Elektuur 254 1984-12

g
nr. 254
december
1984
f 5,25
/11111k
CC
funktiegenerator
P-gestuurde
fase-aansnijder
nicadtijdschakelaar
OUTPUT
SYNC
OUTPUT iF
lu M.
INT
Bfrs. 103
brief DeNieuwsbrief DeNieuwsbrief DeNieuwsbrief DeNieuwsbrief DeNieuwsbrief DeNieuwsbrief
,tx
DeNieuwsbrief
aktuele elektronika-informatie
Maandelijks verschijnende publikatie van nieuw in het programma opgenomen artikelen, prijsaanpassingen enz. als aanvulling op De Katalogus.
Publikaties staan tevens in het vakblad Elektuur. Losse exemplaren gratis af te halen
Transistoren, thyristoren en
triacs van 0,1A tot 40A.
9 verschillende logika families

op voorraad.
750 typen ic's, van op-amp tot

'si-circuits
Up, ram, rom, eprom. i/o,

controller ic's
Leds: rood, groen en geel, van

1,8 tot 10 mm
Weerstanden van I/aW tot

50W, kool, metaalfilm,
draadgewonden
Ontstoor filters voor stromen

tot 20A
print, dil. reed, hoogvermogen

en solid-state relais
Schakelaars: van druktoets tot

komplete keyboards
BNC. UHF, N, SMA, SMB,

SMC. BR 2 konnektoren en
adapters
Van pijlknop tot spantangknop

met cijferring en stator
Koelementen voor alle

vermogenshalfgeleiders
WIPP; ;I;1;1; I
Lichtbakken voor het belichten
van fotoprinten
Din audio konnektoren in vele

poolaantallen en uitvoeringen
Steekpluggen in alle diameters en poolaantallen
DIN 41617 konnektoren in alle

uitvoeringen
Direkt-steek konnektoren voor

2.54 en 3.96 mm steek
D-konnektoren in alle
pootaantallen en uitvoeringen
LCD's van 31/2 tot 8 digits. in 8.

13 en 18 mm hoogte
En leverancier
spaart
tijd n geld.
Led displays van 0,3 tot 1,02

inch, single- en multidigit
Zekeringen 20 en 32mm, snel

en traag
meerpolige konnektoren
leverbaar van 2 tot 48 polig
4mm aansluitmateriaal
Heeft U De Katalogus
nog niet in huis?
Oscilloskopen van
enkelstraals tot vierkanaals
Netvoedingen. laboratoriumen experimenteervoedingen
Epromwissers voor gelijktijdig

wissen van 1 tot 48 eproms
100
fabrikaten;
1 leverancier
Bedrijven: Stuur ons even

een brief of telex en U krijgt
'm gratis'in huis.
Partikulieren: Stuur een

bank- of girobetaalkaart
f 17,75 (f 12,50+ f 5,25
verzendkosten) aan ons op.
alieverkoop Haarlem
Hoek Turf markt
Kampervest 53
2011 EZ Haarlem
Tel. 023 -32 24 21
Balieverkoop Tilburg Balieverkoop Utrecht

Segment Elektronica
Jan Aartsestraat_70
5017 EE Tilbrug
Tel. 013 -36 08 48
Lange Juiferstraat 12 -18

3512 ED Utrecht
Tel 030-31 56 55
Meetapparatuur van thermometers tot signaalgeneratoren
mr dan
12.000 artikelen
op voorraad
Diskettes voor elke computer
Industrie- en postorders
Keizerstraat 31
3512 EA Utrecht
Tel. 030-32 83 25
Telex 47660 dispi nl
uwsbrief DeNieuwsbrief DeNieuwsbrief DeNieuwsbrief DeNieuwsbrief DeNieuwsbrief De Nieuws
elektuur december 1984
selektuur
12-26
muzikale wenskaarten
12-27
Alternatieve toepassingsmogelijkheden voor de elektronica uit deze "swingende poststukken".

Nebbegenerator
microprocessorgestuurde frekwentiemeter
12-28
Volgende maand starten we met een uitzonderlijk bouwprojekt van een heel
aparte frekwentiemeter. Hier vast een voorproefje op de komende artikelen.
elektronische kaars
soldeerbout.
regeling
12-30
nicad.
didsebakebar
Een elektronische schakeling die geheel past in de kerstsfeer.
tijdschakelaar
12-32
Deze schakeling kan in de meeste gangbare nicad-laders worden gebouwd

en houdt de laadtijd van de akku's in de gaten.
funktiegenerator
12-35
Een uitstekend ontwerp dat sinussen, driehoeken en blokken produceert.

Een apparaat dat in geen enkel elektronica-(hobbyllab mag ontbreken.
speelautomaat
12-42
Een elektronische versie van de welbekende fruit-automaat.
enkeltoets-BASIC-kommando's
12-44
En toets voor elk BASIC-kommando, dat werkt snel en geeft een kleinere
kans op fouten.
het lek van Elektuur
12-47
Knip ze uit en plak ze bij de desbetreffende artikelen.
print-layouts
12-48, 12-53
print-service
12-49
jaar-inhoud 1984
12-50
regelaar voor modelrace-auto's
12-55
Een ekonomische spanningsbron met pulsbreedte-regeling voor de modelracebaan.
de XR-2206 in de funktiegenerator
12-58
Een verhaal over de opzet van de nieuwe funktiegenerator.
P-gestuurde fase-aansnijder
12-62
Een universele schakeling die de fase-aansnijhoek van twee apparaten kan

regelen via de computer. Inklusief een dia-overvloeier-programma.
soldeerboutregeling
12-73
Wat zou een elektronicus

moeten beginnen zonder
wisselspanningen? SMussen,
driehoeken en blokken Z(1%7
de golfvormen waar het om
draait in de meeste analoge
en digitale schakelingen. Op
de voorplaat ziet u een van
onze laatste aanwinsten
voor het elektronica-lab, de
funktiegenerator: Een onmisbaar apparaat dus, dat sterk
is door zijn eenvoud. Geen
vijftig knoppen voor onbekende bestemmingen, maar
slechts vijf die ieder een
duidelijke funktie hebben.
De schakeling is wederom
opgebouwd rond het bekende funktiegenerator-IC
XR-2206, maar wel met een
heleboel verfijningen. Al die
ontwerp-overwegingen zijn
zo interessant, dat wij ze u
niet willen onthouden. In dit
nummer staat naast de
bouwbeschrijving dan ook
nog een verhaal over de
opzet van het ontwerp. Het
resultaat: een kleine maar
zeer bruikbare funktiegenerator die precies doet waarvoor hij ontworpen is:
"schone" golfvormen produceren.
Door het elektronisch reduceren van het "stook"-vermogen tijdens de soldeerpauzen gaat de soldeerboutpunt veel langer mee.
adverteerders index
12-98
Volgende maand:
1.4P-gestuurde frekwentiemeter
gitaarvoorversterker
hybride vermogensversterker
VHF/UHF-TV-modulator
12-03
24e jaargang nr. 12 december 1984
ISSN 0013-5895
Uitgave van:
Elektuur B.V., Peter Treckpoelstraat 24, Beek (L)

