum. Baрение, coctura. 2) Res coctæ. 3) Poma
saccharo condita. А) В желудке, concoctio, digestio. Bapeпуxa, species vini
adusti. Вареный, coctus; elixus. Вареное мясо, саrо elixa. Вариво, jusculum,
sorbitio; quantum rei ad cœnam opus est или requiritur. Варка, species lemni.
5) coctura. Варница, officina coctoria. Coленая, officina salaria, salina.
Варный, coquinarius, coquendo serviens. В. котел, alenum coquinarium.
Варня, officina ad coquendum.
Варовѝк
Manica (manus integumentum) sutorum.
Варовина
Pice illitus funis.
Вар
. Calor solis, æstus, ardor solis. 2) Aqua fervens.
Вар
Resina. 2) Pix suioria.
Варю
Coquere. Пищу, cibos coquere. B. в молоке, in lacte coquere. 2) Пиво,
cerevisiam coquere. 3) Солнце варит, sol urit, ferit. А) Мой желудок хорошо
варит, meus stomachus bene concoquit, cibum digerit, conficit. Варюсь, coqui,
igne molliri. Кушанье варится, cibi coquuntur. – Варя, coctura cerevisiæ,
cerevisia simul cocta; summa cerevisiæ simul coctæ.
Варяжское mope
. Mare Balticum.
Варяю
Venire, pervenire prius, рrævenire, prævertere, antevenire. Варяют вы в
Царствии Божьем, præunt vos in regnum; citius ad Deum convertuutur, quam
vos. Варяние, anteversio.
Василек
Centaurea cyanus; flos cyani или cyanus.
Василиск
Basiliscus. 2) Tormentum decumanum.
Василистник
Tharictrum flavum.
Василий
Basilius.
Васильковый
Cyani; violaceus.
Васнь
Dissidium, discordia, rixa.
Вата
Lana arborea vestibus insuenda.
Ватага
Societas, turba. 2) Piscatus et vici piscatorum ad fl. Wolgæ et ad mare
Caspium.
Ватажен
Multos famulos, (multam familiam), multos liberos habens. Baтажник,
piscator vici piscatorii ad fl. Wolgæ. Ватажный, ad ejusmodi vicum pertinens.
Ватажные сети, retia piscatorum vici piscatorii ad fl. Wolgæ. Baтажиться, se
congregare, congregari.
Ватрушка
. Species placentæ cum caseo molli coctæ.
Ватерпас
Dioptra; libfa libella.
Ват
Species rasæ.
Вафель
Placenta clathrala. Вафельный, placentæ clathratæ.
Вахлак
вахлачок. Tuber, tumor; per m. pannosus, pannis ob. itus; per m. stolidus.
Вахляк
Imperitus, inscitus artifex, Вахляю, rem peragere leviter; sine peritia
artem exercere; inscite opificium aliquod exercere.
Вахмистр
Magister excubiarum. Вахмистрский, ad magistrum excub. pertinens.
Вахпарад
Vices stationum solemnes.
Вахня
. Gadus æglesinus.
Вашлочек
. См. Василек.
Ваш
Vester, stra, strum; tuus. Один из ваших, de tnis unus.
Ваяло
Scalprum, scalpellum; cestrum, или cestron. Ваяние, sculptura. 2)
Signum, simulacrum, imago, statua. Ваянный, sculptus. Ваятель, sulptor
statuarius. Ваятельное художество, ars signa fabricandi; ars statuaria. Ваяю,
scalpere, sculpere, exsculpere; incidere, insculpere.
Вбивание
Immissio напр. clavi; inculcatio. Вбиваю, infigere, defigere aliquid in
rem; adigere aliquid rei, in rem. Вб. сваи, sublicas agere. Вбивать кому что в
голову, inculcare; alterius in mentem inducere. Побоями вбивать, verberibus
inculcare. Вбитый, immissus, infixus; inculcatus.
Вбирается
Penetrat; imbibit, recipit. Масло, oleum penetrat. Вбирание, suctus,
haustus.
Вбожен
. In Deos relatus; consecratus.
Вбрасывание
Injectio. Вбрасываю, intro jacere, injicere. Вбрасываюсь, se injicere, se
immittere; se intro conjicere. Он вбросился в толпу неприятелей, in medios
hostes se immisit.
Вбрызгивание
Injectio, infusio per siphonem. Вбрызгиваю, immittere (injicere,
infundere) per siphonem, per clysterem.
Вбегаю
Incurrere, intro currere; inferri. Вбегать куда, in locum incurrere. Вб. в
пристань, intrare portum. Вбегание, incursus.
Ввадка
Adsuetudo; consuetudo adscita. Вваженный, adsuetus, adsuefactus.
Вваживание, напр. через вваж., adsuefaciendo. Вваживаю, adsuefacere
aliquem ad aliquid, alicui rei; aliqua re; insuefacere aliquem aliqua re.
Вваживаюсь, на что или во что, adsuefieri, adsuescere; in consuetudinem rei
venire. Он так ввадился, ita se in consuetudinem rei adduxit.
Вваление
вваливание. Injectio. Вваливаю, injicere, involvere, immittere aliquo.
Ввалить кого в яму, aliquem in fossam conjicere. Ввалить сто палок в спину,
centum adnumerare plagas или centum dare plagas. Вваливаюсь, cadere,
decidere, illabi, delabi. Ввалиться в ров, in foveam decidere. 2) In malum, in
mala incidere. Ввалился как сом в вершу, res ei male cessit, rem male gessit.
Введение
Introductio. 2) Institutio ad rem. Введ. во всеобщую историю, institutio
ad historiam universalem, isagoge præfatio. Введение во храм пресвятой
Богородицы, beatissimæ Virginis præsentatio. Введенный, introductus.
Введенский, ad festum beatissimæ Virginis præsentationis pertinens. 2)
Введенская церковь, templum in honorem beatissimæ Virginis præsentationis
exstructum.
Bвeзeниe
Importatio, invectio, illatio. Ввезенный, invectus.
Ввергание
ввержение. Injectio. Ввергаю, injicere, intro impellere, intro præcipitare.
Ввергаюсь, injici, ruere, se præcipitare. Ввергся в море, sе præcipitavit in
mare. Ввергаться в опасности, in pericula se mittere, committere, conjicere.
Ввергаться в погибель, ad interitum ruere. Вверженный, præcipitatus,
conjectus.
Ввертка
Immissio ope trochleæ. Ввертной, intortus. Ввертывание, вверчивание,
т.ч. ввертка. Ввертываю, intorquerе. Ввернуть крючок, strophis uti.
Ввертываюсь, se immittere, trochleæ ope se inserere. Винт туп и трудно
ввертывается, cochlea est obtusa et difficulter se inserit. 2) Inopinato, præter
opinionem supervenire.
Ввиваю
Innectere, implicare, implectere, intexere; colligere (о волосах).
Ввиваюсь, innecti, implecti. Ввивка, implexio, insertio; nexus, connexio,
intextus.
Ввинчивание
Immissio ope trochleæ. Винчиваю, ope trochleæ inserere.
Ввисаю
Dependere. Вся средина потолка ввисла, tota media pars tegminis
cubiculi dependet. Ввислый, dependens, sidens.
Ввитие
См. Ввивка. Ввитый, implexus.
Ввыкание
Adsuetudo.
Ввлекаю и вовлекаю
Intro trahere, intro rapere. Он вовлек его в хлопоты, eum incommodis
implicuit, immiscuit. Вовлечь в погибель, in exitium præcipitare.
Вводный
Allatus, positus, memoratus, commemoratus. Вводные слова, verba
citata; locus e scriptore adductus. – Ввод, trabs, lignum novum loco veteris
immissum, ingestum, injunctum. Ввождениe, adductio, inlroductio. – Ввожду
и ввожу, ducere, introducere. Ввожу кого в общество, aliquem secum
adducere; aliquem introducere in conventum hominum. Вводить кого
говорящего, aliquem loquentem inducere, introducere, facere; sermonem alicui
tribuere; orationem alicui adtribuere. Вводить в обычай inducere, introducere,
instituere, revocare (если что уже было). Плохо не клади, не вводи вора в
грех, occasio facit furem, in tuo luco et fano situm est. Ввести в город войско,
milites in urbem introducere. Вводить в заблуждение, aliquem in errorem
inducere. В хлопоты, incommodare alicui; molestiam alicui afferre, creare,
exhibere. Вводить чужое богослужение, religionem advehere. Ввод, что
новое, aliquid novi inducere, aliquid innovare. Ввод. обыкновение,
consuetudinem aperire. Ввод. прежний обычай, morem pristinum revocare,
antiquum usum reducere. – Ввести в милость, в доверенность у кого,
constituere aliquem multa gratia apud aliquem. Ввести в обычай, in morem
aliquid inducere, perducere. – Вводить бревно в стену, lignum muro inserere,
ingerere; tignum injungere. – Это мнение введено, принято между всеми
людьми, hæc opinio convaluit, invasit omnium mentem. Право вводится
примерами, jus stat exemplis.
Ввожу
-зить. Invehere, importare (особ. товары). Ввозить товары, служащая к
изнеживанию, расслаблению духа, importare еа, quæ ad effeminandos
aminos pertinent.
Ввождусь и ввожусь
. Adduci, introduci. Свелось в обычай так поступать, in morem venit,
usu receptum est sic gerere.
Ввозка
, ввоз. Invectio. Ввозный, clam, furtim importatus.
Вворачиваю
Intro volvere.
Ввыкаю
Adsuescere; se adsuescere rem, rei, re; consuetudinem rei nancisci, in
consuetudinem rei venire. Ввыклый, qui adsuevit. Ввыкновениe, adsuetudo,
consueludo.
Ввязую
(Sl.) Aliquo ponere; imponere. Ввязывание, implicatio. Ввязываю,
implicare, impedire. Ввязать в воину, aliquem bello implicare. He знаю, что
его ввязало в такие хлопоты, nescio, cur tam molestis negotiis se impediverit.
Ввязываюсь, implicari, impediri, se impedire. 2) Ввязаться в тяжбу, lite
implicari, in causam deduci. В хлопоты, molestis negotiis implicari. Он во
всякое дело ввязывается, omnibus rebus se immiscet
Вгибаю
Inflectere, incurvare. Вгиб, sinus.
Вгоняю
Adigere intro, compellere intro, injicere, incutere.
Вгребаю
Infodere, defodere.
Вгружаю
Imponere (in). 2) Demittere, mergere, immergere.
Вдавание
Deditio, traditio.
Вдавление
, вдавливание. Impressio, Вдавленный, impressus. Вдавливаю,
imprimere. Комодом его подножки в пол вдавило, pedes armarii tabulatum
impressere. Вдавливаюсь, imprimi. От сильного удара череп вдарился, præ
gravi plaga illata calva impressa est.
Вдалбливание
Incisia ope cœli. Вдалбливаю, cœlo incidere, efficere.
Вдаль
Procul. 2) В продолжениe времени, longinquitate или diuturnitate
temporis.
Вдание
Depositum; bonum creditum, commissum. Вданный, depositus. Вдаю,
apud aliquem deponere; credere, tradere. Вдати кому кого в руце (sl.),
prodere, tradere. Вдаюсь, inire, intrare. Покои его вдались в сад, fenestris
hortus subjacet. 2) Вдаться к кому или кому, se tradere, dedere; se dedere in
ditionem alicui. Вдаться в опасность, se periculo objicere.
Вдвигание
вдвигивание, вдвинутие. Immissio. Вдвигаю, intro movere; immittere.
Вдвигаюсь, inire, immitti. Ящик нe вдвигается в стол, loculus ductilis mensæ
immitti denegat. Вдвинутый, intro motus; immissus.
Вдергивание
Immissio fili in foramen асus. Вдергиваю, filum immittere, trajicere per
acum; inserere filum per acum; inserere in foramen acus. – Вдернуть карету в
сарай, rhedam in receptaculum curribus propellere. Вдернутый, in foramen
acus insertus. Вдернутая в иглу нитка, filum per foramen acus trajectum;
trusus, propulsus.
Вдираюсь
. Se intro urgere, irrumpere, introrumpere. Насилу водрался в церковь,
vix turbam, quæ in templo inerat, perrumpere potui.
Вдова
Vidua. Сделаться вдовой, viduam fieri; marito orbari. Сделавшаяся
вдовой, viduata. Вдовей и -вий, vidualis. Вдовьи деньги, pocunia vidualis;
реcunia viduæ sustinendæ. Вдовий год, annus vidualis. Вдовья касса, ærarium
viduis sustinendis. Место пребывания для какой-либо знатной вдовы, sedes
viduæ. Пoдaяниe для вдов, collatio viduis alendis. Вдовец, viduus. Вдовица
(sl.), т.ч. вдова. Вдовичий, viduæ proprius. Вдовски, ut viduus, ut vidua.
Вдовство, вдовствование, viduitas. Вдовствую, viduam или viduam esse;
viduam vitam degere. Вдовый; вдов, viduus, viduam vitam degens; uxore
orbus. Вдовье, т.ч. вдовьи деньги. Вдовею, viduum или viduam fieri.
Вдолбленный
Cœlo incisus.
Вдоль
In longitudinem, in longum; secundum, præter. В. берега, per littus. Идти
вдоль стены, juxta murum ire. Ехать вдоль по берегу, litus legere.
Вдохновение
Monitus. По Божескому вдохновению, divinitus; divino afflatu.
Пророки ио вдохновению пророчествовали, prophetæ Deo auctore или
monente futura prædicabant. Вдохновенный, вдохновен, divino Spiritu
afflatus; inspiratus. Вдохновенные гадатели, inspirati vates (Just.).
Вдробление
Concisio. Вдробленный, concisus, dissectus. Вдробляю, comminuere,
concidere; frustatim concidere.
Вдругóряд
вдругор. Secundum; iterum.
Вдруг
Simul, una, eodem tempore. B. все деньги проиграл, uno tempore omnem
pecuniam ludendo perdidit. Вдруг выпил бутылку, uno tractu lagenam ehibit.
2) В. трех дел не делают, semel duæ res curari non possunt. Bcе напали в.,
omnes simul invaserunt, irruerunt. Вдруг все paзом, simul et semel. Bcе вдруг,
omnes или universi simul. 3) Repente, subito. Был здоров, да вдруг занемог,
bene habuit, sed repente morbus incessit. Вдруг (не приготовясь), ex tempore.
Ему противоп., accurate antea meditatum. He вдруг, т.е. не наудачу о чем
говорить, non facile de aliqua re dicere.
Вдувание
Inspiratio. Вдуваю, inspirare. Вдунуть порошок в больной глаз, ocuio
(male) affecto pulverem inspirare. Вдуновение, т.ч. вдувание. Вдунутый,
inspiratus. Вдыхание, inspiratio. Вдыхаю, inspirare, inhalare. Вдохнуть дух,
animum inflare (Tert.) 2) Instillare; imbuere (о познаниях и движениях духа),
inspirare, injicere, incutere. Вдохнуть мужество, animum facere, addere.
Языческие стихотворцы верили, что музы вдыхали им способность к
сочинению, poëtæ ethnici credebant, se afflatu Musarum concitalos fuisse. Бог
вдыхал в пророков то, что они должны были пророчествовать, Deus
prophetis inspirabat, suggerebat, quæ sibi prædicenda erant.
Вдувание
Injectio, immissio; immissio fili in foramen acus. Вдеваю, filum per
acum trajicere. Вдеваюсь, trajici per acum. Нитка толста, не вдевается, filum
crassius per acum trajici recusat.
Вделание
вделывание. Immissio. Вделанный, insertus, immissus; inclusus (auro).
Вделка, immissio, insertio (Macr.), В. в мраморе отстала, marmoratum
solvitur. В. в перегородке рассохлась, parieti intergerino inserta exsiccescunt.
Вделываю, inserere, immittere, includere. Вделать алмаз в перстень,
gemmam in annulo includere. В. поставец в стену, in muro armariolum facere.
Солнцев образ в хрусталь вделанный, imago solis crystallo inclusa.
Вдетие
т.ч. вдевание. Вдетый, per acum trajectus. Вдетая нитка в иглинные
ушки, filum per acum trajectum.
Ведение
Ductus. Веденный, ductus, (a, um).
Ведерко
Parva situla. Ведерная, taberna potoria, ubi potulenta venduntur amphoris.
Ведерник, qui situlas facit, opifex sitularum. Ведерный, ad situlam pertinens.
В. обруч, circulus situlæ. 2) Amphoram continens. Ведро, situla, modiolus. 3)
Mensura quadraginta Rossicas lagenas continens.
Вéдро
Serenum, sudum; tempestas bona, serena. В. будет, disserenascit; serenitas
cœlo redit; serenitas cœli или cœlum serenum. Ведряность и -дреность,
serenitas. Ведряный и -дреный, день, dies serenus.
Веду
Agere, ducere. Вести за руку, manu ducere. Вести кого, viæ ducem esse
(показывать дорогу). Вести кого куда, aliquem introducere, intromittere ad
aliquem. В дом, domum deducere (особ. о молодых Римлянах, кои
торжественно провожали родителей). Куда меня ни поведет судьба,
quemcunque cursum fortuna dederit. Вести войска через всякие места с
равной поспешностью и ревностью, exercitum per æqua, per iniqua eodem
ardore atque impetu capere. Вести в темницу, на эшафот, in vincula, ad
mortem ducere. В. войско, exercitum ducere; exercitum ductare (выражение в
особенности принадлежащее Саллюстию и справедливо охуждаемое
Квинтилианом). В. войско на сражение, copias in aciem educere. Вести в
пристань, in portum ducere. Вести в погибель, ad или in perniciem agere.
Вести в искушение, in discrimen vocare, adducere. Дорога ведетъ куда, via
aliquo ducit. b) Вести к чему, alicujus rei causam или fontem esse. Скупость
ведет ко многим порокам, ex avaritia multa vitia fluunt, manant. Это ни к
чему не ведет, hoc frustra agitur, tentatur; hinc nihil lucraberis. с) В. в
известном направлении: в. ров, fossam ducere. В. ров около города, fossa
urbem circumdare. В. ров через какое место, locum fossa secare. d) Вести
хозяйство, domum regere; res domesticas administrare. е) Вести процесс,
causam или litem agere. Вести доказательство, rem probare. Вести надзор
над чем, alicui rei præesse, præfectum esse, præsidere; aliquid curare; aliquid
curæ sibi habere; alicujus rei curam agere. He вести ухом == ни во что
ставить, nullam aurem admonitionibus præbere, admonitiones aversari;
surdum esse ad monitus. Веди-ко себя хорошенько, decori memento, fac
placens, omnia festive. Дать кому вести надзор над чем, aliquem alicui rei
præficere; alicujus rei custodiam alicui credere. Вести войну, bellum agere
(начертить план для войны), bellum gerere, administrare (вооб. пещись о
том, что принадлежит к ведению войны, принимать потребный к тому
труд), facerе (поднять, начинать), b. ducere, trahere (длить). Вести против
кого, bello aliquem persequi. – Вести себя, se gerere; se præbere; se adhibere;
se tractare; agere. B. себя хорошо, honeste se gerere. Прилично своему
состоянию, pro dignitate se gerere. Вести себя не так пышно, parum se
splendide gerere. В. с. гордо, superbe, insolenter se gerere; caput altius
attollere. Вести жизнь, vitam agere, degere, vivere. В. несчастную жизнь,
vitam miseram trahere. Вести тихую жизнь, in secessu vitam transigere. – В
триумфе кого за собой вести, aliquem ducere in triumpho, per triumphum. –
Вести торг, mercaturam exercere. В. счет, rationes conficere. В. счет
врассуждении денег (о супругах), pecuniæ conjunctim ratio habetur.
Судорога ноги ведет, spasmus pedes contrahit. Жаром доски ведет, asseres
præ calore pandant. Дверь повело, janua se rejicit, resilit. – Ведусь, duci. 2)
De animalibus: provenire, crescere, augescere, auctibus crescere. Гуси и утки в
привольном месте хорошо ведутся, anseres et anates in locis aquaticis facile
proveniunt.
Везде
Ubique, ubivis; nusquam non; omnibus locis; usque quaque; ubique
terrarum gentium. В. знаком. ubivis notus. Бог везде, Deus omnibus locis
præsens est. Кто везде живет, тот нигде не живет, quisquis ubique habitat,
nusquam habitat (Mart.). Везде, где только, ubicunque; quocunque. В. куда
только, quocunque, quoquo. В. откуда, undecunque. Везде разглашать,
divulgare, evulgare. Везде говорят столько ложного, что не знаешь, чему
верить, tot circumferuntur mendacia, ut nescias quid credendum sit.
Везение
. Vectio.
Вязение
См. Вязание. Везея см. вязея.
Везу
Curru, rheda vehere, devehere, convehere. Везти куда, in terram invehere,
importare. Откуда, ex terra exportare. Везти из одного места в другое,
transportare, circumvehere. Везти водой или сухим путем, aliquid aqua vel
terra vehere. В. кого через реку, trajicere aliquem flumen или trans flumen.
Что везешь? quanam re onerasti currum, equum etc. Везусь, vehi curru,
vehiculo, rheda, nave; devehi.
Векселедавец
Debitor syngrapharius; debitor per syngrapham, dator syngraphæ.
Векселедавица, quæ dat syngrapham.
Вексель
. Syngrapha, s. juris mercatorii. Дать, syngrapham dare, conscribere; dare
nomen in syngrapham. Кому дается в., creditor ex syngrapha. Долг по
векселю, debitum ex syngrapha. Должник по векс., debitor ex syngrapha.
Perscribere pecuniam (в пользу уплаты). Дать фальшивый вексель,
syngrapham fingerе. Велеть кому на себя дать в., debitorem se offerre ex
syngrapha. Обменять деньги на в., permutare, pecuniam permutare.
Жаловаться в суде по векселю, agere ex syngrapha. Вексель платимый по
объявлению, syngrapha, ex qua conspecta solvitur pecunia. Одинокий
вексель, sola syngrapha. В., платимый по месяцу, по прошествии двух
месяцев, syn., ex qua pecunia solvitur uno mense elapso, duobus mensibus
elapsis. Вексельный, ad syngrapham pertinens. В. курс, pecuniæ permutandæ
pretium; ratio numaria или namorum. – В. к. высок, pecunia permutanda
maximо pretio est. Вексельное право, leges de syngraphis sancitæ; jus
cambiale.
Велблюдник
Camelarius. Велблюд, camelus. Двугорбый, с. dromas. Верблюдица,
femina cameli. Велблюжий, вельблюжий и верблюжий, -жья шерсть, pilus
camelinus.
Вельблюжье или верблюжье сено
Salsola kali.
Велбуд
(Sl.) Camelus.
Велеглаголание
Magniloquentia, magna lingua (Ноr.), gloriatio, ostentatio.
Велеглаголивый, magnifikus, altiloquus, gloriosus.
Велегласно
Clara voce. Велегласный, -гласен, magnam, claram vocem habens.
Велелепие
велелепный. См. Великолепие, великолепный.
Велелепота
Gloria.
Велемудрие
Maxima sapientia. Beлемудрствую, altum sapere, subtiliter соgitare,
meditari. Велемудрый и великомудрый, sapientissimus. В. Платон,
sapientissimus Plato.
Велеречиво
Loquaciter. Велеречивость, велеречие, inanis verborum strepitus; species
alque pompa in dicendo. Употреблять велеречие, adhibere quandam speciem
atque pompam verborum. Велеречивый, -чив, garrulus, loquax. Велеречие,
inanis verborum strepitus, ponipa verborum. Велеречу, magnifice efferre,
extollere verbis; prædicare; jactare, gloriari, insolenter gloriari. Велеречие,
linguæ promtitudo. Полагаться на велеречие, confidere verbis (Curt.)
Велеумный
Prudentissimus, sapientissimus.
Всехвальный
Laudatissimus, gloriosissimus.
Великан
Vir major quam pro humanо habitu; homo magnitudinis humanæ modum
excedens, gigas. Великанский, т.ч. исполинский. Великанша, femina major
quam pro humano habitu; femina insolitæ magnitudinis. – Великий, велик,
magnus (употреб. обо всякой величине), ingens (увеличивает знач. сл.
magnus), grandis (имеющий свою надлежащую величину : отт. о людях и
животных: взрослый; инос. видный, важный, значительный, высокого
образа мыслей и чувствований), aduitus (взрослый), longus, procerus (о
росте). – Великая куча, асеrvus magnus. Великая, знатная сумма денег,
grandis pecunia. Великое и трудное дело, opus magnum et arduum. Затевать
великое, audere grandia. Великий по своему мужеству и добродетели, vir
animo et virtule præcellens. Он показывал великое мужество, specimen
animi præ se ferebat. b) Magnus, clarus, illustris, egregius. Великий философ,
philosophus magnus. В. ум, ingenium magnum. Великая добродетель, virtus
magnа. Сыны великих людей, magni pueri (Ноr.). Великие дела, деяния,
illustria facta; amplæ res gestæ; magna facinora. Великий и нескладный,
vægrandis et enormis. Быть великим, magnum esse (вообще), patere, porrigi
(о вещах, по их объему), procerum, procera statura esse (о длинном и тонком
росте), adultum esse (быть взрослым). Быть в чем великим, magnum esse,
excellere in rе. Делаться, становиться великим, adolescere, crescere,
augescere (прибавляться в величине, в числе), accrescere, intumescere (как
вода, подниматься), potentem, clarum fieri (делаться сильным, знатным), ad
dignitatem, ad honores ascendere (достигать честей). Слишком великий,
nimius, immodicus. Показывать себя великим, величаться, se efferre; se
jactare; gloriari. Как ни велик, как бы велик ни был, quantuscunque,
quantuslibet, quantumvis. Столько же велик, æque magnus. Быть также
велику: еаdem statu esse. Так велик, как гора, montis instar. – Великий
Султан, imperator Turcicus. В. герцог, magnus dux:. Великое герцогство,
magnus ducatus. Великий канцлер, supremus cancellarius. – Велико, valde;
vehementer; magnopere. Великоватый, grandior, proceriori statura.
Великонек, grandiusculus. Ваш сынок уже великонек, tuus filiolus satis
adultus est. С великим напряжением затрубить поход, ingenti spiritu
classicum exordiri. Быть велику по ком, per aliquem crescere.
Великогривный
Lougam, prolixam jubam habens.
Великодаровитый
Munificentissimus, liberalissimus.
Великодержавный
(Sl.) Omnipotens; valde potens (μεγαλοκρατής).
Великодушествую
Esse magnanimum, excelsum, generosum. Великодушие, magnanimitas;
magnus animus, excelsus animus; ingenuitas, liberalitas; mens liberals.
Оказывать в. пленным, erga captivos magnanimum esse. В. есть свойство
героев, magnanimitas est virtus fortissimorum. Великодушно, sapienter;
animo excelso. Великодушный, -душен, magnanimus, excelsus, generosus. В.
человек презирает обиды, magnanimus injurias, offensas contemnit.
Великоименный
(Μεγαλώνυμος). Magnum == celebre nomen habens.
Великокняжеский
Principis magni. Титло, titulus p. m. Великое княжество, principatus
magnus.
Великокрылый
Magnas alas habens.
Великолепие
Magnificentia, splendor; cultus (особ. о пышности в одеянии и
домашнем скарбе), apparatus; lautitia (в образе жизни), luxuria, luxus;
dignitas, honor (наружный красивый вид). Принять кого с великолепием,
приличным Царю, aliquem regio apparatu excipere. Пирей в великолепии
равнялся с самым городом, т.е. Афинами, Piræus ipsam urbem dignitale
æquiparabat. Великолепно, magnifice, splendide, laute, opipare; pretiose
(щегольски). Он вел. живет, splendide vivit. Великолепный, великолепен,
magnificus, splendidus, lautus; opiparus, pretiosus (дорогой, о высокой цене).
Приготовить в. обед, opipare cœnam parare. Дать кому велик. пир, apparatis
epulis aliquem accipere. Великолепнейшие игры, позорища, ludi
apparatissimi. Великолепное зрелище, spectaculum apparatissimum.
Великолепная палатка, tabernaculum omni luxu et opulentia instructum.
Чепрак, покров с великолепными украшениями, stragulum magnificis
operibus pictum. Великолепное, пышное издание, exemplar luculentum,
luculentissime impressum; splendidissimus liber; liber magnifice, splendide
typis impressum. Любовь к великолепию, magnificentiæ (а не studium
magnificentiæ, что было бы сказано не по-латыни). Должно беречься любви
к непомерному великолепию, cavendum est, ne extra modum magnificentia
prodeas.
Великомощие
Præpotentia; magna potentia. Великомочный, великомочен, potentia
præstans, пшИиш potens. Быть великомочным, potentia præstare; præposse.
Великородный
Nobili genere natus; nobili или alto loco natus; claris или splendidis
natalibus ortus.
Великоpослый
Procera stalura; statura eminenti.
Великославный
Celeberrimus, magni nominis, magnæ famæ, laudatissimus. В.
Вседержитель, Deus summe colendus, celebrandus.
Великосердый
Magnanimus, excelsus, generosus. Великосердие, magnanimitas.
Великость
Magnitudo; amplitudo (значительный объем, такое протяжение),
ambitus, spatium (вооб. протяжение, мало ли оно или велико), longitudo
(длина), habitus, statura, (человеческого росту), amplitudo, fastigium
(высокость чина, звания, состояния). Великость Божья непостижима, Dei
magnitudo est immensa, infinita. В. имени, magnitudo, amplitudo, claritas
nominis. В. деяния, magnitudo rei gestæ. В. злодеяния (ужасное злодеяние),
immensitas facinoris. В. духа, animi magnitudo, altitudo.
Великотелесный
Statura amplissima; apposita ad dignitatem statura; conspicua corporis
magnitudine; ingentis staturæ. 2) Præditus membris ingentibus.
Величаво
Superbe, arroganter, elatius. Величавость, superbia, arrogantia jactantia,
jactatio. Величавый, superbus, arrogans, gloriosus, magniloquus. Величавая
лошадь, equus alacer, ferox, acer.
Величайший
Maximus; summus.
Величание
Celebratio, laudatio, рrædicatio. 2) Gloriatio, ostentatio, jactatio. 3)
Versus, quibus in sacris matulinis ante Evangelium lectum laudes Dei aut
Sanctorum virtutes celebrantur. Величательный, celebrans, prædicans, laudans.
Величаю, celebrare, prædicare, laudare, tollere. 4) In s.s. amplificare.
Величаюсь, gloriari re, de re; prædicare aliquid de se; se jactare. 5) Celebrari,
prædicari. – Величественно, auguste, splendide, magnifice.
Величественность, majestas, oris majestas. Величественный, augustus,
sanctus, venerandus. В. вид, habitus corporis plenus dignitatis или majestatis.
Он имел в. вид, ipso adspectu cuivis injiciebat admirationem sui. В. слог,
dicendi genus magnificum. Что можно сказать величественнее? quid dici
potest augustius? Величествие, magnitudo, majestas, amplitudo. 6) Celebratio,
prædicatio. 7) Sacra pomerediana. – Величество, magnitudo, altitudo,
proceritas. 8) Majestas,, magnificentia, gloria. 9) Titulus imperatorum, Regum.
Ваше величество, rex potentissime. – Преступление, оскорблениe
Величества, crimen majestatis; impietatis; majestas и impietas; crimen
minutæ majestatis (а не læsæ majestatis, что уже встречается у позз.),
perduellio (в значен. Римлян). – Величина, magnitudo, proceritas, altitudo. В.
солнца, magnitude solis. Измерять величину чего, metiri magnitudinem rei.
Превосходить величиной, magnitudine antecedere. Этот сосуд надлежащей
величины, vas illud justa est magnitudine. Человек надлежащего, хорошего
росту, commoda statura homo. В. места, loci amplitudo. У матемм., quantitas.
– Величие, majestas. Божие в., Numen. – Величия Божьего, magnatia Dei;
res magnificæ, grandes Dei. Величу, magnum facere, prædicare, laudibus
extollere. Величусь, tolli, laudibus efferri, prædicari, celebrari. Нарочитая
величина и пригожество, eximia magnitudo et forma. Построить театр
чрезвычайной величины, summæ magnitudinis theatrum exstruere.
Велиар
Belial, Diabolus.
Вельми
(Sl.) Valde, admodum; magnopere; multum; insigniter. Вельможа,
optimas; princeps. Вельможи, optimates, principes, proceres; purpurati.
Вельможно, ut decet procerem или proceres. Быть оласным врагом
вельможам, optimatium partibus exitio esse. Вельможность, вельможство,
dignitas proceris. Вельможный, dignitate conspicuus, nobilis, illustris,
amplissimus.
Веление
Jussum; jussus; imperium, imperatum, præceptum. – Велю, imperare (с
след. ut; jubere с вин. п. и неопр. накл. в дейст. залога, если именовано
лицо, которому что приказывается, а в стр., если оно не именовано. Также
после jubere ставится ut, если намерение приказывающего должно быть
выставлено определенно), præcipere (с меньшей строгостью, чем два
предыдущие глагола), edicere (о чиновной особе), sciscere (о народе),
sancire, ut или nе (о запрещении). – Велеть дать ей пить, jubere dare bibere.
Велеть по договору прислать корабли, ex fœdere naves alicui imperare.
Велеть своим воинам никого из них не обижать, jubere militibus suis, ne qui
еоrum violentur. Велеть кораблям отправиться в Эвбею, jubere, ut naves
Eubœam petant. 2) Concedere, permittere, libertatem alicui concedere; aiicui
alicujus rei potestatem, facultatem dare. Велишь ли мне это купить? permittis
ne, ut hanc rem emam? Он велел вас звать к себе, curavit te ad se vocandum.
Он велел сшить себе платье, curavit sibi vestem faciendam.
Венгерец
Ungrus. Венгерский, Ungricus. Венгерское вино, vinum Ungricum.
Beнгрия, Ungaria.
Венера
Venus. Венерин, veneris. Венерина гора (некоторое возвышение на
ладоне у руки), mons veneris. Венерин храм, templum veneris.
Венерический, venereus. Венерическая болезнь, lues venerea (v новв.). В
венер. болезни, lue venerea tactus, inustus.
Венецианин
Venetus. Венецианка, Veneta. Венецианский, Venetus. Венеция,
Venetian.
Вензель
Monogramma (у новв.). Вензеловый, -вое имя, monogramma.
Вениамин
. Benjaminus.
Вепревый
веприй. Aprugnus. Beприна, саrо aprugna. Веприный, aprugnus. Тук,
succidia apri. Веприще, magnus aper. Вепрь, aper verres. Веприк, parvus aper.
Веприца, sus fera, apra.
Верба
Salix сарræа. Вербы, palmæ rami. Купить для детей вербы, liberis ramos
palmæ emere. Вербина, magna salix viminalis. Вербочка, parva salix
viminalis; ramuli palmæ.
Верба красная
Sic nominantur rami salicis, qui nocturnis sacris ante diem palmarum
adhibentur.
Вербейник
Plantago salsa.
Верблюд
-дник, -блюжий. См. Велблюд.
Вербница
Hebdomas ante Pascha. Вербный, ad diem Dominicam palmarum
pertinens. Вербное воскресенье, dies Dominica palmarum.
Вербование
Conquisitio, delectus. Быть нa вербовании в каком городе, esse, versari
in aliqua urbe ad milites comparandos. Вербованный, conquisitus.
Вербовник
См. Плакун.
Вербовый
Salicis viminalis. Кусты, frutices salicis v.
Beрвá
Filum picalum.
Вервица
Species rosariоrum hominum pauperum, quorum nodi loco corallorum e
funiculo vel corio faeli sunt. Вервный, tomiris.
Верводеля
Restio.
Вервь
Bepвиe, вервица, вервинка, вервиночка, вервочка. Funis, funale.
Вервина, magnum funale. Вервь зиждущих (sl.), linea, norma, amussis.
Вергание
, См. Вержение. Вергаю, вержу, jacere, miltere. Вергаюсь, вержусь, se
abjicere; abjici; se præcipitare.
Веревка
, веревочка. Funis, funiculus, tomex. Веревочный, funis (g.); funalis.
Завод, opificium restionis; collegium restionum (цех). Веревочная игла, acus
restiaria. Протянутая веревка, пo коей ходять плясуны, catadromus.
Веревочная лестница, scala е funibus; scala plicatills (складная).
Веревчатый, similitudinem funis gerens; in modum funis tortus. В. столп.
columna in modum соchleæ torta.
Вередливый
Purulentus. В-вая, раnа, purulentum vulnus.
Вередовец
Thalictrum flavum.
Веред
Ulcus; fistula, vomica. Большой, продолжительный, apostema,
abscessus. Проткнуть, vomicam aperire. Прорвался, abscessus erupit.
Расходится, uicus serpit.
Вережу
См. Бережу.
Верезга
. Clamator, qui gravius luget qui os distorquet ad plorandum.
Верезгливый, morosus, asper. Верезжание, ejulatio.
Верейка
Species quatuor remis instructi, acuminati minoris navigii.
Верейный
Ad portem pertinens. Крюк, cardo; vinculum uncinalum.
Верезжу
Plorare, ejulare, gravius lugere.
Вереница
Ordo; alter post alterum. Утки ходят вереницей, anates ordine incedere,
ambulare solent. Народ шел вереницами, plebs ibat gregatim longo agmine.
Вересклед
Evonimus Europæus.
Вереск
См. Можжевельник.
Верес
Erica vulgaris.
Веретеница
Lacerta, lacertus.
Веретено
Colus, fusus. Вертеть веретено, fusum torquere; fusum pollice versare. 2)
Examen. 3) Ferrea subscus; motile; axis ferreus; ferrum semicirculare.
Веретенцо, parvus fusus. Веретенщик, fusorum fabricator.
Верещание
. См. Верезжание.
Веретище
См. Вретище.
Верещу
См. Верезжу.
Верея
Postis. Вколотить что в верею, in poste figere aliquid.
Вержение
Jactus; missus; conjectio. Мрежи, rete jactum, demissum. Верженный,
jactus, missus. Верженные камни Пиррою, lapides Pyrrhæ jacti. Верженные
семена, semina jacta. Вержу, см. вергаю.
Верига
usitatius, вериги. Catena, vinculum. 2) Catenæ, quas nudo corpora induunt
pietatis studiosi.
Веригоносец
Pietatis studiosus, qui catenas nudo corpori induit.
Верижный
Ad catenas, quas pietatis studiosi corpori nudo induunt, pertinens.
Вероника
. Veronica.
Верста
Milliarium Russicum, Wersta. 2) Где тебе за ним тянуться; он не тебе
верста, nequidquam studes ei comparari; longe enim te superior est. 3) (Sl.)
Gradus ævi humani. От юных верст, a puero, a parvo; a pueris, a parvis. 4) Эка
верста! qualis longurio!
Верстак
Mensa operaria; machina runcina.
Веpстaние
Comparatio, collatio. 2) Æquatio, exæquatio.
Верстатель
. Olim hac voce designabatur is, qui, pro fundis prædiisque nobilium,
numerum militum iis imperatorum æstimare debebal.
Верстать
-тя. Norma.
Верстаю
Comparare, conferre, componere. Заслуг его ни с чьими верстать не
должно, ejus merita cum nullis aliorum meritis comparanda sunt 2) Milites
suo loco constituere, disponere. 3) Æquare paginas:
Верстать поместьем
. Profundis prædiisque milites mittere.
Верстать окладом
Summam pecuniæ pro facultatibus constituere, ut si quis ab offensore
injuria affectus esset, secundum ejusmodi designationem debitam
ei summam repetere posset.
Верстаюсь
. Studere se alicui comparare. 2) Constitui suo loco, disponi. 3) Как скоро
он с ним поверстался, то и ударил его, quamprimum eum assecutus est,
plagam intulit.
Вертель
Veru (от vertere). Взоткнуть что на вертель, figere quid veribus. Жарить
что на вертеле, torrere quid in veribus.
Вертепистый
Cavernosus. Вертепистые горы, montes cavernosi. Вертепник,
troglodytes. Вертепный, ad cavernam pertinens. В. вход, introitus, aditus
cavernæ. Вертеп, caverna, specus. Вертепец, cavernula. Вертеп разбойников,
latronum latibulum, receptaculum, spelunca.
Верткш
См. Вертлявый. Верткость, см. вертлявость.
Вертло
Terebra.
Вертлюг
Condylus. 2) Embolus. Вертлюжный, ad condylum, embolum perlinens.
Вертлюжная часть, arca emboli.
Вертлюжок
Parvus ligneus pessulus.
Вертляность
Mobilitas. 2) Agilitas. Вертляный, de navigio: nutans. 3) Agilis.
Вертляный слуга, famulus expeditus.
Вертоградарь
. Hortulanus; topiarius (который искусно обрезает деревья).
Вортоградный, horti, ad bortum pertinens. Вертоград, hortus. Вертоградец,
hortulus.
Вертопрах
Homo ventosus; homo vaniloquus. Вертопрашка, femina ventosa.
Вертопрашество, vaniloquentia; animus levis; animi levitas; mobilitas et
levitas animi; ingenii mobilitas. Вертопрашный, levis, inconstans, mobilis.
Вертопрашу и -прашничаю, mobilem, volaticum, nunquam certis vestigiis
insistentem esse.
Вертошейка
Lynx.
Вертушка
. Species molæ pneumatiсæ lusui puerorum serviens. 2) Per m. homo
mobilis.
Верт
(Sl.) Hortus.
Вертение
Versatio, rotatio, circumactio. Колеса, conversio rotæ. Вертячий,
versabilis; versatilis.
Верфь
Navale. Галерная, корабельная, navale.
Верхний
. Superus, superior. О городе, провинции, области: superior. (Относ.
двух). Верхнее море, mare superum (относ, моря нижнего, Этруского или
Тосканского, mare inferum). Верхняя часть, pars superior. Верхнее платье,
amiculum summum. Надеть что как верхнее платье, aliquid superinduere.
Верхний порог, limen superum. Bepxниe классы, classes, quae supra, superne
sunt.
Верховая девушка
. Puella cubicularia.
Верховенство
Principatus, prior locus; excellentia. Верховный, summus. Верховная
власть, summa potestas. Верховный начальник, summus dux; penes quem est
omnium summa rerum.
Верховой
Nuntius, tabellarius equitans. В. письмо привез, nuntius equo vectus
litteras adtulit, detulit. – Верховый, superne situs. Верховые города, oppida
superne sita. – Верховый, ad equitandum. Верховая лошадь, equus ad
equitandum. Верховая езда, equitatio, equitatus; equi vectatio (для
удовольствия). Прилежно обучать верховой езде, sedulo aliquem docere
equitare. – Верховье, origo fluyii. В. Волги в Тверской Губернии, flumen Rha
originem habet in præfectura Twerensi.
Верхогляд
-глядка. Slultus, stolidus; ineptus; qui speculatur hiante ore. Где ты,
верхогляд, доселe был, ubi tam diu, sceleste или stolide, morabare?
Верхóм
. Eques. Ездить в., equitare.
Вéрхом
Affatim plenus. Насыпать меру овса верхом, modium avenæ infundere
affatim plenum. 2) Он прошел верхом, а я низом, hic superne реrvаsit, ego
autem infra.
Верхотворец
Creator, rerum (superarum) procreator.
Верху
Super, in summo. Верхушка, -шечка, fastigium, apex. В. дома, f. domus,
ædium. В. башни, f. turris, apex turris. Верх, finis, extremum. 2) Tectum. 3)
Pars superior. Сходи на верх, ascende in superiorem partem ædium. Он в
верху живет, habitat in superiori parte ædium, in superiori domo. На верху
дома, in summa domo. В верху на холме in superiori parte collis; in summo
colle. С верху до низу, a summo ad imum. С верху, superne, desuper; de, e
loco superiori. Он покрыл сосуды с верху золотом, summas amphoras operit
auro. 4) Vertex, (capitis). 5) Fastigium, apex; summum. Верх счастия, summa
felicitas. Возвести кого на верх достоинства, gradu amplissimo dignitatis
locare aliquem. Верх честей, culmen honorum; altissimus dignitatis gradus.
Это верх всех зол, hoc est extremum malorum omnium. Это верх бесславия,
бесчестия, quo nihil probrosius. – В верх, sursum, in sublime. Бросать,
sursum jacere, mittere. Смотреть, sursum adspicere. Пусть будет их верх и
пусть желание их исполнится, но только бы они знали, vincerent ас sibi
haberent, dummodo scirent (Suet.).
Верчение
Versatio, terebratio. Верченый, versatus, terebratus, perforatus. 2) Per m.
levis, inconstans volaticus, ventosus. Верченая голова, præceps animi. Верчу,
torquere, versare, in gyrum agere; circumagere. He вертите меня так, голова
кружит, noli ше ita versare, caput gyratur. 2) Terebrare, perterebrare. Вертеть
дыру, terebrare foramen. Верчусь, se torquere; se versare; se circumagere, se
gyrare. Перестань ты здесь вертеться, поди в свое место, desine te hue et
illuc versare, abi alio. 2) Tergiversari, de verticula quærere. He вертись,
говори правду, noli de verticula quærere, die verum. Уронить кого вертевши,
assidua rotarum vertigine affligere. Вода вертит крылья колес, pinnæ rotarum
fluminis impetu versantur. Вертеться как флюгер, ipsa pluma или folio levius
moveri.
Верша
Nassa (от νεύω).
Вершение
Conclusio. Решительное в., sententia ultima. Вершеный, finitus,
transactus.
Вершечик
Parvum cacumen, culmen. Вершина, -шинка, -ночка, cacumen, culmen,
vertex. Срубить вершину у дерева, arborem decacuminare. Вершина горы,
vertex montis. 2) Origo fluvii.
Вершитель
Effector, confector.
Вершичие
. Summum acuminatum plantæ. 2) Stolo.
Вершник
Qui equo alicui præcedit, antecessor in equo.
Вершок
Decima septima pars cubitus Russici, werschok. 2) Summum, extremum.
Вершки хватать, in rerum cortice hærere; prima rerum specie duci; aliquid
leviter attingere. 3) Summum pellicei apicis.
Вершу
Finire, decernere; ad exitum perducere; perficere, conficere; disceptare. 2)
Metas fœni rotundare.
Веселие
. Delectatio, oblectatio, voluptas, jucunditas; hilaritas, hilaritudo,
festivitas. Предаваться веселию, se jucunditati dare et animum relaxare.
Любить веселия, oblectationum studiosum esse. Весело, hilare, hilariter,
hilarem in modum jucunde, læte, festive, facete. Тяжкие болезни
препятствуютъ жить весело, gravioribus morbis vitæ jucunditas impeditur.
Жить весело, jucunde vivere. В деревне жить весело, rura oblectant animos.
Чтобы веселее было в равной мере с горем, ut rebus lætis par sit mensura
malis. Веселости детские, oblectamenta puerorum. Иметь дух веселый и
готовый к шуткам, hilari et promto animo esse ad jocandum. Показывать себя
веселым в несчастии, in adversis vultum secundæ fortunæ gerere. Показывай
себя веселым, не унывай, bono sis animo, erige animum. Веселая жизнь, vita
amœna. Веселые окрестности Aзии, amœna Asiæ. – Да и жить-то теперь
весело (когда видишь людей старинного века), vivere nunc etiam lubet. В.
пировать, hilariter epulari. Веселость, hilaritas, animus hilaris, alacritas,
animus alacer; oblectamentum, deliciæ. Новый год начали обыкновенными
веселостями, novum annum a solitis voluptatibus auspicati sumus. Веселый,
весел, hilaris, alacer, festivus, lepidus. Веселое начало, конец печальный,
comicum principium, finis tragicus. То-то веселая была жизнь; illud vivere
erat. Хорошо быть веселу и умну, qui sapit, in tacito gaudeat ille sinu. Я
никогда ничего не видал еще веселее, nihil vidi quicquam lætius. Вы
должны говорить со мной повеселее, porrectiori fronte mecum loquaris
oportet. Веселый человек, lepidum, festivum caput. Веселая книга, liber
festivus. В веселом местe весело мы были приняты, in festivo loco feslive
accepti sumus. Превеселые пиры, hilarissima convivia. Веселая комната,
conclave lucidum. Веселое лицо изъявляет удовольствие сердца, frons
tranquilla et serena denolat animum æquum. Цвет веселый, floridus color.
Веселая и благородная игра, alea festiva et honesta. Веселье, festivitas;
feslivitates; solemnes feslivitates. По случаю чьего прибытия поднять
веселье, alicujus adventu festum genialiter agere. Пo причине одержанной
победы сделаны были веселия, propter vicloriam reportatam festum
genialiter agebatur, epinicia propter victoriam agebantur.
Весельный
Ad remos et remigationem pertinens. Весельная лопасть, palmula.
Веселчак
. Homo jocosus, multi joci. Веселю, hilarem facere, lætitia afficere,
lælitia et voluptate afficere; lætificare. Веселить кого чем, oblectare aliquem
re. Это всякого веселит, hæc res umimquemque lætificat. Это веселит меня,
id me beat (Pl.). Веселить беседу, sermonis communionem hilarem reddere.
Твоя компания или твое присутствиe веселит меня, conspectus tuus reficit,
recreat mentem meam. Веселюсь, se delectare, se oblectare; delectari,
oblectari; voluptatem ex re capere, percipere, habere; gaudium, lætitiam ex re
capere; de aliqua re lætari. Веселиться детьми своими, de liberis suis lætari.
В. общей радостью, participare omnium или publicum gaudium. B. счастьем
другого, gaudere alterius gaudio или gaudium. B. несчастьем другого,
gaudere alienum dolorem. Веселиться чьей смертью, радоваться чьей
смерти, alicujus morte sultare; defunctum lætitia prosequi. В. охотой, venatu
teneri, capi. Вес. воображением будущего, cogitatione futurorum
commodorum defectari; cogitatione futura, proxima bona sibi depingere. Он
купил несколько садов, чтобы в них веселиться с своими друзьями, emit
hortulos, ut se cum amicis oblectare posset. Веселиться, animo facere volupe,
genio indulgere. Повеселимся в этот день, hilarem hunc sumamus diem.
Весенний
Vernus. Весеннее время, tempus vernum. Beceнниe цветы, verni flores.
Весенняя работа, verna opera. В. болезнь, morbus verе proveniens. В. воздух,
aura verna, aër vernus. В. утро, vernum mane. В. равноденствие, æquinoctium
vernum. B. poза, verna rosa. В. посев, verna satio. B. день, vernus или veris
dies; species verna diei (Luc.), В. роса, vernus ros. В. погода, verna tempestas.
Весленик
(Sl.) Remex; servus ad remum. Весло, remus, scalmus (собcт. крюк, к
коему прицепляется весло на судне, отт. самое весло). Ехать на веслах,
remis navem incitare, promovere, propellere. В тихую погоду ездят на веслах,
а при ветре на парусах, serena tempestate lembum promovent remis, et
turbida ad incitandum utuntur velis. 2) Vox cerevisiariorum: baculus, qui
adhibetur ad polentam agitandam.
Весьма
Valde, admodum, multum, insigniter, summe, maxime, vehementer. Часто
выражается оно через речение, сложенное с per, или через прев. степ.
прилаг. имени, с наречиями, к коим придаются напереди, multo, longe,
quam. Весьма трудно доказать, perarduum est demonstrare. Это мне будет в.
приятно, id mibi pergratum erit perque jucundum. Весьма плодоносная
страна, regio longe fertilissima. Я в. радуюсь, vehementer lætor. Быть к кому
в. Расположенному, mire favere alicui. В. жалобно, perquam flebiliter. В.
холодно, tempestas est maxime frigida; maximum frigus est. Он в. богат, est
prædives, longe ditissimus.
Весна
Ver; vernum tempus или одно vernum. Это бываетъ почти только
весной, id non fere fit, nisi verno tempore. В начале весны, ineunte или inito
vere; incipiente vere. Среди весны, vere adulto или medio. В конце весны,
vere extremo. Весна, vernat. Весной обновляться, зеленеть, спускать с себя
старую кожу, vernare. Начало, середина, конец весны, ver novum, adultum,
præceps. Рано весной, primo vere. До весны, donec ver adolesceret. Прежде
весны не начинать никаких военных действий, ante ver adultum nihil hostile
moliri.
Веснина
, веснинка, веснушка. Lentigo, lenticula. Иметь веснушки, lentigines
habere. Прогонять, согнать, lentigines tollere, соrrigere, emendare, sanare,
lenticulas curare. Весноватый, lentiginosus. Она крайне весновата, est
insigniter lentiginosa.
Веснуха
Febris vere proveniens.
Бесняк
Apertura aggeris cum catarrhata. 2) Iter vernum.
Весь
(Sl.) Vicus. Кадм прошел грады и веси незнакомые, Cadmus реrаgravit
urbes et vicos ignotos, incognitos.
Весь
вся, все. Omnis, cunctus. Koгда я все сделал, cum omnia fecissem. Вся
моя вина в том, что, summa criminis est, quod. Но это еще не все,
nequaquam in isto sunt omnia. Лучше на все соглашаться, нежели и пр.,
omnia malle, quam. – Totus, integer, universus, perpes. Все это возьми ceбе,
integrum sibi reserves. Becь год, integer, solidus, totus, plenus annus. От всего
сердца, toto pectore. Всей душей, totus et mente et animo. Весь свет,
umversitas, universus mundus. Во всем свете известный, toto notus in orbe.
Это говорю обо всех вообще, hæc loquor de universis. Я там проспал всю
ночь, ibi quievi noctem perpetem. Иногда сл. весь можно выразить через
наречия: plane, omnino, provsus. Весь домъ сгорел, ædes igne, incendio,
flammis plane obsumtæ sunt. Весь хлеб морозом побило, fruges prorsus
frigore perierunt. – Весь я, как ты видишь, sum solus, solitarius. Он один
составляет всю мою заботу, ilium curo unum. Он весь для самого себя, sibi
soli cavet, dumtaxat prospicit, sibi commodus uni est. Весь в воде, кроме
головы, exiat capite solo ex aqua. – Я приму все попечение, какое только
можно, quam или quantum potero, cavebo. Потеряли все войско, бывшее в
соединении, universa militum multitudo; вcех лучших юношей, каких
только имели, quod floris in juventute erat, amiserunt. При всем моем
старании, cum summa, quam navo, opera. Я весь свой рассудок, quidquid
habuerim judicii. Все, какое только я мог, употребил бы усилиe, quam
maxime possem, contenderem. Употреби всю возможную поспешность,
quantum poteris festina. Пользоваться всей, полной чьей доверенностью,
любовью, plurimum posse apud aliquem; perfamiliarem esse. – Все однако
же, nihilominus; tamen. Как он ни поступал со мной, однако же я все его
люблю, ut erga me meritus sit, mihi tamen est cordi. Все однако же буду
делать, nihilominus ego faciam tamen. Все равно, perinde, idem. Это все
равно, как если бы я сказал, hoc perinde est, tanquam si ego dicam. Они
некогда были все равно или тоже что Академики, quondam iidem erant qui
Academici. Для меня все равно (то ли или другое), nihil interest, utrum;
tantundem est; nihil refert. Для меня все равно (я не стану взыскивать), nihil
moror; nihil mea refert; non magnopere curo. Bcе вместе за один раз (не
перерывая), una atque eadem opera. Все, usque, continuo, perpetuo; nunquam
non. Во все свое консульство, toto consulatu suo. Во все время, per totum
tempus. Bсе вместе (не отделяясь), omnes или universi simul. Co всех
сторон, quaquaversus, quaquaversum, undique. После всего (наконец),
tandem, demum, ad extremum. Bo все это время, usque hoc; usque ad hoc
tempus; usque adhuc, tamdiu. Во все это время была у нас такая дурная
погода, ita usque adversa tempestate usi sumus. Вот все, что осталось от
денег, hoc tantum pecuniæ relictum est. Все кончилось, finita res est. Bсе,
nihil reliqui est; finis est. Еще не все, restat, restant adhuc; nondum finis est.
Почти все домы, vix ulla domus. Всего только двое, haud amplius duo. Всего
навсе, omnino, in universum. Давай мне весь свет, я этого не сделаю, nullis
rationibus adductus id facerem. Это все одно и тоже, eodem recidit, redit,
spectat. Все зависит в деле от счастья, utramque paginam facit fortuna; prora
et puppis. Разбил весь череп, confregit cranium. Все по-пустому, nihil agis.
Весь выигрыш на нашей стороне, nostra omnis lis est. Если сделаем какое
добро, все сочтется ни во что, si quid benefacias, pluma levior est gratia. У
меня все благополучно, все идет хорошо, salva res est; in portu navigo.
Сколько ни лей в дырявую бочку, все не наполнишь, pertusum quidquid
infunditur in dolium, perit. Всего только было две дороги, erant omnino duo
itinera.
Ветла
Salix alba. Ветловый, salicis albæ, e salice alba.
Ветошка
-тошечка. Pannus; panni. Собирают холстинные ветошки, чтобы из них
делать бумагу, linei panni colliguntur ad chartam conficiendam. Собирающий
ветошки, colligens pannu- los; operam dans colligendis pannulos. Торгование
ветошками, mercatura pannicularia. Ветошник, mercator pannicularius; qui
quæstum facit pannis emendis vendendisque. Ветошница, quæ q. f. etc.
Ветошничаю, quæstum facere pannis emendis vendendisque. Ветошный,
scrutarius. В. ряд, forum scrutarium, tabernæ scrutariæ. Ветошу, detritos
pannos, detrita lintea subponere. Тонкие меха обыкновенно ветошат,
tenuioribus pellibus plerumque firmitatis causa detrita lintea subponuntur.
Ветошь, ветошье, panni detriti; vestis detrita.
Ветхий
ветх. Vetus, vetustus, pristinus, antiquus. Ветхий деньми, in s.s. Antiquus
dierum; numen æternum. Вет. завет, vetus testamentum. 2) Caducus, viribus
infirmus, enervatus. Старик наш стал очень ветх, vetulus noster jam insigniter
corpore languescit, jam insigniter viribus debilitatur. 3) Ruinosus, vetustate
corruptus. В. дом, ædes ruinosæ, domus ruinosa. Ветхое платье, vestis detrita
или vetustate corrupta.
Ветхозаветный
первосвяшенник. Summus sacerdos veteris testamenti.
Ветхость
. Vetustas, antiquitas. 2) Imbecillitas, infirmitas, afflictæ vires, vetustas.
Дом, за ветхостью, оставлен пуст, domus ob vetustatem suam inanis est.
Мосты, пришедшие в вет., pontes vetustate rupti.
Ветчина
ветшина, ветчинка. Succidia; spatula porcina; perna, petasio и petaso.
Ветчинный, suссidiæ; spatulæ porcinæ. Ветчинное сало, lardum.
Ветшаю
Senescere, ævо cadere, vetustate labascere. Все от давности ветшает и
приходит в упадок, оmnia vetustate labascunt et in pejus ruunt.
Вече
Concio или concio popali; соmitium. Звонить вече, sonitu саmраnæ
vосаrе ad comitia habenda. Поставить вече, стать вечем, comitia habere.
Вечевый колокол, sic in Novogrodio vocabatur magna саmраnа, cujus sonitu
signum dabatur ad comitia habenda.
Вечеринка
Circulus; orbis convivandi; sodalitium. Вечерница, stella veneris;
Hesperus или Vesperus. Вечерний, vespertinus. Вечернее время, tempore
vespertina. В. работа, labor vespertinus, lucubratio. Веч. музыка, concertus
vespertinus; symphonia vespertina. B. стол, cœna vespertina; cœna. В
вечерние часы, vespertinis, т.e. horis. – Вечерня, sacra pomeridiana или
postmeridiana. – Вечером или вечерком, vesperi; vespertine tempore;
vesperascente cœlo. Он вечером у меня был, vesperi apud me fuit, me invisit.
Вечер, вечерок, вечерочик, vesper; vesperus; tempus vespertinum; serum или
extremum diei; præceps in noctem diei tempus (поздний вечер). Вчера
вечером, heri vesperi. Под вечер, ad или sub vesperam. При наступлении
вечера, præcipiti jam die, die jam vergente. Вечер иди вечеряет, vesperascit,
advesperascit, invesperascit. День идет, клонится к вечеру, inclinat in
vesperum dies; dies in vespertinum tempus declinatur. Когда день клонился к
вечеру, flexo in vesperam die. По вечерам прогуливаться, vespertinis (horis)
ambulatum abire. Впредь утро похвалю, как вечер уж настанет, dici beatus
ante obitum nemo supremaque funera debet. 2) Tempus vespertinum. Зимой
вечера бывают очень длинны, hieme vespertinum tempus perdiu tenet.
Проводить вечер в чтении, vespertinum tempus consumere in legendo.
Вечерею, день вечеряет, vesperascit, invesperascit. Вечеря, вечерница, (sl.),
cœna vespertina или одно cœna. Тайная вечеря, mensа или cœna sacra.
Вечеряю, (sl.), cœnare.
Вечея
вечейка. Foramen lapidis molaris.
Вечник
Socius comitiorum habendorum.
Вечь
(Sl.) Turris campanaria. Вечье см. вече.
Вешний
См. Весенний. Вешняк, apertura molis cum catarrhacta. 2) Iter vernum.
Вещелюбец
Homo avidus. Beщелюбиe, aviditas.
Вещественно
. Modo corporeo; qua materiam. Вещественность, natura corporea;
materialitas. Вещественный, corporeus, concretus. Bcе, видимые нами
предметы, вещественны, omnes res sub sensum oculorum cadentes sunt
corporeæ, constant corporibus. Душа человеческая не вещественна, animus
humanus est incorporeus, non est concretus. Beщество, elementa, principia,
initia corporum, corpus. Нераздельные вещества, называются атомами, res
individuæ apellanlur atoma. 2) Cum re ipsa или cum rei natura conjunctum;
elementum, stamen. К составлению киноваря ртуть и cеpa суть вещества
необходимо нужные, ad procreationem cinnabaris mercurius el sulphur sunt
principia necessaria. Веществую, plantæ instar vivere: per silentium ad ætatis
terminos pervenire. Он не живет, а токмо веществует, non anima fruitur, sed
plantæ instar vivit. – Вещица, res rara, visu rara, res visu digna. У него не
малое собрание вещиц, rerum visu dignarum multam habel collectionem. –
Вещь, res. Bcе вещи Богом созданы, universæ res a Deo conditæ sunt; rerum
natura a Deo condita est. Творец всех вещей, rerum omnium opifex. Трудные
вещи, quæ difficilia sunt. Вещь важная и стоит того, чтобы об ней подумать,
magnum quid et magnæ cogitationis. 3) Res, supellex, vasa. Это не мои вещи,
hæc non mea sunt. He наблюдать порядка в своих вещах, res suas non
diligenter servare, curare. Он все свои вещи взял с собой, omnia vasa collegit;
omnem supellectilem secum portavit, tulit.
Вжаждати
Sitire, sitiarere. 2) Per m. sitire aliquid; alicujus rei cupiditate или
desiderio flagrare; rem ardenter cupere; desiderio rei flagrantem esse. Возжада
душа моя к Богу живому, animus meus Dei vivi desiderio flagrat.
Вжатый
Compressus, premendo ingestus.
Вжигание
Accensio, incensio. Вжигатель, qui accendit candelas, emunctor. Вжигаю,
(sl.), accendere, incendere. 2) Per m. aliquem implicare, immiscere alicui rei.
Вжимание
Compressio. Вжимаю, comprimere, ingerere, compingere. Вжать
рубленную капусту в кадку, concisam brassicam in dolium compingere.
Вжать платье в сундук, vestimenta comprimentem in riscum ingerere.
Взаем
взаим, взаймы. Mutuo. Взаим дать, mutuo dare. Брать, mutuari.
Взаимность, remuneratio; vicissitudo; mutuum; vices. Нет ничего приятнеe,
как взаимность в оказывании услуг, nihil est vicissitudine officiorum
jucundius. Взаимно, in vicem, in vices, mutuo. Взаимный, mutuus. Взаимные
оказывания услуг, mutua officia. Взаимные одолжения, услуги, merita danda
recipiendaque.
Взбалтывание
Agitatio. Взбалтываю, agitare, peragitare, permiscere. Взбалтываюсь,
agitari, peragitari, permisceri.
Взбивание
Succensio. Взбиваю, pulsando excitare, succutere. Постель, stragulam,
culcitam или culcitram, pulvinos succutere.
Взбиваюсь
Ægre eniti.
Взбранный
Fortis, strenuus.
Взбрасывание
Jactus sursum. Взбрасывать, sursum jacere. Взбросить мяч на кровлю,
jacere pilam super tectum. Взбрасываюсь, se sursum conjicere. Взброситься
на лошадь, escendere in equum. Взброшенный, sursum jactus; s. missus.
Взбрызгивание
можно выр. глаголом. Взбрызгиваю, prosilire, emicare. Вода, с высоты
падая, взбрызгивает, aqua desuper cadens prosilit, pluviam tenuissimam facit.
Взбросить камень на кровлю, lapide tectum trajicere.
Взбегание
взбежание, можно выр. глаголом. Взбегаю, sursum или in lоcum
altiorem currere. Взбежать на гору, currendo montem eniti.
Взваживаю
См. Возжаю.
Взваливание
можно выр. глаголом. Взваливаю, aliquo jacere, volvere, supervolvere,
involvere. Взвалить бревно на колеса, trabem carro involvere. В. Олимп на
Occу, Ossæ involvere Olympum. В. камень, saxum supervoltere. 2) Per m.
onerare, onus alicui imponere; rei negotium dare. Я на тебя этого не
взваливаю, tibi hoc oneris поп impono. Взвалить все тяжести государства на
вельмож, omnia onera in primores civilatis imponere. Взвалить на кого вину,
culpam in alium derivare или transferre. Взваливаюсь, se super (lectum)
abjicere, projicere.
Взварец
Potio e cerevisia, vino, mulso et aromatibus cocta. Взвариваю,
percoquere. Вода не укипела, взвари еще, aqua nondum fervet, fас ut
percoquatur. 2) Probe ferire, pulsare. 3) Как он на гору взваривает, quam
celeriter, quanta cum celeritate montem enititur! Взварка, percoctio. Взвар,
decoctum; polio medicata. В. грудной, decoctum pectorale.
Взведение
можно выр. глаголом.
Взвезение
можно выр. гл.
Взвертываюсь
Erumpere. Взвернулся и был таков, erupit et momento a conspectu
recessit.
Взвиваюсь
Se rapide attollere, attolli, pennis se attollere, in auras tolli. Орлы весьма
высоко взвиваются, aquilæ in sublimiora evolant. Взвиваться и лопнуть,
attolli et displodi. 2) Стрела взвивалась под облака, sagitta nubes petebat. 3)
A conspectu recedere, se subducere (de hominibus).
Взвизгиваю
Repente ejulare incipere.
Взвод
Sursum ducere. 2) Decuria. 3) Курок на первом взводе, retinaculum
pyritæ (elater, spira) remissum est. Курок на втором взвод, retinaculum
erectum, intentum, ad ictum paratum est. Взвожу, sursum ducere; subducere.
Взводить войско на холм довольно высокий, subducere copias in collem satis
arduum. Взводить войско на холм, subducere aciem in collem. 4) Educere,
erigere, exstruere, ædificare, exædificare. Взводит жертвенник очень высоко,
educere aram evelo (Virg.) – Башню высоко взвели, turris alte educta est. 5)
Взводить курок, retinaculum intendere, ad ictum parare. 6) Возвести что на
кого, calumniari; falso insimulare; ticto crimine insectari. Вз. на кого измену,
falso insimulare aliquem proditionis. Какую беду вы на меня взводили!
quantum malum mihi ререrerаs! quantum malum in me concitaveras!
Взвожу
Evehere. Взвозить пушки на стены, tormenta in muris disponere. Взвоз,
evectio.
Взволакиваю
Sursum trahere. С трудом бревно это взволокли на верх, ægre hæc trabs
sursum tracta est.
Взвыть
Ejulare.
Взвеиваю
Moveri cito. Флаг на корабле взвеивает, vexillum navale movetur cito.
Взвевание, flando tollere.
Взвешивание
Libratio, pensura. Взвешиваю, pendere; trutina examinare. Вз. муку,
farinam pendere. Воду, aquam librare (на гидростатических весах).
Взгадать
Animo cogitare; cogitatione sibi fingere; animo sibi effingere aliquid;
aliquid animo concipere; opinione præcipere. Такая красавица, что ни
вздумать, ни взгадать, tam formosa, venusta, ut vix credi aut animo concipi
posit.
Взгаркнуть
Omni contentione virium incipere vociferari.
Взгляд
Adspectus; oculorum obtutus, conjectus. Крогкш, ласковый, lenis, comis
adspectus. Серьезный, acer adspectus. Одним взглядом, uno intuitu. Одним
взглядом все видеть, uno in conspectu omnia videre. У него взгляд
страшный, est adspectu truculento; trux vultus est. С первого взгляда, primo
adspectu. Взглядом поразить, устрашить, irato, truci vultu aliquem intueri.
По этому одному взгляду, в этом одном отношении, hoc solo intuitu. –
Взглянулось, так ему взглянулось, sic ei placuit, libuit. – Взглянуть, aliquem
adspexisse. Взглянул на меня милостиво, leniter, me adspexit.
Взгоняю
Sursum agere, pellere. Взогнать стадо на гору, ресога in montem agere.
Ветры взгоняют морскую воду на берег, venti mare in littus propellunt.
Взгорок
-рочек. Clivus, clivulus. Взгромоздиться, ope pegmatis или tabulati
ascendere.
Вздергивание
Immissio fili in foramen acus. Вздергиваю, repente sursum trahere.
Вздернуть голову, caput repente levare, elevare. Что ты так нос-то
вздергиваешь? quid tibi animo fingis? Вздергиваюсь, sursum trahi, tolli,
subduci, levari. Занавеска не вздергивается, видно пружина лопнула,
aulæum non subducitur, unde conjicere licet, elaterem ruptum esse. –
Вздернутый, sursum tractus. Вз. нос, nasus ab imo reflexus или sursum
retortus.
Вздешеветь
. См. Подешеветь.
Вздираю
Proscindere, cum impetu aperire. Взодрать пашню, terram proscindere.
Крышку ветром взодрало, ventus tectum cum impetu aperuit.
Вздорно
Stomachose, morose, insulse, inepte, absurde. Вздорный, вздорливый,
morosus, difficilis, rixosus, insulsus. Вздор, nugæ, ineptiæ. Всякий вздор
говорить, delirare, aliena loqui, in dicendo excurrere, vagari. Вы себе
вообразили, что весь свет врет вздор, omnes tibi delirare visi sunt.
Вздох
Gemitus (громкий), suspirium (тихий). Испускать вздохи, gemitus
edere, ducere. Глубокий, altus, magnus gemitus. Нужный, ab imo pectore
ductum suspirium. Скрыть вздохи, gemitus comprimere, compescere.
Испустить последний вздох, animam efflare; extremum spiritum efflarе,
reddere. Принять чей последний вздох, extremum alicujus spiritum excipere.
Вздрагивание
Horror præ metu. Вздрагиваю, horrere cohorrescere; horrere, exhorrere,
perhorrescere aliquid. Привиделся страшный сон, от того вздрогнув,
проснулся, (præ) metuendo visu nocturno cohorruit et somno excussus est. Я
чувствую, что озяб, и от того вздрагиваю, puto me frixisse et inde horror
occupat membra.
Вздувание
можно выр. глаголом. Вздуваю, sufflare, flando excitare. Вздуть огня,
ignem flando excitare. 2) Руку, ногу вздуло, manus, pes tumet. Вздуваюсь,
tumescere. Все тело вздулось от яда, corpus tumet omne veneno.
Вздумалось
вздумается, вздуматься, м irli вздумалось. Mihi in mentem или animo
occurrit, succurrit aliquid; mihi in mentem, in opinionem aliquid venit. Я
пишу, что мне вздумается, ut quidque succurrit, libet scribere. Вы говорите,
как вам вздумается, loqueris, quod animo tuo occurrit. Что вам вздумалось?
qui istud Ubi in mentem venit? qui banc rem cogitasti, putasti? 2) Recordari,
reminisci. Чтобы не вздумалось кому, хвастать чужим добром, ne gloriari
libeat alienis bonis. – Вздумать, meditari aliquid, cogitare aliquid или de
aliqua re; agitare, versare, volvere и volutare animo или in или cum animo. Я
вздумал, чтó ему в ответ сказать, meditatus sum, quid ei respondeam. 3)
Velle, cogitare, in animo habere; est mihi aliquid in animo. Как вы могли
вздумать предпринять такое дело? qui putasti, opinatus es ejusmodi rem
conari, moliri, suscipere? Вздумал ехать куда, in animo hahui exire, evehi
aliquo. 4) Recordari, reminisci. Насилу вздумал, что вас видел, vix possum
recordari, quo loco te viderim.
Вздурачить
Infatuare, redigere ad insaniam; mentem alicujus alienare. Вздурачиться,
stulte facere. Я вздурачился, чтo пошел с вами, stulte feci, quod te comitatus
sum. 2) Rei insana cupiditate incendi. – Вздуреть, aliquem ludere, illudere,
ludificari, deridere, ad incitas redigere. Вздуреться, stulte, inepte, stolide,
dementer facere, agere. He вздурился ли ты, что так сердишься? non nе
insania est adeo ira incendi? 3) Iracundia ardere; magnopere stomachari, iram
temere colligere.
Вздутый
Tumidus, inflatus. Вздутое лицо, facies tumida.
Вздыхание и воздыхание
. Suspiratus, -tio, gemitus, suspirium, suspiritus. Вздыхаю и воздыхаю,
suspirare, gemere; gemitus edere. Воздыхать из глубины сердца, тяжело,
глубоко, suspiria alte premerе, suspiria ab imo pectore ducere; suspiria trahere.
В. от печали, от притворной любви, suspirare dolore, amore ficto. Воздыхать
по чем, cum gemitu desiderare rem. В. о чем, gemere rem, de re. Воздыхать
по матери, которой давно не видели, suspirare longo non visam tempore
matrem. Вздыхающий глубоко, suspiriosus.
Вздевание
Indutus. Вздеваю, aptare, accomodare, induere, accingere, adfigere,
defigere. Вздеть кольцо на палец, annulum aptare digito, annulum induere.
Над. шпагу, adcingere gladium lateri или adcingi gladio. Вздеть нитку в иглу,
filum inserere in foramen acus. Вздетый, aptatus, accomodatus, indutus,
adcinctus.
Вземлю
Secum sumere, assumere; capere, accipere. 2) Capere, occupare,
expugnare, напр. крепость. Взять верх над кем в чем, superiorem fieri; rerum
potiri, superare; vincere. Бог его взял, Deus eum e rebus humanis sustulit.
Цезарь с одного только Птоломея взял, от себя и именем Помпеевым,
около 6.000 талантов, С. uni Ptolomæo рrоре sex millia talentorum suo
Pompejique nomine abstulit. Взяться за руки, manus conjungere. Мнение
взяло верх, sententia valet, obtinet. Взять волю, liberum cursum cupiditati
dare, animum explere; cupiditati satisfacere; sitim libidinis explere. 3) Omnes
difficultates perrumpere; prævalere, superare. Весенняя вода взяла верх, силу,
aquæ vernæ nimis sunt violentæ, rapidæ, ita ut nulla re reprimi possint – Я
сделаю, что он возмет с радостью, да еще и спасибо скажет, cupide accipiat
jam faxo atque etiam bene dicat secum esse actum (Теr.). – Вземлюся,
возмется все имение его, ei omnibus bonis interdicetur. b) Sibi inviœm dare;
sese prehendere. Возмитесь за руки, prehendatis alter alterius manum. 4)
Recipere; in se recipere; spondere; pro- mittere, polliceri aliquid. Взялся
защитить дело, recepit in se causam defen- dendam. Я не возьмусь за это,
nolo suscipere, aggredi banc rem. Взялся поставить нужные припасы, recepit
in se alimenta necessaria suppeditanda. Взяться за ум, intelligentem,
prudentem, sanum fieri. Взяться от среды, (sl.), de medio tolli; oculis
hominum subduci. Взяться убить кого, aliquem interficiendi partes sibi
sumere. – Возьми все себе, integrum tibi reserves, integrum tibi habeas.
Взимание, sumtio, или можно выр. глаголом. Взимаю, взимаюсь, см.
вземлю, вземлюсь.
Взирание
Spectatio, adspectus. Взираю, (sl.), adspicere, spectare, adspectare,
contemplari, contueri. He взирая, nulla ratione habita. He взирая на его слезы,
на его бедность, nulla ratione habita ejus lacrimarum, ejus paupertatis. He
смотря на лицо, nulla cujusquam habita ratione; omni discrimine remoto. He
взирая на мое отсутствие, ut ego absim. He взирая на опасность, etiam ut
periculum sit.
Взлажу
Frequenter scandere, ascendere, escendere. На стеныы, muros.
Взламывание
Effractura. Взламываю, pulsando, verberando perfringere, frangere,
rumpere. Взломать крышку у сундука, operculum risci effringere. Пол,
tabulatum perfringere, refringere. Прибылая вода лед взломала, aquæ magnæ,
aquæ solito majores gelu ruperunt.
Взлетаю
Pennis se levare, evolare, subvolare. Птица взлетела на кровлю, avis in
tectum subvolavit.
Взливание
Superfusio. Взливаю, (sl.), возливаю и возлияю, adfundere, infundere,
superfundere. Возливать елей на что, superfundere oleum aliquid (Col.).
Взливаюсь и возливаюсь, superfundi.
Взлизистый
Qui multis locis caput capillis nudum vacuum habet. Взлизы, у него в.
спереди, cujus synciput multis locis est calvum; præcalvus.
Взломание
-взлом. Effractura, fractio. Взломанный, effractus, perfractus.
Взлысина
Pars capitis capillis nuda, vacua. Взлысый, calvus, præcalvus; cujus caput
a fronte capillis est nuda, is dicitur calvus.
Взлезание
Conscensio, ascension. Взлезаю и возлезаю, scandere, conscendere,
ascendere. Взл. на дерево, in arborem adrepere; arborem conscendere. Вз. на
гору, in montem adrepere, reptando ascendere.
Взлягиваю
Quandoque, inlerdum recalcitrare. Эк он взлягивает! ut fugit! ut avolat!
Взманение
Alleclatio. Взманиваю, allectare, sollicitare; inducere. Он взманил меня
с собой идти, induxit me ad se comitandum, sequendum. Взманчивый,
blandus, dulcis, illecebrosus.
Взмахивание
взмах. Nisus alarum ad evolandum. Взмахиваю, eniti scandere.
Взмахивать крыльями, alas agitare, quatere, verberare alis æthera.
Взмахивать руками, gesticulari; gestum manibus agere.
Взметчивость
Iracundia repentinа. Взметчивый, ad iracundiam proclivis; facile
exardescens. – Взметывание, jactus sursum. Взметываю, взметаю и
возметаю, sursum jacere, in sublime jacere или jactare. – Взметчик, pads
turbator; turbulentus, seditiosus.
Взморье
Proluvies или inundatio; quam efliciunt fluvii, in mare, fretum
decurrentes.
Взмостить
. Tabulatum exstruere. Взмоститься, per tabultum ascendere.
Взмостились под самый купол, per tabulatum ascenderunt usque ad thalum.
Взнак
(Sl.) Supinus; retro.
Взносный
Falsus, fictus. Взносные речи, dicta falsa, ficta. Взносные деньги,
pecunia conferenda, colligenda. Взнос, criminatio falsa, obtrectatio. 2) Solutio,
pensio. В. подушных денег, pensio census in capita. Взношу, conferre, inferre.
Взносить бумагу в суд, causam suam deferre ad judicem.
Возношу
Tollere, adtollere, erigere, efferre. 2) Tollere, verbis или laudibus efferre,
prædicare. Возносить Господа, prædicare Dominum. Возносить покровителя
своего похвалами, beneficiorum auctorem laudibus efferre. 3) Producere (из
неизвестности); evebere, provebere, prоmоvere; tollere. Прeмудрость
возносить своих сынов, sapientia promovet suos filios. Возносить глас, (sl.),
vocem tollere; vocem intendere; vox ascendit. Вознести плач, (sl.), lacrimas
plurimas effundere; multo fletu prosequi. Возношусь, surgere, assurgere,
exsurgere, se tollere. Орел возносится, aquila in sublime evolat. 4) Polentem,
clarum fiori. 5) Se efferre, efferri; intumescere; animus se tollit. Возноситься
в счастии, rerum prosperitate ad vanitatem uti; secundis rebus intumescere.
Возноситься о премудрости, (sl.), sapientia efferri. Разумный человек в
счастии не возносится, prudens, sapiens secundis rebus non into mescit.
Взнузданный
Frenatus, infrenatus. Взнуздываю, frenare, infrenare. Взнуздать лошадь,
equum frenare, infrenare. Взнуздываюсь, frenari. Лошадь упряма и не дает
взнуздываться, equus pertinax neque patitur frenari.
Взойти
См. Восхожу.
Взорвание
Discussio ope pyrii pulveris incensi. Взорванный подкоп, pyrio pulvere
incenso solum discussum. Взорванное на воздух судно, navigium pulvere
nitrato incenso discussum.
Взор
Adspectus, oculorum obtutus, conjectus. Пламенный в., adspectus
flammens. Приятный, ads. gratus. 2) Facies. Воображаю твой прекрасный
взор, соgito или cogitatione mihi lingo tuam comem et blandam faciem.
Взрачный
взрачен. Spectabilis, conspicuus, decorus adspectu. Взрачность, dignitas;
nobilitas; decus. Преизрядный и взрачный конь, eximiæ magnitudinis equus.
Взрослость
Pubertas; ætas puber; anni pubertatis. Взрослый, puber (упот. об обоих
полах). Взрослая, nubilis, matura viro, marito. Делаться взрослым,
pubertatem ingredi.
Взрубание
Effractura. Взрубаю, effringere, cædendo aperire. Пол, tabulatum
effringere.
Взруд
Species munimenti или operis, quod aliquot in modum quadrati positis
junctisque trabibus constat.
Взрывaние
Discussio ope pulveris nitrati. 2) Effossio. Взрываю, discutere, rumpere.
Взорвать утес, rupem pandere. Взорвать камни порохом, saxa discutere
pulvere nitrato. Взорвать мину, terram subruere vi ignis subterranei; pulvere
pyrio incenso solum discutere. – Взрываю и возрываю, eruere; ligonibus
moliri. Взрытие земли, terra ligonibus versa. Взрытый, erutus, effossus.
Взрезание
взрезывание. Incisus. Взрезанный, incisus, præsectus. Взрезываю,
incidere, præsecare; primam partem tollere. Взрезать труп, corpus mortui
incidere. Взрезываюсь, incidi, præsecari.
Взъерошенный
Horridus, hirsutus. Волосы, capilli horridi, hirsuti. Взъерошивание,
sublatio, erectio. Взъерошить, perturbare, lacerare. Кто тебе взъерошил
волосы? qui perturbavit tuos capillos? Взъерошиться, horrere, stare. Как у
тебя волосы взъерошились! vide, ut capilli tui perturbati sunt. Кабан
взъерошится, когда он сердит, setæ арrо irato horrent.
Взъезд
. Aditus, ascensus. В. крутой, ascensus præruptus, præceps. Взъезжание,
evectio. Взъезжаю, evehi. Он взъехал на гору, in montem evectus est.
Взывание
Vocatus; rogatio, rogatus. 2) Invocatio (в поэме). Взываю, clamare,
invocare. 3) Vociferari, clamare.
Взыграти
-гратися. Gaudio exsilire.
Взысканец
Gratiosus apud aliquem, alterius fayore tutus. Взыскание, certatio,
inquisitio, disquisito, accurata et diligens consideratio. 2) Exactio. Определено
учинить взыскание с неплативших подушные деньги, constitutum est
exigere census in capita nondum pensos. 3) Ratio, quam quis reddere jubetur.
Когда вы неисправны в вашем деле, он может делать на вас, с вас
взыскание, si in rebus tuis non es diligens, jubeberis rationem reddere.
Взысканный, exactus. Взысканные с должников деньги, pecuniæ exactæ a
debitoribus; nomina exacta a debitoribus. – Взыскатель, curator, cognitor,
quæsitor. Взыскательный, officiorum molestus exactor. Взыс. начальник,
præfectus severus. Взыскаться, incipere quærere, inquirere perquirere. Вы
ушли не сказавшись, мы все вас взыскались, quoniam nihil præfatus abiisti,
nos omnes te perquirebamus. Взыскивание, см. взыскание. Взыскиваю, (sl.)
взыскую, quærere, inquirere, (sign. obs.). 4) С кого что, exigere, cogere,
apellare quem de aliqua re. Заимодавец взыскал с меня сполна все деньги,
creditor omnia sua nomina a me exegit. С него взыскали пеню, appellatus est
de pecunia irrogata. 5) На ком что, jubere aliquem rationem reddere. Взыскать
крове, (sl.), jubere rationem reddere sanguinis injuste fusi. Начальник этот
строго взыскивает на подданных, hic præfectus est severus officiorum
exactor. Взыскиваюсь, взыскуюсь, quæri, perquiri. 6) Exigi, cogi. С него
взыскиваются недоимки, reliqua, residua ab eo exiguntur,, apellatur de
residuis. Взыск, judicialis exactio. У казначея не находится на лицо сто
рублей, и по тому определено учинить с него взыск оных, custodi ærаrii
desunt centum rublones, et hanc ob causam constitutum est apellare eum de
pecunia solvenda.
Взятие
-ье. Sumptio. В. города сопряжено было со многими бедствиями, urbis
expugnatio conjuncta erat multis taboribus, ærumnis, difficultatibus. В. кого
под стражу, comprehensio. В. на откуп, conductio, redemtio. – Взятка, scida
capta. – Взятки, reditus incerti, extraordinarii. Закон запрещает судьям брать
взятки, lex vetat judices ex censu homines spectare, или reditus incertus
respicere, или reditibus incertis consulere. Взятый, sumtus, acceptus. Взятая
книга на прочтение, liber ad legendum sumtus. 2) Expugnatus. Город взят
приступом, urbs vi oppugnata. Изобличенный в насильственных взятках,
repеtundarum convictus. Воздерживаться от взяток, a capiendis muneribus
temperare.
Видальщина
. Res nota. Эта в. не стоит того, чтобы много говорить об ней, de re tam
nota non est operæ pretium multum loqui. Виданный, visus. Виданное ли это
дело? num huic rei similem unquam vidisti? Видаю, sæpe, sæpenumero,
multoties videre. Когда ни бываю в этом доме, всегда много людей видаю,
quotiescunque apud eum sum, toties magnam hominum multitudinem video. –
Видаюсь, sæpe sese videre. Видимо, plane, manifesto, evidenter. Видимость,
ratio adspectabilis. Видимый, adspectabilis, conspicuus; oculis subjectus; quod
cerni potest; quod adspectu sentitur. Быть видимым, cerni oculis, или одно
cerni; cadere или venire sub aspectum, или sub oculorum adspectum, или sub
oculos; cadere in conspectum; incurrere in oculos, conspici, apparere. Делать
видимым, subjicere oculis; daro in conspectum; subiicere sub oculos, sub
aspectum. Делаться видимым, in conspectum dari. Видимо, oculorum judicio;
ita ut res sensum moveat, sensu percipiatur. Видимое, quæ oculis cernimus,
quæ sub oculos cadunt, res oculis subjectæ. Видимый мир, mundus, quem
cernimus. По-видимому, quæ nunc est rerum facies. По всему видимому,
quantum perspicere licet. 2) Manifestus, evidens, perspicuus. Видимая беда,
periculum manifestum. Видимые признаки, expressa indicia. Видимые
следы, expressa vestigia. Быть видимым, ante oculos positum esse, in promtu
esse; patere; apparere, manifestum, promtum esse. – Видкий, видок, decorus
ab adspectu; spectabilis; speciosus. – Видно, в. и без свечи, etiam sine
accensa candela lucidum est. 3) Apparet; manifestum est; Видно, что он не
будет, probabile est, eum non venturum. По лицу его видно, vultus ejus
declarat. Видно по его глазам, ex oculis ejus intelligo. Сколько из
написанного видно, quod litteris exstat. Через это, из этого видно, id
indicium est. Видно, что меня обмануть хочет, id indicium est, eum me
decipere velle. По глазам видно, что он виноват, ejus vultu scelus proditur.
Очень видно, что его господин человек бедный, apparet servum hunc esse
domini pauperis. – Видный, виден, manifestus, apertus, patens. Видное дело,
что вы виноваты, apparet, in oculos incurrit, te in culpa esse, te culpam
sustinere. Быть виднее других, eminere, præeminere, supereminere. – Видок,
qui bene, acriter videt (plerumque ironice usurpatur). Ай видок! scilicet bene,
acutum vides! 4) Testis. Что ты запираешься? на это есть видоки, quid negas,
quid inficiaris tam diu? sunt enim testes. – Вид, facies, os. Благ видом,
formosus. 5) Similitudo, imago. Родить сына по виду своему, gignere filium
sibi imagine similem. 6) Vultus, os. Принять важный вид, vultum componere.
Принять серьезный в., vultum adducere; vultus severos induere (Mart.). У
кого вид приятный, est ipsi suavissima oris facies. Иметь дурной вид, esse
facie improba, forma mala. Судя по виду, почтешь его человеком честным,
cum faciem videas, videtur esse quantivis pretii. Принять что с веселым
видом, læto vultu aliquid excipere. Делая при чем хороший вид, bellus fero
aliquid fronte ас vultu (Cic. ad att. V. 10). Показывать, принимать ученый
вид, eruditionis speciem præ se ferre. Он нас принял с холодиым видом,
frigide nos excepit. 7) Species. По виду, specie, in speciem; in frontem. Иметь
вид, speciem рræ se ferre. С таким страшным видом, как нельзя больше,
vultu adeo modesto, ut nihil supra. С виду показываться островом, speciem
insulæ præbere. – Казать кому ласковый вид, bono vultu adspicere. Суровый,
oculis intestis conspicere; ægris oculis adspicere. – Принять печальный вид,
os ad mœstitiam flectere. По виду должно быть войне, bellum imminere
videtur. Пo всему виду, quantum perspicere licet. Придать дому лучший вид,
meliorem addere faciem ædibus; domns speciem insigniter augere. 8) Apocha,
syngraphus; diploma. Взять себе вид, syngraphum sumere. У всякого
проезжего спрашивают вид, de quovis locum transeunte quæritur syngraphus.
9) Genus, species. Разные виды мрамора, sunt variæ, diversæ marmoris
species. 10) В виду быть, in conspectu esse. Терять из виду, e conspectu
amittere. С этого замка видна вся страна, hæc arx habet sibi subjectam totam
regionem. – Низ был собой виднее всех, ante omnia corpora Nisus eminebat
(Virg.). Терять берег из виду, е conspectu terræ auferri. Heприятeльcкий
корабль был у нас долго в виду, а потом ушел из виду, navigium hostile diu
oculis obversabatur et post e conspectu ablatum est. 11) Simulatio. Под видом
оказания услуги, officii simulatione. – Изменить, выдать под видом дружбы,
per amicitiæ simulationem prodere. Делать вид, что согласны, vultu assentire.
Неприятель показывал вид, будто хочет объявить нам войну, hostis nobis
bellum inferre simulavit. Это все только для виду, еа omnia ostentui esse
credo. Что имеет только один вид, не может длиться долго, nihil simulatum
potest esse diuturnum, – Видениe, visus, spectatio. 12) Adspectus, conspectus,
facies. Добру быть видением, forma esse honesta et liberali. 13) Species,
species oblata visum. Ему было видение во cне, ipsi dormienti species objecta
est. Видение ночное, species oblata per noctem. Видения имеющего
случиться беспокоили дух Дариев и во сне, anxium de instantibus curis
agitabant etiam per somnum species imminentium rerum. Глаза издали видят
терние и стремнины, oculi longe prospiciunt spinas et præcipitia. Видеть о
себе чье попечение, sui rationem habitam videre. Что я видел! ах я бедный!
Quæ vidi! væ misero mihi! В человеке нет ничего виднее (превосходнее)
ума, in homine nihil est ingenio præstantius.
Вижжу
См. Визжу.
Вижу
== имею зрительную силу. Videre, cernere; oculis cernere. Хорошо,
зорко видеть, hene acriter videre. Hе далеко видеть, parum prospicere; oculi
prospiciunt. Сколько глаза мои видятъ вдаль, quantum oculi prospiciunt.
Хорошо ли я вижу? satin ego oculis plane video? Если я хорошо вижу, si satis
cerno. Было так пасмурно, темно, что ничего не можно было видеть, spissæ
intenderant se nubes, ut conderent lucem. За туманом едва можно видеть
реки, почти не видны реки, caligant amnes. Как остолбенелый, ничего не
вижу, ничего не слышу, nес oculis, nес auribus consto; neque oculis, neque
auribus competo; plane obstupefactus, stupore oppressus. Co сна не хорошо
видеть, caligant oculi ex somno. Убежал так скоро, что мы не могли видеть,
citius avolavit, quam ut eum oculis prosequi possemus. He хорошо видеть,
videre quasi per nebulam. Я вижу менее этим, нежели другим глазом, isto
ego oculo minus utor. Видеть издали, eminus videre. Видеть изблизи, e
propinquo videre. Это так мелко, что едва видеть можно, tanta rei tenuitas
est, ut aciem fugiat. Позволить кому видеть, videndi potestatem alicui facere.
С этого места можно видеть море, hic locus despectat mare. 2) Videre,
animadvertere, intelligere, cognoscere, perspicere. Видеть что умом, aliquid
animo videre. Далее видеть, plus videre; altius perspicere. Видеть что по
глазам, ex oculis alicujus aliquid intelligere. Видеть что зрелым умом,
спокойным духом, rem mente iiquida videre. Я очень вижу, что мне надобно
делать, jam instructa mihi sunt consilia omnia (Теr.). По телодвижению вижу,
что ты скажешь в ответ, е gestu intelligo, quid respondeas. Он сам видит, что
разоряется, prudens ad interitum ruit. Из этого видно, per id elucet. He видеть
такого, что очень ясно и очевидно, quæ sunt plana, minime videre, neque
intelligere. Я ничего не вижу, что тутъ делается, quid- >quid agitur, mihi
tenebrae sunt. Я не вижу, чего могу надеяться, quid sperem, non dispicio.
Твое дело видеть, что делать, quod efficias, tui consilii est. Teбе не
достанется видеть, как я себя веду, потому что от тебя не завишу, in me
nihil tibi juris competit. – Вижусь, se invicem intervisere. Я постараюсь с
ним увидеться, quæram occasionem sermonem cum eo conferendi. Мы уже
давно не видались, jam diu est, cum nos alter alterum non vidimus. He
видеться ни с кем, вести жизнь одинокую, vitam segregem agere. Видеться
== платить друг другу визиты, se invicem intervisere; core inter se. С
нетерпеливостью желать видеться с кем, desiderium alicujus impatienter
ferre. Они не видятся, не хороши один с другим, gerunt inter se simultates;
inter so dissident atque discordant. He позволять видеться с собой, aditum
petentibus conveniendi non dare. 3) Somniare; dormientem videre aliquid
animo, videre aliquid in somnis. Виделось мне, будто я ехал в карете, vidi in
somnis me rheda vectum esse.
Визгливый
Plorator; clamosus; propensus ad ejulandum или plorandum, напр. рuer.
Визгун, визгунья, qui facile os distorquet ad plorandum, propensus ad
plorandum. Визг, визжание, ejulatio, ejulatus, gemitus. Визжу, ejulare,
gemere, lamentari. Собака визжитъ, canis ululat.
Визирь
. Militiæ Turcicæ præfectus. Верховный, summus m. Turc. Præfectus.
Вилки
Fuscina, furca. Есть вилкой, in edendo fuscina uti. 2) Os pectorale
animalium. Вилочка, fuscinula.
Вилкóвый
Ad caput brassicæ pertinens. Вилóк, caput brassicó.
Вилочный
Ad fuscinam pertinens. В. черенок, manubrium fuscinæ. Вилы, furca,
furcilla, merga. В. сенные, furca fœnaria. В. навозные, furca.
Вилый
-ая капуста. Brassica capitata.
Виляю
Vitare, declinare, tergiversari. Вильнуть в сторону, aliquo secedere,
declinare. 2) Per m. tergiversari, de verticula quærere. Сколько тебе ни
вилять, а худа не миновать, quantumvis tergiverseris, malum non effugies. He
надобно вилять, но прямой дорогой идти, non tergiversandum, sed
simpliciter, aperte agendum est.
Вина
Causa, fons, origo, principium; auctor; effector. Бог есть вина всяческих,
Deus est auctor omnium rerum. Первородный грех есть вина всех зол,
peccatum originale, vitiositas innata, pravitas innata est fons omnium
malorum. 2) Culpa, noxa, noxia (res); crimen. Это моя в., mea culpa est. Это
совершенно моя вина, culpa mea propria est. Навлекать на себя вину, facinus
in se admittere. Отклонять от себя вину, culpam a se аmoverе. Слагать на
кого вину, culpam in aliquem conferre, transferre, culpam attribuere, assignare
alicui. Учинить вину, culpam merere, committere. Вины приносить, (sl.),
culpam assignare; culpa onerare. 3) Ansa alicujus rei или ad aliquid. Даять
вину кому ради чего, (sl.), locum dаrе alicui rei или ad aliquid. Вина состоит
в нем, is est in culpa; culpa est penes eum (Ter.).
Винарский
(Sl.). Vinitoris, vindemitoris, ad eum pertinens. Винарь, (sl.), vinitor,
vindemitor.
Винительный падеж
С. accusativus.
Винная ягода
Ficus arida. Cемечки винных ягод, fici grana. Тучные винные ягоды,
caricæ pingues. Винный, касающийся до винн. яг., ficarius.
Винница
См. Винокурня.
Винничина
(Sl.) Uva passa. Винничие, (sl.), vitis. Винничница, torcular; torculum;
prelum.
Винновый
туз. Prima scida macularum nigrarum.
Винный камень
Tartarus (у новв. (медд.).
Винный
Vinarius. Погреб, cella vinaria; apotheca vini; taberna vinaria. В. бочка,
dolium vinarium. В. боченок, doliolum vinarium. Винный roрод, vinaria.
Винный запас, copia vini. В. насос, sypho vinarius. Винные дрожжи, fæx
vini; fæces vini. B. чан, forus vinarius; a пo другим, forum vinarium. Кладки,
на коих бочки с вином в погребах стоят, seria vinaria. Винная мера, mensura
мinaria. b) Винная кислость, sapor vini subacidus; sapor vinosus. Винный
запах, odor vinosus; anhelitus vini (о человеке, у которого изо рта пахнет
вином). Винное пятно, macula vino facta. – В. кружка, urceus vinarius.
Винного цвета, vini colorem habens, referens; vini colore. Винный уксус,
acetum e vino или у древв. одно acetum. Винн. спирт, spiritus vini (у новв.).
– Вино, винцо, vinum; vappa (прокислое) posca (виноградное кислое,
которое часто мешали с водой и пили). Свежее, старое вино, vinum recens,
vetus. Белое, красное, vinum album, rubrum. В. имеюющее кисловяжущий
вкус, vinum durum, austerum, asperum. Крепкое, слабое, vinum validum,
inbecillum. Заплесневелое, v. vapidum, mucidum. Которое не долго стоит,
скоро портится, v. fugiens. Разведенное водой, v. dilutum. Развести вино
водой, frangere vim vini. Чистое, несмешанное, vinum merum или одно
merum. В. менее смешанное, v. meracius. В. Вкусное, v. probi gustus. В.
киснет, окисает, vinum acet. Плесневеет, vinum mucet. Достать кому из
бочки вина, vinum alicui promere. Погреб с вином, horreum vini. В. бьет в
голову, vinum tentat caput. Пить слишком много вина, largiore vino uti.
Напиться вина, vino se obruere. Разгорячиться от вина, vino incalescere.
Питье вина, potatio vini; vinum. Хмель, от вина, crapula е vino contracta. За
вином, за стаканами, in vino, per vinum; inter scyphos, inter pocula.
Шататься, ex vino vacillare. Бутылка на вино, laguncula vinaria. Посуда на
вино, vas vinarium, œnophorum. Маленький сосудец на вино, vasculum
vinarium. 2) Vinum adustum. Сидеть, гнать вино, siceram decoquere.
Хлебенная похлебка из вина, intrita panis е vino. Подать на вино, vectigal in
vinum impositum; vectigal e vino; portorium vini. Если оно куда привозится.
– Десятина с вина, decima vini, uvarum. Обман со стороны пошлины,
платимой с вина, crimen vinarium.
Виноватый
виноват. Noxius, sons. Быть виноватому, in culpa esse, culpam sustinere.
Виноват! deprecor, ut hoc mihi condones! – Виновник, auctor, molitor.
Родителей, яко виновников нашего бытия, мы должны почитать, раrentes,
quibus debemus vitam, colendi sunt. Он в. моего счастья, auctor meæ fortunæ,
meæ salutis. В. рода, племени, auctor generis, stirpis. Он сам в. своего
счастия, сам составил себe сч., ipse sibi fortunam finxit. В. предприятия,
auctor rei faciendæ. Главный в. преступления, sceleris architectus. В.
мятежа, seditionis stimulator et concitator. Виновница, auctor; parens. –
Виновный, виновен, noxius, sons, qui est in culpa. Быть виновну в заговоре,
noxium conjurationis esse. Сделаться в чем виновным, culpam rei in se
admittere, culpam contrahere, committere. Сделаться вин. в каком
преступлении, scelere se devincere, se obstringere, se obligare, adstringi.
Объявить кого виновным, noxium aliquem indicare. He быть в., vacare,
carere culpa; insontem esse; culpa alicujus rei a me abest. Наказывать
виновных, sontes punire. 2) Auctor, parens princeps. Виновен cпaceния
вечного, (sl.), auctor æternæ salutis.
Виноградарь
Vinitor, vindeniator; vitium cultor. Виноградный, ad vinetum, pertinens.
Завести виноградные сады, vinetum instituere, ponere; vineam instituere.
Окопать винные сады, vineam circumfodere. В. сады больше стóят, нежели
сколько приносят, vinea sumtu fructus devorat. Виноградный лист, vitis
folium; folium vitigineum; pampinus. Из виноградных листьев, pampineus.
Виноградная кисть, racemus. Виноградная ягода, acinus vinaceus, acinus;
acinum. В. шелуха, vinaceum. Зерна в виноградинах, nucleus acini,
vinaceum. Ножка у виноградины, vinaceorum pes. Виноградные цветки, flos
vitis. Виногр. отводок, черенок, propago vitis; malleolus vitis (без корня),
vivi radix vitis (с корнем), Сажать виноградные лозы, vites serere, ponere;
vinum, vineam serere. Прививать в. лозу, vitem inserere. Обрезывать, vitem
putare. Подпирать тычинками, vitem palare. Лоза пускает много ветвей,
vitis silvescit sarmentis. Вьется туда и сюда, vitis multiplici et erratico lapsu
serpit. В. лоза держится своими вилочками и поднимается, vitis claviculis
adminiculata se erigit. Подпорка для виноградной лозы, clavicula; capreolus.
Виноградн. гóры, montes vinearii; monies vitiferi. Страна, где растет
виноград, regio vineatis; regio vitifera, vitibus ferax. Решетины, шпалерник,
к которому привязывают виноград, м.б. adminicula vitium; cantherius
vinarius, pergula (с лозой к нему привязанной). Виноградный отводок,
tradux. Лоза виноградная переросла себя, vitis evagatur in luxuriam.
Виноградное дерево, лозник, lignum vitium. Земля, на коей виноград
растет, collis vitifer, vinearius; collis vitibus consitus. Сторож при
виноградных садах, custos vineæ. Тычинка для подпирания виноградных
лоз, pedamentum; ridica. Червь виноградный convolvulus. Пирушка,
попойка вином виноградным, convivium vinosum. Виноградные выжимки,
vinacea, orum. Погода приятная для виноградных лоз, tempestas vitibus
opportuna или ad uvas maturandas idonea. 2) Ex uvis factus.
Виноградоделaние
виноградоделиe, cultura vitium.
Виноградособирание
Vindemia; vindemiarum festiva; feriæ vindemiales. Скудное, умеренное,
vindemia gracilis. Собирать виноград, vindemiam facere, metere, vindemias
colligere, vindemiare. С приб. и без прибавл. слов, uvas, vinum. Посуда для
винособирания, vasa vindemiatoria. 2) Теmpus, quo fit vindemia.
Виноградособиратель, vindemiator; vindemitor.
Виноград
Vilis. Окопать виноград, vitem circumfodere. Ходить за виноградом,
vitem colore. Усы, плети винограда, palmes; pampinus. Кадка, в коей
виноград на давильню носятъ, lаcus vinarius, l. videmiatorius. 2) Uva; uva
passa (изюм), Урожай винограда, annus vini ferax. Виногр. наливается,
обкрашивается, uva varia fieri cœpit. B. зреет от солнца, uva a sole mitescit.
В., когда поспеет, сладок, uva maturata dulcescit. Вялить в. на солнце, uvas
in sole pandere.
Винокурение
Coctio siceræ. Винокуренный, винокурный, ad cocturam siceræ
pertinens. Вин. завод, officina siсеræ coquendæ, qua vinum adustum coquitur.
В. казáн, ahenum siceræ coquendæ. Винокурня, locus, ubi sicera decoquitur.
Винокур, siceræ coctor.
Винопийца
Potator vini.
Винопродавец
Vinarius.
Винословие
Causa, ratio, argumentum. Винословный, causalis. Союз, conjunctio
causalis, causam indicans.
Виночерпец
-черпица. Poculum vinarium. Виночерпий, (sl.), qui pocula ministrat;
pincerna; pocillator.
Винтовальня
(железная доска, в коей шурупы вырезывают). Lamina е chalybe
multiforis ducendo in fila metalla accomodata.
Винтовка
-товочка. Telum pyrobolum, cujus fistula habet insculptos canaliculos.
Винтовый
Ad meatum cochleæ pertinens. Винтовые нарезы, meatus cochleæ.
Винтую
Vagari, discurrere; a latere иди a lateribus in hostem incurrere. Наездники
в виду войска долго винтовали, excursores diu in conspectu exercitus
discurrebant.
Винт
Cochlea. Винток, parva cochlea. Винчу, volvere, torquere, versare
cochleam; cochlea torquenda adstringere.
Вины
Scidæ macularum nigrarum.
Виню
Accusare, incusare; aliquem in re culpare; crimini dare; vitio vertere;
vituperare; reprehendere. He виню его, это сделано неумышленно, noli eum
vituperare, accusare, hoc inconsulto fecit. В чем меня винят, в том я не
виноват, quod me accusant, sum extra culpam. Винюсь, fateri, confiteri. He
виниться, celare, infitiari, infitias ire. Винись скорее, чтобы тебе не было
хуже, fatere citius aperte, noli celare amplius ne contrahas tibi majus malum,
ne res pejorem exitum habeat. Винить кого в великой строгости, aliquem
insimularo durum.
Вира
(V. obs.) Mulcta; pœna pecuniaria. Вирник, qui mulctam colligit.
Вирный, ad mulctam pertinens.
Вирша
Versus.
Вирилл
Beryllus.
Висла
Vistula.
Вислоухий
Auritus. В. осел, asinus auritus. 2) Per m. segnis, lentus; somnolentus.
Этого вислоухого куда ни пошли, не скоро дождешься, quocunque vis mittas
istum segnem hominem, nunquam cito redibit.
Вислый
Dependens. Вислый потолок, lacunar dependens, cadens.
Висмут
Bismuthum. Висмутовый, bismuthicus.
Висну
Alterius lateri affixum esse. Этот ребенок беспрерывно на матери
виснет, hie puerulus matris a latere nunquam discedit.
Високосный
Intercalaris. Високос, annus intercalaris. Прошлого года был високос,
annum anteactum или finitum habuimus intercalarem.
Височный
Temporalis. -сочная кость, os temporale. Височные щипцы, calamistrum
serviens crispando cincinno frontali.
Висулька
Ornamentum modici pretii pendulum, appendix; modici pretii gemma. В.
на цепочке, gemma modici pretii catenulæ appensa. 2) Stria, glacies pendens.
Висилица
. Patibulum. Умереть на висилице, suspendio vitam finire.
Висилка
Baculus suspensus tomice vestimentis affigendis.
Висельник
Patibulatus; suspendiosus, suspendio interemtus. Веревка висельника,
laqueus suspendiosi. 2) Laqueo, patibuli dignus. Висельница, patibulata. 3)
Laqueo digna. – Висение тучи над горой, nubes pendens super montem. –
Висячий, pensilis, pendens. Висячие сады, horti pensiles. Висячий замок,
sera pensilis. Запереть висячим замком, sera pensili firmare.
Виталище
Receptaculum; sedes; perfugium, refugium; receptus. 2) Cubile;
latibulum.
Витальница
. Deversorium.
Витаю
Devertere; deverti; habitare. 2) De avibus ramis arboris insidere; in arbore
sedere, considere.
Витвина
Virga, ferula, vimen. ВИТЕЙКА. Particula contorti fili ærei. BИТИЕ,
витье. Nexus, plexus.
Витиeвaтo
Facunde, diserte, eloquenter. Витиеватость, facundia; vis dicendi, vis
oratoria. Витиеватый, -ват, oratorius, disertus. Витийский, oratoris proprius.
Витийственный и ветийственный, oratorius, facundus, disertus, magnam vim
dicendi habens. Витийст. речь, disertissima oratio. Витийст. пapeниe, elatio
oratoris. Витийст. письмо, красноречиво написанное, disertæ litteræ.
Витийство и ветийство, facundia; facultas dicendi, eloquentia. В.
Демосфеново, Цицероново, eloquentia Demosthenis, Ciceronis. Цицерон
отец витийства и Латинской словесности, Cicero facundiæ Latinarumquo
litterarum parens. В. превосходное, более нежели человеческое, divinitas.
Живое, eloquentiæ vigor. – Вития или ветия, orator, dicendi artifex
(упражнявшийся, искусный). Быть первым витией, primum или principem
inter oratores locum obtinere. Быть совершенным в., perfectum esse in
dicendo; oratorem perfectum esse. Родиться витией, a natura ad dicendum
instructum esse; nasci oratorem. Встать, как витии, surgere ad dicendum;
initium facere dicendi.
Витушка
-шечка. Species operis pistorii. – Витый, tortus, contortus. Витые
веревки, funes torti.
Вить
Это нам столько же бесчестно, сколько вам не делать того, чему нас
теперь учили, nam id nobis tam flagitium est quam illa non facere vobis quæ
modo dicta (Теr.).
Витязев
Viri beilo fortis proprius. Витязь, vir fortis, fortissimus; heros. B.
Велизарий, heros Belisarius.
Вихаю
Movere, commovore, mobilitare (Gell.).
Вихляю
Lente incedere; lento gressu incedere.
Вихорище
Magnus, vehemens turbo. Вихорный, plenus turbinum. Вихорь, вихрь,
(sl. вихорь), turbo. Вихорок, lenis turbo. Вихрем, in modum turbinis, ut turbo.
Вихóр
вихорок. Vertex; (capitis); juba, crista, cirrus. Взять за вихор,
comprehendere aliquem; in crinem involare.
Вица или вичка
. Virga, quæ ad navigia firmanda adhibetur, или qua navigia vel scaphæ
firmantur.
Вице-адмирал
. Propræfectus classis.
Вицеканцлер
Procancellarius.
Вице-консул
. Proconsul.
Вицерой
Prorex.
Вишенник и вишняк
Locus cerasis consitus. Вишенный, cerasi, cerasinus. Вишенное дерево,
cerasus. В. смола, gummi. В. цвет, flos cerasorum. Вишенного цвета,
cerasinus. В. косточка, os cerasi. В. сок, sapa cerasina (у новв.). В. вода,
liquor cerasinus. В. вино, sapa cerasina vino temperata. Вишня, cerasus и
cerasum. Сладкие вишни, dulces cerasi. Вишня белая, см. черешня. В.
озимая, cerasum duracinum. Темная, с. actium или actianum. Лесная, с.
sylvestre. Кислая, cer. acidum. – Вишня бешеная, atropa belladonna. Вишня
Корнелиева, см. Глох.
Вишу
Pendere, dependere. Висеть на тесьме, pendere ex fascia. В. на дереве,
pendere ex arbore, in arbore. Висеть на плече или с плеча, pendere ab
humero. Висеть ногами, pend. per pedes, В. боком с острых камней, latere
saxis asperis pendere. Тысяча щитов висит на нем, mille scuta, mille clypei
pendent ex eo. 2) Pendere ab, ex, de, in aliqua re; dependere de, ex aliqua re;
или од. твор. п. In s. ser.: pendere, continerr. На сих двух заповедях весь
закон и пророцы висят, ab his duobus præceptis pendent lex et prophetæ, или
his duobus præceptis continetur lex et libri prophetarum. 3) Pendere,
impendere, Облака висят на воздухе, nubes pendent in aëre. Орел висит на
воздухе, librat se in aëre aquila. Дождь, туча висит, pluvia, nubes impendet,
imminet. Меч висел с плафона над головой, gladius demissus est е lacunari.
Беда висит над головой, imminet periculum. 4) Superpendere, ad
perpendiculum non esse. Потолок висит, tectum cubiculi prominet, projicitur.
Дерево висит над pекой, arbor fluvio imminet. Скала висящая над морем,
saxum in mare procurrens. 5) Adhærere alicui rei, cohærere cum aliqua re.
Пиявица висит нa коже, sanguisuga cuti adhæret. Жизнь его висит на
ниточке, ejus vita tenui filo pendet; vita ejus in summo discrimine versatur,
pendet perlevi momento, pendet a filo tenuissimo. Берегись еще раз
простудиться, ты и так висишь на ниточке, cave, ne labaris iterum, jam vita
tua tenui pendet filo,jam committis te periculo morti.
Виение
Nexus (coronarum), glomeratio (filorum).
Виография
Descriptio vitæ; biographia. Виограф, vitarum scriptor; descriptor vitæ.
Виолетовый
(фиолетовый). Violaceus. Цвет, color violaceus. Виолетовая лента, tænia
violacea.
Виолинист
Violinicem. Прекрасный в., perfectus et absolutus violinicen.
Виолончель
Tetrachordum grave minoris modi.
Вию
См. Вью, вьюсь.
Вкапывание
Infossio, defossus. Вкапываю, infodere, defodere. Вкопать в землю,
defodere in terram. Вкапываюсь, infodi, defodi. Тела вкапываются в землю,
infodiuntur corpora terræ.
Вкатывание
вкачивание. Promotio. Вкатываю, provolvere, promovere. Бочки в
погреб, provolvere dolia in cellam. 2) Vulg. ser.: sumtui esse; sumtum afferre;
damnum alicui inferre, adferre, importare. Вкатать кого в побои, alicui
verbera injungere. Вкаченный, provolutus, promotus. Вкачиваю, provolvere,
promovere. Вкатить камень в яму, saxum in fossam provolvere.
Вкидывание
Injectio. Вкидываю, injicere (intro jacere, conjicere, mittere), immittere.
Вкинуть в окошко, per fenestram injicere.
Вкладка
Impositio. Вкладный, quod imponi, inseri potest.
Вкладчик
Dator, largitor. Поновить что в церкви на деньги вкладчиков, reficere
quædam in templo pecunia a largitoribus oblata. Вклад, donum templo vel
cœnobio oblatum. Ограбить капища и храмы богов, наполненные вкладами,
fana templaque Deum donis referta expilare. Bклaдывaниe, impositio.
Вкладываю, imponere, inserere. Вложить шпагу, gladium condere in vaginam.
Вкласть кирпичи в cтену, lateres muro inserere. Покладите это в карман,
demitte in crumenam; omnia in sinum cougere. Вкладываюсь, imponi, intrare,
inire. Все белье в этот сундук не вкладывается, omnia lintea riscus non саpit.
Украсить храмы богов богатыми вкладами, ædes sacras opulentissimis donis
adornare.
Вклеение и вклеивaниe
м. выр. глаг. Вклеенный, glutine insertus. Вклеенные листы в книге,
folia librо glutine inserta. Вклеиваю, glutine inserere. Вклеить выдранные
листы в книгу, folia exscissa, excisa glutine inserere libro. Вклейка,
заплатить переплетчику за вклейку листов в книгу, solvere pecuniam
bibliopego pro foliis libro glutine inserendis. 2) Insertum glutine. Вк. в столе
видна, pars mensæ glutine inserta apparet, conspicitur.
Вклепываюсь
. Rem alienam tanquam sibi propriam arrogare, assumere, vindicare.
Вклепаться в чужого человека, errare in homine alieno. Вклепаться в какую
вещь, errare in re aliena, rem alienam arrogare tanquam sibi propriam.
Вкликаю
вкликиваю. Intro vocare. Он меня вкликнул в горницу, vocavit me intro
in diætam.
Включаю
Includere, inserere; interserere, interponere; addere. Включить статью в
договор, fœderi conditionem addere. Надобно вам включить это в ваше
письмо, hæc tuis litteris interponenda sunt. Включить кого в число друзей
своих, aliquem numerare in suis amicis или inter suos amicos; habere in
numero suorum amicorum. Включить кого в свою молитву, complecti
aliquem suis precationibus; meminisse alicujus in precationibus adhibendis. Он
включает в молитву свою и моих родителей, рrеcatur ad Deum, adjectis,
comprehensis etiam parentibus meis. Включить кого в союз, fœderi
adscribere. Включая, adnumerato, adnumeratis. Нас было десять человек,
включая в том числе детей, nos decem eramus, adnumeratis liberis nostris. В.
и тебя, tecum. Включениe, inclusio, immissio, insertio. Включенный,
inclusus, insertus. Включенный молитву, comprehensus precationibus. В. В
союз, adscriptus fœderi.
Вкованный
. Catenis constrictus. Он вкован, catenæ ei injectæ sunt.
Вковеркиваю
Male, confuse, perturbate injicere, imponere. Вковеркать в сундук
платье, vestimenta in riscum permiste ingerere.
Вковываю
Injicere catenas.
Вколачивание
Adactio, fistucatio. Вколачиваю, adigere; defigere, infigere, fistuca
adigere, fistucare. Вколотить гвоздь в стену, clavum muro adigere. Вк. клин,
cuneum adigere. Вколачивать сваи, sublicas agere. Вколоченный adactus,
defixus, infixus, fistuca adactus, fistucatus. Вколоченные сваи, sublicæ actæ.
Вкомкать
. Comprimentem ingerere, Вкомкать платье в сундук, vestimenta
comprimentem ingerere. Вкопание, вкопка, infossio, defossus. Вкопанный,
infossus, defossus. Вкопанный столб, palus terræ infixus; per m. in vita
comm.: стоит как вкопаный, placidus immobilisque stat; ut attonitus adstat.
Вкopeнeниe
Impressio. Через в. этих правил, his præceptis animo imprimendis,
Вкорененный, impressus animo, insculptus, inculcatus. Вкорененные мысли,
cogitationes animo impressæ. Вкореняю, imprimere animo; infigere animo;
insculpere; inculcare; instillare rem alicui; imbuere aliquem re. Вкоренить в
сердце страх Божий, imbuere aliquem timore Dei. В. в ком отвращение к
порокам, incutere alicui odium vitiorum. Вкоренить в ком дурные мнения,
рrаvas opiniones in alicujus animum infundere. Вкореняюсь, radicescere,
radicari; radices agere, facere. Дерево еще не вкоренилось, arbor nondum
radices egit. Это pacтениe глубоко вкоренилось, hæc planta altas radices egit.
Это дерево глубоко вкоренилось, radices arboris altius descenderunt. 2) Per
m. inveterascere, insidere, confirmari. Зло с каждым днем вкореняется,
malum quotidie corroboratur. Если страсть эта однажды вкоренится в
сердце, то и пр., hæc libido si semel inveteraverit. He надобно допускать
вкореняться дурным мнениям, pravæ opiniones non sunt fovendæ, alendæ.
Вкоренившийся, radicatus; quod radices egit; inveteratus, confirmatus,
penitus, insitus. Вкоренившееся мнениe, opinio penitus insita.
Вкоренившееся зло, malum inveteratum. Вкоренившаяся болезнь, morbus
tenax. Вк. порок, vitium penitus defixum et hærens. Вкоренившаяся
ненависть, odium penitus insitum.
Вкрадчивый
-чив. Blandus. Вкрадываюсь, clam intrare; furtim ingredi. Вор вкрался в
дом, fur clam intravit domum. 2) Вкрасться в кого, gratiam alicujus sibi
parare; blanditiis et assentationibus alicujus gratiam aucupari, или in alicujus
familiaritatem se immergere, или in alicujus consuetudinem se immergere;
benevolentiam alicujus sibi adjungere. Он во всякого вкрадывается, apud
omnes insinuat se; in mentem uniuscujusque influit. 3) Subrepere, sensim
invalescere, increbrescere. Пороки вкрадываются, vitia subrepunt. Вкрались в
книгу несколько ошибок, aliquot errores in librum sensim inducti sunt.
Вкрались злоупотребления, abusus sensim inducti sunt.
Вкраиваю
Apte inserere ut segmentum.
Вкратце
Paucis; breviter. Описать что в., breviter, paucis describere.
Вкрошиваю
Interere, infriare.
Вкруг
In orbem; circumcirca; circum. Осмотреть вк. глазами области,
circumcirca regiones perspicere. Вкружок завивать волосы, comas volvere in
orbem.
Вкруте
Arctius tortus, contortus. 2) Raptim, propere, festinanter. Вкруте
пoворотил, raptim vertit или flexit (ad sinistram).
Вкручение
Torquendo immittere.
Вкрепление
firmatio, confirmatio. Вкрепляю, firmare, confirmare.
Вкупаюсь
Locum emere, comparare sibi. Он вкупился в госпиталь, locum sibi in
nosocomio comparavit. Вкуп, pecunia, qua emitur, comparatur locus.
Вкупе
Simul; una; conjuncte, conjunctim. Собраться вкупе, se congregare,
congregari, convenire; frequentes convenire. Жить с кем вкупе, cum aliquo
convivere.
Вкусно
Sapide. Превкусно, sapidissime. Вкусность, bonus, jucundus sapor.
Вкусный, вкусен, sapidus, boni, jucundi, suavis saporis; dulcis, sapidus (упот.
поздд.); quod libenter in os accipitur. Соус превкусный, tucetum
sapidissimum. Превкусная пища, cibus suavissimus; epularum deliciæ. Очень
вкусные плоды, fructus exquisitissimi, dulcissimi. – Вкус, sapor, gustus.
Иметь в., sapere, gustum habere. Иметь приятный вкус, jucunde sapere. Вкус
чуть слышный, sapor, sapor tardus. Терять вк., saporem amittere. Принимать
чужой вкус, alienum saporem ducere или trahere. Груши, пo своему
кисловатому вкусу, приятные, pira acidulo sapore jucunda. Кому ни-что не
по вкусу, qui nullo sapore capitur. Пища неприятного вкуса, cibi saporis
ingrati. Имеющий противный вкус, quod præstat saporem horridum. Вкус
винный, sapor vinosus или vino gustu proximus. 2) Хороший вкус, напр. в
стихах, elegantia. Стихи дурного вкуса, carmen inelegans. Со вкусом,
eleganter, venuste, commode, scite. Приготовить, сделать что со вкусом, scite
aliquid exornare. 3) Как способность вкушать, gustatus, gustus, palatium, (в
этом знач. sapor никогда не встречается). Испортить, притупить вкус,
exsurdare palatium (Ноr.) b) Способность различать хорошо изящное или
ощущать дурное, gustus, sensus. Хороший в., elegantia. Кто имеет его,
elegans. Тонкий вкус, subtile judicium. Это не по вкусу лености и неги, hæc
inimica sunt ignaviæ voluptatique. У тебя вкус не дурен, haud stulte sapis.
Верный вкус, intelligens judicium. Вкус не равен, не у всех одинаков в.,
alios alia delectant. Испорченный вкус, sensus pravus. с) Склонность к чему,
охота, voluptas, delectatio, studium. Это не по моему вкусу, non est aliquid
mei stomachi. Иметь к чему вкус, aliquid adamare; ex aliqua re voluptatem
capere. Ничего не находить пo своему вкусу, aliquid suo sensu non gustare
posse. Это пo моему вкусу, id mihi valde probatur. He иметь вкуса к учению,
к занятию, a studio abhorrere. Потерять вкус к прекрасному, rebus præclari
non amplius capi. На его вкус не скоро потрафишь, homo est fastidii
delicatissimi. На вкус всех людей не угодишь, omne ferre punctum est res
difficilis. Он потерял вкус к стихам, non amplius sentit vim carminis. Отбить
в ком вкус, охоту к философии, aliquem a studio philosophiæ abstrahere. У
него не мой вкус, мы не одного с ним вкуса, aliquis mecum non sentit. d) Rei
modus. Мебель хорошего вкуса, supellex elegans. e) Peculiaris ratio, с
прибавлением слл. quam quis in fingendis operibus sequitur. Эта картина
написана во вкусе Рафаеля, hæc pictura peculiarem Raphaëlis rationem in
pingendo sequitur. Старый вкус, peculiaris ratio, quam prisci in re
sequebantur. Новый вкус, peculiaris ratio, quam homines nostri temporis in re
sequuntur. В народном вкусе, ad delectationem popularem aptatus. Во вкусе
нашего века, temporis nostri auribus accomodatus. f) Разборчивость,
тонкость суждения, acre judicium. Человек с отличным вкусом, vir
exquisito judicio; doctus et intelligens rerum æstimator. Человек тонкого
вкуса, homo emunctæ naris. Иметь дурной, грубый вкус, rudem ас parum
intelligentem esse. По моему вкусу, pro mеа sapientia. Иметь мало вкуса,
exiguum sapere. Иметь здравый вкус, recte sapere. – Вкушаю, gustare,
degustare. Вина, degustare vinum. 4) Usu discere, cognoscere, animadvertere,
observare. 5) Sentire, sensu percipere или одно, percipere; gustare; delibare;
experiri. Еще не вкусил сладость жизни, nondum gustaverat vitæ suavitatem.
Xoчешь ли ты сам вкусить (изведать) мое блаженство, visne ipse degustare
et fortunam experiri meam? Вкушать мир, радость, frui pace, gaudio.
Вкушать удовольствие, percipere voluptatem. Вкусить смерть, experiri
mortem, mori. – Вкушение, gustatus. При вкушенш вина, in degustando vino.
Влага
Humor; humectatio. Влага из земли и моря, humor terrenus marinusque.
Cемя, упавшее на камень, от недостатка влаги, засохло, semen, quod
ceciderat in petram, defectu humoris aruit. Ноздри имеют свою влагу, nares
habent humorem.
Влагалище
Receptaculum (rerum pretiosarum), area, cista, thesaurus; crumena, loculi,
zona. 2) Vagina uteri, orificium vaginæ uteri. 3) Vagina. Вложить мечъ в
влагалище, gladium in vagina recondere. Влагалищный, ad receptaculum,
arcam, cistam etc. pertinens. – Влагание, impositio, injectio. Влагаю,
imponere in loco; intro ponere; indere, inserere; immittere, injicere. Вложить
сребро во вретище, pecuniam in marsupium condere. Вложить шпагу в
ножны, gladium (in vaginam) condere, recondere. 4) Inspirare. Вложить в
кого мысль, mentem alicui dare; cogitationem injicere. Вложить в кого
хорошие правила, познания, imbuere aliquem salubribus præceptis,
notionibus rerum. Вложить в кого хорошие мысли, injicere alicui bonam
mentem. Влагаюсь, imponi in loco. Кто ему вложил, поселил эту мысль?
quis ei illud suggessit?
Владаю чем
Vox pleb. См. владею. Владыка, dominus, arbiter rerum, moderator. 2)
Dominus, herus. Повиноваться господам, obedire dominis. 3) Titulus
Episcoporum vel Archiepiscoporum. Преосвященнейший владыко!
illustrissime præsul!
Владыческий
Domini, dominatoris, dominantis, imperantis, moderatoris. B. жезл,
sceptrum dominatoris, imperantis. Владыч. сан, dignitas imperantis,
imperatoris. – Владычество и владычествие (право владычествовать над
другими), imperium , potestas , ditio. Из этих слов также полагаются
вместе: regnum ас ditio, imperium ditioque, potestas ас ditio; principatus
(первое место в республике); dominatio, dominatus, tyrannis (незаконно
присвоенное); dominatus и principatus, в Плин. напеч., гл. 45, между собой
противополагаются. – Regnum (собствен. Царская власть, потом у Римлян
строгое, жестокое владычество). Иметь владычество, imperium tenere in
aliquem; dominationem habere in aliquem; tenere aliquem in sua potestate ac
ditione. Состоять под чьим владычеством, alicujus imperio subjectum esse;
in aiicujus ditione esse; aiicujus imperio teneri. Быть подчиненному чьему
владычеству, sub alicujus imperium или potestatem redigi. Домогаться
владычества, imperium expetere, appetere, affectare. Захватить владычество,
rerum potiri; regnum tyrannidem occupare. Их владычество предпочитают
вашему, nemo non illos sibi, quam vos dominos, præoptat. Когда все состоит
под владычеством одного, cum omnia tenentur dominatu unius. Александр
великий желал приобрести владычество над целым миром, Alexander
magnus imperium omnium terrarum expetebat. 2) Rectio, regimen, gubernatio,
moderatio. 3) Ager, fines, terra. Владычество сего Государя далеко
простирается, fines imperii, regni late patent. – Владычество разума над
страстьми, dominatio rationis in libidinem. – Владычествование, imperatio,
moderatio. Владычествую, imperare, imperitare (alicui), imperio regere,
moderari; dominium exercere; arbitrum esse. Явно, открыто
владычествовать, palam imperium tractare. Владычица, dominatrix, regina.
Владычний, regius, dominatoris, regis proprius. Владычняя доброта,
humanitas, clementia imperantis; excelsa humanitas, clementia. – Владелец,
dominus, dominator, dominaus, moderator. Сирские владельцы, Syrorum
reguli. – Возвратить владениe, restituere in regnum. В. Марокский, imporator
Marochii. 4) Vir genere nobilis, dominus, possessor; illustris clientelis et
ditione prædii. Владельческий, ad dominantem, ad dominatorem etc.
pertinens. Владение, imperium, regnum. При владении Петра великого, Petro
primo imperante. 5) Possessio. Взять во владение, possidere, occupare.
Вступить во владениe, rem occupare, rei potiri. Сделаться владельцем,
mancipem fieri. Отдать кому что во владение? in possessionem mittere,
immittere. Быть в чьем владении, alicui cedere. По причине несовершенных
лет его, он не можетъ вступить во владение отцовского имения, propter
ætatem nondum plenam или propter minorennitatem in possessionem
patrimonii venire non potest. Уступить кому владение чем, de possessione rei
decedere. Возвратить владение, possessionem recuperare. Отнять у кого
владение, possessione pellere, depellere, movere; de possessione dejicere,
demovere. Обеспечить великостъ приобретенной власти продолжительным
владением, magnitudinem quæsitae dominationis continua possessione
firmare. 6) Ager, fines. Войско наше вступило в неприятельское владение,
copiæ nostræ hostium finibus adnatæ sunt. – Владетель, nunc dominans, n.
regnans, n. imperans; qui in procuratione regni est. Владетельница, nunc
regnans; regnatrix. Владетельный, nunc regnans, imperans. В. Князь, princeps
imperans. Владетельствую, dominari, imperare, regnare. – Владею кем или
чем, imperare, dominum esse; imperium tenere; dominari; moderari. Владеть
кем, imperium habere in aliquem; imperare alicui; dominari in aliquem. Бог
всеми владеет, Deus omnia moderatur sapientia sua. – Он сам собой не
может владеть, sibi imperare, esse sui или animi compotem non potest.
Владеть целым светом, omnium terrarum dominum esse. Влад. народом,
государством, imperare genti, imperium civitatis obtinere. Кто не может
владеть собой, animi impos, impotens animi; qui est impotenti animo.
Страсти им владеют, cupiditatibus servit, obtemperat, obsequitur, obedit,
paret. Жена владеет им, uxoris consiliis regitur; ad uxoris arbitrium se confert;
nulla res nisi ad nutum uxoris judicatur. Им владеет честолюбие, eum ambitio
transversum agit. Гнев им владеет, iræ suæ moderari nequit. Владеть своим
умом, языком, consistere mente, lingua. 7) Possidere; possessionem rei
habere; in possessione rei esse; uti aliqua re. Он всем его имением владеет,
omnibus ejus facultatibus utitur. Он сам ничем не владеет, nihil ipsi est in
manu. 8) Владеть чем, искусному быть в чем, rem percallere; rem plane
cognitam habere. Владеть оружием, percallere armorum usum. Влад.
языками, linguas penitus inlelligere. Владеть языком, умом, competere
lingua, animo. 9) De membris corporis: movere, commovere, uti. Он не может
владеть левой рукой, sinistra (manu) uti non potest; sinistra mutilus.
Влаемый
Agitatus, vexatus fluctibus.
Влажение
влаживание. Injectio apta. Влаживаю, apte inserere, immittere, pingere,
conserere.
Влажно
. Humide. Влажность, humor. Растения питаются влажностью,
которую вытягивают из земли, plantæ terreno humore nutriuntur, aluntur.
Влаж. густая, humor crassior. Глазные влажности, humores ophthalmici.
Влажность, стекляная, хрустальная, humor crystallinus. Влажность в
человеческом теле, pituita. Влажный, humidus, humectus, madidus, madens,
uvidus, udus; uliginosus. Земля очень влажна, terra est valde humida.
Влажное место, humidum. Влажная погода, tempestas humida. Влажными
сделать, madefacere. Быть влажному, madere, humere (у стт. и позд.),
humorem, habere. Делаться влажным, humescere, madescere. Влажу,
madefacere. Роса влажит поля, ros campos madefacit.
Влазить
См. Влезаю.
Влазное
Merces pro custodia.
Вламываться
Irrumpere; irruere. О ворах, sedes perfingere, effringere. О неприятелях,
вторгающихся в какую землю, terram invadere; in terram se effundere или
effundi. Разом вломиться, uno impetu prorumpere. Вломиться с войском в
какую землю, exercitum in, terram introducere. Вломиться, вторгнуться в
неприятельские ряды, батальоны, hostium acies perrumpere, perfringere.
Власатый
(Sl.) См. Волосатый.
Власно
(V. pleb.) Pariter, perinde, similiter. См. властно.
Власный
Proprius. – Властвование, imperium, dominatio, dominatus. Властвую,
властительствую, imperare, dominari, imperium exercere. Властительство,
dominatio, dominatus, potestas. – Властелин, princeps, rex, imperator.
Властель, primus, princeps caput; summus dux. – Власти, auctore sanc.
Dionysio: Angeli sexti ordinis. 2) In cænobiis: pristinum nomen
cœnobiarcharum, qui res monasterii curabant. Властитель, princeps, rex,
imperator. Властительница, regina, imperatrix; domina. Властительский,
regius, regis proprius. Власт. сан, dignitas regia; dignitas regis, tyranni.
Властительски, ut decet principem, regem. Властительство, regimen,
imperium. Миролюбивое властительство, pacificum regimen. – Властно, pro
imperio, imperiose, superbe. Поступает властно как господин, satis pro
imperio или superbe agit. Властный, властен, qui est sui juris, suæ spontis, sui
arbitrii; qui habet potestatem alicujus rei, copiam; qui nulla necessitate
adstrictus est; qui est integræ ac solidæ libertatis. Он властен это оставить,
integrum est ei omittere. Я в своем добре властен, totam habeo bonorum
meorum potestatem, de bonis meis extrinsecus non pendeo; arbitrium bonorum
meorum habeo. Ты властен, licet, liberum est tibi; tuum arbitrium est. Вы
властны делать, что хотите, tibi istud liberum est; liberum est tibi facere ad
arbitrium tuum или ut velis; libere agere или facere potes; arbitrio tuo noa
cares. Ты совершенно властен говорить все, licet tibi libere quidvis loqui.
Властодержец
Princeps rex, imperator, qui summam rerum administrat.
Властолюбец
Homo dominandi cupidus, imperiosus. Властолюбивый, imperandi
cupidus. В. министр, regis minister imperiosus. Властолюбивые планы,
consilia ambitiosa. Властолюбие, cupido dominandi; dominandi или regnandi
eupiditas. Властолюбствую, imperiosum, dominandi cupidum esse.
Власть
Licentia, libertas; licentia libertasque vivendi. He надобно давать власти
в юности, præcidas ei licentiam libertatemque vivendi. Мне и в моем добре
власти нет, etiam mearum rerum careo arbitrio; liberum mihi non est meis
bonis ad arbitrium uti. Власть ваша, arbitrium tuum sit; potes libere agere.
Власть, полученная просьбой, imperium precarium. Что это такое? разве ты
власть здесъ имеешь? quid hoc rei est? regnumne hic tu possides? – Если бы
имел власть, то наградил бы тебя не так, si possiderem, ornatus esses ex tuis
virtutibus. 2) Potestas, facultas, copia. Неограниченная над чем власть, vitæ
ас necis potestas. Все управляется мановением и властью Божьей, nutu et
arbitrio Dei omnia reguntur. Что-нибудь coстоит в моей власти, est aliquid in
mea potestate или manu situm или positum; alicujus rei potestatem habeo. –
Дать кому власть на что, alicui alicujus rei copiam или potestatem dare,
concedere, deferre. Иметь на что власть, mihi data est potestas, или copia
aliquid faciendi. Отказываться от власти, imperio abstinere (Just.), b)
Potentia, opes, opulentia. Иметь большую в., opibus valere. Уничтожить чью
власть, alicujus opes frangere. 3) Imperium, princeps, rex, imperans; terrarum
domini. Повиноваться властям или власти, obedire, obtemperare terrarum
dominis, principibus, regibus etc. Царская власть так скоро переменила
характер Дapиeв, licentia regni tam subito D. mutatus est.
Влас
См. Волос. Власяница, (sl. власяница), cilicium (vestimentum).
Власяничный, cilicius. Власяный, e villis hircorum factus, textus. Власяная
опона, cilicium.
Влачение
Tractus. Влачило, instrumentum, quod ad res trahendas adhibetur. –
Влачу, (sl.), trahere, rapere, raptare. Влачить платье по полу, vestem, syrma
trahere. Влачу жизнь в неизвестности и скорби, trahere vitam in luctu et
tenebris. Влачить жизнь, vitam sollicitam, vitam plenam curarum trahere. Он
влачит остатки дней своих в крайней бедности, reliquam vitam degit in
summa egestate.
Влаю
Fluctus movere, commovere, excitare; undare, fluctuare, fluctibus
intumescere. Вдаюсь, cum fluctibus luctari, dimicare. 2) Dubitare, dubium
esse, fluctuare. Влаяние, jactatio maris, fremitus.
Влекомый
Vectus. Колесница, влекомая четырьмя конями, currus quatuor equis
vectus. Влеку, trahere, rapere, raptare. Вода все за собой влечет, aqua omnia
secum abripit. 2) animum alicujus rapere, abripere, incitare, excitare. Любовь
к отечеству влечет меня защищать оное, amor patriæ vocat me ad
defensionem; ad propugnationem. Этот проповедник умы, сердцá всех
слушателей влечет за собой, hie concionator omnium mentes, animos,
quocunque vult, abripit. Влекусь, trahi, rapi, raptari. 3) Se recipere, gressum
eodem recipere; vestigia relegere. Солнце влечется в место свое, sol in locum
redit.
Влетание
влетение. Involatus, напр. alitis.
Влечение
Tractus.
Вливание
Infusio, infusus. Вливаю, (sl. влияю), infundere; implumbare (свинец во
что). Влить воды в какой сосуд, infundere aquam in vas. Влить в горло,
infundere faucibus. Вливаюсь, impleri. Волны вливались в корабль, navis
fluctibus implebatur, fluctibus obruebatur. 2) Effundi, fluere, influere,
decurrere. Волга вливается в Каспийское море, Wolga se effundit или
effunditur in mare Caspium. – Влитие, infusio, infusus. Влияние, introitus,
ostium (fluviorum). Иные реки, при влиянии своем, разделяются на многие
рукава, quidam fluvii ad ostium suum in plures partes diffluunt, dividuntur. 3)
Vis, momentum (о лицах и вещах), auctoritas (только о людях), tactus (о
вещах, через прикосновениe, приближение к чему и пр.). Влияние солнца,
луны, tactus solis, lunæ. – Иметь влияние, valere. Иметь в. на что, vim
habere in или ad aliquid; vim exercere in aliquid (о лицах и вещах); multum
posse (только о лицах). Не иметь никакого влияния, nihil posse, valere; sine
auctoritate esse. Это не имеет никакого влияния на блаженную жизнь, hæc
res nullum habet momentum ad beatam vitam. Человек с большим влиянием,
имеющий большое влияние, vir magnæ auctoritatis, potens. Иметь на кого
благодетельное влияние, prodesse alicui. Иметь на кого вредное в., nocere
alicui. Воспитание имеет влияние на всю прочую жизнь, educatio in totam
reliquam vitam habet vim maximam. Наше поведение имеет великое
влияние на наше счастье, agendi ratio plurimum valet ad nostram felicitatem.
Вложение
Impositio, injectio. Вложенный, impositus, intro positus, injectus
insertus.
Влезание
Inscensus, inscensio, conscensio. Влезаю, inscendere, conscendere, в
окно, per fenestram. Воры, влезши ночью на верх, украли белье, fures noctu
ad tectum pervenerunt et furati sunt lintea.
Влепляю
Ferruminare.
Влюбление
Amatio (Plaut.); amore captum esse. Влюбленный, влюблен, amore
captus, incensus, in amore habens. Влюбленный человек пристрастен, amore
captus alteri parti studet, favet. Он страстно, до безумия в него влюблен,
deperit amore ejus, deperit eum. Влюбливаюсь, amare; alicujus amore capi, in
cendi. Смертельно влюбиться, perdite аmarе. В кого, deperire alicujus amore,
flagrare аmorе alicujus или misere аmarе. Влюбчивость, natura ad amorem
или аmorem venereum proclivis. Влюбчивый, -чив, ad amorem venereum, ad
libidinem proclivis; in venerem effusus; veneri deditus.
Вмазывание
вмазание. Illitus, inunctio. Вмазанный, ferruminatus, maltha conjunctus.
Вмазываю, ferrumen immittere, ferruminare, maltha conjungere; illinere.
Вмазать изразец, festam fornicalem inserere, immittere. Вмазать стекло в
оконницу, quadram vitream immittere claustro.
Вмале
(Sl.) Mox, brevi tempore; brevi spatio; intra paucos dies. 2) Breviter,
paucis verbis. В. написать, breviter scribere.
Вмазка
См. Вмазывание.
Вматываю
Intorquere, intermiscere quid volvendo in glomum или glomerando in
orbem.
Вмeтaниe
Injectio. Вмéтанный, injectus. Вметаю и вметываю, injicere, conjicere,
immittere. Вметать семя в землю, semina in terram conjicere. Вметаюсь и -
тываюсь, se injicere, conjicere. 2) Injici, conjici. Дерево, не творящее
доброго плода, вметается в огонь, arbor, nullum fructum bonum ferens, in
ignem conjicitur.
Вметаю
. Purgamenta scopis verrere, everrere aliquo. Вмести сор в яму,
purgamenta scopis everrere in fossam. Вметание можно выр. глаголом.
Вметенный, scopis eversus et conjectus aliquo.
Вминание
. Inculcatio. Вминаю, inculcare, pedibus firmare; circumcalcare. Вмять
что в грязь, aliquid inculcare cœno.
Bmeнeниe
Imputatio. Вмененный, imputatus. Погрешность, вмененная в важное
преступление, culpa in scelus tracta, conversa. Вменяю, imputare; habere;
tribuere; vertere; dare. Вменяет железо как плевы, ferrum nihilо magis quam
paleam habet. Вменять ни во что, rem nullo loco habere или numerare.
Вменить кому что в порок, alicui aliquid dare, vertere vitio. Я думал сделать
хорошее дело, а он вменяет мне в вину, putabam, me quod rectum et bonum
est facere, ille vero hanc rem mihi dat vitio. Вменяюсь, imputari, assignari;
verti, dari vitio. Ему вменяется в вину, что он уехал не спросясь, discessus
absque impetrata venia ei vertitur vitio; ejus abitus absque impetrata venia in
vitium convertitur, trahitur.
Вместилище
Receptaculum. Обширное вод вмест., amplum, spatiosum aquarum
receptaculum.
Вместительный
Сарах, amplus, spatiosus. Вместительная, parenthesis.
Вместо
Pro, loco, vice. В. венка получил приговор к смерти, pro corona, loco
coronæ sententiam mortis subiit. Вместо шпаги употребляет палку, pro
gladio, vice gladii fuste utitur. B. одного слова ставится другое, pro verbo
subjicilur aliud. В. отца, loco, vice patris. Я бы желал, чтобы вы вм. меня
пошли, optarem, ut pro me abiisses. – Вместо того чтобы выражается через
cum, с глаголами debeo, oportet, если показывается обязанность. В. того
чтобы учиться, ты всегда занимаешься пустым, semper nugaris, cum studere
deberes, или cum studere te oporteret, или tu qui studere deberes. Этот оборот
можно заменить через tantum abest, ut-ut. – Bместо того чтобы хвалить, он
даже бранил его, tantum abfuit, ut laudaret, ut eum vituperaret.
Вместе
Simul, una, conjuncte, conjunctim. При сущщ. сл. вместе можно
выразить прилл.: universus, cunctus, totus. – Быть в., una, simul esse. Идти
в., una iter facere. Когда мы бываем вместе, то болтаем что ни попало,
quum coram sumus, garrimus, quidquid in buccam venit. Мы не бываем
вместе, я не бываю с ним вместе, cum ео locus mihi non convenit. Они в.
сидят, juxta sese, proxime, consident. Мы вместе трудились, una, simul opus
fecimus. В. делом и словом, conjuncte re verboque. Мы с малолетства были
вместе воспитаны, дома и на войне всегда вместе были, вместе великую
бедность претерпевали, una a pueris parvuli sumus educati, una semper
militiæ et domi fuimus, paupertatem una pertulimus. Bсе вместе, ad unum
omnes, universi, cuncti. Положите это в., colloca hæс uno eodemque loco.
Вмешание
вмешивание. Admistio. Вмешанный, admistus, intermistus alicui rei. 2)
Быть вмешанному в заговор, conjurationis socium esse.
Вмешение
вмешивание, можно выр. глаголом. Вмешиваю, вмесить, соndepsere,
massam bene proculcare, реrmiscere.
Вмешиваю
Мisсеrе? immiscere, реrmiscere. Вмешать воды в вино, temреrarе vinum
aqua. 2) Implicare aliqua re. Вмешать кого в ссору, rixa implicare. В тяжбу, в
процесс, lite implicare. Он вмешал своих друзей в это дело, amicos suos hoc
negotio implicuit. Вмешиваюсь, se immiscere rei; se interponere in aliquid.
Вмешивался ли я во что-нибудь твое? tetigin tui quidquam? Я в это никогда
не вмешиваюсь, mihi istic nec seritur, пес metitur. Не вмешиваться в чужое
дело, tua quod nihil referi, ne cures. Как ты, почему ты в это вмешиваешься?
quo nomine tu immisceris? Вмешиваюсь ли я когда в дело Римлян? num ego
me interpono Romanis? He мешайся более в это дело, dehinc ut quiescas
porro moneo. He мешайся более в это, abjice de ea re curam. Вмешался в
разговор не кстати, alieno tempore colloquio или sermoni se immiscuit. He в
свое вмешался дело, hoc non ad eum pertinet; hæ non sunt cjus partes; non
ejus res agitur. Он все вмешивается в дела, которых не разумеет, semper
immiscet se rebus, quas non intelligit. Я не вмешиваюсь в ваши дела, me in
negotia tua non inferо. b) Implicari. Вмешаться в процесс, lite implicari; in
causam deduci. Вмешаться в войну, bello implicari, illigari. В., впутаться в
неприятные дела, molestis negotiis implicari.
Вмещаю
Imponere; injicere. Вместить груз в корабль, onus или merces vehendas
navi imponere. 2) В чем, innectere, intexere; implicare, immiscere; citare,
memorare. Писатель в этом сочинении вместил много противного здравому
рассудку, scriptor multa citat insulsa, absurda. 3) Continere, comprehendere,
habere. Книга эта много вмещает полезного и много глубоких
рассуждений, hic liber continet multas res utiles multasque meditationes altas.
– Там великих рек устья и новые пристани едва вмещают судов
множество, ibi fluminum ostia novique portus vix tantam navigiorum
muftitudinem capere или continere possunt. 4) Sl. assequi, intelligere, capere,
mente concipere, percipere, complecti, comprehendere, с animo, mente, или
без них. – Вмещаюсь, introire, intrare, сареrе. В эту бочку вмещается 10
ведр, hoc dolium capit decem modiotos или amphoras. В этой тюрьме не
могли все поместиться, carcer omnes сареrе non potuit. 5) Imponi.
Вмещение, impositio. Вмещенный, impositus, insertus.
Вмятый
Condepsitus, – depstus.
Внегда
(Sl.) Cum; ubi; ut.
Внезапно и внезапу
Subito, repente, derepente, raptim; ex insperato; præter spem или
exspectationem; inopinato; ex inopinato; improviso. Учинить в. нападение на
неприятелей, hostem opprimere, просто или с дополнением imprudentem.
Он внезапно умер, repentina morte periit, repentine mortuus est.
Внезапность, quod præter exspectationem fit или accidit, casus, tors, fortuna.
От внезапности предостеречься не можно, ab iis, quæ improviso accidunt,
или ab improvisis sibi cavere или præcavere non possis. Внезапный,
inexspectatus, inopinatus, necopinatus, insperatus, repentinus, subitus.
Внезапная радость, gaudium insperatum. Внезапная смерть, mors repentina.
Внемлю
(sl.), кому, чему. Auribus percipere; percipere; auditione, auribus
accipere; accipere; attento animo aliquid excipere; attente audire. 2) Sibi
cavere a re; cavere rem; se custodire, cautionem adhibere. Внемли себе, cave
tibi. Бог внемлет молитвам праведников, Deus piorum votis adest; Dens votis
piorum se facilem præbet.
Bнeceниe
Illatio. В. в список, consignatio, perscriptio actorum. 2) Interpositio;
inserere. 3) Solutio. Внесенный, illatus, consignatus, perscriptus; inscriptus. 2)
Intersertus, interpositus; additus, adjectus.
Вниз, внизу
См. Низ.
Вникание
Exploratio, investigatio, indagatio. Вникаю, indagare, explorare;
pervestigare, perquirere; assequi. Вникнуть в истину дела, rei naturam или
rem ipsam pervestigare. Вникну в это дело, hanc rem explorabo; curatius in
hanc rem inquiram. Глубоко вникнуть, altius rem perscrutari.
Внимание
Animi attentio, intention animadversio; audientia, auscultatio. Слушать с
великим вниманием проповедь, concionem sacram perattente, attentissime
audire. Слушать что со вниманием, rem attento animo excipere; animum ad
aliquid advertere, adhibere. Смотреть со вниманием, attentis oculis, acriter
intueri. Делать что со вниманием, aliquid attento animo agere, curare,
conficere. Это требует великого внимания, ad hanc rem perstudiose
attendendum est; hæc res maximam animi attentionem postulat. Обращать
благосклонное внимание (зрителей), favere (Теr.). 2) == Уважение,
officium, studium. Невнимание, indiligentia. Оказывать к кому внимание,
officiosum esse erga aliquem; officium et cultum tribuere alicui. –
Внимательно, attente, arrectis auribus; attento или intento animo. Весьма
внимательно, perattente, perstudiose. Заставить себя вн. слушать, sibi
audientiam facere. Слушать кого вн., animo alicui adesse; attentum auditorem
se alicui præbere; aures patulas alicui præbere; aures erigere et alicui attendere;
aure aliquid bibere. Он не слушает в., aures ejus peregrinantur; animo peregre
est. Если в. рассмотреть следствия, то постигнем причины, si attentis oculis
acerrime contemplemur eventus или exitus rerum, facile ad causas aperiendas
perveniemus. – Внимательный, -телен, attentus, perattentus, intentus. Судья,
слушатель вним., judex, auditor attentus. К чему, в рассуждении чего,
attentus ad aliquid, circa aliquid. Внимательный взор, acer oculorum
conjectus. Внимаю, audire, auribus percipere, fando audire (речам людским);
observare, animum attendere, intendere, advertere; anima adesse; non pati
aliquid prætermittere. 3) Sibi cavere a re; cavere rem; cautionem adhibere,
attendere. Внемлите не творить милостыни, attendite, ne faciatis или detis
eleemosynas. Внимаюсь (sl.) т.ч. тлею de Igne: gliscere.
Вновь
. Denuo; iterum; rursus, rursum. В. начинать, denuo incipere, repetere,
redintegrare. В. начать битву, pugnam integrare, redintegrare, renovare. В.
начать войну, bellum renovare, redintegrare; rebellare, rebellationem facere (o
побежденном народе, востать, подняться). Построить в. церковь,
reædificare, reficere, reparare templum. Вновь написать, что было худо
написано, male ехаrata calamo reformare, emendatius denuo scribere. В.
тиснуть, retractare, novare Ope typorum. – Внове, novitius, ignotus,
incognitus. Я здесь в., никого не знаю, boc loco plane sum novitius, neminem
novi.
Вносные словá
Verba, loca citata, laudata. – Внос и вноска, вношение, illatio,
importatio. Вношу, inferre, introferre; inrportare. Внести что в дом свой,
inferre quid in domum suam. 2) Referre; inserere, interponere; addere;
exhibere. Внести описание чего в ведомости, alicujus rei descriptionem
exhibere. Внести статью в сочинение, scripto inserere sectionem. Внести в
список, в роспись, referre in album. Вв. слово в рукопись, verbum
interpolare. Внести в протокол, quæ gesta или acta sunt in album referre; acta
или ordinem alicujus rei consignare. В. умерших в святцы, inter sanctos
referre. В. в приход, в книгу, in acceptum referre. В расход, rationibus inferre.
3) Solvere, pendere. Внести в казну все деньги сполна, plenam summam ex
censu conferre. В. недоимки, residuam pecuniam debitam solvere. Вношусь,
inferri; importari. 4) Referri, inseri, interponi, addi, inscribi, consignari. Расход
и приход вносятся в записную книгу, expensa et accepta in librum rationum
referuntur. 5) Solvi, pendi. За это место ежегодно вносится в казну по 20
рублей, hie locus quotannis solvit principi viginti rublones.
Внука
внучка. Neptis. Внукин, ad neptem pertinens. Внукино приданое, dos
neptis. Внукина деревня, prædium neptis – Внуков, nepotis. В. дом, domus
nepotis. Внук, nepos. Кто бабе не внук? huic rei quisnam non est obnoxius?
Внутреннее
внутренняя. Interior pars; interiora; interiores partes. Внутренняя
вертепа, interiora specus. Внутреннее сткляницы, interior pars patinæ. Самая
внутренняя часть земли, intima terra. 2) Interiora; interiora consilia,
conscientia, animus, voluntas; intima mens. 3) Viscera; intestina. Внутренний,
interior (против. exterior); intestinus (против. externus); domesticus.
Внутренняя часть дома, interior pars ædium. Внутренняя часть Африки,
interior Africa. Внутренние болезни, morbi interni, intus inclusi. Внутреннее
зло, malum intestinum. Внутренняя опасность, inclusum intus periculum.
Внутренняя печаль, dolor intestinus. Ввутренний угол, angulus interior.
Внутренняя война, bellum internum, domesticum. Внутренние дела, res
domesticæ. Внутренняя цена, valor internus (против, valor externus).
Внутреннее Государственное спокойствие, interna quies publica. 4) Intimus,
occultus. Внутренние движения сердца, intimi animi sensus. Внутренняя
тайная сердечная ненависть, odium occultum. Чувствовать внутреннюю
радость, gaudere in sinu. Внутренно, intra, intus; intrinsecus. B. здоров,
intrinsecus sanus est. Терзаться внутренно совестью, conscientia animi
excruciari. Пищу и влагу члены принимают внутренно, cibus et humor
membris adsumitur intus. Внутренность, interiora; interior pars. В. храма,
interiora или interior pars templi. Бог видит внутренность каждого человека,
Deus penitus pernoscit animorum motus, penitus intelligit intima consilia
hominum. Внутренность соответствует наружности, mores consimiles sunt
formæ. B. земли, viscera terræ. В. страны, media terra; interiora regionis. Из
самой внутренности Аравии, ex Arabia penitissima. Зло в самой
внутренности, в самом недрe, malum hæret in visceribus. Поселиться в
самой внутренности, in venis medullisque incidere. Истребить в самой
внутренности, ex intima mente aliquid evellere. Я защитил град от козней
домашних и внутренно питаемого злодейства, urbem a domesticis insidiis et
interno scelere defendi. Видеть самую внутренность какого человека,
реnitus perspicere aliquem. – Внутри и внутрь, intra; intus; intrinsecus.
Никого нет в., intus nemo est. Этот дом в. хорошо расположен, interior
harum ædium commode ordinata sunt. Внутри храма, in medio templo. Это
внутри города, hoc in media urbe factum est.
Внучек
См. Внук. Внучата, nepotes, neptes. Внучатный, propinqui, quorum avi
vel aviæ fuere germani fratres germanæ sorores.
Внушаю
Fando audire, percipere auribus. Внушите вси языцы, percipite auribus
omnes gentes. 2) Suggerare, subjicere, monere, admonere; instillare, imbuere,
implere. Он ему все внушает, omnia ei suggerit. Внушать кому любовь к
добродетели, alicui. instillare amorem virtutis. Внушать часто своим
ученикам, suis discipulis identidem ingerere. Внушить такую мысль,
consilium subjiсеrе. Что внушать ему, тому он верит и следует, quæ ei
suggesta sunt, iis fidem habet et obtemperat. Внушение, monitus, instillatio,
persuasio. Следовать чьим внушениям, alicujus monita sequi; alicujus
monitis obtemperare. Внушенный, suggestus, subjectus, instillatus.
Вне
Extra, foris; foras; extrinsecus. В. дверей темницы, extra ostium carceris.
Дома и вне дома, domi forisque. В. опасности, extra periculum. В. выстрела,
extra teli jactum.
Внедренный
Inspiratus, suggestus, instillatus, inculcatus, insculptus. Внедряю,
inspirare; animis instillare, imprimere animo, infigere in animo; insculpere,
inculcare. Внедрить кому правила добродетели, virtutis præcepta alicujus
animo imprimere; alikui inculcare. Внедряюсь, radices agere, insidere
hærescere, confirmari. Всякое зло, дабы не внедрилось, предупреждать
надлежит, nе malum insidat, mature ei occurrendum est.
Внеуду и внеюду
(Sl.) Ехtra, аbextra, extrinsecus.
Внешнее
(Sl.). Exteriora, exterior pars. Внешно, extrinsecus; in speciem; fronte. Он
только в. показывается набожным, est pietatis simulator; speciem tantum
religiosi или pietati addicti viri рræ se fert. – Внешность, exterior pars. De
hominibus: frons, facies, vultus, species. По внешности о человеке
справедливо судить не можно, si spectes hominem ex vultu, judicium rectum,
verum ferri non potest. Люди пленяются больше внешностью и словами,
нежели самым добром и делом, fronte et oratione magis, quam ipso beneficio
reque capiuntur homines.
Внешный и внешний
Externus. Внешние или внe насъ находящиеся вещи, res externæ.
Внешняя теплота, externus tepor. Внешнее, что перед глазами людей
происходит, что имеет хороший вид, externa. Bнешниe грады, externae
urbes.
Внятие
Animi attentio. – Внятно, plane, perspicue, aperte, dilucide. Учитель
должен свои наставления преподавать в., dux et magister præcepta sua
dilucide tractare debet. Изъяснять что вн., rem dilucide, enucleate или
enodatius explicare. Говорить в., dilucide dicere; dilucidis verbis uti. Говорить
в. для всякого, loqui accomodate ad sensum vulgi. Он говорит очень в.,
candido dicendi genere utitur. – Внятный, planus, perspicuus, apertus,
dilucidus. Говорить, читать внятным голосом, loqui, legere clara et contenta
voce. Преподавать учение внятным порядком, in docendo ratio disserendi
debet esse perspicua, plana, clara.