Telefoon: 04402-74200, Telex 56617
Korrespondentie-adres: Postbus 75, 6190 AB Beek CL)
Kantoortijden: 8-30 - 12.00 en 12.30 - 16.00 uur
Direkteur: J.W. Ridder
Bourgognestraat 13a, Beek (L)
Elektuur verschijnt de eerste van elke maand, behalve in juli en
augustus waarin een dubbelnummer verschijnt, de halfgeleidergids.
Onder de naam E lektor wordt Elektuur ook uitgegeven in het
Duits, Frans, Engels, Italiaans, Spaans, Grieks en Turks.
Hoofdredakteur: P.V. Holmes
Chef redaktie: E.J.A. Krempelsauer
Chef ontwerp: K.S.M. Walraven
Redaktie Nederland: P.E.L. Kersemakers (hoofd landgroep),

J.F. van Rooij, P.H.M. Baggen, I. Gombos.
Redaktie buitenland: A. Dahmen, R.E. Day, R.P, Krings,
P. v.d. Linden, G.P. Mc Loughl in,

D.R.S. Meyer, G.C.P. Raedersdorf,
G.O.H. Schei!, L. Seymour
Ontwerpafdeling/laboratorium: J. Barendrecht, G.H.K. Dam,
K. Diedrich, G.H. Nachbar,

A. Nachtmann, A.P.A. Sevriens,
J.P.M. Steeman,P.I.A. Theunissen
Redaktiesekretariaat: C.H. Smeets-Schiessl, G.W.P. Wijnen
Dokumentatie: P.J.H.G. Hogenboom
Vormgeving: C. Sinke
Abonnementen: Y.S.J. Lamerichs
Jaarabonnement 1985
Nederland
Belgi
buitenland
f 52,50
Bfrs. 1030
f 72,Een abonnement loopt van januari tot en met december en kan
elk gewenst moment ingaan. Bij opgave in de loop van het kalenderjaar wordt uiteraard slechts een deel van de abonnementsprijs berekend. Bij abonnementen die ingaan per het oktober-,
november of decembernummer wordt tevens het volgende kalenderjaar in rekening gebracht.
De snelste en goedkoopste manier om een nieuw abonnement op
te geven is die via de antwoordkaart in dit blad.
Reeds verschenen nummers op aanvraag leverbaar (huidige losse
nummerprijs geldt).
Adreswijzigingen: s.v.p. minstens 3 weken van tevoren opgeven
met vermelding van het oude en het nieuwe
adres en abonnee-nummer.
Commercile zaken: C. Sinke, W.H.J. Peeters (advertenties)
advertentietarieven, nationaal en internationaal, op aanvraag.
Prijslijst nr. 19 is van toepassing.
Drukkerij: N.D.B. Leiden, Zoeterwoude
Korrespondentie:
In linker bovenhoek vermelden:
TV
HR
AW
EPS
technische vragen
hoofdredaktie
adreswijzigingen
printservice
ADV advertenties
ABO abonnementen
redaktiesekretariaat
RS
Auteursrecht;
De auteursrechtelijke bescherming van Elektuur strekt zich mede uit tot de illustraties met
inbegrip van de printed circuits, evenals tot de ontwerpen daarvoor.
In verband met artikel 30 Rijksoktrooiwet mogen de in Elektuur opgenomen schakelingen
slechts voor partikuliere of wetenschappelijke doeleinden vervaardigd worden en niet in of
voor een bedrijf.
Het toepassen van schakelingen geschiedt buiten de verantwoordelijkheid van de uitgeefster.
De uitgeefster is niet verplicht ongevraagd ingezonden bijdragen, die zij niet voor publikatie
aanvaardt, terug te zenden.
Indien de uitgeefster een ingezonden bijdrage voor publikatie aanvaardt, is zij gerechtigd deze
op haar kosten te (doen) bewerken; de uitgeefster is tevens gerechtigd een bijdrage te (doen)
vertalen en voor haar andere uitgaven en aktiviteiten te gebruiken tegen de daarvoor bij de
uitgeefster gebruikelijke vergoeding.
Nadrukrecht:
Voor Duitsland: Elektor Verlag GmbH, 5133 Gangelt.

Voor Groot-Brittanni: Elektor Publishers Ltd., Canterbury.
Voor Frankrijk: Elektor sarl, Le Seau, 59270 Bailleul.
Voor Itali: Elektor, 20092 Cinisello B.
Voor Spanje: Elektor, Av. Alfonso XIII, 141, Madrid 16.
Voor Griekenland: Elektor, Karaiskaki 14, Voula, Athene.
Voor Turkije: Elektor A.S., Sishane, Istanbul
Voor India: Elektor Electronics Pvt Ltd., Bombay
Uitgeversmaatschappij Elektuur B.V. - 1984

Printed in the Netherlands.
12-04
Wat is een TUN?

Wat betekent 10 n?
Wat is de EPS-service?
Wat is de TV-service?
Wat is "Het lek van Elektuur"?
Halfgeleidertypen
Een groot aantal ekwivalente
Weerstands- en kapaciteitswaarden
halfgeleiders en 'C's hebben

een ietwat afwijkend typenummer. Om deze reden
wordt in Elektuur, daar waar
mogelijk is, een universele
kode of typenummer gehanteerd.
Bij het aangeven van dergelijke

waarden wordt geen gebruik
gemaakt van komma's.
Deze worden vervangen door
internationaal bekende
afkortingen, zoals:
= 10-12
p (pikol
= 10-9
n (nanol
(mikro) = 10-6
m (milli)
=10-3
= 103
k (kilo)
M (mega) = 106
= 10 9
G (giga)
741 i.p.v. /JA 741, LM 741,

MC 741, MIC 741, RM 741,
SN 72741, etc.
TUP of TUN (transistor
universeel, resp. PNP of
NPN) wordt gebruikt voor
iedere LF-siliciumtransistor,
welke voldoet aan de
volgende specifikaties:
UCEO max.
20 V
IC max.
100 mA
100
hfe min.
100 mW
Ptot. max.
100 MHz
fT min.
Enkele TUN's: BC 107 e.d.,
2N3856A, 2N3859, 2N3860,
2N3904, 2N3947, 2N4124.
Enkele TUP's: BC 179 e.d.
met de mogelijke uitzondering
van (afhankelijk van fabrikaat)
BC 159 en BC 179, 2N2412,
2N3251, 2N3906, 2N4126,
2N4291.
DUG of DUS (diode
universeel, resp. germanium
of silicium) wordt gebruikt
voor iedere diode, welke
voldoet aan de volgende
specifikaties:
DUS
DUG
25 V
20 V
Ur max.
100 mA
35 mA
If max.
100 /2A 1
Ir max.
Ptot. max. 250 mW 250 mW
10 pF
5 pF
CD max.
Enkele DUG's: OA 85, OA 91,
OA 95, AA 116.
Enkele DUS's: BA 127,
BA 217, BA 218, BA 221,
BA 222, BA 317, BA 318,
BAX 13, BAY 61, 1N914,
1N4148
De typen BC 107, BC 237
en BC 547 maken deel uit
van dezelfde familie kwaliteitstransistoren. In het
algemeen kunnen al deze
"familieleden" door elkaar
gebruikt worden.
BC 107 (-8, -9), families (NPN):
BC 107 (-8, -9), BC 147 (-8, -9),

BC 207 (-8, -9), BC 237 (-8, -9),
BC 317 (-8,-9), BC 347 (-8,-9),
BC 182 (-3,-4), BC 382 (-3,-4),
BC 437 (-8,-9), BC 414
BC 177 (-8, -9), families (PNP):
BC 177 (-8, -9), BC 157 (-8, -9),

BC 204 (-5,-6), BC 307 (-8,-9),
BC 320(-1, -2), BC 350(-1, -2),
BC 557 (-8, -9), BC 251 (-2, -3),
BC 2121-3,-4), BC 5121-3,-4),
BC 261 (-3, -3), BC 416
Een paar voorbeelden:

Weerstandswaarden:
2k7 = 2,7 k1.2 = 2700 St
470 = 470 fl
De in schema's gebruikte weerstanden zijn 14 watt typen met
een tolerantie van max. 5%
(tenzij anders aangegeven).
Kapaciteitswaarden:
4p7 = 4,7 pF =
0,000 000 000 004 7 F
10 n = 0,01 i/F = 10-8 F
Werkspanningen van kondensatoren (geen el ko's zijnde)
worden normaliter niet aangegeven, daar er vanuit wordt
gegaan dat vrijwel alle typen
voor min. 60 V geschikt zijn.
Bij twijfel is een werkspanning
van ongeveer 2 maal de
voedingsspanning steeds een
veilige waarde.
Meetwaarden
De in schema's aangegeven
spanningswaarden zijn
gemeten met een meetinstrument waarvan de
inwendige weerstand 20 k12/V
bedraagt (tenzij anders aangegeven).
Lezers-service
EPS: Elektuur printservice
Een groot aantal Elektuur-
ontwerpen bevat een printlayout. De meeste printen

zijn kant en klaar leverbaar.
Iedere maand wordt een
overzicht gegeven van de
verkrijgbare printen (zie
EPS-lijst).
Technische vragen
Technische vragen welke

betrekking hebben op
Elektuur-ontwerpen,
kunnen zowel schriftelijk
als telefonisch gesteld
worden (zie ook "technische vragen").
Het lek van Elektuur
Iedere belangrijke wijziging,

toevoeging aan of
verbetering van Elektuurontwerpen wordt zo spoedig
mogelijk bekend gemaakt in
de rubriek "Het lek van
Elektuur".
advertentie
4114/4ji
.4,...."g,w,,/
fomg"
f002:gg!%!Wegw
fgg<MMMOMM5
Zeker niet bij multimeters!

Het grote aanbod multimeters kunt u
ruwweg in twee categorien verdelen.
De goedkope: vaak eendagsvliegen, voorzien van heel wat overbodige extra's. Maar
holle vaten klinken vaak het hardst.
Dan de kwaliteitsmeters, van een paar
bekende merken. Professionele kwaliteit
dus... Meters zonder franje, maar met
perfekt materiaalgebruik, b.v. goudkontaktschakelaars, vervaardigd volgens de
nieuwste technieken en op basis van
onderbouwde ontwerpen.
Kwaliteit heeft zijn prijs natuurlijk,

maar Dynatek wil groot worden,
dus ligt die
prijs lager
dan u zou
verwachten.
Bij die laatste groep hoort Dynatek van

Vogel's: professionele kwaliteit.
Wij stoppen er al onze know how in, staan er
helemaal achter en geven u 2 jaar volledige
garantie. Omdat wij ervan uitgaan dat u een
goed produkt wilt.
Model 5010 (basismodel)
met 20 Ohm en 20).JA stand waardoor u
kunt meten met de uitleesnauwkeurigheid van een 4,5 digit meter!
met doorgangszoemer
goudkontakt schakelaar
2 jaar garantie
basisnauwkeurigheid van 0,25%
Nederlandse gebruiksaanwijzing
10 ampre gelijk- en wisselstroom
volledig beveiligd op alle bereiken.
van vogel's eindhoven

ruim bemeten voor een afgemeten prijs
Hondsruglaan 93c, 5628 DB Eindhoven, telex 59409, tel. 040-415547*
12-05
advertentie
COM
INGEGOTEN PRINTTRANSFORMATOREN volgensVDE0550
./C35
PRINTERS
1110%..\10.
Jomemommemaeme e
.1-0momeaacm
weimeaffiaimmeso 41
Jcuiseimmenimoicia
798,DATARECORDER
129,-
Thermoprinter
575,-
MONITORS
,...-1
i
irm
7
ZVt1 122-E
n/H 123-E
12" Non-Glare:
(Amber)
(Groen)
369,369,-
05i~d~ 12" Non-Glare:
DM 2212 CX( Amber)

DM 2112 CX (Groen)
lOsAnreo
CD 3195 C
CD 3185 A
SANYO
398,398,-
14" Color:
(CBM64) 1098,(Scant) 1245,-
Datarecorder
type TR 201
lx 6V
lx 9V
lx 12V
lx 15V
lx 18V
EPSON matrix-printers:
RX-80 T
80col-100cps 1398,- lx 24V
RX-80 F/T 80col-100cps 1598,- lx 30V
FX-80 F/T 80col-160cps 2098,RX-100F/T 136co1-100cps 2198,FX-100F/T 136co1-160cps 2998,2x 3V
(T.tractor F=friction feel
2x 45V
(36p Centronics female conn
2x 6V
2x 7,5V
optional interfaces:
175 , _ 2x 9V
RS232C
IEEE 488
249,- 2x 12V
APPLE II
210,- 2x 15V
ATARI
(incl kabel 359,- 2x 18V
CBM64/VIC20 (incl kabel) 359,- 2x 24V
di
n
wiaw~~
199-r-
.....
3VA
f10,25
5VA
11,50
7,5VA
16,75
13VA
f20,50
250mA
165mA
125mA
100mA
80mA
60mA
50mA
500mA
330mA
250mA
200mA
165mA
125mA
100mA
800mA
550mA
415mA
330mA
275mA
200mA
165mA
1,25A
800mA
625mA
500mA
410mA
310mA
250mA
2,15A
1,40A
1,05A
865mA
720mA
540mA
430mA
f 8,35
f10,95
f12,45
f17,95
f22,00
250mA
165mA
125mA
100mA
80mA
60mA
50mA
40mA
30mA
500mA
330mA
250mA
200mA
165mA
125mA
100mA
80mA
60mA
800mA
550mA
415mA
330mA
275mA
200mA
165mA
135mA
100mA
1,25A
800mA
625mA
500mA
410mA
310mA
250mA
200mA
150mA
2,15A
1,40A
1,05A
865mA
720mA
540mA
430mA
360mA
270mA
10 ST/TYPE: - 15%
39,95 KORTING: 5 ST/TYPE: -5%
User manual
5995 Grotere aantallen op aanvraag. Wij leveren
Technical manual
elk type voedingstrafo tot 350 VA tegen zeer
(type printer vermelden
concurrerende prijzen.
Aansluitkabels (2,5 meter)
APPLE II
98,RS232C
(2x25p mal 170,-.
Centronics (2x36p male 170 IBM-PC
(36p/25p 'male 170:div. andere opties leverbaar
ANTWOORDNUMMER 1047, 6040 VB ROERMOND
ABE-POST
...:'
179,
1,5VA
7,50
JUKI-6100 Daisywheel 2298,20cps Wordstar-compatible

standaard 2K -bu f f er .Pri j s
incl. man ual.
Verzendkosten: Bij vooruitbetaling per ingesloten cheque

of betaalkaart f6,00.
Overige leveringen onder rembours.
Geen minimum orderbedrag.
TEL: 04752-4163 van 9.00-12.00
Handelsreg. nr. 23854 K.v.K. Roermond
SIIINCO C BOLS ESD (75