Præpositio, quæ regit casum accusativum et præpositivum; in, intra. –
Вести кого в темницу, aliquem in carcerem ducere. В высоту, в ширину, in
altitudinem, in latitudinem. Приглашать в сад, invitare in hortos. Брать в руки,
in manus sumere. Внести в реестр, in codicem referre. Заключить в тюрьму,
in custodiam includere. Мешаться только в свои дела, nihil præter negotium
agere. Попасть в руки неприятелей, in manus hostium incidere или devenire.
Попасть в шайку разбойников, decidere prædonum in turbam. Придти в
немилость у Царя, incurrero in principis offensionem. Бросить перстень в
море, annulum in mare abjicere. – Ввести кого в затруднение, aliquem in
tricas conjicere. В час смерти, tempore mortis. В один месяц, spatio
menstruo. В трех стах кораблях ходить по свободному морю, cum
trecentarum navium classe libero mari vagari. Никогда во всю жизнь мою не
смеялся я столько, nullo unquam die risi adæque. Я в ту минуту возвращусь,
mох или соnfestim redibo. Оставь меня в покое, omitte me. Вы все узнаете в
свое время, omnia suo tempore audies, cognosces, comperies. Во веки, in
æternum, æterne, in perpetuum. В три дни высиживать цыплят, in triduo
excludere. – Изречение суда, решения, расправа в вольном городе,
jurisdictio in libera civitate. Держать в руке коробочку, in manu tenere
pyxidem. Поставлено, написано в книгах, est in libris. В несколько дней, in
paucis diebus. Родившийся в Апулии, in Apulia natus. Трижды в году
получать известие, ter in anno audire nuntium. Однажды в жизни
испугаться, semel in vita pertimuisse. В глазах суда потонули, in oculis
navigia submersa sunt. Считать кого в числе своих, rеponere aliquem in suis.
Он поставлен в числе средственных витий, in mediocribus oratoribus habitus
est. – Боль почитается в числе величайших зол, dolor in maximis malis
ducitur. В моих руках, в моей власти, in mеа manu est. В то же время, sub
idem tempus. В самой ярости болезни, cum morbi fervet impetus. В самом
жару лихорадки, in ipso febris æstu. Теперь дела в ином положении, nunc
alia esl ratio omnium rerum. Он сделал в намерении, hac mente fecit, ut. Во
сне, per somnum. В Вавилоне, Babylone. Король в Лондоне, rex Londini. Я в
таких летах, id ætatis sum; еа sum ætate. В виду армии, inspectante exercitu.
В гневе, per iram. В начале Царствования, in principio imperii.
Вобжи
Temo bifurcus occæ.
Вовлекаю
(Sl.) См. Ввлекаю.
Boвcе
Omnino, prorsus, plane. Это вовсе не годится, hoc plane est nihil, est
inutile, nihil valet.
Вогнанный
Adactus, adactus intro. Boгнаннoe ветром судно в тесное место,
navigium vento in angustum abreptum, delatum.
Вогнать
. См. Вгоняю.
Вогнезжаюсь
Nidificari, nidulari, nidum или nidos construere, fingere.
Вогробницa
Sepulcretum, cœmeterium.
Вода
водица. Aqua; aquula; aquæ. Во мн. употребляется для показания
большого количества воды, если она напр. где собирается. Latex, lympha
(то и другое у одних стих. первое у новв. о водe в воде или под кожей). –
Стоячая вода, aqua pigra, quieta, stagnans. Свежая, aqua viva, profluens,
flumen vivum. Пресная, aqua dulcis. Дождевая, aqua pluvia; cœlestis humor.
Снежная в., aqua nivalis. Текучая, jugis, perennis; manans. Прохолоделая,
egelida. – Водоемная, cisternina. Трубная, canalibus immissa. Святая вода,
aqua lustralis. Вода для притирания, aqua cosmetica. Черпать воду, aquam
haurire. Брать, aquam petere (вообще); aquari (если берется ее много, напр.
для войска). Большая в. от наводнения, magnæ aquæ; aquæ super ripas
effusæ. В этом году дважды была большая вода, aquæ magnæ bis ео anno
fuerunt. Это место все под водой, покрыто ей, late locus restagnat (Cæs.).
Терпеть недостаток, нужду в воде, aqua defici. Пресечь городу воду,
запереть для города, præcidere fistulas, quibus aqua urbi suppeditatur. В воду
нырять, urinari. Вытягивать, вынимать воду (о солнце), vaporem ex aquis
excitare. Вода по колени, aqua genuum tenus. Быть в воде по пояс, ex aqua
pectore tenus exstare. Спустить корабль на воду, navem deducerе. Понять,
затопить водой, inundare. Положить воды в вино, vinum aqua temperare.
Пить воду, aquam bibere. Больной жаждет воды, которую запрещено ему
пить, interdictis imminet æger aquis. Проводить воду в дом, aquam in domos
inducere. Вода идет из земли, aqua ex terra oritur. Недостаток в воде, inopia
aquæ (когда нет воды), penuria aquarum (о стране маловодной). 2) Aquæ,
undæ; fluvii, flumina; maria. Ехать водой, iter per mare facere. Плыть против
воды, adversa aqua revehi; adverso flumine navigare. Воды низкие, высокие,
aquæ solito minores, solito majores. Скудный водой, inops aquæ или
aquarum; egenus aquæ (Tac.). Поем водой, inundatio, aquarum eluvio. 3)
Splendor. Этот алмаз первой воды, hic adamas est præstantissimi splendoris.
Жемчуг теряет свою воду, margaritæ torpescunt. 4) Минеральные воды, aquæ
metallicæ. Целительные воды, aquæ medicatæ, medicæ. Розовая вода, aqua
rosacea. Душистая вода, aqua odorata. Пить целительные воды, aquas
medicates potare. Клавдий сделался болен и отвезен в Синуессу, для
поправления своего здоровья мягким климатом и целительными водами,
Claudius valetudine adversa corripitur referendisque viribus mollitie cœli et
salubritate aquarum Sinuessam pergit. По которой воде плыть, ту и воду
пить, cum Romanis Romano vivito more; quod receptum est aliqua terra, id
sequendum, respiciendum est. He плюй в колодезь, случится водицы испить,
noli contemnere homines humiles, inferiores, quorum auxilio carere non potes.
Тихая вода берега подмывает, aquæ silentes plerumque sunt altæ (profundæ).
He замутить водой, nemini injuriam facere; neminem lædere. Писать на воде
== забывать, in aqua scriberе (Cat.).
Водворение
Collocatio in ædibus; habitatio. Водворяю, prospicere alicui de re или
rem; aliquem in munere constituere; munus alicui prospicere. Водворяюсь,
alicubi considere; domicilium in aliquo loco collocare, constituere; sedem ac
domicilium alicubi constituere; sedem alicubi eligere.
Водитель
Dux, ductor. Водительство, ductus, ductio; gubernatio. Водить хорошо
пером, calamo bene uti. Водить чьей рукой, когда он пишет, scribentis
manum manu superimposita regere.
Водка
водочка. Vinum aqua vaporatum et stillatum; sicera. Много людей перед
обедом пьют водку, а некоторые после обеда, multi ante cœnam siceram
bibere, sicera uti solent, nonnulli autem post cibum. Царская, золоторазводная
водка, aqua regia, a. Regis. В. крепкая, a. fortis. Персиковая в., sicera
persicata. Желудочная, aqua stomachica. Гданская грудная, aqua asthmatica.
Водка против колики, carminativa.
Вóдкий
Гуси не столь водки, как утки, anseres non tam facile proveniunt,
propagantur, quam anates.
Водник
См. Водовместилище.
Воднистый
водянистый. Aquosu^ Воднистая страна, regio aquosa. – Водный, aquæ,
aquam continens, aquarius. Водный, для спуска воды канал, aquarius sulcus.
Водные источники, fontes aquæ. И явились источники водные, el visæ sunt
aquæ effusiones.
Водню
Rigare, irrigare, perfundere.
Водоважда
. Tubus aquarius; tubus, fistula, canalis.
Водовик
-вичок. Species semilembi.
Водовместилище
Cisterna.
Водоводство
Ars aquam ducendi. Водовод, canalis, aquæ ductus.
Водовозничаю
Aquatione victum quærere. Водовозный, ad aquationem pertinens.
Водовозная лошадь, equus qui aquatur. Водовоз, aquator.
Водоворот
Vortex.
Водоем
Cisterna.
Водоземный
См. Земноводный.
Водокропление
Adspersio aquæ benedictæ, piacularis.
Водок
Dux, ductor.
Водолазничаю
Urinari. Водолазный, ad urinatorem pertinens, urinatoris proprius.
Водолазное общество, societas urinatorum. Водолаз, urinator.
Водолей
Operarius, qui aquam in- fundit in tubos, ducentes earn ad balnearium. 2)
Ter. astr. aquarius. Водоливный, hauriendæ aquæ serviens. Бадья, modiolus
haur. aq. serv. Водолив т.ч. водолей.
Водомет
Silanus; fons saliens, aquæ salientes или одно salientes.
Водоносец
Aquarius; aquator (для войска). Водонос, vas aquarium; hydria; urna;
aqualis. 2) Pertica, aquæ portandæ serviens.
Водопад
Dejectus aquæ, catarrhacta. В Плиниевых письмах V. 6. 37. читаем
следующее описание водопада, искусно устроенного в саду: fons egerit
aquam et recipit: nam expulsa in altum in se cadit junctisque hiatibus et
absorbetur et tollitur, вода пускает брызги в верх и опять принимает их: она,
поднявшись, падает опять в прежнее место и соединенными зевами
поглощается и воздымается.
Вóдопа
Deminutio aquæ.
Водопийца
. Aquæ potor, aquæ роtator.
Водопой
-йло, -пойня. Aquatio. Вести на водопой, ad aquam ducere; aquatum
ducere, agere. Идти на водопой, ad potum ire; potum, potatum ire. Придти на
водопойню, ad potum venire. Водопойка, vasculum potorium или одно
potorium; alveus. Водопойное, pecunia, quæ solvitur pro permissa pecora ad
aquam ducendi.
Водополь
водополье. Inundatio, diluvium; aquarum eluvio; eluvies, diluvies,
proluvies. Волга, в водополье, широко разливается, Wolga latissime se
superfundit in terram. Водопольный, ad inundationem pertinens. Водопольная
пора, tempus, quo fluvius extra ripas diffluit.
Водоприводец
водопроводец. Aquilex, aquarius.
Водоприятелище
(Sl.) Cisterna. ВОДОПРОВОДСТВО. Aquæ ductus, aquarum ductus;
aquarum inductio; hydrogagia. Водопровод, aquagium; fossa aquaria (в
противопол. сухому рву), fossa incilis, incite (отвод воды).
Водородное начало
. Principium hydrogenium.
Водорой
. Via или fossa imbribus eluta.
Водосвящение
водосвятие. Solemnibus precibus aquam lustricam reddere. Водосвятная
чаша, vas aquæ lustricæ serviens.
Водостланен
(Sl.) Inundatus, aquis obrutus.
Водотеча
(Sl.) Torrens. Водотечие, водотечь, aquæ ductus; aquarum ductus.
Водоточный, aquam vivam, profluentem habens. Водоточный, fluens, manans.
Водоточ. источник, fons aquæ vivæ.
Водотрудие
См. Водяная болезнь.
Водоходный
Navigando serviens. Водоходное судно, navigium. В. училище, ludus
discendo artem nauticam. Boдоходство, ars nautica; res nautica. Boдоход,
водоходец, navigator; qui mafi navigat, nauta.
Водохранилище
Cisterna.
Водочка
См. Водка. Водочный, ad siceram pertinens. Водочная чарка, scyphus,
quo ministratur sicera.
Водружальный крест
S. crux, quæ in consecrando templo defigitur eo loсо, ubi debet esse
penetrale vel adytum. – Водружаю, figere, defigere, constituere. Водрузить
крест, Christianam religionem fundare, constituere, firmare. Водружениe
креста, Sanctae crucis constitutio. Водруженный, fixus, defixus; positus.
Boдруженное копье в землю, lancea terræ defixa. 2) Constitutus, firmatus.
Вод
Auctus, incrementum pecoris volatilis. У них и поныне птицам вод,
incrementum pecoris volatilis iis magis magisque succedit, magis magisque
propagatur.
Водяная болезнь
Aqua intercus; aqua inter cutem; hydrops; hydropisis; morbus aquæ
intercutis, morbus aquæ subter cutem fusæ; languor aquosus (Hor.) Страдать
водяной болезнью, aqua intercute, hydrope laborare. Получить водяную
болезнь, aquæ intercutis morbo laborare.
Водяница
Empetrum nigrum.
Водяной папушник
Nymphæa alba.
Водяной орех
См. Чилим.
Водяный
(живущий, растущий в воде). Aquaticus; aqualis. Водяная птица, avis
aquatica. Водяное растение, planta aquatica. Из животных земные частью
суть водяные, а другие как бы двустихшные, bestiarum terrenæ sunt aliæ
partim aquatiles, aliæ quasi ancipites. Водяная мельница, mola aquaria. Ехать
водяным путем, navigio iter facere. Водяная жила, vena aquæ. Вся земля от
водяных жил влажна, totum solum propter venas aquarum resudat (Curt.).
Водяной щавель, rumex aquaticus. Водяное или подводное строение,
substructio in aqua, ad aquam. Предпринимать такое строениe, aliquid moliri
ad coërcendum aquarum impetum. Искусство водяного строения,
hydrotechnica. Водяной пузырь, bulla. Водяная оспа, лопуха, variola
lymphatica. Водяного, бирюзового цвету, cœruleus. Водяной пар, vapor
aquæ; aquæ vaporatio. Водяная ящерица, lacerta aquatica. Водяная краска,
pigmentum in aqua solutum. Водяная блоха, aquaticus pulex. Водяная
лягушка, rana aquatilis. Водяная жила на поле, locus uliginosus. Падение
воды, вышина ее, libramentum aquæ. Отвод воды, cloaca. Стакан для воды,
calix vitreus aquarius, vitreum aquarium. Водяной столб на море, typbon.
Кружка для воды, cantharus aquarius. Котел для воды, ahenum aquarium.
Фляга для воды, lagena aquaria. Водозвоздная машина, machina hydraulica.
Живописание водяными красками, pictura aquaria. Водяная саламандра,
lacerta lacuslris (Linn.). Мельник при вододействуемой мельнице, molitor
aquarius. Мнимый водяной дедушка, водяник, spectrum aquatile. Водная
нимфа, naïs, naïas. Водные органы, действием воды играющие, organa
hydraulica. Водяной насос, труба заливная, antlia; organum pneumaticum,
Ключ водный, fons aquæ; fons; scaturigo. Вододействуемоe колесо в махине,
rota aquaria. Водяная крыса, mus amphibius (Linn.). Водное царство, regnum
aquarum. Водяные, безплодные сучья на деревьях, sarmentum inutile. –
Жолоб водопроводный, colliciæ. Водная черепаха, testudo aquatilis. Водяная
змея, hydrus, hydra. Водяная улитка, cochlea. Водяной гриб, spongia.
Водяной паук, aranea aquatica. Водное животное, bestia aquatilis, во мн.
aquatiles; aquatilia. Водяные часы, посредством каплющей воды ходящие,
clepsydra. Водная птица, avis aquatica. Ива, при водах растущая, salix
aquatica. – Водянистый, aquosus, aquaticus. Водянистые места, loca aquosa.
Водяный сок, succus aquatilis. Вкус, sapor aquatilis, tenuis, jejunus, fatuus,
languidus, languens. Водяность, conditio aquosa. Водянею, humore glutinoso
abundare. Плоды от дождя отводянели, fructus humore glutinoso abundant.
Воевода
Dux, dux exercitus; imperator (главный военачальник) prætor (этим
именем Римляне называли только предводительствовавших чужими
войсками). 2) Palatinus. Воеводский дом, domus Palatini. Воеводское
достоинство, dignitas Palatini. Воеводство, palatinalus. Воеводствую,
exercitum ducere, exercitui præesse. 3) Præesse muneri Palatini.
Воеже
(Sl.) == Чтобы. Ut, quo с сосл. накл.
Военачалие
военачальство. Imperium; imperium militare. Предложить кому
военачальство, imperium ad aliquein deferre; imperio aliquem præficere.
Иметь военачальство, imperium gerere, habere; cum imperio esse. У Римлян
в. вверяемо было Консулам, Romanis imperium militare dabatur Consulibus.
Цезарь, в бытность своего девятилетнего военачальства в Галлии, учинил
почитай следующее, Cæsar gessit novem annis, quibus in imperio fait, fere
hæc. Военачальник, dux; dux exercitus; dux belli. Военачальнический,
военачальничий, ducis belli proprius. Военачальство, dignitas ducis belli.
Военнопленник
Captivus; bello captus. Военнопленница, captiva, bello capta.
Военнопленный, bello captus. Разменять военнопленных commutare.
Военный
Militaris. В. человек, vir, homo militaris; miles; bellator, если рядовой,
miles gregarius. Военные люди, milites; homines militares; genus militare.
Военное звание, munus militare. Военные приготовления, belli apparatus;
bellici apparatus. Делать их, bellum parare, apparare, comparare. Военный
устав, lex militaris. Военные издержки, sumtus belli; sumtus rei militaris.
Офицер военно-служащий, belli administer. Военный снаряд, милиция, res
ad bellum necessariæ; quæ ad bellum usui sunt; quae bello opus sunt. Военное
происшествие, res bello gesta. Военный Департамент, rerum bellicarum
administratio. Военная служба, militia; stipendia, munus militare
(предложенная кому должность). Способный для военной службы, qui
arma ferre potest; utilis ad bellum. Негодящийся для нее, inutilis bello или ad
bellum. Быть свободному от военной службы, vacationem militiæ habere;
militiæ immunem esse. Записаться в военную службу, nomen profiteri
(сказать, чтобы вписали имя в каталог); militiam саpescere (вообще).
Бегать, уклоняться от военной службы, militiam subterfugere; militiam
detractare. Служить в в.с., stipendia facere; militia fungi; militare; in exercitu
militare; militiam или munus militiæ sustinere. Служить под чьей командой,
sub alicujus signis militare. Выучиваться военной службе, militiam discere,
edoceri, у кого, rudimenta militiæ или artis militaris sub aliquo ponere;
rudimentis militiae ab aliquo imbui. Военный Директориум, rerum
bellicarum cura, administratio. Напасти, тягости, неудобства военные, belli
mala. Военная присяга, sacramentum, militiæ sacramentum. Искусство,
опытность в военномъ деле, belli usus; usus militaris; rei militaris scientia;
rei militaris peritia. Военпое отделение, res militaris. Военное знамя, signum
militare. Военный огонь, belli incendium. Произвести военный огонь, bello
facem præferre. Начался военный огонь, bellum exarsit. H. о. в какой земле,
terra aliqua bello flagrat, ardet. Флот военный, classis bellica. Военная фура,
vectura bellica. Поставить войско на военную ногу, instruere omnibus rebus
ad usum belli necessariis. Войско поставлено на военную ногу, exercitus ad
bellandum paratus, instructus est. Военный обычай, belli ratio; belli mos; belli
usus. Военный дух, animus bellicosus. В. багаж, impedimentum. Военный
снаряд, res ad bellum necessariæ; vasa. B. суд, castrensis jurisdictio; judicium
militare. Военная молва, м. о войне, belli rumor; belli fama. Военный крик,
clamor bellicus; bellicum. Поднять в. к., clamorem tollere in pugna; bellicum
canere. Военный закон, lex militaris. Военный шум, belli tumultus; belli
strepitus. Военная свалка, belli tumultus. Военное счастье, belli fortuna.
Военное ремесло, militia, res militaris. Заниматься военным ремеслом,
bellum exercere (Тас. Ann. VI). Военная канцелярия, cancellaria militaris
litteræ publiсæ (Cæs. b. g. V, 47). Военная касса, ærarium militare. Военное
платье, vestis militaris. Военная коллегия, consilium res bellicas или
militares curans или administrans (у новв.). Военная команда, imperium.
Предложить кому, дать ее, bello aliquem præficere, præponere. Военный
коммисар, cui rerum ad bellum necessariarum commissa est curatio. Военные
расходы, sumtus belli; sumtus in bellum faciendi или facti; sumtus rei
militaris. Военное искусство, ars bellica, ars belli; disciplina militaris. Быть
изучену всему военному искусству, omnes belli artes edoctum esse. Военныя
тягости, belli incommoda. Военная песнь, carmen bellicum. Военная
хитрость, stratagema; consilium (о полководца). Военный плащ, sagum.
Военный Министр, Minister consiliorum res bellicas или militares
spectantium. Военная нужда, belli calamitas. Военный порядок, rei militaris
ratio; belli gerendi ratio, descriptio; totius belli ratio. Начертить военный
план, totius belli rationem describere. Военный coвет, consilium militare;
collegium de rebus bellicis. Военный Coветник, qui est a consiliis bellicis.
Coбрание военного совета и совещание в нем служащих, consilium
prætorium. Служащие в в. совете, principes, quos sibi imperator ad
capiendum consilium deligit (Cæs. b. g. VII, 36). Собрать военный совет,
consilium convocare, habere. Предлагать что военному совету, aliquid referre
ad consilium. Военный суд между народами, ведущими войну, jus belli; jus
bellicum. He употреблять против кого военного суда, jus belli aliquo
abstinere. Военный устав, coбраниe военных законов, jurisdictio castrensis;
leges militares. Наказывать по военному уставу, militariter punire. Военный
судья, judex castrensis. Военная лошадь, equus bellicus; е. militaris. Военное
ополчение, вооружение, belli apparatus. Заниматься ревностно военрымъ
ополчением, acerrime bellum parare; acerrime in apparando bello occupatum
esse; diligentissime bellum comparare. Военная слава, belli gloria; belli laus;
bellica laus; gloria rei militaris. Быть преисполнену военной славы, быть
покрыту военной славой, bellicis laudibus abundare. Военный корабль, nаvis
longa (в противоп.: navis rotunda, купеческому), bellica. Военный долг, æs
alienum bello contractum. Военная школа, ludus militaris. Ходить к кому в
военную школу, rudimenta militiæ sub aliquo ponere. b) Школа для солдат и
их детей, schola militaris (у новв.). Военный писарь, scriba militaris.
Военная игра, ludus bellicus (у новв.). Заниматься ей, prælia ludere (Ovid.).
Военное состояние, звание, belli ratio. Военные поборы, tributum ad belli
sumptos faciendum impositum. Военный налог, дань, tribotum, stipendium.
Военное наказаниe, pœna militaris. Военное дело, res bellica, res in bello
gesta; res gesta. Военное упражнение, exercitatio bellica. Предпринимать
военные упражнения , in armis exerceri. Военная неудача, res belli adrersa;
belli adversa fortuna; belli adversi casus. Военная конституция, ratio
militaris; rei militaris status. Военный запас, instrumentum et apparatus belli;
copia earum rerum, quæ pertinent ad usum belli. Военная колесница, currus
(вооб.), carrus (для поклажи и пр.); essedum (бранная в Британии). Военная
наука, scientia rei militaris, prudentia. Военные дела, res bellica; res militaris;
в связи достаточно сл. militia. Военная ярость, belli sævitia. Военный
казначей, tribunus ærarius (соб. как достоинство и должность); dispensator
belli (вооб. кто заведывает нужными к войне издержками). Военное время,
belli tempus. Военная дисциплина, disciplina militaris; disciplina bellica.
Военный поход, ехpeditio bellica.
Вожак
Dux, ductor.
Вожделеваю
(Sl.) Petere, appetere, expetere; cupere, concupiscere; desiderare.
Вожделение, cupido; cupiditas; appetentia; desiderium. Злое, cupiditas, libido.
Вожделенно, cupide, avide, appetenter. Вожделенный, optatus, exoptatus,
exspectatus. Иметь в. следствие, fauste, feliciter prospereque evenire. Коль
вожделенно благополучие ваше, юноши, которые в радостных трудах
упражняетесь, quam optanda, expetenda, invideuda felicitas vestra, juyenes,
quorum animi jucundis laboribus detinentur.
Вождение
См. Ведение.
Вожденачальник
Summus dux.
Вожду
(Sl.) Ducere, ductare; exercitui præesse. Вождь, dux; dux belli или
exercitus. 2) Dux, princeps.
Вожение
Vectio. За в. известки заплачено 10 рубл., pro vectura calcis decem rubb,
soluti sunt.
Воженый
V. pi., ferus, petulans, lascivus. Перестань возиться, воженой! desine,
lascive, turbas concitare или tumultuari. Воженье, petulantia, lascivia. Что за
воженье у вас? quid turbas concitatis? quid strepitum movetis?
Вожу
Ducere. Водить за руку, manu ducere. У меня в этой стороне дело, я вас
туда поведу, habeo ibi negotia gerenda, eо te ducturus sum. 2) Habere, vestire.
Водить чисто, habere aliquem cultum. Он детей своих чисто водит, liberos
suos munditer habet, сoncinnе vestit. Нет ничего противнее для вкуса, какъ
эта рыба, она даже вредна; водится в гнилых болотах, nihil insuavis hoc
pisce, quin etiam pestilens est, nascitur in putribus lacunis. Этот скупой слуг
своих водит гнусно, iste parcipromus sordide habet, vestit familiam. 3) Alere,
educere. Он много водит гусей, кур, овец, multos alit, educit anseres, multas
gallinas, multas oves. 4) Водить пером, calamo uti. Водить кистью, penicillo
uti, pingere. Водить за нос, aliquem phaleratis verbis ducere (Теr.), aliquem
vana spe lactare. – Вожусь, aliquo uti; est mihi consuetudo cum aliquo;
aliquem habere in usu. По большой части равные с равными водятся,
plerumque similes similibus gaudent. Он все с большими водится, solis
proceribus utitur. Водить компанию с добрыми или худыми, cum probis vel
improbis societatem inire, consuetudinem pingere. 5) Habere, tractare, se
gerere adversus aliquem. Добрая мать умеет водиться съ детьми, bona mater
recte, commode tractat liberos. Дурная нянька не умеет водиться с детьми,
mala nutrix perperam tractat puerulos. 6) Ali, educari. У доброго хозяина
водится всегда хороший скот, attentus ad rem semper bona habet pecora. 7)
Moris esse; consuetudo est, vigere. Между знатными людьми так водится,
proceribus, in proceribus, hoc moris est.
Вожусь
Turbas concitare; strepitum movere, tumultuari; lascivire; nunquam
quiescere.
Возатай
(Sl.) Auriga; agitator, vectiarius (встреч. только у поздд.)
Возблагодарение
Gratia; gratiæ; grates; animus gratus. Возблагодарить, gratias agere,
persolvere. В. Богу за победу над неприятелем, ob victoriam ab hostibus
reportatam grates Deo persolvere.
#@#ВОЗБЛАГОСЛОВЕНИЕ.#~#
(‘Ενευλογία). Benedictio per aliquem recepta. Возблагословляю,
felicitate omnis generis cumulare. Возблагословляюсь, felic. om. g. cumulari;
benedictionem per aliquem recipere.
Возбрачение
Probibitio, interdictio. Возбраненный, probibitus, interdictus.
Возбранительно, cum interdicto. Возбранительный, interdictus, vetitus,
probibitus. Возбраняю, prohibere, interdicere, vetare.
Возбудительный
Alicujus animum excitans, incitans, stimulans; alicujus mentem erigens.
В. пример, exemplum mentem incitans, stimulans, erigens. – Возбуждатель,
возбудитель , concitator, impulsor, instimulator, instigator. Возбуждаю, e
somno excitare, suscitare, expergifacere. 2) Movere, commovere, excitare,
concitare. Возбудить зависть, invidiam concitare. Возб. чей гнев, irritare; ad
iram concitare; in iram concitare; соncire iram alicujus. Похвала возбуждает к
добродетели, laus allicit ad recte faciendum. Возбуждать к учению, excire
или præmiis evocare aliquem ad cupiditatem discendi. Возбуждать кого к
измене, trahere aliquem ad defectionem. Возбудить охоту к чему, aliquem
alicujus rei cupiditate incendere. Возбуждать удивление, admirationem
efficere; в ком admiratione aliquem afficere. Представившийся предмет
возбуждает в душе желание, res objecta in animo excitat desiderium,
appetentiam. Он искусен возбуждать страсти, artem callet audientium animos
movendi или permovendi. – Возбуждаюсь, e somno excitari, suscitari;
expergefieri. 3) Moveri, excitari. Возбуждается ревность к трудам наградой,
flagrans laboris studium excitatur præmiis. Возбуждение, evigilatio (Augus.).
4) Motio, commotio; excitatio, incitatio, instigatio. В. страстей, commotio
animorum. Возбужденный, excitatus, incitatus, impuisus, instigatus.
Возбуждать войско, приведенное в беспорядок и робость, turbatos
territosque milites excitare.
Возваряю
(Sl.) Coquere, concoquere.
Bозвeдeниe
Levatio, allevatio, sublatio.
Возвеличение
Celebratio, prædicatio, laudatio. Возвеличенный, celebratus, laudibus
celebratus, ornatus; prædicatus, laudatus. Возвеличиваю, evebere, provehere;
promovere, efferre; tollere; dignitate conspicuum reddere. 2) Insigniter augere,
amplificare. Возвеличиваюсь, еvеhi, provehi, promoveri, efferri; tolli. 3)
Augeri, adaugeri, amplificari. 4) Aliqua re ferocire; se efferre, se jactare, se
рædicare.
Возвергаю
Sl.) Jacere, injicere; superponere cui quid. Возвергать надежду, spem
suam in aliquo ponere, collocare, positam habere.
Возвеселяю
(Sl.) Delectare, oblectare; voluptate atficere. perfundere, permulcere.
Возвеселяюсь, se delectare; se oblectare; voluptatem ex re capere, percipere.
Возвод
См. Возведение. Возвождениe, elatio. Возвожу, (sl. возвожду), levare,
allevare, sublevare, sursum ducere, educere; erigere, excitare, confirmare. 2)
Per m. evehere, promovere.
Возвратившийся
Redux, reversus. Возвратимый, revocabilis, reparabilis. Эта потеря
возвратимая, hæc jactura est reparabilis; hoc damnum est reparabile.
Возвратительный глагол, см. возвратный. – Возвратно, retro, retrorsum,
rursum, rursus. Приехать в., reverti, redire. Дать в., reddere, reslituere. Ехать
в., redire, regredi, recedere. Я в. получил от него деньги, recepi ab ео
pecuniam или vicissim accepi ab ео pecuniam. Потеря стыда невозвратима,
pudor nulla est arte reparabilis. Минувшие лета без возврата, irreparabilis est
ætas præterita. Возвратить из ссылки половину своих изгнанных, dimidiam
exulum suorum partem recipere. Возвратный путь, reditus, reditio. На
возвратном пути, in reditu, rediens. – Возвратный глагол, verbum
reciprocum. Возврат, reversio, reditus. В. солнца, solstitium. В. болезни,
morbus recidivus. Он лишился всего имения без возврата, jacturam bonorum
fecit nec ulla spes superest. Время прошедшее без возврата, tempus
præteritum est irreparabile или reverti nequit. Право возврата, jus hereditatis
recipiundæ. Возвращаю, reducere; curru revehere. 2) In locum или in loco
reponere; in vaginam recondere (о мече). 3) Reddere, restituere, compensare.
Он мне возвратил мои деньги, pecuniam mihi reddidit, restituit. Он мне
жизнь возвратил, ad vitam revocavit me; vitam mihi reddidit. Возвратить
кому прежнюю силу, vires instaurare. Надо в. чужое имение, aliena bona
sunt reddenda, restituenda. 4) Возвратить свои земли, recuperare villam suam
ab aliquo. В. свое здоровье, convalescere; ex morbo recreari, ad sanitatem
redire; a. valetudine se recolligere. Слепой возвратил зрение, прозрел, dies
reluxit cæco (Tac.). Возвратить свою дородность, опять подородничать,
corpus recipere. Возвратить утраченное доброе мнение о чем, reconciliare
existimationem rei alicujus. Возвратить свою честь, illatum suæ existimationi
detrimentum sarcire (Cæs.). Я все свое имение возвратил, totam rem meam
recepi, recuperavi. Трудно возвратить потерянные силы, difficile est vires
amissas recuperare. Потерянного случая не возвратишь, оссаsio prætermissa
remeare nequit. Я весь проигрыш возвратил, quæ ludendo amisi, omnia
recuperavi; aleatoria damna resarcivi. Возвратить чью дружбу, animum
alicujus sibi reconciliare. Возвратить прежнее свое здоровье, vires
recuperare, recolligere. Возвратить вольность и закон, immunitatem legesque
restituere. Возвращаюсь, reverti, revenire, redire, remeare. Он сегоня
возвратится, hodie redibit, revertetur. Поутру пошел, a до сих пор еще не
возвратился, mane discessit et nondum reversus est. Возвращаться тем же
путем, per eandem viam regredi; pedes reflectere; iter relegere. B. морем,
renavigare. В. верхом, equo revehi. Возвращаться к прежним занятиям,
revocare se ad studia. 5) После горячки долго не возвращается крепость
телесная, febrientes или febre correpti diu sanitatem recuperare non possunt
или vires recipere, revocare, corroborare se non possunt. – Возвратиться с
ответом, достойным мужества и ответа Греков, dignum virtute moribusque
Græcorum responsum ad aliquem referre. – Возвращение, reditus, reditio;
reversio, regressus. Приготовляться к возвращению, parare reditum. До
возвращения его, usque adeo donec redierit. Поздравлять кого с своим
возвращением, gratari reducem, т.е. ob reducem (Liv.). Я это сделаю по моем
возвращении, id, cum rediero, perficiam. Я оставил это до моего
возвращения, id ad reditum meum reservavi. He дождавшись возращения
послов, non exspectato legatorum reditu. – Если бы какое препятствие
отняло у меня совершенно надежду к возвращению, si quis casus mihi
reditum peremisset. Возвращение солнца, solstitium. 6) Restitutio. Заклада,
restitutio depositi. В. чести, satisfactio; testatio honestatis. Этот заимодавец
не беспокоит скорым возвращением денег, hic creditor non exigit pecuniam
debitam ab aliquo, non appellat de pecunia debita. 7) Sanitas restituta et
recuperata; ab ægritudine recreatio; ad bonam valetudinem recursus.
Возвращение прежних милостей Царя, in gratiam reditus. B. прежнего
военного ранга, recursus ad pristinum militiæ ordinem. Возвращенный,
receptus, resumlus, repetitus, restitutus, redditus. Возвращенные деньги,
pecunia reddita, restituta. Возвращенная кому честь, honor alicui restitutus. 8)
Receptus. Возвращенная потеря, amissæ res receptæ. Возвращенные деньги,
fugitivum argentum ad se retractum. 9) Recuperatus. Возвращенная бодрость
духа, recuperata hilaritas, animi lætitia, festivitas; animi firmitas.
Возвращенное здоровье, sanitas restituta.
Возреяю
(Sl.) Ignem excitare, accendere.
Возвышаю
Tollere, adtollere, erigere; in altitudinem efferre. 2) Augere, adaugere,
majus reddere. Возвысить цену, carius reddere. Это еще болee возвышает его
цену, id accedit ad ejus gloriam. Возвысили цену на хлеб, frumentum carius
venditur. Возвысить чей дух, alicujus animum vehementi incitatione
accendere, inflammare. 3) Evehere, provebere; promovere, producere; ad
dignitatem producere. Царь праведен возвышает землю, princeps sustinet,
tuetur legibus rempublicam. Бог иных возвышает, а других унижает, Deus
alios promovet ad dignitatem, honore auget или ornat, alios deprimit. –
Возвышаюсь, crescere, accrescere, augeri; surgere, assurgere, se tollere.
Возвышается лес, insurgit silva. – В. Римское могущество, insurgunt opes
Romanæ. Вода возвышается, aqua crescit, augescit, accrescit undæ surgunt. –
Там гора возвышается, ibi mons exsurgit. 4) Tolli, ascendere, напр. вопль. 5)
Se proferre, in gloriam venire; in claritudinem pervenire. Фивы возвысились
особенно доблестью и благоразумием Эпаминонда, Thebæ caput extulere,
inprimis virtute et prudentia Epaminondæ. Возвысить цену, accendere pretium
rei. 6) Insolenter или superbe se gerere; elatius se gerere. Возвышениe,
sublatio, erectio. 7) Clivus, tumulus, locus edifus. 8) Incrementum. Воды, aquæ
accrementum, incrementum. – B. цены, pretia aucta, pretiorum accretio. B.
оброка, tributorum, capitalionum auctio. 9) Decus, ornamentum. 10) Fastus,
superbia – Возвышенность, locus editus, tumulas. Возвышенный, erectus,
excitatus. Возвышенные стены, mœnia excitata. 11) Altus, editus.
Возвышенная страна, regio terræ in altitudinem edita, per met. Возвышенный
ум, ingenium præstantissimum. В. слог, sublime dicendi genus, у кого слог
воз., grandiloquus. Возвышенным голосом, elate. 12) Celebratus, laudatus.
Возвеваю
Incipere flare, susurrare. ВОЗВЕСТИТЕЛЬ. Nuntius. В. мира, pacis
internuntius. Возвестительница, nuntia. Boзвеcтиe, nuntiatio, significatio.
Возвещаю, nuntiare, renuntiare, significare, indicare, no turn facere;
obnuntiare (о неприятных происшествиях) vulgare; pervulgare. Возвестить
мир, pacem indicare, denuntiare. Возвестить звуком трубы, promulgare;
præconis voce denuntiare, declarare. В. афишами, что продается такого-то
имение, proscribere alicujus (illius) bona. Возвестить в народе, in vulgus
disseminare. 2) Significare, indicare, annuntiare; explicare, plenius exprimere.
Возвещать путь спасения, notam facere viam salutis. – Возвещаюсь, nuntium
accipere, nuntius mihi perfertur; nuntiatur mihi aliquid; certiorem fieri,
annuntiari. – Возвещение, nuntiatio, significatio. Торжественное церковное
возвещениe о браке, solemnis sponsalium denuntatio. Возвещенный,
nuntiatus, denuntiatus, annuntiatus.
Возгараюсь
См. Возгораюсь. ВОЗГЛАВИЕ, возглавийца, возглавница. (Sl.).
Cervical; pulvinus capitis.
Возглас
Postrema precum verba, quæ sacrorum antistes elatius recitare aut canere
debet. Возглашатель, caduceator, nuntius; рræсо. Возглашаю, vocem mittere,
emittere, sonum edere. 2) Vulgare, pervulgare; celebrare, canere, cantare;
annuntiare. Возглашение, elatio, contentio vocis, qua postrema precum verba
comitantur.
Возглядаю
(Sl.) Circumspicere, circumspectare; oculos circumferre.
Возгнездиться
Nidum facere, lingere, struere; capere, occupare.
Возгнещаю
(Sl.) Ignem excitare, accendere. Возгнещаюсь, accendi. Возгнещение,
accensus, incensio, excitatio ignis. Возгнешенный, accensus.
Возговорить
Incipere loqui, initium facere, sumere loqueudi, dicendi.
Возгонение
возгонка. Metallorum excoctio ad purum. Возгоняю, aliquid vi ignis ad
alembici verticem excitare.
Возгораюсь
Ardescere, exardescere, inardescere. 2) Irritari, exardescere; erumpi,
excitari. Война со всех сторон возгорелась, bellum undique exardescit.
Возгореться духом, audere, conari aliquid.
Возгордиться
Superbire aliqua re; inflatum esse aliqua re. Он богатством возгордился,
dives factus superbire cœpit.
Возгорение
Incensio, inflammatio. В. Этны, Beзувия, eruptio ignium ex Ætna, ex
Vesuvio. Ætnei, Vesuvini ignes.
Возграждаю
Reficere, reædificare. Возграждать грады разоренные, reficere urbes
dirutas. Возграждаюсь, refici, reædificari; denuo exstrui, construi.
Возгреметь
. Tonare, retonare, personare.
Возгри
См. Возгря. Возгривец, возгривик, возгряк, nares mucosæ; immaturus;
puellus, pusio; nasutes, nasutulus. Возгривица, puellula; femina nasuta,
nasutula. Возгривость, mucosum esse. Возгривый, mucosus, muculentus.
Возгривлю, muco fœdare. Возгривею, mucosum fieri.
Возгромождаю
Acervare, соасеrvare, acervatim accumulare. Возгромождение, acervatio,
coacervatio, accumulatio.
Возгревание
См. Взогревание. Возгреваю см. взогреваю.
Возгря
Massa, globulus, stiria, muci или narium.
Воздаваниe
воздаяние. Præstatio. По воздании кому должной чести, honore alicui
jure habito, tributo. – Воздается, refertur, redditur, rependitur. Потерпи, тебе
воздастся вторицей, expecta, rependeris duplo. 2) Præstatur, tribuitur, habetur.
Александр великий желал, чтобы ему божеская честь воздавалась,
Alexander magnus postulabat, ut ei divinus honor haberetur. Ему достойное
воздается награждение, ei debiia tribuitur merces. Возданный, præstitus,
habitus, tributus. Воздаю, solvere, reddere. Долгъ, pecuniam debitam reddere.
Этим было воздано неприятелю за избиение Римлян, id pro immolatis
Romanis pœnæ hostibus redditum. 3) Referre; vicem reddere; remunerari. 4)
Præslare, habere, tribuere. Воздать достойную благодарность, pendere dignas
grates. Воздавать должное почтение родителям, parentes merito honore
afficere. Воздать благодарение Богу, grates Deo persolvere. – Воздаяние,
рræstatio. 5) Compensatio, remuneration. Трудиться без воздаяния, cassum
laborem obire; frustra operam consumere. Он достойное за услуги свои
получил воздаяние, dignum opera et studio suo tulit, consecutus est præmium.
Учинить достойное воздаяние за презрение совета, expetere pœnas spreti
consilii. – Воздаятель, qui gratiam refert, qui rependit, retribuit justa. Бог есть
всевышний в. добрых дел, Deus abundanter retribuit justa pro bonis operibus.
Воздаятельница, quæ gratiam refert.
Воздвигаю
(Sl.) Воздвизаю, sursum tollerе. Воздвигнуть руки, manus supinas
tendere, porrigere, attollere. B. ветрила, vela dare, pandere. 2) Levare, allevare,
sublevare, erigere. 3) E somno excitare, expergifacere. 4) Ædificare, exstruere,
instruere, educere, erigere, constituere. Воздвигнуть церковь, templum
ædificare, exstruere. В. памятник в честь кому, monumentum alicui
constituere. В. в честь кому статую, statuam alicui ponere, conslituere,
consecrare. При воздвигании кургана, положить первому пласт дерна,
primum exstruendo tumulo cespitem ponere. 5} Movere, commovere, excitare,
напр. ventum. 6)Per m. tumultum соmmoverе, facere, excire, sollicitare. 7)
Excitare mortuum; a morte ad vitam revocare. 8) Evehere, provehere
promovere; efferre; tollere. Воздвигнуть в Царя, (sl.), constituere Regem. –
Воздвигнуть брань, hostiliter exsurgere in aliquem. Воздвигнуть рог, (sl.),
insolentia inflatum esse; se efferre insolentius; efferre animos; ferocire aliqua
re. Воздвигнуть Рог спасения, excitare Cornu salutiferum, Personam
potentem, quæ adfert salutem. – Воздвигнуть душу, alicui animos addere;
alicujus animum erigere. Воздвигнуть глас, vocem tollere, intendere; vox
ascendit. Воздвигнуть гонениe, persequi, vexare, insectari; crudelitatem
exercere; sævitiam adhibere. Воздвигнути крамолу, seditionem commovere,
concitare, conflare. Воздвигнути лик, concionem convocare, advocare, vocare.
Воздвигнуть радостный клик, lætum clamorem, lætam acclamationem
tollere. Воздвигнуть распрю, rixas, jurgia excitare. – Воздвигаюсь, (sl.
воздвизаюсь), se dare in viam, se committere viæ, itineri; se movеrе ex aliquo
loco, discedere. 9) De aquis: vehementer agitari, jactari; æstuare, fervere. 10)
Exstrui, instrui, erigi; per m. sе efferre, efferri, intumescere; animus se tollit.
Воздвизается сердце твое в гордыню, animus tuus intumescit, gloriam
quaerit, expetit. – Воздвигнутый, -гнут, excitatus, sublatus. Воздвигнутый
ветром прах, pulvis vento sursum actus. 11) Exstructus, constructus, erectus.
12) Versus, conversus, erectus. 13) Из гроба, resuscitatus, a morte ad vitam
revocatus. – Воздвижение, sublatio. В. креста, sanсtæ crucis exaltatio. Храм,
церковь во имя воздвижения честнаго креста, templum exaltationi crucis
sanctaæ dedicatum. Праздник вoздвижeния, festum, quo celebratur exaltatio
sanctæ crucis. 14) Per m. surrectio. 15) Excitatio e somno. 16) Exstructio,
ædificatio. Воздвиженский, exaltationi sanctæ crucis dedicatus.
Воздвиженская церковь, templum e. s. cr. dedicatum. Воздвиженский
священник, sacerdos templi exaltationi sanctæ crucis dedicati. –
Воздвизальный крест, sancta crux; insigni magnitudine, quæ in festis
agminibus adhibetur. Воздвизание, sublatio.
Воздвоение
Duplicatio, geminatio. Воздвоенный, duplicatus, geminatus. Воздвояю,
duplicare, geminare, conduplicare.
Вожделеhиe и возжелание
Desiderium, cupiditas. – Возделети и вожделети, desiderare, appetere;
concupisсеrе. Желанием возжелать, alicujus rei desiderio flagrare; lubenti
animo concupiscere.
Воздержание
Diæta, victus; certus vivendi modus ac lex. Bo всех болезнях
воздержание необходимо потребно к восстановлению здоровья, in omnibus
morbis diæta ad sanitatem recuperandam maxime necessaria est. Наблюдать
воздержание, caute habere corpus. Предписать кому воздержание, alicui
certum vivendi modum præscribere. Воздержанием поддерживается
здоровье, observatione sustentatur valetudo (Cel.). 2) Tamperantia,
continentia; modus, moderatio. Воздержание в пище и питье, continentia,
temperantia in victu. В. не только для тела, но и для души полезно,
temperantia non solum corpori, sed etiam animo maxime prodest. 3)
Refrænatio cupiditatum, continentia, castimonia. Воздержательный и
воздержный, воздержателен и воздержен, temperans, moderatus, continens.
Человек воздержный, homo moderatus, continens. Воздержный в пище и
питье, in cibo ас potu temperans; moderato victu contentus ac potu. Быть
очень воздержному, parce et frugaliter vivere. Воздержная жизнь, vita
moderata, temperata, modica. Воздержен на язык, cautus, circumspectus,
timidus in loquendo. – Воздерживаю, abstrahere, avertere, abducere, avocare;
comprimere, reprimere, coërcere, cohibere, inhibere; obviam ire alicui rei.
Воздержать стреляющуюся, грозящую молнию, перун, intentatum fulmen
excipere. Воздерживать пороки, vitiis obviam ire. В. страсти, cupiditates
coërcere, continere, frangere, comprimere; cupiditatibus imperitare, libidines
refrænare. Я бы упал, если бы он не воздержал меня, cecidissem, nisi me
sustinuisset. – Воздерживаюсь, abstinere; abstinere se ab aliqua re; continere
se in aliqua re, temperare sibi, quominus; temperare se ab aliqua re.
Воздержаться от смеха, risum compescere, cohibere. В. от внезапной
радости, exultantem lætitiam comprimere. He могу воздержаться, чтобы не,
animo imperare nequeo, quin. Воздерживаться от горячих напитков,
abstinere potionibus æstum excitantibus. Воз. от огнистых вин, abstinere vinis
fervidis. В. от пищи, питья, мяса и вина, abstinere cibo, polu, carne, vino. В.
от злоречия, abst. maledictis. Воздерживаться от сластей, bellum indicere
voluptatibus, В. от пищи, не есть, поститься, bellum indicere ventri. Возд. от
обиды, abs. injuria inferenda. В. от лжи, temperare se a mendacio. В. от
учинения злодеяния, abstinere se a scelerе. Я воздержусь отъ всего, что
здоровью вредно, continebo me in omnibus rebus, quæ sanitati nocent.
Воздержаться от гнева, iram opprimere, coërcere. Воздержник, meditationi
sacræ incumbens; qui remotus ab hominum societate piis studiis vitam dicat.
Воздержно, abstinenter, continenter, temperanter. Жить, modice vitam vivere
(Plaut.). Воздержность, temperantia, continentia.
Воздоение
Præbitio mammæ; nutritus, nutricatio; educatio. – Воздоенный, nutritus,
nutricatus, educatus. Воздояю, mammam præbere, lactare; nutrire, nutricare,
educare.
Воздухомеpиe
Ars aërem metiendi, Воздухомерный, -мерятельный, metiendo aëri
serviens. Воздухомер, aërometrum.
Воздух
Аёr (вообще тот, который нас окружает), cœlum (атмосфера, годный
для дыхания воздух), cœli temperies (атмосфера поколику имеет влияние
на температуру), spiritus (возд., которым дышем), аurа (который
производит сквозной ветр; так. приятный, тихий ветерок), ventus (когда он
течет сильнее), æther (верхний, тонкий воздух), sublime, altum (воздушное
здание, высота воздуха). – В. здоровый, аёr saluber: cœlum salubre; cœli
salubritas. Нездоровый, a. morbidus. В. свободный и открытый, cœlum ex
omni parte patens au que apertum; apertum cœli spatium. В. умеренный, a.
temperatus; a. calore et frigore temperatus. Перемена в воздухе, aëris
conversio. Густота, тяжесть воздуха, aëris crassitudo; cœli gravitas. В., по
своей легкости, стремится в верх, aër fertur levitate sublimis. Воздух,
вбираемый дыханием, питает и поддерживает животных, spiritu ductus аёr
alit et sustentat animalia. Мы окружены воздухом, аёr nobis offunditur.
Подниматься на воздух, sublimem или sublime ferri, efferri; sublimem abire.
Взорвать, поднять корабль на воздух, navem vi pulveris pyrii in sublime
agree. Летать по воздуху, per subline volare. Слетать с верху, ex sublimi
devolve. Дышать воздухом, animum или spiritum ducere, spirare. Дышать
свежим воздухом, refrigerationem auræ captare; aëre libero redintegrari.
Выставлять что на воздух, aliquid aëri exponere. Впустить куда воздух,
aërem immittere Предохранить что от наружного воздуха, ab afflatu omni
protegere aliquid. Быть на открытом воздухе, sub cœlo или sub dio versari.
Сделать, чтобы проходил воздух, cœlum aperire. Сделать, чтобы не
проходил в., omne spiramentum adimere. Непроходимый для воздуха, aëri
non pervius. Закупорить так, чтобы не проходил в., in concluso omne
spiramentum adimere. Жить, питаться воздухом, aëre pasci; vento vivere.
Строить замки на воздухе, somnia sibi fingere.
Воздуxовидный
Aëri similis.
Воздушный
Ætherius; aërius. Воздушное явление, meteorum; phænomenon. Учение
о воздушных явлениях, meteorologia. Воздушное путешествие, cursus
aërius; iter per auras. Воздушная страна, ætheris regio. Воздушный цвет,
color aërius. Воздушное окно, для впускания свежего воздуха, fenestra
serviens immittendo aëri libero. Воздушная опухоль в теле, emphysema.
Воздушный шар, follis; machina aërobatica. Воздушный насос, antlia
pneumatica. Воздушное пространство, vacuus аёr; inane. Воздушная труба,
дыхательный канал или горло, artcria aspera или одно arteria; canalis animæ
(Plin.). Воздушный столб (в физике) columna aëria. Судно, для плавания по
воздуху устроенное, navis ætheria; navis per aërem vehens. Воздушные
замки, opinionis commentum. – Воздухоплаватель, aëronautes. Искусство
плавать по воздуху, ars aëronautica. Воздушная тяжесть, gravitas aëris.
Воздушный камень, lapides, qui сœlо decidunt или deciderunt,
Воздымитися
Incipere fumare, fumum emittere, vaporare.
Воздыхаю
Suspirare, gemere. 2) Вздыхаю, queri; conqueri; habere querimoniam или
querelas. Воздыхатель, amator, admirator.
Воздеваю
Tollere, adtollere; sursum tendere. Воздевать руки на небо, manus
tendere ad cœlum.
Возделание
возделывание. Cultio, cultura, cultus; agri molitio. Возделанный, cultus,
excultus, exaratus. Возделанная пашня, ager excultus. Возделываю, colere,
excolere, exarare. Возделывать пашню, terram arare; agrum exarare; terram
или agrum colere, excolere; culturam adhibere agris. Возделываюсь. coli,
excoli, arari, exarari.
Воздеяние
Sublatio, elatio. В. рук, manus supinas ad cœlum tendere. – Воздеянный,
sublatus, elatus.
Возжа
(вожжа), вожжи, Habenæ; lorа. Крепко держать возжи и править ими,
babenas moliri. Держи вожжи покороче, arctius, contentiusque lora habe.
Держать в. покороче, тянуть их к себе, habenas adducere, equum freno arcto
compescere. Пустить в., habenas remittere, frenos dare. Возжаю, lora frenis
adnectere, alligare.
Возжелать
См. Вожделеть. Возжелать исполнить пророчество, cupido incedit
animos sortis oraculo editæ explendæ.
Возжение
. Incensio, accensus. (Sl.) Incendium. Возженный, ardens. Огонь, ignis
ardens. 3) Incensus, accensus. Свеча возженная, lucerna accensa. Возженные
огни, succensi ignes. 4) Per m. возженная война, bellum excitatum. В.
вражда, odium concitatum. Возженный ycepдием, любовью, flagrans rei
studio, a more. Возженные стыдом к отмщению pudore in ultionem accensi.
– Возжигание, incensio, accensus. Возжигаю, (sl. возжизаю), accendere,
inflammare, incendere; incendium facere; ignem injicere, subjicere. 5)
Commovere. Воздвизаем бездну яко пещь огненную, et profundum lanquam
ahenum fervefacit. 6) Movere, commovere, excitare. Возжечь войну, bellum
concitare; bellum movere, suscitare; æstus belli commovere (Lucr.). Возжечь в
ком ревность, rei studio incendere. В. огнь вражды, несогласия, movere
dissensiones, discordia. В. страсть accendere ad libidinem. Ярость, accendere
in rabiem. В. любовь к добродетели, accendere virtutem (Virg.). B. жертву,
hostias adolere. – Возжизаюсь возжизаюсь, accendi, incendi; ignis excitur.
Bоззвaниe
(Sl.) Vocatus, vocatio. Воззваться, vocari, appellari.
Воззрение
Spectatio, adspectus, obtulus. Удостой воззрения твоего ceй труд, hoc
opusculum digneris adspicere.
Возик
Parva vehes или vehis, напр. fœni. Возило, (sl.), carrus, carrum.
Boзильный, transvehendo, transportando serviens. В. ящик, arca cista ad
transportandum apta. Возильщик, vectuarius, qui vecturam facit. Возимый,
quod transvehitur, transportatur. Возка, vectura. Заплатить за возку, pro
vectura solvere.
Возкрамолствовать
(Sl.) Seditionem commovere, concitare, conflare; rebellare.
Возлагание
Impositio, injectus; injectio. – Возлагаю, imроnere, superimponere.
Возложить на себя, induere sibi. Возложить венец на главу, aliquem
coronare; coronam alicui imponere; aliquem corona redimire. Возложить на
Бога надежду, spem suam in Deo ponere, reponere, collocare, constituere;
spem suam in Deo habere. В. дань, tributum imponere, indicere. В. д. на
городá, tributa in singulas civitates imponere или civitatibus imponere. В.
наказание, штраф, pœnam imponere. 2) Mandare alicui aliquid или ut;
mandatum alicui dare, delegare, injungere. Возложить на кого paботу,
injungere alicui laborem. В. службу, injungere servitutem. Долабелла
возложил на меня, a Dolabella mandata habeo. Возложил на меня писать к
тебе, mihi mandavit или negotium dedit, ut scriberem. Я исполню рачительно
то, что на меня возложено, curabo mandatum tuum diligenter. Возлагаю на
тебя попечение о моем семействе, tibi omnem familiam commendo.
Возложить на кого смотрение за скотом, aliquem pecori præficere.
Возлагать попеременно на легионы тягость воинских дел, injungere
legionibus invicem expeditionum onus. В. на себя руки, mortem sibi (sponte)
соnsciscere; adferre manus sibi ipsi. – Bозлагаюсь, imponi, superimponi.
Возлагается на что железо, ferro cæditur. 3) Mandari; delegari, injungi.
Возлагается на тебя важное служение, tibi grave ministerium, onus, munus
demandatur.
Возлегаю
возлежу. Recumbere. В. под тенью, на травe, sub umbra, in terra
recumbere. 2) Assidere mensæ; ассubare (по Римски). Возлежание, cubitus,
cubatio, accubatio.
Возлетаю
См. Взлетаю.
Возливальник
возлияльник, возливальница, возлияльница. Nasiterna, gultus;
gutturnium; vas superinfundendæ aquæ.
Возлияние
Superfusio; infusio, affusio. 2) Libatio. Boзлияю, см. взливаю.
Возложение
Impositio. Рук, impositio manuum. 2) Munus; mandatum; commissum;
provincia. Возложенный, impositus, mandatus, commissus, delatus.
Возложенная должность, prorincia mandata, commissa.
Возлезаю
См. Взлезаю.
Возле
Præpositio, quæ regit genit., juxta, prope, propter, secundum. В. стены,
prope murum. Островá в. Сицилии, insulæ propter Siciliam. Возле pеки
(вдоль) строить, secundum flumen ædificare. Сесть в. кого, propter aliquem
considerе. Сидеть возлe камина или у камина, ad focum sedere. Сидеть в.
Огня, apud carbones assidere (Plaut.). Севши в. меня, сказал, mihi, ut assedit,
dixit. В. города, prope urbem. В. дороги, juxta viam. Иметь сад в. реки,
hortum ad fluvium habere. Жить в. какого места, locum accolere. Жить возле
городских развалин, assidere urbis ruinis. Ж. в. самого дикого народа,
ferocissimo populo assidere.
Возлюбление
Benevolentia, studium, favor, caritas. Возлюбленник, amans, amator.
Возлюбленница, femina amans, amatrix. Возлюбленный, gratus, acceptus,
carus; gratus acceptusque. Возлюбляю, adamare, amare; cœpisse aliquem
benevolentia complecti, carum habere, diligere, amare. С молодых лет
возлюбить город, a tenera ætate urbis charitatem imbuere. Возлюбить pеку,
amore amnis retentum esse.
Возмездить
(Sl.) Remunerari, præ- mium aiicui reddere. Возмездиться, рræmium или
fructum alicujus rei capere, ferre, percipere. Возмездие, remuneratio;
præmium, merces; fructus. Получить в. за верную службу, præmium
ministeri fide præstiti или exhibiti ferre. Возмездник, remunerator.
Возметание
возметаю. См. Взметаниe, взметываю.
Возмечтать
Opinionem habere; in opinionem venire; opinari; putare.
Возмездить
Remunerari.
Возмнеть
возмнить. Opinari, putare; existimare, arbitrari; judicare, cencere.
Возмнить о ceбе высоко, много, nimiam de se habere opinionem. Возмнется,
opinari, putare, existimare, centre.
Возмогаю
Posse, sustinere; pollere, valere. Возможно, esse potest, также одно
potest. Возможно ли, чтобы он противился? fieri ne potest, ut adversetur,
repugnet? Ему не возможно было сказать, выговорить, non potuit proloqui.
Сколько тебe будет возможно, quantum facere poleris. Сколько нам будет
возможно, quantum efficere et consequi possumus. Возможно ли? (что ты
говоришь?) quid ais? b) Что ты думаешь, возможно ли? ain? ain tu?
Невозможно, fieri поп potest. – Возможность, possible; possibilitas (оба
слова встречаются только у новв.), facullas, potestas (по обстоятельствам),
aditus (с даннаго позволения). Возможность к порицанию locus vituperandi.
Хронологическая в., temporum in aliqua re consensus. Есть в. увеличить
любовь, est locus amore augendi. В большой части случаев сущ.
возможность можно выражать глаголом, напр. отрицают возможность
чего, aliquid fieri posse negant. He видеть никакой для чего возможности,
non inielligere, qua ralione aliquid fieri роssit. – He видеть возможности, для
перемирия, inducias non inlelligo fieri posse. Если есть какая возможность,
si ullo modo fieri potest. Нет никакой возможности, null datur potestas. По
возможности (по силам), quantum potero; quantum in mea potestate est;
quantum in me situm est. Он тщился со всей возможностью наблюдать в
истории своей правду и истинность, omnibus viribus elaboravit, ut in
enarrandis rebus verum et fidem servaret. Продолжать труд свой по
возможности, pro viribus opus inchoatum continuare. Пo возможности буду
стараться, omnia faciam, omnia experiar, nihil prætermitam. Я, no
возможности, буду сопротивляться, omnibus viribus atque opibus resistam.
Возможный, potis, pote; quod fieri, effici potest. Для меня что-нибудь
возможно, alicujus rei faciendæ facultatem habeo, possum aliquid facere. Если
мне как-нибудь будет возможно, si uila ratione efficere possum; si ullo modo
fiery poterit. Для доброго расположения все возможно, nihil est quod
benevolentia efficere possit. Представлять себе что не возможным, sibi de
aliqua re persuaderi non posse. Сколько возможно, quoad fieri potest или
poterit. Сколько возможно выражается через quam, с превосходной
степенью. Сколько возможно короче, quam brevissime. Сколько в. скорее,
quam celerrime, или quanta maxima aliquis potest celeritate. Идти маршами
скорыми, какие только возможны, quantis maximis aliquis polest itineribus
proficisci. Bсе возможные примеры мучений, omnia exempla cruciatus.
Всеми возможными обещаниями, omnibus pollicitationibus. Делать все
возможное при чем ннбудь, ничего не упускать, nihil sibi reliqui facere in ...
.
Возмужавший
т.ч. возмужалый. Pubertas; anni pubertatis. Возмужалый, virilis. В.
возраст, ætas virilis; aætas adulta, confirmata, corroborata. Вступать в
возмужалые годы, so corroborare. Когда он вступил в возмужалые годы,
quum is se jam corroboravisset et vir inter viros esset (Cic. ad Fam. XIII, 10).
Возмужаниe, ad ætatem virilem pervenire.
Возмутительный
, возмутительное сочинение. Scriptum seditiosum. Возмутительные
речи, voces seditiosæ. Возмутитель, seditionis stimulator, concitator; homo
seditiosus (берущий в возмущении учacтиe). Наказать возмутителя, pœna
afficere seditionis stimulatorem. Возмутительница, femina seditiosa. –
Возмущаю, movere, commovere, agitare, turbare turbidum reddere, напр.
воду. 2) Per m. seditionem commovere, concitare, con- flare; sollicitare; ad
seditionem concitare, movere; animum alicujus exasperare. Он возмутил
народ, populum ad seditionem concitavit. Он возмутил всех моих друзей
против меня, omnes amicos meos adversus me concitavit, sollicitavit. 3)
Возмутить покой, otium perturbare, intepellare. – Возмущаюсь, moveri,
commoveri; agitari, turbari. 4) Rebellare; seditionem ciere. Он был причиной,
что вся земля возмутилась, est in culpa, quod universa regio rebellaverit.
Войско возмутилось против Генерала, exercitus imperium ducis detrectavit.
5) Conturbari, perturbari. Душа его возмутилась oт крика, animus ejus
clamore perturbatus est. – Возмущение, motus, commotio. Волн, commotio
fluctuum. 6) Seditio; rebellio; rebellium; rebellatio (завоеванного народа).
Укротить возмущение, seditionem lenire, sedare, comprimere, exstinguere.
Возмущенный, turbatus. 7) Concitatus, sollicitatus, seditiosus, rebellans.
Усмирить возмущенный народ, animos populi concitati mitigare, lenire,
Начинающиеся возмущения, rerum novarum initia.
Возмерититься
(Sl.) Se efferre; efferri; sibi spiritus sumere. 2) Præmium pro merito, pro
dignitate ferre. Возмерится той же мерой, eadem mensura reddetur.
Возмятаю
(Sl.) Concitare, sollicitare; ad rebellionem incitare. Возмятаюсь, turbari;
perturbari; animo angi; soilicitum esse. Возмятение, seditio, tumultus;
rebellio. Возмятенный, concitatus; sollicitatus; rebellis, rebellans.
Вознаграждаю
Remunerari; рræmio afficere. Вознаградить кого за труды, за подвиги,
præmium laborum, rerum gestarum alicui persolvere; præmio aliquem donare;
ornare. 2) Explere, supplere; pensare, compensare; sarcire, reconcinnare.
Воины малое свое число вознаградили храбростью и искусством, virtus et
dexteritas paucitatem militum expleverunt. Достоинства его вознаграждают
недостаток породы, defectus generis expletur virtutibus. Вознаградить
потерянное в праздности время прилежанием, temporis jacturam desidia
или otio factam industria rераrаrе. Вознаграждать потерю других из своего
достатка, aliorum jacturæ patrimonio suo succurrere. Вознаградить потерю
мужеством, incommodum virtute expiare. В. потерю, урон, damnum,
detrimentum sarcire или resarcire. Недостатки старости должно стараться
вознаграждать благоразумием, vitia senectutis diligentia compensanda sunt.
Он вознаграждает свою прошедшую вину, redimit culpam præteritam. В.
двойными деньгами, rеpendere duplo argento. – Вознаграждать, præmio
affici; præmio donari, decorari; ornari. Труды их нарочито вознаграждаются,
labores eorum insigniter или notabiliter præmio donantur. 3) Expleri, pensari,
compensari, reparari. Утрата эта ничем не может вознаградиться, jactura
hujus rei plane irreparabilis est.
Вознамериться
Statuere, constituere, decernere aliquid, или с следующ. за ним вин. п. и
неопр. нак. Я вознамерился, decrevi, constitui, consilium сеpi, inii.
Вознамериться приступить к крепости, arcem oppugnare adoriri.
Вознегодовать
Alicui succensere, stomachari; in aliquem incensum esse.
Возненавидеть
Odium in aliquem concipere.
Bознeceниe
Elatio, sublatio. В. Господне, festum ascensionis Christi in cœlum. 2)
Templum ascensioni Christi in cœlum dedicatum. – Вознесенный, sublatus,
elatus, erectus. 3) Editus. 4) Celebratus, prædicatus, laudatus. Вознесенский
свяшенник, sacerdos templi ascensioni Christi in cœlum dedicati.
Возникание
Germinatio, germinatus. Возникаю, germinare; progerminare; enasci;
emergere supra или extra terram; provenire, exsistere. Возникнуть на свет, in
lucem edi, suscipi. Возникло несоглаcиe, ortum est, extitit dissidium. B.
суеверие, emergit superstitio. Воз. несчастье, emergunt mala. Возникли
цветы на полях, flores in campis provenere. Возникают новые враги,
emergunt novi adversarii. Возникли секты, enatæ sunt sectæ.
Возник
Equus sarcinarius. 2) Vehes.
Вознизпосылаю
(Sl.) Desuper mittere.
Возница
Auriga, agitator. Возничей, см. возатай. Возничий, aurigæ, agitatoris
proprius.
Возновление
возновленный. См. Возобновление, возобновленный. Возновляю,
reficere, rераrаrе, sarcire. 2) Novarе, renovare. Возновить дружбу, (sl.),
amicitiam renovare. Возновляюсь, refici; renovari.
Возносительное местоимениe
Pronomen relativum. – Возносливо, superbe, insolenter. Вести себя в.,
insolenter se gerere; superbum или arrogantem esse. Возносливость, superbia,
insolentia, fastus. Возносливый, superbus, insolens, arrogans, inflatus,
fastidiosus. – Возношение, elatio. 2) Laudatio, prædicatio, celebratio. 3)
Superbia, arrogantia, fastus. – Возношу, tollere, attollere, erigere. 4) Laudare,
prædicare, celebrare. Возносить покровителя своего похвалами,
beneficiorum auctorem efferre laudibus. b) Conspicuum dignitate reddere. 5)
Возносить глас, vocem tollere; vocem intendere. Вознести плач, (sl.) –
effuse, liberius flere. – Возношусь, sursum tolli, adtolli, erigi, evolare. Твоим
ли повелением возносится орел? tuo ne jussu evolat, attollitur aquila? 6)
Evehi, provehi, promoreri. 7) Se efferre; efferri; intumescere. Разумный
человек в счастьи не возносится, а в несчастьи не унывает, sapiens
(prudens, sapientia præditus) in rebus secundis non intumescit, in adversis non
despondet animum.
Возня
Tumultus; tumultuatio; turbas facere; lascivia.
Возобиждаю
Ultionem petere ab aliquo. He возобиждай, noli ultionem petere ab iis,
qui libi injuriam fecerunt.
Возобновитель
Restitutor. Возобновление, renovatio, integratio, restauratio, refectio. В.
союза, трактата, renovatio fœderis, pacti. – Возобновленный, renovatus,
redintegratus, restauratus. Возобновляю, novare, renovare, restaurare,
redintegrare, reficere; innovare (дать новый вид чему устаревшему). –
Возобновить городские стены, mœnia reficere, reparare. 2) == Снова начать,
повторять, instaurare, redintegrare, repetere; ex integro agere; deintegro
resumere. В. войну, bellum renovare, redintegrare; rebellare (особ. о народе
завоеванном). В. дружбу, amicitiam renovare. С кем, rе restituere in
amicitiam alicujus. В. в себе чувствование, aliquid memoria repetere.
Теперешнее несчастье возобновляет у меня мысль о прошедшем, recenti
malo priorum admoneor. Возобн. боль, dolorem renovare, refricare; sopitum
dolorem exagitare. В. обыкновение, привычку, consuetudinem repetere. B.
закон, legem restituere. – Возобновляюсь, novari, renovari, redintegrari.
Печаль его возобновляется всякий день, ejus dolor, quotidie, in dies singulos,
renovatur, refricatur. Мирный договор возобновляется, fœdus factum или pax
соnstituta renovatur, redintegratur.
Возовик
Equus ad vecturam idoneus; eq. vectarius. У этой лошади бег мал, но она
добрый возовик, hic equus non (minus) probe quidem currit, sed ad vecturam
maxime idoneus est. Возовóй, возóвый, лошадь, equus vectarius.
Возоглавляю
(Sl.) Denuo incipere, repetere; dicta repetere quam brevissime ei per
capita decurrere; summatim exponere.
Возок
Species depressæ (modice ab humo exstantis) rhedæ longæ, duabus
foriculis fenestrisque instructæ, qua Russi hieme utuntur. Wosok.
Возопить
См. Boпию.
Возпоследовать и воспоследовать
, Sequi, consequi, subsequi; effici. По долговременной войне
воспоследовал мир, diutinum bellum раx consecuta est. Когда он кончил,
молчание воспоследовало, quum dixisset (perorasset), silentium consecutum
est. Между ними воспоследовало несогласие, inter eos dissidium ortum est.
С ним воспоследовало великое несчастье, magnam calamitatem accepit;
magnum infortunium ei accidit. Представьте себе заблуждения, кои
воспоследовали бы из его предложения, pone tibi ante oculos или effinge
animo quinam errores ex bac admissa или concessa enuntiatione, sequantur. Из
того бы воспоследовало, inde, ex eo sequeretur, consequeretur, efficeretur.
Возпротивляюсь
См. Воспротивляюсь.
Возпылание
Ardor, excandescentia.
Возпылать
См. Вспылать.
Возрадоваться
Gaudere, lætari lætitiam percipere.
Возражаю
Objicere; contra dicere; opponere; in contrariam partem aflerre. Нам
возражают, nobis occuritur. Ho, может быть, кто нибудь нам возразит, sed
fortasse quispiam dixerit. Он объявил свое мнениe, но ему многие
возразили, suam dixit sententiam, sed multi exceptionem ei opposuerunt. Я
знаю, чтó вы можете против того возражать, scio, quæ in contrariam partem
afferas. Возражать на книгу, refutare scriptum.
Возраждаю
. Denuo ferre, proferre, efferre, fundere, profundere. Корень новые
возродил отрасли, radix novos emisit или egit surculos. 2) Excitare; efficere,
ingenerare. Возбудить в ком желание, охоту к чему, rei cupiditatem alicui
injicere, term. Theol. regenerare, liberare, redimere. Возраждаюсь, proferrt;
efferri; regigni, renasci, fundi; regenerari, liberari, redimi.
Возражение
Oppositio,objectio, contradiclio; quod objicitur; quod objectum est;
argumentum in contrarium adductum. Делать кому возражение, contra dicere
aliquid, arguere, regerere, opponere, objicere, refellere. Отвергать возражение,
quæ contra dicuntur diluere, refutare, refellere aliquid, quod contra dicitur.
Ответствовать на возражение, ad ea, quæ objecta sunt, respondere.
Упреждать возражение, id quod objici potest occupare. Против этого могу
сделать некоторое возражение, hanc rem improbo. Нам делаютъ
возражение, nobis occurritur; habemus argumentum in contrarium adductum.
– Возраженный, objectus, oppositus. – Возразитель, adversarius in
disputando; qui objicit, opponit; refutator argumenti in contrarium adducti.
Возразительный ответ, refutatio.
Возрастаю
Crescere, accrescere, augeri, augescere; gliscere; proficere; progressus
facere. Число неприятелей возрастает, numerus hostium crescit. Боли с
каждым днем возрастают, dolores in dies accrescunt. Дружество возрасло с
летами, amicitia cum ætate accrevit simul. Счастье его вседневно возрастает,
ejus commodum, bonum in dies crescit, augetur. Науки возрастают
чувствительно, litteræ insigniter или notabiliter efflorescunt, læta incrementa
capiunt. – Возрастание, accretio, incrementum, progressus. Чувствую
возрастание моих сил, чувствую, что силы мои возрастают, meas vires
auctas sentio.– Возрастный, ad aætatem pertinens. Возрастные перемены,
mutationes ætatum hominis. – Возраст, habitus, statura, statura corporis.
Возрастом мал бе, erat pusillus, statura brevi. 2) Ætas. Детский возраст,
puerilis, juvenilis ætas. Мужеский, ætas virilis. Достигнуть совершенного
возраста, suæ tutelæ fieri; in suam tutelam pervenire; sui juris, suæ potestatis
fieri. Средний, ætas media. Цветущий, ætas florens. – Возращаю, educere,
alere, colere (о растениях). Возрастить детей, educare, educere liberos; b) ad
firmiorem ætatem perducere. Возращать деревья, colere arbores. 3) De terra:
ferre, efferre, proferre, fundere, effundere (обильно), Tepниe возрастит тебе,
sentes proferet tibi. 4) (Sl.) Augere. – Возращаюсь, educi, coli. Boзвращениe,
accretio, incrementum. Возращенный, auctus, cuttus.
Возриновенный
Quassus; labefactatus, concussus. Оплот возриновеннный, mœnia quassa,
labefactata.
Воззриться
De canibus venalicis; circumspicere, circumspectare. Дайте собакам
воззриться, sinite canes respirare.
Возрождение
Generatio nova, regenerate. – Возрожденный, denuo formatus,
regeneratus.
Возроптать
Indignari, irasci; gravius commoveri.
Возрыдать
(Sl.) Lacrimari; flere, lacrimas fundere, effundere.
Возсвирепение
можно выр. глаг. Bозсвирепеть, ira incendi; ira excandescere, irritari; ira
incensum esse, flagrare.
Возсвистание
Sibilus, sibilum; stridor (о ветре). Возсвистати, sibilare, sibilum edere;
stridere.
Возсияние
Lux, fulgor, splendor, nitor. Возсиять, enitere, emicare, effulgere, elucere,
fulgere, exsplendescere. Солнце возcияет, sol lucet. 2) In apertum proferre;
lucem adferre; lucem veritatis porrigere.
Возскакиваю
вскакиваю. Insilire, subsultare. Вскочить высоко, salire alte; saltum
altiorem dare; saltu se in altum tollere. Вск. на лошадь, insilire equi tergo или
in equum. Вскочить, прыгнуть в лодку, insilire in scapham.
Возскорбеть
, (Sl.) Dolere, mœrere, rem или rei animum demittere.
Возскрежетать
(Sl.) Incipere frendere dentibus.
Возслание
возсылание. Missio. Возсланный, sursum missus.
Возследование
(за чем). Consecutio; deductio (за кем). Возследовать, perseverare,
perstare in sequendo, in consequendo (aliquid).
Возсмеяться
. (Sl.) Incipere ridere. 2) gaudere, gaudio, lætitia affici.
Возсоздание
Restitutio, refectio. Возсозидаю, reficere, reædificare, reparare. 2) Ter.
Tbeol.: regenerare, denuo generare, formare.
Возсопротивление
Repugnantia. Без возсопротивления, nemine repugnante, resistente.
Возпротивляюсь, resistere obsistere; adversari, refragari; repugnare reniti;
reluctari alicui. Воз. чему всеми силами, summa ope adniti adversus aliquid;
summa ope obsistere alicui rei. Воз. с упорством, confidenter resistere in
aliqua re.
Bозcтaвaниe
Surrectio (de terra, e lecto). Возстание, surrectio, adlevatio corporis. 2)
(Sl.) Res creata. 3) Detrectatio imperii, defectio. Возc. против благодетеля,
insolenter, inimice tractare auctorem beneficiorum. 4) Redilus in vitam,
resurrectio.
Возставление
Reparatio, renovatio, restitutio. Востановленный, restitutus, restauratus.
Возставляю, statuere, erigere. 2) Restituere, renovare. Возставить
правосудие, jus atque leges revocare, restituere. 3) Exstruere, ædificare. 4) a
morte ad vitam revocare. Возставляюсь, restitui. Возстановитель, restitutor.
В. мира, тишины, restitutor pacis, quietis. Возстановление, restitutio. B.
мира, благоденствия, restitutio pacis, salutis. В. сил, restituta sanitas.
Возстановленный, restitutus, refectus. Возстановленные грады, urbes
refectæ. Возстановл. в прежнее состояние, in pristinum statum restitutus. В.
во вс£ свои права, restitutus in integrum. Возстановляю, reficere, restituere,
restaurare. Восстановить свое здоровье, sanitatem recuperare. Воз. мир,
reconciliare pacem. В. славу своего отечества, pristinam patriæ gloriam
recuperare. Возстановить прежнюю силу, значительность своего
государства, rempublicam erigere, fluentem procumbentemque restituere. B.
прежний обычай, morem antiquum revocare, restituere. В. строгостью
законов пришедшее в упадок, quæ delapsa fluxerunt, severis legibus vincire.
Возстановляюсь, restitui, refici, restaurari. Возстановляется мир, pax
restituitur. Возстаю, se tollere, surgere; levare corpus; hostiliter exsurgere in
aliquem; bellum incipere; excitare, animare; aliquem sequi (in imperio); de
vento: oriri. Возставать против власти республики и других заблуждений,
reipublicæ auctoritatem ас alios errores impugnare. Восстать на чью кровь
предосудительной и неправедной войной, alicujus sanguinem impio
injustoque bello persequi. Возставать против кого, искать чьей погибели,
expetere alicujus vitam.
Возсылаю
Sursum mittere. Возсылать благодарение, grates agere, habere,
persolvere. В. молитвы в Богу, preces ad Deum pectore fundere. Возсылаюсь,
sursum mitti. Возсылается Богу благодарение за ниспосланные Им
милости, grates habentur Deo ob beneficia ab Eo tributa.
Возседаю
Ascendere, conscendere. В. на коней, conscendere equos; ascendere in
equos. – Возседение, вседение, concensio, напр. in equum.
Возчувствование
Sensus, animi affectio. Возчувствовать, sentire, sensu percipere; rei
sensum сареrе. Возчувствовать влияние звезд, созвездия, afflari sidere. В.
голод, печаль, famem, dolorem sentire. Воз. боль во всем теле, opprimi totius
corporis doloribus.
Возшествие
Ascensio, ascensus. B. Энохово, Илиино, adscensio ad cœlum Enochi et
Неliæ. В. на престол, initium regni. Торжествовать день возшествия на
престол, diem feslum initii regni celebrare, agere, agitare. Возшествую,
ascendere, escendere, eniti.
Воз
возик, Vehes. В. cенa, vehes fœni. В. дров, vehes lignorum.
Воз
Præpositio, quæ in compositis solummodo vocibus locum habet
significatque tam nisum in altum, quam actionem reciprocam.
Возъярение
Irritatio; animi irritatio, concitatio. 2) Ira, ardor, excandescentia.
Возъяренный, ira incensus, ira excandescens, ira flagrans. Возъяряю, ira
accendere; irritare; animum exasperare, exacerbare. Возъяряюсь, ira incendi;
ira excandescere, ira flagrare. Возъяряться против кого, infestum esse alicui.
Скорее животные на другого возъяряются, нежели на того, который ими
повелевает и получает от них прибыль, immo quibusvis aliis infestiores sunt
greges, quam iis, qui et imperium in eos habent et emolumenta ex iis capiunt.
Вой
Ululatus (людей и собак), ejulatus, ejulalio, lamentatio (одних людей),
fremitus (ветров).
Войд
См. Дрема.
Войлок
Coactile (Pand.). В. коровий, coactile е pills vaccinis. Овечий, с. е lаnа
оvilla. Волосы у него стали войлок войлоком, ejus crines turbati intricatique
coactilis speciem tenent. Войлочник, lanarum coactor. Войлочный, e lanis
coactis. Шляпа, pileus laneus, e lanis coactis.
Война
Bellum, arma. В. ужасная, bellum teterrimum. Жестокая,
кровопролитная, bellum fœdum. Разорительная, bellum exitiale.
Вредоносная, bell, pestiferum. Точнейшее показаниe, с кем ведут войну,
выражается в Л. через прилаг. или через приданное причастие. Напр. война
с невольниками, с пиратами, bellum servile, piraticum. В. с Карфагенцами,
bellum cum Carthaginiensibus gestum. Война не на животъ, а на смерть,
bellum internecinum. Привыкший к тяжестям войны народ, durum in armis
genus (Liv.). Искусившийся в войне, belio expertus. Имеющий достаточные
силы, чтобы служить, bello habilis. – Счастье войны переменчиво, belli
versatilis aura (Ovid.). Думать о войне, ad bellum animum intendere; de bello
cogitare; ad belli cogitationem se recipere. Приготовляться к войне, bellum
parare, adparare, comparare; bellum instituere, instruere; bellum adornare.
Вести войны вдали, а не с соседями, loaginqua, non finitima bella gerere.
Искать случая к войне, bellum quærere. Находить случай к войне, bellandi
causam reperire. Дать пoвод, побудить к войне, bellum movere, commovere,
concitare, excitare. Положить быть войне, bellum decernere. Объявить войну,
bellum indicere (вооб.), bellum denuntiare, nuntiare (через манифест). Начать
войну, bellum incipere, inchoare; bellum suscipere; bellum committere.
Открыть войну, сделать начало, belli initium facere, bellum capessere.
Вступить с войском в землю, bellum alicui или in aliquam terram inferre;
belio aliquem lacessere, tentare. Ехать на войну, militatum abire; militiam
capessere (о солдатах); ad bellum ire, proficisci (o полководцах). Война
возгорается, открывается, bellum exardescit. Война свирепствует в какой-
нибудь земле, terra belio ardet, flagrat. Вести войну, bellare, belligerare (быть
занятому войной); bellum agere (начертить план для войны и по оному
действовать); bellum gerere, administrare (вооб. иметь попечениe о том, что
касается до ведения войны, предпринимать нужные труды с напряжением
сил); bellum gubernare (особ. о главном полков.). Вести войну из
славолюбия, bello gloriam quærere. Becти в. с кем или против кого, bellum
gerere cum aliquo, или contra и adversus aliquem; bellare adversus aliquem;
bella или armis aliquem persequi (для наказания или отмщения). Вести
наступательную войну, bellum ultro inferre. В. оборонительную войну,
bellum illatum defendere, propulsare. Длить войну, bellum ducere, trahere.
Перенести куда войну, bellum in aliquam terram transferre. Театр войны,
sedes belli; locus, ubi bellum geritur. Переменить театр войны, bellum alio
transferre. Вред от войны, bellum damno factum, illatum; calamitas belli.
Страсть к войнe, bellandi cupido; belli sludium; belli gerendi studium.
Охочий к войне, belli gerendi или bellandi cupidus. Быть таким, bellandi
cupiditate flagrare. – Кончить войну, bellum finire; belio finem imponere;
bellandi и bellando finem facere (вооб.); ab armis discedere (если дело
делается по доброй воле); bellum conficere (кон. в. сражением); bellum
componere (через мирный трактат); bellum profligare (с побочной идеей
скорости); bellum delere, exstinguere, sepelire (совсем кончить). Войну
совершенно кончить, т.е. не оставить ни следа, nunquam partem belli
relinquere; extrema belli perficere; belli reliquias opprimere; tolius belli
confectorem esse. Война была кончена одним сражением, uno prœlio
debellatum est. (Гл. debellare кажется только в стр. зал. употребляется
безлично). Возобновить войну, опять начать, bellum renovare, redintegrare;
rebellare, rebellionem facere (о побежденном народе, но без нового
возстания против правления). В войну, в военное время, bello; in bello; bolli
tempore; bello flagrante, sæviente. В войне и мир, belli domique; domi
militiæque; et domi et militiæ (эти слова редко встречаются в противном
порядке: domi bellique; militiæque domique – разве когда требует того
сила). Per m. начать с кем войну, т.е. ссору, брань, bellum cum aliquo
suscipere. Объявить войну, брань философии, philosophiæ bellum indicere.
Вести войну словами против opужия, bellum gerere contra arma verbis. –
Воиник, см. воин. Воинский, bellicus, militaris. Воинская строгость,
diseiplina militaris, disciplina bellica. Воинский устав, lex militaris.
Boинственник, bellator, pugnator, prœliator; vir militaris. Иоанн
воинственник, Joannes bellator. – Воинственный, bellicosus, pugnax, ferox.
2) Fortis, strenuus, acer militiæ, impiger militiæ. – Воинство, exercitus, copiæ.
Воинствую, (sl.), bellum gerere; arma capere или ferre. – Воин, воинник,
bellator, pugnator, miles. Храбрый, miles fortis; commilito (когда полководец
обращает речь к воинам). Быть столько же великим политиком, как и
воином, non præstantiorem esse in armis, quam in toga. Цезарь давал воинам
opужие в серебряной и золотой оправе, и для блеску и для того чтобы они,
боясь утратить на войне, лучше берегли его, Cæsar argento et auro politis
armis ornabat milites simul et ad speciem et quo tenaciores eorum in prœlio
essent metu damni. Ц. хвалился, что его воины и намащенные могут
сражаться храбро, С. jactare solitus: milites suos etiam unguentatos bene
pugnare posse. Отборные воины, отборное войско, lectissimi milites. После
того вывел он лучшие и отборные войска Италии против толпы сдабых и
утративших честь бедняков, deinde contra illam naufragorum ejectam ad
debilitatam manum florem totius Italiæ ac robur eduxit. Преступления воинов
не все принимать в уважение, и не так строго, как надлежало бы, оные
наказывать, delicta neque observare omnia, neque pro modo exsequi. –
Образоваться воином, militiam edoceri. Обр. в. под чьим руководством,
rudimenta militiæ или artis militaris sub aliquo ponere; rudimentis militiæ ab
aliquo imbui. _ Войско, exercitus, copiæ; agmen (когда оно в движении).
Легкие войска, milites levis armaturæ. Сухопутное войско, exercitus
terrester; copiæ terrestres; exercitus pedester; copiæ pedestres; res nauticæ, res
maritima (Volt. pat.). Войсковой, ad copias, ad exercitum pertinens.
Исчислить войско, numerum copiarum inire. – Приказать куда войску
следовать, castra moveri jubere. 3) Titulus, quo apud Cozacos ornantur vel
appellantur proceres muneri præpositi. В. атаман, summus præfectus
Cozacorum. B. писарь, scriba legionarius. – Воитель, bellator, vir fortis; vir.
Воительница, bellatrix, mulier bellicosa.
Вокальная музыка
Oris cantus.
Волвянка
См. Волжанка.
Волга
Wolga, Rha.
Волдырь
Pustula; papula (от ожоги).
Волей
Sponte, ultro; sua voluntate. В. записался в военную службу, sponto
nomen professus est, s. militiam capessivit.
Волжанка
Agaricus cinamomeus.
Волитель
Alicujus rei studiosissimus.
Волковня
Fossa или cavea cœca lupis capiendis. – Волк, lupus. Белый, серый, lupus
albo, cinereo colore. Молодой, catulus lupinus. Ловля волков, captura, venatio
luporum. Волк – прекрасный страж овец! о præclarum custodem ovium, ul
ajunt, lupum! Держать волка за уши (иметь перед собой дело трудное,
которое ни продолжать, ни оставить без опасности не можно). Волк бежит
от овец (о том, что не возможно и противоестественно), oves fugit lupus. С
волками жить, по волчьи выть, ut homines sunt, ita morem geras (Теr.). –
Волку зима за обычай, quæ uni difficilia sunt, eadem alteri facilia. Сколько
волка ни корми, а он в лес глядит: a) animus beneficiorum immemor debitam
gratiam referee nescius; b) eliam fumus patriæ dulcis.
Волна
Fluctus, unda. Поднимать волны, æstuare, fluctuare; undare (только у
одд. стт.). Быть колеблемому, носимому туда и сюда волнами, undis,
fluctibus jactari. Где пенистые волны сражаются с гранитными утесами, ubi
spumantes или spumam agentes fluctus cum scopulis granitæ luctantur. Ветр
поднимает волны, ventus excitat, commovet fluctus. Волны разбиваются о
камень, fluctus franguntur a saxo. Волна волну гонит, unda undá impellitur.
Быть игралищем волн, fluctibus jactari. Поглощенный волнами, haustus
mari; mediis in fluctibus submersus. Нестись поверх волн, exsuperare undas.
Когда утихли волны, sedatis fluctibus. Обо что ударяются волны, quod
fluctibus adluitur. Укрощать волны, fluctus motus componere. Шум от волн,
fremitus undarum.
Волна
Lana tonsa, demessa. Она дланей своей водила по кудрявой волне чела
его, manu sua mulcebat crispas autias.
Волнение
Motus, agitatio fluctuum. 2) Concitatior sanguis, orgasmus. Придти в
волнение, effervescere. Кровь пришла в волнение, sanguis vehementius
moveri, agitari cœpit. Волнение крови уменьшается кровопусканием,
sanguinis missio или detractio reprimit, sistit orgasmum. 3) Per m. страсти
производят в душe сильное волнение, cupiditates vehementer perturbant
animos. Народное волнение, turbæ; res novæ; seditiones. Волнистый,
lanosus, laniginosus. 4) Fluctuosus. 5) Undatus, undulatus, Волнистая тафта,
pannus sericus tenuior undulatus. Волнистая лента, tænia undulate.
Волнистый камлот, textum caprinum undulatum; pannus turcicus undulatus. –
– Волнователь, fluctus excitans, commovens. Южный ветр ужасный моря
волнователь, auster или notus tam violentus maris agitator. – Волновый,
procellosus, tumultuosus.
Волнуха
См. Волжанка.
Волную
Movere, commovere, agitare. Вeтр море волнует, ventus agitat mare. 2)
Sanguinem movere, agitare; orgasmum excitare. 3) Concitare, sollicitare. Он
всю чернь взволновал, totam plebem sollicitavit. Волнуюсь, vehementer
moveri, agitari; fluctuare, æstuare. Mope волнуется, mare fluctuat. 4) De
sanguine: vehementer moveri, agitari. 5) Undatim moveri. 6) Concitari,
sollicitari. Дух во мне взволновался, animus meus commotus est, angitur,
sollicitus est, magna animi perturbatione sum. Волнующийся, fluctuans,
æstuans, undans. Волнующееся море, mare æstuans. Волнующийся народ,
populus turbulentus.
Волняный
(Sl.) Laneus. Облечься в ризы волняны, induere vestes laneas.
Воловей язык
См. Вологлода.
Воловина
Corium taurinum или bubulum. Воловий, taurinus или bubulus. Воловьи
рога, bufali или taurina cornua. Воловный, ad bufalum, bovem pertinens.
Воловня, bubile.
Вологлодка
Anchusa officinalis.
Володимер
Volodamirus, Valdemarus.
Воложский орех
Avellan longior a nucleo rubente. Воложский opешник, corylus sativa
fructu oblongo rubente.
Волокита
(Term. foren.) Dilatio, prolatio. Соперник мой происками своими по
делу много причинил мне волокиты, adversarius meus callido consilio per
longum tempus banc causam remeratus est или retardavit.
Волокита
Nimius sectator virginum. 2) Multivagus, vagabundus. Волокитно, lente,
moleste. Волокитный, vagus. Ему волокитная жизнь уже наскучила, vita
vaga est ei valde invisa, permolesta. 3) Impudicus, veneri deditus.
Волокитство, vagatio, error. 4) Captatio amoris, amores. Издержать деньги на
волокитство, aurum effutere. Счастливое волокитство, summus favor amore
captæ feminæ.
Волокнистый
-книст. Fibratus. В. лен, linum fibratum. Волокно, tela, textura, texturn,
fibra. Паутинное в., tela aranearum. – Волоконце, волоконцы, fibra, fibrillæ.
Волоку
Trahere. Волочь судно через волок, per tractum terræ navigium trahere.
2) Волочить золото, aurum in fila ducere, extenuare, tenuare. 3) Uti, gerere,
gestare. Праздничное платье по будням волочить стал, festo cultu singulis
diebus uti cœpit. Волочить пo земле платье, vestem, syrma trahere. 4)
Reptare. Этот старик едва ноги волочит, hic senex ægre trahere membra est.
5) Trahere, ducere, producere. Хотя дело мое в суде долго волочили, однако
решили его в мою пользу, licet res decernenda in judicio diu multumque
tracta esset, tamen secundum me datum est. Волочить кого тщетно
обещаниями, inani spe lactare. – Волочусь, trahi. Платье волочится, vestis,
amictus verrit humum. 6) Ægre trahere membra. На силу волочусь, ægre traho
membra.
Волокуша
Species verriculi quinquaginta aut sexaginta ulnarum.
Вóлок
Traclus terræ interjectus duobus fluviis navigabilibus; item plaga montana
sylvis obducta.
Волонтер
Voluntarius; miles voluntaries.
Волопас
Bubulcus.
Волосатик
Gordius aquaticus.
Волосник
Vitta crinalis.
Волосатый
Crinitus, capillaceus. Волосатая звезда или комета, при погребальных
играх в честь Цезарю, открытых Августом, видна была 7 дней сряду, а
выходила около одиннадцатого часу, ludis, quos primos consecrato Cæsari
Augustus edebat, stella crinita per septem dies continuos fulsit, exoriens circa
undecimam horam. – Волосочик, capillus; crinis tenuis.
Волосоплетина
Posteriores comæ feminarum in nodum coactæ, crines obliquati nodoque
substricti.
Волосоподобный
тонкий как волос. Capillaceus, crinalis.
Волосочесатель
Capillorum concinnator; capillorum ornator. – Уборкой мужских волос
заведовали tonsores, а женских, ornаtrices.
Волостелиный
Præfecti urbis proprius.
Волостель
V. obs. Præfectus plurium pagorum summus. Волостный, ad præfecturam
plurium vicorum pertinens. – Волость, præfectura plurium vicorum. Волость
Государева, præfectura plurium vicorum regia.
Волос
(Sl. Влас.) Pilus; capillus; crinis (особ, на голове). Так тонок, как волос,
tenuissimus. Ни на волос, nе minimum quidem. На волосок, рæne, fere;
tantum nom; paululum или non multum, non longe abest, quin. На волосок
только, и его не было бы живого, non multum abfuit, quin occideretur. – Bcе
волосы вместе: capillus, capilli, crines; cæsaries (только у стт.). – Рост
волос, auctus, incrementum capilli. Koрешек волос, radix pili или pilorum,
Волосы на бородe у молодых людей, lanugo. В носу, vibrissæ. Седые, cani с
сл. capilli иди одно. Волосы на бороде, barba. Распущенные волосы, capilli,
crines passi. Густые волосы, coma densa, spissa. Волосы лезут, валятся,
capilli fluunt, defluunt, cadunt. Рвать на себе волосы, comam dilaniare. Ни на
волос не должно отступать от совести, a recta conscientia transversum
unguem non oportet discedere. Украшение из волос, ornatus capillorum,
crinium. Шершавые волосы, capillus horridus. Причесанные, capillus
comtus. Редкие волосы, coma rarа. Уборка женской головы из накладных
волос, caliendrum, corymbium. Остричь волосы, capillos tondere, detondere.
Отростить, capillum. promittere, submiltere. У него волосы поднимаются
дыбом, capilli horrent. Выщипать волосы, depilare. Пучок волос, fasciculus
crinium. Подрать за волосы, trahere crinibus; capillis ducere. Вцепиться в
волосы, alicui in capillum involare. – Чесать волосы, capillos или comas
pectere. Волосы накладные, capilla mentum. 2) Lana pili equini, seta equi.
Тюфяк набитый волосами, stratum или stragulum setis equi refertum.
Волос женский белый
Adianthum album.
Волос женский
Adianthum nigrum.
Волосяник
usitatius волосяники. Calceamenta lanea. – Волосяный, волосный, (sl.
власяный), capillaris, e pilis, pilis constans. 2) Setis equi refertus. 3)
Волосяные, власяные трубочки, tubi, tubuli capillares. Щетка для волос,
niculus crinibus comendis. Волосяное покрывало, cilicium. Щипцы для
завивки волос, calamistrum, calamister. Коса из волос плетеная, capilli in
nodum collecti. Булавка для волос, acus crinalis, crinale; acus comatoria; acus
discriminalis (для укрепления пробранных волос). Кисточка волосяная,
penicillus, seta. Волосяное кольцо, annulus crinibus intextis. Мазь для волос,
adipes contra capilli defluvium tenaces. Ножницы для стрижения волос,
forfex crinalis. Состав для подкрашивания волос, fucus crinalis, Волосяной
шнурок, funis, funiculus е pilis или crinibus contortus. Волосяное сито,
cribrum е pilis. Укрепляющий волосы, contra capilli defluvium tenax;
capillum nutriens. Волосяная материя, pannus e pilis lextus. Щипчики для
выдергивания волос, vulsella.
Волохия
Valachia. Воложский, Valachicus. По Воложски, Valachice. Воложское
вино, vinum Valachicum. Волох, Valachus.
Волочайка
Femina vaga или одно vaga.
Волочение
Tractus. 2) Ductus in fila. Волоченый, -ченое золото, серебро, aurum,
argentum in fila ductum, tenuatum, extenuatum. Волочильный, pertinens ad
tractum, ad ductum in fila. Boлочильня, lamina ex chalybe multiforis, ducendo
in fila metalla accommodata. Boлочильщик, ductor filorum metallicorom.
Волочьмя, trahendo. – Волочу, см. волоку – Волочусь, amoribus, veneri
indulgere. 3) Lite persequi. 4) Otiosum ambulare, vagari.
Волочиться
перестать волочиться, stipendia veneri conficere.
Волтижирование
можно выразить глаг. 2) Ars saltu se subjiciendi in equum; ars saltu
emicandi. Волтижировщик, qui se subjicit in equum; desultor. Волт, gyrus,
circumactio. Волтижирую, equum in gyrum ducere (о всаднике); in gyrum
duci (о лошади). Волтижирую на лошади, saltu se subjicere in equum.
Волуий
(V. obs.) E corio или e nervis taurinis.
Волхвование
Prædictio, vaticinatio, divinatio. 2) Fascinatio, ars magica, magice;
carmina, præstigiæ. Тогда математическому и физическому учению, прежде
в чародейство и волхвование вмененному, благоговейное почитание
приносили, tunc temporis in summo honore esse cœperunt Mathesis et
Physice, quæ olim pro præstigiis arteque magica habebantur. Волхвователь,
vates, fatidicus. 3) Veneficus, præstigiator, magus. Волхвую, vaticinari,
hariolari, prædicere. 4) Exercere artem magicam или artes magicas.
Производить что через волхвование, efficere aliquid ope artis magicæ;
carminibus efficere aliquid. Волхв, magus, sapiens apud Persas. 5)
Præstigiator, veneficus, magicæ artis peritus.
Волчей корень
Aconitum lycoctonum.
Волчек
волченок. Catulus lupinus. 2) Instrumentum minoris modi, quo vis или
virtus cerevisiæ, siceræ exploratur. 3) Species trahæ.
Волчец
. Carduus. Место, заросшее волчцом, carduetum. 2) Spuma lupi.
Волчец кудрявый
Carduus benedictus.
Волчиться
Parere. Волчица, lupa. Волчище, magnus lupus. Волчий и -чей, lupinus.
В. след, vestigium lupi или lupinum. Волчья порода, genus lupinum. Волчий
обычай, mos lupi или luporum. – Капкан для ловли волков, pedica lupis
capiendis. Волчий зуб, dens lupinus. Волчья кожа, corium lupinum. Волчья
шуба, pellis lupina. Где волчий рот, где лиcий хвост, tempori servire; in
tempore et instandum et in tempore cedendum est.
Волчура
(винчура). Pellis lupina.
Волчья губка
Crepitus lupi.
Волчье лыко
Daphne merereum.
Волчья пена
Spuma lupi.
Волчьи ягоды
Baccæ rhamni frangulæ.
Волшба
вoлшвeниe. Vaticinatio, prædictio. 2) Fascinatio, incantatio.
Волшебная кропива
Lamium purpureum.
Волшебник
Veneficus. 2) Vates, fatidicus. Волшебница, vates, fatidica. 3) Maga,
venefica. Волшебничаю, exercere artem magicam или artes magicas.
Волшебный, magicus. В. фонарь, laterna или lanterna magica. Волшебное
зеркало, speculum magicum. Волшебная сила, vis magica. Волшебное или
околдованное кольцо, annulus magicus. Волшебное колесцо, rhombus. 4)
Venustissimus, amœnissimus, mirus. Волшебство, vaticinatio, prædictio. 5)
Fascinatio, incantatio. Волшебствование, exercere artem magicam.
Волшебствую, см. волхвую и волшебничаю.
Вол
Bos, taurus. Младый вол остановился и взирал на нас умильными
глазами, juvencus sistit gradum blandosque in nos convertit oculos.
Волынка
Tibia utricularis. Играть нa волынке, canere, cantillare tibia utriculari.
Волыночник, ascaulus, utricularius. Волыночный, ad tibiam utricularem
pertinens. Волыночная трубочка, tubus utricularius.
Вольница
Olim: voluntarii; milites voluntarii. 2) Mercenarius; mercenaria. 3)
Immoderatus, effrenatus, immodestus. Вольничаньe, immoderаtio, effrenаtio,
licentiа. Boльничаю, evagari, modum excedere, lascivire, luxuriare; fines
verecundiæ transire; immoderatum, effusum, immodestum esse. Дети без
надзирателя обыкновенно вольничают, рueri, nullo moderatore, fines
verecundiæ transire solent.
Вольнó
Licet, liberum est. Вольно вам этого не сделать, hujus rei faciendæ tuum
arbitrium est. Вольно вам этого не сделать, tua culpa, si hæc non fecisti.
Вольно вам туда идти или нет, nulla necessitate adfctrictus es eo eundi aut
non eundi.
Вóльно
Licet. He всякому вольно делать выбор, non cuivis optio data est. Нам
вольно делать выбор, какой хотим, soluta nobis eligendi optio. Mне вольно
делать все, что захочу, mihi solutissima sunt omnia. Мне вольно идти, куда
захочу, mihi licet, quoquo libuerit, ire. Он весьма вольно поступает, in agendi
ratione plane liber, plane solutus est. Он об этом деле говорит очень вольно,
de haс re liberrime loquitur, apertissime dicit. Жить очень в., licentius vivere;
liberius se gerere.
ВОЛЬНОДУМЕЦ. Contemtor numinis, contemtor divinse providentiæ
или auctoritatis. Вольнодумка, quæ de rebus divinis licentius judicat.
Вольнодумный, nimis libere sentiens, liberioris judicii in rebus divinis impius.
Вольность
Libertas. Полезна та в., которая не выходит из пределов, utilis est
libertas, quæ non transit, non excedit modum. Безразсудная в., insanus
libertatis amor. Законы суть хранители вольности, leges libertatis custodes.
Возвратить вольность, libertatem recuperare. 2) Дать слуге вольность, servo
libertatem dare; servum manumittere; in libertatem vocare. Народ лишить
вольности, populi libertatem adimere. Вольность отечественная не в том
состоит, чтобы делать все, что кому угодно, libertas in societate non in eo est
posita, ut unicuique licæt facere id, quod lubet. 3) Вольность
стихотворческая, licentia poëtica. – Вольный, волен, liber, voluntarius.
Вольное войско, copiæ vohintariorum; milites voluntarii. Вольный народ,
libera gens; В. город, libera civitas; municipium, Вольная пристань, portus
liber. Вольный человек, homo liber, ingenuus; corpus liberum; manumissus. 4)
Волному быть, liberum esse; sui juris, suæ potestatis esse; in sua potestate. Я
совершенна волен, mihi omnia ex me ipso apta sunt (не требую ни от кого
помощи). Я волен в моем имении, tota bonorum роtestas mеа est. В этом ты
волен, facies ut collibuerit. 5) Protervus, petulans. Дети у него очень вольны,
liberos habet bene petulantes; ejus liberi multa petulanter agunt. Вольный
воздух, patens, apertum, vacuum, liberum cœlum. На вольном воздухе, in
aperto, sub divo. Вольный дом, lupanar; domus meretricia. Вольный жар,
pruina; candentes carbones. Вольный пар (в банях), calor temperatus.
Вольная погода, cœli indulgentia (Virg.). Вольный слог, oratio libere fluens.
Вольные стихи, versus molles et parum pudici; carmina obscœna. b) Versus
metrici tantum. Вольная (непринужденная) жизнь, licentia. Слишком
вольная ж., licentior vita. Вольное подражание, libera imitatio. Вольное
(дурное) обращение, procacitas; protervitas. С дураком и Бог не волен,
(prov.), ut insanus sapiat sitque bonæ frugi, frustra coneris. Вольиому воля,
спасенному рай, sua quisque voluntate frui cupit, fruens sua quisque voluntate
in cœlo sibi esse videtur; nihil ab insano ad spem ostenditur. – Волю, (sl.),
velle. Аще волиши, si tibi placeat или si velis. – Воля, voluntas (сила
желать). У всякого своя воля, velle suum cuique est. Разум должен править
волей, voluntas consiliis rationis regi debet. 6) Voluntas, animus. Это моя
воля, sic placitum, ita mihi placuit; ita hoc volo. Противиться чьей воли,
alicui repugnare; alicujus imperium detrectare. Твердое и постоянное
желaниe, perpetua et constans voluntas. Исполнять волю другого, parere
alicui; alicui morem gerere, gratificari. Необходимо, чтобы исполнена была
воля победителя, necesse est, ut еа fiant, quæ victor velit.– Я это сделал,
потому что его была воля, feci ex ejus voluntate. Сообразоваться с чьей
волей, conformare se ad alienjus valuntatem. Сообразоваться во всем с чьей
волей, alterius ad voluntatem nutumque totum se convertere; ad arbitrium et
nutum se accomodare, se fingere; nutu et arbitrio omnia agere. Это дают на
мою волю, datur mihi facultas, ut id meo arbitratu faciam. Это против моей
воли, т.е. несогласно с моей волей, hoc est a voluntate sejunctum. Против
воли Цезаря, contra Cæsaris nutum. Делать, поступать по своей воле, more
suo vivere. Предоставить на волю судей, judicum arbitrio causam permittere.
Это ваша была воля, ita voluisti! ita tibi placitum est! Воля ваша, я не поеду,
facias, quæcunque tibi placeant, ego non proficiscar. Жить по чьей воле,
voluntati aiicujus parere, morigerari. He хотеть поступать пo чьей воле,
minus ex voluntate alicujus facerе. Против воли быть принужденому
сражаться, iugratiis ad depugnandum cogi. Это состоит в твоей воле, in tua
potestate situm, positum est; penes te est, a te pendet. Против моей воли, me
invite, repugnante. Сделать что против чьей воли, contra alicujus voluntatem,
adversa ab alicujus voluntate, aliquo nolente, aliquo invito, abnuente aliquo
facere. Лишняя воля, immodica libertas, lascivia. Дать кому волю, aliquem
non coërcere; alicui optionem dare, (при выборе). Дать большую волю
солдатам, milites laxiore imperio habere. He давай ему воли, intra limites
suos coërce. Ты не хорошо делаешь, что рукам даешь волю, facis indigne,
qui non abstineas manum. – Дал детям волю, commisit, ut liberi non pareant
(если продолжают не слушаться) non parerent. Дай мне это на волю, sine
me in bac re gerere mihi morem. Это предоставили на вашу волю, hoc ad
tuum arbitrium confer. Это не в моей воле, hoc non est arbitrii mei. Он сделал
это из доброй воли, id fecit sua sponte, suapte sponte; per se ultro, libenter.
Переломить чью волю, voluntatem или animum frangere; libidinem frangere
(упрямство). Волю принимать за самое дело, voluntatem или animum pro re
probare. Должно волю принимать за самое дело: a) voluisse или velle sat
est, vo untas probanda est pro re. b) (По недостатку сил) ut desint vires, tamen
laudanda est voluntas. – Последняя воля умирающего, ultima morientis
voluntas. 7) Arbitrium, sensus, consensus, assensus. С моей воли, me
consentiente, me probante. Я, по воле родителей, избрал этот род жизни,
banc vitæ rationem consensu parentum inii. 8) Libertas. Отпустить
крепостного человека на волю, servo libertatem dare; servum manumittere.
Выпустить узника на волю, comprehensum e custodia emittere. Волей, с
воли, sponte, ultro; ipse, a, um. Он волей записался в военную службу,
sponte или ipse nomen professus est. Она с воли вышла за крепостного, ipsa
servo nupsit.
Вонзаю
Defigere. Вонзить кому в сердце нож, сultum defigere in corde alicujus.
Вонзаюсь, defigi. Вонзение, injectio, immissio. Через в. жал, spiculis
defigendis. Вонзенный, defixus.
Вон
Foras; procul; apage te; valeas; abi. Выйти вон, abire, discedere.
Выбросить вон, ejicere. Выгнать кого вон, quatere aliquem foras. Вон
отсюда! aufer te hinc. Вон отсюда с своим должно, aufer mihi oportet. Вон
отсюда с своими глупостями! pellantur istæ ineptiæ! Пошел вон! apage te!
valeas! Вон отсюда убирайся, facesse hinc! apage sis! abin hinc ilicet
(большей частью только у комм.). Вышли его вон! amove eum! – 2) Вон, он
сам, как живой, стоит! en ipse adest!
Вонь
Malus или fœdus odor; fœtor. Какая вонь! qualis fætor! Наполнить
вонью, odore fœdo inficere; fœtore implere. Вонький, вонючий, fœtidus,
putidus; male olens. Вонючие раны, putida ulcera. Вонючий сыр, caseus
putidus. Вонючее мясо, саrо putrefacta. Быть вонючим, putere; fœtere.
Вонючее дыхание, anima fœtidа; os fœtidum. – Воня, (sl.), odor; odores.
Вонялый, см. вонючий. Воняю, fœtere, putere. Здесь дурно воняет, hic
fœtore аёr infectus est. У него изо рта воняет, anima ei fœtet.
Воображаю
Fingere, figurare, formare. Брение, formare argillam. 2) Imaginari,
aliquid cogitatione fingere; alicujus rei imaginem concipere; animo sibi
fingere, figurare; proponere sibi ante oqulis animumque. Вообразить смерть,
mortem sibi ante oculos animumque ponere. Воображать о себе много,
nimiam de se habere opinionem; sibi placere. Как я себе воображаю, ut opinio
mea fert. Он воображает, что совершенный во всем знаток, opinionem habet,
opinatur, putat, se in omnibus rebus versatissimum esse, или sibi videtur. –
Versatissimus esse. Воображать себя очень ученым, sapere sibi videri.
Воображаюсь, fiingi, formari, figurari, formam induere. 3) Ему
воображается, что нет его счастливее, sibi videtur longe omnium
felicissimus esse. – Воображение, imaginandi facultas, vis; phantasia (у
новв.). Нарисовать себе что в воображении, cogitatione sibi aliquid
depingere. Иметь воображение живое, сильное, imaginandi facultatem
habere vividam, fervidam. 4) Informata animo scecies; opinio; falsa opinio.
Это воображение меня тревожит, hæc me species cogitatioque perturbat. Это
только одно воображение, hæc tibi monstra fingis. Booбpaжeниe делает
лекарства противными, opinio remedia facit gravia, ingrata, molesta. В
воображении только существующий, imaginarius. – Такая честь, honoris
umbra. 5) В этом стихотворении много прекрасных, тонких воображений,
hic poëta præclaris sententiis acuteque cogitatis abundat. Воображенный,
animo conceptus, cogitatione fictus; opinatus. – Вообразимый, quod animo vel
cogitatione fingi potest; quod in cogiutionem cadit; quod cogitari potest;
cogitabilis (Sen.); quod cogitatione comprehendi vel percipi potest.
Вообразительный, сила, imaginandi vis.
Вообще
Omnino, generatim; universe; in universum (в этом случае употребл.
прил. universus, напр. писать о чем вообще, de re universa tractare); in
summa; in omni summa (если, по приведении многих доводов, заключают
главным); sine discrimine; plane et omnino. Род человеческий или вообще
род животных, genus hominum vel omnino animalium. Вообще, как ты
напоминаешь, очень склонен я к покою и миру, in omni summa, ut mones,
valde me ad otium pacemque converto. Он любим, почитаем вообще всеми,
in universum ab omnibus amatur, diligitur, colitur. Этого нельзя сказать
вообще обо всех людях, hoc de omnibus generatim dici non potest.
Воополчаюсь
(Sl.) Arma sibi induere, arma capere, sumere; certare, decertare.
Вооружаю
Armare; armis instruere; tela alicui supeditare. Вооружать солдат, milites
armare, militibus arma dare. Вооружить морское ополчение, classem
ædificare, efficere, comparare, ornare, exornare. 2) Animum alicujus
exasperare; iram alicui movere или commoverе. Он дурными своими
поступками вооружил против себя многих, рrаvа agendi ratione multorum
animos exasperavit. – Вооружаюсь, arma capere, sumere; armis accingi.
Вооружаться против неприятеля, bellum alicui parare или adversus alicuem
comparare. Вооружаться шпагой, gladio succinctum esse. Boopyжаться для
общего благоденствия, arma pro salute communi capere. Boop. против своего
отечества, arma contra patriam sumere. Вооружиться против союзника на
свою погибель, socio bellum cum exitio suo facere. – Вооружиться
поношением на мертвых, contumeliis pugnare in mortuos. Вооружиться (о
многих), perarmari. Безрассудным ругательством вооружаться на
неприятеля, per vecordiam conviciis insectari hostem. 3) Per m. cavere.
Вооружаться постоянством confirmare se ad omnia. Вооруж. против зол, se
ad mala sustinenda parare или accingere. Boop. против искушений, ad
sollicitationes se или animum confirmare. Вооружение, armature; armatus.
Одинаковое, idem armatus. Разное, varia armatura. Вооруженный armatus,
armis instructus или одно instructus. Вооруженное судно, navis instructa.
Вооруженный воин, miles armatus. Легко вооруженный, leviter armatus.
Путь, где четырем человекам вооружееным в ряд с нуждой пройти можно,
iter vix quaternos capit armatos. Вооруженный щитом, кольчугой, scutatus,
loricatus. В. с ног до головы, perarmatus. Per m. вооруженный против
ударов судьбы или счастья, armatus contra fortunam. – Вооружитель судна,
nautici apparatus præbitor, qui navem prædatoriam suo sumtu instruit.
Воочити
(Sl.) Oculos alicui restituere. Иисус Христос, иже слепого от рождения
воочивый, (древ. лет.), Jesus Christus, qui etiam cœco nаto (cœcigeno) oculos
restituit.
Вопервых
См. Первый.
Вопиение
Lamentatio, planctus, plangor. Boпию, вопияю, lamentari, plangi,
clamare, exclamare, suspiria trahondo exclamaro. – Вопиющий, clamans,
exclamans, vocem mittens. He мог мудрый Кадм проразуметь гласа
вопиющей его совести, пагубные следствия ему предвещающего, Cadmus
non potuit percipere dictamina bonæ conscientiæ, quæ mala eventura sint,
prædicentis. – Вопливый, pronus, propensus ad lamentandum, plorandum,
plorator.
Воплощаю
Incarnare. Воплощаюсь, incarnari; naturam humanam assumere.
Воплощение, incarnatio; corporis assumtio. Воплощенный, incarnatus.
Воплощенное Слово, Verbum incarnatum. Воплощенная Ипостась, natura
humana Christi.
Вопль
Clamor, vociferatio; lamentatio, ploratus. Таксила с воплем жалостным
объемлет их колена и молит, Taxila plorans, lamentans eorum genua
amplectitur et orat. Печальный вопль, vох lamentabilis, flebilis, ad
miserabilem sonum inflexa. В. народа, querela populi. Воплю, clamare,
strepitum movere. 2) Ejulare , plorare, gemere. Как завопит ребенок, нескоро
его уймешь, si hic puer semel plorare cœperit, non facile desinit, finit.
Вопреки и впреки
Obviam, adversus, contra. Делать кому что вопр., adversus aliquem
fecere. Делать кому все вопреки, omnia adversus aliquem facere. Говорить
кому вопреки, alicui conradicere; obloqui.
Вопросительный
Interrogatus. Местоимение вопросительное, pronomen interrogativum.
Знак вопросительный, signum interrogations. Вопросительная, signum
interrogationis. Вопросный, – пункты, id, de quo quæritur; partes, capita
quæstionis. Вопрос, interrogatio, quæstio; interrogatiuncula, quæstiuncula
небольшой, незначительный вопрос); captio (злонамеренный); quæstio,
disceptatio (ученый или спорный). – Сделать кому вопрос, aliquem rogare,
interrogare. Отвечать на вопрос, quærenti или interroganti respondere.
Предложить (спорный) вопрос, quæstionem ponere proponere; de quo
disceptatur ponere. Исследовать, discutere. Разобрать, pешить, dissolvere.
Выходит вопрос, quæritur; quæstio или disceptatio oritur, exsistit. Теперь
вопрос, nunc id agitur. Это еще вопрос, может ли cиe сделаться, quæritur
etiam, num hoc fieri possit. Пристать к кому с вопросом, aliquem
interrogando urgere. Вопрошаю, rogare, interrogare aliquem. О чем, aliquid;
quærere aliquid ex, ab или de aliquo. Я хочу спросить у тебя только два
слова, paucis te volo. Вопрошаюсь, rogari, interrogari, quaeri; disputari.
Вопрошается, какая этому причина, quæritur, quænam sit hujus rei causa.
Boпpoшение, rogatio, interrogatio. Вопрошенный, rogatus, interrogatus.
Ворванный
товар. Corium adepe piscium concinnatum. Ворванное сало, adeps
balænarum, adeps phocarum vitulinarum. Ворвань, adeps piscium.
Ворган
См. Варган.
Воришко
Furunculus.Bopищe, trifur,
Воркливость
Morositas. Воркливый, morosus, stomachosus, tristis, tetricus. 2)
Libenter raucum или querulum murmur edens, libenter gemens. Воркование,
raucum или querulum murmur, gemitus. – Воркотня, в брюхе, intestina
latrant; intestina murmurant; venter crepitat. – Воркун, homo morosus, asper.
Воркунья, femina morose. Воркую, gemere, queri, raucum или querulum
murmur edere. Голубь около голубки воркует, columbus circa columbam
gemit, querulum murmur edit.
Воркуша
род диких уток, anas strepera.
Вороба
Lamella lignea, qua cœmentarii ad circulum ducendum utuntur.
Воробой
(Sl. Bpaбий.) Passer. В. водяной, sturnus cincius. Горной, fringilla
montana. Камышенной, parus biarmicus. Воробка, femina passer.
Ворóблю
Ope machinæ circulum ducere.
Воробы
Machina filis duplicandis.
Воробышек
Passerculus. Bopoбьиный, passerinus. Гнездо, nidus passerinus. Пух,
pluma passerina. Воробьенок, pulus passerinus.
Воробьиное семя
Lythosparmum arvense.
Воробьиный горох
См. Журавлиный горох.
Вороватый
вороват. Plenus furum, latronum, prædonum. He ездите этой дорогой,
она воровата, noli hanc viam inire, est infesta. 2) Callidus, astutus, versutus.
Он вороват, не скоро обманешь, est versutus, non facile eum decipias, fallas,
ludas, deludas. Лиса зверь вороватый, vulpes est animal furax, versatum. Hет
человека вороватее, nihil est furacius illo. Воровка, fur. Вы oбе воровки,
fares vos estis ambæ.
Воровошник
См. Дягильник.
Воровски
Furaciter; furto; furtim. Он в. его провел, furto eum fraudavit.
Воровский, furum или furis proprius. Boровские ухватки, уловки, furum
technæ, artes. Воровская шайка, furum manus, caterva, grex. Воровское
гнездо, furum tatibulum или sedes. Воровские когти, лапы, ungula milvina,
manus rapax. Воровские глаза, ocuii fallaces. Воровские поступки, ratio
agendi fallax, mores fallaces. Воровской ключ, clavis adulterina. Воровской
промысел, ars furandi. 2) Furtivus, furto ablatus. Купить воровcкиe часы,
horologium furtivum emere. Продавать в. вещи, res furtivas vendere. –
Воровство, furtum, rapina, prædatio. Чинить воровство, furtum facere. Он
понман в воровствe, deprehensus est in furto. Его обвинили в воровстве, furti
damnatus est. Быть наказананному за воровство, pœnas furti dare, solvere,
expendere. Его приличили в воровствe, furti convictus est. Быть виновым в
воровстве, furti se alligare, se adstringere.
Ворожба
Prædictio, fatiloquium; fascinatio. Отвратить ворожбу, fascinatiorti
occurrere. Эта старуха от ворожбы много достает, hæc anus eventura или
futura prædicendo multum lucratur или m. lucri facit. Ворожебный, magicus.
Ворожение, divinatio, fatiloquium, prædictio. Ворожея, fatidicus; fatiloquus;
mulier fatiloqua. Ворожу, artes magicas tractare, hariolari; futura prædicere,
quæ futura sunt præsignificare. Ворожить на руку, ex manu prædicere. В.
бобами, quæ futura sunt præsignificare ex fabis. B. в карты, e scidis lusoriis
eventura prænuntiare. Ворожусь, facere, ut fatiloquus (fatiloqua) mihi eventura
prænuntiet.
Ворона
Corvus, cornix; cornix cinerea. 2) P.m. mamma cuthus (nomen hominis
notæ stultitiae): stolidus. Вороней и -ний, cornicis (cinereæ) proprius. B.
крик, vox cornicis. B. гнездо, nidus cornicis.
Вороний глаз
. Paris quadrifolia.
Воронение
Cælatura in auro или in argento.
Вороненок
Pullus corvinus.
Вороненый
воронен. Auro или argento cælatus. Клинок, ferrum damascenum.
Воронец
Actaæ spicata.
Воронило
Instrumentum levigatorium.
Вороний
См. Вороней.
Воронка
Infundibulum. Вороночка, parvum infundibulum.
Вороновый и воронов
Corvinus.
Вороной
Nigro colore, niger. Вороная лошадь, equus ater. Вороно-рыжая лошадь,
equus pili e rubro atri,
Воронок
Mel, quod fit e residuo сеræ purgatæ.
Воронопегий
Equus maculis nigris.
Вороночалый
Equus maculis incanis, ravis.
Ворон
Corvus corax. Ворон ворону глаза не выклюет, cornix cornici nunquam
oculos effodit (Macr. Sat. VII. 5).
Воронь
Cæruleus color, qui chalybi inducitur. Воронить, cæruleum colorem
inducere.
Ворота
Porta, aditus, introitus. Городские, porta urbis. В. отворены, porta patet,
He выходить из города, pedem porta non efferre. Дожидаться кого у ворот,
exspectare aliquem ad portam. He далеко от ворот, non longe a porta. Стучать
в ворота, portam pulsare.
Воротило
Extrema или postrema pars molæ pneumaticæ.
Воротник
Limbus collaris. Стоячий, висячий, I.с. se attollens; I.с. demissus.
Ворот
Fissura, scissura. 2) Machine tractoria; Carchesium.
Ворот
Aversa или interior (panni) facies.
Ворох
Acervus, cumulus.
Ворочание
Conversio, inversio. B. сена, inversio fœni. В. кафтана, conversio vestis.
Ворочаный, inversus, conversus; versatus. Ворочаное ceнo, fœnum inversum,
versum. В. платье, vestis conversa. – Ворочаю, vertere, invertere, convertere.
Ворочать каменья, соmmovere saxa. В. сено, fœnum vertere, vertere. 2)
Circumagere. В водяных, мельницах вода ворочает колеса, in molis aquariis
aqua circumagit rotas. 3) Convertere. Мне хочется мой кафтан ворочать, volo
vestem meam converti. 4) Revocare. Вороти скорее его, я позабыл ему нечто
сказать, revoca eum citius, oblitus sum ei quidpiam dicere. 5) Recuperare
(amissa). Я весь проигрыш воротил назад, aleatoria damna resarsi. 6)
Aliquem regere ac versare. Ворочаюсь, circumagi, rotari. 7) Reverti, redire. Он
не доехал до означенного места, воротился назад, cum esset non longe a
loco petito или a loco, quo cursum dirigebat, domum se recepit или se retulit.
8) Cessare. Долго ли будешь ворочаться? quousque cessabis? Ворочайся,
move te ocius festina.
Ворочу
Volvere; moliri. Они великий камень воротят, ingens или insigni
magnitudine saxum porvolvunt.
Ворошение
Tactio; commotio. Ворошу, langere, attingere; res ultro citroque ponere;
turbare, perturbare. He вороши бумаг, noli tangere litleras; noli tangere scripta.
2) Vertere, versare. Ворошить сено, fœnum. Inquietare, agitare. Его и с места
ворохнуть не смеют, ne leviter movere quidem eum suo loco licet или licitum
est. Ворошусь, moveri, mobilem, inquietum esse; stare loco nescium esse.
Сиди смирно и не ворошись, sede quiete et noli te movere; sede tacite et
quiesce. Он при нем и ворохнуться не смеет, ео præsente ne moveri quidem
audet; coram eo etiam se movere veretur.
Ворса
Tenues pili panni vel alius lanei texti. На сукне вся ворса вытерлась,
pannus plane rasus, plane contritus est. Ворсу поднимать на сукне, pannum
(vel aliud laneum textile) dipsaco carminare. – Ворсильна, carmen; carduus;
ferreus pecten, quo lana carminatur. Ворсильный, шишки, dipsaci fullonum.
Ворсистый, pilosus, lanosus. Ворсовальня, diæta, ubi pannus dipsacis
carminatur.
Ворую
Furari; depeculari; suflurari; furtis deditum, furacem esse. Этот человек
воруетъ, iste homuncio furax est, furtificus est.
Ворчаливость
См. Воркливость. Ворчаливый, ворчалив, morosus, stomachosus.
Ворчаливая старушка, anicula morose. – Ворчание, fremitus, murmur,
murmuratio; reprehensio, vituperatio. Сколько ни ворчи, ворчаньем ничего
не пособишь, quantumvis fremas, id non procedit или fremitu nihil agis, aliter
fieri non potest. – Ворчу, fremere, murmurare; mussitare. Собака ворчит,
canis mussitat. 2) Mussare, mussitare. Что ты там ворчишь? quid murmillas
tecum? (Pl.) 3) Ha кого, reprehendere, vituperare; increpare, increpitare. Он
все ворчит на своих людей, semper или omni tempore increpat servos,
famulos. Он довольно на меня ворчал, satis me objurgavit. Старые люди
обыкновенно любят ворчать, grandiori ætate homines sunt proniores ad
objurgandum. 4) Ворчит у меня в пустом желудке, vacuus mihi venter
crepitat (Pl.).
Воршӳ
Carduis или dipsacis carminare.
Вор
Fur. Малых воров вешают, а больших оставляют, dat venia corvis, vexat
censura columbas. – Ночной в., fur nocturnus. Явный, f. manifestarius. И пo
двукратном наказании не исправившийя, f. inemendabilis. Поймать,
схватить воров, fures comprehendere. 2) Per m. homo versutus, vafer,
veterator. Он великий вор, тотчас вас проведет, est versutissimus, faute te
decipiet, inducet, fraudabit. He тот вор, кто крадет, но кто принимает,
occultator et fur tantidem ambo sunt, æquiparat alter alterum. Этот народ вор,
sunt fures.
Восемь
Octo. В. родов наказаний, octo pœnarum genera. Длиной на восемь или
в в. футов, pedes protentus in octo (Virg.).
Восемьдесят
Octoginta. Ему в. лет, est octogenarius; octoginta annos nalus est. Мне
восемьдесят четвертый год, quartum annum ago et octogesimum.
Восемьдесятый, octogesimus. Он умер на восемьдесятом году, annum agens
octogesimum decessit. Он царствовал 80 лет, octoginta regnavit annos.
Восемьсотый
Octingentesimus. Год, oct. annus. Восемьсот, octingenti. Тысяча
восемьсот стад, mille et octingenta stadia. Этого звания, этой должности
достигли не более как 800 человек, magistratum illum jam octingenti fere
sunt consecuti. Восемьсот раз, octingenties.
Восемью
осмью. Octies.
Воскипаю
Fervere, exæstuare. 2) Aliqua re refertum esse, redundare.
Воскладаю и вскладаю
. In vita com. Воскладываю, imponere. Воскладенный, impositus,
superimpositus.
Воскликновение
Celebratio, clamor lætus, jubilatio.
Восклицание
Exultatio, exclamatio, acclamatio. Встретить кого с восклицанием, lætis
acclamationibus aliquem excipere. Радостное восклицанье народа, clamor
festus populi; laetæ acclamationes populi. 2) Exclamatio (figura). 3) Signum
exclamationis. Восклицательная, Signum exclamationis. Восклицательное
междометиe, interjectio exclamationem indicans. Восклицаю, lætum
clamorem tollere, jubilare; ovare, triumphare; lætitiam voce declarare.
Воскликните Богу гласом paдования, declarate in honarem Dei clamore læto
animi alacritatem; exuitate in honоrem Dei gaudio et lætitia.
Восклонение
(‘Ανἀνεσις), recusatio. Несть восклонения в смерти их, т.е. смерть не
восклоняется, не поднимается с тем, чтобы увлечь, neque se erigit – ergo
recusat – и eos auferat. 2) Torus, sedile, sessio. Восклоняюсь, se evigere. 3)
Niti, inniti.
Воскобой
Qui ceram liqual et candorem ei inducit. Воскобойня, officina cetæ
liquandæ.
Восковатый
, -ват. Qui ceram abundans, ceræ или cum cera permixtus. B. мед, mel
multam ceram continens. Восковой, cereus. Восковая свеча, cereus. Восковое
пятно, macula cerea. Желтого воскового цвета, cerinus, cereus. Восковая
моль, phalæna cereana (Linn.). Восковая кукла, pupa, imaguncula cerea. Мазь
из воска и масла, ceroma, ceratum или cerotum. Стойка, сточок воском
навитой, glomus filorum ceratorum. Таблица воском облитая, tabula cerata.
Восколей
Cerarius. 2) Qui ex cera futura prænuntiat. Восколитие, liquatio ceræ.
Восколиятель, т.ч. восколей.
Воскомастик
Commixtum excera et lentisco, quod una cum aliquot sararum reliquiarum
particulis, in consecrando templo, altari impomtur.
Воскормление
вскормленный. См. Воскорм. Воскормляю и вскармливаю, enutrire.
Воскормит сироту, pupillum или pupillam enutrire.
Воскресаю
Reviviscere; in или vitam redire; ab inferis exsistere, reducem fieri.
Спаситель наш воскрес в третий день, salvator noster tertio die resurrexit,
rediit ad vitam. Воскресение, reditus in vitam, resurrectio. Чаю воскресения
мертвых, spero, mortuos ad vitam redituros esse, или spero, fore ut morlui ad
vitam redituri sint. 2) Dies solis; dies Dominica или одно Dominica. Светлое
воскресение, festum paschale. – Воскресенский, ad templum resurrectioni S.
Christi dicatum pertinens. Воскресен, versus, qui diebus solis canitur.
Воскреситель, servator, conservator. Воскресительница, servatrix,
conservatrix. – Воскресный, dominicalis. Воскресная служба, sacra, quæ
diebus solis celebrantur. В. колокол, campana die solis pulsanda. –
Воскрешаю, excitare mortuum; a morte ad vitam revocare. И. Христос
воскресил единым словом Лазаря, J. Christus uno verbo a morte ad vitam
revocavit Lazarum. 3) In poësi: animare; vitam dare; vigorem addere; excitare.
Являет ясны дни странам, вселенну паки воскрешает, (sol) vultu sereno
ridet terris et denuo terrarum orbi dat vitam. 4) Per m., novam vitam dare; vires
reficere, animum reddere. Вы воскресили меня этим приятным известием,
hoc gratissimo jucundissimoque nuntio animum mihi reddidisti. Bocкресить
семя чье, (sl.), suscipere ex vidua liberos, quæ iis carebat. – Воскрешение,
reditus in vitam; a morte ad vitam revocatio; resurrectio. В. живота,
resurrectio ad vitam. В. суда, resurrectio ad condem nationem s. quam sequitur
condemnation. Воскрешеный, a morte ad vilam revocatus.
Воскрикнуть и воскричать
. Exclamare; clamorem tollere.
Воскрилие
вскрилиe. (Sl.) Limbus. Прикоснуться воскрилию одежды, tangere
limbum vestis.
Воскриляю
(Sl.) Suavissime afficere, voluplate perfundere. – Воскриляюсь, erigi,
attolli. Воскриляться мыслями, mente ad altiora excitari. Воскриляются
мысли, animus ad altiora nititur, excitatur.
Воскурение
Vapor, exhalatio, flambia. Воскуpeниe ладана, suffitio, suffitus.
Воскурити, (Sl.), odores incendere; bonis odoribus suffire. Воскуриться,
incipere fumare, fumum emittere.
Воск
Cera. Покрыть воском, cerare, incerare. Лепить из воска, e cera tingere.
Кто лепит из воску, qui е cera fingere solet; sigillarius. Искусство лепить из
воска, ars о cera figuras fingere. Белильня воска, insolatio сеræ. Краски
восковые, pigmentum cereum.
Восьмеричный
Octavus; octonarius. В. стих, versus octonarius. Восьмеро. См. Осьмеро.
Воспа
Variolæ. См. Оспа.
Воспаление
Incensio, accensus, inflammatio. 2) Inflammatio jecoris, hepatis. В
легком в., pulmonis inflammatio. Воспаленный, incensus, inflammatus. B.
гневом, ira incensus. 3) Inflammatus. – Boспаляю, вспаливаю, accendere.
Огонь все, могущее гореть, воспаляет, omnia, quæ uri possunt, igni
concipiendo sunt opta. 4) Accendere, incendere, succendere. Воспалить в ком
гнев, iram alicujus movere, commovere. 5) Вино воспаляет vino sanguis
ardet, incalescit. Мазь воспалила рану, unguentum exasperavit vulnus.
Воспаляюсь, accendi, ignem concipere, ardescere. 6) Воспалиться гневом, ira
incendi. Воспалиться гневом и гордостью, vino et ambitione incalescere.
Рана воспалилась, vulnus exasperatum est.
Восперяю
(Sl.) Se attollere.
Воспина
См. Оспина.
Восписание
(Sl.) Scriptum, exemplum, exemplar. – Восписанный, inscriptus.
Восписую, inscribere aliquid rei или in rem. 2) Nuntiare, perscribere;
respondere. Восписуем благодарственная, laudes gratesque agimus,
persolvimus.
Воспиталище
Discipline (это слово одно достаточно уже, как видеть можно из Цез.
запп. de b.g. VI 14). Отдать в воспиталище, aliquem alicui indisciplinam или
educandum trader. Bocпитание, educatio; institutio. План воспитания,
formula, lex, ordo educationis. Нежное воспитание, которое мы называем
нестрогостью, потворством, ослабляет все и телесные и душевные силы,
mollis illa educatio, quam indulgentiam vocamus, nervos omnes et corporis et
animi frangit. Молодой человек с xoрошим воспитанием, juvenis liberati
educatione usus. Без воспитания, incultus; politioris humanitatis expers.
Пользоваться хорошим воспитанием, ingenue et liberaliter educatum esse.
Способ воспитания, educandi, instituendi ratio. Хорошее воспитание
исправляет дурную природу, bona educatio corrigit et emendat pravam
indolem, pravum ingenium, pravam naturam. – Воспитанников, alumni. –
Воспитанник, alumnus. Воспитанница, alumna. Воспитаннический, alumni
proprius. Воспитанный, воспитан, educatus, institutus. Вместе, eadem cum
aliquo institutione, educatione usus; cum aliquo pariter educatus. Хорошо
воспитанный, bene doctus et educatus. – Воспитатель, educator; nutritius
(Cæs.). Magister (приставленный к кому). – Воспитательница, educatrix;
magistra. Воспитательный, ad educationem pertinens. В. домъ, pædagogium;
hospitium infantum expositorum; infantum a parentibus desertorum hospitium.
– Boспитывание, educatio. – Воспитываю, educare, alere, tollere.
Воспитывать с детства, educare a parvulo. Воспитать двух щенков от одного
отца и одной матки, duos educare catulos eodem patre eademque matre
progenitos. 2) Educare, educere, instituere. Воспитывать строго, severa
discipline educere. Воспитывать юношество в страхе Божьем, timore Dei et
bonis moribus, optima disciplina liberos imbuere. Воспитать хорошо детей,
liberos bene educare. Воспитать за свое дитя, educare aliquem pro suo,
aliquam pro sua. Родить и воспитать кого, procreasse et educasse alliquem.
Дурно воспитать, male или pessime educare; mala disciplina depravare.
Наши предки нас так воспитали, nos a majoribus sic instituti atque imbuti
sumus. Быть воспитану при великом богатстве, magnis opibus innutriri. 3)
Colere. Трудно эти растения воспитывать в нашей земле, hæ plantæ nostris
locis difficile coli possunt. – Воспитываюсь, educi, educari, institui. В этом
училище юношество хорошо воспитывается, in hoc ludo litterarum bene
educator juventus.
Восплакать и восплакаться
. (Sl.) Incipere plorare, ploratum edere, lamentari.
Воспламенение
Ardor, excandescentia. Воспламененный, ardens, flagrans, incensus,
inflammatus. Воспламеняю, accendere, incendere; per m. воспламенить кого
гневом, alicujus iram, bilem commovere. Гнев и ярость сердце мое
воспламеняют, рræ ira et furore vix соmpos sum mentis; ardeo iracundia et
furore. – Воспламеняюсь, incendi, ardescere, ignem concipere; per m. incendi,
inflammari, гневoм, любовью, ira exardescere, excandescere; in iras
exardescere amore alicujus ardere.
Восплескать руками
Manibus plaudere; plausu prosequi; gaudio или lætitia exultare; все
языцы восплещите руками, omnes gentes manibus plaudite, gaudio или
lætitia exultate.
Восплясaние
можно выраз. глаг. Восплясати, (sl.), incipere, inchoare saltare.
Воспоминание и воспоминовeниe
, Recordatio; commemoratio, memoria. Делать что в чье воспоминание,
in memoriam alicujus aliquid facere. Воспоминаю и вспоминаю, meminisse,
recordari, reminisci; memoriam alicujus rei repetere, revocare, renovare; subit
animum alicujus rei memoria; venit mihi aliquid in mentem. Воспоминать о
ком с благодарностью, grato animo alicujus nomen prosequi; grata memoria
aliquid prosequi. С любовью, охотно о чем воспоминать, любить о чем
воспоминать, alicujus rei recordatione frui. Может быть когда-нибудь
приятно, весело будет и это вспомнить, forsan et hæc olim meminisse
juvabit. He могу чего вспомнить, excessit, delapsum est aliquid memoria,
fugit, refugit aliquid memoriam meam. Неохотно о чем воспоминать, nullam
alicujus rei adhibere memoriam. – Bоспомянутый, reductus in memoriam.
Воспрещаю
Impedire; prohibere a re; interdicere cui quid; aliqua re; так с част., ne;
vetare. Лета воспрещала ему служить, vetitus ætate arma sequi. Разныя
обстоятельства воспрепятствовали совершить предприятия, complures,
diversæ res a conatibus perficiendis prohibuerunt. Дело хорошего
установления – воспрещать богатым удручать меньше их богатства
имеющих, bonæ constitutionis est esse impedimento divitibus, ne opprimant
eos, qui minore fortuna gaudent. – Воспрещаюсь, prohiberi, interdici, vetari.
Ему веспрещается вход, ei aditus loci præcluditur. Mне воспрещается
судьбой, vetor fatis. Воспрещено, vetitum est, non licet. Bocпpeщениe,
vetitum; interdictum. Воспрещенный, interdictus.
Восприемлю
(Sl.) Начало, initium capere, sumere. Bocприять мзду, mercedem habere,
accepisse, abstulisse. 2) Expedire, conservare. Bocприять от вод, conservatum
ex aquis expedire. 3) Testem baptismi или sacræ lotionis infantis esse;
baptismo infantis testem interesse. Восприемник, baptismi testis; sponsor
sacræ fidei; sponsor baptismatis; 4) successor hæres. Восприемница,
susceptrix; matrona, quæ puerum de sacro fonte suscipit. Восприятиe,
acceptio. И по восприятии престола, etiam rex. Восприятый, acceptus,
receptus.
Воспросити
(Sl.) Petere, postulare, appetere, cupere, concupiscere.
Воспророчествовать
Incipere prædicere, prænuntiare futura; inchoare præsignificare futura.
Воспротивление
Renisus, renixus, repugnatio. Воспротивляюсь, reniti, obsistere, resistere,
se opponere.
Воспрянуть
Expergefieri, expergisci.
Воспылание
Ardor, flagrantia. Bocпылать, вспылать, ardescere, exardescere,
ardescere, exardescere, exandescere. 2) Яростью, in iras exardescere.
Воспылал бранный жар в воинах, exarsere animis (milites). (Tаc.).
Воспевание
Cantus или celebratio per cantum. Воспеваю, contentius decantare,
sonare (poet.). 2) Canendo или cantu celebrare, prædicare, laudare. Воспетый,
canendo или cantu celebratus.
Воспяный
См. Оспяный.
Воспятитель
Qui impedimentum alicui или alicui rei; qui obest, obstat alicui или alicui
rei. Воспятительный, quod impedimentum affert, quod moram affert.
Воспятословие
(Sl.) Pausa, cessatio, intervallum.
Воспящаю
Impedire; impedimento esse alicui; obstare; officere atque obstare;
cohibere, inhibere; obviam ire alicui rei. He воспящай быстроты речные, noli
obviam ire rapido flumini. Воспящаюсь, reprimi, cohiberi; impedimentum
infertur. Bocпящeнie, impeditio. Воспященный impeditus, retentus.
Востекаю
(Sl.) Sursum или in locum editiorem currere. Востечение, можно выр.
глаг. – Восток, oriens; plaga orientalis. Лежащий к востоку, orientalis; ad
orientem situs. К востоку, in orientem versus. Лежать к в., ad orientem или ad
orientem solem spectare; ad orientem vergere. Восток свыше, lux divina;
servator cœlitus missus. Восстановить благоразумием спокойствие на
востоке, motum orientem sapientia componere (Tac.). Россия граничит к
востоку с Восточным Океаном, Rossia orientem versus finitima est oceano
orientali.
Восторгaниe
Ablatio, ereptio, ademtio, evulsio. Восторгаю, eripere, adimere, auferre,
rellere, evellere. Восторгать класы, spicas vellere. Восторгаюсь, se auferre. 2)
Auferri, demi, velli, evelli.
Восторг
Summa roluptas; sua vissimus voluptatis sensus (высокая степень
приятного чувствования), secessus mentis et animi a corpore; animi vis
sejuncta a corporis sensibus; animus abstractus a corpore; ihens sevocata a
corpore (высшая степень вдохновения); exstasis (встреч. только у церр.
писс.); insania (как поэта); impetus fanaticus. Услыша эту весть, он пришел
в восторг, audito hoc nuntio, mente permotus est, incredibili voluptate perfusus
est; extra se raptus est. Приходить в восторг, suavissime affici; suavissima
voluptate affici.
Восторжение
Evulsio, ademtio. Восторженный, vulsus, evulsus. b) == Приведенный в
восторг, in mentis excessum præ admiratione raptus.
Восточие
Oriens, plaga orientalis. – Восточная стихиpa, сanticum, quod in æde
sacra oriente sole canitur. Восточный, orientalis. Восточныя земли, terræ
orientales. Восточная Индия, India orientalis. Вост. ветр, eurus, ventus
orientalis; subsolanus (дующий прямо с востока). В. ветр у нас холоден,
eurus his locis est ventus frigidus. Восточная церковь, ecclesia orientalis.
Вострее
См. Острее.
Вострубить
Incipere buccinare. 2) (Sl.) Vulgare, divulgare. Вострубленье, sonus
buccinæ.
Вострый
Вострю. См. Острый, острю.
Вострясаю
(Sl.) Quatere, concutere, quassare. Вострясение, concutio, concussus,
quassatio.
Востязую
(Sl.) Quærere, exquirere ; dijudicare, judicium, sententiam ferre.
Востязуюсь, examinari, inquiri, dijudicari.
Восхваление
Laudatio, prædicatio; laudes. Восхваленный, laudatus, prædicatus.
Восхваляю, laudare, prædicare, celebrare. Восхваляюсь, laudari, prædicari;
gaudio, lætitia exsultare.
Восхититель
Qui suaviter animos permulcet, ad se rapit. Восхитительный
suavissimus; mirifice blandiens. B. пение cantus suavissimus. B. красноречиe,
eloquentia omnium animos permovens; incredibilis vis eloquentiæ. –
Восхищаю auferre, abripere, surripere. Восхитила смерть, fatum abstulit. 2)
Eripere ex; servare ab. 3) Capere, oblectare; suavissime afficere; ad se rapere,
convertere. Этот проповедник восхищает своих слушателей, hic concionator
suavissime afficit auditores. Эта красота восхищает в высокой степени, est
forma adeo venusta, ut nihil supra. Это пение восхищает меня, hiс cantus
aures et animum suavissime permulcet. Эти прекрасные вещи восхищают
взор, species harum rerum pulcherrimarum mirifice blandiuntur осulis;
jucundissime pascunt oculos. Вы меня этим известием восхитили nuntius a
te acceptus incredibili perfudit me voluptate. Восхищаюсь, auferri, abripi.
Быть восхищенному смертью, fato auferri. 4) Suavissime affici, deliniri,
permulceri. Восхищаюсь, смотря на красоту природы, adspectus eximiæ
pulchritudinis rerum naturæ maximam mihi admirationem movet. 5) Gaudio
exultare, lætitia efferre. Слыша о вашем благополучии, восхищаюсь, cum
accepissem, te fortuna uti, lætitia efferor.
Восход и всход
. Ascensio, conscensio. 2) Ascensus, escensus. Трудный всход, ascensus
incommodus. 3) (Sl.), gradus (uum). Лесничный всход, gradatio. 4)
Germinatus, germinatio, germen. Всходы озимые, germina frumenti hiemalis.
5) Ortus, exortus; emersus (о звездах). В. солнца, луны, ortus solis, lunæ.
Восхождение, ascensio, conscensio. Паров, ascensio vaporum. B. Илии на
небо, abitus S. Heliæ in cœlum. Встать перед восхождением солнечным,
surgere (cubitu) ante ortum solis. Трудиться от восхождения до захождения
солнечного, а mane ad vesperam laborare. При восхождении солнца, sole
oriente. – Восхожу и всхожу, scandere, ascendere, escendere. Всходить на
крутые места, per ardua conniti. 6) Sursum ferri, surgere, accrescere. Вода так
сильно прибывает, что скоро взойдет на берег, aquæ tam infigniter
accreverunt, flumen tam subito acrevit, ut brevi super ripam diffusum iri. 7)
Germinare, progerminare. Он сеял много, и ничего не всходит, multa semina
missa in humum или terræ mandata, et nullum germen. Хлеб начинаетъ
всходить, semina jacta incipiunt progerminare. 8) Emergere, apparere. Звезда
восходит, sidus emergit, apparet. Солнце высоко взошло, sol multum itineris
confecit; b) multus dies est. 9) Fermentari, fermentescere. Тесто всходит,
massa (farinæ) fermenlescit. 10) Sursum petere. Молитва праведного и
невинно страждущих восходит к небесам, preces jussi et immerito oppressi
petit cœlum. Взойти на престол, на трон, imperium auspicari, regnum
adipisci; accedere ad gubernacula reipublicæ. Взойти на ум, на мысль, animo
occurrit, succurrit aliquid. Mне об этом и на ум никогда не всходило, mihi in
mentem, in opinionem hoc nunquam venit. Как вам это на ум взошло? qui
istud tibi in mentem venit. Мне это теперь взошло на память, hoc præsenti
tempore mihi rediit in memoriam. Взыти на сердце, (sl.). 1) cogitare; animo
cogitare; cogitatione sibi fingere. 2) Aliquid sibi proponere, statuere. День
восходит, (v. poët.), ditucescit.
Восхотеть
(Sl.) Proponere, constituere consilium capere.
Воща
Scabendi desiderium; 2) in v.c. homo inquietus, nullo tempore qufescens;
qui semper se agitat.
Вотаномантия
Vaticinatio ex herbis.
Воткнутие
Immissio. Воткнутый, immissus, insertus. 2) Veru fixus. Воткнутое
жаркое на вертел, саrо assanda veru fixa.
Boтoла
Subucula puerulorum. 2) Species texti e canabi linoque, serviens tegendo
pavimento. Вотоляный, e linteo crasso factus.
Вотще
(Sl.) Frustra, necquidquam; inaniter.
Воушесца
(Sl.) Inaures.
Вот
Ессе, en. В. он идет или пришел, ессе adfest. Вот тот человек или тот
самый, о котором мы говорим, hem tibi hominem! Вот новый беспорядок!
ессе autem novæ turbæ! Вот что прекрасно! optime est; factum bene; bene
sane; bene habet; factum recte. В. что я хотел сказать, hæc habui, quæ ea de re
diсerеm. Вот чем кончилось то, что сделал Брут! ita ne vero hoc Brutus egit!
B. тебе за твой злоречивый язык! hem tibi pro maledictis! (когда кого быютъ
и так приговаривают). Вот тебе, т.е. оплеуха! accipe! Мигни, вот он и
готов, præsto est ad nutum. Вот тебе на! ratio dicendi in v.c. usitata, designans
aliquid inexspectatum vel admirationem, vel contemtum: perbelle habet! Вот
тебе, да, стану я просить! perbelle, me ire eumque rogare! hoc nunquam
faciam. Пусть ширина и высота плотины остается так, как она есть; вот
еще! (стал бы я думать о поправке плотины) какая нам в ней польза, если
подует сильный западный ветр! aggeris latitudo et latitudo hæc sit. Hem nihil
nos juvabit agger, si zephyms furit.
Вохра
, вохрение. См. Охра и пр.
Воцарение
Auspicia regni. Воцаряю, aliquem facere, constituere regem; deferre
alicui regiam potestatem. Воцаряюсь, regnare cœpisse, pro rege se gerеrе.
Господь воцарися, Dominus regnat.
Воцерковление
можно выр. глаг. Воперковленный, ecclesiæ adjunctus; concorporatus
cum ecclesia. Воцерковляюсь, ecclesiæ adjungi, attribui.
Вочеловечение
(Sl.) Incarnatio, corporis assumtio; Christus homo natus; humana natura
Christo ascita. Вочеловечиваюсь, incarnari; corpus assumere. Христос
вочеловечился, Christus humanam naturam adscivit.
Вошище
Magnus pediculus. Вошка, parvus pediculus. Вошь, pediculus.
Распложать вшей, creare pediculos (Col.).
Вощаницa
Vas cereum или cera factum. Вощанка, linteum ceratum. Boщаный,
cereus, cera factus. Вощаная свеча, cereus. Вощение, ceratura. Вощеный, см.
вощоный. Вощина, вощинка, quod purgato или liquato melle remanet.
Вощоный, cera inductus, ceratus. Вошоная нитка, filum ceratum. Вощоный
стол, mensa polita, cera linteisque subacta. Вощу, polire, cera rem polire;
cerare.
Вою
Ululare (вооб. о людях, о животных и ветре), ejulare, plorare, lamentari
(только о людях), fremere (только о ветре и о других бездушных вещах).
Воюю
Bellum gerere, certare, decertare, pugnare. Воевать с неприятелем, cum
hoste pugnare, prœlio dimicare; certamen или pugnam conserere. B. на
лошади, pugnare ex equo. В. с успехом, prosperam adrersus hostem pugnam
facere. Неудачно, male pugnare; adverso prœlio uti. 2) Per m., conflictari,
luctare; dimicare; est mihi certamen, certatio, contentio cum aliquo. Страсти
всегда воюют против разума, cupiditates semper impugnant rationem.
Воюющий, bellum gerens, pugnans, certans etc.
Впадаю
Incidere, illabi. Впасть в ров, incidere in foveam. В. в болезнь in morbum
cadere, delabi. 2) Se effundere, effundi. Впадать в море, in mare effundi,
fluere, influere, decurrere. 3) Per m., впадать в заблуждение, in errorum
incidere, induci. Впасть в несчастье, in periculum venire; in discrimen vocari,
adduci. В. в подозрение, cadere, vocari in suspicionem. В. в беду, in miseriam,
calamitatem incidere. Впасть в задумчивость, animi tristitia opprimi. 4)
Впасть в руку неприятелей, incidere in manus hostium. У него впали щеки,
labentes genas или fluentes buccas habet. Впало или вспало мне на ум, in
mentem, in cogitationem mihi venit aliquid. Впадаюсь, incidere, illabi. Во
грехи, peccare, labi; se peccatis contaminare. Впадение, можно выр. гл. –
Впадина, впадинка, cavum, caverna, cavernula. В. в доске, assis cava.
Впадина барабанная, cavitas tympani. Грудная в., cavum pectoris.
Впайка
Ferruminatio.
Впалзывание
через вп. Irrependo, repens.
Впалость
Status oculorum latentium, abditoruin. Впалый, cavus. Впалые глаза,
oculi latentes, oculi abditi. Впалое лицо, facies marcida или cava.
Вперение
Directio. 2) Monitu, exhortatio. Вперенный, directus tendens, nitens;
defixus, impressus, inculcatus, insculptus. Ум вперенный во что, animus in
cogitatione alicujus rei defixus. Ум вп. в испытание природы, mens tendens,
tens ad investigandam rerum naturam. – Вперяю, dirigere, vertere, convertere.
Все умное желание вперить к Богу, cui nihil aliud est in votis nisi Deus;
quem mirum desiderium tenet Dei. 3) Imprimere, insculpere; monere,
admonere aliquem ad rem. Вперить в дитя любовь к добродетели, imbuere
puerum amore virtutis. Вп. в кого охоту к чему, сupiditate alicujus rei
incendere. В. кому охоту к писанию, injicere alicui cupiditatem scribendi.
Впечатливаюсь, imprimi, insculpi. Наставления эти впечатлелись в его
сердце, institute, præcepta ejus animo insculpta, impressa sunt. Науки, в
молодости изучаемые, тверже впечатлеваются в памяти, artes, disciplinæ,
quæ juvenilibus annis cognoscuntur, или percipiuntur, altius memoriæ imprimi
solent. Впечатлеваться глубоко в умах, inhærescere penitus in mentibus.
Впечатление, impressio. 4) Sensus, animi motus. Производить вп., animum
afficere, movere. Впечатленный, impressus, insculptus. Это глубоко
впечатлено в моем сердце, hoc penitus animo meo insculptum est.
Впивание
через впив. Arсte или adstricte sugendo. – Впиваюсь, adsuetum esse vino
potando nec inebriari posse. 2) Adhærere, rem mordicus apprehensam non
dimittere. Комар впился в тело, culex arete sugendo adhæsit corpori. Собака
впилась в медведя, canis ursum mordicus apprehensum non dimittit. Ястреб
впился в птицу, accipiter ungues suos avi adstricte immisit.
Впирание
Injectio, interpositio. Впираю, inserere; interponere; injicere. Bneреть
выдавшееся бревно, trabem procurrentem injicere.
Вписание
Inscriptio, consignatio, illation. Вписанный, inscriptus, illatus. B. в книгу
дворянства, insciptus libro insigniorum gentilium. Вписываю, inscribere,
inferre. Вписать чье имя, aliquem или alicujus nomen inscribere. В. в эти же
книги свои имена, inscribere in his ipsis libris nomina sua. Вписываюсь,
inscribi, inferri. Вписываюсь или велю вписать свое имя, se inscribendum
curare, или nomen profiteri, dare ad rem.
Впихивание
можно выр. гл. Впихиваю, intrudere, introtrudere, contrudere, adigere.
Впихнуть кого в ров, detrudere aliquem in fossam. В. книгу в карман, librum
crumenæ immittere. Впихнутый, intrusus, intro trusus, immissus.
Вплавь
Nando, natatu. Перейти реку в., flumen transnare, transnatare, nando
transmittere. Выплыть, спастись в., enatare; salutem natatu quærere. Конница
переправилась через реку в., equitatus nando flumen transmisit.
Вплетаю
Innectere, implectere,intexere, implicare. 2) Per m., immiscere, implicare.
Он вплел меня в свою ссору, liti suæ, jurgio suo me implicuit. – Вплетаюсь,
innecti, implecti, intexi. 3) Implicari; immiscere se, immisceri. Он вплелся в
чужие хлопоты, alienis negotiis molestis или molestiis se immiscuit. –
Вплетение, intextus. Вплетенный, innexus, implicatus или implicitus.
Вплоть
Solide, firmiter. Заколотить дверь в., januam solide obstruere.
Вплывание
вплытие. Ingressus. При плавании в губу, судно ударилось об камень,
cum navigium in sinum inveheretur, scopulum offendit или ad scopulum
allisum est. Вплываю, intro navigare; invehi. Вп. в залив, in sinum invehi.
Вползть
. См. Впалзываю.
Впору
, вправду. См. Пора, правда.
Вправка
вправление, вправливание. Restitutio. Вправленный, restitutus.
Впраливаю и вправляю, in suam sedem reponere. Вправить кость, os in suam
sedem reponere, compellere. Переломленное бедро не хорошо вправить,
coxam fractam раrum apte collocare. Вправливаюсь, restitui, in suam sedem
reponi. Вывихнутые члены вправливаются медиками, membra luxata a
medicis in suas sedes reponuntur.
Вправе
Dextra; a dextra; dextrorsum dextroversum. Моя деревня лежит от
большой дороги в., prædium meum situm est dextrorsum viam regiam.
Впредь
впредки. Posthac, in posterum; porro. Впредь поступайте осторожнee,
posthac sis cautior, majorem cautionem adhibe. Впредки ходите к нам
пожалуйте, posthac crebrius, quæso, nos invises; noli in præsenti salutatione
acquiescere. И впредь надеяться, et sperare deinceps etiam.
Впрочем
См. Прочий.
Впрыгивание
можно выр. глаг. Впрыгиваю, insilire. Впрыгнуть в лодку, insilire in
scapham. В. в воду, insilire undas (Ovid.). В. в окно, insilire per fenestram,
Впрыскaниe
впрыскивание. Immissio infusio per siphonem. Впрыскиваю, immittere,
infundere per siphonem. Впрыскиваюсь, immitti, infundi per siphonem. В
глубокие раны примочки впрыскиваются насосцем, liquor vulnerarius per
siphonem injicitur in vulnera profundiora. Впрыснутый, injectus, infusus per
siphonem.
Впрягaниe
напр. быков. Junctura boum. Впрягаю, equos jungere currui или ad
currum; equis jungere currum; equos subjungere carpento. Впрячь лошадь в
сани, equo jungere traham; equum subjungere trahæ. Впрягаюсь equis jungitur
currus.
Впрядениe
впрядывание, можно выр. гл. Впряденный, nendo immistus.
Впрядываю, nendo immiscere.
Впрятание
впрятывание. Immissio, injectio. Впрятанный, immissus, insertus.
Впрятываю, indere, inserere, immittere injicere. Впрячь в карман, conde in
crumenam или inde crumenæ.
Впугивание
можно выр. глаг. Впугиваю, timorem или metum alicni facere.
Впускание
Admissus, напр. солнца, ad. solis. Впускаю, intromittere; admittere;
recipere; excipere. Впустить неприятеля в город, hosti patefacere urbem. He
впускать кого, aliquem introitu prohibere; aliquem non admittere; aliquem
excludere. Никого не впускают, nеmini aditus patet. Впуск, immissio; aditus.
Впутание
впутывание. Implicatio Впутанный, implicatus; illigatus. Впутанное
дело, res implicita или negotium implicitum. Впутываю, implicare,
perturbare. 2) Вы и меня в хлопоты впутали, me quoque tuis molestiis
implicuisti. – Впутываюсь, se impedire; implicari; illigari. В войну, bello
implicari. В процесс, lite implicari, in causam deduci. В тягостные дела,
molestis negotiis implicari. В чужие дела не впутывайся, noli alienis negotiis
implicari.
Впущаю
. См. Впускаю. Впущенный, intromissus, admissus, receptus.
Впырнуть
Inserere, immittere, condere.
Впяленный
. Tensus, tendendo alligatus. Впяливание, можно выр. гл. Впяливаю,
напр. полотно, linteum extendere, tendendo alligare. 2) Adigere; vi, per vim
induere, inducere. Впялить кафтан на плечи, vestem vi induere.
Впячение
впячивание. Immissio injectio. Впяченный, insertus, immissus.
Впячиваю, inserere, immittere; interponere; interserere. Впятить карету в
сарай, rhedam injicere in receptaculum curribus.
Врабий
(Sl.) См. Воробей.
Враг
hostis; perduellis (который с нами в войне), inimicus, adversarius. Часто
стоять вместе: inimicus et hostis; hostis et inimicus; infestus atque inimicus
alicui. Личный враг, inimicus, adversarius. Явный чей враг, alicui semper
infestus. Быть чьим злейшим врагом, inimicissimum alicujus esse. Сделать
кого своим врагом, inimicitias alicujus suscipere, adire. Oни между собой
враги, intercedunt inimicitiæ alteri cum altero. Друг и враг был убежден,
æquis iniquisque persuasum erat. Преодолеть, победить врагов, vincere,
superare inimicos. Идет, слово как враг какой, hostilis alicujus est adventus.
Весь свет сделать своим врагом, или всех людей сделать своими врагами,
omnes homines capere sibi inimicos (Теr.). Делаться врагами, amicitiam
disrumpere; concordiam disjungere; amicitiæ se convertunt in inimicitias.
Враг, в жен. роде, inimica, adversaria.
Враг
См. Овраг.
Вражба
См. Ворожба. Вражбую, (sl.), см. вражу.
Вражда
Inimicitia; simultas (продолжительная злоба), odium (в противополож.
благорасположению, любви). Навлечь на себя вражду, inimicitias или
simulates suscipere. Жить, быть с кем во вражде, inimicitias или simultates
cum aliquo habere, exercere, gerere; in simultate; inimicitiæ mihi sunt или
inlercedunt cum aliquot. 2) Hostilitas (Sen.). Начинать вражду, hostilia
cœptare, induere (Tac.). Остановить вражду, ab armis recedere; bello
abstinere. Враждебник, inimicus, adversarius. Враждебница, inimica,
adversaria. Враждебничаю и враждебствую, hostilia agere; hostiliter se
gerere. Враждебно, infeste, infense, hostiliter. Враждебность, animus
infensus, infestus, hostilis. Враждебный, infensus, infestus, hostilis, inimicus.
В. поступок, inimice aliquem tractare. Враждебство, inimicitia, simultas.
Враждотворец
Qui inimicitias, dissidia concitat. Враждетворный, ad inimicitias
faciendas pronus.
Враждую
Animo ab aliquo alienatum esse; odisse aliquem; odium suscepisse in
aliquem infensum infestumque esse alicui. 2) Inimice aliquem tractare; inimice
in aliquem consulere. Вражеский, вражий, hostilis, inimicus, infensus.
Вражеское нападение, hostilis incursio, incursus; Враж. совет, consilium
malum, perniciosum.
Вражу
Futura prænuntiare, eventura prædicere; artes magicas exercere.
Вразумитель
Doctor, pædagogus. Вразумительно, plane, aperte; distincte, perspicue.
Говорить в., perspicue dicere. Вразумительный, intelligibilis (Sen.). Facilis
ad intelligendum, perspicuus, manifestus, planus, clarus, lucidus. Смысл
вразумителен, sensus verborum perspicuus est. Вразумительные
доказательства, argumenta lucida, perspicua. Вразумление, можно выр.
глаголами: edocere, explicare; demonstrare. 2) Perceptie, intellectus,
intellectio. Вразумленный, edoctus. Вразумляю, edocere aliquem aliquid;
alicui aliquid explicare, monstrare, demonstrare; instituere. Вразумляюсь,
edoceri, institui. 3) Intelligere, perspicere, mente comprehendere.
Bpакаю
См. Вру. Враки, nugæ, inania verba. Он враками своими всем наскучил,
inanibus verbis omnibus tædium creavit. Враль, garrulus, gerro; nugator,
mendaciloquus; vaniloquus.
Врановый
Corvinus. Птенцы врановы, pulli corvini. – Враный, (sl.), niger, ater.
Вранье
Nugæ; meræ nugæ.
Bpaскa
(Sl.) Ruga.
Bpaтa
Porta. 2) porta urbis. Врата адовы, врата смертные, portæ mortis, ostia
tenebrosa, orci ostium. Отверзаются ли тебе врата смертные? num se tibi
aperuerunt portæ mortis? – Врата царские. См. Царские двери. Вратарь,
janitor; ostiarius.
Вратило
Jugum (textoris).
Вратник
См. Вратарь. Вратницы адовы, portæ mortis, orci ostium. Вратный, ad
portam pertinens.
Врачьба
Sanatio, cura, curatio. Врачебная наука, ars medicina или одно medicina;
ars medicamentaria, medicinalis; ars medendi. Заниматься врачебной наукой,
medicinam exercere, factitare. Bpaчебница, nosocomium; valetudinarium.
Врачебный, medicinalis. Врачебные книги, libri medicinii (Auson.).
Врачебство, medicina, ars medica. Врачевание. См. Врачьба. Врачеватель.
См. Врач. Врачевство, medicina; medicamentum, medicamen, remedium.
Врачея, femina, quæ curat ægrotos. Врачую, sanare, curare, mederi. Врачевать
болящего, medicinam adhibere, medicinam admovere ægro; morbo remedia
proponere. – Врачуюсь, medicinam sumere, accipere, bibere; potione medicata
uti. – Врач, medicus, medicinæ peritus, gnarus; empiricus (который, не учась,
лечит). Искусный в., medicus artifex; medicus medicinæ scientia florens; qui
eximiæ artis est inter medicos. Употребить врача, medicum adhibere morbo.
Платить врачу за визит, honorem habere medico. Я хочу, чтобы он был моим
врачем, eum mihi exреto medicum. Велеть заплатить врачу за визит, curare,
ut medico honos habeatur. За недостатком врача, medici defectu. Частые
визиты врача, medici assiduitas. Собирать врачей, medicos cogere. Быть во
власти врачей, esse in potestate medentium. Врач душ, curator animorum.
Врачу, исцелися сам, medice, cura te ipsum!
Вращаю и вращу
Vertere, convertere, circumagere. Вращаюсь, se vertere, convertere; verti,
converti; circumagi, circumferri (о небесных телах); respicere (оглянуться
назад). Вращение circumactus.
Вредитель
Qui lædit, damnum dat, facit; vastator, populator, eversor.
Вредительницa, femina, quae lædit; vastatrix, deletrix. Вредительный,
nocens, noxius, damnosus. Быть вредительным, nocere; obesse. Вредно,
damnose, nocenter. Вредность, vis notia; vis nocendi. В. совета, improbi
consilii malum. В. воздуха, cœli malitia. Bp. болезни, morbi acerbitas. B.
человеческого сердца, cordis humani improbitas. В. счастья, fortunæ injuria,
malignitas. – Вредный, вреден, noxius, nocens. Это здоровью, для здоровья
вредно, hoc sanitati nocet. Вредная пища, cibus noxius. Очень вредный,
perniciosus, exitiosus.
Вредоносный
вредоносен. Damnosus; damnum faciens, noxius, perniciosus, funestus.
Вредоносный ветер, зной, ventus, æstus noxius, perniciosus.
Вредословие
Convicium, maledictio calumniatio, calumnia. Вредосдовлю, саlumniari,
maledicere; de aliquo contumeliose dicere или loqui; infamia adspergere
aliquem. – Вредослов, calumniator; homo maledicus, conviciator.
Вредотворный
Damnum dans, faciens, noxius, nocens.
Вред
повреждение. Læsio, violatio. Причинить себе вред, corpus lædere. 2)
Damnum, detrimentum, jactura, dispendium. Ставятся вместе: jactura et
detrimentum; damnum et detrimentum. – Служить вредом, damno или
detrimento esse alicui. Это служит мне ко вреду, mihi captioni est, mea captio
est (меня могут поймать, обмануть). Терпеть вред, damnum pati,
detrimentum capere, accipere, facere, jacturam facere, accipere, pati.
Причинить, нанести кому вред, damnum alicui inferre, contrahere;
detrimentum alicui anferre, inferre, importare. Вознаградить вред, damnum
sarcire, restituere; vulnera imposita sanare. Это вам никакого вреда не
сделает, hoc nullum malum tibi inferet; hoc nihil te nocebit. Невоздержная
жизнь сопряжена бывает со вредом здравия, имущества и доброго мнения,
amissus bonæ valetudinis, facultatum et nominis sequiori remanare solet ex
vita dissoluta. 3) Ulcera, ulceris crusta. Вредъ рассыпается пo коже, ulcus
serpit, latius serpit. Лучше вред какой получить, чем себя погубить, flecti
præstat, quam infringi. – Вреждаю, damnum dare, facere. Вреждение, læsio,
violatio. – Врежу, nocere, obesse; officere; damnum afferre, inferre. Чтобы
никому не вредить, ne cui noceatur. Bpeдить свом выгодам, suis commodis
officere? obstare. Отнять волю вредить, injuriæ licentiam eripere.
Пользоваться oхотно случаем, вредить кому, arripere libenter lædendi
facultatem. Теперь они не могут мне вредить, nihil mihi jam ab istis noceri
potest. Вредить выгодам и доброму мнению другого, alterius commodis
officere, obstare. Несчастье немало вредит доверию даже добрых, adversæ
res etiam bonos detrectant. Это повредило хлеб, hoc damnum apportavit
frugibus. 4) Lædere, violare, vulnerare. Я повредил ceбe ногу, crus læsi,
offendi, pedi vulnus inflixi. Повредить чью честь, famam alicujus violare,
lædere; aliquem obtrectare. Врежусь, вреждуся, damnum pati; detrimentum
accipere. Плоды от дождей повредились, fruges pluviis detrimentum
ceperunt, acceperunt.
Временем
Interdum, nonnunquam; aliquando. Я желаю, чтобы вы в. посещали его,
velim aliquando hunc visas. Он временем ласков, interdum est comis,
affabilis. Временем защищают его, а временем бранят, solet nonnunquam
defendi, nonnunquam vituperari. – Временник, annales, fasti. Временно,
interdum, nonnunquam. 2) Aliquamdiu, in aliquod tempus; ad tempus; in hac
vita; in vita humana. Bp. и вечно, nunc et in æternum. Нечестивые
благополучием пользуются временно, а праведные вечно будут
наслаждаться оным, improbi ad aliquod tempus vitæ voluptatibus fruuntur,
justi autem in perpetuum или in æternum fruentur. – Временность, fragilitas,
brevitas. В. жизни, brevitas vitæ.
Временносчисление
Temporis ratio, chronologia.
Временный
Ad tempus; quod præterit, transit; non continuus, incertus. Временное
дело, res, quæ interdum fit. Временный гость, conviva, qui solummodo certis
temporibus nos invisit. Власть Диктаторская была временная, Dictaturæ ad
tempus sumebantur. 2) fluxus, caducus, fragilis, terrestris, humanus.
Временные вещи, res terrestres, res humanæ; (особ. о человеческой судьбе)
временныя блага, fortunæ. Временный достаток, res familiaris; opes;
facultalos. Временное, временность, res humanæ; hujus vitæ res; hæc vita,
vita humana. Перейти от временного к вечному, е vita migrare. Временное
благо, hujus vitæ felicitas. Слишком прилепленному быть к временному,
nimio rerum inanium studio trahi. – Bpeменщик, gratiosus apud aliquem.
Bpeменщица, gratiosa apud aliquem; mulier, quæ apud aliquem præcipuo loco
habetur. – Временно, tempus rei gerendæ exspectare, præstolari, opperiri;
cunctari, differre. He спешите, лучше повременить, noli properare, satius est
cunctari. – Время, tempus, dies. Время утоляет боль, печаль, dies levat
luctum. Время прогоняет грусть, tempus adimit ægritudinem. Точка времени,
vestigium temporis, также одно vestigium; temporis momentum. 3) Aetas,
tempus. Славнейший полководец своего времени, clarissimus imperator suæ
ætatis. Было время, когда..., tempus fuit quondam, quum... В наше время,
nostrâ memoriâ. Старое, прежнее время, tempus prius, superius, vetustum.
Теперешнее время, hæc tempora, hæc ætas, tempestas. Время утреннее,
вечернее, tempus matutinum, vespertinum. В. перед рассветом, tempus
antelucanum. В. военное, мирное, tempus bellicum, pacatum. Счастливое,
покойное, непокойное, смутное, tempus felix, tranquillum, turbulentum,
luctuosum, triste. За несколько (времени) прежде, brevi tempore ante; brevi
abhinc tempore. С того времени как, ex quo (tempore). Co временем,
tempore. Bo всякое время, omni tempore. От времени до времени,
nonnunquam; subinde. В это время, теперь, hoc tempore, nunc jam, in
præsentia. Около этого времени, sub, ad tempus. Временем быть
увольняемому, subinde commeatum impetrari posse. Грусть утоляется со
временем, dies procedens mitigat ægritudinem, или medicinam ægritudini
affert. 4) == Часть времени для чего потребная, tempus, spatium. В год, intra
annum. Иметь время, vacare. Выговорить себе время, tempus роstulare ad.
Дать кому время, tempus, spatium dare alicui ad. – Взять себе для чего
время, tempus sumere ad aliquid. Нельзя терять времени, maturato opus est.
Думать, что не должно было терять времени, nihil ultra differendum ratus
est. На это потребно много времени, est res longi temporis. – Сколько
времени oстается у меня от государственных дел, quod mihi forensi labore
temporis datur. Когда у меня будетъ больше времени, cum plus otii nactus
его. 5) Удобное, способное для чего время, пора, tempus. В. Что-нибудь
делать, tempus est faciendi или aliquid facere. Время для произведения чего
в действо, tempus rei gerendæ. Когда будет время, ubi tempus erit. В
надлежащее время, tempore; in tempore; suo tempore, ad tempus, per tempus;
opportuno tempore. В свое время, justo tempore. He в свое время, alieno
tempore. Прежде времени, прежде срока, ante diem. Умереть прежде
времени, ante diem obire; præmatura morte obire. В самое время, когда, in
ipso articulo. Речь, им говоренная, была сказана в свое время, orationem
tempestivam habuit. Это не ко времени, alienum ab hoc tempus est. Давно
пора, tempus maximum est, ut etc. Co временем можно всего добиться, во
всем предуспеть, nihil est, quod longinquitas temporis efficere atque assequi
possit. Co временем все забудется, progressu temporis omnia ex animo
effluent. 6) == Время, поколику чувствуем, что оно длится, тянется. Ему
время кажется длинным, temporis moram sentit. Занять чем время, чтобы не
чувствовать скуки, tempus fallere. 7) == Обстоятельста, tempus, tempora.
Применяться ко времени, tempori servire, сеdere. Время опасное, плохое,
tempora dubia, dura, aspera. 8) Времена года, перемена годовых времен,
tempestatum permutatio или conversio. 9) Погода, tempestas, cœlum. В.
дурное, дождливое, холодное, tempestas spurca, pluviosa, frigida. 10)
Cчacтьe, fortuna; fortuna secunda, prospera. Когда будете во времени, и нас
помяните, utens fortuna prospera, me quoque noli obliviscere. 11) Дух
времени, hominum, qui nunc vivunt, indoles, ingenium. Обычай времени,
mos seculi; seculum. – Вольный дух времени, licentia temporum. Иcтopия
нашего времени, nostræ ætatis, nostræ memoriæ historia. 12) Мера времени,
intervallum, temporis spatium, tempus (в метрике). – Во всякое время,
semper; omni tempore. От времени до времени, a die in diem. – Спустя
несколько времени, post aliquod tempus; interjecto tempore. Спустя недолго,
parvo temporis spatio intermisso. Все имеет свое время, suum cuique rei
tempus est; suo quæque facienda sunt tempore. На это не было времени, ad
hanc rem tempus non erat. Время терпит, res patitur moram. Выиграть время,
spatium nancisci. Дать кому времени неделю, alicui octodierum spatium
concedere. Выпросить себе несколько времени, parvam exigui temporis
usuram postulare. У меня нет времени, non est mihi otium; tempore egeo.
Иметь время говорить, spatium ad dicendum habere. – Term. gramm. Время
настоящее, прошедшее, будущее, tempus præsens, perfectum, futurum.
Вретище
. (Sl.) Cilicium. 2) Species sacci. Вретищный, sacci, ad saccum pertinens.
Устье вретищное, summum sacci.
Врефомантия
Divinatio ope infantis recens nati.
Врехомантия
Vaticinatio e pluvia.
Вриновение
Injectio. Вриновенный, вринутый, injectus, intro jactus, missus.
Врождаю
(Sl.) Ingenerare, inspirare; injicere, incutere. Врождение, instillatio,
effectio, injectio. Врожденный, ingenitus, innatus. Врожденные
способности, facultates animi a natura profectæ. Врожденная любовь к
отечеству, ingenita erga patriam caritas. Врожденные понятия, consignatæ in
animis notiones. Врожденные качества, virtutes innatæ, a natura ortæ. Мы
имеем врожденные (без учения приобретенные) идеи, anticipatum est
mentibus nostris. Врожденная идея о богах, anticipatio deorum.
Врознь
Singulatim; sigillatim. Везде видишь рощи или врознь разделенные
крестьянские домики, ubique in conspectum veniunt или se dant in
conspectum nemora vel passim disjectae casæ rusticorum.
Вpостaние
можно выр. гл. Вростаю, innasci, increscere, inalescere. Ворота вросли
в землю, porta depressa est in terra. Ноготь врос в палец, unguis alte
descendit in carnem.
Вру
Multum esse in loquendo, deblaterare, deliramenta loqui, garrire. Врет,
что на ум ни взбредет, effutit, quidquid in buccam venerit. Уж ты опять начал
врать, denuo jam ineptire cœpisti. Он много кой-чего мнe про него врал,
multa mihi deblateravit, quæ ejus existimationem offendunt, или quæ de ejus
fama detrahunt. Что он про вас врет? quænam absurda in te profert? 2)
Mentiri; mendacium dicere. He слушайте его, он вам все врет, noli ei credere,
nihil aliud, quam mendacium dicit или quidquid loquitur, magnum et impudens
mendacium est.
Врубаю
Incidere. Врубить бревно в стену, trabem parieti dolabrantem ingerere.
Врубаюсь, конница врубилась в неприятелей, equitatus hostes cæcidit,
hostium acies perrupit. Врубка, incisio.
Врун
Garrulus, loquax, locutulejus; homo mendax, mendaciloquus, vaniloquus.
Врунья, garrula; mendax.
Врух
. Verosimil; cicada orientalis.
Вруце лето
Littera dominicalis (y новв.).
Вручаю
Reddere, tradere, in manus dare, exhibere. Вручить кому письмо, alicui
litteras in manus dare, reddere. Вручить кому что, perferre ad aliquem aliquid.
– Вручаюсь, reddi, tradi; in manus dari. Вручение, traditio. Врученный,
redditus, in manus datus, traditus. Вручитель, qui perfert, reddit, письмá,
litteras, Вручительница, quæ perfert (litteras).
Врывание
Infossio. Врываю, infodere, defodere; defigere in terra. Врыть столб в
землю, palum defigere in terra. – Врываюсь, penetrare, invadere; irruere,
repente, violenter aliquo ingredi, subitо intrare. – Врытиe, см. врывание.
Врытый, infossus, defossus, defixus.
Врезание
врезывание. Incisio, incisura. Врезанный, incisus. Врезываю, incidere.
Врезать стекло в раму, vitrum secantem aptare jugamento fenestræ. Bpезать
что в стену, aliquid parieti incidere. Врезываюсь, incidi, irrumpere, irruere.
Врезаться в покой, irruere in cubiculum. Врезаться в средину неприятелей,
in medios hostes se immittere.
Вресноту
(Sl.) Certe; certo; verе, profecto.
Врею
Fervere. 2) De insectis et vermibus: serpere, reptare; redundare. Bpеяние,
fervor.
Вреяю
(Sl.) Injicere; intro jacere; Вринуть в ров, in foveam mittere. Bpеяюсь, se
ruere, se præcipitare; se mittere, se conjicere. Вринуться в ров, se in fossam
mittere. 2) Refertum esse, redundare, ruere, se effundere.
Всадников
всадничий и всаднический. Ad equitem pertinens; equitis proprius.
Всадник, eques, equo merens; sessor (в противоп. лошади). Быть хорошим
всадником, equitandi peritissimum esse. Всадники на войне, equites,
equitatus.
Всаждение
Positio; impositio. 2) Immissio, plantatio. Всажденный, infossus,
defossus. 3) Inclusus. В темницу, in custodiam. 4) In equum или currui
impositus. Всаживание, plantatio, immissio. Bcaживаю, всаждаю, ponere,
pangere, plantare, inserere. Всадить рыбу в садок, pisces ponere in piscina.
Всадить очки в лесную яблонь, malum bonam in malum silvestrem inserere.
5) Includere in custodiam. Всадить птицу в клетку, avem in саveam includere.
6) Inferre, imponere. Всадить на коня, in equum imponere, subjicere. 7)
Defigere in terra, palum defigere in terra. Всадить в кого шпагу, aliquem
gladio transfigere, percutere. 8) Ter. vulg. pecuniam conjicere. Я всадил
денежки, а что-то будетъ? multam pecuniam conjeci, sed num capiam ex re
aliquid commodi, incertum. – Всаживаюсь, plantari, inseri. Очки
всаживаются, по нарезании коры на дереве, insitio fit ope fissuræ inter
corticem et lignum.
Всасывание
Suctus. Всасываю, sugere, imbibere. Известковые земли всасывают
влажность, terræ calci similes humorem sugunt. Всасывать краску, imbibere
colorem. Всасываюсь, sugi, imbibi; adhærescere. Пиявица всосалась,
sanguisuga adhæsit. Всасывающие лекарства, absorbentia.
Всеавгустейший
Augustus. Bceавгустейший монарх, Augustissime Rex.
Всеблагий
Optimus. В. Господь да соделает, faxit или faciat optimus Deus.
Всеблаженный
Beatissimus.
Всевиновный
всевиновен. Omnium causa el auclor, напр. Мудрость Божья.
Всевожделенный
Optatissimus, exoptatissimus.
Всевозможный
Quoad fieri potest или poterit. Употреблять всевозможные старания,
omnia facere, nihil prætermittere, nihil inexpertum omittere.
Всевысочайше
, Его Императорское Величество всевысочайше повелеть соизволил,
complacitum est summæ majestati Regiæ. Всевысочайший, supremus,
summus. Все высочайшее Имя Божие, eminenter или summo gradu colendum
Nomen Dei. Всевысочайший Обладатель Pocciif, summus Princeps totius
Rossiæ. Всевысочайшая воля, suprema voluntæ.
Всевышний
Supremum Numen. Всев. даровал нам над неприятелем победу,
Supremum Numen dedit, tribuit nobis conspicuum victoriæ triumphum.
Bceвышний промысл благоволил, providentiæ Supremi Numinis
complacitum fuit.
Всеведец
Omniscius; omnium rerum sciens; cuncla animadvertens; omnes res, quæ
sunt et fuerunt et futuræ sunt, tenens. Всеведение, omni scientia, omnium
rerum scientia.
Всегремящий
(Sl.) Fragosus.
Всегубительный
Perpiciosissimus, exitiosissimus, funestissimus. Всегубительство,
internecio, exitium.
Всегда
Semper, perpetuo; omni tempore; nullo tempore, или nullo temporis
puncto, или spatio intermisso; usque. Жить в. в деревне, ruri assiduum semper
vivere. He пропускает ни одного дня, чтобы у нас не побывать, nullum
intermittit diem, quin nos invisat. Он всегда, вечно сидит за своей книгой,
caput de tabula non tollit. Он всегда берет фальшиво туже ноту, chorda
semper oberrat eadem. Чтобы всегда исполнять свою обязанность, ut nulla
fiat intermissio officii. Добродетель невсегда счастлива, constanti felicitate
non fruitur virtus. – Всегдашний, perpetuus, sempiternus. Всегдашние враги,
perpetui alicujus hostes. Всегдашняя и вечная память, immortalis memoria et
sempiterna. Нет человека несчастнее меня и который бы имел всегдашних
неприятностей больше моего, homo me miserior nullus est neque adversa cui
sint plura sempiterna. Это моя всегдашняя работа, hoc opus est meum
solitum. Всегдашнее платье, cultus quotidianus. У него мой всегдашний
стол, quotidie apud eum cœno.
Вседенный и вседневный
Quotidianus. Вседневная пища; -вные издержки, victus, sumtus
quotidianus. Вседневное упражнение, in hac re quotidie, singulis diebus
versor.
Вседержителев
Omnipolentis. Вседержителя воля, omnipotentis voluntas.
Вседержительный, -ная десница, dextra omnia regentis Dei. Вседержитель,
omnipotens; omnia regens.
Вседневно
Quotidie, singulis diebus. Вседневный, см. вседенный.
Вседушно
вседушне. Ex animo. Я в. рад услужить вам, promtus paratusque sum
tibi servire, inservire, gratificari.
Вседелание
Audentia, dolus, fraus.
Вседетель
Omnipotens. Вседетельный, -ная десница Божия, dextra omnipotentis.
Всезиждитель
. Omnium rerum conditor.
Всезлатый
Totus aureus.
Всеизвестный
Omnibus manifestus; manifestissimus.
Всеконечно
Omnino, utique. Bceконечный, totus, universus. Бесконечное разорение
Государства, totius imperii осcasus; reipublicæ eversio.
Bceкopeнне
(SI.) Penitus, radicitus, funditus.
Вселение
по нашем вселении, cum consedissemus; через вселение, considendo.
Вселенная
Rerum universitas, так. одно universitas, mundus; orbis terrarum.
Вселенный
Colonis completus; incola loci. 2) Instillatus, imbutus, impletus.
Вселенский
Ex universo terrarum orbe collectus. Собор, consilium œcumenicum или
generate.
Всельник
Qui sedem alicubi habet.
Вселюбезный
, вселюбезен. Amabillimus, amore dignissimus.
Вселяю
Constituere; deducere; colonis complere. 2) Instillare, imbuere; injicere,
incutere. Ему хотелось улыбкой вселить в меня доверенность, leni risu
voluit mihi fiduciam facere. Гдe тот ужасный водопад, который вселяет
трепет в сердце? ubinam est illa horrifera catarrhacta, quæ me in terrorem
conjicit? или quæ mihi terrorem incutit? – Вселяюсь, aliquo loco sedem или
domicilium habere. 3) Imprimi; insculpi.
Всемилостивейше
. Humanissime, clementissime. Всемилостивейший clementissimus. В.
Государь, Rex clementissime.
Всеминутно
Quovis momento temporis; singulis momentis temporis. Bсeминутный,
quod singulis momentis temporis или sæpissime fit.
Всемирный
Universalis, generalis, omnibus communis. Всемирное путешествиe,
peregrinatio per totum orbem terrarum suscepta; itinera per orbem terrarum
facta. Всемирная слава, de quo totus orbis terrarum gloriatur.
Всемогущество
Omnipotentia, summa potentia; omnis, infinita potentia, Мир есть ясное
доказательство всемогущества Божьего, hic mundus evidentissimis
probationibus ostendit, Deum esse omnipotentem. Всемогущий, -могущ,
omnipotens. Уповать на всемогущего. Бога, spem suam in Deo omnipotente
ponere, reponere.
Всемерно
Quacunque ratione. В. о чем стараться, nihil sibi reliqui facere in... omnia
facere, nihil prætermittere; omni opera et vi eniti, ut. Всемирный, omni modo,
omnibus modis, omnimodus.
Всемесячно
Singulis mensibus; in singulos menses. Всемесячный, menstruus. В. счет,
ratio menstrua.
Всенародно
Palam, publice; inspectantibus omnibus; in oculis omnium. Зажечь город
в., omnibus inspectantibus urbem incendere. Объявить всенародно, vulgare,
divulgare, pervulgare promulgare. Всенародный, publicus, communis.
Всенижайше
просить кого. Humili et supplici oratione, или verbis supplicibus aliquem
orare, preces supplices alicui admovere. Всенижайший, ваш всеп. слуга, tui
observantissimus.
Всенощное бдение
Sacra, quæ in cœnobiis a solis occasu per totam noctem celebrantur. 2)
Sacra, quæ ante solemnem diem ætate vesperi, hiemo matutino tempore
celebrantur.
Всеобразный
Omniformis, omnes formas habens, multifarius.
Всеобщий
Universus, generalis, communis. Всеобщее мнениe, opinio communis.
Всеобщие пенятия, notitiæ rerum (в философском смысле). Давать
всеобщие правила, in totum præcipere. Всеобщая пословица, proverbium
sermone tritum. Всеобщая ненависть, odium universum. Всеобщая битва
(когда все дерутся), pugna universa. Получить всеобщее одобрение, аb
omnibus laudari, (ab) omnibus probari. Обращать во всеобщую пользу, in
communem или omnium usum vertere, in commune vocare. Всеобщая польза,
commodum, bonum commune. Правила добродетели суть всеобщи, præcepta
virtutis sunt omnibus communia.
Всеоружие
Armatura totum corpus tegens; universa armatura. Всеоружный, omni ex:
parte armatus.
Всепагубный
Perniciosissimus, funestissimus.
Всеплачевный
Summe, maxime flebilis, miserandus, lugubris.
Всеплодие
Cujusquemodi fructus, fruges.
Всеподданнейший
Observantissimus.
Всепокорно
Verbis supplicibus. Всепокорный, всепокорнейшее прошение, humiles
et supplices preces.
Всеполезный
Maxime utilis, perutilis.
Всепразднственный
Omnibus celebratus; summopere solemnis.
Всепресветлейший
Serenissimus.
Всеприятный
Summopore gratus, acceptus, jucundus.
Всепетый
Summe или admodum omnibus locis celebratus.
Всерадостный
Lætitiæ, delectationis plenus. В. день, dies lætitiæ plenus.
Всеродный
Ad universos homines или ad omne genus humanum spectans.
Всесветный
Vulgaris. В. свидетель, testis vulgaris.
Всесвятый
Sanctissimus, sacratissimus. Всесвятое Божество, Numen sacratissimum.
Всесильный
, всесилен. Omnipotens, præpotens. В. Промысл, infinita potentia
providentis Dei. Всесильная десница Божья, præpotens dextra Dei.
Всеславный
Gloriosus, clarissimus, inclytissimus, summopere æstimandus.
Всесовершенный
Summopere perfectus, perfectissimus. Всесовершенное cчacтьe, felicitas
perfecta atque absoluta omnibus numeris.
Всесожигаемая и всесожжениe
. Tota cremata; tola combusta; holocaustum, victima plane comburenda.
Всехвальный
Summopere dignus laude, admodum laudandus, laudabilis.
Всецарица
Regina hominum, regina totius orbis Christiani.
Всецелый
Plane integer, plane perfectus.
Всечасно
Singulis horis; per singulas horas. Всечасный, singularum horarum.
Всечестнейший отец
. Reverendissime!
Всечистый
Immaculatus, interneratus; castus et purus.
Всечудный
Admirandus, admiratione dignus, admirabilis.
Всещедрый
Benignissimus. Bс. Боже, benignissime Deus!
Всеядная неделя
седмица. Septimana, intra quam licet singulis diebus carne vesci.
Вскакивание
через вскакив. Insiliendo. Вскакиваю, insilire, exsilire, prosilire.
Вскочить в окно, per fenestram insilire. Вскочить с коня, desilire equo. В. на
коня еще свирепствующего, in equum sævientem adhuc insilire. Вскочить на
лошадь, equum saltu subjicere. Вскочить с постели, desilire lecto.
Вскапывание
вскопаниe. Fossio. За вскопание огорода заплатили мы 10 рублей, pro
solo horti pastinando decem rublones solvimus.
Вскарабкаться
. См. Карабкаюсь.
Вскармливаю
См. Воскормляю.
Вскат
См. Скат.
Вскатывание
м. выр. гл. вскатываю, subvolvere, sursum volvere. Bсе бревна на берег
вскатили, omnes trabes in ripam subvolutæ sunt. Вскачение, вскачивание,
можно выр. глаг. Вскаченный, sursum volutus, subvolutus. Вскачиваю,
sursum volvere, subvolvere. Вскатили камень на гору, saxum in montem
subvolutum est.
Вскачь
Cursu citato или equo admisso; velociter, celeriter, cito. В. не далеко
уедешь, equo citato contendens или currens, non longe procedes.
Вскашиваю
См. Скашиваю.
Вскаяться
Pœnitet me alicujus rei или aliquid fecisse. Вскаешься, да поздно,
pœnitentiam rei ages, sed seram. Вскаялся, что пренебрег совет мой, pœnituit
eum consilium meum sprevisse.
Вскидывание
м. выр. гл. Вскидываю, sursum jacere. Вскинуть камень на кровлю,
lapidem supra tectum jacere. – Вскидываюсь, se conjicere, insilire, irruere.
Вскинулся на лошадь и поскакал, conjecit se in equum et cursu citato
contendit. Вскинутый, sursum, supra aliquid jactus. Вскинуться на кого,
efferari.
Воскипаю
См. Вскипаю. Вскипениe, fervor.
Вскисаю
Acidum fieri; fermentescere, fermentari. Вскисание, fermentatio.
Всклепываю
Culpam in aliquem transferre; aliquem falso accusare; culpam in aliquem
conferre; culpam alicui assignare.
Всклоченный
Turbatus. Всклоченные волосы, capilli turbati. – Всклочиваю, turbare,
perturbare. Волосы, turbare capillos.
Всколебать
Movere, commovere, agitare. В. море, mare commovere; exercere undas.
2) Per m. concitare, sollicitare. Восколебать народ, populum concitare. В. чей
дух, alicujus animum perturbare, sollicitare. – Восколебаться, se movere,
commoveri; incipere nutare, vacillare. Древа всколебались, arbores nutabant.
Восколебалась земля, terra nutare, labare cœpit. 3) Per m. perturbari,
sollicitari. Восколебаться духом, perturbatum, commotum, sollicitum esse.
Вскопанный
Fossus, pastinatus. Вскопанныя гряды засеяны, areæ pastinatæ sunt
consitæ.
Вскормленник
Alumnus. Вскормленница, alumna. Вскормление, nutritus, nutricatio;
educatio. Вскормленный, nutritus, educatus; ad firmiorem ætatem perductus;
saginatus. Вскормляю, см. воскормляю. Вскорм, nutritus, educatio; sagina.
Отдать быков на вскорм на винокурню, saginare, farcire boves vinaceis;
sinere boves ad cucumam vinaceis saginari.
Вскоробить
Carvare. Вода вскоробила лед, aquæ glaciem elevarunt. 2) Pandare,
pandari. Доску жаром вскоробило, assis calore pandat. Вскоробиться, levari,
allevari, pandare, pandari. Лед вскоробился, glacies allevata est.
Вскоробленный, pandatus. Вскоре, mox; statim, illico, continuo. В. после
того, non longo post tempore; paulo post.
Вскочение; и вскок
через вскок. Insiliendo.
Вскрай
. (Sl.) Рrоре, non procul, laud procul aliqua re или ab aliqua re, in vicinia,
in vicinitate.
Вскричать
Clamorem tollere, exclamare.
Вскрой
Ruptæ glaciei in flumine impetus. После ледяного вскроя, пo первому
водяному пути, primo cursu, post ruptam glaciem.
Вскруживаю
Rotundare, iu speciem orbis globare. 2) Per m. карты вскружили ему
голову, præ scidis lusoriis mento captus est или emotæ mentis est.
Вскруживаюсь, vertigine corripi.
Вскручиваю
Circum volvere, convolvere.
Вскрываю
Detegere, retegere. Вскрыть крышку, operculum tollere. Вскрыть
гробницу, sepulchrum, conditorium aperire. 2) Corpus mortui incidere. 3)
Scidam aperire. – Вскрываюсь, patefieri, patescere, aperiri. Окны вскрылись,
fenestra, patescunt. 4) Regelari, rumpi, solvi. Река вскрылась, glacies rupta
est, aquæ tumescunt. 5) Incidi. 6) Aperiri. Вскрытие реки, glacialis incursus.
B. трупа, incisio corporis mortui. Вскрытый труп, corpus mortui incisum.
Вскрывочный, карт., scida aperta. Вскрышка, apertio.
Вскурити и воскурити
(Sl.) Odores incendere; bonis odoribus suffire.
Вскую
Cur? quare? quam ob rem? qua de causa? quid? quid est quod? quid est
causa quo?
Вслушиваюсь
Auribus percipere или одно percipere. Я не мог в ваши речи вслушаться,
tua verba percipere non potui.
Всматривание
Adspectus, conspectus, spectatio; inspectio. Всматриваюсь, adspicere,
spectare, adspectare, oculis metiri; animadvertere, observare. Всматриваться в
черты лица, lineamenta oris или ductus oris observare.
Bcoвывaниe
Immissio, injectio. Всовываю, intrudere, contrudere, inserere, injicere,
immittere. Всунуть руку в карман, demittere manum in crumenam. Всунуть
кого в покой, aliquem in conclave trudere, propellere. Всовываюсь, incurrere;
se intro conjicere. 2) Inseri; injici; immitti.
Bcocaниe
Suctus. Всосанный, su- gendo ductus, haustus.
Вспалзывание
Reptatus; reptatio. Вспалзываю, sursum repere, reptare. Peбенок всполз
по лестнице, puerulus per scalam sursum reptat.
Вспалка
Excandescentia, fervens animus ab ira (Ovid.).
Вспамятовать
. Meminisse; recordari, reminisci. Я вспомнил чье имя, alicujus nomen
venit mihi in memoriam, mihi venit in mentem.
Вспарываю
Secando aperire, incidere. Вспороть брюхо у рыбы, pisces purgare. Всп.
брюхо у зайца, leporem exanterare. Я тебе вспорю спину и брюхо, verberibus
sic accipieris, ut vulneribus sanguis exeat.
Вспахание и вспашка
Proscissio. Вспашка хороша, tarra bene exarata est. Вспахиваю,
proscindere. Поле, terram proscindere, exarare.
Всплескивание
Agitatio aquæ. 2) Elatio manus. Всплескиваю, aquam, undas agitare.
Всплываю
Emergere; Innatare, supernatare. Утопленник всплыл, undis exstinctus
supernatat. Всплытие, можно выр. глаг.
Всполох
Ad arma! clamor, conclamatio. Всполох бить, tuba periculum imminens
indicare. b) Bellicum canere. – Всполошный, turbidus, turbulentus.
Всполошное время, tempus turbidum, turbulentum.
Всполье
Initium camporum.
Вспомнить
Meminisse; recordari. Вспом. прошедшее время, memoriam præteriti
temporis repetere. В. свое детство, pueritiæ memoriam recordari ultimam.
Сколько вдаль минувшее могу себе вспомнить, quoad longissime potest
mens mea respicere. Сколько можно вспомнить, ultimâ memoriâ. Всп. что
было очень давно, longissime meminisse.
Вспомогание
вспоможение. Auxilium, adjumentum. Оказать вспоможение, sublevare,
aliquem juvare, adjuvare; adjumento esse alicui; subsidium ferre alicui.
Просить кого о вспоможении, petere auxilium, opem ab aliquo. –
Вспомогатель, adjutor, auxiliator. – Вспомогательный, operam suam
commodans alicui ad aliquid; adjumentum alicui afferens. Вспомогательное
войско, auxilia; auxiliares, так. с прибав. сл. copiæ; auxiliarii, так. с приб. сл.
milites; subsidiarii, subsidia (служащее резервом), fœderatæ sociæque соpiæ.
Вспомогательные деньги, expensæ executionis. Вспомогательная война.
bellum subsidiarium. Вспомогательная конница, auxiliarii equites.
Вспомогат. средство, пособиe, subsidium, præsidium; adjumentum, auxilium;
instrumentum. В. средство для добродетели, instrumentum virtutis. Всп. ср.
для получения мудрости, instrumentum ad adipiscendam sapientiam. Иметь
вспомогательные средства, adjumenta rerum habere. Ученые вспомогатт.
срр., præsidia doctrinæ. Вспомогательная наука, disciplina auxiliaris; doctrina
alius disciplinæ ad… Вспомогательный глагол, verbum auxiliare.
Вспомогательные знания, doctrinæ alicujus præsidia. – Вспомогаю, juvare,
adjuvare aliquem; operam alicui navare; adjutorem, или adjumento esse alicui;
rebus alicujus adesse. При чем, в чем, adjumentum alicui adferre ad aliquid;
adesse alicui ad aliquam rem. Вспомогать бедным в нуждах, in re dubia
subvenire. Во время нужды вспомогать Государству, maxime necessario
tempore civitati subvenire. Вспомочь кому войском, auxilia mittere.
Вспомоществование, см. вепомогание. Вспомоществователь и
вспомоществую, см. тамже.
Вспоротый
Incisus, præseclus.
Вспорхиваю
Evolare, subvolara, pennis se levare, se attollere in auras.
Вспрыгивание
Exultatio. Вспрыгиваю, exsilire; prosilire, subsilire; exultare (о людяхъ,
большою частью от радости). Вспрыгнул на стол, in mensam insiluit или
liit. 2) Saltus dare, salire.
Вспрядываю
Prosilire; saltu se in altum tollere. Он вспрянул с места, sede sua
prosiluit. 2) Somno excuti, excitari e somno, subito expergisci; repente attolli
in somno.
Вспухнуть
См. Пухну. Вспухлый, inflatus, tumidus, turgidus.
Вспыльчиво
Iracunde; animo in iram præcipite. Вспыльчивость, iracundia; animus in
iram præceps, vehementis. – Вспыльчивый, вспыльчив, iracundus, in iram
præceps, asper. Он человек вс., homo iræ или sui impotens est, iræ properus
est. Превспыльчивый, vir violentissimus. Пизон характера вспыльчивого,
Piso ingenio violentior. Вспыхиваю, iracundia exardescere, efferri.
Вспененный
-нившийся. Spumatus. Вспенивание, через вс., spumando. Вспениваю,
spumare. Вспениваюсь, spumari, spumare, spumam agere. Пиво вспенилось,
cerevisia spumam agit, spumat.
Bcтaвaниe
Surrectio, levatio corporis, с земли, de terra.
Вставка
Impositio. В. стекол, impositio tesserarum vitrearum margini ligneo. 2) В
платье: lacinia, segmentum. 3) Res extra argumentum assumpta, episodium
или episodion. – Вставление, вставливание, impositio. Вставленный,
impositus, insertus, immissus. Вставленные стекла в оконницу, tesseræ
vitreæ margini ligneo impositæ. Вставленный бревна в стену, trabes immissæ
parieti. 4) Assutus. Вставливаю и вставляю, imponere, inserere, immittere.
Вставлять стекла в оконнице, tesseras vitreas margini ligneo inserere. В.
новые бревна в стену, trabes novas parieti или in parietem immittere. 5)
Interponere, inserere. Вставить описание чего-нибудь, напр. в ведомостях,
alicujus rei descriptionem exhibere. В. в договор какую статью, novam
aliquam conditionem pacto inserere. Вст. строку, versum interius ponere.
Вставить что в какое сочинение, mentionem rei injicere in libro, immiscere
aliquid. Вставливаюсь, inseri, interponi.
Bcтaниe
Surrectio. – Встанлив, industrius, gnavus, gnavus et industrius, studiosus,
fervidus.
Вставный
Positus, impositus, insertus, interpositus. Вставные зубы, dentes empti;
dentes arte facti (у новв.).
Встарь
Olim, quondam, antiquitus.
Встаскивание
встащение, через вст., subducendo. Встаскиваю, subducere, sursum
trahere. Встащить на берег корабль для починки, subducere navem ad
reficiendum. Встаскиваюсь, sursum trahi, subduci. Тяжести на высоту
встаскиваются машинами, gravia onera sursum trahuntur machinis. 2)
Reptare; se или corpus trahere. Насилу встащился на гору, vix или ægre se
trahendo ad verticem (jugum) montis pervenit. – Встащенный, subductus;
sursum tractus.
Встаю
Surgere, consurgere. Встать с полу, с кровати, surgere de terra, e lecto,
так. lectum relinquere. Все встали, consurrexerunt omnes. Встать на ноги,
excipere se in pedes; pedibus stare. Встать из за стола, surgere a mensa, de
cœna. Когда вы вставали плясать, то не только не были в cостоянии плясать
стройно, но даже держаться на ногах, ut primum saltaturi assurgebatis,
tantum aberat, ut saltare possetis ad numerum, ut etiam erecti stare nequiretis.
Вставать очень рано, bene или multo mane, prima luce, sub lucem, ad
auroram, primo diluculo surgere, так. с прибавл. слл. е lecto или cubitu. Он
еще не встал, скоро встанет, non dum surrexit, brevi surget.
Встревожение
Turbatio, sollicitatio. Встревоженный, turbatus, perturbatus, sollicitus. В.
дух, animus perturbatus, sollicitus, ægritudine affectus. Встревожу, -вожусь,
см. тревожусь.
Встрепеннуться
Horrere, cohorrescere. Испугавшись, встрепенулся, соhorruit metu. 2)
De avibus: quatere, quassare, concutere pennas. Голубь встрепенулся, columba
quassit plumas.
Bcтретение
Occursus. Раболепно выйти на встретение кому, supplicem или
supplices in occursum venientis effundi. – Встреча, obviam itio. Идти кому на
встречу, alicui obviam ire. 2) Делать кому встречу, aliquem excipere.
Ветречание, salutatio. Встречаю, alicui occurrere, aliquem offendere, obvium
habere; in aliquem incidere. Встретить на пути, in itinere obvium habere. Мы
на пути встретили приятеля, inter viam или in via offendimus amicum. 3)
Salutare, excipere, obviam ire (с намерением). Встречать гостей, convivas
excipere; alicui obviam procedere, prodire. Купечество встречало Государя у
заставы, mercatores, collegium mercatorum principi obviam iere ad portas
urbis. – Встречаюсь, occurrere; se offerre, obviam fieri; obvium venire. Я
встретился на дороге с вашим братомъ, ego in via tuo fratri occurri или
obviam factus sum; utrinque obviam facti sumus. Столько встречается
правдоподобного, tot concurrunt verisimilia. Встречаться в мыслях, idem
cum alio sentire; eadem cogitata mentis, eadem sensa mentis cum alio habere.
Встретились обстоятельства, ejusmodi res evenёrе. При таких
встретившихся обстоятельствах, quæ cum ita sint или essent. –
Встреченный, salutatus, exceptus. Встречный, встречен, obvius, qui obviam
it. 4) Contrarius, adversus. Ветр, ventus adversus.
Bстряхивание
Quassatio, concussio, agitatio, decussio, excussus. Встряхиваю quatere,
quassare, concutere, huc illucconcutere. Встряхнуть мех, pellem huc illuc
concutere. Встряхивать куда, (loc. pleb.), aliquo properare, festinare.
Встряхиваюсь, встряхнитесь, платье на вас в пыли, excute vestem, multus
est in ea pulvis. Встряхнутый, concussus, huc illuc quassus, agitatus.
Вступание
Ingressus, introitus. Bcтупаю, ingredi, intrare, inire, introire. Вступить в
горницу, conclave ingredi, intrare. Войска вступили в неприятельскую
землю, exercitus intro ductus; cum exercitus intratum est; copiæ in fines
introductæ. Опять вступили в леса, silvæ rursus intratæ. Вступить в
должность, munus inire, ingredi, capessere; munus a spicari. В. в
супружество, matrimonium inire. Солнце вступает в созвездие овна весной,
sol verno tempore ingreditur arietem. В. с кем в ссору, adoriri aliquem jurgio.
Вст. с кем в разговор, dare se in sermonem; ingredi in sermon em; venire in
colloquium cum aliquo; sermonem cum aliquo habere. B. в сражение, prælium
committere, in aciem, или in certamen, или in dimicationem descendere; sui
potestatem in campo facere; certamen non detrectare. Вступить с кем в бой,
arma conferre cum aliquo; discrimen experiri cum aliquo; prœlio contendere
cum aliquo. Неприятель не xoчет вступать в бой, pugnandi ab hoste copia non
fit. Вступать в неприятные дела, molestis negotiis implicari. Вступать в
связь с другими, se in aliorum societatem conferre. Вступить с кем в
торговые сношения, contrahere cum aliquo. В. в переговоры, de aliqua re
cum aliquo agere. – Вступаюсь, adire, adipisci. Вступиться в чье наследство,
hereditatem adire, cernere. 2) За кого, что aliquem tueri, defendere, alicui
subsidio esse; adesse alicui (перед cудом). Вступиться за свою честь,
propugnare pro sua fama. Вступ. за обиженного, defendere innocentiam
alicujus. Вступиться по какому делу, alicujus parses amplecti; patrocinari
alicui, ab aliquo stare; adjungere se ad rationes, ad causam alicujus.
Вступление, ingressus, introitus. При вступлении на престол, initio imperii.
От вступления на престол, a principio regni. 3) Introductio, præfatio,
provenium. Вступчивый, вступчив, cupiditate defendendi alios flagrans.
Вступщик, qui alicujus patrocinium suscipit; defensor, propugnator, tutor,
patronus.
Встягивание
Subductio. – Встягиваю, востягаю, subducere, sursum torquere; trochlea
tollere, elevare. Встягиваюсь, sursum torqueri. Суда против реки
встягиваются бечевой, navigia adverso flumine trahuntur. Встянутый, sursum
tractus et elevatus, subductus.
Всуе
Frustra, nequidquam, inaniter. Вотще и всуе трудиться, oleum et operam
perdere.
Всунутие
Immissio, injectio. Всунутый, immissus, injectus. Всунуть, см.
всовываю.
Всучение
можно выр. гл. всучиваю. Intorquere. Всучить в бумагу шелк, lanæ
arboreæ sericum innectere, implicare. Всучиваюсь, innecti, implecti.
Всхлипывание
всхлип. Singultus. Всхлипываю, singultire, singultare. Всхлипывающий,
singultiens. Всхлипывая, singultim.
Всход
См. Восход. Всхожу, восхожу, см. восхожду. – Всходить на крутые
местa, per ardua conniti.
Всчесывать волосы рядами
. Frangere comas in gradus.
Всыновление
Adoptio, arrogation (первое употр. о состоящих в чужой власти, а
второе о самовластных (sui juris). Всыновитель, adoptator. Всыновленный,
adoptitius, adoptivus. Всыновляю, adoptare pro filio или filium, или одно
adoptare.
Всыпание
Infusio. Всыпанный, infusus, ingestus. Всыпаю, ingerere, infundere.
Всыпать муку в мешки, farinam in saccos ingerere. Всыпаюсь, ingeri,
infundi. Всыпка, infusio,
Всевание
всеяние. Consitio, consitura. Всеваю, serere, conserere. 2) Instillare,
imprimere, imbuere. Он всеял ему такие мысли, ejusmodi sententiis или
opinionibus ejus mentem imbuit. Всеять несогласие, раздор между друзьями,
discordiam inter amicos serere. – Всеваюсь, seri, conseri. Всеянный, satus,
consitus. 3) Instillatus, impressus.
Всюду
Undique; undelibet; p. m. ex omnibus partibus.
Вся
См. Весь.
Всякий
всяк. Omnis homo; quisque, quilibet; unusquisque; nemo non; nullus non.
2) Omnis, quisque, unusquisque. Я всякий день у него бываю, quovis die cum
eo, apud eum sum. Всякий: человек о том знает, unicuique hoc notum est.
Вслким образом, variis modis. Всякий должен употреблять свой рассудок,
suo cuique judicio utendum est. Давать всякому свою долю, viritim dividere.
He всякий на то согласится, non omnes huic sententiæ accedent. He всякий
своим состоянием доволен, non omnes sua sorte contenti sunt. Всяким
образом стараться о своей безопасности, summo studio securitati suæ
providere. Жить во всяком спокойствии, in summa vivere tranquillilate. Без
всякого порицания, sine ulla vituperatione. Всякая всячина, res variæ,
multiformes, multimodæ; deliramenta. В этой лавке есть всякая всячина, in
hac taberna sunt res variæ, cujusquemodi. Он всякую всячину мелет, quidquid
loquitur, nihil aliud, quam deliramenta. Всяко, (sl.), ompino, plane, utique,
penitus, omnimodo. Всяко в жизни случиться может, in hас vila varia evenire
possunt. Всячески, plane; utique, certо; certo certius. 3) Omnibus modis,
omnimodo. В. стараться, onmes machinas adhibere. – Всяческий, varii
generis, varius, multimodus. Всяческая, res varii, non unius generis. Ha рынке
продают всякую всячину, in foro venduntur res non unius generis.
Втайне
См. Тайна.
Вталкивание
Immissio, injectio. Сталкиваю, inserere, immittere, intrudere, intro
trudere. Втолкнуть кого в яму, aliquem in fossam detrudere.
Втаптываниe
Inculcatio. Втаптываю inculcare, depsare pedibus. Втоптать что в грязь,
calcare aliquid in lutum. Втоптать что в землю, calcare rem, percutientem
pede. Втоптать кого в грязь, contumeliosissime tractare aliquem.
Втаскиваю
Intro trahere, rapere, abripere. Втащить кого в горницу, trabere, rapere
aliquem in diætam. Втаскиваюсь, intro trahi, rapi, abripi. 2) Se или corpus
trahere. Насилу втащился в комнату, vix in diætam perreptavi.
Втачание
втачивание. Adjunctio ope suturæ. Втаченный, adsutus, additus, junctus,
adjunctus. Втачиваю, assuere. Втачать заплату, jungere или adjungere suendo.
Втачка, quod suendo adjunctum est; lacinia, segmentum.
Втащение
можно выр. гл. Втащенный, intro tractus, ductus.
Втекaние
, втечение реки в море introitus. Втекаю, se effundere, effundere. Вода
втекла в корабль, navis undam accepit, n. rimam agit. Река втекает море,
fluvius in mare effunditur, decurrit.
Втереть
См. Втираю. Втертый, inritus, infricatus.
Втечка
Vox venatt. via feræ, cervi,
Втирание
Fricatio, infrictio (мази). Втираю, infricare. Втирать мазь, чтобы вошла
в тело, unguentum corpori infrj. care. Втереть краску в лицо, ruborem alicui
incutere. Втираюсь, se intruder, se ingerere, se inferre. Он везде втирается,
ubique se intrudit, se infert. Втереться к кому, se blanditiis et assentationibus
alicujus gratiam aucupari studere. Эта мазь легко втирается, hoc unguentum
facile infricatur.
Втиснивaниe
втискание. Compressio. Втисканный, premendo ingestus, calcatus,
compressus. Втискиваю, calcare, premendo ingerere. Втиснуть платье в
сундук, vestimenta in riscum ingerenda comprimere. Втиснуть маслины в
боченок, calcare oleas in orculam. Втискать охлопья в матрац, calcare
tomenta in culcitam. Втискиваюсь, intropremi, comprimi, calcari. 2) Se
ingerere. Он втискался в толпу народа, turbae se ingessit. Втиснутый, intro
pressus, compressus.
Втолканный
втолкнутый. Intrusos.
Втоптанный
Calcatus; inculcatas.
Bтopa
(Vox vulg.) Causa.
Вторачивание
Adligatio, illigatio. Вторачиваю, adligare, illigare; adnectere,adstringere.
Вторицей
Secundum. Со вторицей, duplo, bis tantum. Господь воздаст вам со
вторицей, Deus tibi dupia præmia tribuet. Вторично, secundum; iterum;
rursum; rursus; denuo. Ему в. гoворено было, hæc secundum monitus eral. Я
вас в. об этом прошу, iterum hoc a te peto. – Вторичный, secundus, iteratus,
repetitus. Я ему сделал вторичное напоминовение, iterum monui,
commonfeci cum hujus rei. Вторичный приказ, iteratum imperium; iteratum
jussum. Вторичное прошениe, preces repetitæ.
Вторник
Dies martis. Пo вторникам diebus martis. – Вторничный, quod die
Martis fit. Вторничные ведомости, litteræ publicæ, quæ diebus Martis prelo
prodeunt.
Второбрачие
Nuptiæ secundæ. Второбрачность, status hominis, qui iterum maritatus
est. Второбрачный, iterum maritatus. 2) Secundarum nuptiarum.
Второбрачный сын, дочь, secundarum nuptiarum filius, filia.
Второзаконие
Repetitio legis, secunda lex, liber quintus Mosis.
Второкласный
Secondæ classis, secundi ordinis, ad secundum ordinem pertinens.
Вторствую
(Sl.) Secundum locum tenere. – Вторый, alter, secundus. Он имеет
второе место, secundum locum tenet. Второй часъ, prima hora audita est;
gnomon indicat secundam horam.
Второй-надесять
Duodecimus. Сегодня второе-надесять число, hodie duodecimum mensis
habemus. Кар. в., Carolus duodecimus.
Bтpоe
Ter, triplum.
Втулка
Epistomium; obturamentum.
Втуне
Frustra, nequidquam, cassum, in cassum. Bсе старания твои остались в.,
operam perdidisti; oleum et operam perdidisti.
Втыкание
Immissio, injectio. Втыкаю, immittere, injicere, figere, infigere, defigere.
Воткнуть кол в землю, palum in lerram figere. Втыкаюсь, se immittere; se
figere, infigere. Воткнулась стрела в доску, sagitta assi se infixit.
Втеснение
можно выр. гл. Втесненный, vi ingestus, inclusus. Втесняю, vi ingerere;
arete comprimere. Втесняюсь, perrumpere, penetrare, evadere. Насилу
втеснился в церковь, vix in æde sacra confertam turbam perrupi.
Втюрить
(V. vulg.) Immiscere, admiscere, implicare. И меня втюрил в ту же беду,
me quoque eodem discrimine implicuit. Втюриться, incidere, implicari,
implicitum esse. Он втюрился в яму, in fossam incidit. 2) К кому, vi se
ingerere, se intrudere; venditare operam suam alicui; venditare se alicui.
Втягивание
можно выр. глаг. Втягиваю, intro trahere, rapere, abripere. Втянуть
судно в пристань, navigium in portum trahere. Втягивать в себя воздух,
spiritum ducere. 2) Per m. aliquem implicare, immiscere alicui rei, aliquem:
trahere in aliquam rem; aliquem in socielatem rei deducere. Втянуть в игру, in
societatem ludi deducere.
Вулкан
Vulcanus или volcanus, mulciber (quia mulcet ferrum).
Входная
Versus, qui Archiepiscopo ædem sacram intrante cani solent, – Вход
ingressus, introitus. Торжественный вход победителя в город, triumphus;
ovatio (менee торжественный). Иметь торжественный в. в город,
triumphumus agere. Вход Богородицы во храм, introitus Deiраræ или
beatissimæ Mariæ in templum. 2) Aditus. Возбранить или преградить кому
вход, alicui adilum loci præcludere. Никто не имел входа в этот храм, in
templum aditus erat apertus nemini. Вход в это капище возбранен мужчинам,
aditus in id sacrarium non est viris. Я имею к нему в., mihi aditus est ad
aliquem; aditus mihi datur ad aliquem. Всякий к нему имеет свободный вход,
aditus ad illum est facillimus; omnibus potestatem sui или sui conveniendi
facit; omnibus ad se dat; neminem ab aditu prohibet. Я имею во многиe домы
вход, multæ domus mihi patent. 3) Itus in æde sacra, quem antistes cum
evangelio et aliis sacramentis inter missam administrandam conficit. 4)
Introitus, aditus, fauces (теcный) porta, janua, limen. В. в дом, aditus
vestibulumque ædium. Вход так узок, как ворота, fauces strictæ portarum
similitudinem referunt. Вход на мост, pontis caput. При входе во храм, in
primo aditu vestibuloque templi. При входе в мясной ряд, in faucibus macelli.
В. в покой сделан с улицы, aditus diætæ accomodatus est foris. 5) Introeundi
или adeundi copia, facultas. За вход в театр платится смотря по месту, ut
detur facultas theatrum adeundi fabulasque spectandi, pro locorum ratione
solritur pecunia. – Входящая книга, libellus menstruus; ephemeris. Входящий,
qui init, intrat, ingreditur. Bxoждeниe, ingressio, introitus. Вхожу, (sl.
вхожду), ingreadi, inire, introire, intrare; aliquo pedem inferre. Войти в дом,
domum inire; tectum subire. Ты не можешь сюда войти, ad hunc locum tibi
aditus non patet; hoc loco excluderis. В этот дом входят с двух сторон, duo
sunt aditus ad hanc domum. В это отдление города входят сухим путем, hæc
pars urbis aditum habet a terra. Македонцы вошли было в город, но между
тем Александр приказал дать знак к отступлению, introierant etiam
Macedones quum receptui cani Al. jussit. Войдите intro abi. Корабли вошли в
пристань, naves in portum venerunt, pervenerunt invectæ sunt. Войти с
войском в город, in urbem vi cum exercitu invader. В какую землю, in terram
procedere (о солдатах); cum copiis или cum ехеrcitu in terram ingredi; terram
invadere; exercitum ducere или introducere in fines (о полководца). Солнце
входит в знак овна, sol arietem ingreditur. 6) Per m., он вовсе входит, omnium
rerum rationem habet или ducit. Войди в мое состояниe, fac, finge te esse
euin, qui sum ego. Входить в подробность чего, singula quæque enarrare.
Входить в посторонние дела, aliena negotia curare. Входит в расчет пользы,
in rationem utilitatis cadit. Войти в посредничество, se interponere; operam
suam pro aliquo interponere. В. в пocр. своих друзей, utilem amicis operam
præbere. Bx. пo делу другого, accedere ad causam alterius. Bx. для
примирения, interponere se in pacificationem. 7) Capere. В этот сосуд входят
5 ведр, hoc vas quinque amphoras capit. В это платье входитъ три аршина,
toga trium cubitorum. 8) Это вещество входит в состав многих лекарств, hæc
res multis remediis efficiendis или componendis inservit. Внити в живот,
summa felicitate, æterna, cœlesti felicitate frui. В. в напасть, discrimen,
periculum adire. Войти в должность какую, munus suscipere; provinciam
capere. В. в долги, in æs alienum incidere. Войти в голову, в разум, subire
animum. Это даже не может придти в голову, id ne in cogitationem quidem
cadit; id subire animum non potest; id venire in mentem non potest. Mне и в
разум не входило, hoc nunquam mihi in mentem venit. Ему вошло в голову,
будто бы он человек весьма ученый, opinionem habet, in opinionem venit,
opinatur, se hominem litteratum esse. Это ему в голову не войдет, hoc non
facile assequetur, capiet, mente concipiet; hoc nunquam mente или animo
comprehendet. Войти в жар, в сердце, exeandescere, exardescere; ira incendi;
iracundia efferri. В. в спор, rixam ciere, excitare, attercationem facere; ire in
rixam. В. в стыд, erubescere; capit me alicujus rei pudor; est mihi aliquid
pudori. В. в разговор, в речи, se colloquio immiscere; colloquium cum aliquo
facere, serere; ingredi in sermonem; ordiri, conferre sermonem cum etc. Войти
в мирные переговоры, de расе componenda agere. Войти к кому в любовь, in
alicujus gratiam venire. В. в состязание, in certamen cum aliquo venire. В. с
кем в соперничество, alterius fieri competitorem. В. в прение, диспут, cum
altero disputationem ingredi. В. в тяжбу, litem inire. В. в договор, certis
conditionibus transigere. B. в подозрение, rei suspicionem habere. В. в славу,
gloriam sibi acquirere, comparare, consequi; famam colligere; in claritudinem
pervenire. В. в употребление, usu et consuetudine recipi. Войти в себя,
considerare, dispicere, expendere se ipsum. Ежели войдете в самого себя, то
увидите, что и вы от общих всем людям слабостей не исключены, considera
expende animum tuum et videbis, te ipsum communibus humanis erroribus
liberum, vacuum non colligere. Войти в честь, honorem adipisci, acquirere.
Войти в грех, peccare, delinquere, delictum committere. Войти в лета, ætate
provectum esse, provehi. – Вхож, aditum facilem ad aliquem habens. Он ко
многим господам вхож, in multorum nobilium familiaritatem venit eosque
frequentat. Я к нему не вхож, eum non frequento; non crebro ad eum venio.
Вцеле
Отдать кому все вц., alicui sibi propria illæsa, integra, salva redder,
restituere.
Вцепиться
Hærescere, adhærescere alicui rei. Кошка вцепилась когтями в руку, felis
pedibus suis adhæsit manui. Вцепиться в волосы, involare in capillos sibi
invicem; inter se certare, pugnare.
Вчера
вчерась. Heri, hesterno die. Mне вчера, а тебе днесь, (sl.), mihi heri, tibi
hodie. Вч. сошлись мы вместе, heri coimus. В. в вечеру был у меня Гирций,
heri vesperi Hircius apud me fuit. B. было тобой сказано, hesterno die a te
dictum est. – Вчерашний, hesternus. Есть черный хлеб от вчерашнего супа,
ex hesterno jure panem atrum vorare. Вчерашний разговор, hesternus sermo.
Вчетвер
. Четверо.
Вчинение
Institutio, constitutio. Вчипенный, institutus, constitutus, sancitus.
Вчиняю, (sl.), instituere, constitutere; sancire. Вчиняюсь, institui, constitui,
sanciri.
Вчисляю
Rationibus inferre, computare, annumerare, addere. Была тысяча солдат,
вчисляя сюда и музыку, erant mille milites, in his accensi cornicines
tibicinesque. И вас туда же вчисляю, te quoque inter hos, cum his annumero.
Вчисляюсь, rationibus inferri, computari, adnumerari, addi.
Вшедший
Qui intravit, ingressus est. Вшествие, introitus, ingressus. Иметь
торжественное вшествие, solemniter cum pompa ingredi. В. Xристово во
Иepycaлим, Christi ingressus in Hierosolyma.
Вши
См. Вошь. Вшивая болезнь, phthiriasis; morbus pedicularis. Вшивая
трава, pedicularis palustris.
Вшивание
Injectio ope acus. Вшиваю, insuere, assuere. Вшить рукава у кафтана,
manicas vesti assuere.
Вшивик
Qui pediculis scatet. 2) Homo nequam; nebulo. Вшивица, femina
pediculis scatens.
Вшивка
через вшивку. Assuendo.
Вшивлю
Fediculosum reddere. Вшивый порошок, pulyis pedicularius; pulvis
tollendis pediculis. Вшивый, pediculosus, pediculis scatens. Вшиваю,
pediculis scalere, pediculosum esse.
Вшитиe
См. Вшиваше, Вшитый, insutus, assutus.
Въезд
Introitus, ingressus, ingressio. В город, ingressus in urbem. 2) Introitus,
aditus. В. тесен, aditu est angustus. Иметь в. к кому, aditum ad aliquem
habere. – Въезжание, ingressio, ingressus, introitus. Въезжаю, invehi, deferri;
intrare, inire. Въехать в пристань, in portum invehi. С триумфом в. в город,
triumphantem inire urbem; triumphum agere per urbem. В. на лошади, introire
urbem vectum equo. В колеснице, invehi (curru) in urbem.
Въесться
Imbibi, rodendo descendere; rodendo penetrare. Красильные соки
въедаются в материи, succi penitus imbibuntur exsorbenturque in pannis.
Въелись чернила, atramentum rodendo penetravit.
Вы
Vos, если говорится о многих, tu, если об одном. Вы все этого не
знаете, vos omnes hoc nescitis, ignoratis. Вы его не видели, (vos) eum non
vidistis. Вы должны решиться прежде ночи, statuendum vobis ante noctem
est. Я желал бы, чтобы вы известили меня, чем занимаетесь и где думаете
остаться, tu velim scribas ad me, quid agas et ubi futurus sis.
Выбаживаю
(V. vul.) Jurejurando или per jusjurandum aliquid obtinere.
Выбаживаюсь, semel jurare.
Выбалтываю
. Effutire aliquid; in vulgus efferre, divulgare. Выболтать тайну, arcanum
prodere; secreta pectoris aperire. – Выбалтываюсь, redundare, effluere,
effundi. Из этой кадки много воды выболталось, hoc dolio multum aquæ
etfluxit. 2) Effutire, in vulgus efferre. Никто бы не узнал об этом, если б не
сам он выболтался, nemo hanc rem noscet, nisi ipse effutivisset.
Выбарышничиваю
Detrahero de summa, de pretio. Торгуясь долго, выбарышничалъ 10
копеек на каждый аршин, multum licitando decem copeicas singulis ulnis de
summa detraxit.
Выбивание
Напр. пыли, excussus pulveris или amotio pulyeris pulsando. – Выбиваю,
excutere pulsando. Выбить пыль из платья, purgare vestem pulvere
excutiendo; e veste pulverem decutere, excutere. 2) Excutere, effringere,
perfringere. Выбить окончины, tesseras treas fenestræ perfringere. В. кому
глаз, altero oculo aliquem privare. В. кому зубы, dentes alicui elidere; malas
alicui edentare, dentilegum aliquem facere (оба выражения комические,
встречаются У Плавта). Выбить дно из бочки, dolio fundum excutere. 3)
Ejicere. Волнением судно вбило на берег, vehemens (agitatio) æstuatio maris
navigium in littus ejecit. 4) De via: vehendo corrumpere. 5) De equis:
equitando perdere. 6) De metallis: ducere, malleo cudere. Выбить котел,
tumores aheno retundere. 7) De pratis: скот весь луг выбил, ресоrа totum
pratum depaverunt, pedibus proculcarunt. 8) Выбить заклад, sponsionem или
sponsione yincere. Насилу его из дому выбил, vix eum domo expellere,
ejicere potui. Староста всех крестьян выбил на работу, villicus оmnes
rusticos ad laborandum, ad opus faciendum egit, impulit. Выбить из головы
мнение, opinionem alicui eripere. – Выбиваюсь, multo negotio ex difficultate
evadere, emergere; difficultates eluctari. Выбиться из долгу, ære alieno se
liberare; ex ære alieno emergere. Голубь выбился из когтей, columba se a
milvo expedivit. 9) Viribus deficere, fatiscere. Я совсем выбился из силы, из
мочи, plane vires amisi, penitus vires me deficiunt; omnes vires confectæ sunt.
– He дать выбиться волосам, придержать их, continere capillos fluentes.
Выбивка
Opus cælatum.
Выбирание
Electio, selectio, delectus. В. зернов, grana excreta. Выбиратель, qui
eligit, seligit, excernit. – Выбираю, legere, eligere, deligere, seligere; capere;
creare, cooptare. Выбрать кого в судьи, legere judicem. Из трех выб. одного,
de tribus unum eligere. Из зол выбирать малейшие, ex malis minima eligere.
Ты выбираешь лучшее, id quod boni est, excerpis. Выбрать пo большинству
голосов, pluribus suffragiis aliquem creare, dicere, legere, deligere. В.
чиновных особ, magistratus creare, deligere. Часто тот остается в накладе,
кто долго выбирает, sæpe ie, qui diu multumque legit, obvenit pessimum.
Предоставить кому выбирать, что ему угодно, facere alicui potestatem
optionemque, ut eligat, utrum velit. Отвсюду выбирать самое лучшее,
undique flosculos deligere. Выбирать из чужих книг, выписывать, compilare.
2) Excernere. Выбрать сор из ягод, baccas excernerе. Выб. плеву, a glumis
repurgare. 3) В лесу весь строевой лес выбрали, in hac silva omnia tigna
ablata, amota, cæsa sunt. 4) Vox vestiarr., aliquid ex re capere. Из этого
остатка выбрал камзол, ex hoc residuo panni interulam, subuculam cepit.
Выбираюсь
Abire, discedere, migrare, demigrare. Выбираться из дома, aliud
domicilium, alias sedes petere. 2) Reperiri, inveniri. Из всего войска выбрался
только один, который хотел отважиться на это, in universo exercitu unus
repertus est, qui hoc audere или conari voluit. Войско выбралось из лесу,
copiæ evasere silvas.
Выбитый
Excussus, expulsus, elisus. 2) Signatus, cusus. На такой случай выбита
медаль, hac occasione numus memorialis signatus est. 3) Дорога совсем
выбита, via vehendo plane corrupta est.
Выбоженный
Jurando или jurejurando acquisitus.
Выбойка
Linteum variatum. 2) Simila, similago.
Выбой
выбоина. Via cava, fauces. Выбоистый, vehendo corruptus. Выб. дорога,
via vehendo corrupta, crebra vectura excavata, via concisa, interrupta.
Выбойчатый
E linteo variato.
Выболтываю
См. Выбалтываю.
Выборный
Lectus, delectus. 2) Legatus; magister vici; scultelus vicanus или одно
scultelus.
Выборонить
Probe occare.
Выбор
Electio, delectus. В. в должность, creatio. В. падает на кого, aliquis
creator, legitur. В. в судьи, delectus judicum. Делать в., delectum habere;
deligere, eligere, creare. Приступать к выбору, aggredi, accedere ad delectum.
Выбор кончился, delectus finitus est; creatio finem cepit. Если бы
предложено было на выбор, si conditio proponatur. Предложить кому на
выбор, optionem alicui dare, facere, deferre. Мне дается, предлагается на
выбор, est mihi electio, data, facta est mihi optio. От тебя зависит выбор, tua
est optio. В. слов, delectus verborum. Тонкий, разборчивый в. слов, elegantia
verborum. На выбор, cum delectu. Покупать на в., emere cum delectu или
deligentem.
Выбраживаю
Vagari, oberrare. Bсе места по городу выбродил, omnibus urbis plateis
oberravi. Я едва, едва выбродил свое дело, ægerrime, multo negotio finem liti
meæ attuli. Я выбродил рыбы десятка полтора, quindecim pisces cepi, extraxi
(flumen vado transiens).
Выбрасываю
Ejicere; ejectare. Выбросить что в окно, per fenestram aliquid jacere.
Выбрасывать каменья с поля, agrum elapidare, exossare. 2) Tollere, inducere,
eradere, rejicere, repudiare, improbare, non probare. Выбросить статью из
трактата, aliquam conditionem pacti inducere, improbare. Выбрось это из
головы, cogitationem de re abjice; non amplius cogita de re. – Выбрасываюсь,
ejici, projici foras или без foras. Выбрасываться из окна, per fenestram
projici. He выбрасывайся, если не спросят, noli curare negotia, ad quæ
gerenda non es vocatus.
Выбривaниe
Tonsio, tonsura. Выбриваю, barbam tondere, radere, abradere; genos
radere. Выбрить до гола, strjctim adtondere; ad cutem tondere; ad vivum
radere. 2) Merere, parare quid tonsura. Выбриваюсь, barbam sibi tondere.
Выбритый, tonsus, rasus, abrasus; ad vivum rasus, ad cutem tonsus.
Выброжӳ
Incipere exire, egredi, excedere. Послй болезни еще первый раз из дому
выбрел, liberatus morbo nunc primum domo exii.
Выброшенный
Ejectus, projectus foras; rejectus.
Выбрызгивание
Dispersio. Выбрызгиваю, dispergere, spargendo consumere. Птичка из
водопойки всю воду выбрызгала, avicula е vasculo totam aquam dispersit.
Выбываю
Abire, se abdicare. Он был при этом месте, но ныне из оного выбыл,
olim hoc fungebatur munere, nunc autem eo abiit. Выбылой или -лый, qui
abiit munere, abdicavit se magistrate.
Выбегание
. Excursus. 2) Anteversio. Выбегаю, excurrere; foras currere. Выбежать
из дому, domo excurrere. 3) Currendo prævertere, antevertere. 4) Surgere, in
altitudinem surgere, in longitudinem excrescere. Дерево в одно лето весьма
выбежало, arbor una æstate insigniter surrexit. Из одного корня выбегает
много стеблей, multi calami ex una radice emicant. – Выбегивание, creber
excursus. Выбегиваю, crebro excurrere. Он выбегал заклад на бегу, ejus
equus in cursu equestri sponsione vicit. – Выбегиваюсь, cursu et lassitudine
confectus est. Лошадь совсем выбежалась, equus рlane cursu et lassitudine
confectus est.
Выбеление и выбеливание
Trullissatio; insolatio. Выбеливаю, dealbare, trullissare, albo inducere;
tectorio obducere; insolare. Выбелить потолок tegmen cubiculi dealbare,
trullissare. В. холст, linteum insolare. Выбелка, trullissatio; insolatio.
Выбеситься
Desæire.
Вываживаю
Circumducere. Он меня везде в городе выводил, omnia mihi in urbe
demonstravit. 2) Vox venn. canes assuefacere venationi communi.
Вывазживаю
Lora, habenas solverе.
Вываленный
Dejectus, excussus. Вываливание, dejectio, dejectus. Вываливаю, jacere,
ejicere foras, projicere, dejicore, excutere. Вывалить кого из саней, aliquem
traha excutere. В. песок из телеги, arenam de plaustro jacere. Вываливаюсь,
emoveri, se promovere in adversum. Бревно из стены вывалилось, trabs
pariete emota est, se semovit. 2) dejici, excuti. Вывалиться из саней, traha
excussum esse. – Вывалка, improba, vilia edutia или esculenta, cibaria. Из
бочки яблоков большая половина вывалка, major pomorum pars hujus dolii
est corrupta, putrida, nullius est pretii, nihili est. Вывалок, оvum putridum,
quod gallina glociens e nido suo projecit.
Вывалять
Subigere. Войлок, coactile. 2) Вывалять кого, aliquem volutare,
circumvolutare. В. кого в cнегу, aliquem per nives volvere, volutare,
circumvolutare, iisque opplere. Вываляться, volutari. Вываляться в грязи, in
luto volutari. Он весь в cнегу вывалялся, volutatu per nives totus iis contectus,
coopertus est, eoque oblitum esse.
Вываренный
Excoctus; elutus fervida, purgatus fervida. Вываривание, excoctio.
Вывариваю кипятком, eluere fervida, purgare fervida. Выварки, pars restans.
Медовыя выварки, pars mellis crassior restans.
Выващивание
Ceratura. Выващиваю, cera inducere. Вывощить нитку, filum incerare.
Выведенец
См. Переведенец. Выведенный, eductus, abductus, deductus. 2) Sublatus,
ablatus (e verte). 3) De animalibus: exclusus, editus. 4) Ductus, deductus,
derivatus. – Выведенныш, pullus recens exclusus.
Выведриваюсь
. Disserenascit; cœli serenitas redit.
Вывезение
. Exportatio, evectio. Вывезенный, evectus, exportatus.
Вывернутый
Extortus; de manibus extortus.
Выверстывание
Æquatio, complanatio. 2) Per m. testificatio, testatio animi grati. –
Выверстываю, æquare, coæquare, complanare. Выверстывать пол, мостовую,
tabulatum, straturam ad libellam exigere, complanare. 3) Я это уже выверстал,
injuriam non inultam pertuli, ultus sum aliquem ob rem или damnum,
detrimentum sarsi, resarsi.
Вывертка
Prætextus, causa. Так, с дополнением слов, simulata, speciosa; misera,
tenuis, frigida excusatio. – Вывертываю, torquendo eximere. Вывернуть
пробой, cnodacem, fibulam torquendo eximere. 2) Extorquere. Он у меня
трость из рук вывернул, baculum de или е manibus meis extorsit. –
Вывертываюсь, excidere, elabi. Казалось, держал крепко, но не знаю, как из
рук вывернулся, videbar firmiter tenuissе, sed nescio, quo modо e manibus
exciderit. 3) Repente, præter opinionem apparere, comparere, conspici. Мы
шли дорогой, a он вдруг вывернулся из за людей, dum iter facimus или dum
via incepta pergimus, repente ad nos e media turba prosilit. 4) Se expedire, se
exsolverе, periculo se eripere. Вывернуться из беды, salvum evadere (ему
противоп. pœnas dare). Этот лукавец, хоть совсем виноват, однако
вывернулся, iste nebulo licet plane in culpa sit, или culpam sustineat, tamen
periculo se eripuit, laqueis se explicuit.
Выверчиваю
Exterebrare.
Вывивание
Fili in orbem glomeratio. Вывиваю, glomerando emerere. Ha шелковой
фабрике вывил 50 рублей, in officina sericorum quinquaginta rubelliones
emeruit. Вывивка, см. вывивание.
Вывинчиваю
Соchleam retorquere et eximere.
Вывихаю и вывихиваю
Luxare, torquere. Вывихнуть себе член, membrum luxare. В. лодышку,
talum torquere. Он вывихнул ceбе локоть, ei cubitus eicidit, или suo loco, sua
sede molus est. Вывихнутый, luxus, luxatus. Вправить в. член, membrum in
suam sedem reponere.
Вывлекаю и выволакиваю
Extrahere, trabere foras.
Выводная
Scriptum, quo comarchus virgini servæ dat facultatem matrimonium
ineundi cum libero homine vel cum servo alius comarchi. Выводное, pecunia
soluta comarchis data virginibus servis ejusmodi matrimonium ineundi.
Выводный, выводная ценa, pretium pactum или oblatum comarchiis pro
virginibus servabus, quæ cum alienis servis matrimonium ineunt.
Вывод
Collocatio in alia terra, in alio loco. 2) В. пятен из платья, macularum de
veste ablatio. 3) Deductio, consequentia. Делать вывод, efficere, argumentari,
ratiocinari. Вывожение, можно выр. гл. Вывожу, educere, ducere foras.
Вывесть заблудившегося из лесу, educere aliquem silva, ubi deerravit. Велел
его вон вывести, jussit eum ablegari, foras ejici; edixit, ut foras ablegaretur. Я
ее вывел из театра, eduxi eam e theatro Вывести откуда гарнизон, presidium
ducere de loco или loco. 4) Educere, introduces apud aliquem. Хозяйка всех
детей вывела перед гостей, materfamilias omnes liberos convivis
commendavit. Вывести солдат в строй, milites disponerе. Вывесть откуда
войско, educere соpias. Из зимних квартир, copias ex hibernis educere,
extrahere. 5) Agricolas in alia terra, in alio loco collocare. По недостатку
земли, хочу вывести отсюда несколько семей крестьян, propter soli
angustiam cogito agricolas in alia terra collocare. 6) Liberare, solvere,
exsolvere, extrahere, eripere ex aliqua re. Вывести кого из заблуждения,
alicujus animum errore liberare; alicui errorem eripere, depellere; errore
aliquem levare; ab errorem aliquem avertere, deducere; errore aliquem
exsolvere. Выв. кого из беды, aliquem sublevare, expedire, liberare, alicui
consulere; aperire alicui viam. Вывести тотчас флот и войско, е vestigio
classem et exercitum educere. 7) Deducere, derivare; demonstrare, probare,
planum facere, evincere, colligere, inferre, concludere. Выводить свой род
откуда, originem ducere, deducere, repetere ab aliquo. В. откуда слово,
originem vocabuli repetere. Из всех обстоятельств вывел он вину его ясно,
оmnibus rebus probe perpensis, planum fecit, demonstravit, evicit, eum in
culpa esse. Из этого вывожу я вот какое следствие, hac е re ессе quid
concludo. Из сказанного вывожу такое следствие, exiis, quæ dicta sunt, id
conficio. Это следствиe не выходит, illud minime consectarium est.
Следствие, которое вы хотите вывести, не правильно, id, quod concludere
vis, non efficitur. Из этого выходит такое cледствиe, что..., ex quo efficitur,
ut... Надобно вывести следствие из твоего умствования, ratiocinatio tua
concludenda est. 8) Auferre, tollere, exstirpare, eradicare. Вывесть пятво из
платья, maculas auferre или tollere de vestibus. В. клопов, pumices exstirpare.
В. лихоимство, fœnus iniquum, grave, fœnerationem exstirpare. Вывести из
употребления, abolere, solvere, tollere. 9)Pullos excludere; ova excludere.
Добрая наседка трижды цыплят в лето выводит, bona gallina ter æstate
pullos excludit.
Вывожу
Evehere, exportare. Вывозить cнег со двора, nives area domus exportare.
2) Secum vehere, advehere. Он pедкиe пушные товары вывез с собой из
Сибири, raras pretiosasque pelles cum advexit e Siberia.
Вывожусь
Solvi, tolli, non amplius in usu, in more esse. 2) Minui, comminui,
rarescere. Соболи в иных местах Сибири вывелись, mustelæ zibelinæ
quibusdam Siberiæ locis rarescunt. Степенные люди вывелись, homines
graves, constantes exstincti sunt. 3) Excludi. Немного у меня ныне цыплят
вывелось, pauci pulli hoc anno mihi exclusi sunt.
Вывожусь
Migrare, emigrare, ædes kiutare. Постоялец уже в другой дом
вывозится, conductor jam domo или е domo nostra emigrat. 2) Exportari. Из
Сибири соболи и бобры сюда вывозятся, pelles zibelinæ et fibrinæ huc
importantur. Вывозка, exportatio, evectio. Вывозный, peregrinus, exterus,
externus, qui ex aliis terris или peregre evehitur. Вывозные товары, merces,
quæ ex aliis terris importantur. Вывоз, importatio. 3a вывоз иностранных
товаров везде берут пошлину, pro importandis exteris mercibus ubique
locorum datur, solvitur portorium. 3) Collocatio in alia terra, translatio,
trajectio. Продать крестьян на вывоз, vendere agricolas ad collocandum или
collocandi causa in alia sede.
Выволакиваю
. См. Вывлекаю.
Вывораживаю
Futura prædicendo или prædictione futurorum merere, emerere. Цыганки
у простого народа много вывораживают, Cingaræ, prædicendo plebejis
futura, multum lucrantur.
Выборачивание
Versio, inversio; distortio. Выворачиваю, multo labore extrahere, efferre.