Electro Static Discharche ESD is een van de
grote problemen bij de montage van
MOSFETs en MOS-ICs. De beschadiging
van de isolatie door statische electriciteit is
meestal niet meetbaar omdat de isolatielaag
wel ingebrand, maar niet doorgebrand is.
De betreffende MOSFETs en MOS-ICs worden
getest en goedgekeurd maar begeven het in een
kritieke gebruiksfase.
Aarding
Polsbanden aarden op een
veilige manier degene, die
met gevoelige onderdelen
werkt. Goed kontakt en
makkelijke bevestiging.
De enige manier om ESD te voorkomen is STATIC

elimineren door gebruik van geleidende kunststoffen.
Die geleidende kunststoffen heeft Simco Nederland bv voor u.
Tafelmatten
Geleidende matten voor de
bekleding van de werktafels
voorkomen op afdoende wijze
elke vorm van STATIC.
Verpakking
Zakken voor transport
beschermen gevoelige
onderdelen en zijn volkomen veilig voor
*oh explosieve materialen.
Dit zijn enkele voorbeelden uit het komplete

programma geleidende kunststoffen
waarmee ESD volkomen te elimineren is.
Simco Worldwide Leaders in Electrostatics
(1-"P
12-06
(Nederland) B.V.
Kwmkweerd 2, 7240 AA Lochem/Holland.
P.B. 11. Tel. 05730-4351'. Telex: 49207.
advertentie
TEL
telex 77223 telec nl, postgiro 3371900

Bank Mees en Hope Groningen, rek.nr. 21.11.00.285
1. Componentenafdeling: Steentilstraat 36
9711 GP GRONINGEN tel.nr . 050-141616
2. Computerafdeling:
Kreupelstraat 12
9712 HW GRONINGEN tel.nr. 050-143344
kristallen
HAMEG SCOPES
ZEER
INTERESSANTE
NETTOPRIJZEN
FRED
Type HM 103
f 814,50 incl. BTW
10 MHz, enkelstraals, met componententester
Type HM 203-4
f 1269,- incl. BTW
20 MHz, dubbelstraals, met componententester
Type HM 204
f 1804,- incl. BTW
20 MHz, dubbelstraals, met componententester
Type HM-705
f 2916,- incl. BTW
70 MHz, dubbelstraals, met vertragingslijn en vertraagde tijdbasis
f 2353,- incl. BTW
Type HM-605
60 MHz, dubbelstraals met vertraagde tijdbasis
UITVOERIGE DOCUMENTATIE OVER BOVENVERMELDE SCOPES
DOEN WIJ U GRAAG OP VERZOEK TOEKOMEN.
PROBES
1 1 f 49,50
1 : 10 f 54,50 1 1/1 10 59,50 incl. BTW
ACORN ATOM
AANBIEDINGEN AANBIEDINGEN AANBIEDINGEN
ACORN ATOM:
KAST + KEYBOARD (dendervrij)
ACORN ATOM:
ROM + BOEK + PRINTPLAAT
f 125,f
49,50
ALLE LOSSE ONDERDELEN VOOR DE ACORN ATOM

LEVEREN WIJ UIT VOORRAAD
EEN GREEP UIT ONS
ASSORTIMENT:
6847
f 42,50
f 39,50
8255
2114
f 7,95
6502
f 28,50
81LS95
f 7,50
D P8304
f 19,95
incl. B.T.W.
ASTEC MODULE UM 1233
Wide bandwidth UHF modulator
f 19,50
DIGITALE THERMOMETER
TYPE TE 1100
EENS. HUIS
32.768 kHz.
100.000 kHz.
252.114 kHz.
455.030 kHz.
1.000.000 mHz.
1.008.000 mHz.
1.721.003 mHz.
1.843.200 mHz.
1000.030 mHz.
1097.152 mHz.
2.400.000 rnHz.
2.57900 mHz.
2.057.600 mHz.
2.56/500 mHz.
3.000.000 mHz.
1276.930 mHz.
1579.545 mHz.
3.686.400 mHz.
4.000.000 rnHz.
4.194304 rnHz.
0.194912 mHz.
0.443.618 mHz.
4.915.200 mHz.
4.956.200 mHz.
5.000.003 mHz.
5068.800 5111z.
5.120.030 nlliz.
5.185.000 mHz.
5.200.000 mHz.
6.020.000 mHz.
6.144.000 mHz.
6.400.000 mHz.
6.551600 mHz.
7.040.000 mHz.
8.000030 nl/1z.
8.601900 mHz.
8.867.238 mHz.
9216.00 mHz.
9.600.000 1511z.
9 930 400 H
10.000.000 mHz.
10.240.000 mHz.
10.245.000 mHz.
10700.000 mHz.
10.730.000 mHz.
12.0:0.000 mHz.
14.318.180 mHz.
14.745.603 mHz.
15.000.000518x.
15.200.000 mHz.
16.000.000 mHz.
17734.500 mHz.
18.000.000 mHz.
18.432.000 mHz.
19.986.000 mHz.
20.000.030 mHz.
20.480.000 mHz.
20.245.000 mHz.
22.032.000 rnHx.
22.118.400 mHz.
22.198.400 mHz.
24.576.030 mHz.
27.000.030 rnHz.
27.648.000 mHz.
30.000.000 mHz.
32.000.000 mHz.
33900900 mHz.
37.546.000 mHz.
38.666.000 mHz.
41.500.000 mHz.
48.000.000 mHz.
96.000.000 rnHz.
98304.000 rnliz
,00.000 000 mH,
3,8
HC 13
HC 33
HC 13
HC 33
HC 33
HC 18
HC 33
HC 33
HC 33
HC 18
HC 33
HC 33
HC 18
HC 18
11C 18
MC 18
HC 18
CTV
HC 18
HC 18
HC 18
HC 18
HC 18
HC 18
HC 18
HC 18
HC 18
HC 18
He 18
HC 18
HC 18
HC 18
MC 18
HC 18
HC 18
11C 18
HC 18
HC 18
HC 18
HC 18
He 18
HC 18
HC 18
HC 18
HC 18
HC 18
HC 18
HC 18
HC 18
MC 18
11C 18
HC 18
HC 18
HC 18
HC 18
HC 18
HC 18
HC 18
p/st.
P/
P
inc 25 ex.100
3.95 2.85 2.34
28.95 20.85 17.17
24.80 17.86 14.71
25.30 18.22 1501
19.50 14.05 11.57
21.90 15.78 1/99
25.00 18.01 1531
24.10 17.36 14.30
7.25 822 4.30
7.25 5.22 430
25.00 1801 15.31
7.25 5.22 4.30
14.95 10.77 8.87
14.95 10.77 B.87
6.75 4.86 4.00
4.95 3.57 2.90
4.75 3.42 282
15.75 11.35 9.34
4.50 3.24 2.67
4.25 3.06 2.52
4.95 3.57 294
4.05 3.21 260
5.75 4.14 141
575 4.14 3.41
4.50 3.24 267
4.50 3.24 267
4.95 3.57 2.90
4.50 3.24 2.67
5.75 4.14 141
8.25 5.94 5.05
10.00 7.20 6.12
4.50 3.24 /67
7.00 5.04 4.29
10.00 7.20 4/9
4.50 3.24 2.67
10.00 7.20 4.29
7.50 5.40 4.59
5.75 4.14 3.01
15.00 10.81 9.18
5.95 4.29 153
5.95 4.29 3.53
6.95 5.01 4.12
25.00 1901 15.31
4.75 142 2.82
8.75 6.30 5.19
5.50 3.96 3.37
750 5.00 0.59
5.25 3.78 3.11
5.95 4.29 3.53
875 6.30 5.19
5.95 4.29 3.53
15.00 10.81 918
6.95 5.01 4.12
B.% 5.01 0.12
7.75 5.58 4.60
6.95 5.01 0.12
8.75 6.30 5.19
25.00 18.01 1531
7.75 5.58 450
7.75 5.58 4.60
8.75 6.30 519
8.75 6.30 519
8.75 6.30 519
4.95 3.57 2.90
8.75 6.30 5.19
8.75 6.30 5.19
15.00 10.81 918
2500 18.01 1531
25.00 18.01 15.31
5.00 18.01 15.31
7.50 5.00 4.59
5.75 11.36 934
4.95 3.57 3.03
5.75 11.35 9.34
GESCHAKELDE
VOEDING
+ 5 Volt, 3 Ampre
+ 12 Volt, 1 Ampre
-12 Volt, 1 Ampre
f 225,- incl. BTW
PA
[tlij
i TEC
DIVISION OF CARLO GAVAZZI
UNIVERSEELMETER MAJOR 20K
f 99,50
Volledig beveiligd d.m.v. een ultra-snelle smeltzekering
(FF 3,15A), "neon" gasontladings-component en diodecircuit.
Nieuw en zeer compact draaien schuifschakelmechanisme met vergulde contactsporen voor een lange
levensduur.
Uitgebreide meetbereiken zoals 12,5A wisselstroom,
2,5A gelijkstroom, vier ohmbereiken enz.
Voldoet aan VDE norm 0410/10.76.
TRANSISTORTESTER
VAN PANTEC
Model TRANSISTORTESTER II
Meetinstrument voor metingen van transistoren en
diodes, uitgerust met een
draaispoelinstrument van
50 gA - 3000 - klasse 1,5.
Meetbereiken zijn:
- 3 lceo meetbereiken voor
lceo-silicium
: 50 ktA
Iceo-germanium low power : 500 1.4A
lceo-germanium high power : 5 mA
- 1 Idss meetbereik voor
FET transistoren
: 15 mA
- 2 Beta versterkingsfaktor bereiken : 0 tot 100
en 0 tot 1000.
- Meting van doorlaat- en sperweerstabd van diodes.
- Klasse 3 in I en Beta.
- Afmeting: 130x 125 x 40 mm; gewicht: 350 g.
f 95,
ACORN ATOM
GEBOUWDE VERSIE:
2K + 8K f 249,- incl.
BTW
zolang de voorraad strekt
THERMOCOUPLES VOOR DIGITALE