Выворотить камень из земли, saxum е terra multo labore extrahere. 2)
Detorquere, distorquere. Выворотить глазъ, oculum distorquere. 3) Vestem
invertere. 4) Vox pl. recipere, ad se retrahere. Он все, что вам теперь ни даст,
при случае, у вас выворотит, quæcunque tibi nunc dat, omnia oblata occasione
ad se retrahet. – Выворачиваюсь, exstare, prominere, pandare. Доски
выворотились из отгородки, non nullæ asses sepimenti или claustri septi
pandatæ sunt, exstant. 5) Foras verti. Выворотился карман, crumena foras
versa est, eminet. – Выворотные башмаки, calceamenta inverse. Выворот,
aversa pars; interrior rei facies. Надеть рубашку на выворот, subuculam modo
inverso induere. Per m., говорит на выворот, temere multa effutit. 6) Inversio.
За в. платья мне должно заплатить, pro invertenda veste solvere debeo. 7)
Recuperatio. – Вывороченный, amotus, provolutus. Камни, saxa amota,
provoluta. 8) Inversus (vestis). 9) Receplus, recuperatus.
Вывеваю
Ventilare. Вывевки, acus (aceris), palea.
Выведание
выведывание. Scrutatio, percontatio. Выведанный, elicitus, exquisitus.
Выведанная тайна, secretum elicitum. Выведывальщик, выведыватель,
inquisitor, percunctator, speculator, explorator. Выведывальщица,
выведывательница, speculatrix. Выведываю, aliquid ex aliquo sciscitari,
exquirere, elicere, percontari; aliquid ab aliquo expiscari, aliquem de aliqua re
percontari. Что он ни замыслил, я все выводал, omnia ejus соgitata exquisivi,
expiscatus sum. Выведать из распросов, aliquid quæstione exprimere. От него
не скоро можно выведать тайну, non facile ab ео rem expisceris, non facile ex
eo arcanum elicias; non facile impetres, ut commissa enuntiet, ut arcanum
aperiat, proferat, prodat.
Вывеска
Quod æquilibrii efficiendi causa in lancem imponitur. 2) Signum, insigne.
Под вывескоq золотого льва, sub signo leonis aurei.
Выветриваю
Vento exponere. Выветривать платье, vestes vento exponere. –
Выветриваюсь, solvi; erodi. Свинцовые руды выветрились, galenæ solutæ
sunt. Известка выветрилась, calx dissoluta est.
Вывешенный
Foras или propalam suspensus. 2) Ponderatus, expensus. Вывешивание,
pensio, ponderatio. Вывешиваю, foras или propalam suspendere. Вывесить
платье на двор, vestes vento exponere. – Вывешиваю, pendere, ponderare,
pensare, examinare. На верныхъ весах, æqua lance ponderare. 3) Aequare
lances. У весов одна чашка тяжелее, надобно их вывесить, una lanx
prægravat, utramque æquari oportet.
Вывеянный
Ventilatus, cretus.
Вывязываю
Solvere. Вывяжи платье из салфетки, excipe vestes е mappula soluta.
Вывязываю
Из фунта шерсти вывязал чулки, ex una libra lanæ par tibialium confecit.
2) Она вывязывает всякие узоры, acubus texit varias formas или figuras. 3)
Merere, parare acubus texendo.
Вывяленный
In patenti sudoque cœlo exsiccatus. Вывяливаю, in patenti sudoque cœlo
exsiccare. Вывяливаюсь, in p., s.c. exsiccari. Рыба еще не вывялилась piscis
nondum in patenti sudoque cœlo exsiccatus est.
Выгадить
Fœdare, contaminare, inquinare, sordidum facere. Выгадить белье,
linteum sordidum facere.
Выгадка
выгадывание. Excogitatio, inventio. Выгадчик, выгадчица, qui, quæ: ex
re aliquid commodi capere scit, homo catus et versutus. Выгадываю,
prædictione futurorum merere, parare. 2) Excogitare, invenire. Выгадать что в
свою пользу, aliquid in rem suam invenire, reperire. 3) Aliquid ex re capere,
percipere. Из обрезков сукна выгадал себе шапку, е lacinia panni sibi
galerum pellitum cepit. 4) Conjectura assequi. Он выгадал пору, время,
tempus opportunum conjectura assecutus est. Выгадать к кому прийти,
opportune alicui adesse, aliquem соnvenire.
Выгар
выгарки. Scoria. Выгараю. См. Выгораю.
Выгибание
Curvatio, flexio. Выгибаю, curvare, flectere. Выгнуть палку, baculum
curvare. Выгибаюсь, curvari, flecti, inflecti. Вязовые обручи удобно
выгибаются, ulnei circuli facile flectuntur, sunt flexibiliores. Выгибный, ex
assibus сurvatis factus. Выгиб, curvamen, curvatura.
Выглаженный
Politus, lævigatus, complanatus. Выгл. платок, muccinium ferro candenti
explicatum. Выглаживаю, lævigare, polire, ferro candenti explicare,
complanare. Выгладить доску, assem planum facere. В. стеклом палку,
baculum vitro planum, æquum facere. b) Выгл. белье, lintea ferro candenti
explicare.
Выглядывание
Через выг. Foras spectando. 2) Exploratio. Выглядываю, foras spectare,
prospicere, prospectare. Выглядывать из окна, prospicere per fenestram.
Выглядывать из-за угла, post angulum latentem prospicere. 3) Explorare,
curiosius speculari. Выглядел все, что в доме их ни делается, quæcunque in
еоrum domo fiunt, omnia exploravi. Выглядеть происходящее в
неприятельском стане, curiosius speculari, quæ in castris hostium geruntur. Я
совершенно его выгдядел, penitus eum novi. –
Выгнание
Depulsio, expulsio, ejectio. Выгнанный, actus. Выгнанное стадо в поле,
pecora pastum acta. 2) Ejectus, expulsus, exterminatus, напр. civitate. 3)
destillatus.
Выгниваю
Putrescere, putrescendo solvi. Зуб выгнил, dens putrescendo solutus est. В
дереве вся сердцевина выгнила, hujus arboris medulla plane putrefacta est.
Выгнутый
Curvatus, flexus.
Выговариваю
Pronuntiare, enuntiare, efferre; proferre; effari. Выговаривать явственно
слова, explanate verba proferre; explanare verba; distincte dicere. В. жеманно,
putidius litteras exprimerе. Выговаривая тянуть словá, diducto ore loqui;
verba diducere. Он ему ни слова не даст выговорить, eum loqui volentem
inhibet. 2) Objicere, exprobrare; objectare; objurgare aliquem de re или с quod.
Ему за вас выговаривали, propter te ei exprobratum est. 3)In loquendo labi;
aliud dicere velle; perperam fabulari. Выговорил не к стати, alieno tempore
verbum ei excedit, elapsum est. 4) Atiquid sibi excipere. Продавая деревню, я
выговорил дворовых людей, vendens prædium, excepi mihi domesticos,
familiam. При продаже сада, выговорил себе все редкие деревья, in
vendendo horto excepi mihi omnes arbores raras (eximias). – Выговариваюсь,
excipi. He ставить тех людей в число душ, которыя выговорятся в купчей,
non sunt adnumerandi agricolis ii, qui mancipii lege excepti sunt. 5)
Pronuntiari, enuntiari, efferri. Иныя буквы выговариваются мягко, а иныя
твердо, quædam litteræ sonant molle, aliæ autem durum. – Выговоренный,
enuntiatus, prolatus. 6) Exceptus. – Выговор, pronuntiatio, apellatio, prolatio.
Правильный, pronuntiatio vera; verus vocis sonus. Дурной, oris pravitas.
Грубый, soni asperitas. Явственный, pronuntiatio explanata. Неявственный,
pr. fracta. Иметь превосходный выговор, excellenter pronuntiare. Иметь
мужицкий выговор, agreste quiddam preneque subrusticum sonare. 7)
Opprobrium, convicium. Делать кому выговор, aliquid alicui objicere,
exprobrare; alicui aliquid crimini dare. Сделать кому жестокий выговор,
aliquem graviter асcusare; asperum convicium alicui facere. Служить
выговором, opprobrio esse; crimini esse, verti.
Выгода
Utilitas, commodum, emolumentum. Это моя выгода, id est in rem meam,
e re mea. Оба находят в этом свою выгоду, hoc in rem est utrique. Делать все
для одной своей выгоды, omnia ad utilitatem suam referre. Получать отъ чего
выгоду, е re fructum или utilitatem percipere. Искать своих выгод, rebus suis
et commodis servire. Стараться о чьей выгоде, sequi commodum alicujus.
Смотреть на выгоды государства, reipublicæ commoda consulere. Во всяком
случае пользоваться своими выгодами, omni occasione in rem suam uti. –
Выгодно, uliliter, cum utilitate; opportune. Расположиться выгодно,
opportune loco castra или sedem ponere. Близ воды жить в., prope ab aqua
habitare fructuosum est. – Выгодность, commoditas, opportunitas. В. места,
opportunitas loci. Иметь в. положения, opportune loco situm, positum esse. –
Выгодный, utilis, commodus, quæstuosus. Выгодное положение,
opportunitas. Укрепить свой стан в самом выгодном месте, æquissimo loco
castra communire. Выгодное обстоятельство, commoda et idonea occasio.
Выгодное сражение, secundum prœlium. Иметь о ком выгодное мнение,
bene, honorifice de aliquo statuere. Найти выгодный совет, reperire aliquid
fructuosi consilii. Это выгодно для всех честных людей, hoc omnibus bonis
expedit. Быть выгодну, usui, ex usu esse; conducere. Быть очень в., maximam
utilitatem in se continere.
Выголить
Barbam alicujus tondere, radere. Выголиться, barbam tondere, barbam
sibi demere.
Выгонка
Destillatio. – Выгонный, pascuus. Выгонная земля, pascuum, ager
pascuus. Выгон, exactio pecoris in pabulum. 2) Destillatio. 3) Pascuum, ager
pascuus. При загородном доме выгон для скотины находится, villa habet
pascua. – Выгоняю, agere, exigere, propellere, expellere. Выгнать скотину в
поле, pecus pastum agere или exigere; pecus extra portam или in pabulum
propellere, pecus urbe expellere. В. преступника из города, nocentem или
maleficum urbe expellere, ejicere, exterminare. В. из службы, amovere ab
officio. Он его выгнал из дому, eum domo ejecit, ехрulit, exegit. 4) Destillare;
destillatione capere, percipere. 5) Submovere. Выгнать тараканов стужей,
tineas frigore submovere. В. вредных животных, noxia animalia submovere.
Выгораживаю
Separare, segregare. Выгородить в саду место для цветников, designare
locum in horto floratibus. 2) Excusare, purgare velle; orations aliquid tegere
studere. О всех говори прямо, никого не выгораживай, dic de omnibus id,
quod res est et noli eos purgare.
Выгораю
Deflagrare, conflagrare, igni или incendio hauriri, flammis absumi; ad
cineres redire. Целая деревня выгорела, totus vicus, pagus igni haustus,
absumtus est. 2) Нынешнее лето было столь жарко, что вся трава на полях
выгорела, hæc æstas fuit tam fervida, ut tota herba camporum plane combusta
sit. От солнца краска выгорела, sol соlorem exstinxit, abstulit, pallidiorem
fecit. – Выгорелый, deflagratus, incendio absumtus. Выгорелое место, area
domus deflagratæ. Выгорелые луга, prata sole combusta, cremata.
Выграбить
Exspoliare, expilare; diripere. Разбойники все выграбили, fures omnia
diripuerunt. Выграбленный, exspoliatus, expilatus, direptus.
Выгравированный
. In aes incisus.
Выграненный
Politus, expolitus, lævigatas. Выграниваю, lapidem ferro lævigare;
lapidem malleo secare, polire.
Выгребание
можно выр. глаг. Выгребаю, eximere, radendo vacuefacere. Выгребать
муку из закрома, farinam arса (farinaria) eximere. Выгрести золу из печи
radendo cinere fornacem vacuefacere. B. сор из горницы, purgamenta diætæ
penicillo detergere. 2) Radendo eruere, effodere. Курица выгребла из земли
зерно, gallina radendo е terra eruit granum. 3) Abire remigando. Галеры
выгребают из-за острова, naves triremes a tergo insulæ videntur promoveri. –
Выгребенный, exemtus; radendo vacuefactus, radendo effossus. Выгребенная
зола, cinis e fornace radendo ablatus. Выгребки, quod remanet in arca farinâ
purgatâ.
Выгружаю
Exponere, exinanire. Выгрузить товары из судов, merces exponere. В.
судно, navem exinanire. Выгрузили из военного корабля пушки, tormenta е
navi bellica depromta in terram exposita sunt. – Выгружаюсь и
выгруживаюсь, exponi, exinaniri. 2) Они выгружаются с судном своим на
здешней пристани, merces е navi depromtus in hoc portu exhibent.
Выгружение, выгруживание и выгрузка, expositio. В. пушек, tormenta е navi
depromta in terram exposita. Во время выгрузки строго присматривают, in
exanienda nave accurate merces inspiciuntur. Выгруженный, expositus (in
terram).
Выгрызаю
Erodere, derodere. Крысы выгрызли на ларе нарочитую ямку, ratti super
arcam satis magnum rodendo fecere foramen или cavum. Выгрызенный,
erosus, derosus.
Выгрязнить
Luto conspurcare; I.ficere. Шедши в дождь, выгрязнил платье, inter
eundum statu cœli imbrifero vestem luto conspurcavit, cœno oblivit.
Выгрязниться, cœno oblini, se luto concpurcare.
Выгуливаюсь
Circum ambulando vires recipere, revocare, recuperare; corroborare se.
Выдавание
Erogatio, solutio. В. жалования, solutio stipendii. В. запасу, dispensatio
commeatus, cibariorum. В. книги, editio libri. В. замуж, collocatio.
Выдавление
выдавливание. Expressio. Выдавленный, expressus. В. из ягод сок,
succus e baccis expressus. Выдавливаю, exprimere. Масло из миндалю, ex.
oleum amygdalis. В. сок из ягод, е. succum е baccis. В. из вереда стержень
pus или saniem ulcere exprimere.
Выдавшийся
. Eminens, prominens, exstans.
Выдается
Fit, accidit, evenit, contingit. Иногда в. такое время, что ни в чем успеть
не можно, sunt tempora, quibus nihil bene ас feliciter geri possit.
Выдалбливание
Cavatio, excavatio. Выдалбливаю, cavare, excavare. Выдолбить хлеб,
excavare panem.
Выдание
Numeratio; editio. Выданный, numeratus, persolutus; redditus. Выданное
жалованье, stipendium numeratum, persolutum. Выданные вновь книги,
указы, de integro in vulgus edita, elata, vulgata, in medium prolata edicta.
Выданные деньги, pecunia erogata. 2) Redditus. В. беглец, desertor, transfuga
redditus. Выдача, numeratio, solutio. В. жалования, numeratio stipendii. 3)
Traditio, exhibition. Выдаю, numerare, persolvere, reddere. Выдавать
жалованье солдатам, militibus stipendium persolvere. b) Aerarium tractare;
impensarum et solvendi habere curam (о казначее). Выдать кому деньги,
pecuniam solvere; in pecunia satisfacere. Выдать работнику деньги за месяц,
solvere pecuniam operario pro uno mense. 4) Exhibere aliquid, distribuere,
dispensare. Выдавать запасы солдатам, exhibere commeatum militibus. В.
хлеб из житницы, dispensare frumentum е granario sumptum. 5) Выдать кому
кого, prodere, tradere. 6) Выдать кого в чем, aliquem deserere; solum
destituere; alicui deesse. Мы сговорились с ними общими стараться силами,
но он меня выдал, convenerat hoc mihi cum eo, ut conjunctim operam
daremus rei, sed ille me solum destituit. He выдать кого бедного и
несчастного, ferre misero atque innocenti auxilium. 7) Выдать замуж девицу,
maritare, matrimonio jungere filiam alicui. Он выдал свою дочь за
полковника, filiam suam chiliarcho maritavit. – Выдавать себя за кого, se
profiteri. Выд. кого за своего отца, patrem sibi aliquem asserere. В. что за
достоверное, pro certo aliquid ponere, affirmare. Выд. что за истину, verum
aliquid esse dicere; veritatem alicujus rei simulare. В. пороки за добродетели,
vitiis virtutum nomina imponere. B. себя за друга, amicitiam simulare. В. себя
за мудреца, pro sapiente se venditare. Выд. себя за ученаго, se virum doctum
profiteri (когда мы думаем, что таковы), viri docti nomen sibi arrogare (если
это кому нейдет), viri docti nоmеn mentiri (если берут на себя имя ученого,
чтобы обмануть). Выдавать себя за кого, не бывши им, se aliquem mentiri.
В.с. за мужчину, mentiri se virum. Пребывая (чьей) супругой, выдавать себя
за сына, simulare se pro uxorе filium. В. себя за рожденного от царской
крови, mentiri rеgiæ stirpis originem. Выдавать себя за человека богатого,
verbis se locupletem facere. Выдать себя за кого другого, alienam ferre или
induere personam. В. ceбя за царя, regis titulum sibi sumere, vindicare. –
Выдаюсь, promovore, provehere; minere, prominere, exstare, projectum esse;
protendere, supergredi, se proferre. Выдаться с домом на улицу, promovere
lougius domum ad plateam. Выдалась доска из забора, assis exstat sepimento
Кровля выдалась над домом, tectum extra domum super eminet. Выдаваться
на фут с половиной, propenso sesquipede exstare. 8) Numerari, persolvi,
redid. На покупку этого выдаются вам деньги, ad emendam hanc rem
pecunia tibi erogatur. Жалованье выдается, stipendium numeratur.
Выдваивание
Secunda destillatio, Выдваиваю, secundum destillare.
Выдвигаю и выдвигиваю
Emovеrе, foras promovere. Выдвинуть карету, rhedam foras promovere.
В. из стола ящик, loculum или forulum о mensa educere. В. сундук из под
кровати, riscum extra spondam protrahere. Выдвиганиe, promotio.
Выдвигаюсь, emoveri, promoveri foras, educi. He выдвигается столовый
ящик, loculus mensæ educi non vult. Доска выдвинулась из своего места,
assis soluta est, sua sede cessit. Выдвижный, ductilis. Ящик, loculus d.
Выдвоенный
Secundum destillatus.
Выдерганный
Exemtus, evulsus. Он показывает мне выдерганные зубы в знак своего
мастерства, monstrat, ostendit mihi forcipe exceptor dentes probandæ suæ
dexteritatis causa. Выдергиваниe, evulsio. В. ниток из холста, resolutio
filatim texti. В. зубов, dentium evulsio. В. шерсти, lanæ vulsura. В. растения,
exstirpatio. В. дурных трав, runcatio. – Выдергиваю, eximere, evellere.
Выдернуть больной зуб, dentem, qui dolet, forcipe excipere. В. гвозди из
доски, ex asse clavos refigere, revellere. Выдернуть что из рук, е manibos
aliquid torquere. Выдергать траву с корнем herbam radicitus (cum radicibus)
evellere, radicitus exstirpare. Он выдергал морковь яз гряд, evulsit daucum е
pulvinis. Выдернуть у птицы перья, avi pennas eripere. Выдергиваюсь,
refigi, revelli. Гвоздь очень плотно вколочен, не выдергивается, clavius
firmius actus est, non refigitur. Выдернулась нитка из иглы, filum ex acu
ejecit se. Выдергались нитки из холста, non nulla fila texti soluta sunt.
Выдержание
выдерживание. Toleratio, constantia, perseverantia. Выдержанный,
toleratus. Речь выдержанная, везде одинакая, oratio sibi constans et ex omni
parte secum ipsa consentiens. 2) Выдержанный сокол, falсо venationi idoneus
redditus. Выдерживаю, ferre, perferre, tolerare, sustinere. Выдерживать
нападения неприятелей, hostium impetus sustinere, excipere. Они не
выдержали нападения неприятелей и все пали на месте, hi vim hostium non
sustinuerunt, eoque loco omnes interierunt. Он выдержал пробу, satis
spectatus est. Выдержать осаду, obsidionem sustinere, tolerare, ferre, pati. В.
болезнь, morbo defungi. Некоторые растения не могут выдержать великих
морозов, quædem plantæ magna frigora tolerare non possunt. 3) Immorari.
Выдержать тон, immorari sono, continuare sonum; insistere voci extremæ. 4)
Absumere, consumere. Из кадки всю воду выдержал, е dolio totam aquam
рlane consumsit. 5) Venationi idoneum reddere. Выдержать собаку, сокола,
canem, falconem idoneum venationi reddere. 6) Лошадь разгорячилась,
выдержи ее подоле, equus calefactus est, conferbuit sine eum defrigescere,
sine eum paululum edendo et bibendo absisti. Выдержать экзамен probari in
examine; satisfacere in examine. – Выдержка, eductio scidæ lusoriæ. На
выдержку, temere ac fortuito.
Выдернутый
Eductus, extractus; exemtus. В. зуб, dens evulsus, forcipe exceptus. В. из
кармана платок, muccinium e marsupio foras ductum. – Выдирание, evulsio.
Выдираю, vellere, evellere; convellere. Выдрать лист из книги, paginam,
plagulam libri vellere, de libro scindere. Выдрать волосы, capillos, crines
scindere. В. гвоздь из доски, clavum ex asse refigere. – Выдираюсь, se
exsolvere, se eximere, se liberare; eluctare, evadere, emergere. С трудом мог
выдраться из народа, vix или multо negotio mе turba evolvere potui. Едва мог
выдраться из рук немилосердых людей, vix е manibus hominum atrocium me
eripere, me exsolvere potui. Выдраться из снега, eluctari nives. Выдирка,
solutio, liberatio.
Выдоить
. Emulgare; ubera distenta siccare.
Выдолбленный
Cavatus, excavatus.
Выдохлый
Exhalatus, languidus, vapidus, fatuus. Отзываться выдохлым, saporem
habere vapidum fatuum, esse sapore vapido или fatuo. Выдохлое вино, vinum
vapidum, cujus sapor evanuit. Мазь, unguentum, cujus spiritus diffugit.
Выдохновение, amissio odoris; vapidum fieri.
Выдра
Mustela lutra.
Выдрание
Evulsio, scissio; evulsus, scissus. Выд. лист из книги, plagula do libro
scissa.
Выдровый
-вая кожа. Pellis mustelæ lutræ.
Выдрыхнуться
Edormire, satis dormire; somno satiari или refici; ad satietatem dormire;
somno se explere. Спав так долго, можно выдрыхнуться, post somnum tam
diu captum, puto, edormias или satis dormias.
Выдувание
Efflatus. Выдуваю, efflare, deflare, fiatu tollere. Выдуть пыль из чего,
pulverem flando tollere. 2) В. стекло, бутылку, vitrum, lagenam per fistulam
fingere. Тепло из горницы ветром выдуло, ventus flando calorem cubiculi
dissipavit, cubiculo pepulit.
Выдумание
Inventio, excogitatio. Выдуманный, inventus, excogitatus; Actus,
conflctus. Выдуманная машина, machina inventa. Это выдумано, hoc
excogitatum est; hoc fictum, confictum est. Выдумка, inventum, quod aliquis
per se inveit; ars, machina, commentum. Это его выдумки, hæc sunt ejus
inventa. Выдумчивый, ingeniosus, acutus, solers. Выдумщик, inventor;
ingenium ad excogitandum. Выдумщица, femina ingeniosa, solers.
Выдумывание, inventio, excogitatio. – Выдумываю, invenire, excogitate,
comminisci. Выдумать машину, machinam invenire. Вы выдумали ложь,
mendacium finxisti. Выдумать бедствие, ехcogitare periculum.
Выдыхание
Amissio odoris. Выдыхаюсь, odorem amittere, vim amittere, spiritum
amittere, vapidum fieri, in vappam verti. Если не заткнешь бутылки, вино
выдохнется, nisi lagenam obtures, vinum fugit. Духи скоро выдыхаются,
odores facile fugiunt, vim amittunt. Корица выдохлась, cinnamomum odorem
amisit,
Выделание
выделывание. Apparatio, apparatus; subactio, subactus. Выделанный,
subactus, perfectus. Выделанные кожи, pelles subactæ; coria perfecta.
Выделка, subactio, subactus, perfectio. Шуба трескается, в. суха, pellis
rumpitur, scinditur quia corium male subactum или perfectum est, quia corium
est nimis durum. Прочная выделка, subactus pellis est firmus et durabilis. 2)
На кожевенном заводе столько то к выделке кож, in officina coriariorum
certus pelium numerus elaboratur, perficitur. На суконной фабрике столько-
то в год в выделке половинок сукна, in fabrica pannaria singulis annis certus
partium panni numerus elaborari solet. – Выделываю, parare; perficere,
subigere, elaborare. Сперва надобно оболванить, а потом выделывать, prius
opus est rem delineare, et turn elaborare. Выделать какую вещь из дерева,
aliquid е ligno facerе, perficere. В. кожи, coria, pelles subigere, perficere.
Выделываюсь, elaborari, subigi, perfici. Кожи на кожевенных заводах, сукна
на суконныхъ фабриках выделываются, pelles in coriariorum officina, panni
in officina pannaria elaborantur.
Выделяю
Statuere, designare, destinare. Опекуны выделили часть наследства на
содержание порученных им питомцев, tutores certam hereditatis partem
destinarunt enutriendis, educandis suæ tutelæ creditis pupillis.
Выемка
Stria, striatura.
Выемлю
См. Изъемлю.
Выемочный
Striatus. 2) Publicatus, fisco addictus. Выемочные товары, fisсо
adjudicatæ (furtivæ) merces. Выемщик disciplinæ publicæ administer, qui
suspectos homines corripere et furtim importatas merces intercipere debet.
Выем
выемка. Certa pecuniæ summa, de fisco sumta. 2) Exsectio. В. для
рукавов, exsectio manicarum. 3) Comprehensio hominis suspecti, interceptio
mercium prohibitarum.
Выжатие
. Expressio. Выжатый, expressus. В. сок из лимона, succus citreo
expressus. 2) Выжатое белье, linteum, ex quo aqua expressa est.
Выжелтить
. Flavo colore inficere; flavum colorem inducere.
Выжженный
Inustus. Выжженное тавро у лошади, nota equariæ equo inusta. 2)
Exustus. В. лес, sylva exusta, incendio absumta. 3) Igne purgatus или exustus,
В. галун, igne purgatus limbus aureus. 4) Perustus, igne duratus, induratus.
Выживаю
Merere, emerere, parere, parare, comparare; acquirere. Он человек
скупой, у него немного выживешь, est homo avarus, ab eo parum impetres
или consequaris. 2) Justos annos in disciplina permanere. Он выжил столько
то лет в учениках, certos annos in disciplina permansit. Выжить
определенное время в карантине, agere extra urbem per tempus legitimum
(quadraginta dies). 3) Ejicere, extrudere. Он его выжил из дому, suis ædibus
eum extrusit. В. неприятеля из своего места, hostes do suo loco movere.
Некоторых звеpьков из их нор выживают водой, quædam animalcula ope
aquæ suis lustris, latibulis expelluntur. Этого гостя не скоро от себя
выживешь, ab hoc conviva non facile se absolvas; hunc convivam non facile
absolvas. 4) Submovere, exstirpare. Выживать клопов из дома, cimices
exstirpare. В. моль из платья, tineam ad occidionem interimere. – Выжить из
лет, decrepitum, senectute confectum esse; sibi superstitem esse; ad ætatem
longissimam pervenire. В. из ума, repuerascere.
Выжига и выжегa
Igne purgatum separatum argentum. Эти галуны никуда больше не
годятся, как на выжигу, hi limbi ad nihil aliud idonei sunt quam qui igni
purgentur. – Выжигание, ustio, coctura, purgatio ip ignis; exustio. В.
кирпичей, coctura laterum. В. знаков, notæ inustæ. Выжигаю, exurere, igni
absumere, consumere, igni vastare. Выжечь лес, sylvam igni absumere.
Неприятели, выжегши предместье, отступили от города, hostes, combusto
suburbio, oppido abscesserunt, obsidionem, oppugnationem omiserunt,
reliquerunt. Выжгло грозой несколько дворов, plura tuguria fulmine tacta
deleta sunt. 2) Inurere. На межевых столбах обыкновенно выжигают знаки,
lapidibus terminalibus notae или signa inuri solent. 3) Igni purgare, separare,
elicere. Выжигать серебряный галун, limbum argenteum igni purgare.
Выжигаю внутри, intus exurere, exurere. – Выжигаюсь, coqui, excoqui.
Кирпичи xoрошо выжглись; lateres probe cocti или excocti sunt. 2) Галун не
хорошо выжегся, в выжиге много еще шелку, limbus non satis bene igni
purgatus est, multum enim ibi restat serici.
Выжидание
Exspectatio. Выжидаю, exspectare, ad finem usque adesse, perseverare. Я
выждал, пока все разъехались, exspectavi, donec universi avecti essent.
Выжижник
выжижница. Qui, quæ vendit aurum vel argentum igni purgatum; qui,
quae coëmit limbos, ut igni purgentur.
Выжилить
(V. pl). Conviciis vel minis extorquere, exprimere.
Выжимание
Expressio. Выжимаю, exprimere. Выжать мокрое белье, aquam, quæ
inest linteo, exprimere. В. сок из винограда, succum uvis exprimere. 2) Loco
movere, demovere; loco pellere, depellere; abigere. При этом местe было
очень хорошо, но завистники выжали eго оттуда, habuit munus quæstuosum,
sed invidi illum eo demovere. 3) Выжать неприятеля, hostes propulsare. –
Выжать из кого сок, aliquem haurire, exhauire, exinanire; alicui medullam
perbibere. – Выжимка, expressio. 4) Prolatio dura, contorta. Говорить с
выжимкой, exquisitius, curiosius loqui. – Выжимки, magma, vinacea.
Выжитый
Quod explevit suum tempus.
Выжлец и выжлик
Canis venaticus. Выжловка, canis venatica. Выжлятник, custos или
observator canum.
Выжрать
(V. pl.) Exedero, evacuare.
Вызванный
Vocatus; evocatus; provocate.
Вызваниваю
Sono campanarum indicare.
Вызвезживаю
Aliquem graviter objurgare; aliquem dicteriis petere; aliquem pungere.
Выздоравливание
Recuperatio sanitatis. При выздоравливании должно остерегаться
всякого излишества, in recuperanda sanitate oportet præcavere ab immodico
usu rerum. – Выздоравливаю, convalescere, так. с прибавлением ex morbo;
recreari а или e morbo; evadere ex mordо; sanescere; sanum fieri ex morbo; ad
sanitatem pervenire, perduci, vires revосаrе. Выздороветь от долговременной
болезни, a longa valetudine se recolligere. Начинает выздоравливать, refici
iincipit; commodiore jam valetudine utitur. Он не так давно выздоровел, non
ita pridem или nuper evasit ex morbo. Выздоровление, sanitas recuperata. По
выздоровлении тотчас в путь отправился, recuperata sanitate или recreatus a
morbo statim viæ или itineri se commisit.
Вызнаю
вызнаваю. Percontari, explorare, perrestigare, perquirere. Вызнал прежде
обстоятельства и приступил потом к делу, pervestigatis prius rei propositæ
adjunctis et turn eam aggressus est.
Вызов и вызыв
Vocatio, vocatus, provocatio. В. на поединок, provocatio ad certamen
singulare. 2) Invitatio, vocatio peregrinorum ad emigrandum suis terris. Греки,
услыша вызов в Херсонь во множестве приехали туда селиться Græci
certiores facti de vocatu ad residen dum in Chersoneso, confertim eo
accurrebant.
Вызолотить
Auro linere; auro incrustare, inducere, integere, operire, superinducere.
Выз. статую, statuam inaurare. В. раму, inaurare marginem. Вызолочение,
inauratura. За вызол. молочника заплачено два рубля, pro auratura sinus
lactis soluti sunt duo rubelli. Вызолоченный, вызолочен, auratus, inauratus.
Вызольник
См. Кавалерские шпоры.
Вызреваю
Maturescere; ematurescere; ad maturitatem venire, pervenire,
permaturescere. Персики так вызрели, что дотронуться до них нельзя, mala
persica adeo ematuere, ut ea attingi non possint. Нынешним летом все плоды
хорошо вызрели, hac æstate оmnes fructus permatuerunt.
Вызывание
Evocatio, provocation. Вызываю, aliquem evocare. Вызываю кого из
горницы, evocare е cubiculo foras, В. кого гулять, ad ambulandum или ad
ambulationem conficiendam evocare. Вызвать неприятеля на бой,
предложить ему вступить в сражение, ad pugnam prorocare hostem, hosti
pugnandi facultatem dare или potestatem facere. В. неприятеля криком,
hostem vocare clamoribus. 2) Invitare, vocare peregrinos ad considendum in
aliquo loco; peregrinos adscire, arсеssere. Когда вызвали колонистов в
Россию, обещаны были им земли и даны, colonis in Russiam evocatis
propositi datique sunt iis agri. К строению дворца вызваны были из Италии
каменных дел мастера, ad exstruendam regiam, arcem regiam accili sunt ex
Italia cæmentarii. 3) Вызвать кого на поединок, рrоvосаrе ad certamen
singulare. Вызвал меня петь, cantatum me provocavit. Вызываю тебя делать
это, agedum si potes. – Вызываюсь, evocari. 4) Polliceri, ultro deferre. Он сам
вызвался одолжить меня деньгами, ultra detulit operam suam argento
curando. Он сам вызвался принять на себя исполнение этого дела, ultro
pollicitus est mihi hanc rem exsequi; sese hanc r. exsecuturum esse. Вызваться
на что, operam suam polliceri; se venditare. Самому вызваться на обед,
condicere alicui. Вызов, см. вызов.
Вызябнуть
Frigore или gelu perire. Нынешней зимой все деревья вызябли, hac
hiemo omnes arbores gelu periere.
Выиграние
выигрывание. Reportatio, adeptio. Способствовать кому в выигрывании
денег, operam suam commodare alicui ad pecuniam luсrifaciendam;
assequendam. Выигранный, reportatus, partus, lusu contractus. Выигранная
победа, victoria parta, reportata. – Выигрываю, eludere, vincere ludo,
reportare, obtinere. Выиграть у кого игру, eludere aliquem in alea. B.
перстень, eludere annulum. Тройка выиграла, ternio mihi favit. Билет
выиграл 100 империалов, tessera tulit centum imperiales. Он у меня выиграл
10 эфимков, decem nummos а me absluit. Выиграть деньги, vincere реcuniam
(Augus. Apud apud Sueton). Выиграть тяжбу, judicio vincere; causam
obtinere. В. сражение, prœlio vincere; e prœlio superiorem discedere. Выиг.
через дружбу, per amicitiam assequi. Выиг. победу, victoria potiri. В. заклад,
vincere sponsionem или sponsione. В. время, spatium nancisci. Через то
выигрываю я время, spatium temporis и одно spatium mihi datur. Выиграть
ветр, ventum idoneum nanrcisci. 2) Выигрывают на рожках разные песни,
cornibus cantant varias cantilenas. Он так эту скрипку выиграл, что голос у
нее против прежнего несравненно лучше, hanc violinam ita subegit, ut nunc
sonum longe meliorem edat, quam antea. – Что Выигрываешь ты от лжи? quis
tibi in mendaciis fructus est? Ты ничего не выигрываешь, nihil agis, nihil
promoves; oleum et operam perdis. – Выигрываюсь, subigi, excoli usu.
Можно надеяться, что эта скрипка со временем выиграется, hæc violina, ut
spero, temporis de cursu или suo tempore usu excoletur. Выигрышный, lusu
или lusibus соntractus. Выигрышные часы, horologium lusu contractum. 3)
Lucrosus, quæstuosus fructum ferens. Этот торг выигрышен, hie mercatus est
quæstuosus, fructum fert, edet. Выигрыш, он с выигрышем, vicit ludo. Все
проиграли, он остался с выигрышем, excepto ео, omnes victi sunt ludo. Это
в., а это собственные мои деньги, hoc argentum est lusu contractum или
partum, illud meum proprium. 4) Quæstus, lucrum, fructus, emolumentum. Нет
никакого выигрыша торговать этим товаром, nullum est lucrum has merces
vendere, divendere. Хотя у неприятеля силы превосходнее были, однако он
никакого выигрыша не имел, и наш выигрыш несравненна важнее, licet
hostium copiæ longe superiores essent, tamen nos palmam tulimus nostraque
palma multo majoris est momenti.
Выискивaние
выиск. Inquisitio, conquisitia; scrutatio, perscrutatio; indagatio,
pervestigatio. Выиск беглецов, consectatio desertorum, fogitivorum.
Выискиваю, quærere, conquirere, реrquirere, consectari. Выискивать воров в
город, fures in urbe perquirere, consectari. В. поры, времени для чего-нибудь,
rei fugiendæ captare occasionem; tempus aucupari; tempori insidiari. Выиск.
времени доложить Царю, immmere occasioni Rеgem alloquendi. В. времени
для возмущения, circumspectare defectionis tempus. – Выискиваюсь, operam
suam polliceri, deferre; inveniri, reperiri. К этому выискались многиe
охотники, hujus rei studiosi multi inventi sunt. Один только выискался,
который знал дорогу, solus repertus est, qui viam novit.
Выка гусья
См. Журавлиный гoрох.
Выка конячья
См. Изтод.
Выказываю
Ostendere, monstrare. Выказать кому все свои редкости, alicui omnes
res raras, visu raras, visu dignas monstrare. Выказываюсь, se præstare, se
exhibere. Везде выказываться старается, omnibus in rebus conspici,
conspicuus esse studet, Выказывать свою ученость, venditare suam
doctrinam. .
Выкалывани
. Effossio, excisio. Выкалываю, fodere, effodere. Выколоть кому глаз,
alicui oculum effodere. 2) Что из чего, excidere. Выколоть несколько
кабанов льда, aliquot fragmenta glaciei excidere. Выколоть кому глаза,
aliquem oculis, luminibus privare. 3) Что чем, выколоть узор, minutissimis
punctis distinguere formam.
Выкапчивание
можно выр. гл. Выкапчиваю, satis fumo condire, indurare. Выкоптить
окорока, pernas или petasones satis fumo condire.
Выкапывание
Fossio. Выкапываю effodere. Выкопать яму, fossam effodere В.
колодезь, puteum fodere; fontem suscitare et elicere. В. могилу и зарыть,
tumulum facere.
Выкарабкаться
Ægre exire, egredi. 2) Eluctari, evadere, emergere.
Выкармливание
выкормление. Saginatio; enutrire. Выкармливаю, nutrire, enutrire, alere.
2) Saginare, opimare, pinguefacere. Выкармливать гусей, saginare anseres.
Выкатанны
. Provolutus, evolutus. Выкатанные из погреба бочки, dolia e cella
provoluta. 2) Выкатанное белье, lintea ope cylindri versata. – Выкат, еvolutio.
За выкат бревен заплачено 5 рублей, pro evolvendis trabibus quinque
rublones soluti sunt. На выкате глаза, eminentes oculi. Выкатывание, evolutio,
provolutio. – Выкатываю, evolvere, provolvere. Выкатили бочки из погреба,
dolia е cella provoluta sunt. 3) Lintea ope cylindri versare. В. рубашки,
subuculas ope cylindri versare. 4) (V. pl.) Verberibus cædere. – Выкатываюсь,
выкататься в чем, se volutare, volutari. Лошадь выкаталась в снегу, equus se
volutavit in nive. Выкачение, evolutio, provolutio. Выкаченный, eductus
foras, evolutus, provolutus. Выкаченные балки на строение, tigna ad
ædificandum in littus (terram) provoluta. – Выкачивание, см. выкачение.
Выкачиваю, evolvere, provolvere. Выкатить бочку из сарая, dolium
receptaculo curribus provolvere.
Выкашиваю
Cædere, secare, desecare. Выкосить луг, pratum desecare. 2) Secando
emerere. В день выкосил полтину, cædendo pratum totum diem еmeruit
quinquaginta copeicas.
Выкашливаю
Extussire; per tussim excreare или ejicere; tussi emoliri. Выкашлянул
мокроту с кровью, tussis sanguinem extudil.
Выквашенный
Probe acore fermentatus. Выквашивание, можно выр. гл. Выквашиваю,
rem totam reddere acidam. Выквасить тестo, panem acore fermentare.
Выкидк
. Quod ejicitur, scoria. 2) Ejeclamentum. После бури между выкидками
нашлось много янтаря и хороших раковин, tempestato sedata inter
ejectamenta (maris) multa succina, multæ bellæ conchæ inventæ sunt.
Выкидывание, jactus, ejectio. Выкидываю, jacere, ejicere, projicere.
Выкинуть что в окно, allquid per fenestram projicere. Буря выкинула на
берег части разбитого корабля, tempestas in littus ejecit tabulas navis fractæ.
Выкинуть из ключа, ebullire e fonte. Выкинуть за порог дитя, exponere
infantem. 2) Per m. rejicere; tollere, inducere, delere. Выкинуть статью из
сочинения, aliquod caput scripti delere, inducere. В. из службы, pellere,
ejicere aliquem munere; alicui munus adimere. 3) Abortum facere, pati,
abortare. Она выкинула, abortum passa est, partum perdidit (Cels.). –
Выкидать дрова, каменья из барки на берег, ligna, saxa е naricula depromta
in terram exponere, jacere. Выкинуло из трубы, flamma е fumario erupit,
emicuit. Выкидывать ружьем, armis uti; arma agitare. Быть искусному в
выкидывании ружьем, armorum usum habere; armorum usu pæstare. –
Выкинутый, ejectus. 4) Deletus, inductus. Выкинутые из сочинения места,
loca scripti rejecta.
Выкипаю
Evaporari, coquendo in vapores solvi. Вода выкипала из горшка, aqua in
olla cocta evaporata est. Выкипание, evaporatio.
Выкисание
можно выр. гл. Выкисаю, peracescere, acore impleri. Поставить тесто в
тепле, чтобы хорошенько выкисло, massam (farinæ) loco tepido ponere, ut
peracescat или tota reddatur acida. Выкислый, probe acore fermentatus.
Выкладенный
Expositus, exemtus. 2) Tessellatus, tessellis stratus; tectus, contectus,
superstratus. В. пол кирпичами, pavimentum laterculis stratum. В. дерном,
cæspitibus constratus. Выкладка, stratura. 3) Limbus. Широкая выкладка,
limbus latus. 4) Computatio, supputatio; ratio subducta или subducenda.
Выкладываниe, expositio. 5) Vestis limbo circumdata. 6) Computatio,
enumeratio. Выкладываю, depromere, promere, eximere; exponere, ponere
veno. Вынимать платье из сундука, vestem risco depromere. В. товара на
продажу, exponere merces venales. 7) Limbo circumdare. Выкласть платье
кружевом, vestem texto reticulato circumdare. 8) Computare, rationem inire,
ducere, subducere; calculos ponere, subducere; aliquid ad calculos vocare.
Выклевывание
можно выр. гл. Выклевываю, rostro extundere, effodere, eruere. Петух
петуху выклюнул глаз, gallus gallo oculos effodit. Ворон ворону глаза не
выклюнет, cornix cornici nunquam oculos effodit. 2) Edendo absumere или
consumere. Куры выклевали корм, gallinæ pabulum exederunt, devorarunt.
Выклевываюсь
Erepere, prorepere. Цыплята выклюнулись, pulli ex ovis prorepsere.
Выклеенный
Ope glutinis refectus; perlitus. Выклеивание, refectio ope glutinis.
Выклеиваю, perlinere, ope glutinis reficere. Выклеить стол, mensam
glutinando reficere. Вык. внутри, intus illinere или oblinere. Выклейка,
refectio ope glutinis. 2) Opus glutinando refectum. В. этого стола не прочна,
hæc mensa male glutine juncta est.
Выкликание
Vocatus, evocatio. Выкликаю, evocare, provocare. Выкликнуть кого на
улицу, на двор из горницы, aliquem evocare foras. Выкличка, т.ч.
выкликание.
Выклюнутый
Rostro extusus, effossus,
Выключаю
Eximere, movere, remоvеrе а или ex; rejicere, expellere; excludere,
excipere, segregare. Его выключили из службы за лень, ob supinam
negligentiam munus ei ademtum est. Выключить статью из договора, aliquod
caput ex pacto eximere. Выключить из числа людей блаженных, eximere
numero beatorum. В. из числа опальных, eximere de numero proscriptorum.
В. из числа обвиняемых, eximere ex или de reis. Выключить из списка,
nomen de tabulis eximere. Я его выключаю, ео ехcepto. Вык. из общества
правоверных, отлучить от церкви, ecclesiæ corpore segregare. Выключаюсь,
eximi, excipi, excludi, discedere. Из этого правила выключаются такие-то
слова, ab hac regula discedunt sequentia vocabula. Выключая, excepto, extra,
præter. В. меня, тебя, me, te excepto. Никого не в., nemine excepto. Вык. его,
все, omnes præter eum. В. тебя одного, extra te unum или præter te solum. В.
одного или по большей мере двух, excepto uno aut ad summum altero. Bсе,
в. вас двоих, omnes, exceptis vobis duobus. Выключая это, все хорошо,
excepto hoc, omnia bene habent. – Вы- ключение, deductio, exceptio.
Выкну
Consuescere, adsuefieri.
Выкованный
Procusus, fabricates; cudendo productus. Выковка, через в., procudendo.
2) Opus cudendo productum. В. плоха, ferramentum est malum, pravum.
Выковывание, можно выр. гл. Выковываю, procudere, excudere, cudendo
producere. Выковать лист железа, laminam ferri procudere. Выковываюсь,
procudi, excudi, cudendo produci.
Выковыривание
можно выр. гл. Выковыриваю, purgare radio, penna. Выковырять из
зубов оставшиеся крошки, dentes purgare penna. Выковыривать мед из
кадки, de cado mel excerpere. Выковыренный, purgatus radio, penna.
Выкозыриваю
Scidam prælati coloris emittere.
Выколачивание
Excussus, expulsio. Выколачиваю, excutere, extrudere, expellere, trudere
foras. Выколотить клин из бревна, cuneum е trabe trudere foras. В. дно из
бочки, dolio fundum detrahere; fundum excutere. 2) Excutere. В. пыль из
платья, vestem excutere. 3) Выколотить кого палками, fustes alicui
impingere; aliquem plagis obruere; deverberare. Выколачиваюсь, trudi foras,
foras exire. Клин не выколачивается, cuneus trudi foras recusat. Выколка, за
выколку льда заплачено столько-то, pro rumpendis glaciei quadris solutum
est certa (tantum) pecuniæ.
Выколоситься
Plane in spicas exire, penitus spicari. Рожь выколосилась, secale plane in
spicas exiit.
Выколотие
Effossio. Выколотый effossus. В. глаз, oculus effossus. 2) Excisus.
Выколотые глыбы льда, excisæ glaciei quadræ.
Выколочение
См. Выколачивание. Выколоченный, trusus foras, excussus. 2) excussus,
scopula detorsus.
Выколупывaниe
можно выр. гл. Выколупываю, excerpere. Выколупать масло из кринки,
butyrum ex оlla excerpere. Глаза выколупать, oculos fodere, effodere.
Выколупываюсь, excerpi, carpi, secerni, sinere.
Выконопаченный
Refectus. Выконопачение корабля, navis refecta. Выконопачиваю,
navem reficere; navis rimas pice obducere.
Выкопание
выкопка. Fossio. Выкопанный, effossus.
Выкопчение
можно выр. гл. Выкопченный, fumo duratus, induratus.
Выкормка и выкорм
. Saginatio. За выкорм на винокурне быков заплачено 10 рублей, pro
saginandis ad аhenum siceræ coquendæ bobus soluti sunt decem rublones.
Выкормление, см. выкармливание. Выкормленный, saginatus.
Выкормленная живность, pecus volatile saginatum; aves cohortales saginatæ.
Выкошение
fœni secium, fœni sectio. Выкошенный, falcibus sectus, succisus.
Выкраденный
Paulatim или sensim furto ablatus, surreptus. 2) Compilatus, de alterius
libro translatus; alienus. Выкраденные мнения из других писателей,
sententiæ translate, sententiæ, quas quis ex scriptore aliquo mutuatus est.
Выкрадываю, paulatim subducere; surripere. 3) Aliquid furari a scriptore;
mutuari ex scriptore aliquo; in suum librum transfundere. – Выкрадываюсь,
clanculum se foras edere. Выкрался из лecу, clanculum se e silva foras edidit.
Выкраиваю
Exseccare; pannum secando aptare vesti consuendæ; secando fingere
vestem. Выкроить из одной кожи несколько передков на башмаки, secando
corium aptare aliquot superiora calceis consuendis.
Выкpacкa
Color inductus rei.
Выкрахмаление
через выкрахмал. amylo solidans. Выкрахмаленный, amylo solidatus.
В. белье, lintea amylo solidata. Выкрахмалить, amylo solidare.
Выкрашение
Inductio coloris. Заплатить за выкрашение дома, материи, pro
inducendo ædibus colore, pro tingendo texto pecuniam solvere. Выкрашенный,
cui rei color inductus est, tinctus, coloratus, colore illitus. Дом еще не
выкрашен, domui nondum color inductus est. Выкрашенный стол под
красное дерево, color mensæ inductus refert switeniam mahagoni,
выкрашенное сукно, pannus colore iufectus; p. coloratus. Выкрашиваниe, см.
выкрашение. Выкрашиваю, inficere, colorare, tingere; colorem inducere rei.
Выкрасить дом желтой краской, flavum colorem inducere ædibus. В. сукно,
pannum colorare, colore inficere. Выкрашиваюсь, colorari, tingi, colore infici,
color inducitur rei.
Выкроение
Secando fingerе. Выкроенный, secando fictus, formatus. Выкройка,
выкроечка, archetypum, norma, forma. Шить по выкройке, suere ad normam.
Выкрошенный
Friatus, minutatim contritus, dispersus, quod excidit, defluxit. Подобрать
выкрошенную крупу, alicam, cujus grana defluxere, legere, colligere. –
Выкрошиваю, minutatim dispergere, disjicere. Выкрошиваюсь, friari, in
particulas minimas solvi, minutatim conteri. Кирпичи выкрошиваются,
lateres dissolvuntur, discedunt. Выкрошился зуб, dens in particulas minimas
solutus est.
Выкружки
V. obs. Factæ introrsum incisuræ, semirotundæ exsectiones in speciem
sinus factæ.
Выкрутка
См. Увертка. Выкрученный, arcte tortus. 2) Excusatus, culpa liberatus.
Выкручиваю, arcte solide torquere. 3) Culpam demovere ab aliquo; culpa
liberare aliquem. Сколько вы его ни выкручивайте, но вина его явна, quam
velis excuses, culpa ejus in oculos incurrit. Выкручиваюсь, probe torqueri.
Канат хорошо выкручен, funis probe tortus est. A) Se excusare; culpam a se
demovere. Сколько ни выкручивайся, однако останешься виноват, quam
velis te excuses, nihilominus culpam rei sustinebis.
Выкрываю
Tegere, contegere, integere. Выкрыть дом железом, domum ferro tegere.
2) Auferre, vincere. Выкрыть кралю тузом, reginam scida prima auferre.
Выкупание
выкупление. Redemtio. В. заложенных вещей, redemptio rerum pignori
daturum. Выкупаю, redimere. Выкупить заклад, redimere pignus. В.
деревню, prædium oppigneratum redimere. Выкупить себя из тюрьмы, pretio
se liberare custodia. 2) Redimere, liberare. Вык. пленных, captivos
facultatibus suis redimere. Позволить пленным выкупать себя, captivis
redimendi sui copiam facere. Выкупить должников, debitores soluto
redemtionis pretio liberare. – Выкупка, см. выкуп. Выкупленный, rеdemptus,
repigneratus. В. веши, oppigneratæ res pretio soluto redemtæ. Пленники
выкупленные из неволи, captivi reddito pretio liberati. Выкупный, quod
redimi, repignerari potest. 3) Destinatus redemption, напр. pecunia. 4)
Выкупное право, jus redemtionis. – Выкуп, redemtio, redemtionis pretium.
Он обходился с пленными снисходительно и отпустил их без выкупа,
captivos indulgenter habuit et sine pretio restituit. Внести деньги на выкуп
заложенных вещей, dare pecuniam ad res pignori oppositas liberandas. 5) Rei
venditæ per еmptionem recuperatio. Продать с условием выкупа, pacto
redimendi vendere.
Выкуренный
Excoctus. Выкуриваю, fumo pellere или abigere. Выкурить пчел, apes
fumo pellere. 2) Excoquere, destillando obtinere. 3) Выкурить трубку,
fistulam fumigando vacuefacere.
Выкусываю
Morsu evellere. Собака выкусила лоскут из платья, саnis vestis partem
morsu evellit.
Выкушать
Ebibere, exhaurire, epotare. Выкушать стакан, poculum exhaurire,
exsiccare.
Вылавливание
, выловление, можно выр. глаг. Вылавливаю, piscando vacuefacere;
piscibus evacuare. Выловить рыбу из пруда, piscibus evacuare stagnum. В.
зверей, venando vacuefacere sylvam.
Вылакать
Lambere, lingere, elingere.
Вылазка
Eruptio, excursio (из засады или крепости). Осажденные сделали
вылазку, obsessi eruptionem, excursionem fecerunt. Сильная вылазка, valida
eruptio. Сделать из города вылазку с немалым войском, cum valida manu
prorumpere oppido. Сделать вылазку с наемным войском, cum robore
conductitii militis erumpere. – Вылазный, serviens eruptioni. Вылазная
калитка, ostium, unde fit eruptio.
Вылазити
V. obect. In judicium ire, venire; se coram judice sistere (как порукe или
обвиняемому).
Вылаз
Parva in muro facta apertura perrependo или perreptando serviens, latebra.
Выламывание
Effractura, apertio ope fracture. Выламываю, effringere, defringere. Воры
выломали дверь у кладовой, fures horrei fores effregerunt. Выломить дерево,
interlucare arborem. В. ceбе зуб, sibi dentem evellere, excipere. Выл. камень,
lapidem excidere. 2) Luxare, membrum sua sede movere. Выломить себe руку,
brachium luxare. Выломить зубья у гребня, radios pectinis frangere. В. двери,
fores effringere. В. стену, murum pulsando effringere, perfringere, perfodere.
В. пол, labulatum rumpere, divellerе. Выламываюсь, effringi, defringi. Зуб
выломился, dens evulsus est. Камни выламываются посредством разныхъ
орудий, lapides ope plurium instrumentorum e terra exciduntur. Спицы у
колес выломились, radii rotarum fracti, confracti sunt.
Вылащивание
Politio, роliturа, lævigatio. Вылащиваю, polire, lævigare, splendidum или
nitidum facere aliquid. Вылощить клеенку, linteum ceratum nitidum reddere.
Вылащиваюсь, poliri, lævigari, nitidum reddi. Крашенина хорошо
вылощилась, carbasus bene expolitus est.
Вылганный
Mendacio partus obtentus, impetratus.
Вылежать
Diu ægrotare; diu morbo jactari; diu graviter jacere. Он вылежал 5 недель
в горячке, per quinque septimanas febrem ardentem habuit или passus est.
Вылежаться, situ, vetustate corrumpi. 2) Quiescere, requiescere,
interquioscere.
Вылетание
–летение, можно выр. гл. Вылетаю, evolare, avolare. Птица вылетела из
клетки, avis е саvеа evolavit. Вылетела пуля из ружья, globulus e sclopeto
erupit. Вылет, evolare. На вылет, per lotum, (per lotam), и пр. Ядро прошло
на в., glans trajecit, transfodit (pectus).
Вылещаю
Eblandiri; expalpari; blanditiis или blandiendo acquirere, parare, auferre.
Выливание
Fusio, effusio. Выливаю, effundere. Вылить воду из бочки, aquam е
dolio fundere. 2) Fundere, flare. Вылить колокол, пушку, campanam,
tormentum bellicum fundere, flare. Выливаюсь, fluere foras, effluere. 3)
Fundi, flari. Пушка хорошо вылита, tormentum bene fusum est; tormenti fusio
exspectationi respondet. Вылив, из меди, ex ære producere.
Вылизываю
Lambere, elingere. Вылизать блюдо, catillare (Pl.).
Вылинять
См. Линяю.
Вылитие
См. Выливание. Вылитый, fusus foras, effusus. 2) Fusus, flatus. Выл. из
меди, ex ære productus.
Выловление
Evacuare piscibus, feris (piscinam, sylvam).
Выложить
См. Выкладывать.
Выломание
выламывание. Evulsio (frangendo). 2) Luxatura, depravatio membrorum.
Выломленный, evulsus, зуб, dens ev. 3) Suo loco motus; luxatus. Вправить
выломленную ногу, pedem in suam sedem reponere, compellere. Выломка,
вылом, evulsio.
Вылощение
Lævigatio. Вылощенный, lævigatus, politus.
Вылужение
Obductio stanni или obductio rei stanno. Вылуженный, stanno obductus;
plumbo albo illitus.
Вылупание
вылупление, можно выр. гл. Вылупленный, siliquis exemtus, exutus. И
вылуп. яичка не стоит, nullius est pretii; nihili est или æslimatur. Вылупляю,
ex siliquis exuere, eximere. – Вылупляюсь, ex siliquis eximi. 2) Excludi, edi,
exire ex ovo, erepere, prorepere. Цыплята вылупились, pulli exclusi sunt, ex
ovis prorepsere.
Вылущение
Purgatio nuclei иди nucleorum. Вылущенный, enucleatus. Вылущиваю,
enucleare. Вылущиваюсь, enucleari.
Вылыгаю
Mendacio impetrare, obtinere. Оже где холоп вылжет куны, si servus
pecuniam (pelles martis) mendacio obtinuerit.
Вылезаниe
Exscensio, exitus, egressus. 2) Defluvium crinium, capillorum.
Предотвращать в. волос, cavere, ne capilli defluant. Вылезаю, exscendere,
egredi, exire. Вылезть из ямы, fossa (fovea) egredi. 3) Fluere, defluere.
Волосы после горячки у меня вылезли, capilli defluxere mihi febre liberato.
Вылезлый, qui defluxit.
Вылепить
Designare, formare, fingere, exprimere. Вылепленный, designatus,
formatus, fictus.
Вылечение
Curatio plena, sanitatis restitutio, sanatio. – Вылеченный, plane sanatus,
persanatus. Вылечиваю, persanare, percurare. Вылечить больного, persanare
ægrotum. Вылечиваюсь, persanari, percurari, plane sanari. Вылечка, sanatio,
curatio. Он щедро платил ему за вылечку, pro curando morbo large effuseque
ei solvit.
Вынзети
вынзю. (Sl.) Educere gladium.
Вымазание
вымазывание. Illitus, unctio, unctus, unctura. Вымазанный, illitus,
unctus. Вымазанные колеса, rotæ adipe unctæ. Вымазываю, pingere; illinere
colore, colore obducere. Вымазать кровлю красной краской, tectum colore
rubro obducere. 2) Oleo satiare, saturare. Вым. кожу маслом, corium oleo
satiare. 3) Ungere. Вымазать колеса дегтем, салом, oleo resinato, adipe rotas
perungere. 4) Pingendo consumere. Он целый горшок краски вымазал, totam
oltam pigment! (pingendo) consumsit. Вымазываюсь, corpus oleo tricare,
corpus iungere.
Вымaнeниe
выманивание, через вым. Eblandiendo. Выманенный, excitus foras
elicitus. В. из норы сурок, mus montanus latebra elicitus. 2) Blanditiis
obtentus, eblanditus. Выманиваю, eblandiri, blanditiis, dolo obtinere; elicere.
Он выманил у меня все деньги, to turn argentum mihi eblanditus est.
Выманивать у стариков деньги, emungere senes argento. Выманить кого из
дому, aliquem е domo excire foras.
Вымарывание
вымарание. Maculatio. Вымаранный, inquinatus, contaminatus,
maculatus, conspurcatus, cœno oblitus, sordidus, immundus factus.
Вымаранное белье, lintea sordida. Вымаранный в грязи, cœno collitus, luto
conspurcatus. 2) Deletus, inductus. Вымаранная строка, versus deletus.
Вымаривaниe
Confectio per famen. Вымариваю, fame conficere, fame enecare;
debilitare. Выморить голодом город, urbem fame domare, suffocare или ad
deditionem cogere. В. голодом неприятеля, intercludere hostes commeatibus
или hostibus commeatum.
Вымарываю
Inquinare, maculare, commaculare, sordidum facere. Вымарать белье,
lintea sordida facere. В. чернилами, atramento inquinare, deturpare. 2)
Expungere, delere, exstinguere, eradere. Вым. строку, versum tollere, delere,
expungere. В. кого из списка, aliquem albo eradere. Вымарываюсь, se
inquinare, se contaminare. Чернилами, se atramento inquinare.
Вымacленный
Oleo oblitus, perlitus. Вымасливаю, oleo inficere, obtinere, pertinere.
Вымаслитъ платье, vestem oleo oblinere. Вымасливаюсь, se oleo inficere.
Вымаханный
Jactatione, jactu fatigatus. Вымахиваю, fatigare se jactando crura vel
manus. Вымахать руку, бросая камень, jaciendo lapido brachium defatigare.
Вымачиваю
Piane madefacere. Дождь меня всего вымочил, pluvia penitus me
madefecit. 2) Diluere; aqua dulci macerare. Солонина очень солона, не
довольно вымочена, саrо muria condita est persalsa, nondum enim (in) aqua
dulci satis macerata est. Вымачиваюсь, totum, plane madescere, madefieri. Я
весь вымочился на дожде, penitus pluvia madefactus sum. 3) Aqua dulci
macerari. Солонина хорошо вымочилась, саго sale condita satis aqua dulci
macerata est.
Вымащивание
Stratura, munitio. Вымащиваю, viam sternere silice, saxo, lapide;
lapidibus sternere или consternere. Вымостить улицу, plateam lapidibus
sternere.
Вымаю
См. Вынимаю.
Вымерзание
можно выр. гл. Вымерзаю, frigore penetrari. Вода в кадке вымерзла,
aqua in dolio penitus frigore penetrata est. Белье вымерзло, lintea penitus
frigore penetrala sunt. Вымерзлый, frigore penetratus.
Выметание
выметение. Purgatio. Выметаю, everrere, purgare, depurgare, emundare.
Вымести сор из покоя, cubiculum everrere. Выметаюсь, everri, depurgari.
Выметенный, scopis eversus purgatus, depurgatus.
Выметка
Limbus vestis. 2) Ratio, compactatio.
Выметнутый
Ejectus (foras). Выметывание, ejectio. Выметываю, ejicere. Выметывать
дрова из барки, ligna ex lenunculo jacere, ejicere. 2) Nitide filis ambire.
Чисто выметанные петли, fissuræ orbiculariæ nitide filis ambitæ.
Выметываюсь, se ejicere.
Вымещаю
Ulcisci aliquem; ultionem petere ab aliquo. За убиенного короля
вымещать кровью злоумышленников, regi interfecto sanguine conjuratorum
parentare. Выместить на ком обиду, injuriam suam persequi. Вымещение,
ultio, vindicatio. Для вымещения за обиду, ulciscendæ injuriæ causa.
Выминание
можно выр. гл. Выминаю, condepsare, bene subigere; diligenter subigere.
Вымять глину, argillam bene subigere. В. пеньку, cannabim diligenter
conficere. 2) Pedibus proculcare. Лошади вымяли весь луг, equi totam herbam
prati pedibus conculcarunt. 3) Corrugare in rugas contrahere. Вымять платье,
vestem in rugas contrahere.
Вымирать и вымереть
Deleri, exstingui; funeribus vacuefieri, morbis vastari. В этом доме все
люди умерли, tota domus exstincta est. В этой деревне все умерли, hiс vicus
plane funeribus vacuefactus est.
Вымистая и вымиста
Magna ubera habens, magnis uberibus. В. корова, vасса magnis uberibus.
Вымоина
Cavum terræ, multâ pluviâ effectum. Около берегов много вымоин, in
locis ripis vicinis multæ sunt pluviæ lacunæ.
Вымокаю
Permadescere. Стоя под дождем, весь вымок, totus in imbre permadui. 2)
Macerari. Солонина вымокла, саrо sale condita satis aqua dulci macerata est.
Вымоклый, plane madefactus, qui permaduit. 3) Aqua dulci maceratus.
Вымолачивание
вымолочение. Excussus granorum e spicis. Вымолачиваю, grana e spicis
exterere, frumenta deterere; baculis excutere spicas, perticis flagellare messem;
grana extrita, excussa colligere. Вымолачиваюсь, grana e spicis exteruntur. Из
недозрелого хлеба зерна с трудом вымолачиваются, si frumentum est
immaturum, grana ægre e spicis excutiuntur, grana immaturi frumenti
difficulter e spicis exteruntur.
Вымолвить
Enuntiare, efferre, eloqui, effari. Вымолвил слово не к стати, alieno
tempore verbum enuntiavit, effatus est. Хоть бы одно слово вымолвил, не
подумав, ex ejus ore nihil exibat, nisi consideratum.
Вымолить
Precibus obtinere, impetrare.
Вымолоченный
хлеб. Tritum frumentum.
Вымораживание
можно выр. гл. Вымораживаю, congelare, facere, ut frigore penetretur;
liquorem nobilissimum congelando elicere. Выморозить вино, facere, ut
vinum frigore penetretur. 2) Frigore delere или exstirpare. Выморозить
тараканов, tineas frigore in conclavibus exstirpare.
Выморенный
Fame confectus, enecatus, domitus.
Вымороженный
Frigore penetratus. Вымороженное пиво, cerevisia frigore penetrata. 2)
Frigore exstirpatus, deletus. Вымороженные покои, conclavia in quibus
insecta frigore exstirpata sunt. – Выморозки, liquor nobilissimus validorum
potulentorum, quæ frigore penetrata sunt.
Выморочный
Exstinctus, funeribus vacuefactus, morbis exhaustus. Выморочный дом,
domus funeribus vacuefacta. Выморочное имение, vacua bona; vacuæ
possessiones; caduca hereditas.
Вымоченный
Totus madefactus. 2) Maceratus, emollitus. Вымочка, maceratio. 3)
Maceratio cannabis, lini. От вымочки доброта пеньки много зависит
cannabis bonitas, firmitas multum pendet a maceratione.
Вымощение
Stratura, munitio. Вымощенный, stratus, munitus.
Вымпел
Vexillum nauticum (y новв.).
Вымучить
Extorquere aliquid, per vim eripere. Вымучил у него сто рублей, centum
rublones ei per vim eripuit, extorsit.
Вымчать
Aliquid celeriter asportare, auferre.
Вымываю
Eluere, abluere, deluere. Вымыть блюда, patinas eluere. B. белье, lintea
elavare. В. руки, manus lavare.
Вымыкание
Carminatio. Вымыкаю, linum radere, frangere, carminare, depectere et
digerere.
Вымысл и вымысел
Inventio; inventum, res inventa. Прекрасный в., præclarum inventum. Им
нравится вымысл, ipsis placet commentum. 2) Ars, machina, fraus. Это не
правда, а вымысел, hoc non est verum, sed mendacium или falsum est. Это
мой вымысел, id meæ artis est et industriæ.
Вымытие
Elutio, ablutio. Вымытый, elutus, ablutus.
Вымышление
Excogitatio. Вымышленник, commentor, inventor, auctor.
Вымышленный, excogitatus, inventus; fictus, commentitius, falsus. В. способ,
ratio inventa, excogitata, commentitia. Вымышленная причина, vana ratio.
Вымышляю, invenire, reperire, excogitare; commentari, commentiri.
Вымышленные и ложныe боги, commenticii et ficti dii. Вымыслить
механическое орудие, invenire mechanicum organum, machinam invenire. Он
это вымыслил, hujus rei est inventor et auctor.
Вымолить
. Creta dealbare, incretare.
Вымененный
Mutatus, permutatus, commutatus. Вымененная табакерка, capsula (cum
aliqua re) commutata. Выменивание, commutatio, permutatio rei.
Вымениваю, commutare, permutare rem re, mutare aliquid cum aliqua re.
Выменять лошадь, equum alio commutare. B. образ, imaginem sancti
comparare. – Выманиваюсь, commutari, permutari. Вымен. на деньги, ære
commutare. B. пленных, commutare captivos; captivos recuperare, redditis
suis.
Вымеренный
Mensus, emensus, dimensus, permensus. Вымеривание, вымеряние,
mensura, demensio, dimensio. В. поля, agri mensura. Вымериваю, metiri,
emetiri, demetiri, dimetiri, permetiri. Вымерять поле, agrum metiri. В.
квадрат, quadratum dimetiri.
Вымя
-ени и ВЫМЯЧКО. Uber. В. коровье, uber vaccæ.
Вымятый
Mollitus, emollitus, subactus. Вымятая кожа, corium emollitum,
subactum.
Вынашивальщик
Magister rei faleonarinæ; magister rei ad falcones pertinentis; curator
falconum. Вынашивание, institution, informatio avis rapacis. Вынашиваю,
condocefacere, venationi idoneum reddere.
Вынзети
(V. sl.) Educere, destringere.
Вынесенный
Elatus, exportatus, egestus.
Вынизанный
Distinctus, ornatus. Вынизка, вынизывание, distinctio, exornatio.
Вынизываю, ornare, exornare, distinguere. Вынизать жемчугом, margaritis
exornare, distinguere.
Вынимание
Exemtio, exemtus. Выниматель, qui aliquid eximit, promit; fisci
procurator. Вынимаю, eximere, promere, depromere, proferre. Вынуть хлеб из
корзин, cererem canistris expedire. В. из сундука белье, е risco lintea
proferre. Вынуть занозу, festuculam educere, extrahere. Вынуть голову из
петли, caput laqueis expedire. 2) Pannum secando aptare manicis consuendis.
3) Comprehendere, capere, intercipere, opprimere. Вынять беглого, desertorem
opprimere. Вынимаюсь, eximi, educi foras. Ключ из замка не вынимается,
clavis е serva non exit foras; clavis e sera extrahi non potest.
Выносить
Foras ferre, efferre, exportare, egerere. Выноска, nota margini adscripta;
nota marginalis. Выносный, vulgatus, divulgates, pervulgatus. Вынос, funus;
justa funebria. Вын. будет в девять часов, justa funebria celebrabuntur nonа
audita. Быть на выносе, alicui in funus prodire. 2) Additamenta margini
adscripta. Выношение, exportatio. Выношенный, exportatus, egestus.
Выношенный
Usu detritus, напр, vestis.
Выношу
Efferre, exportare, egerere. Выносить стулья из комнаты, sedilia
conclavi efferre. 2) Vulgare, divulgare, in vulgus efferre, palam facere. Он наш
разговор вынес, nostrum sermonem divulgavit. Вынести сор, sordibus
purgare; egerere sordes. 3) Excipere, perferre, perpeti. Вынести много труда,
plurimum laborem explere. Выносить жажду, sitim exercere. В. поруганиe,
contumeliam perferre, perpeti. B. нападение, alicujus impetum excipere.
Вынести ветры и дожди, ventos et imbres perpeti. – Выношусь, exportari,
efferri, egeri. 4) In alium locum se deportare; alio se conferre. От соседнего
пожара все выносились, ob vicinum incendium omnes alio migrarunt, raptim
aufugerunt, ocius se proripuere.
Выну
(Sl.) Perpetuo, semper; nunquam non; usque.
Вынуждаю
Exprimere, expugnare, extorquere. Вынудить признание пыткой,
exprimere confessionem cruciatu. Вын. из кого тайну, rem ab aliquo
expiscari, alterius arcanum elicere. В. деньги, expugnare alicui aurum.
Вынужденный, expressus, extortus, elicitus.
Выныривание
можно выр. гл. Выныриваю, emergere. Утка вынырнула, anas ex undis
emersit.
Вынюхание
можно выр. гл. Вынюхиваю, sternumentum omne ducendo naribus
absumere. Вынюхать табакерку табака, capsulam sternumenti totam
absumere.
Вынянченный
Curatus, cultus, fotus.
Вынятый
Exemtus, depromtus.
Выостряю
Acuere, exacuere, acuminare, cuspidare, spiculare (об орудиях, коими
режут или пилят).
Выпадaние
, -падение, можно выр. гл. Выпадаю и выпадываю, excidere, decidere,
delabi. У меня выпал зуб, dens mihi decidit; dentem perdidi или amisi. Он
выпал из кареты, rheda excussus est. Выпала чека из оси, clavus (serviens
objectioni) excidit. 2) Много снега выпало ночью, plurima nix nocte e cœlo
delapsa est. 3) Cadere, perire, interire. В этой деревне весь скот выпал, hoc
vico pecus omnino periit.
Выпадок
Species morbi, qui est equorum ungulæ.
Выпадочная трава
. Aster amellus.
Выпад
Excidere foras. Выпадываю см. выпадаю.
Выпаженный
Striatus. Выпаживание, striatura. Выпаживаю, striare.
Выпаиваю
Ferruminando consumere. 2) Enutrire. Выпоить теленка молоком,
vitulum lacte enutrire.
Выпаление
. Ictus emissus. Выпаленный, adustus. Выпаленная нива, arvum solis
ardore adustum. 2) Explosus, displosus.
Выпалзывание
при выпал. In prorependo. Выпалзываю, erepere, prorepere. Змея
выползла из норы, serpens е caverna или е cavo prorepsit.
Выпаливаю
Adurere, amburere, Выпалить ниву, arvum adurere. 2) Ехplodere,
dtsplodere, emittere ictum. Выпал, ictus emissus.
Выпалый
Quod excidit foras.
Выпаренный
(Aqua) calida fotus. Выпаривание, fotus. Выпариваю, malum odorem
abigere, depellere. Выпарить кадку, malum cadi odorem ustulando dopellere.
2) Sinere, pati in vapores solvi. Выпариваюсь, in vapores solvi, abire. Бочку
еще парить надобно, она не хорошо выпарилась, dolium amplius ustulandum
est, nondum enim satis expurgatum est.
Выпариться
См. Париться.
Выпасти
Pascendo ресоrе emererе.
Выпахание
Exaratio. Выпаханный, exaratus. Выпахать, реrararе; solum аratro
perstringere. 2) Arando merere, еmerere. 3) Succi solum exhaurire, effœtum
reddere. Выпахаться, exhauriri; effœtum reddi. Поле выпахалось, надобно
поднять новину, ager exhaustus est, oportet incultum derelinqui, requiescere,
cessare.
Выпачканный
Maculatus; conspurcatus, oblitus, deturpatus. Выпачкать, maculare,
conspurcare; oblinere; inquinare. Выпачкать себе лице, os sibi oblinere.
Выпачкаться, se conspurcare, se inquinare, se polluere. Выпачкался в грязи,
cœno oblitus est.
Выпашь
Solum exhaustum, extenuatum.
Выпекаю
Satis coquere, percoquere; coquendo obtinere. – Выпекаюсь, satis coqui,
percoqui. Хлеба не выпеклись, panes nondum satis cocti или percocti sunt.
Выпелица
. См. Кукушка.
Выпережение
выпереживание. Anteversio. Выпереженный, superatus currendo.
Выпереживание, prævertere, antevertere currendo, præcurrere. Эта лошадь
выпереживает других, hic equus alios prævertit currendo, alios præcurrit;
cursu prævertit.
Выпертый
Protrusus.
Выпечатание
выпечатывание. Descriptio libri typis. Выпечатанный, typis exscriptus;
prelo subjectus. Вып. лист, Plagula typis exscripta. Выпечатываю, typis
exscribero; prelo subjicere. Выпечатать эстамп, imaginem æri incisam chartæ
imprimere. Вып. книгу на своем иждивении, librum suis sumptibus imprimi
curare. Выпечатываюсь, typis exscribi; prelo subjici. Печать ясно
выпечаталась, sigilli imago clare, nitide expressa est. 2) Usu deteri или
corrumpi. Эта доска выпечаталась, hæc tabula ænea jam usu detrita est.
Выпечение
Coctio justa. Выпеченный, satis coctus, percoctus.
Выпивaниe
Eductio, evacuatio bibendo. Выпиваю, ebibere, educere, exhaurire.
Выпить стакан пива, poculum cerevisiæ exhaurire. Вдруг, за один раз
выпить, uno impetu epotare. Выпивается, пиво несколько окисло, однако
выпьется, cerevisa subacida est, sed ebibetur. Выпиться из ума, vini usu
mente capi, alienari.
Выпиление
выпиливание, мождо выр. гл. Выпиливаю, serra exsecare. Выпилить
доски из бревен, trabes in laminas serra secare. 2) Serratura emerere.
Выпиливаюсь, serra exsecari. Выпилка, см. выпиление.
Выпирание
можно выр. гл. Выпираю, trudendo или propellendo solver. Выперло
льдом сваю, palus trusus glacie solutus est.
Выписанный
Exscriptus, excerptus, enotatus. Выписанные из славных сочинителей
места, loci ex optimis scriptoribus excerpti. 2) Per litteras provisus.
Выписанные из Англии сукна, panni Anglici per litteras provisi. 3) Exclusus.
– Выписка, выписочка, epitome, conspectus. Делать выписки из древних
летописей, е chronicis excerpere. Выписный, per litteras provisus. Выписные
товары, merces per litteras provisæ. Выписываю, exscribere, excerpere,
contrahere. Выписать лучшие места из разных писателей, excellentissima
libare ex variis ingeniis. В. из книги, ex libra excerpere. 4) Per litteras
providere, curare transmittendum quid. 5) Excludere. Выписываюсь, exscribi,
excerpi. 6) Per litteras provideri. – Выпись, eхеmplum. Дать выпись за
скрепой, dare exemplum testimonio adjecto или auctoritate publica firmatum.
Выпитый
Exhaustus.
Выпихивание
Expulsio. Выпихиваю, pellere foras, expellere, exturbare, exlrwdere foras.
Выпихнутый, pulsus foras, exturbatus, extrusus foras.
Выплавка
выплавление, выплавливание. Liquatio, eliquatio. Выплавленный,
liquatus, eliquatus. Выплавный, quod liquando или liquefaciendo acquiritur,
obtinetur, Выплавляю, liquare, eliquare, liquefacere.
Выплавок
Stolo, ecphyma.
Выплаканный
Flendo obtentus, elicitus. Выплакать, flendo obtinere, elicere. 2)
Выплакать глаза, flendo perdere oculos; efflere oculos.
Выплатить
Solvere, exsolvere, persolvere. Долг, explicare nomen alicui.
Выплаченный, solutus, exsolutus, persolutus.
Вьплевывание
выплевка. Exspuitio; ejectio. Выплевываю, exspuere, despuere, ejicere.
Выплескивание
Elutio, effusio. Выплескиваю, eluere, effundere. Выплескиваюсь,
effundi, profundi. Много воды из кадки выплескалось, multum aquae dolio
effusum est.
Выплетание
Solutio, resolutio. Выплетаю, explicare, expedire. Выплесть ленту из
косы, tæniam expedire crinibus in nodum tortis. 2) Техеrе. Выплесть цветок в
кружеве, flosculum in texto reticulari baccillis texere. 3) Baccillis texendo
emerere. – Выплетаюсь, se solvеrе, solvi, expediri. Выплелась лента из косы,
lemniscus crinibus in nodum tectis solutus est. 4) Ex morbo recreatum
prorepere. После бoлезни в первый раз выплелся из дома, ex morbo
recreatus nunc primum prorepit ægreque corpus trahit. С трудом выплелся из
лесу, magno negotio sylva arboribus frequentissima exire potui. 5) Per m.: se
expedire. Насилу выплелся из зтих хлопот, vix ex impedito me expeditum
feci; vix negotiis molestis operosisque me expedire potui. Выплетение, см.
выплетание. Выплетенный, solutus, expeditus.
Выплывание
можно выр. гл. Выплываю, enare, enatare. Выплыть на берег, enare in
terram или in aridum. Вып. из залива, sinu maris enatare.
Выплюнутый
Exsputus, ejectus.
Выплясывание
можно выр. глг. Выплясываю, finire saltationem; desinese saltare.
(Выплясывание, expressio variorum sonorum per saltationem.) 2) Saltando
или saltatione emerere.
Выпоение
Facere, ut quis ebibat.
Выполаскивание
выполаскание. Elutio. Выполосканный сосуд, vas elutum.
Выполаскиваю, eluere, colluere. Выполоскать белье, lintea perluere aqua.
Вып. рот, os eluere aqua.
Выползть
См. Выпалзываю.
Выполировать
Cote polire. 2) Per met. hominem excolere.
Выполнение
Expletio, impletio. Выполненный, expletus, impletus. Выполняю,
explere, implere; exsequi. Выполнить долг истинного Христианинa, munera
hominis vere Cbristiani explere. Выполнять предписания начальника,
imperatis præfecti satisfacere; jussa magistratus peragere. Выполнять все
обязанности, omnia officia et munera exsequi. Выполняюсь, expleri, impleri,
effici, peragi.
Выполотый
Eruncatus.
Выпользованный
Sanatus, sanitati или ad sanitatem restitutus. Выпользовать, persanare.
Выпользоваться, persanari, percurari, plane curari. Сколько я ни лечился, не
мог выпользоваться, licet omnia morbo remedia proposita expertus essem,
tamen plane curari non potui.
Выпоражнивание
выпорожнение. Exinanitio, evacuatio. Выпоражниваю, exinanire,
vacuare, evacuare, vacuefacere. Выпорожнить бочку, dolium exbaurire. В.
ящик , cistam или аrсаm exinanire, evacuare. Выпоражниваюсь, vacuefieri,
exbauriri, evacuari. Выпорожненный, exinanitus, vacuefactus.
Выпоротие
Solutio; dissolutio. Выпоротый, solutus, dissolutus; resutus, dissutus,
retextus. В. рукав, manica dissoluta, dissuta.
Выпор
Flexura, curvamen. Доска на выпоре треснула, assis supra сurvamen
rupta est.
Выпотрошить
См. Потрошить.
Выпотеть
Multum sudare, multo sudore manarе, ingentem sudofem effundere.
Выправка
Correctio, emendatio. 2) Percontatio, exploratio. Делать выправку,
cognoscere de reliqua re. Выправлиниe, correctio. 3) Excusatio; purgatio,
defensio, satisfactio. 4) Restitutio. B. члена, restitutio membri.
Выправленный, correctus, emendatus, restitutus. Выправляю и выправливаю,
excusare, defendere; culpam demovere ab aliquo; purgare. Он бы погиб
невинно, если б свидетели его не выправили, quamvis innocens esset, male
rem gessisset, nisi testes ab eo culpam demovissent. 5) Obtinere, efficere,
impetrare. Выправить подоpожную, syngrapham sumere. 6) Complanare,
componere, ordinare, restituere. Выправить морщины на платье, vestis rugas
explicare; erugare plicas in veste; vestis rugas tollere. В. член повихнутый,
membrum luxatum restituere. Птицы выправляют носом перья, aves plumas
suas rostris purgant, mundant, componunt. 7) Emendare, corrigere. В. стихи,
versus emendare. Портитъ то, что хочет выправить, depravat, quæ corrigere
vult. В. погрешности в печатной книге, errata typographica или operarum
errores tollere. Выправляюсь и выправливаюсь, se excusare, se defendere; se
purgare. Всячески старается выправиться, quacunque ratione sludet se
purgare. 8) Perquirere, exquirere, cognoscere de aliqua re. 9) Explicari; refici,
tolli; pulchriorem, suaviorem, iætiorem fieri. Выправились сгибы, rugæ
explicatæ sunt; sinus vestis sublati sunt. Выправившись, стал прямо, veste
collecta или subiata stetit rectus. Лицо у него выправляется, os ejus fit lætius.
10) Corrigi, emendari, restitui.
Выпрашивание
Impetratio. Выпрашиваю, obtinere precibus, impetrare; exorare (только у
стт.). Выпросить у кого награждение, ab aliquo præmium impetrare.
Выпросить перемирия на 60 дней, sexaginta dierum inducias pacisci.
Выпрашиваюсь, выпроситься в отпуск, commeatum petere. В. в отставку,
missionem efflagitare, postulare.
Выпроводить
вытолкнуть за дверь amovere a foribus.
Выпрокидывание
Ejectio foras. Выпрокидываю, ejicere foras; dejicere, evertere, humi
prosternere, excutere. Выпрокинуть из саней, traha excutere. В. масло из
кринки, hutyrum effundere оllа. Выпрокинутый, ejectus foras; еversus; humi,
prostratus excussus.
Выпрошенный
Precibus obtentus, impetratus.
Выпрысканный
Dispersus; spargendo consumtus. Выпрыскивание, dispersio.
Выпрыснутый, quod dispersum est. Выпрыскиваю, dispergere; spargendo
consumere. Выпрыскал на себя всю воду благовонную, totam odoratam
aquam se spargens consumsit. Выпрыснутый, sparsus, dispersus. *
Выпревание
Sudatio. Выпреваю, sudare, exsudare, sudore diffluere, sudore manare.
Идучи дорогой весь выпрел, sinter eundum totus sudore maneo. Выпреть в
бани, in batueo sæhumores exsudare. 2) Decoqui. Щи выпрели, jusculum e
brassica olearacea decoctum est.
Выпрягaниe
Demtio jugi. Выпрягаю, equos или boves disjungere; jumenta exuere
jugo, juga demere equis или bobus. Выпрягаюсь, jumenta se resolvunt.
Лошадь выпряглась, equus se resolvit. 2) Jumenta abjunguntur, resolvuntur.
Выпрядение
выпрядывание, можно выр. гл. Выпряденный, nendo comparatus,
obtentus. Выпрядываю, obtinere, emerere, parare nendo. 2) E lino certum
filοrum modum nere.
Выпряжка
. Demtio jugi. Выпряженный, disjunctus.
Выпрямляю
Rectum reddere, corrigere; complanare, exæquare, restituere, in rectum
revocare. Выпрямлять искривленные деревья, flexa robora in rectum
rеvосаrе. В. погнувшуюся посуду, vasa tuberibus reformata reparare,
complanare, restituere. Выпрямить трость, curvum baculum corrigere.
Выпрямить горбы в посуде, tumores vasis retundere. – Выпрямиться, rectum
reddi, corrigi; in rectum revocari. 2) Se erigere (о человеке лежавшем и
сгорбившимся).
Выпуклость
Convexio, convexitas. В. шара, externa globi superficies. Вылуклый,
convexus. В. стекло, vitrum соnvexum.
Выпускаю
Emittere. Выпустить скотину из хлева, pecora stabulo еmittere. Возьми
деньги и выпусти эту женщину, accipe argentum et mulierem emitte. В. сыр
изо рта, emittere ore саseum. 2) Liberare; libertatem alicui dare, mittere,
emittere. В. птицу из клетки, avem cavea emittere; libertatem ei dare.
Выпустить кого из под стражи, е custodia aliquem educere; custodia emittere.
3) Aculeum demittere, infigere. Пчела выпустила жало, apis aculeum infixit.
4) Omittere, prætermittere, præterire; silentio præterire. Он выпустил два
слова, duo vocabula omisit. Выпустить какую мысль из пьесы, е fabula
sententiam aliquam tollere. Выпустить какое местo в сочинении, не
поместить его, relinquere locum integrum. 5) Mittere, dimittere, exauctorare;
militibus omissionem dare. Нынешний год из гвардии много выпущены, hoc
anno multis e cohorte prætoria missio data est; multi – exauctorati sunt. 6)
Выпустить книгу в свет, librum edere, foras dare. Свои сочинения, sua
scripta in lucem proferre, edere. Если мы когда выпустили в свет что-нибудь
стоющее, si quando aliquid nomine nostro dignum emissum est. Выпускаюсь,
liberari, emitti, educi; omitti, exauctorari; missionem accipere, edi, foras dari.
Выпускный, quod emitti potest. Выпуск, exitus, egressus; exportatio. Отсюда
нет никому выпуска, hinc nemini copia egrediendi datur. Запрещен выпуск
некоторых товаров exportatio non nullarum mercium prohibita est. 7) Quod
omissum est; lacuna. Переписывая, наделал много выпусков, describens
multa omisit. 8) Missio. При будущем выпуске надеется выйти из гвардии,
proxima missione data, sperat, se non amplius in cohorte prætoria stipendia
facturum esse. 9) Suggrundium или subgrundium. 10) Olim; jactus, conjectus
teli, emissio teli.
Выпутание
выпутывание. Solutio, liberatio, explicatio. Выпутанный, solutus,
liberatus, explicatus. Выпутываю, explicare, expedire, extricare, evolvere.
Выпутать ноги, expedire. 2) Expeditum ex impedito facere; sollicitudine
expedire. – Выпутываюсь, se explicare, se expedire. Выпутаться из долга, ære
alieno rem suam liberare. В. из хлопот, omnibus incommodis, molestiis se
expedire. Выпутаться из беды с честью, е negotio probe se extrahere.
Выпучиваю
Convexum, cameratum, concameratum facere. Выпучило дно у кадки,
fundus dolii ventrosus factus est. Выпучить глаза, oculos diducere; oculos
defigere (in vultus alicujus); fixo oblutu adspicere или intueri.
Выпущенный
Emissus, liberatus, solutus, cui libertas data est.
Выпь
Ardea stellaris.
Выпытанный
Exquisitus, exploratus, elicitus. 2) Ad confessionem alicujus rei adductus,
cui confessio expressa est, coactus, ut confiteatur. Выпытываю, scrutari,
perscrutari; explorare, expiscari, aliquid ex aliquo sciscitari, exquirere. 3)
Aliquem ad confessionem alicujus rei adducere; aliqui confessionem
exprimere; aliquem cogere, ut confiteatur. Насилу выпытали из него правду,
magno conatu per tormenta confessionem ei expressere.
Выпевание
Decantatio. Выпеваю, decantare. 2) Cantando emerere, obtinere aliquid.
Выпестованный
Curates, educatus. Выпестовать, curare, educare; in dulgere, mollius
habere.
Выпехиваю
Extrudere. Выпехнутый, extrusus.
Выпяленный
Jugo ad suendum solutus. Выпяливание, solutio. Выпяливаю, jugo ad
suendum solvere.
Выработание и вырабатываниe
Comparatio, acquisitio rei per laborem. Выработанный, labore, laborando
comparatus, acquisitus. Выработка, opus; labor. В. чиста, opus nitide, bene
elaboratum. Вырабатываю, labore comparare, acquirere. Выработал в месяц
10 рублей, decem rublones per mensem laborando acquisivit, emeruit. 2)
Elaborare, perficere. Живописец все части картины хорошо выработал,
pictor omnes imaginis partes bene elaboravit, perfecit.
Выравнивание
Complanatio, æquatio, exæquatio. Выравниваю, complanare, æquare,
coæquare. Выравнивать дорогу, viam complanare. Выравниваюсь, æquari,
complanari. 2) Æquum, planum fieri; corrigi, in rectum revocari. Выравнялась
дорога, via æqua planaque facta est. Дерево выравнялось, arbor in rectum
reducta est. Он прежде был дурен, но теперь выравнялся, olim erat turpis,
nunc vero pulchrior, venustior evasit.
Выражаю
Exprimere, proferre; enuntiare; sense animi declarare; explicare.
Выразить свои мысли словами, mentis соgitata verbis enuntiare. В. свое
расположение к кому, suam voluntatem erga aliquem verbis significare.
Мысль эта прекрасна, но выразить ее трудно, hæc sententia præclara
quidem, sed difficilis est verbis enuntiatu, или sed oratione complecti difficile
est. В. как можно короче принадлежащее к делу, quæ ad rem faciunt verbis
quam paucissimis complecti. В. словами, стихами, complecti oratione или
verbis; complecti carmine. 2) Oculis pingendo subjicere, effingere. Как он
выразился? quibus verbis usus est? quæ ejus erant verba? Живописец ясно
выразил Ахиллеса в гневе, piсtor Achillem iratum vivide repræsentavit.
Музыка весьма живо выражает бурю, modi musici perquam vivide exprimunt
procellam или procella perquam vivide exprimitur modis musicis. 3)
Pronuntiare, efferre, eloqui. Он все слова ясно выражает, omnia vocabula
distincte effert, eloquitur. Выражаюсь, quæ sentias или mentis cogitata eloqui,
alicui se aporire; internos pectoris sensus prodere alicui. Выражаться
благородно, eloqui præclare. В. грубо, inculte el horride dicere. В. неприятно,
putide cogitata exprimere. – Выражение, vox, vocabulum, verbum.
Употреблять красивые выражения, eleganter dicere. Богатство выражения,
copia dicendi. Иметь недостаток в выражениях, paupertate sermonis laborare.
Это сочинениe имеет премного грубых выражений, hoc scriptum verbis
rudibus, invenustis abundat. Говорить к кому в лестных выражениях,
honorifiсо erga aliquem sermone uti; b) elocutio, eloquendi genus или ratio,
dictio, scripturæ genus. Приятность выражения, eloquendi suavitas. Высокое
выражение, majestas in oration; elatio или altitudo sermonis. Сильное
выражение, vis, vigor, robur. В. в музыке, vis modorum. Живое и
натуральное выражение страстей, vivida animi affeсtuum adumbratio. –
Выраженный, expressus, enuntiatus, declaratus. Выразимый, quod verbis
exprimi potest. Выразительный, signicans, gravis. Выразительные слова,
pondera verborum. Речь невыразительная, oratio jejuna, frigida.
Выразительно, graviter; cum vi: nervose
Выразуметь
Plane intelligere. B. автора, auctorem или cogitationem auctoris plane
assequi.
Выраниваваю
Exсidit mihi aliquid ex manu. Выраниваюсь, e manibus elabi или amitti;
perire, interire, intercidere. He знаю, как выронилась записная книга, nescio,
quomodo pugillares, liber роrtatilis a me abierit.
Вырастайте
Incrementum, или можно выр. гл. Вырастаю. сrеscere, excrescere,
succrescere, sursum сrescerе, maturitatem assequi, adolescere. Трава выросла,
пора косить, herba maturitatem assecuta est, tompus est secandi. Он очень,
вырос, insigniter adolevit. Вырастать из платья, excedere modum vestis
propter corporis magnitudinem.
Вырвание
Evulsio. Вырванный, vulsus, evulsus. В. из книги лист, pagina e libro
vulsa. В. зуб, dens exemptus, exceptus forcipe. Вырванные бурей деревья,
arbores vento proсelloso radicitus или cum radicibus evulsæ.
Вырделый
Quod justam maturitatem cepit. Вырдеть, justam maturitatem capere,
assequi. Прорывы бывают oпасны, когда не вырдеет опухоль, ulcera justam
maturitatem non assecuta, si erumpunt, sunt periculosa.
Вырезуб
Cyprinus dentex.
Выровление
Æquatio, complanatio. Выровленный, æquatus, complanatus.
Выродок
Degener. Он в своей семье в., anfis est in familia, unus est liberorum, qui
degeneravit.
Выронение
Amissio, amissus, jactura. Выроненный, amissus, e manibus elapsus;
quod periit, intercidit. Выронить, см. выраниваю.
Вырослый
Adultus; adulta ætate; grandis. Вырослые деревья, arbores, quæ ad justam
magnitudinem pervenerunt. Выросток, surculus, suboles. 2) Corium juvenci
subactum. Выростковый, ex ejusmodi corio factus. – Вырощаю, educare,
alere, nutrire; colere (о растениях). – Много работы, пока детей выростишь,
res est multi laboris, pruisquam liberos educaveris. Вырощать деревья, arbores
colere. Вырощаюсь, provenire, crescere, gigni. Деревья теплых стран с
трудом нa севере вырощаются, arbores regionum calidarum, difficulter, non
facile in septentrionibus proveniunt. Вырощение, educatio. Вырощенный,
excretus, educates.
Вырубание
вырублениe. Excisio или cædes. – Вырубаю, excidere. Вырубить из
бревна сук, excidere nodum. 2) Cædere, sternere cædendo: excidere, desecare.
В. лес, sylvam cædere. excidere. Вырубаюсь, cædi, excidi, sternendo cædi,
desecari. Вырубка, excisio, cædes. B. леса, excisio sylvæ. 3) Incisio, incisura.
Сделать вырубку на бревне, trabem incidere. Вырубленный, cæsus, excisus.
В. лес, sylva cæsa. Выруб, incisura.
Выруганный
Objurgatus, verbis castigatus, probris ac maledictis vexatus. Выругать,
выругаться, objurgare, verbis castigare, increpare; multa acerba in aliquem
dicere. Вместо наказания, выругал его, omissa pœna, multa in eum acerba
dixit.
Выручаю
Expedire, exolvere, liberare. Выручить кого из долга, ехpedire aliquem
aære alieno. Выр. из середины непрятеля, mediis hostibus recipere.
Выручить своих без всякого урона, suos recipere incolumes. 2) Соgere,
parare sibi pecuniam ex re. Он выручил свои деньги за товар, ресuniam sibi
ex mercibus cœgit. Выручаюсь, expediri, liberari; cogi, parari. Вручение,
solutio, liberatio. 3) Cogere sibi pecuniam ex re. Вырученный, solutus,
expeditus, liberatus. 4) Ex re coactus. B. из долга, ære alieno expeditus.
Вырученные деньги за товар, ex mercibus pecunia sibi parata. Выручка,
solutio, liberatio. 5) Venditio. Худа в., parum pecuniæ ex mercibus venditis
mihi coëgi или paravi. 6) Auxilium, subsidium.
Вырывание
вырытие. Effossio. 2) Evulsio. Вырываю, effodere, eruere. Вырыть
колодезь, fodere puteum. В. яму, effodere scrobem. В. серебро, argentum
eruere. Клад, effodere thesaurum. Вырыть нарочно пруд для судовой битвы,
cavare solum. 3) Evellere, radicitus erellere. Буря вырывает деревья из корня,
ventus procellosus arbores radicitus evellit. Вырываюсь, effodi, erui, cavari;
evelli. 4) Иногда вырывается у него слово неосторожно, interdum delabitur,
ut dicat. Это слово вырвалось у меня неосторожно, fortuito mihi hoc verbum
excidit. Вырваться у кого из рукъ, luctando se ab aliquo expedire vel extricare.
– Вырытый, effossus, erutus, cavatus. В. камень, lapis effossus, repertus
(найденный).
Вырезание
вырезываниe. Exsectio. 2) Scalptura, cælatura. Вырезанный, excisus,
exsectus. В. лоскут, lacinia excisa. 3) Sculptus, exscalptus, cælatus. B.
вензель, monogramma sculptum. Вырезка, exsectio. 4) Qua parte aliquid
exsectum est. 5) Pars exsecta, excisa. Вырезный, quod excidi, exsecari potest.
Вырезываю, exsecare, excidere. Вырезать язык, linguam alicui excidere. В.
дикое мясо из раны, vulneris саrnem fungosam excidere. 6) Scalpere,
exscalpere, cælare. Вырезать печать на камне, е lapide sculpto formare
sigillum. В. надпись, titulum lapidi insculpere, incidere. В. из бумаги цветок,
flosculum е charta secando formare. Вырезываюсь, exsecari, excidi; sculpi,
cælari.
Вырядиться
Se comere; corpus excolere, exornare. Выряжение, exornatio.
Выряженный, comtus, excultus, exornatus. Выряживаю, comere, excolere,
exornare. Вырядить дитя, puerulum exornare. 2) Excipere, pacisci.
Высадка
Expositio; exscensio. Высадный, expositioni destinatus. Высадное
войско, copiæ in terram exponendæ. Высадок, arbuscula in hybernaculo culta
et in hortum translata. – Высажете, высаживание, expositio. Высаживаю,
transferre; in alium locum transferre, traducere. Высадить цветы из горшка в
гряды, flores е vasis fictilibus in areas transferre. 2) Exponere одно или с
дополнением слов ex navibus in terram; relinquere, derelinquere aliquo loco.
Высадить войско на берег, copias in terram exponere; exscensionem facere.
Высаживать (переводить) по кладкам с высоких корм, de puppibus altis
pontibus (socios) exponere. Высадили меня из кареты в таком-то месте, me
rheda rectum dereliquerunt loco petito. Высадить рыбу из садка, pisces е
piscina lignea in lacu collocare. 3) Perfringere, discutere, disjicere, elidere,
extundere. Высадило ядром решетку из стены, globulus ferreus е tormentis
missus clathros perfregit eliditque. – Высаживаюсь, exponi; transferri in alium
locum, traduci.
Высаленный
Sebo illitus, oblitus. Высалить, sebo illinere, оblinerе. Высалиться, sebo
oblini.
Высасываю
Exsugere. Пиявица высосала дурную кровь, hirudo malum sanguinem
exsuxit. Высосать сок из лимона, succum de malo citreo exsugere. Высосать
все, exhaurire. Высасываюсь, exsugi.
Высватание
высватывание. Collocatio. Высватываю, locare, collocare. Он высватал
свою дочь за богатого купца, diviti mercatori filiam suam nuptum dedit.
Высверление
Terebratio. Высверленный, exterebratus; terebrando cavatus.
Высверленная дыра, forica terebrando cavata. Высверливаю, exterebrare;
terebrare; terebrando cavare. Высверлить пушку, tormentum terebrando
cavare.
Высвистывание
можно выp. гл. Высвистываю, exsibilare. Что-то страшное, exsibilare
quid dirum. Песню, exsibilare cantilenam.
Высвобождаю
Solvere, exsolvere, liberare, expedire. Из рабства, vindicare a servitute.
Высвобождение, liberatio, solutio. Высвобожденный, solutus, exsolutus,
liberatus, expeditus.
Высворивaниe
можно выр. глаг. Высвориваю, canes venaticos in eam соnsuetudinem
adducere, ut copulati eant. Высвориваюсь, adduci in eam consuetudinem, ut
etc. Высворенный, adsuefactus huic rei.
Высеребрение
Obductio argento. Высеребренный, argento obductus, argentatus,
inargentatus. Высеребрить, argentare, argento obducere. В. медный сосуд, vas
cuprinum или æneum argentandum curare.
Высидка
Modus, proportio siceræ destillatæ. Высижениe, высиживание,
deslillatio siceræ certa mensura definitæ. 2) Exclusio. Высиженный,
deslillatus, adustus. 3) Exclusus. Высиживаю, justum tempus commorari,
sedere. Он высидел неделю под стражей, totam septinianam inclusus in
custodiam sedit. 4) Excludere. Курица высидела цыплят, gallina pullos
exclusit. 5) Adurere vinum, destillare. Высиживаюсь, aduri, destillari. 6)
Высиделись цыплята, pulli exclusi sunt.
Высинение
можно выр. гл. Высиненный, colore violaceo infectus, tinctus.
Высинить, colore violaceo inficere. Высиниться, colore violaceo infici;
colorem violaceum trahere. Крашенина хорошо высинилась, tela linea probe
colorem violaceum duxit.
Выскабливание
Deruncinatio, politio; deletus. Выскабливаю, runcinare, runcina polire,
lævigare. 2) Eradere, radendo tollere. Выскабливаюсь, runcinari, runcina
poliri, lævigari; eradi, radendo tolli.
Высказываю
Referre, renarrare, enuntiare. Он все ему высказал, что здесь
происходило, quæ hiс evenerant, omnia ei renarravit.
Выскакивание
можно выр. глаг. Выскакиваю, exsilire, prosilire. Он выскочил из окна,
per fenestram prosiluit. Выскочить из корабля на берег, in terram е navi se
ejicere; in littus emicare (Virg.). Выскочил гвоздь, ciavus solatus est, excidit.
Выскочил камень из перстня, gemma annulo soluta est. Выскакивать из воды
(о рыбе), exsilire.
Выскальзываю
Elabi, effluere; выскользнуло вдруг из рук, repente или subito de
manibus elapsum est, fiuxit.
Выскобление
См. Bыcкaбливaниe. Выскобленный, runcinatus, deruncinatus. Runcina
politus; erasus, deletes.
Выскочение
выскочка, при выскочении, in exiliendo. На выскочку, melius,
commodius, peritius quam alii.
Выскребaниe
можно выр. глаг. Radere, deradere, eradere, tollere.
Выслание
Missio, transmission. Высланный, emissus, missus foras, transmissus.
Выслуга
через разные выслуги вышел в чины, pluribus ministeriis funendo
bonores assecutus est, ad honores pervenit, provectus est. Получить жалованье
пo выслуге урочного времени, finito tempore ministerii adimplendi
præscripto stipendium accipere. 2) Tempus ministerii adimplendi præscriptum.
Выслужение, выслуживание, при выслуживании, in fungendo ministerio, in
adimplendo ministerio. – Выслуженный, debitus, meritus. Выслуженные
деньги, pecunia debita. 3) Tempore ministerii adimplendi præscriptus; integra
opera reddita præscriptus. Следует ему получитъ за высаженные годы 130
рублей, pro integra opera reddita; debet centum et quinquaginta rublones
accipere. Выслуживаю, ministerio adimplendo obtinere, opera alicui reddita
emerere. Выслужить чин, munere administrando altiorem dignitatis gradum
consequi. 4) Выслужить срок, integram operam reddere; finem operæ facere.
Он выслужил у него 5 лет, quinque annos in opera ei reddenda explevit.
Солдат выслужил срок, miles stipendia confecit. – Выслуживаюсь, ad
honores pervenire, ascendere, bonores consequi, adipisci, in dignitatis gradu
collocari; ad amplitudinem accedere. Он в короткое время выслужился до
высоких чинов, brevi tempore maximis honoribus auctus est. 5) Blanditiis et
assentationibus alicujus gratiam aucupari, in alicujus familiaritatem se
immergere или in alicujus consuetudinem se immergere. Честный человек
служит усердно, выслуживается же льстец, vir honestus gnaviter munus
suum obit, adulator vero se submittit.
Выслушаниe
выслушивание. Auditio, auscultalio. Выслушиваю, audire, exaudire. В.
кого, aures alicui dare, dedere, præbere; excipere verba alicujus. В. что,
auribus aliquid admittere. Благосклонно выслушать, faciles aures præbere
alicui. Охотно в., auribus pronis, secundis, æquis accipere. Неохотно, adversis
auribus accipere. Государь всякого выслушивает, princeps cujusvis vacat
sermoni. С терпением выслушать просьбу, precibus alicujus patientiam
præstare. Прежде выслушайте, а потом говорите, prius exaudi et turn
loquere. Август выслушивал всегда сам судебные дела, или всегда
присутствовалъ сам в суде при разбирании дел, иногда до самой ночи,
Augustus ipse jus dixit assidue et in noctem non nunquam. Выслушивать
судебные дела не только с величайшей совестностью, но и с такой же
кротостью, jus dicere non diligentia modo summa, sed etiam lenitate.
Выслушивать учеников уроки, audire discipulos ediscenda recitantes.
Высмаливание
через в. бочки, picando dolio. Высмаливать, intra picare, oppiсare, pice
obducere. Высмолить лодку, cymbulam picare.
Высмаркивание
Emunctio. Высмаркиваю, emungere, se emungere; emungere nares.
Высматривание
можно выр. гл. Высматриватель, qui inspectando discit. Высматриваю,
inspectando discere. 2) Captare, operiri, aucupari; exspectare, dum capias.
Высматривать удобного случая к начатию чего-нибудь, captare
opportunitatem aliquid aggrediendi.
Высмоление
пo высмолении бочки, picato dolio. Высмоленный, picatus, pice
obductus.
Высморкание
См. Высмаркивание. Высморкнутый, emunctus.
Высмотрение
Inspectatio extra или foris. Высмотренный, quod quis inspectando
didicit; inspectando cognitus.
Высовывание
Expulsio; projectio, protensio. Высовываю, trudere foras, extrudere.
Высунуть кого из покоя, aliquem trudere foras, aliq. expellere. 2) Projicere,
protendere, exserere. Высунуть язык, linguam exserere. В. платок, muccinium
e crumena demittere. Oн высунул голову из кареты, rheda caput exseruit.
Высунуть тихонько голову из воды, tacite proferre е stagno caput. Высунуть
палец, digitum porrigere, protendere. 3) V. pl., deturbare, depellere, (suo loco).
Высовывать, se или corpus exserere, из окна, e fenestra. 4) Subito или repente
excurrere foras. Он высунулся на улицу, subito ædibus exeurrit foras.
Высокий
высок. Altus (в отношении к низкому), celsus и excelsus (тонкий и
длинный идущий в верх): editus (выдающийся), procerus (тонкий и
длинный в верх идущий), arduus (крутой), sublimis (большей частью у
прозз. высоко парящий). – Высокая гора, mons altus; m. eminens. Высокий
холм, collis escelsus; collis editus. Высокое дерево, arbor alta, рrocerа.
Деревья не высокого роста, arbores non magni incrementi. Высокий рост,
eminens statura. Человек высокого роста, homo рrocerа statura. Животные
высокого роста, armenta sublimis (Col.). Высокие маковые головки,
eminentia papaverum capita. Высокая вода, полая в., aquæ magnæ: aquæ
solito majores. Обнесенный высокими стенами, muris sublimibus munitus
или circumdatus. При означении меры ставится вин. п. быть вышиной в 50
футов, quinquaginta pedes altum esse; in altitudinem quinquaginta pedum
eminere. Построить что вышиной в 15 футов, aliquid in altitudinem
quindecim pedum extruere или efficere. Упасть с высокого места, ex alto
decidere. Лежать, стоять на высоком месте (как напр. дом), eminere; in loco
edito exstructum esse. Иносказ. а) о цене: magnus. Быть в высокой цене,
magni pretii esse; magno constare. Покупать слуг более стройных и ученых
за самую высокую цену, servitia rectiora politioraque immenso pretio
comparare. Приписать чему высокую цену, rem magni (подр. pretii)
æstimare. Положить на что высокую оценку, aliquid magno æstimare. Быть в
высокой цене (о монетах), magnum pretium habere. b) Пo важности,
наружной чести, nobilis. amplus. Быть выше другого достоинством,
dignitatis gradu aliquo superiorem esse. Занимать самое высокое, первое
место в государстве, principem esse in civitate. Самые высокие чины,
amplissimi honores. Высочайшее благо, summum bonum; finis bonorum.
Высокие и низкие, summi et infimi. Охота за высокой дичью, majorum
ferarum venatio. Достигнуть высоких чинов, ad amplos honores evectum
esse. c) == Что превосходит обыкновенные силы ума: altus, subtilior.
Высокий слог, sublime dicendi genus. Высокие науки, altior eruditio. Для
меня это очень высоко, слишком учено, aliquid mente mea assequi, capere
non possum. Ум парит очень высоко, ingenium altissime exsurgit.
Гоняющийся за высоким, superbus, arrogans, insolens. Высокое мнение о
себе, magna opinio. Иметь о себе высокие мысли, magnifies de se statuere.
Гоняться за высоким, лезть в гору, majora соncupiscere; majores res appetere.
d) Выс. по уму, по образу мыслей и чувствований, altus, celsus, excelsus,
sublimis, magnus. Человек высокого образа мыслей, vir altus et excelsus; vir
erectioris animi. Муж высокого достоинства, eminens dignitate vir. Высокое
выражение orationis altitudo. Высокий образ мыслей, animi elatio; animus
elatus, excelsus. – Высокий Всероссийского престола Наследник, Augustus
successor imperii totius Russiæ. – Высоко, alte, excelse, elate, sublimiter;
sublime. В. летать, парить, alte, sublimem volare или volitare. Река очень
высоко поднялась, flumen præter modum crevit. Солнце было уже очень в.,
jam erat sol altissimus. – Multa erat dies; jam multum diei processerat. Он в.
труды свои ставит, opera suæ multum tribuit, magnum pretium ei statuit.
Пишет высоко, sublime, sublimiter, excelse scribit; dicit ample, elate.
Высокоблагородие
Titulus, qui præfectis militum tribuitur. Ваше в., vir perillustris!
Высокоблагородный, perillustris.
Высоковатый
высоковат. Altior, excelsior, editior, satis altus.
Высоковерхий
Eminens fastigium habens. Высоковерхая башня, turris eminenti fastigio.
Высоковыйный
Ferox, superbus, insolens.
Высокоглаголание
(Sl.) Gloriatio, ostentatio, venditatio, jactatio, magniloquentia.
Высокоглаголивый, высокоглаголив, gloriosus, magnificus, vaniloquus.
Высокоглаголю, gloriari; se jactare, sublatius de se dicere; gloriosus de se ipso
prædicare.
Высокоглядаю
Despicere, despectare; despicere et contemnere.
Высокодержавный
Præpotens.
Высокодостойный
Valde dignus; veneratione dignus, venerabilis.
Bыcoкomoнapший
Supremus, summus.
Высокомочный
высокомочные. Præpotentissimi ordines Belgii fœderati.
Высокомысленно
Confidenter, temere, arroganter. Высокомысленный, confidens,
præfidens, temerarius, vana opinione elatus, arrogans. Высокомыслие, vana de
sua præstantia opinio, confidentia, tenderitas, arrogantia.
Высокомерие
высокомерность. Superbia, insolentia, fastus. Высокомерничаю,
superbum, insolentem, fastidiosum, arrogantem, insolentia inflatum esse.
Высокомерно, superbe, arroganter. Высокомерный, -мерен, superbus,
insolens, arrogans, fastidiosus, insolentia inflatus.
Высоконек
Grandiusculus.
Высокопарный
-парен. Аltе volans, altivolans (Lucr.). В. орел, aquila præpes. 2) De
stylo: tumidus, inflatus. Высокопарная речь, sermo tumidus; oralio inflata.
Быть высокопарному, turgere. Высокопарными безделками наполнена
страница, bullatis nugis pagina turgescit (Pers.). Слог превысокопарный,
genus dicendi immodico tumore turgescit (Quint.). 3) Superbus, arrogans,
insolens, inflatus.
Высокоповелительный
Titulus polemarchorum: amplissimus.
Высокопочитание
высокопочтениe, cultus, reverentia, observantia. Иметь к кому в.,
observare aliquem (вооб.); reverentiam alicui præstare; bonorificis verbis
aliquem prosequi. – Высокопочтенный, maximopere colendus.
Высокопревосходительный
Excellentissimus; illustrissimus. Ваше высокопревосходительство, vir
illustrissime!
Высокопреосвященный
Summe venerabilis. Высокопреосвященство, titulus Mitropolitarum et
Archiepiscoporum Russicorum.
Высокопреподобие
Vir reverende, titulus Russicorum Abbatum. Высокопреподобный,
reverendus. Выс. отец, reverende.
Высокородие
Titulus nobilissimarum personarum quintæ classis: vir prænobilissime.
Высокородный, prænobilissimus.
Высокорослый
Procera membra habens.
Высокоречивый
Qui orationis sublimitatem affectat; qui utitur verbis sublimibus; qui
ampullas et sesquipedalia verba projicit (Ноr.).
Высокосердый
Qui est animo elato, ferox, superbus, arrogans; magnificus.
Высокость
Altitudo, excelsitas. B. дома, ædium altitudo. В. места, locus in altum
editus; altitudo loci. В. роста, habitus, statura corporis. В. тонов, sonus acuti.
2) Gravitas. В. предмета, gravitas argumenti; quæstio gravis, sublimis. В.
чина, gradus dignitatis altissimus. В. речи, sermonis sublimitas.
Высокоумие
высокоумство. Superbia, elatio animi; tumor, fastus. Высокоумно,
superbe, arroganter; elato animo; ferociter. Высокоумный, -умен, elata mente,
superbus, insolens, arrogans, inflatus insolentia. В. не видит достоинств
других, superbus или arrogans alienas virtutes, aliorum bona non videt. –
Высокоумствование, arrogantia , insolentia. Высокоумствую, nasutum esse;
vanam de se opinionem habere; arroganter de se persuasum esse; sapere sibi
videri.
Высокоцарствую
Dominum esse; imperium tenere, dominari; imperare.
Высолить
. Sale probe condire. Высолиться, sale probe condiri, см. усолиться.
Высосание
при высосании крови. In exsugendo sanguine. Высосанный, exsuctus.
Высота
Altitudo; sublimitas; excelsitas. В. горы, altitudo montis. В. дерев,
arborum proceritas. В. полюса, poli excelsitas. 2) Sublime, summum.
Вергнуть на высоту, in sublime jacere. Орел парит на высоту, aquila surgit in
sublime, se attollit, nititur alis in aëra, jactat, fertur in sublime. Взирать на
высоту небесную, oculos ad cœlum conjicere, oculos convertere in cœlum. 3)
Locus altus, excelsus, editus, editior, superior; clivus, collis. Heприятель
занял, захватил высоты, hostis loca superiora occupavit. Занять высоты,
summa collium insidere; loca edita occupare. Холмы одинакой высоты, colli
pari altitudinis fastigio. 4} In geometria: altitudo. Два треугольника,
имеющие равное основание и равную высоту, бывают между собой равны,
duo triangula ejusdem basis atque altitudinis sunt inter se pares magnitudine,
sunt sibi æquales. 5) (Poti) excelsitat. Брать высоту солнца, ope instrumenti
horâ meridianâ solis excelsitatem super horizontem observare. 6) Amplitudo
fastigium. Возвеличить в высоту, summopere augere. 7) Superbia, arrogantia,
elatio animi. Смирится высота человеческая, deprimetur elatus hominis
animus. – Высоце, (sl.), alte, excelse, sublime.
Высохлый
Siccatus, exsiccatus, exarefactus.
Высочайше
. См. Всевысочайше. Высочайший, altissimus; summus. Самые
высочайшие горы находятся в южной Америке, altissimi montes sunt in
australi America. Высочайшее достоинство, altissimus dignitatis gradus. –
Высочество, Eго Императорское Высочество, celsissimus Princeps.
Выспать
Hæc vox locum habet solummodo in tali locutione: Спал, да выспал, res
præter omnem spem или præter omnem opinionem mihi evenit.
Bыспрашивaниe
Percontatio. Чеpeз в. свидетелей, percontandis testibus. Выспрашиваю,
scrutari, percontari, quærere ex aliquo, explorare. Взять кого, связать и
выспросить всю правду, aliquem abducere, vincire, quærere rem. У него все
должно выспросить, иначе ничего не скажет, nihil loquitur, nisi interrogatus.
Выспренний
Elatus, excelsus, sublimis, divinus. Выспренность, elatio, sublimitas.
Выспрошение
выспрос. Percontatio. Выспрошенный, quæ situs ex aliquot.
Выспрь
Sursum, in sublime.
Выспеваю
. Ad maturitatem pervenire, permaturescere. Плоды выспели, fructus,
fruges permatuere. Выспевание, для выспевания, ad permaturescendum.
Выспелый, quod permaturuit, plane maturatus, ad maturitatem perductus.
Выставка
Expositio. В. товаров, expositio mercium. 2) Suppeditatio, præbitio,
conductio. Заплатить за выставку кирпича, pro suppeditandis lateribus
solvere. 3) In lusu tudiculari: locatio spheræ. Выставление, выставливание,
expositio. Выставленный, præbitus, suppeditatus, conductus. Платить за
выставленные дрова, solvere pro lignis suppeditatis. 4) Expositus.
Выставленные товары на продажу merces veno positæs, merces venales
exposits. Выставленный на солнце, solibus expositus. В. на посмеяние,
ludibrio habitus. Выставленный на продажу, venundatus, venalis. В. перед
всеми, ante oculos или in conspectu positus. Выставленные окончины,
jugamenta fenestrarum exemta или mota foras. Выставляю и выставливаю,
eximere, tollere de или ex, movere foras. Выставлять горшки из печи, ollas е
furno movere foras. 5) Exponere, proferre, omnium in conspectu ponerе, palam
ostendere. Выставить на продажу хлеб, exponere frumentum. Выставить
войско против неприятеля, exponere exercitum hosti. Выставить для
подражания, exponere imitandum. Выставлять картины, tabulas propalam
collocare. В. на солнце, soli или in sole exponere. В. на солнце сено для
сушения, exponere fœnum in sole, ut siccescat. В. флаг, vexillum proponere.
6) Suppeditare, præbere, conducere. Подрядчик выставил три тысячи
кирпичей, redemtor, præbitor tria millia laterum conduxit или suppeditavit.
Выставить кого, dejicere, subjicere. Bсе были виноваты, но одного
выставили, cuncti culpam rei sustinebant, sed unus talit infortunium или
pœnas dedit; omnes unius pœna defunguntur. Выставлять себя на показ, se
gloriari; se jactare. Выставлять себя на посмешище всех, omnibus
deridendum se propinare или præbere, ludos facere. Выставлять перед всеми,
aliquid in conspectu omnium ponerе, ante oculos omnium ponere. В. себя в
чем законодателями, in aliqua re se admattendos audiendosque esse censere. –
Выставляюсь и выставливаюсь, exponi, proferri, in conspectu poni; se
spectandum præbere. Он перед всеми выставляется, præ аliis se in
conspectum dat. – Пальцы, кажется, выставляются из картины, digiti iminere
videntur. – Выставный, quod eximi, tolli foras potest.
Выстаиваю
Justum tempus permanere. Выстоять свои часы на карауле, justas horas
excubiis destinatas permanere или perseverare. 2) Sustinere, excipere;
Выдержать огонь неприятельский, impetum hostium sustinere, excipere.
Выстоять лошадь, sinere equum refici, respirare, animam recipere.
Выстаиваюсь, odorem amittere, saporem perdere, fugere; vapidum, fatuum
fieri. Вино от того, что не было заткнуто, выстоялось, lagenâ male obturatâ,
vini sapor evanuit, vis et sapor diffugit. В этом напитке нет вкуса, он
выстоялся, hic potus vapidus factus est, saporem perdidit. 3) De coloribus:
abire, perire, evanescere; fugere, pallidiorem fieri. Краска выстоялась, calor
evanuit, fluxit, fugit. Домъ выстоялся, domus exsiccata est. Лошадь
выстоялась, equus respiravit, animam recepit, se refecit, refectus est.
Выстанавливание, см. выставление. Выстанавливаю, exponere.
Выстановитъ вывеску, signum (leonis aurei) foras или propalam suspendere.
Выстанавливаюсь, exponi; foras, propalam suspendi. Выстановление,
exposifio. Выстановленный, expositus; propalam suspensus.
Выстегание
выстегивание, можно выp. гл. Выстеганный, acu transutus, persutus,
filis trajectis firmatus; acu prætextus. Выстегиваю, acu transuere, persuere,
filis trajectis firmare. Выстегать одеяло, opertorium lecti acu transuere. 2)
Excludere, elidere, expellere. Выстегнуть глаз бичем, excludere oculum
scutica; ictu scuticæ, virgæ excutere oculum. Выстегнутый, ictu scuticæ
excussus.
Выстигание
Anteversio. Выстигаю, prævenire, antevertere, præcurrere.
Выстеженный, cursu superatus.
Выстилание
выстлание можно выр. гл. Выстилаю, axibus contabulare, tessellis
sternere, tessellare. Выстлать двор досками, аream domus axibus contabulare.
В. пол мраморной плитой, pavimentum tabulis marmoreis, fessellis
marmoreis sternerе. Выстилаюсь, axibus contabulari; tessellari, tessellis
sterni. Дворы выстилаются досками или плитами, areæ domus axibus
contabulantur vel quadratis sternuntur. Выстилка, axibus contabulare. 2)
Stratura. В. мостовой непрочна, stratura platæ diu permanere non potest. 3) In
lusu scidis lusoriis: quatuor decades vel quinque scidæ ejusdem coloris.
Выстланный, axibus contabulatus, tessellis stratus. В. двор досками, area
domus axibus contabulata.
Выстой
Sapor vapidus, fatuus. Пиво отзывается выстоем, cerevisia sapit vapide.
Выстойка
Sustinere, excipere.
Выстраивание
Exædificatio, absolutio, напр. domus. Выстраиваю, exædificare, ædificia
exstruere, construere. Выстроить город, præclaris ædificiis urbem ornare.
Прекрасный выстроил дом, præclaram ædificavit domum. Он три выстроил
города, tres ille urbes statuit. Absolvere, ædes, ædificium. – Выстраиваюсь,
absolvi, perædificari, perstrui. Дома в городе выстраиваются, tecta urbis
absolvuntur. 3) Denuo ædificare, renovare. Выстроиться после пожара, post
incemdium renovarе ædes, denuo ædes exædificare.
Выстрагиваю
Filis sutoriis calceos distinguere.
Выстригание
выстрижение. Tonsura. Выстригаю, tondere, detondere capillos.
Выстригаюсь, operam dare tonsori capillorum; tonderi, detonderi.
Выстриженный, tonsus, detonsus.
Выстрогaниe
выстружение. Deruncinatio. Выстрогать, выстружить, deruacinare,
polire, runcina lævare.
Выстроение
Exædificatio. Выстроенный, exædificatus. В. дом, ædes absolutaæ,
domus absoluta. Выстройка, см. выстроение.
Выстрочение
можно выр. гл. Выстроченный, filis sutoriis distinctus, ornatus.
Выстроченные башмаки, calcei calcem filis sutoriis distinctam habentes.
Выстреление
Emissio teli; explosio. Выстреленный, emissus, explosus. Выстреливаю,
explodere, displodere. Выстрелить из ружья, sclopetum emittere. В. из
пушки, explodere tormentum. Выстрел, ictus; glandis cum pulvere emissio.
Безопасный от выстрела, tutus ab ictu. Неприятели сдались, не сделав ни
одного выстрела, hostes, nulla glande emissa, se dedere. На ружейный,
пушечный в., ad ictum sclopeti, tormenti. Приблизиться на выс., ad ictum
venire.
Выстужаю и выстуживаю
Refrigerare. Выстудить покой, cubiculum sinere frigore penetrari.
Выстужаюсь, выстуживаюсь, refrigerari, refrigescere. Выстуживание,
refrigeratio.
Выступaние
Exitus, egressus, processus. Выступаю, exire, excedere, egredi, procedere.
Он выступил из толпы, prodiit е turba. Войска выступили в лагерь, exercitus
castra inierunt. Войско выступило в поход, exercitus ad bellum profectus, ad
expeditionem eductus est. Войско выступило из лагерей, copiæ castris
egressæ, progressæ sunt. Принудить победителя выступить из какой земли,
victorem inhærentem regioni ехtorquere. Выступить из зимних квартир,
copias ex hibernaculis extrahere. 2) Extra ripas diffluere, super ripas diffundi.
Рекa выступила из берегов, fluvius alveum excedit. Вода выстулает из
берегов, evagantur aquæ. 3) Prodire, erumpere, adparere. Выступила у него
краска на лице, rubor genis suffunditur; rubor era notavit (Ovid.). Выступить
из пределов, egredi extra fines; transire fines; extra cancellos egredi. Он
никогда не выступит из своего слова, fidem servat, conservat, præstat;
promissum exsolvit, nunquam fidem fallit, mutat, nunquam frustratur;
nunquam fidem frangit. – Выступка, осанистая, incessus gravis.
Выступление, egressus, exitus, progressus. При самом выступлении на
берег, statim cum e nave evaderent. В. реки из берегов, exundatio.
Выстываю
Refrigerari, refrigescere. Выстыл покой, conclave refriguit.
Высунутый
Expulsus; exertus.
Высушение
высушивание. Siccatio, exsiccatio. Высушенный, siсcatus, exsiccatus.
Высушиваю, siccare, adsiccare, exsiccare. Высушить белье, lintea adsiccare.
В. платье на солнце, in sole siccare vestes. Высушить болота, siccare
paludes. Высушиваюсь, siccari, exsiccari. Высушка, см. высушивание.
Высыланиe
Missio, emissio, ejectio; relegatio. – Высылаю, foras mittere; emittere;
amovere; deportare. Выслать кого из покоя, aliquem е cubiculo foras mittere.
В. кого от себя, ablegare aliquem a se foras. Выслать кого из города, ablegare
ab urbe. Высланы из всей Сицилии, tota Sicilia ablegati. Выслать из
государства, е civitate exigere; de civitate exterminare. Высылаюсь, foras
mitti; emitti, ablegari, amoveri, deportari. Высылка, relegatio, ejectio.
Высыпание
высыпание. Effusio, profusio. Высыпанный, fusus, effusus. Высыпаю,
fundere, effundere. Высыпать хлеб, frumentum effundere. Высыпать деньги
из мЬшка, pecuniam sacco effundere. 2) Erumpere, prodire. Корь высыпала,
corpus morbillis infectum est; morbilli erupere; morbillis obductum est corpus.
Высыпать, obviam effundi alicui. – Высыпаюсь, excidere, effundi. Рожь
высыпалась из мешка, secale sacco effusum est.
Высыпаюсь
Satis dormire; ad satietatem dormire; somno se explere. Поздно лег и от
того не выспался, tarde dormitum me contuli ideoque ad satietatem dormire
non potui.
Высыпка
Effusio. Денежная в., explorata numerando summa in ærario. Высыпный,
см. высыпанный.
Высыхание
Abitus humoris. Высыхаю, siccescere, exsiccescere, arescere, exarescere,
exarefieri, arefieri. Высохли реки, evanuerunt et exaruerunt amnes. Земля
высохла, terra penitus siccata est. Деревья высохли, arbores exsiccatæ sunt.
Тифон, как говорят поэты, высох и превратился в кузнечика, Tiphonus, ut
dicunt poëtæ, exaruit atque in cicadam versus est. 2) Emacescere, emacrescere,
extenuari. Высох, как спичка, ossa atque pellis tolus est; est permacer vel
macie torridus.
Высевание
Secretio ope cribri. Высеваю, serere, seminare. Высевать яровой хлеб,
serere frumentum vernum. 2) Cribrare, per cribrum cernere, cribro excernere,
succernere. В. отруби, farinam cribro excernere. – Высевки, palea, gluma,
acus, eris.
Высекание
Excisio, cædes, dejectio. В. дерев, excisio arborum. В. на мрамоpе,
cælatio marmoris. В. огня, ignem excudere. Высекаю, dejicere, cædere,
interlucare. Высекать деревья в лесу, arbores (in sylva) interlucare; arbores
cædere. В. из каменных гор столбы, excidere rupibus columnas. 2) Incidere,
iusculpere. Высечь на мраморе, на меди надпись, carmen in marmore, in ærе
incidere. Высек. на камне, saxo insculpere. Высечь истукан из мрамора, е
marmore statuam facere, producere e marmore simulacrum. 3) Virgis cædere,
concidere, verberarе; alicujus tergum virgis lacerare (больно). Велеть кого в.,
virgis de aliquo sumere supplicium. Высекут тебя, если не будешь смирен,
nisi silentium teneas, virgis cæderis. 4) Высекать огонь, ignem excudere,
ignem elicere ope chalybis et silicis. Высекаюсь, sculpi, exsculpi, incidi. На
гробницах высекаются надписи, carmina, tituli, epitaphia sepulchris
inciduntur. Высечение, excisio; cælatio. 5) Verberatio, cæsio virgis.
Высеченный, cæsus, interlucatus, dejectus. 6) Incisus. Высеченная на камне
надпись, epitaphia sepulcro, monimento incisa. 7) Virgis cæsus. Высечка,
incisio. В. имени, надписи, nomen incisum; titulus incisus. 8) Incisure,
exsectio.
Высеяние
См. Высевание. Высеянный, satus, seminatus; cribro excretus.
Вытаивание
вытаяние. Tabes. Вытаиваю, liquefieri; tabescere, solvi. Вытаял лед из
кадки, glacies, quæ dolio adhæserat, tabuit, soluta est. 2) Liquefacere, solvere.
Вытаять сало из подсвечника, sebum candelabro adhærentem liquando
solvere.
Выталкивание
Expulsio. Выталкиваю, pellere foras, expellere, exturbare, extrudere
foras. Вытолкнуть кого на улицу, aliquem ædibus foras extrudere. Выт. в
зашеи, capite aliquem foras protrudere. Выталкиваюсь, pelli foras, expelli,
exturbari.
Вытапливание
Calefactio; eliquatio, liquatio.
Вытаптывaниe
Elisio calcando, conculcatio. Вытаптываю, caicando elidere; conculcare;
pedibus proculcare. Вытоптать траву, herbam pedibus proculcare. 2) Inquinare,
cœno fœdare. В. пол, pavimentum inquinare.
Вытаривание
Toleratio. Вытариваю, tolerare; sustinere, sustentare. Выторить на хлебе
и воде, sustentari duriter pane et aqua; perdurare utentem solummodo pane et
aqua. В. дорогу, frequenti ambulatu iter complanare. Вытариваюсь, versari,
manere, esse. Вытарился на стуже и хмель прошел, aliquamdiu sub cœlo
frigido versatus crapulam excussit.
Вытаскиваю
Foras trahere, extrahere. Вытащить невод из реки, verriculum е fluvio
foras trahere. Выт. судно на берег, cymbulam in terram trahere. Вытаскали
все бревна из воды, omnia tigna fluvio in terram extracta sunt. Вытаскиваюсь,
foras trahi; extrahi. 2) Ægre corpus trahere foras, prorepere.
Вытачивание
можно выр. гл. Вытачиваю, tornare, facere aliquid torno; perficere
aliquid in torno. Выточить из кости табакерку, ex osse arculam tornare. 2)
Acuere, exacuere. В. топор на точиле, cote acuere asciam. 3) Rodere,
derodere, erodere. Черви дерево выточили, vermes lignum erodere, perrodere.
Вытащенный
Tractus foras, extractus.
Вытаяние
См. Вытаивание.
Вытвержение
вытверживание, yрока. Res tradita memoriæ mandanda; ediscenda
memoriæ mandata. Вытверженный, memoriæ mandatus, commissus,
impressus. Вытверживаю, ediscere, memoriæ tradere, imprimere. Вытвердить
урок, ediscenda memoriæ mandasse, memoriter scire.
Вытекaние
. Exitus. Вытекаю, effluere, profluere, emanare. Река из озера вытекает в
океан, amnis е lacu рrofluit, infiuit, decurrit in oceanum. Вода вытекла из
бочки, aqua е dolio effluxit. Вытекать из источника, emanare ex fonte.
Пактол, вытекающий из горы Тмола, Pactolus ex Tmolo profluens. Река
вытекает из подошвы горы, amnis ex imo monte profluit. Вытеклый, quod
effiuxit, profluxit, emanavit.
Вытеребление
вытеребливание. Evulsio, vulsura. Вытеребленный, vulsus, evulsus,
vellicatus. Разостлать вытеребленную посконь, vulsam cannabim explicare.
Вытеребливаю, vellere, evellere, vellicare. Вытеребить посконь, cannabim
vellicare. В. клок волос, cirros eveliere, extrahere.
Вытерпливание
Вытерпение. Toleratio, tolerantia; perpessio. Вытерпливаю, pati, perpeti,
perferre; tolerare. Что трудно вытерпеть, perpessu aspera или ad patiendum
tolerandumque difficilia. Заставить кого вытерпеть жecтoчaйшие наказания,
acerbissimis suppliciis cruciare. В. мучение, cruciatus perpeti, perferre. B.
большие боли, cruciatu summorum dolorum confici. В. пытку, tormenta
subire.
Вытертый
Terendo purgatus; usu detritus.
Вытесание
Asciatio, exasciatio, de- dolatio. Вытесанный, asciatus, exasciatus,
dedolatus. Вытесанное бревно, tignum exasciatum. Вытесать, asciare, dolare,
dedolare, dolabrare. Вытесать камень, lapidem polire, deformare. Вытесаться,
asciari, exasciari, dolari, poliri, deformari.
Вытечение
Effluvium, exitus. Вытечка, effluvium. 2) Vox venn.: e latibulis se efferre,
erumpere.
Вытирание
можно выр. гл. Вытираю, tergendo tollere, purgare, detergere. Вытереть
себе руки полотенцем, extergere manus sibi linteo. В. стол, пол, mensam,
tabulatum detergere. Вытер. чашки, scutellas extergere. В. стекла, vitra
fenestrarum terendo purgare. – Вытерли его из места, cavillationes eum de
loco moverunt, loco depulerunt. Вытирка, см. вытирание.
Вытискание
вытискивание. Expressio. Вытисканный, expressus. Вытиск, expressum;
succus. Вытиснутый, expressus.
Вытиснуть
Prelo subjicere. В. карту, imprimere mappam geographicam.
Выткание
можно выр. гл. Вытканный, textus, pertextus. Выткать, texere, pertexere.
2) Pertexendo emerere, acquirere.
Вытный
Sorte acquisitus, obtentus; v. pleb. utilis, magni momenti. Будто в.
человек о себе думает, opinionem habet, se hominem utilem magnique
momenti esse.
Выталкание
См. Выталкивание. Вытолканный, вытолкнутый, foras pulsus; extrusus.
Вытолковываю
Explicare, expedire, aperire, enucleare.
Вытолочение
Proculcatio, conculcatio. Вытолоченный, pedibus proculcatus.
Вытолочить, pedibus proculcare.
Вытолки
Purgamenta, pars crassior liquandis metallis vel aliis rebus restans.
Вытопление
при вытоплении печи. In percalefacienda fornace. 2) Eliquatio, liquatio.
Вытопляю и вытапливаю, calefacere, percalefacere. Вытопить покои,
cubiculum calefacere. 3) Liquefacere, liquare, eliquare. Вытопить сало из
подсвечника, sebum lychnucho adhærentem liquare. Вытопить жир, elicere
assando. Вытопляюсь, liquescendo effluere. Вытопилась смола из дерева,
resina liquescendo effluxit arbore. 4) Жир, exsudare, exire. Вытопившийся
жир, pinguedo exsudata.
Вытоптание
Elisio calcando, conculcatio. Вытоптанный, elisus calcando, pedibus
proculcatus. Трава, herba pedibus proculcata. Вытоптанный пол, tabulatum
inquinatum.
Выторгование
Detractio de pretio; deminutio pretii. Выторгованный, detractus de pretio;
mercando acquisitus. Выторговываю, acquirere, obtinere negotiando,
mercaturam faciendo. 2) Detrahere de summa или de pretio. Выторговать от
настоящей цены, de pretio usu recepto detrahere. Выторжка, quod de pretio
detractum est.
Вытормошить
Avellere aliquid ab aliquo; eripere, deripere alicui aliquid.
Выточение
можно выр. гл. Выточенный, cote aculus, exacutus. В. топор, ascia cote
exacuta. 2) Tornatus, perfectus in torno. Выточенная табакерка, arcula in
torno perfecta. 3) Erosus, perrosus. Выточенное червями дерево, lignum
vermibus perrosum. Выточка, заплатить за выточку шаров, рrо tornandis
globulis solvere. 4) Artificium. У этих шаров хорошая новая выточка, hi
globuli nova arte, novo artificio perfecti sunt.
Вытравка
вытравление, вытравливание. Depastio. Вытравленный, depastus.
Вытравливаю и -травляю, depascere, gramie nudare или privare. Гоняя
скотину, вытравили все выгоны около города, omnia locis urbi vicinis prata
pecoribus depasta sunt. Вытравливаюсь, depasci, gramine nudari.
Вытребование
вытребовать. См. Истребование, истребовать.
Вытрезвливание
при вытрезвливании кого, in alicujus ebrietate exsolvenda.
Вытрезвливаю, alicujus ebrietatem solvere, crapulam excutere, discutere.
Вытрезвливаюсь, crapulam exhalare, excutere; crapulam аmoverе; crapulam
obdormire, edormire.
Вытрепанный
Rasus. Вытрепливание, при вытрепливании льна, in lino radendo.
Вытрепливаю, linum radere. Вытрепливаюсь, radi.
Вытрясаю
-трясываю. Fundere, effundere; exenterare marsupium, decutere, excutere.
Вытрясти муку из мешка, farinam е sacco fundere. В. пыль из платья,
pulverem decutere. Вытрясаюсь, fundi, effundi, exenterari, decuti. Дорогой
вытряслась крупа из мешка, alica inter viam sacco effusa est. Вытрясенный,
fusus, effusus, decussus. Вытряска, вытрясение, effusio. Вытряхивание,
decussus, excussus. Вытряхиваю, casu et temere amittere quid. Вытряхнул
табакерку из кармана, arcula е marsupio casu et temere excidit mihi.
Вытряхиваюсь, casu et temere excidere. Вытряхнутый, quod casu et temere
excidit alicui.
Вытуливаю
Extendere, porrigere. Вытуливаюсь, extendi.
Вытупить
Hebetare. В. топор, asciam hebetare. Вытупиться, hebescere, hebetari,
obtundi. Вытуплеше, hebetem reddere, facere. Вытупленный, hebetatus,
hebes, obtusus. Вытупленное долото, turunda hebetala.
Вытуриваю
Ejicere, expellere, exturbare. Он всех от себя вытурил, omnes ædibus
suis extrusit foras.
Вытчик
Particeps, socius alicujus rei. Выть, pars.
Вытье
Ejulatio, ejulatus.
Вытеснение
Expulsio, submotus. Вытесненный, loco motus, demotus, loco pulsus,
depulsus, deturbatus. – Вытесниться, perrumpere. На силу вытеснился из
толпы, vix turbam confertam perrupi. Вытесняю, foras propellere. Его
вытеснили из толпы, е turba conferta eum foras propulere. 2) Loco movere,
loco pellere, deturbare; a dignitate amovere. В. солдат из своего положения,
milites ex præsidiis deturbare. В. неприятеля из занимаемого положения,
hostem statu, loco suo movere. Вытеснили из этого местa и должность
поручили другому, a dignitate amotus est, ut alius hoc munus exerceret.
Одним подвигом расстроенного неприятеля вытеснить из лесу, uno impetu
perruptum hostem redigere in aperta.
Вытягивание
вытянутие, вытяжка. Extentio. Вытягиваю, educere, extrahere. Вытянуть
судно из пристани, navigium portu extrahere. 2) Dilatare, explicare, tendere,
extendere. Вытягивай! yox pleb. perge! Вытягиваюсь, extendi, explicari. 3) Se
extendere, se dilatare, se explicaro. Конница начала вытягиваться, equitatus
sese extendere cœpit. – Вытяжный, tractatu facilis. Вытяжные сапоги, caligæ
tractatu faciles. Вытянутый, tractus, extentus, porrectus, productus. B.
веревка; funis porrectus. В. холст, linteum extentum.
Выудить
Piscando vacuefacere. Выуживание, можно выр. гл. Выуженный,
piscando vacuefactus.
Выутюженный
Ferro calido æquatus.
Выучение
Cognitio. Выученный, edoctus, institutus. 2) Perceptus, cognitus; quæ
memoriter tenemus, quæ edidiscimus. Прочитать выученный урок, ediscenda
quæ memoriter tenemus percurrere. Выучивание, studium memoriter
ediscendi. 3) Cognitio. Выучиваю, instituere, erudire, edocere. Отдать кому
выучить, plagis emendare, edocere, quid deceat. В. кого языку, aliquem
docere, edocere linguam. 4) Memoriter ediscere. В. урок, memoriter tenere
ediscenda. В. песню, cantilenam addiscere, percipere. Выучиться, discere,
addiscere, ediscere. В. военному делу, edoceri belli artes. В. играть на трубе,
tuba addiscere (Stat.). В. играть на инструментах, discere fidibus, подр.
canere. В. основательно земледелию, perdiscere disciplinam ruris (Col.). В.
праву гражданскому, juris civilis cognitionem consequi. В. по-нескольку
всему, libare ex omnibus disciplinis. В. многому, multa discere, accipere. –
Выучка, absolutio tirocinii, eruditio, institutio. За мастеровых людей дается
плата по выучке, pro tironibus, qui tempus discendo destinatum absolverunt,
solvitur pecunia.
Выхаживание
Effectio, impetratio. Выхаживаю, obtinere, efficere, impetrare, perficere.
Выходить кому место, alicui munus ab aliquo impetrare. Он берется
выходить по этому векселю деньги в короткое время, recipit, spondet, se
brevi tempore pecuniam pro hac syngrapha obtenturum esse. 2) Obire, lustrare,
invisere. Он выходил все места, omnia invisit, lustravit loca. 3) Acquirere,
obtinere ambulando. Разнося письма, он выходил два рубля, litteras
perferendo, deportando duos acquisivit rublones.
Выхарканный
Exsputus, exscreatus. Выхаркание, выхаркивание, ejectio, exscreatio.
Выхаркиваю, excernere; exspuere, ejicere, exscreare. Он выхаркнул много
густой мокроты, multum crassæ pituitæ exscreavit, ejecit. b) Rite pituitam
ejicere.
Выхваление
Celebratio, prædicatio, laudatio. Выхваленный, celebratus, prædicatus.
Выхваляю, celebrare, tollere, efferre laudibus. Выхвалять кого отлично
aliquem magnis laudibus efferre. Выхваляюсь, celebrari; laudibus efferri, tolli.
Выхватанный
Raptus ab aliquo, ereptus. Выхватывание, avulsio. – Выхватываю,
avellere ab aliquo; diripere, cripere alicui aliquid, extorquere. Выхватить у
кого трубу, raperе ab aliquo tubam. В. что из рук у кого, deripere aliquid de
alicujus manibus. Per m. друзья выхватили его изъ беды, amici molestiis eum
expediverunt; periculo eripuere. Выхвачение, см. выхвачивание.
Выхваченный, raptus, ereptus.
Выхлебание
выхлебывание. Sorbitio. Выхлебанный, quod quis sorbuit. Выхлебываю,
sorbëre, exsorbëre. Выхлебать тарелку супа, jusculi discum exsorbere.
Выхлестнуть
выхлыстнуть. Ictu scuticæ excutere oculum.
Выхлопотание
Effectio, impetratio, perfectio. Выхлопотать, efficere, impetrare,
perficere. Я выхлопотал ему местo, multo labore ei munus impetravi.
Выходец
Exterus, externus, qui patria excedit, qui patriam relinquit. У нас не
много французских выходцев, hiс Gallos, qui patriam reliquerunt, paucos
habemus.
Выходиться
In agris pascuis vires reficere или resumere, se reficere.
Выходка
Continuatio soni. Выход, confectio, finis, exitus. По выходе из-за стола,
гости начали забавляться, cibo capto, sumto, или post cibum convivæ
сœреrunt se oblectare. Это мой первый ход после болезни, ex quo соnvalui,
primo pedem domo effero. Тотчас по выходе из-за стола, statim a mensa. 2)
Exitus, egressus. Этот дом имеет два выхода, ex his ædibus duplici via exitur
foras. 3) Cella in ima domo. 4) Invectio. Этому товару ныне мало было
выходу, hujus mercis præsenti anno parum importatum est. 5) Editio.
Выходящий, exiens egrediens, excedens. Выхождение, exitus, egressus,
profectio. Выхоженный, ambulatu или ambulando acquisitus. 6) Impetratus ab
judicibus. Выхоженное на что от правительства позволение, venia aliquid
faciendi a magistratibus impetrata.
Выхожу
Exire, egredi, excedere, Выйти из города, urbe, ex urbe exire, excedere. В.
откуда поспешно, foras se proripere. В. из пристани, e portu prodire, solvere.
Кто редко выходит из дома, rarus egressu. Выходить в публику, in publicum
prodire. Выходить кому на встречу толпой или толпами, obviam se alicui
effundere. Только что вышел из-за стола, de сœnа surrexit modo. Я только
что войду и опять назад, mox redibo. Выйти, показываться из воды, ex aqua
emergero. Я право напрасно сюда вышел, sane nollem hic exitum (Теr.).
Выходить из младенчества, е pueris excedere. Выйти из опасности, избыть
ее, periculo или е periculo evaderе. Выйти на сцену, in scenam progredi. В. из
своего характера, поступать против своего х., rem alienam a suis moribus
agere. Выходить из земли через отверстие, е terra foramine emergere.
Цыплята только что вышедшиe из под крыла матки, a matre pulli. Выйти из
убытка, detrimentum sarcire, resarcire. Река выходит из горы, аmnis е sinu
montis prorumpit, emanat. Выходит из самого верха горы, ex summo montis
calumine excurrere. Выхолить из города, ex oppido effundi (de globo
militum). Много вышло крови из раны, multum sanguinis е vulnere profluxit.
Вышли шлицы из колес, radii rotarum suis locis moli sunt. 2) Erumpere,
icxire, prodire, exsistere, enasci, emergere supra или extra terram. Рожь
выходит, secale emergit supra terram. Сеял много, но ничего не выходит,
multa semina terræ commissa, sed male enascuntur, erumpunt; multam
sementem feci, sed male erumpit, e terra exit. 3) В этом судебном месте
выходят в два часа по полудни, judicum consessus secunda hora audita finitur.
4) Excludi: из десятка яиц вышло пятеро цыплят, е decem ovis quinque pulli
exclusi sunt. 5) Из этого сукна выдут два кафтана, ех hос panno duæ vestes
confici possunt. 6) Impendi, consumi. У него каждый день выходит на стол
20 рублей, singulis diebus viginti rublones in cœnam impenduntur. 7) Finiri,
terminari, ad finem venire, finem capere. Tе годы вышли, на сколько он отдан
был учиться, anni discendo destinati ad finem venere, finem ceperunt. 8) Из
этой книгопечатни выходят полезные книги, in hac officina typographica
multi utiles libri typis exscribuntur; ex hac off. typo... prodire solent. 9) Из их
дружества ничего доброго не выдет, eorum amicitia nullam afferet
utilitatem. Он говорил так, нo вышло совсем противное, longe aliter quam
locutus est evenit. Вышло из памяти, из головы, excidit, effluxit mihi ex
animo. Вышло из памяти, как зовут, nomen perdidi. Вытти из употребления,
е consuetudine abire. Вытти в люди, se nоbilitare; gloriam acquirere;
clarescere; inclarescere. Вытти наружу, palam fieri. Вытти в отставку, munus
deponere; abrogare se magistratu. Вытти из милости, gratia excidere;
principis in offensionem incurrere. Вытти из пределов, fines transire; extra
fines или cancellos egredi. Вытти из терпения, rumpere patientiam (Suet.);
abrumpere patientiam (Tac.). Вытти из себя, sibi non coustare; apud se non
esse. Вытти замуж, nubere alicui. Девицы не так удачно вышедшие замуж –
за старых, puellæ parum feliciter conjugatæ utpote maritis vetulis.
Выхолаживаю
Refrigerare, frigefacere.
Выхоление
Nimia indulgentia. Выхоленный, mollius habitus, deliciis solutus.
Выхоленное дитя, puer deliciis solutus, nimia indulgentia corruptus.
Выхолить, mollius habere, deliciis solvere, nimia indulgentia corrumpere. 2)
Ornare, exornare, potire, lævigare.
Выхоложение
Refrigeratio. Выхоложенный, refrigerates.
Выцарапание
-царапывание. Laceratio per ungues. Выцарапанный, unguibus laceratus,
dilaceratus; exsculptus unguibus. Выцарапываю, unguibus lacerare, dilacerare,
unguibus exsculpere. Кошка выцарапала собаке глаза, felis exsculpsit, elidit
cani oculos. Хотеть выцарапать кому глаза, alicujus in oculos in vadere,
unguibus alicui in oculos involare.
Выцвелый
Qui defloruit. Выцвелая груша, pirus, quæ defloruit. Выцвести,
deflorescere, deflorere. Рожь выцвела, secale defloruit. Выцветание, не могу
дождаться до выцветания дерев, non possum exspectare ad id tempus, quo
arbores deflorescunt.
Выцежение
через в. пива. Cerevisia de dolio promenda. Выцеженный, depromtus de
dolio. Выцеживаю, promere, depromere (vinum, cerevisiam) de dolio.
Выцеживаюсь, promi, depromi de dolio.
Вычеканенный
Insculptus, cælatus. Вычеканивание, cælamen, при выч. золота, in
cælando auro. Вычеканиваю, cælare, insculpere, incidere.
Вычернение
вычернивание. Denigratio, contaminatio. 2) Inductio, litura.
Вычерненный, denigratus, nigro colore infectus. 3) Deletus, inductus,
expunctus, interlitus. Вычерниваю, nigrare, denigrare, nigrum (atrum) reddere,
nigrum colorem impertire. 4) Скоро вычернил белье, brevi linlea lota squalida
fecit. 5) Delere, inducere, expungere, interlinere. Вычернить строку, versum
expungere, delere. Вычерниваюсь, se nigrare или denigrare. Он вычернился в
сажe, fuligine se denigravit. 6) Deleri, expungi, interlini.
Вычерпание
вычерпывание. Evacuatio per haustum. Вычерпанный, hauriendo
evacuatus, exhaustus. Вычерпываю, exhaurire. Вычерпать воду из колодезя,
aquam е puteo exhaurire. Вычерпываюсь, exhauriri.
Вычесание
при вычесании льна. In lino ferreis hamis pectendo. Вычесанный, pexus,
depexus; crispatus; intortus. 2) Ferreis hamis pexus. Вычески, purgamenta,
quæ in lino ferreis hamis pectendo decidunt.
Вычетный
Deductus de summa; detractus, subtractus. Вычетные деньги, pecunia
deducta de summa. Вычет, deductio, detractio, subtractio. В. из жалованья,
decessio de summa stipendii facta. Заплатить безъ вычета, solvere solidum,
summam integram. За вычетом издержек, deductis, detractis impensis. За
вычетом, остается 3 рубля, detractis omnibus, restant tres rublones.
Вычиненный
Reparatus, refectus, sartus, resartus, reconcinnatus. Вычиниваниe,
refectio. При вычинивании платья, in resarciendis vestimentis. Вычиниваю,
reficere, reparare, sarcire, resarcire, reconcinnare. Вычинить дом, reficere
ædes. В. платье, reconcinnare vestem. Haнимать целые дома, с условием,
чтобы, в случае повреждения, вычинивать их, sarta tecta locare, conducere.
Вычинить кафтан на манер лоскутников, togam interpolare.
Вычисление
вычисливание. Соmputatio, supputatio. Вычисленный, computatus.
Вычисляю, supputare, computare, enumerare, recensere. Вычислить, сколько
денег употреблено на строениe, computare, rationem inire, quantum pecuniæ
exstruendo ædificio impensum sit. В. затмение лунное, ecclipsin lunæ ad
calculos vocare. Вычисляюсь, computari, ad calculos vocari.
Вычистка
См. Вычищение.
Вычитание
Deductio, detractio. 2) Subtractio. В. поверяется сложением, num s. sit
accurata, recte facta exploratur additione. В. дробей, subtractio numerorum
fractorum. Вычитаю, subtrahere. Если вычтешь 5 из 10, в остатке будет 5, si
numerum quinarium е denario subtrahas, restabit quinarius. 3) Detrahere,
deducere. – Вычитать долги из жаловавья, debita е stipendio detrahere. Я не
допушу, чтобы у меня вычли что-нибудь, nullum nummum mihi deduci
patiar. Вычитать за нехождение, ob officium prætermissum deducere e
stipendio. 4) Objicere, exprobrare. Вычитаюсь, subtrahi; detrahi, deduci.
Вычитываю
Aliquid maturius, temporius legere; aliquid non statuto tempore legere.
Вычищаю
вычищиваю. Purgare, repurgare, expurgare, mundare; verrere, everrere,
scopis purgare; reverrere (снова вычистить). Вычистить двор, aream domus
scopis purgare, everrere. В. платье, vestem peniculo purgare, detergere. B.
посуду, vasa tergere, detergere. В. платье, сапоги, vestes, calceos sordibus
liberare. Вычищать золой, cinere perpolire. B. стал пещаником, chalybem
silice perpolire. В. ров, fossam tergere et purgare. Вычистить заплывшие от
долговременности илом каналы, в кои вливается Нил, употребя в работу
воинов, fossas omnes, in quas Nilus exæstuat, oblimatas longa vetustate
militari opere detergere. – Вычистить язык, expurgare sermonem. В. клевы,
emundare bubilia. В. нужные места, detergere cloacas. Выч., отчистить
глинкой платье, desquamare vestem cimolia. 2) Asportare, amovere, auferre.
Они у него все вычистили, omnia ei abstulerunt. Вычищаюсь, se purgare,
mundare; purgari, expurgari; mundari, tergi, detergi. Вычищение,
вычищивание, purgatio, expurgatio. Вычищенный, purgatus, expurgatus;
tersus, detersus.
Вычтение
Subtractio, deductio, detractio. Вычтенный, subtractus, deductus,
detractus.
Вышарение
Indagatio, scrutatio, perscrutatio. Вышаренный, indagatus, perscrutatus
(от perscruto). Вышарить, indagare, scrutari, perscrutari. Воры, напав на
дороге, вышарили все деньги, latrones in via impetu facto omnem pecuniam
scrutando abstulerunt. Вышарить дело, pristinæ rei memoriam refricare,
pristinæ rei memoriam replicare.
Выше
Altior, excelsior, editior, procerior. Этот дом гораздо выше другого, hæс
domus multo editior est illa. Она выше всех других, supereminet omnes. Он
выше целой головой, toto vertice supra est. Эта дорога идет то выше, то
ниже, hæc via modo est altior, modo est depression. В. всякой чести, ultra
omnem honorem. Это сказано выше, hæc supra dicta sunt; de his supra
commemoratum est; hæc supra scripta. 2) Подниматься выше (о цене), carius
venire. Это выше не продается, hoc non carius venditur. Он посадил их выше
себя, super sedeos collocavit. – Аттик сел выше меня, supra me Attiсus
accubuerat. Никто тебя не выше в достоинстве, neminem habes honoris gradu
superiorem. Цезарь не мог терпеть никого выше себя, Cæsar priorem ferre
non potuit. Выше от земли на полтора фута, exstat terra sesquipede. Это едва
выше колен, vix genua superat.
Вышедший
Egressus, qui excessit, prodiit.
Вышесказанный
Supra dictus.
Вышеупомянутый
Supra commemoratus.
Вышибание
вышибение. Elisio, exclusio, excussio. В. дна у бочки, doliaris fundi
excussio. Вышибаю, exludere, excutere, elidere. Вышибить дно из бочки,
dolio fundum excutere. В. окно, fenestram effringere. В. глаз, alicui oculum
excludere (Plau.), altero oculo aliquem privare. В. кому зубы, dentes alicui
elidere; malas alicui edentare. В. что из рук у кого, aliquid de manibus alicui
excutere. Вышибаюсь, elidi, excuti, effringi. Вышибенный, elisus, effractus,
de manibus excussus. Вышиб, вышибка, elisio expulsio. На вышибку играть,
clavis impellere globulos, ut trans abacum excutiantur.
Вышивaниe
вышивка. Pictura acus. Через рачительное в., assidue pingendo ope acus.
Вышиваю, acu pingere; phrygium opus facere. Вышивать шелками платье,
serico vestem distinguere, variare; pbrygium opus faciendo emerere.
Вышиваюсь, acu pingi. Вышивный, ad picturam acus pertinens. Вышивной
узор, protypum.
Вышина
. Altitudo, excelsitas. Эта башня имеет 30 сажен вышины, hæc turris
triginta ulnas passas alta est. Вышиной в 5 локтей, cui altitude est ad quinque
cubitos. Вымерятъ вышину дерева, arboris proceritatem metiri. Гора
чрезвычайной вышины, mons insolitæ, inusitatæ altitudinis.
Вышитие
Pictura acus. Вышитый, acu pictus, distinctus. Выш. цветами, floribus
intertextus.
Вышка
Altitudo.
Вышколение
Conformatio, fictio. Вышколенный, conformatus, fictus. Вышколить.
См. Школю.
Вышний
Superus, superior, summus. С вышнего края, a summo. 2) Supernus,
superiori loco situs. Вышние страны, loca superna. Вышние классы,
superiores classes. 2) De Deo: supremus, summus. He благоволит Вышний о
приношении нечестивых, impiorum sacrificia supremo Numini displacent.
Выштукатурение
можно выр. гл. Выштукатуренный, tectorio obductus. Выштукатурить,
см. штукатурить.
Вышу
V. sl. Producere (выводить из неизвестности), promovere, proveherе.
Господь смиряет и высит, Dominus deprimit et promovet. Вышуся, se efferre,
efferri; animus se tollit. – Высший, summus, maximus. Высшее начальство,
supremi magistratus. Высшее училище, Academia, schola major. Высшее
духовенство, majoris dignitatis sacerdotes.
Выщечение
. Detractio; ablatio rei per dolum, per fraudem, per blanditias.
Выщеченный, eblanditus, per blanditias аblatus; abrasus. Выщечить,
expalpare aliquid ab aliquo; per blanditias auferre; abradere aliquid ab aliquo.
Выщипанный
Vulsus, evulsus, pennis, plumis nudatus. Выщипывание, evulsio, vulsura.
Выщипываю, vellere, evellere. Выщипать волосы изъ бородыг barba pilos
evellere. В. перья у птиц, avi pennas eripere. Выщипываюсь, evelli, eripi.
Выщупанный
Contrectatus, реrtrectatus. Выщупываю, attrectare, соntrectare,
pertrectare.
Bыедание
можно выр. гл. Выедаю, exedere, consumere edendo. 2) Rodendo
penetrare, exedere, erodere. Крепкая водка выела ямину на меди, aqua fortis
cavernulam in ære erosit. Выедаюсь, penitus exedi. Выеденный, exesus.
Выездка
заплатить за выездку лошади, pro equo condocefacto solvere pecuniam.
– Выезд, profectio, exitus. Великолепный в., profectio spledida. b) В. на
охоту, на гулянье, ad venandum, ad ambulandum condictum. Согласиться для
выезда на охоту, venatui diem locumque constituere. 2) Porta principalis.
Выезд из города тесен, porta urbis principalis est angusta. – Выезжание,
abitus, exitus in equo. Выезжаю, evehi, exire. Он нe здоров, он не выезжает
из дома, graviter se habet, nec exit domo. Выехать из пристани, е porta
prodire, progredi. 3) Ædes mutare. – Выезжение, выезживание, м. выp. гл.
Выезживаю, condocefacere. Он скоро выездил лошадь, brevi tempore equum
condocefecit. 4) Vectura emerere, acquirere. Выезживаюсь, condocefactum
esse. – Выехание, eveciio, excursion. B. для увеселения, evectio obleclationis
causa.
Выя
Collum, cervix. Она увязала его выю цепями, из цветов соплетенными,
соllо circumvolvit serta е floribus facta; obvolvit ejus collum sertis e floribus
factis.
Выяснивает
Nubila discutiuntur; lisserenascit; sol redit; serenitas cœlo redit.
Выяснило на дворе, cœlo serenitasrediit.
Вью
Torquere, contorquere, nectere. Вить веревки, torquere tunes. В. венки,
sertа florea nectere; flores, coronam nectere; serta facere. 2) Involvere,
glomerare, conglomerare. 3) Вить гнездо, nidum construere, facere, intexere.
Вьюга
Tempestas turbulenta; nives; grando nivosa. Вьюжливый, procellosus,
turbulentus.
Вьюк
Fascis, sarcina, onus.
Вьюн
вьюнок, выоночик. Cobitis fossilis.
Вьюрок
Fringilla montifringilia.
Вьюрок
-рочик. Girgillus, rhombus.
Вьюсь
виюсь. Se torquere. Нитки вьются, filа se contorquent. 2) Se
cirumvolvere. Хмель вьется около тычин, lupulus perticis se circumvolvit. 3)
Sinnari, flecti. Змей вьется пo земле, serpens torquet orbes volubilibus
nexibus (Virg.). Змей вьется около тела, serp. corpus spiris ligat (Virg.). 4)
Pendere, librari. Орел вьется под облаками, aquila sub nubibus pendet. 5) Se
alicui submittere; se arcte ad aliquem applicare. Собака вьется около своего
хозяина, canis domino suo subblanditur. 6) In рampinos, in palmites surgere.
Вьючный
Sarcinarius, clitellarius. Вьючная лошадь, equus sarcinarius. B. скот,
jumentum sarcinarium. Вьючу, fasciculo colligare, in fascem compingere.–
Вьючить лошака, mulo clitellas imponere.
Вьюшка
Rhombus. 2) Operculum e terra argillacea, quod retinendi caloris causa
imponitur fumario.
Веверица
См. Векош.
Ведатель
Qui scit, novit aliquid. B. сокровенных или сокровенного, qui scit
abscondita, occulta, obscura. Ведаю, scire, novisse. Я об этом наперед ведал,
hæc omnia prænovi, præscivi. Ведая ваше состояние, si bene vos novi. 2)
Noscere, cognoscere, nosse. Начальник должен ведать своих подчиненных,
рræfectus debet bene nosse sibi subjectos. – Ведаюсь, cum aliquo transigere.
Когда вы ему поверили, то сами с ним и ведайтесь, si ei fidem habuisti,
postula ab eo, ut tibi damnum resarciat, restituat. Bедаться судом, jus или de
jure experiri. Ведец, intelligens, gnarus, peritus alicujus rei. Ведомец, тоже
ведомости, acta diurna; ephemerides; litteræ publicæ. Поместить что в
ведомостях, inserere aliquid actis diurnis. Ведомость, ведомостца, nuntius. Я
весьма печальную получил ведомость, tristissimum nuntium accepi. 3)
Подать ведомость за прошедший месяц о приходе и расходе, deferre de statu
acceptorum et expensorum præteriti mensis. Ведомостный, ad acta diurna
pertinens. Ведомм. деньги, pecunia ephemeridum. ведомостные книги,
commentarii ecclesiastici; acta ecclesiastica. – Ведомство, jurisdictio, сurа,
moderatio. В старину Российская Церковь была под ведомством
Цареградских Пaтpиapxoв, olim ecclesia Russica suberat curæ, moderationi
Patriarcharum Constantinopolitanorum, commissa erat eorum moderationi. Это
не под его ведомством, hæc res ejus curæ non subest, sub ejus arbitrio non est.
Ведомство, уезд, округ, diœcisis, ager, præfectura regio, tractus. – Ведомый,
ведом, notus cognitus. 4) Он под моим ведомом, meæ moderationi subest. Без
ведома и не спросясь господина уйти, inscio et inconsulto domino discedere.
Он без ведома моего уехал, и тому уже три месяца, clam me profectus tres
menses abest. – Ведун, veneficus, magus. Ведущий, qui aliquid noscit,
pernoscit. 5) Gnarus, peritus. – Ведьма, venefica, maga. Экая ты ведьма!
qualis venefica es! – Ведение, cognitio. 6) Теr. jur. informatio. 7) Jurisdictio,
cura, moderatio. Находиться в чьем ведении или под чьим ведением,
alicujus moderationi subesse; esse alicujus in potestate, sub arbitrio.
Веер
Flabellum.
Вежа
V. sl. Turris.
Вежда
вежди. Palpebræ.
Вежество
вежство. Cognitio, peritia, intelligentia.
Вежливо
Humane, humaniter, urbane, comiter. Обходиться вежливо, humane,
humaniter facere. Вежливость, bumanitas, urbanitas, facilitas, comitas. В
обхождении, morum elegantia, venustas. Высшего с низшим, affabilitas,
animus submissus. С вежливостью, humane, humaniter, liberaliter, officiose.
Самым делом доказываемая вежливость, officium, liberalitas. Он поступил
в этом против обыкновения и вежливости, fecit in hac re contra morem
consuetudinemque civilem. He наблюдать меры в вежливости, urbanitatis
officiosæ terminos consuetos excedere. Совсем не знает вежливости, omnis
humanitatis expers. – Вежливый, humanus, urbanus, comis, officiosus. Очень
учтивый, perhumanus, perurbanus, perblandus, percomis. Он более вежлив,
нежели чистосердечен, urbanior, officior, quam sincerior. Он превежлив, est
omni urbanitate limatus; summe in omnes officiosus est.
Векование
Vitæ propagatio, perpetuitas. 2) Longa commoratio aliquo loco. Вековать,
diu durare, stare, tenere; diu alicubi commorari. Там мне не век вековать, non
perpetuo ibi manebo. Вековый, multa secula, perpetuo durans. Быть вековым,
ire in secula. Это не вековое дело, hoc non perpetuo durabit.
Векош
Species numi, qui in pello sciuri constabat quorumque viginti faciebant
cunam. Векша, sciurus. 2) Trochlea, rechamus.
Век
Sæculum. Осмойнадесят век, duodevicesimum sæculum. В конце века,
sæculi extremo, in exitu sæculi. Прекрасные умы первых веков, primarum
ætatum ingenia. Веки веков, innumerabilis annorum series. В. золотой,
серебряный, медный, железный, ætas aurea, argentea, ænea, ferrea. Прожить
три человеческие века, tertiam ætatem hominum vidisse. Старец,
проживший три века, ter ævo functus senex. Провести век в тюрьме, exigere
ævum carcere. Век, эпоха, в которой жил какой-нибудь великий человек,
напр. век Августа, ætas Augusti. Люди старинного века по своей честности
о других судят, homines antiqui ex sua natura ceteros fingunt. Целый век
тому, как я вас жду, exspectatissimus venis. Ныне такой век, sic vivitur. 2)
Vitæ cursus, ævum, ætas. Он свои в. отжил, vivendi curriculum confecit; vitæ
spatium excurrit. Протекший, минувший век жизни, ætas anteacta
decursaque; decursum vitæ spatium. 3) Æternitas. Живу быть на веки, vita
æterna frui; in æternum vivere.
Вем
Scio, novi, teneo.
Bенa
Vienna, V. Austriaca или Vindobona. Из Вены, Vindobonensis, Viennensis
in Austria.
Венец
Corona; diadema (у языческих Царей). Царский в., corona imperatoria
или imperatoris. Надеть венец на победителя, coronam imponere victori.
Иметь вен. на голове, coronam habere in capite. 2) Radiatus orbis. Святые
обыкновенно изображаются в венцах, imagines sanctorum pingi solent capite
radiato. 3) Sertum, corona; corona laurea или одно laurea. 4) Term. Architt.
junctura lignorum, quæ parietem faciunt. 5) Per metaph. nuptiæ. Шить платье
под венец, curare vestem nuptialem faciendam. 6) Decus, ornamentum. 7)
Præmium. Приять неувядаемый венец славы, summam gforiam или gioriam
sempiternam consequi; præmio sempiternæ gloriæ affectum esse. – Венечник,
confessor fidei, qui propter Christi doctrinam cruciatus certe sustinet martyr.
Венечница, martyr. – Венечный, ad radiatum orbem pertinens. 8) Per m.
nuptialis. Прежде сего собирались венечные пошлины, оlim indicebantur
tributa nuptialia. 9) Coronarius, corollarius.
Векик
веничек. Scopæ. В. из, прутьев, scopæ virgeæ. Веничник, scoparius. –
Веничный, scoparius. Комель в., scoparum manubrium.
Вено
Dos. 2) Pecunia, quam sponsus pro sponsa alii domino solvit.
Венок
Corona; corona e floribus; sertum. В. из двух масличных ветвей, corona
ex duabus virgulis oleaginis. Веночик, corolla. Плесть венки, coronas nectere;
serta facere. Украшать что венками, aliquid sertis ornare, exornare.
Венценосец
Imperator, Rex, Princeps. 2) Sanctus, in sanctorum numerum relatus.
Венценосный, corona redimitus. В. глава, insigni regio evinctus; Rex,
Рrinceps.
Венчание
Coronæ impositio. В. на Царство, Regis inauguratio. 2) Solemnia
nuptialia; copulatio sacerdotalis; junctio matrimonio per consecrationem
sacerdotalem. Венчанный, coronatus, corona или sertis redimitus. Герой
честью и славой венчанный, vir fortis insigni honore et gloria decoratus.
Венчаю, coronare, corona redimire, evincire insigni regio. Счастьe венчает
человеческие предприятия, comprobat consilium hominis fortuna. Per m.
венчать милостью и щедротами, gratia beneficiisque ornare. Конец труды
венчает, finis coronat opus. 3) Solemni ritu matrimonio jungere, ritu sacro
conjugium inaugurare; copulare solemni ritu. Венчаюсь, coronari, corona
redimitum, insigni regio evinctum esse. Облачается Монархиня наша в
порфиру, помазуется на Царство, венчается, приемлет скиптр и державу,
nostra Regnatrix purpura fulget, sacro oleo inauguratur, corona redimitur,
sceptrum globumque imperii manu prehendit. 2) Sacro ritu matrimonio jungi.
Они венчались в такой-то Церкви, in hос æde sacro ritu matrimonio juncti
sunt.
Веню
Munere sponsam afficere, spongam munerare. 2) Pro sponsa pecuniam
solvere.
Вера
Fides in Deum, Dei. Человек без веры и закона, vir neque Dei neque juris
observans. 2) Religio, doctrinæ. Принять Христианскую веру, Cbristum
profiteri, colere. Сражаться, умереть за веру и отечество, pro avis et focis
pugnare et mori. Греческая православная вера, pura religio Græca. 3)
Sacramentum principi dictum. Иноземцев к вере приводить по их вере в
приказах, alienigenæ in locis judicii juranto in nomen principis, sacramento se
obliganto, sacramentum principi dicunto. Иметь веру, credere, fidem habere,
tribuere. Иметь веру в Бога, Deum agnoscere, vereri, Deo fidere, confidere.
Отдать на веру, exhibere alicui aliquid integrum. Верительный, quod или cui
credi potest. Bepно, fideliter, cum fide, sincere, vere. Я вам верно об этом
доношу, verе docebo te de hac re.
Верноподданнический
Fido civi conveniens. В. долг, officium civis fidelis. Верноподданный,
ciris fidus, fidelis. Всем нашим верноподданным всемилостивейше
повелеваем, omnibus civibus или popularibus nostris indulgentissimе
præscribimus, imperamus.
Верность
Fides. Изображать что с исторической верностью, ad fidem historiæ
scribere aliquid. Этот историк наблюдает везде верность, hic rerum scriptor
summam fidem plane servat. 2) Fiducia, fides alicujus rei, spes firma или
certa. Открывая тайная, погубляет верность, qui arcana detegit, fidem
consumit. 3) Fidus, fidelis animus. Хранить к кому верность, fidem alicui
servare, tenere fidum manere alicui. Хранить в. к своему отечеству, in fide, in
officio patriæ manere. В случае крайности помереть до последнего
человека, ad ultimum pro fide mori. Хранить верность, fidem colere.
Хранить супружнюю верность, casta fide torum servare. Нарушить
верность, fidem frangere, fallere, violare. Присягать в верности, fideni suam
alteri sacramento obstringere. Присягать царю в верности и подданстве,
fidem regi et subjectionem jurare. Восхотеть поколебать чью верность,
alterius fidem labefactare conari. Дознанная верность, armatum fide pectus.
4) Recta ratio. Верность счета, ratio ad numerum convenit. – Верный, верен,
fidus, fidelis, officii memor, certus. В. друг, amicus fidus, fidelis. Быть
верным своему господину, fideli animo in dominum esse. Быть к кому
верным, in fide manere. Верный слуга, servus fidelis domino. Верные
подданные, cives, qui in officio permanent. Показывать себя в нужде верным
другом, in amicorum periculis fidem adhibere. 5) Veræ religionis cultor. 6)
Accuratus et rectus, justus, conveniens, congruus. Отдать деньги в верные
руки или верным людям, expedire nummos certis nominibus. Сравнение
верное, apta et ad rem accomodata similitudo. Счет верен, ratio apparet. Этот
пeревод неверен, translatio prava, vitiosa est. Счет неверен, ratio non constat,
non convenit. – Пребыть себе верным, sibi constare. Преб. верным своему
характеру, propriam naturam sequi. Преб. верным истине, a veritate non
desciscere. Верный историк, scriptor, qui ad fidem historiæ narrat. Верная
копия, exemplum accurate descriptum. Верно, служить кому верно, alicui
diligenter inservire. b) Верно написанная картина, imago ad rei
similitudinem picta. Копия верно написанная, imitatio ad similitudinem veri
efficta. – Верование, credere in Deum, fides, fiducia. Верователь, pius, Deo
confidens.
Вероимание
См. Вероятие. Bероимец, homo incautus аd credendum, homo credulus.
Вероимно, aiiimo nimis facili ad credendum. Вероимный, incautus ad
credendum, nimis facilis ad credendum, credulus. Вероимного скоро убедить
можно, credulo facile persuadens. Bеpoимство, credulitas, credendi temeritas.
Глупое в., stulta credulitas.
Вероломец
веролом. Homo perfidus. Вероломно, per fide, infideliter, improbe, dolo
malo. Вероломство, вероломность, perfidia, infidelitas, nulla fides;
perjurium. Учинить в. против кого, perfidum esse in aliquem. Вероломный,
вероломен, perfidus, perfidiosus, infidus, infideus, perjurus. Для кого не
довольно одному быть вероломным, pro se fidem violare aliquis non satis
habet. Вер. народ, gens dolosa, subdola. В. любовник, amator, amasius
infidus, perfidus. Надобно быть весьма вероломному, чтобы обмануть
своего благодетеля, ut prodas eum, qui beneficia in nos contulit, oportet bene
perfidum esse. Вероломный поступок, pessima fraus; perfidi animi facinus.
Bepoломственный, perfidus, dolosus, subdolus. В. совет, consilium subdolum.
Вероломствую, fidem violare, frangere, non manere in fide, dolo malo agere,
facere.
Вероотметник
вероотступник. Apostata, qui sacra sua deseruit, ejuravit. Вероотметный,
вероотступный, qui patrium, avitum Dei cultum deseruit. B. относительно
Христианской религии, qui vero Dei cultui remisit, renuntiavit.
Bероотступнический, apostatæ proprius.
Вероподобие
Veri similitudo, probabilitas. Ложь, имеющая вероподобие, affine
veritati mendacium. Он дает своей лжи пpaвдoпoдoбиe, facit illud verisimile,
quod mendacium est. В стихотворстве наблюдается вероподобие, in poësi
veri similitudo servanda est. Bеpoподобно, probabiliter, ut veri simile est.
Вероподобный, вероподобен, veri similis, similis veri, vero; probabilis.
Вероподобная причина, verosimilis causa.
Bеpoпpoповедaниe
Denuntiatio, propagatio fidei, doctrinæ Christianæ; legatio Evangelica
religionis propagandæ. Beропроповедник, missus ad religionem Christianam
propagandam; paganorum doctor, emendator. Обращение веропроповедников,
emendatio. Обращение через них, paganorum ad Christi doctrinam accessus.
Вероятие
вероятность. Veri similitudo, probabilitas. Слух этот ни мало не
заслуживает вероятия, hic rumor minime ad veritatem accedit; hæc fama a
veritate abhorret. Cудить по одной вероятности, solam probabilitatem in
judicando sequi. Я не нахожу в том вероятности, id simile vero mihi non
videtur; mihi quidem mihi non est verisimile. Вероятно, probabiliter, ut
videtur. В. вы меня не узнали, videris me non cognovisse. Он в. не будет,
verisimile est, eum non venturum esse. Часто это наречие можно описывать
через non dubito an, nescio an, haud scio an, или если стоит отрицание в
пpeдлoжeнии, через vereor ut. Он вероят. не придет, vereor ut venturus sit. –
Вероятный, вероятен, veri similis, vero similis, probabilis, credibilis.
Вероятное повествование, verisimilis narratio. Вероятная причина,
рrobabilis causa. В. надежда, spes ab effectu baud abhorrens. Вероятно,
verisimile est, с неопр. н. и вин. п., реже с ut. Вер., что он это сделал,
verisimile est, eum hoc commisisse. He вероятно, чтобы он предпочел,
verisimile non est, ut ille anteponat… Быть вероятным, асcedere ad veritatem,
ad verum, simile vero videri; haud procul a vero esse; prope fidem esse. Это
гораздо вероятнее, quod propius fldem est. Быть очень вероятному, proxime
ad veritatem accedere. Это теперь становится для меня вероятнее, nunc
facilius inducar, ut credam. Представить что вероятным, rem prohabiliter
exponere. Делать что вероятным, fidem facere rei.
Веруемый
In quod creditur, quod или cui credi potest. Верую в Бога, Deum
agnoscere, vereri; Deo fidere, confidere. В бытиe Божьe, Deum esse credere.
2) Credere, fidere, alicui fidem habere, tribuere, adjungere. 3) Credere,
existimare, autumare, censere. Вержаюсь в мире, mundo persuasum erat. –
Верю, credere, fidem habere, tribuere. He верьте ни чему тому, что вам ни
говорено, noli credere, n. fidem habere omnibus, quæ tibi dicta sunt;
quæcunque tibi dicta sunt, noli iis omnibus credere. Верить в истинного Бога,
verum Deum agnoscere, vereri. Верить бессмертию души, immortales animos
esse credere. He верьтe ему, noli ei fidem habere; noli ei fidere, confidere. Я
не верю, чтобы он лгал, non puto, eum mentitum esse или mendacium,
mendacia dicere. Верюсь, fides mihi habetur. Верющий, fidem rei firmans,
confirmans. Верющее письмо, auctoritates et testimonia; litteræ
auctoritatesque.
Весило
(Sl.) Cm. Bесы. Веский, весок, gravis, ponderosus, magni ponderis.
Весный, quod pendi, trutina examinari potest. Весовое, pecunia pro pendendi
opera solvenda. Весовщик, zygostates. Должность его, zygostasium. –
Весовый, ad libram, stateram pertinens. Bеcoвoe коромысло, jugum. Весовая
стрелка, examen. Весовая чаша, lanx. 2) Quod pondere venditur. Жемчуг
товар весовой, margaritæ appensæ venduntur. – Весом, pondere; pensura.
Вестимо
Profecto, utique. В. так, profecto sic se res habet. Вестимый, -стим,
notus, certus, exploratus, perspectus. Вестимое дело, что каждый добра себе
желает, omnes in ео conveniunt, constat inter omnes, unumquemque sibi bene
velle или velle bene sibi fiery. Он вестимый всякому обманщик, оmnes
sciunt, eum hominem ad fallendum paratum, instructum, fraudatorem,
quadruplatorem esse. – Вестник, nuntius, legatus; legatus solemniter missus.
Вестнический, legati, nuntii proprius. Вестница, nuntia. В^стно, ut notum
est. Вестный, notus, cognitus. Имя будет вестно, nomen innotescet, enotescet,
pernotescet. Вестовый, species accensi, viatoris. Вестовые письма, acta,
diurna, ephemerides. – Bестовщик, explorator. 2) Studiosus novorum, s. rei
novæ. Вестовщица, studiosa novorum. Весть, весточка, nuntius. Приятная,
печальная весть, nuntius acceptus, gratus, nuntius tristis. 3) Fama, rumor.
Изыде весть по всей земли, rumor per totam terram manavit. Весть идет
неверная, неосновательная, sine capite resmanare dicitur. Ложные вести,
rumor falsus. На вести, на вестях находиться, munus accensi obire.
Вес
Pondus, gravitas. Эта вещь кажется велика, но мало в ней веса, res
magna quidem videtur esse, sed non est gravis, ponderоsa. Судить о весе пo
руке, manu rei pondus exigere. Говорят, чтo Цезарь ездил в Британию, в
надежде достать там жемчуга, коего величину зерен сравнивая одно с
другим, иногда судил о весе их по руке, Britanniam petisse spe
margaritarum, quarum amplitudinem conferentem, interdum sua manu exegisse
pondus. Камни большого веса, saxa magni ponderis. Аптекарский вес,
pondus pharmaceuticum. Исправный в., pondera æqua. Фальшивый, pendera
iniqua, т. обвес. 2) Pondus, aucloritas (о людях); momentum. Придать чему
веса, vim tribuere alicui rei. Иметь вес, grave esse (о вещах); valere, validum
esse (о людях). И.в. у кого, apud aliquem valere, pondus или auctoritatem
habere. He иметь никакого веса, nullius ponderis esse. Дать чему здесь,
alicui rei pondus afferre. Иметь большой вес, magnum pondus habere. Иметь
некоторый, не так большой, aliquid momenti, auctoritatis habere. В этом нет
никакого веса, momenti nihil est in eo. He иметь никакого весу, nullins
momenti esse. – Весы, вески, libra, trutina, statera. Что кладется на весы для
равновесия, sacoma. Весить на весках мастера золотых дел, aurificis statera
probare. Опустить одну чашу весов, lancem pond ere imposito deprimere.
Весы не ровны, не стоят ровно, librа claudicat; lanx pondere vergit. Если
весы хоть чуть стоятъ не ровно, si libra hilum claudicat. Держать ровно
весы, binas lances æquato examine sustinere. b) Æquabitem juris rationem
habere (о судье). Медные весочки, parva ænea libra. 3) Ter. Astr. Sugum,
Libra.
Ветвенный
ветвен, (sl.) и ветвистый. Ramosus, frondosus, spissus ramis opacus.
Ветвяный, e ramis factus, confectus. Ветвь, ramus, frons. В. оливная,
пальмовая, termes. Сорванная с плодом, spadix. Пускать ветви, frondescere.
II. слишком много ветвей, silvescere. Разросться в ветви, luxuriari, ramis
diffundi. Лавровая ветвь, laurea (frons или corona). Обрубить ветви, ramos,
frondes amputare, abscidere. Прекрасное премудрости древо возрастет и
ветви свои распрострет по всей вселенной, eximia sapientiæ arbor in
altitudinem augebitur ramisque suis per totum orbem terrarum diffundetur.
Ветерок
Levis, tenuis aura; zephyrus. Ветер, см. ветр.
Ветийственный
, ветийство и пр. См. Витийств.
Веткa
веточка. Ramulus, ramusculus. С маленькими веточками, ramulosus.
Ветренек
Leviculus, paululum volaticus. Ветреник, homo ventosus, homo mobilis,
nusquam certis vestigiis insistens. Ветреница, femina mobilis, mobili ingenio.
Ветреница
Anemone. Ветреничаю, mobili esse animo; levem, temerarium esse;
moveri pluma aut folio facilius. – Ветрено, на дворе в., est или flat ventus. 2)
Inconsiderate, levi animo, parum considerate; leviter, temere. Он во всем
поступает ветрено, in omnibus rebus agit temere. Ветреность, animus levis,
animi levitas, ingenii mobilitas; inconstantia, animus mobilis. Он, по
ветрености своей, всех друзей лишился, eb animi levitatem omnes suos
amicos perdidit, amisit, orbatus est amicis. Ветреный, ветрен, ventosus. В.
день, dies ventosus. Вет. погода, cœlum ventosum, аёr ventosus. В. осень,
autumnus ventosus. В. мельница, mola pneumatica (у новв.). 2) Levis, mobili
ingenio, animo mobili; inanis, vanus, temerarius. Быть очень ветреному,
magna est in aliquo mobilitas. Ветренеет, est или flat ventus.
Ветрило
Velum, linteum. Воздвигнуть в., velum pandere.
Ветрогон
См. Ветреник.
Ветромер
Aërometrum, anemometrum.
Ветроносец
Homo ventosus, levis, mobili ingenio.
Ветромление
Ventus exitiosus. Поразить неплодием и ветромлением дела рук,
manuum opera affligere sterilitate ventoque exitioso.
Bетр
ветер. Ventus. Тихий, сильный, v. lenis et mitis, vehemens. Жаркий,
знойный, v. torridus, igneus, æstuosus. Холодный, v. gelidus. Благоприятный,
неблагоприятный, v. secundus или prosper; v. adversus. Поднимается ветер,
v. exoritur. В. свирепствует, v. sævit. Бурливые ветры, venti procaces. В.
переменился, поворотился, v. vertit. В. дует тихо, v. leniter flat. В.
усиливается, increbrescit ventus. Ветр стал от того сильнее, ео magis
accensa vis venti est. В. перестает, утихает, ventus cessat. В. утих, ventus
consedit, remisit. Нет ветра, silent или quiescunt venti. День, в который не
бываетъ ветра, dies a ventis silens. На ветру, in vento. Когда ветр перестал,
vento intermisso. В безопасности от ветра, in loco a ventis tuto et defense.
Римский флот имел попутный ветр, venti aptiores Romanæ classi flabant.
Тогда как ветр дул им только сзади, tergum tantum afflante vento. Свист
северного ветра, stridor aquilonis. Свист южного ветра, austri sibilus. Иметь
противный в., ventus mihi adversum tenet; ventus adversus mihi cooritur.
Иметь попутный ветр, secundo vento navigare. Выставленный на ветер,
ventis expositus. Быть со всех сторон провеваемому ветром, esse in perflatu.
Летом быть провеваемому ветром, æstivum perflatum habere. Дать
проходить ветру, perflatus libere сареrе. Вышина более открытая для ветра,
superiora magis perflantur. Поражаемый ветром и дождем, vento pulsatus et
imbri. Быть занесену куда ветром, reflantibus ventis rejici. Придерживать к
ветру, obliquare sinus in ventum. Говорить на ветер, frustra monere; verba
dare in ventos (Оv.); verba ventis loqui (Amm.); verba profundere (Lucr.); in
pertusum dolium verba ingerere (Pl.). Напустить воздуха в бочку, ототкнуть
ее, relinquere qua vinum interspiret. 2) In ss. ss. regio, plaga cœli. Собрать от
четырех ветров, colligere de quatuor plagis cœli. 3) Ветра в кишках, ventus,
flatus, inflatio; crepitus ventris (когда они слышны). Пускать ветры низом,
flatum crepitumque ventris emittere; crepitum ventris reddere. 4) Homo
ventosus. – Ветрею, vento exponere ad siccandum. Ветреюсь, levem,
ventosum fieri.
Ветую
(Sl.) Concionari, denuntiare.
Веха
Index ancorarius aquæ innatans; truncus, index аncoræ inferne jactæ.
Вечно
In æternum, æterno, in perpetuum, perpetuo, semper, in omne tempus.
Жить вечно в потомстве, fama apud posteros æterna frui. Он будет вечно
жить в потомстве, laus ejus ad sempiternam memoriam propagetur. Он вечно
с нами расстался, in perpetuum a nobis dissessit, nos reliquit. Я вечно буду
помнить ваши благодеяния, beneficia mihi tributa semper in mente hærebunt;
nunqnam ex animo discedet beneficiorum tuorum memoria. Они вечно между
собой ссорятся, perpetuo inter se contendunt, dissident, rixantur. Надеюсь,
что между нами вечно будет любовь, spero, æternam inter nos gratiam fore.
Вечно пребудет здесь имя Палинура, æternum locus Palinuri nomen habebit.
b) Он вечно говорит об одном и том же, crebris sermonibus aliquid usurpat.
Он вечно с ним, cum ео assiduissime. Вечно говорить, nullum finem
loquendi habere.
Вечно-памятный
Beatæ memoriæ.
Вечность
Æternitas; ævum sempiternum, tempus infinitum. 2) Vita æternа, altera
vita. Будущая вечность, futura vita æterna. Преселиться в вечность, ad
superas sedes a Deo evocari; his corporis compagibus exsolvi; hanc vitam cum
altera commutare; terram relinquere, ad plures abire. Вечную, perpetuo durare.
Вечный, вечен, æternus. Бог вечен, Deus est æternus. 3) Sempiternus,
immortalis, perpetuus. Вечная славa, sempiterna gloria. В. ненависть,
immortale odium. Вечный враг, hostis sempiternus. Вечная жизнь, ævum
sempiternum. Вечно-горящий огонь, ignis реrennis, perpetuus. Заключить
вечный мир, pacem perpetuo durantem, in perpetuum conficere, pangere.
Вечное болтанье, perennis loquacitas. Отдать кому в вечное владение, in
perpetuum cedere alicui de bonis suis.
Вешалка
Bacillum pensile suspendendis vestibus serviens. 2) In offic. typogr.:
pertica, quæ habet figuram litteræ T. servitque foliis chartæ suspendendis. –
Вешание, suspensio, suspensura.
Вешаной
V. pleb. lascivus, effrenatus. Вешаю, suspendere aliquid alicui rei или in
или de aliqua re. Повесить шляпу на гвоздь, pileum clavo suspendere.
Повесить вора, affigere latronem patibulo, suspendere de patibulo; furem
punire suspendio. 2) Per m. повесить голову, caput demittere; mœstum esse.
Повесить нос, in cogitatione defixum esse. Вешаюсь, se suspendere; fauces
suas laqueo suffocare; vitam suspendio finire. Принудить повеситься, ad
laqueum compellere. Помочь человеку, который думает повеситься, homini
jam collum in laqueum inserenti subvenire. Мне ничего более не остается,
как повеситься, ad restim mihi res rediit planissime. 3) Addictum, deditum
esse, favere alicui, studiosum esse alicujus. Дети вешаются на шею матери
своей, liberi summo amore matrem amplectuntur, matris complexu et collo
pendent. 4) Sibi или animo suo large indulgere, lascivire. – Вешание, pensura,
pensio, ponderatio. Вешу, pendere, pensare, ponderare, examinare, appendere.
Верно, исправно вешать, æqua lance pensitare. В. золото, aurum pensare. 5)
Per m., он каждое слово весит, singula verba oppendit, trutinatur, moderatur.
Весить каждую вещь, unamquamque rem æstimare momentoque suo
ponderare. 6) Pendere. Весить 15 талантов, pendere quindecim talenta. B. 10
драхм, pendere per se decem drachmas. В. один денарий, denarii pondus
æquare. В. больше, præponderare. Очень редко весят более двух фунтов,
binas libras ponderis admodum raro exsuperant. Весить 10 фунтов, decem
librarum esse.
Вещание
Vox, sonus, fatus, effatus, sermo. Вещанный, dictus, divulgatus,
pervulgatus. Вещаю, fari, effari, narrare, enarrare. Bещий, ласточка вещая
птица, hirundo nota auspiciis avis. Вещун, fatidicus. Вещунья, fatidica.
Bею
Flare, spirare. Ветр веет тихий, lenis fiat ventus. 2) Ventilare. Веять,
овес, avenam flatu excernere; vannis subjectare. – Веяти себе всяким ветром,
(sl.), nimis facilem esse ad credendum; avidissime credere. Веюсь, ventilari.
Веялица, вьялица, см. мятелица. Веяло, ventilabrum, vannus. 3) Flabellum.
Веяниe, ventilatio. 4) Flatus. Веяный, ventilatus. Веятель, ventilator. 5)
Eversor, populator, exstinctor.
Вяжу
Ligare, colligare, vincire. Вязать кого, aliquem vincire. В. вору руки, fari
manus constringere. В. узел или узлом, nodo stringere, nodum connectere. В.
разными узлами, rem nodis connexis vincire. Вяз. веники, scopas colligare.
В. кому назад руки, manus religare, manus illigare post tergum. B. лен
пучками, linum in fasciculos manuales colligere. B. сено, fœnum vincire. В.
венок, coronam nectere. 2) De rebus lentis, tenacibus: ligare, alligare,
conglutinare, jungere. Клей вяжет доски, gluten jungit, coagmentat asseres.
Цемент вяжет камни, lapides arenato connectuntur. 3) Acubus texere. Начать
вязать чулки, incipere acubus texere. 4) Власть вязать и решить, auctoritas
ресcatorum remittendorum. Вяжусь, ligari, vinciri, constringi. 5) Ad se
trahere, adtrahere, pretendere, captare, arripere. Какъ вам не стыдно вязаться
за такую безделицу? non ne pudet te tam minutam rem consectari, captare,
tam minutæ rei inhiare? 6) Что бы он ни сказал, все у него клеится, вяжется,
quidquid agit, lepide omnia prospereque eveniunt; omnia ejus conata, incepta
bene et feliciter eveniunt. Вязаться с кем, uti aliquo; commercium habere или
versari cum aliquot. – Вяжущий, vim adstringendi habens, sistens, supprimens,
cohibens. В. корень, radix vim adstringendi habens. Вязальный, вязальные
иглы, acus textoriæ, reticulares. – Вязанки, вязенѝцы, см. вáреги. – Вязати,
(sl.), in custodiam или in vincula mittere, tradere, condere; in custodiam dare,
custodiæ mandare. Вязебная, pretium, quod datur desertores e fuga
retrahentibus.
Вязел
Coronilla varia.
Вязение
Textura acuaria. Вязеный, textus acubus. Вязень, captus, captivus,
comprehensus. – Вязея, textrix acuaria.
Вязига
Nervus dorsi sevriugae torrefactus escarius.
Вязить
См. Завязить.
Вязка
Ligatio, vinctio. 2) Pecunia, quam redemtor conductus debet dare aliis
redemtoribus, ne licente eo contra liceantur, ne supra adjiciant. Вязкий ил и
топи, tenacia (loca) gravi cœno et rivis incerta (Tac.). Вязкий, вязок, lentus,
tenax. Очень вязкий песок, tenacissimum sabulum. Делать вязким,
conglutinare. 3) Cœnosus, lutosus. Вязкое болото, locus paludosus. Вязкость,
lentitudo, lentitia. 4) Natura, ratio loci paludosi.
Вязник
Ulmarium.
Вязну
Hærere (cœno), demergi.
Вязовый
Ulmeus. В. лист, folium, ulmeum. Вязовая дубина, fustis ulmeus. clava
ulmi.
Вязожелдь
См. Острокровь.
Вяз
Ulmus lævis (Pall.).
Вязь
. Locus paludosus, palus.
Вяканье
Garritus. Вякаю, garrire fabulari. 2) Legentem hæsitare lingua, perperam
legere. Долго вякал то, что можно бы сказать скоро, quod brevi tempore
absolvi posset, multum temporis perperam legendo consumsit.
Вяление
при вялении. In torrefaciendo (pisce). Вяленый, torrefactus. На солнце,
tostus ardore solis. Вяло, lente. B. гoворит и делает, lente loquitur el agit;
lentus est in loquendo el agendo. Вялый, вял, flaccidus, languidus, marcidus.
Вялая pецa, rapa flaccida. 2) Lentus, tardus, segnis, iners, languidus. Вялые
стихи, versus insulsi, inertes. – Вялю, torrefacere, torrere ardore solis. Вялить
рыбу, piscem torrefacere. Вялюсь, torreri ardore solis, torrefieri.
Вяну
Marcescere, emarcescere, flaccescere, deflorescere. Цветы вянутъ, flores
marcescunt. Цвет совсем завял, flos exustus sibi exaruit. Сохнуть от солнца и
ветра и увянуть, sole ventoque siccari et exarescere. Сорванный цвeток увял,
flos carptus tenui defloruit ungue. Замечено было, что за несколько перед
смертью каждого императора посаженное им дерево увядало, observatum
est, sub cujusquam obitum arborem ab ipso institutam elanguisse. 2) Per m.
deflorescere, fugere, evanescere, deperire. С летами крепость и красота наша
вянет, firmitas corporis et forma annis или ab annis marcet. Красота вянет,
forma deperit et evanescit. От болезни вянет красота, morbo formæ dignitas
deflorescit.
Вяха
Gravis plaga. Дать кому вяху, gravem plagam alicui inferre, infligere.
Вящше
Plus, magis, amplius, vehementius, melius, præstantius. 2) In posterum.
Вящший, melior, major, potior, præstantior, prior. Это самое вящшее
несчастие, hoc tibi ceteris deficientibus suppetet. Но вящшее возбудил
удивление, вящшее показал позорище перед очами; всего света, sed
majorem movit admirationem, magnificentius spectaculum universis
hominibus obtulit.
Виссонный
Byssinus. Висс и виссон, byssus, lini pretiosissimi genus; veslis e bysso;
byssinum; vestis lino tenui реr texta.
Г
Quarta alphabeti Rossici littera, effertur eodem modo, quo Franco-
Gallicum g, præcedens ue vel a, non nunquam о et i; ut nota numeri designat
ternarium, cum lineola autem a latere posita duabusque transversis secta (҂г) ter
millenarium.
Гавватá
Gabatha, pavimentum excelsum.
Га
га, га, hа, ha! he!
Гава
. См. Аба.
Гавань
Portus. Въехать в гавань, in portum invehi. portum intrare (когда правят
туда), in portum deferri (случайно). Вводить суда в г., naves in portum
compellere.
Гавкать
. Gannire. Гавканье, gannitus.
Гагара
Colymbus arcticus. 2) Colymbus septentrionalis. 3) Homo fuscus, aquilus,
ore adusto.
Гагара болотная
См. Поганка.
Гагара куйка
См. Куйка.
Гагарей
Mergi; colymbi. Гагарьи яйца, ova mergi. Гагарья муфта, manica или
pellis manicata е plumis mergi, colymbi. Гагарка, colymbus auritus.
Гагат
Bitumen gagas.
Гагка
гавка. Anas mollissima. Гагачий пух, plumæ anatum mollissimæ.
Гаггрена
Sphacelus.
Гагкун
Mas anatis mollissimæ.
Гадание
Conjectura; divinatio 2) Ænigma. Гадатель, vates, fatidicus, divinus.
Гадательница, divina. Гадагельно, гадательне, quantum conjectari licet.
Гадательный, книжка, liber futurorum interpres, somniorum interpres.
Гадательство, vaticinatio, divinatio, prædictio. Гадательствую, vaticinari,
hariolari, augurari (пo полету птиц), divinare (по пророческому духу),
prænuntiare, quæ futura sint. 3) Perplexe loqui. Гадаю, divinare, vaticinari. 4)
Conjicere, conjectari; conjecturam capere, facere. He думано, не гадано,
omnem spem или contra omnem exspectationem opinionem.
Гадина
. Insectum, bestiola, pediculus, vermis. 2) Per m. deterrimum quidque;
homines nequam, genus hominum nequam; fæx populi. – Гадится (мне),
nauseo; est mihi male. 3) Sordescere. Платье гадится, vestis sordescit.
Гадкий, гадок, fastidium movens, creans. 4) Fœdus, deformis, turpis. Гадкая
музыка, cantus nervorum (modus canendi) ingratus, molestus, aures radens. 5)
Odiosus, invisus. Гадкий человек, homo fœdus. Гадкое дело, facinus turpe,
obscœnum. Прегадкое, nihil hoc modo agendi pejus, fœdius esse potest. Гад.
дом, inamœna domus; modi musici ingrati etc. Гадко, fastidiose, non sine
nausea. 6) Male, indecore, turpiter, inhoneste. Он так худо одет, что гадко на
него и смотреть, tam male, indecore, sordide vestitus est, ut sine nausea
spectare nequeas, non sustineas. Он гадко играет на скрипке, male, inscite
fides movet; tetrachordum pulsat. 7) Fœde, odiose. Гадкость, fœditas,
deformitas, turpitudo; immunditia. Гадливый, см. брезгливый. – Гадов,
insecti; ad insectum pertinens. Гад, гады, vermes, insecta. В этом лесу весьма
много гадов, in hac sylva plurima sunt insect, plurimæ sunt bestiolæ. 8)
Homines nequam; perditi homines, colluvies.
Гаевник
Species accipitris.
Гаер
Sannio, scurra. Гаерский, sannionis, scurræ.
Гаждаю
(Sl.) Vituperare, reprehendere. Гаждение, vituperatio, reprehensio.
Гажe
Fœdior, turpior, obscœnior. Ничто не может быть гаже такого поступка,
см. в сл. гадкий. Гажу, nauseare, male mihi est. 2) Fœdare, inquinare,
contaminare, maсulare. 3) Depravare, corrumpere.
Газетный
Ad acta diurna pertinens. Газеты, acta diurna; litteræ publicæ, Пoместить
что в газетах, inserere aliquid actis diurnis; legi in actis diurnis. Газетер,
actorum diurnorum scriptor. Газетная статья, pars, particula actorum
diurnorum или ephemeridum publicarum. Газетное известиe, объявление,
nuntius in actis diurnis consignatus, consignandus. Газетная экспедиция,
actorum diurnorum edendorum ac dimittendorum сurа. Газетная, ædes, ubi
eduntur et dimittuntur acta diurna.
Газофилакия
Thesaurus pecuniarum; locus, ubi est thesaurus; locus ubi reponebantur et
servabantur thesauri.
Гай
(Sl.) Nemus, sylvula.
Гай
. Crocitus.
Гаевый
Ad nemus pertinens, nemoralis.
Гайдук
Pedissequus Hungaricus или Pannonico ritu vestitus.
Гайка
Matrix сосhleæ.
Гайно
Nidus.
Гайтан
гайташник. Funiculus, quo gestatur crux соllum ornans. Шелковый,
нитяный, funiculus sericis, f. filis laneis duplicatis textus.
Гаковницa
Species teli ignem edentis.
Галантерейный
-ные вещи, mundus; res ad exornationem, ad cultum elegantiorem
pertinentes. Купец, торгующий такими вещами, venditor mercium
servientium ad cultum elegantiorem.
Галенок
. Congius. Галеношный, ad congium pertinens.
Галера
Triremis; navis triremis; navis actuaria. Послать, осудить кого на
галеры, aliquem remо publicæ triremis affigere. Галерный, ad triremem
pertinens. Галерное наказание, pœna remi. Галер. невольник, ad triremem
datus. Галерные весла, remi triremis.
Галиан
Cyprinus rivularis.
Галиотный
Ad biremem pertinens. Галиотчик, dominus vel structor biremum.
Галиот, biremis.
Галка
галочка. Corvus monedula.
Галлерейный
Ad porticum pertinens. Галлерея, porticus.
Галмей
Cadmia.
Галстук
Focale. Галстушный, ad focale pertinens. Гал. пряжка, fibula collaris.
Галун
Limbus. Обложить, обшить галуном, limbis ornare.
Галушка
Taxillus.
Гальон
Navis præsidiaria grandior.
Ганание
Propositio, quæstio.
Гарантирую
См. Ручаюсь.
Гардеробный
Ad vestiarium pertinens. Гардероб, vestiarium.
Гардина
Velum.
Гарем
Gynæceum, gynæconitis.
Гарканье
Vociferatio, vociferatus. Гаркаю, clamose dicere, canere, vociferari. 2)
Ter. venn. incitare, instigare canos solutos copula acclamando: ha, ha!
Гармония
. Concentus; concentus sonorum. Наблюдать гармонию в музыке,
concentum servare. Гармоника, Harmonica, instrumentum harmonicum.
Гармонический, consonus. Гармонировать, concinere.
Гарнец
Modius frumenti.
Гарнизонный,
præsidiarius. Гар. полк, militum præsidiariorum cohors или legio.
Гарнизон, præsidium, milites præsidiarii. Быть в гарнизоне, præsidium
agitare. Поставить гарнизон в города, præsidium oppido collocare. По
разбитии неприятеля, положено было Эмилию стоять гарнизоном в
Beppуге, а Постумию опустошать страну, fusis acie hostibus, Æmilium
præsidio Verruginem obtinere placuit, Posthumium fines vastare.
Гарнитуровый
гродетуровый. E serico, quod nomen gerit gros de Tours. Гарнитур,
synthesis; пуговиц, s. globulorum fibulatoriorum.
Гарпиус
Resina alba.
Гарт
Compositum e plumbo et antimonio, unde funduntur litteræ.
Гарусный
E pilis capræ ancyranæ. Г. пуговицы, orbiculi e p.с.а. Гарус, fila e pilis
capræ ancyranæ. Обметать гарусом петли, fissa giobulis excipiendis filis e
pilis capræ ancyræ suentem tegere.
Гасары
V. obs. Fenestræ ad tormenta mittenda.
Гасило
Cucullus lucernis exstinguendis; exstinctorium. Гасильщик, qui
exstinguit lucernas.
Гасло
(V. ob.) Signum, tessera.
Гасну
Exstingui, restingui, deficere. Огонь, свеча гаснет, ignis, candela deficit.
2) Per m. любовь в нем гаснуть начинает, amor venereus in eo languescit. He
все гаснет с жизнью, non omnia cum vita exstinguuntur. Слава его гаснет,
illius nomen occidit; memoria ejus nominis oblivione obruitur.
Гас
тончаиший флер. Textum tenuissimum atque pellucidum. b) Gas.
Гать
Via cratibus strata.
Гаубица
Pyrobolarium longius.
Гауфуница
Genus veteris tormenti bellici.
Гачи
Femorum integumenta interiora. 2) Longæ pennæ pedibus avium rapacium
inhærentes. Гачник, гашник, funiculus træcarum inferiorum.
Гачу
Viam crateribus sternere.
Гашеный
Exstinctus. Гашу, exstinguere, restinguere. Поспешать гасить, ad
restinguendum concurrere, incendio exorto ad opem ferendam concurrere. b)
Гасить, морить известь, vivam calcem macerare. Гашеная известь, calx
exstincta, restincta. 2) Per met. гасить долг, nomen expungere.
Гащи
Вrассæ inferiores.
Гбение
Cм. Гнутиe.
Гвардеец
. Corporis custos, satelles, miles prætorianus; miles e cohorte prætoria.
Гвардейский, ad corporis custodiam pertinens. Гвардия, corporis custodia;
prætoria cohors.
Гвожжу
См. Гвозжу.
Гвоздика
цветок служащий для украшения. Garyophyllus (у дрр.), dianthus (у
Линн.). Цветок от нее, garyophyllum (у дрр.), flos dianthi (у новв.). 2) Как
аромат, caryophyllus aromaticus (pacтениe у Линн.), caryophyllum
aromaticum (цветок у Линн.).
Гвоздик
Clavulus. Гвоздидьня, clavorum officina. Гвоздильный, ad clavum
pertinens. 2) Язвы гвоздиные, signa, vestigia clavorum, notæ clavorum.
Гвоздичка
Caryophyllum aromaticum; parvus dianthus. Гвоздичный, гряда, areola
dianthis consita. Г. мирт, myrthus caryophyllata. Г. масло, oleum
caryophillatum. Г. стебелек, caryophyllus; dianthus (у Линн.). Букет из
гвоздик, fasciculus florum dianthi. Гвоздичная корка, cassia caryophyllata.
Гв. пряность, cassia caryophyllata.
Гвоздище
Magnus clavus. Гвоздоватый, clavum referens. Гвоздь, clavus. Г. с
широкой шляпкой, clavulus capitatus. Вбить гвоздь в стену, clavum in pariete
figere, in parietem adigere. Прибить гвоздем, clavo rem affigere. Выдернуть
г., clavum refigere, revellere. Подбить башмаки гвоздями, clavis calceos
suffigere. Закрепить конец гвоздя с другой стороны, clavi cuspidem
retundere. 2) Деревянный г., paxillus. 3) Embolus, epistomium. Гвоздяник,
arca, in qua vetustate corruptum ferrum ponitur. Гвоздяный, -ная шляпка,
caput clavi. Гвозжу, clavum figere, infigere. 4) Per m. infigere, inculcare.
Где
Ubi, ubinam, quo loco, ubi gentium, ubi terrarum (когда говорится с
большим напряжением). Где он? где же он! ubinam или ubi terrarum est!
ubi, ubi gentium est? b) Ubi, qua. Часто можно выражать это наречие через
qui, quæ, quod. Дом, где я родился, domus, in qua natus sum. Везде, где
только, где бы то ни, ubi ubi, ubivis; ubique, ubicunque. Гдe-нибудь, usquam,
uspiam; alicubi.
Геван
См. Шамшит.
Геенна
Gehenna, vallis Hinnom. orcus. 2) Locus suppliciorum; sedes
damnatorum; cruciatus apud inferos, Геенский, ad gehennam pertinens,
infernus, tartareus.
Гей
Hem! heus!
Гейдук
См. Гайдук.
Генварский
Januarius. Генварская треть, Januarium trimestre. Генварь, Januarius.
Генеалогический
Genealogicus. Генеалогия, familiarum origo, genealogia, stemmatum
doctrina.
Генералитет
Summi duces; summi militiæ præfecti.
Генеpaлиссимус
Summus dux belli, qui summum imperium habet.
Генеральный
Generalis. Генер. карта, tabula geographica generalis. См. Общий.
Генеральский
Ad ducem belli или exercitus, ad imperatorem perlinens. Генеральство,
summa imperii; imperium exercitus. Генеральша, uxor ducis. Генерал, dux,
dux belli или exercitus. Генерал от кавалерии, equitum magister, præfectus.
Г. от инфантеpии, copiarum pedestrium dux. Быть генералом, exercitui
præesse, præfectum esse, exercitus ducem esse. Г.-Адютант, optio generalis. –
Генерал-Адвокат, publicus causarum actor. – Генерал-Адмирал, summus dux
classis. Генерал-Аншеф, strategus en chef imperans. – Генерал-
Квартермейстер, hospitiorum militarium magister summus. Генерал-
Лейтенант, legatus; qui secundum locum tenet imperii bellici. Генерал-
Майор, summus vigiliarum præfectus. Генерал-Прокурор, supremus
procurator. Генерал-Рекетмейстеръ, summus libellorum magister. Генерал-
Фельдмаршал, campi marschalius generalis, summus dux. Генерал-
Фельдцейгмейстер, summus rei tormentariæ præfectus. Генерал-бас,
fundamentum harmonicum; summa lex harmoniæ.
Генерал-штаб
. Primi exercitus duces; prætorium.
Гений
Ingenium. Он г., est magni ingenii vir; est magno ingenio præditus homo.
Гениальность, ingenium eximium.
Генуезец
Genuensis.
Географический
Geographicus. Географически, geographice. География, geographia,
descriptio orbis terrarum; terræ cognitio. Географ, geographus.
Геодезия
Geodesia, ars metandi campos. Геодезист, decempedator, mensor.
Геометрия
Geometria. Геометрически, geometrice. Решить задачу г., quæstionem
propositam geometrice solvere. Геометрический, geometricus.
Геометрические задачи, problemata geometrica. Геометр, geometra или
geometres,
Георгий
Georgius.
Геральдика
Ars Heraldica или одно Heraldica; ars insignium. Геральдический,
Heraldicus. Г. книга, liber insignium.
Гербик
. Parvum insigne gentilicium. Гербованный, publico signatus. Гербовник,
liber insignia continens; liber insignium. Гербовый, ad insignia gentilicia
pertinens. 2) Publice signatus. Г. бумага, charta publico signo signata. Гep.
лист, plagula publice signata. – Герб, insigne; insigne gentilicium. Г.
княжеский, графский, insigne principis, comitis. Описать г. геральдическим
порядком, insignia gentilicia exprimere. Намет, павильон герба, tegmen
insignis. Кто можетъ иметь герб, cui insigni uli licet. 3) Signum, nota.
Германец
Theodiscus; Germanus. Германия, Germania. Германский, Theodiscus,
Germanicus. Подделыватъся под нравы прежних Германцев, priscorum
Germanorum mores affectare.
Гермафродит
См. Двуснастный.
Герой
ирой. Vir fortis, fortissimus; bello fortis. Часто в этом значении берется
одно сл. vir; beros (собственное выражениe для сынов богов и полубогов и
употребляется только о муже необыкновенной храбрости). Катон наш
ирой, heros ille noster Cato. Героиня, heroina (большей частью только у
поэт.), femina fortis. – Геройский, иройский, heroicus. Г. дух, fortis animus
et magnus; animus excelsus atque invictus; animi magnitudo. Геройская мина,
vultus intrepidus. Г. дело, facinus magnum, res præclare facta. Геройская
доблесть, summa virtus. Геройская смерть, viri fortis mors. Умереть
геройской смертью, fortissime pugnantem cadere. Геройски, animo forti,
fortiter. Геройство, иройство, fortis animus et magnus; animi magnitude.
Героический, heroicus. Век, ætas heroica. Героическая повесть, liber qui est
de heroibus или quo exponuntur vit ac res gestæ heroum. Героический поэт,
poëta heroicus, epicus. Героическая поэма, carmen epicum, heroicum; poëma
epicum; epos.
Герольдия
Tribunal Heraldicum.
Герольдмейстер
Summus caduceator, fetialis. Герольдмейстерский, ad summum
caduceatorem, fetialem pertinens.
Герольдский
жезл. Caduceus. Герольд, caduceator, fetialis; nuntius. Должность его,
caduceatoris munus.
Герцогиня
Dux, ducissa; ducis uxor; conjux. Герцогский, ducalis, ducis. Г. сад, ducis
hortus. Герцогство, ducatus. Герцог, dux.
Гессенец
Hassus. Гессенский, Hassicus. Гeccия, Hassia.
Гетманский
Ad summum ducem Cosacorum pertines. Гетманство, dignitas summi
ducis Cosacorum. Гетман, summus imperator или dux Cosacorum Russiæ
minoris.
Гзымс
Cymatium superius. 2) Cymatium, projectura.
Гибель
Amissio, jactura. 2) Exitium, interitus, clades; malum. Г. народу, infinita,
innumera hominum multitudo. Гибельный, perniciosus, exitiosus, funestus.
Гибельная война, bellum exitiabile. Гиб. совет, consilium noxium,
perniciosum. Игра в карты гибельна, lusus chartarum или scidarum est pestis
fortunæ. 2) Impius, improbus, sceleratus.
Гибкий
гибок. Flexibilis; flexilis; tractabilis, lentus. Гибкая ветвь, ramus lentus.
Гибкие члены, membrorum mollis in nexum facilitas, membrorum agilitas. 2)
Per m. гибкий голос, vox flexibilis; vocis mollitudo, ему противопол, vox
rigida. Нрав гибкий, ingenium tractabile, flexibile. Гибкость, fiexibilitas;
agilitas; tractabilitas, facilitas; animum flexilis, tractabilis.
Гиблемость
Conditio obnoxia interitui. Гибну, perire, interire, occidere, ruere. Многие
гибнут сами от себя, multi sibi ipsis sunt exitio. Гибнуть гладом, fame
interire. Г. от меча, ferro interire.
Гигантов
Giganti, homini humanæ magnitudinis modum excedenti proprius.
Гигантский, giganteus. Гигант, gigas, vir major quam pro humano habitu.
Гидрографический
Hydrographicus. Гидрография, Hydrographia.
Гидростатика
. Hydrostatica.
Гиз
V. obs. Cedite! recedite!
Гик
. Pix navibus ungendis. 2) Clamor bellicus, quem leves s. expediti milites,
primo impetu (dum occurritur) tollunt in pugna. Гикнуть, clarum clamorem in
pugna tollere.
Гиль
Molacilla erithacus.
Гильдейский
Ad societatem, ad sodalitatem, ad corpus, ad collegium pertinens. 2)
Relatus in collegium, adscriptus in sodalitatem. Гильдия, societas, sodalitas,
corpus, collegium. Чтобы записаться в первую гильдию, потребен знатный
капитал, ut in primam mercatorum sodalitatem adscriptus sis, opus est insigni
summa pecuniæ.
ГИМНАЗИСТ.
Discipulus, auditor, qui gymnasium frequentat, scholasticus; scholæ
alumnus. Гимназический, ad gymnasium pertinens. Гимназия, gymnasium.
Гимнастический
Gymnasticus. Гимнастика, ars gymnastica.
Гимнический
Gymnicus. Состязание, ludus gymnicus; certamen gymnicum.
Гину
. См. Гибну.
ГИПСОВЫЙ.
Gypseus. Гипсовое изображение, imago ex gypso, imago in gypso
expressa. Гипс. фигура, imago gypsea; exemplar e gypso factum. Гипсовая
paбота, opus gypseum. Гипсоватый, gypso similis. Гипсовой потолок, tectum
e gypso, tectum gypseum. Лепщик гипсовой, gypsoplastes. Гипсовая щетка,
gypsum crystallisatum. Гипсовой камень, gypsum; terra gypsea indurata.
Покрыть гипсом, gypsare, gypso inducere.
Гирька
См. Гиря.
Гирланд
Corona; corona e floribus, sertum.
Гиря
-рька. Statera. 2) Libramensum, momentum.
Гишпанец
Гишпания. См. Испания.
Гиена
Canis hyæna.
Глава
, главица. (Sl.) Caput. 2) Соncameratum ædis sacræ fastigium (купол).
Рим преимущественно назывался главой Италии и просто городом, часто
без прибавления к нему собственного имени, Roma caput Italiæ κατ εξοχην
urbs vocabatur, suppresso sæpissime proprio istius nomine. 3) Primus,
princeps, caput. Папа у Католиков почитается главой церкви, Pontifex apud
Catholicos princeps ecclesiæ habetur. 4) Caput. Книга coстоит из десяти глав,
liber decem capitibus constat. Венчанная глава, diadema gestans. Главу
возносити, (sl.), se efferre, efferri, intumescere; alios præ se nihili putare. ==
Главизна, (sl.), caput. 5) Per m. finis, consilium; consiliorum finis; initium,
principium. Спасения главизна, salutis nostræ principium. 6) Caput (libri). –
Главный, primarius, principalis præcipuus, potissimus, potior. Главное дЬло,
rei caput или cardo; quod in re qualibet est præcipuum; in quo res tota vertitur.
А что главное, et quod caput est. Главныя примечания, præcipue, maxime
notatu digna. Главные чиновники в государстве, civitatis principes,
optimates, proceres. Главнейшие дамы, summates (от summas) matronæ.
Главный город в государстве, caput regni, sedes et do micilium imperii.
Главный город и резиденция, præcipua urbs et regia sedes. Главный
надзиратель, summus, primarius custos, præfectus. Самый главный в этом
сословии, hujus ordinis longe princeps. 7) Ut subst: primus, princeps; primas
или principatum tenens; qui est primario loco. Гл. в городе, qui urbem tenet.
Первый в семье, primus familiæ. Он по роду едва ли не главный в своем
городе, genere sui municipii facile primus. – Главнейший, præcipuus,
mаximus, primarius.
Главня
(Sl.) Titio (что горит или горело), torris (как дерево).
Главоусечник
(Sl.) Carnifex, rerum capitalium vindex.
Главотяж
Genus fasciæ, quam sudæi inter precandum capilibus suis gerunt.
ГЛАГОЛАНИЕ
. Locutio, verba, dicta. По глаголании, sermone habito; verbis factis.
Глаголанный, dictus. Глаголатель, loquens; de rebus divinis verba faciens.
Глаголемый, qui (quæ, quod) dicitur, nominatur. Глаголивый, facultate
loquendi gaudens.
Глагол
Verbum, dictum, b) Глагол действительный, страдательный, средний,
verbum activum, passivum, neutrum.
ГЛАГОЛЬ.
Machine tractoria; carchesium. 2) Patibulum. Повесить на глаголе,
patibulo suspendere; infelici arbori suspendere.
Глаголю
Loqui, fari, dicere. Тебе глаголю, востани, tibi dico (jubeo), exsurge. От
избытка сердца уста глаголют, omne supervacuum de pleno pectore manat.
Гладенький
Laevior (часто уравн. ст. имеет значение: несколько). – Гладило, lapis
laevigatorius, I. serviens lævigando. Гдадильщик, politor. Гладкий, гладок,
lævis (вообще), lævigatus, politus (выглаженный, лощеный), glaber (без
волос), aequus, planus. Гладкая дорога, via plana, inoffensa. Песчаное и
гладкое поле, ager arenosus et una specie. Гладкий (без узлов, без сучьев),
enodis. Гладкая голова, caput comptum. 2) Pulchellus, bellus, cultus,
delicatus. Гладкая девка, puella delicata. Гладкая лошадь, opimus, obesus
equus. Гладкая рыба, piscis lubricus. Гладкие щеки, без волос, lubricus
splendor genarum. 3) Per m. Гладкие слова, blanda verba, blanditiæ. Гладко,
гладенько, limate, læviter. Kaмень г. вытесан, lapis polite, limate deformatus
est. Г. отрезанный, uno modo abscissus. 4) Per m. гладко говорить, aliquem
verborum lenocinio captare, aliquem blanditiis delinire, suppalpari. Писать г.,
uti genere orationis profluenti, cujus oratio et expedite et perfacile currit.
Гладко на гладко, absque ulla scabritia, lævis, politus in modum panni Attalici.
Для завоевателя все ровно, гладко, нет препятствий, omnia prona victoribus.
Гладкость, lævitas. Г. дороги, via plana et æqua. Г. бумаги, lævor chartæ.
Гладный
Esuriens, fame laborans, prescus (о людях). 2) Sterilis. Гладное время,
annonæ difficultas; inopia frumentaria; inopia rei frumentariæ. Гладный год,
annus frugibus adversus.
Гладотворю
Cibum alicui detrahere.
Гладствую
Fame laborare. Глад, fames, esuries, cibi desiderium. 2) Fames, rei
frumentariæ inopia. 3) Paupertas, tenuitas, egestas; indigentia.
ГЛАДЬ.
Via plana, inoffensa. Гладью или гладцой, leniter, benigne, bona cum
gratia. Но всегда с пристрасткой, иногда с гладцой, non semper aliquis
severe tractandus est, interdum etiam bona cum gratia. Гладцой можно лучше
у него выпросить, facilius aliquid bona cum gratia ab eo impetres. Гладыш,
laserpitium trilobum. 2) Puer bellus, vegetus. – Глаже, lævior, planior.
Глажение, lævigatio, politio, complanatio. Глаж. белья, complanatio
linteorum. Глаженый, lævatus, lævigatus, politus, complanatus ferro candenti.
Глажу, lævare, lævigare. Гладить кого по голове, demulcere alicui caput. 3)
Гладить белье, lintea explicare или ferro candenti complanare. 4) Mulcere,
demulcere, permulcere. Гладить кошку, собаку, felem, canem permulcere.
Гладить по голове, по головке, (liberis) indulgere, prava или mala alicujus rei
consuetudine corrumpere, mollire. Гладить кого против шерсти, rustice,
inhumane aliquem tractare. Глажусь, lævari, lævigari, planum, æquum fieri.
Глаза
См. Глаз. Глазастый, magnos oculos habens; magnis oculis. 2) Oculis
clare videns; acres habens oculos, valens oculis.
Глазет
. Pannus, cujus fila serica permixta sunt sublegmine aureo et argenteo.
Глазетовый, ex ejusmodi panno.
Глазище
Oculus ingens.
Глазки веселые
Viola tricolor.
Глазный
Ocularis, oculi, oculorum. Глазное стекло в зрительной трубке, vitrum
oculare. Глазная впадина, cavum oculi. Глазная болезнь, oculorum morbus.
Глазной врач, medicus ocularius. Глазная примочка, liquor oculos
adspergendus. Иметь глазную боль, laborare ex oculis. Гл. перепонка, unguis,
pterygium; tunica, tunicula oculorum. Глазок, ocellus. 2) V. arboratt. oculus. 3)
Gemma.
Глазомерно
глазомером. Oculorum mensura, judicio. Глазомерный, oculis mensus.
Глазомер, oculorum mensura, judicium.
Глазун
-зунья. Stultus, stolidus; slulta, stolida; qui, quæ hietat. – Глаз, oculus
(как член тела, употреб. также и о глазе души), lumen (поколику им можем
видеть), adspectus, conspectus (взгляд); visus (вид). – Глаза мутные, oculi
turbidi. Гл. томные, ebrii ocelli; oculi fatentes ignem. Бесстыжые, oculi
inverecundi, impudentes. Открыть кому глаза, oculos mentis aperire, aliquem
meliora docere. Глаза потупить, oculos dejicere in terram. Глазами мерить,
oculis metiri. Глазами окинуть, oculos circumferre; circumspectare. He
сводить, не спускать глаз, oculos non removere, non deflectere, поп avevtere.
Пища, услаждение глаз, oculorum voluptas, oblectatio, spectaculum, res
fruenda oculis. Уставить глаза, immotis, defixis oculis adspicere. Видеть
своими глазами, suis oculis videre. Поводить глазами, usquequaque oculos
circumferre. В глаза кого обмануть, manifesto, evidenter aliquem fallere,
decipere, alicui imponere. Часы в глазах моих пропали, horologium evidenter
a me abiit. Никому в глаза ничего не говорить, nulli lædere os. Говорить о
ком за глаза, clam aliquo, inscio, absente aliquo loqui. Покупать вещь за
глаза, рretium ante dare, quam merx ostendatur. Говорить не за глаза, а в
глаза, coram, non clam aliquo loqui. Слуга, который только в глазах
угождает, qui ministeria simulat, adulator, assentator. Забегать кому в глаза,
alicujus gratiam consectari, captare, aucupari. У него всего за глаза, habet
plus, quam opus est. Закрыть глаза, oculos claudere, оperire. Глаза ввалились,
oculi introrsus retracti sunt, b) Obire, exstingui. Закрой себе глаза! sit pudor!
Это так противно мне, что лучше закрыть глаза, res est tam intoleranda ut
velim potius claudere oculos. Из глаз пропасть, evidenter abire ab aliquo.
Колоть кому в глаза, aliquid alicui objicere, objectare, exprobrare. Лезть кому
в глаза, affixum esse alicui, assidue cum aliquo esse, blanditiis et
assentatienibus gratiam alicujus aucupari studere. Мимо глаз пропускать,
connivere, indulgere. Налить глаза, ebriari, inebriari. He пускать на глаза,
esse iratum et offensum; alieno esse animo ab aliquo; nolle aliquem coram se
videre; nolle aliquem sub oculos venire, in conspectum venire. He смотри ему
в глаза, noli ei credere; noli ei fidem habere. Обратить глаза на что, oculos
conjicere ad или in aliquid; oculos convertere in aliquam rem. Эти очки по
моим глазам, hoc perspicillum est pro meis oculis, accomodatum meis oculis.
Он меня раз выручил, да тем всегда и по глазам, semel me periculo eripuit,
et quovis tempore hanc rem или de hac re mihi exprobrat. Говорить глазами,
nutu signisque loqui, nutibus pro sermone uti; oculis significare aliquid. При
моих глазах, coram me; inspectante me, præsente me. По глазам, из глаз
узнать; ex oculis alicujus videre, colligere, perspicere, intelligere. Потерять
глаза, oculos perdere; oculos или lumina oculorum amittere. Продавать глаза,
hietare(Plaut.). Что видим мы глазами, что представляют нам глаза, objecta
oculis species. Долой с глаз, apage, move te hinc. С глаз сбить, irate abigere,
pellere, propellere, extrudere. Съесть глазами, aliquid oculis devorare. В
глазах деревня сгорала, (prov.), non videre, quæ nobis рræsentibus fiunt.
Глазами пива не выпьешь, nil sine labore. Глаза да меpa, то прямая вера, in
rebus commodum tuum speciantibus plus tibi credas, quam aliis. Свой глаз
лучше чужого, oculus domini saginat equum. У него слезы из глаз текут,
lacrimæ oboriuntur. Глаз видит, да зуб неймет, alios videmus multa præclara
facere, quæ a nobismet ipsis non audentur. – Res aliqua facit, ut oculi exstillent
(от острот кушанья). Иметь что перед глазами, spectare, observare aliquid.
Обмануть кого в глазах, oculos alicui auferre. Выпучить глаза – изумиться,
остолбенеть, commoveri, obstupescere. Пускать кому пыль в глаза, fucum
facere alicui, imponere alicui. Иметь везде глаза, oculos circumferre; ad
omnia attendere. Быть кому как бельмо на глазу, alicui invisum esse. Это мне
глаза колет, animo iniquo или infesto aliquid intueor. В глазах его написано
отчаяние, in vultu ejus desperatio eminet. Плутовство его видно на глазах,
oculi ejus pleni sunt sceleris. Видно это по глазам его, vultu animus
ехprimitur. Это всякому, у кого есть глаза, видно, hoc incurrit in oculos; hæc
nemo non videt, intelligit. Темнеет в глазах, oculis alicujus caligo offunditur.
Услаждать чем глаза, oculos pascere aliqua re. – Глазею, cum stupore vel
oscitantes oculos circumferre.
Гланец
См. Глянец.
Гласно
In omnes или apud оmnes modo vulgato, pervulgato. Гласность, notitia
rei in omnes pervulgata. Гласный, sonans, vocalis. Гл. буква, vocalis. 2) Per.
m. notus. Это дело гласное, res est nota et manifesta omnibus, apud omnes
pervulgata; res est in medio.
Глас
(Sl.) Vох. См. голос. Глашаю, (sl.), sonare, sonum edere. 2) Vocare,
apellare. 3) Nominare. Глашение, sonus, vocis sonus. Гл. трубное, tubæ
buccinæ sonus. 4) Vocatus, clamor. 5) Nominatio. Глашу, nuntiare, denuntiare;
promulgare. 6) Указ тако гласит, hæc sunt verba edicti; his verbis scriptum est
edictum.
Глезна
(Sl.) Talus, malleoli, orum.
Глет
Argyritis.
Глива
. Genus piri.
Глина
Lutum, argilla. Род глины, argillæ genus, species. Замазать глиной,
lutare, argilla, luto linere, oblinere. Глинистый, глинист, lutosus, argillosus.
Глинистая земля, terra argillacea, terra argillosa. 2) Similis luto, argillæ.
Глинистая вода, aqua lutulenta. Глиница, глинище, luti fodina; fodina argillæ.
Глиняный, глиняная работа, lutamentum. Глиняный сосуд (из жженой
глины), fictile, figlinum, testaceum vas.
Глипание
Spectatio. Глипаю, (vox obs.), spectare, inspectare.
Глиста
круглая, lumbricus. 2) Плоская, tænia.
Глистник морской
Corallina officinalis.
Глистница
Anthelmia.
Глистогонная мазь
Medicamentum adversus animalia in ventre; medicamentum
anthelminticum.
Глобус
Globus. Земной, g. terrester. Небесный, g. cœlestis.
Глодание
Rosio. Глодающий, rodens. Гложу, rodere, arrodere; derodere,
circumrodere. Собаки гложут кости, canes ossa derodunt. Козы гложут
древесную кору, сарræ arrodunt corticem ex arboribus.
Глонуть
Uno ductu haurire, uno haustu glutire, devorare; sorbere. Глотаниe,
haustus, sorbitio. Глотанный, haustus, devoratus. Глотаю, haurire, glutire,
sorbere, devorare. Глотать пилюли, catapolia haurire. – Глотка, larynx; gula,
fauces. Распускать глотку, clamare, vociferari. Налить глотку, inebriari.
Заткнуть глотку, muneribus, largitionibus animi conscientiam comprimere.
Что в рот, то и глот, vix habere victum quotidianum. – Глоток, глотание,
haustus. Небольшой глоток, exiguus haustus. Большой, largus, largissimus
haustus. Выпить что за один гл., uno ductu, uno haustu ebibere. В. за од. гл.
лекарство, uno ductu medicamentum epotare. В. з. гл. стакан, uno ductu
poculum exhaurire, exsiccare. Глот, homo edax, vorax.
Глохнуть
Obsurdescere. – После горячки оглох, febre ardenti liberatus obsurduit.
Глох
дерево. Cornus mas.
Глубже
Profundior, altior, profundius, altius. Глубина, altitudo, altum,
profundum: profunditas (у поздд.). Г. моря, реки, altitudo maris, fluminis.
Броситься в глубину, se jacere in profundum. Подняться из глубины, ex alto
emergere. b) == Глубокое место, altum, profundum, vorago. Глубина,
ширина дома в 30 футов, domus triginta pedes in latitudinem patet, triginta
pedes alta est. 2) In poesi : mare. На сушу гонит глубину, in terram mare
propellit. Per m. испытывать глубины Божьи, perscrutari, exquisite
cognoscere occultas res или occulta Dei. Глубина сердца, altum animi. Гл.
премудрости Божией, summa Dei sapientia. Из глубины сердца, ex animo.
Природа сокрыла истину в глубинe или глубоко, natura veritatem in
profundo abstrusit.
Глубник
Vox nautarum archange logorodii: caurus или corus.
Глубокий
глубок. Allus (что от какой точки идет в верх, и потому: высокий и
глубокий); profundus, (что впадисто и идет далеко в глубь; при altus
должно соединять идею глубины, начиная от поверхности, а при
profundus, начиная от дна, напр. mare profundum, поколику оно идет
далеко в глубь, mare altum, поколику оно через удаление от берега более и
болеe опускается), depressus (глубоко и низколежащий, о странах).
Глубокий ров, fossa alta или alte demissa. Преглубокий колодезь, præaltus
puteus. Глубокая рана, vulnus altum, alte adactum. Г. лог реки, pressus in
solum alveus. Глубокая пучина, gurges profundus. Глубое молчаниe,
silentium altum. Глубокий траур, luctus magnus. Быть в глубоком трауpе, in
magno luctu esse. Глубокое спокойствие, alta quies. В самом глубоком мире,
in intimo sinu pacis. Быть в глубоких мыслях, in cogitatione defixum esse. Он
впал в глубокую печаль, in maximos luctus incidit. Погруженный в глубокое
размышление, animus totus in contemplatione defixus. Глубокая ученость,
doctrina exquisita, summa; alta eruditio. Муж глубоко-ученый, vir omni
doctrina atque optimarum artium studiis eruditus Глубокое невежество,
omnium rerum ignoratio. Глубокое неудобо-проницаемое понятие, abstrusa
cogitatio. Иметь глубокое о чем познание, accuratam alicujus rei cognitionem
habere. Изнести глубокий вздох, altum suspirium petere. Глубокий
мыслитель, subtilis homo; acutus veri indagator. До глубокой ночи, ad
multam noctem; in serum noctis. В глубокую ночь пуститься, de multa nocte
proficisci. Достигнуть до глубокой старости, ad summam senectutem
pervenire. Глубокая старость, ætas provecta, grandior; ætas annis confecta.
Самая глубокая древность, remotissima antiquitas; antiquissimum tempus. –
Глубоко, alte profunde, penitus. Рыть глуб., cavare, fodere altius. Г.
вкоренившийся порок, vitium penitus defixum in aliquo; vitium animi
profundum. Идти г., alte penetrare. Напечатлеть что г. в своем сердце, animo
suo penitus mandare aliquid. Мыслить глубоко, subtiliter cogitare.
Глубоковатый
Paululum profundus; p. altus.
Глубокомысленно
Sagaciter, solerter. Глубокомысленность, summa ingenii acies; meditatio
alta; perspicacitas, sagacitas, subtilitas mentis. Глубокомысленный, ingenii
acumine valens; acerrimo acutissimo ingenio; sagax. Глубокомыслие,
sagacitas; mentis solertia; prudentiæ perspicax.
Глубокоречивый
Qui alte, elate obscure, perplexe dicit, qui utitur verbis elatis, obscuris.
Глубокость
См. Глубина. Глубочайший, profundissimus. С глубочайшим
почитанием, summe observans et colens; observantissimus tui cultor. Глубь,
altitudo.
Глузг
Oculi angulus, oculi sinus.
Глумилище
Spectaculum, соmœdia; theatrum. Глумительно, (sl.), joco per jocum; per
ludum et jocum. Глумитель, homo jocosus, jocularis; homo multi joci.
Глумление, jocus, cavillatio, irrisio, insectatio. Глумлю, jocari, joco uti,
joculari. Глумлюсь, jocum movere, joco et ludis uti; ludere, illudere; deridere,
irridere; ludibrio habere. Глум, (sl.), ludibrium, jocus. На глум, joculabiter; per
jocum et ludum. Сказано на глум, а ты бери себе на ум, quæ licet joculariter
dicta sunt, tamen vitam monent; tamen inde recta, salutaria peti possunt.
Глупенький
Paululum insipiens stultus, absurdus, ineptus. Глупец, homo fatuus; homo
stupidus et bardus; truncus, stipes. Глупо, stulte, stolide, insipienter. Глупость,
stupiditas, stultitia, inconsiderantia; fatuitas, insulsitas. Глупости, nugæ
ineptiæ. Говорить их, inepte, insulse aliquid dicere. b) Stolide factum. Набитъ
глупостью, valde stultus, stolidus; omnino insipiens. Глупый, глуп, bardus,
insipiens; hebes, fatuus (в ком нет ума), desipiens, vecors; absurdus, ineptus
(не умеющий рассуждать); frigidus, jejunus, insulsus (нелепый). Глупое
предприятиe, stolidum conamen. Глупо же ты сделал, что не просил
больше, о stulte, qui non petieris plura. Или ты считаешь меня за такого
глупца, чтобы мог ему поверить, adeone me fuisse fungum, ut qai illi
crederem?
Глупыш
Procellaria glacialis.
Глупею
Stultum, stolidum, insipientem fieri.
Глухарь
. Tetrао или tetrao Urogallus.
Глухий
глух. Surdus; auribus captus, audiendi sensu carens; cui auditus negates
est. Сделать кого почти глухим, obtundere alicujus aures или одно obtundere.
Быть на одно ухо глуху, altera aure captum esse; alterius auris usum amittere.
Притворяется глухим, simulat se non audire. 2) Глухие удары, surdi ictus.
Глухой шум, cœcum murmur. 3) Быть глухим к чему, не внимать, surdis
auribus canere; surdi narrare fabulam, eurdo canere. Они ко всему были
глухи, ad omnia surdæ erant aures. 4) О плодах и растениях: cassus, inanis,
sterilis. Глухое зерно, granum cassum, inane. Глухой овесъ, sterilis avena.
Глухая (не жгучая) крапива, lamium. Глухая дверь, januа simulata, januæ
imago. Глухой лесъ, impedita sylva. Глухой переулок, аngiportus non
pervius. Глухая полночь, media nох. Глухая пора, tempus anni ореris или
operariis parum idoneum. Глухая исповедь, sacra peccatorum confessio,
quibusdam precibus constans, quæ super ægrotum sensibus alienatum
recitantur. Глухая стена, intergerium. Глухо, слышу, graviter audire, aures
hebetiores habere. 5) Колокол звонит глухо, campana obscurum edit sonum. 6)
Глухо об этом сказывают, mussitant, mutiunt, mussant. – Глуховатый,
surdaster. Глухота, surditas; audiendi или auditus gravitas. Глушняк, sylva
valde arboribus densa. Глушу, exsurdare. 7) Звон на этой башне глушит
прочие звоны, campanarum sonitus in hас turri omnes alios hebetat или
hebetiores reddit. 8) De plantis: suffocare, strangulare. 9) In v. comm. inculcare
quovis momento. – Глушь, locus densis arboribus obsitus; densa arborum.
Деревья, посаженные в глуши, пропадают, arbores minima intervallo
plantatæ, emoriuntur или intermoriuntur. 10) Locus remotior, recessus, latebræ.
Живучи в глуши мало новостей слышу, in loco remotiori habitans, paucas res
novas audio. Этот город настоящая глушь, ingens solitudo est in urbe; vastum
in tota urbe silentium obtinet.
Глыба
глыбка. Terræ gleba. Разбивать их, discutere, frangere.
Гленистый
Succi plenus, succidus, succosus. Глен, v. obs. succus.
Глядеть
Spectare, intueri. He cпуская глаз глядеть, rectis oculis aliquid intueri.
Гл. в землю, oculos in terram conjicere. 2) Curare, moderari, regere. 3) Dedita
opera aliquem quærere. Сколько я ни глядел, в народе, но вас увидать не мог,
quamvis dedita opera in frequenti turba te quæsivissem, sed videre non potui. –
Глядеть вон, alio spectare. И глядеть не хочу, no spectare quidem volo, ego
hanc rem contemno. Hе глядеть на свет, valde dolere, in mœrore jacere,
mœrore afflictum esse. Гляжусь, глядеться, в зеркало, contemplari os suum
или se in speculo; speculum suom consulere.
Глянец
См. Лоск.
Глянуть
Semel intueri, contueri, adspicere.
Глянцоватый
См. Лоснистый.
Гнание
Agitatio; venatio; vexatio.
Гнетение
Pressus. Гнету, premere; urgere (сильно гн.). Башмак гнетет ногу,
calceus urit pedem. 2) Per m. vexare, cruciare, pungere. Гнетусь, (sl.), se
immiscere rei. Гнет, гниот, pondus quod imponitur rei premendi succi causa.
Положить под гнет, aliquid ponderi subjicere.
Гнида
-дка. Lens, -ndis.
Гнидник
Delphinium staphisagria.
Гнилость
гниение, гнитиe. Putor, putredo, caries; interitus rei per situm. –
Гнилуха, гнилушка, truncus putrefactus, putridus. – Гнилой, гнил,
putrefactus, putridus, corruptus, vitiatus. Гнилая рыба, piscis corruptus.
Гнилое вонючее мясо, саrо putida. Гнилой виноград, uva putida. Гнилой
холст, linteum situ corruptum. Гнилые яблоки, mala putrefacta. Гнилой зуб,
dens putridus. Гнилое зданиe, ædificium vitiatum. Гнил. запах, odor
corruptus. – Гниль, putor, putrefactum, putidum. Г. в дереве есть, arbor est
vitiata. В покоях гнилью пахнет, in conclavi putridum redolet. Гниляк,
гнилуша, homo corpore vitiato, corrupto, impuro. Гниение, гнитие, putor,
pulredo. Гниению овощей ты не должен удивляться, poma putrescere non
debet tibi mirum videri. Гниениe костей, vitiatorum ossium сaries. Гнию,
putrescere, putrefieri. Кость гниет, os cariem trahit, in cariem vertitur. Вода
гниет, aqua situ torpet. – Гниючесть, conditio (natura, ratio) corruptioni
obnoxia. Гниючий, putredini, corruptioni obnoxius.
Гноеватый
Paululum purulentus. Гноевица, febris putrida. Гноение, detrimentum. Г.
деревянной посуды, detrimentum vasorum ligneorum. 2) Purulentatio,
collectio puris. Гноеный, putrefactus. Сыр, caseus acris et acuti saporis.
Гноетечение
Profluvium puris; fluxio oculorum; lippitudo. Гноетечный, гноеточивый,
pus emittens; lippiens.
Гной
Ulcus. Поразить гноем, ulceribus afficere. 2) Pus. Г. течет из раны,
vulnus pus emittil; pus exit, effunditur, fertur vomica. Г. в глазах, gramiæ,
lamæ. 3) Immunditia, sordes. – Гнойливый, глаза, oculi lippientes. Гнойный,
Лазарь, ulcerosus. Гноистый, purulentus, multum puris emittens. Гноиться,
purulentum fieri, pus colligere. Рана начинает гноиться, vulnus incipit pus
colligere. Гноище, sterquilinium, fimetum. Гною, putrefacere. Гноить навозъ,
stercus putrefacere. Гноить пашию, agrum stercorare. Гноить рану, pus
maturare, pus movere. Гноючий, purulentus. Гноючие раны, vulnera
purulenta. 4) Skjpuratorius. Г. пластырь, emplastrum puri movendo.
Гну
Curvare, incurvare; flectere, inflectere. Гнуть лук, arcum curvare. Г. сук,
ramum deflectere. Гнуть назад, reflectere, retro flectere. Ветр гнет деревья,
ventus arbores incurvat. Гнуть горб, sudare, desudare in re, multum operæ ac
laboris rei tribuere. Гнуть кого в дугу, в крюк, aliquem vexare, persequi,
cruciare. Гнет его в дугу, в крюк, torminibus, convulsionibus afficitur. Гнуть
колышки, absurda, inepta, insulsa loqui. Г. на свою сторону, in partes trahere.
Гнуться, curvari, incurvari, flecti. Под бременем, pondere curvari; incurvari et
ponderi cedere; pandere и pandari (о бревне). Гнуться от множества плодов,
arbores fetu gravescunt; boccarum gravitate incurvescunt. Перед кем в дугу
гнуться, humiliter aliquem adulari, se alicui submittere; alterius ad nutum se
fingere et accomodare. Он как столб не гнется, est admodum rigidus, rusticus,
inurbanus.
Гнусарь
гнусарья, гнуса. Nasiloquus, qui, quæ de nare loquitur. Гнусливость, de
nare locutio. Гнусливый, de nare loquens.
Гнусно
Fœde, turpiter, atrociter; horrendum in modum. Гнусность, fœditas;
turpitudo; atrocitas, immanitas (какого-нибудь дела). Гнусный, fœdus, turpis;
deformis. Гнусное лицо, os fœdum, turpe. Прегнусная собой, turpissima est;
huic notabilis est vultus fœditas. 2) Immundus, sordidus, ризы. 3) Detestabilis,
execrabijis, abominandus. Поступок гнусный, indignum, fœdum, immane
facinus.
Гнусоименитый
Qui nomen minus honestum gerit.
Гнуство
Facinus atrox; facinus horrendum; res abominandæ; abominanda.
Гнутый
Curvatus, incurvatus, flexus.
Гнушаю
Despicatui habere, ducere. Гнушаюсь, aversari, odisse aliquid, aversari ab
aliquo. Гнушаться кем, averso ab aliquo esse animo; incredibile in aliquem
odium habere; abhorrere; abominari. Гнушаться бедным, pauperes despicatui
или despectui habere. Гнушаться идолов, execrari, abominari, detestari idola.
Он гнушается нашими дарами, nostra ei sordent munera. Он гнушается
мной, me fastidit. Он погнушался слушать меня, me respuit auribus. Он
погнушался говорить со мной, dedignatus est mecum sermonem habere. Это
совсем не заслуживает того, чтобы гнушаться, res minime aspernanda.
Гнушение, aversatio, odium, horror, anirous alienus.
Гнушение
De nare locutio.
Гневаюсь
Irasci, ira incendi (не гневаться, æquo animo aliquid ferre). Ha кого,
alicui succensere, stomachari; in aliquem incensum esse. Вы напрасно
сердитесь на меня, injuria, præter jus mihi succenses, stomachare.
Гневливость
Iracundia, proclivitas ad iram. Гневливый, iracundus, ad iram proclivis,
præceps in iram. Гневлю, irritare, iratum reddere; iram alicujus provocare;
bilem alicui movere; animum alicujus exasperare; slomachum, iram, bilem
alicui commovere. Сердить родителей, parentes irritare. – Гневно смотреть
на кого, irato, truci vultu aliquem intueri. – Гневный, гневен, iratus, ira
percitus, ira incensus, accensus (в высокой степени). Быть гневному, iratum
esse, irasci, iras gerere. Я примечаю, что вы на меня гневны, video, te mihi
iratum esse. 2) Alienus, adversus, infaustus. Гнев. час, alienum, infaustum
tempus. Гневная судьбина, fortuna adversa, casus adversus, tristis; malum;
infortunium, calamitas. Брать участие в чьей гневной судьбине, temporum
cum aliquo consortem esse.
Гневонеистовый
Vehemens, asper.
Гнев
Ira, animus iratus; indignatio. В гнев прийти, irritari, ira incendi, iratum
fieri. Возбудить в ком гнев, iram alicui movere; aliquem iratum reddere. От
гнева, рræ ira. В гневе, iratus, ira victus. Сделать что в гневе, aliquid per iram
facere; aliquid animo irato et percito facere. Излить гнев, iram effundere.
Отложить, оставить гнев, iram deponere. Гнев утихает, ira cadit, quiescit.
Гнев перестает кипеть, ira defervescit. Гнев проходит, ira decedit. Первый
жар гнева, animi ardor, fervor; animi fervor. Укротить гнев, iram sedare,
permulcere, supprimere. Обуздать гнев, animum frenare, domare. Гореть
гневом, excandescere, incendi, inflammari, incensum, inflammatum esse.
Гнева не держать на что, æquo animo aliquid ferrе. He в гнев вам, veniam
des, ignoscas; noli moleste aliquid ferre; pace tua vel bona tua venia dixerim.
He в гнев вам, если скажу правду, noli irasci, si tibi verum dicam. Где гнев
тут и милость, ubi excusatio accipitur, ibi ira facile discedit.
Гнедочалый
-ая лошадь. Equus fusco et albo colore distinctus.
Гнедый
гнед; гнед. жеребец. Admissarius или generator badio colore.
Гнездарь
гнездник. Pullus falco nido implumis detractus, ut magis idoneus
venationi reddatur; avium cubile. 2) Гнежжусь, см. гнездюсь. Гнездо, nidus;
умен. его nidulus, которое у Горация употребляется также за жилище
людей. Вить г., nidum fingere, construere, facere, intexere; nidum ponere,
nidum suspendere (о гнездах, кои вьют птицы в верху). Вынуть детей,
птенцов из гнезда, aves implumes nido detrahere, pullos demere ex nido,
nidum privare pullis; nidum vacuefacere. Разорить гнездо, nidum destruere.
Per m., Свить себе гнездо, nidulum, domicilium, possessionem sibi
comparare. Гнездо мышей, nidus cum pullis murinis. Нашел гнездо соловьев,
reperit nidum lusciniæ cum pullis. Гнездо ос, vesparum nidulus. He сходить с
гнезда, nidum servare. 3) Par. Гнездо голубей, par columbarum. Жаворонки
вьют гнезда в хлебе, cassitæ nidulantur in segetibus. 4) Cochleæ cavum
striatum. Гнездо воров, latibulum prædatorium; latibulum prædonum или
latronum.
Гнездовиение
Constructio nidi, nidus construendus.
Гнездовый
гнездный; гнездовые места, loca nidis struendis idonea. 2) Гнездовое
отверстие, nidi foramen. Гнезжусь, nidificare, nidulari (последнее yпотр.
реже); nidum или nidos construere, fingere. Ласточки гнездятся у окошек,
hirundines nidulantur in fenestris. 3) Sedem ligere иди collocare in loco, locum
sibi deligere. Он гнездится в углу, locum sibi in angulo delegit. Курица
гнездится, где бы яйцо снести, gallina quærit sibi locum, sedem, ubi ovum
parere possit. 4) Habeo, quo perfugiam, refugiam; habeo, quo ad salutem
fugiam.
Гнюс
. См. Каракатица.
Го
го! го! Interjectio admirantis.
Гобзование
Abundantia, affluentia, copia, ubertas. Гобзую, aliqua re abundare,
affluere. Гобзующий, aliqua re abundans, affluens; opulentus, dives. Гобзю,
(sl.), ditare, locupletare, opulentum facere.
Гобойный
Libiæ ligneæ. Гобоист, м.б., tibicen. Гобоя, tibia lignea; lituus gallicus (у
новв.).
Говно
Stercus humanum. Говняю, pessime rem gerere.
Говорение
Locutio, oratio, sermo.