THERMOMETER TYPE TE-1100
f 46,50 incl. BTW
11.11114
f 239,50 incl. BTW

(excl. thermocouple)
MUM
MON11-
Display: 3% digit
Meetbereik: -50C tot +1100C
afhankelijk van de te gebruiken probe
(thermocouple)
Spanning: 9 Volt
Geheel afgeregeld.
f 65,50 incl. BTW

f 71,95 incl. BTW
f 52,95 incl. BTW
f 73,75 incl. BTW
f 120,95 incl. BTW

.11.14=
f 105,75 incl. BTW
f 126,95 incl, BTW
f 62,50 incl. BTW
f 57,50 incl. BTW
1
f 113,95 incl. BTW
prijs op aanvraag
61,50 incl, BTW
f 126,75 incl. BTW
57,50 incl. BTW

prijs op aanvraag
f 76,50 incl. BTW

WIJZE VAN BESTELLEN:
- onder rembours, opgave tel. of schrift. min. verz. kosten f 8,50
- per brief met ingesl. ondertekende girobetaalkaart, groene bankcheque, min. verz. kosten
f 2,80
- bij vooruitbetaling op giro- of bankrek. met duidelijke omschrijving,
min. verz. kosten
f 2,80
- leveranties aan bedrijven: alleen schriftelijk of per telex. Na overleg
kan op rek. worden geleverd.
aan overheid cq. semi-overheid: alleen schriftelijk met officile
bestelbon.
- aan buitenland: alleen bij vooruitbetaling.
Schriftelijke bestellingen aan: Pb. 7026
9701 JA Groningen.
WIJ HANTEREN GEEN MINIMALE BESTELAANTALLEN CQ.
BEDRAGEN. PRIJSVERANDERINGEN EN UITVERKOCHT
VOORBEHOUDEN.
N.B. op MAANDAG
OPENINGSTIJDEN:
is de computerafdeling
ma 13.00 - 18.00 do 10.00 - 21.00
in de Kreupelstraat de
di 10.00 - 18.00 vr 10.00 - 18.00
GEHELE DAG GESLOTEN wo 10.00 - 18.00 za 10.00 - 17,00
f 52,95 incl. BTW
f 52,95 incl. BTW
TEAC
Disk Drive
111111111111
'
1 121,25 incl, BTW
TEAC disk drives FD 55 serie:

- 5%" floppy disk drives
TEAC
- `h the height of conventional drives
- choice of capacity from 125 KBytes tot 1,6 MBytes
- new TEAC LSIs reduce power consumption, increase rel iability
- orushless DC direct drive motor
- high speed data access
F D-55A
f 637,50 incl. BTW
FO-55B
f 837,50 incl. BTW
F D-55F
f 975,- incl. BTW
UNIVERSELE BEHUIZING VOOR BOVENSTAANDE DRIVES
f 58,50 incl. BTW
Tevens alle toebehoren zoals connectoren, voedingsconnectoren
uit voorraad leverbaar.
12-07
advertentie
o
,elehi
oi
TIM inxonmpon
i
pdhe
rou
nssm
eblaoc,
LCD thermometer
TPM 8302
- ,.
Handzame 3'2 digit LCD thermometer in aantrekkelijke behuizing

Compleet gebouwd en afgeregeld
Wordt geleverd mt probe (sensor SAK 1000)
Geschikt voor oppervlakte-, gas- n vloeistofmetingen
Meetbereik van -40C tot +150C
Unieke prijs/kwaliteitverhouding
mrt
__,7'-'
f
,
Uit voorraad:
2716 450 ns
2732 450 ns
250 ns
2764 250 ns
2114 450 ns
4116 200 ns
4164 200 ns
,,,,.
f
f
f
f
f
f
f
15,95
21,95
23,95
34,95
8,95
8,95
27,95
109
95
Nu ook leverbaar als gebouwde + geteste module

(excl. behuizing + probe)
f 59,7805 TO 220
7806 TO 220
7809 TO 220
7812 TO 220
7815 TO 220
7818 TO 220
7824 TO 220
3 stuks
naar keuze
f 4,95
BCY 59 = BC 107b
5 st. f 2,50
BD 135
... 5 st. f 3,25
BD 140
. .. 5 st. f 3,25
BSX 20
... 5 st. f 2,50
BU 208
f 1,95
2N3055
f 2,25
25 st. 1N4001
f 2,95
25 st. 1N4001
f 3,95
25 st. 1N4007
f 4,95
100 st. 1N4148
f 5,95
leds 5 mm 10 stuks naar keuze rood
f 3,25
groen, geel of oranje
Een lijst van onze concurrerende geprijsde voorraadartikelen zenden wij u op aanvraag gratis toe!!!
Bestellen:
Timtronix, Nieuwe Ebbingestraat 9, 9712 NC Groningen. Telefonisch van maandag t/m zaterdag 050-140937
geen minimum orderbedrag prijzen inclusief BTW
bestellingen tot f 150,- belast met rembours en verzendkosten
postgiro 1524778 RABO bank Haren rek. nr. 32 51 02 953
telex 53438 timtr nl
Nti meer mogelijkheden
en coiled-cable
PRIITC111 intelligente keyboar e S