Говорится, dicunt, ferunt; dicitur. Если говорится о деле важном, то


надобно слушать, si res seria agitur, auscultandum est. В старину
говаривалось, olim dicebatur, ferebatur. Пословицей, пословица говорится,
quod vulgo dici solet. – Говорком, velociter festinanter. Сего дня обедню у
нас говорком проговорили, hodie res sacra или divina festinanter, præpropere
facta sunt. – Говорливость, multiloquium; loquacitas. Говорливый, говорлив,
mulliloquus, loquax. – Говорок, говорь, homo bene loquens, bone legens. 2)
Fabularum anilium narrator. – Говорун, garrulus; homo loquax, locutulejus;
nugator. Говорунья, garrula. Говор, admurmuratio, e locis remotis veniens. –
Говорю, loqui. Учиться говорить, начинать говорить, (о детях), lоquendi
facultatem consequi. Г. в нос, de nare loqui. b) Loqui, fari (выражать мысли
словами); dicere; in ore habere aliquid (часто о чем говорить), disserere,
disputare (с показанием причин); sermonem conferre, habere, sermocinari
(упот. об изустном разговаривании, беседовании); colloqui, colloquium
habere (при переговорах или сделках). Вводить кого говорящего, aliquem
loquentem facere, inducero. Платон вводит Сократа, так говорящего, Plato
Socratem hac oratione usum facit. Говорить с кем одним == без других, cum
aliquo loqui sine arbitris или arbitris remotis. Хотеть с кем одним говорить,
secretum aliquem petere; sine arbitris aliquem loqui velle. Мне должно с кем
поговорить, mihi cum aliquo sermo conferendus est. Много с кем говорить,
multa verba cum aliquo facere; longum sermonem cum aliquo habere. Искать
случая говорить, sermonem quærere (Теr.). He давать кому говорить, aliquem
loqui volentem inhibere. He хотеть с кем говорить, sermonem alicujus
defugere. Ни слова не говорить с кем, nе unum verbum commutare cum
aliquo. Допустить, позволить с собой говорить, colloquendi copiam facere,
dare; sui conferendi potestatem alicui facere. Говорить громко, conlenta,
altiori voce loqui. Г. тихонько, submissa voce loqui. Г. сквозь зубы, mutire,
mussitare. Г. о чем, de aliqua re loqui; de aliqua re sermonem habere. Ни о
чем нe говорить, как о войне, merum bellum loqui. Все и вечнo об одном и
том же твердить, говорить, semper idem in ore habere; aliquid decantare.
Дать кому что или случай говорить, alicui sermonem dare. Говорить о ком
хорошее, bene alicui dicere. Худо о ком говорить, alicui male dicere; secus de
aliquo dicere. Что ты говоришь? не стыдно ли тебе другим давать советы! в
чужих делах видеть больше, а себе не уметь помочь? tene ista loqui? non nе
id flagitium est, te aliis consilia dare, foris sapere, tibi non posse auxiliari? Что
ты говоришь? уже ли? itane? ain'? вместо ais nе (в удивл.). Говорят о ком
худо, male aliquis audit. Говорить по чьему вкусу, ad alicujus voluntatem
loqui, alicujus auribus blandiri, alicui assentari. Говорить кому в угождение,
alicujus auribus aliquid dare. Промеж чего говорить, прерывать, interfari,
interpellare. Не приготовясь говорить, subito, ex tempore dicere. Говоря так
или так сказать, ut ita dicam, ut hoc utar. Потише, не говори так, bona verba,
quæso. Говорить кому что, от чувствия, alicui aliquid dissuadere; animum
alicujus ab aliqua re avocare, abducere. Отчаяние в нем говорит, desperantem
aliquid loqui. Гов. в защищение кого, aliquem tueri. С жаром защищать или
говорить в чье защищение, acerrimum alicujus defensorem se ostendere.
Хорошо говорить здоровому, facile omnes, dum valemus, ægroto bona
consilia damus. Говорить на ветер, frustra verba consumere; vana surdis
auribus canere. Говорить речь, orationem habere, dicere, verba facere;
concionari, concionem habere (к народу). Говорить с кем по-напрасну, cum
ventis litigare verba in cassum fundere. Говори, да назад оглядывайся,
loquere, sed cautus providusque. Говори на волка, говори и по волке, justum
pretium alicui statuas, recte или juste de aliquo judices. Говорить нелепое,
loqui deliramenta. Глаза говорят, что у нас на сердце, loquuntur oculi
quemadmodum affecti simus.
Говейный
Cultus, magnopere cultus. Говельщик, qui jejunat, qui jejunium servat,
carne abstinet. Говенье, cultus, observantia. 2) Tempus antepaschale,
quadraginta dies, meditatio sacra. 3) Exercitium religionis ad celebrandam
eucharistiam, ad utendum sacra cœna. Говею, colere, observare, observantia
colere. 4) Jejunare, jejunium scrvare, carne abstinere. 5) Exercere religionem
ad celebrandam eucharistiam.
Говядина
Bubula (подр. саrо). Вареная, bubula cocta. Говядо, pecus bubulum
(вооб.), bos, taurus. Говяжий, bubulus, taurinus. Говяжья похлебка, jus или
jusculum bubulum.
Гоголь
Anas clangula.
Гоготание
Gingritus, clangor. Гоготун, гоготунья, anser, qui gingrit. Гогочу,
gingrire; clangere.
Година
Tempus. Г. испытания, tentationis tempus. Вечерняя г., tempus
vespertinum. 2) Sors, fortuna, fatum.
Годится
Tolerare posse, tolerabilem esse, sic satis. Коково я сделал? годится,
quomodo egi, feci? mediocriter. 2) Decet aliquem; convenit alicui, dignum est
aliquo. Это не годится (как порок), hoc in vitio est; hoc vitandum est. Она
пригожа, годится т.е. хоть не очень, forma luculenta, sic satis est. He годится,
dedecet. Честному человека не годится лгать, non cadit in bonum virum
mentiri.
Годичный
годищый. Annuus. Годичное время, annuum tempus; annuum spatium. В
годичное время, intra annum.
Годно
Commode; congruenter, convenienter; ut par est; apte. Годность, utilitas,
usus; capacitas. – Годный, гoден, bonus alicui rei; aptus, idoneus, utilis ad
quid; accomodatus, conveniens. Лес годный к строению, ligna exstructioni,
ædificationi apta. Годовалый, anniculus, unius anni, unum annum natus. Г.
теленок, vitulus unius anni. Годовалый чиж, acanthis unum annum in cavea
inclusa. Годование, unius anni commoratio. Годовик, anniculus. Годовщина,
in obitu alicujus sacrum anniversarium. Годовый, annuus. Годовая работа,
annuus labor. Годовые перемены, annuæ vices, commutationes temporum
quadripartitæ. Годовое жалованье, salarium или stipendium annuum. Годовой
счет, rationes annuæ. Г. доход, reditus annuus. Г. откуп, conductio in certos
quosdam annos. Г. урожай плодовит, annona. Г. работник, mercenaries, qui
mercede annua conducitur. Жать 6 раз в году, или на году, sexies per annos
metere. 2) == Один раз в году бывающий, anniversarius. Годовые праздники,
anniversaria sacra, anniversarii festi dies. Годовая память по ком, memoria
anniversaria. Годую, alicubi unum annum morari, commorari. – Год, annus,
annuum tempus; anni spatium; annuum spatium. Полгода, semestre spatium;
sex menses. Прежде нежели кончился год, non toto vertente anno. Через год,
спустя год, ad unum annum; post annum; anno post; anno inferjecto; anno
circumacto. За год, в прошлом году, anno ante; superiore anno; proximo anno.
Год за годом, alternis annis. Каждый год, из года в год, singulis annis,
quotannis. Лучшие годы или лета жизни, flos ætatis, florens ætas. Быть по
которому году, annum agere. По десятому, decimum annum agere. Одного
года, unum annum natus; unius anni. Конец года, finis, exitus anni. Годовой,
приводимый к окончанию счет, rationes anno circumacto conficiendæ.
Черный год, annus gravis, luctuosus. Человек таких годов, homo ea ætate.
Через три, через четыре года, tertio, quarto quoque anno. Целый год, annus
totus, integer. Четверть года, quarta pars anni. Желать в новый год счастья,
primum incipientis anni diem lætis precationibus faustum ominari.
Годе
(Sl.). Placet, gratum,jucundum est.
Гоже
гожий. См. Годно, годный.
Гожу
Morari, cunctari. Я уже и так много годил, jam diu salisque moratus
sum.
Гожусь
Bonum esse alicui rei; aptum, idoneum, utilem esse ad quid. He годиться,
inutilem esse; nullius pretii, nihili esse. Это ни к чему не годится, hoc nulli
usui, plane inutile est. Годится ко всему, hæc res est ad omnia utilis. Этот
человек ни к чему не годится, hic homo ad nullam rem utilis est. Я вам
вперед гожусь, postero tempore или posthac tibi utilis esse possum. Это бы
вперед годилось, hoc etiam posthac commodum tibi accideret.
Гой
Eia! age!
Голавль
голавлик. Cyprinus orfus.
Голбец
Intersepimentum, paries intergerinus. 2) Aditus pone fornacem ducens ad
cellam pennariam quæ infra tabulatum habetur.
Голдовник
Cliens alicujus; in fidem receptus ab aliquo. Присяга голдовника,
jusjurandum, quod cliens in verba patroni dat, jurat. Голд, clientela.
Голенастый
Longipes; longis pedibus. Голенастые птицы, grallæ.
Голенище
Caligæ scapus.
Голень
Tibia; crus (вся часть ноги от колена до пятки).
Голец
гольчик. Cobilis barbatula.
Голец
Glacialis mons; glaciata moles.
Голизна
Nuditas.
Голик
голичек. Scopæ virgeæ.
Голица
голичка. Villosæ manicæ.
Голка
V. obs. Strepitus, tumultus, sonitus.
Голландец
Batavus. Голландка, Batava. Голландский, Batavus, Batavicus,
Hollandicus. Голландия, terra Batavorum, Hollandia. Республика
Голландская, по могуществу и богатству, считается ныны между главными
державами Европы, Respublica Hollandica hodie ob potentiam et divitias,
inter præcipuos Europæ status numerator.
Голо
Strictim; ad cutem. Собака г. выстрижена, canis ad cutem tonsus esl. 2)
Tenuiter, misere.
Голова
Fastigium, culmen. См. глава. 2) Caput. Голову отрубить, caput
præcidere, abscindere. У меня болит г., caput mihi dolet. Повесить голову,
caput demittere. Трясти головой, caput quassare. Толкнуться, удариться
головой об стену, caput parieti impingere. От головы, с головы до ног, a
capite ad pedes; a capite ad calcem; ab imis unguibus usque ad verticem
summum. Рассматривать кого с головы до ног, aliquem totum luminibus
pererrare ; se protinam, protenam conjicerc in pedes. Головой ниже меня,
capite minor me. Кивнуть головой, capite innuere. Упасть головой, in caput
prolabi. Это у него в голове, hoc animo agitat. Бежать сломя голову, во всю
прыть, præcipitem se fugæ mandare. Сломя голову, præpropere, perceleriter.
Толкнуть кого в голову, alicujus caput offendere. Зажечь домь над чьей
головой, domum super aliquem cremare. Вино забирает, vinum tentat caput.
Забрать ceбе что в голову, rem sibi in animum inducere. Он забрал себе в
голову, что все ему позволено, induxit in animum sibi licere, quæ vellet. Это
одно еще у меня в голове, hoc solum me adhuc sollicitum habet. У меня
много в головЬ забот, multa negotia per caput saliunt. Выбить что из головы,
aliquid omittere, missum facere. Нельзя выбить чего из головы, tenet id
mordicus; ab eo mente deduci non potest; sedet hoc immotum animo. b)
Потерять голову, ум, a mente deseri. Держать что в голове, aliquid memoria
tenere. Хорошая, понятная голова, ingenium docile; ingenii docilitas.
Ломанье над чем головы, summa mentis или animi contentio. Человек с
головой, vir acri judicio (в отношении к способности как свойство).
Отличные головы, ingenia ехcellentia или splendida; homines summo ingenio
præditi. Иметь хорошую голову, ingenio abundare, valere; bono или magno
ingenio esse. Поселить кому что в голову, alicui cogitationem injicere.
Потерять голову, с достатком, consilium cum re amittere. Беспокойная
голова, homo factiosus; homo novarum или novandarum rerum cupidus. c)
Caput, vita. Это стоит головы, жизни, vita in discrimen adducitur. Потерять
голову, capitis supplicio affici; occidi. Я прозакладую голову, если не…,
peream, ni… He знает, куда деваться, куда преклонить голову, nescit, quo se
vertat. Очертя голову пускаться в опасность, caput objectare periculis.
Голова у меня вертится, vertiginem capilis patior. Пустая голова, caput
cerebro carens. 3) Caput. Голова в обществе у купцов, princeps collegii
mercatorum. Кабацкая голова, caupo. Большая голова, rerum capitalium
quæsitor bellicus. d) Голова сахару, meta sacchari. – Мыть голову, objurgare.
На твою голову, tuo danmo, tuo incommodo detrimentoque. Вы
предсказываете мне нынешний год умереть, обрекайте это на свою голову,
prænuntias, me hoc anno discessurum esse, quod malum tibi potius accidat,
eveniat. Покрыть головой, totam rem sua morte obsolvere, finire. Срезать
голову, pudore afficere; ruborem elicere, afferre. Побить на голову, ad
internecionem vincere, cædere; occidione occidere. С головы на голову, nullo
excepto. Жить одной головой или одной головой, vivere cœlibem или in
cœlibatu. Головку насадить на иглу, vertice acum instruere. Головой не знать,
plane nescire aliquid; prorsus alicujus rei nescium esse. Голова, что шабала, а
ума ни на нитку, homo capitis magnitudine insignis, sed ne unciolam quidem
cerebri habet. Сколько голов, столько умов, quot capita, tot sententiæ. На
голову, с головы, in capita; in singulos, viritim. С каждой головы по 20
копеек, viginti in singulos assibus. – Головастик, ranarum ova. 4) Capito
(onis).
Головач
Cottus gobius. 2) Scara bæus cephalotis. 3) Capito.
Головашки
-вяшки. Adversa, anterior trahæ pars, ubi pedes imponuntur.
Головешка
См. Головня.
Головизна
Caput magnorum piscium. Головка, головушка, capitulum. 2) Маковая
головка, papaveris caput. Булавочная головка, caput acus. 3) Apex, globus. 4)
Res in suo genere optima. Головный, ad caput pertinens. Головные волосы,
capillus, capilli; coma, cæsaries. Головная подушка, cervical; pulvinus capitis.
Головная покрышка, velamen tegumentum capitis. Шелуды, парши на
голове, furfures (у детей); porrigo (злокачественные струпья). Головная
вошь, pediculus capitis. Головной пластырь, еmplastrum cephaticum.
Головной убор, ornamentum capitis. Головная боль, dolor capitis. Страдать
головными болями, capitis doloribus conflictari. Иметь сильную и частую
головную боль, vehementissimis et assiduis capitis doloribus premi. Головная
рана, vulnus capiti illatum. Удар в голову, ictus capitis. Водяная головная
болезнь, hydrocephalus. b) Головная, умственная работа, negotium, quod
ingenio exercetur; ingenii opus. 5) Exquisitus, egregius, præstans. Головный
товар, merces exquisitæ. Г. порох, pulvis pyrius или nitratus egregius.
Головня
головешка. Torris, titio. Угасить головню, titionem exstinguere. 2)
Rubigo, uredo.
Головня
Lolium temulentum.
Головоломный
Caput tentans. Головоломная работа, opus arduum. Головоломное вино,
vinum validum, plenum. Головолом, perarduns, ingenium fatigans, implicitus.
2) Potio valida.
Головолом
См. Омег.
Головорез
Rixator, homo rixosus; inquietum ingenium.
Головство
V. obs. Regimen; rectio, administratio.
Головчатый
Geniculatus, multa genicula habens.
Головщик
Pæecentor. Головщица, quæ cantum moderatur.
Головы
Pars calceorum, caligarum adyersa, anterior. Приделать к сапогам новые
головы, caligis novas soleas suppingere. 2) Major, superior assis spondæ.
Голодаю
Famem ferre, tolerare; fame laborare. 2) famem sentire, esurire. Голодно,
tenuiter. Голодный, голоден, esuriens, famelicus, fame laborans, pressus.
Голодному все вкусно, esurienti etiam vitia bene sapiunt, jucunda sunt;
jejunus stomachus raro vulgaria temnit. Я встал из-за стола голодный, surrexi
а сœnа non expleta fame. 3) Голодный год, annus frugibus adversus. Голодный
обед, tenue или famelicum convivium. Голодная страна, regio sterilis, macra,
jejuna, arida. Голодное брюхо не имеет уха, venter fame pressus nullas habet
aures, respuit omnia monita. Сытый голодного не разумеет, dum saturi rident,
famelici mordent. Голод, fames, esuries; esuritio. Ненасытный г., insaturabile,
abdomen. Ужасный, чрезвычайный, improba ventris rabies (Vir.). Терпеть г.,
famem ferre, tolerare. Утолить г., ventrem placare. Прогнать г., famem cibis
explere; famem pellere, depellere. Уморить голодом, fame necare. Морить
себя голодом от скупости, suo se victu defraudare. Морить себя голодом
нарочно и через то прекратить свою жизнь, inedia consumi, mori, vitam
finire. Умереть с голода, fame confici. Он терпит гол. и холод, degit vitam in
egestate; inopia circumventus est; in re tenui constitutus est. Голод и волка из
лесу гонит, molestus venter interpellator; improba fames lupum sylvis
propellit. Голодный волк и завертки рвет, magistra mala ехsistit fames. Голод
в мир гонит, fames cogit aliorum opem implorare ac flagitare. Голодею,
sterilitate frugum affici. Голожу, fame domare, suffocare, fame ad deditionem
cogere; fame conficere, debilitare. Оголодить город пресечением съестных
припасов, commeatum urbi intercludendo cogere ad deditionem.
Гололедица
Glacies lubrica. Гололедица, glacies fit lubrica.
Голомя
V. obs. Jam dudum; jam diu. Он уже г. проехал, jam dudum pætervectus
est. 2) Altum; salsum. Голомянный, a littore или terra remotus. Голомянный
ветр, ventus marinus; ventus a mari veniens. 3) Судно, navigium, quod
longissime a littore abest, или quod longissime a terra remotum est.
Голосистый
Habens vocem robustam, grandiorem. Очень г., vocalissimus. Голосище,
vox robusta, grandior. Голосок, голосочик, vocula; vox parva, pusilla; vox
tenuis. – Голос, sl. глас, vox; cantus (о птицах), sonus, sonitus (об
инструментах). Издавать голос, производить его, vocem mittere, emittere;
sonitum reddere. Глас трубный, sonitus tubæ, clangor tubæ. Повиноваться,
внимать гласу природы, naturam ducem sequi; congruenter naturæ
convenienterque vivere. Внимать гласу совести, a recta conscientia non
discedere. Глас природы убеждает нас о всемогуществе Создателя, vox
naturæ aperte declarat omnipotentiam Creatoris. Кричать во весь голос, altum
clamorem tollere. Возвысить голос, attollere vocem. Понизить, vocem
submittere. Голос изменяет себe (xoтел бы сказать, но голос не
повинуется), nec vox aut verba sequuntur (Virg.). Спасти с голоса, amittere,
perdere vocem; rancum fieri. Узнавать людей пo голосу, homines noscitare
vocibus. Там голос обращаясь теряется, vox ibi circumagendo exstinguitur
или devoratur. Голос, слышанный с небес, vox сœlо emissa. Прийти на
голос, vocem gradu consequi. Подпевать голосом под инструмент, carmina
nervis sociare. Достоинство голоса, vocis bona. Образовать голос
упражнением, vocem pronuntiatione exerсеrе. Послышался оттуда голос,
vox ab illo loco exstitit. b) Громкий голос vox magna. Сила голоса, vocis
magnitudo, firmitudo. Звонкость голоса, splendor vocis. Напрягать
непомерно голос, vocem ultra vires urgere. 2) == Поданный голос,
suffragium, sententia. Подать г., senlentiam ferre, dicere, suffragium ferre.
Под. г. в пользу кандидата, suffragio ornare candidatum; suffragio suo
adjuvare aliquem in petendis honoribus; suffragari alicui ad munus. Идти на
голоса, suffragia inire. Сказать, чтобы подавали голоса, in suffragia mittere.
Миновать кого при подавании голосов, suffragiis præteriri. Не иметь
столько голосов, сколько нужно для получения достоинства, non explere
tribum, centuriam. Подавать противный голос, refragari. Выбрать по
голосам, suffragiis aliquem creare. Получить все голосá, omne punctum
ferre. Говорить в один голос, omnes uneore in aliqua re consentiunt. Иметь
первенство в подавании голоса, principatum sententiæ ferre. Собирать
голоса, sigillatim rogare, perrogare sententias. Большинство голосов,
sententiæ, suffragiæ plurium. Большинство голосов было на этой стороне,
pars major in eandem sententiam ibat. Иметь большинство голосов, pluribus
suffragiis vincere; numerosissima suffragia habere. Голоса сената были
разделены, duæ sententiæ senatun distinebant. Дела делаются по
большинству голосов или предоставлены б.г., suffragiis plurium res
deciduntur, permittuntur. Право подавать голос, jus suffragii; suffragium;
suffragii latio. Дать кому право подавать голос, impertiri alicui suffragium.
Отнять у кого право подавать голос, privare aliquem suffragio. На это
войско имеет право подавать голос, res est militaris suffragii. .3) Vox, preces.
4) Vox, modus canendi.
Голоть
(Sl.) Glacies lubrica.
Голоусый
Ваrbulа circa labia carens.
Голошу
Clara voce loque vel canere.
Голстиния
Holsatia. Голстинский, Holsaticus. Голстинец, Holsatus.
Голубень
голубика, голубица. Vaccinia uliginosum.
Голубенок
Pullus columbinus; columbulus.
Голубец
Species saltationis Russicæ, quæ ob multoties vocabulum repetitum
Golubetz hoc nomine designator. 2) Cæruleum montanum, cæruleum
metallicum.
Голубизна
в цвете. Cæruleum.
Голубиный
Columbinus, columbaris. Голубиное гнездо, nidus columbaris. Г. перо,
penna columbina. Голубиный сизой цвет, color columbinus. Голубиная шея,
collum columbinum. Г. голова, caput columbinum, с. columbæ. Голубица,
голубка, columba. Голубичищ, pullus columbinus.
Голубичник
Vacinium uliginosum.
Голубище
Columba grandior. Голубок, columbulus. – Голубушка, голубчик,
corculum! anime mi!
Голубый
голуб. Cæruleus. Голубая лента, tænia, fascia, insigne coloris cærulei.
Голубь
Columba. Г. Воркун или зобатой, columba gutturosa. Козырный, c.
cucullata. Трубастой, с. tremula. Чистой, с. tabellaria. Сизый, с. œnas.
Египетский, с. risoria. Дикой г., palumbes (is), так. palumbus и palumbus
ferus. – Голубята, pulli columbine. Голубятина, саrо columbina или одно
columbina. Голубятник, columbarum amator или studiosus. 2) V. venatt. avis
rарах, ut vultur, vulturius. 3) Columbarium; columbarum cella. Голубятничаю,
columbas alere, voadilare. Голубятня, columbarium. Голубячее гнЬздо, мясо,
nidus columbaris; columbarum саrо, columbina.
Голыдьба
Superbus pauperis hominis или pauperum hominum fastus. 2) Qui in
egestate versatur; homo in re tenui constitutus. – Голый, голенький, glaber,
calvus, capillis nudus. У него голова так гола, что ни волоса нет, caput
capillis plane nudum. 2) De avibus: impennatus (когда вооб. нет перьев),
implumis (когда еще не выросли). 3) Foliis nudatus, carens. 4) Голая шея,
collum intectum, nudum. Г. грудь, pectus intectum, nudatum. Спать на голой
земле, humi или nuda terra cubare; solo recubare. Голые и бесплодные места,
нe дающие довольно корма, nuda et sterilia loca, quæ lætum pabulum non
offerunt. 5) Голое (без примеси) вино, vinum merum, meracum. Голое
золото, aurum purum; per m. голая истина, simplex veritas. 6) Pauper, miser,
tenuis. Он гол как сокол, как бубен, est pauperrimus, egentissimus, omnium
egenus; nudior leberide. 7) Голыя руки, sine munere; inermis. – Голыш, homo
miser; miser; miser famelicus; homo pauper et miser; qui non habet quod edat.
8) Lapillus silex; lapillus siliceus. 9) Ovum hypenemium; ovum inane, irritum;
ovum zephyrium; ovum urimim.
Голь
Nuditas. 2) Pannus sericus sinensis. 3) Бросить голи, conjicere tesseras
nullis punctis signalas. Гольтепа, см. голыдьба. Голью, solus. Есть голью
говядину, carnem solam sine pane edere.
Голеемый и големый
V. obs. eximius, egregius.
Голею
Nudari, denudari, nudum fieri; per. m. fieri pauperem, egenum; ad
paupertatem redigi, pervenire. – Голю, barbam alicujus tondere, radere.
Голюсь, tonderi. Голян, см. голыш.
Голяшка
См. Голень.
Гомзуля
Magna panis crusta. 2) Per met. magnum auri pondus; magna, ingens
pecunia. Он не так беден, у него есть добрая гомзуля, non est tam pauper,
magnam vim argenti habet.
Гоможу
Non desidere. Гоможусь, non desidere. 2) Aliqua re refertum esse;
redundare. Черви в сыру гомозятся, caseus vermibus redundat. Гомоза,
desidere nescius.
Гомола
Parvus cumulus; globulus.
Гомон
V. obs. Strepitus, turba.
Гомоню
Quietum, tranquillum reddere.
Гомоюн
Это дитя такой г., что нет минуты, чтобы он чего не затеял, iste puer
tam iuquietus, ut ne unum quidem temporis punctum desidere possit.
Гoнeниe
1) Insecutio. 2) Vexatio, insectatio; persecutio. При Hepoне было великое
на Xpистиан гонениe, regnante Nerone Christiani vehementius vexabantur,
premebantur. Гонение Xpистианской веры, atrox Christianæ fidei oppugnatio.
3) Miseria, res afflictæ. Помяни нашу нищету в гонение, reminiscere nostræ
egestatis et miseriæ. Дух гонения, animus insectandi. Терпеть гонениe,
sævientis fortunæ vim pati.
Гонец
Cursor; nuntius volucer, celeriter iens; часто так. одно nuntius,
hemerodromus. 2) Canis venaticus alacer.
Гонзаю
(Sl.) Aufugere, effugere, defugere; fuga saluti suæ consulere; fuga salutem
petere.
Гонимый
Exagitatus, vexatus. Гонитва, persecutio, insecutio. 2) Cursus junctorum
vehiculorum. Гонитель, qui insequitur. 3) Insectator, exagitator; infestus;
persecutor. Гонитель справедливости, inimicus veritati. Иулиан был
ужасный Xpистиан гонитель, Julianus vehementius Christianos vexavit.
Гонительница, persecutrix.
ГОНКА.
Insecutio, persecutio. 2) Lignorum per aquas decursus. 3) Ligna secundo
flumine demissa. 4) Vini adustio. На гонку вина много хлеба исходит, in vino
adurendo multum frumenti impenditur.
Гонтина
Scandula. Гонтовой, -ая кровля, tectum scandulare. Гонтовые гвозди,
clavi scandularii. Гонтовый кровельщик, scandularius. Гонт, scandulæ. Дом
покрыть гонтом, domum scandulis tegere, contegere.
ГОНЧАРНИЧАТЬ.
Figlinas exercere. Гончарный, ad figulum pertinens, figlinus. Гончарная
работа, opus figlinum; ореrа figlina. Посуда гончарная, opus figlinum или
одно figlinum; vas fictile; vasa fictilia. Ремесло гончарное, ars figlina;
figlina. Гончарная печь, fornax figlina. Гончарное колесо, rota figularis.
Гончарня, officina figulorum. Гончарство, ars figlina. Гончарь, figulus.
Гончий
гончая собака. Canis venaticus.
Гоны
Spatium, quod quis nullam capiens quietem, uno spiritu percurrere potest.
Деревня лежит близко, до nee гоны с двои, prædium non louge abest, ut eum
locum attingas, pertingas duobus tantumodo sallibus opus est (non amplius duo
passus или duobus passibus). – Гоньба, insecutio, persecutio. 2) Equi incilatio,
admissio. 3) Vectura. На этих днях была великая гоньба, propediem mulli
peregrinatores celelibus publicis pertransiere. Он отправился в гоньбу,
vecturam facit et peregrinatores conducit.
Гоню
перед собой. Ante se agere. Гнать скот, jumenta agere. Гнать скот на
паству, pecus pastum agere; in pabulum propellere. 2) Insequi, persequi. Гнали
неприятелей на 1000 шагов, hostes persequebantur mille passus. 3) Гнать
много леса по реке, multa ligna secundo flumine (flumine) demittere. 4)
Abigere, expellere, ejicere. 5) Извозчик гонит сломя голову, auriga omni
contentione equos concitat. 6) Гонит работников, чтобы окончили работу,
urget, premit operarios, structores, ut opera sua conficiant, ad finem perducant.
7) Properare, festinare. Куда гонишь? успеешь еще написать, quo properas?
sat spatii ad scribendum habes. 8) Vexare, exagitare, affligere, afflictare;
molestia afficere. Гнать == преследовать, odiis exercere (Virg.). Гнать
честных людей, homines probos urgere, vexare. Языческие Императоры
жестоко гнали Церковь Божию, ethnici Imperatores vehementius ecclesiam
Dei premebant. Гнать кого со свету, vehementius aliquem premere; g. in s.s.
Гони правду, sequere, persequere justitiam, appete, expete j. 9) Гнать вино,
vinum adurere; destillare. – Гонюсь, далеко гнаться за неприятелями, longius
hostes persequi. Гнаться за бегущими, fugientibus instare. 10) Per m. какая
охота гоняться тебе за такой безделицей? quid juvat te tam minutas res
consequi? 11) Vexari, exagitari. – Гоняю, гонять скот на паству, pecus pastum
agere. 12) Г. по улицам, ultro citroque cursitare. 13) Гонять за зайцами,
lepores venari, sectari. 14) Гонять голубей, columbas agere, agilare. Гонять
кубари, turbines movere, pellere, turbines flagello torquere. 15) Objurgare,
reprehendere aliquem. – Гоняюсь, гоняться за зайцем, leporem insequi,
persequi. 16) В запуски, certatim currere. 17) Гоняться за чинами, honores
consectari. За богатством, opes quærere. За славой, appetere, expetere
gloriam.
Гора
Mons. Каменная, mons saxeus. Высокая, sublimis. Лесистая, nemorosus.
Шероховатая, asper. Побежать на гору, in montem sese recipere. Гора
возвышается, mons exsurgit. При подошве, у подошвы горы, in или sub
radicibus montis. Идти на гору, montem ascendere. Спускаться с горы, monte
descendere. 2) Mons glacialis. Скатиться с горы, monte glaciali labi,
decurrere. Подняться быстро на вершину горы, eminere in jugum. Две горы
близко сшедшиеся, duo montes ex adverso concurrentes. 3) Per m. ==
большие кучи, напр. хлеба, montes frumenti; ingens vis; plurima. Навалили
на меня целую гору, perplurima negotia mihi injunxerunt; perplurimis
negotiis me onerarunt. 4) Эдакая гора, и поворотиться не может, quanta
enormitas corporis, ut non facile se commovere possit! Он ныне стал гора
горой, summopere, majorem in modum corpus fecit. – Стоять горой за кого,
omnibus viribus atque opibus, omni contentione aliquem tueri; defendere;
alicui propuggnaculo esse. Лезть в гору, in sententia sua perstare, persistere;
immoderata postulare, poscere: longum, verbosum esse; ditescere; augeri
opibus, divitiis сœptare. Как гора с плеч, nunc omnibus molestiis solutus,
vacuus sum; tanquam gravissimum onus humoris decidit, delapsum est. Идти
на гору, sursum petere; cœpisse cœptare vivere. Идти под гору, deorsum
petere; inclinare, vergere in senium. Обещать кому золотые горы, montes auri
alicui polliceri (Теr.), maria montesque polliceri (Sall.). Гора родила мышь,
parluriunt montes, nascitur ridiculus mus. Гора с горой не сойдется, а человек
с человеком сойдется, montes montibus nunquam, homines hominibus
invicem occurrere possunt.
Гораздо
Aliquantum, satis, multo, longe; impendio. Это г. хорошо сделано, hoc
satis bene factum est. Гораздо более, г. менее, impendio magis; impendio
minus. Он гораздо его умнее, multo или multis gradibus sapientior est.
Горазд
Gnarus, versatus; instructus, doctus aliqua re. Быть на все гораздому,
omnia cognita habere. Быть в чем горазду, in aliqua re versatum esse. Она
всячину горазда делать, multarum rerum или multorum scientiam habet,
tenet, consecuta est.
Горбатый
Gibber, gibbus, gibbosus, gibberosus. Горбина, горбинка, tuberculum;
nodus. Выпрямить горбины в посуде, tumores vasis retundere. Стесать
горбину на дереве, nodum или ligni asperа deruncinare. Горбистый, nodosus,
asper, confragus, confragosus. Горбище, magnus gibber. Горблюсь, curvari,
incurvari, se curvare. Горбоватый, paululum gibbus. Горбок, parvus gibber.
Горбун, горбунчик, homo gibbosus. Горбунья, femina gibbosa. – Горбуша,
femina gibbosa. 2) Falx. Горбуша, salmo gibbosus. – Горбушка, горбушечка,
extremum panis; crustum panis. Горб, gibber, gibba. У него горб спереди и
сзади, habet bina tubera a fronte et a tergo. Велблюд о двух горбах, camelus
bactrianus. 3) Nodus, tuber. 4) V. pleb. У меня уже от работы горб болит,
labore, laborum perfunctione cervix mihi dolet. – Горбыль, assis corticata или
assis exterior. 5) Regula vestificorum complanandis vestis suturis serviens. 6)
Homo gibbosus. 7) Qui incedit aut sedet incurvatus.
Горволь
V. obs. Bulla.
Горделивец
Homo superbus, tumidus. Горделиво, superbe, arroganter, insolenter.
Горделивость, superbia, insolentia; fastus; fastidium. Горделивый, -лив,
superbus, insolens, fastidiosus. Гордо, superbe, insolenter. Говорить, отвечать
гордо, insolenter dicere; superbe respondere. Г. вести себя, elatius se gerere;
insolenter ac superbe se gerere. Гордо выступать, как павлин, sese gloriosius
ostentare, pennas extendere; speciei suæ admiratione sese studiosum intueri.
Принять кого гордо, superbe excipere.
Гордомысленный
Arrogans: ferox et arrogans, insolens.
Гордословец
Qui alterum superbius alloquitur. Гордословие, sermo superbus; verba,
dicta superba.
Гордость
Superbia. Берется также в хорошую сторону, напр. благород. г.,
arrogantia, insolentia; animus inflatus (только в дур. сторону) fastidium,
fastus (гордое обращение с другими, неуважение к ним), gloria (чем
гордимся, на чем основываем свою гордость). – Иметь гор., superbum esse;
superbia efferri; sublali animi esse. Иметь несносную гордость, intoleranter
se jactare. Делать что по гордости, superbia facere aliquid. Оставить,
отложить гордость, superbiam abjicere, ponere, spiritus remittere. Унизить
чью гор., superbiam alicqjus retundere. Брать, принимать что за гордость,
aliquid in superbiam accipere. Это показывает гордость, когда кто говорит,
superbum est dicere aliquem. Несносная гордость, haud toleranda arrogantia.
Речь, исполненная гордости, sermo arrogantiæ plenus. Гордый, горд,
superbus, tumidus, inflatus ac tumens; insolens, arrogans; insolentia inflatus.
Так. одно inflatus. Быть гордому, superbum или arrogantem esse, superbia
efferri. Сделаться несносно гордым, haud tolerandam sibi sumere
arrogantiam. Гордый вид, superbus vultus. Употреблять гордые слова,
superba loqui. Гордый павлин, pavo superbus. Гордая поступь, gressus
superbi. Делать кого гордым, aliquem superbum facere; spiritus alicui afferre.
Люди прегордые, homines insolentissimi.
Горд
гордовина. Viburnum lantana.
Гордынный
Superbiam рræ se ferens, significans, superbus. Гордыня, sl., superbia,
insolentia; animus inflatus. Гордею, intumescere, insolescere, animos tollere,
spiritus sumere. Он час от часу гордеет, in dies insolescit.
Горе
Miseria; res miseræ, adflictæ; res adversæ, mala; incommoda, ærumnæ,
vexationes. Ты не знаешь моего горя, quam sim miser, calamitosus, non tenes.
Быть в большом горе, in summa infelicitate versari; pessimo loco esse;
iniquissima fortuna uti. 2) Mœror, ægritudo. Он с горя не знает, чтó делать,
mœrore nescit, quid faciat? 3) Какое вам горе, или что вам за горе в чужих
хлопотах? quid te attinet aliena или res alienas curare? Горе мне, væ mihi!
Гореванье, cordolium, mœror, ægritudo. Мало ли о тебе было гореванья? tu
multum nobis mœroris attulisti? tu multum nobis luctus parasti.
Горемыка
Qui parce ac duriter se habet; qui parce ac duriter vitam agit.
Горемычный, sollicitus, plenus curarum, plenus sollicitudinis. Горемычная
жизнь, vita misera, ærumnosa. Горемычу и горемыкаю, sollicitudine affici;
miseriis premi; in miseriis versari.
Горенка
Diætula; parvum cubiculum или conclave.
Горестно
Acerbe, graviter, luctuose. Горестный, quod dolorem affert, acerbus,
gravis, luctuosus. Горестно было для отца видеть это, luctuosus fuit patri
talia videre. Горестное положение, res miseræ. Горестный случай, casus
acerbus. Горестные приключения, acerbitates. Ничего не могло мне
встретиться горестнее, nihil acerbius, nihil ad dolorem acerbius mihi accidere
potuit. Горестное чувство, dolor. Горестно, больно, hoc molestum est;
incommode accidit. Прегорестный, peracerbus. Горестное воспоминание,
recordatio molesta, acerba tristis. Горесть, (sl.), amaritudo, amaritudo (в
одном собств. значен.). Услаждать веселием горести жизни, amara vitæ risu
temperare. Потоплять в вине свои горести, amara curarum vino eluere. 2)
Animi dolor, mœror, ægritudo, miseria, acerbus doloris sensus. Увеселения
миpa сего часто совровождаются горестями, vitæ jucunda per omne tempus
amaris confundi solent.
Горечавка
Gentiana.
Горечь
Amaritudo, amarities; amarum. Иметь много горечи, multam
amaritudinem habere. Иметь г. во рту, os amarum habere (Cels.).
Горжусь
Superbire, insolentius se efferre; magnos spiritus sibi sumere; magnifice
se inferre; magnifice se jactare. Гордиться красотой, forma superbire.
Гордиться честьми, коих не заслуживаем, не заслужили, honoribus
immeritis superbire. Гор. отличием подлых дел, sibi insignibus flagitiorum
suorum placere. Гор. в счастьи, in fortuna se superbum præbere. Кто гордится
перед низшими, arrogans minoribus. Вам нет причины гордиться, non est,
quod superbias; non est, cur insolentius te efferas. Он перед всяким гордится,
effert se supra alios: alios præ se nihili putat.
Горизонтально
Situ horizonti ad libellum respondente. Горизоитальный, horizonti ad
libellam respondens, æquilibris, æquus. Горизонтальные часы, horologium
portatile cylindraceum. Горизонтальная линия, linea æqua (у новв.). Гориз.
плоскость, locus ad libellam æquus, libramentum. Горизонт, orbis finiens,
finitor; cœlum; horizon. Видимый, hor. sensibilis s. apparens. Истинный, h.
astronomicus, rationalis, verus.
Гористый
горист. Montuosus, montosus. Ровные или гористые места, plani an
montuosi loci. Гористая страна, montosa regio.
Горихвостка
Motacilla phœnicurus.
Горище
Mons inusitatæ magnitudinis. Горка, collis, tumulus.
Горланенье
Clamor et cantus dissonus, discordans, aures offendens. Горлань, qui
clamose loquitur, qui clamorem edit aut absurde, injucunde canit. Горланить,
clamose loqui, absurde sonare, injucunde canere. Горластый, qui est voce
robustiori. 2) Rixosus, rixandi cupidus, avidus.
Горленка сарацинская
Consolida saracenica.
Горлец
Polygonum bistorta.
ГОРЛИЦА.
Columba turtur. Горличка, junior или pullus turturis.
Горлище
Magnum guttur. Горло, gula, fauces, guttur; jugulum. В горле засохло,
fauces arent; siti labore premor; fauces urit sitis. Приставить нож к горлу,
jugulo cultrum intentare. Схватить кого за горло, fauces alicujus invadere.
Вонзить меч в горло, defigere gladium jugulo. Перерезать кому горло, guttur
alicui incidere, jugulare aliquem. Болит в горле, fauces dolent. Наступить
кому на горло, aliquem opprimere. Ь) Горлом ничего не возмешь, (magna
voce), clamitando nihil efficies. Наступи на горло, precibus alicui
impingendo, impingens. Налить горло, ebriari, inebriari. Пpoмoчить горло,
fauces humectare. Сыт по горло, satis superque, usque ad tædium satur sum.
Всего по горло, omnibus rebus circumfluere atque in omni rerum abundantia
vivere. В горло нейдет, abest appetentia cibi potusque; cibum potumque
fastidio. Пожалуй сунь себе в горло, en, ессе, devores. Хохотать из всего
горла, cachinnum tollere. Кричать из всего горла, totis viribus clamare. Едва
не треснуть, кричавши изо всего горла, se рæne dirumpere dicendo. 2)
Guttur, cervix, lagenæ. Горло узко, guttur (lagenæ) angustum est. Горловина, в
огнедышащей горе, crater, montis ignivomi foramen, quibus ignis cinisque
evomitur.
Горлопятина
Austeri, acerbi saporis fructus.
Горлышко
Parvum guttur; parva gula.
Горлянка
Cucurbita lagenaria.
Горлянка
См. Кошечьи лапки.
Горлянка
Vas bulbosum; vas destillandis succis.
Горнее место
Regio montana. 2) In æde sacra, ubi est adytum, sedes Archiepiscopo
destinata. 3) V. poëtt. cœlum.
Горнец
(Sl.) Olla. Г. худо обожженный, olla male cocta. b) Foculus.
Горнило
Officina ferraria. 2) Fornax liquatoria. Злато в горниле растворяется,
aurum in fornace resolvitur.
Горница
Conclave, cubiculum, diæta. Убрать горницу, suo quidque cubiculi loco
reponere, disponere. Он в горнице, adest in conclavi. Гостиная горница,
комната, conclave hospitale. Боковая, cubiculum adjunctum. 2) In ss.
sotarium, subdiale. – Горничная, горнишная, ancilla, ministra cubicularia.
Горничный, горнишный, -ная дверь, janua cubicularis. Ключ, clavis
cubicularis.
Горновый
Ad fornacem liquatoriam pertinens.
Горное училище
Ludus discendi fossilia или ad discenda fossilia.
Горностаевый
Pellis или e pelle mustelæ Erminiæ. Горностай, mustela Erminia.
Горнушка
Cavum in focis et furnis Russicis, ubi majoris caloris excitandi causa
ardentes carbones congeruntur, corraduntur.
Горн
Spiraculum fumi, caminus, focus. Кузница о двух горнах, fabrica ferraria
duabus caminis. Ручной горн, minor fornax liquatoria.
Горный
Superus, cœlestis, major, gravior. Горняя мудрствовать, cœlestia cogitare.
2) Montanus, montosus. Горные вершины, montana cacumina. Горные
божества, montana numina. Горный илим montosa ulmus. – Горняя, Cœlum,
sedes domicilium beatorum.
Горный княжек
Attagene Alpina.
Городище
Solito major urbs. 2) Ruinæ vetustæ urbis et munitionum.
Городнический
городничий. Præfecto urbis, præposito provinciæ proprius.
Городничество, munus præfecti urbis. Городничий, præfectus urbis,
provinciæ; præses provinciæ.
Городня
Sepimentum e palis. 2) Pali in terram demissi.
Городовый
Ad urbem pertinens. Г. магистрат, magistrates urbicus. Городок,
oppidulum, civitatula. Городовая расправа, judicium urbanum; judices urbis.
Городовый судья, prætor, judex urbanus. Г. писарь, scriba magistratus civici.
Городок
usitatius городки, species lusus plebeji; quodammodo ad lusum conorum
accedens.
Городский
градский. Urbanus, oppidanus. Городская жизнь, vita urbana. Городские
жители, oppidani; urbani. Городской обычай, mos urbanus. Городская стена,
murus urbis. Город. стены, mœnia urbis или одно mœnia. Городской солдат,
miles urbanus, oppidanus. Городская дума, ратуша, curia. Городскиe законы,
учреждения, jus urbis, oppidi. Городская школа, schola urbis. Город. ворота,
porta urbis. Г. башня, turris urbis. Простой градский народ, vulgus urbanum,
oppidani de plebe, plebs urbana. Городской караул, excubiæ urbanæ.
Городская гильдия, tribus urbana. Городской житель, обыватель, oppidanus.
Городской медик, medicus urbanus. Городские укрепления, munitiones urbis.
Городские новости, res nova per urbem divulgata. Kaкие городские новости?
quid novi in urbe accidit? По-градски, more oppidano; oppidanorum more. –
Город, град, urbs (особ. главный и большой), oppidum (не так большой или
всякий, кроме Рима). – Urbs (особ. в отношению к соединению многих
жилищ в одно целое), a oppidum (в отношении к укреплению); civitas
(особ. в отношении к жителям); municipium (город в Италии, имевший
право Римского гражданства, также своих собственных судей). – Большой
и прекрасный город, urbs amplissima atque ornatissima. Очень древний, u.
vetustate inclyta. Город открытый, oppidum non munitum. Гop.,
укрепленный положением и искусством, oppidum manu et natura loci
munitum или operibus et loco munitum. Город крепкий и сильным войском
защищаемый, valida urbs et juventutis robore firmata. Вольный, civitas libera.
Строить город, urbem ædificare, condere; oppidum constituere. Г.
распространить, urbem amplificare, augere. Гор. взять осадой, urbem
obsidione или sedendo expugnare. Взять г. штурмом, oppidum vi expugnare.
Срыть, разрушить город, urbem diruere, evertere, exscindere; solo æquare. Во
всех городах, oppidatim. Проехать городом, urbem pertransire. Малые
города, minora oppida. Всему городу известный, omnibus, vulgo notus;
pervulgatus. Он в городе == не в деревне, in urbe est; in urbe commoratur.
Пошел в город, он в городе, foris est; domi non est. Ехать, идти в город, in
urbem commeare. Должность в городе, munus urbanum. Коммендант города,
præfectus urbis. Торговый, купеческий город, urbs mercatoria, emporium.
Выслать из города, ex civitate exigere.
Городьба
Septio, circumseptio. 2) Septum, conseptum, sepes. 3) Septum e palis ad
pisces capiendos.
Горожанин
Oppidanus, incola oppidi. 2) Incola urbis Archangelogrodii. Горожанка,
incola urbis.
Горожение
Septio, circumseptio. Горожу, sepire, circumsepire, consepire. 2) Alicui
или alicujus lumini officere. Отсторонитесь, вы загородили свет, abscede,
discede, mihi officis. 3) Absurda, absona, inepta loqui. – Горожусь, sepiri,
circumsepiri.
Горокоп
Cunicularius, cuniculator. Устроить сто человек горокопов, кои горазды
подкопы водить, designare, deligere decem cuniculatores, qui cuniculorum
agendorum peritissimi sunt. Горокопный, cunicularius.
Горохищный
овца. Ovis monte ablata, ovis, quæ in monte aberravit.
Гороховин
Placenta pisina. Гороховина, stramentum pisinum. Гороховый, pisinus.
Мука, farina e pisis. Поле, ager piso satus. Гороховый цвет, color orobinus.
Горох, pisum, cicer (белый плосковатый). Величиной с горох, ad fabæ
magnitudinem. Мелкий, pisum minutum. Крупный, pisum majus. Г. побило
морозом, pisum frigore periit. Сахарный, pisum dulcioris saporis. Ранний,
pisum рræсох. Полевой, pisum rurale, arvale, campestre. Горошек, pisum
minutum. Горошина, granum pisinum.
Горошу
V. obs. Objurgare, vituperare; monere aliquem vehementer, acriter, acerbe.
Горский
Monticola. Горские Татара, Tatari monticolæ; или montem Caucasum
incolentes. Горская лошадь, hac voce designantur equi, quorum solum natale
est Caucasus, quique ob levitatem concinnitatemque suam fama illustres sunt;
equus Caucasius, Caucasigena.
Горстаю
Utraque manu, ambabus manibus sumere, colligere, corradere. Горсть,
горстка, горсточка, manus cava, vola. 2) Quantum manu capi potest. Г. земли,
quantum terræ manu capi potest; manipulus, pugillus, fasciculus manualis. Г.
пшеницы, farris pugillus. Горсть колосьев, merges; per. m. paucitas, exiguus
numerus. Г. воинов поразила неприятеля, exigua manus hostem prostravit.
Брать горстью, в горсть, in manum sumere.
Гортанная трава
Prunella vulgaris.
Гортанный
Ad gulam, gutturem, jugilum pertinens.
Гортанобесие
. Cibi edacitas, voracitas; lautitiarum studium. Гортанобеснивый, homo
lautitiarum studiosus.
Гортань и гортан
. Gula, guttur. 2) Palatum. 3) Rictus, fauces.
ГОРУШЕЧНЫЙ,
горушный. Sinapinus, sinapis. Зерно горушичное, granum sinapis.
Горце
(Sl.) Acerbe, graviter, напр. flere, queri.
Горчак
Polygonum hydropiper.
Горчица
Sinapis, sinape. Горчицу трут, sinape teritur. Опущенное в горчицу,
conjectum in sinape. Белая или желтая садовая горчица, sinapi hortense.
Обыкновенная, sativum. Дикая, sylvestre. После обеда горчица, post bellum
auxilium. Горчичник, горчичница, vasculum sinapi intrito servando.
Горчичный, sinapinus. Горчичное масло, oleum sinapinum. Горчичная
похлебка, jus или jusculum e sinapi. Горчичная коробочка, theca sinapina.
Мельница, mola sinapina. Горчичный пластырь и употреблениe его,
sinapismus. Приложить к какой части тела, sinapisare.
Горчу
Amarum facere, reddere. Горчее, amarius. Горше, pejus, deterius,
асеrbius, asperius.
Горшечек
Ollula. Плавильный г., catinus. Горшешник, figulus, qui fingit, vendit,
divendit vasa figlina. Гильдия гopшешников, collegium figulorum.
Горшешный, figlinus, figularis, ollarius и ollaris. Горшешная глина, creta,
qua utuntur figuli; creta figlina, figularis; argilla figularis. Горшешная
крышка, ollar, aris. Гор. изюм, ollares uvæ. Рынок, forum ollarium. Продажа
горшешная, mercatus ollarum.
Горший
Major, deterior, pejor; acerbior.
Горшок
Olla. Обжигать горшки, coquere, excoquere, percoquere ollas, 2) Matula,
matella. Горшок с цветами, testa cum floribus, testa florum,
ГОРЫНИЧЬ
, горыня; змей горыничь. Serpens monticola.
Горюю
Sollicitum, in sollicitudine esse, mœrere, dolere, lugere. Долго гoревал пo
тебе, diu pro te sollicitudinem patiebar; diu vicem tuam mœrui. Горевать пo
сыне, mœrere mortem filii. Горевать, что республика слишкомъ тихими
шагами идет к концу, mœrere rempublicam nimis tarde occidere.
Горячесть
горячность. Ardor animi, pietas, cura. Родительская г., vehemens
paternus, maternus amor. – Горячий (имеющий жар) горяч, fervens, ardens,
fervidus. Горячая земля, solum sitiens (fervidum не по Латыне). Г. вода, aqua
fervida. Г. железо, ferrum candens. Г. печь, fornax calida.
ГОРЬКИЙ и ГОРКИЙ
, горек. Amarus; amarulentus (исполненный горечи). Горький как
желчь, felleus. Г. вкус, amarus sapor. Горький вкус во рту, os amarum.
Ощущать горькое и сладкое, sentire amara et dulcia. 2) Per m., проливать
горькие слезы, in lacrimas effundi, cum intimo animi sensu, effuse flere.
Горькая казнь, pœna gravissima. Г. смерть, mors acerbissima. Пить горькую
чашу, malorum seriem perferre, perpeti. Горький и горькая пьяница, vir multi
meri; vinosus; qui, quæ largissimo vino utitur. Горькну, amarescere. Масло
горькнет, butyrum amarescit. Горько, горьконько, amare, subamare; per m.
cum dolore, acerbe, moleste. Ему г. стало, что меня обижают без причины,
injuria mihi temere illata vebementer commotus est. Горьковатый, subamarus.
Горькость, amaritudo, amarities. 3) Status tristis, luctuosus.
Горе
Sursum, cœlum versus. Поднимать горе руки, tendere manus ad cœlum.
Горелка
Sicera e secali; vinum adustum. – Горелый, ustus, adustus. Горелая корка,
crusta panis adusta. 2) Пахнет горелым, olet ustionem или incendium.
Горение, ardor. Горю, urere, ardere, flagrare, candere (раскалиться). Начать
гореть, ardescere, exardescere, Свечи уже горели, lumina jam accensa erant.
Горящие угли, carbones candentes, vivi. Дом, город горит, domus, urbs ardet,
flagrat. Горит в городе, ortum, factum est incendium in urbe. Долго горело,
incendium diu duravit. He горит более, incendium desiit. Сырое дерево не
горит, humidum lignum ignem non concipit. 3) Per m. ardere, flagrare,
incensum esse. Гореть любовью, amore incensum esse. Г. большой завистью,
ingenti invidia æstuare. У меня лицо горит, os, facies mihi ædet, æstuat. У
меня горит во рту, fauces mihi ardent. Он как на огне горит, non est patiens
sessionis или sedendi. Платье как на огне горит, vestem lacerat, concerpit et
deterit admodum cito. Гореть желанием, горит охота, желание, aliquid
faciendi cupiditate ardere, cupiditate incendi, iuflammari. Свеча, лампа горит
слабо, lucerna tenue lumen spargit. Быть горячему, ardere, fervere, fervidum
esse. Стоять на горячих песках весь день то на той, то на другой ноге,
ferventibus arenis toto die alternis pedibus stare. Горячие руки, manus calidæ.
У него голова горяча, caput ei ardet. b) Горячие напитки, potiones æstum
excitantes. Горячий темперамент, ingenium fervidum. Горячий,
стремительный в своих намерениях, rapidus in consiliis suis. 4) Vehemens,
asper, iracundus, pronus или proclivis ad iram. Он очень горяч, за безделицу
рассердиться может, tam est proclivis ad iram, ut res minima facile bilem ei
commovere possit. 5) Studiosus, ardens, fervidus, intimo amoris affectu
diligens. Горячая мать, mater pia. К детям своим очень горяч, liberos suos
intimo amoris affectu diligit; patrum amantissimus est. Горячее вино, sicere e
secali. Горячая лошадь, equus calidus. Горячий след, recens vestigium. С
горяча, в горячах что делать, animi аrdore abreptum aliquid facere. –
Горячка, febris ardens. Получить горячку, febrem nancisci; febre corripi.
Иметь горячку, febrem ardentem habere или pati. Горячка начинается, febris
ardens incipit; accedit. Проходит, decedit, desinit, finitur. Уменьшается,
levatur, conquiescit. Усиливается, augetur, increscit. В горячке бредят, febris
delirium movet. – Горячо, ferventer, ardenter; studiose, enixe, vehementer,
iracunde. Приняться за что г., rem deproperare; ardenti или summo studio in
или ad aliquid incumbere. Горячо, с жаром преследовать неприятеля, hostem
avidius или cupidius insequi; hostibus acrius instare. Г. поступать, calide
agere. – Горячу, calefacere, ferveacere. Это лекарство сильно горячит, hoc
remedium excalfactorium est. 6) Irritare, iratum reddere; iram alicujus
provocare; bilem alicui movere. He горячите его больше, он уже и так
сердит, noli amplius ejus bilem movere, vel sic enim iras gerit. Горячусь,
exardescere, excandescere, ira incendit. – сильно, graviter exardescere.
Горячится за малость, stomachatur omnia minuta. He должно горячиться, а
говорить порядочно, non exardescendum, sed recte или ordine dicendum est.
Горящий, ardens, fervens, candens. Горящие уголья, ardentes саrones.
Госпитальный
Ad nosocomium pertinens. Госпиталь, nosocomium или – comeum.
Надзиратель над госпиталем, administrator nosocomei.
Господа
Sl. Господие, см. господь.
Господарев
Principis. Дворец, aula principis. Господарский, principis. -ское
достоинство, principis dignitas. Господарь Молдавский, Волохский,
princeps Moldaviæ, Valachiæ.
Господин
. Nobilis, generosus, paterfamilias; herus (относительно слуг). Господин
винограда, dominus vineæ. Он добрый господин, hic vir nobilis est probus;
hic herus est bonus; sæpe hæc vox præponitur nominibus propriis ut Franco-
Gallicum monsieur. Быть самому себе господином, sui juris, suæ potestatis
esse; in sua potestate esse; integræ et solidæ libertatis esse (ни от кого не
зависеть); sibi imperare posse; sui potentem esse (владеть и управлять самим
собой). Он господин своему слову, est vir probus qui fidem datam servat.
Господичь
. Filius familias, filius herilis. Господний, Domini, dominicus, Deo
proprius. Молитва Господня, formula precum a Christo tradita; oratio
Dominica. Очи Господни на праведные, Dei oculi in justos conversi. Читать
молитву Господню однажды, дважды, трижды, recitare semel, bis, ter
orationem Dominicam s. preces a Jesu præscriptas. – Господоват, nobilitate,
generis nobilitate superbiens. Слуга очень господоват, famulus dominum
illustrem agit. Господски, more nobilium. Он живет по г., gerit se more
hominum nobilium. Господский, дом, vinobilis, generosi domus; ædes heriles.
Господская жизнь, vita hominum nobilium, illustrium. Господский праздник,
festum Dominicum, f. in honorem Domini, Salvatoris celebrandum.
Господственный, viro nobili, generoso, patri familias, hero proprius.
Господственно, ut decet virum ut decet virum nobilem, generosum. –
Господство, господствие, dominatio, dominium, dominatus. 2) Ditione nobile
prædium. 3) In ss. unus ex ordinibus Hierarchiæ Angelorum. –
Господствование, imperium, dominatio, dominatus. Господствую, dominum
esse; imperium tenere; imperare, dominari; insolenter imperare.
Господствующий закон, religio primaria, principatum tenens, quæ libere
exercetur. Г. страсть, dominans libido. Господствующие пороки, vitia, quæ
libere exorcentur. – Господчик, adolescens или juvenis nobilis. Господь,
Dominus, Deus, Supremum numen. 4) Hæc vox interdum datur principibus,
Regibus, напр. Господь мой Царь, majestas lua regia. Господа, nobites;
domini. Господа еще не приехали, herus et hera nondum domum rediere.
Послушайте, господа, attendite, quæso, viri ornatissimi; – juvenes nobilissimi
etc; ad ea, quæ vobis dicturus sum. – Госпожа, господыня, nobilis femina,
matrona. 5) Domina, hera. Знатные госпожи, matronæ optimates. –
Госпожинки, hæc vox designat jejunium, quod ob festum adsumtionis
beatissimæ Mariæ per quindecim dies habetur. Госпожин, ad dominam, heram,
matronam pertinens.
Гостебник
Mercator peregrinus, alienigena.
Гостеприимный
гостеприимчив. Hospitalis; hospita (о женщине). Гостеприимство,
гостеприятиe, hospitalitas. Дом отличный по своему гостеприимству,
domus perhospitalis; d. quæ hospitibus patet. Нигде нет такого
гостеприимства, как в Москве, non alia urbs effuse hospitiis induiget, quam
Mosqua. Гостеприимствую, hospitalem esse in (cum acс).
Гостиная
Cubiculum salutatorium; с. hospitale, так. одно hospitale.
Гостинец
гостинчик. Munusculum, quod quis secum apportat e convivio, cœna
nuptiali, uti mala, pira etc. 2) Cupedia, iorum. He смотри на гостинец, nihil
moror cupedia.
Гостиное
V. obs. Portorium. Гостиной двор, ædificium mercibus et deponendis et
imponendis. 2) Petropoli sic nominantur tabernæ, ubi omnium generum merces
venduntur.
Гостиный
Salutatorius, hospitalis. Гостиная трость, baculus convivæ. Гостиная
комната, hospitale. 2) Ad peregrinum mercatorem pertinens. Гость, гoстек,
conviva; umbra (незваный, приведенный кем гость). Звать в гости, ad
cænam vocare, invitare. Платье надеваемое в гости, vestis cœnatoria.
Обещаться прийти к кому в гости, condicere alicui cœnam, ad cœnam, так.
condicere alicui без cœna. Удержать кого у себя как гостя, aliquem сœnæ
adhibere. Идти в гости, ad cœnam или convivium ire. Любить ходить в
гости, conviviis delectari. Быть в гостях, foras cœnare. У кого, apud aliquem
или cum aliquo cœnare, alicujus convivio interesse. Гости разъехались,
convivæ discesserunt, domum profecti sunt; curru ablati sunt. При полном
собрании гостей, pleno convivio. 3) Olim sic dicebatur mercator peregrinus,
qui exterarum mercium magnamque mercaturam faciebat et priores habebat
partes. – Гостьба, гостьбище, ad cœnam itio, salutatio. 4) Negotiatio;
mercatura magna et copiosa. Аще кто купец купцу даст в куплю куны или в
гостьбу, si duorum mercatorum unus det alteri pecuniam, ut faciat mercaturam
amplam copiosam vel exerceat mercaturam tenuem. Гостья, гoстейка, hospes;
femina, quæ salutandi causa venit. Идти с кем в гости незваному, umbram
sequi aliquem.
Государев
Государский. Principis, imperatoris, Regis. Государев крестьянин,
rusticus principis, imperatoris, Regis. Государева служба, militia imperatoria.
Государская милость, favor, gratia principis, Regis, imperatoris. Государычь,
filius principis, Regis, Imperatoris. Государственный, imperatorius. 2) Soli
imperio, Regno, populo proprius. Государственные доходы, reditus populi,
publici. Государственная казна, ærarium. – Государство, imperium, regnum,
terra. Разделить государство, dividere regnum. Государство – собрание
людей, обществом живущих, civitas – cœtus hominum societatis vinculis
junctorum. Обширное г., imperium, vastum. Странствовать по Европейским
государствам præcipuas Europæ terras peragrare. Государствование, regimen,
gubernatio, moderatio imperii. Государствую, imperium tenere, imperare,
regnare, agere regnum. – Государынин, Augustæ, reginæ proprius.
Государыня, Augusta, Imperatrix, Regina. b) Милостивая Государыня,
Государыня моя! matrona honestissima, ornatissima, lectissima! matrona
honesta! Государь, Rex; dominus; qui solus regnat, amperio præest. 3)
Милостивый Государь! vir lectissime, ornatissime, spectatissime!
Готовальня
Theca, capsula. Г. с математическими инструментами, instrumentorum
mathematicorum supellex, instrumenta mathematica in theca inclusa.
Готовление
Apparatio, apparatus, præparatio (предуготовление). Готовленный,
paratus, apparatus. Готовлю, parare, apparare, præparare. Готовить к чему
речь, scribere, componere orationem de re, quæ materiam illi dedit. Г.
приданое, dotem parare, providere. Г. стол, cœnam parare, apparare. Г.
кушанье, præparare cibos. Готовить пир, convivium parare, apparare,
instruere, ornare. b) Приготовить к чему, animos præparare ad aliquid.
Готовлюсь, se parare, sе рræpararе. Г. к чему, ad aliquid, наnp. ad dicendum;
se expedire ad aliquid; parare instruere aliquid. Г. к битве, pugnæ se accingere.
Г. к отъезду, parare proficisci; itineri se accingere. Готовьте все нужное, quod
parato opus est, para. Гот. стрелять, ictus moliri. Г. бежать, fugam ornare
(Теr.). – Готовность и готовость, быть в готовности, paratum esse, in promtu
esse. с) Animus paratus, promtus. Иметь в готовности, babere paratum или in
promtu. Готовый, гoтов, paratus, instructus, expeditus, promtus. Войско
готово уже к выступу, agmen aptum est viæ, paratum et expeditum ad iter.
Будьте готовы, expeditus facito ut sis. Неприятель готов напасть, hostis nobis
imminet. Ответ готов, responsio in promtu est. У него готово, rem absolvit.
Eщe не готово, nondum effectum, perfectum est. d) Я на все готов, ad omnia
sum paratus. Готовый к услугам, promtus ad officia præstanda. Быть
готовому к исполнению всякого повеления, ad omne imperium paratum et
intentum esse. Готовый == наличный, præsens. Готовому быть с кем
поспорить, æmulum se alicui inferre. – Когда уже готов был сесть на
корабль, cum jam jam navem ascensurus esset.
Готский
Gothicus. По Готски, Gothice.
Гофмаршал
Magister officiorum, Magister aulæ. Гоф. при Персидском дворе,
chiliarchus, Marschallus aulicus.
Гоффуриер
Curator aulicus hospitiorum.
Гошпиталь
См. Госпиталь.
Гощение
Officium, salutatio; officiosus aditus. Гощу, у кого, aliquem invisere,
visere, salutare. Мы целую неделю у них прогостили, septem continuos dies
apud eos ut invisentes exegimus.
Грабеж
Prædatio, direptio, expilatio, spoliatio; rapina raptus. Жить грабежем,
rapto vivero, так. ex rapto v.
Грабельки
Parvus pecten. Грабельный, ad pectinem, rastrum pertinens.
Грабина
граб. Carpinus betulus. Грабинный, carpini betuli.
Грабитель
Prædo, prædator, direptor, spoliator; latro; pecuniarum iniquus, violentus
exactor, extortor. Грабительница, prædatrix. Грабительски, prædonum more.
Грабительство, compilatio, expilatio, vexatio; exactio violenta; repetundæ,
подр. pecuniæ. Грабительствую, diripere, expilare, despoliare, vexare;
pecuniam ab aliquo extorquere. Грабленный, raptus, expilatus, per vim
extortus.
Грабли
м.б. Pecten; rastrum. – A ты между тем оставь эти грабли, отдохни, at
istos rastros, interrea tamen appone; ne labora (Теr.).
Грабштих
Scalprum, scalpellum, cestrum или cestron.
Гравилат
Geum urbanum.
Гравер
Chalcographus; figurarum scalptor, artis in æs incidendi peritus.
Гравирование, chalcographia; ars in æs incidendi. Гравированный, in æs
incisus. Гравированное изображение, figura æri incisa. Гравировка, через г.,
in æs incidendo. 2) Figura æri incisa. Гравирую, in æs incidere; scalpere.
Градарь
(Sl.) Hortulanus; topiarius.
Градежный
Ad sepem, septum pertinens. Градеж, (sl.), sepes, septum, sepimentum.
Градина
Major Gutta aquæ conglaciatæ. Градинка, minor g. а. с. Градный,
grandine factus, effectus, allatus.
Градобитный
Muris rumpendis, destruendis serviens.
Градоблюдие
через гp. Præsidio urbem tenens; urbem defendendo.
Градоборец
(Sl.) Obsessor, obsidens, oppugnator. Градоборство, obsessio, oppugnatio.
Градоборный, oppugnationi urbium serviens. Градоборствую, obsidione
premere, claudere.
Градовзятие
. Expugnatio urbis.
Градодержатель
. Præfectus urbis; arci præfectus.
Градодержательствую
Præpositum esse urbi, arci.
Градоемство
, градоимство. Expugnatio urbis.
Градожитель
Oppidanus, civis.
Градоначальник
Summus præfectus urbis. Градоначальство, munus summi prefecti urbis.
Градоправитель
, т.ч. градоначальник. Градоправительство, т.ч. градоначальство.
Градоразорение
Urbis excidium, excisio.
ГРАДОСИДЕЛЕЦ.
Obsessus; circumsessus, inclusus.
Градский
См. городский.
Градус
Gradus. Г. долготы, широты, gradus longitudinis, latitudinis. Термометр
опустился до 27-го градуса, thermometrus (in tubo Torricelliano) ad
vigesimum septimum gradum descendit. В высоком градусе, valde,
magnopere.
Град
См. Город.
Град
Grando. Дождь с градом, imber grandinem incutiens. Побитый градом,
grandine verberatus, afflictus, vexatus. Град идет, grandinat, grando cadit, ruit.
Гроза с градом, grando, tempestas cum grandine, tempestas calamitosa. Вред,
нанесенный градом, calamitas. Град побил виноградные лозы или
виноградные лозы побиты градом, vites grando contudit; verberatæ sunt
grandine vineæ. С градом, подверженный граду, grandinosus.
Гражданин
Civis; oppidanus, incola urbis (в противопол. селянину). Гражданин
целого миpa, mundanus, mundi incola. Сделать кого гражданином, aliquem
facere civem, recipere in civitatem, adscribere civitati или civitatem или in
civitate; alicui civitatem dare или impertiri. Быть гражданином, civem esse;
locum civis obtinere. Сделаться гражданином, jus civitatis consequi. Принять
кого гражданином, aliquem in civitatem или in civium numerum adsciscere.
Стража из граждан в городе, cives in urbe armati. Знатнейшие граждане,
potissimi cives. Гражданка, civis. Гражданский, civilis. Гражданская война,
bellum civile или civium; b. domesticum или intestinum; arma civilia.
Гражданское право, jus civile. Гражданская печать, typi in libris non
ecclesiasticis usitati. Гражданский день, год, dies, annus civilis.
Гражданство, civitas, cives. Пользоваться правом гражданства, in civium
jure versari. Лишиться права гражданства, civium jure abalienari. Все
гражданство принялось за оружие против неприятеля, tota civitas contra
hostem arma sumsit.
Гражду
(Sl.) Sepem prætendere.
Грай
Vox, crocitus, corvinum exprimens. Граканье, crocitus corvi. Гракаю,
crocire, crocitare.
Грамматика
Ars grammaticæ. Грамматика, филология, grammatica, orum. Учить
кого грамматике, alicui præcepta loquendi tradere. По правилам грамматики,
grammatice. Грамматика (книга), grammaticus libellus. Цезарь весьма
рачительно написал о Латинской грамматике, Cæsar de ratione latine
loquendi accuratissime scripsit. – Грамматически, grammatice.
Грамматический, grammaticus. Грамматические правила, regulæ
grammatices. – Грамота, litteræ, quas docentur pueri in schola. Учить
грамоте, instituere aliquem ad lectionem; aliquem litteras docere. 2) Diploma,
codicilli. Дворянская г., diploma nobilitatis, codicilli, litteræ concessæ a
principe, nobilitatis testes. Жалованная гp., diploma liberalitate principis
concessum. 3) Pacis conditiones, leges. 4) Testamentum, suprema voluntas;
tabulæ extremæ. 5) Epistola, litteræ. Ставленая грамота, testificatio et
institutio præscribens modum convenienter suo loco agendi, quam vel s. acra
synodus dat Archiepiscopo vel Archiepiscopus clerico ritu solenni consecrato.
Грамотка, litterula, epistola minuscula, epistolium. Грамотный, qui scit legere
et scribere litteras. Грамотей и грамотник, грамотейка, грамотнинца, homo,
qui, femina, quæ etc.
Гранадерский
Ad pyrobolarium pertinens. Г. полк, cohors pyrobolariorum. Гранадер,
pyrobolarius.
Граната
Globus pyrobolus; pila igniaria. Гранатный, ad globum pyrobolum
pertinens. 2) Гранатное дерево, malus Punica или одно Punica. Гранатное
яблоко, malum granatum или Punicum; Punicum.
ГРАНАТОВЫЙ.
Βoracis granati. Гранатовое ожерелье, collare ex lapide granato factum.
Гранат, borax granatus; lapis granatus.
Гранд
Испанский. Megistanes. Вельможество гранда, fastigium ejus.
Гранение
Politio, expolitio gemmarum. Граненый, politus, expolitus, multiplici
facie distinctus. 2) De sclopetis: canaliculos in tubis ignivomis sculptos habens.
Гранильный, poliendo, lævigando, serviens. Станок, mensa operaria
lævigatoria. Гранильщик, gemmarum scalptor, politor. Гранистый, multiplici
facie distinctus.
Гранит
Syenites: granites.
Граница
Terminus; lapis terminalis; finis; limes (г. между двух полей); extremitas
(самый край чего); confinium (между двух смежных областей). –
Распространение границ, propagatio finium, terminorum. Осмотр границ,
finium inspectio. Заключить, ввести в границы terminare, limitare (напр.
пашню). Положить, постановить границы, fines terminare; fines constituere.
Распространить границы, fines propagare; terminos propagare, proferre.
Выслать за границу, exterminare. Осматривать, освидетельствовать
границы, fines obire. 2) Per m. finis и terminus (последнее означает
пограничную линию, край чего; а первое не так определительно; поэтому,
когда надобно дать большую силу, употребл. вместе fines atque termini):
modus; cancelli (загородка). – Поставить ceбе определенные границы,
certos fines terminosque sibi constituere. Заключить в границы, пределы,
terminis, cancellis circumscribere. Положить чему границы, alicui rei modum
facere, ponere; finem facere alicujus re или alicui rei. Оставаться в границах,
modum tenere; intra fines consistere. Держать себя в границах
благопристойности, fines verecundiæ non transire. Выйти из границ, fines
transire; extra fines или cancellos egredi; modum exire, excedere. Боязнь
опасного соперника (Карфагена) удерживала Римлян в границах
благопристойности и порядка, metus hostilis bonis artibus civitatem
retinebat. Его честолюбие не имеет границ, ejus honoris, famæ, gloriæ
cupiditatem nihil explere potest. Граничение, finitio, terminatio; finium
constitutio. Граничный, in confinio, in finibus positus, напр. urbs. Граничная
крепость, arx munita или locus munitus in finibus; castellum in finibus
positum. Граничная река, flumen fines constituens. Граничный ров, fossa in
confinio, Гранич. кордон, milites limitanei. – Граничу, alicui rei finitimum,
vicinum esse alicui rei confinem esse; contineri. Римская империя граничила
с Реином, Rhenus imperium Romanum finiebat. Швейцария граничит к
северу и востоку с Германией, к югу с Италией, Helvetia terminos habet a
septentrione et oriente Germaniam, a meridie Italiam. Poccийскoe
государство граничит с Швецией, Польшей, Европейской Турцией и пр.,
conterminum est imperium Russicum Sueciæ, Poloniæ, Turciæ Europææ. 2)
Fines constituere.
Грановитый
In modum adamantis multiplici facie expolitus, distinctus.
Гран
Pars drachmæ septuagesima secunda; pars ferme sexagesima zololnik. 2)
libra.
Terminus, lapis terminalis. 2) Caput, liber; sectio.
Грань
Latusculum, facies gemmarum expolitarum. Граню, multiplici facie
gemmas distinguere. 2) Striare. Гранить ружье, canaliculos in tubis ignivomis
sculpere.
Графинин
Comitis, -нина карета, comitis rheda.
Графин
графинчик. Carafius, lagenula.
Графиня
Comes; comitis uxor. Графов, comitis. Графова книга, liber comitis.
Графский, comitis. Графская корова, corona comitis. Графское достоинство,
locus, dignitas comitis. Возвысить в г. д., alicui tribuere dignitatem comitis;
evehere aliquem ad locum или dignitatem comitis. b) Dignus comite,
conveniens comiti. По-графски, comitum more. c) Convenienter comiti.
Графство, comitatus. Граф, comes.
Грация
Charis; gratia. Три грации, tres charites.
Грачачий
грачий и грачевый. Corvi frugilegi. Граченок, corvus frugilegus teneræ
ætatis. Грач, corvus frugilegus. Граю, crocitare, crocire.
Гребенка
гребеночка. Pecten. Редкая, rarioribus radiis. Частая, densioribus radiis.
Костяная, pecten osseus. Гребенный, ad pectinem pertinens.
Гребеновидный
Formam pectinis habens.
Гребеночный
-нные зубья. Pectinis radii. Гребенщик, гребеночник, opifex pectinarius,
effector pectinum. Гребенчатый, pectinis formam habens, pectinatim factus.
Гребенщик
Tamarindus Indica.
Гребень
Pecten (для волос). У гребня зубья остры, radii pectinis subacuti sunt.
Чесать гребнем волосы, deducere pectine crines. 2) Hami ferrei, quiluis linum
pectitur. Чесать гребнем лен, linum carminare. 3) Crista; juba. 4) Dorsum или
jugum montis. Prov. не гребень чешет, а время, fortunæ filius; homo
fortunatissimus; omnia prospere cadunt, prospere eveniunt.
Гребецкий
Remigi proprius, ad eun: pertinens. Гребец, remex. Гребцы, remigium.
Галерные гребцы, servi ad remum. Гребецкие места, transtra, jugum. 2) Qui
pectine, rastro colligit, corradit.
Гребешок
Pectunculus. 2) Раковина, pectunculus, pecten.
Гребло и гребок
Hostorium, radius. 2) Remus. Гребля (сена), collectum pectine fœnum. 3)
Remigatio, remigandi labor, remorum pulsus. 4) In minori Russia: agger,
moles.
ГРЕБНИК.
См. Гравилат.
Гребнище
Magnum pecten.
Гребный
Ad remum pertinens. Гребные суда, naves actuariæ; navigia actuaria;
navis vectoria (собст. перевозное судно). Гребу, pectine, rastro colligere,
corrodere. Cенo, pectine fœnum colligere. 2) Remis navem incitare,
promovere, impellere, propellere. Сильно г., remis incumbere. Медленно,
inhibere remos. Пpoтив стремления воды грести трудно, adverso flumine
navem promovere difficile est. 3) In v. com. sibi vindicare aliquid, corradere.
Гребусь, petere, appetere, affectare, captaro; adspirare ad aliquid. Ты
гребешься все за хорошее, а худаго обегаешь, solummodo bona captas et
mala non vis или m. fugis.
Греженье
Somnium, somnia. Грежу, dormientem loqui; somniare; consomniare;
videro aliquid per somnum. Он часто во сне грезит, frequenter per quietem
aliquid loquitur. 2) Nugas, ineptias или absurda, inepta loqui; somniare,
alucinari. Грезиться, somniare, videre somnia. Mне, всякую ночь грезится,
per unamquamque noctem video somnia. Oн, мне пригрезился, aliquem или
de aliquo somniavi. Мне пригрезилось, somniavi; somnium mihi fuit. Мне
что-то странное пригрезилось, mirum somnium somniavi (Pl.). Чего бы не
пригрезилось мне, quod non somniabam. Грезить о чем, somniare de quo.
Аристотель утверждает, что всего более грезится около весеннего и
осеннего равноденствия, Aristoteles tradit, plurimum somniari circa
æquinoctium vernum et autumnum.
Грезет
Ravidum textum, quo utuntur plebeji ad vestem conficiendam.
Грезновный
Uvis, racemis abundans. Грезн, (sl.), racemus, uva.
Гремлю
Crepare, crepitare, strepere. Греметь деньгами (деньгами), strepitum
edere nummis, ære, argento. 2) Деньги гремят в кармане, argentum, nummi in
marsupio crepant. 3) Tonare, intonare. Гром гремит, tonat, intonat.
Беспрестанно гром гремит, continuus cœli fragor est. 4) Vehementer, asperis
verbis invehi in aliquem. Проповедник сильно гремел против гордости,
concionator studio inflammato castigabat, reprehendebat superbiam. 5)
Pervadere, penetrare. Слава его гремитъ во всем свете, claritas ejus nominis
per totum orbem terrarum pervasit.
Гремучая змея
Crotalus horridus. Гремучий, гремячий, lene sonans. Пpиятнoe
журчание ключа гремучего, rivus lene sonantis aquæ. По камням бежит
гремучий источник, fons lene sonantis aquæ labitur per lapillos.
Гремучий камень
или гремушка. Aëlites.
Гремушка
Crepitaculum; crepitaculum puerile. Гремение, sonitus, fragor, crepitus,
fragor cœli, tonitrua. Гремящий перун, fulminis ictus. Это было для него
гремящим перуном, hac re vehementer perculsus est.
Гренадер
. См. Гранадер.
Греция
Græcia. Большая, Græcia ma-gna. Грецкий, см. Греческий.
Грецкая губка
Spongia, penicillus. Стирать что грецкой губкой, detergere aliquid
spongia.
Греча
гречиха, гречуха. Polygonum fagopyrum; frumentum saracenicum.
Греча дикая
См. Крововник.
Гречанка
Græca. Гречески, Græce. Он знает по Гр., Græce scit; linguam Græcam
tenet. Греческий, Græcus, Grajus. Г. язык, вития, Græca lingua; Græcus
orator. Греческая словесность, litteræ Græcæ. Заниматься Греческой
словесностью, rebus Græcis operam dare; Græca tractare, litteras Græcas
discere. Не знать по Гр., Græce nescire.
Гречина
См. Крововник.
Грешневик
грешневичек. Species placentæ e farina frumenti saraceni factum.
Грешневый, каша, мука, polenta e frumento saracenico, farina e f. s. facta,
cocta.
Гривастый голубь
Columba gutturosa.
Грибище
Fungus solito major. Грибница, грибы, jusculum e fungis. Грибный и
грибовый, usurpatur de locis, ubi fungi proveniunt. Грибовая полянка, tractus
terræ, ubi fungi или boleti proveniunt. Грибной дождь, pluvia tenuissima.
Грибоватый, formam fungi habens.
Грибовидный
Fungi или boleti speciem gerens.
Грибовница
См. Кувшинчики.
Гриб
Fungus, boletus. Луговой, pratensis. Грибов премного родов, fungorum
numerosa sunt genera.
Грибок
-бочик. Fungus parvus.
Грива
-вка. Juba. Густая, crebra, densa. Желтая, flava. Львиная, leonis. У
лошади, j. equina. Лошадь, трясущая гривой, equus jubam quatiens.
Привязная, juba adscida, adventitia. 2) Collis in acutum exiens et oblongus. 3)
Scopulus, cautes. Ужас и гибель несутся на пенных гривах разъяренных
волн, terror et exitium involitant spumantibus или spumosis cautibus
ferventium ingenti æstu undarum. 4) Species retis ex argento in filum tenuato,
quo equorum jubæ ornabantur. С гривой, jubatus. Гладить по гриве, jubam
demulcere.
Грива конская
Eupatorium cannabium.
Гривенка
Olim: pondus, hodiernam libram æquans. 2) Nummus pristinus, qui
quatuor rubellos valebat. 3) Moneta decem copeicas valens. 4) Aureum vel
argenteum insigne, quod immaginibus sanctorum apendi solet. 5) Exsectio
limbo collari destinata. Воротник режет, мало вынута гривенка, limbus
collaris aspere stringit, exsectio angustior justa magnitudine caret.
Гривенник
Nummus argenteus decem copeicas valens. Гривенный, (res) decem
copeicas valens.
Гривистый
Jubâ longâ et prolixa.

Гривища, juba (solito) longior.


Гривна
Insigne aureum, quod olim a principe donatum collari catenula gerebatur.
2) Olim: Kiowiensibus pondo duo et sexaginta, Novogrodiensibus autem sex et
nonaginta zolotnik æquans. 3) Vetus moneta, quæ constabat quatuor argenteis
nummis, unum cum dimidio verschok longis et pollicem latis, pistillo signatis
qui rubellio dicebantur. Гривняга, nummus decem copeicas valens или æquans.
Григорий
Gregorius.
ГРИДИН.
V. obs. Homo liber qui olim serviebat или famulabatur in palatio pristini
principis vel optimatis Russici. Гридинский, ad. ejusmodi liberum hominem
pertinens. Гридня, гридница, diæta in arce pristini Regis vel optimatis Russici.
Гридьба, ministri palatii magni Ducis.
Грифель
. Stilus, graphium.
Гриф
Vultur gryphus.
Гробище
(Sl.) Cœmeterium, sepulcretum. Гробищное или многогробищное
место, cœmeterium.
Гробля и гребля
. Fossa. Бяша мост чрез гроблю ко вратам градным, erat pons, qui super
fossam ducebat ad portam urbis.
Гробница
Monimentum, sepulcrum, mausoleum. Воздвигнуть гробницу, facere,
extruere monimentum. 2) Reliquiarum sacrarum capsa. 3) Sepulcrum,
sepulture, locus sepulturæ. – Гробный и гробовый. Гробовая крышка,
operculum loculi или conditorii. Гробовая доска, аssis loculi. Буду помнить
до гробовой доски, hujus rei usque ad finem vitæ reminiscar, или hanc rem
usque ad mortem recordabor; nunquam in hac vita ejus rei memoriam
deponam. Гробничный, ad monimentum или mausoleum pertinens.
Украшения гробничные, ornamenta, insignia monimentorum.
Гробоздатель
грободелатель. (Sl.). qui loculos facit.
Гробокопатель
Vespillo; libitinarius. Быть гробокопателем, libitinam exercere. 2) Qui
loculos vel mortuos spoliat.
Гробокрадца
Qui mortuos vel loculos spoliat, spoliator mortuorum vel loculorum.
Гроб
Sepulcrum; locus sepulturæ. Утвердить гроб кустодией, munire
sepulcrum per custodiam. 2) Loculus, capulus. Деревянный гроб, loculus
ligneus. Гроб обить бархатом, loculum holoserico ornare. Положить тело в
гроб, mortuum loculo inferre, condere. Опустить гроб в землю, loculum
terræ, tumulo mandare. – В гроб гляжу, morti sum vicinus. Свести чью жизнь
во гроб, гнать кого в гроб, alicui mortem maturare, alicui vitam abrumpere.
До гроба буду помнить, usque ad vitæ finem reminiscar.
Гродетур
См. Гарнитур.
Грожение
Minatio, comminatio, minæ Грожу, minas jacere, jactare; minari,
comminari, minitari; minis uti; minis aliquem insequi; alicui aliquid intentare,
denuntiare. Грозить словами, verbis minari. Г. кому огнем и мечем, alicui
ferrum flammamque или ferro flammaque minari. Г. кому войной, arma
intentare alicui. Heсогласия в государстве грозятъ ему разорением,
разрушением, dissensiones civitatis minantur ei exitium, ruinam. Грозит буря,
procella imminet или minatur. Грожусь, minas jacere, minari, comminari.
Грозился на меня палкой, minatus est, se baculo caput meum percussurum
esse. Грозился пожаловаться на него, minababatur ei questum,
conquestionem. Гроза, minatio, minæ. 2) Tonitrua et fulmina. Грозой убило
человека, fulmine ictus, spercussus est. 3) Homo severus, acer.
ГРОЗДНЫЙ,
гроздовый. Vitis. Древеса гроздные, vites; vinum. Гроздная кровь,
vinum latex liquoris vitigeni; latices vitigeni (Lucr.). Гроздец, parva uva.
Гроздок и гроздочик, racemus, uva. 2) Aliquot concretæ серæ. – Грозд,
гроздие, racemus, uva.
Грозительный
. Minax, minans, minitans, minitabundus. Прислал, грозительное
письмо, epistolam verborum minacium plenam misit. Грозно, minaciter,
minanter. Г. взглянул на меня, vultu minaci, feroci adspexit me. Грозность,
severities, austeritas. На его лице видна г., еminet ex ejus ore severitas;
severitatem vultu præfert. Грозный, грозен, severus, acer, austerus. Г.
Государь, Princeps severus, durus. Г. вид, severa frons, severum supercilium.
Иоанн грозный, Joannes terrificus, terrorem faciens. 2) Minax; plenus
minarum. Грозные слова, verba minacia. 3) Terribilis, horribilis, fcorrendus,
refbrmidandus, metuendus. Грозная туча, tempestas turbulentissima. Грозная
война, bellum formidolosum. Грозящий, -ая опасность, periculum minans,
imminens.
Громада
Magnus acervus, cumulus, congeries, magna vis. Гр. камней, lapidum
congestus. 2) Moles; inusitatæ magnitudinis ædificium. 3) Cия ужасная
громада (о солнце) как искра перед Тобой одна, hoc immane lucidum corpus
est conspectui Tuo solummodo scintilla.
Громдола
. См. Земляной ладон.
Громкий
громок. Clarus, acutus, splendidus, attennatus. Гр. звук, sonus acutus. Г.
свист, sibilus validus. Гр. смех, cachinnus, cachinnatio. Г. голос, vox clara,
nitida, candida. 2) Insignis, conspicuus, illustris. Громкая победа, victoria
insignis. Громкое имя, nomen clarum, celebre, celebratum. Громкая
проповедь, concio gravis, efficax. Громкие слова, verba elata. Громкое
выражение, grandis oratio. Громкое письмо, litteræ graves. Громко, clare,
voce magna, clara. Очень г., contenta или summa voce. Гр. застучать, valide
pulsare. Г. читать, clara voce legere. 3) Alte, sublale, excelse. Эта поэма
писана громко, hoc роёmа alte, sublate, excelse scriptum est или hoc роёmа
altitudinem orationis præfert. Громковатый, acutulus; paululum clarus.
Громкость, sonus acutus, clangor. За громкостью барабаннаго боя не
слышно речей, sonitus pulsati timpani obtundit aures. Г. голоса, claritas vocis.
4) Nomen, famæ celebritas.
Громление
Disturbatio, eversio, exstinctio, excidium, excisia. Громлю, comminuere,
disturbare, disjicere, destruere, deruere, delere.
Громный
Tonitru effectus. 2) Clarus, acutus validus.
Громовая стрела
Belemnites.
Громовержец
Tonans, altitonans. Казалось, что небесный г. хотел превратить в
пепелъ cии горные вершины, videbatur altitonans in cœlo superbа fastigia in
cinerem redigere voluisse.
Громовый
, удар. Fulminis ictus; cœli fragor. Громовая туча, tonitrua et fulmina;
tempestas turbulenta.
Громогласие
Vox саnоrа, sonus acutus. Громогласно, contenta voce. Громогласный,
canorus, sonorus.
Громозвучный
Valide resonans, strepens, fremens. Г. и ужасный водопад, вселяющий
трепет в сердце, ubi fremit dejectus aquæ, terrorem animo incutit.
Громоздно
Incommode, moleste. Домашнюю утварь перевозить не тяжело, да
громоздно, utensilia non tam difficulter, quam incommode transportantur.
Громоздкий, громоздок, quod incommode transportatur. Громозд, magnus
congestus rerum, quæ alia super aliam positæ sunt, uti mensæ, sedilia etc.
Громозжениe, coacervatio, accumulatio. Громозжу, coacervare, accumulare;
tabulata struere. Громозжусь, ascendere per tabulata, eniti. Куда ты
громоздишься? quo eniteris?
Громопламенная пещь
Fornax ardens Babylone.
ГРОМЧЕ.
Clariori vосе. Читайте гр., legas clariori vосе.
Гром
Strepitus, fremitus, sonitus, tonitru. Гром барабанов, fragor pulsatorum
tympanorum. Ужасный г. оружия, horrendus crepitus armorum
(tormentorum). 2) Tonitru, tonitrus; fragor cœli или cœlestis. Как громом
пораженный, attonitus. Вдали слышен гром, procul intonat. Страшный г.,
cœlum omne fragore tonat. Вдруг так загремел г., что..., subito sonitu tanto
intonuit, ut... Пораженный громом, fulmine ictus, tactus (о человеке); ictu
fulminis percussus (o месте), fulguritus. Гром разит высоты гор, feriunt
summos montes fulmina. Все дрожит, содрогается от грома, tonitru concussu
tremunt omnia (Lucr.). Бояться, когда гремит г., tonitrua expavescere. Гром
не бьет ни в лавровое дерево ни в орла, fulmen lauri fruticem non icit,
aquilam non percutit. Г. усиливается, tempestas cum magno fragore
tonitribusque invalescit. Это сильно поразило его как громом, hac re
gravissime commotus est. 3) Гром в речах, verba elata. В этом сочинении
более грому в речах, нежели смысла, huic scripto inest plus jactatio cultus,
quam vis. Гром пущать, tormenta mittere, emitttere.
Гросс-мейстер
Magnus magister; summus magister.
Гротесковый
чудообразный. Mirus; varie mixtus.
Грот
Antrum, specus, crypta.
Грот
(V. obs.) См. Дротик.
Грохотанье
Cribrata или creta farina. 2) Cachinnatio. Грохотка, incerniculum.
Грохотня, v. obs., cachachinnus. Грохотун, -нья, qui, quæ cachinnatur, in
cachinnum effunditur. Грохот, incerniculum. 3) Cachinnus. Грохочу,
cachinnari, in cachinnos effundi. 4) Cribrare, cernere.
Грошевик
грошевичок. Nummus æreus duas copeicas valens. Грошевый, свеча,
lucerna, quæ duabus copeicis venditur, emitur. Грош, duæ copeicæ. 2)
Argentum, æs, pecunia. Живу своими грошами, vitam tolero meis impensis. У
него водятся гроши, est opulentus, est bene nummatus.
Грубитель
грубительница. (Sl.) Homo rusticus, agrestis, importunus; femina
agrestis, importuna. Грубиянка, mulier rustica, agrestis, importuna,
Грубиянский, rusticus, incultus. Грубиянство, rusticitas, importunitas,
inurbanitas, inhumanitas, mores rustici, inculti. Грубиян, homo agrestis
impolitus; bardus. Грубияню я грубиянствую, inurbanum, rusticum, agrestem
esse; contumeliose injuriam alicui facere. Грублю, rustice, inurbane agere;
insolentius, aspere, importune tractare aliquem. Вы мне часто грубите, sæpe
inurbane me tractas. Опасайся грубить, он человек горячий, cave inurbane
eum tractes, est homo ferridus или fervens. – Грубну, durum, rigidum fieri,
durescere, vigescere. – Грубо, crasse, illepide. Картина грубо написана,
imago crasse, illepide picta est. Сделать что г., crassa Minerva aliquid facere.
Это сделано грубо, opus est invenustum, inelegans. 2) Dure, duriter; male;
prave; misere; injucunde. Грубо поет, читает, injucunde canit, legit. 3)
Rustice, inurbane; illiberaliter, inhumane. Он отвъчал мне грубо, insolentius,
aspere mini respondit. 4) Dure, immisericorditer, inhumane. Грубоватый,
грубоват, duriusculus; subrusticus, subagrestis; inurbanior. Грубость, duritia,
durities. Г. кожи, callus; cutis aspredo или aspritudo. Г. телa, asperitas,
deformitas corporis; corpus asperum, horridum. Грубость сукна, crassitudo
panni. b) В живописи, duritas или asperitas picturæ. Г. в выговоре, asperitas
vocis; duritia in pronuntiatione, in sermone. 5) Rusticitas, importunitas,
inurbanitas, inhumanitas. Наделать много грубостей, insolentius tractare
aliquem. Наговорить кому грубостей, acerbe dictis aliquem petere. Грубости,
atrocitas verborum. Грубый, необразов. народ, aspera cultu gens. Говорить
кому грубости, prosequi aliquem vehementioribus verbis. 6) Durities,
atrocitas animi, animus durus; iniquitas, injuria; animus ferreus. Никакое
злосчастие не может тронуть сердца его, nullum mahim, nullum
infortunium, nulla calamitas ejus animum ferreum moverе, tangere, flectere
potest. Грубый, durus, asper, crassus. Грубая холстина, linteum crassum.
Грубая кожа, cutis aspera. 7) Duratus, induratus. Грубое тело, corpus
induratum. 8) Грубое кушанье, victus asper. 9) Durus, pinguis, illepidus.
Грубая живопись, pictura dura, inelegans. Г. голос, vox gravis, dura, agrestis.
10) Грубое воспитание, educatio illiberalis, vulgaris. 11) Rusticus, agrestis,
illiberalis. Человек г., homo rusticus, inurbanus. Ч. прегрубый, merum rus.
Прегрубо ошибаться, in summo erore versari; tolo cœlo errare. Грубые
поступки, illiberalis agendi ratio. Грубыя слова, verba aspera dictu. 12)
Грубая ложь, mendacium apertum, manifestum. Г. порок, insigne vitium.
Грубые заблуждения, errores aperti. Поймал, изобличил его в грубой лжи,
mendacii prehendit manifesto modo. Грубая ошибка, ingens, summus error.
Грубое невежество, ignorantia manifesta, turpis. Грубое понятиe о Боге,
rudis de Deo opinio. Человек преданный грубым удовольствиям, homo unice
corporis libidinibus deditus. Гр. жизнь, vita dura, aspera, misera. – Грубею,
durescere, indurescere; rudem, asperum, fœdum, deformem fieri; rudia oris
lineamenta capere, agrestem, inurbanum, illiberalem fieri.
Груда
грудка. Acervus. Г. дров, acervus, strues lignorum. 2) Magnus numerus;
magna vis.
Грудастый
Lato pectore, pectorosus.
Грудень
Pristina denominatio Decembris.
Груди
Mammæ, sinus. – Грудина, pars pectoris bovis vel vituli.
ГРУДИЩА.
Magnus acervus. Грудие, (sl.), parvus acervus.
Грудная трава
Scabiosa.
Грудник
Transtrum, in quo или de quo partes pectoris suspenduntur (vox
laniorum).
Грудница
Metastasis lactea (у новв.). – Грудный, pectoralis. Грудные жилы, venæ
pectoris. Груд. кость, os pectorale. Грудная ямка, scrobiculus cordis (у новв.).
Гр. горячка, febris pectoralis. Гр. боль, dolores, angores pectoris. Груд.
болезнь, morbus pectoralis, imbecillitas pectoris. Грудная повязка, strophium,
fascia pectoralis, mamillare. 2) Грудной младенец, lacteus infans. 3) Грудной
кашель, tussis pectoralis. Грудные травы, herbæ pecstorales, pectori utiles,
salubres. Грудное лекарство, medicamentum pectorale. Груд. чай, infusum
pectorale; thea pectoralis. Г. декокт, decoctum pectorale. Гр. пластырь для
женщин, emplastrum mamillare, mammale. 4) Грудной портрет, imago
pectore tenus expressa; imago dimidiatа. – Грудь, pectus, thorax (передняя
часть тела, начиная от шеи до желудка); præcordia (грудная впадина с
сердцем и легким); latus и latera (в отношение к свойству легких); sinus.
Иметь открытую грудь, nudum pectus habere. Широкая грудь, pectus latum.
У меня болит грудь, pectus mini dolet. Я слаб грудью, sum imbecilli pectore.
Получить раны в грудь, vulnera adversa ехcipere. Бить себя в грудь, pectus
сædere. Вонзить меч в грудь, exigere ferrum per sua præcordia. 5) Mamma
(мясистые части с обеих сторонъ грудной выпуклости); ubera (особ. о
животных). Широкогрудая, mammosa. Давать младенцу грудь, mammam
infanti darе, præbere; admovere mammæ. Отнять от груди, depellere lacte или
ablactare (у Гиерон.).
ГРУЖЕНИЕ.
Onus impositum. Гружу, onerare aliquid re; onera imponere in nаves, in
plaustrum. Грузить барку, frumentum in scapham imponere, frumento onerare
scapham. 2) Deprimere, mergere in aquam. Грузят невод на дно, rete ad
fundum altius (piscatores) deprimunt.
Груздь,
груздок, груздочик, груздище. Agaricus piperatus.
Грузило
Plumbum exploratorium; perpendiculum; catapirater (Luсel.). 2) Particula
plumbi, quæ additur lineæ piscatoriæ. – Грузкий, gravis, ponderosus, onerosus.
Грузко, graviter. Грузкость, gravitas, onus; pondus. – Грузно, graviter. Г.
барка нагружена, scapha graviter onerata est, onere oppressa est. Грузну,
mergi, demergi, desidere, pessum ire. Барка грузнет, scapha demergitur.
Грузный, oneratus. Грузная хлебом барка, scapha frumento onusta, onerata.
Корабль грузен, navis onerata est. 3) Per m. vino oneratus, onustus, vim
plenus. Грузен пришел домой, vino oneratus domura rediit. Быть грузну, vino
se percutere. – Грузовое, vectigal, quod solvunt seaphæ. 4) Merces, quæ
solvitur operariis in scapha. – Грузовый, onerarius. Суда, oneraria navigia.
Груз, onus navis или одно navis; quod imponitur. Большой г., onus grave,
magnum. Груз выгружать, navem exinanire, exonerare. Этот корабль много
поднимает грузу, hæc navis magnum sustinet onus. От излишнего груза ось у
телеги переломилась, рræ gravi onere, præ mole magna axis plaustri axis
ruptus est.
Гpунa
V.obs. Cursus citatus equorum.
ГРУНТОВЫЙ.
Ad fundum, imum, ad solum, fundamentum pertinens. Грунт, fundus,
imum; solum, fundamentum. Песчаный, solum arenaceum. Г. картины, tabula
picturæ. Покрыть грунт красками, грунтовать, colorem inducero tabulæ.
Грунь
Gradus tolutilis lenis. Ехать грунью, грунцой, equo leniter citato vehi.
Группа
Turma statuarum; imagines junctæ.
Грустливый
грустлив. Propensus ad melancholiam, ad tristitiam; qui tristis semper et
taciturnus est. Грустно, animo mœsto, tristi; animo sollicito, anxio; mœste,
anxie. Мне сегодня очень грустно, hodie aliquid me sollicitum habet; hodie
dolore premor или angor. Здесь жить грустно, hic versari, commorari, (esse),
acerbum est. Мне грустно бывает, когда слышу об его беспорядках, maximo
dolore afficior, cum de ejus vita dissoluta или libidinosa accipiam. Грустный,
грустен, anxius, sollicitus, tristis, mœstus, mœrens. Г. вид, tristis vultus или
species vultus tristis. Грустная жизнь, vita sollicita, anxia, misera.
Показывать гр. вид, tristem vultum præ se ferre. От чего тебе так грустно?
quid est quod tuo animo ægre sit? quid tibi ægre est? (Pl.). Видеть кого
грустного, mœstum videre aliquem. С грустным и возмущенным лицом,
mœsto et conturbato vultu. Грусть, tristitia, mœror; mœstitia; mœstitudo (Pl.);
ægritudo animi. Прогнать г., tristitiam ponero, finire. Г. на него находит,
invadit aliquem tristitia. Противиться грусти, mœstitiæ resistere. Быть в
грусти, esse in mœstitia. Такая причинилась ему грусть, tanta obtigit ei
mœstitudo.
Груша
Pirum. Садовыя, лесные, pirа generosa, silvestria. Стебелек, хвостик у
груши, pediculus pin. 2) Pirus.
Грушевидный
грушеобразный. Speciem piri habens; piro similis.
Грушевина
Pirus, pirus communis. Грушевкa, vinum e piris. Грушевый, e piris.
Уксус, acetum e piris.
Грушица
Pyrola rotundifolia.
Грушка
Pirum minutum. Грушка дикая, см. грушевка.
Грущу
Dolere, in dolore esse, affligi, se afflictare. Грустить о чем, dolere aliqua
re; dolorem ex re accipere; dolorem a re habere. Чрезвычайно груститъ о
потере имения, de jactura bonorum acerbissime adflictatur.
Грыжа
Articulorum dolor; tormina.
Грыжная трава
. Gnaphalium dioicum.
Грыжный
Articulorum dolore proveniens. Боль, dolor articulorum, torminа.
Грыжные лекарства, remedia adrersus tormina, ad tormina или torminibus.
Грызение
Rosio; morsus, cruciatus. Г. совести, angor conscientiæ, malæ
conscientiæ stimuli. Грызу, morsu rumpere, frangere; dentibus effringere,
aperire. Грызть opехи, nuces frangere, elidere. 2) Rodere, arrodere, obrodere
aliquid. Собака грызет кость, canis os rodit. Грызть ногти, ungues rodere.
Крысы грызут книги, mures libros arrodunt. 3) Mordere. Собаки часто
грызут друг друга, canes morsibus se invicem petunt. 4) Per m. angere,
cruciare. Совесть грызет его за соделанное зло, conscientia eum angit ob
malum factum. Грызть на кого зубы, illatæ injuriæ memoriam retinere.
Грызти устне, præ stomacho, indignatione labra mordere. Грызый устне свои
определяет вся злая, qui labra commovet или labris significat, perpetrat
malum. – Грызусь, morsibus se invicem petere. Собаки иногда между собой
грызутся, canes nonnunquam morsibus se invicem petunt. 5) Inter se altercari,
digladiari, rixari.
ГРЕЕМЫЙ.
Tepefactus, calefactus. Грелка, excalfactorium; vas aqua calida impletum
lecto calefaciendo (у новв.)
Греховный
Peccato infectus, peccaminosus. Страсти греховные, adfectus
peccaminosi. Tелo греховное, corpus peccati == peccatum ipsum, hebr. Закон
греховный, lex indicans peccatum.
Греховодник
Qui alios inducit, pellicit, impellit ad peccatum (per joc.); corruptor.
Греховодница, corruptrix. Греховодничаю, ad nequitiam, ad nefas indcere,
pellicere, impellere. Греховодство, corruptela.
Греховность
Pravitas, improbitas.
Грехолюбец
Propensus ad nefas, delictum, peccatum. Грехолюбивый, грехолюбив,
peccatis deditus, addictus peccatis.
Грехопадение
Lapsus, offensa, delictum, peccatum.
Грехотворник
грехотвор. Peccans, peccator, improbus. Грехотворство, peccare, nefas
committere in se, in Deum, peccatum.
Грех
. Nefas, peccatum. Первобытный, vitiositas naturalis, pravitas insita,
peccatum originale. Смертный, peccatum mortis; peccatum mortiferum.
Простительный, отпустительный, peccatum imbecillitatis humanæ. Если он
сделан, peccatum per imbecillitatem humanam commissum. Учинить тяжкий
грех, gravissime peccare. Действительный грех, peccatum cujusque hominis
proprium, a singulis hominibus commissum. Впасть в грех, peccare,
delinquere, peccatum admittere, delictum committere. Служить, работать
греху, pravis cupiditatibus parere. Жить греху, impie, flagitiose vivere.
Простить грехи, peccata condonare. Это грех, nefas est. Есть или еда не
грех, edere non nefas est. Повинный греху, reus peccati. Считать за грех,
ducere nefas. Co грехом доставать себе хлеб, contra fas, impie victum
acquirere. Грех, вопиющий на небо, peccatum clamans ad cœlum, peccatum
atrox, delictum atrox (grave); peccatum poscens ultionem (vindictam). Мой
грех до меня дошел, hanc pœnam, hoc damnum culpa mea promerui. 2) In v. с.
Это мой грех, hæc mea est culpa, noxa, noxia. 3) Infortunium, malum. Какой
грех со мной случился! quod malum mihi accidit! Кто в грехе, тот и в
ответе, unusquisque actiones suas ipse præstare debet; quilibet suam culpam
sustinere debet; culpa penes unumquemque esse debet. Грех да беда на кого не
живет? nemo extra culpam et infortunium est; nemo culpa et infortunio caret.
На грех мастера нет, hoc certe non dedita opera fecit; nemo caret vitiis.
Грешение, commissum peccatum. Грешник, peccator. Грешница, peccatrix.
Грешничий, грешнич, peccatoris, peccatori proprius. Рука грешнича, manus
peccatoris. Грешно, prave, improbe, nefarie. Г. лгать, mentiri est nefas, est res
improba. Грешный, грешен, pravus, improbus, nefarius, peccans, peccator.
Путь грешных, via agendi improborum. Человек г., peccator miser. Это
грешно, hoc nefas est. Я этого не сделаю, да и мне грешно вас оставить,
neque faciam, neque me satis pie facere posse arbitror. 4) Qui est in culpa, qui
culpam rei sustinet. – Грешу, peccare, peccatum admittere, admittere nefas in
aiiquem; impie, sceleste, improbe facere. Г. против Бога, impie facere in
Deum. Неумышленно грешить, labi, errare. Грешить, кто прямо не
исполняет должность свою, peccat, qui officium suum non accurate servat;
qui non accurate officium snum exsequitur. 5) In v. с falli, peccare, errare, in
errorem rapi. He греши, он не винен в этом, noli peccare, culpam hujus rei
non sustinet.
Грею
Alere, sustinere, sustentare, curare, servire, fovere. Греть плоть, corpus
suum curare, corpori servire. 2) Calefacere, fovere. Кушанье, cibum
recalefacere. Куры греют своих детей под крыльями, gallinæ pullos pennis
fovent. Греть воду, aquam fervefacere, infervefacere. 3) Calefacere. Солнце
лучами своими согревает землю, sol radiis suis calefacit terram universam.
Греть руки, manus calefacere; per m. rebus или rationibus suis consulere. –
Греюсь, se calefacere. Греться подле огня, ad ignem foveri, ad focum
assidere. Г. на солнце, apricari; ad solem foveri. 4) Вода давно греется, jam
diu est, quod aqua igni apposita est. 5) Calefieri, calefactum esse. Греться
около кого, alicujus benevolentia, favore ditari, ditescere, angere rem.
Греяние, грениe, calefactio, calefactus.
ГРЯДА,
грядка. Stratum. Пещаные гряды, strata arenacea, sabulosa. 2) Area,
pulvinus. Делать гряды, in areas dividere; areis distinguere.
Грядка
грядочка. Tigillum, duobus muris vel parietibus infixum, de quo lintea vel
vestes suspendi solent.
Гряду
(Sl.) Incedere, ambulare. Гряди по мне, sequere me. 2) Instare, imminere,
impendere, venire. Грядет час, instat, venit hora. Грядущий, futurus, venturus,
posterus.
Грязно
. Via lutosa, cœnosa, lutulenta est. Грязноватый, paulutum squalidus,
immundus. Грязнота, immunditia, sordes. – Грязну, corruere, in luto hæsitare.
Грязный, грязен, immundus, squalidus, sordidus, cœnosus, lutosus, lutulentus.
Грязные улицы, viæ, plateæ lutulentæ. Дорога грязна, sordet iter. Грязные
руки, maims illotæ. Грязное платье, sordida vestis. Грязный, замаранный
Вулкан, luteus Vulcanus. Грязнею, cœnosum, lutulentum, sordidum fieri.
Грязню, luto inficere, cœno linere; maculare, inquinare. He грязни ногами
пол, noli cœnosis pedibus inquinare pavimentum. Грязнюсь, cœno oblini, luto
intici, cœno aspergi, collini, inquinari. Охота тебе ходя в такую погоду
грязниться, quid juvat te tam spurca tempestate cœno adspersum ambulare.
Вытащить ногу из грязи, plantam cœno evellere. Весь в грязи, luto coopertus.
Волочить платье по грязи или по poсе, vestem per luram vel rorem trahere.
Вынуть что из грязи, rem cœno evellere. В грязи, cœno oblitus. Грязь, lutum,
cœnum. Завязнуть в грязи, in luto hæsitare, hærere. Кидать в кого грязью,
aliquem cœno lacessere. Замарать кого грязью, cœno aliquem collinere.
Валяться в грязи, in luto volutari. Много грязи на улицах, plateæ luto
sordent. Упасть в грязь, in cœnum cadere. Наносить грязи и ила, lutum et
limum adgerere. Забрызганный грязью, luto adspersus. Свинья, которая
любит быть въ грязи, sus lutulentus. Переменяться в грязь, делаться
грязным, lutescere. Ь) О платье, sordes. Самая грязь не может быть грязнее,
non lutum est lutulentius.
Грянуть
См. Гремлю.
Губа
Labrum, labium. Верхняя, нижняя, labium superius, inferius. Отвислые
губы, labia demissa. Трещинка на губах, labiorum fissura. Рассечь губу,
discindere labrum. Губы перетрескавшиеся, labia modice fissa. Шевелить
губами, labia movere. Губы надуть, ringi, in si-multate esse cum aliquo;
obnixe tacere. Губы развешать, dormitare, negligentem fieri. 2) Spongia.
Губа
Sinus, sinus marinus, recessus. 2) Olim: tractus continentis inter duo
flumina.
Губа
на дереве. Agaricum. Г. березовая, boletus igniarius. Г. лиственичная,
boletus laricis.
ГУБАН,
губач, губанья. Labrosus, labiosus, labeo. 2) Qui ringitur, obnixe tacet.
Губастый, labrosus, labiosus.
Губернаторов
. Ad præfectum, curatorem urbis pertinens. Губернаторский, præfeсto
или curatori urbis proprius. Губернаторская должность, munus præfecti urbis.
Г. приказание, imperium, jussum præfecti urbis. Губернаторство, digmitas
præfecti urbis. Губернаторша, uxor, conjux præfecti urbis. – Губерния,
profincia, præfectura. Губернский, ad рræfecturam pertinens. Губернский
город, caput provinciæ. Губернское правление, сuria. 2) Tribunal præfecturæ,
provinciæ.
Губистый
, губчатый. Spongiosus.
Губитель
Corruptor, perditor, eversor, exstinctor. Губительница, corruptrix,
deletrix. Губительный, perniciosus, exitiosus, funestus. Губительство,
exitium, interitus, clades, pernicies, excidium, excisio, eversio, vastatio,
exstinctio. Побить люди и скоты губительством, (sl.), homines pecudesque
pesto delere; conficere.
Губища
Labium amplum, crassum. Губка, губочка, labellum.
Гублю
Corrumpero, depravare; perdere, pervertere; pessum dare. Губить кого,
aliquem pessum dare; aliquem perdere, aliquem ad interitum vocare. Искать
кого погубить, interitum alicujus quærere; vitæ alicujus insidiari; alicui
insidiari. Вы сами себя губите, ipse in perniciem ruis. Зачем ты хочешь себя
губить? cur te is perditum? 2) Absumere, perdere. Губить время в
праздности, tempus otio, desidia, nihii agendo perdere, absumere.
Губный
Labialis. Г. буква, littera labialis. Губные мускулы, musculi labiales;
musculi labiorum. Губные железы, glandulæ labiales.
Губный
Criminalis. Г. староста, judex in causis publicis. Г. приказ, judicium
capitis.
ГУГНИВО
. Balbe, hæsitans lingua. Гугнивость, hæsitantia linguæ. Гугнивый, homo
balbus, os balbum, lingua hæsitans. Гугнивею, incipere hæsitare lingua, se
adsuefacere balbutire.
Гудение
Cantus, editus organo; quod vocatur goudok. 2) Гудением своим уши
дерет, inscitia cantus или rudi cantu aures radit. Гудельщик, гудошник,
гудило, qui fides movet organi, sic dicti goudok.– Гудец, sl., psaltes,
citharœdus. Гудок, гудочик, vetus musicum instructum trium chordarum,
æquis planisque assibus constans; rusticum barbiton. Гудошный, ad rusticum
barbiton pertinens. Г. смычок, plectrum, quo chordæ goudok pulsantur. Гудю и
гужу, pulsare chordas organi musici, quod dicitur goudok. 2) Aures radere.
Гудеть
Sonum edere, sonare; chordas temperare.
Гужевый
Ad lorum helcii pertinens. 2) Advectus plaustris. Гуж. товар, merces, quæ
plaustris advehuntur. Гужем, plaustris; terrestri itinere. Когда барки зазимуют
в канале, то груз их доставляют гужем, scapbis fossa fluminis hiemantibus,
onera earum plaustris advehuntur. Гуж, funis crassior. 3) Lorum jugi или
helcii. Взявшись за гуж, не говори, что не дюж, semel inceptum opus
continuandum est, quod semel inceperis, continuandum est.
Гуза
V. obs. Ruga.
Гузанье
. Nugis tempus tritum, cunctatio, cessatio. Гузаю, nugis tempus terere,
cunctari, cessare.
Гузица
См. Трясогуска.
Гузионная кишка
Rectum intestinum.
Гузка
. Uropigium avis.
Гузно
Podex, anus.
ГУКАНЬЕ.
Sonitus languide editus. Гукаю, mutire, mussare. Сиди и не гукни,
quiesce, noli moveri nec unum verbum mutire aude. Гук, sonitus languidus,
mutitio. Г. совы, vox или cantus noctuæ.
Гулей
лей. Animi oblectationes, oblectationes, delectationes. 2) Publica
ambulatio; publicum spatium (как место гулянья, так и самое гулянье).
Гул
, гулк. Sonus languidus; pressi modi. 2) Echo, vox reddita.
Гуль
. Vox, qua alliciuntur columbæ.
Гульба
Otiosa ambulatio, desidia, inertia.
ГУЛЬБИЩЕ.
Ambulacrum publicum, deambulatio. Идти на гульбище, deambulatum
ire. Гульбищный, ad ambulationem pertinens.
Гульфик
. Fissura; feminalium.
Гулю
Vox infantium, cum præstitas sibi blanditias intelligere iisque respondere
incipiunt. 2) Blandiri, blande alloqui.
ГУЛЮКАЮ.
Uti vocibus: goulu goulu, laudentem latitationem. Гулючки, играть в
гулючки, ludere lalitationem.
Гулявица
См. Тысячелистник.
Гуляка
Deses, iners, cessator. 2) Immoderatus, immodicus, dissolutus;
libidinosus, qui licentius, effrenatius vivit. Гуляльщик, гуляльщица, studiosus,
studiosa deambulandi. 3) Deses, iners, cessator. Гуляние, гулянье,
deambulatio, inambulatio, ambulatio. 4) Oblectationes, delectationes. 5)
Ambulacrum publicum. Гулянка, otiosum tempus, otium; horæ vacuæ, otiosæ,
subseciva tempora. Я это сделал на гулянках, tempore otioso hoc feci.
Гулянийце, ambulatiuncula. Гулящий день, dies vacuus.
Гуляф
Bacca, fructus rosæ caninæ. Гуляфный, ad fructum rosæ caninæ pertinens.
Гуляфная вода, aqua rosacea.
Гуляю
Ambulare, obambulare, spaliari. Гулять в саду, по роще, spatiari,
deambulare in hortis, in nemore. Гулять, ходить на свежем воздухе, sub dio
spatiari, exspatiari. 2) Visere quem, alicujus visendi causa venire, visitare.
Гуляй к нам почаще, visita nos crebrius. 3) Delectari, oblectari, se delectare,
se oblectare. Всю ночь гуляли, per totam noctem oblectabamur. 4) Inertem
esse, nihil agere, otiosum ambulare. 5) Dissolute, licentius vivere, potare, vino
deditum esse. He гулять от мужa, caste vivere cum marito. He гулять от
жены, caste vivere cum uxore.
Гуменник
См. Гусь.
ГУМЕННИК.
Spatium circa aream, ubi mergitum acervi statuuntur. Гуменный, ad
aream pertinens. Г. корм, acus, palea.
Гуменцо
. Nudus; capillo verbex captis clericorum, ecclesiasticorum.
Гуменцо попово
. См. Одуванчики.
ГУМЕНЩИК.
Custos areæ oppositus.
Гумми
См. Камедь.
Гуммигут
Cambogia.
Гумно
Area, in qua frumenta deteruntur.
Гунь
или гуны. Св. Гутей.
Гуньба
Trifolium officinale; pannus; vestis lacera; pallium mendicorum.
Гунявый
гуняв. Qui e morbo caltus или capillo nudus factus est. Гунявею, calvum,
capillo nudum fieri, calvescere, calvefieri.
Гуртик
Margo или extremum nummorum serratim incisorum. Жиды у червонцев
опиливаютъ гуртики, Judæi margines nummorum serratim incisorum
præsecant. Гуртильный, nunimis serratim incidendis serviens. Станок,
machina, qua nummi serratim iuciduntur. Г. палатка, diæta, ubi ejusmodi opus
fit. Гуртить, marginare, margine instruere.
Гуртовый
Summatim, in universum, aversione или per aversione venalis. Гуртовые
товары, merces, quæ summatim venduntur. 2) Majori gregi или majori
armento adhibitus, пастух. Гуртовым делом, junctim, conjunctim, conjuncte,
una. Гуртом, aversione, per aversionem in universum. Г. продать, per
aversionem vendere, venditare.
Гурт
Grex cornigerorum (animalium); armentum bucerum, cornigerum.
Гурчу
См. Гуртик.
Гурьба
Turba, multitudo.
ГУСАК.
Lactes mesenterium. Г. телячий, agninæ lactes.
Гусак
Vox cæmm. Species laterum, laterculorum.
Гусак
. Anser mas.
Гусарский
Ad equitem Hungaricum levis armaturæ pertinens. Г. полк, ala, turma
Hungarici cultus. Г. лошадь, equus levior. Г. платье, vestitus, cultus equitum
Hungaricorum. Гусар, Hussarus; eques Hungaricus levis armaturæ; more
Hungarico armatus.
Гусарь
Anserum custos. Гусек, anserculus. – Гусем, ordine, alter post alterum. В
тесных местах лошадей запрягаютъ гусем, in locis angustis equi alter post
alterum junguntur currui.
Гусельник
Opifex harpæ, nablii, psalterii. Гусельный, ad harpam, nablium pertinens.
Гусеница
Eruca.
Гусиная лапка
Chœnopodium bonus Henricus.
Гусиная пажить
Potentilla anserina.
Гусиный
Anserinus. Гусиное перо, penna anserina. Яйцо, ovum anserinum. Сало,
adeps anseris или anserinus. Гусиная лапа, pes anserinus. Печенка, jecur
anserinum. Г. крик, также с добав. cл. anserum, gingritus (у Арнов.).
Гусиные потроха, anseris intestina et præsegmina. – Гусиок, lusus anserarius.
Гусли
–слей и гусель. Nablium, psalterium. Гуслистъ, qui nablium pulsat; qui
nablio personat.
Густера
Cyprinus vimba.
Густо
густенько. Spisse, dense, densim. Трава густо растет, herba arctissime se
densat. Г. растущий, densans se frondium germine. Яйцо густо сварено, ovum
durum, ovum igni decoctum, donee induruerit. Быть густо намазаному
смолой, crasse picari.
Густобородый
Densibarbus.
Густобровый
Densis superciliis.
Густоватый
Paululum densus, paululum crassus.
Густоволосый
Caput densum cæsarie.
Густозеленый
Densim viridi gramine vestitus. Внизу расстилаются густозеленые
цветущие луга, infra late patent, extenduntur florida denseque viridi gramine
vestita prata.
Густость
густота. Densitas, spissitas crassitudo. Г. леса, silva densa, opaca. Г.
волос, densi capilli; spissa coma. Г. влаги, densitas humoris. Г. воздуха,
spissitudo aëris, gravitas aëris. Способствовать густоте волос, spissare
capillum. Густота облаков, densitas nubium. Густой, густ, densus, spissus,
crassus. Г. лес, sylva densa arboribus. Густота деревьев в лесах производит
тень и темноту, arborum in silvis densitas umbras tenebrasque efficit. Г.
береза, spissa ramis betula. Густая липа, spissa ramis tilia. Густая грива, juba
ampla, lata, spissa. 2) Густое пиво, cerevisia crassa, densa. Густая кровь,
crassus sanguis. Густыя сливки, crassities floris lactis. Густое мутное вино,
vinum fœculentum. Густыя яйца, ova dura. Koфe очень густ, calda Arabica est
valde turbida. 3) Густой воздух, aër crassus et concretus. Г. туман, caligo
densa или spissa. Г. голос, vox gravis, dura. Густыня, (sl.), locus arboribus
densus, densa arborum. – Густею, spissescere, densari, concrescere, spissari,
conspissari; coire in densitatem. Всякое молоко густеет на огне, omne lac
igne spissatur. Это вино более от давности густеет, hoc vinum magis
vetustale crassescit. Кровь густеет, sanguis concrescit, spissatur. Облака
густеют, nubes spissiores redduntur, onerant aërem, nubes coguntur. Темнота
густеет ночью, densantur tenebræ nocte.
Гусыня
Anser femina. Гусь, anser. Дикой, anser ferus; per m. homo stupidus.
Xoрoший гусь, думал я, ecce tibi homo stupidus! considerabam mecum in
animo. Гусь гуменник, anser ferus (qui in area pabulum sibi quærit).
Гусь казарка
Anser cygnoides.
Гуся
Sl., т.ч. гусь. Гусятина, саrо anserina. Гусятник, amator, studiosus
anserum. Гусятня, cella anserina; chœnoboscion.
Гутей
Cydoneum, cotoneum malum.
Гутор
Jocus, nugæ, sermo, colloquium, confabulatio. Гуторить, jocari, nugari,
colloqui, confabulari.
Гуща
Sedimentum, fæces; crassamen,