PROTON keyboards onderscheiden zich door een degelijke constructie (plaatstalen montageplaat, levensduur switches 10 miljoen schakelingen per toets), flexibiliteit door interne mikroprocessor (elke toets is willekeurig definieerbaar in een tabel in EPROM), door de gebruiker
23 programmeerbare functietoetsen in EPROM en RAM. Het 'top of the line' model KB3+
biedt zelfs 'word-processing' faciliteiten De standaard KB3 is altijd uitbreidbaar tot de
'sophisticated' KB3+. Levering kan zowel in bouwpakketvorm als kompleet gebouwd
getest vanaf 301,70 excl. btw.
Zware plaatstalen montageplaat. Hierdoor wordt op de print gn mechanische kracht
uitgeoefend, en voorkomt daardoor spoorbreuk op de print.
ASCII-encoder met microprocessor. Het summum aan flexibiliteit, aanpassing op
elke computer is mogelijk. Speciale Apple-versie beschikbaar: hier is 'onder' de, 4-1 hometoetsen de Apple' ESCAPE-sequense (bv ESC-I) opgenomen. Een aanzienlijke verbetering.
91 programmeerbare toetsen. Waaronder een 12 key decimal pad en 23 functietoetsen. Simpel uit te breiden naar 101
toetsen (reeds voorzien in montageplaat, print en software).
Levensduur 107 (10 miljoen) schakelingen per toets. De decodering geschiedt met een EPROM (2732), zodat wijzigingen ook achteraf - probleemloos zijn.
46 programmeerbare functietoetsen. Onder elke functietoets kunt u een string van max. 16 karakters (in EPROM) programmeren! (Standaard staan onder de functietoetsen de
meest courante BASIC-commando's). De voor-geprogrammeerde strings kunnen bovendien, met het toetsenbord zelf
worden 'overschreven' (in de interne RAM).
Seriele ASCII-output.
Er is een bijzonder fraai seriel aansluitsnoer leverbaar: een
zgn. 'coiled-cable' (telefoonsnoer). Om deze coiled-cable ook
op computers met ASCII-parallel-input (o.a. Apple II) te kunnen aansluiten, is een seriel naar parallel-converter beschikbaar. Deze wordt in de computerbehuizing gemonteerd.
Het PROTON keyboard KB3+ onderscheidt zich ten opzichte

van de KB3 op de volgende punten:
Er zijn 16 niveau's van elk 46 functietoetsen
Bij de KB3+ zijn standaard al 5 niveaus ingevuld voor Basic, Pascal,
Logo(2x) en Wordstar.
Elke toets kan meerdere karakters bevatten

De gebruiker kan ongelimiteerd* 'afkortingen' definiren (in
EPROM) middels de 'TEXT'-mode, bv: 'MH' wordt doorgege
ven als 'Mijne Heren,'. Het aantal afkortingen is onbeperkt'.
Het aantal ende omvang van de teksten onder de functietoetsen, alsmede
het aantal en omvang van de 'afkortingen' is begrensd door de geheugen
omvang. Bij de KB3+ is de vnj beschikbare ruimte ca. 200 karakters (= bytes), terwijl de maximaal mogelijke capaciteit 14.000 karakters bedraagt.
Om teksten onder functietoetsen snel en gemakkelijk te kunnen invoeren en wijzigen, is een speciale PROM-programmer
(PP5A) incl. software op disk v.a. 12/84 beschikbaar.
Het programma is menugestuurd; er is in voorzien om een listing van
de onder functietoetsen en 'afkortingen' opgenomen teksten naar een
printer te sturen. Bij het invoeren, wijzigen/verwijderen van teksten wordt
het geheugen automatisch opnieuw ingedeeld Bovendien is de PP5A ook
als 'gewone' Prom-programmer te gebruiken (EPROM's: 2716, 2732,
2764, en 27128). Hard- en software zijn afgestemd op de Apple II.
De keyboards worden standaard geleverd in een fraaie beige

Low-profile behuizing (43x22x3...5 cm).
stuksprijs inci.blw excl. btw

Prijzen
395,- 331,95
KB3 gebouwd/getest
KB3+ gebouwd/getest
435,- 365,55
10 extra switches + blanco keytops
39,- 32,75
serile aansluitsnoer (coiled-cable)
23,19,30
16,seriel naar parallel-converter
13,45
75,uitbreiding KB3 tot KB3+
63,Programmer PP5A - (2716-27128)
incl. software op disk (Apple II)
395,- 331,95
Op te geven bij bestelling:
Apple II (A) of andere computer met ASCII-input
seriel of parallel (0).
Kleur keytops zwart/donkergrijs (Z) of donkerbruin/
beige (B).
BOETE ZWELLEN (paraulieren):

1) roorunbetalMg (geen adm.kosten,
1 9,50 verzendk.)
per postgiro nr. 27.79.911 of Amrobank Hilversum
nr. 44.91.03.927 t.n.v. Post E13otronia Nee-reen.
2) onder rembours (geen adm.kosten,
112,50 verzenden rembourskosten)
Tegen) 30,- minderprijs ook leverbaar zonder behuizing.
KOE TE BESTELLEN (bedrijven instellingen),

1) per voorubbetelIng of onder rembours
(zie pad.)
2) op rekening (schriftelijk of per telex).
administratiekosten beneden f 250,- f 12.50,
verzendkosten f 9,50
ENERGIESTRAAT 36 1411 AT KAARDEN
TEL 0215S-41774' TELEX 73415
GEM-dfstributor, SYDEC BV
Postbox 6 - 3769 ZG Soesterberg
Tel. (0)3463-3988 - Telex 47792 HCS
Keyboards op kiantenspecfficatie en grotere

aantallen op aanvraag
advertentie
"STAG" PROGRAM
MEERBARE TIMER
vanaf
.95
Hollands product, gempregneerd, ruim

bemeten !
EPROM
TYPE 2716
2732
2764
2728
13,90
19,90
27,90
99,00
SECURITY
TRANSMITTER
Wij kochten van een fabrikant splinternieuwe echter ongeteste kristal 2 meter
zendertjes. (Freq. bereik 142 - 176 MHz).
Met automatische VOX-schakeling, dus
ook te gebruiken als babyfoon of alarmzender.
De verkoopprijs van deze zenders is 150,
- 7 dagen cyclus kan 4 apparaten schakelen
NTR 2066 V 600 mA