crassamentum. Пивная г., fæces cerevi-

siariæ. Кофейная, sedimentum caldæ Arabicæ. Заквасить хлеба гущей,


fermentare fæcibus massam farinæ. Гущаник, vas seria servandis fæcibus
serviens. Гущаный, servandis fæcibus destinatus. Гущаная кадка, vas
servandis fæcibus serviens. – Гущу, densare, condensare; spissare,
conspissare.
Д
Quinta alphabeti Rossici littera; enunciatur eodem modo, quo Franco-
Gallicum d, ut nota numeri designat quaternum, cum lineola autem a latere
posita duabusque transversis secta ҂Д quater millenarium.
Да
Particula copulativa votum, s. optationem exprimens. Да прольется кровь
Славян в нашем отечестве и вне оного, effundatur igitur Slavorum sanguis
cum intra, tum extra patriam nostram! – Да будет взор твой кроток! sit
oculorum tuorum conjectus lenis et blandus! Да обитает Сегест между
побежденными и да возвратит сыну своему должность жреца, coleret
Segestes victam ripam el redderet filio sacerdotium! (Tac). 2) Sed, autem, vero.
Я бы поехал, да не велят, velim, vellem quidem proficisci, sed mihi nulla
venia datur. Я тебе добрый совет давал, да ты слушать меня не хотел,
equidem tibi utilia suasi, tu verо iis obsequi noluisti. 3) Один да два
составляют три, unus et duo faciunt tres (tria). Я да вы, ego et tu. Да конницы
7 тысячь, additis septem millibus equitum.
Да
. Adv. Sane, certe, recte, ita, ita est; sic est; etiam (если что допускают в
противоположность сл. нет). – Римляне, для сильнейшего утверждения,
повторяют глагол или то слово, которое имеет силу в вопросительном
предложении, напр. придет ли он? да, veniet ne? veniet. Оставьте это
намерениe. – Да к чему? cave faxis. – quapropter? Да перестанете ли вы?
potin ut desinas? Да, вот вам, hem tibi autem! Да что ж вам тут и делать,
когда некому слушать ваших наставлений? nam quid tu hie agas, ubi, si quid
bene præcipias, nemo obtemperat? Да кого я в дали вижу? не Гегион ли это,
наш приятель, sed quis ille est quem video procul? est ne hic Hegio, tribulis
noster? Один ли он там был? да, num solus hic adfuit? solus. He меня ли
спрашиваешь? да, mene vis? te. Да конечно, imo vero. Говорить да, ajo,
affirmo, adnuo. Отвечать на что да, alicui affirmarе. Ты говоришь да, а я нет,
tu ais, ego nego. Отвечать да или нет, aut etiam aut non respondere. Говорить
при чем да, in aliqua re assentiri.
Дабы
Ut, quo. Дабы не, ne, ut ne. Д. я чего-нибудь не знал, ut ne quid ignorem.
Я всячески стараюсь, дабы вам доставить благополучие, facio, quod
possum, ut te feliciorem reddam. Поселяне унавоживают поля, дабы они
приносили больше плодов, rustici stercorant agros, quo largius fruges ferant.
Добрые родители не пропускают увещавать детей, дабы они со дня на день
делались лучшими, boni parentes non intermittunt liberos cohortari, quo in
dies meliores evadant.
ДАВАНИЕ
. См. Даяние.
Давешний
Prior, superior, novissimus; brevi ante, paulo ante, nuper factus, par actus.
Дав. случай сделает вас осторожным, novissimum eventum reddet te
cautiorem. Давеча, давя, paulo ante, brevi ante. Я еще д. вам о том сказывал,
etiam paulo ante de hac re tibi dixi.
Давило
Pondus, onus. 2) Decipula, * laqueus. – Давка, fustuarium, copia
plagarum. 3) Turba; conferta multitudo. Великая д., confertissima multitudo.
He так великая бывает д., non valde соncurritur ad etc. – Давление на,
suffocatum, dilaniatum. Давление, pressus, pressura. 4) Suffocatio,
strangulatio. Давленый, pressus. 5) Suffocatus, strangulatus. – Давлю,
premere. Снег давит кровлю, nix onerat, premit onere tectum. Давить что
ногой, aliquid pede calcare. Давивши раздавить, premendo aperire. 6)
Torculare, pedibus calcare, exprimere. Д. виноград, uvas torculare. 7)
Suffocare, strangulare; faucibus tenere, collum obtorquere. 8) Urere. Башмак
давит ногу, angustior calceus pedem urit. Грудь давит, pectus angitur,
premitur. 9) Vexare, affligere, opprimere. Сильные давят бедного, polentiores
opprimunt inopes. Давлюсь, premi, exprimi. 10) Se suspendere, vitam
suspendio finire, fauces suas laqueo suffocare. Я подавился косточкой, os
faucibus meis hæsit. Пивши молоко, подавился волоском, in hauriendo lacte
uno pile strangulatus est. 11) De avaro: angi, cruciari. За полушку вяжется и
давится, angitur, cruciatur, si vel obolum impendero opus sit. 12) Densari,
comprimi. Народ давится на плошади, confertissima in foro turba est.
Давненько
Satis diu, satis longum est tempus. Он д. отсюда уехал, satis, longum est
tempus, cum hinc abiit. Давши, давный, longus, longinquus; vetus, antiquus,
priscus. Это не в давнем времени случилось, hoc non multo ante асcidit.
Давнишнее знакомство, vetus соnsuetudo, vetustas. Я с давних времен с ним
знаком, usus vetus et consuetudo mihi cum eo est. Давнишнее дело, res
dudum acta, gesta. Давно, diu, longum tempus, dudum, ex longo tempore (с
давнего времени). Вы у нас давно не были, diu est, cum nos non invisisti.
Давно ли это с вами случилось? diu nо est, cum hoc tibi accidit? Я уже
давно получил довольно имущества и славы, jam pridem potentiæ et gloriæ
abunde adeptus sum.
Даже
Etiam, quoque; omnino, vel. Даже теперь, если можно, постарайся, da
operam, si etiam nunc efficere possis. Вы даже слишком скупы, tu quoque
perparce nimium. Прочь д. малейшее подозрение в скупости, avaritiæ
pellatur etiam minima suspicio. Так срамно, что д. и сказать стыдно, ita
obscœna, ut dictu quoque videantur turpia. Hacилиe, обида и даже все, что
может быть препятствием, vis et injuria et omnino quod obfuturum est. По
мне, можешь д. храпеть, per me vel stertas licet. Д. тогда, jam tum. Д. там,
inibi. Довольно беседовал, даже до зари, sermocinalus est nobiscum usque ad
primam lucem.
Дакальщик
Qui omnia alicujus dicta adsentatione firmare paratus est. Даканье, м.
выр. гл. Дакаю, omnibus, quæ quis dicit, adsentatione annuere, consensum
dare.
Далекий
далек. Remotus, distans, longus. Д. путь, longum iter, longa via. Он
весьма далек от того, чтобы делать кому зло, abhorret, est alienus ab
improbe faciendo, ab injuriis faciendis; multum abest, ut injuries faciat,
improbe faciat. – Он очень не далек, est mediocris. Он не д. в своих знаниях,
non magnos progressus fecit in re; notitiam rei habet mediocrem; non longe
processit in doctrina. В этом я далек от него, ab eo plurimum absum. Он дал.
от такого преступления, abhorret ab hoc crimine. Не далеко отсюда живет,
non longe hinc habitat.
Далеко
Sl. Далече. Longe. Как д. отсюда? quiun longe est hinc? Как д. отсюда
до леса? quam longe abest hinc in saltum? От этого места столько же д. как
и от другого, paribus intervallis distare. Д. быть от какого места, longe,
procul ab aliquo loco abesse. Далеко на большое расстояние видим, longo
interjecto intervallo videmus. He далеко, haud procul; exiguo intervallo. Он
далек от них, отстает по учению, longe iis inferior est. Быть недалекому в
какой науке, parum callere rem, primoribus tantum labris gustare aliquid. Они
не далеко от верха, non longe absunt a summo. – Далеко от кого отойти,
nimie; abire aliquo, против. ему adsistere. Д. вышел ему на встречу, longe illi
obviam processit. Очень д., но тем скорее будем поспешать, per longo est,
sed tanto citius properemus. Далеко от нашего отечества, procul a patria. b)
Он далеко видит, longe prospicit. Далеко тебе с ним равняться, longe abes ab
ejus doctrina; longe inferior es eo. 2) Sl., diu, longum tempus. 3) In v. com. Д.
зайти, longias progredi, multum proficere in re; niagnos progressus facere in
re. Он д. прошел в математике, magnos progressus in artibus mathematicis
fecit. c) == Преступить меру, nimium esse in re. При порицании зайти д., in
vituperatione parum æquilati consulere. Далеко превзойти кого, longe или
multo aliquem superare, excellere. Д. уйти от кого, longe aliquem superare,
præcurrere, antecellere (alicui или aliquem re или in re). Он далеко ушел ото
всех соучеников, omnes condiscipulos longe (doctrina) superavit. –
Далековатый, longulus. Путь, longulum iter. – Далеконько, longule. От
города не далеконько, ab urbe haud longule. – Далечайший, remotissimus,
longissime distans. – Дали, -лей, дальни, -ек, remotiora; abscedentia.
Живописец весьма искусно изобразил дали, pictor summo artificio
remotiora или abscedentia depinxit. Далина, longinquum iter, distantia.
Поехал в Камчатку, какая далина! Kamtchatkam profectus est, quam
longinquum iter!
Далматский
Dalmaticus. Дадмация, Dalmatia. Житель Далмации, Dalmata. По
Далматски, Dalmatice или more Dalmalico, more Dalmatarum.
Даль
Longinquitas, distantia. В дали виден дом, procul apparet domus. Вдали
на море усмотрели мы неприятельcкиe корабли, procul in mari conspeximus
hostium naves. He хорошо видеть вдаль, longe videre non posse. Из дали, e
longinquo. Из дали сражаться, eminus pugnare. Смотреть из дали, procul
spectare. He допустить в даль огня, obsisterе ас ad cætera opera incendium
transiret. b) Смотреть в даль, т.е. на предбудущее, consulere in longitudinem.
Дальновидность
Acumen ingenii; sagacitas, subtilitas mentis или одно subtilitas.
Дальновидный, sagax, acutus ingeniosus; animo prævidens, prospiciens,
animo providens et præsentiens. Быть весьма дальновидному, acerrimo esse
ingenio. – Иметь дальновидные замыслы, altiora moliri.
Дальность
Distantia, longinquitas. Д. пути, longinquum iter или longinquitas
itineris. За дальностью редко видаемся, ob magnum locorum intervallum, quo
disjuncti sumus, raro alter alterum invisimus. Беспокоиться о чрезвычайной
дальности мъстъ, nimia locorum longitudine commoveri. Дальний и
дальный, distans, remotus, longinquus, dissitus. Они прихали из дальней
стороны, е terra longinqua venerunt. Он оглянулся на дальние горы, respexit
longinquos montes. Деревья посаженные одно от другого в дальнем
расстоянии, arbores longis intervallis positæ. Быть между собой в дальнем
расстоянии, magno locorum intervallo disjunctum esse. Дальний путь, iter
longinquum. Отправиться в дальние страны, peregre abire, in longinquas
terras proficisci. Дальний берег, ripa ulterior. – Дальний сродник, non arcto
gradu aliquem coutingens. Дальняя родня, cognati non arcto gradu se
contingentes. – Дальнейший, ulterior. В ожидании дальнейших успехов
можно быть довольному настоящими, exspectans majores progressus etiam
iis, qui nunc sunt, acquiescere possis. Удостоить кого дальнейшего
покровительства, aliquem dignari ampliori favore или propensa voluntate.
Поощрить кого к дальнейшим трудам, alicujus diligentiam excitare, acuere. –
Дальше, далее, ulterius. Д. исследовать, ulterius quærere. Это далее, hос
longius distal. Далее от Царя, далее от смерти, procul a Jove, procul а
fulmine. Вот он сам, а дальше или за ним кто? ессо ipsum, quis est ulterior?
Держи себя подалее! cave canem! Дальний, ulterior, longinquior. Дальняя
дорога, longinquius iter. Далю, amovere, removere. Далюсь, se amovere.
Дама
Matrona (жена, достойная внимания и уважения по своему
поведению). femina (в отношении к своему полу); mulier (в отношении к
состоянию, замужняя ли она или нет). b) Regina (в картах). с) Calculus
duplicatus или vagus (доведь).
Даниил
Daniel.
Дания
Dania.
Данная
Litteræ emtoriæ; litteræ emtionem testantes.
Данник
Cliens alicujus; in fidem acceptus ab aliquo. Данницы, -ков, in fidem
accepti ab aliquo.
Данный
Datus. Указ, данный от Государя Сенату, edictum a Principe senatui
datum. Он данный ему совет пренебрег, datum ei consilium neglexit.
Данщик
Exactor. – Дань, vectigal, tributum. Наложить д., tributum imponere,
injungere (на кого и на что), tributum indicere (на кого). Платить, взносить,
tributa facere, conferre, pendere, pensitare. Взыскивать, требовать дани,
vectigalia exigere. Освободить от взноса дани, remittere, dimittere alicui
tributa; a tributis aliquem vindicare, liberare tributis. Он освободил их на 5
лет от взноса дани, quantum ærario или tisco pendebant, in quinquennium
remisit.
Дарение
Donatio, condonatio. Даренный, donatus, condonatus. Даритель, dator (у
стт.), donator (Pand.). Дарительница, femina, quæ donat. – Дарование,
donatio, largitio, donum, munus. 2) Ingenium, indoles, virtus, dos; facultas,
так. ingenii facultas. Природные дарования, ingenium. Молодой человек
имеет прекрасные дарования, huic juveni inest tanta ad omnia naturalis
ingenii dexteritas. He иметь никаких особенных дарований, non esse maximi
ingenii. Иметь необыкновенные дарования, ingenio abundare. Дарования
витии, oratoriæ virtutes. В нем не доставало не дарований вообще, но
дарований витии, ei non omnino ingenium, sed oratorium ingenium defuit.
Иметь мало природных дарований, ad alicujus rei intelligentiam minus
instrumenti a natura habere. 3) Donum spirituale, donum gratiæ. Дарованный,
datus, donatus, tributus, impertitus. Дарователь, dator, donator. Даровитый,
liberalis (нескупой), largus (богато, щедро дающий), munificus
(люботворительный). Бе Володимер милостив и щедр и даровит,
Woldemarus erat clemens, liberalis et munificus. – Даровщина, даровщинка,
res gratis accepta, munus, munusculum. Он привык всегда получать
даровщину, omnia gratuita auferre consuevit. Падок на даровщину, amat
gratuita, amicus est gratuitorum или munerum. Даровый, donatus, condonatus.
У него все даровое, omnia, quæ habet bona, sunt donate. Даровому коню в
зубы не смотрят, prov., equi dentibus ne inspicias donati. – Даром, gratis,
gratuito. Делать что д. и без платы, aliquid gratis et sine mercede facere.
Жить д., gratis habitare. Mне это д. досталось, id mihi gratis constat. 4) Parvi
refert, licet. Даром, что вы хитры, однако же не обманете меня, licet sis
versutus, tamen me non decipies или mihi non impones. 5) Inutiliter, sine
fructu, præter rem. He жаль ли тебе, что ты деньги тратишь даром? non nе
pœnitet te, quod pecuniam præter rem insumas? Даром не пройдет, malum
habebis; non sic abibit; plagæ sequentur.
Дароносица
Ciborium (κιβώριον).
Дарствование
Remuneratio, donatio. Дарствую, donare (alicui rem или aliquem re),
condonare alicui rem, largiri. – Дар, munus, donum. Получить от кого д.,
donum ab aliquo accipere. Зa дар отвечать даром, munus munere expungere.
2) Donaria, orum, ærarium ecclesiasticum. 3) Dos, virtus, facultas, donum. He
видеть в ком больших дарований, aliquem ingenio parum valere existimare.
Д. пророчества, donum propheticum. Он имеет великий дар изображать
свои мысли, ei inest maxima facultas cogita animique sensa dicendo
exprimere. Вы имеете дар всем нравиться, babes a natura adjumenta omnibus
placendi. Удивительный д. витийства, admirabilis ad dicendum natura. Иметь
большой д. витийства, dicendo valere. Д. жалуемый от Государя солда-ам,
donativum. Дар внесенный в церковь, вклад, donarium. Дар Божий, in v.
com. frumentum, panis. Д. обручальный, munera, quæ sponsus et sponsa sibi
mutuo dant. Дары природы, fruges terræ. Дары святые, sacramenta. – Дарю и
дарую, dare, donare, condonare. Ему много разных вещей дарили, multæ
varii (non unius) generis res dono donabantur ei. Если вам эта вещь нравится,
я подарю, si tibi hæc res probatur, munerabo te. Даровать кому жизнь, per
aliquem in vitam ingredi, ab aliquo vitam auspicari. Я вам сын, вы даровали
мне жизнь, a te ut filius auspicor vitam. 4) Vila aliquem donare, vitam servare,
sinere, pati, vita frui. Он заслуживал смерть, но милосердие Государя живот
ему даровало, dignus fuerat supplicio, sed clementia Regis ei vitam servavit.
Датель и даятель
Dator. Доброхотного дателя любит Бог, hilarem datorem Deus amat. –
Дательный падеж, casus Dativus. – Даточный, он не из солдатских детей, но
из даточных, qui non ex patre jam milite natus est, sed qui ortum ducit a
rusticis in supplementum exercitus lectis.
Датский
Danicus. Датские перчатки, chirottecæ Danicæ. По Датски, Danice или
more Danorum.
Дача
Datio, pensio, numeratio. При будущей даче жалованья, я с вами
расплачусь, in proxime futuro dando salario absolvam te или salisfaciam tibi.
2) Solutio. 3) Fundus, prædium; prædium rusticum, rus; ager. В моих дачах
много строевого леса, fundi mei tignis abundant. Запрещено ловить рыбу в
чужих дачах, in alienis prædiis captura piscium interdicitur. 4) Prædiolum,
villa. Ехать на дачу, villam proficisci. Застроить дачу, construere, ædificare
villam. Цезарь, не смотря на то, что был еще не богат, и весь в долгу,
приказал не только начатую им в Неморейском урочище, но уже с великим
иждивением окончанную дачу сломать всю до основания по тому только,
что она не показалась, как ему хотелось, villam in Nemorensi a fundamentis
inchoatam, magnoque sumptu absolutam, quia non tota ad animum ei
responderat, totam diruit, quanquam tenuis adhuc et obæratus (Suet.).
Маленькая дача, villula.
Дачанин
Danus. Дачанка, femina. Danica.
Даю
даваю. Dare (вообще), offerre (предлагать, самому без вызова давать) ;
porrigere (подавать, держать, чтобы другой взял); præbere (подавать,
оставлять); tradere (передавать); impertire (дать кому взять часть от чего);
tribuere (определить, раздать); donare, dono dare (дарить); solvere,
persolvere, pendere (заплатить). – Подать руку, dextram offerrе, manum
porrigere (как приветствование); dextram или fidem dare (для
подтверждения, уверения). Дать друг другу правую руку, dextram
conjungere dextræ. Дать в чем руку, fide или dextra data aliquid polliceri.
Дать что в руку, aliquid in manum dare, tradere. Дать пить, potum dare,
impertire (вооб.); ministrare; bibere (о том, чья должность наливать). Давать
грудь или кормить грудью, mammas или ubera præbere. Давай думать,
догадываться, suspicari сœpit. Дай, подай сюда чашу, cedo pateram. Дать
испить воды, aquam potui dare. Давать лекарство, potionem или
medicamentum dare. Д. пошлины, дани, tributa conferre. Сколько ты за это
дал? quantum pro hас re solvisti? quanti tibi hœc res constitit? Сколько бы он
дал за это, если бы..., quantine emtum esse velit, ut... Чего бы, думаете вы, не
дали Регинцы за то, чтобы осталась у них мраморная статуя, Венера? quid
arbitramini Rheginos mereri velle, ut ab iis marmorea Venus ne auferatur?
Давай мне что хочешь, я этого не сделаю, non meream omnes divitias, ut
faciam. Давать милостыню, stipem largiri, spargere (Plin.). – Давать от себя
голос, vocem edere. Д. запах, odorem edere, spargere, jactare (два послл.
употр. у стихх.). Дать кому пир, epulum или cœnam alicui dare. Дать кому в
чем наставление, aliquem in aliqua re instituere; aliquem aliquid docere.
Дать, сделать кому выговор, aliquem verbis castigare. Дать знак головой,
рукой, nutum dare; nutu significare aliquid. Дать, сообщить кому известие о
чем, aliquem certiorem facere de re. Дать должность, munus dare, tradere,
mandare. Дать кому первенство, priores partes alicui tribuere. Чего бы ты не
дал, чтобы не быть тебе Эпикуром? quid mereas, ut Epicurus esse desinas?
Дать шпоры лошади, equo calcaria subdere. Давать надежду, spem dare,
facere, afferre. Дай Боже! faxit Deus! He дай Боже! Deus prohibeat! Дать
ответ, respondere, responsum dare. Дать случай, повод к чему, alicui rei
oсcasionem dare. Дать, подать соблазн, perniciosum exemplum prodere. Дать
детям хорошее воспитание, liberos bene educare. Дать чему образ, вид, rem
formare, fingere. Давать слабый свет, sublucere. Это даст случай к смеху
или посмеяться, hoc ludum dabit, faciet, præbebit. Дать срока,
comperendinationem largiri. Дать, подать свой голос, alicui suffragari,
aliquem suflragio suo adjuvare. Дать, изъявить свое coгласиe на что, assentiri
alicui rei, adsensu suo aliquid probare. Дать, подать кому тайное известие,
шепнуть, предостеречь, alicui aliquid suggerere, gerere, suppeditare,
subjicere. Человеку не дано, homini non datum, non concessum est. Данный,
написанный, datus, scriptus (Romæ). 2) Concedere, permittere. Я не дам ему
шутить над собой, non permittam, ut me ludat или illudat. Я не дам вам
здесь ссориться, non permittam, ut inter se altercemini. – Дать в заем,
commodare alicui rem или utendam alicui dare; concedere usum rei ad tempus
aliquod. Дать на веру, credere alicui aliquid. Дать правду, sacramentum
dicere; jusjurandum fidei dare. Дать суд, judicare, judicium facere. Дать кому
знать ведать о чем, significare, nuntiare alicui. Давать вперед деньги,
pecuniam præ manu repræsentare; in antecessum numerare, ante tempus
deponere. Дати лобзание, osculum dare, ferre. Дать кому хлеб, alicui
ministrare victum, aliquem sustentare. Дать клятву, jurare. Ни дать, ни взять,
planissime idem. Ни дать, ни взять такой же бездельник, genuinus et
simullimus nequitia. – Даюсь, pati, sinere, permittere. Лошадь не дается
коваться, equus non patitur calceari или soleas ferreas indui. 2) Dari, præberi,
impertiri; solvi, pendi, pensitari. Работнику дается на месяц три рубля,
operarius singulis mensibus mercedem accipit tres rublones. Ему не дается
грамата, est hebes, obtusus, non arripit, tarde percipit; поп facile ei notiliam
rei injicias; esl obtusiore mentis acie. Ему далась грамата, arripit, celeriter
comprehendit animo. Ему очень далась грамата, celeriter animo omnia
comprehendit. Жив в руки не дамся, extrema или ultima experiar; defensabo
me usque ad extremam sanguinis guttam. Я тебе дам (как угроза), malum
habebis, non sic abibit. – Даяние, datio. 2) Donum, datum. Всякое даяние
благо, и всяк дар совершен, свыше есть, оmnе datum, оmnе munus, quod
divinitus proficiscitur, est optimum, perfectum; expletum et cumulatum est.
Даятель, см. датель.
Два
две, два. Duo. Два уха, две руки, binæ aures, binæ manus. Два письма,
binæ litteræ. Два войска, binæ copiæ. Рассечь на две части, secare aliquid in
bina. Две тысячи лошадей, bis mille equi. У него два сына, две дочери, habet
binos filios, binas filias. Два месяца времени дано Консулам, duum mensium
spatium consulibus datum est. Два месяца дано Консулам, duorum mensium
spatium datum est. Из одной свадьбы ты сделаешь нам две, ex unis geminas
nobis coficies nuptias (Теr.). – Прощай на два дня, in hoc biduum vale. Два,
не больше, duo nес plures. Он поехал на две недели, profectus est in
quatuordecim dies. По два дела вдруг не делают, duæ res simul или eodem
tempore peragi non pos sunt. Нельзя дву дел делать вместе, simul sorbere et
flare nequeo. Два два т.е. по двое, sl., bini.
Двадевяносто
Centum et octoginta.
Двадесятый
Vicesimus. Двадесять, viginti.
Двадцатилетний
Viginti annorum, vicennalis. Двадцатилетнее празднество, vicennalia.
Двадцатый
Vigesimus или vicesimus. Сего дня двадцатое, hodie vigesimum mensis
diem habemus. Он выбирал всякий раз двадцатого, eligit vicesimum
quemque. Всякой раз в д. день, die vicesimo quoque. Едва двадцатый
понимает его, vicesimus quisque vix eum intelligit. В двадцатый раз,
vicesimum. В двадцатых, vicesimo. Он двадцатый человек, est numero
vicesimus. Двадцать, viginti. Д. первый, unus et vicesimus или vicesimus
primus. Д. второй, alter et vicesimus или vicesimus secundus. Двадцать
военных линейных кораблей, viginti naves primæ magnitudinis. Ему не
более 20 лет от роду, non amplius viginti annos natus est. Ему 21 год отъ
роду, annos natus unum et viginti. Двадцать раз повторенный, vicies
repetitus. Двадцатью разами больший, меньший, viginti partibus или vicies
minor, major. Двадцатью, vicies.
Дважды
sl. дващи и двакрати. Bis. Д. три составляют шесть, bis tria efficiunt
sex (numerum senarium). Д. я приходил к вам, но не застал дома, bis te sed
non polui te reperire. Старые люди д. бывают детьми, senes bis pueri. Д. на
день, bis die. Д. поступить глупо, bis stulte facere.
Дванадесять
дванадесятый. Duodecimus. Дванадесятый праздник, sic vocantur
maxime primaria или potiora festa, ut dies festus Christi nati, festum paschale.
Дванадесять, род. двоюнадесять, duodecim. – Двенадцатый, duodecimus. В
д. день, duodecimo die. Книга в 12-тую долю, forma libri duodenaria. В 12-
тую долю (печатать), duodenis. Двенадцать, duodecim. Д. скрижалей,
duodecim tabulæ (quas decemviri perscripserunt). Теперь 12 лет, как он
уехал, jam duodecim anni sunt, ut abiit.
Дверище
Janua magna. Дверник, janitor, ostiarius, januæ custos. Дверница,
janitrix. Дверный, januæ. Петля дверная, ligamen januæ. Д. крюк, cardo.
Покрышка, гзымс над дверьми, prothyris. Дверцы, ostiolum. Д. печные,
valva fornicalis. Дверь, janua (простая); valves (створчатая); fores (с двумя
половинками, кои отворяются наружу; единст. foris менее
употребительно); ostium (всякое отверстие, служащее вместо двери).
Отворить дверь, januam раtefacere, aperire, reserare; fores, ostium aperire.
Дверь не отворяется, janua difficulter aperitur, non vult aperiri, non patet.
Затворить, запереть д., ostium occludere; fores claudere; ostium operire.
Двери не затворять, januam apertam tenere. У него дверь и окошко всегда
отворены, janua, fenestra ejus semper aperta est. Зепереть запором д., ostio
pessulum obdere. Стучаться в д., у дверей, januam, ostium, fores pulsare.
Выломить д., fores effringere. Стеречь у дверей, ostium observare. Войти
прямой дверью, transire recto ostio. Из дверей в двери, из дома в дом,
ostiatim. Навесить дверь, inserere, aptare januam. Войти в двери, per januam
intrare. Выйти из дверей, per januam exire. Искать двери == хотеть уйти, se
proripere. Посматривать иа дверь, festinare abire. Показать, указать кому
двери, jubere aliquem abire, discedere. Пeред дверьми == близко, imminere,
impendere, subesse.
Двигание
Motus, motio, commotio. Д. бревна с одного места на другое, trabs
provoluta. Д. губ, motus labiorum. Двигательный, mobilis. Двигаю, movere,
commovere; alicui rei motum dare или afferre. Что с места, aliquid loco, de
loco, ex loco. Двигать руки, manus movere. Д. камень с одного места на
другое, lapidem, saxum provolvere. 2) Per m. movere, commovere, impellere,
afficore aliquem или alicujus animum. Пусть подвигнут, тронут тебя их
слезы, moveant te horum lacrimæ! Двигаюсь, se movere, se commovere;
moveri, commoveri; meare, commeare, circumagi, converti; ferri (о небесных
телах). He двинься с места, ne te moveas loco; ne te commove ex loco.
Движимый, движим, motus, commotus; impulsus, ductus, adductus aliqua re.
Движение, motus, motio. Д. туда и сюда, agitatio. Tелa для здоровья,
exercitatio. Д. через ходьбу, ambulatio. Д. через возку, gestatio.
Волнообразное, jactatio, jactatus. Искусственное, machinatio. Сильное
движение, тряска, concussio, concussus. Движение крови в теле, circulatio
sanguinis. Д. колес около оси, rotarum motus circa axem. Иметь в себе
начало своего движения, motu interiori cieri. Возвратить движение
вывихнутому члену, привести его в прежнее движение, membrum a
luxatione ad suos usus promovere. 3) Примечать движения неприятельские,
hostium itus ас reditus observare или quæ hostis agat, или quæ apud hostes
gerantur или hostium motus observare. 4) Agitatio. Движение от ветра
деревьев, arbores vento agitantur. И легкое веяние ветра приводитъ ветви
древесные в движение, etiam lenis ventiflatus arboris ramos agitat. 5)
Движения народные или в народе, turba, tumultus, res novæ. В Нумидии
были большие народные движения, non leviter Numidia se concussit (Flor.).
От прошлой войны народные умы были еще в движении, в волнении,
mentes nondum a superiore bello resederunt. Народные движения в целой
Италии, totius Italiæ motus. Во всем городе народные движения или
смятения, trepidat tota civitas. Движение духа или души, motus или motio
animi (различие: когда душа единожды приведена в движение, или
состояние души, единожды приведенной в движение; а последнее,
волнование духа); animi commotio, concitatio; animi perturbatio (сильное
движение духа). Быть в сильном движении духа, perturbatum esse. –
Внутренние движения сердца, interni motus cordis или просто motus cordis.
– Движенный, cui rei motus datus est. Движимость, движность, mobilitas,
напр. pedum. Движимый, motus, commotus; cui rei motus datus est.
Движимая махиной тяжесть, pondus machine или ope machinæ commotum.
6) De cupiditatibus: commotus, affectus. Движимое имение, res moventes,
mobilia. Продать движимое и недвижимое имениe, bona mobilia et quæ
moveri non possunt vendere. – Движу, movere, commovere, versare, agitare
(туда и сюда), circumagere, rotare (кругом), micare, vibrare (о дрожащем
движении, каково напр. света). Ветр движет ветви древесные, ventus agitat
arboris ramos. 7) Turbare, commovere. 8) Alicujus animum movere,
commovere. Радость движет сердце, gaudium commovet animum; animus
gaudio exsilit или lætitia exsultat, geslit, effertur. Его бедное coстояние
движет сердце, ejus misera conditio me ad misericordiam adducit, inducit.
Двинуть кого чем, alicui gravem plagam inferre. – Движусь, se moverе, se
commovere, moveri, commoveri. 9) Маятник в часах движется, libramentum
или momentum vibratur. 10) Circumire. Вся кровь моя во мне, движется,
totus sanguis meus in orbem circumfluit, circulatur. Разные планеты
различным образом движутся, quidam planetæ diverse, non eodem modo
feruntur. 11) Alicui resistere; obedientiam recusare; res novas quærere; rebus
novis studere; res novare; seditionem excitare. 12) Affici, commoveri,
permoveri. Движусь сердцем, представляя cиe злочестие, perspiciens ejus
pravitatem, nequitiam, sensu doloris afficior. Движется ум, дух, animus, mens
mea lætatur, impotenti lælitia effertur. Двинутый, двигнутыи, motus.
Двое и двои
Duo, bini. Нанял двоих слуг, mercede conduxi duos famulos. У меня
двое часов, двое саней, habeo duo horologia, duas trahas. Двое сапог, duo
paria caligarum. В двое, duplex, duplum, alterum tantum. Я вдвое против вась
сделал, quod tu fecisti ego alterum tantum feci. Судьи присудили его
заплатить в двое, duplum dare judicum sententiâ coactus est. Осужденому
быть на заплату вдвое, dupli condemnari. В двоем, cum altero. В. д. в дорогу
отправились, iter ingressus est cum altero. На двое, a) in duas partes.
Разделить на двое, bipartiri, in duas partes dividere. Переломить на двое,
frangere, deffringere. b) Ambigue. Сказал на двое: может быть, а может и
нет, incerto, dubie dixit: fortasse hoc fiet et fortasse non fiet. По двое, bini.
Шли, ibant bini. Двое на один не четка, nolo pugnare duobus; ne Hercules
quidem contra duos.
ДВОЕБРАЧНЫЙ.
Bis matrimonio junctus.
ДВОЕДАНЦЫ.
Qui duobus principibus vectigalia pendunt.
ДВОЕДУШНЫЙ,
двоедушен. Bilinguis, duplex. Человек, homo fallax, fraudulentus,
dolosus.
Двоекратно
Bis. Двоекратный, bis factus; repetitus; iteratus.
Двоелистник
См. Белокопытник.
ДВОЕМОРХИЙ.
Е holoserico floribus intexto factus. Двоеморх, holosericum floribus
intextum (floreum, floridum).
Двоение
Divisio in duas partes. 2) Contortio duorum filorum. 3) Destillatio.
Двоеный, duobus filis constans, bilix. 4) Bis destillatus.
ДВОЕСТИШИЕ.
Distichon, т.e. carmen.
ДВОЕТОЧИЕ.
Colon.
Двойка
Par. ездить двойкой, vehi curru bijugo. 2) In lusu scid. dyas.
Двоильщик
Dostillator.
Двойни
Gemini, gemini nati. Родить A., geminum partum emere. Двойнишник,
geminus. Двойнишный, geminus. Двойнишные братья, -ные сестры, gemini
fratres, geminæ sorores. Посадить одного двойнишного на корабль, alterum
geminum in navem imponere. Двойный, duplex, duplus. Платить двойные
деньги, rependere duplo argento. Вы двойные взяли с меня деньги, duplum
argentum a me cepisti. Заплатить двойную плату, duplex argentum reddere. 2)
Bilix. Двойные чулки, tabialia bilicia. Двойная фитильня, ellychnium bilix.
Двойное расстояние, dupla intervalla. 3) Duplex, duplus, binus, geminus;
geminatus. Д. бaрыш, duplex lucrum. Д. убыток, duplex damnum. Двойное
жалованье, duplex stipendium. Двойная победа, geminate victoria. Двойное
солнце, sol geminatus, geminus. Ты просишь двойную цену, postulas duplum
pretium. Двойная дверь, binæ portæ. Сделать двойной вал и ров круг
крепости, для пресечения способа к получению помощи и съестных
припасов, duplo vallo fossaque ne commeatus aut auxilia submitti possint
arcem circumdare. Двойные окончины, binæ fenestræ sibi invicem oppositæ;
interior et exterior, sibi invicem respondentes; f. hibernæ; fenestræ exteriores.
Солдат, получающий двойную плату за исправную службу, duplicarius или
dupliciarius miles. Двойным замком запереть дверь, fores sera duarum
clavium flrmare. С двойным подбородком, duplicato mento præditus.
Двойным следом обманывать ловца, venatorem duplicatis или turbatis
vestigiis frustrari. Покупать за двойную цену, duplo emere. Въ двойке,
dupliciter. Платить двойной штраф или иметь двойной убыток, in duplum
ire; рœnam dupli subire. В д. утешался, я твоими письмами, dupliciter
delectatus sum tuis litteris. Бранные слова в. д. на него отражаются,
maledicta in ipsum dupliciter recidunt. У него много книг в двойне, habet
multos libros bis.
Двойственно
. См. Двое. Двойственное число, dualis.
Двоитель
См. Двоильщик. Двоит, двоится в глазах, rem quasi duplicatam videre;
еrrarе oculis. Двоица par. – Двойчатка, par rerum aut concretarum aut quæ
debent jungi. Двойчатый, in duas partes divisus, bipartitus. Двоичи, dupliciter.
Д. платить, duplam (pecuniam) solvere.
Двоконный
Qui vehitur bigis или curru bijugo.
Дворецкой
Magister rei familiaris. Дворецкой с путем, olim: minister aulicus
optimatum primæ aut secundæ classis, qui munere hujus ætatis supremi
Mareschalli fungebatur. Дворечество (с путем) privilegia et reditus cum hac
dignitate conjuncti. – Дворец, arx, regia (domus) palatium. Огромный,
palatium amplissimum. Мраморный, p. marmoreum. Ехать во дворец,
proficisci in aulam. Он во дворце, in aula versatur. – Дворик, area domus или
одно area parva. 2) Domuncula, ædificatiuncula, ædicula. – Дворников,
janitoris, ad janitorem pertinens. Дворник, janitor; servus domesticus, servus
operas domesticas dans. Дворница, uxor janitoris. Дворный, vivens, versans in
aula, in area. Дворная собака, canis villaticus, canis catenarius. – Дворовые
люди, olim: aulici utriusque sexus fungentes officiis aulicis; nunc или in
præsenti hac voce designantur famuli, familia, servi, servitium, famulæ,
ancillæ et sic a rusticis internoscuntur. – Дворовый, unus e familia, e servis.
Дворовые птицы, aves, volucres cohortales. – Дворский, человек, aulicus.
Дворской, olim: præpositus ædificiis Regum et carceribus publicis. – Двор,
aula, area domus или одно area; chors или cohors (задний двор, где кормят
птиц). Дворище, area domus ampla. Дворенко, дворишко, area domus mala,
misera. 3) == Дворец Государев, aula, Regia. 4) Двор и вся его свита, aula,
comitatus Regius. Быть сильному при дворе, aula potiri. Двор к кому-нибудь
расположен, aula est prona in aliquem (Тас). He годиться для двора, non aulæ
accomodatum esse ingenio (Curt.). Являться всякой раз с своими услугами
ко двору, assiduis obsequiis Regem colere; apud Regem officia dextre obire. 5)
Domus et penates. Деревня состоит из ста дворов, vicus constat centum
domibus. Его дома нет, съехал со двора, non est domi, evectus est, exiit.
Дворянин
Nobilis. 2) In Siberia: munus præfecti militum. Дворянка, nobilis или
generosa femina, virgo. Это бедная д., hæc virgo generosa, hæc femina nobilis
est inops, egena. Дворянский, nobilis. Дворянское достоинство, nobilitas. Д.
собрание, congregata nobilium frequentia. Дв. опека, collegium nobile de
rebus tutelaribus. Дворянская гордость, nobilium arregantia, insolentia,
spiritus. Дворянски, generose; ut decet nobilem. Дворянство, nobilitas,
nobiles. Пожаловать кого дворянством, dare alicui nobilitatem или locum
inter nobiles. Быть пожалованному дворянством, accipere nobilitatem или
locum inter nobiles. Дворянюсь, dominum illustrem agere.
Двою
Dividere, bipartiri. 2) Fila dupliciter или duplo contorquere. 3) Duplicare,
geminare. 4) destillare.
Двоюродный
, брат. Frater patruelis. Сестра двоюродная, soror patruelis.
Двоязычие
Dissimulatio, dissimulantia. Двуязычный, duplex, bilinguis, fallax,
dolosus, fraudulentus.
Двоякий
двояк. Duplus, duplex. Двоякая выгода, commodum, emolumentum
duplex. 2) Ambiguus, anceps, dubius. Дв. смысл, sententia anceps. Слова
двоякого толка, verba ambigua, ex ambiguo dicta; ambiguæ voces. 3) Ter
Gramm. Двоякий род, genus commune. Двояко, dupliciter. Д. думаю,
понимаю, his verbis, ut opinor, duplex est subjecta notio; hæc verba accipio in
duas partes. Двоякость, ambiguitas.
Двуверхий
. Duo fastigia habens; duobus fastigiis.
Двувесельный
Biremis.
Двуглавый
Biceps. Д. орел, aquila biceps. Российкий герб состоит из черного
двуглавого коронованного орла в золотом поле, insignia Russiæ exhibent
bicipitem nigram coronatam aquilam in area aurea.
Двугодовалый
двугодовый. Duorum annorum, bimus, bimulus. Д. жеребчик, pullus
bimus.
Двудневие
Biduum; spatium duorum dierum. Двудневный, duorum dierum. Путь,
iter bidui; iter duorum dierum.
Двузубый
Bidens, bifurcus, bisulcus; habens duos dentes; duobus dentibus.
Двуконечный
Bifurcus, duplicem cuspidem habens.
Двукопытый
. Ungulam bifidam или fissam habens.
Двукровный
Duo tecta habens.
Двукрылый
Bipennis, duabus alis.
Двулистник
Ophris paludosa.
Двулистный
Duo folia habens; bina folia habens.
Двуличный и двулишневый
. Biformis, duas formas habens. Двулишневая тафта, pannus sericus
pinguior, duplex. Двулишневое сукно, pannus similem utrinque faciem
habens. Двуличный человек, simulator, dissimulator.
Двулетие
Biennium. Двулетний, bimus, duorum annorum.
Двуместный
Duarum sedum (sedium). Двуместная карета, rheda duarum sedium.
Двумесячный
Duorum mensium, bimestris.
Двуногий
двуножный. Duorum pedum, bipes.
Двупудовик
Pondo octoginta librarum.
Двусвещие
Lychnuchus binarum lucernarum, qui in æde sacra usurpatur.
Двусложный
Dissyllabus, duabussyllabis constans, так. duarum syllabarum.
Двусмысленно
Ambigue. Двусмысленность, duplex sensus, ambiguitas.
Двусмысленный, ambiguus, anceps.
Двуснастный
. Hermaphroditus.
Двусотый
. Ducentesimus.
Двустишие
Distichon.
Двуутробка
Didelphis marsupialis.
Двуфунтовый
Duarum librarum, pendens duas libras, æquans duas libras pondere.
Двуцветный
Bicolor; duobus coloribus.
ДВУЯЗЫЧИЕ,
-чный. См. Двоязычие.
Две
. См. Два.
Двести
. Ducenti. Д. рублей, ducenti rubelli.
Де
. Particula, quæ interdum in vita communi additur dictis, quum alicui
mandatur, ut eadem præsens alteri repetat. Он велел мне вам сказать, что я де
вас не слушаю, mandatum est, ut tibi dicerem, se quidem tuis dictis non
obsequi или tua dicta pro nihilo putare.
Дебелость
. Crassitudo, crassities, soliditas. 3) Bona cerporis habitudo, corpulentia,
corporis nitor. Дебелый, solidus, crassus, densus, rigidus. Д. голос, densa vox.
3) Corpulentus, obesus. Дебелею, crassescere, pinguescere, corpus facere.
Дебрь
. Vallis, convallis; fauces. Д. исполнится, vallis implebitur, impleri debet.
Узрел вокруг себя мрачные бездны, дебри непроходимые, скалы крутые,
vidi me circumdatum voraginibus tenebricosis, vallibus imperviis, saxis
præruptis. 2) Sylva, maxime in locis depressis. Дебрный, sylvosus, saltuosus.
Деверь
, деверéк. Levir. Деверев, leviri, ad eum pertinens.
Девесил и девятисил
. Inula nelenium.
Девиз
Sententia, dictum; imago symbolica.
Девтерь
V. obs. Diploma, codicilli.
Девяносто
sl. девятьдесять. Nonaginta. Д. тысячь, nonaginta millia. Девяностый,
nonagesimus. Год, annus n.
Дeвяностолетний
Nonagenarius; nonaginta annos natus.
Девятерик
Mensura novem tschetwerik continens.
Девятерицей
(Sl.) Novies.
Девятидневный
Novemdialis.
Девятильник
. См. Пижма.
Девятилетний
Novem annorum, novennis.
Девятины
Inferiæ, quæ alicui nonodie instituuntur. – Девятица, numerus novem.
Девятинка, девяточка, enneas.
Девятнадцать
sl. девять надесять. Undeviginti, novemdecim. Девятнадцатый, sl.
девятый надесять, decimus nonus; undevicesimus. В девятнадцатых,
undevicesimo. Праздник будет в девятое надесять число Июля,
uudevigesimo die Julii habebimus festum.
Девятьсот
. Nongenti, так. nongeni. Девятисотый, nongentesimus.
Девятичный
Novies factus или repetitus. Девятью, novies.
Деготь
Pix liquida, pix fluida, oleum resinosum; axungia (для мазания колес).
Гнать д., excoquere oleum resinosum. Мазать колеса дегтем, oleo resinoso
или axungia linere rotas. Дегтярник, exeoquens oleum resinosum. Дегтярный,
запах, odor olei resinosi. Дегтярная бочка, dolium oleo resinoso serviens.
Дегтярня, officina efficiendo oleo resinoso.
Дедикация
. Dedicatio.
Дежурный
Qui fungitur apparitione или ministratione. Дежурство adparitio,
ministratio.
Деисус
. Imago exhibens in medio faciem Salvatoris et utrinque ora beatissimæ
Virginis et Johannis Baptistæ.
Декабрский
December, bris, е. Декабрские морозы, frigora Decembria. Декабрь,
December. В месяце Декабре, mense Decembri. Пятое, тринадцатое
Декабря, nonæ, idus Decembris. В пятый день Декабря, nonis Decembribus.
Декламировать
Pronuntiare, recitare.
Декокт
Decoctum. Д. из шалфеи, мелиссы и бузины, decoctum salviæ, melissæ
et florum sambuci. Сделать д. из шалфей, decoquere salviam.
Декорация
Apparatus scenicus.
Делва
делвица. V. obs. Vas, dolium.
Делводеля
. Vietor, doliarius.
ДЕЛИКАТЕС
. Сibi lautiores или conquisiti; res ad epulandum exquisitissimi.
Деликатный == сластный, вкусный, приятный, – delicatus, lautus, suavis,
jucundus. Деликатное блюдо, cibi lautiores. 2) Tener, tenuis, subtilis.
Деликатность, mollitia naturæ; verecundia; (нежное чувство) cautio,
circumspectio.
Делфин
Delphinus.
Демевство
Species cantici, quod olim primariis festis usurpabatur in sacra æde.
Демевственный, ad ejusmodi canticum pertinens.
Демократический
Democraticus, ad imperium populare pertinens. Жить в правлении
демократическом, populi imperio servire. Демократически, juxta popularem
statum. Ниспровергнуть демократическее правление, popularem
administrationem evertere. Демократия, populi imperium (управ. целого
народа), plebis (одной eго части), populis administratio.
Демонов
демонский. Dæmonicus, dæmoniacus (происходящий от демона).
Демон, malus genius, diabolus.
Демьянка
Solanum melangena.
Денежен
Nummatus, nummosus. Денежка, parvulus nummus cuprinus; deneschka.
Денежник
См. Полушечная трава.
Денежный
Constans или quod emitur deneschka. 2) Pecuniarius, nummarius. Д.
мешок, saccus nummarius. Д. сундук, area nnmmaria. Денежная плата, cui
satisfit in pecunia. 3) Денежный штраф, mulcta. Возложить на кого д.ш.,
mulctam irrogare, dicere alicui. Простить д.ш., remitterе. Велеть заплатить
денежную дань, imperare pecuniam. Heзаплаченная денежная сумма, non
exsoluta summa.
Денница
денник. Aurora, lucifer, Stella veneris. Денно и нощно работать, din
noctuque, diem noctemque laborare. Идти, ire diem noctemque; iter die ac
nocte continuare. Денной, diurnus. Свет, diurnum lumen.
Деньщик
Miles, qui præfectui inserviendi causa datur a cohorte; Деньщиков,
деньщичей, ad ejusmodi militem pertinens.
День
(время противоположное ночи), Dies. День и ночь, diem noctem; diem
noctemque. Самый длинный день, dies solstitialis, solstitium. Самый
краткий д., dies brumalis, bruma. У них дни длиннее, чем у вас, dierum
spatia ultra nostri orbis mensuram. Легкий день (в лихорадке), dies
intermissionis. Тяжелый, dies accessionis febris. Счастливый, dies albus,
candidus. Несчастливый, dies ater, ominosus. Целый день, во весь д.,
interdiu. Время двух, трех, четырех дней, biduum, triduum, quadriduum.
Сегодня восьмой д., hic est dies octavus. Через день, allernis diebus. На
другой день, poslero die. На другой же день, postero statim die. Дело было
ко дню или когда начинался день, sub luce ipsa. Со дня на день, in dies.
День за день, каждый день, diem ex die. Еще много дня, multus dies est.
День за день водить, тянуть, diem de die ducere. За день до его смерти,
pridie quam excessitе vita. Три дни спустя, post diem tertium ejus diei; tertio
post die. Когда настал третий день, cum tertio die sol illuxisset. День
клонится к вечеру, dies inclinat. Когда уже было светло, multo die. Ко дню, к
сроку, в срок, in или ad diem dictum, statutum, constitutum, in diem certum.
День спустя; через день, postridie. За день до приезда, pridie adventum. На
этих днях, his diebus. В семь дней, intra septem dies. На каждый день
буднишний, in omnes dies, in singulos dies. На первых днях, вскоре, prope
diem. Желать кому доброго дня, aliquem salvum esse jubere. В несколько
дней, intra paucos dies, in diebus paucis. Каждый день, unoquoque die;
singulis diebus. Через день, altero quoque die. За десять дней перед этим,
abhinc decem diem dies или diebus. В десять дней, intra decimum diem.
Третий день, как я писал к тебе, nudius tertius dedi ad te epistolam. Он не
проживетъ болеe трех или четырех дней, triduo aut summum quadriduo
peribit. He более одного дня остается мне, una mihi tidies superest. Летний
день, æstiva lux. Зимний день, brumalis lux. Праздничный, dies festus или
festum, festa lux. Проводить дни в питье, perpotare totos dies. Придет день,
когда..., erit tempus, cum... veniet или illucescet ille dies, cum... Прекрасный
день, dies luculentus. Дождливый, dies pluvialis. Мрачный, subnubilus.
Очень жаркий, apricissimus dies. День денской, dies solidus. Он день
денской работал, diem solidum laboravit. Дни, dies, vita, ætas. Сряду целые
два дня, continenti biduo. В наши дни, nostra ætate, nostro tempore, nostris
temporibus. Кончить свои дни, ætatem finiro, vitam finire. В моих
преклонныхъ днях, in senectute, in extreme ætate, senex. – Днем что
осмотреть, aliquid diligenter considerare. Hе знаем, чем еще кончится день
или что еще будет к вечеру, nondum omnium dierum sol occidit.
Деньга
Parvus numus cuprinus, denga. Деньги, денежки, pecunia, moneta, numus
(вооб. наличные деньги), raudusculum (деньжонки). Серебряные, медные,
numi argentei или argentum; numi cuprini. Деньги, отданные в рост, pecunia
quæstuosa или iœnore occupata. Лежачие деньги, pecunia otiosa. Деньги то
так, то иначе ходят, цена их не постоянная, nummi jactantur. У меня с собой
денег нет, nullam pecuniam mecum habeo, gesto. Считать деньги, numos
numerare. Настоящие деньги, numi probi. Фальшивые, воровские, nimi
аdulterini; moneta adulterina. Крупные и мелкие, numi omnis notæ. Делать
деньги, aurum, argentum, æs signare; numos ferire, percutere; monetam
cudere, percutere. Делать фальшивые, monetam adulterinam exercere. Иметь
деньги, pecunia abundare (в собст. bene numatum esse); opibus, divitiis
florere (в пер.). У кого много денег, pecuniosus. Доставать себе деньги,
pecuniam sibi facere; pecuniam sibi parare. Чем, pecuniam facere ex re.
Нажить деньги, ad numos pervenire. Достать кому денег, pecuniam alicui
curare. Выдавать деньги, pecuniam erogare, expendere. Употреблять, давать
на что, sumtus impendere in aliquid. Выдавать кому д. на что, alicui sumtum
suggerere alicui rei. На деньги все достать можно, pecunia omnia compared
possunt. Иметь деньги, долги на ком, pecuniam collocatam habere. Деньги
наши на ком, pecuniæ, quæ in nominibus sunt. Жениться на деньгах, dote
moveri. Деньги делают человеком, дают чины, вводят в знать, in pretio
pretium nunc est, dat census bonores (Ovid.). Отложенные деньги, pecuniæ
sepositæ. Много денег, magna vis argenti или pecunia magna, или grandis
pecunia. Посредством денег, деньгами, pretio, cum pretio. Иметь много
своих денег и не быть никому должному, in suis numis multis esse. Иметь
много наличных денег, pecunia valere. Не звать, где достать денег, esse in
summa difficultate nummaria. Добыть денег из продажи имения, pecuniam
ex rebus venditis redigere. Собирать деньги всякими способами, pecuniam
corradere. Деньгами и просьбой, лаской, pretio atque precibus. Купить на
деньги, pretio emerе. Выманивать у кого деньги, emungere aliquem argento.
Деньник
Septum, quo pecus die compellitur. – Денек, diecula.
Департамент
Provincia, munus, administratio. Д. морских дел, provincia maritima,
navalis. Д. внешних дел, administratio или cura rerum externarum. Д.
военных дел, cura rei militaris.
Депешь
Litteræ publicæ.
Депутат
Legatus. Депутатский, ad legatum или legationem pertinens. Быть
депутатом, legatione fungi. Б. д. какого города, personam civitatis gerere.
Депутатство, legati. Депутация, legatorum missio.
Дербничок
Falco vespertinus.
Дервиш
Turcicus cœnobita; monachus Muhamedanus.
Дергание
Vellicatio, vulsura, tractus, raptus. Дерганный, vulsus, evulsus, vellicatus.
Дергач
Vallus crex.
ДЕРГАЮ.
Vellere, vellicare, evellere, extrahere. Дергать морковь из гряд, daucum
liris extrahere. Д. лен, linum evellere. Дергать кого за кафтан, vestem
exteriorem vellicando ad se trahere. – Дергота, spasmus (spasmus
обыкновеннее, нежели convulsio; Цельс сл. spasmus переводит на
Латинский через nervorum distentio).
Деревенька
Viculus, agellus, rusticulum, prædiolum. Деревенский, rusticus, agrestis.
Деревенская жизнь, vita rustica, rusticana. Деревенские обычаи, mores
rustici, rusticani. Деревенское платье , vestis rustica, amiculum agreste.
Деревенские произведения, producta rusticana. По деревенски, rustice.
Деревенщина, merum rus. Самая д., inficeto rare inficetior.
Деревенею
In lignum verti, mutari, in lignum abire, lignosum fieri. 2) De membris:
torpescere, rigescere, obrigescere. Рука одеревенела, manus obriguit.
Деревнишка
Vile agellum, vile prædium; vilis fundus.
Деревня
. Ager, rus, fundus, prædium; prædium rusticum. Он богат деревнями,
agris opulentus est; locuples est. Он купил себе деревню, prædium rusticum
sibi comparavit. Любить деревню, жить в ней, rus sequi. 2) Vicus. Деревня
состоит из многих домов, vicus constat multis domibus. Сторона, в которой
больше деревень, нежели городов, regio pluribus vicis quam urbibus
frequens. Он живет в самой деревне, habitat in ipso vico. 3) Rus. Я все лето
живу в деревне, totam æstatem ruri vivo, vitam dego.
Дерево
во мн. дерева, деревья. Arbor. Высокое, толстое д., arbor procera, crassa.
Садовое, a. culta. Иноземное, peregrina. Дикое, sylvatica, agrestis.
Плодовитое, pomifera, fructifera. Малорослое, pumilla. Дерево в своей поре,
arbor justæ magnitudinis. Малорослое, ar. pumilla, coactæ brevilatis. Д.,
которое растет прямо и в верх, a. recta proceraque. Рубить дерево, arborem
cædere. Произрастать в дерево, in arborem assurgere. Усадить деревьями,
conserere arboribus. Д. шпалерное, muro applicata et extensa. Д. кустом,
manu retenta или coactæ brevitatis. Д., которое стригут ножницами, ar.
tonsilis. Д., которое носит плоды в год два раза, arbor bifera; bis pomis utilis
(Virg.). Молодое дерево, novella. Старое, vetusta senio defecta. Место,
усаженное плодовитыми деревьями, pomarium, viridarium. b) Какое дерево!
qualis stipes! – Деревцо, arbuscula. – Деревянный, ligneus. Дом, стол,
domus, mensa lignea. Деревянное масло, oleum olivarum или ex oleis
expressum. – Деревяшка, pes ligneus или ex ligno. 2) Forma lignea orbiculis.
ДЕРЕЗА.
Robinia frutescens.
ДЕРЕН.
Cornus mas.
Держава
Imperium, regnum; dominatio, dominatus. Европейские державы,
principes Еuropæ. 2) Vis potentia. 3) Globus ut insigne imperii. Державец,
dominator, dominans, imperans, moderator; princeps (у писс. сер. веку).
Державица, domina, dominatrix, imperatrix. Державный, dominans,
imperans. 4) Sl. potens; pollens potensque. Державство, dominatus; summum
imperium; summa rerum. Державствую, dominum esse, imperium tenere,
imperare, dominari.
Держалка
Manubrium, ansa. Держание, напр. тела, себя, habitus corporis.
Держание себя в прямом положении, incessus et habitus. Через держание у
себя стольких слуг, лошадей, sustentandis (alendis) tot famulis, equis.
Держание поста, observatio jejunii. Держанный, asservatus; tentus
(задержанный, арестованный Amm.).
Держи дерево
Rbamnus paliurus.
Держка
Genus columbarii. 2) Universe columbæ, quæ aluntur. 3) Erogatio;
expensa, expensum. – Держу, tenere. Держать что крепко, aliquid firmiter
tenere. Держи крепче вожжи, fortius utere loris (в соб. знач.); aliquid
mordicus tenere (напр. verba, держать их за зубами). Д. кого за что, напр. за
плащ, aliquem pallio tenere. Держать с тем чтобы не уронить или чтобы не
упало, aliquid tenere, sustinere, retinere. b) Tendere, movere. Держать перед
глазами, ob oculos attinere (Pl.). Д. в верх, tollere. В кось, obliquum tenere. с)
Задерживать в движении, в дальнем. шествии, tenere, retinere. Держать
лошадь, чтобы не ушла, equum sustinere. Держите вора! tenete furem!
Держи его! cape, comprehende hominem! Держать лошадь в узде, оrа equi
frenis coërcere. Держать кого в узде, aliquem coërcere, cohibere. Держать что
про себя, aliquid secum tenere или tacitum tenere. d) == Содержать,
употреблять на что нужные издержки, sustinere, sustentare, alere, nutrire.
Держать, содержать apмию, exercitum alere. Держать в доме учителя,
magistrum domi habere. Лошадей, собак держать, equos, canes alere. He
хотят держать прожору, alere hominem edacem nolunt. Держать открытый
стол, patenti loco cœnare; patentibus januis pransitare; aperto ostio vivere. Ты
держишь в пазухе змею, tu viperam sub ala nulricas. Он держит целое
семейство, tota familia ab illo pendet. Держать скот, jumenta alere. Дер.
стол, convivium parare, apparare. Дом, rem domesticam administrare. e)
Сеймы держать, conventus peragere. Держать аукцион, auctionem habere.
Дер. училища, scholas habere, aperire. Держать трактир, tabernam
diversoriam aperire; tabernam exercere. f) == Наблюдать, соответственно
чему поступать, tenere, servare, observare, conservare. Держать слово, fidem
tenere, servare, prœstare; in flde stare. Держать обещание, promissum solvere,
promissis stare; tenere quod promiseris. Д. договор, conventis stare. Держать
пост, jejunium servare. g) Держать кого в строгости, в страхе, aliquem
severius coërcere; aliquem arete contenteque habere. Держать в послушании,
aliquem in officio continere. – Держать крепко в тюрьме, aliquem tenere или
asservare intentiore custodia. Держать солдат в упражнении, tenere milites in
armis. – Держать у себя == крепиться, ventrem continere. Держать кого
слишком на диалектике, == занимать кого с. д. его, in Dialecticis aliquem
justo divilius detinere. – Держать в отдалении, arcere. Держать дом в
порядке, в исправности, sarta tecta ædium tueri. Держать чисто посуду, vasa
nitida servare. h) Д. чью сторону, ab aliquo и cum aliquo stare; pro alicujus
partibus stare; cum aliquo esse, facere, sentire; aliquem или alicujus partes
sequi. He держать ни чьей стороны, nullius или neutrius partis esse; nulli или
neutri addictum esse. i) Держать куда путь, cursum aliquo tenere. k) Держать
у себя беглыхъ людей, fugaces, fugitivos apud se excipere. Держать двери
всегда на заперти, januam clausam, præclusam tenere. Держать что за
замком, obseratum, sera clausum tenere. Держать на цепи, catena vinctum,
catenatum tenere. Держать язык за зубами, linguam continere, supprimere
verba, arcana celare. Держать собаку на привязи, continere canem catena
(Col.) – He знаю, что меня держит вцепиться ему в волосы, vix me contineo,
quin illi involem in capillum. He знаю, что меня держитъ разломать эти
двери, at etiam cesso his foribus facere asseres. – Держать, вести себя
хорошо, benе или honeste se gerere. – Держусь, aliquid apprehendere,
prehensare, prensare. Д. за руку, alicujus manum prensare. Держитесь крепче
за меня, apprehende me firmius. 4) Se sustinere, se sustinere a lapsu. He могу
держаться на льду, glacies vestigium non recipit. 5) Держаться, крепкому
быть, не ломаться, solidum, firmum esse; non frangi, non rumpi. He линять,
не отставать, manere, поп evanescere, non perire (о красках). Известка
держится, calce aliquid firmiter ligatur. 6) == Сохраняться, не портиться,
durare, integrum manere, servari, stare. Овоши, кои долго держатся, poma
stabilia, perennia, ему противоп. poma fugacia. 7) De obsessis: sustinere, se
sustinere. Держаться противъ кого, alicujus impetum sustinere. 8) Observare,
servare. Держаться правды, sequi justitiam, æquitatem, æquitate uti. Он
придерживается старины, antique more vivit; antiquum morem sequitur.
Придерживаться чьей стороны, partes alicujus amplecti или sequi.
Держаться данного повеления, dato imperio parere, datum jussum exsequi.
Держаться чьего мнения, idem cum aliquo sentire, esse in eadem sententia.
Держаться религии Иудейской, sacra Judaica sequi. Он держится карточной
игры, deditus est aleæ; alea tenetur. Держаться чарочки, potare, potui
indulgere, deditum esse vino. Потолок держится на балках, laquear nititur,
innititur, incumbit trabibus. 9) Stare, т.ч. возлюбить, стараться нравиться
кому, угождать (против, не радеть), placendi studiosum esse, placere studere.
Пиво летом держится в ледниках, сеrеvisia æstate in foveis glaciariis
asservatur. В этой бутылке держится водка, in hac lagena habetur sicera. На
такие малости держится много денег, in tam minutas res tantum impenditur,
erogatur pecuniæ. – Подержаться, alicui aliquid facere, premere, haud facile
alicui eloqui.
Дерзание
Audentia, conatus. – Дерзаю, audere, conari, periculum facere alicujus rei.
Когда ты, Эриксея, меня любишь, хочу дерзнутъ на все опасности, si Erixea
me charum habes, poriculis me mortique offerre paratus sum. Извините, что я
дерзнул обеспокоить вас, velim me excuses, si tibi incommodare ausus sum.
Дерзайте, крепитесь, мужайтесь, macti virtute este! 2) Animum capere,
coiligere, non timere. Дерзайте, este fortes, sitis fortes, ne timeatis или
fidenter. Дерзкий, дерзок, protervus, petulans, insolens. Дерзкие поступки,
insolens agendi ratio. Дерзкое письмо, litteræ insolentia plenæ, quæ fines
verecundiæ transeunt. Дерзкие слова, proterve, arroganter, insolenter dicta. Он
дерзок на руку, homo pugnax, manu promtus, rixarum studiosus. Дерзкий на
язык, liberius dicax; homo lascivæ linguæ. 3) Audax, temerarius. Д. совет,
temerarium consilium. Д. намерение, inceptum temerarium. Дерзко, audacter,
confidenter, temero. 4) Proterve, petulanter, arroganter, insolenter. Дерзко
отвечать, superbe, insolenter respondere. Говорить против чего слишком
дерзко, in aliquid petulantius invehi. – Дерзновенно, audacter, confidenter,
animo confidenti, intrepide. 5) Proterve, arroganter, superbe, insolenter.
Дерзновенность, animus bonus или fortis, animus interritus, animi firmitas;
audacia. Проповедывать с дерзновенностью, intrepide (verbum Dei)
annuntiare. Дерзновенный, animosus, fortis, impavidus, timore или metu
vacuus. Приступить к делу с дерзновенным духом, animo forti opus aggredi.
6) Arrogans, insolens. 7) Temerarius. Дерз. предприятие, inceptum plenum
aleæ, temerarium. Дерзо, дерзее, (sl.), libere, liberius. Дерзостно, дерзостне,
animose, fortiter, audacter. 8) Insolenter, arroganter, superbe. – Дерзостный,
impavidus, fortis, periculi contemtor, projectus ad audendum, temerarius. Карл
дерзостный, Carolus impavidus, temerarius. Дерзость, animus bonus, fortis.
9) Temeritas. 10) Insolentia, petulantia, protervia, arrogantia. Дерзость
молодых людей хотеть учить полководца, juvenilis temeritas duci præire
conari. Наказать кого за дерзость, alicujus petulantiam, proterviam punire.
Дерзость его уже пределы превышает, ejus protervia, insolentia jam fines
transit. Дерзый, дерз, insolens, superbus, arrogans.
Дермо
Stercus, merda, fimus, fimum. 2) Deterrimum quidque, res rejeculæ.
Дернина
Cæspes. Дерновый, cæspititius; gramineus. Дерновая скамья, torus
gramineus или cæspite vivo vestitus; sedile gramineum.
Дернул
Verb. imp. Commovere, impellere.
Дерн
Cæspes. Свежий, зеленый д., cæspes recens, vivus. Дерн вырезывать,
cæspitem circumcidere (Cæs.). Берега у пруда устланы дерном, lacus ripæ
cæspite vestitæ sunt.
Деру
Rumpere, concerpere, scindere. Драть бумагу, chartam discindere. 2)
Detrahere, abstrahere, deglubere. Д. кожу с битой скотины, morticinum pecus
deglubere, excoriare corio; cutem diripere, pellem detrahere. Д. дерн,
cæspitem circumcidere. 3) Драть за ухо, за уши, aurem или aures alicui
vellere. Драть за волосы, aliquem crinibus trahere. 4) Discindere, usu deterere,
atterere. Ты скоро дерешь платье, tu cito atteris vestem. 5) Quæstus secretes
extorquere. Он дерет за всякую безделицу без милости, ob quamlibet rem
minutam quæstus secretos extorquet. 6) Nimium, majus justi pretium postulare.
7) Summam cutem perstringere. Гребень дерет, pecten summam cutem
perstringit. Скобель не скоблить, а только дерет, runcina non соmplanat, sed
summam ligni partem perstringit. 8) Mordere. Этот плод дерет горло, hic
fructus acri gustu mordet. Уксус дерет рот, acetum gustum adstringit. Перец
дерет язык, piper linguam mordet. 9) Это дерет уши, hoc aures radit. 10)
Деретъ пo коже, кожу дерет, horror occupat membra. ,11) Fustibus cædere,
percutere. 12) Дерет доски, asseres pandant, pandantur. 13) Сильно дерет
руку, doloris morsu acerrimo manus afficitur. Дерет или дерет во все горло,
vocem dilatat, clamat, vociferatur tanquam demens, in hasta fixus. Дерун, acer
mordens, mordax, validus. Taбак дерун, sternumentum validum, acre. Перец
д., piper mordax. – Дерусь, rumpi, dirumpi, scindi, concerpi. Сукно на шубе
гнило, драться начинает, раnnus super vestem pelliceam est obsoletus, scindi
incipit. Чиненое платье дерется, рвется, sartæ tunicæ scinduntur. 14) Pugnis
certare, inter so contendere. Петухи дерутся, galli gallinacei inter se
contendunt, acriter certant. Мужики дрались долго, rustici diu inter so pugnis
certabant. 15) Aliquem aggredi, lacessere provocare. Он привык со всеми
драться, qui aliis negotia libenter facessit или aliis negotia facessere assuevit.
16) Penetrare, pervadere, perrumpere. Куда ты дерешься? не пролезешь, quo
vis penetrare? turbam confertam non perrumpes.
Дерюга
. Textum crassissimum e floccis stipeis factum. Дерюжный, ex hoc texto
factus.
Деряба
См. Соя.
Десна
Gingiva. Д. без зубов, g. inermis (Juv.). Умен. gingivula.
Десница
Dextra, sc. manus. 2) Fortitudo, polentia et auxilium.
Деснишный
-ные жилы, venæ gingivæ.
Десный
Sl. Dexter.
ДЕСТЕВЫЙ.
Ad scapum pertinens. Десть, scapus. Д. Голландской бумаги, scapus
chartæ Hollandicæ. Книга в десть, liber formæ maximæ.
Десятерик
Pondo decem librarum. 2) Saccus polentæ, avenæ continens decem
tschetwerik.
Десятерицей
Decies. Десятеричный, decemplex, decemplicatus. Десятеричное ï,
littera i, quæ donotat numerum denarium. Десятерный, decem continens.
Десятеро, нас пришло десятеро, cum decem aliis veni. В десятеро, decuplo.
В д. больше просишь, нежели чего вещь стоит, decuplo majus pretium
postulas, quam res constat. – Десятижды, десятищи, decies.
Десятидневный
Decem dierum, qui decimo die venit.
ДЕСЯТИЛЕТНЫЙ.
Decem annorum. Д. мальчик, puer decem annorum.
Десятимесячный
Decem mensium, decimestris, decimum mensem agens.
Десятина
Decima pars. Требовать десятин, decimas exigere. 2) Terrenum, in
longum octoginta et in diametro triginta orgyias continens. – Десятинная
церковь, ædes sacra, cui decumæ persolvendæ assignantur. Десятинник,
десятинный, qui decimam partem, decumam capit, accipit, colligit.
Десятинный, pertinens ad territorium supra notatum. – Десятицей,
десятично, decies. Десятичный, decimalis. Д. дроби, numeri fracti decimales.
– Десятка, decas. Десятник, десятный, præpositus decem subjectis
hominibus. – Десятое, decima pars. Даде от всякого суда десятое, dedit
singulorum nevigiorum decimam. Десяток, numerus denarius, decem. Купи
мне д. груш, compara mihi decem piros.
Десятоначальник
Qui præest decem hominibus.
Десятословие
Decalogus; decem præcepta.
Десятострунный
Decem chordas habens.
Десятский
Excubitor urbanus, quem singulæ decem domus mittere debent. 2) In
vicis: adjutor, socius primi или, capitis. 3) Qui præpositus est decem
hominibus. – Десятство, persolutio decimæ или persolvenda decima. –
Десятый, decimus. Сегодня неделя, как он умер, abhinc decima est
hebdomas, cum vitâ decessit. Десять, decem. Д. часов било, horologium
decem horas sonuit. Дважды пять составляют десять, bis decem efficiunt
numerum denarium. Десятью, decies.
Дешевизна
, дешевизнь. Vilitas annonæ, tempus quo res parvo pretio venduntur.
Удивляться дешевизне, vilitatem mirari. Дешевле, minori pretio. Дешевлю,
non æquam rei æstimationem facere. Дешево, дешевенько, parvo, vili pretio.
Продать, купить дешево, emere, vendere parvo pretio. Дешево да гнило,
дорого да мило, qualis merx, tale pretium. Съестные припасы очень дешевы,
vilitas annonæ est. Это предешево, vilissime constat. Это судно досталось
тебе предешево, почти даром, gratis constat tibi navis. Ты отделался очень
дешево, tecum benigne actum est. Это тебе не так дешево обойдется,
graviores pœnas dabis. Дешевею, pretium rerum minuitur. Вино подешеввло,
pretium vini submissum est.
Джид
Species priscæ pharetræ, qua continebantur arma quædam lignea et ab
extremo parvâ lanceâ instructa.
Диван
Summum consilium imperii Turcici. 2) Lectulus, torus.
Дивий
Sl. Sylvaticus, agrestis, sylvestris. Мед дивий, mel sylvestre; mel agreste,
mel quod ab apibus sylvestribus et agrestibus congestum est. Дивии звери,
feræ.
Дивно
Mirum in modum, mirabiliter, mire. Д., что не приехал, mirum est, si non
venit. Дивный, дивен, mirus, mirandus, insignis, rarus, singularis. Дивное
происшествие, eventum mirum, mirandum, singulare. Дивный храм,
templum insigne, pulcherrimum. Диво, miraculum, res mira. Диво ли это?
mirandum ne hoc est? Что за диво? quid mirum? 2) Sl., admiratio, stupor. Д.,
что он согласился на ваше предложение, mirum est, si tuam conditionem
accepit. Дивую, на кого, mirari, admirari, demirari, admiratione stupere. He
дивуйся на него, много найдешь подобных, noli eum demirari, permulti enim
occurrent ei similes. Дивуюсь, т. что дивлюсь. Чему дивиться? minime
mirum. Дивлюсь необыкновенному, страшному позорищу, insolentia
spectaculi me suspensum habet.
Дидрахма
Didrachmum; nummus duabus drachmis constans или d. d. par; siclus,
prisca moneta Judaica.
Дикарь
. Qui cougressus hominum fugit aut odit.
Дикая рябина
Tanacetum vulgare.
Дикий
дик. Sylvester, agrestis. Дикие яблоки, mala sylvestria, agrestia. 2) Ferus,
ferox, agrestis, indomitus, immansuetus. Дикие птицы, volucres feræ. Дикая
лошадь, equus indomitus et intractatus. Лошадь стала очень дика, equus
ferocitate exsultat. 3) Asper et durus moribus, qui congressus hominum fugit. У
кого д. взгляд, truculentus et horribilis aspectu. Дикий характер, animus
asper. 4) Vastus, incultus. Дикая страна, regio inculta. 5) Insolitus, mirus,
novus. Д. крик, clamor inconditus. Диким peвом наполнять долы и леса,
truci sonore subjecta vallium ac resultantes sylvas complere (Tac.). – Здесь все
мне кажется странно, hiс omnia mirum me habent, om. miranda, insolita mihi
videntur.– Дико, sine studio usus hominum. 6) Monstrose, incondite. Поет д.,
canit incondite. 7) Ferociter, afferati instar.
Дикобраз
. Hystrix cristata.
Диковатый
диконек. Paululum ferus; p. ferox, p. agrestis.
Диковина
диковинка. Miraculum, res rara, mira. Д., если он на это согласился,
miraculo simile est, si in hanc rem consensit. Такой, эдакой диковины еще я
не видывал, ejusmodi rem raram nondum videram. Дикий лен, linum perenne.
Дикий перец, см. ягодки.
Дикомыт
Vox falconn: aves, quæ vetulæ una cum pullis suis capiuntur.
Дикое мясо
Саrо supercrescens, саrо fungosa. Раны, получающие дикое мясо,
vulnera sese efferantia.
Дикость
Feritas. Естественное состояние дикости, status feritatis naturalis. 2)
Feritas, ferocitas, asperitas, morositas. Лошадь дикости своей не покидает,
equus in asperitate, ferocitate sua perstat.
Дикуша
См. Греча.
Динократия
См. Демократия.
Динарий и динар
Denarium и denarius.
Диплом
Diploma, (tis), codicilli.
Дира
дыра. Foramen, scissum, fissura. Заплатить диру, sarciendo claudere или
obturare. Его кафтан весь в дырах, ejus vestis exterior tota lacera иди rupta
est. Провертеть буравом дыру, pertorare terebra. Диравый, дирав, sl.
foramina habens, pertusus. Дыравая ореховая скорлупа, loculosum putamen.
ДИРЕКТОР.
Rector, moderator. Театральный, scenicorum magister или histrionum
dux. Д. музыки, chori canentium magister (Col.). Быть над чем директором,
alicui rei præesse, præsidere, principem esse alicujus rei. Директориум,
præfecti, præpositi. Дирекция, см. правление. Дир. училищ, gymnasiarchus,
qui præest scholæ. Должность его, scholæ regimen.
Дирижировать
. Cantus numerosque moderari; dirigere.
ДИРИСТЫЙ.
Foraminosus; multis foraminibus pertusus; multa habens foramina.
Дирище, magnum foramen. Дирка, дырка, дырочка, parvum foramen.
Дироватый, дыроватый, см. диравый.
ДИССИДЕНТ,
иноверец. Dissidens a Romana ecclesia.
Дисциплина
хорошая. Bona, severe disciplina. Плохая, disc. solutior, laxior.
Наблюдать x. дисциплину относительно солдат, disciplina severa milites
coërcere.
Дискос
. Discus; patina in qua panis infermatus parandæ eucharistiæ causa
apponitur.
Дистиллирование
См. Двоение. Дистиллирую, см. Двою.
Дитя
(в отношении к родителям). Proles, progenies, soboles, liberi, filius
netus; filia nata. Хозяйское дитя, filius familias. Грудное дитя, lactens, infans.
Раждать детей, liberos рrосrеаrе. Иметь детей от жены, liberos suscipere ex
aliqua; liberis augeri (об отце, у которого родились). Родить детей, liberos
parere, partu edere. Лучше быть без детей, нежели иметь такого
воспитания, чтобы были предкам своим на позор, а себе на пагубу, satius
existimo carere liberis, quam opprobria majorum suorum tollentem in pœnam
genuisse. He иметь детей, быть бездетну, stirps mihi deest; nullam liberorum
stirpem habere (вооб.), orbum esse (лишиться). 2) Относительно возраста, и
притом а) дитя в матерней утробе, embryo (у новв.); b) д. в нежных летах:
infans (которое не может еще говорить); puer, infans puer, puella (до зрелых
лет). Дети, pueri, puellæ; parvi, parvuli. Ходить за дитятем (дитятей),
infantem curare. Дитятин, ad infantem, ad puerum, ad puellam pertinens.
Дитятина сорочка, subucula, indusium infantis, pueri puellæ. – Дитятко, mi
fili, о bone! – Д. мое, не плачь, mi fili, mea puellula, noli plorare.
Дичаю
дичею. Hominum consuetudinem fugere, lucifugum fieri; consuetudine
hominum abhorrere cœpisse. Он, живя в уединении, дичать начинает,
seorsim, solus vivens, vitam segregem ducens consuetudinem hominum fugere
incipit. – Дичина, дичинка, feræ (дикие звери). Мясо дичины, саrо ferina,
саrо aprugna, саrо cervina. Отзываться дичиной, saporem ferinum habere. В
этой стране много дичины, hæc loca feris abundant. – Дичусь, adspectum
соnventumque hominum fugere; lucifugum esse. Он дичится от меня,
præsente me, plane confunditur, confuse agit, confuse loquitur. – Дичь, feræ.
Черная дичь, apri. Красная, cervi. Большая, feræ majores. Малая, feræ
minores. b) Pennigeræ, aves sylvestres. 2) A consuetudine hominum
abhorrentes, hominum congressum fugientes. 3) Nugæ, ineptiæ.
Дишкант
Vox summa, acuta, attenuate. Петь дишканта, summa voce canere. После
дишканта начать петь баса, vocem ab acutissimo sono usque adgravissimum
sonum recipere (Cic. cr. I 59). Дишкантист, summæ vocis cantor.
Диаволенок
Parvus diabolus. Диавол, -вол, diabolicus, ad diabolum pertinens.
Диавол, diabolus, malus dæmon. Посылать кого к диаволу, aliquem diris
vovere. К диаволу! abi in malam rem! Это диавол, а не человек, это диавол,
а не женщина, homo, mulier infernali sævitia. Диавол на нем ездит, furiæ
eum agitant. Сорвался с цепи диавол, оmnia mala simul inierunt. –
Диавольский и дьявольский, diabolicus, diabolo proprius quod a diabolo
venit, proficiscitur. Вселилась в него сила дьявольская, intemperiæ eum
agitant. Диавольская злость, злоба, nefanda malitia. Диавольский дух, mala
mens; malus animus. – Дьявольски, more, instar diaboli. Диавольщина,
sceleratus, scelus; homo furiosus, insanus. 2) Nugæ, somnia, deliramenta.
Диадима
(белая головная повязка восточных Царей, которую они носили
вместо короны). Diadema, atis. Украшенный диадемой, коронованый,
diadematus.
Диаконник
Diaconium. Диаконисса, Diaconissa. Диаконов, дьяконов, дом, domus
diaconi. Диаконский и дьяконский, diaconicus, diacono proprius. Дьяконские
дети, liberi diaconi. Дьяконская одежда, diaconale. Дьяконство, diaconatus.
Диак
См. Дьяк.
Диалект
См. Наречие.
Диалектика
Dialectice; ars disputatoria. Диалектический, dialecticus. Диалектик,
dialecticus, т.e. artifex.
Диаметр
См. Поперечник.
Диета
Diæta. Лечить диетой, curare. diæta. Диететический, diæteticus.
Диететика, diætetica (часть медицины, врачующая болезни то
употреблением лекарств, то предписанием воздержания в пище и питье).
Диоптрика
Dioptrica. Диоптрический, dioptricus.
Дланный
Palmarius, latus manum transversam. Длань, palma, palmus, minus.
Поднимать длани к небу, tollere palmas ad sidera. 2) Magnitude, latitudo
раlmæ.
Длато
Sl. Долото. Cœlum, scalprum.
Длина
Longitudo. Простираться в длину, patere in longitudinum. Мерять
длину, mensurare longitudinem. Длиной в 4 фута, quatuor pedes longus.
Длиной в фут, pedalis; pedaneus. Д. в полтора фута, sesquipedalis. Д. в 2
фута, bispedalis. Д. в аршин, cubitalis. Д. в полтора аршина, sesquicubitalis.
– Положить что в длину, ponere quid in longitudinem, in longum. Это место
имеет длины десять сажень, hoc plenum patet in longitudinem decem
orgyias. – Длина пути, longitudo itineris. Дл. шеи, proceritas colli.
Чрезвычайная длина, immensum longitudinis spatium. Длинник, longitudo.
Двор имеет длиннику 10 сажень, area domus habet longitudinis decem
orgyias. Продается земля, которая имеет длиннику сто, а поперешнику 40
сажень, venditur fundus, qui in longum patet centum et in latum quadraginta
orgyias. 2) Vox piscatorum Angelopolis: funale septem octove orgyias longum,
cui alligantur duos dodrantes longæ et hamis instructæ thomices. –
Длинноватый, longulus. Длинно, prolixe. Длинный, длинен, longus,
procerus, promissus, prolixus. Дерево, покрытое длинными листьями, arbor
prolixe foliata. Работники считают день длинным, dies longus videtur opus
debentibus. Д. высокой, долговязый, longurio. Длин. кафтан, ad talos
demissa vestis. Д. шея, collum procerum. Д. волосы, prolixi, promissi capilli;
promissa coma; longi crines. Дл. борода, barba longa, promissa. Носить
длинную бороду, barbam promittere. Предлинные молодые ветви
виноградной лозы, productissimum vitis flagellum (Col.). Склад длинный,
syllaba longa, producta. Слишком длинные периоды скучны, nimis longa
sententiarum continuatio tædium creat. Длиннее, longior, longius. Это письмо
длиннее прежнего, hæc epistola est priori longior. Этот месяц длиннее, hic
mensis est longior. Это расстояние длиннее того, hoc spatium est longius illo.
– Длительно, lente. Длительный, lentus. Длиться, duci, trahi, produci,
extrahi. Дело в суде длится, lis in tribunali ducitur. 3) Durare. Пожар длился
целые сутки, incendium quatuor et viginti horas durabat. Сахар долго длился,
diu suffiiciebat saccharum. Длю, ducere, trahere, producere, extrahere. Давно
бы все сделано было, если бы он не длил, jam dudum omnia ad finem
perducta essent, si rem non produxisset.
Для
Præpos., quæ regit genitivum; ex, е. Для кого, в угождение кому, in
usum, in gratiam alicujus. Мы учимся не для школы, но для жизни, non
scholæ, sed vitæ discimus. Для этой причины, ob eam causam или rem; ea de
causa, ideo, idcirco. Для меня, mea causa. Для тебя, tua causa. Для него, illius
causa. Для нас, nostra causa. Для них, horum causa. Сделай это для меня, id
velim agas pro tuo in me amore. Я пришел сюда для него, huc veni illius
causa. Для убеждения, ad persuadendum. Для получения величайших
удовольствий, majores voluptates adipiscendi causa. Послан для трактования
о размене пленных, missus est de captivis transmutandis.
Для того что
. Quoniam, quod, quia, siquidem, quandoquidem; ob hoc; ob eam causam;
propter hanc causam; propterea, idcirco, ideo. Я не мог исполнить вашего
приказания, для того что сделался болен, jussum tuum exsequi non potui,
quia in morbum incideram. Это удивительно, для того что не часто бывает,
res mirabilis propterea, quia non sæpe fit. Когда мнe нечего было делать в
Тускулане, для того что отправил к нему на встречу своих школьников,
quum essem' otiosus in Tusculano propterea, quod discipulos obviam miseram.
Для чего
Quare? cur? quid est cur? quid? quid est, quod? quid est causa quod? Для
ч. я мучу себя? cur excrutio me? Для чего я не с тобой? cur ego non tecum
sum? Для чего это отвергать? quid est causæ, cur repudietur? Для чего ne?
cur non? quidni? quin? Для чего бы не сносить терпеливо того, что
переменить не можно? quin quid ferendum est fers? Для чего не пришел ты
сюда как можно скорее? quin huc advolas? Есть для чего столько шуметь!
egregia sane causa, cur adeo tumultueris! Вам не для чего сомневаться, nihil
habes, cur dubites. He для чего было это говорить, nihil erat, cur hoc diceres.
He для чего благодарить, nihil est, quod gratias agas. He для чего мне быть
веселу, nihil est cur lætus sim. Мне не для чего быть печальным, non est, cur
tristis sim.
Дмение
Inflatio. 2) Superbia, insolentia, fastidium, jactantia, elatio animi. Дмю, v.
obs. inflare. 3) Per m. superbum facere, spiritus alicui afferre. Дмюсь, inflari,
tumescere. 4) Per m. superbice; inflato ac tumente animo esse; arrogantia
inflatum esse.
Дневальный
Qui certis diebus munere apparitionis fungitur. Дневанье, apparitio,
adparitura. – Дневный, diei. Д. свет, lux. Дневное светило, astrum

diei, sol. 2) Diurnus. Дневная пища, cibus diurnus. Дневная работа, labor
diurnus, opus diurnum; opera (сколько можно днем сделать). Исправить
свою дневную работу, pensum facere. – Днем,

interdiu; luce или luci; de die.


Днесь
Nunc, nunc ipsum; hodierno die, hodie. Днешний, hodiernus, præsens.
Дни
Dies. См. День.
Днище
Imum, alveus lenunculi, scaphæ. Дно, fundus, imum. Дно морское, дно
речное, fundus, ima maris; fundus, ima fluvii. Опуститься на дно, residere,
subsidere. Идти ко дну, погрязнуть, pessum ire, descendere; mergi. Дно
корабля, ima navis; alveus; carina.
Днюю
Diem aliquam re peragenda condere или consumere. 2) Adparitione,
ministerio fungi; adparituram facere alicui.
До
Præpositio, quæ regit genit.; ad, usque ad, usque in; tenus. До этого
места, usque ad hunc locum; huc usque. Полный до верху, краев, a summo
plenus. С восьми часов до вечера, ab hora octava ad vesperam. От Ромула до
Августа, a Romulo usque ad Augustum. До последнего издыхания, usque ad
extremum spiritum. Простирается, идет до легкого, pertinet ad pulmones
usque. Даже до этого часу, usque in hoc (Quint.). Мы до дому пешком шли,
usque ad domum pedites ibamus. Он дожил до старости, ad summam
senectutem vixit; prorectiore ætate est. До этого места учите, hue usque
memoriter edisce. Я имею до вас нужду, просьбу, habeo, quæ tibi dicere
velim; habeo, quæ a te petere velim. Нам до вас нужды нет, tua nihil ad nos,
т.e. attinet; tui non indigemus; te carere possumus.
Доба
V. obs. Tempus, ævum.
Добавка
Adjectio, expletio. 2) Supplementum, additamentum. Добавливаниe,
adjectio, additio. Добавить коробок, supplere fiscellam. Добавленный,
additus, adjectus, adjunctus; suppletus, completus, expletus. Добавляю и
добавливаю, supplere, explore, complere, addere, adjicere, adjungere.
Добавок, добавочек, additamentum. Добавочный, serviens supplemento.
Добивание
Infixio, defixio in totum. Добиваю, penitus, in totum defigere, infigere.
Сваю, sublicam in totum agere.
Добиваюсь
Ambire. Честей, honores ambitione petere. Д. любви народной, gratiam
popularem ambire. Чьей милости, alicujus gratiam aucupari. К месту, studere
muneri; petere munus. От него и слова не добьешься, vocem a quo elicere non
potes.
Добивка
См. Добивание.
Добирание
остальных плодов. Specilegium post messem. Д. остального винограда,
racematio. Д. листа к печатанию, plagula typis conserendis imprimenda ad
finem perducta. Добиратель, qui spicas legit post messem; qui racematur.
Добираю, spicas legere post messem; racemari. Добирать остальные долги,
residua debita cogere, exigere. Добирать лист к печатанию, plagulam typis
conserendis imprimendam ad finem perducere.
Добираюсь
Attingere, pervenire, assequi. Добраться до истины, verum assequi.
Насилу мог добраться до точного смысла писателя, quænam sit vera horum
verborum auctoris sententia, multo negotio expedire, elicere potui. Насилу
добрался до деревни, vix ad vicum perveni, non facile vicum attigi. 2) Capere,
prehendere, apprehendere, comprehendere. Я уже до тебя доберуся, тогда
раскаешься, jam prehendam te et tunc sera pœnitentia subibit или consequetur,
или et tunc pœnitentiam inutilem ages. 3) Aggredi. Он уже много у него
выманил, и добирается до остального, multa jam ab ео expalpavit, et
reliquum aggreditur, petit, или ad reliquum se confert.
Доблественно и доблестно
Fortiter, animose; forti, acri animo; firme, constanter, impavide.
Доблественный и доблестный, доблественен и доблестен, fortis, animosus,
animo promtus, firmus, constans, inconcussus. Доблесть, bonus, lætus animus;
constantia, animi constantia, animi firmitudo, virtus. – Доблий, добль, (sl.),
т.ч. доблественный,
Добор
Specilegium, racematio.
Добрасывание
Jactus ad petitum. 2) Perductus ad finem jactus. Добрасываю, jaciendo
attingere petitum. 3) Desinere; jacere; finem facere jaciendi.
Добриваю
Finem facere barbam alicujus tondendi, radendi. Добриваюсь, finem
facere barbam sibi demendi; cessare tonderi.
Добро
sl. добре. Bene, recte. Он добро сделал, bene fecit. 2) Age, age dum;
euge! bene! Добро! пускай же так будет, age hoc ita sit; per me licet, ita sit.
Добро! пусть он пишет к нему, euge ad eum scribal или per me licet ad cum
scribat. Добро, добро, теперь отведаю, могу ли и я говорить ласково, age,
age, nunc experiamur, ecquid ego possim blande dicere. Добро пожаловать,
gaudeo, te advenisse, gaudeo te venisse; optato venis. – Добро бы было ему,
melius esset ipsi, Добре рещи кому, bene de aliquo loqui. – Добро, доброе,
res, res familiaris; facultales, opes, fortunæ. Надобно смотреть, кому делаешь
добро, beneficiorum delectus habendus est. Он и своего добра не желает,
etiam suis facultatibus non parcit. 2) honum. Сколько добра или доброго в
согласии! quantum boni est in concordia! Правда, все доброе (сколько у кого
есть) сходно с мыслями обладающего им: пользу привосит тому, кто умеет
употреблять его, а вред, кто не умеет, atque hæc bona perinde sunt, ut illius
animus qui ea possidet; qui uti scit, ei bona, ille qui non utitur recte, mala.
Делать что доброе, bene agere, lecte agere. b) Делать добро кому, benefacere
alicui; beneficia alicui tribuere; beneficiis aliquem adficere; benigne facere
alicui. Он много делал мне добра или доброго, multa mihi beneficia tribuit.
Это было бы для тебя большое добро, bene secum ageretur. В том вам нет
никакого добра, ex hac re nihil commodi copies; nullum commodum
comparabis. От него нечего доброго ожидать, ab ео nil boni exspectes; male
exspectationem sustinet; ab eo non sunt exspectanda meliora (что
поправится). От этого молодого человека можно ожидать много доброго,
hic adolescens eximiam или summam spem de se ostendit, dat, или de hoc
adolescente magna spes haberi potest. По добру, по здорову, bene. Все ли у
вас п.д.? omnes ne tui bene valent или bene se habent? Несть добро, sl., non
decet. Добро есть зде быти, bonum est, suave, jucundum est. Добро, sic
vocatur una litterarum alphabeti Rossici.
Доброприличен
Sl. Formosus, formâ pulchra; pulchrâ specie; speciosus.
Добровольно
Sponte, ultro, sua voluntate. Он д. вступил в военную службу, sponte
nomen professus est, ultro militiam capessivit. Он сделал это добровольно,
hæc sua voluntate fecit. 2) Bona cum gratia. Д. с кем разделяться,
consentientibus utrinque partibus или bona cum gratia rem componere,
conficere, transigere. Он с ним д. разделался, bona cum gratia inter se rem
composuerunt. Добровольный, voluntarius, non coactus, spontaneus,
ultroneus. Д. подаяниe, donum voluntarium. Д. подарок, munus sua sponte
datum. Добровольство, animus sua sponte proclivis.
Доброглаголивый
-голив. Facundus, lingua promtus, disertus.
Доброгласный
-гласен. Canorus, sonorus; numerosus.
Доброденствие
См. Благоденствие.
Добродушие
Probitas, sinceritas. Добродушный, probus, simplex.
Добродева
(Sl.) Virgo casta, pudica, integra.
Добродей
Homo beneficus, benignus. 2) Probus, bonus, qui honeste se gerit.
Добродетель, virtus (как всеобщее расположение души к добру, так и
каждая по себ добродетель); sanctitas, sanctimonia, recta animi affectio
(ревность касательно исполнения своих обязанностей). Необыкновенная,
modum egressa. Дознанная, spectata. Испытанная несчастьем, rebus adversis
exercita. Несовершенная, manca. Человек редкой добродетели, vir singulari
или eximia virtute præditus. Редкая добродетель , virtus eximia. Ревнование
о добродетели, virtues colendæ studium или virtutis studium. Поборник
добродетели, homo virtute mirabilis; homo, qui virtute valet; qui virtutis
perfectæ, perfecto functus est mumere (Cic. Jus. I. 45). Друг, любитель
добродетели, virtutis studiosus. Образец добродетели, exemplum, exemplar
virtutis. Преспеяние в добродетели, progressio ad virtutem, Преспевать в
добродетели, in virtute procedere, progredi. Полагаться на чью добродетель,
alicujus virtute confidere. Рачить о добродетели, virtutem colere, sequi,
virtutis sludiosum esse. Удаляться от пути добродетели, de via decedere, a
virtute decedere; honestatem deserere. Следовать пути добродетели, идти
путем д., virtutem constanter sequi, studere. Д. справедливости воздержание,
virtus justitiæ, continentiæ. Все это служить к добродетели, hæc sunt tamen
ad virtutem omnia. Необходимость обратить в добродетель, necessitati
parere, de necessitate facere virtutem (у Церр. пп.). Отличаться
добродетелями, virtutibus eminere. Его добродетель укрепилась с летами,
virtus annis adolevit. 3) Interdum: (idem quod) beneficium, benefactum. Он не
помнит моей добродетели, grata memoria meum beneficium non prosequitur.
– Добродетельно, cum virtute, sancte, probe. Он жил д., cum virtute sancte
vixit. Добродетельный, -телен, virtute præditus, virtute præstans, virtute
florens. Добродетельная жизнь, vita honesta, sanclimonia. Добродетельное
деяние, honeste, recte factum. Добродетельные поступки, sanctimonia. Быть
очень добродетельному, eximia, singulari virtute esse; virtute præstare. Вести
добродетельную жизнь, cum virtute vitam degere. Истинно добродетельный,
veræ virtutis custos. Д. по наружности, по виду, subdolus fingendis virtutibus.
Столько же д., virtute par alicui. Кого нет добродетельнее на свете, quo
neque sanctior, neque probior quisquam est. Добродетельная жена, casta
mulier. – Добродею, (sl.), bene recteque agere. 4) Beneficio adficere.
Добродеяние (готовность содействовать благу других), beneficentia,
benignitas.
Доброзвучный
Sonorus, сanorus, bene, pulchre sonans. Доброзвучная труба, tuba sonora.
Доброжелатель
benevolus, fautor. доброжелательница, fautrix. – доброжелательно,
benovole, amice. доброжелательный, -телен, benevolus, favens, propensus,
amicus. – доброжелательство, benevolentia, favor. благодарю за ваше ко мне
д., plurimum tibi ob tuam benevolentiam debeo. доброжелательствую, bene
velle; bene cupere alicui или cupere alicui без cл. bene; alicui favere, aliquem
salvum esse velle. ему все доброжолательствуют, omnes ei faveni
inclinatione voluntatis propendent in eum.
Доброзрачие
, -зрачность. Pulchra facies; pulchritudo faciei. Доброзрачный, formosus,
staturâ eminenti.
Добролюбец
Boni rectique studiosus.
Добром
Bona curri gratia, sine соntroversia, sine cujusquam molestia. Видно, мне
с ним добром не разделаться, perspicio, rem sine utriusquo molestia confici
non posse.
Добронравие
Modestia, verecundia; vita или vitæ ratio honesta; mores emendati, probi,
boni. Добронравие, honeste, verecunde. Добронравный, modestus,
verecundus, bene moratus. Д. юноша, juvenis bene moratus.
Доброплодный
Bonos fructus ferens.
Добропорядочно
. Modeste, honeste. Он вел себя д., honeste se gessit. Добропорядочный,
modestus, sobrius, modum servans in vita agenda.
Доброросленный
Eximios ramos habens.
Доброречивый
-речив. lingua promtus, facundus.
Добросердечие
добросердие. Probitas, simplicitas. Добросердечно, ingenue; ex animo;
toto pectore. Добросердечный, -сердечен, добросердый, probus, simplex, ex
animo amicus, verе benevolus.
Добросовестие
Religio, sanctitas, fides. Ha добросовестие честного человека должно
полагаться, fidei probi hominis confidendum est. Добросовестно, religiose,
sancte, pie. Порученные ему дела исправляет д., commissa sibi negotia
exsequitur religiose, intentissima cura, accuratissime. Добросовестный,
religiosus, sanctus, pius.
Доброта
Bonitas, probitas, firmitudo. Д. товара, mercis probitas. Это сукно
отменной доброты, hic pannus eximia habet firmitudinem. 2) Probitas.
Сердца, simplicitas. Естественная доброта, naturæ bonitas. 3) Benignitas,
humanitas, liberalitas, lenitas, comitas. 4) Sl., pulchritudo, dignitas. Красен
добротой паче сынов человеческих, formosissimus inter homines; eximia
dignitate virili Добротный, добротен, probus, firmus in usum. Д. сукно,
pannus f. in u., pannus durabilis.
Доброучительный
Bona, honesta docens.
ДОБРОХОТНО.
Officiose, amice, benigne, hilare, hilariter, obsequenter. Доброхотный,
доброхотен, obsequiosus, facilis, officiosus; hilaris. Доброхотного дателя
любит Бог, hilarem datorem diligit Deus. Доброхотство, obsequium,
obsequentia, propensa voluntas, officium. Доброхотствую, alicui bene velle,
bene cupere, favere. Доброхот, homo officiosus, fautor.
Доброшенный
Jactu petitus.
Добрый
добр. Bonus, probus, integer, sincerus, honestus. На него можешь
положиться, он д. человек, ei fidere или confidere potes, est homo probus.
Добрый полководец, bonus dux. Участь добрых, кротких господ – в слугах
их, по привычке, теряется к ним боязнь, mitium dominorum apud servos
consuetudine metus exolescit. Подает добрую надежду, bonam spem facit,
ostendit. За доброе платить злым, mala bonis referre. Желать кому всего
доброго, aliquem optimis ominibus prosequi. Знаться с добрыми людьми,
probis hominibus uti. 2) Egregius, eximius, excellens, præstans. Д. конь, equus
egregius. Добрая корова, vacca eximia. Доброе вино, vinum generosum. 3)
Pulcher, pulchellus, bellus, venustus. Д. парень, pulchellus, bellus homo. 4)
Bonus, multus, magnus. Я добрые два часа дожидался, duas solidas, integras
horas exspectavi. Отсюда до его дому будут добрые две мили, ejus domus
hinc distat duobus bonis milliaribus. Ему добрый сделан выговор, graviter
increpitus est, acerbissime reprebensus est. Я ему дал доброго тумака,
vehementem, gravem ei plagam intuli, inflixi.
Добрызгивание
Cessatio adspersionis. Добрызгиваю, adspergendo attingere. 2) Finem
facere adspergendi, respergendi.
Добрее
. Melius, potius. Добрею, augescere, corpus facere. 2) Pulchriorem fieri
или evadere.
Добрю
Probare, approbare, comprobarе, laudare. См. одобряю.
Добужаюсь
добуживаюсь. Non facile aliquem e somno excitare, expergefacere. Он
так крепко разоспался, что его насилу добудился, tam arete dormivit, ut non
facile eum expergefacere possem.
Добывание
руды. Effossio æis. Добываю, acquirere, parare, comparare; adipisci,
consequi. Добывать денег, pecuniam adsequi. Д. нужно через упражнение в
ремесле, exercere sumtum suum. В крайней нужде и нечистоте, добывая
себе пищу луком, illuvie obsitus et alimenta arcu expediens. 2) Добыть
дорогого соболя, dejicere magni pretii mustelam zibellinam. – Добыча,
præda, rapina, spolia, exuviæ (полученное в добычу вооружение); manubiæ
(доставшаяся корысть). Ходить на добычу, exire prædatum, prædandi gratia
egredi. Разделить добычу, prædam dividere, partiri. Достать добычу, prædari,
prædam facere, agere ab aliquo, prædam capere de aliquo. Доставать большую
добычу, magna præda potiri; hostium præda locupletari. Сделаться чьей
добычей, ab aliquo perdi, dilacerari. Сделаться добычей пламени, меча,
incendio, ferro absumi. Добычный, quæstuosus, lucrosus, lucrativus. Добыч.
промысел, quæstus lucrosus; artificium lucrosum.
Добегаю
Aliquo accurrere. Добежать до реки, usque ad flumen accurrere. Добеги,
пожалуй, до того места, и посмотри, нет ли там кого, accurre, quæso, illuc
et vide, num quis ibi sit. Добегивание, добежание, accursus.
Доваливаю
Per jactum, jaciendo addere. 2) Provolvere ad petita. Довали камень до
стены, provolve saxum usque ad murum. Доваливаюсь, provolvi aliquo.
Камень довалился до стены, saxum usque ad murum provolutum est.
Довалиться до дому, ægre ad domum perrepere.
ДОВАРИВАНИЕ.
Coctura ad finem perducta. Довариваю, perficere, percoquere, plane
coquere. Кушанье еще сыро, надобно его доварить, cibus est crudus, oportet
prius concoquator. Довариваюсь percoqui, perfici. Кушанье скоро доварится,
cibus brevi или mox percoquitur.
Доведение
Deductio. Доведенный, adductus, deductus aliquo. Д. до крайности, in
summas angustias adductus; qui act extrema descendit, venit; ultima expertus.
Bсе затруднения разрешены и доведены до ясности, omnes difficultates
solutæ et dilucidatæ sunt.
Доведь
Calculus vagus или duplicatus. Я в доведях, habeo calculum duplicatum.
Идти в доведи, promovere calculum, ut sil duplicatus.
Довезение
Devectio, subvectio (aliquo). Довезенный, vectus, advectus, subvectus
aliquo.
Довершаю
довершиваю. Ad finem perducere, finem facere, imponere alicui rei, ad
exitum adducere, conficere, implere, complere. Довершить начатое дело, rem
inceptam ad exitum adducere; inchoata consummare; pertexere quid exorsus
sit; operi incepto fastigium imponere. Довершить свою работу, laboris
pensum peragere. Прочее довершитъ само дело, сætera res ipsa expediet.
Довершаюсь, ad finem perduci; ad exitum adduci, impleri. Когда строение
церкви довершится? quango exstructio ædis sacræ ad finem perducetur?
Довершение, confectio. Довершенный, ad exitum adductus, ad finem
perductus, confectus. Довершитель, perfector, confector.
Довиваю
Glomerationem ad exitum adducere. Довить, веревку, finem facere
forquendæ thomicis.
Довинчиваю
Penitus cochleæ ope inserere.
Довираюсь
Garritu aut mentieado incommoda aut dedecus sibi contrahere.
Довлетворю
Sl. Satisfacere, pensare, compensare, restituere.
Довлеет
Sufficit, sufficiens est.
Довлю
См. Доволю.
ДОВОДИТСЯ.
Accidit, contingit, evenit, ebtingit. Мне нечаянно видеть его довелось,
casu eum ostendi; forte in eum incidi; fortuito eum obviam habui. 2) Sequitur,
par est. Он мне свой доводится, unus meorum est. Mне доводится с тебя
несколько донять, insuper aliquid a te accepisse par est.
Доводный
Demonstrativus, peremptorius; probando, demonstrando serviens. Д.
свидетель, testis, qui aliquid probat, firmat, confirmat. Доводное
обстоятельство, res, causa, ratio demonstrando serviens. Доводчик, qui
probat; delator. Довод, argumentum, ratio, probatio. Д. сильный,
основательный, probatio firma. Слабый, infirma res ad probandum. Д.
неполный, argumentum non satis firmum. Это так ясно, что не требуетъ
довода, hос, quia perspicue verum est, nihil attinet approbari. 2) Testimonium,
documentum, auctoritas, fides (в стр. знач.). Он присовокупил к истории
своей много доводов, multa testimonia, documenta historiæ suæ iuterposuit,
inseruit. – Довожу, sl. довожду, aliquo ducere, deducere. Довести кого до
дому, aliquem ad domum deducere. 3) Per m. ducere. Довести кого до
познания истины, aliquem ad cognitionem veritatis duxisse. Довесть кого до
разорения, aliquem pessum dare, affligere; alicui calamitatem inferre.
Довести историю до наших времен, historiam ad nostra tempora perducere.
Довести до бедности, до убожества, ad mendicitatem detrudere. Довести до
разорения, ad exitium aliquem præcipitare. 4) Probare, demonstrare. Довести
дело глубокой древности до самой ясности, rem antiquissimam ad liquidum
explorare. Дело довел до самой ясности, rem perspiquam evidentemque fecit.
Я доведу его до того, что не будет знать, куда ему деться, redigam, ut, quo se
vertat, nesciat. Довести себя до лености, devolvi ad otium.
Довожу
Vehere, advehere, subvehere aliquo. Довези его до дому, advehe eum ad
domum. Довозка, subvectio. 2) Subvectio relictorum.
Доволакиваю
Trahere aliquo. Доволочь ноги, perrepere ad petita. Доволакиваюсь,
corpus trahere ad petita. Кое-как домой доволокся, ægre ad domum perrepsi.
Доволь
, вдоволь. Modice, mediocriter, aliquantum, satis. Д. времени прежде,
после того, aliquanto ante, post. Д. много времени, похвалы, aliquantum
temporis, laudis. Д. много оружия и коней, aliquantum armorum et equorum.
Довольно красноречивый, mediocriter disertus. Д. ученый, satis litteratus.
Довольно взрослый, grandiusculus. Он довольно учился, satis aliquid или
apud aliquem didicit; satis aliquid cognitum, perceptum habet. Я довольно
уснул, aliquantum acquievi. Для скупого никогда не довольно, avaro
nunquam satis est. Довольно выхвалять, prolixe commendare. – Часто это
наречиe в Лат. я. можно переводить уравнительной степенью, напр.
довольно крепкий, жесткий, durior. Д. строгий, severior. – Д. сказано, satis
jam verborum est; de his satis multa. Д. и более, нежели сколько нужно, satis
superque. Для него довольно видеть меня, id satis habet sibi, ut me videat. He
довольно ли того, что ты один раз обманул меня? parumne est, quod me
semel fefellisti? Он довольно учен как Римлянин, multæ, ut in homine
Romano, litteræ. Довольно, судя по этому времени, ut temporibus illis.
Довольно и того, что вы меня обманули, id satis habeas, quod me semel
defraudasti. – Довольный, доволен, probus, aptus, idoneus. Впрочем я
останусь доволен, если письма мои будутъ вам не в тягость, interim abunde
est, si epistolæ non sunt molestæ. Довольни научить других, apti ad
docendum alios. 2) Aliquantus, non exiguus, non contemnendus, satis magnus.
Довольное расстояние пути, aliquantum iter. Иметь довольный, нарочитый
достаток, non exiguas, satis magnas opes possidere. 3) Sufficiens, contentus.
Д. быть тем, что имеем, suo или suis rebus contentum esse; finibus rerum
suarum se continere. Что ни случится со мной, я буду доволен, quidquid mihi
obtigerit, æquo paratoque animo feram. Самое большое и верное богатство
быть довольному тем, что имеешь, contentum suis rebus esse maximæ sunt
certissimæque divitiæ. – Быть очень довольному кем, aliquem vehementer
laudare et probare. Мой гocподин доволен мной, ex sententia hero servio.
Mногиe ко мне писали, что он был очень доволен мной, nos ipsi satisfacere,
multi ad me scripserunt. Я не доволен собой, mihi ipsi non satisfacio. Быть
очень довольному самим собой, т.е. много о себе думать, sibi admodum
placere, sibi plaudere. –Довольствие, abundantia, affluentia, copia. Они живут
во всяком довольствии, laute vivunt; circumfluunt omnibus rebus atque in
omnia abundantia rerum vivunt. Довольство, abundantia, copia. Жить в
довольстве, laute vivere. 4) Victus, alimentum. 5) Alicujus rei efficiendæ
facultas (напр. д. наше от Бога). Довольствование, satisfactio, expletio
(нужд, желаний). Довольствую, satisfacere, facere satis. Удовольствовать
вполне, cumulate satisfacere. Удовольствовать кого, animum alicujus explere,
voluptate perfundere. Немного надобно, чтобы его удовольствовать, paucis
opus est, ut ei satisfacias. Когда xoтят удовольствовать всех, то часто
выходит напротив, qui vult se probare omnibus, sæpissime se nemini probat.
Удовольствовать своих заимодавцев, satisfacere creditoribus nomine
expedito. У. чье честолюбие, ambitionem explere. У. за сделанные кому
обиды, alicui de injuriis satisfacere. – Довольствуюсь, contentum esse;
conquiescere, expleri. Никто не довольствуется своим собственным
состоянием, nemo sorte sua contentus vivit. Их жестокость не может
удовольствоваться нашей кровью, quorum crudelitas nostro sanguine non
potest expleri. Поелику ты, относительно меня, не прежде мог
удовольствоваться, как по приведении дела к концу, quoniam tu, nisi
perfecta re, de me non conquiesti. Довольствоваться пищей, какая
прилунится, cibi, quos quis occupat, satiant. – Доволю, sl., satis dare,
prospicere alicui de re или rem, suppeditare alicui aliquid. 6) Facere aptum,
idoneum alicui rei. Доволюсь, satis habere, contentum esse re, conquiescere in
re.
Доведывание
. Exploratio, inquisitio, percunctatio. Доведываюсь, cognoscere, reperire,
comperire; invenire. Насилу доведался, где он живет, vix comperi, ubi
habitet.
Довенчать
. Finera facere ritu sacro conjugium inaugurandi.
Доверение
Fiducia alicujus hominis или rei. – Доверенность, fiducia, fides. Быть
долго в большой доверенности у Царя, diu in summa regis dignatione esse.
Он у здешних купцов имеет большую доверенность, magna fides ei est apud
mercatores hujus urbis. Он потерял доверенность, homo est perdita
auctoritate. Этим я прибрел себе много доверенности, id mihi multum
auctoritatis attulit et fidei. Употреблять во зло доверенность, alicujus fide
abuti. Удостить кого доверенности, dignum habere aliquem sua fide. –
Доверие, доверка, fiducias, fides. Иметь к кому доверие, alicui fidere,
confidere, fiduciam alicui tribuere. Иметь к кому полное доверие, se totum
alicui committere; omnia consilia alicui credere. Возбудить доверие, fiduciam
facere. Потерять доверие других, fldem aliorum amittere. Прибрести себе
доверие людей, hominum animas sibi conciliare. Он имеет такое ко мне
доверие, что я ничего не сделаю, fides apud hunc est, me nihil facturum. –
Доверчивость, animus plenus fiducia. Доверяю, credere, fidem habere,
tribuere, adjungere; fiducia mihi est in aliquo. Кому, не очень, доверять, alicui
non satis confidere, или fidem поп habere. Кому мало доверять, alicui parvam
fidem habere. He доверять своим глазам, ушам, oculis, auribus suis non
credere. Ему теперь мало доверяют, parva ei jam fides habetur.
Довесок
Accessio, additamentum. В голове сахару нет 10 фунтов, надобен к ней
довесок, metse sacchari decem desunt libræ, quæ insuper addantur oportet. –
Довешиваю, finem facere pendendi, ponderandi. Немного осталось довесить
железа, потом и другой товар взвешу, reliquum est, ut pauca ferri pendam et
tunc ad ceteras merces pensitandas aggrediar.
Довешиваю
Finem facere suspendendi. Как скоро довешаю белье, simul ас lintea
suspendero.
Довязываю
Finem facere acubus texendi. Скоро довяжу чулок, brevi desinam fasciam
acubus texere.
ДОГАВЛИВАЮ.
Perseverare, perstare jejunio. Он, двух дней не договев, занемог, biduo,
duobus diebus ante finem jejunii in morbum incidit. Один день остается
договеть, unus dies relinquitur, ut jejunio solvaris или jejunium solvatur;
jejunium usque ad finem conlinuare; jejunium finire; præparationem
eucharistiæ celebrandæ causa conficere.
Догадка
Conjecture, opinio, suspicio. Иметь догадку, opinionem habere;
conjectura duci. Твоя догадка справедлива, recte conjectas. Эта догадка ведет
к подозрению, ducor ad suspicandum. Моя догадка не без основания, habeo,
quo me conjectura ducat. – Обманываться в своей догадке, conjectura
aberrare. Я знаю это по одной догадке, conjectura id assecutus sum.
Основываться на догадке, conjectura niti, in conjectura positum esse.
Основанный на догадках, conjecturalis, conjectura positus. Эти науки
основываются только на догадках, artes istæ conjectura continentur. По моей
догадке, quantum ego conjectura augurari possum; quantum ego conjectura
adsequor. Его догадки ложны, ejus conjecturæ falsæ sunt. – Догадливый, -
лив, qui facile aliquid conjicit, conjectat. Сколько он ни догадлив, однако не
мог узнать, кто это сделал, vel subtilissimo, acerrimo judicio suo quis hoc
fecerit, non potuit divinare. 2) Attentum se alicui rei præbens; attento animo
aliquid excipiens. Догадливый слуга, famulus perattentus. – Догад, qui facile
alicujus voluntatem conjectura providet. He скоро найдешь другого такого
догада, non facile rереrias alterum hominem, qui tam recte conjectura
provideat. В догад, мне не в догад ему об этом напомнить, mihi in
opinionem non venit eum de hac re monere. – Мне пришло в догад
посмотреть, куда они пошли, mihi in mentem occurrit videre, quo venerint.
He в догад, не вздогад мне было, in mentem, in cogitationem mihi non incidit.
Мне и не в догад, как подбежала собака и укусила, mihi in mentem non
venit, ut canis subito accurrens momordit. – Догадываю, consulere, docere,
suadere; aliqua in re alicui auctorem esse. Кто догадал тебя это сделать? quis
tibi suasit, ut hoc facias? quis in hac re tibi auctor fuit? – Догадываюсь,
conjicere, conjecturare; conjecturam facere, trahere; conjectura aucupari,
providere, conjectura perspicere; suspicari, opinari; conjecturam capere ex re;
judicare aliquid conjectura; animadvertere, observare, sentire, intelligere.
Догадываться, что у курицы золотое дно, suspicari, gallinam intus auri
mussam celare. Подать причину некоторых из своих ближних догадываться,
suspicionem quibusdam suorum relinquere. – Тотчас догадаться, sagire,
sentire acute. И по сю пору догадаться не может, что его обманывают, ad
hoc usque tempus sentire non potest, se falli, circumveniri, Трудно было
догадаться, куда слова eго клонились, difficilis erat conjectura, quoejus verba
spectarent. Из прошедшего можно догадываться о будущем, ех, præteritis
divinari possunt futura. Долго не мог догадаться, что над ним шутили, diu
non potuit conjicere, animadvertere, se derisui haberi. Наконец мог
догадаться, tandem rem acu tetigit, rem ipsam putavit. 3) Cum particula
negative нe significat: non observari, non animadverti, non sensi. Я и не
догадался, как ты пришел, neque ullo pacto observavi te advenisse et nihil
minus.
Догораю
Absumi, consumi. Догорела свеча, надобно засветить другую, lucerna
absumta est, aliam accendi oportet. Дрова в печи все догорели, ligna in
fornace calefaciendo adhibita plane absumta sunt.
Доглаживание
Lævigatio, perpolitio. Доглаживаю, perpolire, fiinem facere lævigandi.
Догматический
Dogmaticus, ad præcepta religionis christianæ pertinens. Догмат, dogma,
præceptum; placitum.
Догнание
. Adeptio.
Договаривание
Finis sermonis, соlloquii, collocutionis. 2) Enuntiatio ultimarum
syllabarum. Договариваю, sermonem, orationem absolvere, finire. Он, не
договорив, ушел от нас, sermone non finito abiit. Ему договорить не дали,
non siverunt eum sermonem absolvere. 3) Enuntiare, pronuntiare extremes
syllabus.
Договариваюсь
Sermonem, colloquium aliquo convertere. Договорились и до него,
tandem de ео incidit quoque sermo. 2) Garritu suo incommoda sibi contrahere.
Договариваться о сдаче города, de urbe или de arce dedenda transigere,
pacisci. В чем договорились, pacto constitutus. Договорился до стыда,
dedecus sibi garriendo contraxit. Вам до чего-нибудь договориться, tandem
garriendo dodecus tibi contrahas. 3) Pacisci quid; convenire de aliqua re. Д. о
цене, de pretio convenire. Мы договорились за сто рублей, de pretio centum
rubl. inter nos convenit. Договаривающийся, qui cum altero paciscitur,
pactionem facit de aliqua re. Договорный, ad pactum, pactionem pertinens;
transactus, compositus, definitus. Списать договорные статьи, capita pacti
describere. Работать по договорной цене, pro pacta mercede operam suam
locare. Договор, pactum, pactio; conventus, conventum, constitutum,
compositum. Сделать с кем д., convenire, constituere cum aliquo, pactionem
facere или inire cum aliquo. В рассуждении чего, alicujus rei или de aliqua
re, pacisci cum aliquo. Договор о сдаче города, крепости, pactio de urbe или
de arce dedenda. Статьи договора о сдаче города, dedendi oppidi capita et
leges. Держать д., стоять в договоре, stare conventis; stare pacto; manere in
pactione. Сделать такой договор, чтобы гарнизону из города выступить и
безопасно идти, куда похочет, securum præsidio discessum pacisci. He во
всем поступать по договору, non integra fide pactis stare. Согласно с
договором, ex conventu, ex constituto, ex или de composito или одно
composito; ex или de pacto. По общему договору, composito consilio;
communi consilio. Словесный д., viva vox. Письменный, pactum litteris
consignatum. Сдаться на договор, conditiones accipere; certis conditionibus se
dedere. По договору, pro pacta mercede.
Догонка
догоня. Persecutio, insecutior. Побежать в догонку, propere insequi,
persequi. Бросился со всех ног за ним в догоню, ad interclusionem animæ
cum insequebatur; contento или acerrimo cursu eum persequebatur. –
Догоняю, assequi, consequi. Догнать кого на бегу, in cursu aliquem nancisci.
Догнать кого бежавшего, ex fuga reprehendere, retrahere. Собака зайца
догнала, canis leporem assecutus est. Подите наперед, я догоню вас,
antecede, præi, præcede, assequar te, æquabo te. 2) Хотя вы скоро пишете,
однако я догоню вас, licet tu celeriter scribas, tamen te consequar. Ученик
этот прежде мало успевал, но после вдруг догнал всех сверстников, hic
discipulus initio parvos progressus faciebat, postea vero repente (prætermissa
compensavit diligentiâ), condiscipulos æquavit. 3) Finem facere destillandi. 4)
Impendere, consumere, absumere. Деньги, все съестные припасы до конца
догнал, pecuniam, res ad victum necessarias plane absumsit.
Догораживание
Septio ad finem perducta. Догораживаю, plane sepire, obsepire, sepe
claudere.
Догребаю
Finem facere pectine vertendi, pectine colligendi. 2) Ad petita remigare. С
трудом догребли до берега, ægre ad littus remigatum est.
Догружаю
. Penitus conjicere, imponere aliquid alicui rei или in aliquam rem. 2)
Desideratum oneri adjungere.
ДОГРЫЗАЮ.
Plane abrodere, derodere. 2) Plane dentibus frangere. Немного орехов
догрызть остается, раucæ nuces relinquuntur, quæ plane dentibus frangendæ
sunt.
Догулять
Licentius vivendo incommoda sibi conirahere.
Додавание
Quod serius persolvitur. Додается, solvendo expletur. Чего не достает, то
вам после додастся, quod desideratur, postea solvendo explebilur.
Додалбливание
Plena excavatio. Додалбливаю, penitus cavare, excavare.
Доданный
Solvendo expletus. Додаток, summa post solvenda; reliquum.
Додаточный, solvendo explendus. Додаточные деньги, summa post solvenda.
Додача, см. додавание. – Додаю, solvendo explere. Он мне не додал двух
рублей, duos rublones desideratos solvendo non explevit. Додать деньги
работникам, desideratam debitamque operariis summam solvendo explere.
Додвигание
додвигивание. Admotio aliquo. Додвигать, huс illuc movere. Додвигать
тебе до того, что ты разобьешь, huс illuc rem ео usque movebis, ut eam
frangas, diffringas. – Додвигаю и додвигиваю, alicui loco admovere. Пособи
додвинуть карету до стены, operam tuam commoda mihi ad rhedam muro
admovendam. Додвигаюсь и додвигиваюсь, plane immitti. Ящик
додвигается, forulus plane immittitur. Додвинутый, alicui loco admotus.
ДОДЕРГИВАНИЕ
. Penitus vellere, evellere, extrahere. Додергали конопли, cannabis plane
extracta est. 2) Trahere, adtrahere, protrahere ad petita. – Додерни лодку до
берега, duc, produc cymbam ad littus. Додерните букву, extrahe litteram ad
finem; absolve litteram.
Додержание
, додерживание. Plena consumtio. Додерживаю, plane absumerе.
Додержать чай, theam plane absumere. 2) Ad diem certum, ad diem finitum
tenere, retinere. Додержать до сроку работника, operarium ad diem certum
tenere.
Додирание
Plena ruptio или diruptio; pl. scissio, scissura. Додираю, plane rumpere,
concerpere, scindere. 2) Plane usu conterere.
Додираюсь
Perrumpere, penetrare, evadere. Нa рынке такое было множество
народа, что ни до чего додраться нельзя было, in foro tam conferta erat turba,
ut nullo pacto ad aliquid emendum perrumpi posset.
Доднесь
Adhuc, ad hoc tempus.
Додоить
Desinere mulgere; finem facere mulgendi.
Додор
Penetratio. На рынке додоpа нет, in foro confertam turbam perrumpere
nequeas.
Додружиться
Usu familiari incommoda sibi contrahere. Додружиться тебе до чего-
нибудь, дружась с развратными, utens hominibus dissolutis или libidinosis
maxima tibi incommoda contrahes.
Доделание
, доделывание. Plena exactio, terminatio. Доделываю, ad finem
perducere, perficere. Доделываюсь, plane ad finem perduci, perfici. Это
строениe не скоро доделается, hæc ædificatio non facile, lente ad finem
perducetur.
Доеная корова
Vacca, quæ mulgetur. Доение, mulctus, mulsura.
Дожаривается
говядина сыра, дай ей дожариться. Саrо bovina adhuc est cruda, sine
earn satis assari. Телятина дожарилась, саrо vitulina satis assata est.
Дожатый
Plane messus, demessus. Д. ячмень перевезти с поля, hordeum plane
messum domum convertere.
Дождевный
См. Дожжевый. Дождить, pluit. Дождливый, дождлив и дождив,
pluvius, pluviosus, pluvialis. -вая погода, cœlum pluvium. -вая весна, ver
pluvium. -вые ветры, venti pluvii. -вая зима, hiems pluviosa. -вый день, dies
pluvialis. Бурное и дождливое время года, cœli status procellosus et
imbriferum. – Дождь, дождик и дожжик, pluvia. Проливной дождь, imber,
pluvia subito cadens. Д. идет, pluit. Дождь идет во весь день, per totum diem
pluere non desiit. Склонно к дождю, pluvia impendet. Дождем пробивать,
протекать дождю насквозь, реrpluere. Tиxиe дожди, lentæ pluviæ. Крупный
д., imber maximus. Мелкий, tenuis или modicus imber. Дожди идут большиe
и продолжительные, magnos et assiduos habemus imbres. Beликиe дожди
всякий раз льют, продолжаются, assiduæ magnæque pluviæ ruunt. Идет
большой дождь, largi cadunt imbres. Идти в дождик, ire per imbrem, in imbre
или dum pluit. Дождь накрапывает, pluvia guttatim cadit. Зонтик от дождя,
munimentum adversus imbres. От дождя да в воду, от малой беды бежать, да
в большую попасть, ita fugias, ne præter tasam, quod ajunt. – Дождю (sl.),
effundere, demittere pluviam cœlo.
Дожевываю
Plane mandere, manducare.
Дожжевик
Lycoperdon bovista.
Дожжевый
дождевный. Pluviatilis, pluviaticus, pluvialis. Вода, aqua pluvialis.
Дожденосные, полные дождя облака, nubes gravidæ.
Дожжение
Ustio ad finem perducta.
Доживаю
Videre, vivere, pervenire. Если доживем до будущего году, si
pervenerimus ad annum proximum. Дожил до старости, ad senectutem
pervenit. Нам до тех времен не дожить, nos illa tempora non vivemus.
Дожить до шестидесяти лет, videre sexagesimum annum или venire ad
sexagesimum annum. До каких дожил я времен! quæ tempora vidi или in quæ
tempora incidi! Дожить до радости от своих детей, gaudium е liberis suis
videre или frui gaudio de liberis suis. 2) Ad diem definitum manere, remanere.
Работнику остается доживать один только месяц, operario relinquitur unus
solummodo mensis, intra quem servire debeat.
Дожигаю
Finem facere urendi, plane urere. Как дожгу свечку, перестану читать,
lucerna plane deusta, legere desinam.
Дожидание
Exspectatio. Дожидаю, дожидаюсь, exspectare, operiri, manere. Я
дожидал вас целый час, totam horam te exspectabam. Вы заставили меня
долго дожидаться, nimium me morabaris. Он дожидается, чтобы его
позвали, ехspectat, dum invitetur или exspectat vocatum ad cœnam.
Дожимаю
Penitus exprimere. Дожать лимон, totum succum citreo malo exprimere.
Дожать сырое белье, madidis linteis aquam exprimere.
Дожинание
Plena messio или desectio, или messio ad finem perducta. Дожинаю,
messionem ad finem perducere, frumentum plane demetere. Дожав свою
полосу, помогу тебе, plane desectis, quæ in arvo meo sunt, segetibus,
adjumentum etiam tibi adferam ad metendum. Дожин, ad finem perducta
messio.
Дозваться
Precibus obtinere, impetrare. Насилу его дозвался, vix precibus obtinere
potui, ut nos inviseret.
Дозволение
Permissio, permissus; concessus, concessio; venia. Дать кому д., veniam,
potestatem, licentiam alicui dare. На что, alicujus rei или aliquid faciendi.
Детям дать дозволение играть, pueris ludendi licentiam dare. Дать кому д.,
продавать соль, arbitrium salis vendendi alicui concedere. Дать кому
неограниченное д., infinitam licentiam alicui dare. Просить дозволения,
veniam petere. Получить дозволение, veniam accipere, impetrare; datur mini
copia; fit mihi potestas. Иметь д., potestatem habere; mihi licet, permissum
или concessum est. С твоего дозволения, permissu tuo; si per te licitum erit;
pace tua или bona venia tua liceat; bona venia me audies (если xoтят
говорить). Без моего дозволения, me non concedente; me non consulto.
Против моего дозволения, me invito. Ему дано д. ехать в чужие края, ei
concessum est peregre abire, proficisci. Дозволенный, permissus, concessus.
Д. cпoсоб, ratio permissa, concessa. Дозволительный, quod concedi potest,
quod permissionem continet; concessum dans, declarans, admittens.
Дозволяется, permittitur, conceditur. Дозволяю, permittere, concedere. Вы
мне дозволили эту книгу читать, potestatem mihi dedisti hunc librum
legendi. Дозволять всякое распутство, своеволие, licentiam omnem passim
lasciviendi permittere.
Дозде
(Sl.). Huc usque.
Доземный
поклон. Demissa corporis inclinatio usque ad terram.
Дозираю
Explorare, speculari. И для того ему надобе ежеден в полку и в станех
дозирати, et propter hanc causam ei tum legiones, turn castra exploranda sunt.
И послати конных людей около лесов дозирати, et jubere missos equites
silvas explorare.
Дознанный
Spectatus, exploratus, examinatus, probatus. Дознанная в ком верность,
fides alicujus explorata, probatâ. Дознаю и дознаваю, spectare, explorare,
examinare, probare, cognoscere, animadvertere, sentire, observare. Опытами
дознал жестокость их нравов, multo usu eorum crudelitatem sensi, observavi.
– Дознаюсь, invenire, discere, investigare, comperire, cognoscere, audire. He
мог дознаться, кто ко мне приезжал, comperire non potui, quis heri me
adiisset.
Дозорный
Circitor. Дозорный, ad circitorem pertinens. Д. обход, circitores.
Дозорное судно, navigium speculatorium. Дозорная книга, index prædiorum
provincialium. – Дозорщик, scrutator. Дозор, vigiles, circitores. Д. идет,
vigiles circumeunt.
Дозреваю
Ad plenam maturitatem venire, pervenire; penitus maturitatem assequi.
Яблоки еще не дозрели, mala non dum penitus maturitatem assecuta sunt.
Вишни начали дозревать, cerasa jam maturitatem assequuntur. Дозрелый,
plane maturus. Дозрелые плоды не так долго сохранить можно, как
недозрелые, fructus plenam maturitatem assecuti non tam diu asservari
possunt, quam immaturi.
Дозываю
Etiam insuper invitare. Назвал гостей мало, послал еще дозвать, vocavit
ad cœnam paucos convivas; misit etiam insuper alios invitatum.
Дозела
Valde, admodum, magnopere, summopere. 2) Penitus, plane.
Доигрывание
Lusus ad finem perductus. Доигрываю, lusum ad finem perducere, finem
facere ludendi. He доиграв игры, бросил карты, non absoluto lusu, abjecit
chartas. Доиграв эту песню, заиграй получше, finita или absoluta hac
cantilena, canas meliorem.
ДОИЛИЦА.
(Sl.) Nutrix. Держать доилицу для дитяти, infanti nutricem adhibere.
Доимка
Quod ab aliquo exigendum est или quæ ab al. exigenda sunt, pecunia
reliqua, residua. Доимочный, reliquus, residuus. Заплатить доимочные
деньги, reliqua solvere.
Доимщик
. Qui reliqua ab aliquo exigit.
Дойная корова
коза. Vacca, capra lactaria. Дойник, дойничек, mulctra, mulctrum, vas
serviens mulgendo.
Доискиваю
Finem facere inquirendi, perquirendi, irvestigandi, explorandi.
Доискиваюсь, comperire, cognoscere, invenire, percontari, inquirere aliquid.
He могу доискаться, где он живет, non possum comperire, cognoscere, ubi
habitet.
Дойти
См. Дохожу.
Доказание
Præstatio, significatio. Я употреблю все мои силы к доказанию
благодарности к вам, quantum in me situm est, præstabo me tibi beneficii
memorem. – Доказанный, probatus, argumentis s. rationibus firmatus,
confirmatus. Доказанная истина, veritas probata, argumentis confirmata. Д.
дружба, amicitia spectata, probata, explorata. – Доказатель, доказчик,
accusator, delator, index. Доказчица, quæ defert aliquid ad aliquem. Обвинить
кого без доказчиков, condemnare sine indicibus, delatoribus. Ha него много
сыскалось доказчиков, multi adversus eum exstitere delateres. Доказательно,
cum causa. Утверждать что д., certis causis aliquid probare. Доказательный,
evidens, quod negari non potest. Д. довод, probatio inexpugnabilis.
Доказательство, probatio, demonstratio; argumentatio (точное, строгое
развитие причин). В доказательство принимается, probatio admittitur.
Приводить д., rem probare, argumentis rem docere, argumentis или rationibus
rem firmare, confirmare. Ослабить доказательство, argumentationem
labefactare. Заключать из доказательств, argumentari de re; rem
argumentatione concludere. Убедить кого доказательствами к перемене
мнения, argumentis или rationibus aliquem de sententia dimovere; de
proposita sententia depellere. – Доказывается, probatur, argumentis или
rationibus firmatur, docetur, evincitur. Бытиe Творца доказывается из бытия
тварей, Creatorem mundi ехsistere docet ipsa rerum natura. Истина сего дела
докажется из этого свидетельства, hanc rem ita se habere, probabitur hoc
testimonio. Доказывание, probatio, demonstratio. Способ доказывания,
probandi ratio, via, modus. Статья, употребляемая для доказывания,
аrgumentum, probatio, quæstio probativa (Quint. decl. 299). Доказываю,
probare; argumentis или rationibus firmare, confirmare, docere, evincere (с
трудом и напряжением), efficere (представить через логические
доказательства). Доказывать ясно, evidentissimis probationibus ostendere. Д.
истину в каком деле, alicujus rei veritatem probare. Он доказал свою
невинность, innocentiam integritatemque suam probavit. Чудеса доказывают
истину веры, miracula fidem religioni christianæ faciunt. Все, что вы ни
сказали об нем, доказывает, что он хороший человек, quæcunque de ejus
ratione vivendi dixisti, eum probum esse docent. 2) Indicare, ostendere,
præstare, declarare. Доказать кому свою любовь, свою дружбу,
benevolentiam, amicitiam alicui præstare, exhibere. Доказывать свою
неблагодарность, se ingratum præstare. Доказать должное уважение своему
отцу, exhibere debitum honorem patri. 3) Доказать на кого, convincere
aliquem alicujus rei или in aliqua re (последнее; употр., если кого застали в
чем), соаrguere aliquem alicujus rei.
Докалывание
Sectio, cæsura ad finem perducta. Докалываю, plane cædere. concidere,
secare. Докалывать дрова, ligna plane cædere, secare.
Доканчивание
Transactio, terminatio. Доканчиваю, conficere, transigere, finire,
terminare, facere finem rei. 3aчал, но не докончал, inchoatum non terminavit,
non confecit. 2) Olim: subscribere, subscribendo probare, напр. докончать
грамоту. Доканчиваюсь, confici, terminari, transigi, tiniri, ad flnem, perduci.
Cтроениe доканчивается, exstructio ad finem perducitur, conficitur.
ДОКАПЧИВАЮ.
Plane infumare, fumo durare. Докапчиваюсь, plane infumari, fumo
durari.
Докармливаю
Residuum pabulum consumere.
Докатывание
Lævigatio linteorum ope cylindri finita. Докатываю, finem facere
versandi lintea ope cylindri.
Докачиваю
Provolvere illuc, istuc. Докачивать бревно до стены, trabem usque ad
murum provolvere. Докачиваюсь, provolvi. Шар докатился до погреба, pila
lusoria ad cellam provoluta est.
ДОКАЩИК.
См. Доказыватель.
Доквашивание
Fermentatio plane finita, plena fermentatio. Доквашиваю, satis
fermentare (panem).
Докидывание
Jactus rei illuc, istuc, eo. 2) Jactus ad finem perductus. Докидываю, jacere
illuc; istuc, aliquo. 2) Multoties jacere, projicere. Докидать стог сена, fœni
metas facere, fœnum in metas exstruere.
Докисание
Penitus conceptus acor. Докисаю, plane fermentari, acorem concipere.
Докладка
Plena adcumulatio, statutio, erectio. Д. печи, statutio fornacis adfinem
perducta.
Докладный
Ad relationem, ad relatum pertinens. Докладные пункты, rеlationis
capita. Докладчик, relator. Быть докладчиком в каком деле, referre de aliqua
re; exponere lem. Доклад, докладывание, relatio, nuntiatio, significatio.
Письменный, словесный д., relatio litteris mandata, relatus, qui coram fit.
Доклад мой не удачен, relatio mea minus prospere evenit. К нему можно
ходить без доклада, cuilibet aditus ad eum patefactus est; cuilibet etiam non
mittenti, qui nuntiet se venire, adire licitum est. – Докладываю, finem facere
imponendi или superimponendi, ad certam altitudinem ponere. Докласть
сажень дров, ligna ita superimponere, ut sit tola ulna. 2) Addere, adjicere,
adjungere. К этим деньгам не достает еще трех рублей, надобно их
доложить, his nummis desiderantur tres rublones, qui etiam adjiciendi sunt. 3)
Referre ad aliquem de re, aliquem de aliqua re monere, nontiare, dicere,
significare. Доложить кому, что такой-то пришел, alicujus adventum
nuntiare. Велеть о себе доложить, что приедет, mittere, qui nuntiet, se
venturum. Доложить кому о чьей просьбе, alicui significare, quæ quis petat.
Я имею честь доложить вам об этом радостном случае, honori mihi duco
certiorem te facere de hoc grato, accepto eventu. Я вам давеча докладывал,
что мне нельзя приехать, paulo ante mihi hoc sumpsi, ut significarem, me
adire non posse. Доложи твоему хозяину, что я приехал, adventum meum
hero tuo nuntia. Августу доложили, не угодно ли ему видеть и Птоломея,
отвечал, что ему хотелось видеть Царя (Александра), а не мертвых,
Augustus consultus, num et Ptolomæum conspicere vellet, regem se voluisse,
ait, non mortuos. – По делу моему секретарь докладывал, de lite mea scriba
publicus retulit. Докладываюсь, præsentiam suam, (adventum suum), per
aliquem significare. Доложась, войти к кому, profitentem suum nomen
alicujus cubiculum intrare.
Доклевывание
Pabulum edendo plane absumtum. Доклевываю, omnia grana rostro
tundentem absumere.
Доклеивание
Plena, terminata glutinatio. Доклеиваю, finem facere glutinandi,
conglutinandi.
Докликаться
Diu inclamare aliquem или alicui et non posse devocare. Насилу мог
докликаться, ægre potui inclamando facere, ut audiret.
Доклонение
можно выр. глаг. Доклоняю, ad aliquid flectere. Доклонить вершину
дерева до земли, arboris cacumen usque ad terram flectere.
Доковка
доковывание. Calceatus equi finitus. Доковываю, finem facere equo
soleas ferreas inducendi или equum calceandi.
Доколачивание
Adactio (ope fistucæ) finita, confecta. Доколачиваю, finem facere
adigendi, affigendi. Доколотить гвоздь до шляпки, clavum ad caput adigere.
Доколотый
Plane fissus, diffissus. 2) Plane mactatus.
Доколупываю
Penitus, in totum excerpere, eligere, secernere. Доколупал до крови,
ulceris crustam radebat, usque dum sanguis exstitit.
Доколе
Quousque? -quoad, quamdiu, dum. Доколе читаю, tam diu, dum lego. Д. я
мог, quoad potui. Д. буду жив, dum vixero. Д. позволяли годы жизни, dum
ætatis tempus tulit.
ДОКОНОПАЧИВАНИЕ.
Refectio navis finita. Доконопаченный, судно, navis plane refecta, navis
rimæ pice plane obductæ. Доконопачиваю, navem plane reficere; navis rimas
pice in totum obducere. He много осталось доконопатить, paucæ navis rimæ
reliquuntur, quæ pice obducendæ sint.
Докончальная грамота
Olim: documentum capita pacis sancitæ continens.
Докончанный
Finitus, ad finem perductus, confectus, compositus. Докончанное дело,
res transacta, exacta, peracta. Докончание договора, fœdus plane ictum,
junctum.
Докопание
Fossio, fossura peracta. Докопанный, колодезь, puteus plane fossus,
effossus.
Докопленный
Ad certum, definitum acervum congestus.
Доколоть
Plane mactare, cædere.
Докопленный
Cumulatus, coacervatus, congestus. Докопляю, colligere, congerere,
cumulare, accumulare, acervare, coacervare. Докапливать кубышку денег,
pecuniæ congeriem accumulare; acervos pecuniæ construere.
Докоптелый
Plane infumatus, plane fumo induratus. Докоптеть, plane fumo induratum
esse. Ветчина еще не докоптела, надобно ее покоптить, реrnа non dum plane
fumo indurata est, opus est, ut amplius infumetur. Докопчение ветчины, perna
plane fumo indurata.
Докошенный
Plane sectus, desectus. Докошенные луга, prata plane desecta, plane
sicilita.
Докраиваю
Finem facere pannum laneum ad formulam secandi.
Докрасна
натереть руку д. Terere manum, usque dum rubescat или rubefiat.
Накалить железо д., ferrum candefacere.
Докрашение
докрашивание. Plena infectio, p. tinctura. Докрашиваю, totum inficere,
totum dealbare, ex toto colorem inducere. Докрасить стену, parietem totum
dealbare. Док. двери, colorem inducere portæ. Докрашиваюсь, in totum infici,
dealbari.
Докропать
Peragere rem leviter.
Докручиваю
Finem facere fila dupliciter contorquendi.
Докрываю
Plane domum integere, contegere. Докрывают дом, domus plane
contegitur.
Докторский
Doctoris proprius. Д. достоинство, dignitas, gradus doctoris. Получить д.
д., ad doctoris gradum promoveri, gradum doctoris capessere. Д. диспут, actus
in suscipiendo gradu habitus. Докторство, gradus doctoris. Доктор, doctor.
Богословия, Theologiæ d. Д. прав, медицины, doctor juris, medicinæ. – Если
недостает у тебя докторов, то пусть будут твоими докторами веселый дух,
спокойствие и умеренность во всем, si tibi deficiant medici, medici tibi fiant
hæc tria: mens læta, requies, moderate diæta. – Докторша, doctoris uxor.
Докуда
Quam longe?
Докука
Molestia, incursus, incursatio hominum, vexatio.
Документ
, документы приложить. Apochis facere fidem rei, confirmare.
Письменные д., fides litterarum addita apochis.
Докупаю
Post emere ea, quæ desunt или desiderantur. Докупить еще полфунта
сахара, post emere etiam semilibram sacchari. Докупленный, post emtus,
additus, adjectus.
Докуривание
Fistula absoluta. Докуриваю, fistulam absolrere. Докурил трубку табака,
fistulam absolvi, confeci. 2) Finem facere vinum adurendi.
Докучаю
Molestum или gravem esse; molestiam afferre, creare, exhibere; oneri
esse vехаrе. Он мне часто oб этом докучает, sæpe meas aures obtundit.
Докучать кому частым посещением, crebriori adventu fatigare aliquem.
Докучливый, molestus, graris, incommodus, importunus. Он человек
предокучливый, est homo permolestus.
Докушиваю
Exedere, evacuare, еvacuefacerе, exhaurire.
Долавливание
можно выр. глаг. Долавливаю, piscando vacuefacere.
Долагаю
Addere, adjicere, quæ desiderantur.
Доламывание
Fractio peracta, finita. Доламываю, finem facere frangendi.
Долбеж
Cavum. Д. от долбежа на бревне отстоит на четверть, cavum trabis a
cavo procedens distat quadrante. – Долбило, см. долото. Долблю, carare,
excavare; cælare, scalpere, sculpere. Долбить дерево, lignum carare. Вода
долбит камни, lapides cavantur aqua. 2) Rostro tundere. Дятел долбит дерево,
picus rostro tundit arborem. 3) Per m. inculcare. Каждый день долбит свои
поучения, singulis diebus (ei) inculcat sua præcepta. Долбня, долбушка,
fistuca, pavicula, tudicula. Бить долбнéй клинья, чтобы дерево кололось,
cuneos fistuca adigere, ut lignum findatur. Уколачивать долбнéй камни,
lapides pavicula adigere. Уколачивать на мостовой долбнéй камни,
pavimentum fistuca adigere; pavimenta fistuca pavire. Уколоченный долбнéй,
fis-tucatus.
Долгий
долог. Longus, longinquus, diuturnus, diutinus. Долгая жизнь, vita longa.
От долгого времени, diuturnitate temporis. Самый долгий день в году, dies
solstitialis. Долгий волос, porrecta coma. Время кажется ему долги, tempus
fit ei longinquum. Ночь кажется вам длинной с год, nox est nobis annua,
Долго будет об этом рассказывать, longum est narrare. Долгое
мореплавание, navigatio longa или navigandi longinquitas. 2) Longus,
productus, extentus, porrectus. Долгий канат, funis longus, extentus. Длинная
цепь, catena longa, porrecta. 3) Долгий склад, syllaba longa, producta.
Выговаривать протяжно д. склад, syllabam producere. У кого язык долог,
lingulaca. У него язык долог, linguara coërcere, continere или linguæ suæ
moderari non potest. Иметь долгие руки, furari, surripere; uncas manus
habere. – Долго, longe, plus-satis. Д. отпустил веревку, plus æquo funem
relaxasti, remisisti. 4) Diu, longum tempus, часто также употребл., multum ас
diu. Очень д., perdiu. За долго прежде, multo ante, longe ante. Долго после
того, multo post; longo tempore post. He долго после того, non ita multo post;
non ita longo intervallo; non magno post tempore. Я д. сомневался, diu
multumque dubitavi. Если болезнь д. продолжится, si jam inveteraverit
morbus. Ты не д. будешь веселиться, non longum lætaberis. Я довольно д.
занимался этим делом или думал об нем, satis diu hoc saxum volvo. Это
скоро сойдет на довольно долго, id actutum diu est. Это было не д. между
чем или после чего, haud itа multum temporis interim fuit. He за долго перед
рассветом, non diu ante lucem. Я жил довольно д., сказал Епаминонд, ибо
умираю непобедимым, satis, inquit, vixi, invictus enim morior. Будет жить
долго или долгие века, долговечно, extento vivet ævо. (Ноr.). – Eго долго не
будет, non tam celeriter redibit. – Долговатый, долговат, longulus, oblongus;
oblongulus. Платье несколько длинновато, vestis est demissior ad talos.
Долговолосый
. Comatus.
Долговременность
Longinquitas, diuturnitas. Долговременный, longus, longinquus,
diuturnus, diutinus, lentus. Болезнь будет долговременная, morbus incidit in
vetustatem. Д. осада, longinqua oppugnatio, lenta oppugnatio. Д. война,
diutinum bellum.
Долговый
Debiloris. Долговые деньги, pecunia debita; nomina, æs alienum. 2)
Долговое свидетельство, syngrapha, chirographum. Дать от себя долговое
свидетельство, dare syngrapham.
Долговечно
Longum tempus, diu; extentiore ævo. Долговечный, -вечен, diuturnus,
longum tempus durans, firmus, durabilis, stabilis, perennis. Это строение
недолговечно, hoc ædificium non est perenne.
Долговечный
Longævus.
Долговязый
Homo longus; longurio.
Долгогривый
Longa juba præditus.
Долгоденственно
Diutissime. Долгоденственный, долгодневный, longum tempus durans,
diuturnus, vivax, longævus. Долгоденственное житие, longum ævum, vita
longæva. Долгоденствие и долгоденство, vita longæva, vivacitas; ætas
prorectior, summa senectus. 2) Solstitium. В землях, ближе к северному
полюсу лежащих, солнце почти не заходит, in regionibus, quæ polo glaciali
sunt propiores, sol fere non occidit.– Долгоденствую, prorectiore state esse, ad
summam senectutem venire, din durare, longævum esse.
Долгоживотие
Ævum longum. – Долгоживотный, долгоживотен, долгожизненный,
longævus.
Долголетиe
Vita longa. Долголетный, multos annos durans, diu durans.
Долгонек
Longulus.
Долгоногий
Longipes.
Долгоносик
. Curculio.
Долгоносый
Longum habens nasum, nasutus.
Долгополый
Longas habens lacinias. Vox, долгополые, per contemptum usurpatur de
clericis: tunica talari induti, amicti.
Долгорукий
Longimanus; habens longas manus. Артаксеркс д., Artaxerxes longam
habens manum.
Долгота
Longitudo. 2) == Расстояниe какого места от первого меридиана,
longitudo. Д. Петербурга 48 градусов, Petropolis longitudo octo et
quadraginta gradibus continetur. Москва находится под пятьдесят шестым
градусом восточной широты, Mosquæ longitudo ab oriente quadragesimo
sexto gradu continetur.
Долготерплю
Petienter ferre, leni esse animo; iram differre, cohibere; indulgere.
Долготерпеливый, -лив, longanimis, lenis, patiens. Долготерпение,
tolerantia, lenitas animi, longanimitas.
Долгохвостик
Parus caudatus. Долгохвостый, longam habens caudam.
Долгошейка
См. Горлянка.
Долгошея
Cui collum est prælongum.
Долгошерстный
Lanosus.
Долгоязычный
-язычен. Deferens ad alios ea, quæ quis ad nos detulit, qui enuntiat
commissa auribus; qui in animо suo premere non potest, garrulus.
Долг
Officium (поступаниe по законам благоразумия и приличия), debitum,
religio (что мы обязаны делать другому; моральное побуждение), munus,
partes (что надлежит кому делать по его званию или делу). Долг чужеземца
заниматься только своим, не вмешиваться в чужое, peregrini officium, nihil
præter suum negotium agere. Часто сл. долг выр. одним род. падежем, напр.
долг юноши оказывать уважение старшим, est adolescentis majores nalu
vereri. Мой, твой д., meum, tuum est. Исполнять свой д., officium facere,
præstare; officio satisfacere; officii partes implere; officium exsequi, explere.
Наблюдать свой д., officium servare, conservare, colere, tueri. Исполнять
свой д. относительно кого, officium alicui præstare. Пребыть верным своему
долгу, in officio manere. Преступить свой долг, excedere officii sui partes.
Нарушать свой д., officium violare, comminuere. He исполнять своего долга,
officium suum non facere; ab officio discedere; ab или de officio decedere;
officium prætermittere, negligere, deserere; officio suo deesse. Быть
медлительному в исполнении своего долга, in officio cessare; in officio
claudicare. Уволить от обыкновенного долга == от того, что обязаны были
по долгу сделать, remittere officiorum munus. Обратиться к своему долгу, ad
officium redire. Оказать кому последний долг, alicui justa или suprema
solvere; supremo officio in aliquem fungi. Ставить что своим долгом, aliquid
sibi faciendum putare; aliquam legem sibi præscribere. Взять с кого д.
присяги, jurejurando или ad jusjurandum aliquem adigere, per jusjurandum in
verba alicujus adigere. 2) Debitum, pecunia debita, æs alienum (долги), nomen
(долговая сумма, которая записана). – Делать долги, æs alienum facere,
conflare, contrahere. Входить в долги, in æs alienum incidere. Переводить
долги, nomen transcribere in aliquem. Иметь д., быть должному, in ærе alienо
esse. Задолжать, ærе alieno laborarе, premi; obæratum esse. Собирать долги,
debita exigere, colligere. Быть пo уши должному, animam debere. Платить д.,
debita solvere, nomina dissolvere, exsolvere, expedire. Расплатиться с
долгами, ærе alieno se liberare. Большие д., которые наросли от процентов,
fœnus. Быть обремененому такими долгами, fœnorе obrui. Вводить кого в
долги, aliquem ærе alieno obstringere. Долг уплачивать долгом, versura
solvere. b) Per m. Он у меня в долгу, est quod mihi debet. Заплатить долг
природе, debitum naturæ solvere. Заплатить свой долг отечеству, solvere
patriæ quod debes. с) Брать в долг, sumere in diem. Бр. товары в д., merces
sumere non soluta или præsenti pecunia. Продавать, верить в д., vendere in
diem; merces darе, pretio non soluto. Покупать в д., sine præsente pecunia
emere.
Долетаю
Aliquo volare или avolare.
Должайший
Longissimus. Д. день, dies solstitialis.
Долженствую
Debere; oportet; ad rem faciendam teneri. Всякий честный человек
долженствует говорить правду, quilibet probus homo ad verum dicendum
tenetur. – Должен, qui est in ære alicujus; debens. Он мне должен, mihi debet.
Он должен столько, сколько ему должны, nomina concurrunt. Ему должны,
ei pecunia est in nominibus. Ответом кому должным остаться, alicui nondum
respondisse, (вооб.) alicui nondum rescripsisse или nondum rescripsisse ad
alicujus litteras. Ответом кому должным не остаться, ad singula respondere.
2) Obstrictum, obligatum esse. Честный человек должен держаться своего
слова, probus homo ad fidem servandam obligatus est. За великие ваши
услуги я должен вас очень благодарить, ob multam operam maximam
gratiam tibi debeo.
Должики
Parvum lorum.
Должник
Debitor, debens, оbæratus, nomen (но только в связи с прилаг., как то:
bonum, optimum; malum, lentum и т.п.). Быть чьим должником, debere
alicui. Должница, quæ debet, pecuniam debet; debitrix. Она моя должница,
debet mihi. – Должно. Латинский язык с точностью отделяет разные
отношения, заключающиеся в нашем сл. должно; и мы однако ж для
выражения таких понятий имеем многие способы. Всего чаще здесь
можно употреблять герундиум и причастие будущее страд. залога, когда
говорится прямо, т.е. без утонченной идеи, что должно чему быть или
должно что делать: д. умереть, moriendum est. Д. признаться, confitendum
est. Зам. При этом случае ставится в Л. Я. подлежащее в дат.: каждому д.
советоваться с своим рассудком, suo cuique judicio utendum est. – Кроме
того должно выражается еще: 1) через debere, если оно показывает
нравственную обязанность, или необходимость, произведенную из
сущности вещи: Bитии должно иметь большой рассудок, orator magni
judicii esse debet. Чем что древнее, тем то должно быть приятнее, veterrima
quæque debent esse suavissima. Этот же способ выражения может заменен
быть оборотом: officium est или через esse с род. п.: Вития должен многое
видеть и многое слышать, est oratoris multa auribus accepisse; multa vidisse.
Я должен, meum est. Иногда debere, как более смягчительное, полагается
вм. oportet, следов. и о строгой необходимости: кто имел больше познаний
или кому должно было или следовало иметь их, как не этому человеку?
quis hoc homine scientior fuit aut esse debuit? – 2) Через oportet, для
означения безусловной или условной необходимости: Этот человек должен
быть дурен (иначе не может быть, как таков, или иначе его себе
представить не можно), hunc hominem oportet esse improbum. Это должно
(по своей существенности) и нужно (для внешней пользы) случиться, hoc
fieri et oportet et opus est. – Однако ж oportet выражает и необходимость,
возлагаемую на нас долгом и благоразумием; тогда оно в значении своем
подходит к opus est: На войне, ни чем пренебрегать не должно, nihil in bello
oportet contemni. Есть такое, чего не должно делать, хотя оно и позволено;
но все, что не позволено, по крайней мере не следует делать, est aliquid,
quod non oporteat, etiamsi licet; quidquid verо non licet, certo non oportet. –
Относительно конструкции глаг. oportet надлежит заметить, что он требует
или неопр. накл. или неопр. накл. с вин. п.: Все законы должно относить к
благу государства, omnes leges ad commodum reipublicæ referre oportet.
Если мы не знаем пути к морю, то должно избрать вождем реку, viam qui
nescit, qua deveniat ad mare, eum oportet omnem sibi quærere. В случае же
неясности, могущей произойти в такой конструкции, употребляется накл.
сосл.: Ты должен любить меня самого, а не мое имущество, если хотим
остаться истинными друзьями, me ipsum ames oportet, non mеа, si veri
amici futuri sumus. Иногда при oportet ставится причастие coверш.
прошедшего времени, для показания, что продолжается что-нибудь в своих
следствиях: Должно было все дело, без ограничения, предоставить
Лукуллу, totam rem Lucullo integram servatam oportuit. – Отмена в
рассуждении наклонeния: Где мы в Русском употребляем прошедшее
время с частицей бы, там Римляне ставят прош. в изъявительном
наклонении, именно в таком случае, когда говорится: чему-нибудь не
надлежало бы быть, этого не было: Или не начинать войны, или: вести ее
соответственно достоинству Римс. народа, aut non suscipi bellum oportuit,
aut pro dignitate populi R. geri. He редко Цицерон, для изображения
учтивости, свойственной Римлянам – когда не хотятъ упреждать суждения
другого, а предоставляют ему самому делать заключение – глл. oportet и
debere заменяет глаголами putare и existimare: Вы видите, до какого
состояния должна дойти республика, videtis, quem in locum rempublicam
venturam putetis. 3) Через opus est, если оно выражает понятие цели
сообразного, полезного, такого, что потребно и что обстоятельства делают
необходимым: Нам должно иметь вождя и руководителя, dux et auctor nobis
opus est. – Нам должно прибегнуть к твоей важности, auctoritate tua nobis
орus est. Иногда вместо opus можно поставить более смягчительные
выражения: е re est, utile est, convenit, 4) Через nеcesse est, которое
означает принуждениe, основанное на необходимости, что-нибудь
необходимо-нужное или неизбежное: Покупай не то, что тебе нужно, но
что тебе должно иметь == без чего ты обойтись не можешь == emas non
quæ opus est, sed quod est necesse. – Тленное тело в известное время должно
(необходимо) разрушиться, corpus mortale aliquo tempore perire necesse est.
5) Через cogi, если должно показывает принуждение со стороны внешних
обстоятельств: ему должно было лишить себя жизни (ему дан был к тому
повод отвне), coactus est, ut vita se ipse privaret. По причине недостатка в
съестных припасах, Ганнибалу должно было возвратиться в Капую, inopia
Hannibal coactus est redire Capuam. 6) Через facere non possum, non possum
non, если чего переменить нельзя: Мне должно его хвалить (нельзя не
хвалить), non possum non, quia eum laudem. Мне должно тебя благодарить,
non possum quin tibi gratias agam. Тебе должно его знать, fieri non potest, ut
eum non cognoris. – Выражения: 1) должно случиться (если случающееся
не заключает необходимости) переводится в Л. через forte accidit, ut.:
Должно же было умереть королю, forte accidit, ut Rex mortuus esset. Д.
было так случиться, чтобы я слышал, accidit forte, ut audirem. 2) Ты
должен, ты не должен (для показания сильного вызова к чему или
отсоветывания). Если кого побуждают к чему сильно, то употреб.
повелительное наклонение, или более выразительное fac ut, сurа с ut или
без ut: Когда вы этим не довольны, то должны винить себя в своей
несправедливости, hæc vobis si non probabuntur, vestram iniquitatem
accusatote. Вы должны иметь великость духа и подкреплять себя надеждой,
magnum fac animum habeas et bonam spem. Если хотятъ серьезно кому что
отсоветывать, то полагается fac, nе или cave, noli с неопр. накл. Тебе не
должно забывать, что ты Цицерон, noli te oblivisci Ciceronem esse. Вы не
должны хотеть невозможного, nolite id velle, quod fieri non potest. В случае
безусловного утверждения, можно употребить profecto: он должен быть
злодей, вм. он верно з., profecto scelestus homo est. == Должное, quod quis
alicui debet. 2) Meritum, debitum или вместе meritum debitumque. –
Должность, officium. Д. верных сынов отечества, officium amicorum
reipublicæ или bonorum civium. 3) Munus. Отрешить от должности, movere
aliquem loco suo; removerе, amovere a munere. В вольном обществе
исправлять посольскую должность, apud liberam civitatem munere
legatorum fungi. Оставаться при той же должности, continuare magistratum.
– Должный, debitus, meritus. Воздавать должное кому почтение, meritum
honorem alicui tribuere. Должный с нашей стороны, а не со стороны того,
кому мы обязаны, quod nostri officii est, quod partium nostrarum est. –
Должок, parvum nomen. – Должу, commodare, utendum alicui dare.
Доливание
долив, доливка, можно выр. глаг. Доливаю, affundere, suffundere,
addere fundendo.
Долина
Vallis, convallis (между двух гор). Д. узкая, глубокая, vallis angusta,
depressa. Д. способная для засады, vallis fraudi accomoda. Благоразумные
земледельцы унавоживают более холм, нежели долину, prudentes agricolæ
collum magis, quam vallem stercorant. Долинка, долинушка, vallicula.
Долина, заросшая, покрытая деревьями, v. umbrosa, condensa arboribus.
Долинистый, долистый, vallium plenus. Д. дорога, via convallium plena.
Долитый
Adjectus fudiendo.
Доложенный
Nuntiatus, significatus, indicatus, relatus. – Доложить, см. докладывать.
Долой
Apage rem! absit! valeat res. Снимите книгу! deme, tolle, demitte, tollite
librum. b) Descende или descendite!
Долотный
Ad cælum, scalprum pertinens. Долото, -тцо, долотичко, cælum,
scalprum (fabrile). Продолбить дыру долотом, facere cavum, foramen
scalpro. Долочу, dolare, scalpere.
Долу
Ad terram, humi, infra; deorsum. Преклониться, deorsum se incurvare,
inclinare.
Дол
См. Долина.
Долька
Particula.
Дольный
Depressus; qui est, reperitur in valle.
Долеваю
. См. Одолеваю.
Долее
дольше. Longior, -ius; diutius. Это гораздо долее продолжается, hoc
multo diutius durat. Он у нас долее жил, нежели у вас, apud nos diutius,
quam apud vos habitavit.
Долезаю
долажу. Ascendere, escendere, eniti, erepere aliquo (с пред. ad и in). Он
долез до креста на колокольне, usque ad apicem turris templi escendit.
Доля
Pars, portio. Требовать своей доли от чего, de re sibi partem poscere.
Иметь свою долю в наследстве, partem in hæreditate habere; vocari in partem
hæreditatis. Это досталось на мою долю, еа pars mihi obtigit или obvenit.
Дать каждому свою долю, rem dividere viritim. Делить на равные доли, rem
ex æquo или æquis partibus dividere. Из вcех этих больших барышей
досталась ему очень малая доля, perparum ex illis magnis lucris ad illum
pervenit. На свою долю, pro rata parte или одно pro rata. Fractura, numerus
fractus. 3) Sors, fortuna. Что станешь делать? видно такая моя доля, quid
facias? quid faciendum est? hoc meam sortem postulare probabile est. Всяк
должен быть доволен своей долей, quilibet sua sorte contentus esse debet.
Дома
Domi или in domo. Оставаться дома, не выходить из дому, se domo или
tecto contineri; domi manere; domum serrare; domo se non commovere. Он
редко не живет дома, raro fit, ut exeat domo; raro domo egreditur, pedem
domo effert. Он д. не сказывается, negat, se domi esse. Пойду, посмотрю,
дома ли он! ibo, visam, si domi est.
Домазывание
домазание. Illitus terminatus. Домазываю, plane colorem induere rei.
Домазалъ забор краской, plane crebrisuro, vacerris colorem indui.
Доматываю
Penitus fila in orbes glomerare. Per m. effundere et consumere, prodigere.
Он домотал до того, что у него и есть уже нечего, omnia bona effudit et
consumsit, adeo ut etiam rebus ad vitam necessariis careat, egeat, ut rerum ad
v. necessariarum egenus sit; ingentes opes brevi spatio prodegit.
Домахнуть
Jacere, abjicere, projicere aliquo. Домахни, finem fac (huic rei).
Домашний
Domesticus. Домашние нужды, negotia domestica, res domestica, cura
domestica. Заботиться о домашних нуждах, domus officia exsequi (Тас. ger.
25). Домашняя нужда, difficultas domestica. Домаш. кошка, felis domestica.
Домашнее несчастье, malum domesticum, delor intestinus (Cic.). Дом.
учитель, præceptor domesticus. Держать его у себя præceptorem, magistrum
domi habere. Домашняя аптека, medicamenta domestica usui parata. Д.
лекарство, medicamentum domi paratum. Д. работа, opus, negotium
domesticum. Исправлять ее, opera, quæ domi debent administrari. Д. вор,
prædo domesticus. Д. обыкновение, usus, mos domesticus. 2) Домашний
хлеб, panis cibarius или secundarius. Д. пиво, cerevisia in usum domus suæ. 3)
Домашнее платье, vestis domestica. 4) Домашнеe, qui in eadem domo
habitant; domestici, sui. Послать поклон домашним, mittere salutem ad suos.
5) Домашний человек, unus e familia.
Домачивание
Maceratiо per aquam finita. Домачиваю, plane aqua macerare.
Домащивание
Munitio absoluta, terminata. Домащиваю, plane viam sternere silice,
penitus integere viam. Домостить мостовую, plane integere straturam,
absolvere straturam.
Домежевываю
Plane metiri, dimetiri; plane mensuram (agri) inire. Домежеванный,
plane mensus, dimensus.
Доменный
Ad fornacem (ærariam) pertinens.
Дометание
Amotio, purgatio per scopas.
Дометанный
Aliquo projectus.
Дометаю
Plane everrere, p. scopis expurgare.
Дометывание
Jactus aliquo perductus. Дометываю, projicere aliquo, jactum ad petita
perducere. Дометнуть камень до колокола, projicere lapidem usque ad
campanam. 2) Finem facere jaciendi. Дометать стог свой, metam fœni in
orbem fecisse. 3) Дометать петли, circumsuere fissuram globulo excipiendo
factam.
Домик
Domuncula, domuscula.
Доминаю
Subactum absolrere.
Домино
Vestis hominis personati. 2) Species lusus. 3) Caputium canonicis
usitatum.
Домище
Domus magna, ampla.
Домка
Fornax æraria или одно fornax.–
Домовитость
Frugalitas, parsimonia. Домовитый, -вит, parcus, attentus ad rem;
diligens. Человек домовитый, pater families.
Домовище
Capulus, loculus, conditorium.
Домовничаю
Assiduum et domesticum esse, domi manere, domi servare.
Домовный
Domesticus. Домовная потреба, domesticæ res necessariæ или domestica
necessaria, domesticæ necessitates.
Домоводство
Administratio, cura rei familiaris; dispensatio rei familiaris. Искусен в
домоводствe, peritus administrandæ rei familiaris. Домовод, œconomus, pater
familias, herus; dispensator rei familiaris. Быть хорошим домоводом,
attentum esse ad rem; rei familiaris rationem habere; rei familiari operam dare.
Быть худым домоводом, rem familiarem negligere. Домоводка, домоводчица,
mater familias, hera, dispensatrix.
Домовой
Dæmon domesticus. Домовый, -вая церковь, sacrarium domi
constitutum; penetrale, lararium. Домовая канцелярия, cancellaria privata.
Домогательство
Nisus. Относительно чего, studium, captatio (ловление с жадностью),
affectatio (рачение, особ. о наружном виде). Д. честей, contentio honorum,
ambitio (незаконным образом). Мое домогательство к тому клонится, id
ago, volo; ео tendo. Домогаюсь, niti, eniti, anniti, contendere, elaborare (все
употрр. с следующим за ним ut). Д. чего, rei studere, ореram dare, rem
petere appetere, captare, affectare. Ревностно, усердно домогаться чего,
summa ope niti; contendere ac laborare. Всячески, всеми силами д., omnes
nervos intendere.
Домоздатель
(Sl). Cæmentarius.
Домой
Domum; in domum; ad aliquem. Ему позволяют идти д., illi domum itio
datur. Прямо пришел д., recta domum venit. Гнать кого д., compellere
aliquem domum suam.
Домолачивание
Excussus granorum e spicis absolutus. Домолачиваю, finem facere grana
e spicis excutendi.
Домолотый
Penitus commolitus.
Домолоченный
Penitus baculis e spicis excussus.
Домоправитель
Administrator domus.
Домородный
, доморощенный. Domi altus, educatus. Лошадь не купленная,
доморощенная, equus non emtus, sed domi educatus. Доморощенные
животные, animalia domi educta.
Домороженный
Plane gelatus, p. frigore adstrictus.
Домостроитель
Oeconomus, pater familias, herus. Сельский д., paterfamilias rusticanus.
Домостроительница, administra rei familiaris, dispensatrix, mater familias. –
Домостроительный, ad curam rei familiaris pertinens. Домостроительная
книга, ephemeris. Домостроительное знание, scientia rei familiaris tuendæ.
Домостроительство, œconomia, dispensatio rei familiaris, ars rei familiaris
tuendæ.
Домоседка
Femina, quæ assidue domi est, manet. Домоседничаю, domi assidue esse,
manere; assidue domi sedere, ass. domi se continere.
Домотанный
Plane in orbes glomeratus.
Домощение
См. Домащивание.
Домчать
. Cito abripere aliquo.
Дом
Domus, domicilium. Выстроить, купить, продать, нанять дом, domum
extruere, emere, vendere, mercede conducere. Он живет в своем доме, habitat
in sua domo. Жить в чужом доме, habitare apud aliquem, in domo alterius.
Хотя важность чина и требует приличного дома, однако же не в одной
пышности его поставлять всю свою важность, ornanda dignitas est domo,
sed non ex domo dignitas tota quærenda est. Принять кого к себе в дом,
recipere aliquem domum suam. Быть в домах своих, не выходить, domi se
continere. О, древний дом, ах, как далек теперешний владелец от прежнего!
о domus antiqua, heu quam dispari dominare domino! 2) Familia, domus. Весь
д. перевелся, вымер, tota familia exstincta est. Дом Израилев, familia, gens,
populus Isrælitarum. 3) Domus, familia, stirps, gens. Императорский дом,
domus Regia. Быть из хорошего дома, honesto loco ortum esse. Он дочь свою
отдал в знатный дом, filiam suam viro familiâ amplissimâ collocavit,
splendidissime maritavit. Дом Господень, domus Dei, ecclesia, templum.
Жить домом, propriam rem familiarem curare.
Домывание
Elutio, ablutio finita, absoluta. Домываю, desinere eluere; finem facere
eluendi, abluendi.
Домышление
домысл. Conjectura, opinio, opinatio, conjectatio, conjectio.
Домышленный, соnjectus, conjectatus, conjectura provisus. Домышляюсь,
conjicere, conjectare, conjecturam trahere, facerе; conjectura angurari. Не
домышляться о чем, (sl.), sollicitum esse de aliqua re.
Домеривание
, домеряние. Mensura rei absoluta. Домеряю и домериваю, finem facere
metiendi, mensurandi. Последний кусок холста домериваю, postremum telæ
volumen metior, 2) Addere metiendo quæ desunt.
Домечаю
Finem facere notandi. Дометить белье, postrema lintea notare, signare.
Домечивание, notatio absoluta.
Домешивание
Diligens subactio absoluta. Домешивание, diligentem subactum
absolvere.
Домятый
Plane conculcatus.
Донашиваю
Aliquo ferre, perferrе. 2) Plane usu deterere.
Дондеже
донележе. (Sl.) Quamdiu, dum.
Донесение
Relatio, relatus. Прислано д. о успехах оружия, scriptum est, quem
exitum habeant arma nostra или quæ sit fortuna belli nobiscum gesti.
Донесенный, aliquo latus, perlatus. 2) Relatus, scriptus.
Донизанный
Plane ordine junctus, continuatus. Донизывание, continuatio
(margaritarum) ordine absoluta. Донизываю, finem facerere ordine jungendi,
continuandi.
Донимаю
Residuam, reliquam pecuniam colligere.
Донник
Trifolium melilotus.
Донный
Ad imum pertinens. Донная доска, assis imi.
Доносителев и доносчиков
. Ad delatorem pertinens. Доносчиково показание, indicium delatoris.
Доноситель, доносчик, delator, accusator. Быть на кого доносителем,
доносчиком, accusatoris partes agere, obtinere (по какому-нибудь
особенному случаю). Выставить против кого доносителя, accusatorem
alicui ponere, арроnerе. Доносительница, доносчица, accusatrix. Доносный,
аccusatorius. Право, по коему донос должен быть сделанъ, jus accusatorium.
Доносное награждение, præmium delationis. Донос, accusatio, delatio. Идти
на кого в донос, aliquem ad judicem deferre, indicare, indicium facere alicujus
rei; indicium ferre de aliqua re. Заниматься доносом, accusationem factitare,
exercere. Ложный донос, calumnia. Взять на себя донос, ad accusationem
descendere. Защищаться против доноса, crimen diluere, se crimine expedire.
Доносить, что согнали силой, vi ejecisse arguere.
Доношение
Libellus, litteræ supplices. Написать д., litteras supplices scribere.
Подписать, auctoris nomen addere (означить того, кто сочинял); libellum
subnotare, signare (как высший или главный судья); subscribere (подписать
имя). 2) Relatio, quam inferius tribunal mittit superiori.
Доносчик
См. Доноситель.
Донский
Tanaiticus. Д. лошадь, equus Tanaiticus. Донские жители, Tanaitæ.
Донский или казацкий можжевельник
Sabina, juniperus sabina.
Донце
донушко. Fundus exiguus.
Дон
Tanais. Жить на Дону, Tanaim colere.
Доныне
Ad huc, ad hoc tempus.
Донюхиваю
Ducendo naribus exhaurire sternumentum.
Донятый
Exactus, collectus. Донять, см. донимаю.
Доорать
Finem facerere arandi, exarandi.
Дополудни
Ante meridiem, tempore antemeridiano; mane. Завтра д. буду дома, cras
ante meridiem domi еrо. Пробыл до полудня, permansit ad meridiem.
Проспал до полудня, ad multum diem или totum mane dormivit.
Допаиваю
. Finem facere dandi alicui bibere или aliquem potionandi.
Допалзывание
доползение. Reptatio ad petita. Допалзываю, aliquo perrepere. Раненый
едва дополз до дерева, saucius ægre ad arborem perrepsit, æque languidum
corpus ad arborem pertraxit.
Допалывание
Eruncatio ad finem perducta. Допалываю, plane eruncare, penitus inutiles
herbas evellere;
Допарываю
Plane dissuere.
Допекаю
Satis coquere, percoquere. 2) Absumere coquendo. Из куля последние
хлебы допекаю, reliquam farinam panibus coquendis exhaurio или absumo.
Допекаюсь, satis coqui, percoqui. Хлеб не допекся, panis non dum percoctus
est.
Допельшнеп
Scolopax arquata.
Допертый
Plane clausus.
Допечатание
допечатывание. Descriptio (libri) typis ad finem perducta.
Допечатанный, plane typis descriptus. Допечатываю, descriptionem (libri)
typis ad finem perducere. Допечатываюсь, plane typis describi. Книга
допечатывается, liber (totus) plane typis describitur.
Допивание
Exhaustus intotum. Допиваю, plane exhaurire, ebibere. Допить стакан,
poculum plane exhaurire.
Допиливание
Serratura absoluta. Допиливать, quod reliquum est, serra dissecare.
Допираю
Plane claudere, operire. Допри, claude in totum januam.
Дописание
дописывание. Perscriptio, scriptio absoluta. Дописанный, perscriptus, ad
finem perductus, absolutus, terminatus. Дописанное письмо, epistola peracta,
ad finem perducta. Дописанный лист, plagula expleta, complela. Дописываю,
finem facere scribendi, perscribere, expingere, picturam rei perficere.
Дописать картину, tabulam pictam absolvere. Дописать строку, страницу,
complere, explore versum, paginam.
Допитый
Plane exhaustus.
Допихивание
Pulsus, impulsus ad petita. Допихиваю, aliquo pellere, impellere.
Доплачивание
Expletio solvendo. Доплачиваю, solvendo explere. Ему остается
доплатить сто рублей, reliquitur, ut centum rublones solvendo expleat.
Доплетаю
Finem facere (capillos) colligendi. Д. кружево, baxillis textum
reticulatum absolvere. Доплетаюсь, plane colligi, baxillis textum absolvitur. 2)
Lentis passibus aliquo pervenire. От слабости насилу доплелся домой, рræ
lassitudine ægre me domum contuli. Доплетение, textus ad finem perductus,
peractus. Доплетенный, plane nexus, textus, bacillis textus.
Доплывание
доплытие. Natatus ad finem perductus. Доплываю, advenire, pervenire,
aliquo navigare, aliquo natare. Доплыть до берега, ad ripam natando
pervenire.
Доплясывание
Saltatio absoluta. Доплясываю, finire saltationem, finem facere
saltationis, desinere saltare.
Дополаскивание
Elutio finita, absoluta. Дополаскиваю, finem facere eluendi, perluendi.
Доползaниe
См. Допалзывание.
Дополна
Re, re vera, certo, уведать.
Дополнение
. Expletio. 2) Supplementum. Дополнения к деяниям Петра Великого,
supplementa historiæ de rebus gestis Petri Magni. Дополненный, expletus,
additus, adjectus, suppletus. Дополнительный, expletivus, explendo,
supplendo aptus. Дополнительная частица, particula expletiva. Дополика,
см. дополнение. Дополняю, explere, implere. 2) Supplere. Дополняюсь,
expleri, impleri; suppleri.
Дополосканный
Plane elutus, perlutus.
Доправа
доправка. Exactio pecuniæ, pecunia exacta. Доправление,
доправливание, recognitio emendandorum ad finem perducta, peracta. 2)
Exactio. Доправленный, plane emendatus; exactus. Доправливаю и
доправляю, plane emendare, penitus recognoscere menda. Доправить
погрешности в листе, folii menda, quæ relicta sunt, emendare. 3) Exigere.
Доправлять пеню за что, exigere muletam, alicui irrogatam. Доправливаюсь,
доправляюсь, exigi.
Допрашиваю
Interrogare, examinare, audire. Допрашивать свидетелей, testes
interrogare; quærere e testibus. Д. колодников, in vincula conjectos или
carcere detentos interrogare, audire. Допрашиваюсь, interrogari, quæri, audiri.
Допроситься
Exorare, impetrare precibus. Насилу допросился, чтобы он сказал
правду, non facile exoravi precibus, ut verum fateretur. Прихали на ночлег
поздно, и насилу допросились, чтобы пустили, tarde in hospitium
nocturnum venimus ægreque precib. impetravimus, ut nos immitterent.
Допросный
De quo quæstio habetur; id, quod quæritur, de quo disceptatur. Допросные
статьи, capita quæstionis. Допрос, interrogatio, quæstio. Делать вопрос
ответчику, de reo quæstionem habere. Вести к допросу, quærere ex aliquo;
interrogare aliquem. Поступить к допросу, ieterrogari. Быть распорядителем
при допросе, quæstioni præesse, præpositum esse. Сделать допрос
колоднику, de conjecto in carcerem quæstionem habere. Делать чему, о чем
допрос, quærere de re; examinare rem. Допрошенный, interrogatus, quæsitus,
auditus. Допросчик, qui interrogat, quærit; cognitor.
Допрыгивaние
Adsultus. Допрыгиваю, aliquo adsilire.
Допрыскивание
Adspersio. Допрыскиваю, aliquo spargere, adspergere. Он из насоса
допрыснул до нас, aquæ ope antliæ hausta nos adspersit. 2) Finem facere
adspergendi.
Допреваю
In olla operta или clausa coqui. Pепa допревает в печи, rapa in olla
operta percoquitur in fornace.
Допрядение
Pensum absolutum. Допрядываю, perpere, pensum absolvere или quod
reliquum est, absolvere.
Допрянуть
Aliquo salire, adsilire.
Допускание
Admissio. Допускаю, admittere, pati accedere. Допустить пoслов,
legatos admittere. Он допускает к себе всякого без доклада, quemlibet patitur
libere ad se accedere. 2) Permittere, concedere, pati, sinere. Бог не допустил
его дожить до этого времени, Deus non permisit, ut ad hæc tempora vitâ
frueretur; Deus non sivit eum diutius in hac vita esse. Допустить кого
обмануть себя, in fraudem impelli. – Допускаюсь, admitti. Допущение, см.
допускание. Допущенный, admissus; permissus, concessus.
Допытывание
Cognitio, deprehensio. Допытываюсь, comperire, cognoscere,
deprehendere. С трудом допытались, где он укрывается, multo labore
comperimus, ubi latitet. 2) Exprimere, extorquere. Допытаться правды, verum
ex aliquo exculpere, veritatem alicui extorquere.
Допевание
Terminatio cantus. Допеваю, totum (carmen) usque ad finem canere,
desinere canere. Допетый, canendo finitus, terminatus, absolutus.
Дорабатывание
Peractio, absolutio, consummatio operæ, operis. Дорабатываю, peragere,
absolvere, consummare operam, opus.
Дорастаю
Exolescere, ad justam magnitudmem pervenire.
Дордеть
См. вырдеть.
Дорога
Via (как путь, так и самая ходьба по нем); iter (путешествие и дорога,
или путь, по которому ездят, ходят); semita (стезя, тропинка); callis (узкий
ход в горах). Большая, столбовая д., consularis, publica. Проложенная, via
trita. Д. через лес или поле, via privata, также д., которую кто прокладывает
для себя через свою землю. Кратчайшая, via compendiaria или compendium
viæ. Стесненная, via coarctata. Место где есть дорога, locus pervius. Места,
где или куда нет дороги, avia. Место, где есть две, три, четыре дороги,
bivium, trivium, quadrivium. Прямой дорогой, recta via, также одно rectâ,
recto itinere. Прямой дорогой куда ехать, recta via aliquo proficisci. Средняя
дорога, medium iter; medius cursus. Дорогой, на дороге, inter viam; in
itinere, ex itinere (Cæs. b. g, 1. 24). Спрашивать дороги, iter exquirere. Куда
ведет дорога? quo via ducit? Продолжать дорогу или свой путь, viam
persequi; pergere itinere instituto. Сбиться с дороги, itinere deerrare.
Сократить дорогу, via compendiaria uti. Держаться той же дороги, eandem
viam insistere. eundem cursum tenere. Остаться на дороге, не доехать, iter
inceptum non peragere. Пуститься в дорогу, viæ или itineri se committere; in
viam se dare; viam или iter inire, ingredi. Сходить с дороги, уступать ее
другому, de via decedere alicui. Делать дорогу, viam facere (вооб.) viam
aperire, patefacere (открыть), iter facere (куда ехать или идти). Силой
проложить ceбе дорогу, пробиться, vi sibi viam facere. Взять куда дорогу,
iter aliquo movere, convertere, dirigere; viam aliquo habere. Взять другую
дорогу, ab itinere averti; iter avertere. Встретить кого на дороге, inter eundum
aliquem occurrere. Дорога несколько длинна, longulum iter sane. Д. все
прямая, semita vos feret ipsa. Если он попадется на дороге, si se inter
eundum obtulerit. Стоять кому на дороге, obsistere alicui in via. 2) Per m. via,
ratio, iter. Показать кому к чему дорогу, alicui viam (ad gloriam) monstrare,
commonstrare. Открыть себе дорогу к почестям, viam sibi patefacere ad
honores. Идти прямой дорогой, candide agere. Идти прямой дорогой, что бы
ни случилось, viam obfirmare. Избирать для себя другую дорогу, agredi quid
alia via. Знать все дороги к добьтию денег, noscere omnes vias pecuniæ.
Пресечь дорогу к мятежам, intercludere omnes seditionum vias. – Туда и
дорога, (tibi, mihi etc.) non incommode accidit. Сварливый человек выехал
из дома, туда ему и дорога, non incommode nobis accidit, quod homo rixosus
domo nostra discessit.
Дорогий
дорог. Carus, pretiosus, quod magni pretii est. Д. камень, lapis pretiosus,
gemma. Дорогая вещь, res magni pretii. Съестные пропасы стали дороги,
annona fit carior, crescit, ingravescit. Дорогое платье, vestis pretiosa. Есть
самое дорогое, edere, quod carissimum est. Слава должна быть нам дороже
самой жизни, fama nostrâ vitâ nobis antiquior или potior esse debet.
Собственные выгоды для него дороже, нежели выгоды отечества, salus
patriæ posterior illi suis commodis. Ни для кого вы так не дороги, nemo tui
amantior. Дорого, саrе, magno. Купить что-нибудь д., aliquid magno emere,
mercari. Это стоит мне очень дорого, id care emi; mihi magno constat;
magno stat pretio. Продавать слишком д., luculente vendere (Plaut.).
Слишком дорого продавать, iniquo pretio vendere. Слишком д. с кого взять,
percutere aliquem pretio. Per m. Вы мне дорого за эту обиду заплатите, pro
hac injuria pœnam non leviorem solves; hanc injuriam lues debito supplicio. –
Дороговизна, дороговь, caritas. Д. хлеба, caritas rei frumentariæ. Недород
хлеба во всем производить дороговизну, sterilitas annonæ efficit omnium
rerum caritatem. Того же лета бысть меженина в земли Русской и дороговь
велика, eodem anno per totam Russiam siccitatibus et annonæ sterilitate
laboratum est.
Дородность
Corpulentia, obesitas, nitor corporis; habitus corporis opimus. Дородный,
дороден, corpulentus, pinguis, obesus. Быть дородну, corpulentum, nitidam
esse, nitere. Дороднею и дородничаю, corpus facere, pinguescere.
Дорожаю
Cariorem, carius fieri. Cенo ныне очень вздорожало, fœnum hoc,
præsenti tempore carius factum est.
Дорожка
Semita. 2) Virga, linea; stria. Чулки с дорожками, fasciæ lineis distinctæ.
Дорожник
Vox opificum scriniariorum: planula.
Дорожный
Ad viam, iter pertinens. Д. человек, viator. Д. карета, rheda, carruca (для
женщин). Дорожное платье, vestis viatica (у новв.).
Дорожу
Æstimare, magni facere; rem in magno pretio habere. Дорожить чьей
лаской, приязнью, sequi gratiam, amicitiam alicujus. Дор. чьими выгодами,
sequi commoda alicujus. Он собой дорожит, nimia sui persuasione laborat,
nimiam de se habet opinionem, sibi placet. Дорожиться, plus æquo postulare.
Вы слишком дорожитесь, уступите, remitte aliquid, tu plus æquo postulas.
Дорожчатый
Virgis, lineis distinctus. Дорожчатые чулки, fasciæ lineis distinctæ.
Дорофей
Dorotheus.
Дорубание
Consectio, decisio absoluta. Дорубаю, quod reliquum est desecare.
decidere.
Дорывание
дорытие. Effosio absoluta. Дорываю, plane effodere. Дорываюсь,
fodiendo penetrare. Дорылись до материка, fodiendo penetratum est ad terram
matricem или genuinam. Дopытиe, см. дopывaниe. Дорытый, effossus aliquo
usque.
Дорезание
дорезывание. Seclio peracta, absoluta. Дорезанный, secando, desecando
absolutus. Дорезываю, quod reliquum est secare, desecare. 2) De feris: plane
dilacerare, strangulare. Дорезываюсь, plane secari, desecari, sibi perfodere
jugulum.
Дориносимый
Armatis satellitibus comitatus, stipatus. Дориношение, satellitium,
satellites armati.
Досада
Molestia (неприятность), stomachus, indignatio (негодование). Сделать
кому досаду, molestiam alicui afferre, exhibere. Хотеть треснуть с досады на
что, rumpi aliqua re; offensa, offensio (досада, которую мне причиняют).
Мне великая досада, что опыт не удается, valde doleo, quod conatus bonum
exitum non habet. Он ему это в досаду делает, offensionis causa hoc ei facit;
hoc ei ægre facit. Досадитель, досадчик, violator, in alterum injuriosus,
contumeliosus. Досадительница, quæ alteri infert injuriam. Досадительно,
contumeliose. Досадительный, contumeliosus, injuriosus, acerbus, aculeatus,
mordax, pungens. Досадительные слова, contumeliorum aculei; voces
contumeliosæ, mordaces, aculeatæ. Говорить кому досадительные слова,
aliquem contumelia vexare. Досадительство, offensio. Досадно, graviter,
ægre, moleste; est molestum, ægre mihi est. Д. смотреть на его шалости, ejus
petulantia fastidium movet, creat; tædet me ejus petulantiæ. Очень досадно,
что не едет, exspectatione ejus adventus vexor. Досадно, что у меня такой
кусочек изо рта вырвали, crucior, bolum tantum mihi ereptum tam subito e
faucibus. Если тебе досадно, si id te mordet. Mне д., что в глаза меня
обманывают, ægre est animo meo videre, me in os circumvenire parari.
Досадный, досадливый, molestus, gravis, odiosus, acerbus, ingratus.
Досадные слова, verba molesla, injucunda, acerba. Досадывание, indignatio,
stomachus, molestia. Д. вредитъ здравию, indignatio sanitati nocet. Досадую,
indignari, stomachari aliquid; rem ægre, moleste, graviter, indigne ferre. Он
досадует на неудачу своего предприятия, ægre fert contrarium exitum или
vanitatem conatus. Ты смеешься над мной? и справедливо, я теперь сам на
себя досадую, derides? merito mihi nunc ego succenseo. – Досаждаю, ægre
facere alicui; stomachum alicui facere, movere, pungere, vexare, premere,
urere; aliquem molestia afficere. Досадить кому словами, iram alicujus
movere verbis, incurrere in aliquem verbis. Досадить более, pergere molestum
esse. Досаждение, motus stomachi.
Досажение
досаживание. Plantatio absoluta, finita. Досаженный, plane satus или
plantatus. Досаживаю, quod reliquum est, plane serere, ponere, plantare.
Досадить гряду капусты, pulvinum brassicæ plane conserere. Досаживаюсь,
plane conseri, pl. plantari.
Досасывание
Suctus finitus. Досасываю, exhaurire, exsugere, absorbere, perbibere.
Досверление
Terebratio finita. Досверливаю, terebrando excavare.
Доселе
досель. Adhuc; usque ad hunc diem, usque ad hoc tempus. 2) Hactenus,
hue usque. Пречтено доселе, hactenus perlectum est.
Досиживaниe
Adustio vini finita. 2) Pullatio ad finem perducta. Досиживаю, finem
facere vinum adurendi, destillandi. 3) Justum tempus sedere. 4) Desinere
incubare ova, finem facere incubandr ova. Курица не досидела цыпленка,
gallina unum pullum non exclusit.
Доска
, дека, дщица. (Sl.). Mensa. Опровергнуть деки, mensas evertere. Assis
или axis, tabula planca. Столовая доска, tabula mensæ. Распилить бревно на
доски, axes е trabe serra secare. Намостить двор досками, aream axibus
contabulare. 3) Tabula, tabella. Написать образ на кипарисной дщице,
effigiem sancti tabella cypressea depingere. Резать на медной доске, in tabula
ænea incidere, in æs, in ære incidere. Чайная доска, thearius abacus.
Доскабливание
Politio, lævigatio ope runcinæ peracta. Доскабливаю, finem facere
runcinandi, runcina poliendi.
Досказывание
Orationis absolutio. Досказываю, oration em absolvere, finire, реrorarе.
Он не дал ему досказать, non sivit eum реrorarе, orationem ei ex ore eripuit.
Я вам об этом доскажу, quod reliquum est, postea obsolvam, perorabo.
Доскакивание
Accessus per saltum. Доскакать, aliquo adsilire; contingere aliquid saltu.
Доскочить до камня, per saltum accessisse usque ad lapidem, ad saxum.
Доскан
V. pleb. Theca pulveris sternutorii, capsa.
Доскобление
См. Доскабливание.
Доскребание
Demtio rei radendo finita. Доскребаю, penitus, plane abradere, deradere.
#@#ДОСЛАТЬСЯ.#~#
Impellere, incitare quem ad petendum aliquo. Я не мог его дослаться,
non potui eum licet multoties petitum huc devocare.
Дослужение
дослуживание. Adimpletio ministerii. Дослуживаю, adimplere
ministerium, intcgram operam reddere alicui. Ему остается дослужить пo
договору две недели, ex pacto debet etiam adimplere ministerium
quatuordecim dierum. Дослужить заутреню, sacra matulina absolvere.
Дослуживаюсь, serviendo, merendo, stipendia faciendo aliquid obtinere, ad
certum dignitatis gradum provehi.
Дослушание
можно выр. глаг. Дослушать, audire ad extremum, plane audire, rem
totam audire. Д. проповедь, concionem sacram totam audire.
Досматривание
Inspectio, contemplatio ad extremum. Досматриваю, penitus inspicere,
contemplari ad extremum. He досмотря представления вышел, non dum
finita, absoluta actione или repræsentatione discessit. 2) Præesse, præfectum
esse. Досматривать над работниками, operariis præesse; inspicere, inspectare
operarios. Досмотрщик, inspector, scrutator. Досмотрщичий,
досмотрщеский, inspectoris, scrutatoris proprius. Досмотр, cura, moderatio.
Иметь над кем д., alicui præesse, præpositum esse, inspicere aliquem. 3)
Perscrutatio.
Досмеяться
Multo risu aliquid sibi contrahere. Досмеялся до слез, multo или
immodico risu ploratum sibi contraxit.
Досолить
Probe salire; salsuram absolvere. Досолиться, probe saliri; sale probe
condiri. Мясо еще не досолилось, саrо non dum sale probe condita est.
Дососание
См. Досасывание.
Доспевание
Maturitas, tempestivitas. Доспеваю, permaturescere. Доспевают плоды,
fructus permaturescunt. Доспелый, maturus, tempestivus.
Доспеть
Sl. Loricam induere. Доспех, armatura totum corpus tegens, universa
armatura; lorica. Доспешник, qui loricatus, cataphractus, lorica indutus ex
omni parte armatus est. Доспешный, loricatus, cataphractus. Доспешные
люди т.ч. доспешники. Одеяние доспешное, universa armatura.
Доставание
достание. Adeptio, асceptio. Доставка, доставление, conciliatio,
comparatio. Доставленный, paratus, comparatus, conciliatus, subministratus.
Употребить в пользу доставленный кем случай к счастью, feliciter oblatam
оссаsionem in rem nostram convertere. – Доставляю и доставливаю, quod
reliquum est, sistere, mittere, subvehere. Он доставил кирпич, reliquum
laterum plane stetit, subvexit. 2) Suppeditare, præbere, exhibere, conciliare,
comparare, acquirere, efficere, subministrare. Доставлять кому съестные
припасы, aliquo suppeditare res ad victum necessarias. Она доставляет себе
пищу пряжей и чесанием шерсти, lana ас tela victum quæritat. Доставлять
кому пищу, хлеб, alicui сibos, alimenta præbere, suggerere. Доставлять,
давать на издержки, sumtum dare. Доставлять кому деньги, alicui аrgentum
curare, conficere. Доставить кому случай, -occasionem alicui subministrare.
Эта гора доставляет столько, что можно пропитаться, sufficit hic mons
alimentis hominum. He доставляет столько, vix incolis exhibet alimenta. Эта
земля доставляет мне всякий год тысячу ефимков, ex hoc prædio argenti
bina talenta qoutanni capio. Доставлять себе пропитание луком, expedire
arcu alimenta sibi. Доставлять причины к поддержанию мнения, rationes
sententiæ (д.) suggerere. Этот предмет доставляет довольно материи для
речи, argumentum ex se copiam rerum suggerit, suppeditat. Он доставил ему
это место, случай к обогащению, eum in munere constituit, bonore
amplificavit et commodis ejus servivit, consuluit. Доставать кому своей
рекомендацией важные места, aliquem ad honorata ministeria sua maximæ
suffragatione producere. Это доставляет, приносить тебе честь, est tibi
honori. Доставлять кому уважение, auctoritatem parare, afferre, facere,
conciliare. – Доставляюсь, suppeditari, præberi, sisti, conciliari. Товары по
большой части доставляются морем, maxima pars exterarum mercium
navibus importatur. Доставшийся, quod obvenit, contigit. Доставшееся ему
после родителей имениe, bona, quæ ei a parentibus defunctis venerunt,
pervenerunt
Достает
Sufficit, satis est. He достает, deest, deficit. У меня не достает книг, libri
mihi desunt; libri me или mihi deficiunt; careo libris. He достает сил к
совершению намерений, ad cogitata perficienda deficiunt vires. He достало
кирпича на строение, non erat affatum laterum ad opus exigendum. Чего же
ему не достает? он все то имеет что человек почитает счастьем, quid reliqui
est, quin habeat, quæ quidem in homine dicuntur bona? He достает ума, mente
caret.
Достается
Accidit, evenit. Ему часто д. терпеть выговоры, frequenter increpatur,
frequenter aliquid ei objectatur, exprobratur. Достаться кому, potiri aliqua re.
Досталось ему, probe verbis castigatus est (probe verberibus affectus, probe
punitus est). Берегись, достанется тебе, cave tibi, præcave; alioquin
verberibus afficieris.
Досталь
Reliquum, quod reliquum est, reliquiæ, quod remansit, relictum est.
Досталь дешевле продается, quod remansit, vilius или minori pretio venditur.
Достальный, relictus, reliquus. Достальные вещи, reliquum rerum. Д. люди,
reliqua multitudo. С достальным войском отправиться на помощь к своим,
cum reliquis copiis impigre ad suos proficisci. Собрать достальное число
войска, copias, quot satis videtur (videbatur) contrahere.
Достаток
-точек. Facultates, res, opes, divitiæ, copia. У него во всем достаток,
abuntdat omnibus rebus; abunde ei adsunt omnia. – Достаточествую, satis
esse, sufficere, idoneum esse. Эти доводы к подтверждению сего не
достаточествуют, ejusmodi argumenta ad corroborandam hanc rem non sunt
idonea. Многие из Российских глаголов недостаточествуют в совершенных
временах, multa Rossica verba perfectis temporibus carent. – Достаточно,
satis, abunde, copiose. Д. жить, hene beateque или fortunate beateque vivere;
fortunatum, opulentum esse. Достаточный, достаточен, sufficiens, idoneus;
opibus præditus, dives. Д. человек, opes habet, opibus abundat. Иметь
достаточные к чему пособия, ad aliquam rem perpetrandam idonea habere
præsidia. Достаточная опытность, idoneus rerum usus. – Достаю, aliquid
adtingere. Достать рукой до потолка, porrecta manu cubiculi tegmen tangere.
Достать что палкой, aliquid baculo sursum porrecta attingere. Ружье, пушка
далеко достает, sclopetum, tormentum globulos longe emittit. 2) Depromere,
proferre, expedire. Достаньте мне книгу из шкафа, deprome mibi librum e
scrinio librario. Достать платье из сундука, vestem е cista depromere.
Горлом, обвещением доставить себе хлеб, conferre vocem in quæstum. 3)
Parare, comparare, venalem esse. За деньги все нужное достать можно,
pretio omnia ad vivendum necessaria sunt venalia. Этой вещи ни за какие
деньги не достанешь, hæc res nullo pretio est venalis или nullo ære parari
potest. Слуги достают ceбе пищу, servi exercent victum suum. Я достал ceбе
хорошей рыбы, pisces ex sententia nactus sum. Где ты достал эту книгу,
которая очень редка? ubi tu nactus es eum codicem, qui rarissimus inventu
est?
Достаюсь
Contingere, obtingere, obvenire, nancisci aliquid. Мне досталось
наследство, hæreditas mihi obvenit, venit, obtigit. Достается мне что-нибудь
по наследству, aliquid mihi hæreditate venit, obvenit. Всякий пусть остается
при том, что ему досталось, quod cuique obtigit, id quisque teneat. Чье-
нибудь имение достается мне по праву, alicujus bona ad me redeunt. Ему
досталась трудная работа, opus arduum ei obvenit.
Достегание
, достегивание. Variatio acu peracta. Достегиваю, plane acu variare.
Достигaние
достижение. Contactus (в собст. знач.), adeptio. Употреблять все меры
к достижению цели, ad id quod volumus или cupimus, veniendum omni ope
atque opera eniti. Достигаю, sl., достизаю, assequi, consequi, æquare. Достиг
бегущего, in cursu aliquem nancisci. 2) Attingere locum, pervenire ad или in
locum. Пo долговременном путешествии наконец достигли подошвы
Альпийских гор, post longum iter tandem pervenimus ad radices Alpium.
Достигнуть глубокой старости, pervenire ad summam или extremam
senectutem. Достичь высших степеней честей, summos honorum gradus
assequi. Достичь пристани, in portum pervenire, pervehi. Стараться
достигнуть пристани, portum или ad portum tenere (vox nautarum). Д.
своего намерения, eo, quo quis vult, pervenire. Д. своего желания, optatum
impetrare; voti compotem или participem fieri, damnari; summam votorum
attingere. Достигнуть до желаемого конца, ad optatum exitum pervenire. Я
достиг своей цели и не отчаиваюсь, deceptus sum, non defatigatus (Ter. And.
4. 4). Достигнуть совершенства историка, historici perfectionem assequi. He
достигать, voto excidere; de spe decidere, a scopo aberrare, scopum non
attingere. – Дости-гаюсь, attingi, contingi, obtineri, accipi. Достоинства
достигаются через заслуги, ad honores pervenitur laudibus, virtutibus.
Достиженный, quod attigimus, quod assecuti sumus, ad quod perventum est;
æquatus. Достижимый, contiguus, напр. для копья, hastæ; impetrabilis,
æquandus (пo великости), efficiendus (касательно производства в дело).
Достижимость, сомневаться в достижимости своей цели, dubitare, utrum
ео, quo velim, perveniam.
Достилание
достлание и достилка. Munitio viæ, stratura viæ peracta, absoluta.
Достилаю, penitus munire, integere viam. Достлать двор досками, aream
domus plane assibus intexisse. Достилаюсь, plane assibus integi.
Достланный, plane assibus intectus.
Достоблаженный
Dignus, quem beatum omnes prædicent, beatus.
Достоверно
Vere, re vera, cum fide. Достоверность, fides, auctoritas. Иметь д., fidem
habere; auctoritatem obtinere. Д. сего произшествия не опровергается,
veritas hujus facti est evidentissima. О надлежащей оценке достоверности
исторической, de fide historica recte æstimanda. Достоверность записок,
publicis litteris consignata memoria. Достоверный, достоверен, fidus, fide
dignus. Д. свидетель, testis locuples, loculentus. Д. бытописатель, rerum
gestarum scriptor veridicus. Я слышал об этом от людей достоверных, hanc
rem andivi ex hominibus fide dignis, veridicis.
Достодолжно
Merito, ex или pro merito. Достодолжный, debitus, meritus, justus.
Оказывать кому достодолжное почтение, debitam reverentiam alicui
præstare; meritam alicui observantiam declarare. Достодолжная награда,
debitum, justum præmium.
Достойно
Merito, digne, prout dignum est. Он д. награжден, meritum alicui
præmium tributum, persolutum est; merito præmio affectus, donatus, ornatus,
decoratus est. Он достойно наказан за свое вероломство, pænas perfidiæ
juste persolvit или expendit. Д. наградить кого за прилежание, referre alicui
fructum diligentiæ. Достойный, dignus aliqua re. Похвалы, dignus, qui
laudetur, laudandus. Достойных людей, при их жизни, не терпим, а когда не
станет, рады были бы их оживить, virtutem incolumem odimus, sublatam ex
oculis quærimus invidi. Я этого достоин, я это заслужил, sic est meritum
meum (Теr.). Достоинство, dignitas, honor, locus honoratus. Высшая степень
достоинста, summum honoris fastigium. Быть содержану в великом
достоинстве и чести, donis et omni honore cultum esse (Curt.). Он получил
высшую степень дестоинства, adeptus est altissimum dignitatis gradum.
Получить выcшую степень достоинства, tenere summum gradum dignitatis;
in amplissimum honoris gradum promoveri; summum in locum et celsissimam
sedem dignitatis atque honoris ascendere. 2) Dignitas, laus. virtus.
Испытанное достоинство, spectata virtus. Он награжден по достоинству,
pro dignitate ei præmium tributum est. Это не совместно с его достоинством,
hoc ejus dignitas non patitur. Человек отличных достоинств, отличного ума
и знания, est maximis virtutibus cumulatus, est præstanti et eruditione
perfecta. В нем есть все возможные достоинства, est omni laude cumulatus;
in eo summa sunt omnia. Ему воздали величайшую честь за его редкое
достоинство, maximo honore affectus est pro suis clarissimis virtutibus.
Вменять себе что в достоинство, rem sibi honori, laudi duсеrе. Быть в
достоинстве, honorario munero fungi. Унизить достоинство, frangere
dignitatem. Давать каждому по достоинству, cuique pro dignitate tribuere.
Достоит
Licet, jus fasque est; lege non prohibetur; oportet, decet, convenit.
Достоненавистный
Odio dignus, abominandus, abominabilis, detestandus. Безбожие есть
достоненавистное заблуждение, ignoratio Dei или impietas Deum tollens est
error detestabilis.
Достопамятно
Memorabili modo, ratione; notabiliter; ita ut dignum est memoria.
Достопамятность, res memorabilis, memoriâ digna. Повествование
достопамятностей, narratio rerum mirabilium. Достопамятности города, ea
quæ in urbe visenda sunt. Достопамятность чего-нибудь, magnitudo
memorabilis или insignis alicujus rei natura. Достопамятности
Ксенофонтовы о Сократе, ea, quæ a Socrate dicta, Xenophon refert;
Xenophontis memorabilia. Достопамятный, достопамятен, notabilis,
insignis, memorabilis, memoria dignus, memoriæ prodendus. Сделать имя
свое достопамятным, memoriæ nomen suum commendare; nobilitari. Д.
пример, exemplum notabile. Свита более по числу, нежели по достоинству
достопамятная, comitatus turbâ, quam dignitate conspectior. Достопамятное
происшествие, eventum notabile, memoriæ prodendum.
Достоподражательный
Dignus, quem imitemur, dignus imitatione.
Достопочтение
Debita reverentia, debita observantia. Достопочтенный, vеnerandus,
venerabilis.
Достопримечательный
Notabilis, insignis, memoria dignus. Развалины сего города
достопримечательны, ruinæ, parietinæ, rudera hujus urbis sunt notabilia.
Достославно
достохвально. Laudabiliter, cum laude. Достославный, -славен, laude
dignus, laudandus, prædicandus. Достохвальные дела, laudabilia, esregie
facta.
Досточестно
Perquam honorabiliter. Досточестный, досточестен, admodum
honorabilis, perquam honorandus, omni honore dignus.
Досточудный
Dignus admiratione, mirandus, mirabilis, admirandus, admirabilis.
Достояние
Sl. Hæreditas, hæredium, patrimonium.
Достраивание
Exædificatio absoluta. Достраиваю, plane exædificationem absolvere.
Достраиваюсь, ædificando absolvi.
Дострачивание
Distinctio filis trajectis peracta. Дострачиваю, distinctionem filis
interpositis peragere.
Достригание
Tonsura peracta. Достригаю, tonsuram absolvere; plane tondere,
detondere. Достричь, caput plane tondere. Д. овцу, ovem penitus detondere.
Дострогание
Runcinatio absoluta. Дострогать, desinere runcinare.
Достроенный
Plane exædificatus. Оставить дом не достроенным, domum inchoatam
ad exitum non adducere. Достройка. См. Достраивание.
Дострочение
См. Дострачивание.
Достреление
достреливание. Теli aliquo missio, conjectio; telum aliquo missum.
Достреливаю, telum aliquo mittere, conjicere.
Достряпание
достряпывание. Instructio cœnae absoluta. Достряпываю, cœnam plane
apparare, præparare, instruere.
Доступание
доступление. Accessio aliquo. Доступаю, accedere, adsistere alicui loco.
Доступный, доступен, ad quem aditus patet. Антоний не так доступен,
difficilior ad Antonium est aditus. Доступ, aditus. Иметь к кому-нибудь д.,
mihi aditus est ad aliquem. Открыть доступ к кому, alicui aditum ad aliquem
patefacere. Возбранить кому доступ, aliquem ab aditu prohibere, aditu
aliquem intercludere. Содействовать чьему доступу у кого, efficere ut quis ab
aliquo admittatur; admitti, ad congressum admitti, mihi accessus patet.
Досуг
Otium, tempus otiosum; tempus vacuum; tempus laboris vacuum; facultas
vacui ac liberi temporis (свобода употреблять свое время по изволению). В
полном досугe и среди такого множества книг, in summo otio maximaque
librorum copia. Иметь досуг, otiari; otium habere, otiosum esse; otium mihi
est; vacare, vacuum esse. Употреблять на что досуг, otium conferre ad
aliquid; otium consumere in re. На досуге, на досугах, cum erit commodum;
per otium. Когда тебе досуг, tuo commodo. Это требует досуга, res plurimi
otii. Мне не досуг, досуга нет, non est mihi otium; tempore egeo.
Досужий
досуж. Expeditus, alacer, agilis. Д. парень, expeditus puer, famulus.
Досужный
Otiosus, vacuus. Досужное время, tempus vacuum.
Досушение
досушивание. Siссatiо аbsoluta. Досушиваю, plane siccare.
Досушиваюсь, plane siccari, exsiccari.
Досчитанный
Plane numeratus, enumeratus, pernumeratus. Досчитывание, enumeratio
ad finem perducta. Досчитываю, enumerandi finem facere, quod reliquum est
enumerare. Последний мешок досчитываю, reliquum nummorum saccum
numero.
Досылаю
Reliquum post mittere, submittere. Дослать последнюю часть книги,
novissimam или postremam libri partem post mittere.
Досыпание
Infusio ad exitum adducta. Досыпаю, finem facere infundendi, ingerendi.
Досыта
Он досыта наговорился, diu locutus est (Plaut.).
Досыхание
. Exsiccatio absolute. Досыхаю, plane exsiccari.
Досевaниe
Satio absoluta. Досеваю, satum, sementem ad finem perducere. 2) Finem
facere cribrandi, excernendi. Досеваюсь, plane seri или seminari.
Досекание
досечение. Fissura absoluta; sectio ad finem perducta. Досекаю, finem
facere findendi, diffindendi, secandi, dissecandi. Досечь поленицу дров,
finem facere caudicem lignis dissecandi. 2) Finem facere scalpendi,
exsculpendi. Досекать статую, signum absolvere,
Досюда
Eo usque, buc usque, ad hoc tempus.
Досягаю и досязаю
Pertinere, porrigi, extendi, attingere, patere. Эта гора досязает до
облаков, hic mons nubes attingit. 2) Pervestigare, perquirere, prospicere.
Ничье понятие до этого не досягает, nulla mens consequi, comprehendere,
pervestigare potest или sustinet. Дocяжeниe, досягание, contactus.
Дотапливание
Calefactio absoluta. Дотапливаю, penitus liquefacere, liquare, coquere (о
руде). 2) Percalefacere. Дотапливаюсь, percalefieri.
Дотаскивание
Tractus aliquo. Дотаскиваю, trahere aliquo, alicui loco, abripere.
Дотаскать из воды бревна на берег, trabes ex aquam ad terram, ripam, trahere,
2) De vestibus: gerere. Я это платье еще до праздника дотаскаю, banc vestem
etiamdum ad festum geram. Дотаскиваюсь, aliquo trahi, abripi. 3) Насилу мог
дотащиться до города, vix fessum corpus ad urbem trahere potui; vix
lentioribus passibus ad urbem subire potui.
Дотачивание
доточение чего. Torno или tornando res facta; res acuenda, exacuendo
finita. Дотачиваю, finem facere tornandi. 2) F. f. acuendi, exacuendi, poliendi,
expoliendi. Дотачиваюсь, tornando, acuendo, exacuendo finiri.
Дотащить
Aliquo или alicui loco ducere, deducere, trahere. Лошадь насилу
дотащила воз, equus ægre vehem ad locum petitum traxit. Дотащить ноги,
lento gressu aliquo incedere, aliquo iter facere.
Дотверживaниe
чего. Res repetendo memoriæ infixa. Дотверживаю, probe memoriæ
mandare, infigere. Дотвердить урок, ediscenda probe memoriæ infigere.
Дотворяю
Hermetice claudere; operire.
Дотеребление
дотеребливание. Evulsio, exiractio finita. Дотеребливаю, plane evellere,
extrahere. Дотеребливаюсь, plane evelli, extrahi, sarriri, runcari.
Дотесывание
, чего, Res asciando, dedolando absoluta. Дотесываю, finem facere
asciandi, dolandi, dolabrandi.
Дотирание
чего. Res conterendo finita. Дотираю, finem facere conterendi, friandi.
Дотереть краску, colorem plane conterere.
Дотолочь
Finem facere comminuen-di, pinsendi.
Дотоле
Eo usque. Он дотоле имел друзей, пока имел достаток, eo usque habuit
amicos, dum opulentus erat. Где нога смертного д. не бывала, quo nullius
mortalis pes positus est.
Доточение
См. Дотачивание. Доточенный, tornando finitus, peractus.
Доточный
доточен. Qui rem tetigit, attigit.
Дотравливание
Graminis privatio. Дотравливаю, penitus gramen depascere. 2) Finem
facere canes (lepori) immittendi.
Дотрачение
дотрачивание. Erogatio, consumtio, absumtio. Дотрачиваю, reliquum
erogare, absumere, consumere. Дотрачиваюсь, penitus erogari, impendi,
consumi, absumi.
Дотрепанный
Plane carminatus. Дотрепливание, льна, linum carminando finitum.
Дотрепливаю, finem facere carminandi.
Дотрагивание
Tactus, tactio, attactus, contactus, contrectatio, attrectatio. Дотрагиваюсь,
tangere, attingere, contingere, contrectare, attrectare; rei manum admovere.
Нельзя дотронуться до больного места, pars corporis affecta attrectari non
vult.
Дотыкаю
Finem facere palos agendi, immittendi. 2) Дотыкать пеньку в щели,
reliquum cannabis explendis rimis consumere.
Дотыкаюсь
Perstringere.
Дотягивание
Tractus alicui loco. Дотягиваю, aliquo trahere. Д. судно до берега,
navigium ad ripam pertrahere. Я дотянул запас до нового привоза, satis habui
apparatus или copiæ ad recentem subvectionem. Дотягиваюсь, trahi aliquo. 2)
Дотянулся судном до берега, cum navigio ad ripam lente processi. 3) Satis
habere, sufficere. Овес дотянулся до прихода барок, satis habuimus avenæ ad
appulsum lenunculorum. Дотянутый, ad petitum tractus.
Доучивание
доучение, доучка, урока. Pensum probe memoriæ mandatum; tempus
scholarum finitum; res edocendo parata. Доучиваю и доучаю, probe, satis
discere. Доучить урок, pensum probe discere; finem facere pensum probe
discendi. 2) Кого, edocere aliquem artem. Доучить кого читать и писать,
edocere quem litteras. Доучиваюсь, absolvere tirocinium discendi. Д.
сапожному мастерству, absolvere tirocinium discendi sutrinam. –
Доученный, edoctus.
Дохлебание
дохлебывание, можно выр. гл. Дохлебываю, exsorbere.
Дохлый
Emortuus. Д. рыба, piscis emortuus.
Дохновение
Spiritus, halitus, flatus, flamen; monitus, divinus instinctus.
Дохновенный, admenitus, inspiratus.
Доходно
Utiliter, commode. От этого промысла д., hic quæstus est uberrimus.
Доходный, quæstuosus, lucrosus, fructuosus. Доходная должность, доходное
место, munus lucrativum; provincia quæstuosa. Доход, reditus, proventus,
fructus e re quavis. Земля дает ему много доходов, или его владения дают
ему много дохода, reficitur multum ei ex possessionibus. Поместье, дающее
xoроший доход, fructaosum prædium. Расходы соразмерять с доходами,
sumtus accomodare ad mercedes prædiorum. Государственные доходы,
publici fructus (Tac.); pecunia publica, quæ redit ex aliqua re, vectigalia.
Сделать приращение своим доходам, adaugere, cumulare reditus. В доходе,
in exitu. Лето в д., æstas in exitu est. Первый час в д., mox prima hora
audietur.
Дохожу
Attingere locum, pervenire ad или in locum. По многотрудном пути
наконец дошли до города, incommodo itinere facto tandem ad urbem
pervenimus. Вода доходит до шеи, aqua attingit collum. 2) Perferri, adferri.
Письма ваши исправно дошли до меня, litteræ tuæ ad me perlatæ sunt. Слава
древних веков дошла и до нашего времени, сеlebritas antiquorum temporum
ad nos pervenit. Если это дело дойдет до меня, то я знаю, что тогда делать
должно, si hoc negotium ad me pervenerit, sciam, quæ tunc ratio ineunda sit.
3) Exhauriri, consumi. Доходит товар, merx exbauritur, consumitur. Деньги
дошли, pecunia impensa est. Овес весь дошел, надобно купить вновь, avena
plane oensumta est, opus est ut denuo ematur. 4) Mente assequi, consequi,
excogitare, Алхимисты никогда не дойдут до средства, которым бы можно
было превращать всякой металл в золото, Alchymistæ nunquam excogitare
poterunt, qua ratione quodvis metallum in aurum sonvertatur, abeat. Живучи
роскошно, дошел наконец до крайней бедности, profusis sumtibus tandem
ad mendacitatem detrusus est. Он, как полагаю, не дойдетъ до такой
глупости, non ita insaniturum puto, ut hoc faciat. Дойти до отчаяния, ad
desperationem pervenire, ad desperationem adduci.
Доцеживание
Expletio, repletio, completio. Доцеживаю, implere, replere, complere,
explere. Доцедить ведро, situlam implere, complere. 2) Vinum или сеrevisiam
totam depromere e dolio.
Дочернин и дочерин
Ad filiam pertinens.
Дочерчение
дочерчивание. Designatio ad finem perducta, peracta. Дочерченный,
plane deslignatus, delineates. Дочерчиваю, finem facere designandi,lineandi,
delineandi.
Дочесание
дочесывание, волос. Реnitus depexi capilli. Дочесанный, cui capilli
plane pexi sunt. Дочесываю, finem facere capillos pectendi. Дочесываюсь,
plane pexum esse.
Дочиста
Prorsus, omnino, plane. Coбака все съела д., canis omne pabulum peredit.
Его обобрали до ч., eum omnibus rebus spoliarunt; omnibus bonis everterunt
(иноск.).
Дочитываю
Finem facere legendi. Дочитываюсь, aliquo usque или alicui loco legi.
Дочищаю
-щиваю. Plane purgare, expurgare; plane mundare. Дочищаюсь, plane
purgari, expurgari, mundari. Дочищивание, дочищение, purgatio, expurgatio
finita.
Дочь
Filia. Дочка, filiola. У него много дочерей, multas habel filias. Выдать
дочь, maritare, matrimonio jungere filiam alicui.
Дошагнуть
Gressum inferendo attingere. Дошагнул до стены, uno gressu illato
parietem attigit. Жаль, что вы не зашли к нему, тут несколько бы вам
дошагнуть, dolendum est, quod eum non convenisti, opus fuit unum et item
alterum gradum facere, ut ejus domicilium attingeres.
Дошвыривание
можно выр. глаг. Дошвыриваю, aliquo jacere, projicere. Дошвырнутый,
aliquo jactus, projectus.
Дошивание
дошивка, дошитие, чего. Res suendo peracta. Дошиваю, finem facere
suendi, acu variandi. Дошиваюсь, plane sui, plane acu variari. Дошитый, plane
sutus, plane acu variatus.
Дощаник
Cista ex assibus facta. 2) Species navigii vectorii. 3) Runcina duabus
ansis.
Дощан
См. Дщан.
Дощаный и дощатый
Е tabulis или axibus factum. Дощаной сарай, rhedarum receptaculum ex
tabulis factum. Дощатый пол, соussatio или coaxatio. Дощечка, assula.
Дощипывание
Evulsio absoluta. Дощипываю, plane evellere. Дощипать перья, finem
facere plumas detrahendi, pennas eripiendi. Дощипанный, cui plumæ, pennæ
totæ ereptæ sunl.
Доедание
доедение, чего. Res edendo consumta. Доедаю, exedere, edendo
consumere. Доесть кого, maximum detrimentum alicui adferre, inferre,
importare, in summas angustias adducere. Доеденный, edendo consumtus.
Доезд
доездная память. V. obs. Denuntiatio adventus.
Доезжание
Vectura ad petitum peracta. Доезжаю, advehi, subvehi. He доезжая до
почтового двора, ось переломилась, priusquam ad sedem cursus publici
perventum esset, frangitur axis. Чтобы скорее доехать, возьмем для четверых
коляску, quo maturius perveniamus, nobis, quatuor solis currum stipulemur. –
Доехать кого, in summas angustias adducere. – Доезживаю, tempus vecturæ,
vectationi constitutum finire. Извозчику остается доездить месяц, unus
remanet mensis, quo elapso locator equorum non amplius rhedam suppeditabit.
2) Доезживаю мою старую карету, vetula mea rheda utor, dum sit vehendo
bona. – Дoеxaниe, accessus, adventus, appulsus или advectum, subvectum,
appulsum esse.
Дою
Mulgere; ubera palmis pressare (Virg.); ubera distenta siccare (Hor.).
Доить овец дважды на часу, mulgere bis oves in hora. Что при наступлении
дня надоили, утреннее молоко, quod surgente die mulsere. Эту корову доят
два раза в день, hæc vitula ad mulctram bis venit. He доить коровы, prohibere
mulctra. 2) Lac præbere. Корова ныне мало доит, vacca hoc tempore parum
præbet lactis.
Драгий
Carus, pretiosus, magni pretii. Драгость, caritas.
Драгоценность
Res pretiosa, eximia, præstans; res magni pretii; excellentia; regis
insignia. Драгоценный, -ценен, carus, pretiosus, magni pretii. Драгоценные
вещи, res magni pretii; insignia. Драг. камень, gemma, lapis pretiosus. Нет
ничего драгоценнее, nihil est pretii majoris. Нет ничего драгоценнее и
важнее нас самих, nihil quicquam charius pensiusque nobis, quam nosmet
ipsi. 2) Egregius, eximius, excellens, præstans. У него драгоценный нрав,
eximia est indole. Этот мальник драгоценный, hiс puer est egregius.
Драгунский
. Ad equitem desultorium pertinens. Д. полк, cohors equitum levis
armaturæ. Драгун, eques desultorius (у новв.); levis armaturæ miles (Liv.);
dimacha (Curt.). Сражаться как драгуны, ex equis desilire et pedibus рræliari.
Дражае
Carior, carius. Дражайший, carissimus, amantissimus. – Письмо твое
хранить буду яко дражайший залог вашего ко мнe дружества, litteras tuas
tanquam pignus amicitiæ servabo или conservabо.
Дражнение
Lacessitio. Дражню и дразню, lacessere, irritare, iram alicui movere,
aliquem aspere incessere. He дразни его, он осердится, noli irritare eum,
succensebit enim. 2) Excitare, concitare, incitare, stimulare. Дразнить стуком
птиц, tumultu, strepitu incitare или stimulare aves. Дражнюсь и дразнюсь,
см. дражню № 1.
Драка
Pugna, rixa, manus, congressus. Дело дошло до драки, res venit ad
manum; pugna venit ad manum. Они вступили в драку, manum или manus
conferant, conserunt. Часто дело доходило до драки, sæpe etiam res ad manus
или ad pugnam veniebat. У них была драка, pugnis certaverunt; manus
conseruerunt. Драка между детьми, pugna puerorum. Д. между петухами,
pugna gallorum. Быть поиману в дракe, in pugna deprehensum esse. Без
драки не обойдется, non sic abibit.
Драконова кровь
Sanguisdraconis.
Дракон
Draco, serpens. 2) Diabolus. 3) Draco volans, alatus. Драконов, draconis.
Драма
Fabula. Драматический, scenicus, dramaticus. Драматическое
искусство, ars scenica. Драматический писатель, fabularum scriptor.
Драматически, more scenico.
Драматургия
Præcepta artis scenicæ.
Дранина
Panniculus laceratus.
Драница
дранка, драничка. Tenuis et longa assula, quæ ad domum tegendam
adhibetur, species asseris, cantherii. Драничный, кровля, tectum e tenuibus
longisque assibus factum.
Драние
Scissio, ruptio, detractio. Д. лык, decorticatio, delibratio. Др. кожи с
животных, detractio pellis pecudum. Др. за волосы, aliquem crinibus trahere.
Дратва
Filum picatum (у новв.).
Драхва
Otis tarda.
Драхма
Drachma, pondus duarum unciarum. 2) Drachma, moneta Romanum
denarium æquans. Едва десятью драхмами отделался от потчивания, vix
decem obsonatus est drachmis.
Драчие
Spinae, vepres.
Драчливость
Natura litigiosa, rixosa. 2) Mos temere puniendi famulos или sibi
subjectos. Драчливый, -члив, rixosus, ad rixam concitus, manus conferendi
cupidus. 3) Qui ob quamvis rem minutam punire solet. Драчун, homo pugnax.
Драчунья, femina pugnax, rixosa.
Дребедень
Discrepantia, sonus discrepans. 2) Scripturæ genus asperum, dictio, quæ
rem verbis non exæquat.
Дребезги
Fragmina, fragmenta. Стакан улал и разбился в дребезги, роculum
decidit et comminutum est.
Древеса
Arbores. Древесный, arboreus. Д. плоды, fructus arboris; poma; fœtus
arborei. Древие, arbores. Древко, hastile. 2) Sustentaculum tentorii.
Древле
Olim, quondam, patrum, majorum memoriâ. Древний, древен, vetus,
vetustus, antiquus. Древнее племя, vetustum genus. Д. мнение, opinio vetusta.
Столько же древний, как мир, mundo congenitus. Жертвоприношение
столько же древнее, как город, sacrificium æquale urbi. Это древний обычай
Академии, hic est mos patrius Academiæ. Древняя рукопись, vetus
manuscriptum. Др. Рим, Roma antiqua. Древние народы, veteres populi.
Древние писатели, veteres scriptores. – Дpeвниe, veteres, antiqui. Читать с
большой охотой сочинения древних, in veteribus scriptis studiose volutari.
Следуя обычаю древних, more institutoque majorum. Древнейшие писатели,
vetustiores scriptores. Что называется теперь самым древним, было новое,
quæ vetustissima nunc creduntur, nova fuere. Древность, vetustas, antiquitas.
Примеры древности должны быть известны витии, вития должен быть
знаком с примерами древности, exempla vetustatis oratori debent esse nota.
Много достопамятных вещей, описанных стихотворцами, древность
погубила, multa monimenta vulgata carminibus, vetustas exederat. Почтенная
древность, veneranda vetustas. Вещи, о коих мы, по их древности, более не
помним, res propter vetustatem a nostra memoria remotæ. В древности
верили, что были летучиe драконы, antiquitus или olim credebant, fuisse
alatos dracones. Этот храм, по древности своей, славен, hoc templum
vetustate sua inclytum, celeberrimum est. Для узнания древности
отправляется в Египет, antiquitatis cognoscendæ Ægyptum proficiscitur. b) ==
Люди древних веков, баснословная древность повествует, fabulosa narravit
antiquitas. Это носит на ceбе какой-то отпечаток древности, plurima in
aliqua re antiquitatis effigies est. 2) Senectus, senium, senilis ætas. Древности,
antiquitates. Римские, antiquitates Romanæ. Испытатель древностей,
antiquarum rerum или antiquitatis indagator. Знаток в древностях, antiquitatis
peritus. Древнею, senescere, consenescere; obsolescere.
Древо
Sl. Arbor. Злое, arbor putrida, malæ indolis. 2) Lignum.
Древо жизни
Thuia occidentalis.
Древоделание
древодельство. Ars intestinariorum. Древоделя, древодел,
древоделатель, lignarius (Faber.), intestinarius (Pand.), faber scriniarius (у
новв).
Древцо
, деревцо. Arbuscula. – Древяница, pes ligneus. Древяный, ligneus, e
ligno factus.
Дреки
, забрасывать дреки на судах, чтобы сцепиться, injecta manu ferrea
navem retinere; asseres ferreo unco præfixos in naves injicere.
Дрема
Lychnis viscaria.
Дремание
дрема. Somnus levis. Дремлется, вздремалось, dormito, dormire cupio.
Дремливый, somno deditus, somniculosus.
Дремлик
См. Кокушкины слезы.
Дремлю
Placide dormire. Дремать за работой, obdormiscere in laborando или
operando. 2) Negligentem, indiligentem, incuriosum esse. Смотри нe дремли,
здесь тотчас очистят карманы, nе dormitu hic statim crumenæ vacuabuntur
или crumenas vacuefacias deprehendes. Дремота, см. дремание. Дремучий,
densus, d. foliis. Лес, sylva densa.
Дресва
Glarea.
Дресвяник
Syenites (Plin.), granites (y новв.). Дресвяный, granitæ.
Дробина
дробины. Recrementum, vinacea. Кормить скот дробиной, pecus vinacea
saginare, pinguefacere. Дробинный, servandis vinaceis aptus.
Дробление
Consectio, divisio. Дроблю, comminuere, dividere. Дроблюсь, friari,
minutatim conteri, comminui. Некоторые камни удобно дробятся, non nulli
lapides facile friantur. См. Крошусь.
Дробница
Foliis или sacculus grandinis plumbeæ (у новв.).
Дробный
Comminutus, divisus. 2) Дробные товары, merces minutæ.
Дробовик
Sacculus grandinis plumbeæ. Дробовый, ad grandinem plumbeam
pertinens. Дробовой мешечик, т.ч. дробовик. Дроб. заряд, onus teli igniferi
или quod immittitur telo ignifero. Дробь, grando plumbea. Самая мелкая
дробь, minutissimi globuli plumbei. Дробь, fractura, fragmentum. Один ящик
с стеклами не годился, дроби очень много, una cista cum vitro detrimentum
fecit, multæ enim erant fracturæ. 2) Grando plumbea. Ружейная дробь, grando
plumbea sclopeto apta. 3) Fractura numeri, numerus fractus. Подвести дроби
под одного знаменателя, fracturas diversorum indicum ad eosdem indices
revocare. 4) Rotatio soni. Дробь пустить, sonum celeriter rotare (у новв.).
Дробязник
Merces minutæ. Он не валовым товаром торгует, но дробязликом, non
magnam sed tenuem mercaturam exercet.
Дрова
Ligna, orum (в противопол. строевому лесу). Мелкая, cremia, orum.
Купить воз дров, lignorum vehem emerе. Березовые дрова, ligna betulina.
Дрова саженные, ligna, quorum mensura definitur ulnis.
Дровни
Traha rusticorum. Дровешки, parva traha rusticorum.
Дроводел
Lignarius (Faber.).
Дровоносец
Qui ligna portat.
Дровосек
Qui ligna cædit; lignicida. Дровосечество, lignatio.
Дровяник
Lignarius (negotiator). Дровяный, ad ligna, ad cremina pertinens. Дров.
лес, ligna, orum. Др. сарай, stabulum lignis reponendis (у новв.).
Дрога
Arbor lateralis, qua cisium instructum est.
Дроги
дрожки. Species vehiculi apud Rossos usitati.
Дрогливый
Timidus, pavidus, trepidus, formidolosus. Дрогну, horrore perstringi,
perfundi. 2) Metuere, timere, metu affectum esse, animo tremere. Дрожание,
tremor, horror. Д. рук, manuum tremor. Д. пола, tabulati tremor. Др. сердца,
palpitatio cordis, palmus (у новв.). Лихорадочное, horror. Д. нерв, nervorum
trepidatio. Дрожащий, tremens, contremens, tremulus, trepidus, tremebundus.
Д. голос, vox tremebunda. Дрожащими руками написанный, vacillantibus
litterulis scriptus. Дрожащее пламя, flamma tremula. Д. движение, motus
tremulus. Дрожащим годосом, trementi voce. Взяться дрожащей рукой за
верею, tremebunda manu postem tangere. Он умаливал дрожащими руками,
tremebundis manibus supplicabat.
Дрожди или дрожжи
Fæx, crassamen, crassamentum (гуща жидкостей, садящихся на дно),
sedimentum, quod residit или subsidit (что осело на дно). Винные, пивные,
fæx vini, cerevisiæ или fæces v. с. Про одни дрожжи не говорят трожды,
(prov.) eandem cantilenam semper insusurrare; eandem cantilenam canere.
Дрождеватый, fæculentus. Вино, fæculentum vinum. Дрождяник, vas fæcibus
servandis. Дрождяный, fæcarius. 3aпах, odor fæcarius. Д. боченок, doliolum
fæcarium.
Дрожу
Tremere, contremere, contremiscere; horrere, trepidare. Пол дрожит,
tabulatum tremit, vacillat. Руки начинают у меня дрожать, incidit tremor
manibus. Дрожать и бледнеть, увидя что страшное, tremere et palbescere re
terribili objectu. Весь дрожу, totus tremo horreoque; toto pectore tremo;
omnibus artubus или toto corpore contremisco. Рука, дрожащая после
болезни, manus a morbo minus firma. Весь дрожу, боюсь, чтобы лихорадка
не пристала, totus contremisco, timeo ne febrem nanciscar. Он дрожит, глядя
на деньги, contremiscit, argento conspecto. Дрожать перед кем, перед чем,
tremere, contremiscere aliquem, aliquid. Дрожать перед прутьями и секирой
Диктатора, virgas ас secures Dictatoris tremere. – Дрожь, frigus, febrium
frigus, horror, algor (у новв.). В лихорадке дрожь беспокоит, in febre horror
valde molestus или gravis est. Меня в дрожь бросает, horror, friirus febris
invadit, occupat me.
Дрозденок
Pullus turdus. Дроздовый, дроздячий, turdi. Дроздовое гнездо, nidus
turdi. Дрозд, turdus. Певчий, t. canorus. Черный, turdus merula. Д.
камышенный, turdus arundinaceus.
Дрок
Genista tinctoria.
Дрот
дротик. Jaculum, missile; pilum; hasta. Бросать дротики, hastas torquere,
vibrare. Ремень, за который держали дротик, и которым бросали его,
amentum.
Дрочень
V. obs. Puer crassus et obesus.
Дрочона
Species placentæ. 2) Cibus plepejorum, qui fit ex ovis piscium inferiors
notæ.
Дрочу
Mulcere, demulcere, permulcere, blandiri, nimia indulgentia corrumpere.
Дрочусь, molliri, effeminari, emolliri. Ребенок твой избалован,
беспрестанно дрочится, filius tuus perperam educatus est, nimis mollis,
effeminatus est.
Другак
Sodalis, socius. Другиня, amicitiâ cum aliquo conjuncta.
Другой
Secundus, alter. Он был д. Царь от основания Александрии, regnabat
alter post Alexandriam conditam. Другой Марс, Mars alter. Здесь (есть) два
мнения, одно Силана, а другое Цезаря, duæ sunt sententiæ, una Silani, altera
Cæsaris. Он другого мнения, aliter putat. Если бы ты был на моем месте, то
думал бы иначе, si hic esses, aliter sentires. Другая часть провинции, diversa
pars provinciæ. Другой (неприятельск.) стороны, diversa acies. Перейти на
другую сторону, in diversum transire. В другой раз, iterum; iterato. В. д.р.
Консул secundum или iterum Consul. Пахать поле в д.p., agrum iterare.
Никто другой, кроме меня, alius nemo præter me. Говорить другое, нежели
что мыслим, dicere alia ас sentimus. Ничего другого не делает, кроме что
спит, nihil aliud, quam dormit. В эту ночь ничего другого не делали, кроме
что не спали, illa nocte nihil præterquam vigilatum est. Другим
предоставляю это решить, aliorum sit judicium. Одни-другиe, alii-alii. Один
более дурен, нежели другой, alius alio nequior. Одна ложь влечет всегда за
собой другую, fallacia alia aliam trudit. Кто знает хорошо одного, тот узнает
и другого, qui utrumvis recte novit, ambos noverit. Они спрашивают один у
другого, alius ex alio quærit. Принимают одно имя за другое, erratur in
nomine. Я получил много писем, и они все одни других интереснее,
sexcentas accepi epistolas, aliam alia jucundiorem. Убили друг друга, mutius
ictibus occidere. Вкус одних не есть вкус других, aliud aliis videtur optimum.
Это другое или иное дело, alia res est. Он стал совсем другой, т.е.
переменил свои мысли, нравы, ingenium novum induit. Тут есть то и другое,
всячина, sunt bona mixta malis. Другим сказывай это, quære peregrinum, ad
populum phaleras. Они помогают друг другу, tradunt operas mutuas. Они
очень любят друг друга, uterque utrique est cordi.
Другов
Amici; ad amicum pertinens. Друг, sl., proximus. 2) Amicus, homo
amicus, familiaris. Короткий друг, amicus conjunctissimus; homo
amicissimus. Иметь кого своим другом, alicujus amicitiam sibi parare,
comparare, conciliare. Быть чьим коротким другом, familiaritate (также с
прилагг. для показания высшей степени; magna, arcta maxima, intima), cum
aliquo conjunctum esse. Быть старыми друзьями, vetustate amicitiæ cum
aliquo conjunctum esse. Принять кого в число своих друзей, aliquem ad
numerum suorum amicorum adscribere. Искренний и верный друг, amicus
minime fallax, ex animo vereque benevolus. Старый, давнишний, quocum
necessitudo vetus intercedit. Они и теперь еще такиe же друзья, bis tanto sunt
amici inter se, quam prius. Невольно радуешься, если видишь друга
благополучным, ex bonis amici vultus quasi diffunditur. Быть наилучшими
друзьями, nihil potest conjunctius esse, quam nos inter nos sumus. Это мой
наилучший друг, amicior mihi nullus vivit atque is est (Pl.), mihi nemo est
amicior. Быть постоянным чьим другом в несчастьи, duris in rebus amicum
remanere. Быть другом из собственных выгод, amicitias utilitatis causa
quærere, ad fructum suum referre. Показывать кому в нужде, что мы его
друзья или ему верны, fidem in amicorum periculis adhibere. Друг познается
в нужде, amicus certus in re incerta cernitur. Мало истинных друзей, pauci
amicitiam recte et ex animo colunt. Стараться о снискании друзей, maxime
amicitias appetere. Оставить старых друзей, чтобы искать новых, veteres
amicitias spernere, et novis indulgere. Прервать связь с старыми друзьями и
завести ее с новыми, veterem conjunctionem dirimere, novam conciliare.
Снисхождение раждает друзей, obsequium parit amicos. Через то
приобретают себе друзей, illud amicitiam gignit, id plurimum valet ad
constituendam amicitiam. Видали ль когда двухъ друзей, которые бы были
так тесно между собой сопряжены? quod par amicitiæ fuit unquam
conjunctius, quam hoc? Иметь много друзей, amicis abundare. Иметь
сильных друзей, amicis valere. У богатого всегда есть друг, res amicos
invenit. 2) Vox blanda: о bone! sodes. Скажи пожалуй, друг мой, чей это
дом? dic sodes, cujusnam sit hæc domus? Трудитесь, друзья мои, не будете
оставлены без награждения, date ореram, о boni, non inhonorati manebitis.
Друг царев, regi gratiosus, qui apud Regem in maxima gratia est; qui gratia
Regis floret. – Дружба, amicitia, иногда также в этом значении берется
amor, conjunctio, familiaritas (короткое знакомство через частое
oбращениe), usus, consuetudo (вооб. обхождение). Свести с кем дружбу,
alicujus ad amicitiam applicare se et adjungere. Свести дружбу с
крамольниками, factiosorum amicitia implicari. У меня с ним короткая
дружба, mihi cum ео summa necessitudo est. Иметь с кем дружбу, amicitiam
cum aliquo colere; in amicitia esse cum aliquo. Участвовать в дружбе, in
amicitiam accipi. Охладить дружбу через нечастое свидание, elevare
amicitiam usus remissione. Их дружба зыбка, не прочна, vacillat amicitiæ
stabilitas. В силу нашей дружбы, pro jure amicitiæ nostræ. Без дружбы,
sublatâ amicitiâ. Я по дружбе уступил вам это, amicitiâ motus hanc rem tibi
concessi. Сделайте мнe дружбу и скажите ему, hoc mihi præsta et dic ei
omnia, quæ audisti. – Дружечик, дружище, дружок, vox blanda et plena
humanitatis: о bone! sodes. Скажи мне, д., где он живет? dic mihi, sodes, ubi
habitet?
Дружелюбивый
Рrореnsus ad amicitiam, amicus, amans, benevolus. Дружелюбие,
humanitas, comitas, benignitas, affabilitas. Дружелюбно, amice, amanter,
benevole. Он д. со мной обошелся, amice fecit erga nie; blande et comiter me
accepit. Дружелюбный, amicus, benevolus, benignus, humanus, blandus. Д.
обхождение, comitas. Д. вид, vultus hilaris.
Дружески
пo-дружески, дружественно. Amice et benevole, amanter, familiariter.
Поступать д., amice et benevole agere. Д. советую убегать этого, tibi pro
nostra necessitudine suadeo, hoc fugias. Дружественно остеречь, amice
monere, præmonere. Вы поступили др., amici munere functus es; amice et
benevole fecisti. Помогать кому как следует верному другу, præsto esse
amico fideliter ас benevole; amicum fldeli obsequio tueri. Жить с кем очень
дружески, familiarissime et conjunctissime cum aliquo vivere. – Дружеский,
дружественный, amicus, amans, benevolus, amicalis. Дружеское письмо,
epistola plena benevolentæ; litteræ officii et amoris plenæ. Друж. совет,
consilium fidele. Жить с кем в дружественных отношениях, amice vivere
cum aliquo. Друж. Связь, amicitiæ или amoris vinculum. Друж. союз,
amicitiæ fædus. Дружеская услуга, officium. Дружеская искренность,
candor amici. Дружественный поступок, officium, amicitiæ signum. Иметь с
кем дружество, aliquem familiarem gratumque habere (Curt.). Дружество,
amicitia. He оскорбляя прав дружества, salvo jure amicitiæ. Искать
дружества, amicitiam appetere, expetere. Основать, заводить дружество,
amicitiam parare, comparare, conciliare, contrahere, conflare, jungere,,
conjungere, conjugare; conglutinare, instituere. Иметь дружество, amicitiam
gerere, colere. Хранить, продолжать дружество, amicitiam servare, retinere.
Уничтожать, разрывать, расторгать дружество, amicitiam violare,
labefactare, evertere, tollere, frangere, dissuere, præcidere, dirumpere,
discingere, dissolvere. Твердое и короткое дружество, amicitia Pyladea.
Дружина
Communitas, comitatus. Быть в чьей дружине, aliquem comitari, alicui
comilem se addere, se adjungere. 2) Belli socius, commilito. 3) Uxor, conjux.
Дружинный, ad belli socios, commilitones pertinens.
Дружка
Amicus sponsi. Дружка провожает жениха к венцу, amicus sponsi ducit
eum ad sacra nuptialia. 2) Par singillatim sumtum. Этот башмак не дружка
такому-то, hiс calceus non convenit illi. Дружка пряжки, hæc fibula cum
altera debet conjungi. Дружкин, ad amicum sponsi pertinens.
Дружно
Amice, concorditer. Жить, concorditer vivere; concordia conjunctum esse
(без распри). 2) Valide, enixe, enixim. Работать дружно, opus probe facere,
strenue operari. Дружный, дружен, concors, unanimis, amicus. Удивляться
должно дружному их житию, eorum firma, immota unanimitas admiratione
afficit или commovet admirationem. Эта лошадь дружна в работе, hic equus
in trahendo alteri par est, alterum æqui parat; или hic e. unanimem nisum in
trahendo exhibet. 3) Alacer, acer, impiger, strenuus, gnavus. Они дружны в
работе, sunt impigri, strenui in laborando или invicti sunt a labore. Дружок,
см. дружечик. Дружу, conciliare alteri alicujus familiaritatem. 4) Sl., alicui
obsequi; studere alicui placere. Дружусь, cum aliquo necessitudinem
conjungere, amicitiam contrabere, aliquem sibi facere или reddere amicum;
alicujus amicitiam sibi parare.
Дружу
(Sl.) Inserere, immittere.
Друзк
(Sl.) Virgulta, orum.
Дручу
Sl. Premere, persequi, vexare.
Дрыхну
Vox. pleb. Dormire, tempus, consumere in somno; tempus absumere
somno. Долго ли тебе дрыхнуть? вставай, quousque dormes или somnum
capies? surge.
Дрябловатый
Paululum invalidus, aridulus, qui paululum exaruit. Дряблость, marcor,
ariditas, siccitas. В редке, по причине дряблости, нет никакого вкуса,
rophanus exsuccus nullum habet saporem или nullam saporis gratiam habet.
Др. тела, deformis, horrida corpulentia. Дряблый, дрябл, marcidus, flaccidus,
exsuccus, arefactus, aridus. Д. человек, homo invalidus, corporis infirmi et
exsucci. Дряблая pепa, napus marcidus, exsuccus. Дряблая земля, см.
рыхлый.
Дряблю
De саmpanа, que dissiluit: strepere. Колокол дрябит, саmpanа strepit.
Дрябну
Flaccescere, marcescere, languescere. Редка начинает дрябнуть,
rophanus flaccescit.
Дрягание
Agitatio pedis. Дрягаю, agitare pedem. Дрягаюсь, reniti, reluctari,
repugnare. 2) Calcitrare, recalcitrare, calces remittere; calce ferire.
Дрягилев
дрягильский. Gestatoris, geruli, ad eos pertinens. Дрягиль, gestator,
gestans, ferens, gerulus, bajulus.
Дрягота
Convulsiones, nervorum distentiones.
Дрязг
Immunditia, sordes, purgamenta. Горница полна дрязгу, conclave
sordidum plena est. 2) Nugæ, ineptiæ. Наскучил уже своим дрязгом, jam
nugis suis nos fatigavit или jam ineptiis suis nobis oneri est.
Дрянно
Male, crasse et illepide, invenuste. Д. писать, male scribere; linere;
litteras inepte formare. Дрянный, дрянен, malus, vilis, improbus, miser,
nequam. Д. товар, merx mala или improbа. Дрянное платье, vilis vetusque
vestis. Дрянная работа, opusculum или opus vile. Дрянной человек, homo
nequam.
Дрянь
дрянца. Sordes, ium, purgamenta. 2) Quod leve, parvum est; quisquiliæ,
rejicula, orum. Накупил всякой дряни, coëmit res, quibus est nihil momenti.
Хороший товар весь выбран, осталась дрянь, proba merx tota delecta
(excerpta est), remanserunt levia. 3) Inepti, stolidi, insulsi sermones; nugæ,
ineptiæ, notiones или cogitationes absurdæ.
Дряселую
Sl. Nubilare, так. nubi- lari, nubibus obduci.
Дряхлец
Viribus exhaustus; defectus. Дряхлость, imbecillitas, infirmitas, debilitas
corporis или virium; vires fractæ. Д. лет, senium, ætas invalida, decrepita.
Дряхлую
Sl. Angi, sollicitudinem habere, in sollicitudine esse; dolere, in dolore
esse; dolore или mœstitia affici.
Дряхлый
дряхл. Viribus carens, infirmus, languidus, invalidus, imbecillis. Дрях.
старик, decrepitus, senectute confectus, invalidus. Он дряхл, насилу бродит,
viribus et annis defectus est, corpus languidum ægre trahit. 2) Sl., tristis,
mœstus, anxius, sollicitus, ægritudine afflictus. Дряхлею, vires amittere,
languescere, vires aliquem deficiunt, ævo fatiscere, defici viribus. Он дряхлеть
начинает, alicujus vires imminuuntur, decedunt in dies. Дряхну, languidum,
imbecillum fieri, ævo fatiscere, vires amittere, senio confici.
Дека
Sl., т.ч. Доска.
Дубас
Species vestimenti in quibusdum Rossiæ provinciis или terris usitati.
Дубец
Virga; virgæ. Высечь кого дубцом, virgis aliquem cædere.
Дубина
-нка. Fustis. Крепкая, здоровая д., validus nodosusque stipes. 2) Clava. 3)
Stultissimus, plumbeus, caudex, stipes.
Дубка
дубление. Corii maceratio ope corlicis quernei. Дубленый, maceratus ope
corticis quernei. Дублю, corium macerare ope corticis quernei. Дублюсь,
соrium maceratur ope c. q. – Дубняк, quercetum. Дубовый, querneus,
querceus. Д. лес, lignum querceum. Дубовые листья, folia quernea. Дубовое
дерево, quercus, ilex, robur. Дубовые желуди, glandes. Дубовый стол, mensa
quernea. Дуб. доска, tabula quernea. Дубок, quercus novella.
Дубоноска
Loxia chloris.
Дубрава
дуброва. Densum quercetum, sylva. Дубравистый, sylvosus. Дубравный,
crescens, qui est in sylvis. Звеpи дубравные, feræ sylvestres.
Дубровка
См. Рострог.
Дуб
Quercus, robur, ilex (обыкнов. дуб). Строить корабли из дуба, naves
fabricari е quercu.
Дуб морской
Fucus yesiculosus.
Дубянка
См. Чернильный орешек.
Дубаненье
Divisio, partitio. Дубан, тоже. Дубаню, dividere, partiri.
Дуга
Arcus. 2) Iris, arcus pluvius, arcus cœlestis. 3) Lignum arcuatum, cujus
utrumque extremum nodis jugi immittitur. 4) Ter. arch. fornicatio, arcus, apsis,
fornix. Дугой, adverbialiter: arcu, arcuatim. Дуговый, ad ejusmodi lignum
arcuatum paratus. Дуговая береза, betula ad lignum arcuatum parata.
Дудак
См. Драхва.
Дудка
дуда, дудочка. Arundo, cicutа, fistula arundinea. Играть на дудке, fistula
arundinea саnerе. Дудочник, sic apellantur plantæ causis caulibus, e quibus
fistulæ effici solent. – Дудошник, qui scit aut solet fistula саnerе. Дудчатый,
fistulatus. Д. ствол, caulis fistulatus, tubulatus. – Дудю, fistula, cicuta саnerе.
Дужка
Ansa. Д. у ведра, ansa situlæ. Д. у ефеса, manubrium capuli. 3) Os
pectorale, os sterni. Дужный, -ная стрельбa, missio tormenti quæ fit in arcum.
Дужчатый мех, pellis e parte pectoris ferarum facta.
Дуло
. Os tormenti ignivomi.
Дульная часть
Orificium,os. Дульцо, de instrum. mus. pars ori inserenda. 2) Tubulus. 3)
Д. пудреное, folliculus pulveris farrei capillaris.
Дуля
Genus magnorum pirorum figurâ rotundâ, colore fulvo.
Дума
Secretum principis consilium. 2) Cogitatio, cogitatum, notio. Думанный,
consideratus, perpensus, reputatus, cogitatus. Думаю, de re cogitare; rem или
de re meditari; rem reputare или versare in animo; mentem et cogitationem ad
aliquid convertere; cogitationem ad aliquid intendere; cogitationem ad aliquid
conferre. Сказанное мне вами долго заставило меня думать, dicta a te diu
fecerunt me соgitabundum или meditabundum. Он о самой безделице долго
думает, quamvis rem levissimam diu meditatur. Думал ли ты об этом
наперед? numquid tute prospexit tibi? (Теr.). Здраво о чем думать, recte de re
aliqua sentire. Я думаю, как от этих хлопот избавиться, diu mecum reputo,
qua ratione me his molestiis liberem. Чем более я о том думаю, тем более
бешусь, magis cum id reputo, tum magis uror (Plaut). Подумайте об этом на
доcугe, id otiose contemplare; ea per otium meditare. Подумайте об этом
несколько раз, etiam atque etiam cogita; hæс iterum atque iterum tecum
reputa. Подумаю, post consulam. Стоит того, чтобы об этом подумать, habet
res deliberationem. Думать о чем прежде, нежели предпримешь, prius
cogitare, quam соnari. Прежде, нежели что предпримешь, должно думать,
priusquam incipias, consulto opus est. Я думал о том, что мне сказать, parate
et meditate veni ad dicendum (Теr.). Я думал о том, что вам говорю,
cogitatum est mihi, quod loquor. To, о чем долго и много думаю, res multum
et diu cogitatæ. Я сделал это не думав, id incogitans или imprudens feci. He
думай более об этом, оставь эти мысли, hauc mentem exue. Не думай более
об этих глупостях, tu modo has ineptias omitte или depone. Заставить кого
подумать, т.е. озаботить кого мыслями, scrupulum alicui injicere. Я не могу
думать о чем бы то ни было, animum nequeo ad cogitandum instituere.
Думать то так, то иначе, alias alio sentire. Он думает только об этом, in ео
mentem defigit. 2) Cogitare, animo cogitare, animus est; est mihi in animo;
habeo in animo. Он думает отсюда удалиться, cogitat hinc discedere. Этот
дом мне не нравится, думаю его продать, hæc domus mihi displicet, animus
est или cogito eam vendere. Он никогда не думал этого делать, nunquam ei
animus erat hoc facere. 3) Existimare, arbitrari, putare, opinari, credere. Слова
ваши не с тем, что вы думаете, verba tua cogitatis discrepant; aliud clausum
in pectore, aliud promtum in lingua habes. Я говорю то, что думаю, dico quod
sentio; loquor ut sentio. Несчастливые более склонны к подозрению, все
как-то берут в худую сторону, и думают, что их для бедности всегда
презирают, omnes, quibus res sunt minus secundæ magis sunt nescio quo
modo suspiciosi, ad contumeliam accipiunt magis, propter suam impotentiam
se semper credunt negligi, (Теr.). Он будет здесь paнеe, нежели как думают,
aderit opinione celerius или exspectatione maturius. Что думаете или как
думаете вы об его болезни? quid putas, quid tibi videtur, quæ tua est sententia
de illius morbo? Сказать, что я думаю, sententiam suam aperire, quid sentiam,
dicere. Пусть об этом думают, что хотят, de his, ut cuique libitum fuerit,
opinetur. Ты обманываешься, если так думаешь и меня не знаешь, erras, si
id credis et me ignores. Я мало о том думаю, что обо мне говорят другие
или о том, ругает ли кто меня, nihil (parum) curo, parum или nihil laboro,
quid homines dicant, an aliquis me vituperet. He низко, а хорошо о ceбе
думать, se non contemnere. He забочусь о том, что подумает обо мне
наследник, nес metuam, quid de me judicet hæres. Как я думал, ut mea est
opinio; ut mea fert opinione. Он думает, est ea opinione. Он об нас дурно
думает, de nobis malam habet opinionem. Хорошо о ком думать, bene de
aliquo existimare. Худо думать, graviter de aliquo sentire. He думать о каком
случае, de re nihil dubitare (Curt.). Вы очень добры, когда так обо мне
думаете, bonus es, cum hæc existumas. Ha счет его храбрости всe отлично
думают, maximam habent opinionem virtutis. Много о себе думать,
immodicum sui æstimatorem esse; nimia sui persuasione laborare; sibi placere.
He думать о своей должности, officium prætermittere, negligere. Он только
и думает о том, как бы кого обмануть, id potissimum spectat, qua ratione
aliquem fallat, decipiat. Одинаково с кем думать, cum aliquo sentire. Думаю,
что только между честными может быть истинная дружба, sentio, nisi in
bonis amicitiam esse non posse. Думать только о себе caмом, sibi prospicere,
consulere suam rationem; suis utilitatibus tantum providere. Думать о
средствах, viam aliquam inire.
Думец
думчичь. Sectator, assectator, assecla.
Думно
Dubitanter, suspiciose. Ему думно, что, hoc ei dubium, suspiciosum
videtur.
Думной дворянин
Sic dicebantur olim aulici, qui in consilio Regum privato habebant locum
cum suffragio.
Думной дьяк
См. Дьяк.
Думный человек
думные люди. Нас voce designabantur omnes, qui in consilio Regum
privato locum cum suffragio habebant.
Дунай
Danubius. Дунайский, Danubianus,
Дуновение
Flatus. Дун. северного ветра, flamen aquilonis. Д. ветров, flamen
ventorum.
Дупло
дуплицо, дуплица. Caverna, cavum arboris; arbor cava. Большое д. в
деревe, est ingens cavum arboris. Дупловатый, paululum cavus, concavus.
Дуплю, arborem cavare. Дуплястый, admodum cavus или concavus; multum
excavatus, spatiosum cavum habens.
Дура
дурочка. Inepta, stulta, fatua. Дураковатый, дураковат, paululum stultus;
p. stolidus; paule ineptus. Дурак, amens, demens, stultus, stolidus.
Совершенный д., omnium stultissimus, stolidissimus. Много таких дураков
на свете, multi sunt ejusmodi stulti inter homines. 2) Insanus, delirus, mente
captus, mente commotus, alienatus. Быть дураком, insanire, delirare. Делать
кого дураком, aliquem slultum reddere. Этот человек совершенный дурак,
hoc homine nihil potest esse dementius 3) Sannio, scurra. Представлять
дурака, scurræ personam agere. Дурак дураком, omnium stultissimus. Он и
будет дурак дураком, omni tempore erat stultus et stultus permanebit. Дурака
учить, что мертвого лечить, stultum docere atque erudire velle idem est ac
curare mortuos.
Дурак
. Fringilla nivalis.
Дуралей
дурачина, дурачище. Homo bardus, stultus, fœnum. Дурацки, пo-
дурацки, stulte, stolide, absurde, inepte, fatue. Все по д. делает, omnia inepte,
absurde facit. Он по д. одевается, vestem induit, amicit ut decet hominem
stultum. Дурачество, stultitia, stoliditas, ineptia. Отстань отъ твоего
дурачества, depone stultitiam. 2) Stulte factum, stutitia. Делать одни
дурачества, omnia stulta facere. Сносить чьи дурачества, alicujus stultitias
ferre. Забавляться чьими дурачествами, alicujus stultitias et ineptias
devorarе. Вы сделали непростительное дурачество, что последовали его
совету, secutus ejus consilium или usus ejus consilio, fecisti stultitiam, cui
venia dari nequit. 3) Insania, deliratio, mentis alienata, mens capta, alienata;
delirium, mentis error. Он не излечился еще от дурачества, non dum ad
sanitatem reversus est или rediit. Дурацкий, дураческий, stultus, stolidus,
ineptus, absurdus, puerilis. Оставь дурацкую привычку, mitte stultam
rationem agendi. Дур. вкус, gustus, sensus durus, rudis incultus. У кого
дурацкий вкус, cui palatum est durum, rude, asperum. Дурацкие ухватки,
fatui mores. Дурацкие слова, absona dicta. Дурачек, stultulus (Apul.).
Перестань, д., пустое болтать, desine, stultule, ineptire; missas fac tuas
ineptias. Дурачина, см. дуралей. Дурачу, aliquem ludere, illudere, ludificari,
deridere, irridere; aliquem ludibrio habere. Позволить себя дурачить, ludibrio
se habere ab aliis pati. Дурачусь, inepte se gerere, ineptire. Перестань
дурачиться, desiste insulse agere; desiste a tuis ineptiis. – Дуренье, stolida,
stulta, inepta agendi ratio. Дурища, дурында, stultus, stolidus, fatuus; stulta,
stolida, inepta, fatua.
Дурман
Datura stramonium.
Дурненько
Satis male. Дурненек, turpis, deformis. r
Дурно
Male, fœde, turpiter, deformiter, sinistre. Д. пахнуть, male olere; redolere
fœtorem. У него изо рта дурно пахнет, illius anima fœtet. Д. одеться, male se
vestire или vestiri. Д. одетый, turpiter vestitus. Д. складывать, male litteras
connectere. Д. выговаривать, barbare loqui. Он д. себя ведет, male se gerit.
Он дурно читает, male, non recte legit. Д. поет, absurde canit. 2) Мне дурно
становится, nauseo.
Дурно
Damnum, detrimentum. Чтобы соседу его от тое его поварни и печи
никакого дурна не учинилось, ne vicino ab ejus culina et fornace aliquid
damnum inferatur.
Дурноватый
дурноват, дурненький, дурненек. Turpiculus, paululum deformis; p.
fœdus. – Дурнота, дурность, fœditas, deformitas, turpitudo. Д. лица, fœditas
vultus. 2) Дурнота дороги, asperitas viæ. Д. погоды, cœli intemperies;
intempestas. Трудно ехать за дурнотой дороги, ob viæ asperitatem или
salebritatem difficulter eam progrediaris. 3) Vertigo, vertigo oculorum. Я
чувствую дурноту в голове, vertiginem capitis patior. Дурный, дурен, fœdus,
turpis, deformis, malus, sinister. Дурная, злая, неблагоприятная
разборчивость, sinistra diligentia. Дурное лицо, improba facies (Pl.). Дурное
одеяние, turpis vestitus. Дурной цвет, color fædus. Д. запах, idjucundus odor,
fœdus odor; fœtor. Самый дурной запах, который даже самый скот снести
не может, teterrimus odor, quem ne bestiæ quidem ferre possunt. Быть дурну
на взгляд, adspectum deformem habere. Она очень дурна собой, turpissima,
fædissima est; huic notabilis est vultus fœditas. Родиться не в час, в дурной,
неблагоприятный час, iratis diis sinistroque genio natum esse. b) Дурная
погода, tempestas adversa, fœda. Самая дурная дорога, via deterrima. Быть в
дурном положении (относительно здоровья), vohementer ægrotare, pessime
se habere; (относительно внешних обстоятельств) in re tenui constitutum
esse. Дурные дороги, viæ asperæ, lutosæ, lutulentæ, confragosæ, salebrosæ. с)
Он все также дурен, как был и прежде, rursus ad ingenium redit. Удаляться,
бегать от дурных людей, demigrare ab improbis. Человек дурных нравов, vir
nulla fide, pravis moribus. Предурной голос, vox extra modum absona.
Дурное сочинение, scriptum contemnendum. Человек не дурной, homo
minime malus, m. pravus; non improbus. Дурнею, fœdum, turpem, deformem
fieri; formam perdere. Она приметно дурнеет, notabiliter formam perdit.
Дурь
Stultitia, ineptia, immoderatio, licentia, libido. Дурь на него нашла, vix
mentis compos est. 2) Libido. Лошадь не покидает свой дури, equus in eadem
libidine perstat. Я выбью дурь из тебя, libidinem ex animo tuo pellam.
Дурею, mente capi, alienari; mentem amittere. Дурю, nugari, ineptire. He
дури, а сделай лучше, что надобно, noli nugari, fac potius quod tuum est или
tibi incumbit. Он не учится, а все дурит, de discendo non curat, et nihil aliud,
quam ineptit, nugatur.
Дутик
Quævis res ex auro aut vitro pervia cassaque. Пуговицы не литые, a
дутики, globuli или orbiculi non solidi, sed pervii cassique. 2) Os inflatum,
plenus succi vultus. 3) Per. m. insolentia inflatus, elatus, superbus. Дутыш, т.е.
дутик.
Духи
Odores, aqua odorata. Напрыскаться духами, aspergere se aquâ odoratâ.
Духоборец
Qui spiritui sancto repugnat; qui divinitatem spiritus sancti ia dubium
vocat. Духоборный, divinitatem spiritus sancti in dubium vocans.
Духовенство
Ordo clericus, ecclesiasticus. Вступить в духовенсто, addicere se
sacerdotio. 2) Clerus, clerici, ecclesiastici. Белое духовенство, clerici, quibus
non uti monachis, matrimonium inire licet. Черное д., monachi.
Духовная
Suprema voluntas; voluntas defuncti; testamentum. Написать, сочинить
духовную, componere, conscribere. Оставить кому что по духовной,
testamento aliquid alicui relinquere. Запечатать духовную, testamentum
obsignare. Подменить, subjicere, falsum, supponere. Уничтожить, rumpere,
irritum facere. Быть в состоянии сделать духовную, testamenti factionem
habere. Духовная, в коей завещается что на богоугодные дела, testamentum
ad pias causas. Дух., сделанная таким, который не мог по праву сделать,
testamentum injustum. Отказать кому что по духовной, rem alicui testamento
legare, relinquere.
Духовник
Sacrorum minister, qui adest fatenti commissa. Он мой д., est meæ
conscientiæ arcanus arbiter.
Духовница
Testamentum. 2) Ædificatiuncula servandis vasis ecclesiasticis или
servandæ supellectili ecclesiasticæ. – Духовно, духовне, spiritualiter, modo
spirituali; vi et auxilio divino. Духовный, духовен, incorporalis, incorporeus,
corpore vacans. Ангелы суть существа духовные, Angeli sunt entia
incorporea. 3) Spiritualis, (oppon. vitali, animali); spiritum habens. 3) Clericus,
ecclesiasticus. Д. coстояние, ordo clericus. Духовная особа, sacerdos,
canonicus, sacrorum antistes. Духовное право, jus canonicum (у новв.).
Духовный суд, tribunal, forum ecclesiasticum. Духовный отец, conscientiæ
arcanus arbiter. Духовный пастырь, animarum servator, animarum pastor.
Духовный сын, peccatorum suorum confessor. Духовная дочь, quæ sacrorum
ministro arcana pectoris credit. Духовное чадо, peccatorum suorum confessor;
confitens peccata apud sacrorum ministrum.
Духов день
Secundus dies pentecostes.
Духом
Continuo, uno tenore; uno ac continuato spiritu; subito, repente. Одним
духом, не останавливаясь, continenti nec intermisso spiritu. Духовый, ad
respirationem pertinens. Д. проход, arteria aspera, так. одно arteria; canalis
animæ (Plin.). 2) Vox venatt. sagax. Духовая собака, canis sagax или acer
naribus. 3) Духовая музыка, musice inspiratis organis constans. Духовой
инструмент, buccina, cornu, tibia. Духовое ружье, telum pneumaticum.
Духовая рыба, piscis muria conditus. – Духота, nimius æstus; æstus
flagrantissimus. Столько покои натоплены, что от несносной духоты без
вреда быть не можно, conclavia adeo саlefacta sunt, ut præ nimio æstu in
morbum cadere cogaris. 4) Vapor, exhalation. – Дух, spiritus. 5) Sanctus
spiritus. 6) Donum spirituale, divina vis. Д. пророческий, divinus afflatus. 7)
Animus. Дуть бессмертен, animus est immortalis. Дух не видим, animus non
apparet. Выйти духу из тела, exanimari. Надобно иметь великий дух, чтобы
отважиться на такую опасность, requiritur magnus animus, ut manifesti
periculi corpus или caput objicias. Болезнь телесная беспокоила дух
Александра в., animum Alexandri magni ægritudo animi urgebat. Предвидеть
в духе, или духом, animo providere, prævidere, prospicere, præsentire.
Рассматривать что в духе, aliquid cum animo suo considerare. Великий,
возвышенный дух, magnum excelsum ingenium; animus magnus, excelsus.
Человек с великим духом, vir animi magni. 8) Благий дух, bonus genius.
Никак бл. д. вложил тебе эту мысль, bene tibi consultum. 9) Anhelitus. В
покоях так холодно, что дух видно, как дунешь, in conclavi tantum est
frigus, ut si spires, anhelitum videas. Дух короток, angustior est spiritus.
Захватило дух, ægre animam или spiritum traho; spiritus или anima
intercluditur. Перевести дух, respirare; se colligere. Перевести несколько во
время произношения речи, paululum interquiescere. Дайте мне несколько
перевести дух, после все вам перескажу, sinas me paululum interquiescere,
et tunc omnia tibi commemorabo. 10) Spiritus, animus et modus spiritualis, ad
externas ceremonias non alligatus. Поклоняться духом, adorare in animo et
modo spirituali. 11) == Расположение духа, состояние духа, animus, mens,
sensus. Дух прекословия, obloquendi stadium. Д. нововведения, rerum
novarum или novandarum studium. Д. своекорыстия, privatæ utilitatis
studium. Воинственный, бранный д., bellicæ gloriæ studium. Д. времени,
века, natura temporum, ratio atque inclinatio temporum; ingenium temporis
(выражение не Латинское). Веселый дух в несчастьи есть только
полунесчастье, bonus animus in mala re est dimidium mali. 12) Дух ==
жизнь, живот, vita, vis vitalis, vigor, succus (жизненный сок). 13) a) Umbra,
manes, b) Visum, spectrum (привидение). 14) Flos, robur, vis, medulla. Д.
Цицеронов, flos operum Ciceronis. 15) Odor. Некоторые цветы имеют
приятный дух, quidam flores suavem odorem emittunt. Д. свежей розы
издали слышан, rosa recens e longinquo olet. В покое дух тяжел, покурить
надобно, in conclavi sentitur odoris fœditas, opus est bonis odoribus suffire.
16) Vapor, halitus. Дух поднимается от навоза, stercus vaporat, vaporem
amittit. 17) Liquor acrior, tenuis, subtilis. Заткни бутылку с пивом, чтобы дух
не выходил, obtura lagenam, ne cerevisia fiat vapida. – Дух бурный, sl.,
ventus. Д. демонский, д. злой, malus genius, cacodæmon. Нечистые духи,
spiritus impuri. Власть над нечистыми духами, potestas in spiritus
immundos. Дух недужен, epilepsia, morbus caducus. – Духи переводить,
sermones improbos serere или deferre ad alios, quæ quis ad nos detulit. Давно
примечаем, что он между нами духи переводит, dudum jam sentimus, se
inter nos sermones improbos serere. – Он с духом, с душком, est homo
morosus, tristis, difficilis, homo mirabiliter moratus. Ходить духом, sl.,
secundum leges divinas vivere, vitam instituere. – Быть на духу, peccata sua
confiteri (соram divini verbi ministro). Идти на дух, ire (venire) ad confitenda
peccata sua. – Душа, animus, anima (особенно поколику она мыслит и
чувствует; второе уже, по слл. Цицерона, так употреблялось); mens. Всей
душей, toto animo, tota mente. Душа тотчас ощущает впечатления,
производимые на нее предметами и представляет себе их образы, anima
statim percipit et sentit res, quæ corpus movent et pulsant et imagines
comprehendit. Быть привязаному к кому всей душой, hæret mihi aliquis in
medullis или in medullis ac visceribus. Тело без души, corpus anima cassum.
Тело для души узилище, mens externo corpore cingitur. Прискорбно для
моей души, acerbissime, penitus, ex animo, intimo animo doleo aliquid;
gravissime fero aliquid; summo mihi dolori est aliquid; mordeor, quod.
Воспоминание об нем трогает до глубины мою душу, illius memoria meum
pectus effodit. Души бессмертны, animi immortales sunt. 18) Великая,
благородная душа, animus magnus erectusque. Д. прямая, animus simplex et
apertus. Д. низкая, animus abjectus. Черная, animus malus. Продажная,
addicta pretio fides. Прекрасные, невинные, без лукавства души, animæ
candidiores. Откровенная, честная, mens recta. Кривая, homo improbus,
nequam. 19) Открыть кому всю свою душу, animum alicui credere. Видно по
глазам, что у тебя на душе, oculi loquuntur, quo sis animo affectus. 20) ==
Правящая, действующая сила: auctor princeps, parens, causa. Иногда также
fundamentum; firmissimum fundamentum; fundamentum et fons.
Благотворениe и услужливость суть душа согласия, beneficium et gratia
vincula sunt concordiæ. Набожность или благочестие есть д. всех
добродетелей, pietas est fundamentum omnium virtutum. Он душа всего
дела, huic ipse rei caput est. Праводушие есть душа торговли, fide sustentatur
или in fide versatur negotiatio. 20) == Выражение жизни. Дать душу
статуям, spirantia signa excudere. 21) == Одушевленное творение, человек:
anima, homo, caput, (особ. при счислении). Не случилось ни одной души в
доме, nemo unus, nullus homo nemo domi erat. Тридцать тысяч душ,
hominum или capitum triginta millia. Список, в коем означается подробно
число живущих душ, tabulæ, in quibus nominatim ratio confecta est, qui
numerus sit senum, virorum, mulierum, puerorum; index hominum vivorum. Я
не видел ни одной живой души, neminem omnino vidi. Душа моя! meum
cor! meum corculum! mi anime! mi animule! (Plaut.). – Искать чьей души,
vitae alicujus insidiari, illum interficere studere. Изъять душу, ex или e medio
aliquem tollere, vita или luce aliquem privare, vitam alicui adimere. Душу
положить за кого, sl., vitam pro aliquo ponere, mortem pro aliquo oppetere.
Жить душа в душу, idem plane sentire atque alius. На душе мучит, hæс
dicendi ratio usurpatur, cum sonum lugubrem aut tristem gemitum audimus:
pungit animum или pectus meum. Лежит на душе, conscientia angit me.
Отдать на душу, alicujus conscientiæ или religioni aliquid relinquere. В душу
не идет, non est aliquid mei stomachi; tædio aliquid me afficit; perlæsum est
me alicujus rei; sum satiatus; stomachus meus nihil amplius capit. Без души
стать или сделаться, maxime defatigatum esse. Душей покривить, nihil
religioni sibi habere или ducere. Дать от души кусочек, ex animo dare. Это
мне по душе, hoc mihi placet, perplacet; hoc mihi jucundum est, arridet.
Душевно, ex animo, ex pectore, vere. Я д. люблю вас, ex animo te amo.
Душевный, ad animum pertinens. Cпокойствиe душевное, animi tranquillitas,
æquitas; animus tranquillus. Д. мир, animi tranquillitas; animus tranquillus. Д.
болезнь, animi ægrotatio, animi ægritudo. Д. тоска, angor animi. Душевное
спасение или cпасениe души, animi salus (у новв.). У него лежит на душе,
mala animi conscientia mordet, terret. Д. опасность, animi salutis periculum.
Д. забота, animi ægritudo, sollicitudo. Д. мука, animi cruciatus. Д. слабость,
animi imbecillitas, infirmitas. Пища душевная, animorum pastus. Душевное
утешение, animi solatium. Душевное дарование, dos animi. Душевные
свойства, proprietates, attributa animi. Душевный взор, vox роë. animus,
mens, phantasia. Душевный друг, amicus verus, certus, fidelis.
Душевредник
Homo perfidus, perfidiosus; qui nihil religioni sibi habet.
Душевредничаю, perfide, fraudulenter agere. Душевредный, perfidus,
perfidiosus, impius, cui nulla religio est. Душевредство, perfidia, infidelitas,
improbitas.
Душегрея
душегрейка. Species Galliсæ pallæ sine manicis, qua vulgares feminse
utuntur. 2) Thorax.
Душегубец
душегубник. Homicida, percussor, interfector. Душегубительный,
animo, menti perniciosus. Душегубство, homicidium, nex, cædes; mors per
scelus alicui illata. Душегубствую, homicidium facere, cædem facere, efficere,
conficere; cædem perpetrare, edere.
Душеловительный
Animo noxius, perniciosus.
Душелюбец
Misericors, ad misericordiam propensus.
Душение
Strangulatio, suffocatio.
Душенька
душечка. Vox blanda: meum cor! meum corculum!
Душеный
-ная рыба, piscis muria conditus.
Душепагубный
Animum labefactans, animum perdens.
Душеполезный
, душеполезен. Animum recreans, reficiens, animo salutaris, saluber.
Душеприказчик
Effector, confector, exactor testamenti. Душеприказчица, quæ
testamentum efficit, perficit, exsequitur. Душеприкащичий, effectoris
testamenti proprius.
Душеспасительный
Saluber, salutaris, servans animum.
Душетлительный
душетленный. Animo perniciosus, animum perdens.
Душистый
душист. Suave, bene olens, odoratus. Душистые цветы, flores odorati.
Душистое дерево, arbor odorifera. Душистое масло, oleum odoratum.
Душица
Oryganum vulgare.
Душки
Collо de pelle vulpina.
Душник
Spiracuium, spiramentum. Открыть д., spiracuium aperire. Впустить
свежего воздуха через душ., ope spiraculi recentem aërem intromittere.
Душничек
духовальня. Vasculum olfactoriolum, также одно olfactoriolum (у вовв.).
Душно
Vapores (aliquo loco) permeant. В покое д., vapores conclave plent; vapor
permeat conclave; intoleranda vis æstus; æstus premit; ardores solis premunt;
aër æstuat. Закутав голову лежать душно, dormitio velato capite præcludit
animam или si dormias velato, obducto capite, spiritus intercluditur. Душный,
душен, nimio calore spiritum intercludens, præcludens. В душной комнате не
долго пробыть можно, in conclavi, aëris æstu или vaporibus pleno diu non
maneas.
Душок
Malus или fœdus odor, fœtor. Мясо с душком, саrо subrancida, putida.
Душу
Animam præcludere, intercludere, suffocare, strangulare. Per m. Душить,
морить кого длинными рассказами, sermonibus enecare. Читав сочинениe,
tenendo et legendo occidere.
Дую
Flare. Холодный ветр дует, gelidus flat ventus. 2) Adflare, adspirare,
adhalare, inflare. Дунуть кому в лицо, alicujus os afflare. Дуть мехами,
taurinis follibus accipere et reddere auras (Virg.), admotis follibus ignem
accendere. Дуть в свирель, fistula canere; fistulam inflare. Дуть на горячий
суп, oris spiritu, jusculum fervidum refrigerare. Дуть кому в уши, mali quid
afflare alicui; delationibus et assentatione gratiam aucupari. Он добрый
человек, но этот бездельник дует ему в уши, per se quidem vir ornatus
probitate, integritate, sed iste improbus est assiduus ei hortator. Ему всякую
безделицу дуют в уши, cujusquemodi res minutas ei obganniunt ad aurem.
Дуть на кого, на что, diligenter curare; curam conferre in rem, adhibere de re
или in re diligenter; servare aliquem; diligenter consulere, prospicere rei. Мать
сына балует, дует на него, mater molliter habet filium et diligentissime eum:
servat tanquam oculi pupillam. – Сшил новый кафтан, да и дует на него,
сuravit sibi novam vestem conficiendam et nimium perparce ea utitur. Дунуть
кого в шеку, aljcujus os percutere, ferire.
Дуюсь
Tumescere, intumescere. Сколько ни дуться, а лягушке быком не
бывать, ranа quam velit intumescat, nunquam bovis magnitudinem æquabit. 2)
Per m. ringi, tacita ira exæstuare. Я не знаю, за что он на меня дуется, nescio,
quam ob causam me inimico vultu intueatur, infestis oculis me conspicit.
Какая польза мне дуться или дуть губы, если этим ничего не сделаю? quid
proderit me ringi, re nihilo melius habitura?
Дщан
дощан. См. Чан.
Дщерь и дщи
. Sl. Filia.
Дщица
Axiculus или assiculus, tabelia.
Дыба
Sublatio et demissio velox. Стать на дыбы, sursum se tollere et statim se
demittere de equis: erigi in pedes posteriores; arrectum se tollere. 2) De
puerulis: incipere erectum stare, incipere arrectum se tollere. – Дыблюсь,
horrere. Волосы на голове дыбятся, capilli horrent. Дыбом, erectus, stans.
Волосы у меня д. стоят, capilli stant, horrent, arriguntur, subriguntur.
Дымистый
Fumeus, fumosus.
Дымка
Species panni bombycini.
Дымление
можно выр. глаг. Дымлю, fumificare, fumigare. Дымить, куря табак,
fumus herbæ Nicotianæ ore ductus conclave implet. Дымлюсь, fumare, fumem
emittere. Печь дымится, надобно ее починить, fornax fumum emittit, opus
est, ut reficiatur. Дымник, tubulus, per quem fumus exit. 2) Fumus vel ignis,
quibus mustelæ zibellinæ aut aliæ bestiæ e latibulis или lustris expelluntur.
Дымно, очень д. в этой комнате, hoc conclave fumus implet, fumus permeat.
Дымный, дымоватый, fumosus. Дымный покой, conclave fumo infestatum.
Дымовое, vectigal pro fumario; pecunia pro fumario. Дымовый, дух, fumi
odor. Дымовое окно, fenestra, per quam fumus exit. – Дымчатый, colore
fumigineo. – Дым, fumus. Дымок, fumulus. Густой, черный дым, fumus
spissus, crassus, niger. Дым выходить идет из изб, fumus evolvitur е tuguriis.
Много дыма в комнате, hoc con clave fumo infestatur. Дым глаза ест, fumus
oculos infestat. Повесить в дыму, suspendere ad fumum. Коптить в дыму
говяжьи языки, linguas bubulas fumo siccare. Почерневший от дыма,
закоптелый, fumosus. Клубящийся дым, fumi volumina, fumus undans
(Virg.). Отзываться дымом, fumum sapere. Выкуривать, выгонять дымом,
fumo expellere. Дым столбом вверх идет, fumus columnæ instar sursum
tendit. Суп пахнет дымом, jusculum fumum sapit. 3) Sl., vapor. 4) Olim: villa,
villa rustica, ædes, domus, tectum, focus. С каждого дыма подушные деньги
собирать положено, statutum est, ut unaquæque domus solvat tributum in
capita singula impositum.
Дым земляной
Fumaria officinalis.
Дымящий
дымящийся. Fumans. Kинжал, дымящийся свежей кровью, imbutus
recenti sanguine pugio. Д. факел, tæda fumida.
Дыня
Melo, cucumis melo (Linn.). Я охотник до дынь, libenter melonibus utor;
libenter melones comedo. Дынные семена, melonis grana. Дынный запах,
odor melonis.
Дыхало
дыхальцо. Arteria aspera. 2) У кита, spiraculum. Дыхание, spiritus,
respiritus, respiratio, anhelitus, anhelatio (тяжелое). Тяжелое дыхание,
asperitas animæ. Прерывающееся вздохами, spiritus gemitibus interruptus.
Легкое сжимается и расширяется через дыхание, pulmones se contrahunt et
dilatant adspirantes. Животные поддерживают жизнь свою через дыхание,
animantes adspiratione aëris sustinentur. Захватить дыханиe, spiritum
obstruere. Преграждать дыхание, spiritum alicui intercludere, præcludere. С
великой нуждой дыхание происходило, interclusus spiritus arcte meabat.
Удерживать дыхание, animam comprimere, continere, tenere. 3) Res creata,
creaturа, opus Dei. 4) Ventus. Как на полях пожар в начале утушен, но вдруг
дыханием из пепла оживлен, veluti incendium in arvis ortum, quod initio
exstinctum est, sed repente flamine venti novum e cinere resumit vigorem. 5)
Дыхание последнее, extremus spiritus, singultus. Он находится при
последнем дыхании, animam agit, extremes spiritus trahit, ultimos vitæ
spiritus agit. Находящиеся при последнем дыхании, cui vita abrumpitur,
vitam singultans. – Дыхательный, respirando serviens. Д. горло, arteria
aspera, arteria trachea. – Дыхаю, spirare, respirare, animam или spiritum
ducere, trahere. Начать дыхать свободнее, liberius meare spiritus cœpisse
(Curl.). 6) Flare, spirare de vento. 7) Дыхать яростно, ira flagrare, incensum
esse. Дыхлец, anhelus, angusti spiritus; suspiriosus, difficulter spirans,
anhelator. Дышаниe, respiritus, respiratio.
Дышельный
Ad temonem pertinens. Дышло, temo. Дышельное кольцо, annulus
ferreus in temone. Дышлецо, temo parvus.
Дышу
Spirare, respirare, spiritum ducere или trahere. Часто и тяжело дышать,
anhelare. Легко дышать, ex facili spirare. Дышать свободным воздухом,
aurem communem haurire. Д. здоровым воздухом, auram salubrem trahere
или ducere. Чуть жив, едва дышет, рænе exanimis est; vix spiritum ducit. Кто
еще дышет и имеет признаки жизни, spirans ас vitæ manifestus (Таc.). 2)
Flare, spirare. 3) Per m. anhelare. Дышать злодеянием, думать только о
злодеянии, anhelare scelus. Дышать огнемъ ярости на кого, incandescere,
iracundia exardescere. Это сочинение дышет божественным учением,
небесной добродетелью, и каждая строка его знаменуется их отпечатком,
virtus divina per totum hoc spirat opusculum, singulisque fere lineis egregiam
suam speciem lectoribus conspiciendam ostendit. Дышащий, spirans, flans.
Все дышащее ваше (властителе подземного царства), omnia debemur vobis.
Иначе таже мысль выраженная: in quem (mundum)recidimus quidquid
mortale creamur, все, родящееся смертным – опять низыдет в вашу область.
Град, дышащий бранями, urbs gravida bellis.
Диавол
Diabolus. Диавольский, diabolicus. Диавольская злоба, nefanda malitia.
Диаконица
Uxor diaconi. Диаконицын, ad uxorem diaconi pertinens.
Дьяк
Olim: scriba publicus; amanuensis. Думной д., primarius scriba;
primarius amanuensis.
Дьяк
Præcentor.
Дьячей или дьячий
, указ за дьячьей рукой, edictum scribæ manu subscriptum.
Дьячек
Tertius a sacerdote clerus, qui in æde supra sacra celebranda legit, canit et
alia ad id pertinentia munera obit. Дьячиха, ejusmodi cleri uxor. Дьячихин, ad
uxorem tertii a sacerdote cleri pertinens. Дьячков, дьячковский, место, munus
tertii a sacerdote cleri, qui apellatur Diatschek.
Дева
Virgo. 2) Sancia Virgo, Dei genitrix. 3) Vox astron. virgo.
Деваю
Aliquo ponere, collocare, in aliquo ponere, locare. Куда вы девали мою
книгу? quonam librum meum locasti? Куда девать шляпу свою? quonam
pileum meum ponam? He знаю, куда девать время, nescio, qul tempus fallam.
He знаю, куда делся этот человек, vidisse mihi videor, ubi, nescio. He знаю,
куда деть (когда много чего), non habeo, quo reponam. Не знаю, куда деватъ
своего сына, nescio, cui tradam scholæ. Куда он девает по столько денег? ad
quasnam res tantum pecuniæ impendit? Вдова не знает, куда девать своего
сына? hæc vidua nescit, quid suo filio (дат. и твор.) faciat? Деваюсь, in
aliquem locum deferri, incidere; fieri, verti. Куда девался брат мой? quem in
locum delatus est frater meus? Куда девалась книга? quid factum est meo
libro? He знаю, куда деваться, quo me vertam, nescio. Куда деться? надобно
терпеть? quid facias? opus est huic rei patientiam adhiberе. – Куда девалась
верность? о jupiter, ubinam est fides?
Деверь
. См. Деверь.
Девица
Puella, virgo. Честная, благоразумная, honesta, sanæ mentis puella.
Взрослая, adulta, matura. Прекрасная, puella lepida. Школа для девицъ,
schola или ludus puellarum. Учитель девиц, puellarum præceptor. 2) Virgo
nobilis, generosa. Девический, девичий, virgineus (употр. особенно о том,
что принадлежит девице), virginalis (что имеет ближайшее отношение к
самому лицу и его собственности). Девичьи комнаты, соnclavia puellarum.
Девическая красота, forma virginalis или virginis. Девичий стыд, pudor
virgineus; virginalis verecundia. Девичьи лета, ætas puellaris; anni puellares.
Девичий монастырь, сœnobiurn nonnarum или monacharum. – Девичья,
conclave puellarum или puellare. Девичество, virginitas. Быть в девичестве,
expertem conjugii, innuptam esse. Девишник, vespera ante nuptias. Девка,
puella, virgo. Добрая, веселая, proba, hilaris puella. 3) Ancilla, famula.
Горничная д., famula cubicularis. Прилежная д., attenta, diligens famula. В
девках, ut puella. Девочка, девушка, девчонка, puellula, virguncula. –
Девственник и девственница, expers concubitus; abstinens a re venerea или
venere. – Девственный, castus, incorruptus. 4) Virginalis, puellaris. Девство,
virginitas (как состояние девицы). 5) Virginitas. Потерять девство, amittere
virginitatem. Растление девства, violata virginitas. Сохранить девство,
virginitatem illibatam servare. Соблюсти девство, девственость, virginitatem
tueri. Девствую, sl., in virginitate perstare; virginari. Девуля, v. obs. homo
effœminatus. Девчина, puella (hæc vox potissimum in cantilenis locum habet).
Девчища, deformis, turpis puella.
Дедина
Avitum hæredium. Дедичный, дедовский, ab avo acceptus hæreditate.
Дедовские поместья, avitæ possessiones. Дедич, hæres, qui ab avo hæredium
accepit. Дедовство, дедство, regimen, gubernatio avi. Дедовщина, avitum
hæredium, ab avo acceptum hæredium. Дедов, avi, ad avum pertinens.
Дедушка, avus. 2) Дедушка домовой, larva, spectrum turbas movens.
Дедушкин, см. дедов. Дед, avus. С отцовой стороны, avus paternus. С
матерней, avus maternus. Деды, patres, majores, priores. Во время наших
дедов, patrum nostrorum memoria.
Деемый
Factus, effectus.
Дееписание
Historia. Дееписатель, historiarum scriptor или auctor. Дееписательный,
historicus. Д. слог, historicum genus scribendi.
Дежа
Dolium, cadus.
Деи
Facia, res gestæ. Действенный, действен, potens, valens, præsens,
рræsentaneus. He сомневайся, ты видишь действительное, а не выдуманное,
ne dubita, nam vera vides. Быть действенным, vim habere, efficacem esse.
Действительно, re; re vera, re apse или re ipsa; re et veritate. Он д. у вас был,
revera te adiit. Это действ. сбудется, hoc revera evenlum habebit, eveniet,
evadet. Это письмо дейс. рукѝ его, hæc epistola revera ejus manu scripta est.
Mногиe его мнение, что действительно и было, считали жестоким, multis,
uti erat, atrox videbatur ejus sententia. И действительно, все прекрасное
редко, et quidem omnia præclara rarа. Действительность, res ipsa; quod
revera est; realitas. 2) Verum, Veritas. – Действительный, действителен,
verus. Пересказываю не выдуманные, но действительные его словá, hæc
verba, quæ tibi dico, non conficta, sed re et veritate ipsius sunt.
Действительное известие еще не известно, verus nuntius non dum notus est.
Быть действительным, in re esse. – Действительный статский советник,
actualis consiliarius de summa republica. Д. платеж, solutio pecuniæ
numerata. Действительная служба, munus, quod obimus præsentes. Никогда
не бывал в отпуску, но всегда в действительной службе находился,
nunquam commeatum sumsit, sed omni tempore præsens munus obibat –
Глагол действительный, verbum activum. – Действие, действо, vis, effectus;,
vis et eftectus. Действие солнца на произрастения, vis et effectus, quem sol
exercet in plantas. Д. пружины, appulsus elateris. Знать действие корней,
effectus radicum nosse. Д. красноречия есть одобрение слушающих, effectus
eloquentiæ est approbatio audientium. Иметь на кого действие, aliquem или
alicujus animum movere; alicujus animum ferire; aliquem commovere, pellere,
impellere. Иметь на кого большое д., alicujus animum vehementer movere,
percutere. Просьбы, кои имеют самое успешное действие на сердцá
женские, preces, quæ ad muliebre ingenium maxime efficaces sunt. Оказывать
разное действие на людей, varie animos afticere. Иметь хорошее действие,
aliquid boni efficere. Иметь на кого благодетельное действие, salubrem vim
in aliquem exercere, alicui prodesse. Иметь вредное на кого действие, alicui
nocere. Возимеет свое действие, effectum habere, obtinere; ad effectum
perduci. Без действия, sine effectu, frustra. Без всякого действия, sine ullo
effectu. Что никакого не имеет или не оказывает действия, parum efficax;
inefficax; nullam vim habens. Лекарство, не имеющее никакого действия,
medicina parum efficax. Медленное действие лекарства, tarditas medicinæ.
Мое предприятие никакого не имеет действия, vano conatu aggredior
aliquid. Быть без действия, кончиться ничем, irritum esse; ad irritum cadere,
secus cadere. 3) Actus, factum, facinus. Действия человеческие, facta humana
или hominum. Судить о своих друзьях по действиям их, а не по словам,
pensare amicos factis, non verbis. Действие счастливое по успеху,
мужественное по предприятию, opus felix eventu, forte соnatu. Слов
чрезвычайных много, но действия мало, magna minatur, sed extricat nihil. –
Круг действия, munus, munia, muneris ratio. Должность, имеющая большой
к. д., late patet alicujus munus. Иметь малой кр. д., angustis finibus
continentur muneris delati officia. Занять должность, имеющую обширный
круг действия, ampliori muneri præfici; ad ampliorem provinciam vocari.
Сколько простирается мой круг действия, quantum valeo. Тот и другой в
своем кругу действия честный муж, uterque in suo genere probus. vir. 4)
Pugna, prælium. Некоторые корабли не могли быть с прочими в действии,
non nullæ cum ceteris naves non potuerunt prælium inire. Военные действия ,
belli actiones. При виде необыкновенного случая, все военные действия
остановились, qua re nova oblata, omnis administratio belli consistit. 5)
Actus. Трагедия в 5 действиях, tragœdia, fabula quinque actibus constans. –-
Действование, operatio, actio. Искусное д. пауков, operatio crudita
aranearum. 6) Actio (scenica). Действователь, qui agit, operatur, exsequitur,
opus facit. 7) Qui personam, partes agit, actor, histrio. – Действуемый, sl.,
agens, efficiens. – Действуется, vim habet, efficax est, vim exercet in aliquid.
Действую, agere, facere; operari, vim exercere in aliquid, efficacem esse. Он
более всех действовал в его избрании, plus aliis omnibus in ео creando
studium et operam navavit, opera sua adjuvit. В нем не столько действует
усердие, сколько корысть, non tam studium animum ejus movit, quam
lucrum. Кpacноречиe его много действует над сердцами слушателей, ejus
facundia или vis dicendi animos auditorum vehementer commovet. Машина
ослабла, не действует, machina relaxata или soluta non amplius in motu est;
non amplius operatur, motum stitit. b) Действовать оружием, discere arma
jacere. с) Лекарство сильно действует, medicamentum efficacissimum est.
Лакарство действует, medicamentum valet, prodest. He действует, m. caret
effectu. Пример на них действует, exemplum eos commovet. Дело воина не
совет давать полководцу, но когда нужда потребует, усердно, решительно
действовать, militis est non dare consilium duci, sed uti res postulat, bonam
navare operam. 8) Dimicare, præliari. Обе стороны сильно действовали друг
дротив друга, utrique fortiter inter se dimicabant, præliabantur. 9) Personam,
partes agere; actorem, histrionem esse. – Действующий, agens, operans.
Действующие лица, personæ dramatis. Делание, actio, factum, effectio, opus.
Наше делание и неделание, quæ nobis facienda et fugienda sunt. Делание
добра, benefactum; facere quod bonum et rectum est, bene recteque agere;
effectio boni. Деланный, factus, effectus. Делателище, sl., causa, ratio. 10)
Spectaculum, theatrum. Делатель, qui laborat, qui opus facit, operarius.
Делательный, делателен, laboriosus, actuosus, strenuus, gnavus. – Делаю,
facere, efficere, conficere, componere; agere. Делать мост, pontem facere. Д.
платье, vestem conficere. Д. золотые сосуды, vasa aurea conflare. Д. чему
описание, aliquid describere. Дел. сыры, caseos facere, figurare. Д. масло,
butyrum facere; lac densare in butyrum. Делать шум, tumultum facere. He
знаю, что делать, non certum est mihi quid agam. He знаю, что делать с
своими детьми, de pueris quid agam non habео. Он не знает, что ему делать,
что говорить, illi non consilium, non vox suppetit. (Cur.). Делать что из
золота, facere aliquid ex aurо. Что ты делаешь? quid agis? Что ты хочешь
делать? quid inceptas? Что ты делаешь (отнимая у меня грабли), quam rem
agis? Что он со мной сделает? quid mihi faciei, quid me faciet? (facere в этой
конструкции полагается обыкнов. с твор. п., иногда с дат.; употребляется и
предл. de, но только большей частью при зал. страд.). Позволить кому
делать с собой, что он хочетъ, se totum alicui dedere. С этим ничего не
можно сделать, nulla ex hac re redundat utilitas. Тут уже нечего делать,
actum est; acta, transacta omnia. Оставь мне это сделать, hoc mihi curæ или
cordi erit (я об этом позабочусь); permitte mihi hanc rem (предоставь мне).
Ничего не делать, nihil agere, cessare. Что делать? нe знаю, quid agam,
nescio. Ты напрасно делаешь (иначе быть не может), nihil agis, fieri aliter
non potest. Делать издержки, impensam или impensas facere. Д. большие
издержки, maximos sumtus facere. Он делаетъ из него все, что хочет, ipsum
ad nutum suum fingit. Он умеетъ из него все сделать, mero meridie si dixerit
illa tenebras esse, credet. Какого дурака из себя сделал! ut ludos fecit! Нет
другого средства сделать их друзьями, neque alio pacto роtest componi inter
eos gratia. He делай помехи с своей стороны, in te nihil sit moræ. Я сделаю,
что она будет сердиться на тебя, ego illam tibi incensam dabo. Я привык так
делать, ita facere soleo; hic est meus mos. Хочу, чтобы другиe так делали, ita
fieri volo. 11) Facere, constituere. Делать кого Царем, aliquem Regem creare,
constituere. Д. кого опекуном, aliquem tutorem constituere, instituere. Д.
наследником, aliquem hæredem facere. Делать кого невольником, aliquem in
servitutem addicere, aliquem in servitutem abducere. Д. кого своим другом,
aliquem sibi amicum reddere. Делать кого лучшим, поправить, meliorem
facere, reddere, ad frugem revocarе. Сделать кого ненавистным, alicui
invidiam facere, conflare. Делать веселым, aliquem exhilarare. Д. свободным,
aliquem exsolvere. Делать опыт, periculum facere. С чем, alicujus rei. Д.
распоряжение, приготовлениe, aliquid parare, apparare. Делать, положить
начало, initium facere, initium ponere. Делать кому честь, alicui honori или
ornamento esse. Делать кому счастье, aliquem evehere, provehere; fortune
alicujus auctorem esse. Дел. кого посмеянием, aliquem ridiculum redder,
aliquem deridendum propinare. b) Делать из себя, представлять, agere, se
præbere, esse videri. Делать из себя бедного, (когда богаты), paupertatem
simulare. Д. из себя хромого, fingere se esse claudum. Глупого, simulationem
stultitiæ induere. Д. из себя господина, pro domino se gerere. Что тебе
сделали? quid tibi tandem injuriæ factum est? Что он сделал тебе такое? quid
de te tantum meruit? Я тебе ничего такого не сделал, tibi a me nulla orta est
injuria. Делать так, чтобы, facere, efficere, curare, dare operam, eniti. Делай
так, чтобы я знал, fac ut sciam. Делать что с таким намерением, чтобы,
agere aliquid, ut. Делаюсь, fieri, effici, confici, componi. Новые делаются
столбы, columnæ novæ efficiuntur. Из молока делается масло, е lacte fit
butyrum. Из дерева делаются разные вещи, е ligno variæ conficiuntur res. 12)
Agi, geri, fieri, evenire. Он вам скажет, что делается, quæ agantur или
gerantur, ex illo или ab illo accipies. Я вам скажу, как это сделалось,
quemadmodum res gesta sit, exponam. Бог знает, что там сделается, quid ibi
procedat, fiat, de ea re nihil possum tibi dicere. 13) Делаться теплым,
calescere. Делаться богатым, ditescere. Из нищего делаться богатым, ex
mendico fieri divitem. Сделаться ненавистным, invidiam subire. Сделаться
любимцем, alicujus favorem sibi colligere. Делаться поручителем за кого,
sponsorem fieri pro aliquo. Делаться камнем, in saxum mutari. Делаться
солдатом, nomen dare militiæ. Сделаться нищим, ad mendiсitatem redigi. 13)
Transigere com aliquo, pactionem facere или conficere cum aliquo; depacisci.
Как хочешь с ним делайся, depascire cum ео, prout lubet или prout libitum
fuerit.
Дележный
. Partitione, divisione acceptus, quod divisione obvenit. Дележ, divisio,
partitio, dispertitio. Д. наследства, hæreditatis divisio. Он в дележе обижен,
in dividenda (re familiari, pecunia, etc.) damnum fecit, d. passus est, d. accepit.
Дел. добычи сделан неисправно, præda non recte dispertita est. Деление,
partitio, divisio. Д. добычи, prædæ dispertitio. Д. имения на 3 части, bona
tripartite divisa, dividenda. 2) Теr. Arithm. divisio. Делать делениe, dividerе.
Деленный, divisus, partitus, dispertitus.
Делец
Bonus causarum actor, forensium causarum peritus patronus. 2) Olim:
nocens, maleficus. – Дело, negotium, opus, occupatio, cura, res; res agenda
или gerenda. Тяжелое, значительное дело, negotium operosum, amplum.
Предпринять какое дело, negotium suscipere. Иметь попечение о своем
деле, negotium suum gerere. И. п. о деле другого, alicujus negotium
procurare. Исцравлять свои дела, sua negotia obire. Свойство, существо,
состояние дела того требует, natura rei ita fert; est in re positum atque natura.
Иметь дело, in negotio versari. Иметь много дел, occupatissimum esse;
multis occupationibus implicatum esse. Иметь очень важные дела, summis
occupationibus distineri. Освободиться от дела, ex negotio emergi.
Составлять себе из чего дело или занятие, studio sibi aliquid habere. Это не
наше дело, hoc non agimus. Не иметь никакого дела, никаких дел, vacare;
vacare negotiis; otiari, otiosum esse. Я наделаю ему дела, (он cтанет в
тупик), eum ad incitas redigam. Если мне позволять дела мои, si per
occupationes meas licuerit. Никогда так не был я занят делами, districtior a
causis nunquam fui. Поверенный в делах, cognitor, procurator. Сидеть за
делом, opus facere, operari;; conferre laborem ad aliquam rem faciendam.
Иметь на руках своих какое дело, habere, quod agas; demandatum,
imperatum, impositum, injunctum mihi est aliquid. Дело у меня всегда
хорошо шло, bene prospereque hoc operis processit mihi. Здесь совсем
никакого не имею дела, hic nihil habeo, quod agam. У него и своего дела
довольно, satis rerum suarum satagit. Делай свое дело, cura res tuas, age
negotium tuum. 2) Factum, facinus, res, res gesta (особ. о военных делах).
Превосходное дело, egregie factum. Одобрить чье дело, alicujus factum
probare. Дела Божии, opera Dei. Дела закона, legis opera; ea, quæ lex
præscribit. Это не мое дело, hoc non a me profectum est; hoc non mea culpa,
mео vitio factum est. Жестокость есть часто дело любостяжания, crudelitas
sæpe ex avaritia nascitur, oritur. Воздавать каждому пo делам, retribuere
unicuique justa pro operibus ejus. 3) Lis, controversia, causa, judicium. Начать
дело в суде, actionem instituere; lege agere; litem sequi. Решить дело в чью
пользу, dare litem secundum aliquem. Разобрать дело, de causa cognoscere.
Если ты имеешь с кем какое дело, si cum altero contrahas. Я не имел с ним
никакого дела, nihil cum ео commercii habui. Я не хочу или не буду иметь с
тобой никакого делa, tua conditione non utar. Начать против кого дело, litem
intendere alicui; agere in aliquem; litem inferre in aliquem. Иметь с кем дело
пo суду, judicium habere, litigare, certare cum aliquo. Вести дело как
стряпчему, causam orare, perorare, tractare, versare. Спорное дело, res
ambigitur. Уголовное дело, res capitalis. Выиграть дело, vincere judicium,
causam; obtinere causam, litem. Проиграть дело, cadere in judicio; cadere
causa; causam, litem perdere. Дело еще не решено, lis pendet. Перенести
дело из одного суда в другой, apellare ab aliquo ad aliquem; provocare.
Основание дела, continens causæ. 4} Мнe до всего этого нет дела, hoc nihil
ad me, т.е., attinet. Мне нет никакого дела до тебя, nihil te utor (Plaut.).
Какое вам до него дело, quæ ratio tibi cum illo intercedit? Какое ей тут дело?
quid huic hic rei est? 5) Status, conditio, locus. Их дело богатое, а наше
бедное, illorum res florentes sunt, nostra verо loco deteriore. 6) Perfectio,
exsecutio. Mногиe на это отзовутся, что такой род воспитания не так
удобен делом, как словом представляется, multi reponent или in contrariam
partem afferent: ejusmodi rationem educandi pueros facilius verbis, quam re ad
effectum adduci posse. Это главное в нашем деле, hic cardo, hoc caput est
hujus rei; in eo res tota versatur. To и дело, nihil aliud, quam. Он то и дело
бегает, nihil aliud, quam discursat. Он то и дело говорит об этом, istud
semper habet in ore. За дело, пo делом, jure, merito; jure meritoque. Его
наказали по делом, jure meritoque pœnas dedit, solvit, persolvit. Говорить
дело, serio loqui. Ты говори ему дело, а он смеется, loquere cum ео de rebus
gravibus, severis, et ille risum edit. Ты все не дело говоришь, и слушать не
хочется, semper aliena loqueris neque vis auscultare. Это дело не его ума, id
ex ejus officina non exiit, ea non profert e sua moneta. У кого на руках
премного дела, occupatissimus. Дело, скрытно производимое, fraus,
stratagema. В самом деле, re, revera, reaprе. Наконец дело дошло до того,
postremo res adeo rediit. Оставь ее, да говори о деле, mitte ista atque ad rem
redi. Помочь кому coветом и делом, aliquem opera et соnsilio или re et
consilio juvare, adjuvare. Он в самом деле подумал, что я рассердился,
reapre credidit, me offensum esse. – Деловец, aptus, idoneus, par alicui rei.
Деловый, peritus forensium causarum, forensium negotiorum, natus rebus
gerendis, tractandis negotiis idoneus; bonus, laudabilis actor causarum.
Деловые люди, operarii; operæ mercenariæ, conductæ.
Делопроизводство
. Advocatio (относит. стряпчего), tractatio causæ judiciariæ.
Делосказатель
Sl. Delator.
Дельно
Ut ratio fert, rationi convenienter. Он д. тебе говорит, ad veritatem
loquitur; vere, verum, vera prædicat, vera dicit. Дифил сказал бы дельно или -
ное, если бы известно было, что это слово Латинское, erat aliquid quod dixit
Diphilus, si constaret, orationem esse latinam. Дельно вам, jure plecteris. –
Дельный, negotiosus, (dies) laborando, laboribus destinatus. 2) Он говорит
все дельное, quidquid dicit, dicit, accurate, subtiliter, exquisite. He вижу
дельной причины, nihil firmi video. 3) Bonus conficiendo или ex quo aliquid
confici potest, лес, (lignum). Дельцо, negotiolum. Найдется какое-нибудь
дельцо, erit aliquid negotioli.
Делю
Dividere, partiri и partire (смотря пo тому, как делящий берег себe
часть или нет). Делить род на виды, genus in species dividere. Д. на части, in
partes dividere. Д. что на двое, на трое, на многие части, aliquid bifariam,
trifariam, multifariam dividere. Д. имениe на 3 части, bona tripartito dividere.
Дел. оставшееся имение, herctum ciere. Д. что между собой, aliquid inter se
dividere. Делить что с кем, partiri aliquid cum aliquo. Делить войско на
многие и малые части, in multas parvasque partes carpere exercitum (Liv.). Д.
что между другими, partire aliquid inter alios. Д. на ровные части, доли, in
æquas pensiones dispensare. Д. добычу ровно, на ровные части, prædam
æquabiliter dispertire. Царство разделено на округи, imperium regionibus
partitum est. Год делить на 12 месяцев, annum in duodecim menses
describere. Д. что на безконечные доли, dispertire aliquid in infinita. Делить
с кем счастье и несчастье, bona, mala una cum aliquo tolerare. Д. с кем
бедность, paupertatem una perferre. Д. с кем свои заботы и мысли, curas et
соgitationes suas cum aliquo miscere. Он делит всякую участь со мной, eum
habeo omnium fortunarum socium participemque. Делить время между
работой и отдыхом, tempora laboris voluptatisque dispertire. Ter. math.:
Двадцать делить 5-тью или на пять, viginti per quinque dividere. – Делиться
с кем, partiri cum aliquo. Д. чем между собой, partiri aliquid inter se. Д. на
две партии, in duas partes discedere. Д. на совершенно противные мнения,
in contrarias sententias distrahi. 2) Dividi.
Детель
Sl. Vis, efficacia, potestas. Сатанина детель, suasio, instigatio diabolica.
Детельный, laboriosus, gnavus, sedulus.
Детеныш
детенышек. Infans, puer, puella infimæ plebis. 2) Pullus, catulus,
juvencus. Нашел гнездо волчье, нашел птичье с детенышками, reperi modo
partos или partu editos catulos lupæ et nidum avis cum pullis. – Дети, детки,
детушки, деточки, nati, liberi, pueri, pueruli, pusiones, puellulæ. У него
много детей, multos habet natos; cui multi liberi nati sunt. У него дети
избалованы, ejus liberi indulgentius habiti, depravati sunt. Дать детям доброе
воспитаниe, bene educare, instituere liberos; instituere eos liberaliter
educatione doctrinaque puerili. Ничего, кроме печали, от детей своих не
нажить, nihil præter dolorem animi e liberis videre. 3) Дети! пойдем или
победим или умрем вместе, agite, amicissimi, (commilitones) aut vincamus
aut una moriamur. – Детина, детинка, adolescens. Детина собой видный,
adolescens decorus, speciosus. – Детище, детищ, puer.
Детоводитель
Pædagogus, educator, monitor, custos. Детоводительница, gubernatrix,
magistra. Детоводительство, детоводство, custodia puerorum.
Детоводительствую, детоводствую, instituere pueros.
Детолюбие
Amor puerorum.
Детородный
Ad genituram pertinens, genitalis. Детородные члены, partes corporis
genitales. Детород. член, membrum virile. Деторождение, liberorum
procreatio.
Детская
Diæta parvulorum. Детски или по-детски, puerili modo, pueriliter.
Детский, infantilis, infans, puerilis. Детское платье, vestis infantilis (Pand.),
vestimenta puerilia. Детские лета, anni pueriles, anni infantiæ, anni teneri;
ætas prima; prima ætatis tempora. Из детства примечена была в Александре
великом непреоборимая крепость, in puerilibus membris Alexandri
indomitus eminebat vigor. Детская болезнь, morbus pervulorum или
infantium. Детский учитель, puerorum præceptor. Детская сказка, fabula
nutricularum. Д. игра, забава, lusus puerilis, lusus infantium; delectamentum
puerile. Дет. проказа, шалость, puerile factum, petulantia puerilis. Детская
невинность, integritas, innocentia. Д. колясочка, chiromaxium, plostellum. Д.
колыбель, cunæ. Д. белье, lintea parvulorum. Д. надзиратель, custos
puerorum. b) Детская любовь, pietas. Это детская обязанность, puerorum
est. Детство, pueritia, puerilis ætas; prima ætas. С детства, a pueritia; a puero;
a parvo, a parvulo, также во множ. ч. a pueris, а раrvis; a parvulis; a prima
или ab ineunte ætate. В самом детстве, in puero statim. В. с. д. заметны были
отличные дарования и способности, in puero statim animi et ingenii dotes
explenduerunt. Выйти из детства, ex parvis excedere, ex ephebis excedere;
annos puerilitatis egredi. Еще в детстве, etiamnum puer. – Детский, детеск,
olim: homo, qui quæstionibus per tormenta habitis aderat quique servandis
legibus et judiciis faciendis invigilabat; ejusmodi personæ insuper
administrabant etiam alia negotia et principibus patriciisque erant pro legatis.
Дею
Sl. Facere, agere, operari. Деяти молитву, precari; preces adhibere или
fundere. Нужда научит деяти молитву, adversæ res admovent religionem.
Деяти куплю, mercaturam facere. Деюсь, confici, fieri, geri, agi, evenire. Что
у вас деется, скажите мне, quid rerum apud vos agatur, dic mihi. – Деяние,
factum, facinus, res, res gesta, opus. Воздать пo деянием, relribuere justa pro
operibus. Деяния Апостольские, acta apostolorum. Деяния Петра Великого,
res gestæ Petri magni. Деятель, qui laborat, qui opus facit. Деятельность,
industria, gnavitas, stremitas, diligentia. Величайшая деят., summa industria.
Показывать такую деятельность, summam adhibere industriam. Быть всегда
в деятельности, semper agere atque moliri aliquid. Деятельность духа, ума,
animi motus, mentis agitatio. Прерывать деятельность, останавливать ее, a
rebus gerendis avocare. Дух никогда не может быть без деятельности,
animus agitatione et motu vacuus nunquam esse potest. Показывать такую же
деятельность, как и., pari esse diligentia, ас. Отнимать у богов всю
деятельность, уничтожать ее словами, deos omni actioni spoliare. –
Деятельный, promtus, strenuus, alacer, industrius, laboriosus, gnavus,
actuosus. Д. человек, homo industrius, gnavus, sedulus. Быть всегда
деятельному, semper intentum esse rebus gerendis. Деят. купец, mercator
strenuus. 2) Ad vitam utilis; quod manu exercetur, quod manus opera indiget.
Деятельная xимия, chemia, quæ in usu versatur.
Дюжесть
Robur, vis, vires, firmitas; corporis vires, также одно vires.
Дюжина
дюжинка. Duodecim; numerus duodenarius. Д. тарелок, duodecim disci,
patellæ. Дюженный, res, quæ duodenæ venduntur. 2) Duodecim, numerus
duodenarius. Пропала дюженная вилка, do numero duodenario amissa, perdita
est furca.
Дюжий
дюж. Viribus valens, validus, robustus. Дюжая лошадь, equus robustus,
validus. Быть очень дюжу, eximio corporis robore esse, viribus excellere.
Дюжо и дюже, valide. Дюжею, crassescere, corpus facere, ad plenitudinem
crescere.
Дюймовый
Pollicis crassitudinem æquans. Дюймовые доски, asses pollicis
crassitudinem æquantes. – Дюйм, pollex, Каждый брусок шириной в два
дюйма с половиной, unumquodque tignum crassum duobus cum dimidio
pollicibus.
Дягиль
дягильник. Angelica sylvestris. – Дягиль собачий, см. омег.
Дяглиц
. См. Сныть.
Дядин
дядний, дядюшкин. Ad раtruum, ad avunculum pertinens. Дяднее
имениe, bona или facultates patrui, avunculi. – Дядюшка, vox blanda, qua
liberaliter, comiter apellantur tam avunculi, quam alieni provectiores ætate.
Дядя, patruus (со стороны отца), avunculus (со стороны матери). Он мне
дядя по отце, est meus patruus.
Дятел
Picus. Д. зеленый, picus viridis. Д. пестрый, p. major. Д. трепалой, p.
tridactylus.
Дятельни
, дятловник. Trifolium repens.
Дятлина
дятловина. Trifolium pratense.
Е
Sexta alphabeti Rossici littera, primis vocabuli syllabis enunciatur ut ie,
mediis ut e, extremis, ut si notetur accentu, ut io. In computandis rebus adhibita
designat numerum quinarium, et cum lineola a latere posita duabusque
transversis secta quinquies millenarium.
Евангелист
Evangelista. Четыре Евангелиста, quatuor Evangelistæ. Евангелие,
Evangelium, narratio de Christi vita et rebus gestis in hac terra. Ев. от Иоанна,
Evangelium auctore Johanne. 2) Doctrina, præcepta Christi. 3) Textus
evangelicus; lectio Evangelica, pericope Evangelica. Евангелие на Рождество
Христово, pericope Evangelica, quæ die natalis Christi legitur. Евангельский,
Evangelicus. Eвангельская истина, veritas Evangelica. Притча, parabola
Evangelica. Ев. богач, dives, de quo in Evangelio fit mentio.
Еввa
Eva.
Евнух
Spado, eunuchus, exsectus. Евнухов, spadonis.
Еврашка
Lepus Dauricus.
Еврей
Евреин, Евреянин. Hebræus, Judæus. Еврейский, hebraicus. Кто
разумеет Ев. язык, habraicæ linguæ peritus. Большой знаток Еврейского
языка. hebraicæ linguæ peritissimus. Пo-Еврейски, hebraice.
Европа
Europa. Европеец. Europæus. Европейка, Europæa. Европейский,
Europæus.
Евхаристия
Eucharistia; sacra cœna или cœna Domini.
Ега
Anus rixosa.
Ега баба
Venefica.
Eгдa
Cum,quando. 2)Non ne? non? ne?
Егермейстер
Magisler rei venaticæ. Егерский, venatorius; velitis. Егерское ружье,
sclopetum или telum ignivomum venaticum, velitis. Ег. корпус, cohors
relitum. По-егерски, more venatofum; more velitum. Егерь, venator; veles.
Египетский
Ægyptius, Ægyptiacus. Египет, Ægyptus. Египтянин, Ægyptius. По-
Египетски, Ægyptiace.
Егира
См. Эгира.
Его
Eum, hinc. Я видел его, eum ridi.
Егожу
Petulantem esse, lascivire, ludere. He посидит смирно, все егозит, non
potest desidere, nihil nisi lascivit. Егоза, puer lascivus, petulans.
Егоизм
Nimius или insanus sui amor.
Еда
Sl. Ne? num etiam? 2)Ne, ut ne.
Едва
Vix, ægre, non facile. Едва можнo это сделать, ægre hoc effici potest. E.
ушел живой, vix vivus effugit. E. я от этого удержался, tenere me vix potui,
quin. Едва не ударил его, vix temperavi a manibus. Едва мог удержаться от
смеха, ægre risum continui. Едва или совсем не, vix aut omnino non. Едва
уже наконец, vix tandem. Едва – не говоря и подавно, vix – nedum; vix dum
– nedum. Едва – но однако же, vix – sed tamen. Едва или лучше совсем нет,
vix ас no vix quidem. Едва могу ходить пешком, vix ingredi pedibus possum.
Едва, едва может жить, vix aut ne vix quidem vitam tolerat. Едва, едва может
глядеть, vix sustinet palpebras. – Едва ли, haud facile, non facile, difficulter.
Едва ли это правда, dubium habeo, hanc rem ita se habere. Едва ли этому
слуху можно верить, huic rumori haud facile fides haberi potest. Едва ли не
первый, facile primus. Едва ли кто-нибудь, haud fere quisquam. Он едва и
думал об этом, quod ille minime putabat. Едва ли больше, ut summum, ut
maxime.
Единакий
единако. См. Одинакий, одинаково.
Единачество
См. Одиначество.
ЕДИНЕНИЕ.
Unitas, conjunctio. Единица, unitas, monas (о числах). Единицей, semel.
Единитная, copulandi signum.
Единоборец
Qui in certamen singulare cum aliquo descendit. Единоборный, ad
certamen singulare pertinens. Един. воин, miles, qui pugnam singularem cum
altero init. Единоборственный, ad pugnam singularem pertinens. Ед. подвиг,
certamen singulare; pugna singularis. Единоборство, pugna singularis.
Единоборствую, pugnam singularem inire; in certamen singulare cum aliquo
descendere.
Единобрачие
единобрачность. Quum quis semel tantum duxit uxorem. Единобрачный,
qui unas tantum nuptias contraxit, semel tantum uxorem habuit.
Единовластитель
единовластник, monarcha, qui solus imperat. Единовластие, monarchia,
unius dominatus s. imperium. Единовластный, monarchicus, ad monarchiam s.
monarcham pertinens. Единовластно, in modum monarchiæ.
Единовременник
Æqualis alicui или alicujus; ejusdem ætatis. Единовременница, æqualis.
Единовременный, æqualis, ejusdem ætatis.
Единовсельник
Sl., Qui eodem tempore cum aliquo alicubi sedem fixit; in eodem tentorio
degens, ομόσκηνοςs.
Единоверец
-верка. Particeps sacrorum, sequens eadem sacra. Единоверный, -верен,
sequens eadem sacra.
Единогласие
Harmonia, concentus. 2) Unus idemque tenor, inopia varietatis. Ед. в
песнях наводит скуку, vox uno pressu obducta tædium creat, molestiam
exhibet. 3) Consensus, consensio, unanimitas. Единогласно, convenienter,
congruenter. 4) Sine varietate, uno eodemque tenore. 5) Uno ore; consensu.
Единогласный, consonus, harmonicus. 6) Uno tenore procedens, unum sonum
habens, nulla varietate delectans. 7) Consentiens. Единогласный выбор,
cunctis или omnium suffragiis creari.
Единодержавие
единодержавство. Unius imperium, dominatus. Единодержавствую,
solus imperium obtineo. Единодержец, Rex solus imperans; qui solus rerum
potitur; qui solus imperium obtinet.
Единодушие
Concordia, unanimitas, consensus. Жить в единодушии, concorditer cum
aliquo vivere. Расторгать ед., concordiam disjungere. Водворять единодушие,
animos concordia placare; pacem et amiciliam inter aliquos conciliare.
Единодушно и единодушне, concorditer, uno consensu. Ед. и всеми силами
устремиться на кого, acerrimo nisu incumbere. Единодушный, concors,
consentiens, unanimis.
Единожды
Semel. Единожды на всегда, semel ultimumque; semel in perpetuum.
Приказ дан е. на в., semel in perpetuum jussum, mandatum est.
ЕДИНОЖЕНСТВО.
Monogamia, singulare matrimonium. У Христиан наблюдается
единоженство, apud Christianos tantummodo monogamia recepta est.
Единозвучный
Unum eundemque sonum habens, unisonus.
Единоземец
Popularis; qui ejusdem est civitatis; qui in eadem civitate nаtus est,
conterraneus (слово, употреблявшееся одними воинами). Наш ед., popularis
noster; nostras. Ваш ед., popularis vester, vestras. Единоземка, popularis.
Единоземство, popularitas (встреч. только у Плавта).
Единоименный
одноименный. Сognominis, ejusdem nominis.
Eдинокровный
Consanguineus, sanguine conjunctus; necessarius.
Единолетный
Anniculus, unius anni.
ЕДИНОМУДРЕНО.
Concorditer. Единомудрие, concordia, consensio, unanimitas.
Единомудрый, единомудренный, ejusdem mentis, sententiæ, idem sentiens,
eandem mentem habens, concors.
Единомысленно
Соrcorditer, соnsensu. Единомысленный, eandem mentem habens,
unanimis. Единомыслие, concordia, consensus, idem sensus.
Единомышление, sententiarum consensio, consensus, convenientia sensuum.
Единомышленник, assecla, sectator, assectator; cultor, admirator; socius; qui
partes alicujus sequitur или tuetur.
ЕДИНОНАЧАЛИЕ,
единоначальство. Unius imperium, u. dominatus. Единоначальник, rex,
tyrannus; qui solus regnal, imperio pæest. Единоначальствую, solum regnare,
solum imperio præesse; summa potestate præesse, supremo jure imperare.
Единонравие
Morum congruentia; similitudo morum; iidem mores. Единонравный,
similibus præditus moribus, ejusdem ingenii.
Единообразие
единообразность. Æquabilitas; simplicitas; similitas, convenientia,
congruentia. E. движения, æquabilitas motus. E. жизни, simplicitas;
constantia æquabilitas vitæ. Единообразно, sine varietate; æquabiliter,
convenienter. Единообразный, uniformis, simplex, varietatis expers, unius
modi; congruus, consentaneus. Страна, представляющая единообразный вид,
ager una specie. Характер его был единообразный, in omnibus constantiam
præstitit.
Единоокий
единоок. Luscus, cocles родившийся с одним глазом), unoculus (в прозе
употр. редко), altero oculo captus, orbus (кто лишился глаза).
Единоплеменник
единоплеменница, qui, quæ est ejusdem gentis; generis, stirpis.
Единоплеменный, одноплеменный, ejusdem generis, gentis, gentilis.
Единоплеменничество, gentilitas.
Единоплясник
Sl. Levis armaturæ eques, miles.
Единорог
Monoceros. 2) Monodon (Linn.).
Единородный
Unigenitus, unicus. Сын, filius unigenitus.
Единосоветен
Unanimus, concors, concordans, concinens, consentiens. Быть
единосоветному, eodem esse animo, sensu; concinere cum aliquo.
Единосоветиe, idem animus, idem sensus.
Единость bеры
Societas fidei. Отделять себя от единости веры, se segregare a societate
или numero orthodoxorum.
ЕДИНОСУЩИЕ,
единосущность. Communio essentiae, consubstantialitas. Единосущный,
единосущен, ejusdem essentiæ, qui eandem essentiam habet.
Единоутробный
Ejusdem uteri, uterinus. Единоутробные братья, fratres uterini.
Единохудожник
Qui eandem artem, idem opificium exercet.
Единощи
Semel. Единой, semel.
Единственно
. Unice, solummodo. E. для тебя сделал так, tibi, præterea nemini, hoc
feci. Единственный, unicus, singularis. Это его единст. сын, singularis natus
est. Это его единственное утешение, hoc unicum ei est solatium. Занятие
науками – вот единственная моя забота, mini omne negotium, omnis in
studio сurа. Единственное его упражнениe состоит в обучении юношества,
omne ejus negotium unice in pueris erudiendis consistit. Единственное число,
numerus singularis. Единство, unitas, monas. 2) Concordia, unanimitas.
Единствую, sl., solum habitare. Единю, jungere, conjungere, sociare.
Единюсь, jungi, conjungi, sociari.
Еже
е. есть. Id est, videlicet. Во еже, ut с сосл.
Ежа
Dactylis glomerata.
Ежеват
Difficilis, durus, non obsequiosus.
Ежевика
Rubus fruticosus.
Ежевременно
Оmni tempore. Ежевременный, quod omni tempore fit.
Ежегодно
Quotannis, singulis annis. Ежегодный, annuus. Расходы, anuua expensa.
ЕЖЕДНЕВНО.
Quotidie, in dies; in dies singulos; diebus singulis. Еж. посылаю к тебе
коротенькие письма, in dies singulos breviores litteras ad te mitto.
Ежедневный, quotidianus, diurnus (что днем бывает; однако ж берется и в
этом значении ежедневный). Еж. пища, victus quotidianus, victus diurnus;
cibus diurnus (особ. о пище невольников), diurnum.
Ежели
если. Si (требует изъявительного накл., когда подлинность чего
условно изложенного остается перешеной; сослагательного, когда во
взгляд наш вмешивается идея возможного, вероятнаго, сомнительного, или
когда отрицается условиe). Если все делается по воле судьбы, то нет уже
нужды напоминать нам об осторожности, si fato omnia fiunt, nihil nos
admonere potest, ut cautiores simus. He стало бы дня, если бы я хотел
исчислять, dies deficiat, si velim numerare. – Вместо si употребляется
quоdsi, если следующее предложение связано с предыдущим так тесно,
что прямо указывает на мест. относительное. Часто в Л. яз. условное
отношение выражается причастием, напр. мне бы не пришло в голову, если
бы о том не напомянули, non mihi, nisi admonito, in mentem vinisset. –
Важнейшие добродетели необходимо должны придти в небрежение, если
сластолюбие берет верх, maximas virtutes jacere necesse est, voluptate
dominante. Если ж, si vero, sin; sia vero; sin autem. Если не, nisi, ni; si non
(различие между nisi и si non большое: первое соединяет целые
предложения между собой во взаимном их действии, а второе приводит
только отрицательный случай, и non относится к глаголу. Если бы меня не
было, nisi ego essem; absque me esset (оборот, свойственный одним
комикам). – Если паче чаяния не, nisi forte. Но если не, sin minus, sin aliter.
Если именно, si quidem. Если только (для поправления или смягчения
предыдущего предложения), si modo; tamen vero. Мы от Бога имеем разум,
если только какой имеем, a Deo tantum rationem habemus, si modo habemus.
Если только, лишь бы, dummodo; modo, dum, с сосл. Калигула употреблял
иногда известные словá трагика: пусть меня ненавидят, лишь бы только
боялись, Tragicum illud subinde jacta bat: oderiut, dum metuant. – Если
может быть, si forte (si fortasse было бы сказано не по Латыне). Если кто-
нибудь, si quis; si aliquis. Если что-нибудь, si quid; si aliquid. Если когда, si
quando; si aliquando. Если бы и, si: не могу забыть его, если бы (хотя бы) и
хотел, ejus oblivisci non possum, si cupiam. О если бы! о si! о utinam, с сосл.
О если бы ты сначала была, такого мнения! utinam a primo tibi ita esset
visum! – Союз если можно выражать причастием, особенно когда
показывается им время: Если я сплю, то ничего не слышу, dormiens nihil
audio, вм. cum dormio, nihil audio. Также: если я сплю, то ты не спишь, me
dormiente, tu vigilas. b) Неопределенным наклонением после выражений:
прекрасно (прекраснее), постыдно (постыднее), хорошо, лучше и т.
подобных: прекрасно, если много знаешь, pulchrum est multa scire.
Постыдно, если ненавидишь добродетель, turpe est virtutem odisse. Лучше,
если живешь честно, нежели когда любишь пороки, præstat или melius est
probe vivere, quam vitia amare. Иногда в этом случае придается к неопр.
накл. подлежащее в винит. падеже: Прекрасно, если кто много знает,
pulchrum est hominem multa scire. Грешно, если крадут, nefas est furari.
Ежеминутно
Singulis momentis temporis. Ежеминутный, quod singulis momentis
temporis fit.
Ежемесячно
Singulis mensibus. Ежемесячный, menstruus. E. провиант, cibaria
menstrua. Ежемесячное издание, opus singulis mensibus или per singulos
menses vulgatum, ephemerides.
Еженедельно
Singulis tiebdomadibus; per singulas hebdomadas. Они собираются еж.,
habent concionem singulis hebdomadibus. Еженедельный, quod singulis
hebdomadibus fit, hebdomalis (Syd.).
Ежечасно
Singulis horis, per singulas horas. Мы еж. его ожидаем, per singulas
horas eum exspectamus. Ежечасный, quod singulis horis, per singulas horas
fit.
Ежовина
Pellis (cordum) herinacei. Ежовый, herinacei. Ежусь, se curvare, se
convolvere. Еж, herinaceus. Ежик, parvus herinaceus. Ежище, magnus
herinaceus.
Еж морской
Echinus.
Eзepo
Sl. Lacus.
Ез
Piscium septum.
Ей
Sane, certe, recte; ita; ita est; sic est; etiam (если что утверждают в
противоположность отрицанию). Ей, ей, так, verе.
Елбот
Navigium quatuor remis instructum, quod ad trajiciendum trans flumina
adhibetur.
Еле
Vix, ægre. Еле живый, semianimus.
Елей
Oleum olivarum, ex oleis expressum. Елей святый, oleum sacrum.
Елейный, сосуд, vasculum oleo sacro destinatum. Елейный стручек,
penicillus, qui ad ungendum oleo sacro adhibetur.
Еленец
Lucanus cervus.
Елена
Helena.
Елений
См. Олений. Елень, sl., cervus. Еленица, cerva.
Елеопомазание
. Unctio, inunctio (olei). Елеопомазуюсь, (oleo) inungi. Елеопомазую,
(oleo) inungere.
Елеосвящаю
Ungere ægrum oleo,

precatione facta et invocato nomine Domini. Елеосвящаюсь, ungi,


precatione

facta et invocato nomine Domini; extremam unctionem accipere.


Елеосвящение, extrema unctio.
Елец
Cyprinus dobola.
Елижды
еликожды. Sl. Quoties.
Елико
Tantum, quantum. Елико елико, brevi tempore; brevi, mox.
Елизавета
Elisabetha.
Елисей
Eliseus.
Елисейские
поля. Elysium, campi Elysii. Быть между праведными в полях
Елисейскихъ, amœna piorum concilia Elysiumque colere.
Еллада
. Hellas, Græcia. Еллинский, Græcus, Grajus. Ел. язык, lingua Græca.
Еллин, Græcus. По-Еллински, Græce.
Еловый или елевый
лес. Lignum abiegnum. Еловое ведро, situla abiegna. Еловая кора, cortex
abietis. Ель, елка, елочка, abies, abietis arbor. Ельник, ельничек, lucus
abiegnus. 2) Rami abietis concisi или dissecti. Вся дорога усыпана была
ельником, tota platea sparsa erat ramis abietis dissectis.
Емец
Homo, qui largitionibus movetur, qui fidem pecunia commutat. Емки,
forceps igniaria (у новв.). Емкий, емок, сaрах. Емкая урна, сарах urna. Не
велик сосуд, да емок, non magnum quidem vas, sed сарах est.
Ему
Ei, huic.
ЕНДОВА,
ендовка, ендовочка. Genus metallici (ærei) aut figlini vasis.
Епакта
епакты. Epactæ, т.ч. intercalares dies.
Епанечка
Palliolum. Епанечный, ad pallium pertinens. Епанча, pallium. E.
суконная, p. e panno factum.
Епархиальный
Ad eparchiam pertinens. Eпapxиa, eparchia s. diœcesis judicialis Episcopi.
Епарх, Eparchus. Eпарший, eparchæ proprius.
Епископия
Episcopatus. Eпископский, episcopatis; episcopo dingus; ad episcopum
pertinens. Епископская митра, infula episcopalis; apex episcopalis; mitra
episcopalis. Епископский посох, pedum episcopale. Епископство,
episcopatus: a) munus, dignitas Episcopi. b) Diœcesis Ep. Епископствую,
munere Episcopi fungi, perfungi; munere Episcopi auctum esse. Епископ,
Episcopus.
Епитафия
Epitaphium, inscriptio sepulcratis; titulus sepulcratis.
Епитимья
Pœna in pœnitentiam imposita.
Епитрахиль
Epitrachelium, collarium. Епитрахильный, prop, quod supra collum est,
collaris; ad collarium pertinens.
Епоха
Initium temporis s. annorum numerandorum; Epocha nihil aliud est, quam
regni cujusque aut imperii initium et temporis quasi retinaculum, quo velut
certo aut fixo signo continentur historiæ.
Ербоиз
Mus jaculus.
Ергак
Vestis pellicea e corio pullorum equinorum facta.
Ересь
Hæresis; prava opinio in dogmatibus ecclesiæ. Еретик, hæreticus; prave
sentiens in dogmatibus ecclesiæ. Еретица, hæretica. Еретический, hæreticus.
Ер. учение, falsa doctrina. Еретичествую, hæreticas opiniones habere, foverе,
tueri.
Ерик
Rivulus.
Ерлык
ерлычок. Diploma, quod olim magnis Ducibus Rossiæ dabatur a regulis
Tataricis. 2) Testimonium litterarum. Отпустить по ерлыку вещи, secundum
indicem res remittere. 3) Inscriptio, pitaciolum.
Ерник
Sylva depressa, humilis.
Еродиев
Ciconiæ. Epoдия, ciconia.
Ерошка
Caput crispum.
Ерошки
Genus lusus plebejorum.
ЕРОШУ.
Capillos lacerare, turbare. Ерошусь, comæ stant, horrent. Примажь
волосы, не так будут ерошиться, unge odorato unguento capillos, ut minus
horreant. 2) Erigere setas или pilos. Лошадь ерошится, equus setas erigit.
ЕРУНОК.
Instrumentum transportatorium, norma. Поставить по ерунку, ad normam
dirigere, exigere.
Ершевый
Реrcæ cernuæ. Ерш, perca cernua. 2) Species clavorum, qui in navigiis
construendis adhibentur. 3) Petulans, lascivus puer.
Ер
Una litterarum alphabeti Rossici.
Еры
Una litterarum alphabeti Rossici.
Ерыга
Homo, qui effusis et consummatis omnibus rebus in egestate vitam degit,
homo prodigus, profusus; homo sui profusus. 2) Genus amplioris retis.
Ерыжный, homini sui profuso proprius.
Ерь
Una litterarum alphabeti Rossici.
Есаул
Munus præfecti или ductoris militum in cohortibus Cozacorum.
Есенний
Sl. Autumnalis. Есень, см. осень.
Есмь
Sum, exsisto. Вас тогда еще на свете не было, tunc temporis non es natus
или editus in lucem. Если бы его не было, то я хорошо устроиъ бы свои
дела, absque ео esset, recte ego mihi vidissem. Он никогда не был так
жесток, nunquam crudelis exstitit. Быть с чьей стороны или на чьей стороне,
esse ab aliquo. Это (есть) его дело, ipse viderit. Я думаю что он скоро сюда
будет, credo cito adfuturum esse. Что ты защитил Oпимия, по этому есть ли
причина считать тебя человеком честным? num si Opimium defendisti,
idcirco bonus putaris? У меня есть 14 Нимф, sunt mihi bis septem Nymphæ.
Нет (не есть) ничего лучше, как любить Бога, rerum omnium summa in eo
consistit, ut. Deum amemus. – Есть мнe когда слушать тебя, non vacat mihi
pro tuo imperio.
Естественно
sl., естественне. Necessario, manifeste, plane. Это очень естественно,
hoc non mirandum est; hoc ex naturæ legibus fit. Естественно (как ответ, или
при дальнейшем ходе речи, для изъявления согласия), non mirum, nimirum,
scilicet. – Естественный, naturalis, nativus; a natura profectus, ortus; in natura
positus; innatus, insitus, ingenitus. Естественное побуждение, naturalis
cupiditas, appetitus. Ест. ум, ingenium; naturalis et animis nostris insita ratio.
Ест. эакон, naturalis lex. Иметь к чему естественную склонность, a natura
proclivem esse ad aliquid. 2) == Основанный на естестве, naturalis, naturæ
conveniens, consentaneus. Естественная причина, naturalis ratio. Все, что
происходит, должно иметь естественную причину, quidquid oritur, causam
babeat a natura necesse est. Естественные потребности, quæ ad vitam
sustentandam или ad victum necessaria sunt. Естественная религия, cognitio
Dei naturalis; Theologia naturalis. 3) В противоположность искусственному,
nativus, naturalis, ab ipsa natura factus, effectus, simplex (без украшения),
sincerus, purus (без прибавления), vivus (кои природа сотворила как бы
живыми) естест. язык, simplex oratio; dicendi genus purum. Естественная
красота, naturalis, non fucatus nitor. He естественный, fucatus, affectatus. 4)
С естеством вещи сообразный, necessarius, in rei natura positus. Быть чего
естественным следствием, ex ipsa rei natura sequi; hoc aliter fieri non potest.
Это естественно, necesse est; secus fieri non potest; par est (согласно с
порядком). – Естественность, naturalis, nativa ratio или conditio; veritas,
simplicitas. Естество, natura, natura rerum mundus. Творец естества, creator
mundi. b) Natura indoles, animi indoles; ingenium. Ест. человеческое, natura
hominis. 5) Res ipsa, rei natura. 6) Ortus, genus, natio. Мы естеством Иудеи,
nos ortu sumus Judæi.
Естествословие
Physica, physice; doctrina de rerum natura или просто de natura.
Естествослов, естествословец, physicus, naturæ speculator; rerum naturæ
inquisitor; rerum naturalium investigator.
Есть ли
Si. Есть ли только, dum, modo, dummodo. Я тебе это скажу, есть ли
только ты умеешь молчать, scies, modo ut tacere possis. Есть ли б только не
хвалили гнева, modo ne laudarent iracundiam.
Етот
См. Этот.
Ефес
Capulus. Вонзил в бок меч по ефес, lateri capulo tenus abdidit ensem.
Ефимок
Тhalerus Hollandicus, nummus imperialis или одно imperialis.
Ефимочный, ефимочная пошлина, vectigal, quod thalero Hollandico solvitur.
Ефрейтор
Cornicularius, immunis excubiarum или stationum. Ефрейторский,
corniculario proprius.
Ефросина
V. obs. См. Уши у пушки.
Ехидна
Европейская. Coluberberus. Ехнднин, viperæ. Ехидный, ехиден,
perniciosus, exitialis, malitiosus, nocens. Ехидничество, ехидство, malitia,
improbitas, pravitas, perversitas, nequitia. Ехидствую, ехидничаю, esse
improbum, nequam, malitiosum, subdolum, fraudulentum. Он нa всякого
ехидствует, male erga omnes homo animatus est; exercet malitiam in omnibus
bominibus.
Еще
Etiamnum, etiam nunc. Еще не, non dum, adhuc non, haud dum. И еще
не, nec dum. И еще сегодня, etiam hodie. Ты еше смеешься? etiam rides?
Еще раз, iterum; denuo. И теперь еще (как делывал прежде) хочешь
обмануть? jamnæ autem, ut soles, deludis? Все еше, usque. Еще не отдали
мне вашего письма, non dum ad me litteræ tuæ perlatæ sunt. О прибытии его
еще ничего не слыхал, de ejus adventu nihil audiveram. Еще не время,
tempus non est etiamnum maturum. Еще много осталось дня, superest multa
dies. Еще не время делать это, non dum est maturitas illud faciendi. Его еще
не наказали? non jam dе eо sumptum est supplicium? Я видел его еще, когда
он был молод, vidi ego jam antea juvenem. – 2) Præterea, insuper, quinetiam;
quinimo. Он еще дал мне эту комиссию, hoc quoque etiam mihi in mandatis
dedit. Продолжайте еще, perge loqui. He только, но еще, non solum, non
modo, sed или verum etiam. Еще если, но крайней мере если, at certe si, at
enim si. 3) Jam; tum. Он пошел уже по седьмому месяцу, septimo jam mense
или septimum jam mensem agens incidit или pedibus uti cœpit. Я еще не
кончил свою жалобу, как она пришла, non dum querelam finieram, quum illa
intervenit. Она еще в той неделе ждалась родить, jam superiore heddomade
se enixuram esse putabat. Как? они еще не уехали в деревню! quid! nondum
rus profecti sunt? Погоди еще, exspecta paulisper. Еще более, amplius etiam.
Еще к тому, insuper præterea. А что еще более, quod plus est. Часто при
уравнительной степени сл. еще не выражается: Не честь быть
побежденому от равного себе, а еще менее чести, от низшего, indignum est
a pare vinci, indignius ab inferiore. Он еще ученее тебя, illе est te doctior. Co
славой еще гораздо большей, multo majore gloria. – И ты еще смеешь мне
отвечать? etiam tu hoc respondes?
Ефимоны
Preces publicæ vespertinæ, quibus prima quadragesimæ hebdomade operas
datur.
Ефирный
Æthereus и ætherius. Eфирная страна, locus ætherius. Ефирное
вещество, ætherea natura. Ефир, æther.
Ефиопия
Ælthiopia. Ефиопка, Æthiopissa. Eфиoпский, Æthiopicus. Eфиопскoe
мope, oceanus Æthiopicus. Eфиоп, Æthiops.
Евангелие
См. Eвaнгелиe.
Ж
Septima alphabeti Rossici littera, enunciatur eodem modo quo Franco-
Gallicum j aut g ante vocales e vel i, quæ ultimam consonantem sequuntur.
Жаба
Rana bufo.
Жаба
Angina, synache.
Жаберный
Ad branchias pertinens. Крышка жаберная, operculum branchiæ.
Жабик
Ichthyolites bufonites.
Жабинец
Ranunculus bulbosus.
Жабий
Bufonis, bufonius.
Жабник
См. Пятипалошник.
Жабный
-ная болезнь. Angina. 2) Faciens ad synachen. Жабное лекарство,
remedium adversus synachen.
Жабрица
. Seselli annuum.
Жабрей
Antirrhinum, linaria.
Жабры
Branchiæ.
Жабры чертовы
Alopecurus.
Жаворонков
Alaudæ; alaudarum. Жаворонково гнездо, nidus alaudæ. Жaворонок,
alauda, galerita, galeritus (Var.) cassita (хохлатый). Отлетание жаворонков,
migration alaudarum. Ловля ж., alaudarum captura. Птицеловный ток для
жаворонков, area alaudaria. Сети для ловли их, cassis capiendis alaudis.
Ловить сетьми ж., alaudas retibus capere. Жавороночный, alaudæ,
alaudarum, alaudaris. Песни, cantus alaudæ, alaudarum. Клетка, cavea alaudæ.
Жагра
V. obs. Fomes, (itis). 2) Genus armorum, quæ olim in usu erant.
Жадаю
жаждаю. См. Жажду. – Жадничанье, sitis, ardor edendi, fames ardens,
vehemens; vis famis intolerabilis. Жадничаю, alicujus rei desiderio flagrare;
sitire aliquid; cupiditate rei ardere, flagrare, inflammatum esse; oculos
cupiditatis ad rem adjicere; improbitas habendi. У него всего довольно, но он
еще жадничает, omnibus quidem rebus abundat, sed expleri non potest. –
Жадно, avide, appetenter, insatiabiliter; avide corradere, omnibus inhiare. –
Жадность, sitis, aviditas, insatiabilis cupiditas. Есть с жадностью, tuburcinari
(Plaut.), vorare. 2) Per m. fames, ardor, desiderium. Ж. к богатству,
divitiarum, opum desiderium. Иметь жадность к б., divitiarum cupidissimum
esse. – Жадный, жаден, cibi avidus, edax (кого насытить но можно), vorax
(глотающий с жадностью). Быть жадному к добыче, рrædæ imminere.
Жаден, как волк, vorax ut lupus. 3) Per m. cupidus, avidus, appetens,
insatiabilis. – Жажда, sitis, potionis или potandi desiderium. Терпеть жажду,
sitire. Т. большую ж., siti ardere. Умирать от жажды, siti consumi.
Переносить ж., sitim sustinere. Возбуждать ж., sitim facere, afferre, gignere,
stimulare. Соль производитъ жажду, sal gustus est irritamentum; sal bibendi
desiderium accendit. Томиться от жажды, siti enecari. Утолять, explere,
restinguere. Жажда прекратилась, sitis quievit. 4) Per m. fames, ardor,
desiderium. Он имеет великую жажду к славе, к богатству, desiderio gloriæ,
opum flagrat; est adpetentissimus gloriæ, divitiarum. – Жажден, sl., sitiens. –
Жажду, жадаю и жаждаю, sitire, siti arere. 5) Per m. sitire aliquid; alicujus rei
cupiditate или desiderio flagrare; rem ardenter cupere. Жаждать чьей крови,
sitire sanguinem alicujus. Он жаждет великих чинов, summorum honorum
appetentissimus est. – Жаждущий, sitiens, siticulosus (o pacтениях). 6) Ж.
крови, sanguinis sitiens; – desiderio rei flagrans, rei appetens.

ЖАЛЕНИЕ
Punctio.
Жалкий
жалок. Miserandus, miserabilis, miser; flebilis. Он человек ж. по своим
несчастиям, homo propter fortunam suam miserabilis, cui ob infortunium
debetur misericordia. Республика ваша в жалком положении, versamur in
republica infirma et misera. Он находится в прежалком положении, res ejus
sunt pessimo loco. Просить кого жалким голосом, rogare, orare aliquem voce
flebili. Жалко, miserandum in modum, miserabiliter, flebiliter. Говорить
жалким голосом, flebiliter loqui. Жалко, что не, queri licet, quod non. (Pl.
Pan.). Жалко было смотреть, как падали с крутизны горы оступившиеся,
miserabilis erat facies, cum ii, quos instabilis gradus fefellerat, ex præcipiti
devolverentur. 2) Ha этого бедняка и смотреть жалко, etiam conspectus hujus
miseri animum nostrum tangit, movet, commovet. Ему с безделицей жалко
расстаться, etiam minutæ impensæ parcit; etiam minuta impensa offendunt
ejus animum. 3) Perincommode accidit. Жалко, что это без меня случилось,
perincommode accidit, ut hoc absente me factum sit.
Жало
жальце, жалище. Aculeus, spiculum, cuspis aculeolus. Осы имеют жала,
vespæ aculeis utuntur. Оставить жало в ране, асuleum demittere. Уязвить
жалом, aculeo lædere, pungere.
Жалоба
Querela, querimonia, questus, expostulatio (изустная). Жалоба на
обстоятельства, querela temporum. На обиды, querela de injuriis.
Прекратить, унять чьи жалобы, querelas alicujus орprimere. Это всеобщая
жалоба, omnes queruntur. Жалоба в суде, actio, асcusatio. Жалоба подана в
суд, res delata est ad judicem; sub judice lis est. Приносить на кого жалобу,
придти к кому с жалобой на кого, queri, conqueri aliquid или de aliqua re
cum aliquo; querelam ad aliquem deferre; aliquem accusare, incusare.
Жалобник, accusator, actor, delator, index. Жалобница, libellus. Жалобный,
жалобен, miserabilis, flebilis, tristis. Петь что жалобным голосом, aliquid
mœsta, querula, flebili voce decantare. Жалобный звук, miserabilis sonus.
Жалобщик, accusator, actor. Жалобщица, accusatrix.
Жаловальный
Cм. Жалованный. Жалованный, qui salarium или stipendium accipit. Я
человек отставной, а вы жалованный, ego exauctoratus sum, tu annua accipis.
2) Жалованные деньги, annua pensio, stipendium. 3) Donatus. Жалованные
деревни, prædia donata или prædia, quæ alicui beneficii gratiæque causa
concessa sunt. 4) Жалованная грамота, diploma, codicilli. – Жалованье,
salarium, stipendium, annua pensio, annua, orum. Прибавить кому жалованья,
majus salarium alicui constituere, decernere. Давать жалованье, stipendio
aliquem adficere. Он имеет большое жалованье, insigne accipit stipendium.
Выдавать ж., stipendium dare, distribuere. Росписаться в получении
жалованья, probare litteris, se annua accepisse. Выдавать людям ж.,
mercedem pretio conductis famulis distribuere; olim: beneficii gratiæque causa
concessa olim provincia или præfectura.
Жалостливый
, жалостлив. Misericors, misericordia captus, permotus; ad misericordiam
propensus; misericors inegenos, quem miserescit inopum. Он жалостлив до
бедных, in pauperes beneficus или benignus est. Бедные благословляют
богачей жалостливых, divitibus benigne facientibus bene precantur egeni.
Жалостно, miserandum in modum, misere. Жалостный, miserabilis,
miserandus, lamentabilis, flebilis. Жал. голос, vox lamentabilis, flebilis.
Жалостное повествование, narratio, commemoratio miserabilis, miseranda. –
Жалость, miseratio, commiseratio, misericordia; animus commotus.
Возбудить ж., miserationem commovere; misericordiam concitare.
Tpoнутому быть жалостью, misericordia moveri, permoveri, capi. Оказывать
кому жалость, misericordiam alicui tribuere, impertire. Иметь к кому ж.,
alicujus или alicujus casum misereri. В нем нет никакой жалости,
misericordiam non recipit. Нельзя смотреть на его состояние без жалости,
ejus rationes tam miserandæ sunt, ut invitus animo commovearis или animo
doleas. Жалость меня взяла, summo dolore cruciatus sum, misericordia
fractus sum.
Жалуется
кому что. Alicui aliquid datur; aliquis aliqua re ornatur, cohonestatur. За
отменные услуги жалуются такому то деревни, ob egregia præstita merita
benefiсii gratiæque causa illi aut illi conceduntur prædia. – Жалую, donare,
ornaro, munerare; per beneficium gratiamque или beneficii gratiæque causa
alicui aliquid concedere. Жаловать кого деревнями, per beneficium et gratiam
alicui prædia concedere. Жаловать кого чином, dignitate, honore aliquem
augere, ornare. 2) Esse alicui in amore, in deliciis; delectari, oblectari; aliquid
mihi gratum или jucundum est. Его многиe знатные господа жалуют,
plurimis nobilium in amore atque in deliciis est. Он не очень его жалует, ejus
non oppido studiosus est. Кир, пo малолетству, не зная еще стыда,
спрашивает у деда, за что ты так много жалуешь Сака? Cyrus ut expers
adhuc verecundiæ puer interrogat procacius, quam ob rem, ave, tantum huic
honorem habes? Царь очень жалует его, apud Regem maximo in honore est.
Вы этого не жалуете, hoc cibo non delectaris. 3) Visere, alicujus visendi causa
venire, invisere, visitare; intervisero (иногда посыпать), alicujus domum
visitare. Вы очень редко сюда жаловать изволите, perraro huc, amice,
ventitas. Жалуйте к нам чаще, invise nos frequentius.
Жалуюсь
De aliquo queri, conqueri. Кому-нибудь на другого, apud aliquem de
altero querimoniam habere. Жаловаться, deplorare injuriam. Имеют
некоторую причину жаловаться на вас, das sane aliquam ad reprehendum
causam. Жаловаться на что, rem или de re queri. Жаловаться на свое
положение, se miserari. На свою участь, miserari fortunam. Ж. на свое
несчастье, adversam fortunam conqueri cum aliquo. Ж. кому на
причиненную нам обиду, expostulare cum aliquo injuriam или de injuria.
Mне жалуются, что..., mihi queruntur, quod. С изъяв. или без причины
жалуются на твои поступки? an immerito culpatur tua agendi ratio? Имеют
некоторую причину на это жаловаться, hoc non nullam habet querelam.
Смотри, не имею ли я причины жаловаться, vide æquitatem роstulationis
meæ. Он это перенес не жалуясь, id tacitus tulit. Жаловаться на дурную
погоду, tempestatem conqueri, tempestatem graviter ferre. Жаловаться на
слабость своего здоровья, de incommoda et adversa valetudine queri.
Жаловаться на кого в суде, agere in aliquem или lege cum aliquo, rem deferre
ad judicem.
Жальный
Aculei, spiculi.
Жаль
Miseratio, commiseratio. Напала на всех жаль, omnes miseratione
affecti, commoti sunt. 2) Dolendum est, perincommode accidit, ut. Жаль, что
вас при этом случае не было, dolendum est, quod hac occasione abfuisti. Mне
жаль его, miseret me ejus. Мне жаль будет с вами расстаться, abitus или
discesses tuus cordi meo dolebit. Мне очень жаль, что я не слушал вашего
совета, valde me pœnitet tuo consilio non obtemperasse; или tuum consilium
non esse secutum. Mне жаль, что об этом поздно узнали и почти до того
дошли, что хотя бы и все хотели, ничем бы тебе пособить не могли, hoc
mihi dolet, nos рænе sero scisse et pæne in eum locum rediisse, ut si omnes
cuperent, nihil tibi possent auxiliari (Теr.). Жаление, miseratio, commiseratio.
3) Dolor, desiderium; pœnitentia. Жал. денег, maligna erogatio pecuniæ.
Жалею, misereri alicujus, misericordia alicujus commotum esse; alicujus
vicem miseret me; miserari или commiserari aliquid. 4) Dolere; moleste, ægre
ferre. Жалеть о потере своих друзей, amicorum jacturam ægre ferre. Жал. о
чьей смерти, mortem alicujus ingemiscere, amissi alicujus desiderio
vehementer affligi. Весь город жалел об нем, erat in desiderio civitatis. Ты
некогда пожалеешь и обо мне, olim еrо in desiderio tuo. Это заставило
отечество жалеть об нем, hoc patriæ desiderium sui fecit. Жалею, что меня
там не было, dolet mihi non adfuisse. Жалею, что я худо употребил время,
pœnitet me temporis male collocati. Жалею, что не мог к вам приехать,
pœnitet me ad te proficisci non potuisse. Ни на что так не жалеть денег, как
на хорошее воспитание детей, nusquam parciorem esse, quam in recte
instituendis liberis. Такой малости не надобно жалеть, contemnendum
censeo tantillum pecuniæ. 3) Я ничего не жалею к соделанию его
благополучным, nulli rei parco, ut sit tantummodo felix. Он самого себя не
жалеет, sibi ipsi non parcit. Он жалеет носить новое платье, nova veste
perraro utitur. Жалеть издержек, sumtui, impensis parcere. Жалеть кармана
своих друзей, amicorum benignitate verecundius uti. Жалеть своих друзей ==
не докучать им, amicorum indulgentia modestius uti. Жалеть своих лошадей,
suis equis raro или maligne uti.
Жалю
жиляю. Aculeo pungere. Пчелы жалят, apes aculeis pungunt. Жалюсь и
жиляюсь, aculeo pungere, lædere. Комары жалятся или жиляются, culices
aculeis pungunt.
Жара
Calidi, fervidi dies æstivi. Ha дворе такая жара, что дохнуть нельзя,
toris tam vehementes sunt calores, ut spiritum ducere non possis. – Жарение,
assatio. Жареное, assum или assa. Жареный, assatus или assus. Жареная
телятина, vitulina assata.
Жаркая икра
Sic vocant piscatores Astrachanenses granosa ovula piscium sale condita.
Жаркая часть
Pars babulæ, quæ assando adhibetur.
Жаркий
, жарок. Calidus, fervens, æstuosus. Жаркое время года, fervidum anni
tempus. Жаркое лето, æstus fervida. Самое жаркое время дня, tempus diei
feridissimum. В комнате жарко, cubiculum calet. Сегодня жарко (напр. в
саду), hodie sol urit; tempestas est fervida. Сегодня становится жарко,
tempestas fit hodie fervida, calor solis ingravescit. Мне жарко, æstuo, æstum
sentio. 2) Ardens, acer, gravissimus, atrox, vehemens. Жаркое сражение,
pugna acerrima, ardens, prælium gravissimum, fervidum. Идет жаркая битва,
acriter pugnatur, magna vi certatur. Жаркой день (для сражающихся), dies
gravissimus, atrox pugna, vehemens pugna. Жарко, calide, ardenter. Ж.
натопить, multum calefacere. 2) Жарко, tempestas est fervida; sol urit. Ж.
ходить, tempestas fervida impedit ab eundo. 3) Войска с обеих сторон весьма
жарко сражались, utrinque acerrime pugnabatur, pugnatum est. Жарковат,
paululum calidus, calidior. Дать самой жаркой поцелуй, osculum alicui
ingerere.
Жаркое
Assum. Купить говядины на жаркое, emere bubulam, ut inde fiat assum.
Резать жаркое, secare, dissecare, intercidere assum.
Жаркой цвет
Ravus color.
Жаровая туша
. Locus fornacis, ubi ligna ponuntur.
Жаровник
Focus furnorum chemicorum.
Жаровня
Foculus, batillus carbonarius; pelvis carbonaria. Класть уголья в
жаровню, carbones foculo imponere.
Жар
Calor, fervor, ardor. Сильный ж., æstus. Большие солнечные жары,
calores magni. Жары несколько дней сряду стояли, ardores solis aliquot dies
ordine durabant. Жар увеличивается, æstus increscit. Ослабевает, æs. se
frangit. У меня жар в голове, во всем теле, саlor accessit capiti, totus caleo.
Когда самые большие жары, maximis caloribus. Солнечный жар, ardor solis.
В жару пить, calefactum bibere. Сильный лихорадочный жар, æstus
flagrantissimus. 2) Flamma, ardor, candor. Накласть жару в жаровню,
candentes carbones batillo imponere. Загрести в печи жар, саndentes carbones
in fornace congerere in unum. От березовых дров жар долго лежит в печи,
ligna betulæ longius alunt favillam. 3) Fervor, animi fervor, ardor, animi ardor,
æstus, impetus, animus incitatus, vis, vigor. Приниматься за что с жаром,
calide aliquid agere. Защищать что с жаром, animose sententiam defendere.
Сражение происходило с равным той и другой стороны жаром, pugnatum
est utrinque maximo ardore animi. Она в жару своего гнева не знала, чтó
делать, ira incensa nesciebat, quid sibi faciendum esset. В пepвом жару, primo
impetu. Делать что в жару, ardore abreptum aliquid facere. Жар утих, animi
ardor consedit. Жар битвы, pugnæ ardor, иногда достаточно одно acies. С
большим жаром преследовать неприятеля, hostem avidius или cupidius
insequi; hostibus acriter instare. Стихотворный жар, calor poëticus; impetus
divinus. Жар любовный, amoris ardor. Потерять весь жар, т.е. всю живость,
пылкость, impetum omnem саloremque perdere.
Жар птица
Struthio casuarius.
Жарю
Assare, torrere, subassare (медленно ж.). Жарить на вертеле, in veru
inassare. На решетке ж., in craticula subassare. 2) Coquere. Жарить пирожки,
artocreata coquere. 3) Calefacere. Жарить рубашку, summo calore balnei
pediculos suspensâ subuculâ tollere. 4) Pungere. Солнце жарит, надобно
ожидать дождя, sol vehementer pungit, ferit, urit, pluvia exspectanda est.
Жарюсь, assari, torreri. 5) Se calefacere, calefieri, ad focum assidere, ad
flammam se applicare. Очень жариться, luculento camino uti.
Жатва
Messio; collectio; messis; frugum fructuumque perceptio. Во время
жатвы, messibus; per messes. Изобильная жатва, frumenti et vini proventus
uber или messis ubera et copiosa. Иметь такую жатву, messe metere
maximam (Plaut.). Ж. овса, messio, collectio avenæ. Жатвенный, messorius.
Жатвенные орудия, instrumenta messoria; opus messorium. Ж. месяц, mensis
messorius или Augustus. Жатвенная пора, tempus messis. – Жатель, messor;
qui frumenta demetit, secat. Жательница, quæ frumenta demetit.
ЖАТИЕ.
Pressus, pressura, pressio; messio, collectio, perceptio frugum. Жатый,
pressus, compressus. 2) Messus, demessus, sectus.
Жбан
жбанчик, жбанец. Cantharus ligneus; cantharulus ligneus.
Жвака
жвачка, sl. жвание. Cibaria ruminata. Отрыгать, жевать жвачку, sl.
износить жвание, ruminare, remandere. Животные, жвачку отрыгающие,
animalia, quæ ruminant, remandunt. 2) Folia nicotianæ или herbæ nicotianæ,
quæ manducantur. Жвание, см. жевание. Жву, см. жую.
Жгу
Urere, comburere, cremare. Жечь уголья, de lignis carbones coquere. Ж.
известь, calcem coquere. Ж. кофе, fabas Arabicas in igne torrere. Ж. горшки,
fictilia indurata igni proponere. Ж. кирпичи, lateres coquere. Ж. масло, oleum
urere. Ж. трут, lintea in fomitem comburere. Древние жгли тела умерших,
olim corpora mortuorum cremabantur; comburebantur. Жечь березовые,
сосновые дрова, lignis betulæ, pini calefacere. У них всегда жгут восковые
свечи, perpetuo cereis utuntur; illis candelæ cereæ in usu или more sunt.
Солнце жжет во время знойных дней траву, sol maximis caloribus herbam
urit. Солнце жжет, sol urit, fervet. Огонь, что ни встречает, жжет,
quæqunque igni objiciuntur, comburit. 2) Mordere, pungere. Перец жжет язык,
piper linguam pungit, mordet. Крапива жжет, urtica pungit. Песок жжет ноги,
ходить нельзя, arena fervida præpedit itum. Сердце жжет, ardor stomachi,
æstus ventriculi vexat. Любовь жжет, amor vexat, torquet, cruciat. Жгусь,
urere, adurere. Огонь жжется, ignis urit. Похлебка жжется, jusculum fervet,
fervidum est. 3) Pungere, mordere. Он как крапива жжется, est vafer atque
fraudulentus litigator. Платье, харчь жжется, vestimentum, cibaria quam
plurimo veniunt.
Жгутить
Verberare muccinio in modum caudæ contorto. Жгут, muccinium in
modum caudæ contortum, convolutum.
ЖГУЧИЙ
. Mordens, mordax, causticus. Жгучее лекарство, medicamentum
adurens, rodens, exodens. Жгучий камень, lapis causticus.
Ждание
жданье. Exspectatio. Благодарю за ждание, gratias ago, quod me diu
exspectaveris, quod me præstolatus sis. Жданный, exspectatus. Жду (пока
придет), exspectare, operiri, manere; præstolari alicui, также aliquem.
Сегодня я жду к себе гостей, hodie exspecto, ореrior convivas. Ждать кого
перед дверями, præstolari aliquem ante ostium. Ж. попутного ветра, cursum
exspectare. Ожидать со дня на день, diem ex die ехspectare. Войди, и там
меня подожди, abi intro et ibi me opperire. 2) Имея на то причины,
exspectare. Ж. со страхом, timere. 3) Хотеть, чтобы что случилось, spem
habere ad aliquid или alicujus rei. С следующ. неопр. накл. и вин. п. Я жду,
наверно, что, magnam spem habeo. 4) == Предстоять, imminere alicui (о
мгновенных или неприятных происшествиях), manere aliquem (о
происшествиях, кои только однажды должны случиться). Смерть ждет
тебя, mors te manet. Клодиева участь ждет тебя, Clodii fatum te manet. 5) О.
пока что случится, выжидать, exspectare, custodire, observare. Ожидать
конца, eventum rei exspectare. Ж. случая, occasionem captare, occasioni или
in occasionem imminere. Он ждет хорошей погоды, чтобы ехать в деревню,
bonam, serenam tempestatem exspectat, ut rus proficiscatur. Они ждут и не
дождутся смерти своего отца, in dies infestior patris senectus iis est. Он ждет
и не может дождаться, nihil alicui longius videtur, quam ut... Вы можете за
свои заслуги ждать награждения, ob tua merita spem positam habere potes in
præmio, honore. Заставить ждать кого-нибудь, aliquem morari, remorari,
alicui in mora esse. Я не заставлю ждать, haud faxo quidquam sit moræ
(Plaut). Ранее нежели ждали, ante exspectatum. Ждать от кого своего
спасения, in aliquo spem salutis ponere. Ждут более хорошего от
справедливости дела, чем от оружия, in æquitate plus quam in armis ponitur
spei. Премного заставляет себя ждать, odiose cessat, nimium nos moratur.
Ждусь, sperare, spem habere. Ждется родить на сих днях, sperat, se his
diebus parituram esse. Она на той еще неделе родить ждалась, jam superiore
hebdomade putabat se enixuram esse. Ждущий, exspectans, operiens.
Жe или ж
Copula, quæ vocabulis subjungi solet: æque ac, atque; juxta ac или atque
или quam. Тот же, idem. Ты также учен, как и он, tu æque ас is doctus es.
Предприятие столько же счастливое, как и благоразумное, consilium non
ratione prudentius, quam eventu felicius. Я так же беcпокоюсь, как и он,
proxime atque ille laboro. За священниками следовал народ в белом же
платье, hos deinde populus candido et ipse vestilu sequebatur. Добрые так же
как и худые, juxta boni malique. Вы знаете так же, как и я, juxta mecum
scitis. Душа так же чувствуетъ удовольствие, как и тело, animus pariter cum
corpore voluptatem percipit. 2) Vero, autem. Они надеялись на множество
колесниц и коней, мы ж на помощь Божью, hi curruum et equorum numero
confidebant, nos autem nitebamur auxilio Dei.
Жевание
Manducalio (у позз.). Жеванный, runcinatus, manducatus.
Жегавица
(Sl.) См. Горячка. Жегало, terebra fabri ferrarii. Жегомый, яко гора
велика огнем жегома, sicut mons altus igne ardens. 2) Calefactus. жегомому
огнем лежать, sl., febrem ardentem habere, febri ardente laborare.
Жезлобиение
Perculere, ferire, verberare baculo.
Жезл
Baculus, scipio. Жезл меркуриев, caduceus. 2) Sceptrum, regum et
imperatorum gestamen. 3) Pedum Episcopate. 4) Lituus (гадателя).
Жезл размерный
См.Маштаб.
Желаемый
Oplatus, exoptatus, ехpetitus. Получать желаемое, impetrare optatum;
potiri optato. Желаемый успех, successus exoptatus. Желание, optatio, votum;
optatum. Исполнить чье желание, implere alicujus votum; aliquem voti
compolem facere; facere, quæ quis optat vel vult; omen, поколику оно
выражается, изрекается. Мое желание исполнилось, optato respondet
eventus; damnatus sum, voti; potitus sum voto; voti compos sum factus. Это
мое желание, hoc opto, hoc est votum meum, hoc mihi est in optatis. По
желанию, ex voto, ex sententia; ex animi sententia; optato. Без или сверх
моего желания, præter optatum meum. Идти по желанию, ex sententia
succedere, procedere; volo respondere. Все идет по моему желанию, cuncta
mihi ex optato procedunt; nihil mihi accidit quod nolim; fortuna in omnibus
rebus respondet optatis meis. Иметь желание, aliquid mihi est in votis. Быть
предметом чьих желаний, ab aliquo expeti. До сих пор все шло по моему
желанию, nihil adhuc mihi præter voluntatem accidit. Мое желаниe состоит в
том, чтобы..., quod peto et volo est, ut... Мои желания исполнились, quæ
volui mihi obtigerunt. Когда я вижу, что это твое желание, quando id te video
velle. – Если все соответствует желанию, si omnia competunt voto. 2)
Alicujus rei appetentia, appetitus, appetitio, desiderium; studium. Сильное
желание, cupiditas. Возиметь к, чему желание, alicujus rei desiderio incendi.
Иметь к чему желание, alicujus rei desiderio teneri; aliquid appetere,
concupiscere. Иметь сильное желание к чему-нибудь, summa alicujus rei
cupidilate affectum esse. Возбудить в ком желание, appetentiam alicujus или
cupiditate aliquem inflammare; alicui cupiditatem injicere; cupiditatem
alicujus incendere; animum alicujus ad cupiditatem incitare. Укрощать
желания, cupiditatibus imperare, resistere; cupiditates tenere, continere
frangere. – Желатель, qui optat, cupit, desiderat, appetit. Желательно, весьма
ж., чтоб к толь полезному делу надлежащее употреблено было рачение,
optabile или exoptandum est, ut ad hoc tam utile cœptum conveniens
adhibeatur diligentia. Желательный, -лен, optabilis, exoptabilis, optandus,
exoptandus. 3) Sl., optans, exoptans, desiderans. 4) Желательное наклонение,
modus optativus. – Желаю, optare, exoptare, velle, in votis habere, cupere,
concupiscere, expetere. Я желаю, чтоб..., opto, ut..., in optatis mihi est, ut... Я
ничего не желаю, sat habeo. Я ничего более не желаю, nihil est quod malim.
Я ничего не желал болee, как, nihil mihi potius fuit, quam, ut. Клавдий
желал, чтобы Римский народ имел одну шею для ссечения ее одним махом,
Claudius unam cervicem precatus est populo Romano, quam uno ipse ictu
abscinderet. Желаю его видеть, cupio eum videre. Он желает говорить с
вами, te conventum expetit. Я очень желаю знать, что вы делаете, valde aveo
scire, quid agas. Желать себе чего, aliquid cupere, concupiscere; aliquid
desiderare; desiderio alicujus rei moveri. Желать богатства, чести, desiderio
opum, gloriæ teneri. Все желают мира, est omnibus pax desiderio; omnes
exoptant pacem; tenet omnes desiderium pacis. Желаю уйти отсюда, abire
hinc cupio. Сильно чего желать, alicujus rei desiderio flagrare, excruciari.
Лучше желать быть под владением прежних Господ своих, нежели в
свободном отечестве с другими быть в равенстве, propriam sub veteribus
dominis potentiam, quam liberata republica eandem omnium æqualitatem
malle. Желать кому хорошего, alicui aliquid precari, vota facere, ut. Желать
кому всякого блага, добра, изъявлять свои усерднейшие желания, optimis
ominibus aliquem prosequi. Желать кому счастья в чем, alicui gratulari
aliquid или de aliqua re. Желать кому здоровья, alicui salutem precari.
Желать кому счастливого пути, aliquem optimis ominibus proficisci volo. –
Желать кому зла, худого, alicui aliquid imprecari. Я желаю, желал бы, velim,
vellem; орtem, oplaverim. Желаю, чтобы это было в твою пользу, bene tibi id
vertat.
Желвак
желвачек. Ecphyma, ехcrescentia, ium; scirrhus. Желвак у него вскочил
на голове, scirrhus in capite erupit, enatus est. Желвастый, желваст plenus
excrescentium, scirrhorum.
Желвь
(Sl.) Testudo.
Железа
См. Железа.
Желкну
. Flavescere, flavum fieri.
Желна
Picus martius.
Желоблю
Cavare, excavare instar alvei. Желобоватый и жолобоватый, concavus,
canaticulum referens, canaticulatus. Желобовина, желобовивка, cavum
соlliciarum или colliquiarum. 2) Alveus. Весной реки выступают из своей
желобовины, vere fluvii supra ripas effunduntur; fluvii verno tempore alveos
excedunt. Желоб, см. жолоб.
Желтая бользнь
См. Желтуха. Желтехонек, plus satis flavus. Желтизна, желтость,
жолчь, color flavus; flavum.
Желтобрюшка
Motacilla citreola.
Желтоватый
желтоват. Helvolus, subflavus.
Желтозеленый
E viridi pallens.
Желтоволосый
белокурый. Flavus, flavicomus.
Желтоколичный
желтоколичен. (Sl.) Invorecundus, impudens, qui mendacii verecundiæ
fines transit.
Желток
Ovi vitellus; luteum (Plin.).
Желтолен
Pemedanum officinale.
Желтопузик и желтопуз
Genus maximorum serpentum in Rossia meridiana, flavo ventre.
Желтосливник
См. Априкос.
Желтость
См. Желтизна.
Желтоцвет
См. Стародубка.
ЖЕЛТУХА.
Morbus regius, arquatus; icterus; fellis suffusio. Белая, icterus albus.
Черная, icterus niger (у новв.). Желтухой болящий, ictericus, arquatus; bile
suffusus. – Желтый, жолтый, желт, желтенкий и жолтенкий, gilvus, gilbus,
helvius (как медь); flavus (светло-желтый, как зрелые колосья, с
посторонней идеей блеска, отъ этого употребл. как о волосах так и о
золоте); subflavus (бледножелтый, белокурый); luteus (похожий на серу,
лимон, золото; flavus и luteus означают желтость, которая переходит в
краснину: поэтому оба слова у Геллия считаются между красными
цветами); luridus (нечисто желтый, как закрытое облаками солнце, как
зубы); croceus (шафраножелтый). Желтые цветочки, flosculi lutei. Желтый
дом, domus, cui flavus color inductus est. Желтею, flavescere. Чтобы
слоновая кость не могла пожелтеть, ne ebur flavescere possit. Ячмень зрел,
когда он желтеет, hordeum maturum est, ubi flavescit. Лицо от болезни у
него желтеть начинает, facies ei morbo flavescit. В глазах желтеет, omnia
mibi videntur flavi, lutei coloris. Желтеюсь и желтуюсь, flavere. Цветы в
полях желтеются, flores in campis flavent. Желтеющийся песок, flaventes
аrenæ. Желтю, colorem flavum inducere; colore luteo inficere.
Желтяница
Carthamus tinctorius.
Желтяница
(Sl.) Icterus.
Желудки
Glandes.
Желудок
Stomachus (конец пищеприемногo канала), ventriculus (что находится
под сим каналом и принимает пищу). Устье, жерло желудка, ventriculi
porta, os. Верхнее у. ж., œsophagus. Нижнее, pylorus. Надмение желудка,
пученье, tumor stomachi. Жжениe, жар в желудке, кислота, изгага, ardor
stomachi. Боль в животе, dolor stomachi. Цельс между ими делает такое
различие: stomachus называется intestinorum principium, a ventriculus-cibi
receptaculum; еще примечательно другое: stom. иноск. употребляется в
значении вкуса, a ventr. никогда не берется в этом смысле; далее, если
говорится о пищеварении, то полагается stomachus. – Слабый ж.,
stomachus infirmus, invalidus, imbecillus. Страдать желудком, stomacho
laborare. Имйть xoроший, исправный желудок, bono stomacho или firmi
stomachi esse. Иметь слабый желудок, languente stomacho esse; stomacho
parum valere. У кого слабый ж., stomachicus; crudus (который совсем не
может варить). Это не годится для желудка, hæс stomacho non apta sunt, non
conveniunt. Испортить себе чем желудок, alicujus rei usu intestina vitiare.
Обременять желудок, nimium ciborum capere. Это не по моему желудку, т.е.
не по моему вкусу, hoc non est stomachi mei. Желудочный, stomachi. 2)
Stomacho salutaris. Желудочное лекарство, medicamentum stomacho
salutare, stomachicum. Желудочное воспаление, inflammatio stomachi,
gastritis, (у новв.). Желудочная перепонка, tunica stomachi. Желудочный
кашель, tussis stomachica. Желудочная судорога, spasmus ventriculi.
Желудочная болезнь, morbus stomachi. Желудочный рак, cancer stomachi.
Желудочный сок, liquor gastricus (у новв.). Желудочная кислота, acrimonia
stomachi (Plin.), acidus liquor ventriculi (у новв.). Желудочная слабость,
infirmitas stomachi; resolutio stomachi; stomachi defectus (Plin.), atonia
ventriculi (у новв.). Крепительное для желудка, remedium stomacho
firmando. Желудочные капли, liquor stomacho roborando.
Желудь
Glans, dis. Собирать желуди или желудки, glandes colligere. Кормить
свиней желудями, pinguefacere, saginare sues glandibus.
Желчный
Fellis, felleus. Пузырь, vesica fellis. Желчная жила, vena cystica (у
новв.). Желчный дукт, проход, ductus cysticus. Желчная лихорадка, febris
bitiosa. Камень в желчном пузыре, lapis in vesica fellis, cholelithus.
Желчный человек, т.е. сердитый, stomachosus. Желч, fel, bilis (различие: fel
означает желчную влагу, a bilis желчный пузырь, поэтому одно последнее
берется в значении: гнев, негодование). Полный желчи, многожелчный,
biliosus. Желчь у него разлилась, alicui bilis mota, commota est. Поднять
чью желчь, bilem alicujus commovere.
Железа
железка. Glandulæ, tonsillæ. Оточенные, шаровидные железы, glandulæ
conglobatæ. Сложенные железы, glandulæ compositæ. Паховые, glandulæ
inguinales. Яремные, шейные, glandulæ jugulares. 2) Fortuitus tumor. У меня
железа распухли, tonsillæ tument.
Железа
Vincula, compedes. Пocaдить кого в железа, compedibus vincire; vincula
injicere alicui, vinculis aliquem constringere. Держать в железах, compedibus
tenere. 2) Per m. onus, molestia. He знаю, как эти железа с рук сбыть,
quomodo hoc onus deponam, nescio.
Железина
Scoria ferri.
Железистый
Glandulosus; ferrugineus, напр. sapor, ferri particulas continens.
Железистая вода, aquæ ferratæ (Sen.).
Железно
Cuspis, spiculum sagittæ. 2) ferrum runcinæ.
Железник
Robinia frutescens.
Железница
Clupea alosa.
Железный
Ferreus. Прут, ferrea massa. Ж. решетка, cancelli ferrei. Ж. кровать,
sponda ferrea. Ж. завод, officina ferraria или æraria. Ж. ряд, forum vendendo
ferro. Ж. цвет, ferrugo. Железного цвета, ferrugineus. Ж. жила в рудниках,
vena ferri. Жесть железная, lamina ferrea. Ж. проволока, filum ferreum. Ж.
руда, ferrum rude (у новв.). Ж. фабрика, fabrica ferraria. Железные опилки,
ramentum ferri; scobs ferri delimata. Железный рудник, ferrifodina; ferraria.
Торговля железными товарами, negotium ferrarium. Твердый, жесткий как
железо, perdurus. Железная трава, verbena. Печь, в которой плавят железо,
fornax æraria. Железные обрезки, ferri scobs или ramentum. Кусок железной
руды, frustum lapidis ferrarii. Железной товар, ferramenta, orum. Железное
орудие, збруя, ferramenta. 2). Железный век, ferrea ætas. Ж. человек, homo
avarus, parcipromus. – Железняк, lapis ærarius. – Железо, ferrum. Из железа,
ferreus. Принадлежащий к железу, ferrarius. Обить сундук железом, cistam
ferrare. Ковать железо, ferrum fabricari, procudere. 3) Per m. ferrum, gladius.
Куй железо, пока горячо, utendum est animis, dum spe calent (Curt. VI. 1,
29); maturandum est, dum libido manet (Теr.). Железцо, particula ferri.
Жеманно
Cum affectatione, inepte. Жеманный, affectatus, tortus, contortus (только
у новв.). Жеманство, natura, ratio affectata, ineptiæ. Жеманюсь, inepte, putide
se gerero.
Жемок
, жемулька. Pars. v. с. argillæ manu contrita vel depsta.
Жемчуг
Margaritum, margarita. Крупный, unio. Похожий на грушу, elenchus, у
стихх. bасса. Ж., который носят на шее, baccatum monile; monile е
margaritis. Унизать что жемчугом, margaritis ornare, distinguere. Унизанный
жемчугом, baccatus. Как жемчугом унизанный, hæс scriptura tanquam typis
expressa est. Торговля жемчугом, margaritarum mercatura. Жемчужина,
жемчужинка, una margarita. Случается и петуху найти жемчужину,
contingit, ut etiam gallus gallinaceus unam margaritam inveniat. –
Жемчужник, margaritarius. Жемчужница, margaritaria. Жемчужный, -ная
нитка, linea margaritarum, linea e margaritis, margaritæ pertusæ in linea.
Жемчужная раковина, unionum conchæ; matrix margaritarum (у новв.).
Унизанный жемчужными раковинами, conchis unionum distinetus. Берега,
на коих жемчужные раковины водятся, ora, quæ margaritas gignit.
Украшение, убор из жемчуга, ornatus margaritarum. Ловля жемчужных
раковин, conchas urinantium cura; margaritarum conquisitio. Заниматься
такой ловлей, conchas urinari. Кто ловит жемчужные раковины,
margaritarum conquisitor. Жемчужный венец, sertum margaritis distinctum.
Жемчужная корона, corona margaritis distincta. Жемчужок, minutæ
margaritæ.
Жем
Prelum, torcular.
Жена
Femina, mulier. Благословенна ты в женах, benedicta tu es inter mulieres
или рræ omnibus aliis mulieribus. Ж. превосходная, отличная, mulier
lectissima; m. adamussim optima. Ж. благородная, matrona. Жить как с
своей женой, uxoris loco habere aliquam. 2) Conjux, uxor marita, mulier.
Молодая жена, nova nupta. Похищение жен, raptus mulierum, feminarum.
Взять жену, uxorem duxisse. Жениться на второй жене, novum matrimonium
inire. Законная жена, legitima uxor. Он живет с женой своей душа в душу,
maritus et marita concordissime vivunt. Злая жена, uxor sæva. Женатый,
женат, matrimonio junctus. Я не женат, sum cælebs. Женитьба, женитва, sl.,
matrimonium, conjugium, connubium. Я ни мало не думаю о женитьбе,
prorsus non cogito de ineundo или de contrahendo matrimonio. – Женихов,
sponsi. Женихово платье, sponsi vestis nuptialis, также без sponsi. Женихов
перстень, annulus sponsi, quem sponsus dono dat desponsatæ. Жених,
женишок, sponsus. Искать для дочери своей жениха, sponsum filiæ suæ
quærere. За дочь его многие женихи сватались, plures ejus filiam nuptiis
ambierunt, plures ejus filiam in matrimonium petiere, expetiere.
Женѝшце
(Sl.) Muliercula vilis, mulier nullius pretii. – Женка, саrа uxor, uxorcula.
Женин, имение, bona uxoris. Женина родня, cognati.
Женолюбивый
Mulierosus, mulieribus amicus, deditus; uxorius (женоугодник).
Женолюбие, amor mulierum; mulicrositas (слово составленное Цицероном,
но не принятое в употребление).
Женонеистовство
Insanus mulierum amor. Женонеистовый, mulierum amore insanus,
mulierosus; libidinosus.
Женоненавистник
Mulierum osor; a re uxoria abhorrens (не расположенный к женитьбе).
Быть жен., odisse mulieres.
Женонравный
Effeminatus; effeminatus et mollis. Женонравиe, mollities; effeminata
mollities.
Женообразный
Qui est natura muliebri, ingenio muliebri, muliebris; нap. muliebriter.
Женопокоривый
Se imperio mulierum subjicens, se ditionis mulierum faciens; mulieribus
parens.
Женский
Muliebris, femineus (большей частью у поэтов). Ж. пол, sexus
muliebris; femineus sexus (о растениях). Женская работа, labor muliebris,
labor femineus (для жен, для женщин); opus muliebre, opus mulierum
(сделанная женщинами). Женская или из женщин состоящая свита,
mulierum comitatus. Женский вой, cjulatus muliebris. Женское, бабье
болтанье, garritus muliebris. Женский крик, clamor mulierum. Женские,
бабьи ссоры, rixæ muliebres. Женская рубашка, indusium. Женское
правление или управление, imperium mulierum. Женская к кому любовь,
favor muliebris, femineus. Плач женский, lаmentum muliebre, flangor
femineus. Ж. платье, vestis muliebris. Ж. одевание, cultura muliebris или
feminarum. Ж. болезнь, morbus muliebris. Лен, переходники к женскому
полу, feudum muliebre. Женская хитрость (как свойство), astutia, calliditas
mulierum; dolus fraus muliebris (как обнаружение). Женская мантия,
pallium muliebre (у Римлян одно palla). Женский головной чепец,
tugumentum capitis muliebre. Женское мужество, fortitudo mulierum.
Женское имя, nomen mulieris. Женский наряд, mundus muliebris. Женская
толпа, agmen muliebre, caterva mulierum. Женс. красота, venustas muliebris.
Ж. башмак, calceus femineus. Женские чувства, ingenium muliebre,
mulierum. Ж. голос, vox muliebris. Жен. комната, gynæceum, gynæconitis;
conclave mulierum. Женские чулки, tibiale femineum. Женские слезы,
lacrimæ mulierum. Женское одеяние, cultus muliebris; veslitus muliebris. Ж.
траур, luctus muliebris. Жен. верность, fides muliebris. Женс. украшение,
decus, ornamentum muliebre. Женская добродетель, virtus muliebris, castitas.
Женское естество, свойство, natura muliebris, ingenium muliebre, mos
mulierum. Женские слабости, vitium muliebre.
Жену
(Sl.) Sequi, insequi, porsequi, instare alicui и без дат. п.
Женщина
Mulier, femina. Замужняя, mulier nupta, matrimonio juncta, marita.
Честная, innocens, proba mulier. Женщины, mulieres, feminæ; muliebre
sæculum (Lucr.). Женщина такая злая и сварливая, mulier tam atrox et
jurgiosa. – Женю, он женил своего сына, ejus filius matrimonium iniit,
matrimonio junctus est. Жениться, ducere aliquam uxorem in matrimonium;
aliquam uxorem sibi adjungere, matrimonio aliquam sibi jungere, secum
conjungere; ducere aliquam. Жениться на деньгах, dote moveri (Теr.). Ж. на
богатой, uxorem opulentam sibi adjungere. Нетерпеливо хотеть жениться,
ardescere in nuptias (Tac.). Жениться на богатейшей наследнице, in divitias
maximas nubere (Pl.). Под старость вздумал жениться, jam ætate exacta или
provectus ætate consilium cepit matrimonio aliquam sibi jungere.
Жердочка
Раrva, tenuis pertica. Жердь, pertica tenuis et longa.
Жеребей
Sors. Предоставить что жеребью, aliquid sorli permittere, committere;
aliquid in sortem conjicere, aliquid ad sortem revocare. Получить что по
жеребью, aliquid sorte contingit. Жеребей пал на меня, sors me contingit.
Бросать, метать жребий, sortiri; sortitionem facere, sortes conjicere.
Бросание жеребья, sortitio, sortitus. Кидать жеребей, sortes legere. Кинем
ж., fiat sortitio. Бросать о чем ж., sortiri de aliqua re, aliquid ad sortem
revocare. 2) To, чем бросают жеребей, sors. Бросать жеребьи в сосуд, sortes
in hydriam conjicere, sortes in sitellam ponere; nomina in urnam conjicere
(если на них написаны имена, напр. при наказывании десятого, при
наборах и т.п.). Бросать жеребьи в шлем, sortes in galeam conjicere, dejicero.
Вынимать ж., sortem ducere. Жеребей выходит, sors exit, excidit. Бросать на
кого ж., sortibus consulere de aliquo. Особенно лотерейный билет: мой
билет выиграл, mea sors cum lucro exiit. Выиграть премного, maximum
lucrum auferre. 3) == Судьба, определяемая по жеребью: sors, fortuna.
Блистательный жребий, fortuna amplissima. Иметь счастливый жребий,
felix sors mihi obvenit. Иметь печальный жребий, miseram vitam degere.
Сосуд, в который кладут жеребьи, sitella, urnа. Жеребеек, particula chartæ
vel straminis, quæ sortis conjiciendi causa adhibetur. 4) Incisiones, incisura
taleæ.
Жеребей тяглой
Tributum, vectigal.
Жеребенок
жеребеночек. Pullus equi, pullus equinus. Купить кобылу с жеребенком,
emere equam cum pullo. Жеребец, sl. жребец, admissarius; generator.
Припускной, equus admissuræ idoneus, generator. Положить жеребца,
admissarium castrare. Жеребиться, pullum parere. Кобыла скоро ожеребится,
equa brevi spatio interjecto fetum edet. Жеребая, жереба, prægnaus, plena, feta
или in utero gestans. Жеребцов, generatoris, admissarii. Жеребчик, жеребя,
sl. жребя, pullus. Ж. осли, pullus asininus. Жеребячий и -чии, pulli;
admissarii (g.).
Жерло
Os, ostium. Ж. у пушки, os tormenti. Ж. огнедышущей горы, crater
(montis ignivomi). 2) Apud poëtas: pyrobolus, sclopetum, tormentum.
Жерновки
Lapilli cancri (у новв.).
ЖЕРНОВНЫЙ.
Ad lapidem molarem pertinens. Жерновый дом, (in s. s.) ergastulum,
vincula, custodia, carcer. Жернов (жорпов), жерновок, lapis molaris. Bepxний
ж., catillus. Нижний, meta. Haсечь ж., lapidem molarem deformare. Жернов
осельский, lapis molaris asinarius; (lapides molarum asinariarum majores
erant, quam molarum trusitilium). Жерновый, idoneus ad lapides molares.
Жерновые камни, lapis molaris, lapides, ex quibus fiunt lapides molares.
Жерноков
Qui lapides molares facit.
Жеровина
См. Клюква.
Жертва
Qnidquid immolatur, sacrificium. Принесть в жертву тельца, vitulum
immolare. 2) Quodlibet animal, quod mactatur; victima (благодарственная
жертва), hostia, hostia piacularis, так. piaculum, piaculare (очистительная).
Приносить, совершать ежегодные жертвы, anniversaria sacrificia factilare.
Приносить жертву телам умерших, manes expiate 3) Инос. а) человек,
назначаемый в жертву, как жертвенное животное, victima. Это слово может
употреблено быть в этом значении тогда только, когда человек заступает
место жертвенного животного, напр. Деций принес себя в жертву своему
отечеству, Decius reipublicæ victimam se præbuit. В большой части случаев
можно употребить описание, напр. сделаться жертвой государства, ab
republica interfici. Сделаться жертвой своего владычества, роtentiam
supplicio expiare. Сделаться жертвой мщения, alicujus vindictam jactura vitæ
explere; per vindictam morti dari. Принести кого в жертву своей ярости, per
furorem aliquem perdere. b) Jactura, incommodum. Принести себя в жертву
своему отечеству, sanguinem pro patria profundero; mortem pro patria
occumbere. Всякую жертву с своей стороны – всякое пожертвование – для
получения владычества считать малой, cuncta regna viliora habere. Всем
жертвовать для чьей пользы, commodo alicujus sibi omnia post esse putare;
emolumento alicujus omnia post habere, postponere. Жертвенная, quidquid
immolatur, victima. Закласть жертвенная, victimas cædere. – Жертвенник,
аrа (для молитв и возлияний), altare (для сожигаемых жертв), arula
(небольшой жертвенник). Схватить с жертвенника недопеченую часть
внутренностей, semicruda exta raperе foсо. Клясться, присягать у
жертвенника, aras tenentem jurare (по-Римски), ante aram jurare (по-
нашему). Жертвенный, sacrificalis, sacrificus, victimarius (касающийся до
жертвенных животных). Ж. обряд, ritus sacrificus. Ж. секира, securis,
malleus; securis sacrifica (Ovid.). Жертвенное мясо, саrо victimæ. Ж.
сосуды, utensilia sacrificalia. Ж. принадлежности, apparatus sacrificalis.
Одежда, употребляемая при жертвоприношениях, vestis sacrifica.
Служитель, находящийся при жертвоприношениях, рора victimarius.
Жертвенный хлеб, libum, popanum. Жер. нож, secespita. Ж. пир, cœna
sacrificalis; epulæ sacrificales. Жрец, приносивший жертву одним только
царям присвоенную, rex sacrificulus, rex sacrificii, rex sacrorum.
Жертвенный день, dies sacrificus. Ж. стол, mensa anclabris. Жертвенное
животное, hostia victima (различие между ими: victima употребл. о
больших животных, как то о быках и пр., a hostia о малых, напр. овнах и
пр.) – Жертвище, sl., idoleum, templum numinis ficti s. idoii. – Жертвование,
sacrificatio, immolatio.
ЖЕРТВОЗАКЛАТЕЛЬ.
Victimarius.
Жертвоприношение
Sacrificatio, immolatio, ministerium sacra facientium. b) Установленные
жертвоприношения, sacrificia slata. Жертвую, sacrificare, immolare, sacrum
facere, так. одно facere; operari (встреч. только у стихх. сер. века), rem
divinam facere, так. с прибавлением сл. hostiis; litare, perlitare
(благополучно). 2) Perdere. Жертвовать или пожертвовать воинами без
цели, milites cladi temere offerre; milites stragi objicere. Пожертвовать для
кого чем, perdere rem propter aliquem. Пожертвовать кем для своего
властолюбия, dominandi libidinis suæ causa alicui perniciem parare.
Пожертвовать для кого своей жизнью, vitam usui alicujus impendere.
Частной ненавистью пожертвовать общему благу, odia рublicæ saluli
remittere. Жертвовать собой для блага отечества, pro patria vitam
profundere, prosalute patriæ vitara suam vovere; se vitamque suam reipublicæ
condonare. Жертвовать всем для своей выгоды, omnia post habere rebus suis,
præ commodo suo omnia post ponere. Ж. своей выгодой благу государства,
salutem reipublicæ suis commodis praferre. Жертвовать своими частными
выгодами чести другого,