207 12 V 300 mA
208 2x6 V 2x300 mA
209 2x12 V 2x 150 mA
9,90
2202x6 V 2x800 mA
221 2x12 V 2x400 mmA
237 2x9 V 2x500 mA
258 7,5+9+15 V 400 mA
229 2x9 V 2x350mA119 9 V 650 mA
215 2x15 V 2x200 mA
112 12 V 500 mA
11,90
Prijzen voor grotere aantallen op aanvraag.
Met voeding en
afstandsbedieningskastje
Verder nodig IF ontvanger
IF diode
Decoder IC
Gebouwd en
getest
99,-
it
Door gebruik te maken van onze

printjoenit Stereo Coder ook geschikt
voor probleemloos stereo.
Alle prijzen exclusief kristal.
Prijzen voor kristallen op aanvraag!
NIEUW
HiFi EINDVERSTERKER
10 stuks
89,50
9,90
14 Watt
inclusief voeding, alleen
trafo aansluiten
voedingsspanning 12-18
BABYFOONS
TELEFOON - BABYFOON
1001 toepassingen - eenvou79,50
dig aan te sluiten
met snoer van 2 meter 89,50
SUPER DE LUXE F.M.
BABYFOON met f.m. modulatie, dus glashelder geluid.
Gestabiliseerde voeding 99,
Al onze F.M. babyfoons zijn
te ontvangen op elke radio
met de f.m. band en eigen
antenne.
Het bereik is ongeveer
200-300 meter.
TYPE MBF
Dit type heeft een zeer gevoelige microfoon en wordt met 9 Volt gevoed. Door de
trimmer voorzichtig kleine stukjes te verdraaien is het afstemgebied te benvloeden. De frequentie
nti is regelbaar tussen
86 en 108 MHz. Ook hier geldt weer dat
het bereik is te vergroten door een
stukje draad te monteren op het aan25,gegeven punt op de tekening.
INKOOP RESTPARTIJEN
070 - 976734
Telex 31382
as co
vi V ei

40,1011.
1
Komplete set
(inbouw)
met alle schema's
317,50
50 Watt lineair gebouwd en getest
NICAD LADER
PRINTJOENIT
STUNTPRIJS
FREQUENTIE COUNTER
van westduitse fabrikant
99,
110 - 127 - 220 - 240 Volt

Sec 12 Volt/1,8 Amp.
afm. 274 x 103 x 150 mm
gewicht 3,6 kg
verzendkosten 15,-
Alle units 13,8 Volt
Technische gegevens:
Voeding: 12 V
Ruststroom: 50 mA
Zendbereik: 15 km (mits zender en ontvanger van een beam antenne zijn voorzien)
5 km (bij gebruik van groundplane)
1 km (bij gebruik van een spriet-antenne)
269,6,95
4,95
39,50
11141,1*,0
Eindelijk: een professionele FM unit van

topkwaliteit. Kristal gestuurd!
Nt
Enkele stuks met kristallen gemonteerd in

kast 199,Idem zonder kristallen 125,-
TELETEKST
DECODER
3 METER SENSATIE
Bij ons
excl. kristal
9,50
*NIEUW*NIEUW*NIEUW*NIEUW*
West-Duits fabrikaat
meer dan 15.000 TV modules en infrarood
afstandbedieningen
DYN. P.U. ELEMENT

is gelijk aan LENCO
M-100
2 stuks
99,-
99
UNIVERSEELMETER
Onverwoestbare meters van
russische makelij. Ideaal von,
hobbyist. Wordt geleverd in
de bekende degelijke
metalen koffer.
Meet tot 250 MHz!!!

Bouwpakket
L.E.D. temperatuur
meter - 40 tot 150C.
2 dubbele jumbo displays maken ook aflezing in het donker
mogelijk
(bouwpakket)
COMPONENTEN
HIGH - COM - TELEFUNKEN I.C.
U 401 BR
ingebouwde
transistor-tester
25,-
69,50
DISC CONTROLLER
AMI-16271-0-SHUGART
Wij weten ook niet wat het is. Voor de
echte knutselaar!!!
Dit mooie I.C. voor maar
L.C.D. transistor H.F.E.

meter
7,95
10 stuks 49,50
OPRUIMING
150 MHz FREQUENTIE
COUNTER
idem met kleine
defekten 39,50
59,50
FREQUENTIE COUNTER ZELF

BOUWEN?
Counter + prescaler IC: MSM 5525RS -r
MSL 2318. Bij bestelling opgeven voor
LED of LCD uitlezing.
Ook voor de frequentie uitlezing van uw
tuner.
STEREO VERSTERKER,
opnameweergave
versterker .
STAPPENMOTOREN
Dit komt echt nooit meer
POSTORDERS
ook wipt korte as
125
opruiming
WARNEB
3 FAZE STAPPEN MOTOR
12-24 Volt, 48 stappen
/-
SUP. ELECTRIC SLO-SYNSTAPPENMOTOR

200 stappen
Type - SS50 - 1001
295
Besturingsprint hiervoor 89.50
TESTBEELD GENERATOR
6 patronen
(bouwpakket)
9,50
IS MEEK-IT GEK
GEWORDEN?
PARTIKULIER
' per brief met ingesloten eurocheque of
giro betaalkaart (pasnummer niet vergeten). Verzendkosten J' 6,-.
Geen minimumbedrag.
KLOK I.C.
10 stuks 15,100 stuks 125,1000 stuks 990,Met schema!
AY-3-1203 van General Instruments

MATRIX-SEALECTRO
inclusief diode stekers
79,50
VERKOOP DELFT
GORIS Electronica
Binnenwatersloot 18a
2611 BK Delft
Tel. 015 - 130489
Vrijdagavond - koopavond
vooruitbetaling op onze postgiro rekening 4354087. Verzendkosten 6,-.

Geen minimum bedrag.
telefonisch of per briefkaart, verzending
onder rembours (betaling bij ontvangst). Verzendkosten f' 10,-.
Minimum orderbedragf 100,-.
BEDRIJVEN
Condities op aanvraag. Levering volgens
onze gedeponeerde verkoopvoorwaarden (kopie op verzoek).
VERKOOP ROTTERDAM
Meek-it electronica
Stille Veerkade 17
2512 BE Den Haag
Tel. 070 - 600357
Donderdagavond-koopavond
DIL Elektronika
J. Ligthartstraat 59-61
3083 AL Rotterdam
Tel. 010 - 854213
12-09
advertentie
goed idee voor een december kado
MODULES!
Met deze enorm populaire modules bouwt u snel versterkers voor hifi-installaties, discotheken, musici, enz. Snel
aan te sluiten want er zijn maar 5 pennen, geen afregelpunten, uitstekende geluidskwaliteit, vervorming ca. 0,01%
en
de grandioze garantie. Geen zelfbouwproblemen want al deze modules zijn gebouwd en getest. Beveiligingsschakeling is ingebouwd. Frekwentiebereik 15-50.000 Hz, ingang 500 mV, de schakeling is volledig beschermd tegen stof, vocht en trillingen door prof. epoxy kunststof, en toch: lage prijzen bij zveel pluspunten.
KANT-EN-KLAAR + GARANTIE 2 JAAR

EINDVER-
SINUSVERMOGEN
STERKERS
in 4 Q
HY30
HY60
HY6060
HY124
HY128
H Y244
HY248
HY364
HY368
MOS128
MOS248
MOS364
in 8 Q
PRIJS
incl. BTW
VOEDING incl. ringkerntrafo
voor 1 versterker
voor 2 versterkers
20 W
15 W
57,-
PSU 21 f
75,-
PSU 21 f
75,-
40 W
30 W
69,-
PSU 41 f
87,-
PSU 41 f
87,-
2x40 W
2x30 W
f 119,-
PSU 41 f
87,-
60 W
40 W
f 139,-
PSU 41 f
87,-
PSU 52 f 132,-
60 W
f 139,-
PSU 42 f 115,-
PSU 51 f 132,-
120 W
90 W
f 189,-
PSU 51 f 132,-
PSU 71 f 160,-
120 W
f 189,-
PSU 54 f 132,-
PSU 72 f 183,-
180 W
140 W
f 298,-
PSU 73 f 183,-
De beroemde I.L.P.-modulekonstruktie. De schakeling en

het koellichaam vormen n
sterk en fraai geheel.
RODEL b.v. geeft maar liefst
2 jaren garantie op al deze veel
gevraagde modules!
....
CI)(
...tlf.m.
,,..
...0"
180 W
f 298,-
PSU 74 f 198,-
60 W
60 W
f 195,-
PSU 43 f 126,-
PSU 53 f 141,-
120 W
120 W
f 338,-
PSU 55 f 151,-
PSU 75 f 189,-
180 W
180 W
f 535,-
PSU 75 f 189,-
PSU 96 f 345,-
Alle opgegeven voedingen bevatten een I.L.P. ringkerntrafo.