sua necessaria post alius honorem ducere. Я готов пожертвовать сам


собой, libenter me ipsum tibi offero, objicio.
Жеруха
Sisymbrium nasturtium aquaticum.
Жерчий
Ad sacerdotem, ad antistitem deorum или ad sacrorum antistitem
pertinens.
Жестер
Rhamnus catharthicus s. solutivus.
Жесткий
жесткой, жéсток. Durus minime tener, non mollis; asper, rigidus. Железо
есть металл ж., ferrum est metallum durum. Жесткая постель, durum cubile.
Ж. кожа, dura pellis. Жесткие волосы, capilli asperi. Жесткая земля, aspera
tractatu terra. У него волосы жестки, pilos habet duros, horridos. Говядина
жестка, bubula est adhuc dura, non est plane cocta; p. m. Жесткие стихи,
versus duri. Выражения Катоновы были несколько жестки, horridiora erant
Catonis verba. Жесткий слог, aspera oratio. – Жесткну, жестью, durescere,
indurescere, obdurescere. Кожа на руках от многой работы ожескла,
ожестела, пожестела, cutis manuum multis laboribus plane induruit. Жестко,
duriter, dure, aspere. Ж. спать, duro cubili или strato uti. Мягко стелет, да ж.
спать, proverbium significat, aliquem nobis verbis blandiri, sed revera или
clam nos mordere. Жесткость, жосткость, duritia, durities, rigor; напр. ferri.
Камня, rigor, durities saxi. Шерсть, по жесткости своей, в дело не годится,
ex lana, quæ habet duritiem, nihil confici potest. Жест. волос, durities
capillorum, pilorum. Жестковатость, exigua durities. Жестковатый, subdurus,
duriusculus. – Жестокий, жéсток, durus, ferreus, atrox, inhumanus, immanis,
sævus. Он жестокого нрава, duro est ingenio. О, жестокая судьба, sors dura,
sæva! 2) Durus, severus, atrox, acerbus, immitis, ferus, crudelis. Показывать
себя жестоким к несчастью другого, duriorem se præbere alicujus miseræ et
afflictæ fortunæ. Жестокое наказание, жестокая казнь, pœna gravis, iniqua;
supplicium acerbum, acre, crudele. 3) Durus, molestus, gravis, incommodus,
injucundus, acerbus, iniquus. Жес. болезнь, morbus durus, gravis, periculosus.
Жестокая боль, dolor intensissimus. Жестокая, тягостная работа, labor
gravis, molestus. Жестокая зима, hiems gravis, acris, atrox, sæva, aspera. Ж.
битва, pugna atrox, prælium durum; certamen magnum et difficile. 4)
Жестокий (сильный) ветр, ventus sævus et vehemens. Жестокий пожар,
incendium magnum. Возгорелась жестокая война, conflatum est bellum
crudelissimum, exitiale. Делать кому жестокиe выговоры, aliquem aspere
vituperare. Жестоко, dure, rigide, inhumane, sæve, severe, atrociter, acerbe,
crudeliter; moleste, graviter, inique. Ж. с кем поступать, aliquem aspere
habere, tractare; aliquem acerbe или dure tractare. Наказывать кого очень ж.,
aliquem durissime punire; in aliquem gravissime vindicare. Ж. с кем
обходиться, asperum esse in aliquem, gravius aliquid siatuere in aliquem.
Жестоко гнать церковь Христианскую, misere voxare ecclesiam christianam.
На дворе жестоко xoлодно, foris est frigus acerbissimum. Быть жестоко
больному, gravi morbo laborare, conflictari. Ж. сечь, наказывать, flagellis
sævire in aliquem. Жестоко биться, ferociter dimicare.
ЖЕСТОКОВЫЙНЫЙ.
(Sl.) Contumax. pertinax, pervicax; obstinatus. Жестоковыйность,
animus obstinatus, obstinatio.
Жестокосердие и жестосердие
. Animus durus, animi durities, animi rigor, inhumanitas, atrocitas.
Природное жестокосердие, insita ferocia. Жестокосердый, durus, ferreus,
immitis, atrox, inhumanus.
Жестокость
Severitas, rigor, acerbitas, sævitia (непомерная строгость), crudelitas,
immanitas. Оказывать против кого жестокость, exercere crudelitatem in
aliquo. Жестокость правления, acerhitas imperii. Неприятель с крайней
жестокостью поступил с пленными, hostis nimiam crudelitatem,
immanitatem et crudelitatem exercuit или adhibuit in captivos. Жестокость
жития пустыннического, severitas, rigor vitæ solitariæ. 2) Impetus,
vehementia, importunitas, violentia. Волны с жестокостью ударялись о
судно, undæ magno impetu ferebantur in navigium. Ветр свирепствовал с
жестокостью, ventus flabat или spirabat sævus et vehemens. Жесточу, durare,
asperum facere, asperare. – Жестчу, durare, indurare. Жестче, durius, rigidius,
asperius. Жесточее, durius, acerbius, gravius, crudelius.
ЖЕСТЬ.
Lamina, lamella, bractea.
Жестею
См. Жесткну.
Жестянка
Capsa е lamina facta. Жестяный, е lamina factus, е laminis.
Жжение
Ustio. Дров, urenda или usta ligna. Ж. уголья, carbones de lignis cocti.–
Жженый, ustus, tostus. Сделать стену из жженого кирпича, murum ex cocto
latere educere. Жженый кофе, fabæ coffeæ igne tostæ.
Живете
Una litterarum alphabeti Rossici.
Живет
Accidit, evenit. Живет и меньший лучше большего, accidit, ut parvus
или parvulus sit melior, sit superior adulto. 2) Sic satis, satis, non male. Богат
ли он? живет, num est dives? satis. Красива ли эта девушка? pulchrane est
hæc puella? sic satis.
Живитель
Qui animat, conservat. Живительный, vitalis (поддерживающий,
сохраняющий жизнь), vivificus (дающий жизнь, – но только у Aмианa).
Живительная сила, vis vivifica.
ЖИВИЦА.
Alba resina pinea.
Живлю
Vivificare, vivum facere, reddere; animare, vitam dare. Оживить,
окреплять, vivum calorem revocare in artus golidos (Ovid.). Все образует,
живит, питает, omnia format, animat, alit. Оживлять краски, animare colores
(Stat.). Деревья живить кроплениями, поливанием, arbores rigationibus
animare. 2) Ad vitam revocare, vitæ reddere, recreare, reficere. Солнце живит
лучами своими произрастения, sol radiis suis recreat plantas. Живлюсь,
vivificari, vivum fieri. Живиться Святым Духом, Sancto Spiritu vivificari. 3)
In v. с. Поживиться от кого, quæstui habere aliquem. – Живность, pecus
volatile; aves cohortales. – Живо, vivide, vere, efficaciter, clare, plane. Так
живо написано его изображениe, что не достает только речи, tam vere ejus
imago picta est, ut tantummodo desideretur sermo или vox. 4) Живо
представлять что, vere repræsentare, ad veritatem effingere; exprimere.
Представляющий скупого весьма живо играет, susceptam avari personam
agens ad veritatem eum effingit. Представлять, изображать живо горести
несчастья, mala et cruciatus vividis coloribus repræsentare.
Живодавец
живодатель и живоподатель. Vilse largitor. Живодательница, vitos
largitrix.
Живодерный
Ad retractionem pellium pecoris morticini или ad nudationem
morticinorum pertinens. Ж. двор, sedes, ubi cadavera corio exuuntur.
Живодерня, fovea, in qua absconduntur cadavera. Живодеров, pelles
delrahentis pecori morticino. Живодер, qui pelles detrahit pecori morticino. 2)
Carnifex, vexalor, hirudo.
Живое
Viva или sana caro; sanum. Обрезывая ногти, задел за живое,
cireumcidens ungues ad vivas usque partes venit. Задеть за живое, ad vivum
resecare.
Живокость
Delphinium consolida. ,
Живоначалие
Causa vitalis, vitæ principium.
Живоносный
. Vitana adfers, salutaris. Жив. источник, fons salutaris.
Живописание
Pictura, tabula picta. Живописец, pictor, pingendi artifex. Maстерская
живописца, officina pictoris. Живописный, pictus. Живописные картины,
tabulæ pictæ. 2) Ad picturam, ad artem pingendi pertinens. Ж. краски,
pigmenta. Живописное золото, aurum pictorium. 3) Живописный мастер,
pingendi artifex. Живописное искусство, ars pingendi, ars picturæ; pictura.
Живописный вид, prospectus amœnus. Живописная страна, regio
amœnissima. – Жипопишу и живописую, ad veritatem aliquid exprimere,
depingere. Живописать словами, verbis pingere (но graphice describere
совсем не встречается у древних, по крайней мере в этом значении).
Живопись, ars picturæ, pictura. Он искусен в живописи, picturæ peritus est,
in pictura versatus est. Академия живописи, pictorum schola. Школа
живописи, schola pictoria. 4) Tabulæ pictæ. Украсить стены живописью,
parietes pictis tabulis ornare, exornare.
Живость
. Vigor, viriditas (юная сила), alacritas (бодрость), vis, gravitas. Ж.
спора, прения, ardor contentionis. Ж. речи, calor orationis. Иметь много
живости, multum vigoris alicui est. Ж. псов в ловле, canum in venando
alacritas. Потерять ж., viriditas alicui aufertur, languescere. Ж. в глазах,
oculorum ardor или flagrantia. Жив. красок, colorum lux excitata. Ж.
горести, acer doloris sensus или morsus. Говорить с живостью, fervidius
loqui; fervidiore dicendi genere uti.
Животворение
. Animatio, vivificatio; revocatio in vitam, reslitutio vitæ. Животворный,
vivificus, animans, restituens vitæ. Животворная теплота лучей солнечных,
calor solis vim vivificandi habens. Животворный сок растений, vivificus
herbarum succus. Животворю, sl., resuscitare in vitam, restituere vitæ,
animare, reficere, recreare. Солнце животворит теплотой своей
произрастения, sol calore suo recreat plantas. Животворящий, vivificus, vitæ
restituens. Животворящий крест, s. crux vitam dans. Животворящая Троица,
s. Trinitas или Triunitas revocans in vitam.
Животина
-тинка. Pecus (oris), – majus, minus. – Пасти животину, pecus pascere.
Прошлый год много пало животины, superiori anno multum pecoris periit
или morbus pestiferus absumsit. Животинный, pecori destinatus. Ж. выгон,
pascuum; locus pascuus, pastio pecuaria.
Животная болезнь
. Ventris dolores, tormina. Ж. вода, aqua viva. 2) Aqua vitæ. – Животная
книга, (in s. s.)
liber vitæ.
Живoтнoe
sl. животно. Animans, animal, creatura (у Церр. отц.). 2) Per m. pecus
или pecorum aliquid; bos, taurus; stultus, stolidus, amens, demens, ineptus
(показывающий недостаток в cуждении).
Живорастение
Zoophytum, quod est mediæ naturæ inter animalia ac plantas.
Животный
животен. Vivificans, vitam dans.
ЖИВОТОДАТЕЛЬ.
См. Живодатель.
Животолюбив
Cupidus vitæ et quidem in partem deteriorem usurpatur de eo, qui vitæ
conservandæ cupiditate et timore mortis, v. с in acie fugit. Животолюбиe, vitæ
amor, vitæ conservandæ studium.
Живот
Vita. Наследовать живот вечный, hæredem esse vitæ æternæ. Быть
лишеному живота, in exitium abreptum perire. Положить за кого живот,
vitam pro aliquo profundere. 2) Venter, alvus. Живот, животик болит, venter
dolet или doloribus adficitur. Ж. режет, torminibus laboro, adfectus sum.
Надорвать, надсадить живот, tollendo onus corpus lædere. Без живота стал,
viribus exhaustus, defectus sum. Несучи мешок муки, без живота стал,
saccum farinæ portans viribus exhaustus sum. 3) Животы, omnes fortunæ.
Животы его все сгорели, omnes ejus fortunæ plane incendio haustæ sunt,
conflagrarunt. – Живу, (имею жизнь), vivere, in vivis esse; in vita esse;
spirare; lucem intueri et adspicere (в противоположность тем, кои уже
умерли), superesse, superstitem esse; in medio esse. Жить с кем на
дружеской ноге, cum aliquo familiariter vivere. Пока я живу, dum spiro; dum
vita suppetit; me vivo. Если я буду жив, si mihi vita contigerit. Ж. про себя,
sibi, secum vivere; se frui; suum negotium agere, gerere. Мы не живем только
для одних себя, non nobis solis nati sumus. Ж. с кем, cum aliquo vivere;
aliquo или alicujus consuetudine uti. Давать кому жить, жизнь, alicujus vitæ
parcere, consulere; lucis usuram alicui dare. He дать кому ни часу жить, unius
horæ usuram alicui ad vivendum non dare. Жить самому и давать житъ
другим, aliorum commoda non negligere. 4) Per m. vivere, vigero (о
растениях), vividum esse. – Живи в неге, и будь не знаком со славой, mollis
inglorius annos exige. Он будет жить в потомстве, extento vivet ævo (Ноr.).
Его слава будет жить вечно, ejus honor nomenquo manebit. Хотеть жить
долго, diu in vita remanere. Жить вечно (о праведниках), æternum vivere;
ævo sempiterno frui. 5) == Вести жизнь, vivere, vitam degere, agere; vitam
vivere. Жить счастливо, feliciter, fortunate, beate vivere; felicem vitam agere.
Ж. несчастно, misere vivere. Ж. в нужде, vitam degere in egestate. Ж. без
хлопот, facile vivere. Ж. безопасно и покойно, sine injuria, in расе vivere.
Жить по своему здоровью, как требует здоровье, valetudinem suam curare.
Жить так, как нравится другому, ex alicujus more vivere. Житье по чьей
воле, ad alicujus arbitrium vivere. Ж. по своей воле, ad suum arbitrium ило
suo ingenio vivere. Ж. для удовольствий, voluptatibus, oblectationibus vacare.
Ж. для наук, tempus, ætatem in litteris colendis ponere. По большой части в
этих городах жили Греки, pleraque oppida Græcis incolis habitabantur. Ж.
возле реки, fluvium accolere. Жить в неге, в роскоши, delicate ас molliter
vivere, luxoriose vivere. Жить пышно, magniflce, sustinere personam. Жить в
бедности, не заслужив того, indigne egere. – Жить почти все в деревне, fere
se ruri continere. 6) == Содержаться, питаться, vivere, victitare, vitam
tolerare. Жить мoлоком, lacte vivere. Грабежем, rapto vivere. Своим
достатком, de suo vivere. У него есть, чем жить, habet, unde vivat. 7) ==
Проживать где, пребывать где, vivere, esse, versari, commorari aliquo loco.
Жить в деревне, ruri degere. Ж. с кем в одном доме, sub uno tecto esse.
Жить в кругу людей, in circulis esse, versari; in hominum celebritate vivere.
8) == Уметь жить, urbanum esse. Учись жить, disce, quid sit vivere. Я научу
тебя, как можно лучше жить в свете, faciam, ut omnibus honestatis et
comitatis numeris sis expletus. Вот как живут в свете, sic vivitur; sic vita est
hominum. Нынче живут иначе, alii nunc sunt mores. – Живет, как бы день к
вечеру, vivit in diem. Жены у него не живут долго, uxores cito deinceps
moriuntur. Я теперь это слышу, вижу и жить начинаю, ego vero audio nunc
demum et video et valeo (Теr.). Жить вместе и умереть вместе, ab aliquo
divelli non posse. Хоть есть нечего, да жить весело, opibus quidem non sunt
præditi, sed concorditer et lætitiæ pleni vivunt. Уметь жить и обращаться как
прилично благовоспитанному, omni vita et cultu politum esse.
Живучий пластырь
. Emplastrum vulneri sanando.
Живущий
Vivus, vivens, spirans. 2) Habitans, sedem или domicilium habens. –
Живый, vivus, vivens. Он еще жив, adhuc in vivis est. Его уже нет в живых,
non amplius est inter vivos; jam fato perfunctus est. у него десятеро детей и
все живы, decem habet liberos et quidem omnes in vita sunt. Быть в стране
живых, inter vivos numerari. Взять живого в плен, vivum capere. Найти кого
еще в живых, spirantem adhuc reperire aliquem. 3) Vividus, vegetus, alacer,
hilaris, agens. Ж. ребенок, puer alacer animo. Живое представление, opinio
recens (Cic. Tusc. IV). Составлять себе живое понятие о чем, rem veluti
præsentem animo contueri. Живой пример, exemplum præsens et vivum.
Живой разум, vividum ingenium. (Первое относительно способности его
быть возбуждаемым к движению, а второе относительно ее силы и
продолжения.) Живые, веселые глаза, vegeti oculi. Живая речь, fervidior
oratio. Живый вития, orator agens, calens in dicendo. Иметь живое
изложение, in agendo calere; acerrimum esse in agendo. Ж. яркий цвет, color
vegetus, hilaris. Живой, сильный спор, contentio acris. Битва стала живеe,
жарче, pugna incitata est. Чувствовать живую радость, valde, vehementer
lætari. Живой язык, lingua viva (у новв.). Живое серебро, argentum vivum,
mercurius. Живая вода, scaturigo; in ss. gratia Divina, aqua vitæ. Живой
голос, vox viva. Ж. огонь, ignis, qui attritu elicitur. Живой мост, pons ex
navibus junctis factus, naves junctaæ; pons navalis. Он живая грамота, est ille
ipse, de quo ad te scripsi. Живой забор, sepes viva. Какая-нибудь живая
душа, quispiam omnium. На живую нитку, perfunctorie, negligenter sutus,
præsutus. Иметь относительно чего живое чувствование, alicujus rei
studium in aliquo vegetum. 4) == От природы одаренный жизнью, animalis.
Живое, одушевленное творениe, animal.
Жигнуть
Flagellare. 2) Per m. damnum alicui inferre, plagam alicui infligere,
imponere. Я его когда-нибудь так жигну, что будет помнить, tantam ei primo
quoque tempore dato plagam infligam, ut semper ejus meminerit.
Жигунец
Anthemis pyretrum.
Жигучий
Mordens, pungens, urens. Жигучая крапива, urtica urens.
Жиденький
жиденек, жидковатый, жидковат. Paululum liquidus, p. tenuis. Жидкий,
fluidus, liquidus. Воздух и вода суть две жидкие стихии, аёr et aqua sunt duo
elementa liquida. Жидкое вино, пиво, vinum, cerevisia tenuis, diluta. Жидкие
чернилы, atramentum dilutius. Жидкие яйца, ova mollia, sorbitia. 2) Rarus,
tenuis. У него жидкие волосы, habet raros pilos, raripilus est. Шерсть жидка
на овчинке, pellis ovilla raripila est. 3) Gracilis, lentus. Жид. прут, virga
lenta. Жидко, lenuiter, rare. Кисель очень ж. сварен, pulticula admodum
tenuiter cocta est. Жидкость, liquor, tenuitas. Ж. воздуха, liquidum aëris.
Пиво, по своей жидкости, не крепко, cerevisia, ob tenuitatem suam, non est
valida, plena. Ж. волосъ, rari pili.
Жидовик
Sacra Judaica ampiexus proselytus Judaismi.
ЖИДОВКА.
Judaæ или femina Judaæ, femina Judaica.
Жидовник
См. Золотарник.
Жидовские вишни
. Physalis askecongi.
Жидовский
Judaicus. Жидовская веpa, religio, doctrina Judaica. Жидовскиe
проценты, Judaicum fœnus, Judaica usura. Жидовская смола, bitumen.
Жидовская школа, synagoga Judaica или одно synagoga. По-Жидовски,
Judaice. Жидовство, Judaismus, sacra Judaica.
Жидомор
Homo tenax, nimis parcus.
Жид
жиденок. Judæus.
Жидею
Rarefieri, liquefieri, tenuiorem fieri. Волосы после горячки жидеют,
capilli febrem passis fiunt tenuiores, rari.
Жижа
жижица. Jus, embamma.
Жиже
Rarior, tenuior, ditutior, liquidior, или rarius etc. Жижу, rarefacere,
relaxare, extenuare, attenuare, diluere.
Жизненный
Vitalis. Сок, succus vitalis, nerveus. Жизненные духи, spiritus vitales.
Ж. бальзам, balsamum vitale; liquor vitalis (у новв.).
Жизнедавец
жизнедатель, -податель. Qui vitam largitur.
Жизнь
(в противоположность смерти). Vita; anima, spiritus, lux. В моей
жизни, in mea vita, dum vivo. Честь и жизнь, salus. Физическая ж., vita, quæ
corpore et spiritu continetur. Власть или право на жизнь и смерть, vitæ
necisque potestas. Течение жизни, vitæ curriculum. Получить жизнь, in
lucem edi. Потерять жизнь, vitam amittere. Остаться в живых, in vita
manere. Снова приять жизнь, reviviscere. Кончивший жизнь, vita, ævo
functus. О, сестра, которая дороже мне самой жизни! о luce magis dilecta
soror. Спасти жизнь, expedire salutem. Отъять жизнь, communi luce privare.
Жизнь без добродетели неприятнa, скучна, non potest jucunde vivi, nisi cum
virtute vivatur. Заплатить своей жизнью, capite luare, expendero pœnas.
Переселиться от сей жизни, de vita decedere, de или ex vita migrare,
emigrare. Он в опасности потерять жизнь свою, in vitae periculum aliquis
adductus est. Дело идетъ о жизни, vita agitur; res capitis agitur. Лишиться
жизни, vitam perdere, necari, interlici (насильственно). Отнять у себя жизнь,
mortem sibi consciscere; mortem sibi inferre; manus sibi afferre; vitæ finem
sibi ponere. Отнять у кого жизнь, vitam alicui auferre, adimere, eripere; vita
aliquem privare; vim alicui auferre. Посягать на чью жизнь, alicujus vitæ или
capiti insidiari; alicujus vitam appetere, так. с прибавлением ferro atque
manibus; nесеm alicui parare. Приговорить кого к лишению жизни, capitis
или capite aliquem damnare. Влачить жизнь, vitam trahere. Кончить свое
сочинение при чьей жизни, librum incolumi aliquo peragere. Отчаяться в
чьей жизни (о медике), vitæ spem auferre. Наказать кого лишешем жизни,
capitis supplicio aliquem afficere; morte aliquem multare. Даровать кому
жизнь, alicui vitam dare, reddere, concedere. Сохранить чью жизнь, aliquem
conservare. Быть обязаному кому жизнью, alicui salutem debere; alicujus
beneficio vivere. Берегись это делать под опасением потерять жизнь, cave
facias, pœna capitis proposita est. 2) Житиe, поведениe, vita, vitæ или vivendi
ratio. Во всю (его) жизнь, in vita. Добродетельная ж., vita bonesta, per
virtulem acta. Порочная, vita omnibus flagitiis dedita. Возвратить к прежней
умеренной жизни, ad pristinam frugalitatem revocare. Вести благородную,
посвященную добродетели жизнь, vitam sancte honesteque agere. Он избрал
монашескую жизнь, vitam monachicam iniit. Вести покойную жизнь,
tranquillam, placidam vitam agere; vitam tranquille placideque traducere;
Применять учение философов к жизни, præceptis philosophorum ad vitam
agendam uti. 3) Описывать чью жизнь, alicujus vitam describere, enarrare;
alicujus vitam explicare. Начертить чей образ жизни, alicujus vitæ imaginem
exprimere. 4) Vita, ætas. Посвятить свою жизнь на изыскание, исследование
чего, ætatem agere in quærenda re. Посвятить свою жизнь наукам, ætatem
или vitam consumere in studiis. 5) Vigor, vita. Здесь нет жизни или живости,
omnia hic jacent, langueni. Твое письмо дало мне как бы некоторую жизнь,
litteræ tuæ quiddam quasi animulæ restillarunt (instillarunt). – Образ жизни,
относительно пищи и наружного устроения, vita, victus, cultus; также
вместе vita cultusque. 6) В нравственном отношении: Порядок, поступки,
vita, mores, vitas consuetudo; vitæ ratio et institutio; vita instituta.
Переменить свой обр. жизни, vitæ rationem mutare. Обратиться к прежнему
образу жизни, ad priorem vitam reverti; in eandem vitam denuo revolvi. 7) В
рассуждении ремесла: vitæ ratio, vitæ genus, ars. Избрать себе образ жизни,
vitæ genus deligere, ætatis degendæ genus sibi constituere. Сделать ошибку в
выборе своего образа жизни, in deligendo vitæ genere errare. 8) Умение
жить, обращаться в свете, vita, mores; morum elegantia, mores elegantes,
urbanitas. – Будущая жизнь, vita futura. Блаженная жизнь (праведников),
felicitas cœlestis или æterna. Я жизни не рад, mihi ipsi non satisfacio; me
vitæ meæ pœnitet или vita me pænitet. По жизнь, per omnem vitam.
Жила
. Vena, venula. Жила пульсовая, бьющая, бьющаяся, arteria. Жилы
бьются, arteriæ micant, moventur. Сильно бьются, venæ intentæ moventur. Ж.
крововозвратная, vena. Ж. сухая, бесчувственная, tendo. Жила чувственная,
чувствительная, nervus. 2) Æris vena. Ж. золотая, серебряная, vena auri,
vena argenti.
Жила
Rixosus, ad rixam concitus lusor.
Жилецкий
. Conductoris. Жилец, conductor; qui in conducto habitat. Жилица,
femina, quæ in conducto habitat. Держать у себя жильцов, habere
conductores. Жить у кого в жильцах, in conducto habitare. 2) С отрицат.
частицей не значит: человек, который опасно болен: Он уж не жилец,
скоро умрет, jam animam agil, jam extremos spiritus trahit, jam ultimos vitæ
spiritus agit; brevi morietur. 3) Olim in aulis regum usque ad tempora Petri
Magni hoc voce designabatur nobilis, qui non habebat, unde viveret, quique
exigui momenti munera obibat. Ex his или e numero illorum sumebantur sic
dicti strelzi.
Жилистый
жилист, жиловатый, жиловат. Venosus. Рана, причиненная в жилистой
части, бывает опасна, vulnus venosæ corporis parti illata est periculosa. 2)
Crassas venas habens. 3) Fibratus.
Жилицын
. Ad feminam, quæ in conducto habitat, pertinens. Жилище, habitatio,
habitaculum, domus, ædes, sedos. Переменить свое ж., domo или e domo
migrare (выехать), ædem mutare (переменить). Где-нибудь положить,
основать жилище, sedem ас domicilium aliquo loco constituere; domicilium
aliquo loco collocare. Иметь просторное, прекрасное жилище, laxe,
magnifice habitare. Указать кому место для жилища, alicui locum ad
habitandum dare. Иметь жилище, locum aliquem incolere; aliquo loco sedem,
domicilium habere; aliquo loco considere.
Жилка
жилочка. Fibra (в теле животных и в растениях), meatus. Ореховое
дерево имеет в себе много жилок, nuceum lignum multos habet meatus.
Мрамор с белыми жилками, marmor albis venulis præditum. Камень имеет
много жилок, lapis venosus est. Жилки у листочков, venulæ foliorum. У
этого корня много жилочек, hæc radix fibrata est.
Жило
. Domicilium, habitatio, sedes; sedes et domicilium; sedes et locus.
Постоянное ж., sedes stabilis et certa; sedes constituta. На этом
пространстве не видно ни одного жила, toto hoc vasto spatio или totis his
camporum immensitatibus nullum ædificium apparet. Выбирать место для
жила, locum domicilio deligere. – Жильцов, conductoris, ad conductorem
pertinens. – Жилый, habitabilis. Жил. дом, domicilium habitando commode,
ædes, quæ, habitari possunt. Жилые покои, cubicula familiaria. – Жилье,
contabulatio, contignatio, tabulatum. Нижнее ж., contignatio, quæ plano pede
est. Верхнее, cœnaculum, superior pars ædium. Самое верхнее жилье,
supremum tabulatum.
Жильный
Arteriacus, arterialis. Жилю, arlibus subdolis in ludendo uti; cautius aleæ
se permittere; ludentem rixari, contendere.
Жилюсь
Vires intendere, conniti, eniti; omni virium contentione incumbere.
Жимолость
Lonicera xylosteum, Татарская, lonicera tatarica. Жимолостина, virga
loniceræ xylostei. Жимолостник, frutex loniceræ xylostei. Жимолостный,
жимолостяный, масло, oleum, e lonicera xylosteo expressum;
Жирно
Pinguiter. Жирность, pinguitudo, pinguedo. Жирный, жирен, pinguis,
opimus, obesus, adipatus (о кушанье). Несколько жирный, subpinguis.
Жирный бык, bos opimus. Жирное деревянное масло, oleum pingue. От
этого цыплята бывают жирны, id celeriter opimat pullos. Делать жирным,
pinguem facere, reddere. Жирный человек, homo obesus. 2) Жирный корм,
pingue pabulum. Жирная земля, solum pingue. 3) Жирные блюда, adipata
editia, fercula. Эта рыба очень жирна, his piscis multum adipis babet.
Жирный суп, jusculum adipatum.
Жирная земля
Ager pinguis.
Жировый
Multum pingue или multum adipis habens. – Жировая рыба, piscis locis
aqua superfusis captus. Жировые яйца, ova inania, irrita. – Жирую, usurp. de
pisce, qui locis aqua superfusis natare solet. 2) V. renatt., famæ expleta или
satiatum cibo eodem loco jacere manere. Жир, pingue, adeps; lardum.
Растопить ж., adipem liquefacere. Китовый ж., adeps balenæ. Отделять жир
от тела, adipem a corpore resecare.
Жиры
Loca fluvio proxima, quibus pisces superfuso fluvio natare solent.
Жирею
Pinguescere, corpus facere. Скотина жиреет, pecus pinguescit. Он было
похудел, но опять жиреть начинает, emacuit quidem, sed denuo corpus facit.
ЖИТАРЬ.
Sl. Administrator, procurator frumenti или frumentarius. 2) Hordeum.
Житарский, ad procuratorem frumenti pertinens.
Житейский
Terrester, hujus terræ, hujus vitæ, humanus. Думать о житейском, rerum
terrenarum, humanarum amantem или studiosum esse.
ЖИТЕЙСКАЯ ЗАПИСЬ.
Pignoris obligation, qua alicuis recipit, se ad tempus dictum или
præestitutum alicui serviturum esse.
Житель
. Incola, habitator. Городской ж., incola oppidi, oppidanus (в пpoтивоп.
сельскому). Сельский, incola vici; vicanus (в противоп. городскому). Новый
ж., colonus. Часто это сл. можно переводить через homo, напр.: Эта страна
имеет много жителей, hæc regio multos alit homines. – – Житие, житье, vita.
Тихое ж., vita placida, tranquilla. Вести строгое житие, vita severum esse;
sæveriter ætatem exigere. 2) Житие Петра Великого, vita Petri Magni.
Плутарх описывал жития славных мужей, Plutarchus virorum illustrium
vitas descripsit. Какое здесь житье! quid hic vitæ est! Веселое житье, vitæ
jucunditas. Житья кому не давать, aliquem turbare, quiescere non sinere. Он
мне не даст житья, turbor ab ео, ille me quiescere non patitur. От него
никому житья нет, ab ео quilibet turbatur. Не житье, а масленица, hæc vita
deliciis affluit; hic jucundissime vita traducitur. Mне было у них не житье, а
масленица, beatissima, amœnissima vita apud eos fuit. He к житью стало,
usurpatur de ео, qui suam domum non curat, quoniam ei aliud domicilium
quærendum est.
Житии и житьи
Olim: mercatores, qui majore propter opes adficiebantur honore.
Жительство
Habitatio, domicilium, sessio. Где он ж. имеет? ubi habitat или
domicilium habet? 2) Sl., vitæ ratio, conversatio. b) Civitas, πολίθενμα.
Жительствую, vivere. Свято, непорочно, sancte vivere; integerrime vitam
agere. Иудейски жительствовать, Judæorum opinions, mores sequi, imitari. 3)
Sl., habitare, sedem или domicilium habere. c) In civitate vivere.
Житник
Mus agrarius.
Житник
житничек. Panis e farina hordeacea factus.
Житница
Horreum, granarium. Хранить хлеб в житнице, frumentum in granario
servare. – Житный, frumentarius, ad frumentum pertinens. 2) E farina
hordeacea factus. 3) Житный двор, horreum frumentarium. Жито, frumentum.
Мешок жита, saccus frumenti. Мешок на жито, saccus frumentarius. 4)
Hordeum. Ж. цветет, hordeum florem ostendit.
Житомерие
Modius frumenti.
Житопродавец
Negotiator frumentarius или одно frumentarius.
Житохранилище
Ædificium granarium или ædificium servando secali serviens.
Житье
См. Житие.
Жму
Premere. Жать чью руку, alicujus manum prensare. Жать ягоды, Ьасcas,
acinos exprimere. 2) Aliquem premere, urgere, alicui instare. Войска наши
сильно жмут неприятеля, copiæ nostræ hostis vestigiis instant. 3) Urgere,
vexare, cruciare. Он принужден был оставить свое место, потому что
начальники сильно жать начали, coactus est de statione decedere, quia
superiores vexare cœperunt. 4) De vestibus: Платье жмет, vestis nimis arcte
sedet. Сапог сильно жмет пальцы, urit pedem calceus angustior. – Жмет у
коленка, crus tenditur. Жмет в груди, pectus tenditur, distenditur.
ЖМУРА
Qui connivet. Жмурки, myinda.
Играть в жмурки, myindam agere. – Жмурю и жмурюсь, connivere.
Зажмурься, чтобы соринка в глаза не попала, connive, ne pulvisculus oculis
incidat.
Жмусь
Densari, comprimi. Народ жмется, plebs comprimitur. 2) Tenacem,
sordidum esse. На это надобно деньги, жаться нечего, ad hanc rem pecunia,
non vero nimia parcimonia requiritur. 3) Около чего, ad aliquem или ad
alicujus opem confugere, se applicare ad aliquem, acrius instare ad rem ab
aliquo obtinendam.
Жнецо
. Messoris, ad messorem pertinens, messorius. Жнец, messor. Подражать
жнецам, messores imitari. Жница, femina metens. Жниво, spicilegium. 2)
Frumentum demessum. Жну, metere. Жать хлеб, metere frumentum. Как
посеешь, так и пожнешь, ut sementem feceris, ita metes.
Жогарк
. См. Дубоноска.
Жолн
. Niger picus.
Жолобоватый
, желобоватый, жолобоватъ. Cavatus, excavatus, concavus. Жолоб,
желоб, желобок, желобочек, colliciæ, compluvium, canalis, qui excipit e
tegulis aquam cœlestem, imbrex. Жолоблю, cavare, excavare, imbricare.
Жолток
См. Желток.
Жолудь
См. Желудь.
Жопа
жопка. Podex, anus.
Жох
жошок. Planum astragali, quo ludunt pueri.
Жранье
Cibi aviditas, edacitas, voracitas; voratio.
Жребя
См. Жеребя.
Жребий
(Sl.) Sors. 2) Sors, fortuna. Блестящий жребий, fortuna amplissima. Ж.
войны сомнителен, incerti bellorum exitus; belli или certaminis alea. Ж. пал
на него, eum sors contigit. Жребий падал на людей неспособных, sors
deerrabat ad parum idoneos. Жалеть о чьем жребии, alicujus sortem miserari.
Смерть есть oбщий всем людям жребий, mors est communis hominum sors.
Жребодаяние
. Distributio per sortem.
Жрение
Sacrificatio, immolatio. Жрецов, sacerdotis, antistitis. Жрец, p. жрецa и
жерча, sacrificus. Жрецы Аполлоновы, sacerdotes Phoebi. Ж. Вааловы,
sacerdotes Baal или Bel. Жрец великий, summus sacerdos. Жреческий,
sacerdotalis, ad dignitatem sacerdotalem или ad sacerdotium pertinens.
Жречество, sacerdotium, dignitas sacerdotalis. Жречествую, sacrificum esse.
Жрица, sacerdos, antistita; sacerdotissa (Gell.). Жру, sl., sacrificare, hostiis
sacrificare, immolare, sacrum facere.
Жру
жрешь. Vorare, avide edere. Свиньи жрут корм, sues vorant pabulum,
cibaria.
Жрусь
. Sacrificari, hostiis sacrificari, immolari.
Жужелица
, жужелка, жужел. Carabus. 4) Scoria.
Жужжание
Bombus, strepitus, susurrus. Мухи беспокоят своим жужжанием, muscæ
strependo molestiam adferunt. Жужжу, bombum facere, edere; strepere,
susurrare. Мухи, шмели жужжат, muscæ, fuci bombum edunt, strepunt.
Слышно только, что жужжат люди, а где, не известно, solummodo murmur
bominum auditur, sed ubinam sit, certo dici non potest.
Жуканье
Vocis emissio. Жукнуть, vocem mittere, emittere; mutire, mussare,
mussitare, hiscere. Дети боятся и жукнут, liberi (pueri) ne hiscere quidem
audent. Сиди, не жукни, deside, mutito. Перед ним никто не жукнет, coram
ео nemo quidquam mutire audet.
Жук
Scarabæus.
Жулан
Species optimæ notæ theæ viridis. 2) Larius collurio.
Жупел
Sulphur. Жупелный, sulphureus.
Журавленок
журавлик. Vipio.
Журавлиный hocok
Geranium.
Журавлиный
Gruis, gruinus. Журавлиное гнездо, nidus gruinus. Журавлиный крик,
clangor gruinus. Журавль, olim жаравль, жеравль, grus; grus ardea.
Журан
. Spiræa ulmaria.
Журин
Spiræa palmata.
Журнал
. Ephemeris, diarium.
Журчание
Murmur, susurrus. Везде слышно нежное журчание струй, omnibus
locis auditur lene aquarum murmur. Приятное журчание источников, suavis,
gratus fontium susurrus. Журчащий, murmurans, susurrans. 2) Bombum edens.
Журчу, murmurare, susurrare. Этот ручей приятнo журчит, hic rivus dulce
murmurat.
Журьба
Objurgatio, castigatio verborum, convicium. Беспрестанная ж., assiduitas
jurgii. Журю, objurgare, verbis castigare, conviciis consectari, multa acerba in
aliquem dicere. Один отец журил сына своего за то, что он слишком
тратится на (покупку) лошадей и собак, castigabat quidam filium suum,
quod paulo sumptuosius equos et canes emeret. Сколько его ни жури, чтобы
перестал играть, не слушает, objurga quantum vis, ut a ludendo chartis
abstineat, nihil agis.
Жучка
canis niger.
Жучки
(Parva ossa) ossicula inhærentia cuti sturiouum, husonum, accipenserum
Rhutenorum.
Жую
sl. жву. Mandere, manducare. Глотать не жевавши, devorare neque
manducare. Он жует, не жует, lentus est in comedendo, in cibo capiendo.
З
Nona alphabeti Rossici littera, enunciatur eodem modo, quo Franco-
Gallicum z; ut nota numeri æquat septenarium, et cum lineola duabus
transversis secta septies millenarium.
За
Præp., quæ regit accus. et ablativum instrumentalem: ob, pro; ultra, extra.
Предпринять войну за религию, pro religione bellum suscipere. Сражаться за
веру и отечество, pro aris et focis certare. Славно умереть за отечество,
decorum est pro patria mori. Идите за мной, secundum me ite (Pl.). Носить
кушанье за кушаньем, continuare dapes. Это имя осталось за ними, hoc
nomen iis hæsit. В это время я был за морем, ео ipso tempore trans mare fui.
Заплатить за возку статуй, pro vectura signorum solvere. Боги наказывают за
преступление, ob delictum dii pœnas expetunt. Мальчики сердятся друг на
друга за малейшие вины, pueri inter se pro quam levissimis noxiis iras gerunt.
Мы сочли это за лучшее, nobis pro meliore fuit. Я за тебя буду молоть, ego
pro te molam. Быть наказаному за какое преступление, alicujus criminis
pœnas solvere. Скрыл золото за жертвенник, secundum aram aurum
abscondidit. Для безопасности за собой, ut a tergo omnia tuto relinqueret. За
несколько дней перед тем, superioribus diebus. За кого ты меня считаешь?
quem me esse ducis? Вы сочли меня за другого, in me falsus es. Я очень
боюсь за вас, multum tibi timeo. Я уступаю тебе за 100 эфимков, habe tibi
centum nummis. Бояться наказания за преступления, supplicia рro maleficiis
metuere. За такую малость или за такую безделицу, tam levi de causa.
Работать за плату, operam mercede locare. Выслать за границу, exilio
multare. Ты будешь наказан за ложь, mendacii pœnas dabis. Уважать кого не
за богатство, а за достоинство, aliquem non еx fortuna, sed ex virtute
pendere. Отвечать за вред, damnum præstare. За несколько дней прежде,
paucis ante diebus или paucis diebus ante. Ручаться за кого, pro aliquo
spondere; fidem interponere. Ручаться за что, præstare de aliqua re. Исократ
одну свою речь продал за 20 талантов, viginti talentis unam orationem
Isocrates vendidit. За несколько прежде, paulo ante. За день до свадьбы,
pridie nuptiarum. Просить за кого, pro aliquo petere. Я за него поеду, ego
loco illius proficiscar. Он взят в рекруты за брата, loco fratris miles scriptus,
delectus est. – Послать за кем, arcessere, accire, mittere nuntium, qui aliquem
ad me vocet. Послать за водой, aquari. Послать за дровами, lignari, lignatum
ire. Отправиться за фуражем, pabulari. (Тихонько) приглядывать за кем,
aliquem non sentientem speculari. Выйти за вал, extra vallum progredi. За
воротами Коллинскими есть храм чести, extra portam Collinam est templum
honoris. За дверьми темницы, extra ostium carceris. За дорогой, в стороне,
extra viam. Ни одна часть не переходить за себя, nulla pars excedil extra. За,
пределами гроба, ultra hanc vitam. Один за другим, alter post alterum.
Следовать одному за другим, excipere se; succedere sibi; inter sese cohærere.
Продолжать одно за другим, continuare, jungere. Укрепленное за Евфратом,
quæ ultra Euphratem communierat. – Что за, шум? quid hic turbæ est? Что за
человек? quid hoc hominis est. За печатью, signo obsignatus. У него все за
ключем, omnia ei sub clavi sunt.
Заамвонный
молитва. Preces quæ in æde sacra pone suggestum adyto oppositum
habentur.
Заарендовать
(отдать на откуп). Locare, elocare.
Забава
Ludus, oblectatio; delectamentum, deliciæ. В чем состоит ваша забава?
qua re tempus fallis? qua re tædium temporis minuis? Для забавы, animi
causa. Вот забава в моей старости, hæc senectutem meam oblectant.
Невинная забава, lusus innocens. После работы доставлять себе забавы,
studia voluptatibus condire, studia lusibus, jocis distinguere. Доставлять кому
забавы, ludos alicui рræberе. Забавы ума и остроумия, lusus ingenii liberales.
Наказывать кого для своей забавы, deliciarum causa aliquem loris cædere.
Препроводить время в забавах и пиршествах, per bilaritatem et epulas
animum laxare. Забавление, in libris ecclesiasticis: retardatio, moratio.
Забавляю, delectare, oblectare, delectationem alicui afterre, facere, ne quis
temporis moram sentiat. 2) Sl. moram alicui rei facere, morari, ducere, tenere,
detinere, producere. Забавляюсь, se delectare, se oblectare; delectari, oblectari;
voluptatem ex re capere, percipere, habere. Забавляться охотой, чтением
книг, voluptatem или delectationem capere ex venatu, e lectione librorum;
delectari venatu, lectione librorum. 3) Morari, commorari. Забавник, homo
jocosus, jocularis, scurra, sannio. Забавница, femina jocosa. Забавно, jocose,
joculariter, lepide, festive. Забавность, deliciæ, oblectamentum. Забавный,
забавен, jocosus, jocularis, ludicrus, ludicer, delectans, oblectans, suavis;
facetus, lepidus, feslivus. Презабавный чел., suavissimis moribus. Забавная
книга, liber oblectans. З. человек, homo jocosus, h. ridiculus. В этом человеке
много забавного, multa in hoc homine jucunditas. Забавное, для забавы
сражение, lucrum certamen.
Забалакиваюсь
Nugis, ineptiis tempus terere; nugas dicere.
Забвение
Oblivio. Привести в з., aliquid in oblivionem adducere, aliquid oblivione
obruere, conterere; memoriam alicujus rei oblitterare, expellere. Да никогда
хвала твоих дел не помрачится забвением, laudes tuas obscuratura nulla
unquam sit oblivio. Придти в забвение, in oblivione jacere. Быть
приведеному в забвение, in oblivionem adduci, oblivione obrui, oblitterari.
Похитить из забвения, aliquid ab oblivione vindicare. Никогда не остаться в
забвении, не быть забытому, memoriam rei nunquam delebit oblivio. Это не с
намерением, но по забвению моему случилось, hoc non consulto, sed per
oblivionem factum est. – Забвенно, per oblivionem. Забвенный, -ная земля,
terra, ubi memoria rerum abjicitur; oblitus, oblivioni datus, oblivione deletus.
Забрежный
Ultra, trans fluvium situs, longe a ripa, a littore remotus.
Забивание
забивка. Infixio, defixio, intrusio; clavis adactis firmare. Забиваю,
incipere pulsare. Забить в барабан, tympanum pulsare. 2) Infigere, adigere cui
quid или in quid. Забить клин, cuneum adigere. 3) Frequenter verberando или
castigando verberibus aliquem obtusum hebetemque reddere. 4) Explere.
Забить гребень грязью, pectinem sordibus explere. 5) Hebetare, obtundere.
Забить память, memoriam hebetare, minuere.
Забиваюсь
In occultum se abdere, delitescere. Под печь, sub furnum se abdere.
Забивка
См. Забивание.
ЗАБИРАЕТЪ,
хмель заб. за виски. Vinum haustum vim suam exercere incipit.
Лекарство слабительное забирает, calartica vim suam exercere incipiunt.
Лихорадка забирает, febris accedit, incipit.
Забирание
можно выр. глаг. Забираю, secum sumere, secum ducere, vehere, portare,
ferre, colligere. Он все имениe свое с собой забрал, omnia bona secum tulit.
2) Anticipare, antecapere. Он забирает жалованье, salarium, commoda
antecapit. 3) Intersepimento, pariete intergerino disjungere. 4) Prehendere,
tenere. Винт забирает, cochlea prehendit. Якорь не забирает, ancora non
tenet. 5) Мой должник не мог заплатить долга, я принужден у него
забирать разными вещами, debens pecuniam debitam mihi non solvit, ideoque
alias res ab eo sumere, capere coactus sum. – Забираюсь, sarcinas colligere;
merces in fasciculos colligere (о товарах). Совсем ли ты забрался? num
sarcinas collegisti? num omnia tecum sumsisti? Забрать ceбе что в голову,
defigere aliquid in mente. 6) Судно выше забирается для того, что, там
пристань удобнее, navigium adverso flumine longius procedit, quia appulsus
ibi commodior est. 7) Забраться на верх горы, evadere in clivum jugi, eniti ad
verticem montis. Взобраться на стены, evadere in muros (вооб.), occupare
muros (о неприятеле, который занял их). Забраться в первое место, primam
sedem, priorem locum occupare cupere или velle. 8) Clam intrare; furtim
ingredi. Воры ночью забрались и все вытащили, fures de nocte clam intrarunt
et omnia, secum rapuerunt. 9) Sursum evolare. Сокол прежде забрался весьма
высоко, а потом уже пустился на птицу, falco prius altissime evolavit et tum
in volucrem præcipitavit. 10) Se obruere. Он слишком забрался делами, mole
negotiorum se obruit.
Забитый
Clavis adactus.
Забияка
Rixator, rixæ amans, homo rixandi cupidus, turbulentus, rixandi amans.
Забиячество, altercatio, lites. 3aбиячливо, insolenter, proterve. Забиячливый,
забиячный, rixosus, ad rixam concitus; turbulentus, violentus. Забиячу, rixandi
cupidum esse, violentum, turbulentum esse, rixas amare.
Заблаговременно
Tempestive, mature, in tempore. Я заблагов. ему об этом говорил,
tempestive eum de hac re monui. Он з. ушел, in tempore, mature obiit.
Заблаживаю
. Importunum, petulantem esse, lascivire.
Заблеклый
Marcidus, flaccidus, qui evanuit, pallidior factus.
Заблуждаю
Errare. Заблуждаюсь, vagari et errare, in itinere deerrare; deflectere de
via. Заблудился в лесу, in sylva aberravi. 2) Per errorem labi, in errorem rapi,
falli; peccare; in errore versari; falsam de aliqua re habere opinionem.
Заблуждаться в вере, errare, peccare in doctrina sacra. Надобно наставить
тех, кои заблуждаются, meliora edocendi sunt, qui errant. Хотеть вывести
кого из самого лестного для него заблуждения, invidere alicui felicissimo
errore. Заблуждение, erratio, aberratio. 3) Error, erratum, lapsus, peccatum.
Ввести в заблуждение, in errorem injicere, inducere; objicere alicui errorem.
Вывести из заблуждения, alicui errorem eripere, alicujus animum errore
liberare. Быть в заблуждении, errare, in еrrorе versari. Заблуждшийся, falsa
dogmata sequoes, hæreticus.
Забобоны
Superstitiosi, inepti sermones или garritus.
Забубенный
Effrenatus, dissolutus. Забубенщина, absurdum, ineptum, ineptiæ.
Забойка
Species clathrorum in brachio fluvii ad capiendos pisces factorum.
ЗАБОЙНИК.
См. Прибойник.
Забораниваю
Оссаrе, deoccare, осса imposita coæquare.
Заборец
Septum parvum e ligno exstructum. Заборник, lignum, ex quo flunt
plancæ, sepibus servientes. Заборный, ad sepem, sepimentum, ad maceriam
pertinens. Забор, sepes, sepimentum, septum; maceria (из глины или камней).
Досчатый, paries tabulis exstructus; septum e plancis exstructum. Сад
обнести забором, hortum septo circumdare; circumsepire hortum. 2) В заборе
сто рублей, а остается еще столько же, centum rublones a debitore antecepi
et totidem iterum accipere debeo или totidemque relinquitur, restat.
Забота
Cura, sollicitudo. Домашние заботы, domesticæ sollicitudines. Куча
забот, moles curarum. Домашние заботы сокрушили его здоровье,
domesticæ sollicitudines ejus vaietudinem perdiderunt. Причинить кому
заботу, sollicitudine afficere aliquem; sollicitum tenere aliquem. Облегчить
кому заботы, levare alicui curas или aliquem curis. У нас нет никаких забот,
sumus curis vacui. Прогонять заботы вином, potando curas abigere, levare,
sollicitudines vino sopire. Быть в большой заботе, esse in summa
soliiciludine. Иметь заботу, sollicitudine occupatum esse; in sollicitudinem
adductum esse. Быть мучимому заботами, curis angi. От забот люди
стареют, cura facit canos. Откинуть заботы, bono animo esse; animum
relaxare, remittere, anxietatem animi ejicere. Быть сильно мучимому
заботами, curarum acerbitate frangi, in magna sollicitudine esse. Избывать от
забот, отбъгать, curas abjicere, dimittere, missas facere; animum a curis
abducere. Быть снедаемому заботами, curis absumi, confici. Столкнуть с
шеи своей заботу, so cura expedire. Весь век живу в заботах, omnem ætatem
in sollicitudinibus dego. Заботливо, diligenter, accurate; sollicite, anxie.
Зоботливость, cura, diligentia, accuratio, sedulitas, industria. Заботливый,
sedulus, industrius, diligens, accuratus; anxius. Он заботлив о подчиненных,
ei curæ sunt sibi subditi, curam agit sibi subditorum. Заботно, anxie, sollicite.
Всякому крестьянину в летнее время заботно, opus æstivum quemvis.
rusticum maxime sollicitum habet. Заботный, sollicitus; cura et sollicitudine
affectus. Заботная должность, munus curas movens. Заботный день, dies
curæ sollicitudinisque plenus. Забочу, sollicitare aliquem; sollicitudinem
afferre alicui, angere. Напрасно ты меня такой безделицей заботишь, temere,
sine causa tam minuta re sollicitas me. Забочусь, curare aliquid, rem curæ
habore; anxium sollicitum me habet aliquid; alicujus rei rationem habere или
ducere. Я забочусь о ком, curatur aliquis a me. He забочусь, nihil curo
aliquem. He заботиться, negligere, contemnere, parvi ducere aliquid. Мало
заботиться о чьей пользе, alicujus utilitatibus non moveri. Забочусь о
воспитании моих детей, educatio liberorum mihi maximæ сuræ est. Он очень
обо мне заботится, valde est sollicitus de me; vehementer pro me laborat.
Заботиться о чем, rem attente, diligenter administrare; laborare de aliqua re.
He заботиться о людских речах, laboro nihil de fama. Он не заботился о том,
что на счет его будут говорить другиe, non laborabat quin male audiret.
Заботиться о доставлении выгод союзникам, laborare sociis prospicere.
Заботится о том, как бы доказать ему истину своих слов, laborat,
quemadmodum probet, quod dicit. Не заботься, noli laborare; bono, securo sis
animo. Мы об этом позаботимся, curabitur. Мы должны позаботиться о
твоем здоровье, habendo est ratio valetudinis tuæ.
Забракованный
Segregatus, rejectus, amotus. Забраковка, rejectio. Забраковываю,
rejicere, segregare, amovere.
Забрало
(Sl.) Murus; mœnia. 2) Per m. murus, lutela, præsidium.
Забранить
Probe, graviter objurgaro aliquem. Он так его забранил, что и
показаться к нему не смеет, tam graviter objurgavit hominem, ut in
conspectum ei se dare или in conspectum ejus venire non audeat. –
Забраниваюсь, incipere cum aliquo rixari или jurgio contendere.
Забрание
Septio.
Забранный
Collectus, acceptus.
Забрасывание
чего. Res alieno loco posita, in alienum locum conjecta. Забрасываю,
jacere, mittere, conjicere pone aliquid. Забросить платок за шкаф, sudarium
или muccinium jacere или conjicere in porticam armarii partem. 2) Conjicere
rem aliquo, unde eam non tam facile resumas. Забросить шляпу на кровлю,
pileum in tectum longius conjicere. 3) Ponere, deponere, relinquere alieno loco.
– Забрасываюсь, ultro citroque cursare, sollicitum esse, perturbatum esse;
nescio quid agam. Как скоро приехал, то все в доме забросались, ubi doaum
venit, omnes ultro citroque cursare.
Забриваю
Aliquid raderi, abradere. Рекрутам забривают лбы, tionibus или novis
militibus adversa capitis pars radi solet. 2) Barbam tondendo terere или parare.
Заброжу
Divertere ad aquem или domum alicujus. Я всегда к нему заброжу, ego
quovis tempore in ransitu ad eum diverto, eum viso.
Заброшенный
Alieno leo positus, relictus; dorelictus, neglectus. Дело заброшенное,
causa seposita, cotemta et abjecta.
Забрызгивание
Adspers, respersio. Забрызгиваю, aspergere, anspergere, remergere.
Забрызгать платье грязью, vestem luto respergere. Забрызгиваюсь, aspergi,
respergi. Идучи забрызгался, iter faciens vestem luto respersi.
ЗАБРЮЗЖАТЬ.
Incipere frimere, objurgare. Старик опять забрюкал, senex denuo fremit.
Забулдыга
Homo dissoluis, in libidines effusus. Забулдыжный, issolutus,
intemperans.
Забываю
Oblivisci alicujurei и aliquid; oblivioni dare; memoriar alicujus rei
abjicere; memoriam alicuji rei ex animo ejicere (предать забвению) negligere
(от невнимания). Я забыл, что-нибудь, oblivio alicujus rei me сер; aliquid ex
animo effluxit. Обо мне не помнят, меня забыли, nulla mei ratio habetur.
Быть забытому, е memoria excide, dilabi. Забвенный, забытый, позабытый,
oblivius. Слова забытые, более употребит. слова, verba oblivia (Варр.).
Забыть себя, sibi non consulere. Не мог забыть своей потери, etiamnum
hujus rei jactura animum mum tangit, afficit. Я почти забыл, prop oblitus sum.
Еще не забыли того поражения, cladis illius memoria non dum abolferat.
Каждый с своей стороны постарается забыть своих родителей, не жалеть
более о своих родителях, amixurus est pro se quisque, ut parentum expleat
desiderium. Я никогда не забуду ваших одолжений, nullum officium tum
apud me intermoriturum est. Я это совершенно забыл, effluxit illud ex animo
neo. Мы легко забываем оказанное нам благодеяние, facile abolescit gratia
faci. Я забываю свои печали, свое горе, depno memoriam dolorum. Он
позабудет все, что ему скажете, in реrtusum inpris dicta dolium. Забыть
отечество, suere patriam (Tac.). Забыть навсегда perpetua oblivione obruere;
aquis Letæis dare, in aqua scribere. Я думал, то совсем должно забыть
распри или предать их совершенному забвению, omnem memoriam
discordiarum oblivion sempiterna delendam censui. Ничего не забыть, nihil
intentatum relinquere. Он забывает горе, при сладостном звуке стихов, dulci
laborum decipitum sono. Я ничего не забыл, чтоб воспротивиться или
противостоять злым, omnia feci, quare perditis resisterem. Заставить кого
забыть то, чему он учился, liquem rem dedocere. – Забываюсь, olivisci,
immemorem esse. У него не твердая память, он часто забывается, memoria
ei non constat, sæpius rerum oliviscitur. От старости забываться начал, рræ
senio omnia ex animo effluuntib. Забыться, сделать что предосудительное
для своей чести, dignitatis suæ imemorem esse; officio suo deesse, sibi no
constare. Забываться в счастьи, favente fortuna insolenter se efferre.
Опомнитесь, вы забылись, reverentiam et obsequium exuis; reputa, recole
mente. Забыться == не доглядение признать своей виной, delinquere, delabi.
– Забывчивость, ingenium immemor, oblivio. Забывчивый, забывчив,
obliviosus. Памятлив или забывчив, memor an obliviosus. Забытиe, oblivio.
З. всего дела, oblivio totius negotii. Забытый, oblitus, oblivioni datus,
oblitteratus (загладившийся в памяти). Возобновлять старые, забытые вины,
проступки, vetera peccata oblitterata repetere. Забыть, v. pl., somnus levis.
Забегание
через з. Aliquem рræcurrere studendo. Забегаю, aberrare, deerrare.
Гонясь за зверем, забежал в лес, feram persequens, in sylvam devenit. Волк
из лесу забежал в деревню, lupus ex sylva vicum aberravit. 2) Aliquantisper
aliquem invisere. 3) Per m. alicujus gratiam sibi reconciliare studere; alicujus
animum præccupare, prævenire, antevertere. Он тем хотел выправиться, что
прежде забежал к судье, se bac re purgare voluit, quod deprecatione judicis
animum prævenerat. Поссорившись, начал опять забегать ему в глаза, rixa
sedata, cum ео in gratiam redire conatur. Забегание, aberratio.
Забеленный
Dealbatus. Забеливаю, dealbare, trussilissare. Забелить черные пятна на
стене, nigras maculas parieti inhærentes dealbando tollere, delere. Забеливать
кушанье, fuso floris lacte cibum album reddere. Забелка, omne, quidquid cibo
infunditur, ut lacteum colorem trahat.
Завазживаю
. Frenos injicere.
Завакшиваю
Cerare, incerare.
Заваление
заваливание; з. ямы немалого труда им стоило, explenda fossa res erat
multi laboris. Заваленный, obrutus. 2) Per m. завален делами, negotiorum
magnitudine obrutus; distentus negotjis. Заваливаю, obruere, obstruere; tegere,
obtegere, claudere. Завалить двери, fores objicere, portas objicere. З. яму
каменьями, foveam superstratis lapidibus explere. 3) Opplere, complere.
Покой завален книгами, cubiculum totum libris oppletum est. Лавка завалена
товарами, taberna plane mercibus completa est. Завалило грудь, и трудно
дышать, angor, angustia pectoris premit, molesliam exhibet animamque arcte
intercludit. Завалило горло, fauces mini dolent. Заваливаюсь, alicubi, uspiam
abdi, latere, delitescere, occultum esse. Завалясь в куст, стерег его, in dumo
latens speculabatur eum. 4) Decumbere. 5) Obrui, tegi. Колодезь завалил, я
песком, puteus sabulo obrutus est. 6) He знаю, куда завалилась книга, nescio,
ubi librum reliquerim, ubi deposuerim. Завалина, terra in modum aggeris
egesta, qua lignea domicilia a frigore muniuntur. – Завал, alvus adstricta,
suppressa, obstructa. З. в груди, animæ или spiritus interclusio, suffocatio. З. в
боку, laterum dolor. – Заваль, завальщина, merx pervetus, veterrima.
Завальный, pervetus, veterrimus, e. g. товар. – Завалять, circumtrahere,
fœdare, inquinare, contaminare. Заваляться, circumtrahi et fœdari. 7) De
mercibus, quæ diu otiosæ jacent.
ЗАВАРИВАЮ.
Instituere coquere. Заварить кашу, coxisse pultem ex alica. Заварив кашу,
не жалей масла, qui magnum opus suscipit, ei sumtibus non est parcendum. 2)
Aqua fervente tollere, eluere. Заварка, pabulum aqua fervente perfusum.
Завастриваю и заостриваю
Acuere, exacuere, acuminare, cuspidare. Клинообразно, cuneare.
Заостриваться клинообразно, in cuneum tenuari.
Заващиваю
Cera inducere. Заващиваться, ceraturam pati.
Заведение
Institutio, institutum. Флот Российский есть заведение Петра Великого,
classis Rossica ædificata, effecta est imperanto Petro Primo. 2) Заведение
часов, pondera horologii subducta, revoluta; horologii catella revoluta,
revolvenda. Заведенный, institutus, constitutus. 3) Inductus, impulsus,
adductus. Дурными примерами заведенный в распутство, malis exemplis ad
nequitiam adductus. Заведенный (о часах), aptatus.
ЗABEЗEHИE.
Vectio, advectio; subvectio. Завезенный, vectus, advectus, subvectus.
Завергаю
(Sl.) Rem in se suscipere.
Завернутый
Involutus, obvolutus; torquendo clausus.
ЗАВЕРСТАННЫЙ.
Pensatus, compensatus, sarcitus, resarcitus. Заверстка, pensatio,
compensatio. Заверстываю, pensare, compensare, sarcire, resarcire.
Завертка
Instrumentum cochleis monendis aptum. 2) Nodus laxior, quo crassior
extrema temonis pars trahæ firmatur. Завертываю, involvere, obvolvere.
Завернуть в пеленки, fasciis involvere, torquendo claudere. Заверни книги в
платок, involve libros muccinio. Завертываюсь, involvi, obvolvi, pallio
amictum esse. 2) Alicujus domum aliquantisper divertere. 3) Se abdere, se
occultare. 3aвернул за угол, pone angulum se occultavit.
Заверть
Turbo. Заверчиваю, circumagere. Он так меня завертел, что я не
опомнился, ео usque me circumegit, ut sui или mentis non compos essem.
3aверчиваюсь, перестань кружиться, ты завертишься и на ногах не
устоишь, desine te convertere, alioquin vertigine corripieris et vix podibus
consistere poteris.
Завечереть
Nocte opprimi. He доезжая до города, завечерели, antequam urbem
pervenimus, nox oppressit.
Завиваю
Coronam e floribus nectere. Завить гнездо, recipere nidum struere,
nidulari. 2) Завить косу лентой, tæniam crinibus involvere. Завить волосы,
cincinnos chartula obvolvere. Завиваюсь, implicari, implecti. Веревка
завилась, надо ее распутать, tomex implexa explican da est. 3) Crispari,
concrispari. У него волосы завились, ejus crines concrispantur.
Завида
(Sl.). Æmulatio, invidia. Завидно, cum indignatione, stomachose. Злым
завидно, когда добродетельный несколько счастлив бывает, mali, improbi
indignantur, ægre ferunl virtule florentes aliqnantum fortuna vel felicitate uti.
2) Mire, mirifice, mirum in modum, insigniter. Дом этот завидно выстроен,
hæ ædes mirifice exstructæ sunt или tam venuste, ut nihil supra. Завидный,
invidendus, invidiosus. Завидное место, munus invidendum. Незавидные
деньги, pecunia non invidiosa. Это мне завидно, oculos meos ferit, tangit,
movet me aliquid. Ему это очень завидно, что мне эта деревня досталась,
invidia premitur, mihi hoc prædium obtigisse или me hoc prædium nactum
esse. Завидовать, sl. завижду, invidere; invidia premi. В чем, invidere alicui
aliquid или in aliqua re. Зав. чьему счастью, aficujus felicitati invidere; alicui
felicitatem invidere. He только не завидуют в этих летах, но даже
благоприятствуют, non modo non invidetur illi ætati, sed etiam favetur. Мне
завидуют, ex invidia laboro; invidetur mihi.
Завидование
Invidentia. Завидовать погребению убитых противно Греческим
обычаям, Græcorum moribus indignum est invidere sepulturam cæsis hostibus.
Завидеть
Procul, d longinquo conspicere, conspicari, adspicere. Лишь только зверя
охотники завидели, вдруг все за ним бросились, vixdum venatores procul
conspicati erant, cum omnes in prædam præcipites ruere.
Завинченный
Cochlea adstrictus. Завинчиваю, cochlea adstringere; cochlea aliquid
adigere.
Завираю
Ineptire, nugari, inepta loqui; temere garrire, fabulari. Завираюсь,
multum, nimium esse in fabulando, vagari fabulando, nullum modum fabulandi
adhibere, ad ineptias abire, discedere longius a proposito. Полно врать, ты уже
заврался, desine garrire, sat jam blaterasti. 3aвироха, garrulus, loquax, blatero;
multiloquus, loculutejus; dicaculus, dicacula.
Завиружка
Motacilla modularis.
Зависимость
. Ea conditio, qua alii subjecti sumus, alius imperio oblemperare debemus.
Жить в зависимости, ad alius arbitrium, non ad suum vivere. Зависимый,
pendens ex aliquo или ex aliqua re.
Завиствую
Invidere. Завистливо, invide, maligne. Завистливость, natura invida,
invidia, indoles maligna, ingenium malignum. Завистливый, завистлив,
invidus, invidens; malevolus. Завистливые никогда спокойны не бывают,
invidi nunquam tranquillo animo esse possunt. Завистник, (homo) invidus,
malevolus; obtrectator; malevola, malevolens, obtrectatrix. Завистница,
(femina) invida. Завистничаю, см. завидую. Зависть, invidia, livor,
obtrectatio, malevolentia. Треснуть от зависти, invidia rumpi, Это не зависть
а поревнование, non hæc invidia, verum est æmulatio. Зависть господствует в
городах, in urbibus riget inridia. – Что за проклятая зависть – не

давать нам есть то, чего ты сам не

хочешь и не можешь есть? quanta ista

invidia est quod non pateris, ut eo cibo vescamur, quem tu ipse capere nec
veils nec possis? По зависти, из зависти, propter invidiam, invidia adductus.
Возбуждать зависть, invidiam excitare, commovere.
ЗАВИСЯЩИЙ.
Pendens ex aliquo. Сделать кого от себя зависящим, obnoxium sibi
facero aliquem.
ЗАВИТОК.
Cirrus, cincinnus. 2) Pars

pectoris bovis cæsi. Завитый, chartula obvolutus.


Завишу
. Pendere ex aliquo или ex alicujus arbitrio; in alicujus potestate esse ;
alicui subjectum esse. Зависеть от себя, sui juris esse. He зависит от меня,
non est penes me; non in mea potestate situm est. Окончание этого дела не
зависит от меня, confectio hujus rei non pendet a me. Все зависит от воли
одного, unius arbitrio cuncti reguntur (о мон. правл.). Зависеть от желания
богатства, auri argentiquo studio teneri. Слуги от своих господ зависят, servi
dominis subjecti sunt. Наше благоденствиe зависит от его, ejus salute salus
nostra continetur. От этого зависит благоденствие народа, in eo vestitur salus
gentis.
Завладение
Occupatio. Завладенный, occupatus, possessus: captus, expugnatus.
Завладеть, occupare, potiri aliqua re, capere, in potestatem redigere (rem
aliquam). Завладеть кем, capere, comprehendere aliquem. З. землей, terram in
ditionem suam redigere. Завладеть домом, alicujus domum in potestatem
suam redigere. Завладеть чужим имением, чужой собственностью, in
alicujus possessiones involare.
Завлечься
далеко необычной, новой вольностью. Luxuriari nova libertate (Curt).
ЗАВОДЕЦ.
Parva officina, fabrica.
Заводно
Abunde, copiose. Заводный, dives, opibus præditus, copiosus. Этот
крестьянин очень заводен, hiс agricola omnibus rebus ornatus et copiosus est.
Заводная лошадь, equus funalis, equus dexterior. – Заводский, ad officinam,
fabricam pertinens; ad equariam, equitium pertinens. Жеребец, admissarius;
equus admissarius; generator. – Заводчик, opifex, fabricator. Главный з.,
magister opificum. 2) Auctor, dux, machinator, magister; fax et tuba;
concitator, impulsor, instimulator, instigator. З. брани, machinator rixæ. Ты
заводчик, tu es huic rei caput. Он был заводчиком этого полезного
учреждения, hujus utilis institui erat dux, auctor. Заводчица, domina officinæ,
magistra opificum. 3) Auctor, concitatrix, conciliatrix. – Завод, officina,
fabrica. Винокуренный, siceræ coctura. Ружейный, officina armorum.
Медноплавильный, officina cuprina. Железный, officina ferraria.
Кожевенный, of. coriaria. Кирпичный, of. lateraria или одно lateraria.
Koнский, equaria (res), equitium. 4) Editio, omnia exemplaria typis exscripta.
Весь завод распродан, omnia exemplaria divendita sunt. Пустить большой з.,
multa exemplaria tjpis exscribenda curare.
3aвoeвaниe
Occupatio, expugnatio. Делать большие завоевания, magnas terras
expugnare. Страсть к завоеванию, terrarum expugnandarum cupido; imperii
amplificandi, proferendi cupiditas. Война, имеющая целью завоевания,
bellum terrarum expugnandarum suscepta. Вести такую войну, bello alias
genles petere. Завоеванный, expugnatus, captus. Возвратить завоеванные
земли, terras bello occupatas restituere. Завоеватель, expugnator. Завоевываю,
capere, occupare, potiri aliqua re, expugnare. Снова завоевать, reciperare,
recuperare. Осажденный город з.; urbem obsidione domare. Что можно
завоевать, expugnabilis.
Завожу
Ducere, deducere. Домой, domum. В лес, in sylvam. 2) Fundare, condere,
instituere, constituere. Завести училище, ludum aperire. З. сад, hortum parare,
instruere. З. колонию, coloniam deducere. З. скот, pecora sibi parare,
comparare, emere, coëmere. З. дом, familiam condere. З. фабрику, officinara
fundare. 3) Завести дружбу, amicitiam cum aliquo facere, jungere, conciliare,
contrahere. Завести с кем речь, sermonem сum aliquo occipere; sermonis
ansam præbere. Искать з. с. к. p., quaerere sermonem. 4) З. часы, horologium
aptare; horologii catellam revolvere. Заводить стенные часы, pondera
horologii subducere, revolvere.
ЗАВОЖУ.
Advehere, pervehere. Пожалуй завези меня домой, pervehas me, quæso,
domum meam.
Завожусь
Locum capere, sedem habere, ponere. Клопы завелись в кровати, cimices
sedem posuere in sponda. 2) Aliquid providere; aliquam rem sibi comparare. Я
еще не завелся своим домом, nullam adhuc familiam condidi. Он завелся
книгами, libros sibi comparavit.
Завозный
Importatus, merces. 2) Якорь, ancora, ad trahendum funibus adverso
flumine pertinens. – Завозня, genus navigii vectorii или naviculæ vectoriæ.
3aвоз, advectio, subvectio, adportatio. 3) Тянуться завозом, funibus adverso
flumine trahi.
Заволакиваю
Trahere, rapere, abripere, vi abstrahere; per vim abducere. Он насильно
меня к себе заволок, domum suam per vim abduxit. 2) Заволокло рану,
vulnus consanuit, coivit. 3) Небо заволакивает, cœlum nubibus obducitur,
obtegitur.
Заволока
. Vox chirr., funis, funiculus e pilis contortus, setaceum (у новв.).
Поставить заволоку, setaceum carnibus inserere, applicare.
Заволочный
Pone arctiorem, qui est inter duo flumina, tractum terræ situs. Заволочье,
tractus terræ hoc modo situs.
Завопить
Lamentari cœpisse.
Заворачивание
Flexio vehiculi, equi. 2) Succincta, collecta vestis. Заворачиваю,
replicare, manicas. 3) Flectere vehiculum, equum; subito nemine sentiente
aliquorsum. Они все ехали прямо, но вдруг куда-то заворотили, rectâ usque
pergebant, sed equos flexerunt. 4) Ad aliquem divertere. 5) Pensare, sarcire,
resarcire. 6) Nimis magnum pretium postulare. Заворачиваюсь, flecti. Эта
улица так узка, что с каретой на ней заворотиться не можно, hæc platea tam
est angusta, ut rheda flecti nequeat. 7) Replicari; plicari intus. Заворотился
рукав, manica replicata est. 8) Sugcingi, colligere vestem. Заворотитесь,
чтобы не забрызгаться, collige vestem, ne luto aspergaris.
Заворковать
Gemere, queri cœpisse.
Завороженный
Fascinatus, effascinatus, incantatus.
Заворот
Flexio. В этом переулке заворот труден, in hoc angiporto vehiculum
difficulter flecti potest. 2) Divertere ad aliquem. 3) Limbus, pars vestis
replicata. 4) Pars scapi (caligarum) replicati. Завороченный, flexus; replicatus;
succinctus. Заворотить края у шляпы, pilei oram supinare.
Завостренный
Exacutus, cacuminatus, acuminatus. Завостривание, cacuminatio.
Завсе
завсегда. Singulis diebus, quotidie, perpetuo, semper, nunquam non. Этот
кафтан завсе носит, hac veste quotidie utitur. Он завсегда бранится, nunquam
non increpat aliquem.
Завтра
sl. завтре. Cras, crastino die. Придите з., cras veni. Он з. отсюда едет,
cras iter faciet, habebit; cras commovebit se hoc loco. З. по утру, в вечеру, cras
mane, cras vesperi. После завтра, perendie.
Зaвтpaкaниe
м. выр. глаг. Завтракаю, jentare, jentaculum или cibum ante meridiem
sumere. Я не привык завтракать, non est meæ consuetudinis jentaculum
sumere; non consuevi prandere. – Завтрак, jentaculum, cibus ante meridiem,
prandium. З. мой состоит из хлеба с маслом, jentaculum meum constat pane
et butyro. – Проводить, кормить кого завтраками, pascere aliquem spe inani;
lactare aliquem spe falsa.
Завтрешний
Crastinus. День, cr. dies. З. праздник, crastinum festum.
Завыть
Ejulare, plorare, lamentari cœpisse.
Завеваю
Flare, spirare cœpisse. Сделалась оттепель, как завеял полуденный
ветр, austro или noto flante, frigus solutum est. 2) Flando obruere, conegere.
Нельзя сыскать дороги, всю завеяло снегом, via haberi nequit, tota enim
nivibus oppleta est. 3) Ilando dissipare (sl.).
Заведомо
Sciens, prudsns. Ты з. у него купил краденую вещь, sciens emisti de eo
rem furto ablatam.
Завеса
Velum (ductile); plaga.
Заветный
Testamentanus. 2) Эта вещь не продажная, а заветная, hæс res nес
venditur, пес ullo pretio emi или comparari potest.
Заветренелый
Аёrе, cœli temperie depravatus, corruptus, viliatus. Зав. мясо, саrо аёrе
vitiata. Заветреть, аёrе, cœli temperie corruptum, depravatum esse. Рыба на
воздухе заветрела, piscis expositus cœli temperiei vitiatus est. Лицо
заветрело, os, aëri expositum depravatum est.
Завет
Fœdus. Ветхий, новый з., vetus, novum testamentum. 2) Testamentum,
suprema voluntas; voluntas defuncti.
Завешиваю
Prætendere, obtendere, velis obtendere. Завесить окно занавесом, ante
fenestram velum obtendere. Завесь платье, чтобы не пылилось, obtege
vestem, ne pulvere oppleatur, ne pulvere sit oppleta. Завешиваюсь, operiri,
tegi, obtegi. Завеситься платком, velare, obtegere se muccinio.
Завещавается
Edicitur, decernitur, imperatur. Завещание, jussum, præceptum,
præscriptum. 2) Testamentum; tabulæ; tabulæ extremæ. Сделать з.,
testamentum facere, nuncupare. Иметь право делать завещание, factionem
testamenti habere. Написать, составить з., testamentum conscribere.
Приложить печать к завещанию, testamentum obsignare. Распечатать
завещание, testamentum resignare, aperire. Опровергнуть, testamentum
mutare, rumpere, evertere, irritum facere. Подменить, testamentum subjicere,
supporere. Предписывать в завещании, testamento cavere. Умереть без
завещания, intestatum, intestato mori. Кто не имеет никакого права на
завещание, cui nulla testamenti factio est. Завещанный, præscriptus, jussus,
imperatus; legatus. Завещанное имение, legatum. Завещатель, legator,
testator. Завещательница, testatrix. Завещательный, testamentarius.
Завещательное распоряжение, testamentaria cautio. Завещаю, завещаваю,
jubere, imperare, præscribere, præcipere. 3) Завещать кому что в духовной,
legarе alicui aliquid; legatum alicui scribere; aliquem hæredem facere,
instituere, scribere. He сделать кому ничего в духовной, aliquem hæreditate
excludere. Эбуцию завещал он малость, Æbutio sextulam adspergit. Кому все
завещано, hæres ex asse.
Завядаю
Marcescere, emarcescere, flaecescere. Розы скоро завяли, rosæ brevi
flaccuerunt.
Завязанный
Ligatus, alligatus, præligatus, obligatus.
Завязаю
Corruere, in luto bærere. Колеса в грязи так завязли, что и вытащить
телегу трудно, rotæ adeo in luto hæserunt, ut planstrum difficulter extrahi
possit. 2) Hærere, fixum hærere. Косточка в горле завязла, ossiculum
devoratum faucibus hæsit. Заноза под кожей завязла, assula sub cute fixa
hæret.
ЗАВЯЗКА,
завязочка. Vinculum, ligamen, ligamentum. 2) Per m. impedimentum,
interpellatio, mora. Его дело не к концу, но в завязку идет, tantum abest, ut
ejus res ad exitum perducatur, ut potius interpelletur. Завязка в трагедиях,
consilium præcipuum, primarium.
Завязной kopehь
. Tormentilla erecta.
Завязую
См. Завязываю. Завязчивый, завязчив. Legum contortor. З. судья, judex,
qui leges contorquet. 2) Implicatus controversis. Его дело завязчивое, ejus lis
controversiis implicata.
Завязший
Qui in luto hæsit.
Завязываю
Acubus texere. Чулки, tibialia acubus texere. 2) Acubus texendo solvere,
exsolvere. Долг завяжу чулками, pecuniam debitam acubus texendo solvam.
Завязываю
Ligare, colligare. Завязать веревку, colligare funem. 2) Nodo adstringere,
nodo cogere. – Завязать, завернуть, in fasciculum compingere, complicare,
cogere. Завязать что в платок, aliquid muccinio collectum nodo adstringere.
Завязать руки назад, manus illigare post tergum, manus religare. Завязать
волосы, comas nodo cogere. Завязать глаза, oculis velum obducere, oculos
præligare. З. мешок веревкой, saccum ligare, stringere. З. рану, vulnus
obligare, præligare. 3) Producere, trahere. Дело шло к решению, но он вновь
завязал оное, lis in ео erat, ut decerneretur, cum ille novas difficultates
objecerit. Завязываюсь, ligari, colligari, nodo adstringi; alligari, illigari.
Завякаться
Nimium esse in sermonibus cædendis.
Завялый
Marcidus, flaccidus, emortuus. Завялое дерево плода приносить не
может, arbor emortua nullos fructus ferre potest.
Загавливаюсь и заговляюсь
Carnium esum ante jejunium finire, claudere. Вчера я заговелся у моих
родителей, heri apud parentes meos ultimum diem carnium finivi, egi. 2)
Spem futuri quæstus abjicere, deponere; esse contentum re; in re æquiescere.
Вы у меня выиграли игру, и тем заговейтесь, tu ludo me vicisti et in hoc
felici eventu acquiesce. Тебе удалось меня обмануть, да тем и заговейся, qua
fraude me cepisti, in ea acquiesce, iterum vero non circumvenies.
Загаданный
загаданная загадка. Ænigma alicui explicandum proposita.
Загадить
Inquinare, contaminare, maculare.
Загадка
Ænigma. Остроумная, ænigma argutam. Слова загадки, ambages.
Предлагать загадку, proponere ænigma. Отгадать, solvere, explicare ænigma.
Сочинять загадку, scribere, conscribere ænigmata. Он говорит всегда
загадками, semper perplexe loquitur. Это, что-вы говорите, для меня загадка,
quod dicis, mihi obscurum est; hoc mim non liquet. Загадчик, загадчица, qui,
quæ piura ænigmata novit. Загадывание, excogitatio, præmeditatio. 2)
Divinatio, prædictio. 3) Ænigma explicandi causa proposition. Загадываю,
cogitatione sibi fingere, animo sibi effingere aliquid, aliquid animo concipere,
et tum facere, ut devinet. Я загадал, в пользу ли мне решится дело, однако
угадчик желанию моему не удовлетворил, ego opinione præcepi, num
controversia или lis, quam habeo, e re mea futura sit, attamen fatidicus
animum meum non explevit. 4) Divinare, facere, ut divinus, quæ futura sint,
præsignificet. Загадывать в карты, chartis lusoriis divinare. 5) Proponere
explicandum. Можешь ли отгадать, что я тебе загадаю? quod tibi ænigma
propono, potesne solvere? Легче загадку загадать, нежели отгадать, ænigma
facilius proponitur, quam solvitur. 6) Рано о том загадываешь, что через год
должно случиться, ante diem præmeditaris, quæ intra annum futura sunt.
Заганиваю
(в хлев). Adigere, compellere, cogere. 2) Equitando perdere. 3) Acriter
urgere aliquem; sæpe multumque objurgando alicujus animum frangere,
debilitare. 4) Obstrepere alicui. Никто не связывайся с ним говорить, он всех
загоняет, cavete versari cum ео, cuivis enim obstrepit.
Загаркать
Clamose decantare.
Загасаю
Exstingui, restingui. Свеча загасла, lumen exstinctum est. Огонь загас,
ignis exstinctus est. 2) Per m. tarde revenire, reverti. Пошел туда и загас там,
abiit et non amplius revenit. 3aгас и не видно его, plane evanuit neque amplius
oculis conspicitur.
Загачиваю
Palustria или сœnosа virgultorum fasce или crate sternere.
Загашаю
Exstinguere. Загасить свечу, exstinguere lucernam.
Загащиваюсь
Diutius convivio или cœnæ interesse; diutius morari visentem.
Загвазживаю
Clavis figere, affigere, firmare, devincire. 2) Tormenta clavis adactis
corrumpere или inutilia reddere. Загвоздка, через загвоздку, clavis figendo,
clavis adactis corrumpendo. 3) Difficultas, impedimentum. Вот где загвоздка,
hic est nodus; hic est scrupulus. 4) Gravis plaga. Дал ему добрую загвоздку,
gravem plagam ei intulit, inflixit.
Загибание
Curvatio, incurvatio. Загибаю, curvare, incurvare, inflectere. Haзад з.,
recurvare, reflectere. Загибать железный прут, laminam ferream recurvare. 2)
Pone aliquid tenere. Он привык ходить загнувши руки назад, solet manus
inter se junctas post tergum tenere. 3) Replicare или partem vestis replicare.
Загнуть рукава, manicas replicare. Загибаюсь, incurvari, inflecti, recurvari,
reflecti. Гвоздь загнулся, clavus incurvatus est. 4) Replicari, retorqueri.
Загнулся ворот, limbus collaris retortus est. Загибка, загиб, sinus, plicatura.
Сукно протерлось на сгибе, pannus in sinu adtritus est. 5) In libro: sinus (у
новв.).
Заглавие
Titulus, inscriptio, nomen præscriptio (заглавие с введением к законам).
Дать заглавие книге, inscribere librum, Книги такое заглавиe, liber sic
inscriptus est; liber sic inscribitur. Узнавать содержание книги по ее титулу,
materiam ex titulo cognoscere (Pl. ер.). Под заглавием, ita inscriptus. Ищут
для своих речей блистательных заглавий, parantur orationibus indices
gloriosi. Посмотрите в заглавиe, как эта книга называется, inspice titulum,
quomodo hic liber inscribitur. Заглавный лист, index.
Заглаженный и заглажденный
Æquatus, complanatus. 2) Exstinctus, deletus, reparatus. Заглаженная
признанием винá, delictum confessione reparatum. Заглаженный раскаянием
грех, peccatum pœnitentia deletum. Прошедшая вина, заглаженная
прекрасным поступком, præterita culpa egregie facto redemta. Пороки,
заглаженные добродетельми, vitia virtutibus emendata. Заглаживание,
заглаждение, æquatio, complanatio. 3) Per m. emendatio, reparatio.
Заглаждение проступков добрыми делами, studium delictorum recte или
honeste factis emendandorum. Заглаживаю, аæquare, complanare, lævigare,
polire. Зaгладить щербинки на камне, lacunulas lapidibus inhærentes tollere.
4) Per m. exstinguere, delere, reparare, emendare. Загладить обиду,
сделанную другому, возмездием, injuriam factam remunerando pensare.
Загладить самоумерщвлением обиду, нанесенную своей чести, pensare nесе
pudorem. Последние его дела загладили погрешности его жизни, priora
delicta novissimis ejus factis emendata sunt.
Заглазеться
Circumspectare; cum stupore или oscitanter oculos circumferre.
Заглохлый
Suffocatus, strangulatus. Заглохлые кусты смородины, ribes strangulatæ.
Заглушаю, obtundere. Басы заглушают прочие голоса певчих, voces graves
или gravissimæ obtundunt alias voces cantorum. Заглушать звук, sonum
obscurare. Заглушить всех мужицкой, грубой болтливостью, rusticana
garrulitate cunctis obstrepere. – Заглушить совесть, conscientiam comprimere.
b) Coalescere, strangulare. Березы заглушили вишни, betulæ coaleserunt
cerasis. 2) Opprimere, retundere. Чесношный запах заглушить трудно, odor
allii difficulter opprimi potest.
Заглядчивый
заглядчив. Qui

cum stupore или oscitanter oculos circumfert; stolidus rerum obviarum


admirator. Заглядывание, frequens oculorum conjectus. 2) Через
заглядывание, furtim adspiciendo. Заглядываю, furtim adspicere. B чужие
письма дурно заглядывать, aliorum

litteras furtim adspicere dedecet. Заглядываюсь, diutius intueri, adspicere;


obtutum figere in re. 3) Libenter, cum voluptate adspicere. Загляделся на
великолепие дома, magnificentia domus satis pascere oculos suos non potuit.
Заглянуть, oculos injicere in aliquid или adjicero ad aliquid. Заглянул в двери,
да и ушел

назад, aperuit januam, conjecit oculos et statim abiit. Заглянуть в книгу,


ad librum evolutum oculos adjicero. Загл. в чей дом, aliquantisper ad aliquem
divertere, aliquem convenire, invisere. Зaг. в карман, в кошелек, in consilium

marsupium assumere, marsupium consulere.


Загнание
при загнании. In compellendo. Загнанный, compulsus; coactus. 2)
Delatus, dejectus. Загнанный ветром корабль в тесный проход, navigium
vento delatum in angustum tractum. 3) Equitando perditus. 4) Рræ objurgatione
animo fractus, debilitatus, demissus.
Загниваю
Putrescere, putescere или putiscere; mucorem contrahere cœpisse. Хлеб
загнил, panis mucorem contraxit. Мука загнилась, farina putuit. Загнилый,
mucidus, situ corruptus. Загноение, pusulentatio. Привести в загноение, pus
movere, maturare.
Загнусить
De nare loqui cœpisse. Отвык было говорить в нос, да опять загнусил,
desuevit quidem de nare loqui, sed denuo eadem repetit.
Загнутый
Curvatus, incurvatus, inflexus, recurvatus. Загнувшееся острее отогнуть
молотом, aciem revocare malleo.
Заговаривание
через з. Denuo oratione cum aliquo instituta. 2) Incantatio, fascinatio.
Заговариваю, orationem instituere, loqui quocum cœpisse. Ты опять
заговорил, denuo loqui cœpisti или occipis. Долго со мной ссорился, но
начинает ныне заговаривать, diu mihi stomachabatur, nunc vero denuo incipit
mecum loqui. 3) Aliquem loqui volentem inhibere, clamore obstrepere alicui.
Он всех заговорил, omnes loqui volentes inhibuit, omnibus clamore
obstrepuit. Заговариваюсь, nimium esse, modum excedere in loquendo.
Говори, да не заговаривайся, loquere, sed ne excede modum. 4) Venire in
oblivionem eorum, quæ quis loquitur. Он часто заговаривается, sæpe
obliviscitur eorum, quæ loquitur. Старик, теряя память, заговаривается,
senex, labante memoria, obliviscitur, quæ loquitur. 5) Diutius in sermocinando
hærere.
Заговляюсь
См Загавливаюсь.
Заговоренный
Incantatus, fascinatus. Заговорщик, conjuratus. 2) Garrulus; qui alios
loqui volentes inhibet. Зaговор, proditio, conjaratio. Сделать з., conjurationem
facere, также habere вм. facere. 3) Incantatio, fascinatio.
Заговенье
Ultimus carnarius dies,

qui jejunium præcedit.


Заголовок
. Ornamentum anteriori parti trahæ additum. 2) Dorsum spondæ.
Загонка
скота. Pecus intro adactum. Загонный, pascuus, напр. locus, ager. 2)
Prædatum или ad prædam faciendam missus. Загонщик, missus persecutum. 3)
Vox venn. qui persequitur ferram agitando in locum capturæ idoneum. 4) Qui
præmittitur equos paratum. Загон, persecutio, insectatio. 5) Spatium, quod
continenti или uno spiritu curritur. 6) Arvum alte acto sulco separatum,
disjunctum. – Загоняю, adigere, compellere, cogere. Загнать скотину в хлев,
pecus in stabulum cogere. 7) lmpellere, cogere, incitare, urgere. Нужда меня
загнала к вам, necessitas adduxit, ut ad te venirem. 8) Defatigare. Мы так
скоро ехали, что многих лошадей загнали, tam cito ferebamur, ut multi equi
lassitudine conficerentur, corruerent.
Загораживание
загораживаю. Sepire, obsepire; sepe claudere, munire. Загородить
огород, hortum olitorium circumsepire, septo circumdare. 2) Alicujus lumini
officere. Отсторонитесь, вы загородили свет, abe, decede, mihi officis. 3)
Загородить дорогу, путь, intercludere, intersepire viam, iter. Разломав
строениe, загородили улицу, destructo ædificio, vicum interclusere.
Загораживаюсь, sepiri, obsepiri. Вся эта сторона загородится стеной,
secundum hoc latus ducetur murus.
Загораю
Sole colorari; infuscari, cute aduri. У него лицо и руки загорели, facies
et manus ei sole coloratæ sunt. Он, ездив по дорогам, весь загорел, itinera
habita totam ejus faciem infuscarunt.
Загораюсь
Ignem concipere. Дрова в печи загорелись, ligna in fornace ignem
conceperunt. 2) Exardescere. Жестокая загоралась война, grave bellum
exardescit. У них из ничего ссора загорелась, iis ob minutas res rixa orta,
nata est, exstitit, conflata est.
Загорбок
. Cervix. Ударить кого в загорбок, plagam cervicibus infligere.
Загордиться
См. Возгордиться.
Загоревать
Conqueri, graviter ferre, dolere, in mœrore esse cœpisse или occipere.
Загорланить
. Clamare, vociferari occipere.
Загорный
Transmontanus.
Загородка
загородочка. Ex assibus factus paries intergerinus.
Загородный
Qui extra urbem est. З. дом, villa, diæta. З. домик, villula; prætorium (у
писс. сереб. веку). Загородье, planum vel domus, quæ extra urbem posita est.
Загороженный, sepe circumdatus, clausns.
Загорье
Locus vel pagus transmontanus.
Загорелый
Adustus. Лицо загорелое, facies sole adusta.
ЗАГОТАВЛИВАНИЕ,
заготовление. Apparatio, apparatus. Заготовленный, apparatus.
Заготовляю и заготавливаю, parare, apparare, comparare, instruere; providere,
рræpararе. Заготовить нужные вещи к строению, рræpararе res ad
ædificandum necessarias. З. припасы нa целую зиму, aliqua re in totam
hiemem instructum esse; aliquid habere. Заготовляюсь и заготавливаюсь,
(frumehtum или rem frumentariam) providere, prospicere.
Заграбить
Corradere, corripere, arripere. 2) Adimere, abripere, surripere; per dolum
amovere, subducero. Он заграбил все мое имениe, omnia mea bona obripuit,
per dolum amovit.
Заграждаю
Sepe circumdare, claudere. 2) Intercludere, præcludere, intersepire,
obsepire, præsepire, obstruere. Заградить дороги железными цепьми, viarum
aditus ferreis catenis intercludere. Заградить кому вход, alicui adilum
intercludere, præsepire. З. дорогу, viam præcludere (вооб.), iter intercludere,
interrumpere, obsepire (войску проход). Заг. путь к честям, iter ad honores
alicui obsepire. Заграждает что вид, aliquid prospectum impedit, adimit,
prohibet. Заградить уста, os comprimere, nullum verbum facere. b) alicujus os
obturare. – Заграждаюсь, sepe claudi, circumdari. 3) Уста заграждаются, os
obturatur. c) Se defendere. Заграждение, occlusio, conclusio, inclusio,
interclusio, præclusio; obstructio. Загражденный, occlusus, inclusus,
præclusus, obstructus.
Заграничный
Exterus, externus, adventitius, ex aliis terris или peregre allatus, advectus.
Загребальный
Ad vertendum или ad colligendum pectine pertinens. – Зaгребание, через
загребание, pectine vertens, colligens. Загребаю, pectine colligere или
rastellis eradere cœpisse. 2) Obruere, defodere, infodere. 3) De candentibus
carbonibus: corradere. 4) Remigare occipere. Загребенный, obrutus, defossus,
infossus. 5) Corrasus. – Загребный, qui primus remis navem incitare occipit.
Смотри на загребального гребца, attende mentem ad primum remigem.
Загрезить
. Somniare, consomniare; per somnum, dormientem loqui occipere. 2)
Delirare occipere. Загрезиться, multum per somnum loqui. 3) Indesinenter
garrire, inepta loqui.
Загреметь
Crepare, sonare, personare. З. деньгами, pecuniâ personare. 2) Tonare,
intonare. Пo блеске молнии гром загремел, cœlo fulgente intonuit. 3) Per m.
celebrem esse; gloria florere, fama illustrem esse. Имя его загремело, nomen
habet. Этот стихотворец вдруг загремел своими сочинениями, hic poëta
carminibus suis repente omnium oculos in se convertit. Загремели победы во
всех концах вселенной, victoriarum fama per totum orbem terrarum pervasit,
per terram ponetravit.
Загривок
Inferior pars jubæ. 2) Cervix.
Загрозить
. Aliquem in metum conjicere, compellere; alicui minari, minitari.
Загромоздить
Ædificare occipere. 2) Intercludere, occludere, præsepire.
Загрохотать
Cachinnum tollere.
Загрубить
Verborum contumeliis, verbis contumeliosis aliquem vuinerare; acerbe
dictis aliquem petere.
Загрубелый
Summo или summopere inurbanus, rusticus; qui in moribus rusticis,
incultis obduruit; cujus animus obcalluit; callo obductus est; durus. Загрубеть,
in moribus rusticis obdurescere, summe inhumanum fieri.
Загружаю и загруживаю
Nimis onerare, nimio pondere navem onerare. загрузили судно излишней
тяжестью, nimium pondus navi impositum est. 2) onerare. Загрузили весь
берег, totum littus mercibus vehendis oppletum, impeditum est. Загружение,
onustum, impeditum esse. Загруженный, onustus, impeditus mercibus
vehendis.
Загрустить
Ægritudinem sumere ex re.
Загрызаю
Mordicus divellere. Собаки загрызли кошку, canes felem mordicus
divellerunt или divulserunt. Загрызенный, mordicus divulsus.
Загреваю
Calefacere, recoquere. Зaгретый, catefactus, recalefactus, recoctus.
Загрязненный
Luto, aqua lutulenta aspersus, luto oppletus; cœno oblitus. Загрязнить,
luto aspergere. Вы загрязнили чулки, tibialia luto conspurcasti. Загрязниться,
luto aspergi, conspergi, respergi.
Загудить
Tricordo, qui apellatur Goudok, canere. 2) Canendo fidibus aures lædere.
Загуливаю
Ambulare occipere. 2) Frequenter ebriari, inebriari. Загуливаюсь, diutius
ambulare. Долго загулялся, пора домой, sal diu ambulasti, tempus est domum
redire.
Загуменный
A tergo аreæ situs. Загуменье, planum a tergo areæ.
Загустеваю
Spissescere, spissari,. conspissari, densari, condensari. Кровь загустела,
sanguis conspissatus est. Лес загустел, sylva condensatur. Загустелый, spissus
или densus (condensus) factus.
Задавание
денег. In antecessum или рræ manu data pecunia. Зад. урока, задачи,
pensum imperatum.
Задавление
Suffocatio, strangulatio. Задавленина, bestia suffocata. Задавленный,
suffocatus, strangulatus. Задавливаю, obterere, proterere, conculcare, elidere,
oblidere. Посторонитесь, чтобы лошади не задавили, secede, ne eqni elidant,
Потолок, обрушась, задавил человека, lаquear illapsum oppressit, obruit.
Упавшее дерево задавило его, hunc truncus illapsus sustulit. 2) Suffocare,
strangulare. Кошка задавила крысу, fel murem suffocavit. Его удавкой
задавили, suffocatus est. 3) Persequi, opprimere. Недруги его совсем
задавили, inimici plane eum vi oppresserunt. 4) Nimio onere premere, nimium
onus imponere.
Задается
Accidit, evenit mihi aliquid. Как задастся, иногда дело идет поспешно,
interdum res bene, prospere, feliciter procedit, prout evenit. Ему ныне не
задалось, nune valetudine affectus est.
Заданный
In antecessum datus. Заданная работа, opus imperatum.
Задарение
задаривание. Donatio, muneratio. 2) Pecunia, largitio, pretium, munera,
dona. Задариваю, aliquem opipare, amplissime donare; muneribus aliquem
afficere. 3) Corrumpere pecunia, mercede, donis; pecunia ab aliqua re
deducere, donis aliquem ad suam causam perducere. He такой бы конец
возымело его дело, если бы он не задарил судей, res aliter aliter cecidisset,
nisi judices ad suam causam perducere tentasset. Задаривать служанок, чтобы
иметь доступ к госпожам, munerari ancillas, qui ad dominas adfectant viam.
Задаток
Auctoramentum; primitiæ mercatus. Он купил себе дом и дал уже
задаток, emit sibi domum et primitias mercatus dedit. Я продал деревню, и
задаток уже взял, vendidi prædium et primitias mercatus accepi. Задаточный,
ad arrham, primitias mercatus pertinens. Задатчик, qui quasstionem proponit,
affert, pensum imperat. Задача, propositio, quæstio, problema. Задать задачу,
quæstionem ponere, proponere, afferre. Получить награждение за pешениe
задачи, præmium solutæ, discussæ quæstionis accipere. 2) In v. c. fortuna
рrosperа, secunda. Mне нет задачи в игре, lusus male procedit или succedit. 3)
Obscurum, perplexum. Что вы говорили, это для меня задача, quæ dixisti,
mihi obscura, perplexa sunt. Задачливо, feliciter, prospere, ex sententia.
Играть з., feliciter ludere. 3aдачливый, quod prospere geritur, prosper,
secundus. Игра была для меня задачлива, lusus mihi prospere successit. –
Задаю, in antecessum dare. Он работникам много денег задал, operariis
multam pecuniam in antecessum dedit. 4) Задать задачу, quæstionem
proponere, afferre. Задать перевод, imperare, ut ex Græco v. с. in Latinum
transferatur. 5) Sumere. Если хочешь разделить двадцать на пять, задай
четырьмя, si vis viginti per numerum quinque dividere, quater sumendum est.
Задать кому перцу, aliquem graviter objurgare. Задаюсь, se dedere, so tradere
in servitutem. 6) Se dedere. 7) Perperam distribuere chartulas lusorias. Кто
засдастся, тотъ сдачи лишается, qui perperam chartas lusorias tribuit, privatur
jure distribuendi. 8) Sumere majorem aut minorem numerum.
Задверный
Qui, quæ, quod est a tergo ostii, extra ostium.
Задвигание и задвигивание
Оbjectio, oppositio. Задвигаю и задвигиваю, obdere, objicere, opponere.
Запор задвинуть, obdere pessulum ostio. 2) Задвигаю что за что, a tergo
aiicujus res collocare, ponere. Задвинул это за сундук, rem a tergo risci
locavit. Задвигаюсь и задвигиваюсь, не задвигивается столовый ящик,
forulus, loculus ductilis non promovetur, non protruditur. Не задвигается
задвижка, non promovetur pessulus. Задвиженный, ad pessulum pertinens.
Задвижка, pessulus, obex, sera, vectis repagula (orum). Приделать к двери
задвижку, pessulum ostio facere. Запереть дверь задвижкой, pessulum ostio
или foribus obdere. Задвижный, quod promoveri, quod protrudi vult.
Задвинутый, obditus pessulo.
Задворный
Hæc vox usurpatur de servis, vel mancipiis, quæ extra domum nobilium
habitant; ejusmodi mancipia apud eos sunt in famulatu, sed minori æstimatur
quam officiales et pedissequi. – Задворье и задворка, planum a tergo ædium.
Задергивание
при задергивании. In obducendo, in obtendendo. Задергиваю, obtendere,
prætendere, obducere. Задернуть окно занавесом, fenestræ velum obducere.
2) Habenas, lora hinc et illinc in diversa trahere. Он не умеет править,
задергивает, nescit bene regere currum, hinc et illinc in diversa trahit lora.
Задернуло облаками, cœlum nubibus obduclum est. Задергиваюсь, obduci,
obtegi.
Задержание и задерживание
Retentio, comprehensio. Задер. виноватого под стражей, publica
custodia noxius retentus. Задержанный, retentus. Зaдержанные при даче
жалованья деньги, pecunia in stipendio persolvendo retenta. Задержанный
под стражей, comprehensus; qui tenetur custodia. 2) Задержанные деньги,
pecunia expensa, impensa. Задерживаю, retinere, inhibere, impedire,
impedimentum afferre, prohibere aliquem aliqua re, ab aliqua re, aliquid
facere; aliquem interpellare in re. Может быть я задерживаю тебя, detineo te
fortasse. Быть задержаному ветром, ventis detineri. Он намерен был сегодня
отправиться в путь, но некоторые дела его здесь задержали, voluit hodie
proficisci, sed quædam negotia eum ab hac re prohibuere. Я скоро возвращусь,
если что меня не задержит, mox revertar или redito, nisi mе quidquam
impedierit или impedimento mihi futurum sit. 3) Retinere, detrahere, deducere.
По просьбе заимодавцев задержали у него половину жалованья, rogatu
creditorum dimidium stipendii ei deductum est. 4) Expendere. Я задержал за
вас пять рублей, quinque rublones pro te interim expendi, solvi, persolvi. Он
все деньги задержал, рecuniam omnem interim expendit.
Задернутый
Obductus, obtentus, prætentus.
Задивиться
Admodum mirari, admiratione stupere.
Задирание
Scissio, ruptio. 2) Protervitas, dicta mordacia, verborum aculei. Задираю,
scindere, rumpere occipere, 3) Скобель задирает, runcina summam ligni
partem perstringit, vellicat. 4) Per m. concilare, lacessere. Задрать противную
сторону к начатию сражения, partem adversam ad prælium ineundum
concitare. Задрать кого словами, maledictis aliquem provocare, dicteriis
aliquem petere, mordere. Как скоро его задерешь, то он рад говорить,
solummodo concitetur oportet, et tunc lubens tecum loquetur. 5) Задрал во все
горло песню, intentissima voce cantilenam canere occepit. Задрать за живое,
sanam carnem или sanum sub unguibus tangere. b) Насмешками своими его
за живое задрал, dicteriis suis graviter eum vulneravit. Задираюсь, summam
cutem perstringere. Гребень задирается, pecten summam cutem perstringit.
Ноготь задрался, unguis scissus est. 6) Ad manum venire, manum или manus
conserere. Мои люди задрались с вашими, mei cum tuis manus conseruere.
Задирка, concitatio, instigatio. 7) Manus, congressus. Задирщик, задирщица,
qui, quæ occasionem præbet rixas habendi.
Задичиться
Verecundari, homines или hominum cœtum fugere; adspectum
conventumque hominum fugere.
Задница
Podex, anus. 2) Olim: bona relicta, hæreditas relicta. О заднице, сиречь о
остатках, de bonis, quæ aliquis reliquit, de hæreditate. – Задний, posticus,
aversus, qui a tergo est. Задняя часть тела, postica pars corporis. Задние
комнаты, conclave posticum, diæta postica. Задние двери, ostium posticum и
одно posticum. Задний ход в лагере, postica (подр. janua). Зад. двор, area
postica. Заднее число, posterior litteris dies adscripta. Поставить заднее
число, posteriorem diem litteris adscribere. Тайным образом с тыла
окружить заднее неприятельское войско, occulte circumire ultimos hostium.
Задняя, sl., facta, peracta, effecta, elapsa. 3) Dorsum, pars aversa.
Задобривание
Corruptio, largitio. Задобриваю и задобряю, aliquem largitione capere,
corrumpere, pecunia corrumpere; emere. Он всех задобрил, donis omnes ad
suam causam perduxit. Задобренный, largitione captus, corruptus.
Задок и задинка
Femur posticum, posterius. Заячий задок, f. p. leporis. Барашковой з.,
vervicis costa.
Задолбить
Cavare, excavare occipere. Задодбил корыто, да и не докончил, alveum
или labrum cavare occepit et nondum finivit. Задолбливание, cavatio,
excavatio.
Задолго
Longe ante; multo ante. He задолго до чего, nuper.
Задолжавший
Obæratus; obstrictus ære alieno. Задолжать, obæratum, obrutum,
obstrictum esse ære alieno. Будучи долго без места, я весьма задолжал, cum
longum tempus munere vacarem, in æs alienum incidi. Много задолжать,
multiplicare æs alienum; vacillare in ære alieno. Задолжать, laborare ære
alieno.
Задом
Retro, retrorsum. З. спинами один с другим связанные, aversi colligati.
Задорение
. Altercatio, lites.
Задорина и задоринка
Rima, ruptum. На доске много задорин, assis multas habet rimas,
rimulas. Нет ни сучка, ни задоринки, nullus nodus, nulla rimula est.
Задорливый
Iracundus, præceps in iram; fervidioris animi. Задорно, ferventer, acriter.
Он з. играет в карты, lubens chartis lusoriis calide agit. 2) Strenue, gnaviter,
probe. Работать, probe laborare. 3) Ему задорно, когда меня хвалят, ejus
stomachum movet, aliis me laudantibus. Задорный, задорен, iracundus,
præceps in iram; præceps ingenio in iram. Он задорен на словах, est rixosus,
litigiosus, ad iram concitus. Он самый задорный человек в игре, est pessimus,
fervidioris animi lusor.
Задорожиться
Care, magno vendere.
Задор
. Incitatio, concitatio, irritatio, instigatio. Он готов подраться с тьм, кто
его в задор приведет, facile роtest depugnare, confligere cum eo, qui eum
instigat. 2) Impetus, animi ardor, fervor, animus incitatus. В задоре много
проиграл денег, animi ardore multam perdidit pecuniam. Я часто проигрываю
от того, что в задор прихожу, sæpe рræ animo incitato pecuniam perdo. 3) In
v. с. invidia. Его задор берет, когда видит хорошую вещь, valde invidet, bella
re conspecta. Чувствовать задор при похвале других, propter aliorum laudem
invidiam рræ se ferre. Пoшло дело нa задор, in dicendo effervescunt animi.
Задорю, irritare, concitare, instigare, exacerbare, exasperare. Чем более его
задоришь, тем более сердится, quo plus eum exasperas, eo plus indignatur
или stomachatur. Задорюсь, ira exardescere, inflammari. В игре задориться
не надлежит, per lusum или ludendo inflammari non oportet, non decet.
Говорите порядочно, не задорьтесь, loquere modeste et ne inflammare.
Задрание, laceratio, scissio. 3) Incitatio, petulantia. Задранный, irritatus,
incitatus, instigatus.
Задремать
. Placide obdormiscere, placidum somnum capere.
Задрожать
Horrescere, contremis-cere.
Задрягать
Pedem jactare, agitare occipere.
Задувание
через задувание. Flando exstinguens. Задуваю, flare occipere. 2) Flando
exstinguere. Свечу ветром задуло, ventus flando lumen exstinxit.
Задудить
Fistulâ canere occipere.
Задумчиво
. Mente in aliqua re defixus; in alta cogitatione defixus. Задумчивость,
summa ægritudo, melancholia. Быть подверженому задумчивости, tristem
semper et taciturnum esse. Задумчивый, cogitabundus, meditabundus. 2) Qui
semper tristis et taciturnus est. Он очень задумчив, admodum tristis et
taciturnus est. Задумываю, cogitare aliquid или de aliqua re; moliri aliquid,
agitare, agere, spectare. Задумать ехать куда, consilium capere aliquo
preficiscendi, slatuere proficisci. Что вы задумали? опомнитесь, quidnam
spectas или cogitas? tecum reputa. o) Cogitatione comprehendere, concipere
mente. Вы задумайте, а я отгадаю, prius aliquid concipe mente et ego solvam,
explicabo. Задумываюсь, animum, mentem in aliquid, in aliqua re defigere;
cogitabundum esse; defixum esse in cogitationibus, alte meditari, mente
abreptum esse. Задумываться, не обращать внимания на то, что другие
говорят, animo vagari, aliquid agere. Сидеть задумавшись, mersum
cogitationibus sedere. Услышав печальную весть, очень задумался, audito
tristi nuntio, mersus est cogitationibus. 4) Tristem et taciturnum fieri.
Задурачиться
Stulte et inepta facere occipere. – Задурить, nugari, ineptire occipere.
Задушевный
. Intimus. З. друг, amicissimus.
Задушение
Suffocatio, strangulatio. Задушенный, suffocatus, strangulatus.
Зaдушиваюсь, suffocari, suffocatum esse. В дыму задушился, fumo
suffocatus est. Задушить, suffocare, strangulare. Кормилица задушила дитя,
nutrix infantem suffocavit. Задушить кого набросанным платьем, aliquem
opprimere interjectu multæ vestis. 2) Auferre, tollere, opprimere. Задушить
неприятный запах сильными духами, gravem, ingratum odorem suffitu
opprimere, auferre.
ЗАДХЛОСТЬ.
Rancor. Если мукá долго лежит в сыром месте, то получает задхлость,
si farina longum tempus in humido loco jacet, situm redolet. Задхлый, situm
redolens, male olens; putidus. Пшеница задхлая никуда не годится, triticum
situm redolens nullius est pretii, nihili est.
Зад
Pars postica, aversa. Дом стоит задом на поле, postica ædium pars
campum attingit. 2) Tergum. Шел задом, ibat retrorsum. 3) Anus, podex. 4)
Femur posticum. Бараний з., f. p. vervicis.
Зады
задки. Pars postica calcei. 2) Rotæ posteriores. 3) Читать зады, repetere.
Задымить
Fumo implere, fumilacere, fumigare. Вы меня всего здесь задымили,
plane mе fumigasti. Задымили всю горницу курением, totum conclave
suffumine implevisti. Задымиться, fumare, fumum emittere. 2) Fumosum esse,
nigro colore induci. Стены в избе все задымились, parietes diætæ toti fumosi
sunt, parietibus niger color præ fumo inductus est.
Задыхаюсь
Deficere, exanimari; anhelare, anhelitum ducere, suffocari. Зaдохся, входя
в верх по лестнице, scalam ascendens exanimatus sum. В таком несносном
жару можно задохнуться, tam ingenti calore facile exanimeris или suffoceris.
Лошадь задохнется, если также скоро гнать будешь, equus intercluso spiritu
exstingueter, si eo citato vehi perrexeris.
Задышать
Spirare, respirare occipere. Он долго не дышал, но вдруг опять задышал,
diu spiritum non duxit, sed repente respirare occepit.
Задевание
через задевание. Inuncando. Задеваю, tangere, attingere; inuncare. Задел
колесом за угол, аngulum rotâ tetigit. Задеть крюком за что-нибудь, unco
или uncino aliquid affigere, infigere, suspendere. Задеть стрелой, слегка
ранить, distringere sagitta. 2) Per m. locum dare alicui rei; aliquem irritare,
commovere; rixam ciere.
Заделание
Obstructio. Заделанный, obstruсtus, obseptus. – Заделаться, plus æquo,
extra modum, nimiopere laborare. Заделался, пора отдохнуть, nimiopere
laborasti, tempus est quiescere или requiescere. – Заделка, заделывание,
obstructio. 2) Pars obstructa. В стене приметна заделка, pars muri obstructa
apparet. 3) Quæstus. Заделываю, opus или ad opus aggredi; opus facere,
laborare occipere. Заделал печь, да и не докончил, fornacem inchoavit et non
absolvit. 4) Obsepire, obstruere, opere lateritio claudere. Заделать в
крепостной стене пролом, muros divisos (obstructis lateribus) reficere. Они
заделали двери этого храма, valvas ejus; edis ebstruxerunt. 5) Merere, parare,
comparare, quærere. Я вам в нынешнем же месяце взятые сто рублей
заделал, centum rublones hoc mense a te acceptos labore compensavi или
opera mea pensavi. Задельный, quæsitus, comparatus, labore acquisitus.
Задельные деньги, pecunia labore acquisita. Наборщики во многих печатнях
бываютъ на задельных деньгах или на заделе, in multis officinis
typographicis pecunia solvitur typothetis pro eorum laboribus, secundum
eorum labores
Задетый
Innuncatus, unco affixus. Стрелой, districtus sagitta.
За еже
(Sl.) Quoniam, quod, quia.
Заежиться
Horrere, subrigi.
Заемлю
(Sl.) Mutuari, mutuo sumere ab aliquo. 2) Occupare. Заемный или
заимный, деньги, pecunia mutuata, mutuo sumpta. Заемная красота, adsicta
forma. Заемные добродетели, virtutes creditæ, simulatæ. 3) Банк, mensa
usuraria, trapeza fœneratorum publlca. Заемная память, syngrapha,
chirographum. Заемщик, заимщик, заемщица, qui, quæ, mutuatur, mutuo
sumit. Заем и заим, mutuatio. Дать в заем, mutuum dare. Взять в заем, mutuo
sumere ab aliquo. Брать в заем что не тотчас заплатить деньги, sumere in
diem, merces sumere non soluta или non præsenti pecunia. 4) Pecunia mutua,
credita. Tpeбовать займа, повещать о займе, pecuniam conferri jubere,
pecunias mutuas exigere.
Заерошиться
Contumacem, refractarium esse, obstinatius agere. Лошадь заерошилась,
equus loco se non movet, equus facit (Cic. Br. 51).
Заец
См. Заяц.
Зажаренный
Tostus, assatus. Зажарить, torrere, assare. З. гуся, рыбу, anserem, piscem
assare.
Зажатие
через зажатие. Manu obtegens. Зажатый, manu obtectus, manu
compressus. Зажать см. зажимаю.
Зажелтить
Flavo, luteo colore inficere. Зажелтеть, flavescere.
ЗАЖЖЕНИЕ.
Accensus, incensio. Зажженный, accensus, incensus; imflammatus,
saccensus. Зажженные дрова, ligna ardentia.
Заживает
Coire, consanescere. Заживет до свадьбы, consanescet, prius quam
matrimonium ineas. Заживание, соmparatio. 2) Habitare in conducto, donec
pecunia, quam nobis locator debet, dissolvatur или expediatur. 3) Coitus
vulneris. Заживаю, labore compensare, opera sua pensare. 3) In conducto
habitare, donec pecunia, quam nobis locator debet, dissolvatur. Я жильцу
много был должен, но он половину долга у меня зажил, multa inquilino
debui, sed is dimidia parte debiti apud me habitavit.
Заживление
Plena sanatio vulneris. Заживленный, plane sanatus. Заживляю, sanare,
ut coëat. У него на ноге была опасная рана, которую лекарь скоро заживил,
pes erat gravi vulnere affectus, sed medicus brevi sanavit, ut coiret. Этот
пластырь скоро заживляет раны, hoc emplastro vulnera cito consanescunt.
Зажига
Concitator, impulsor, instimulator, instigator. Зажигание, accensus,
incensio. З. свеч, дров, lominum, lignorum accensus. b) Excitatio incendii.
Зажигатель, зажигальщик, incendiarius. Зажигательный, ustorius.
Зажигательное стекло, vitrum ustorium. З. зеркало, scaphium, speculum
ustorium, causticum. Зажигательное судно, navis incendiaria (у новв.), navis
bitumine et sulphurie illita. Зажигательство, excitatio incendii. Он уличен в
зажигательстве, excitandi incendii или in excitando incendio convictus est.
Зажигаю
Accendere, incendere, succendere. Зажечь порох, pulverem pyrium
incendere. 2) Ignem subjicere, injicere, inferre, facem subdere. Зажечь двор,
ignem subdere ædibus. 3) Бомба в крепости зажгла пороховой амбар,
globulus ignivomus incendit или inflammavit receptaculum pulveri pyrio
servando. Зажигать огонь или готовиться к зажиганию, moliri ignem.
Зажжена часть деревянной башни, partem turris ligneæ flamma
comprehendit. Зажечь приуготовлени, ignem operibus injicere. 4) Per m.
moliri, machinari. Он всегда первый ссоры зажигает, primus est, qui semper
lites molitur. Зажечь любовь, inflammare, incitare amorem. Зажигаюсь,
accendi, inflammari, ardescere, ardere. Дрова не зажигаются, сыры, ligna,
quia sunt humida, ignem, cistionem recusant.
Зажилить
Disputando eripere, verbis extorquere; illiberaliter sibi quid sumere,
arrogare. Зажилить у кого, играя в карты, взятки, ludentem chartis lusoriis
puncta sibi turpiter vindicare, arrogare. Взял книгу для чтения, да и зажилил,
librum sumsit ad legendum et sibi postea turpiter occupavit. 2) Ludentem rixari
occipere.
Зажимание
можно выр. глаг. Зажимаю, premendo operire; comprimere, opprimere.
Улица так нечиста, что нельзя идти по ней, не зажав носа, platea tam est
sordida, ut nisi nares manu comprimas vadere или contendere non possis.
Зажать что в руке, aliquid manu comprimere. Зажать кому рот, obturare os
alicui.
Зажинаю
Incipere opusmessorium. Зажин, inceptio operis messorii или operæ
messoriæ.
Зажиреть
Pinguescere.
Зажитник
Prumentarius, præfectus annenæ.
Зажитое
Pecunia labore acquisita. Зажиток, зажитие, omnes fortunæ. Зажиточно,
copiose, abunde. Зажиточный, opibus præditus, dives. Быть зажиточному,
opes habere, opibus abundare. Зажитый, labore acquisitus. Получить от
хозяина зажитые деньги, accipere а magistro pecuniam labore acquisitam. 2)
Зажиточный долг, debitum permissu locatoris inquilino ad certum diem in
conducto habitandi dissolutum.
ЗАЖИТЫЕ.
Diu in aliquo loco habitare. Он там не заживется, скоро будет назад, non
diu ibi morabitur, brevi revertetur или redibit.
ЗАЖОГА.
Aestuatio Sanguinis. Зaжог, v. obs. incensio, inflammatio.
Зажора
зажорина. Aqua sub nive coacta.
Зажужжать
. Susurrare, bombum facere occipere.
Зажурить
Aliquem acerbe reprehendere, graviter vituperare. Вся родня его так
зажурила, что он усовестился, omnes propinqui или necessarii tam acerbe
eum reprehenderunt, ut ad se rediret или ut se colligeret.
Зазваниваю
Campanam pulsare occipere.
Зазванный
Invitatus.
Зазвенеть
. Sonare, sonum edere occipere.
Зазвонный колокол
Perpar-vula campana, quæ prius aliis campanis puisatur. 2) Per m.
clamator, qui alios loqui volentes inhibet. Зазвон, inceptus campanæ pulsus. –
Зазвучать, insonare. Тень (или привидение) зазвучала цепями над головой
пишущего, umbra scribentis capiti catenis insonuit.
Заздаюсь
. Perperam chartas lusorias dispertire.
Заздравный
Pertinens ad ritum, quo quisque, ad sua pocula dicit: bene tibi! bene te! З.
кубок, poculum, quo salus aticujus propinatur. З. молебен, precatio pro
alicujus salute facta, suscepta.
Зазелениться
Viridi colore oblini.
ЗАЗИДАЮ.
Opere lateritio claudere, obstruere. В стене злато зазда. In muro opere
lateritio aurum clausit.
Зазимовать
Hiemem transigere aliquo loco, hiemare, hibernare. Зазимье, primæ
gelationes.
Зазираю
Objicere, exprobrare, objectare. Аще сердце не зазритъ, si animus nobis
поп exprobret.
Зазнaemо
Præscius, conscius. З. воровское купил, præscius rem esse furto ablatam;
et nihilominus eam emit.
Зазнать
Noscere, consuetudinem cum aliquo jungere occipere. Я зазнал его
ребенком, novi eum a pueritia, ab ineunte ætate. Зазнаться, nimia sui
persuasione laborare, nimiam de se habere opinionem, sibi placere.
ЗАЗНОБА.
Pernio. У него и до сих пор озноба на щеке видна, ad hoc usque tempus
facies ejus præ se fert pernionem. 2) V. pleb. ardor amoris. Так. одно ardor,
ignis, æstus, calor. 3) Amor, deliciæ.
Зазнобить
Frigore corpus male afficere. Поезжай скорее, лошадей зазнобишь,
propera, feslina, aliter tui frigebunt или frigus tuos conficiet.
ЗАЗОРНЫЙ.
Quod offensioni est, quod offensionem habet или affert; quod offendit,
displicet; suspectus, suspiciosus; contemnendus, abjectus, despectus. Зазор,
dedecus, probrum, ignominia. На тате стыд есть, а зазор лукав над
двуязычным: fur est res ignominiosa, flagitiosa, sed calumniator est multo
flagitiosior. 2) Vox rei tormen. spatium tormentorum bellicorum. 3) V.
cæmentt. stria, sulcus. Зазорный сын, naluralis filius; filius non legitimo
connubio ortus. Зазрение, exprobratio, opprobrium. Без зазрения совести, nil
consciens sibi, non erubescens.
Зазубрить
Fissum reddere; aciem aliqua ex parte effringere. He режь ножом
жеского, зазубришь, nihil durum cultro seca, rimas ducet. Топор зазубрил,
securis rimas egit. Зазубрина, fissum, fissura. Попал топор в гвоздь и сделал
зазубрину, securis clavum сæcidit, feriit, et inde rima ducta est.
Зазываю
Vocare prætergredientem. Я шел было мимо, да зазвали к приятелю,
transibam locum vocatus sum ad familiarem. Зазови его к нам, roga, ut ad nos
veniat. He надобно было зазывать на ужин, nihil opus fuit monitore (Tre.). 2)
Invitare, vocare, послали его зазывать к обеду, missus est, qui eum ad cœnam
vocaret. Зазывной билет, tessera, quâ invitamur ad cœnam. Зазывная грамота,
evocatio ad vadimonium obeundum. Зазывной рог, cornu, quo venatores canes
venaticos vocare solent. Зазыв, invitatio anticipata.
Зазяблина
Vitium arborum frigore fissarum. В первый год зазяблины вырубать не
должно, ибо иногда и на другой год отходят, primo anno non sunt tollendæ
frigore vitiatæ arbores interdum enim secundo anno rimæ, quas facit iis
tempestas evanescunt. Зазяблое дерево, arbor gelu vitiatum. Зазябнуть, gelu,
frigore lædi, vitiari. Несколько сучков у дерева зазябли, non nulli rami
frigore vitiati sunt.
Заигрывание
Incitatio, instigatio ad ludendum, ad jocandum. Заигрываю, canere,
sonare, pulsare occipere. Заиграть веселую песню на скрипке, lætam
cantilenam fidibus canere occipere. 2) Incitare ad ludendum, jocandum. 3)
Ludo superare, vincere. Хотя я сам не дурно играю в эту игру, однако ж он
меня заигрывает, licet equidem non male hunc ludum ludam, tamen collusor
me aliquid eludit. Заиграй нам что на скрипке, fac incinas nobis aliquid.
Музыканты заиграли, musici exordiuntur, movent concentum, concinunt
lætum cantum. Заигрываюсь, nimio plus descendere ad ludendum.
Заика
Homo balbus balbutiens. Зaикание, titubantia oris, linguæ, os balbum.
Top. Заикаюсь, balbutire, balbum, blæsum esse. Он заикается при каждом
слове, ad singula vocabula balbutit. Заикливый, заиклив, blæsus, balbus.
Заикнуться, os operire, fari occipere. Он ему заикнуться не дает, loqui eum
volentem inhibet. Как скоро он заикнулся, то я прервал его речи, ubi os ad
loquendum aperit, interrupi ejus sermonem.
Заимный
См. Заемный.
Заимодавец
Creditor. Заимодавица, creditrix. He сдержать своего слова, данного
заимодавцам, decoquere creditoribus. Обманывать заимодавцев, creditores
fallere.
Заимообразный
Mutuo sumtus, mutuatus; emtus sine pecunia numerata или præsenti.
Заимствование
Mutuatio. Заимствую, mutuari; mutuo или mutuum sumere; assumere,
petere. Луна заимствует свой свет от солнца, luna lucet aliena luce. Это
обыкновение Xpистианe Западной церкви заимствовали от язычников,
morem hunc mutuati sunt Latini ab Ethnicis. Он много заимствовал из речей
Цицероновых, multa de Ciceronis orationibus assumpsit. Заимствованный,
взятый из сущности Божией, decerptus ex mente divina. Заимщик см.
заемшик.
Зайти
См. Захожу.
Зайченок
Зайчик. Lepusculus.
Зайчик
Lux или lumen, quod sol per rimulam in pariete conclavis obscuri
jaculatur или jacit.
Зайчина или зайчинка
Pellis leporina. 2) leporina (саrо). Зайчист abundans leporibus. Зайчист
лес, sylva leporibus abundat.
Закабаление
. Redactio in servitutem. Закабаленный, redactus in servitutem.
Закабалить, см. кабалить.
Закаблучие
Talaria, ium.
Закадычный
Fidus, fldelis, intimus. Он мне з. друг, esl meus, amicus intimus; est
animæ meæ dimidium.
Заказание
заказывание. Interdictum, interdictio. 2) Mandatum. Заказанный,
заказный, interdictus, velitus. Зак. лес, septum. Заказные товары, merces
prohibitæ. 3) Заказная работа, opus mandatum. Заказ, interdictio, interdictum.
Учинить заказ, чтобы лес не рубили, edicere, edictum constituere, ne arbores
in sylva cædantur. 4) Mandatum. Делать сапоги по заказу, caligas mandato
facere. 5) Diœcesis ecclesiastica. Заказывается, interdicitur. 6) Mandatur.
Заказываю, interdicere alicui aliquid или aliqua re; vetare aliquid, также с
следующим вин. п. при неопр. накл., редко полагается сосл. – Заказать
поединки, certamina singularia interdicere. Закажи ему чтобы он впредь
того не делал, edic, ne in posterum id faciat. 7) Curam alicujus rei mandare,
dare alicui aliquid in mandatis; dare alicui negotium. Я заказал сделать новое
платье, curavi novam vestem mihi faciendam. Заказал себе сделать башмаки,
curavi calceos mihi conficiendos.
ЗАКАИВАНИЕ,
через закаивание. Interposito jurejurando rei renuntians. Закаиваюсь,
interposito jurejurando abnegare rem. Я закаялся играть в карты, interposito
jurejurando lusui scidarum renuntiavi.
Закаление
. Sacrificatio, immolatio. Закаляю, см. закалываю.
Закаленный
Temperatus, induratus. Закаливается, железо з. разным. образом, ferrum
varie, diversis modis induratur, temperatur. 2) Dehiscere. Хлебы при печении
иногда закаливаются, panes in coctura interdum dehiscunt. Закаливание,
induratio, temperatio ferri. Закаливаю, temperare, indurare ferrum. 3) Panem
non satis male coquere. Закалина см. закал. Закалистый, non satis coctus, non
percoctus, male coctus, habens virgas aquosas. Закалка, temperatio, induratio
ferri. 4) Temperatura ferri indurati. З. этого железа мягка, hoc ferrum molliter
induratum est. Закал, induratio, temperatio ferri. 5) Недопеченные места в
хлебе, virgae aquosae.
Закалываю
закалаю. Mactare, cædere. Заколоть кого шпагой, aliquem gladio
transfigere, configere, transfodere. 2) Sacrificare, immolare. Закалываюсь,
gladio se transfigere, ferro se interimere; ferro pectus trajicere; ferrum in
pectore demittere; in gladium или gladio incumbere. 3) Sacrificari, immolarl.
Некоторые из убийц Кесаревых закололи самих себя тем киижалом, коим
умертвили егo, non nulli percussorum Cæsaris semet eodem pugione, quo
Cæsarem violaverant, interemerunt.
Закалякаться
Diutius in sermocinando hærere.
Закапать
Stillare, destillare occipere. 2) Aspergere, conspergere, irrorare. Закапать
платье чернилами, vestem atramenlis conspergere. Платье закапанное
жиром, vestis illuvie sordita.
Закапчивание
стекла. Vitrum fumo denigratum. Закапчиваю, fumo denigrare. Стекло,
vitrum fumidum reddero. Закоптить покой, conclave fumo denigrare.
Закапчивать fumo denigrari. Окна закоптились от дыма, specularia fumo
omnia denigrata sunt.
Закармливаю
Saginare, pinguefacere. 2) Epulas largius apparare.
Закататься
Diutius animi causa evehi. Опоздали за тем, что закатались на бегу,
serus rediisti, quia diutius in circo animi causa circumvectus esses.
Закатник
Linteum, cylindrum circumdans.
Закат
Occasus, obitus. При coлнечном закате оставили работу, solis obitu ab
opere cessatum est.
ЗАКАТЫВАНИЕ.
Volutatio, volutatus, versatio. Закатываю, cylindro linteario æquare. 2)
Huc et illuc volutare, versare, in volutando obducere aliqua re. 3) Закатать кого
батажьями, graviter verberibus cædere. Закачать, oscillo jactare, volutare
occipere. 4) Diutius oscillo jactare. Меня так закачали, что голова кружится,
ita oscillo jactatus sum, ut vertigine corripiar. Закачаться, oscillarе occipere. 5)
Diutius oscillare. Вы долго закачались, пора перестать, diu oscillasti, tempus
est desinere, sinere.
Закачиваю
Promovere, provolvere ulterius. Закатить камень за угол, provolvere
saxum ulterius in angulum. 2) Закатить в пушку ядро, globulum ori tormenti
immittere. Закачиваюсь provolvi,, provolutum esse in aversum, ultra quid.
Табакерка закатилась за стул, pyxis ultra sellam provoluta est. 3) Oceidere,
obire. Солнце закатилось, sol obiit, occidit.
Закашивание
Inceptio fœnisicii. Закашиваю, prata secare, cædere occipere. Инде уже
косят, а в других местах только что еще закашивают, quibusdam, in locis
jam prata secantur, in aliis vero modo fœnisicium occipitur, incipit.
Закашлять
Tussire occipere. Кашель у меня несколько миновался было, а теперь я
опять закашлял, tussis non nihil decessit, nunc vero denuo tussire occepi.
Закашляться, tussire ad interclusionem animæ.
Заказчик
Qui aliquid interdicit. 2) Summus sacrorum anlistes.
Закваса
Закваска, fermentum. Заквашение, fermentatio. Заквашивается,
fermentatur. Заквашивание, fermentatio; v. chemicc. fermentatio.
Заквашиваю, ocïdum reddere, fermentare; facere, ut fermentescat. Заквасить
брагу дрожжами, cerevisiam fæcibus fermentare.
Закиданный
Obrutus. Закидываю, obruere. Закидать ров землей, fossam terra
obruere, tegere. 2) Conjicere rem alienum in locum. 3) Derelinquere, negligere,
incultum relinquere. Закинуть сад, hortum negligere. Закинуть дело какое, a
causa recedere, causam abjicere. 4) Закинуть рукава назад, manicas
retorquere. 5) Rete jacere. Они много раз закидывали, но ничего не
поймали, semel iterumque rete jecerunt, sed frustra, in cassum. Закинуть
рогатку, ericios circumponere. Закидать кого словами, aliquem loqui
volentem inhibere. Закинуть крючки, dolos nectere.
Закипаю
Bullare, bullare occipere, fervescere, leniter bullire. Вода закипает, aqua
bullare occipit. Закипала во мне кровь, sanguis vehementius agitari cœpit.
Сердце закипело, animus æstuat, fervet, in fumore est.
Закисание
можно выр. глаг. Закисаю. Acidum fieri, acescere, fermentari.
Закладенный
Obstructus, lateritio opere clausus.
Закладка
Positio saxi fundamento servientis. При закладке корабля было великое
множество народа, in fundanda carina navis ædificandæ plurimi aderant. 2)
Pars rei obstructa. Закладка видна в стене, pars muri obstructa apparet. 3)
Junctio equorum ad currum. 4) Tæniola aut alia quædam res signo serviens,
quæ ponitur in libro. Закладочка, vox typolhetarum: quadratum. – Закладная,
litteræ pigneraticiæ. К закладной руку приложить, litteras pigneraticias
subnotare. Закладная вещь, pignus, res pigneraticia, hypothecaria. 5) Pignori
datus, oppositus; pigneratus, oppigneratus. Продавать закладные вещи, res
oppigneratas vendere. 6) Закладные дести, scapi chartæ, qui in vigiati scapis
sursum et deorsum positi sunt. – Закладую, sponsionem facere, pignore
contendere, pignus cum aliquo ponere. Это не правда, я готов все
прозакладывать, hoc non est verum, quovis pignore volo certare, in quodvis
pignus vocare volo. Закладуюсь, cum aliquo pignore contendere. Закладчик,
qui aliquid pignori dat, obligat, opponit. Зaклад, pignus, hypotheca (различие:
pignus отдается и вручается другому, a hypotheca только берется на
сохранение, след. первое употребляется о закладах движимых, а другое о
недвижимых). Fiducia (когда закладчик выговаривает ceбе предоставление
права собственности), arrha, arrhabo (задаток). Заклад, которому срок
прошел, fiducia commissa. Давать что под заклад, aliquid pignori dare;
aliquid pignorare. Брать что под заклад, aliquid pignori accipere; fiduciam
accipere. Положить у кого что как заклад, apud aliquem aliquid pignori
ponere. Выкупить з., liberare pignus a creditore. Pignus reciperare; repignerare
(Ulp.). Кто дает под заклад, creditor pigneraticius; pignerator. Заимодавец по
закладу, hypothecarius. Жалоба по закладу, actio hypothecaria. Приемщик,
приемщица заклада, pignerator, pigneratrix. Право иметь что в закладе, jus
pignoris capiendi. 7) Sponsio. Биться об заклад, sponsionem facere cum
aliquo. Вызывать кого к тому, aliquem provocare sponsione и без sponsione.
Выиграть заклад, sponsionem или sponsione vincere. Охотник биться об
заклад, solitus certare pignore. Закладывание, fundatio. З. основания церкви,
fundamenta templi jacienda. 8) Obstructio. 9) Junctio equorum ad currum. 10)
Pigneratio, obligatio. Закладываю, calce et cæmento obstruere. Закласть
кирпичем пролом в стене, hiatum muri lateribus obstruere. Закладывать
разваленные стены, occupari reparandis muris, qui pulsu machinarum
corruerunt. 11) Заложить дом, fundamenta domus ponere. Заложить стены
города, moliri muros urbis. 12) Equos ad currum jungere. 13) Alieno loco
ponere. Я заложил книгу, не знаю где найти, nescio, quo loco librum posui.
14) Operire. 15) Tæniolam in libro ponere. 16) Oppignerare, pignori dare. Он
заложил часы во ста рублях, pro centum rublonibus horologium portatile
oppigneravit. – Закладываюсь, fundari. Основаниe дома закладывается,
fundamenta domus jaciuntur, ponuntur. 17) Jungi ad currum. 18) Calce et
cæmento obstrui. 19) Oppignerari. 20) Pessulo occludi, claudi. Волею
закласться (sl.) sponte, ultro morti se offerre tanquam victimam mactandam.
Заклание и заколение
Mactatio, cæsio; sacrificatio. Купить волов для заклания, boves ad
cultrum emere (Var. r. r. 11, 5). Вести на заклание, temere aliquem morti
objicere. Закалаемый, годный для закалания, quod mactari potest, ad
mactandum aptus. Заклательный нож, secespita. Заклательная жертва, ad
mortem, ad perniciem destinatus. Закланный, mactatus, cæsus, sacrificatus.
Заклеванный
Mordicus lacerates. Заклевать, mordicus lacerare, divellere. Индейка
заклевала утенка, Indica gallina mordicus divulsit anaticulam.
Заклеенный
Glutine oblitus, obductus. Заклеивание можно выр. глаг. заклеиваю,
glutine obducere, aliquid aliqua re oblinere, relinere. Заклеиваюсь, glutine
oblini, obduci. Улитки заклеиваются на зиму своим соком, cochleæ per
hiemem sua saliva tanquam glutine oblinuntur. Заклейка, obductio glutine. 2)
Pars rei glutine obducta. На боках сундука много заклеек, latera risci multis
locis glutine obducta sunt.
Заклейменный
См. Клейменый.
Заклепанный
Clavulo или clavulis firmatus. 2) Claris adactis clausus. Заклепа, clavulus
или fibula. Медные заклепы, ænei clavuli. 3) Pessulus, obex. Заклепный,
quod clavulis firmari potest. Заклепные гвозди, clavuli. Заклепывание,
firmatio per clavos. Заклепываю, clavulis firmare. Закрепить конец гвоздя на
другую сторону вышедшего, clavi cuspidem или mucronem retundere, clavi
cuspide retusa firmare. 4) Заклепать пушку, tormentum clavis adactis
corrumpere.
Закликаю
Alicui acclamare, succlamare aliquem, alicui inclamare. Я не успел еще
сесть на место, он опять меня и закликал, vix consederam или assederam,
cum mihi acclamavit.
Заклинание
Obtestatio, obsecratio; interdictum. Заклинатель, adjurator, exorcista,
dæmonum evocator. Заклинаю, obsecrari, obtestari per aliquem. 2) Adjurare,
exorcizare. Заклинать духов, infernas umbras carminibus elicere. Заклинать,
jurare, adjurare, asseverare. Он заклялся с ним играть, adjuravit, senon
amplius cum eo lusurum esse.
Заклиниваю
Cuneis adactis aliquid firmare, munire.
Заключаю
Includere. Заключить в темницу, aliquem includere in custodiam;
aliquem compedibus vincire; compedes alicui indere. Душа заключена в теле,
animus in corpore conclusus est; animus in corporis compagibus inclusus est.
2) Facere, componere. Заключить мир, pacem facere, componere. Мир
заключен, pax convenit. Заключить союз, fœdus facere, icere, ferire, jungere.
З. с кем дружбу, amicitiam facere cum aliquo; ad amicitiam alicujus se
adplicare. З. торг, negotium cum aliquo facere, componere. 3) Concludere,
argumentum concludere, colligere, argumentari, conjecturam capere, facere,
inferre. Ложно заключать, vitiose concludere. Заключить правильно, bene
concludere. Я ничего из того не заключаю, nihil inde colligo; nullam inde
conjecturam facio. Он речь свою заключил увещанием, orationem suam
clausit monitione или hortatu. 4) Continere, comprehendere, complecti, habere.
Это мнение заключает в себе много противоречий, hæc sententia или opinio
multas in se contradictiones habet, continet. Заключаюсь, includi, concludi. 5)
Contineri. Знаниe человеческое заключается в некоторых пределах,
cognitio, scientia humana quihusdam limitibus continetur, clauditur. Причина
заключается в том, что..., causa est in eo, quod... Различие заключается в
том, что, discrimen versatur in eо, quod… – Заключение, inclusio. 6)
Conclusio с прибавл. сл. rationis; consequentia, consectarium (у новв. филл.).
Из этого выводят заключение, ex his сoncluditur, infertur, colligere est.
Ложное, истинное заключение, conclusio vera, falsa. Из того можно сделать
разные заключения, inde varia colligi possunt. Сделать заключения,
colligere. 7) Заключение мира, pax facta, composita, constituta. 8) Finis,
exitus. Заключенный, inclusus, conclusus. 9) Contentus, comprehensus. 10) З.
мир, pax constituta. Заключенное на два месяца перемирие, in duos menses
jactæ, initæ induciæ. Заключительно, certe, præcise. Об этом ничего з.
сказать нельзя, de hac re nihil præcise dici potest. Заключительность,
conclusio, illatio. Заключительный, ad pervincendum idoneus, quod habet или
facit momentum; extremus, decretorius.
Заклятие
См. Заклинание. Заклятый, adjuratus, exorcizatus.
Закопанный
-ная лошадь. Equus calceatus. 2) Vinctus compedibus ferreis. Заковка,
заковывание, firmatio per clavulos. 3) Equum clavo male impacto debilitare.
Заковываю, clavum incurvare, inflectere, repangere, depangere; clavi cuspide
retusa firmare. 4) Equum calceare; equo soleas ferreas induere, affigere. 5)
Заковать кого в железа, в кандалы, indere, imponere alicui compedes.
Закожный
Cuticularis. Железа, glandulæ cuticulares.
Заколачивание
при заколачивании гвоздя, in adigendo clavo. 2) При заколачивании, in
claudenda re ope clavi или clavorum. Заколачиваю, percutere, icere, ferire
occipere. 3) Adigere, infigere. Заколотить гвоздь в стену, parieti clavum
adigere. 4) Заколотить дверь, окно, ostium, fenestram clavis adactis claudere;
ostii, fenestræ usum interdicero.
Заколашиваюсь
Spicari; spicas concipere; in spicas exire; ad spicas perduci ab herba.
Заколдованный
Fascinatus, effascinatus, incantatus; defixus. Заколдовываю, effascinare,
incantare, defigere.
Заколебать
Agitare, movere, commovere cœpisse. Ветр заколебал деревья, ventus
arbores agitare cœpit. Заколебаться, agitari cœpisse. Море заколебалось, mare
moveri, commoveri cœpit. 2) Per m. in dubium venire.
Заколение
Заколенный. См. Заклан.
Заколоброживаю
Indecore, illiheraliter et ridicule se gerere.
Заколочение
См. Заколачивание.
Заколупываю
Carpere, minutatim sumere.
Закол
Species palorum in fluvio defixorum ad pisces capiendos. Закольный, ad
ejusmodi palos spectans.
Заколыхать
Movere; commovere cœpisse. Заколыхаться, moveri, commoveri cœpisse,
cœptum esse.
Заколеть
Frigere, algere. Руки мои так заколели, что отогреть не могу, manus
adeo frigent пли algent, ut eas recalfacere non possim.
Закомплетный
Си. Комплетный.
Законник
Juris или jure consultus; librorum sacrorum interpres или intelligens.
Законно, законне, jure; lege, juste, legitime, rite. Поступать з., legitime, lege
agere; legibus parere; leges sequi.
Законоблюститель
. Penes quem est principatus, cuslodia legum servandarum или qui legum
servandarum custodiam habet, curam agit. Законоблюстительство, curatio,
custodia legum observandarum.
Законный
Leges continens. Книга законная, leges; leges scriptæ. 2) Сообразный
законам, legitimus, justus, lege constitutus, in jure fundatus, nixus. Законная
причина, justa, legitima causa. Законные дети, liberi legitime nati. Законное
наказаниe, merita pœna; legitima peœa. Законное правление, legitimum
imperium. Законное свидетельство, justum testamentum. Законность
поступка, legitime factum.
ЗАКОНОВЕДЕНИЕ.
Juris или legum peritia.
Законодавец
Законодатель. Legis или legum lator. По смыслу, какой соединяют с
этим словом, должно употреблять и описание, qui leges condit, constituit,
scribit. Законодательный, leges condens, ferens, legislatorius.
Законодательная власть, potestas leges ferendi. Законодательство, legis или
legum latio, datio; leges (coстоявшиеся или существующие законы).
Законодательствую, potestatem legum ferendi habere.
Законоискусство
Juris или legum peritia.
Законопачение и законопачивание
Rimarum per stuppam obductio. Законопаченный, babens rimas stuppa
obductas. Законопачиваю, foramina sluppa obturare; rimas stuppa obducere.
Законополагаю
Leges ferre или dare. Законоположник, qui leges condit, constituit,
legislator. Законоположница, законоположительница, quæ condit, constituit
leges.
Законопреступаю
Peccare, de linquere; peccatum admittere; delictum committere, labi,
errare (без умысла), Законопреступление, violatio legis; peccatum, delictum.
Законопреступник, -ница, qui, quæ leges violat, violavit, violator, impius,
maleficus. Законопреступный, legi repugnans, contrarius. Законопреступно,
contra legem, или leges, præter jus.
Законоучитель
Juris peritus, librorum sacrorum interpres.
Законохранитель
Qui leges observat.
Закон
Norma, regula. З. природы, lex, norma naturæ. З. разума, norma rationis.
Поставить себя законом, sibi legem statuere, scribere; sibi aliquid imperare.
Судить по строгости законов, exigere ad leges. Законы восприяли свою
силу, суды уважение, сенат величество, restituta vis legibus, judiciis
auctoritas, senatui majestas. Воспитать детей в законе, liberos educere
religiose. Творить законное, præstare legis operæ, ea, quæ lex præscribit. 2)
== Всеобщее предписание высшего, lex (особенно писанный
утвержденный закон), mos (основывающийся на обычае), edictum
(претора), institutum (принимаемый произвольно частно или всеми).
Существующие законы, leges. Начертать закон, legem dare, facere,
constituere (вообще), legem condere (составить его), legem scribere
(письменно составить, дать ему силу, ввести), legem perferre (быть
утвержденому), legem figere (выставить), legem promulgare (обнародовать).
Предложить з., ferre, rogare. Принять з., legem sciscere, jubere (по
соизволению народа), legem sancire (вооб. утвердить). Отвергнуть з., legem
repudiare. Перевернуть закон по своему, eludere vim legis. З. отменить,
legem antiquare, abrogare, refigere. Уничтожить часть закона, derogare legi и
de lege. Присовокупить часть закона, subrogare. Переменить часть закона,
obrogare. Кривить законом, legi fraudem facere. Закон в силе, в действии,
lex valet, а не exercetur, последнее выражение латыни не свойственное.
Преступить закон, legem negligere, violare. Книга законов, уложение,
законы, leges: leges scriptæ. Нужда закон переменяет, durum telum
necessitas. 3) Sacra, dei cultus, cultus divini ratio, secta, ecclesia. От
Лютеранского закона перейти в Католический, sacra Lutherana cum
Pontificis сommutare; a Lutherana ad Catholicam fidem transire. Переменить
закон, mutare ecclesiam (у новв.).
Закопание
закопывание. Defossus, infossio. Закопанный, infossus, defossus, terra
opertus. Закопка, defossus. Закопать, obruere, defodere, terra operire.
Закоптеть
Fumo denigrari. Горница от дыма закоптела, conclave fumo denigratum
est. Закопчение, можно выр. глаг. Закопченный, fumosus, fumo denigratus.
Закоп
Vallatio, obvallatio, vallum; munimentum campestre. Закопывальщик,
factor valli или faciens vallum, operarius in vallo ducendo.
Закоржавелый
Durus, rigidus factus. Закоржаветь, см. коржавею.
Закоренелость
Inveterata, confirmata consuetudo. Закоренелый, inveteratus.
Закоренелое мнение, opinio penitus insita. Закоренеть, inlernasci, inter
aliquam rem nasci. Гряды закоренели, radices inter areas или pulvinos
internatæ sunt. 2) Radices agere, radicari, radices mittere; inveterari. Это
злоупотребление уже закоренело, hie pravus mos, hæс prava consuetudo
inveterata est, penitus infixa est, difficile exstirpari potest.
Закормить
. Nimium pabuli præbere; nimio pabulo nocere pecudi; pabulo obruere. –
Закормленный, saginatus, pinguefactus, opimatus.
Закоснелый
Pertinax, pervicax, obfirmatus, obstinatus. З. грешник, peccator
obstinatus. З. в грубости, qui in moribus rusticis consenuit, insenuit moribus
incultis. Закоснение, cunctatio, cessatio, mora. 2) Pertinacia, contumacia.
Закоснение в грехах, obstinatio peccatorum. Закоснеть, morari, demorari. 3)
Per m. se obfirmare, так. без se. Закоснеть в грехах, in pravitate perstare.
Закостенелый
In os conversus. 2) Induratus; durus, rigidus factus.
Закоулок
Platea sinuosa, flexibus tortuosa. 2) Per m. закоулки, circuitus, ambitus,
ambages, circuitio, anfractus. Говорить закоулками, circuitu, circuitione uti.
Какая нужда в закоулках, quid opus est circuitione et anfractu? Знать все
закоулки, крючкодейства, nosse litium или judiciorum anfractus.
Закочевать
Diu morari, commo-rari, versari, где, in loco, desidere apud aliquem,
hærere in loco.
Закоченелый
Torpidus. Закоченеть, frigore rigere, torpere.
ЗАКРАДЫВАЮСЬ.
Clam intrare, furtim ingredi. Воры закрались в церковь, fures clam
intrarunt templum.
Закраиваю
сукно. Pannum secando aptare vesti consuendæ.
Закраина
Закраинка. Crusta glaciei, qua fluvius prope ripas contegitur. Стужа
произвела закраину на реке, fluvius præ frigore crusta glaciei contectus est.
Закракать
См. кракаю.
Закрапанный
Aspersus, respersus, maculatus, turpatus. Закрапываю, pluere cœpisse.
Дождь было перестал, но опять закрапал, pluvia cessavitquidem, sed denuo
cadere occepit. 2) Maculare, commaculare, maculum adspergere, turpare.
Закрапать белье чернилами, lintea atramento maculare, turpare.
ЗАКРАСКА.
Inductio rei colore. 2) Color inductus. З. полиняла, color inductus abiit,
periit, amissus est.
Закраснеть
Rubescere, rubefieri, erubescere; rubore suffundi. З. от стыда, pudore
erubescere, pudore или rubore suffundi. Закраснеться, speciem rubram præ se
ferre. 2) Erubescere. См. краснею.
Закрашение
Закрашивание. Illitus, infectus, tinctura. Закрашенный, infectus,
coloratus, fucatus. Закрашиваю, colorem inducere rei. Закрасить пятна,
maculas colore linere, oblinere. Закрашиваюсь, colore lini, oblini.
Закрасились трещины на дереве, rimæ или fissuræ ligni colore oblitæ sunt.
Закривление
Curvatio, incurvatio.
Закричать
Clamare, vociferari occipere. 2) Alicui acclamare. Закричи на них, чтобы
шуметь перестали, acclama iis, ut turbas facere или tumultus facere desinant.
Зaкpoвeниe
(Sl.) Insidiæ; locus insidiarum.
Закров
(Sl.) Velum, involucrum, velamentum.
ЗАКРОЙЩИК.
Qui pannum secando aptat vesti consuendæ.
Закром
Arca farinaria; area pabularis.
Закропанный
Obturatus. Закропать, foramina obturare.
Закружение
Vertigo, vertigo oculorum. Закружить, capitis vertiginem pati. Опять
закружило голову, denuo capitis vertiginem patior. Перестань вертеть, ты его
закружишь, desine eum circumagere, alioquin vertigine, corripietur.
Закружиться, circumagi cœpisse. 2) Vertigi corripi capitis vertiginem pati.
Закручивание
через закручивание. Torquendo claudens. Закручиваю, torquendo
claudere. 2) Constringere, coercere, vincire. Закрутить воз веревками, vehem
funibus lirme coercere. 3) Impellere quem. 4) Debacchari, bacchari. Закрутила
вьюга, но скоро утихла, nives debachabantur, sed brevi remiserunt.
Закручиваюсь, se torquere, covertere et circumvolvere. Нитка закрутилась,
fila linea duplicata se torserunt et convolverunt.
Закручиниться
Dolore affici; in ægritudinem incidere.
Закрывание
Закрытие. Opertio, opertura. Под закрытием, clam, occulte, in occulto,
obscure, secreto. Делать что под закрытием, aliquid facere occulte.
Закрываю, operire, tegere, contegere, oblegere, velare, obducere. Закрыть
лицо от солнца, faciem adversus solem obtegere. Зак. сундук, riscum
claudere. З. глаза, oculos claudere, premere, connivere somno. З. картину,
tabulam pictam obtegere. З. больного, ægrotum contegere. Закрыть книгу,
librum complicare, convolvere. З. театр, ludos scenicos interdicere или
interdici jubero. Закрыть, заживить рану, explere cicatricem. 2) Celare, tegere.
Закрыть чьи недостатки, alicujus vitia tegere, dissimulare. Закрываюсь, tegi,
obtegi, contegi, velari. Закрыться платком, muccinio se obtegere. 3) Clausum,
conclusum esse. Закрытый, teclus, obtectus, contectus, clausus, occlusus.
Закрытые окна, fenestræ clausæ. Закрытые краской пятна, maculæ, quæ
colore tectæ sunt. 4) Abditus, absconditus, incognitus, obscurus.
Закрепа
Закрепка. Confirmatio. Положить гайку на конец щурупа для закрепы,
opponere matricem cocleæ, firmandi causa. 2) Omne, quod firmando inservit.
Закрепа соскочила, clavulus, qui firmando serviebat, solutus ost. 3)
Subscriptio, subsignatio scribæ publici. Закрепление, confirmatio. 4)
Subsignatio, subnotatio. Закрепленный, firmatus, confirmatus. 5) Subnotatus,
ratus. 6) Закрепленная деревня, addictum, adjudicatum рrædium, bonum.
Закрепляю, clavulo или clavulis firmare. Закрепить конец гвоздя, clavi
cuspidem retundere. Закрепить клинышком, cuneo firmare. 7) Subsignare,
subnotare. Секретарь закрепил дело, scriba publicus dicam subnotavit. 8)
Conari ex legitimo judiciorum more aliqua re vel servo potiri. Закрепляться,
clavulo или clavulis firmari.
Закорюченный
Curvatus in modum unci, hamatus. Закорючение, curvatio, incurvatio.
Закорючиваю, in modum unci curvare, incurvare. Закорючиваюсь, in modum
unci curvari. Закорючина, curvamen, curvatura.
Закрякать
Gingrire, clangere cœpisse. Утки закрякали, anates gingrire cæperunt.
Закудахтать
Glocire, glocitare occipere. Куры опять закудахтали, видно, кто-нибудь
их пугает, gallinæ denuo glocitant, apparel, eas in terrorem conjectas esse.
Закуликать
Ebriari cœpisse.
Закупание
Emtio, coæmptio. 2) Corruptio, largitio.
Закупаренный
. Obturatus, per embolum clausus. Закупариваю, obturare per embolum,
claudere. Закупарить бочку, бутылку, lagenam, dolium, claudere.
Закупаю
Emere, coëmere. Закупать харч на зиму, cibaria или res necessarias ad
victum coëmere. 2) Corrumpere pretio, mercede. Закупить свидетелей, testes
corrumpere donis. Закупка, emtio; coëmtio. Закупленный, emtus, coëmtus,
corruptus pecunia, mercede, donis. 3aкупный, quod coëmi potest. Закупщик,
qui aliquid coëmit. 3) Qui omnia ad victum necessaria emit.
Закуп
закупный человек, qui ad certum annorum numerum se obligavit servituti
vel ære alieno exiturus, vel soluturus fœnus mutuatæ sortis, vel præ penuria.
Закурить
Fumare, fumigare, fumum facere. 2) Fumare cœpisse. Закурить табак,
fumum herbæ Nicotianæ ore ducere. 3) Vinum adurere cœpisse. Закуриться,
fumare, fumum emittere. Сопка опять закурилась, vertex montis ignivomi
denuo fumat.
Закуска
подать на закуску хлеба с маслом, præbere ad superedendum panem et
butyrum. 2) Gustatio, jentaculum. 3) Mensa secunda. – Закусывание,
admorsus. Закусываю, admordere; adrodere, gustare. Закусил только, да и нe
стал пить, solummodo gustavit ot non edit. 4) Adedere, supermandere.
Закусить после водки хлебом, sumta sicorâ panem superedere. Закусить
язык, repente abrumpere sermonem. Закусить удило, duri oris или duro ore
esse (Ovid Amor II, 950).
Закутанный
Involutus, obductus, opertus, coopertus; tectus, contectus, obtectus.
Закутить
Dissensionem commovere, facere occipere.
Закут
Angulus, locus occultus.
Закутывание
Obductio, involutio. Закутываю, operire, tegere, obtegere, contegere,
obtegere. Закутать лицо в шубу от мороза, veste pellicea involvere faciem
adversus frigus. Закутать кого одеялом, aliquem involvere opertorio lecti.
Закутываюсь, involvi, tegi. Закутаться в плащ, pallio se involvere.
Закушивание
можно выр. гл. закушиваю. Supermandere aut post bibere.
Зала
Oecus, atrium (передняя), atriolum (небольшая передняя зала).
Залавок
Cista, arca.
Залагаю
Aliquid interponere. Заложить место в книге закладкой, ad notandum
locum ponere in libro tæniolam. 2) Claudere. Заложить пролом кирпичей,
foramen, hiatum muri opere lateritio claudere.
Заладить
Reconciliari, in gratiam redire. Они было поссорились, но опять
заладили, discordia inter eos orta erat, sed rursus in gratiam rediere. 2) aliquid
reparare, reficere.
Заламывание
через з. Frangere occipiens. Заламываю, frangere occipere. 2) Заломил у
меня палец, digitum mordet acutus dolor.
Заласить
См. лашу. Залашенный, inquinatus, fœdatus, maculatus.
Залащивание
можно выр. глаг. Залащиваю, tollere lævigando, poliendo, ne quid
vitiosum appareat или cernatur.
Залаять
Latrare cœpisse. Собака залаяла, верно, кто-нибудь чужой пришел,
canis latrat, verisimile est quendam advenam или hospitem adesse.
Залгать
Mentiri или mendacium dicere occipere. 2) Mendaciis или mendacio
fallere.
ЗАЛЕГАЮ.
Pone или a tergo esse. 2) Pone aliquid se abdere; in insidiis subsistere,
considere. Залечь за куст, post dumum se abdere. Неприятели залегла в
камыше, hostes in canna palustri se occultarunt. 3) Нос залег, gravedine
affectus sum, gravedine vexor. Грудь залегла, crassior salva pectus suffocat.
Залежалый
Obsoletus. Товар, merx obsoleta. Залеживаюсь, diutius in lectulo se
continere. 2) Situ corrumpi, vetustate corrumpi. Залежался товар в лавке,
merx in taberna vetustate corrupta est. Залежалось платье, vestis in area
clausa vetustate corrupta est. Залежалось дело в суде, res in tribunali immota
manet. Залежь, res situ depravata. Этот товар самая залеж, hæc merx est ros
admodum depravata, ad. obsoleta.
Залетаю
Advolare, devolare, introire. Ворон залетел в храм Юноны, и сел на
подушке, где стоял ее кумир, corvus in ædem Junonis devolavit atque in ipso
pulvinario consedit. 2) Longe, procul avolare, devolare.– Залетный, qui
peregre advolavit. Залетная птица, avis, quæ in peregrinas terras или trans
mare migrat. 3) Veterator. Залетная голова, homo petulans, lascivus. Залет,
migratio; птиц, avium migratio. 4) Per m. lascivus, petulans. Залетелый т.ч.
залетный. Залетение, advolatus е peregrinis terris, involatus, migratio.
Залещи
См. Залегаю.
Заливание
Perfusio. Заливаю, perfundere. Залить кого водой, aliquem perfundere
aqua. 2) Inundare. Река, выступив из берегов, залила низменные места,
fluvius extra ripas diffluxit locaque depressa inundavit. 3) Restinguere.
Загасить головню, torrem restinguere. 4) Infundendo tegere, claudere. Залить
оловом скважины на котле, lebetis rimas stanno liquefacto claudere.
Заливаюсь, se perfundere. 5) Alveum excedere, extra ripas difflui, super ripas
diffundi. 6) Per m. заливаться слезами, in lacrimas effundi, effuse lacrimari.
7) Inundari. 8) Restingui. – Заливка, через з., infundenda aliqua re claudens.
Заливный, serviens restinguendo. Заливныя трубы, siphones. – Залив, sinus,
maris sinus, sinus maritimus. Венецианский з., mare Hadriaticum.
Зализанный
Lambendo curatus, sanatus. Зализывание, можно перев. гл. Зализываю,
lambendo curare, sanare, mederi. Собаки зализывают раны, canes lambendo
medentur vulneribus.
ЗАЛИТИЕ.
Perfusio. См. Заливаю.
ЗАЛИШЕК.
Reliquum, residuum, quod restat, superat.
Заловить
Vox venn. Excitare, exagitare cubili.
Залога
Pars ligni vel lapillus, qui obstat, quominus pari altius penetrent.
Залог
Pignus. З. любви, pignus amoris. Дружбы, pig. voluntatis. Особенно так
называются дети, супруги и дpугиe близкие к нашему сердцу, pignorа.
Другие залоги, carissima pignora. Как залог, вместо залога, pignoris loco;
pignoris nomine. Принять что как залог, pignori aliquid accipere. Заложение,
tæniola in libro notandi causa posita. 2) Pigneratio, obpigneratio. 3) Junctio
equorum ad currum. 4) Jactus fundamenti. Заложенный, clausus, obditus.
Заложенное отвepcтиe кирпичами, foramen opere lateritio clausum. 5)
Inchoatus, cœptus. Дожди мешали продолжать заложенное; строение,
continui imbres obstabant, quominus inchoata exstructio procederet. 6) Junctus
ad currum. Лошади заложены, equi ad currum juncti adsunt. 7) Oppigneratus.
Выкупить заложенное имение, pigna oppignerata liberare a creditore.
Заложник, obses, idis. Давать заложников, obsides dare. Требовать з. от кого,
obsides alicui imperare. Получить, habere, accipere.
Залой
Locus inundatus.
Залощение
См. Залащивание. Залощенный, lævigando sublatus.
Залп
Salutalio per tormenta или sclopeta emissa. Палить залпом, salutandi
causa tormenta emittere.
Залудить
Lumbo lique facto glutinare.
Залупание
Laceratio, scissio. Залупаю, retegere, nudare, denudare. Залупаюсь, sibi
cutem lacerare, scindere. Заусеница залупилась, reduviæ, cum eas digito
vellem tollere. laceratæ, scissæ sunt.
Залучаю
Aliquem adducere, ut ali-quo veniat. Его не скоро сюда залучишь, non
facile adducatur, ut huc veniat. 2) Invenire, reperire. Его очень редко дома
залучить можно, perraro eum domi reperias, perraro domi præsto est; perraro
eum domi conspicias.
Зальнуть
Obturatum, obstructum esse. Воронка, трубка зальнула, infundibulum,
fistula obstructa est.
Залезаю
Subrepere sub с вин. или post, ulterius.
Залениться
Socordiæ atque ignaviæ se tradere.
Залепка
через зaлепкy чего. Glutine obducens aliquid. 2) Pars rei, glutine obducta.
Приметна залепка, quod glutine obductum est apparet. Залепление, можно
выр. гл. Залепленный, glutine illitus, obductus. Залепляю, glutine obducere,
relinere, illinere.
Зamaзaниe
замазывание, через з. Illinendo, oblinendo. Замазанный, litus, illitus,
oblitus; linendo clausus. Замазываю, linere, illinere, oblinere; claudere
linendo. Замазать краской, colore illinere, oblinere, obducere. Замазать
трещины у печки глиной, rimas fornacis luto oblinere, delutare. Замазать
окошки, hiantes rimulas insuper chartis illitis obducere. – Замазываюсь, illini,
oblini; claudi linendo. b) Se adipe или oleo illinere.
Заманенный
Allectus, illectus, pellectus. Заманиваю, allicere, allectare. Заманить
свиней в клев, sues in stabulum allectare. Заманить неприятеля в узкое
место, in angustias, in insidias hostes inducere, elicere. Он никак не мог
заманить его к бою, nulla ratione ad pugnam allicere potuit. Заманка,
allectatio. 2) Esca, illecebra; cibus ad fraudem positus.
Зamapaниe
Maculatio, commaculatio, illitus. Замаранный, maculatus, commaculatus,
impurus, immundus, squalidus. Замаранные руки, manus immundæ.
Зaмаранный кафтан, vestis immunda, sordida. Старик прехудой и весь
замаранный, senex macie et squalore confectus. b) Per m. labem turpitudinis
или ignominiæ habens. Замараха, homo sordidus, squalidus.
ЗАМАРИВАНИЕ,
можно выр. гл. Замариваю, fame conficere, consumere. Безкормица
заморила весь скот, alimentorum, pabuli inopia оmnе pecus fame confecit. 2)
Замаривать хрен, vim raphani rusticani imminuere.
Зamapкa
Quod maculatum est, macula. Замарываниe, contaminatio, maculatio.
Замарываю, maculare, commaculare, fœdare. Замарать руки, manus inficere.
З. белье, lintea inquinare, coinquinare. 2) Delere, tollere. Замарать строку,
lineam delere. Замарать, затереть слова, verba delere. 3) Labem, labeculam
alicui adspergere, inferre, imponere, ignominiam alicui injungere; calumniari,
sugillare, dente maledico carpere. Он его у многих замарал, apud multos eum
dente, maledica carpsit. .
Замасленный
Plenus macularum oleo factarum. Замасливаше, maculatio oleo facta.
Замасливаю, oleo или adipe maculas facere. Замасливаюсь, adipe или oleo
oblini, oblitum esse.
ЗАМАТОРЕТЬ
. Ætate provectum esse; annis plenum esse; grandævum, longævum esse.
Заматорелый, ætate provectus, annis plenus.
Заматывание
Glomeratio. Заматываю, involvere, glomerare. 2) Movere, commovere,
agitare occipere. Заматать головой, capite agitare cœpisse. Заматываюсь,
involvi, glomerari.
Замахать
Alas agitare, vibrare, movere. Замахивание, sublatio manus.
Замахиваюсь, manum intentare alicui или in aliquem. Он замахнулся на него
палкой, minatus est ictum baculo levato. Зaмах, intentus manus in aliquem. –
Зaмашистый, audaciæ promtæ. Замашки, ars, artificium, machina, machinatio,
stropha, techna. Он знает все замашки, omnia novit artificia или omnium
machinarum scientiam habet.
Замачивание
можно выр. глаг. Замачиваю, madefacere, udum facere, humectare.
Замочить платье, vestem madefacere. Я замочил у себя ноги, pedes mihi
madent. 2) Замочить бочку, dolium aqua implere; dolium aquæ imponere, ne
solvatur или ne dilabatur. Замачиваюсь, madefieri, madescere, udura fieri.
Замочился, ловив рыбу, pisces captando maduit или madefaclus est. b) Aquæ
impositum esse; aqua impleri. Я узнал их замашки, quid struant, subolet mihi;
dolos præsensi.
Замащиваю
Viam sternere silice, saxo, lapide; viam consternere lapide, silice. 2) Всю
комнату замостил, totam diætam opplevit.
Замаяться
Confici labore aut morbo.
ЗАМЕДЛИТЬ.
Morari, cunctari. He замедлю навестить тебя, nulla morа est, quin te
invisam. Замедлиться, diutius allcubi morari, commorari, versari.
Замерзание
Gelatio, congelatio. 2) Точка замерзания, gelu glaciale; punctum
gelationis (у новв.). Замерзаю, gelu frigoribus concrescere; gelu, frigore
consistere, glacie obduci. Вода замерзает, aqua frigore cousistit. Река
замерзла, fluvius frigore concrevit. Замерзлый, замерзший, frigore concretus.
Замерзлая вода, adstricta gelu aqua.
Замерлый
Rigidus, rigens, torpens; torpidus. Замертво, semianimis, semianimus,
seminex. Его зам. из бани вынесли, eum seminecem е balneo detulere.
Вельможи з. Александра Великого подхватили и отнесли в шатер уже вне
ума, exspiranti similem ministri manu excipiunt, nec satis compotem mentis in
tabernaculum detulerunt.
Заметание
ямы камнем. Fossa lapidibus obruta, oppleta. Заметанный, заметнутый,
obrutus, oppletus.
Заметаю
замести золу в печи в сторону. In latus vorsum verrere favillam. 2)
Opplere, tegere, nivibus obruere. Cнегом замело дороги, viæ nivibus obrutæ,
oppletæ sunt. Заметение, можно выраз. глаголом. Заметенный, in latus
vorsum versus (от verrere), nivibus oppletus.
Заметный невод
Triplicata cassis; rete piscatorium, quod ex transverso или transverse per
fluvium ponitur. Заметь, jactus. 2) Parvus vectis e ferro fenestralis. 3) Rete
piscatorium, quod transverse per fluvium jacitur.
Заметы
Montes nivosi или nivales. Земетывание, можно выр. гл. Заметываю,
jactare, conjicere. 2) Obruere, opplere. 3) Per m. alicujus aures obtundere, al.
aures ineptis sermonibus verberare.
Заминание
Obtritus, proculcatio. 2) Interpellatio. Заминаю, macerare occipere. Инде
лен уже отмяли, а в других местах только заминают, quibusdam locis
cannabis jam macerata est, aliis vero macerari incipit. 3) Obterere, proculcare.
Лошади, взбесившись, замяли кучера, equi furore correpti aurigam,
rhedarium obtriverunt 4) Interpellare. Замять дело, cohibere, morari, remorari
rem. Заминаюсь, hæsitare lingua. З. при говорении речи, in habenda oratione
hæsitare lingua. 5) De equis refractariis: loco se non movere. Заминка, calcata
argilla. 6) Лошадь с заминкой, equus refractarius.
Замираю
Inanimum manere, torpescere, obtorpescere, obrigescere. Сердце замерло
от страха, animus diriguit formidine. Нога замерла от мороза, pes plane
frigore obriguit.
Замирение
Pacis conciliatio. Замиряю и замиряюсь, pacem facere, componere,
conciliare; pacem inire. Замирились воюющие державы, imperia belligerantia
pacem fecerunt, composuerunt, constituerunt.
Замкнутый
Clausus, occlusus. Замкнуть, см. замыкаю.
Замоклый
Madefactus. Замокнуть, madere, madefieri. 2) Humore lumescere,
crescere. Бочка замокла, dolium aqua, denuo solidum factum est. Замок узел у
веревки, nodus thomicis humore crevit.
Зáмок
Arx, arx regia, castellum, caslrum. З. на каменной горе, arx in ruре sita.
Строить воздушные замки, somnia fingere, vana comminisci.
ЗАМÓК.
Sera, claustrum. Висячий з., sera catenaria. Запереть что замком,
obserare. З. привесить, seram ponere; claustrum objicere. Зам. не замкнут,
сlaris est in sera. He запирать замка, clavem in sera relinquere. Замкнуть
замок, seram remittere, seræ repagulum immittere. 2) Igniarium elater (у
новв.). 3) Vox cæmm. tholus fornicis, cameræ, testudinis.
Замолаживается пиво
. Cerevisio fermentescit.
Замолаживает
Cœlum nubilatur.
Замолачиваю
Frumentum terere, exterere, messem perticis flagellare cœpisse. 2)
Debitum frumento exterendo pensare.
Замолвить
Commendare aliquem alicui; deprecari pro aliquo; aliquem deprecari ab
aliquo.
Замолчание
Silentium. Замолчать и замолкнуть, tacuisse, reticere; abrumpere,
interrumpero sermonem.
Замораживание
при замораживании воды. In aqua congelanda. Замораживаю, congelare.
Замораживать падающий иней, cadentes pruinas congelare.
Замореный
См. Мореный.
Замороженный
. Congelatus. Замороженное деревянное масло, oleum congelatum.
Заморозы, prima gelicidia.
Заморский
Adventitius, peregre allatus, advectus. Заморские товары, merces peregre
advectæ.
Заморщиться
Corrugari cœpisse, frontem corrugare cœpisse.
Заморье
Terra ultra mare sita.
ЗАМОТАННЫЙ
. Involutus, glomeratus.
Замотать
Consumere, dissipare, effundere и profundere occipere. Замотаться,
prodigum, profusum fieri. Замотыга, homo sui prodigus.
ЗАМОЧЕН.
Sera parva, claustrum parvum.
Замоченный
Humefactus. Замочить, см. замачиваю.
Замочник
Faber claustrarius. Замочный, ad claustrum pertinens. Замочная
пружина, spira, elater claustri.
Замужняя
Uxor, conjux, marita. Зaмужство, matrimonium, conjugium. Быть в
замужстве, nuptam esse alicui. Отдать в замужство, alicui nubere.
Замуравиться
Domi se concludere; domi lotos dies sedere, assiduum et domesticum
esse; nidum servare.
Замусленный
Consputatus. Замуслить, consputare. Замуслиться, consputari, se
consputare.
Замутить
Turbare cœpisse.
Замученный
Fessus, defessus, labore fractus. Замучить, cruciatu aliquem afficere,
excruciare. 2) Defatigare, lassare, delassare. Замучить людей на работе, nimio
labore defatigare. З. лошадь ездой, equitando perdere. Кашель меня замучил,
tussis valde me excruciat, enecat. Замучиться, post multos dolores mori. 3)
Defessum esse, confici. Он замучился на работе, multis laboribus fractus est.
Замушнить
См. Мушню.
Замчать
Longe vi abstrahere, per vim abduсere.
Замчище
Ingens claustrum.
Замша и замшица
. Aluta. Из замши шьют перчатки, нижнее мужское платье, ex aluta
chirothecæ et feminalia conficiuntur, parantur. Замшаный, перчатки,
chirothecæ ex aluta confectæ. Замшеник, alutarius, opifex alulæ.
Замывание,
замывка, можно выраз. гл. Замываю, abluere, eluere. Замыть пятно на
платье, maculam vestis eluere.
ЗАМЫКАНИЕ,
при замыкании. In claudendo, obserando. Замыкаю, claudere, occludere,
obserare. Замкнуть горницу замком, conclave obserare. 2) Замкнуть свод,
fornicem claudere. Капитан роту ведет, а поручик замыкает оную, primarius
inducit centuriam, procenturio autem eam cogit. 3) Continere, comprehendere,
habere. Речь эта замыкает в себе тайну, hic sermo или hoc dictum continet in
se secretum. Замыкаюсь, claudi, occludi, obserari. Замок замкнулся, sera
clave clausa est.
Замыливаю
Sapone illinere.
Замысел
Consilium, cœptum, propositum, institutum. Я знаю, что у них есть
замысел, scio, rem de compacto geri. Он участвует в их замыслах, intimus est
eorum consiliis. Ты расстроил все мои замыслы, conturbasti mihi rationes
omnes. Он имеет замысел про-тивъ меня, me petit. Я знаю ваш замысел,
scio, quid coneris. Положить предел чьим замыслам, alicujus spes соёrсеrе
(Тас.). Такие замыслы пресекла смерть, talia agentem atque meditantem
mors prævenit. Ты не так искусно распорядился с своим замыслом, non sat
commode divisa sunt temporibus tibi hæc. Замысел успешен, arundo alas
verberat. Замысел за замыслом, fallacia alia alliam trudit. Открыть чьи
тайные замыслы, ad intima consilia pervenire. Смерть прекратила великие
его замыслы, mors omnes ejus rationes propositas ad nihilum redegit, irritas
reddidit. – Замысловато, ingeniose, sagaciter. Замысловатость, acumen
ingenii, sagacitas. Замысловатый, acutus, sagax, ingeniosus, argutus. З. ответ,
responsum argutum, acutum, subtile.
Замытый
Ablutus, elutus.
Замычать
Mugire cœpisse.
Замычка
Uncus, retinaculum ferreum. 2) Epistomium.
Замышленник
Auctor, machinator. Замышляю, invenire, excogitare, cogitare de re,
moliri aliquid. Замышлять важные предприятия, magnum opus conari; magna
agitare animo; grandia meditari; magnum consilium secum volvere; rationes
inire, consilia capere ad aliquid efficiendum. Зам. бунт, seditionem moliri.
Замолить
Cretosum facere, creta contaminare. 2) Creta notare.
Замена
Pensatio, compensatio, compensatio damni, restitutio damni. Заменениe,
compensatio. Замененный, compensatus. Заменяю, pensare, compensare,
reparare. Заменить недостатки природных способностей прилежанием,
innata vitia facultatum animi industria compensare. З. одного человека
другим, alicujus locum supplere, explere. Голос одного. Катона заменяет мне
сто тысяч других, unus Cato mibi est pro centum millibus. Он один заменяет
собой весь отряд, magni ipse est instar agminis. Заменяюсь, pensari,
compensari, expleri, suppleri.
Замесить
См. Замешиваю. Замеска, subactus, subactio. Замесь, subactus. 2)
Pabulum canum venaticorum.
Замета
заметка и заметочка. Nota. Сделать заметку в чем, signum alicu jus
rei adponere; signare nota. Заметный, notabilis, insignis. В самом детстве
заметны были в нем дарования, а с летами все более и более, in puero
statim animi et ingenii dotes exsplenduerunt, magisque ac magis deinde per
ætatis gradus. Заметливый, заметлив, qui facile aliquid animadvertit,
observat, perspicit; attentus, perattentus, intentus. Замечание, animi attentio,
animadversio, observatio. Этот путешественник ничего не опустил без
внимания, hunc peregrinantem nihil fugit; hic peregrinator mentem ad singula
admovit. Замечатель, qui aliquid animadvertit, observat, notat, adnotat.
Замечательный, замечателен, attentus, perattentus, qui animum ad singulas
res admovet. 2) Notabilis, memorabilis, memoria dignus, memoriæ prodendus.
Замечаю, signare, notare; signum apponere alicui rei. Заметить белье, linteis
notam apponere. 3) Animadvertere, observare, perspicere, menlem ad aliquid
intendere, animum adhibere, advertere rei. Замечать чьи поступки, alicujus
vitam, mores observare, aliquem custodire. Замечать за самим собой,
inquirere in se atque ipsum sese observare. Его во многих случаях заметили,
что он человек неосновательный, multis in rebus observarunt, eum
constantiam non servare; иди eum sibi non constare. Заметить в сочинении
ошибки, vitia in scripto notare, annotare. Из слов его можно заметить, что он
человек добрый, ех ejus verbis perspici potest, eum hominem esse probum.
Замечаюсь, notari, signari, observari. Замеченный, notatus, annotatus,
observatus, signatus. 4) Notus, cognitus. Человек замеч. с хорошей, с худой
стороны, inter omnes constat, omnes sciunt, eum esse malum, probum. Зaмеч.
как человек грубый, – moribus esse incultis.
Замешанный
Mixtus, permixtus, promiscuus. 2) Implicatus, illigatus; qui se impedivit
aliqua re. И он в этом деле замешан, etiam iste hac re implicatus est.
Замешательство, perturbatio, confusio. Привести дела в замешательство, res
turbare, perturbare, miscere, permiscere. Привести ряды неприятельскиe в
замешательство, ordines hostium turbare. При бывших везде
замешательствах, rebus undique motis. Придти в замешательство, turbari,
perturbari, confundi. Он привел меня в з., fregit me, consilia mea disturbavit.
3) Impedimentum, difficultas. Замешенный, корм, farrago. Замешиваю,
immiscere, intermiscere. Замесить тесто, massam bene proculcare,
permiscere. З. корм курам, cibaria pullis parare.
Замешиваю
Miscere, turbare, perturbare, conturbare. Замешать листы в книге, folia
libri permiscere, turbare.
Замешиваюсь
Misceri, permisceri, temperari. Тесто замешивается на воде, farina
temperatur aquâ.
Замешиваюсь
Aliis se inserere. Замешался между сродниками посторонний человек,
propinquis inseruit se alienus. 2) Turbari, perturbari, confundi. Замешаться в
речах, in dicendo deficere; vox aliquem deficit. 3) Alicui se immiscere.
Замешкать и замешкаться
Morari, commorari, desidere apud aliquem; hærere in loco. Или этот
замешкал и остановился в ходу, или тот опередил, aut hiс cessavit et restitit
cursu, aut ille antevertit. Они не замешкают, скоро придут, haud quaquam
cessant. Он не замешкает, mox venturus est.
Замятие
замятня. (Sl.) Seditio. Бысть замятие в Суздальской земли во всех
градех, erat seditio in universis civitatibus terræ Susdal.
Замятый
Abruptus, interruptus. Замятое дело, res interrupta. 2) Corrugatus, male
sinuatus. Замятый платок на ней, muccinio male sinuato (corrugato) ejus
caput tectum est.
Занавес
занавеска, занавесочка. Velum. Задернуться занавесом, velo obduci.
Задерни занавес, я хочу спать, velo fenestras obtende, dormiturio. Отдернуть
занавес, velum reducere. З. в театре, aulæum. З. поднимается, aulæa tolluntur
(по нашему), premuntur (по-Римски). Кроватная з., plagæ pulvinares.
Занавесный, ad velum pertinens. Занавешиваю, vela obducere; velis instruere,
ornare. – Занавешиваюсь, vela obduciuntur, velis instrui, ornari.
Занашиваю
Usu deterere.
Зaнe
Nam, enim. Занеже, quia, quoniam, quod; siquidem, quando,
quandoquidem.
Занемочь
Morbo tentari, corripi, in morbum cadere, incidere, delabi; in adversam
valetudinem incidere; in morbum или morbo implicari; in morbum conjici;
morbum nancisci; morbo apprimi. Простудился, и занемог, refrigeratus in
adversam valetudinem incidit. Занемочь с печали, tristitia in morbum conjici.
От этого можно занемочь, morbo lues; hæc res morbum tibi concitabit. Что
верного, он занемог, ipse certe morbo implicitus est. Я совершил
путешествие свое благополучно, кроме что некоторые из моих людей
занемогли от сильных жаров, iter commode explicui, excepto quod quidam ex
meis adversam valetudinem ferventissimis æstibus contraxerunt.
Занесение
Asportatio. Занесенный, asportatus, amotus, ablatus; alieno loco positus.
Быть занесеному бурей, cursu: excuti, ему против. cursum tenere.
Занизать
Ordine или deinceps jungere, continuare cœpisse.
Занимание
Mutuatio. При занимании чего, in re capienda. Занимаю, mutuari,
sumere rem mutuam ab aliquo. Искать занять депег, quærere pecuniam
mutuam fœnore. Хотеть з. у кого денег, rogare aliquem pecuniam mutuam.
Занимать деньги, чтобы ими уплатить другому, versuram facere. Занимать
без поруки, fide alicujus mutuo sumere. Занять мысль из какого сочинителя,
dictum scriptoris usurpare. 2) Capere, occupare, tenere complecti. Занять
престол, occupare imperium. Вы много места занимаете, habitas laxe.
Занять дефилеи, angusta viarum obsidero. Это всю мою комнату занимает,
hæc res totum conclave meum replet. Занимать служанок долго работой,
famulas longo exercere penso.
Занимаюсь
Tractare aliquid; versari in aliqua re. Кем, cogitare aliquem. Чем,
occupatum или implicitum esse in re; intentum esse alicui re; animum in
aliqua re occupatum habere. Заниматься сбором податей, exercere vectigalia.
З., смотря на другого, se exercere, ad morem alterius. Заняться письмом,
conferre se ad studium scribendi. Заниматься каким делом, rei alicui operam
dare. Заниматься прилежно науками, studiis incumbere. З. каким ремеслом,
artem exercere, excolere. Законами (как учащиеся), juri attendere. Заняться
по ветру, de incendio, flamma vento agitata accedit.
Заноженный
Ubi assula, festucula intrusa est. Заноза, assula, festucula. З. вошла ему
под ноготь, assula ei sub unguem intrusa est. Вынуть из пальца занозу, digito
assulam intrusam educere, eximere. Занозить, он занозил себе руку, festucula
manui meæ intrusa est.
Заносчиво
Superbe, insolenter. Заносчивость, superbia, insolentia, fastidium, fastus.
Заносчивый, superbus, fastidiosus, insolens. Делаться заносчивым, alios præ
se contemnere.
Заночевать
Pernoctare. Я сегодня у вас заночую, apud te hodie pernoctabo.
Заношеный
Diutino usu sordidus factus. Заношенное белье с трудом отмывается,
diutino usu lintea sordida facta difficulter abluuntur.
Заношу
. Prætergredientem dare, reddere. Занести письмо к кому,
prætergredientem litteras alicui reddere. 2) Abripero, avertere, depellere.
Корабль занесло бурей в залив, navis a cursu suo dejecta, depulsa est procellâ
in sinum maris. 3) De ventis obruere, tegere. Занесло берег песком, ripa
prorsus arenâ tecta est. Занесло дорогу снегом, via nivibus plane impedita est.
Занесть ногу, pedem ferre ad eundum. Занесть руку, brachium tollere ad
ictum; contorquere brachium. Заношусь, abripi; obrui, tegi, impediri. b)
Magnos animos sibi sumere; alios præ se contemnere.
ЗАНЫВАТЬ.
Animo angi, sollicitari, sollicitum esse; dolëre или dolore, molestia afflci
cœpisse. 2) Палец занывает, digitus acri doloris morsu afficitur.
Занятие
Occupatio. 2) Mutuatio. Занятый, mutuatus, mutuo sumtus. Крепости,
занятые наемным войском, arces, a mercenariis insessæ. Когда-нибудь
надобно отдать занятые деньги, pecunia mutuo sumpta utique aliquando
reddenda. 3) Occupatus. Предместье почти все занято воиском, totum fere
suburbium copiis occupatum est. Порожнее место под строением занято,
vacuus locus coædificatus est. Праздное место занято моим братом, frater
meus magistratum, qui vacabat, iniit, accepit или in locum alicujus subrogatus
est. 4) Plenus, impletus, completus, repletus. Бочка, занятая пивом, dolium
cerevisia completum. 5) Occupatus aliqua re. Человек очень занятый делами,
plenus negotiorum, distentus, obrutus, impeditus negotiis или occupationibus.
Когда ты наиболее занят, in summa occupatione tua, quum minime vacat tibi.
Если ты другим чем занят, то оставь это на время, si quid aliud in manibus,
interim differ. У него голова занята пустым, nugas agitat animo; animum in
ineptiis, (in rebus frivolis) occupatum habet. Быть совершенно чем занятому,
totum collocatum esse in aliqua re; totus animus defixus est in aliqua re.
Заобыклый
См. Обыклый. Я так заобык, sic meum est ingenium. Заобычный,
assuetus, consuefactus. Заобычные в ходьбе не устают, qui in eam
consuetudinem se adduxerunt, ut multum longeque pedibus ire possint, non tam
cito fatigantur. Заобыклость к бедствиям, assuetudo periculorum.
Заозерный
Ultra lacum situs. Зaозерные пашни, arva (arationes) ultra lacum sita.
Заозерье, tractus regionis ultra lacum situs.
Заостриваю и завастриваю
Acuere, acuminare, cuspidare, spiculare. Заострок, extremum rei
acuminatum.
ЗАОХАТЬ.
Gemere, gemitus edere cœpisse.
Заохочивание
через з. Alicujus rei cupiditate incendens. Заохочиваю, aliquem alicujus
rei cupiditate incendere; alicujus animum erigere; alicui animos addere.
Заохотить кого к предприятию какого дела, alicujus rei suscipiendæ
cupiditate inсendere.
Заочно
Absente aliquo. Говорить что о ком з., absente, inscio aliquid dicere.
Заочный, quod clam, inscio, absente aliquo fit. Заочная хвала, laus, quæ alicui
absenti tribuitur.
Западаю
Secundum или pone aliquid cadere. Платок запал за шкаф, muccinium
secundum armarium cecidit, intercidit. 2) Чем, obrui, tegi, impediri. Дорога
вся запала снегом, via tota tecta est nivibus. 3) Солнце западать начинает,
sol obire occipit. 4) Subsidere. Часть войска нашего, запав в лесу, наступила
вдруг на неприятеля, pars соpiarum nostrarum, in sylva subsidens, repente
impetum in hostes fecit. 5) In aliquem locum deferri, incidere. Где ты запал,
что так долго не бывал? quem in locum incidisti, ut tam diu abfuisses?
Прошел слух что он болен, да вдруг опять запал, fama manavit, eum in
morbum incidisse sed repente rumor exstinctus est.
Западение
можно выр. гл. во всех его значч.
ЗАПАДНЫЙ.
In insidiis subsistens, considens. Западные войска, copiæ in insidiis
subsistentes.
Западный
Occidentalis. Западные земли, regiones occidentales. З. ветр, ventus
occidentalis, zephyrus. Западная церковь, ecclesia occidentalis. Запад,
occasus, obitus solis. 2) Occidens, occasus. К западу, ad occidentem или
occidentem versus. Ветр повеял с запада, ventus flat ab occasu, ab occidente.
Западня
Decipula, decipulum. З. на мышей, muscipula. З. для птиц, decipula
avibus capiendis.
Запаивание
Ferruminatio; plumbatura. Запаиваю, ferruminare rem rei;
conferruminare; adplumbare.
Запакостить
Inquinare, polluere, fœdare, maculare. Запакощенный, inquinatus,
pollutus, fœdatus.
Запаление
Incensio, incendium. Запаленный, incensus, inflammatus.
Запалзывание
черезъ з. Irrependo. Запалзываю, irrepere.
Запаливаюсь
Incendi, inflammari, Запалить, tormenta mittere, emittere occipere.
Запальный, incendendo serviens.
Запальчиво
Iracunde, vehementer, aspere, animo in iram præcipite. Запальчивость,
iracundia, animus in iram præceps, animus ira promtus. Я в такой
запальчивости, что не помню сам себя, рræ iracundiæ non sum apud me.
Перейти от гнева к запальчивости, continuare iræ furorem. Запальчивый,
vehemens, asper, pronus или proclivis ad iram. С ним не надобно много
спорить, он человек запальчивый, non est cum ео multum disputandum или
certandum, nam acer, proclivis ad iram est.
Запал
Cavum, quod in fundendis tormentis relictum est. 2) Ilium pulsatio
(morbus equorum).
Запалываю
Runcare, sarrire cœpisse.
Запалый
Pone aliquid lapsus; alieno loco positus, derelictus, depositus.
Запаляю
. Ineendere, inflammare.
Запамятование
Oblivio. Запамятованный, oblitus (в ст. зн.), oblivioni deditus.
Запамятываю, oblivisci. Запамятовать год, когда что случилось, oblitus est,
quo anno hæc facta sint.
Запариваю
Vas siccatum fervent aqua eluere, ut spissius или compactius fiat. 2)
Fatigare aliquem plus satis exponendo (in balneo) nimio calori. 3) Currendo
perdere. Запариваюсь, diutius expositum (in balneo) nimio calori viribus
debilitari.
Запасаю
Prospicere alicui de re или rem; suppeditare alicui aliquid. Запасать
провиант для войска, exercitui commeatum prospicere, exercitui frumentum
или rem frumentariam providere. Запасти магазин хлебом, commeatum
præparare. Запасать разного хлеба на год, rem frumentariam in annum
providere. Запасаюсь, aliquid providere; aliquam rem sibi comparare.
Запасаться дровами на зиму, ligna in hiemem providere. Наши запаслись
таким, что было очень полезно, una res erat magno usui præparata a nostris.
Я запасся чем-нибудь, habeo aliquid; suppetit mihi aliquid. Достаточно чем
запастись, aliqua re abundare. Запасение, comparatio rerum necessariarum.
Запасенный, provisus, comparatus. Запасец, copiola. Запасная, cella penaria.
Запасный, ad apparatum pertinens. З. анбар, cella penaria. Запасный
дровяной двор, cella lignaria. Запасное войско, subsidiæ, copiæ subsidiariæ.
2) Paratus, promtus. Запасные деньги, pecunia provisa, comparata. Зап.
карета, carpentum provisum. Запасчивый, qui prospicit, providet, curat
apparatum, penum, commeatum. Запасчик, redemtor, conductor, præbitor,
parochus (который, пo препоручению государства, доставляет иностранцам
съестное и все нужное). Запас, rei frumentariæ comparatio. Пещись о запасе
для конницы корму, providere commeatum, frumentum equitatui. 3) Copia,
commeatus, frumentum, penus. Съестной, cibaria. З. на целый год, alimenta
annua. Военный, instrumenta et apparatus belli; copia earum rerum, quæ
pertinent ad usum belli. Он ни в чем не имеет нужды, у него все в запасе,
nihil ei deest, omnibus rebus instructus est, abunde habet. 4) Pars inflexa, pars
replicata. Выпустить запас у платья, replicatam vestis partem dilatare. В
запас, ad necessitatem; si quid facto opus est; si opus, usus fuerit. Положить в
запас несколько денег, pecuniam ad necessitatem seponere, in promtu habere.
Запаханный
Aratus, exaratus, arari cœptus. Запаханные поля, arva aratro perstringi
cœpta. Запахать, arare, exarare, aratro vertere, moliri cœpisse. 2) Arando
operire, tegere; inorare, subarare.
Запахнуть
Olere, odorem edere, emittere cœpisse.
Запахнуться
Vestis lacinia или ala se obtegere, operire.
Запах
Odor, nidor (от пригари), anhelitus. Винный, anhelitus vini. Приятный
з., odor suavis. Неприятный, odor insuavis, teger; sapor alienus, qui se
immiscet. Довольно приятный, odor non inelegans (Plin.). Издавать
приятный запах, suavem odorem exspirare; jucundum odorem spargere,
jucunde olere. Гнилой, противный запах, odor putidus, molestus, gravis.
Запачканный
Inquinatus, fœdatus, pollutus, conspurcatus; sordidatus и sordidus.
Запачкать, inquinare, fœdare, conspurcare. Запачкаться, se conspurcare, so
polluere.
Запашка
Inceptio arationis; aratio inita. 2) (Terra) arando tecta. 3) Ager arando
destinatus.
ЗАПАЯНИЕ.
См. Запаивание. Запаянный, ferruminatus, conferruminatus.
Запекание
Incoctio, incoctura. Зaпекаю, incoquere aliquid alicui rei или aliqua re.
Запекаюсь, incoqui, incoctum esse. 2) De sanguine: concrescere, coire,
spissari.
Запеняние
Exprobratio alicui alicujus rei.
Запертый
Clausus, occlusus, pessulis occlusus; obpessulatus, interclusus. Запертый
покой, conclave clausum. З. путь, iter interclusum, impeditum. Он заперт,
inclusus est. В заперти, на заперти, сидеть в з., inclusum sedere. Держать
вороты на заперти, portas obpessulatas tenere; habere, tenere aliquid clausum.
Запечалиться
Dolere, molestia affici cœpisse; in ægritudinem incidere.
Запечатание
Obsignatio. Запечатанный, obsignatus, consignatus. Запечатанное
письмо, epistola consignata, obsignata. Запечатанный дом, domus sigillo
munita. Запечатлеваю, signare, obsignare, notare. 2) Per m. imprimere,
infigere, inculpere. Запечатлеть благодеяния в душе, на сердце, alicujus
beneficia insculpere in animo, imprimere animo. Запечатлеваюсь, obsignari,
consignari. 3) Per m. imprimi, insculpi, infixum hærere pectori, penitus
inhærescere (in mente). Запечатление, obsignatio, consignatio. 4) Impressio.
Запечатленный и запечатствованный, obsignatus, consignatus. 5) Impressus,
infixus, insculptus, penitus inhærescens. Запечатывание, obsignatio,
consignatio. Запечатываю, signare, obsignare, signo obsignare. Запечатать
сундук, riscum signo obsignatum habere. З. судебной печатью, sigillo
judiciali obsignare. Запечатываюсь, obsignari, consignari, sigillo muniri,
obsignatum haberi.
Запечек
Locus inter fornacem et parietem, spatium postica fornacis parte.
Запечный, postica fornacis parte situs.
Запивание
можно выр. гл. Запиваю, bibere, potum sumere, haurire cœpisse. 2) Post
bibere. Запивать лекарство водой, post sumtam medicinam aquam bibere. 3)
Largiore vino uti; quovis die vino se obruere; inebriari. Запивоха, potor,
bibosus, potator, multibibus (Plaut.).
Запикать
Clamorem edere, pipere, pipare cœpisse.
Запиление
через з., Paululum serrando. Запиливаю, paululum secare serra, paululum
serrare aliquid. Запили, где пилой отрезать надобно, paululum nota serra, ubi
desecandum est. 2) Serra secare cœpisse.
Запинательный
Qui impedit или impedimento est; qui obstat. Запинаю, aliquem
supplantare. 2) Obstare, parem esse alicui. Запинаюсь, за что, offendere,
impingi, allidi. Запнуться за камень, offendere pedem ad lapidem. 3)
Balbutire, hæsitare lingua. Читать запинаясь, quovis verbo labi. Читать не
запинаясь, ne verbo quidem labi. 4) Impediri; obstatur.
Запирание
Occlusio, inclusio.
Запирательство
Negatio, inficiatio. По долгом запирательстве, наконец признался, diu
inficiatus tandem confessus est.
Запираю
Claudere, occludere; pæcludere, obserare. Запереть дом, покой, domum
claudere, conclave obserare. З. вороты, portas præcludere, claudere. Запереть
замком дверь, facere, ut sera claudat januam. Замок не запирает, sera non
claudit januam apte. 2) Circumvenire, interclusum tenere. Запереть
неприятельский флот, classem hostium obsidione clausam tenere. Запереть
море, maritimos cursus præcludere. З. в дефилеях, locorum angustiis claudere.
Город запереть, urbem obsidere, obsidione или operibus claudere, cingere,
circumdare, corona circumdare. З. дорогу, iter intercludere, viam impedire.
Запереть ров, fossam obruere. 3) Calculo duplicato claudere omnes aditus. –
Запираюсь, se abdere. В горнице, in conclave. Запереться в крепости, loco
munito se continere. 4) Negare, inficiari. 5) Includi, præcludi, occludi.
Запирка, obex, vectis. 6) У замка: pessulus.
Запироваться
Diutius convivio immorari; diutius visendo interesse.
Записание
Inscriptio, notatio, annotatio. 2) Inscriptio matriculæ. Записанный,
notatus, annotatus, inscriptus, consignatus, inscriptus matriculæ. З. в дневную
книгу, relatus in commentarios. З. в службу, adsumtus ministerio, militans,
stipendia faciens, merens. Записка, записочка, через записку, rationibus
inferendo, referendo in commentarios. 3) Schedula, scidula. Послать кому
записку, alicui schedulam mittere. Записки, commentarii. Записки
Китайские, commentarii Sinenses. – Записный, notando, annotando serviens.
Записная книжка, commentarium; liber memorialis. З. книжечка, pugillares;
liber portatilis; manuale, enchiridion, diarium; adversaria, orum (у купца). 4)
Inscriptus, relatus. Записываниe, см. записание. Записываю, notare, annotare,
inscribere, perscribere, litteris consignare. Записать чье имя, alicujus nomen
scribere, conscribere. З. день какого происшествия, notare, consignare diem,
quo aliquid evenit. 5) Inferre, referre. Записать что в приход, rationibus
inferre. З. в поденную записку, referre in commentarios. З. что в приход, in
acceptum referre aliquid. Записать приход и расход, expensa et аccepta
referre. 6) В службу, ministere assumere; in ministerio collocare. Записать
кого в какое-нибудь училище, collocare aliquem in instituto scholastico;
tadere alicui aliquem in disciplinam. 7) Aliquid in album referre; nomen
referre in album. 8) Facere, ut res oppignerata, præterita certa legibus
constituta die addicafæ или nobis adjudicetur. Записываюсь, netari, annotari
consignari; inscribi, referri. 9) Nimia scriptura se defatigare. 10) Nomen dare,
edore, nomen profiteri, у кого, apud aliquem. Записаться в купцы, æsumtum
esse in collegium mercatorum. На службу, militiæ nomen dare, nomen
profiteri. Записаться в авторы, сделаться автором, auctorem esse scripti tyfas
mandati или libri alicujus publici juris facti. – Запись, chirographum,
stipulatio aliquo cautio. Дать кому на землю запись, aliqui prædiis cavere.
Запихивание
при запихивании. Intrudendo. Запихиваю, intrudere, centrudere, adigere,
immittere, inserere. Запихнутый, intrusus, contrusus, adactus, immissus,
insertus.
Заплаканный
Lacrimis, flende lacrisus. Заплаканные глаза, oculi lacrimen lassi.
Заплакать, lacrimare, lacrimari, flere cœpisse. Услышав печальную весть,
заплакал, tristi nuntio audito, lacrimari cœpit. 2) Oculos flendo lassare.
Заплата
заплатка. Lacinia; parve lacinia; segmentum, additamentum, assumentum.
Поставить заплатку, laciniam assuere.
Заплата
См. Заплачение.
ЗАПЛАТИТЬ
. Sarcire, resarcire, reconcinnare, reficere, obsarciendo claudere (диру).
Заплатить
Solvere, persolvere. Все до полушки, ad nummum solvere. Быть в
состоянии з., esse solvendo. З. что за какую вещь, solvere aliquid pro aliqua
re. З. за что дорого, aliquid magno emere. b) == Отдать долг, pecuniara
reddere; debitum reddere, solvere. З. в срок, respondere. З. долг, nomen
solvere, dissolvere, expedire; omm. per m. Заплатить долг природе, debitum
naturæ reddere, naturæ satisfacere. З. за кого долг, alicujus æs alienum
dissolvere, aliquem ære alieno liberare. З. за себя, ærе alieno se liberare
satisfacere iis quibus debeam. Зап. кому через другого, ab aliquo solvere,
persolvere. – Заплатить кому тем же или той же монетой, par pari referre. З.
жизнью, luere capite. Он за все его благодеяния заплатил ему
неблагодарностью, pro omnibus beneficiis nullam ei gratiam habuit, retulit.
Заплачение, заплата, solutio, satisfactio. Требовать себе заплаты, pecuniam
sibi debitam petere, poscere. Принять в заплату, in solutum accipere. Я
получил заплату или мне заплачено, mihi satisfactum est.
Заплаченный
Sartus, resartus, reconcinnatus.
ЗАПЛАЧЕННЫЙ.
Solutus, persolutus. З. долг, æs alienum или debitum solutum.
Заплевание
при заплевании лица. :Cn consputanda facio. Заплеванный, consputatus,
consputus, sputo adspersus.
Заплесканный
Adspersus, conspersus, respersus. Заплескиваю, madefacere. Волны нас
едва не заплескали, parum abfuit, quin fluctus nos madefacerent. 2}
Заплескать руками, plaudere, applaudere. При третьем действии все
заплескали в ладоши, tertio actu cuncti manibus plausum fecere.
Заплетание
можно выр. гл Заплетаю, bacillis texere occipere. 2) Innectere,
implectere, intexere. Заплести волосы в косу, capillos colligere. Заплетать
ногой, pedibus collidi (cum inter eundum pedes colliduntur). Заплетаюсь,
nexum esse. b) Curvari, se curvare; in v. с. longe abire, longe deerrare, decedere
via. Заплетенный, nexus, innexus. Волосы были заплетены в косу, capilli
collecti erant.
Заплеушина
Colaphus, alapa.
Заплечье
Locus postica humerorum parte.
Заплот
Moles, agger, aggeratio.
Заплутаться
. Aberrare, itinere deerrare. Я заплутался в лесу, in sylva aberravi.
Заплутоваться
Nebulonem, nequam fieri; improbitato insenescere. Его отдали в солдаты
за то, что заплутовался, ob pervicacissimam nequitiam miles conscriptus est
или militatum abire coactus est.
Заплывание
можно выр. гл. Заплываю, adnare. Рыба заплыла в вершу, piscis nando
nassam intravit. 2) Oblimari, limo obduci. Ров заплыл илом, fossa limo
obducta est. 3) Чернила заплывают, atramentum scriptorium est pertenue,
dilutius (если слишком разведены водой). 4) Заплыть жиром, nimia
pinguedine diffluere.
Заплесневелый
Mucidus. З. кусок хлеба, frustum panis mucidi. Заплеснеть, mucescere,
mucorem contrahere, situ corrumpi.
Заплясать
Saltare, salire cœpisse. Заплясаться, sallare cœpisse, satis saltare, ad
satietatem usque saltare.
Заповеданный
Jussus, imperatus, constitutus. Заповедатедьный, imperans, constituens.
Заповедный, interdictus, vetitus. Заповедные товары, merces vetitæ; furtim
importatæ. Торговать заповедными товарами, merces vetitas vendere,
divendere. Заповедный лес, aliena sylva. – Заповедуется и заповедывается
кому, jubetur, jussum est. 2) Interdictum, vetitum est. Заповедую, imperare,
constituere. 3) Promittere, polliceri, напр. благословение. 4) Interdicere,
vetare. Заповедь, jussum, jussus, mandatum. 5) Десять заповедей Божьих,
decem præcepta Dei.
Запой
Continua potatio, perpotatio. Запоем пить, continue, indesinenter potare;
perpotare. Он пьет запоем по целой неделе, per totam hebdomada continue
potat, perpotat. – Запоить, alicui plus satis bibere dare.
Заползение
через заползение. Irrependo. Заползть, см. запалзываю.
Заполонить
Capere, comprehendere.
Заполье
Terrenum a tergo arvorum, camporum situm. Запольный, a tergo
arvorum, camporum jacens.
Запомнить
Oblivisci. 2) Memoria custodire, tenere, retinere. Учу больше часа урок,
и пяти строк запомнить не могу, quæ mihi discenda sunt disco supra unam
horam et quinque versus memoria tenere nequeo.
Запона
Olim: Species fibulæ vel orbiculi lapide instructi vesti adstringendæ. 2) Sl.
velum, velamen. Запонка, запоночка, orbiculus indusii, subuculæ.
Запоночный, ad orbiculum indusii, subuculæ pertinens.
Запон
Subligaculum.
Запонь
. Species navigii vectorii.
Запорашиваю
Implere pulvere. Запорошить глаза, pulvere excitato oculos implere.
Запорошило снегом дорогу, via nivibus tecta est.
Запорка
запирка. Pessulus, obex, vectis. Приделать к дверямъ запирку, pessulum
ostio facere.
Запорожье
Locus ultra catarrhactas situs.
Запоротый
Paululum dissutus.
ЗАПОРОШЕНИЕ,
можно выр. гл. Запорошенный, pulvere conspersus. Запорошиться, se
pulvere conspergere.
ЗАПОР.
Pessulus, obex, vectis. Железный, pessulus ferreus. 2) Inclusio, conclusio.
Держать двери на запоре, ostium clausum tenere; januam occlusam habere. 3)
Alvus adstricta, suppressa, obstructa. Страдать запором, duritie alvi vexari;
difficillime excernere. Страдающий запором, cui alvus non descendit cui
maxime venter adstrictus est.
Запотчивать
См. Потчиваю.
Запотелый
Sudore madens или madefactus. Запотеть, sudore madere, madefactum
esse; sudare, sudorem emittere. Запотели руки, manus sudore manant. 2)
Запотели стены, parietes adspergine obducuntur, sudant. Зап. стекла в
оконницах, specularia fenestrarum sudant, adspergine obducta sunt.
Започивать
Quiescere, requiescere, quietem capere. Запениваться, diutius quiescere.
Запошивка
Sutura superiecta. Запошить, suturam levi brachio ducere; supra suere. 2)
Ostendere alicui modum aliquid suendi.
Заправка
заправливание. Restitutio. Заправленный, restitutus, in suum locum
repositus. Заправляю и заправливаю, restituere, in suum locum reponere. 2)
Accurate instituere in aliqua re или aliqua re. Заправить кого в чем, exercere
aliquem in re или ad rem. Ученика надобно хорошо заправить в грамматике,
то он успеет и в вышнем классе, inscipulus prius regulis grammaticæ
ассurate instituendus est, ut in superiori classe profectus facere possit.
Запрашиваю и запрашиваюсь
. Pretium justo majus postulare. Я не запрашивался, сказал настоящую
цену, ego pretium justo majus non postulo, jastum (constitutum) pretium tibi
indico.
Запрестольный образ
. Sancta imago postica parte solii majestatis divinæ cellœata.
Запретитель
Exorcista.
Запретительный
Vetans, interfisens, interdictionem continens. Запретный, см.
запрещенный. Запрет, см. запрещение. Запрещаю, interdicere, vetare, arcerе,
рrohiberе. Запретить кому что делать, vetare или prohibere aliquem facere
aliquid; vetare ne quis quid faciat. Запретить женщинам носить одежду
багряного цвета, feminis purpuræ usum interdicere. Запрещать говорить,
voce prohibere. Запретить солдатам грабить, жечь храмы, убивать стариков,
причинять насилие женщинам, militem а рræsa ignem a templis, ferrum a
senibus, vim a mulieribus abstinere. Mне запрещают о том говорить более,
vetor plura loqui. Гегезию запрещено было об этом говорить более, Hegesius
ulterius ne his rebus disserere prohibitus est. Я запрещаю тебе ходить ко мне
в дом, te prohibeo domo mea; interdico tibi domo mea. Запретить что под
смертной казнью, aliquid vetare, capitis рœnа proposita. Запретить вывоз
хлеба в чужие края, vetare, ne quis frumenta exported. Никто вам этого не
запрещает, remo te hoc facere vetat или prohibet. Вы сами делаете то, что
нам, малым, запрещаете, ipsi facitis, qui, nos pueros, facere non sinitis.
Запрещаюсь, vetari, interdici, prohiberi. Запрещается вывоз военных
снарядов, exportatio rerum ad bellum necessariarum prohibetur. Запрещение,
interdictio, intordictum. З. поединков, certaminum singularium interdictio. 2)
Retentio, comprohensio. На его дом сделано запрещениe, privati alicujus
domus retenta est. Сделать зап. на чье имение, alicujus bona retinere,
occupare. 3) Этот священник был целый год под запрещением, huic
sacerdoti per totum annum interdictum est sacris. A) Exorcismus.
Запрещенный, vetitus, prohibitus. Запрещенные товары, merces prohibitæ.
Ввозить запрещенные товары, merces vetitas invehere.
Запродажа
Pactio de re comparanda et vendenda utrinque ante facta. Запроданный,
conditiono adstrictus. Запроданная деревня, prædium conditione adstrictum.
2) In amotam или longinquam terram venditus. Запродаю, de re comparanda et
emenda pactionem utrinque inire. Запродал деревню, de prædio comparando et
emendo utrinque pactio inita est. Bсе свои товары запродал, de pretio omnium
mercium vendendarum utrinque convenit. 3) De captivis: in amotam terram
vendere.
Запрос
. Postulatus, poslulatio pretii justo majoris. Скажи прямую цену без
запроса, indica minimum, justum pretium, quanti æquum est. 2) V. curiæ
judicialis: consultatio (cum unum tribunal de re aliqua inquirit alterum).
Запротивиться
Adversari, repugnare, tergiversari.
Запруда
Cohibitio aquarum, fluminis. 2) Agger, moles, aggeratio; moles fluc tibus
opposita. Водой размыло запруду, aquæ molem proluerunt. Запрудный,
cehibitus. Запрудная вода, aquæ cohibitæ. Запружение, запруживание,
cohibitio aquarum. Запруженный, cohibitus, coërcitus aggere. Запруживаю,
aggere coërcere, cohibere. З. ручей, aquas rivi cobibere.
Запрыгать
Salire cœpisse. Запрыгал на одной ноге, uno pede salire occepit.
Запрыскивание
Adspersio, respersio. Запрысканный, adspersus, respersus, Запрыскиваю,
aspergere, conspergere, respergere. Он меня запрыскал о-де-Лавандом,
aspersit me aquâ florum Lavendulæ. Запрыскиваюсь, se aliqua re aspergere,
respergere.
Запреть
Sudare occipere. Запрели руки, manus sudare ccœperunt.
Запрягание
Jugatio, junctura. Запрягаю, jungere, subjungere equos ad currum или
carpento. 2) Запрячь кого в трудную работу, laborem operosum et molestum
alicui imponere, injungere. Запрягаюсь, jungi, subjungi ad currum.
Запряденный
Netus.
Запряжение
Junctio, junctura. Запряженный, junctus, subjunctus. Запряжка, junctura.
2) Modus jungendi, subjungendi. Запр. тверда, firmiter junctum, f.
subjunctum est.
Запрясть
Nere occipere.
Запрятание
запрятывание. Occultatio. Запрятанный, absconditus, occultatus,
occultus. Запрятываю, abscondore, occultare, occulere, condere, abdere. Так
запрятал вещь, что и сам найти ее не может, ita abdidit, abscondidit rem, ut
ne ipse quidam reperire possit. Запрятываюсь, se abdere.
Запуганный
Territus, perterritus, in terrorem conjectus. Запугиваю, terrere, perterrere,
exterrere, perterrefacere, terrore aliquem complere, terrorem alicui incutere.
Запугнуть, tanto terrore aliquem complere, ut avolet, fugiat, se proripiat.
Запудренный
Pulvere capillari conspersus. Запудрить, pulvere capillari conspergere.
Запудриться, pulvere capillari se conspergere.
Запускание
Infixio, defixio, intrusio; neglectio, neglectus. Запускаю, habenas
remittere, frenos dare. 2) Infigere, defigere aliquid in rem, v. с. clavum in
parietem. 3) Negligere, deserere. Запустить работу, opus negligere. Запустить
сад, hortum negligere. Запустить болезнь, circa morbum, также morbi, morbo
negligentem esse. 4) Запустить чулок, tibiale conficere. 5) Запустить пиво,
cerevisiæ ope fæcis motum dare или adferre. 6) Prægnantem vaccam non
amplius mulgere. Запускаюсь, negligi, deseri. 7) Minui, comminui, diminui.
Запуск
См. Запускание. В запуски, certatim. Бежать в з., certatim currere. В з.
работать, certatim laborare, с. operam dare rei.
Запустеваю
Vastari, desolari, labi, collabi, ruinosum fieri. Запустел дом, ædes ruinosæ
factæ sunt. Запустело местo, locus plane desertus est. Запустелый, desertus.
З. дом, deserta domus. Запустелое место, loca deserta или одно deserta.
Запустение, vastatio (о полях), eversio, exstinctio, excidium (о городах и
домах). Дом обреченный на запустениe, damnata solitudine domus.
Запутание
Implicatio, impeditio, turbatio, confusio. Запутанный, implicitus,
perturbatus, impeditus, confusus. Запутанное делo, litibus implicita causa.
Запутчик
Venator, qui vocifieratione feras compellit, conjicit in plagas.
Запутываю
Implicare, perturbare. Запутать нитки, fila duplicata conturbare. 2)
Obvolvere, circumvolvere, involvere. Запутать воз веревками, vehem funibus
obvolvere. 3) Per m. impedire, implicare, turbare, conturbare, perturbare,
miscere, confundere. Запутать дело, causam obscuritate involvere. Он так
запутывает свои мысли, что разуметь нельзя, tam contorte cogitata sua
exprimit, ut intelligi non possit. 4) Implicare, immiscere alicui rei. Запутал
меня в свою ссору, implicuit me suæ controversiæ cum aliquo. –
Запутываюсь, se impedire; laqueis se involvere. Заяц запутался в тенетах,
lepus plagis se involvit. Пряжа запуталась, fila duplicate conturbata sunt. 5)
Aliqua re impediri, implicari. Запутаться в процесс, lite implicari, in causam
deduci. Запутатся в скучные, неприятные дела, molestis negotiis implicari.
Сочинитель запутался в словах, scriptor suis verbis impeditus est. Столько
накопилось дел, что запутаться можно, tot negotia sunt coacervata, ut facile
confundi possis. 6) Impediri, involvi.
Запущение
Neglectus, neglectio. З. дел, neglectio negotiorum, causarum. З. болезни,
negligentia morbi. Запущенный, neglectus, desertus. Запущ. сад, hortus
neglectus et desertus. Запущенные дела, negotia nihil curata. Запущенная
лошадь, equus, cui habenæ remittuntur или freni dantur.
Запыживание
Immissio emboli sclopeto. Запыживаю, embolum sclopeto immittere.
Запылать
. Ardescere, exardecsere.
Запыление
можно выр. гл. Запылить, pulvere adspergere, conspergere, opplere.
Запыленный, pulvere adspersus, conspersus. Совсьм з., pulverulentus.
Запылиться, pulvere se adspergere, pulverare se; pulvere conspergi.
Запырять
Cornibus petere. Корова корову запыряла, vacca vaccam cornibus petiit.
Запытание
можно выр. гл. Запытанный, tormentis mortuus, interemptus. Запытать,
tormentis interimere.
ЗАПЫХАТЬСЯ.
Deficere, exanimari; anhelare. Бежа запыхался, currendo anhelat,
anhelitum ducit.
Запевальщик
Præcentor. Запевание, præcentio. Запеваю, incinere, canere, cantare
incipere, facere initium canendi. Вы запойте, а я к вам пристану, incipe
canere et ego te comitabor. Запев, inceptio cantus, præcentio. Запевы,
versiculi, quos cantores solemnibus festis canunt.
Запениваюсь
Incipere spumare, spumas agere, spumosum fieri.
Запетый
Cani inceptus.
Запястье
Armilla, brachiate. Украшенный запястьем, armillatus. 2) Limbus, qui
inest manicis subuculi, indusii.
Запятая
Comma, incisum, minima distinctio.
Запятки
Locus pone carpentum vel traham, ubi stant servi, pueri.
Запятнание
Inustio notæ. Запятнанный, stigmatias, nota inustus.
Запятник
Servus или puer, qui pone carpentum stare debet, pedissequus.
Запятнываю
Notam или litterarum notas alicui inurere, stigma alicui inscribere,
imponere. 2) Per m. maculam, ignominiam, turpitudinis notam alicui inurere.
Запятнываюсь, nota inuri, cui turpitudinis nota inuritur.
Запяток
Corium posterius, posticum.
Запячивание
Intrusio. Запяченный, intrusus, infixus.
Заработание
Acquisitio per laborem. Заработанный и заработный, labore acquisitus.
Заработаться, diutius laborare, laborando immorari. 2) Fatigari laborando.
Зарабатываю, labore acquirere.
Заравнивание
Æquatio, coæquatio, complanatio. Заравниваю, æquare, coæquare,
complanare; æquum, planum reddere. Заравнять яму землей, fossam terra
opplere. Заравниваюсь, æquari, complanari.
Зарадоваться
Lætitiam ex aliqua re capere; de aliqua re lætari. Рано еще зарадовались,
не известно чем кончится, ante tempus или ante diem lætamini, incertum
enim est, quem eventum res habitura sit.
Заражаю
Inficere, aflare alicui aliquid mali. Болезнь заражает, morbus inficit
aliquem, transit in alium; contagium mali etiam in alios vagatur. Заразить
воздух гнилостью, aërem putore inficere. Он заразил его своим дыханием,
halitu suo afflavit ei malum. Он заразил его коростой, scabies in aliquem
transiit. 2) Per m. он заразил многих своим учением, multos falsa doctrina
imbuit. Быть зараженому пороками, vitiis imbui. Заражаюсь, infici. Воздух
заразился худыми парами, аёr noxiis vaporibus intectus est. 3) Per m.
заразиться худыми примерами, pravis moribus aliorum imbui.
Зараждаю
Gignere, generare, creare, procreare. Зараждаюсь, oriri, nasci, exsistere,
initium capere.
Заражение
. Contactus, contagio. Зараженный, infectus. З. воздух, аёr noxiis
vaporibus impletus. З. неверием, sensu a vera religione alieno (incredulitate)
imbutus. Зараза, lues, pestis, pestilentia. З. в городе, pestilentia incidit in
urbem или pestilentia invadit urbem. Бороться с опасной заразой, gravi
pestilentia conflictari. 2) Per m. худые примеры есть зараза для юных, prava
exempla est pestis, pernicies juventutis. Заразитель, qui inficit, qui afflat alicui
aliquid mali. 3) Corruptor. Заразительность, ratio, natura contagiosa.
Заразительный, contagiosus. Заразительная болезнь, pestis, pestilentia, tabes.
ЗАРАНИВАЮ.
Facere, ut aliquid cadat; delapsum cadere. Заронить что за доску, facere,
ut aliquid post assem cadat. Заронили искру, и от того загорелось, scintilla
delapsa cecidit et inde incendium ortum est. Зараниваюсь, pone aliquid jactum
esse.
Заранее
Tempestive.
Зарастаю
Tegi, vesliri, obduci. Сад зарос травой, hortus gramine totus obductus,
tectus est. Дорога заросла кустарником, via est virgultis interclusa. Это мхом
заросло, давно забыто, res obliterata est diu.
Заратиться
Seditiosa consilia agitare.
ЗАРАЩАЮ.
Tegere, vestire, convestire, obducere. Нерадением зарастил весь сад,
ejus negligentia hortus horrescit.
Зарвать
Initium facere evellendi.
Зарделый
Rubefactus, rubescens.-Зардеть, incipere rubefieri. Зардеться, rubescere,
rubefieri. Зарделось небо, сœlum rubescit. 2) Erubescere, rubore, pudore
suffundi; rubor mihi suffunditur.
Зареветь
Mugire cœpisse. 2) Ejulare, plorare, lamentari. Мальчик, упав, заревел,
puer lapsus, ejulare, vociferari cœpit.
Зарево
Rubor cœli; refulgentia in cœlo incendio orta. Ночью видно было зарево,
конечно был пожар, noctu visa est refulgentia in cœlo, haud dubie incendium
fuerat.
Зарекание
Ejuratio. Зарекаюсь, ejurare; jurejurando rei renuntiare. Зарекся иметь
обращение с этими людьми, ejuravit consuetudinem cum ejusmodi
hominibus.
Заржавелый
Rubiginosus, rubigine obductus. Заржаветь, rubiginare, rubigine obduci.
Заржать
. Hinnire cœpisse.
Зари
V. pi. Ira. Войти в зари, irasci, Iratum fieri.
Зарница
Fulgetrum.
Зapовнение
. Complanatio. Заровненный, complanatus, coæquatus; obrutus.
Зарод
зародок, зародыш, зародышек. Germen, semen, incrementum, auctus,
initium. З. в яице, initium pulli. Зарождаюсь, germinare, egerminare.
ЗAPOHEHИE,
можно выр. гл. Зароненный, quod delapsum cecidit. Зароненная искра
причиняет пожар, scintilla, quæ delapsa cecidit, sæpe incendium facit.
Зарок
См. Зарекание.
Зароптать
Fremere, palam de aliqua re queri cœpisse.
Зарослый
Obductus, tectus, convestitus, horrescens. Заросль, quod supercrescit et
tegit; herba inutilis; herba sterilis или одно herba. Зарощение, desertio,
feritas. Зарощенный, neglectus, desertus, horridus.
Зартачение
Ratio refractaria equi.
Зарубание
Incisio, incisura. Зарубаю, accidere (на чем), incidere. 2) Incidere. На
палочке, taleæ incidere. 3) Заруби себе на нос, habe aliquid tibi document.
Зарубаюсь, incidi. Зарубень, заруб, зарубина, incisio, incisura. Зарубка,
incisio, incisura. Зарубленный, accisus, incisus.
Заругать
Acerbe convitiari alicui. Заругаться, incipere inter se altercari, digladiari.
Зарукавье
зарукавьице. Armilla. brachiale.
ЗАРУМЯНИТЬСЯ.
Rubescere, rubefieri. Зарумянились щеки, genæ rubore suffusæ sunt. 2)
Хлеб зарумянился, рanis infuscatus est; p. colorem adustum traxit, duxit.
Зарумяненный, fucatus, infucatus.
Заручаю
Subscribere, subnotare. Зaрученый, subsignatus, subnotatus. Заручитель,
subscriptor. Заручный, (mea, tua etc.) manu subscriptus. Заручное
подписание, subscriptio manu (alicujus) notata.
Зарушиться
. V. obs. Obturari, obturatum esse.
Зарывание
Defossus, infossio. Зарываю, obruere, defodere, infodere, terra operire.
Зарыть деньги в землю, ресuniam terra defodere. 2) Obruere, opplere. Зарыть
ров землей, fossam terra obruere, opplere. Зарываюсь, defodi, infodi, obrui.
Tелa умерших зарываются в земле, corpora mortuorum terra defodiuntur. 3)
Se obruere, tegere, occulere. Он зарылся в cенo, fœno se obruit. 4) Он зарылся
в книгах, in bibliothecam, in litteras или litteris se abdidit. Он уже зарылся
(как мышь в закроме), immemor est pristinæ conditionis, pristini status.
Зарыдать
Incipere ejulare, plorare.
Зарыскаться
Circumcurrere, circumcursare, pervagari. 2) Immodicum, intemperantem
fieri.
Зарытие
Defossus, infossus. Зарытый, defossus, infossus, terra opertus.
Зарычать
Mugire cœpisse.
Зapезaниe
Mactatio, cæsio, percussio, interfectia. Зарезанный, mactatus, jugulatus,
cæsus. Зарезанная скотина, cæsa, jugulata bestia.
ЗАРЕЗВИТЬСЯ.
Incipere petulare, ineptire. 2) Extra или ultra modum ineptire.
Зарез
(Locus), ubi cæsæ bestiæ collum sectum est. Зарезывание, см. зарезаниe.
Зарезываю, initium facere scalpendi, sculpendi. 2) Jugulare, collum secare.
Зарезать скотину, bestiam jugulare. Волк зарезал овцу, lupus ovem dilaniavit.
Зарезываюсь, sibi collum secare, desecare.
Заречный.
Ultra fluvium situs. Зaречье, tractus terræ ultra fluvium.
Зарюмить
Incipere lacrimari, flere. Зарюмиться, ultra modum flere.
Зарюсь
Aliquid appetere, concupiscere; alicujus rei desiderio capi. He зарься на
чужую красоту, noli alienam bonam formam concupiscere.
Заря
Rubor solis in cœlo, qui ejus

obitum comitatur et ortum præcedit. Утренняя з., aurora. Вечерняя, rubor


cœli vespertini; vesper rubens. 2) Splendor, fulgor.
ЗАРЯД.
Immissio glandis plumbeæ sclopeto. 2) Immissa glans plumbea sclopeto.
Вынуть заряд из пушки, immissam glandem plumbeam e tormento, sclopeto
ducere, trahere. Заряжание, можно выр. гл. Заряжаю, glandem plumbeam
sclopeto immittere. Заряжаюсь, пушки заряжаются ядрами, globuli tormentis
imittuntur. Заряженный, cui (sclopeto) grandes plumbeæ immissæ sunt.
Засада
Insidiæ, locus insidiarum. Напасть из засады, ex insidiis aggredi,
invadere, incurrere. Поставить в засаде, in insidiis locare, collocare. Стать в
засаде или на засаде, in insidiis subsistere, considere. Заманить в засаду, ad
insidias trahere, perducere, ad insidias inducere. Попасть в засаду, in insidias
induci, perduci. Засадный, in insidiis subsistens, subsidens; insidiæ.
Поставить засадных, insidias ponere, locare, collocare; insidias parare.
Засад
Internus tumor, interna extuberatio.
Засажать
Ponere, doponere, se conserere, obserere. Засадил 5 гряд капустой,
qninque porcis brassicam oleraceam plantavit, deposuit. Засажение, consitio,
consitura, plantatio. Засаженный, consitus, plantatus, depositus. 2) Inclusus in
custodiam. Засаживание, см. засажение. Засаживаю, conserere, plantare,
ponere, deponere (in terram) cœpisse. 3) Cogere aliquem, ut opus faciat.
Засадить в тюрьму, includere in custodiam. Засадить кого дома сидеть,
cogere, facere, ut aliquis domo se contineat, domo non excedat. Засаживаюсь,
plantari, deponi. Достальные гряды засаживаются капустой, aliis porcis
brassica oleracea deponitur, plantatur.
Засаление
засаливание, можно выр. гл. Засаленный, contaminatus, maculatus
pingui. Засаливаю, contaminare pingui. Засаливаюсь, se (vestem) contaminare
pingui.
Засалеть
. Incipere stertere, naso clamare.
ЗАСАРИВАНИЕ,
можно выр. гл. Засариваю, obruere. Засорить яму, cavum obruere,
opplere. 2) Funi tractorio affigere, firmare. Засариваюсь, oblimari, limo
obduci. Засорился пол, tabulatum squalore oppletum est. Засорился колодезь,
puteus oblimatus est. Эта трубка засорилась, hic tubus obturatus est. Гавань
засорилась, porlus limo obductus est.
Засасывание
Infirmitatio, debilitatio per suctum. Засасываю, suctu infirmare,
debilitare. Щенята засосали суку, catelli canem sugendo debilitarunt. 2) Cœno
demergere. В грязи засосало колесо, vota immersa limo hæsit. Засосало ногу,
pes limo immersus hæret.
Засватываю
Aliquam petere, nuptiis aliquam ambire. Другую засватал невесту,
secundam nuptiis ambiit. 3aсватываюсь, nuptiis aliquam ambire.
Засвербеть
Cutis formicat.
Засверкать
Incipere fulgere, fulgurare.
Засвидетельствование
Testificatio; testatio; testimonium (данное свидетельство), præstatio,
affirmatio. Засвидетельствованный, testimonio comprobatus, confirmatus,
contestatus, exhibitus, præstitus. Засвидетельствовать, см. свидетельствую.
Засвистание
можно выр. глаг. Засвистать, sibilare occipere. 2) Stridere. Пущенная
стрела засвистела в воздухе, sagitta missa in acre stridit.
Засвечание
засвечение. Accensio, incensus. Засвечаю, accendere, incendere.
Засветить свечу, lucernam accendere. Засвечаюсь, accendi, incendi.
Заселенный
Incolis frequentatus, occupatus. Заселяю, incolis frequentare. З. степи,
loca doserta или desertas regiones incolis frequentare. 2) Occupare. Страну
эту заселили пленники, hanc regionem captivi occuparunt. Заселяюсь,
occupari, civibus frequentari. Страна эта заселяется колонистами, in hanc
regionem colonia deducta est.
ЗАСИЖИВАЮСЬ.
Diutius sedere, morari, commorari, versari, oblivisci abitionis или sibi
abeundum esse.
Засиненный
Cœruleo infectus. Засинить, cœruleo inficere, cœruleum facere.
Засиниться, cœruleo infici.
Засиять
Lucere cœpisse.
ЗАСКАЗАТЬ.
Occipere loqui; blatire (Plaut.), deblaterare, effutire.
Заскакиваю
Initium facere saliendi. Заскакать от радости, gaudio exsilire, exsultare.
2) Prævenire, præcurrere, prævertere.
Заскверненный
Inquinatus, fœdatus, contaminatus. Засквернить, inquinare, fœdare,
contaminare.
Заскобленный
Cœptus runcinari. Заскоблить, incipere runcinare.
Заскорбнуть
Contrahi, rugari, corrugari. Заскорбнул мех, pellis se corrugavit.
Заскочить
Pone aliquid salire, cadere, labi. Заскочил за угол, salivit pone angulum.
Заскресть
Incipere scabere, radere, fricare. Кошка заскребла, конечно в комнате
напакостила, felis incipit radere, nullum est dubium, quin conclave polluerit.
Заскрипеть
Crepare, crepitare, concrepare. Ворота заскрипели, porta concrepat.
Колеса заскрипели, rotæ strepunt, rotæ gemunt. Дверь заскрипела, ostium
concrepuit. Да что двери у нас заскрипели? sed quid crepuerunt fores hinc a
me?
ЗАСКУПИТЬСЯ.
См. Скупиться.
Заслание
Missio; ablegatio, amandatio.
Засланивание
Obstructio, obturatio; alicujus lumini officere.
Засланный
Missus; ablegatus, amandatus.
Заслиненный и заслюненный
Consputus, saliva fœdatus. Заслинить и заслюнить, conspuere, saliva
орplere, saliva fœdare. Заслиниться и заслюниться, se saliva fœdare,
contaminare.
Заслонение
См. Засланивание. Заслоненный, obstructus, obturatus, oppilatus.
Заслонка, заслоночка, valva fornicalis (у новв.). Заслоночка, vox medd.
Cepдечные заслоночки, valvulæ cordis. Заслон, omnes quod alicui rei obditur,
opponitur vel quo res contegitur. Заслоняю и засланиваю, obdere, objicere,
opponere. Заслонить отверстие, foramen obturare. 2) Заслонить свет, alicui
или alicujus lumini officere. Заслоняюсь и засланиваюсь, se tegere, se
operire. Шляпой от солнца, caput tegere pileo arcendi solis causa. 3) Obdi,
objici, opponi. Печи засланиваются заслонками, tornaces valvulis obduntur;
fornacibus valvulæ obduntur.
Заслуга
Meritum, pro meritum. По заслугам, pro merito, merito. Если его заслуг
больше, quodsi ejus merita majora sunt. Его заслуги будут незабвенны, ejus
merita nulla unquam oblivio delebit. С заслугой, adverbialiter, priusquam
tempus ad obtinendum gradum honoris præstitutum desinat, finem habeat.
Заслужение, заслуживание, paratio, comparatio. Заслуженный, meritus.
Получить заслуженное жалованье, salarium meritum accipere. 2) Bene,
optime meritus de aliqua re. Заслуженый человек должен быть уважаем,
homo optime (de republica) meritus, meritis eminens или insignis venerandus
est. Заслуживаю, merere, parere, parare, comparare, quærere. Стараться
заслужить (достать) себе работой рук, manu aliquid quærere. Заслужить
жалованье, stipendium, salarium merere. 3) Merere, mereri; promerere,
promereri. Заслужить похвалу, laudem mereri. З. благодарность, gratiam
mereri. Он не заслуживает этой награды, non est dignus hoc præmio. Он
заслуживает того, чтобы я его хвалил, dignus est, quem laudem или qui a me
laudetur. Смотря потому как заслуживаю, pro ео, ас mereor. Заслужить себе
бессмертие, immortalitatem merere. Заслуживать вероятие, fide dignum
esse; fidem merere. Заслужить кому чем, de aliquo или erga aliquem aliquid
merere. Это ли заслужил я от тебя? siccine do te merui или meritus sum? Я
это очень заслуживаю (по делом мне), sic est meritum meum. Он не наказан
так, как заслуживал или стоил того, levius est punitus, quam sit promeritus;
pœnam suo scelere dignam non suscepit. Заслуживаюсь, acquiri, obtineri,
parari, quæri.
Заслушиваю
Incipere audire, exaudire, aures alicui præbere. Заслушали дело его, но
не окончали, dicam ejus audire cœperunt, sed non consummarunt.
Заслушиваюсь, perattente, maxima cum voluptate audire, ab ore alicujus
pendere, sui audiendo immemorem esse, usque ad satietatem audire non posse.
Заслушаешься его разговоров, ejus sermones non satis exaudias.
Заследование
Nimis exquisita cognitio causæ. Заследованный, post diu habitam
cognitionem, quæstionem damnatus pœnæ или ad pœnam. Заследовать, diu
adversus aliquem quæstionem habere, instituere, exercere.
Заслепляю
Obcœcare. Как мы ехали из гостей, пошел такой снег, что нам всем
глаза залепило, nobis domum redeuntibus tam plurima nix cœlo delapsa est, ut
plane oculos in res objectas conjicere non possemus.
Заслюненный
См. Заслиненный.
Засмаливание
при засмаливании бочки. In oppicando dolio. Засмаливаю, picare,
oppicare. Засмалить бочку, dolium oppicare. З. бокá у корабля, navis latera
picare. Засмаливаюсь, picari, oppicari. 2) Se pice oblinere.
Засмаркиваю
Muco, muccedine fœdare. Засморкать платок, muccinium muco fœdare,
inquinare.
Засматривание
Inspectus, adspectus. Засматриваю, inspicere, adspicere, contemplari
cœpisse. Засматриваюсь, in adspiciendo defixum esse. Засмотрелся на
украшение дома, in contemplandis ædium ornamentis totus defixus est.
Засмоление
См. Засмаливание. Засмоленный, picatus, oppicatus.
Зacmopкaниe
Inquinatio per muccedinem. Засморканный, muccedine fœdatus,
inquinatus.
Засмотр
Inceptio contemplationis.
Засмеять
Deridere, irridere. Он промолвился и его засмеяли, in loquendo lapsus
est et qui aderunt eum derisere. Засмеяться, incipere ridere.
Заснурованный
Constrictus, præstrictus.
Заснуть
Obdormire, obdormiscere; decidere in somnum. Больной только теперь
заснул, ægrotus modo obdormivit.
ЗАСОВАТЬСЯ.
Sollicitum esse, angi, angorem capere. 2) Festinanter huc et illuc cursare.
Засов
засовец, засовчик. Pessulus. Запереть засовом, pessulo (januam)
claudere, occludere; obicem foribus obdere.
Засовываю
Figere, infigere, inserere. 2) Domittere. Засунуть руку в карман, manum
in loculos demittere. Засунуть голову в самые ноздри, in ipsos nares caput
coudere. Засовываюсь, in aliquem locum deferri, incidere. He знаю, куда
засунулась книга, nescio, quem in locum liber inciderit.
Засолить
Incipere salire, sale condere. Засольный, nimis salsus. Засол muria,
salsura.
Засопеть
Incipere anhelare. Ты опять засопел в нос, denuo anhelas. b) Fremere,
æstuare. 2) Exæstuare. Сделался в сосуде свист, и вода засопела, in vasculo
ortus est sibilus et aqua exæstuare cœpit.
Засорение
См. Засаривание.
Засоренный
Limo obductus, obstructus.
Зaсосaние
См. Засасывание. Засосанный, sugendo debilitatus.
Засос
Suavium. Целоваться в засос, suavium dare et sumere cum sonitu.
Засохлый
Qui exaruit; emortuus. Засохлое дерево, arbor emortua.
Заспа
V. obs. Ptisanarium.
Заспать
Dormiendo transmittere; dormientem non sentire aliquid. Видно ты
заспал, что я говорил тебе вчера, apparet le dormientem oblitum esse, quæ
heri inter nos fueramus locuti. Заспать младенца, per somnum infantem
stiangulare.
Заспорить
Incipere contendere, dispulare, in controversiam vocare. Вы сперва
заспорили, tu prius concertare, contendere cœpisti.
Заспешить
Accelerare.
Зассориться
Discordia inter eos orta est.
Застава
Aditus, introitus, diæta, ubi portæ custodes versantur.
Заставание
при заставании. In deprehendendo.
Заставица
Graphicum emblemа.
Заставка
Omne, quod alicui rei opponitur, objicitur. Заставление, заставливаниe,
oppositio, objectio. Заставленный, oppositus, objectus, obditus, interclusus,
præclusus. Заставляю, impedire, intercludere, interrumpere. Заставили
каретами дорогу, via rhedis impedita est. 2) Per m. facere, impellere,
stimulare, cogere, cohortatione incitare. Чтобы не теряли в праздности
время, заставьте их что-нибудь делать, ne tempus otiose consumatur, fac ut
(pueri) in aiiqua re elaborent. Он всех заставляет любить себя за свои
добродетели, omnium amorem sibi suis virtutibus conciliavit. Заставляюсь,
impediri, intercludi, interrumpi. – Заставный, pertinens ad diætam, ubi
custodes portæ versantur. 3) Заставные буквы, litteræ primæ, majusculæ,
litteræ inceptivæ.
Застаиваюсь
. Diutius stare, fatigari, defatigari stando. 2) De piscibus; insistere.
Съезжаются для ловли белой рыбы, которая там застаивается, соnveniunt,
frequenter confluunt ad alburnum (Cyprinum Leuciscum) captandum, qui eo
loco insistit или cursum reprimit. Застоялась лошадь, equus diutius stabulos
non excessit, d. in stabulo mansit. Застоялась вода, aqua occlusa putruit,
corrupta est.
Зacтaнaвливaниe
Interclusio, præclusio, obstructio. Застанавливаю, intercludere,
præcludere, occludere. Застанавливать собой солнце, solem intercipere.
Застанавливаться, intercludi, рræcludi. Застановка, interclusio.
Зacтaниe
См. Заставание.
Застановление
См. Застанавливание, Застановлеиный, impeditus, interclusus,
interruptus. Застановленный дровами двор, area domus lignis oppleta.
Застарелость
ран. Vulnera inveterata. З. привычки, мнения, consuetudo, opinio
inveterata. Застарелый, qui consenuit in aliqua re, inveteratus. З. в упрямстве,
qui in illepida agendi ratione consenuit. Застарелая болезнь, morbus tenax,
morbus inveteratus. Застарелую рану лечить трудно, inveteratum vulnus
difficile est sanatu. Застарелая ненависть, odium penitus insitum. З. порок,
vitium penitus defixum et hærens, v. adultum et prævalidum, Застареться,
inveterascere, invalescere, insenescere. Он застарелся в ненависти, occalluit
in odium. Болезнь застарелась, morbus inveteravit.
Застаю
Invenire, reperire, deprehendere, in aliquem incidere. Я застал его дома,
domi eum reperi. Я его застал за работой, в чтении, incidi in eum occupatum,
legentem. Застать умножающих пожар, deprehendere incendium augentes. З.
упражняющегося в чем ночью, reperire noctu meditantem (elephantem). 2)
Alicui или alicujus lumini officere. Отсторонитесь, вы застали свет, more te
hinc, mihi officis.
Застеганный
Globulorum ope junctus; fibula vinctus; acus variatus. Застегивание,
можно выр. гл. Застегиваю, globulorum ope jungere; fibula vincire, revincire;
acu variare. He застегивать платья, vestem solutam, laxatam tenere, gestare,
non constringere. Flagellare. – Застегиваюсь, ope globulorum jungi; fibulа
vinciri. Застегнутие, т.ч. застегивание. Застегнутый, ope globulorum junctus;
fibula vinctus. Застяжка, fibula. Застежки у книг, fibulæ, quibus vinciuntur
libri.
Застигаю
Opprimere, occupare, incidere alicui или in aliquem. Смерть застигла
Антония среди чинимых им обид и притеснений, Antonium in mediis ejus
injuriis et cupiditatibus mors oppressit. Ночь меня застигла на дороге, nox me
in itinere oppressit. Нас застигла жестокая буря, improviso oppressit nos
vehemens tempestas. Застигнутый, oppressus.
Застилание
через застил. Axibus contabulando. Застилаю, досками, axibus
contabulare. Глаза застилает, oculi caligant. Застланный, axibus contabulatus.
Застой
Locus, ubi pisces insistunt, cursum reprimunt. 2) Res ad victum
necessariæ, quæ in foro remanserunt nec venditæ sunt. Много было застоя с
сыном, овсом, multum fœni, m. avenæ in foro remansit nec venditum est. 3)
Застой в крови, в соках, sanguis, humores consistunt. Застойный, quod in
foro remansit nec est venditum. Застойное сено можно купить дешевле,
fœnum, quod in foro remansit nec venditum est potest minori pretio emi.
Застойная вода, aquæ evagatæ, stagnantes.
Застолье
Pecunia pro victu præbendo. Застольный, quod inter cœnandum fit,
convivalis. Застольная беседа, sermo inter cœnandum или inter cœnam; dicta
convivii; fabulæ convivales (Tac.).
ЗАСТОЯТИ.
(Sl.) Aliquem euntem sistere et molestia afficere.
Застрахованный
Cui cautum est de или pro re; de periculo rei. Заст. корабль, cui cautum
est de nave. Застраховать, rebus suis cautionem adhibere. Дом, domui
cautionem adhibere.
Застращенный
Deterritus ab или de aliqua re; terrore aversus, repulsus. Застращивание,
при застращивании, in absterrendo, deterrendo. Застращиваю, absterrere,
deterrere de или ab; также с част. ne, quin, quominus; terrore avertere,
repellere. Его с малых лет застращали, is a pueritia, a parvo deterritus est. Его
так застращали, что не поcмел открыть истины, adeo absterritus est, ut
verum faleri non ausus sit.
ЗАСТРЕКОТАТЬ
. Incipere vocem peracutam emittere, qualem emittunt picæ.
Застригаю
Incipere tondere, detondere, demere. Застриженный, paululum detonsus.
Застрогание
можно выр. глаг. Застроганный и заструженный, cœptus runcinari.
Застрогать и застружить, incipere runcinare.
Застроение
застроивание, можно выр. гл. Застроенный, cœptus ædificari. 2)
Ædificatus, coædificatus. Застроенное местo, locus coædificatus. 3)
Obstructus. Застроиваю, incipere ædificare. 4) Locum ædificare, coædificare,
inædificare. 5) Obstruere, officere luminibus alicujus. Зaстроиваюсь,
inædificari. 6) Obstrui. He очень приятнo, что он застроился перед моими
окнами, valde non placet, illum inædificandis ædibus suis prospectum mihi
ademisse, usum lucis mihi eripuisse.
Застрочение
при застрочении. In transuendo. Застроченный, transsutus. Застрочить,
incipere transsuere. 2) Obstruere. Застрочил так, что не видно трещины, tam
bene obsuit, ut nulla fissurа appareat.
Застреление
Occisio; percussio per ictum sagiltæ. Застреленный, trajectus, transfixus,
transverberatus; glande plumbea exanimatus, trajectus. Застреленная птица,
avis glande plumbea trajecta. Зaстреливание, т.ч. застреление. Застреливаю,
trajicere, transfigere, transverberarе, transigere, occidere. Он застрелил его из
пистолета, exanimavit eum pyrobulo manuario или minori sclopeto.
Застрелить зверя, feram glande plumbea trajicere. Застреливаюсь, sua manu
cadere; se exanimare glande plumbea. – Застрелять, incipere jaculari, glandes
emittere. Наши первые застреляли, nostri priores glaudulas emisere. 2)
Jaculando, glandes emittendo vincere.
Зacтpеxa
Locus inter tectum et ædes. Воробьи гнездятся под застрехами, passeres
nidulantur sub tecto.
ЗАСТРЯПАНИЕ.
Coctura ciborum. Зaстряпать, incipere cibos coquere.
Застуда
Refrigeratio. У меня зас. в руке, manus refrigerate est. Застужаю и
застуживаю, refrigerare, frigefacerе. Застужаюсь и застуживаюсь,
refrigescere, refrigeratum esse, refrigeratione affectum esse. Застужение,
refrigeratio. Застуженный, refrigeratus. Застуженные члены, membra
refrigerata.
Заступа
Patrocinium. Надежная з., patrocinium fidum. 2) Fautor, tutor, defensor,
custos, vindex, propugnator. Он ему великая заступа, eum magnum vindicem
habet. Заступание, можно выр. гл. Заступаю, stare, consistere ante aliquem.
3) Opitulari, auxiliari, patrocinium alicujus suscipere, præsidium ferre, aliquem
deprecari ab aliquo. Заступайте немощных, tolerate, perferte infirmos.
Заступать невинных, innoxios или innocentes defendere. З. за обиженных,
offensos, læsos, violatos tueri; defendere contra iniquos. 4) Заступить чье
место, vice alicujus fungi; alicujus vices obire, implere; alicujus vicarium
esse; usum rei præstare, explere. Заступаюсь. tueri causam alicujus, defendere,
auxiliari, opitulari, opem ferre. За кого, aliquem tueri, defendere, alicui
subsidio esse, adesse alicui. Заступаться всячески, omnia alicujus tueri,
aliquem solum suscipere. З. за правду, in se recipere verum; propugnare pro
veritate. Заступление, defensia, propugnatio. Заступников, defensoris,
custodis, vindicis, propugnatoris. Заступник, fautor, defensor, custos, vindex.
З. Бог Иаковль, Deus Jacobi propugnator. Заступница, mulier defensor,
patrona. Заступничество, defensio, propugnatio, patrocinium.
Заступ
Pala, bipalium. Взрывать землю заступом, pala fodere terram; bipalio
terram vertere, invertere.
Застучать
застукать. Incipere pulsare. Застучаться, incipere ostium или fores
pulsare.
Застываю
Refrigescere, refrigerari; concrescere, coire, spissari. Застыло
растопленное масло, butyrum fusum concrevit. Вода застыла от стужи, aqua
frigore gelata, congelata est.
ЗАСТЫДИТЬСЯ
. Pudore, rubore suffundi; erubescere.
Застылый
Concretus, gelatus, congelatus.
Застенение
можно выр. глаг. Застененный, cui или cujus lumini aliquis offecit.
ЗACTЕНИE.
Pomœrium. – Застенок, carnificina.
Застенчивость
Timiditas, verecundia, pudor subrusticus. Застенчивый, verecundus.
Застенчиво, timide, verecunde. Быть застенчивому, verecundari.
Застеняю
Alicui или alicujus lumini officere. Отсторонитесь, вы застенили свет,
discede, abscede, mihi officis. 2) Muro includere.
Засуетиться
Valde sollicitum, perturbatum, anxium esse; in angustiis se habere или
angustiis constitutum esse.
Засудить
Incipere jus dicere, agere, judicium facere. 2) Judicium de aliquo, de
aliqua re severe, acriter, acerbe ferre, severe dijudicare.
Засунутие
можно выр. гл. Засунутый, in alieno loco positus, derelictus, conditus,
absconditus. Засунуть, in alieno loco ponere, derelinquere, condere.
Засуслить
Se inquinare, fœdare.
Засуха
Siccitas, aritudo. Засухой пожгло травы, sitis (æstatis) herbas usserat. От
засухи пропадают насекомые, bestiolæ aritudine pereunt. Жар причиняет
засуху, terra calore arescit. Стоpoнa, гдe засуха, sitientes loci. Годы, в кои
бывает засуха, sitientes anni. В этом году была большая засуха, hoc anno
siccitatibus laboratum est. От засухи хлеб в поле погорел, siccitatibus
frumentum in arvo adustum est.
Засучивание
можно выр. гл. Засучиваю, incipere fila dupliciter contorquere. 2)
Vestem, partem vestis replicare. Засучить рукава у рубашки, manicas tunicæ
interulse replicare. Засучиваюсь, replicari; vestem colligere.
Засушение
засушивание. Siccatio. Засушенный, siccatus, exsiccatus; arefactus.
Засушиваюсь, arescere, arefieri; siccescere, siccari. Засушина, frustum
siccum. З. хлеба, frustum panis siccum.
Засылание
Missio, ablegatio. Засылаю, mittere, ablegare in amotam regionem. 2)
Mittere aliquid spectantem, aliquid in animo habentem. Он засылает ко мне,
чтобы с ним помириться, mittit ad me eo consilio, ut cum eo in gratiam
redeam. Засылка, т.ч. засылание.
Засыпание
Infusio. З. рва, fossa -impleta, expleta. 2) Sopor. Засыпанный, infusus,
obrutus, expletus. – Засыпаю, obruere, explere; infundere, superfundere.
Засыпать землей колодезь, puteum opplere, obruere. Засыпать и сравнять с
землей озеро, lacum replere et complanare (Suet.).
Засыпаю
Placide obdormiscere. Легши в постель, скоро заснул, cubitum discedens
brevi placide obdormivit.
Засыпаюсь
Se infundere, se superfundere, se obruere. Засыпался мукой, farina se
superfudit. 2) Superfundi, obrui, expleri.
Засыпаюсь
Diutius dormire. Он заспался так, что опух, tam diu multumque
dormivit, ut plane inflatus sit.
Засыпка
См. Засыпание. – Засып, fossa obruta, expleta.
Засыхание
Ariditas. Засыхаю, arescere, arefieri, exarescere, siccescere. Засохли
чернила, atramentum scriptorium siccatum est. 2) Mori, emori. Засохли
яблоки, mali, pomi emortuæ sunt. Цветок совсем засох, flos exustus siti
exaruit.
ЗACЕBAHИE.
Cœpta satio, seminatio. 2) Consitio, consitura. Засеваю, incipere
seminare, serere. 3) Agrum serere, conserere aliqua re. Засеять поле
пшеницей, agrum serere tritico. Засеваюсь, seri, conseri. Засев, sementis,
tempus sativum. Начался з. ярового хлеба, sementis æstivorum frugum
occepta est. Засевы хорошо взошли, sementes bene emerserunt supra или
extra terram.
Заседание
Sessio, consessus. З. в судебном месте, sessio in tribunali. Зaседание
Короля в Парламенте, concilium procerum, Rege præside. 2) Conventus,
cœtus. 3) Acroasis (заседание ученых). Читать в заседании, in acroasi aliquid
legere. Иметь з., considere; acroasin facere; consilium habere; consilii causa
convenire. Заседатель, assessor, consessor. Заседательский, assessoris, ad
assessorem pertinens. Заседаю, assidere, sedem cum suffragio habere. 4)
Hærere. Пробка засела в бутылошном горлушке, obturamentum collo lagenæ
hæsit. 5) Засесть где, subsidere, consistere, sedem capere, considere. Засесть в
крепость, consedere in arcem. Засесть у холма, в лесу, insidere tumulum,
sylvam. Засесть в замке, лежащем на острове, arcem in insula sitam
occupare. Засесть кого, alicui officere. Засесть за дело, strenue, gnaviter
laborare. Засесть дома, assiduum et domesticum esse; domi manere; domi
servare.
Засека
Munimentum, sepes, septum. Многими засеками заперт был вход,
crebris arboribus succisis introitus præclusi erant. 2) Aliena. Запрещено
ездить в засеки, vetitum est intrare aliena. Засеканиe, cœpta cæsio. 3) Incisio
signi. 4) Verberatio sæva. Засекаю, incipere cædere, accidere. 5) Incidere.
Засечь на бирке знак, incidere taleæ signum; de equis: se violare, lædere.
Лошадь xpoмает, засекла себе ногу, equus claudicat, pedem læsit. 6)
Miserandum in modum flagellare, verberare. Засекаюсь, se cædere; pede
pedem perstringit. 7) Лошадь засекается, equus se stringit ferro; calces
calcibus allidit. – Засек, sepimentum in horreo, ubi reconditur frumentum;
species cameræ. 8) Munimentum, sepes. – Засечение, т.ч. засекание.
Засечный, munimento circumdatus. Засечная голова, præpositus
munimentorum.
Засеяние
См. Засевание. Засеянный, satus, consitus.
ЗATAEHИE.
Occultatio. Затаенный, сеlatus, occultatus.
Затазать
Objurgare, reprehendere, vituperare. 2) Defatigare aliquem huc et illuc
trahendo.
Затаить
Celare, occultare; rem furto ablatam celare. Затаиться, se celare, se
abdere. Воры затаились в лесу, fares se in sylva abdiderunt.
Затапливание
можно выр. гл. Затапливаю, incipere calefacere, calefactare.
Затапливаюсь, calefieri.
Затаптывание
Obtritus, proculcatio. Затаптываю, obterere, proterere, соnterere,
proculcare pedibus; conculcare. Быть затоптаному от своих, a suis
conculcatum interire. Затоптать пол, tabulatum exterere.
Затасканный
Ablatus, alio translatus; laceratus, usu detritus; inquinatus. Затаскивание,
можно выр. глаг. Затаскиваю, trahere, auferre, vi abripere. Волк заташил
овцу в лес, lupus ovem in sylvam abripuit. 2) Per vim abducere. Он нас
затащил к себе, nos per vim afeduxit domum suam. 3) De veste: usu deterere,
corrugare, male sinuare, lacerare, inquinare. Он затаскал свое платье, vestem
suam plane inquinavit usuque detrivit. Затаскиваюсь, usu deteri, iuquinari.
Затачание
затачивание, мож. выр. гл. Затачанный, obsutus. Затачиваю, obsuere,
sarcire. Затачать прорванную диру на сукне, fissuram panni sarcire, obsuere.
ЗАТАЧИВАЮ.
Exacuere, acuendo fissum tollere, demere. Заточить нож, cultrum
exacuere. Затачиваюсь, exacui; acuendo tolli, demi.
ЗАТАЩЕНИЕ,
можно выр. глаг. Затащенный, per vim abductus, ablatus. Затащиться,
corpus fessum aliquo trahere.
Затверделый
Duratus, induratus. Затвердение, duritia, durilies. Затвердеть, durari,
indurari; durescere, obdurescere, indurescere. 2) Затвердить в грубости, in
rusticitate consenescere.
Затверженный
Memoriæ traditus, commissus, impressus, infixus. Затверживание, через
з., ediscendo, memoriæ tradendo, imprimendo. Затверживаю, ediscere,
memoriæ imprimere, infigere. Затвердить чьи речи, alicujus sermones
memoriæ infigere. Затверживаюсь, memoriæ imprimi, infigi.
Затворение
Præclusio. Затворенный, clausus, occlusus, præclusus. Затворка, parvus
pessulus, parvus или parva obex. – Затворник, homo solitarius, eremita,
anachoreta (у Церр. отт.). Затворничий, ad hominem solitarium pertinens.
Затвор, pessulus, obex, vectis. 2) Carcer, custodia, vinculum. 3) Domicilium
hominis solitarii. Затворяю, claudere, præcludere, in carcerem или in vinculum
condere, includere, так. одно includere. Затворить двери, operire ostium.
Войти и затворить, abire intro. Затворяюсь, claudi, præcludi. 4) Claudere se
cubiculo. Он затворился, и никуда не выходит, se abdidit cubiculo et non exit
dome.
Зaтeкaниe
Tumor. Затекаю, tumescere, intumescere. Затекли глаза, oculi tumuerunt,
intumuerunt. Затекли ноги, crura contumuerunt.
Затеребить
Incipere vellere, evellere. 2) Vellere, vellicare. Его затеребили ребята,
pueri eum pervellerunt. Затеребить за уши, aures alicujus pervellere.
Затеребление, можно выр. гл.
Зaтepтиe
Inquinatio per tritum. Через з., premendo, vexando. Затертый, terendo
inquinatus. 2) Tactu или terendo pressus, elisus. Затертое льдом судно,
navigium glaciata mole vexatum, elisum.
Затеряние
можно выр. гл. Затерянный, in alieno loco positus, relictus, depositus.
Затерять, in alieno loco relinquere, deponere. Затеряться, in alieno loco
deponi, relinqui. Затерялась преважная бумага, scriptum maximi momenti
non amplius in manibus est, abest.
Затесать
Incipere cædere, asciare dolare.
ЗАТЕЧЕНИЕ.
См. Затекание.
Затинная пищаль
V. obs. Ingens tormentum. Затинный стрелец, miles tormentarius.
Затирание
См. Затертие. Затираю, terendo inquinare. Затереть салфетку, mappam
diutino usu inquinare, sordidum reddere. 2) Colorem inducere. 3) Exstinguere,
delere. Все это нe могло совершенно затереть образа прекрасной девицы в
моем сердце, hæс omnia formam faciei eximiæ puellæ animo impressam
delere non potuere. b) Затирать прочих, contemnere cæteros. 4) Его затерли в
народе, turbâ elisus est. Льдом затерло лодку, scapha glaciatâ mole undique
compressa, elisa est. Затираюсь, diutino usu inquinari, sordidum reddi; premi,
comprimi, elidi.
Затискать
Imprimere alicui rei aliquid; vi immittere.
Затихание
Cessatio tempestatis, amotio doloris; silentium. Затихаю, cadere, remitti.
Затихла буря, tempestas sedata est, resedit. Больной стонал и только что
затих, ægrotus gemebat, suspirabat et modo quievit. Затишь, locus, quo a
tempestate tutus sis; receptus, perfugium.
Заткание
Textus. Затканный, cœptus texi. Заткать, texere cœpisse.
Заткнутый
Immissus, insertus. 2) Obturatus. Заткнутая пробкой бутылка, lagena
embolo obturata. Заткнуть, claudere, obturare. Бочку, бутылку, dolium
lagenam obturare. З. диры, rimas explore.
Затмеваю
Obscurare, lucem alicui rei eripere. Луна затмила солнце, luna solem
obscuravit. 2) Вместо того, чтобы истолковать смысл этого места, более
затмил оный своим объяснением, tantum abest, ut hujus loci sensum или
mentem, vim dilucidaverit, ut magis explicatu obscuraverit. Он затмил славу
всех предшественников своими делами, omnium antecessorum suorum
gloriam egregie factis obscuravit. Свет свечи затмевается сиянием солнца,
obscuratur et offunditur luce solis lumen lucernæ. Затмить свою славу, nomini
officere. Затмеваюсь, obscurari, tonebris obduci, deficere. Солнце начало
затмеваться в три часа, sol circiter tertiam post meridiem horam deficere
cœpit. b) Затмилось имя и величие императора на запад, nomen et majestas
imperatoris in occidente concidit. Затмились прелести, gratia, venustas
evanuit. Затмение, obscuratio, defectus. З. солнца, луны, defectus solis, lunæ.
З. частное солнца, defectio solis locis quibusdam visa. Полное з. солнца,
defectio solis plena.
Заток
Subtemen.
Затолкать
Pulsare. Затолкали в толпе, turba pulsatus est.
Затолочь
Incipere contundere, conterere.
Затопать
Incipere terram pedibus pulsare, percutere.
Затопление
Demersio, immersio; submersus. Затопленный, mersus, demersus,
submersus.
Затопляю
Mergere, demergere, submergere; deprimere, obprimere. Затопить судно,
navigium deprimere. Вода затопила судно, aqua navigium oppressit. Вода
затопляет какое место, operitur fluctibus. Затопить глубоко весь путь, omnia
itineris vestigia altis paludibus opplere. Затопляюсь, mergi, demergi,
submergi, deprimi, opprimi.
Заторговать
Incipere mercaturam facere, vendere, divendere. Заторговаться, diutius
agere, pacisci, depasci, pactionem facere cum aliquo.
ЗАТОРМОЖЕННЫЙ.
Cujus rota sufflaminata. Затормозить, rotam sufflaminare.
Затормошить
Aliquem quiescere или conquiescere non pati; aliquem perpetuo
inquietare, turbare. 2) De equis: habenas huc et illuc, hinc et illinc trahere,
turbare.
Заторно
з. было на ярманке. Turba conferta erat in nundino. Затор, turba conferta.
Великой з. был на ярманке, turbâ confertâ qui aderant in foro, premebantur. 2)
Permistio horrei tosti или polentæ ad cerevesiam coquendam.
Затосковать
. Incipere angi animo, angorem capere, angoribus se dedere, sollicitum
esse.
Заточаю
(Sl.) Abripere, abstrahere auferre. 2) In carcerem, in vincula condere,
includere. Заточение, custodia, vincula. Через заточение, in carcerem
condendo. Заточенник, comprehensus, captivus. Заточенный, in carcerem
conditus, inclusus.
Затóченный
Cœptus exacui.
Зaтpaвa
Exagitatio; canes (lepori) immissi. 2) Foramen incendiarium или per quod
scintilla ad pulverem pyrium descendit. Затравление, immissio canum.
Затравленный, заяц, lepus, cui canes immissi sunt. Затравливаю, exagitare,
canes immittere. Затравить зайца, волка, lepus, lupus, quibus canes
immittuntur. 2) V. torment, incendere pulverem pyrium. Затравливаюсь,
exagitari; (alicujus feræ) canes immittuntur. Затравник, затравочник, filum
metallicum, quo cava tormentorum mundantur. Затравный, затравочный,
порох, pulvis pyrius ad incendendum.
Затрачение и затрачивание
Erogatio. Затраченный, erogatus, expensus, impensus. Затрачиваю,
erogare, expendere. Я затратилъ за него много собственных денег, multum
pecuniæ in ejus usum erogavi. Затрачиваюсь, erogari, expendi. 2) E manibus
elabi et amitti, in alieno loco deponi. Моя карманная книжка затратилась,
pugillares non amplius in manibus sunt, absunt, in alieno loco depositi sunt.
Затрепетать
Incipere tremere, contremere, contremiscere, trepidare.
Затрещать
. Fragorem edere cœpisse. Затрещала доска от морозу, assis gelu
fragorem edidit.
Затрогать
Jurgii causam inferre; initium facere disputandi, rixandi cum aliquо.
Затрогивание, tactus, attactus.
Затрубить
Tubam inflare. 2) Incipere vulgare, evulgare, divulgare, palam facere.
Затрудить, laborem alicui injungere, aliquem labore onerare. Затрудиться,
laborando defatigari. Затрудился, пора отдохнуть, laborando defatigatus es,
tempus est quiescere, vires refovere. Зaтруднение, difficultas, negotium,
impedimentum. Это сопряжено с великим затруднением, res habet magnam
difficultatem. Хлеб доставляем был с затруднениями, non commode
frumentum supportabatur. Делать затруднение, difficultatem alicui afferre.
Затруднительно, moleste, graviter, incommode. Ему будет з. разобрать это
дело, cognitio hujus causæ multum ei negotii facesset, exhibebit.
Затруднительный, затруднителен, molestus, gravis, incommodus; molestiam
creans, exhibens. Затруднительное дело, negotiosa et molesta res.
Затруднительный подвоз, dura subvectio. Затруднительная должность,
provincia molesta, negotiosa. Затруднительное время года, molestum anni
tempus. Затруднительный смысл, mens contorta et difficilis. Быть в
затруднительных обстоятельствах, summis angustiis premi. Затрудняю,
difficilius aliquid reddere; difficultatem или impedimentum afferre alicui rei,
difficultatem alicujus rei augere. Чем круче была гора, тем более затрудняло
всход, quo magis collis erat præruptus, eo difficilior adscensus. Это слово
затрудняет смысл, hoc verbum sensum reddit difficiliorem, contortum.
Затрудняюсь, multum operæ dare alicui rei; multum laboris et operæ in re
ponere. 3) Задрудняться в давании слова, fidem dare gravari. 4) Incertum,
dubium esse. Решить cиe поистине затрудняюсь, dissolutio hujus rei me
sollicitum habet.
Затрусить
. Timor me excipit, invadit; metus me penetrat; aliquid male me habet.
Затрясти
Incipere agitare, concutere, jactare. Лихорадка опять затрясла, febris
denuo me jactat. Дорога выбоиста, и меня так затрясло, что голова кругом
пошла, via erat aspera et eo usque agitatus sum, ut (mihi) correpto vertigine
omnia ambulare viderentur.
Затрястись
. Incipere tremere, contremere, horrere. От страха затрясся, præ terrore
horruit.
Затупленный
Hebetatus. Затупить, hebetare. Затупиться, non nihil hebetari, hebetem
reddi, retundi.
Затусклый
Obscuratus, infuscatus. Затускнуть, obscurari, infuscari. Затускли стекла,
specularia sudant, rorant (у новв ).
Затухание
Exstinctio, exstinctus. Затухаю, exstingui, restingui. Затухли свечи,
lucernæ exstinctæ sunt. Затухлый, exstiactus, restinctus. – Затушаю,
exstinguere, restinguere. Затушить свечи, lumina exstinguere. З. пожар,
incendium comprimere. Затушаюсь, exstingui, restingui. Затушенный,
exstinctus. Пожар, incendium restinctum.
Затчение
(Sl.) Obturatio. Затыкайте, obturatio. Затыканный, obturatus.
Затыканные пенькой щели, foramina cannabi obturata. Затыкаю, obturare,
obstruere. Заткнуть бочку, dolium obturare. З. щели, explere rimas. З. уши,
aures obturare, auribus aliquid obdere. Затыкаюсь, obturari, obstrui.
Затылок
Cervix (обыкновеннее вo множ.). Затыльный, ad cervices pertinens.
Затыльное войско, acies extrema, postrema, novissima.
Затыние
Locus или planum pone sepimentum.
Затычка
Obturamentum, embolus.
Затеваю
Efficere, parare, struere, moliri, machinari. Затеять ссору, rixam ciere,
citare; contentionem, altercationem facere; ire in rixam. Затеять бунт, semina
seditionis рræberе. З. войну, bellum movere, excitare, conflare. Пустоту
затеять, ad motus aspirare. 2) Aliquid alicui crimini dare, vitio vertere. Затеял
на меня напрасно, ficto crimine me insectatur. Затеи, inventum, cogitatum,
propositum, conatus, machinatio, machinæ. Это его затеи, hæc est ejus
machinatio. Затейливый, plenus artium, machinarum, stropharum, technarum.
Затейливое дитя, puer alacer et promtus. Затейник, homo jocosus, jocularis,
homo multi joci. Затейница, femina jocosa.
Затейщик
Auctor, machinator, stimulator. Затейщица, auctor, stimulatrix.
Зaтеснeниe
Obscuratio, ademtio lucis, prospectus. Затениваю, umbram facere,
umbrare, obscurare.
Затеснение
Pressus, pressura, pressio. Затесненный, pressus. Затесняю, premere,
comprimere. Меня так затеснили в толпе, что выдраться не мог, ео usque in
turba compressus sum, u eluctari non possem.
Затея
Т.ч. Затейщик.
Затюкать
Metallico instrumento pulsare.
Затявкать
Latrare, latratum edere.
Затягаться
. Actionem instituere, lege agere.
Затягивание
. Contractio, contractus. Затягиваю, incipere trahere. 2) Ad se trahere,
facere, ut hæsitet. Затянуло ногу илом, pes luto hæsitat. 3) Contrahere,
stringere, constringere, arcte religare. Затянуть в узел, in nodum stringere. 4)
Затягиваетъ ранку, confirmatur cicatricula. Затянуло рану, vulnus evivit,
conglutinatum est, perductum est ad cicatricem. Затянуть песню, occinere
cantilenam. Затягиваюсь (sl. затязываюсь), stringi, constringi, coërceri,
comprimi, impediri, implicari. Пленицами своих грехов затязаться, funibus
peccatorum suorum constringi. Затянулся узел, nodus arctius strictus est. 5)
Coire, perduci ad cicatricem. 6) Затянулась лошадь, equus nimio или multo
tractu exhaustus est. – Затяжка, dilatio, prolatio. Дело пошло в затяжку, causa,
res ducitur, producitur, trahitur, extrahitur. Затянутиe, см. затягивание.
Затянутый, strictus, constrictus.
Заулок
Crepido viæ.
Заумничать
Incipere argutari.
Заунывный
заунывен. Tristis, acerbus, lugubris. Заунывная песня, cantilena lugubris.
Заунывный голос, sonus lugubris. Заунывно, петь, triste queri. Зауныть,
mœrore afflictum, confectum esse.
Заупрямиться
Incipere se или без se, obtirmare.
Заурчать
. Strepere, crepare.
Заусеница
Paronychia, reduviæ.
Зауторник
Runcina vietorum, qua doliaribus asseribus striges inciduntur.
Заутра
Mane, multum mane, primum mane, ante lucem. Заутренний, matutinus,
quod mane, matutino tempore fit. Заутреня, sacra matulina. Заутрие, posterus
dies.
Заучиться
переучиться. Nimio litterarum studio delirare.
Заушаю
Alicui colaphum infringere, ducere. Заушаюсь, cui os percutitur, cui alapa
или colaphus ducitur. Заушениe, colaphus infrictus, ductus. Заушенный,
depalmatus, pugnis cæsus. Заушина, colaphus, alapa.
Заушица
Panus. 2) Vivulæ.
Заущаю
(Sl.) Os obturare.
Захапанный
Prehensus, captus, occupatus. Захапывание, prensio, occupatio.
Захапываю, ad se rapere aliquid или sibi vindicare aliquid, capere, occupare,
in potestatem redigere. Захапал чужое имениe, in alienas possessiones, in
aliena bona involavit.
Захвалить
Nimiopere, extramodum laudare.
Захватанный
Multo tactu, attactu, contactu inquinatus. Захватывание, inquinatio per
multum contactum. 2) Prensio, prehensio, occupatio. – Захватываю, multo
contactu inquinare. Захватать бумагу рукой, inquinare chartam multum
sæpeque manibus tangendo. Захватываю, prehendere, apprehendere, capere,
occupare. Захватить что рукой, aliquid manu capere. 3) Occupare. Захватить
узкие переходы, angusta viarum obsidere. Захватить первое место в
зрелище, priorеm locum in spectaculo occupare. 4) Corripere, comprehendere,
capere, intercipere, occupare, opprimere. Захватить воров, fures corripere,
comprehendere. 5) Amovere, auferre, avehere. Неприятель не успел захватить
своих раненых, hostis non habebat spatium ad saucios amovendos или
avehendos. 6) Comprimere, reprimere, coërcere, sistere. Захватить, кровь,
sanguinem sistere, supprimere, inhibere. З. пожар, incendium exstinguere,
comprimere, opprimere. З. болезнь, morbo obviam ire. З. рану платком,
vulnus muccinio obligare, deligare; vulnus muccinio devincire. 7) Opprimere.
Дождь нас захватил на дороге, pluvia nos in itinere oppressit. S) Ad se rapere,
occupare, sibi vindicare, sibi assumere aliquid. Захватить чье имениe,
expugnare fortunas alicujus. 9) Unco affigere. 10) Per imprudentiam sumere
aliquid. Захватил ваш платок, imprudens sumsi tuum muccinium. 11)
Suscipere, recipere, aggredi aliquid. – Захватываюсь, prehendi, comprehendi,
corripi; capi, occupari; supprimi, sisti, opprimi; unco affigi. – Захват, ansa,
manubrium, manubriolum. С захватом, ansatus, manubriatus.
Захворалось
. Morbus me corripuit, invasit, tentat, in me ingruit. Захворать, morbo
tentari, implicari, opprimi.
Захилелый
. Imbecillus, infirmus factus.
Захламостить
. Ruderibus obruere, intercludere.
Захлебать
Cochleari cibum sumerе. Захлебнуть, adversus ingratum saporem aliquid
superedere, supermandere. Захлебываюсь, præ aqua plus satis hausta respirare
non posse.
Захлестнуть и захлыснуть
. Flagello percutere, ferire. 2) Nodum stringere, premere, comprimere. 3)
Я дверью однажды захлеснул себе ногу, aliquando (olim) mihi pedem crus
inter januam et marginem pressi. Захлестка, nodus. 3) Ansa januæ aperiendæ.
Захлопать
Incipere complodere manus или plaudere manibus.
Захлопнуть
, дверь. Fores violenter occludere. Захлопнуться, cum strepitu claudi. b)
Transilire (о замке).
Захлопотаться
Sollicitari sollicitum esse, esse in sollicitudine, laborare de aliqua re,
struere sibi sollicitudinem.
Захныкать
Singultare cœpisse, singultum edere.
Заход
Sella familiarica, forica (подp.) sella.
Захождение
Secessio, abitus, discessus, abscessus. 2) Occasus, solis, siderum.
Работать до захождения солнца, laborare usque ad obitum solis. – Захожу,
advenire, accedere ad aliquem. Зайти сбоку, a latere (hostem) invadere; in
transversa hostium latera invadere. Между тем, как я без всякой заботы
бродив, захожу далеко, dum ultra terminum curis vagor expeditus. Зайти
сзади, a tergo или aversum (hostem) invadere. 3) За что, secedere, se abdere,
se occultare. Зашел за лес, pone sylvam se occultavit. – Солнце зашло в тучу,
sol in nubila se occultavit. Луна заходит под горизонт, intra horizontem se
luna, abdit. 4) Se abstrudere. Предавшись своим размышлениям, зашел он
далеко в мрачную густоту леca, in cogitatione defixus abstrusit se in
obscurum sylvæ или in intimam sylvam venit. 5) Ingredi, inire, introire,
intrare. Зайти в узкое место, devenire in locum angustum. В эту реку иногда
заходят большие рыбы, non nunquam hunc fluvium intrant magni pisces. 6)
Convenire, visere, invisere. Пo дороге зайду и к вам, iter faciens te quoque
visam, conveniam. 7) Occidere, obire. Солнце теперь заходит в 5 часов, sol
nunc obit circa quintam horam. 8) Моих денег за него много зашло, multum
pecuniæ in ejus; usum impendi. 9) Речь зашла, sermo incidit in aliquam rem.
Между прочим зашла речь об одном из его неприятелей, cæterum sermo
incidit in quendam ejus inimicorum или mentio incidit de quodam ejus
inimicorum.
Захолаживание
Refrigeratio. Захолаживаю, refrigerare, frigefacere. Зaхолодь, locus
umbrosus, frigidus. Овощи худо растут в захолоди, olera maleproveniunt in
locis umbrosis. Захоложениe, т.ч. захолаживание. Захоложенный,
refrigeratus.
Захолустье
Locus disjunctus, romotus, semotus, desertus, obstructus; angulus,
recessus, latebræ, latibulum. Живет он в захолустье, не скоро его сыщешь,
sedem habet in latebris, non statim eum reperias.
Захотеть
. Cupere, cupidum esse rei; alicujus rei studio capi. Захотеть купить,
empturire.
Захохотать
Valde, vehementius ridere.
Захрапеть
Stertere. Не успел лечь, да и захрапел, vix cubitum discesserat, cam naso
clamavit.
Захребетник
V. obs. Qui alienis sumptibus sustentatus est.
Захромать
Incipere claudicare.
Захрюкать
Incipere grunnire.
Захулить
Incipere vituperare, reprehendere.
Зацапать
Multum capere, prehendere, occupare.
Зацвести
Florescere. 2) De liquoribus: mucescere, mucorem contrahere.
Зацыганить
Ridiculam facere; in risum vertere; deridendum propinare; illudere,
ludificari.
Зацыкать
Canem jubere alicubi curare; probibere canem latrare. 2) Jubere silentium
tenere.
Зацепка
зацепление, можно выр. гл. Зацепленный, inuncatus. Зацепляю, unco
affigere, uncum impingere. Зацепил колесом зa угол, rotam affixit angulo или
ad angulum. 2) Lacessere jocis petulantibus, ludificari, pungere, mordere. Он
первый меня зацепил, prior mе lacessivit. Зацепляюсь, hærescere,
inhærescere. Зацепиться за сук дерева, ramo arboris inhærescere.
Зачаление
зачаливание. Ductus lineæ. Зачаленный, ad lineam, secundum lineam
ductus. Зачаливаю, ducere filum rectâ ab uno loco ad alium. Fune или rudente
ligare, alligare.
Зачало
Initium, principium. 2) Partitio, divisio Evangeliorum.
Зачарование
Fascinatio, effascinatio, incantatio. Зачарованный, incantatus,
effascinatus. Зачаровать, incantare, fascinare, effascinare.
Зачастить
Frequentare (domum, aliquem).
Зачатие
Inceptio. 2) Conceptio, conceptus. Зачатый, inceptus. Прервать з.
разговор, inceptum sermonem abrumpere. 3) Conceptus. З. младенец в утробе
матерней, infans in utero matris, conceptus; fœtus.
Зачахлый
Macescens, emacescens, macer, macie torridus factus. Зачахнуть,
phthissere, tabe laborare; macescere, emacescere, macerari.
Зачваниться
Efferri; magnam arrogantiam или magnos spiritus sibi sumere; insolentia
inflatum esse.
Зачернивaниe
зачернение. Denigratio, inquinatio. 2) Litura. Зачерненный, denigratus,
inquinatus. Зачерненное белье, lintea immunda, sordida. 3) Inductus, erasus.
Зачерниваю, denigrare, nigrum facere, reddere; inquinare, immundum,
sordidum reddere. 4} Eradere, inducere, delere, tollere. Зачерниваюсь,
inquinari, sordidum reddi. 5) Eradi, induci, tolli, deleri.
Зачерпнуть
Haurire de summo; dehaurire. Зачерпнуться, hauriri de summo; dehauriri.
Зачерствелый
хлеб. Panis hesternus, non recens.
Зачерчивание
Delineatio. Зачерченный, delineatus. Зачерчиваю, delineare, describere;
primas alieujus rei lineas ducere. Зачертить план дома, describere lineis
ædificii figuram или formam. 2) Notare, denotare, signare, nota insignire
aliquid. Зачертить высоту дверей, altitudinem ostii или forium notâ insignire.
Зачесание
зачесывание, можно выр. гл. Зачесанный, sursum pexus, comtus. Зачес,
sursum comere, pectere. 2) Extrema pars Russicorum tibialium hirsuta.
Зачесываю, sursum pectere, соmerе. Зачесываюсь, sursum pecti, comi.
Зачетный
Datus ita, ut deducatur, detrabatur, decedat de summa. Зачетная росписка,
apocha, quæ testatur, partem pecuniæ или debiti esse deductam, repræsentatam.
Зачет, deductio, detractio. В зачет, ita, ut deducatur, decedat de summa. Дать
кому деньги в зачет, dare alicui pecuniam, ita ut pars deducatur de summa
salarii. Это не в зачет, hujus rei ratio non habetur, non ducitur.
Зачинание
Inceptio. Зачинаю, incipere, inchoare, occipere, cœpisse, cœptare, initium
rei facere, sumere, ponere, capere. Он зачал говорить, loqui, dicere cœpit. 2)
Зачать, concipere. Зачинаюсь, concipi.
Зачинение
Refectio, reparatio, sartura. Зачиненный, reparatus, refectus,
reconcinnatus, resartus. Зачиниваю, reficere, reparare, sarcire, resarcire,
reconcinnare. Зачинить дыру на платье, obsuere, suendo claudere,
reconcinnare fissuram panni. Зачинить пролом в боку судна, foramina
laterum navigii obturare. Зачиниваюсь, refici, reparari, sarciri, resarciri,
reconcinnari. Зачинка, sartura.
Зачинщик
Auctor, dux, machinator; fax et tuba; concitator, impulsor; princeps et
arehitectus. З. раздора, auctor jurgii, rixæ. Зачин, initium, orsus, exorsus,
inceptio. Сделать з. какой paботe, initium facere alicujus rei, operis; ordiri,
exordiri rem.
Зачиркать
Incipere fritinnire, minurire.
Зачитание
Imputatio.
Зачитать
Legere cœpisse. Зачитаться, legendo fatigari.
Зачитаю
lmputare alicui; alicui expensum ferre; in rationes aliquem referrе.
Зачитаюсь, imputari alicui; in rationes referri.
Зачуять
Audire. Зачуяли вдали конской топот, procul auditum est, equos terram
pulsare.
Зашалить
Incipere lascivire. Зaшалиться, extra modum, plus salis lascivire,
immodestum esse.
Зашатать
. Incipere movere, commovere, agitare. Зашататься, incipere nutare,
vacillare, titubare. Дерево от ветра зашаталось, arbor vento nutare cœpit. От
удара зашатался на ногах, реrcussus pedibus vacillare cœpit.
Зашвыриваю
Jacere ultra, pone aliquid; projicere longius. Зашвырнутый, pone, ultra
aliquid jactus.
Зашевелить
Tangere, movere. Зашевелиться, se movere, moveri, commoveri.
Зашеек
зашейка. Cervix.
Зашептываю
Cantare, incantare.
Зашибание
зашибение. Læsio, violatio, vulneratio. Зашибаю, lædere, vitiare,
vulnerare. Я зашиб себе ногу, crus, реdem læsi. Он его больно зашиб, gravem
ictum corpori ejus inflixit. Зашибаюсь, se lædere, se offendere. Зашибенный,
læsus, offensus, vulneratus. Зашиб, contusio, sugillatio.
Зашивание
, при зашивании платья. In reficienda veste. Зашиваю, sarcire,
reconcinnare, resarcire. 2) Incipere suere. Зашивка, т.ч. зашивание. 3) Locus
panni resartus. Видна зашивка, ubi pannus sartus est, apparet.
Зашипеть
Sibilare, sibilum fundere, effundere.
Зашитие
См. Зашивание. Зашитый, sartus, reconcinnatus, resartus.
Заштопание
Sartura, refectio, quæ fit suendo. Заштопанный, suendo refectus,
reconcinnatus. Заштопывание, т.ч. заштопание. 2) Locus panni suendo
refectus. Заштопываю, suendo, (acu) reficere, reconcinnare.
Зашуметь
Incipere strepitum movere, turbas facere.
Зашутить
Incipere jocari, joco uti, joculari.
Защебениваю
Vacua loca, intervalla ruderibus explere, obstruere.
Защеголять
Incipere se ostentare, se jactare re. Защеголял в новом платье, nova veste
magnifice se jactat; ornatus nova veste apparet.
Защекотать
Multum titillare.
Защелкать
Incipere concrepare digitis. 2) Talitra alicui infligere.
Защелкнуть
Ansâ januæ claudere; repagulo versatili claudere.
Защемление
защемливание, можно выраз. гл. Защемленный, pressus, compressus.
Защемливаю, premere, comprimere. Защемил себе палец между дверьми,
digitum claudendâ janua pressum læsit. Защемить палец, digitum inter duo
corpora compressum lædere.
Защепить
Incipere lignum findere.
Защипание и защипывание
. Vellicatio, vulsura. Защипанный, vulsus, devulsus. Защипываю,
incipere carpere, vellere, vellicare. 2) Mordicus divellere. Куры защипали
цыпленка, gallinæ pullum mordicus divulserunt. 3) Пирог защипывать,
artocreatis balteum serrare ambitu. Защипываюсь, mordicus divelli.
Защита
Munimentum, firmamentum, præsidium, defensio, propugnatio. Это
место служило им защитой от неприятельского нападения, hic locus erat iis
præsidio adversus hostium incursionem. 2) Tutor, defensor, custos, conservator,
vindex, propugnator. Он имеет в нем всякую защиту, in ео magna alicui est
spes posita. Защититель, tutor, defensor, fautor, patronus. Господь есть
защититель всех, уповающих на Него, Dominus est præsidium omnium, qui
in eo spem collocant. Зищитительница, защитница defenstrix, patrona.
Защищаю, defendere, tueri, protegere, tutari, præsidio esse; conservare,
custodire. Защитить крепость от осаждающих, arcem defendere ab
obsidentibus. Защищать невинных, innocentes protegere, conservare.
Защитить беспомощного от притеснений сильного, inopem tueri, protegere
adversus potentem. С собственной oпасностью защищать кого, грудью
стоять за кого, periculum, damnum in se recipere; periculo se objicere.
Защищаюсь, se defendere, defensitare. Гарнизон храбро защищался от
неприятеля, milites præsidiarii vim et impetum hostium fortiter propulsarunt.
Защищаться храбро с нанесением урона, потери неприятелю, non inultam
vitam amittere; haud inulte perire. Защищаться в суде против ложных
доносов, argumentis ас rationibus in foro falsa crimina refutare, refellere. 3)
Defendi, defensari, protegi. Защищение, defensio, propugnatio. З. крепости,
arcis propugnatio. Находиться под крепким защищением войска, firma manu
egregie munitum esse. Под защищением наихрабрейших народов,
defendentibus fortissimis gentibus. Он в защищение свое приводил многие
неоспоримые доводы, ad causam defendendam multa non convellenda
argumenta adferebat. Защищенный, defensus, defensatus, protectus.
Заедание
Laceratio, laniatio, laniatus. 2) При заедании, in superedenda re. Заедаю,
discerpere, laniare, dilaniare. Coбака заела кошку, canis felem dilaniavit,
mordendo ei mortem attulit. 3) Supermandere, post edere. Заесть после водки,
post vinum sumptum aliquid edere, vino sumpto aliquid superedere. 4)
Occupare, sibi aliquid vindicare, aliquem aliqua re privare, spoliare; fraudare,
defraudare, eripere. Он заел у меня книгу, libro mе privavit. Заедаюсь,
laniari, dilaniari, discerpi. 5) Rixari, jurgio contendere. Он со всеми заелся,
cum omnibus jurgio contendit. – Заедки, mensa secunda. Поставить, mensam
secundam apponere.
Заезжаю
Circum equitare, a latere equitare. Конница заехала в тыл неприятелю,
equitatus a tergo hostes adorta est; eq. eversam hostium aciem invasit. 2)
Devertere apud aliquem. По дороге заеду к брату, iter faciens devertam apud
fratrem. 3) Ferri, deferri ad, devenire. Заехать в болото, in paludem devenire.
Заехать в чужой карман, alienum bonum sibi vindicare, defraudare aliquem
aliqua re. – Заезженый, equitando perditus. Заезживаю, equitando perdere.
Заезжий, peregrinus, viator, advena hospes. Я здесь зайзжий, никого нe знаю,
hic advena sum, neminem novi. Зaеxaниe и заезжание, hospitium.
Заявка
заявление и заявливание. Rei gestæ expositio, litis expositio. 2)
Indicium, testimonium. 3) == Явленный, delatus, indicatus, pro testimonio
dictus. Заявляю и заявливаю, edicere, indicare, indicium facere, testificari,
testimonium или pro testimonio dicere.
Заяловеть
Cessare vitulos parere. Корова заяловела, надобно продать на убой,
vасса non amplius vitulos parit, ad cultrum vendenda est.
Заятие
заятый. См. Занятие, занятый.
Заяц
sl. заец. Lepus. Поднять с места зайца, excitare, exagitare leporem.
Ловить, травить, leporem venari. Заячей, leporinus. З. мех, pellis leporina. З.
жир, adeps leporinus. З. мясо, leporina. Заячья нора, leporis cavea, lacuna;
arctus leporis per sepes transitus.
Заячий корень
См. Подлесник.
Заячий чеснок
Teucrium scordium.
Заячий щавель
Oxalis acetosella.
Заячья капуста
Sonchus aleraceus. b) Sedum telephium.
Заячина
См. Зайчина.
Заячьи лапки
Trifolium arvense.
Збавка
збавочка. Minutio, deminutio, imminutio. Привоз хлеба произвел
нарочитую збавку с цены оного, subvectio frumenti insigniter, multum de
pretio ejus remisit. Збавка податей, deminutio, remissio vectigalium,
tributorum. Збавляю, minuere, deminuere, imminuere. Збавить цену с
товаров, de pretio mercium remitiere. Збавляюсь, minui, imminui. Прежде на
этот товар цена была высока, а ныне збавилась, hæc merx olim magno pretio
emebatur, nunc autem imminutum est. Цена с товара збавляется, pretium
mercis minuitur. Цена с хлеба збавляется, annona laxat, levatur. Збавочный,
ad deminutionem, remissionem pertinens.
Зберегатель
Custos. Зберегаю, custodire, servare, asservare, tueri, defendere,
vindicare, avertere aliquem ab aliqua re; munire. Зберегать что в своем доме,
aliquid domi suæ asservare. Дать кому что зберечь или на збережение, alicui
aliquid servandum, custodiendum dare. Зберегать что от огня, aliquid contra
ignem firmare. З. от мороза и погоды, а frigore et tempestate munire.
Зберегать шубу от моли, pellem a tinea munire. Зберечь что через целый год,
custodire, servare, asservare aliquid per totum annum. Зберегать свою
совесть, religioni consulere. 2) Seponere, parcere. Збережение, conservatio.
Збивание
Dejectio; avocatio. З. замкá, sera avulsa. Зб. с пути, aberratio. Збиваю,
decutere, excutere, demere, detrahere. Збывать плоды, fructus detrahere.
Збивать орехи, nuces decutere. Збить обручи с бочки, circulos dolio demere.
З. замóк, seram avellere, revellere. 2) Dejicere, humi prosternere, affligere. 3)
Repellere, rejicere, propulsare. Збить неприятеля с поля, hostes rejicere,
hostium impetum propulsare, reprimere. 4) Cogere, compellere. 5) Aptare, apte
inserere; clavis configere. 6) Fugare, pellere, abigere. Збить кого со двора,
domo ejicere, foras extrudere. 7) Oleum facere; oleum tudicula conficere. 8)
Dissuadere, dehortari, avocare, deducere; dissuadere alicui facere aliquid;
dehortari aliquem; dehortatur aliquid ab aliqua re или me facere aliquid или ne
faciam aliquid. Я намерен был сделать добро, но меня збили, cogitavi in
animo bene facere, sed mihi obstiterunt. 9) Minuere, imminuere. Збить кому
спесь, aliquem frangere. З. цену, pretium minuere. З. кого с поля, aliquem
superare, vincere. З. кого с пути, impedire et perturbare. З. кому рогá, alicujus
animos comprimere, deprimere, alicujus spiritus reprimere. Збиваю оскомину,
tædium или satietas rei me capit; venit mihi aliquid in tædium. З. пуховик,
culcitram concutere, succutere. Збиваюсь, aberrare, deerrare; in alienum locum
se conferre. Збиться с пути, aberrare via. 10) Perturbari, confundi; dicendo
aberrare; abenrat animus. 11) De equis: mutare incessum. Лошадь очень
рысиста, но часто збивается, equus egregie tolutim incedit, sed cursu
cilatissimo ferri solet. 12) A virtute deflectere, vitam deviam sequi. – Збивать
== походить несколько, non nihil referre aliquem. – Збивчивость, confusio,
perturbatio; animus perturbatus, et incertus. Збивчивый, perturbatus, confusus.
Збиралище
Cisterna. Збираю, colligere; legere. Пчелы збирают мед отвсюду, apes
mel usquequaque colligunt. Збирать зборы, vectigalia exigere. Збираю на
стол, mensam rebus necessariis exstruere, instruere. Збираю со стола, auferre,
tollere mensam. Збирать по миру, mendicare, stipem cogere, colligere, stipem
emendicare. Збираюсь, colligi, convenire. Народ збирается на площадь,
multitudo, plebs convenit in forum. 2) Se parare, se præparare, se accingere. З.
в дорогу, iter parare. Збираюсь пустить кровь, volo mihi sanguinem mitti.
Когда он сберется с мыслями? есquando sapiet? ecquando prudens erit?
Збитень
Potus plebejorum, qui conficitur ex aqua bulliente, pipere, melle foliisque
lauri, nonnunquam etiam cinnamomo et caryophillo et sic loco caldæ Sinensis
sumitur. Збитенщик, qui ejusmodi potum in plateis divendit.
Збитие
. Decussio.
Зближаю
Rem rei admovere, applicare. Зближаюсь, appropinquare, prope accedere.
Зближаются полки, legiones coguntur, contrahuntur. Зближение,
арpropinquatio.
Збой
Calliditas, astutia, dolus, ars.
Збойка
Conjunctio, copulatio, colligatio, conglutinatio. З. досок, axium copulatio.
Збойливость
Astutia, vafritia, versutia. Збойливый, збойлив, vafer, callidus, versutus.
Cеpo, да збойливо, etiam inter plebejos sunt homines callidi, versuti.
Збойник, homo callidus, vafer, versutus. Збойничанье, calliditas. Збойничаю,
astute, callide agere, facere.
Зборище
Locus conveniendi, locus ad couveniendum dictus; cœtus, caterva, manus,
grex. Зборище, furum caterva, latronum globus. Зборищный, ad locum
conveniendi, ad manum, catervam, gregem pertinens.
Зборник
Species muliebris ornamenti capitis.
Зборный
Ad cœtum, concionem pertinens. З. день, dies, quo fiunt concilia,
conventus, cœtus. 2) Ad collectam, ad eranum pertinens. З. ящик, cippus, in
quo stips pauperibus alendis colligitur. З. кошелек в церкви, sacculus tinniens.
3) Зборные деньги, pecunia vectigaliaria. Зборное Воскресенье, prima dies
Dominica quadragesimæ. Зборщик, exactor, tribunus ærarii, censualis,
censitor. Збор, conventus. З. мирских людей, conventus plebis rusticæ. 4)
Exactio. Збор подушный, exactio capitum; tributum in capita singula
impositum, capitatio. Церковный збор, collecta ecclesiastica. 5) Congregatio.
Бить к збору, tympani или tympanorum sono edicere congregationem militum.
6) Species. Грудной збор, decoctum pectorale. – Зборы, apparatus,
apparationes.
Зботать
Enormiter, contra regulas exstruere, ædificare. Какой зботал себе дом!
quam enormem domum sibi ædificavit! b) Quam magnificam, splendidam
domum sibi ædificavit.
Збрасывание
Dejectio, dejectus. Збрасываю, dejicere de или e loco или один тв. п.
Збросить с горы камень, saxum dejicere de monte. Збросили его из окошка,
dejectus est per fenestram. Лошадь збросила ездока, equus sessorem effudit,
excussit. Збросить с себя платье, vestes raptim deponere. Збрасываюсь, se
dejicere, se præcipitare, præcipitari. Збросился с башни, præcipitavit se de
turri. Зброситься с лошади, desilire ex equo.
Збриваю
Tondere, radere, abradere. 2) Suffurari, surripere. 3) Immense vendere.
Збродить
Aliquo reptare.
Зброд
Manus, caterva, colluvies. В этом доме живет всякий зброд, in hac domo
habitat cujusquemodi colluvies.
Зброшенный
Dejectus.
Збруехранилище
Armamentarium.
Збруеположница
Cella utensilibus deponendis, armamentarium.
Збруя
збруйка. Arma, armatura, armamenta. Надевать збрую булатную, arma
chalybeia sibi induere. Медная з. на нем блестит, luce coruscus ahena. 2)
Arma equestria. 3) Instrumenta artificum, operariorum, instrumenta opificis.
Збруя слесарная, столярная, instrumenta fabri claustrarii, opificis scriniorum.
Збруя охотничья, instrumenta venatoria.
Збывание
Deminutio. Збываю, vendere. Збыть товар с рук, merces vendere. Зб.
кого с шеи, amoliri, demoliri aliquem. 2) Minui, viliorem fieri. Цена збыла с
хлеба, frumentum vilius fit; pretium frumenti imminuitur. Вода збываетъ въ
рЬкй, amnis decrescit. Збылый, -ая вода, aqua depressior. Збылая в pеке вода,
amnis tenui aqua fluens.
Збегание
Decursus. Збегаю, deorsum currere, decurrere. Збежать с лестницы, per
scalam decurrere. 2) Effugere, profugere. Слуга збежал от господина, servus
или puer dominum effugit. 3) De aqua: defluere, delabi. Прибылая вода с
бepeгов збежала, aqua aucta ripis defluxit. Весенняя вода с гор збежала, aqua
verna montibus delapsa est. 4) Збегаюсь, inter se obvium esse, occurrere alicui,
offendere aliquem. Збежались друг с другом на таком-то месте, inter se
obvii fuere illo aut illo loco. 5) Frequentes convenire. На пожар збежалось
великое множество людей, maxima multitudo ad incendium accurrit.
Збегается народ отвсюду, ab omui parte accurritur, concurritur.
Збег
Vox rei nauticæ. canalis ad marginem или latus navis, ut inde aqua defluat.
Збежалый
Qui aliquem effugit, fugitivus; qui subduxit se custodia, qui e custodia
evasit. Збежание, decursus. 2) Effugium.
Звание
Vocatus. 2) Officium, munus, partes; vita, vitæ genus, studium, ars,
professio. Исполнять как должно свое званиe, officii sui partes implere. Не
радеть о своем звании, officium suum deserere; ab officio suo discedere или
recedere; officio suo deesse. Жить по своему званию, pro dignitate vivere. 3)
Invitatio, invitatus, vocatus. Звание в гости, convivio adhibere. Званный,
vocatus, advocatus; invitatus ad cœnam; convivio adhibitus. Зватай, vocator,
invitator.
Звательный падеж
Casus vocativus.
Звательцо
Spiritus asper, lenis.
Звенениe
Sonitus, tinnitus. Звен. в ушах, aurium tinnitus.
Звeнo
звенья, звенушко. Nonnullæ trabes deinceps inter duos palos erectos
positæ et firmatæ, quæ intergerini parietis partem efficiunt. З. цепи, annulus.
Звеню
Tinnire, sonare, sonum edere. Колокол, медь звенит, саmpanа, æs
sonitum edit. Звенит в ушах, аures tinniunt. Звенеть в колокол, pulsanda
саmpanа sonum edere. 2) Resonare. Звенящий, sonans, sonitum edens,
resonans, tinniens.
Звиздание
Sibilus. 2) Opprobrium, dedecus, ignominia, ludibrium. Звиздаю, sibilare,
sibilum fundere. 3) Per m. ludere, illudere, deludere, ludibrio habere; irridere.
Звиздо, sl., sibilus.
Звонарев
Campanarum pulsatoris. Звонарева жена, uxor с. p. 2) Nonna, quæ vice
campanarum pulsatoris fungitur. Звонарский, должность звонить в колокола,
campanarum pulsatoris est campanas pulsare. Звонарь, campanarum pulsator,
agitator. Звонение, можно выр. гл. 3) Soni repercussus. Звонец, sl.,
tintinnabulum.
Звонки
Convolvulus sepium.
Звонкий
звонок. Acute sonans, clarus, argutus, sonorus, candidus. З. гoлос, vox
clara, splendida или nitida. Как скоро звонкие услышит глас трубы, simul ас
acutum tubæ sonum audiat. Звонкая монета, pecunia præsens, pecunia
numerata. Считать звонкую монету, tinnire (Cic. ad Att. XIV, 13). Платить
звонкой монетой, præsenti pecunia или numerate solvere, pecuniam
repræsentare. Звонкость голоса, claritudo vocis. Звонко, clare, clara voce.
Звонкость, sonus, sonitus. Звонница, sl., campana. Звонок, звоночик, parva
campana, tintinnabulum (которым дают знать). В звонок бить, æs sonat.
Звончатый, sonorus, acutus. Звон, sonus, sonitus. 2) Campanarum pulsus ad
rem divinam faciendam. 3) Sonitus campanarum. У этой церкви звон хорош,
hujus ædis sacræ sonitus campanarum est egregius. – Звоню, campanam, -as
pulsare. Звонят к обедне, campana agitatur ad rem divinam faciendam.
Звонить кому, æris tinnitu aliquem arcessere. З. в дверь, januam pulsare (у
древв.), tintinnabulum agitare ad fores (у новв.). 4) Per m. vulgare, evulgare,
divulgare, famæ aliquid dare. По всему городу звонят, что ты прав, tota urbe
famæ datur, te recte dixisse, monuisse, jus bonum или æquum dixisse. – Звук,
sonus, vox, vocis sonus. Первая согласная поглощает звук другой, frangit
consonans una alteram (Quint.). Давать от себя з., vocem mittere, emittere,
sonum edere (об одуш. вещщ.), sonare, sonum reddere (о неодуш.). Что дает
звук, vocalis, что не дает звука, mutus. Приятен звук его голоса, sonus ejus
vocis permulcet aures или blanditur auribus. Во многих Русских словах есть
приятный звук, multa vocabula Rossica bene sonant. Звучание, sonus, sonitus.
Звучность, sonitus, claritas. Звучный, clarus, acutus, sonans: tinniens. Звучу,
tuba, buccina canere. Молва звучащую трубу в рукахъ имеет, fama manu
tenet (habet) tubam sonoram. Труба звучит, sonus buccinæ auditur; tuba
accinit.
Звезда
звездка. Stella, sidus, astrum (созвездие), stellula, stella exigua. Звезда 2-
й величины, sol alter. Звездами усеянное небо, stellæ fulgentes in cœlo;
cœlum stellas habens; cœlum stellis conspersum. Звездами испещренное небо
в ночи, nox stellans. Вечерняя, утренняя з., stella Veneris, Hesperus или
Vesperus, Lucifer, Venus. Блудящая, st. errans, erratica. Неподвижная, s. fixa.
З. хвостата, cometes, stella crinita. Звезда счастливая, sidus felix. Родиться
под несчастливой звездой, nihil prospere agere. Усеять, покрывать звездами,
stellare. 2) Insigne stellatum, lemniscus stellatus. Табакерка со звездками,
theca stellis exiguis ornata. Звезда морская, asterias. Изображение небесного
свода с звездами, coniglobium. Звезда, лысина, пятно белое на лбу, stella,
macula. – Звездный, небо звездное, cœlum stelliferum, stellatum, cœlum
sidereum. Путь звездный, stellarum orbis. Сонм звездный, stellarum agmen.
Течение звездное, siderum cursus.
Звездоблюститель
Astrologus, astronomus. Звездоблюстительство, astrologia, astronomia;
siderum cognition, diuturna siderum observatio.
Звездоволшебник
. Astrologus, chaldæus. Звездоволшебство, astrologia; sideralis scientia;
rationes chaldaicæ (Cic.)
Звездозритель
Astronomus.
Звездословие
Cœlestium notitia; astronomia. Звездослов, astrologus, astronomus.
Звездословный, astronomicus, sideralis.
Звездочетство
Rationes chaldaicæ. Звездочет, astrologus, chaldæus. Звездочетный,
astrologicus.
Звездочка
. Exigua stella, stellula. В книге, asteriscus. Звездчатый, stellæ formam
habens. 2) Stellis conspersus, stellatus.
Звездочник
Asterias. 2) Aster.
Звезжу
Alicujus animum fodicare: aculeatis verbis pungere; dicteriis aliquem
petere.
Звеню
См. Звеню.
Зверинец
Septum venationis; leporarium, vivarium. Звериный, feræ или ferarum. З.
лов, pedica, quæ ponitur feris; laqueus, quo feræ capiuntur. Зверистый, feris,
feris belluis, feris bestiis abundans. Зверище, fera magna.
Зверобой
зверобойник. Hypericum perforatum. З. синий, hyssopus. Зверобойный,
масло, oleum hyperici perforati. Семя, semen h. p.
Зверовидный
Oculis trucibus, vultu truci. Быть зверовидному, torvum vultum præ se
ferre. 2) Crudelis, sævus.
Зверовщик
Curator ferarum, præpositus leporatio. Зверок, bestiola, parva fera. 2) Per
m. lascivus, versutus, astutus puerulus, lepide procax.
Звероловный
Ad venatum, ad venationem pertinens. Звероловство, venatio, venatus.
Зверонравие
Feritas, immanitas, crudelitas. Зверонравный, ferox, fеrus, immanis,
immitis, crudelis, sævus, trux, truculentus.
Зверообразие
Feritas, immanitas, ferocia, ingenium ferox. Зверообразный, см.
зверовидный.
Зверохищный
Rapax ut fera.
Звероядина
(Sl. ) Fera dilaniata. Звероядинный, feris discerptus, dilaceratus.
Зверский
Ferinus, belluinus, ferox, crudelis. Зверская лютость, immanitas.
Зверской вид, vultus trux. Зверски, morе реcudum, m. ferarum, crudeliter,
atrociter, inhumane. Зверство, feritas. 2) Crudelitas, immanitas, sævitia, diritas
et immanitas. Зверствую, crudelitatem adhibere in aliquem, inhumane, aspere
aliquem tractare. Звepиe, ferae, feræ belluæ. 3) Per m. homo ferox, inhumanus,
crudelis, sævus. Зверь, зверок, animal, animans; fera, fera bellua, fera bestia.
4) Per m. homo ferox.
Звякаю
Tinnire, tinnitum ciere. 2) Реr m. nugari, alucinari.
Зги
. Nihil omnino; omnino non. Я тут ни зги не вижу, omnino non video;
mihi tenebræ sunt. Так темно, что ни зги не видать, tantæ tenebræ sunt, ut
plane nihil videas. Он зги не видит, сæcutit ut talpa; leberide cæcior. Per m.
Он зги не видит, nе minimam quidem notitiam или scientiam rerum habet, ad
res plane caligat ejus mens.
Згибаю
См. Сгибаю. Згиб, см. Сгиб.
Зглаженный
Lævigatas, politus. Зглаживание, lævigatio.
Зголовок
См. Подголовок.
Зголовье
Cervical; pulvinus capitis. 2) Pulvinus, quo Archiepiscopus inter sacra
administranda non nunquam considit, residit.
Здавание
См. Сдание.
Здание
Ædificium, ædes. Великолепное, magnificum, splendidum ædificium.
Каменное, деревянное, lapideum, ligneum. Градские здания, ædificia
publica.
Здаточный
См. Сдат. Здатчик, здача, здаю, см. сдаю, и пр.
Здо
(Sl.) Tectum.
Здоба
. Apparatus, apparatio. Здоблю, parare, apparare, instruere. Здобный,
здобен, farina butyracea et ovis confectus.
Здорливый
здорный, здор. См. Сд.
Здороваюсь
Salutare, salutem alicui dicere. Войдя в горницу, здоровался, cubiculum
intrans, dixit: salvete, Здорово, он з. живет, bene valet; valet; salubri corpore
est. Все ли у вас з.? omnes ne tui bene valent? num omnes tui bene или recte
valet, bene habent? Здоровый, qui bene или recte valet, recte habet. Я не очень
здоров, leviter ægroto. Здоровый старик, senex vigens, vegetus. Здоровый
цвет в лице, color vegetus, hilaris. Быть не так здоровому, как кому хочется
или хотелось бы, valetudine minus prospera uti. Здоровый воздух, aër
saluber, salutaris. Здоровое здание, ædes incolumes. Здоровое дерево,
hilaritas arboris. Здоровое яблоко, pomum sincerum, incorruptum. Здоровое
дерево, лес, lignum sincerum. Здоровая пища, cibus fortis. – Здоровье, sl.
здравие, sanitas, bona valetudo, prosperitas valetudinis. Потерять з.,
vaietudinem amittere. He щадить здоровья, valetudinem negligere, valetudini
parum parcere. Беречь здоровье, valetudinem suam curare, valetudinis
rationem habere. Рачительно беречь з., magnam curam in valetudine tuenda
adhibere. Потерять, посадить при чем свое здоровье, sanitatem perdere. Мое
здоровье от часу хуже становится, valeludo mea in dies pejor fit, in pejus
mutatur. Возвратиться в добром здравии, salvum adesse. Пить за чье
здоровье, salutem alicujus propinare. За здоровье Мессалы! bene Messalam!
sua quisque ad pocula dicat. За твое здоровье! bene tibi! bene te! Желаю
здравия! salve! salvete! hanc rem tibi volo bene et feliciter evenire! Здравлю,
bene, recte habere. Здраво, salubriter, salve. 2) Recte, prudenter. Он здраво
судитъ, judicat ut æquum или par est.
Здравомыслящий
Sanus, prudens, recte cogitans, judicans. Быть просвещенным есть быть
правомыслящим, uîtra vulgi captum sapere est recte cogitare.
Здравствуй
здравствуйте. Salve, salvete. Здравствую, bene, recte habere. Здравый,
здрав, sanus, qui bene valet, bene valens. 2) Per m. з. ум, sana mens. З.
рассудок, ratio sana, recta, integra, mens sana; sensus communis; naturalis,
vulgaris prudentia.
Зде
См. Здесь.
Зделание
зделаю, зделка, зделываюсь. См. сделание и проч.
Здесь
Hie, hoc in loco. Он з. живет, hic habitat. Он з., adest. Его нет з., abest.
Здесь я, en adsum, ессе me. Здесь и там, passim. Иногда выражается через
прил. rarus. Они здесь и там сражались, rari præliabantur. Здесь и там
(дорогой), hac et illac. 2) == В этом, hac in re. Здешний, hujus loci, hujus
urbis. З. гражданин, hujus urbis civis. Здешняя рыба, piscis hujus loci.
Зебра
Equus Zebra.
Зелва
Liquor tenuior ex herbis expressus.
Зелвь
Sl., testudo. Зелвиный, tudineus.
Зелейник
Qui herbis curat, qui in medendo herbis utitur. 2) Herbarium. 3) Pars
aversa et crassior tormenti quæ est inter foramen incendiarium et versatilem
cardinem.
Зелейничество
Veneficium.
Зелейный
Herbarius. 2) Ad pulverem pyrium pertinens. Зелейные заводы, officina
pulveri pyrio parando. Зелейщик, qui pulverem pyrium curat.
Зелененький
. См. Зеленоватый, леничение, sl., pulvinus, planum viride. 2) Hortus
pomarius. 3) Buxus.
Зеленичка
Motacilla flava.
Зелено
Viride. В поле стало зелено, ruri omnia virescunt, omnia vernant.
Зеленоватый, viridi colori proximus, subviridis.
Зеленовидный
Speciem viridis coloris exhibens, viridem colorem imitans.
Зеленость
Viriditas, viror. З. лугов, viriditas, viror pratorum. Зеленщик, olitor, qui
olera vendit. Зеленый, viridis. Бледно-зеленый, е viridi pallens. Темно-
зеленый, perviridis. Похожий на зеленое стекло, hyalinus. Похожий на
зеленый лук, prasinus. Зеленый дерн, vivus, recens cespes. З. горох, pisa
novella или primula. Светло-зеленый, læte virens. Ярко-зеленый, acriter
viridis. Окрашенный в зеленую краску, viridi colore infectus. Пустить
лошадь на зеленую траву, vernis ас recentibus herbis equum reficere.
Вечнозеленые деревья, arbores sempiterna coma virentes. Быть зеленому,
virere; frondere (иметь зеленые листья). 2) Immaturus, acerbus, crudus, quod
maturitatem non dum cepit. – Зелень, gramen, herba; berbæ. Горы и долы,
зеленью покрыты, montes et valles gramine obductæ, vestitæ sunt. Приятная
весенняя зелень, læta gramina veris. 3) Olera. Блюдо зелени, lanx olera
continens или одно olera. Он ничего не ест, кроме зелени, nulla alia re
vescitur, quam leguminibus. 5) Vivor, yiriditas, color viridis.
Зелень горная
Ochra veneris.
Зелень зимняя
Pyrola uniflora.
Зеленею
Virescere, frondescere, vernare. Деревья зеленеют, arbores virescunt.
Медь зеленеет, æs cyprium colorem viridem contrahit. Зеленеюсь, viridem
apparere, videri. Нечто вдали зеленеется, procul aliquid videtur esse viride.
Зеленею, viridi colore inficere; viridem reddere. Зелье, planta, olus. 2) Pulvis
pyrius или nitratus. 3) Ароматное зелье, aromata condimenta. Пряное зелье,
odoramentum, odores.
Зелье
Venenum. 2) Pulvis pyrius. 3} Per m. puer petulans, protervus. 4) Сонное
зелье, opium.
Земелька
землица. Prædiolum, agellus. Изрядную купил земельку, belum sibi
comparavit agellum. Земень, qui est, versatur, degit in terra. 2) Terrenus,
terreus, e terra factus.
Земледелец
. Agricola, ruricola. Земледелие, agricultura, agri или agrorum cultura,
cultus; agricolatio, agricultio, oratio. Заниматься земледелием, agro colendo
operam dare, agriculturæ studere. Египтяне, народ занимающийся
земледелием, plurimi in Ægypto arant, aratores sunt. Земледельствую, agrum
arare, serere, colere. Земледельческий, rusticus. Земледельческие орудия,
instrumenta rustica.
Землемеpиe
Agrorum mensura. Землемерный, mensorius. Землемерная цепь, catena
mensoria. Землемер, mensor, decempedator.
Землеописание
Geographia, terræ descriptio или cognitio. Землеописатель, Geographus.
Землепашество
т.ч. земледелие. Землепашец т.ч. Земледелец.
Землеройка
Sorex araneus.
Землетрясение
Terræ motus, terræ tremor. Делается з., terra movet или movetur, tremit;
terræ intremiscunt. Сделалось страшное з., factus est terræ motus horribilis.
Mota est ingenti concussu terra. Поколебаться от землетрясения, terræ
motibus convelii, conquassari.
Землица
См. Земелька. Земля, terra, orbis terrarum, terræ globus. Луна есть
спутник земли, luna est comes terræ. Лицо земли, superficies terræ. Путь
земли, orbita terræ. Ось земли, terræ axis. 2) Terra, regio, plaga, tractus. Ехать
в чужие земли, peregre proficisci, exire. Земля необитаемая, terra
inhabitabilis, terra omni cultu carens. Heприятельская, terra hostilis, ager
hosticus, hosticum. В связи с именем какого-нибудь народа часто
выражается или только именем народа, напр. в земле Волсков, in Volscis,
или через сл. fines, в земле Эбуронов, in Eburonum finibus. Впадать,
вторгнуться в какую землю, invadere, incurrere in aliquam terram, fines
alicujus populi ingredi. Выслать кого из какой земли, in exilium pellere,
expellere, ejicere, agere; in exilium relegare или одно relegare. Выгнать из
какой земли, agro, de civitate exterminare, finibus ejicere. Здесь в нашей
земле, apud nos. 3) Своя земля, patria. В своей земле, domi. Оставаться в
своей землe, domi, in patria manere. Из какой земли? cujas? из нашей,
nostras. 4) Solum, ager, humus, terra. Сравнять с землей, solo æquare.
Песчаная земля, solum arenosum. Жирная, ager pinguis, ager opimus et
fertilis; solum pingue. З. способная для лоз, terra vineis apta, vinealis. Для
хлебa, t. habilis frumentis. истощившаяся, обезплодившаяся, effœtus ager.
Земля способная к произвождению, bonitas soli. Неспособная к пр., terræ
или soli malitia. Его деревни стоят на хорошей земле, ejus prædia bono solo
sunt sita. Это вино отзывается той землей, где родится, hoc vinum redolet
saporem soli. Утружденным земля постель, fatigatis humus cubile est. Род
земли, terreni species (касательно обработания), terrenum principiorum (как
составная первая часть), terræ genus. Твердая, матерая земля, terra continent
или одно continens. Побор с земли, tributum ex prædis. Земля дрожит,
стонет, hæc dicendi ratio exprimit maximum tumultum, motum. Земля
дрожит под ногами, terra vacillat sub pedibus. Пошел в мать сыру землю,
cecidit, occidit, exspiravit. Земляк, popularis, conterraneus. Земляков, ad
popularem pertinens.
Земляника
земляница, земляничка, Fragaria vesca, fragum. Земляничник, fragaria.
Земляничный сок, fragorum succus. Запах, odor fragorum.
Землянка
Domuncula, tugurium.
Земляной дым
Fumaria officinalis.
Земляной заец
См. Ербоа.
Земляной орех
Species fructus esculenti, qui gignitur in terra или e terra.
Земляный
Terreus. З. червь, lumbricus. З. вал, ager terreus. Земляная смола,
petroleum tenax.
Землячка
popularis.
Земноводный
Terra et aqua compositus; anceps et in utraque sede vivens. Земноводные,
bestiæ ancipites.
Земнородный
Terrigena, terræ incola, homo, mortalis.
Земный
Terrester, terrestris; qui est, versatur, degit in terra; terrenus, terreus.
Земной плод, fruges terræ. Земные владыки, reges, domini, tyranni hujus
mundi. Земной поклон, corporis inclinatio usque ad humum. Старики
забывали класть земные поклоны, etiam maxime pii senes inclinare corpora
usque ad humum negligebant. 2) Любящий земное, привязанный к земному,
homo rerum terrenarum, humanarum amans. Земные, не духовные
чувствования, rerum humanarum amor, studium. Думать о земном, rerum
terrestrium studiosum esse; ad res attentiorem esse. Думающий о земном,
rebus terrestribus nimis intentus, rerum terrestrium nimis studiosus. Земное
счастьe, felicitas humana. Земное благо, vitæ jucunditas. Земные блага, bona,
quibus in hac vita fruimur. – Земский, provincials, ad aliquam terram,
regionem pertinens. Земский суд, judicium provinciale (у новв.). Земский,
vici scriba. Земстии, terræ, terrarum. Вси цapиe земстие, cuncti Reges
terrarum.
Зениф
Punctum verticis, zenith.
Зепь
Crumena, fundа.
Зеркало
Speculum. Смотреть в зеркало, inspicere in speculum. Смотреться в
зеркало, contemplari os suum или se in speculo. Посоветоваться с зеркалом,
speculum suum consulere. Выпуклое з., speculum convexum. 2) ==
Блестящая поверхность, speculum, lympharum speculum. Похожий на
зеркало, specularis, speculo similis. Зеркальник, specularius, speculorum
opifex. Зеркальный, specularis. Зеркальная рама, forma, in qua includitur
speculum. Зеркальное стекло, tabula ex vitro speculari facta. Зеркальный
шпат, lapis specularis. Зеркальная фабрика, fabrica speculorum. Зеркальное
стекло с гранеными стеклами, fenestra specularis. Зеркальное стекло,
vitrum speculare. (Зеркала у древних были большей частью из металла).
Зеркальная гладкость, speculorum levitas. Светлый как зеркало, vitreus
Зеркально, parvum, minutum speculum.
Зерлик
Polypodium fragrans.
Зернистый
Granosus. 2) Зернистый жемчуг, unio. Зерно, granum. Поле дает
восемь, десять зерен, ager efficit cum octavo, cum decimo; cum decimo
redire; ex modio nascuntur decem. 3) Зерно жемчужино, margarita. В
paковине нашлось 5 зерен, in matrice inventæ sunt quinque margaritæ.
Сравнивая величину жемчужных зерен одного с другим, весить их своей
рукой, conferentem margaritarum amplitudinem sua manu exigere pondus. –
Зерноватый, grani speciem exhibens.
Зерноносный
Margaritas habens, continens. Зерноносные раковины, conchæ, quæ
margaritas gerunt, habent.
Зернщик
Qui talis, tesseris ludit, qui ocellatis (lapillis) ludit.
Зернышко
Granum minutum.
Зернь
Talus, tessera. Играть в зернь, talis ludis. Можно б. так. ocellatis ludere.
Зерцало
Speculum. 2) Природа есть зерцало божественной мудрости, rerum
natura est speculum (quasi) divinæ sapientiæ, in rerum natura, ut in speculo,
divina sapientia cernitur. 3) Tria edicta Imperatoris Petri Magni deauratis
formis inclusa, quæ continent judicum officia, quæque, in universis Rossiæ
tribunalibus tanquam speculum judiciale in mensa exhibentur.
Зефирный
Zephyrius. Зефиров, Zephyri. Зефирова любовница, amica Zephyri.
Зефир, Zephyrus, favonius. Приятное дыхание Зефира, lenissimus flatus
Zephyri.
Зид
См. Стена.
Зиждение
Sl. Ædificatio, exstructio. Зиждитель, creator, procreator, auctor, effector,
fabricator, ædificator. 2) Conditor, fundator, вооб. auctor, parens. Зиж.
всеобщего благоденствия, auctor publicorum commodorum, publicæ salutis.
Зиждителев, creatoris. Зиждителевым дуновением оживотворенный,
creatoris spiritu, afflatu animatus. Зиждителева десница, creatoris dextra.
Зижду, ædificare, struere, exædificare, exstruere. 3) Fundare, constituere,
firmare. Не зижди счастья твоего на основании неправедном, noli fortunam
tuam injuste factis fundare. Зиждусь, ædificari, exædificari.
Зима
Hiems, tempus hibernum, hiemale, tempus anni hibernum; bruma (y
стихх.). Крутая зима, hiems gravis, acris. Легкая, hiems mollis.
Непостоянная, hiems, incerta, dubia, inæqualis. В следующую зиму, ea, quæ
secuta est, hieme. Среди зимы, media hieme. У них зима продолжается
большую часть года, apud eos plurimum hiems occupat. Нагиe переносят
стужу зимы, nudi hiemalem vim perferunt. Проводить где зиму, aliquo loco
hiemare, hiemem transigere; hiberna agere (о солдатах). 2) Per m. В зиме лет
моих, supremis meis annis. Застала зима в летнем платье, repente oppressit
nox hiemale tempus. Зимница, см. зимовье. Зимний и зимный, hiemalis,
hibernus. Зимние ночи, noctes hibernæ. З. вечер, vespera hiberna, hiemalis.
Зимняя работа, labor hibernus. Зимняя груша, pirum hibernum. Зимний
поход, expeditio hiemis tempore suscepta. Зимний холод, frigus hibernum. З.
месяц, mensis, hibernus November. Зимниe покои, hibernum. Зимнее платье,
vestis hiberna, (у дренв.) tunica hiberna. Зимний дождь, pluvia hiemalis;
nimbus hiemalis (y стихх.). Зимний сон некоторых животных, somnus in
hiemes pro cibo provisus (Plin.). Somnus hiemalis. Зимняя обувь, calceatus
hibernus. З. снег, nix hiberna. Зимняя, северная сторона, pars a sole a versa.
Лежаний на северную сторону, hibernus. Зимнее солнце, sol hibernus.
Зимняя комната, cubiculum hibernum. Зимняя буря, procella hiberna. Зимнее
время, tempus hibernum, hiemale. В зимнее время, tempore hiemis. Зимний
запас, copia in hiemem provisa. Зимний день, dies hiemalis, dies hibernus,
dies brumalis. Зимняя погода, tempestas hiberna, hiemalis. Зимнее жилье,
hibernum, hibernaculum. Зимний путь, via trahis apta. Я поеду при первом
зимнем пути, prima via trahis apta proficiscar. Зимовалый, qui in cavea
hiemem, transegit, toleravit. 3) Quod hieme, per hiemem reservatum,
asservatum est. Зимовалое сено, fœnum quod h. etc. Зимование, hiematio.
Полки стали на зимованье по деревням, cohortes hiemant vicis. Зимовище,
зимовник, hibernum; casa hiemalis. По степным дорогам, где нет жилья,
строят зимовники, в коих проезжиe пристают, locis desertis, ubi nulla sunt
domicilia, exstruuntur hiberna, ad quæ peregrinantes devertunt. Зимовщик, qui
in ejusmodi hibernis habitat, ut veredos или cursuales equos præbeat. Зимовье,
hibernum; locus, ubi hiems transigi potest. 4) In Siberia: hibernum, ad quod
tempestate violenta per hiemem decurritur et qua vecturæ usque ad solutionem
concretorum glacie fluminum intermittuntur. Non nimquam etiam, præcipue
locis desertis, venatoribus Siberiæ ejusmodi casa est pro receptaculo или vicem
receptaculi praestat.
Зимородок
Alcedo ispida.
Зимую
. Hiemare, hiemem transigere. Корабль зимовал в Риге, navis Rigæ
hiemavit. Зимующее растение, planta hiemis patiens, hiemem tolerans.
Зинзивей
См. просвирки.
Зинька
Pasus major.
Зипун
зипунчик. Vestis rustica, amiculum agreste, crassissimo vili раnno
confectum.
Зияние
Hiatus. Зияю, rictum aperire, pandere; inhiare. Страшно шипят змеи,
страшно зияют, horrendum in modum sibilum effundunt serpentes, horrendum
in modum inhiant.
Злак
Sl. Planta, gramen, herba.
Златарь
См. Золотарь.
Златеница
Sl. Rabigo, uredo.
Златица
Numus; numus tributarius. Здатница, numus aureus, так. одно numus.
Златница
Chrysalis.
Злато
Aurum. Златом тканная багряница украшала рамена ее, purpura auro
intertexta splendebat ejus humeris.
Златобров
Sparus aurata.
Златоверхий
Aureos tholos habens. Златовидный, златовиден, aureolus, auream
speciem habens, aureus, aurео colore. Златовидные класы, spicæ flavescentes.
Златовласый
Aurei coloris cæsariem babens, auricomus. З. Феб, Phœbus auricomus.
Златоглавый
-ая Москва, Mosqua tholis aurei coloris splendens. Златоглав, lilium
bulbosum.
Златоглаголивый
златоглаголив, facundia præstans, validus.
Златое число
Numerus aureus.
Златозарный
Златозарен. Fulgenter radians. З. луч Фебов, radii Phœbi auro fulgentes.
Златозарное солнце, sol auro splendens, fulgenter radians.
Златоиспещренный
Auro distinctus.
Златокованный
Ex auro fabricates, confectus, inauratus, auro circumlitus.
Златолюбивый
златолюбив, auri amore flagrans, avarus, avidus ad rem или одно avidus.
Златолюбие, avaritia; habendi aviditas.
Злaтoпечатный
Aureis litteris impressus.
Златострунный
Aureas fides habens, aureis fidibus.
Златотканный
Ex auro textus, auro intextus или intertextus.
Златоустый
Aureum os habens, aurea verba ore fundens. Иоанн златоустый, Ioannes
Chrysostomus.
Златоцветный
Aureolus, aureo colore, fulvus ; auratus.
Златый
(Sl.) Aureus. Не было там ни столпов порфирных, возвышающих
великолепные здания, ни златых ковров, nullæ ibi erant е porphyrite
columnæ magnifica sustinentes ædificia, nulla tapeta aurea. 2) Eximius,
egregius. Златой век, aurea ætas. Златая умеренность, aurea mediocritas.
Златое сочиненийце, aureus libellus. Златею, aureum, auratum, fulvum fieri,
aureum colorem ducere. Уже поля златеют, agri jam flavent, flavescunt aristis.
Злачный
Graminosus, herbosus.
Злащу
. Sl. Inaurare.
Зло
Malum, mala. Смерть не есть зло, mors non est in malis. Рабство есть
величайшее из всех зол, servitus malorum omnium postremum. Бóльшее зло,
pejus. Выбрать из зол меньшее или самое малое, minima de malis. Зло
увеличивать злом, malum malo addere; malum augere. Ты это зло более бы
увеличил, in ulcere tanquam unguis exsisteres. Причинить кому зло, malum
alicui facere, inferre. Желать кому зла, alieui male velle, malevolum esse; esse
infensum et inimicum. Кто-нибудь зло на кого мыслит, instat periculum ab
aliquo. Отвечать добром за зло, pensare maleficia benefactis. Делать другому
всевозможное зло, omni injuria vехаrе alterum. Он никому не делает зла,
nulli quidquam infert mali. Все зло случилось от его погрешности, quidquid
est mali, id ejus culpa contractum est. Зло никогда одно не приходит, aliquid
ex alio malum nascitur. Во зло употреблять, aliqua re abuti; aliqua re male
или perverse uti, aliqua re abusive uti. На зло кому, contra alicujus
voluntatem. На зло всем что делать, omnibus invitis aliquid facere. Злоба,
malitia, malignitas, cupiditas noceadi simultas. Они имеют между собой
злобу, simultas inter eos intercedit. Злоблю, exacerbare, exasperare, iram
alicujus incendere. Дразня зверя, тем более егo злобишь, lacessita fera ео
magis ехаsperatur. Злоблюсь, iratum fiery, simultatem adversus aliquem
suscepisse. – Злобно, malitiose, maligne. З. его поносят, malitiose obtrectatur
ei, detrahitur de ejus fama. Злобный, злобен, malignus, malitiosus, improbus.
Злобствую, alicui succensere, stomachari, simultatem adversus aliquem
suscepisse.
Зловоние
Malus или fœdus odor, fœtor. Зловонный, fœtidus, putidus, male olens.
Зловонные чирьи, putida ulcera.
Зловредие
Damnum acerbum. Зловредный, perniciosus, exitiosus.
Зловерие
Falsa doctrina, hæresis. Зловервый, hæreticus; falsæ doctrinæ deditus;
falsa dogmata amplectens, sequens. Зловepcтвo, permansio in hæresi,
incredulitas; sensus a vera religione alienus. Зловер, верка, prave sentiens in
dogmatibus ecclesiæ.
Зловещание
. Calumnia, obtrectatio, maligna criminatio.
Злодей
Hostis capitalis, inimicus capitalis; adversarius capitalis, inimicissimus,
infensissimus. Прежде мне был друг, а теперь стал злодей, olim fuerat
amicus, nunc hostis capitalis infensissimus factus est. 2) Sons, maleficus, noxæ
reus. 3) Per jocum: Ах! ты злодей! ah! scelerate! Злодейка, adversaria,
inimica aperta, acerba, infensissima; nocens, malefica. Злодейски, male,
improbe; sceleste, scelerate. Злодейский, malitiosus, impius, improbus,
sceleratus, facinorosus, scelestus. Злодейские предприятия, conatus improbi,
facinorosi. Злодейственный, злодействен, т.ч. злодейский. Злодейство,
malitia, improbitas, pravitas. 4) Maleficium (когда вредим другим), scelus
(преступление особенно против всеобщей безопасности, убийство и пр.)
nefas (противъ Религии). Crimen (по колику нас в том обвиняют), malum
facinus и одно facinus. Учинить злодеяние, facinus committere, patrare,
admittere, in se suscipere. Вот важный и прекрасный случай преследовать
злодеев, защитить невинных, показать себя, ессе magna pulcherrimaque
materia insectandi nocentes, miseros vindicandi, proferendi se. Злодействую,
facinus committere; scelus facere, maleficium committere. Злодеяние,
maleficium, scelus, facinus, male factum, malum facinus, noxa.
Зложелатель
зложелательница. Qui, quæ male sentit; inimicus, inimica.
Зложелательный, malevolus, improbus, iniquus. Быть очень
зложелательному, pessime sentire. Зложелательство, inimicitia, simultas.
Зложелательствую, male sentire, alicui aliquid imprecari.
Злой
См. Злый.
Злоключение
Casus adversus, casus infestus, так. одно casus. Злоключимый,
злоключительный, miser, calamitosus, plenus mali, miseriarum; malo
comitatus.
Злокозненный
Qui parat alicui insidias; qui in aliquem est animo alieno или male
affecto. 2) Perniciosus, funestus.
Зломудрый
Astutus, fraudulentus, malitiosus. Зломудрие, maletiosa mens, mens
malevola; spiritus elatio.
Зломысленник
Malevolens, improbus, iniquus. Зломысленно, consilio pravo.
Зломыслие, animus infestus, consilium malum, pravum. Зломышлю, contra
aliquem sentire; iu aliquem esse animo alieno или male affecto; aliquid или
consilium agitare adversus aliquem.
Злонамерение
Malum, improbum consilium. Злонамеренно, malo, improbo consilio.
Злонамеренный, aliquid или consilium agitans adversus aliquem.
Злонравиe
Natura, indoles prava; malum ingenium, malus animus. Злонравный,
злонравен, ingenio pravo, malitiosus, improbus.
Злонырный
Insidiosus, dolosus, fraudulentus. Злoныpcтвo, insidiæ, dolus; fraus,
fraudulentia, improbitas; animus subdolus.
Злообстояние
Casus adversus, malum.
Злопамятный
Offensae memor, simultatis tenax, ulciscendi cupidus. Злопамятство,
simultas, ulciscendi cupiditas. Злопамятствую, offensæ memorem esse;
offensæ memoriam servare, illatæ injuriæ memoriam conservare, ulciscendi
cupidum esse; data opportunitate pœnas ab aliquo expetere.
Злополучие
Malum, infortunium; res ad versæ; casus adversus. Это не последнее з. в
человеческих делах, еа in rebus humanis haud postrema calamitas est.
Злополучно, infeliciter, misere. Злополучный, miser, miseria præditus,
adversus, infaustus, sinister. Быть злополучному, infelicem, miserum esse.
Злопомышление
Animus infestus, mala mens, odium.
Злорадный
Malevolens, alienis malis gaudens. Злорадство, malevolentia, gaudium de
damno aliorum; voluptas ex malo alterius sine emolumento suo. Злорадствую,
alienis malis gaudere; de damno aliorum lætus.
Злоречивый
Maledicendi cupidus, avidus. Злоречие, maledicendi, probra ingerendi
libido, cupiditas. He внимать злоречию и не находить в нем удовольствия,
nес sermonibus malignis attendere, nес iis ali.
Злосердый
Malignus, malus, malitiosus.
Злославие
Falsa doctrina. 2) Mala fama, infamia. Злославлю, infamiam, alicui
movere, infamare quem.
Злословие
Calumnia, obtrectatio, mala fama, infamia. Злословление, maligna
criminatio, maledictio, convicium. Злословлю, maledicere alicui, maledictis
aliquem figere, lacessere; maledicta in aliquem dicere, conjicere, congerere;
conviciari; conviciis consectari; probra alicui dicere, in aliquem fundere,
ingerere; probris maledictisque vexare; aliquem maledico dente carpere. Злые
всегда злословят честных, improbi maledictis insectari solent probos,
honestos. Злословный, calumniosus; falsas criminationes continens.
Злосмрадие
Fœtor; malus, fœdus odor. Злосмрадный, male olens, putidus.
Злосоветие
Malum, nocens consilium. 2) Mala mens, malus animus, mala voluntas.
Злосоветник, malus auctor, suasor, hortator, male sentiens. Злосоветница,
femina, quæ dat mala consilia; quæ in nos est animo alieno. Злосоветую,
pravа, noxia alicui suadere. 3) Habere nocendi voluntatem.
Злостно
Maligne, malitiose. З. пoносить кого, malitiose criminari, reprebendere.
Злостный, malitiosus, malignus. Злостный зверь, animal sævum. У него и
взор злостен, etiam ejus aspectus prava quædam præ se fert.
Злострадание
Mala; res adversæ. Злостражду, mala ferre, pati; cruciari; in summa
infelicitate versari; pessimo loco esse; iniquissima fortuna uti.
Злость
. Malitia, immanitas, sævitia, atrocitas. У тигра злость в глазах, oculis
tigridis sævitia inest.
Злотворение
Maleficium, delictum, malum facinus. Злотворитель, malefactor,
maleficus. Злотворный, maleficus, nocens. З. дух, ingenium pravum, indoles
prava. Злотворю, malum inferre, damnum inferre, contrahere; securim injicere
alicui, как поел, у Циц.
Злоумный
злоумен. Qui ingenio male, perperam, perverse utitur. – Злоумышление,
cousilium, propositum, institutum malum, pravum. Злоумышленный, male
sentiens, т. affectus, animatus. Злоумышление объявится, insidiæ iu occulto
non manebunt. b) Злоумышленный coвет, scelestum consilium. По
злоумышленному совету, scelesto consilio inito. Злоумышляю, pravaparare,
agitare, agere, spectare; perniciem nefarie moliri; perverse, perperam
interpretari, in malam partem accipere aliquid, de aliqua re male cogitare.
Злоухищрение
Astutia, dolus, malitia; malæ artes. Злохитрство, petulanter, lascive
factum; fallacia, fraus, dolus. Злохитрый, злохитр, astutus, fraudulentus,
malitiosus, dolosus, insidiosus.
Злохудожный
Malitiosus, malignus, improbus, nequam.
Злохуление
. Obtrectatio, vituperatio maligna.
Злочестно
Impie, improbe. Злочестный, злочестен, improbus, impius, immemor
Dei. Злочестие, improbitas, impietas. 2) Idolatria, fictorum deorum cultus. Все
сплошь свободно злочинствуют, scelera ab omnibus passim perpetrantur.
Злочиние
Vita dissoluta, intemperans, libidinibus dedita.
Злоcчастие
Adversus, infestus casus; adversa fortuna, malum. Злосчастно, infeliciter,
misere. Злосчастный, злосчастен, miser, infelix, adversus. Злосчастный рок,
sors adversa.
Злоязычие
Maledictio, calumniatio. Злоязычный, maledicus; sermonibus falsis
alicujus famam lædens.
Злый
Malitiosus, malignus, malus. Он очень зол, ad iracundiam valde pronus,
sævus, acer est. 2) Improbus, impius, Злюсь, ira incendi, excandescere. Злюсь,
ira incendi, excandescere. Злейший, pessimus, admodum improbus. Зл.
неприятель, infensissimus hostis. Ковать злое в сердце, machinari aliquam
corde astutiam. Злая горчица, scelerata sinapis.
Змиевидно
Sinuosis flexibus. Река течет з., fluvius sinuosis flexibus permeat.
Змиевидный, serpentis formam habens, serpentem referens. 2) Sævus ut
serpens. 3) Sinuosis flexibus permeans, pererrans.
Змиевик
Rumex aquaticus. 2) Allium schœnoprasum. 3) Talcum serpentinum.
Змиевласый
Anguicomus.
Змиев
. Serpentis. Змиева кожа, exuviæ serpentis; pellis anguina; spolium
(которую скидает каждый год). Змий, serpens. Змииный, -нoe шипение,
sibilus, sibilum serpentis. Змей, змея, змейка, serpens; anguis. 2) Milvus
chartaceus. Спускать змей, milvos chartaceos ventis dare, permittere.
Змеиная головка
См. Ужовка.
Змеиный
Serpentis. З. хвост, cauda milvi chartacei.
Знаемый
Nоtus, familiaris. Всеми знаемый, omnibus notus, quem omnes norunt.
Знай
Nihilo minus, nihilo secius, neque eo secius. Здесь были почтенные
люди, а он знай ceбе шумит, hic venerandi aderant viri, ille verо nihilo minus
strepitum movet.
Знакомец
. Notus, amicus, familiaris. Он мне старинный з., usus vetus et
consuetudo mihi cum eo intercedit. Знакомка, nota, familiaris. Знакомлю,
docere aliquem aliquid или de aliqua re. b) Facere ut quis in alicujus
familiaritatem veniat. Не должно добрых с непорочными знакомить,
efficiendum est, ut nulla familiaritas honestis cum malis (probis cum improbis)
intercedat. Знакомлюсь, consuetudinem cum aliquo jungere, in alicujus
familiaritatem venire. Знакомство, notitia, usus, familiaritas, consuetudo
(короткое знакомство). Давнишнее, старинное знакомство, vetus
consuetudo, vetustas. Сделать новые знакомства, novas amicitias comparare.
Знакомый, notus. Знакомая дорога, via nota. Он давно мне знаком, usus
vetus mihi cum eo intercedit; utor eo. Знакомые, amici, familiares, noti. Co
всеми быть знакомому, иметь обширное знакомство, multos habere amicos;
multis notum esse et familiarem. Быть хорошо знакомому, magno
familiaritatis usu или multa consuetudine cum aliquo conjunctum esse. – Знак,
signum, nota, indicium, vestigium, significatio. Образной, фигурный знак,
imago. Нажженый, stigma. Знак любви, печали, signum amoris, doloris. Знак
благорасположения, отравления ядом, indicium benevolentiæ, veneni. З.
корыстолюбия, vestigium avaritiæ. Знаки преизяществом свойства
превосходящие лета, eximiæ indolis argumenta ætatem longe prævenientia.
Это очевидный знак невинности, magnum hoc signum est, eum esse extra
noxam. Условный з., nota, quæ alicui cum aliquo convenit. Часто сл. знак в
лат. не переводится, а выражается родит. п. с esse. З. благорассуждения,
gravitatis est. Быть знаком, signo esse., после чего следует неопр. нак. с вин.
п. Служитъ знаком, signum est. Дать знак, signum dare. Д. з. рукой, manu
significare. Пальцами, хрустеньем, concrepare digitis. Знак на чем ставить,
notam adponere ad aliquid или alicui rei. Нажечь на чем знак, notam inurere
alicui rei. Нажечь на ляшке у лошади знак бычачьей головы, insigne taurini
capitis armo equi imprimere. Никого не должно презирать, если в нем видим
знак, признак добродетели, neminem negligendum est, in quo aliqua
significatio virtutis appareat. 2) Знак на войнe: signum. Дать знак к
нападению, prœlii committendi или одно prœlii signum dare. Дать знак к
выступлению в поход, signum dare ad eundum; conclamare vasa. Дан знак к
выступлению в поход, conclamatum est. Дать знак к выступлению назад,
signum receptui dare; signum recipiendi dare. 3) == Знамение, явление,
предзнаменование, signum, indicium, omen, prodigium, ostentum, portentum
(предвещание), augurium. Хороший, счастливый знак, omen bonum
secundum, dextrum, faustum. Худой з., omen malum, sinistrum. Двенадцать
знаков небесных, duodecim signa cœlestia. 4) Знак офицерский, scutulum
pectorale. Дать знак или пароль, tesseram dare.
Знaмeнaниe
креста. Res cruce signata. Знаменаю, notare, denotare, signare,
significare, indicare. Знаменаюсь и знаменуюсь, notari, denotari, signari. 2)
Знаменаться крестом, crucis signo se notare, se cruce signare. – Знаменито,
egregie, eximie, insigniter. Знаменитость, excellentia, præstantia.
Знаменитостью заслуг славный род, gens maximis virtutibus clarissima, ob
egregia in patriam merita insignis, conspicua. Знаменитый, знаменит,
excellens, præstans, eximius, egregius, nobilis, illustris. Знаменитый род
Октавия, gens præcipua. Знаменитый род, stirps generis nobilitate conspicua.
Знаменитая заслуга, meritum in aliquem, de aliquo egregium, eximium. –
Знамение sl., signum, indicium, argumentum. 3) Meteoron, phænomenon,
visum ætherium. 4) Miraculum, portentum, ostentum, prodigium, monstrum.
Знамение креста, crucis signum. – Знаменный, vexilli, vexillaris. Знаменное
древко, pertica vexilli. – Знаменование, significatio, vis, potestas, notio verbo
subjecta, sententia. Это слово берется в разном знаменовании, potestas hujus
vocis multiplex est ( вооб. ) huic verbo sunt migrationes in alienum multæ
(относительно иносказательного смысла). Слова, имеющие одинаковое
знаменование, vocabula idem declarantia или ejusdem potestatis. Это слово
имеет такое собственно знаменование, huic verbo domicilium proprium est
in hoc. Знаменованный, notatus, designatus, dictus, nominatus.
Знаменоносец
Vexillarius, vexillifer. 2) Signum ferens.
Знамя
Signum militare (всеобщее слово, т.ч. армейский знак, под коим
разумеется также Римс. орел). Собираются у знамен, conveniunt ad signa.
Идут за знаменами, signa subsequuntur. Тронул, взял знамена и ударил с
ними на неприятеля, in hostem signa intulit; vexillum (главное знамя для
дивизии, на коем в последующие времена вышиты были образ и имя
Императора), signum (для особенного отделения, Когорты, под коим воины
давали присягу). Поставить, поднять знамя, vexillum рrороnere, tollere.
Опустить, подклонить знамя, v. submittere. Собираться к знаменам, ad
vexillum convolare, concurrere; Signis se aggregare. Собирать к знаменам, ad
signa vocare. От знамен удаляться, signa militaria relinquere, a signis
discedere. Войско, удалившееся от своих знамен, exercitus signorum
desertor. Идти с распущенными знаменами, solutis signis ire. 2) Libri frons.
3) Sigillum, signum. 4) Syngraphus, diploma, litteræ de securitate itineris.
Знaниe
Notio rei. Scientia, cognitio, intellectus. Иметь в чем знание, alicujus rei
notitiam или scientiam habere; aliquid nosse. Приобрести, получить в чем
знание, alicujus rei cognitionem или scientiam consequi. Иметь хорошие
знания, in rerum cognitione vigere. Не иметь ученых знаний, nihil litterarum
scire. Иметь знания в истории, философии, ab Historia, Philosophia
instructum esse. Иметь знания в Латинском языке, Latine scire, Latine
doctum esse. Иметь основательные знания в Латинском языке, Latinis
litteris doctissime eruditum esse. Наше знание почастное, несовершенное,
nihil certi sciri potest.
Знатность
Splendor, claritas, magnificentia. З. рода, splendor, claritas gentis. Куда
девалась и знатность, etiam auctoritas ejus decidit, hebescit; de existimatione
perdidit. Знатный, clarus, amplissimus, illustris, insignis, conspicuus. Знатный
вельможа, generis dignitate conspicuus vir. 2) Insignis, magnus, amplus,
notabilis. Знатная сумма денег, magna, grandis pecuniæ vis. Богатый,
знатный запас, viaticum liberale. – Оставить при себе знатнейшее число
самых лучших людей, retinere secum præstantissimos quosque ас plurimos.
Знатный пир, convivium frequens, lautum. Знатная, важная потеря, grave
damnum. Знатный удел, знатная область, imperium late patens. Знатное
собрание, concio frequens. Знатнейшая часть города, celeberrima pars oppidi.
3) Magnificus, splendidus, omni luxu ct opulentia instructus. Знатный дом,
domus splendida, magnifica. Быть не так знатому, tenui esse auctoritate.
Разорить знатнейшие города, evertere nobilissimas urbes. 4) Notabilis. В
шерсти овечей знатен волк, etiam lana ovilla agnoscitur lupus.
Знаток
. Intelligens, peritus, sciens rei, gnarus alicujus rei, æstimator, existimator.
Также через описание: is, qui intelligit. З. со вкусом, intelligens existimator,
homo ingeniosus atque intelligens; elegans spectator. Ученый знаток, doctus
etintelligens existimator. Он в этом знаток, aliquid intelligit, callet, aliquid
cognitum habet: in aliqua re versalus est. З. в красноречии, in eloquentia
versatus et exercitatus. З. в музыке, cujus aures vel minima sentiunt. З. в
живописи, elegans picturæ spectator. З. пo части земледелия, agricolationis
prudens. Знат. в лакомствах, eruditum et subtile palatium.
Знать
з. участь моя такая, hanc meam sortem esse verisimile est. З. он богат,
что так сыплет деньги, cum (tali modo) effuse pecuniam profundat, dilapidet,
divitem esse verisimile est.
Знать
Auctoritas, dignitas, æstimatio, pondus. Он в знати, valet, pondus habet.
Они в знати при дворе, locum et numerum habet, obtinet in aula. Попали и
мы в знать, nos quoque splendorem consecuti sumus. Быть в большой знати,
præpotentem esse. Ввести кого в знать, auctoritatem alicui раrarе, соnciliare,
ad dignitatem aliquem perducere.
Значек
Parvum vexillum. 2) Scutum pectorale. 3) Insigne, quo decorantur milites
spectatissimæ virtutis.
Значение
См. Знаменование.
Значковый
товарищ. Locus ducis militum apud Cosacos.
Значу
Indicare, significare, indicium rei facere, exprimere. Эта статуя значить
Венеру, hæc statua Veneris effigiem exprimit. Мало сказано, но много
значит, раuса verba, sed quæ multum valent. Это совсем другое значит, hoc
longe aliud quid sonat. Пустыя слова, которыя ничего не значат, verba inania.
Эти два слова значат тоже, hæc duo verba idem sonant. Если ты обратишь
внимание на то, что значатъ эти немногие слова, si attendas, quæ vis insit in
his paucis verbis. 2) Agere, sustinere, gerere; auctoritate florere, vigere,
pollere, habere pondus, auctoritatem habere. Прежде он много значил olim
magnum habebat pondus. – Значусь, haberi, duci. Он значится в домовом
отпуске, in commeatu esse censetur.
Знаю
Nosse, congnovisse; alicujus rei notitiam или congnitionem habere. Знать
кого в лицо, aliquem de facie nosse. Я даже и в лицо его не знаю, hominis
non novi faciem; hominem ne de facie quidem novi. Знаю его по слуху, notus
est mihi fama. От воина, который не знал его, или кто он таков, ab ignaro
milite quis esset. Не знать чьего отца, nescire patrem alicujus qui sit. Знать
кого хорошо, aliquem bene nosse. Знать кого коротко, penitus aliquem
inspexisse; intus et in cute aliquem nosse. Я знаю его по одному имени, notus
est mihi nomine. b) Scire, alicujus rei scientiam habere; aliquid cognitum
habere. Не знаю, куда мнe даваться, nescio, quo me vertam. He знаю, non
habeo, nihil haheo, quod dicam. He знаю, глупым ли паче или бесстыдным
назвать такое требование, non facile dixerim stolidior an impudentior sit
ejusmodi poslulatio. Знаешь ли ты? scin', scisne, nostin'? Очень знаю, bene,
probe scio. Я знаю уже, понимаю, dictum puta (если угадывая чьи мысли, не
дают ему договорить). Верно, точно знать, certo scire; pro certo scire;
certum habere; pro certo habere; certum est mihi aliquid и de re; exploratum,
так. notum exploratumque mihi est aliquid и de re; cognitum compertumque
mihi est aliquid. Знай, знай только, scias, sic habeto; habeto tantum. Знать что
за собой, alieujus rei или de aliqua re conscium esse. Сколько я знаю, quod
scio; quantum scio; quod sciam. Дать кому о чем знать, aliquem certiorem
facere de re; alicui aliquid indicare, significare, facere, ut aliquis sciat aliquid.
Дай мне знать, fac me certiorem; fac, ut sciam. Да будет в долю всякому,
кому важно знать, omnes sciant, quorum interest. Хочу, желаю знать, volo
scire; cupio scire. Очень желал бы знать, velim scire. Кто знает? quis scit?
Почему знать, авось либо, fortasse, forsitan. Он думает и Бог знает, что у
себя имеет, per multum или rem magnam, se possidere credit. Он знает, что у
меня есть деньги, scit, me habere pecuniam. Он знает, что я счастлив, me
felicem esse sсit. Он не знает, как защититься, non habet, quemadmodum se
defendat. 2) Scire, lenere, intelligere. Знать что наизусть, aliquid memoria
tenere; in memoria habere. Знать по Латыни, Latine scire; Latinis litteris
doctum esse. Знать много, magnam doctrinam habere. Очень много з., sunt in
aliquo plurimæ litteræ. Совсем ничего не знать, omnium rerum inscium esse.
3) Ты еще не знаешь меня, или каков я, non satis me pernosti etiam qualis
sim. Дать себя знать, ostendere, qui sim, quocum res ei sit; sentire, sensu
percipere; admoneri. Эта дорога дала себя знать, quid sit iter impeditum,
quovis tempore sentiam. Эта должность дала ему себя знать, quam molestum
hoc munus ei fuerit, nunquam non sentiet, quovis tempore admonebitur.
Настоящая война дает себя знать, hoc bellum, quam grave futurum sit, omni
tempore calamitate admonebimur. Я никого не хочу знать, nullius rationem
habeo. Не знать никакой опасности, nullo periculo movere. Не знать
никакой меры, omnem modum excedere. Знай себя, tua, non aliena cura. То и
знай, assiduo, sine intermissione continuo, indesinenter, perpetuo. To и знай
бегает, nihil aliud, quam discursat. To и знай, что это твердит, istud habet
semper in ore. Знаюсь, мы не так давно знаемся, hæc inter nos nuper
admodum notitia est, мы давно знаемся, vetus inter nos usus intercedit.
Нельзя с вами знаться, nequeo te uti. Знающий, sciens, gnarus; peritus,
exercitatus, versatus, eruditus, doctus, в чем, aliqua re. Он з. человек, est
doctus, peritus, eruditus. Знающие мореходцы, homines in rebus maritimis
exercitati.
Знобкий
знобок. Alsiosus, impatiens algoris. Знобкость, alsiosa ratio. Зноблю,
nimio frigore corpus male afficere. He стыдно ли тебе на таком морозе
людей знобить, non ne pudet te famulos tuos nimio frigori exponere? Зноб,
horror. З. берет, horreo, cohorresco.
Зной
Æstus; tempestas fervida. Сладка плодам во время зною прохлада
влажныя росы, frigus roris humidi tempestate fervida est fructibus delectabile,
suave. Знойный, fervidus. Знойное лето, æstas fervida.
Зобание
Devoratio. Зобастый, strumosus. Зобаю, vоrаrе, devorare, rostro tundere.
– Зоб, guttur, ingluvies (y птиц). 2) Venter. Полон зоб, venter est plenus. 3)
Struma (у человека).
Зову
Vocare. Звать по имени, aliquem apellare, nominatim aliquem vocare.
Несколько раз звать, sæpe ас sæpius inclamare. Велеть кого звать, aliquem
arcessere. 2) Vocare, invitare. З. к обеду, ad cœnam invitare. На пир, convivio
adhibere. Меня звали на свадьбу, ad nuptias invitatus sum. 3) Clamare,
clamorem tollere, clamorem edere. 4) Nominare. Как вас зовут? quomodo
nominaris? Его зовут, nomen habet; est ei nomen. Звали на честь, а посадили
на печь, multa ei polliciti sunt et nihil præstiterunt; ex primo auxerunt honore
et postea aspernati sunt. Зовусь, vocari, apellari, nominari. Зов, vocatus,
invitatio, invitatus, vocatio ad cœnam. По твоему зову, vocatus, invitatus a te,
te invitante. Без зова с кем к кому прийти, umbram sequi aliquem. Принять
зов, condicere. He принять, abnuere, recusare. Сам не напрашивайся, а зва не
презирай, cave te obtrudas, vocatum vero ne abnue. Зов дело велико, vocatio
ad cœnam magnum exigit sumtum.
Зодиак
Orbis или circulus signifer; circulus, qui signifier vocatur; так. одно
signifer, Zodiacus. Зодии, repræsentatio Zodiaci.
Зодческий
Architectonicus. Зодчество, architectonice, architectura. Зодчий,
architectus; ædilis (надзиратель над строением).
Зола
Cinis, favilla (горячая), lix (для щолока). Обратиться, превратиться в
золу, deflagrare, conflagrare, comburi, in cinerem verti, redigi; cinerescere.
Хлеб испеченый в золе, panis sub cinere coctus. Превратить в золу, in
cinerem redigere. Превращение в золу, conversio in cinerem; redactio in
cinerem. Щелок из золы, cinis lixivius. Золистый, cinerosus, multum cineris,
ftvillae, licis continens.
Золовка
Золовушка. Fratria. Зoловкин, fratriæ, ad sororem mariti pertinens,
Золотарный
Aurificis. Золотарь, aurifex, faber aurarius, vascularius. Зoлотариха, uxor
aurificis. 2) Нас voce designantur etiam ii, qui sellas familiaricas purgant.
Золотильщик
Inaurator. Золотисто, ubi multum auri inest. В этой комнате очень
золотисто, hoc conclave multo auro splendet. Золотистый, aurum continens.
2) Multo auro inductus, intectus. Золотистая рама, multo auro inductus margo
(picturæ). 3) Золотистый цвет, color aureus.
Золотник
Tertia pars semunciæ.
Золотный
. Laminæ auri, fili auri in latitudinem cusi. – Золото, aurum. Самородное,
aurum solidum. Чистое, a. purum. Листовое, bractea auri. Червонное, aurum,
ex quo aurei nummi cuduntur. Брусок золота, auri massa oblonga. Он весь в
золоте, auro perfusus est. Оправить в золото, auro includere.
Золотое правило
V. math., regula aurea.
Золотой
Nummus aureus. Solidus.
Золотошвей
Phrygio. Золотошвейка, quæ acu pingit; quæ artem phrygioniam exercet.
Золотошвейный, -ное искусство, ars phrygionia. Золотошвейная работа,
opus phrygium, phrygionium. Золотошвейная игла, acus Babylonia.
Золотуха
Scrophula.
Золотуха
Thalictrum flavum.
Золототысячкик
Geatiana сеntanreum.
Золотый
Aureus, aureolus (большей частью берется иносказ.) Золотая жила,
venа auri. Работа из золота, opus aureum. Золотые рудники, aurifodina;
metallum aurarium; auraria. Золотой листочик, bractea auri. Золотая
проволока, aurum ductile; filum aureum. Золотая руда, metallum aurarium;
aurum rude. Золотая нитка, filum aureum. Золотой слиток, auri massa.
Золотое зерно, auri granum. Золотая парча, pannus auro textus. Золотая
монета nummus aureus. Золотой порошок, pulvis aureus; arena aurifera.
Золотой дождь aurum pluvium (у Овид.). Золотая ветвь, virga ex auro.
Золотой песок, arena aurosa. Золотые отирки, ramentum или scoria auri.
Золотая штуфа, auri gleba. Золотые вески, statera auraria; statera aurificis.
Bешать что нa золотых весках, aurificis statera examinare. Каждое слово
весить на золотых весках, verbum unumquodque statera auraria pendere,
aurificis statera examinare. 2) Eximius, egregius. Золотой век, aurea ætas.
Златая средственность, средина, aurea mediocritas. Обещать кому золотые
горы, auri montes polliceri. Этот человек золотой, предорогой, hunc
hominem decet auro expendi.
Золотоцветный
Aureolus, aureus; aureo colore.
Золотопромывальня
Aurilegium. Золотопромывальщик, aurilegulus.
Золочение
Inauratura. Золотить, auro linere, auro incrustare, inducere, integere,
operire, superinducere, irabractoare. Позолотить статую, statuam inaudare.
Позолоченный, auratus, inauratus, subauratus. Золотиться, de аёrе, aurescеrе.
Золяник
Cinerarius.
Зол
См. злый.
Зонтик
Umbella, umbraculum.
Зоркий
зорок. Oculis acribus et acutis; acute cernens; acri visu præditus.
Зоркость, acies oculorum. Большая з., visus acerrimus. Он такую имеет
зоркость, что и в дали видит малые вещи, tam acri visu præditus est, ut etiam
minutas res longo intervallo dissitas videt.
Зорный
См. зоря.
Зорочек и зрачок
. Pupula, pupilla; oculus, ocellus. Зорочки закатились, oculi turbidi, fixi
et immoti permanent.
Зоря
Ligusticum, levisticum. Зорный, зорная водка, sicera ligustico condita.
Зрак
Facies, os, vultus, frons; species; forma, figura. 2) Signum, simulacrum,
imago. И столько олтарей пред зраком сим пылает, et tot altaria huic imagini
posita, constituta, consecrata sunt. – Зримый, adspectabilis, conspicuus; осulis
subjectus; quod cerni potest, quod adspectu sentitur. Быть зримому, cerni
oculis или одно cerni; cadere или venire sub aspectum или sub oculorum
adspectum, sub oculos; conspici, apparere. Зритель, spectator. Быть при чем
зрителем, spectatorem alicujus esse; aliquid spectare. Быть зрителем чужих
страданий, alienas catamitates intueri. Быть праздным при чем зрителем,
otiosum spectatorem alicujus rei se præbere. He быть праздным при чем
зрителем, alicui rei se immiscere. Зрительница, spectatrix. Зрительный, visui
serviens. Око есть зрительное орудие, oculus est visus instrumentum. Зр.
стекло, зрительная трубка, telescopium (у новв.). Зрится, apparei exelat,
elucet, videtur. Зрелище, spectaculum. Представлять зрелище, spectaculum
offerre (о лицах, показывающих что), spectaculum præbere (о вещах,
доcтойных зрения). Зрелище еще не началось, spectaculum non dum
commissum. Быть при зрелище, spectaculo interesse. 3) Spectaculum,
theatrum. Зрелищe, сцена войны, sedes belli, locus, ubi bellum geritur;
theatrum belli, выраж. не Латинское. 4) Fabula; comœdia, tragœdia.
Зрелость
Maturitas. Придти в зрелость, ad maturitatem pervenire, maturitatem
assequi. Достиг зрелости возраста, pubertatem ingressus est. Иметь свою
зрелость, полноту, maturitatem suam habere. Зрелый, maturus, tempestitus.
Зрелые плоды, maturi, tempestivi fructus. 2) Per m. зрелый рассудок,
judicium circumspectum. Зрелый возраст, pubertas; sapientior ætas. Муж
зрелых лет, vir ætate composita.
Зрение
Visus, sensus videndi, cernendi; sensus oculorum. Потерять зрениe,
oculos perdere; oculos или lumina oculorum amittere; oculis capi. Получить
опять зрение, oculi alicui restituuntur. Зрение тупеет, visus или oculorum
ecies hebescit. Хорошее зрениe, acres oculi, inoffensum oculorum lumen
(неповрежденное). 2) Conspectus, spectatio, adspectus. Он удостоился
зрения Императорского лица, contigit ei Imperatoris vel Imperatricis faciem
adspicere. 3) Зрение на лице, discrimen personæ.
Зрею
Maturari, maturare, maturesce- re, ad maturitatem venire, pervenire.
Яблоки начинают зреть, mala maturescunt. 2) Per m. зреть в летах, ad
maturitatem perduci, atmis maturum esse. Зрю, videre, cernere, oculis cernere,
adspicere, concpicere. 3) Spectare ad (orientem). Зрю духом, умом, prævidere,
præspice re; providere et præsentire animo, ratione providere, mente et
cogitatione prævidere; animo præcipere. Зрюсь, se adspicere или inspicere. 4)
Videri, cerni. Зрячий, videns, qui videt. Сделать кого зрячим, oculos alicui
restituere. Кого-нибудь и зрячего обмануть, oculos аlicui auferre. Слепой
вступил в сражение с зрячим, cœcus in certamen cum vidente descendit.
Зубарь
Species runcinæ, planulæ. Зубастый, magnos dentes habens. 2) На него
не нападай, он и сам зубаст, noli eum lacessere jocis petulantibus, ipse enim
peritia præditus est.
Зубец
зубчик, зубцы, зубчики. Dens multorum instrumentorum, ut occar или
irpigis, pectinis, limæ etc. 2) Pirmse. 3) Ионическому ордену зубцы
приличны, ad ionicas columnas или Ionicis columnis denticuli conveniunt. 4)
Ленты с зубчиками, tæniæ serratæ ambitu. Зубишко, dens parvus, tenuis.
Зубище, demmagnus.
Зубной корень
. Cochrys odontalgica. Зубок, зубочек, denticulus. Класть деньги на
зубок, antiquus Rossis usitatus mos pecuniam invisendæ puerperæ cervicali
supponendi. Зубок позолотить pecuniam или donum nutrici dare, prime dente
infanti erumpente.
Зубоскал
Cavillator.
Зубочистка
Dentiscalpium. Серебряная, spina argentea (Petr.). Зубочистный,
purgandis dentibus serviens. Зубочистная щеточка, peniculus dentibus
purgandis, fricandis.
Зубрениe
Incisio, incisura dentium.
Зубр
Vox, quæ solummodo in s. litteris occurrit; alii interpretantur esse
capream, alii urum. Зубрю, dentes instrumento incidere. 2) Fissum reddere.
Берегись, в доске есть гвозди железные, вызубришь топор, vide, tabulæ
insunt clavi ferrei, asciam fissam reddes.
Зубчатый
зуб. лист. Folium serratum ambitum.
Зубчики
Denticuli, pinnæ. Зуб, dens. Bepхниe, нижние зубы, dentes superiores,
inferiores. Передние, задние, dentes adversi, intimi. Зуб с дырой, яминой,
dens cavus, excavatus, exesus. С зубами, dentatus, dentibus instructus. Без
зубов, dentibus carens. Иметь xopoшиe зубы, bonis dentibus esse. Коренные
зубы, dentes genuini maxillares, molares. Молочные, dentes lactantes; pullini
(у лошадей). Глазные, dentes canini. Умные, dentes maxillares, ultimi, dentes
sapientiæ (у новв.). Вынуть, вытащить зуб, dentem eximere, excipere,
extrahere, evellere; отт. сущ. evulsio dentis. Полоскать зубы, dentes colluere.
Зубы шатаются, denies labant. Зубы падают, dentes cadunt, decidunt.
Выпавший зуб, dens deciduus. Зубы опять растут, dentes recrescunt,
renascuntur. Получить зубы, dentes. Зубы режутся, выходят, dentes erumpunt.
Зубами, mordicus. Зубы пялить, скалить, dentes restringere; ludere, illudere,
ludificari, ludibrio habere. Зубами скрипеть, скрежетать, dentibus frendere;
stridorem facere dentibus. Вырвать у кого что из зубов, из глотки, faucibus
eripere alicui aliquid. Попал на зубы, parem nactus est.
Зудит
палец. Digitus prurit. З. кожа, cutis formicat. Зуд, pruritus.
Зуй
зуек. Tringa squatarola.
Зыбель
. См. Зыбь. – Зыбка, species cunarum, quæ apud plebem in usu sunt.
Зыбкий, зыбок, vacillans, nutans, mobilis, fluctuans. Зыбкое местo, solum,
quod vestigio pedum cedit. Зыбкое болото, terra uliginosa, solum uliginosum;
loca uliginosa, palustria, и одни прилл. без сл. loca. Зыбкость, vacillatio,
nutatio, mobilitas. Опасно ходить по этому болоту для зыбкости,
periculosum est obuliginosa iter facere. Зыблемость, vacillatio, mobilitas. 2)
Inconstantia, dubitatio, animus dubius, incertus, suspensus. З. счастья,
mobilitas fortunæ. Зыблемый, vacillans, intutus, infidus, incertus. Oн полагает
свое счастьe на зыблемом основании, fiduciam fortunæ collocat in re minime
tuta. Зыбление, motio, agitation. Зыблю, movere, agitare, labefacere,
labefactare. Волны зыблют корабль, fluctus agitant navem. Ветр зыблет
класы, ventus molliter agitat spicas. Зыблюсь, agitari, commoveri, molliter
agitari. Цветы зыблются, flores molliter agitantur. Бабочка зыблется лесом,
papilio ultro et citro или huc et illuc per pratum volitat, circumvolitat.
Зыбучий, зыбуч, vacillans. З. мост, pons vacillans. З. пeсок, arenæ vagæ;
arenæ instabiles. Зыбучее болото, solum uliginosum, terra palustris. – Зыбь,
agitatio fluctuum, sedata tempestate. 3) Apud poëtas: aër, sublime, altum. Орел
носится по воздушным зыбям, aquila per sublime volat; in sublimi libratur.
Зык
Sonitus, sonus clarus, acutus. В дали слышан колокольный зык, proсul
саmраnarum sonus auditur. Зычный, sonum acutum habens. З. колокол,
саmpana acute sonans, sonum acutum reddens. Зычность, sonus acutus, clarus.
Сырой воздух уменьшает зычность громких тел, aër humidus clarum
corporum resonantium sonum deminuit. Зычу, mugire.
Зевается
Incedit mе oscitatio. Зевака, stultus, stolidus. Зеваниe, oscitatio. Зеваю,
oscitare, oscitari. Зевать, когда другие зевают, ad aliorum oscitationem es
quoque diducere. Ты зеваешь, поди спать, oscitas, i cubitum. 2) Hietare.
Зевота, oscedo. – Зев, rictus, gula, fauces. Подобно алчному волку, с
отверстым зевом гонящемуся за агнцами, veluti lupus, qui hianti ore agnos
persequitur. Разинуть зев, rictum distendere. 3) Адский зев, fauces
Tartarorum.
Зело
Octava littera alphabeti Slavici.
Зело
Valde, admodum, magnopere, multum, insigniter. Зольный, vehemens,
magnus. Зелене, sl., valde, vehementer.
Зеница
(Sl.) Pupula, pupilla. Сохрани меня, яко зеницу ока, conserva me, sicuti
pupillam oculi.
Зенки
Oculi (per contemtum). Распустил зенки, adaperuit oculos.
Зябкий
, зябок. Alsiosus. Я очень зябок, не могу терпеть стужи, alsiosus sum,
frigus pati non possum.
Зяблик
. Fringilla cœlebs.
Зяблина
Rima oriens a gelu; arborum frigore corruptarum vitium. Зябный, frigore
corruptus. Зяблое яблоко, malum frigore corruptum. 2) Alsiosus. Зябну,
frigere, algere. Зябнут ноги, frigent pedes. Здесь тепло, а ты зябнешь,
conclave est calidum или hic est calor et friges. Она очень озябла, valde
friget.
Зятнин
Generi, ad generum pertinens. Зятнины деревни, generi рrædiа, bona.
Зять, зятек, зятюшко, gener.

Вам также может понравиться