Ook
op
deze
kwaliteits
voedingen wordt 2 jaar garantie
gegeven. Ook leverbaar: uitgangstrafo's voor 100 V en
speciale ringleidingtrafo's.
Zr hoge geluidskwaliteit tegen betaalbare prijzen dankzij deze modules met MOSFET-eindtransistoren. Vervormingen bijna onmeetbaar klein. Geluidskwaliteit hoorbaar beter in transparantheid en bij kleine signalen. Veel voordeliger dan komplete fabrieksversterkers.
DE MEEST VERKOCHTE KOMPLETE VERSTERKERMODULES IN NEDERLAND

HAMMOND
NAGALM
Met het originele HAMMOND-nagalmveersysteem en de HY6-module bouwt u snel een goede

nagalm-versterker. Aan te sluiten tussen praktisch elke voor- en eindversterker want deze werkt op een
niveau van ca. 500 mV. De beroemde HAMMOND-nagalm geeft een prachtige klank bij o.a. zang,
orgel, gitaar en spraak. Dit is de beroemdste nagalm van de grootste fabrikant van nagalmveren in
U.S.A. Nagalmtijd is liefst 4 sec. Prijs Hammond nagalmveersysteem f 90,- Voeding (voor HY6)
PSU30 f 39,50, deze is niet nodig bij inbouw in een versterker met dubbele voedingsspanning.
NIEUW
Met deze nieuwe kant-en-klare module kan iedereen (zelfs met weinig elektronica-ervaring) een zeer
moderne gitaarversterker bouwen die enorme mogelijkheden biedt en toch niet duur is! De HY83 bevat de komplete gitaarvoorversterker-schakeling bestaande uit een ingangstrap gevolgd door 3 gescheiden versterkertrappen: CLEAN CHANNEL voor onvervormde versterking met regelaars low, mid,
high, gain. OVERDRIVE biedt veel mogelijkheden van speciale gitaarvervorming. REVERB is het nagalmkanaal, waarbij het bovengenoemde HAMMOND-nagalmveersysteem wordt gebruikt. Een groot
voordeel is dat de 3 kanalen elk apart regelbaar zijn, waardoor men enorm veel klankcombinatiemogelijkheden heeft. Via een konnektor worden alle potmeters, enz. aangesloten. Er is geen print nodig.
Prijs HY83 f 165,-. Bijbehorende konnektor K66 f 9,50.
Ook leverbaar: bijbehorende zelfklevende frontplaat voor 19 inch kasten IE of 2E hoog f 22,-.
GITAARVOORVERSTERKER
to m
mpal g
etneetliijsscthgsratrtoisoiovepidaanvraag.
lkl e
VrEE
n.
LI aVOORDELEN
VsO
tsO
tr.
R.
Dm
E
laag,
Meer ddan
dea c1
keetritnragfkoesmtGraet'isc
zijn
ahelft
ha
. ,
kleiner,
rechthoekige pakephatiig
Gewicht te vnohoorra
ogatde lve
de
snel te monteren. Primair 220 V. Secundair 2 gescheiden wikkelingen; bij serieschakeling ontstaat dubbele spanning bij opgegeven stroom, bij parallelschakeling ontstaat de enkele spanning
bij dubbele stroom. Ook leverbaar: 750 VA, 1000 VA en speciale types voor micro-computer-voedingen. Andere types leverbaar vanaf 5 stuks.
RINGKERNTRAFO'S
VERKRIJGBAAR BIJ: Okaphone/Arja Groningen, Smid Hoogezand, Ypma Veendam, Leekster Elektron. Huis Tolbert, Terpstra Dokkum, Elektronica Huis Leeuwarden, Blom Sneek, Adema Heerenveen, Klaver Wolvega, Baas Assen, Elektron, Hobby Centrum Emmen, Doeven/Couwenberg
Hoogeveen, Beute Steenwijk, Fakkert Zwolle, Nijhuis Zwolle/Enschede/Hengelo/Almelo, Schildkamp Hengelo, Paul's Electronica Oldenzaal,
Rodel Delden, van Schoor Deventer, van Essen Apeldoorn, Teca Lochem, Hobby Elektr. Doetinchem, Visscher Varsseveld, Liemers Zevenaar,
Te Kaat/ Radio Piet/Hupra Arnhem, Technica Nijmegen, Eylander Ede, van Hove/Hupra Veenendaal, Display Utrecht en Haarlem, van Hove
Amersfoort, Gooiland/H Et G Hilversum, Velt Bussum, BRM en Micron Electronics Lelystad, Rotor/Asian Electronics/Electronica 2000 Amsterdam,
van Dijken Amstelveen, Kleinhout Haarlem, Riton Heemstede, Radio IJmond IJmuiden, Tieken Electronics Castricum, Elektron. Centrum
Zaanstad Wormerveer, Daalmeyer Purmerend, Eico/Elektron Alkmaar, Jonker Hoorn, Hobby Rama Den Helder, Kok/De Groot Leiden, SCS Zoeterwoude, Zoutman Alphen aan de Rijn, Radio Shack/Digiprop Gouda, Stuut Et Bruin/Westerveld/Ruytenbeek/Soundkit Den Haag,
Goris/H.E.C./ECD Delft, v.d. Bend Vlaardingen en Schiedam, DCS/v. Embden/Radio B.B./DIL Elektr. Rotterdam, Sjiep Vlissingen, Elektronica
Winkel Goes, Rein de Jong Bergen op Zoom, Be-Handy Roosendaal, Cohen Breda, Piet Kennis/Segment Tilburg, Dijkhuizen Boxtel, Bergsoft
Zaltbommel, Mulders/Ben van Dijk/de Boer Den Bosch, Elektron Oss, Rutten Cuyk, v. Aalst Veghel, de Boer Eindhoven, de Boer/Westerhof
Helmond, Geerts Gemert, Elektr. Hobby Shop Venray, Baur Venlo, Electronic Equipment Weert, Dings Nederweert,Popular Electr. Roermond,
Boessen Geleen, Giel Braun Schaesberg, Regenboog Heerlen/Maastricht/Sittard, Telectronic Valkenburg, Haje Berg en Terblijt.
Tevens te bestellen bij RODEL Geluidstechniek B.V.: Alle types zijn in voorraad. Alle prijzen zijn INCL. B.T.W.
Meer documentaties op aanvraag gratis. Bel even, ook 's avonds en zaterdags:
Nederland:
RODEL
Geluidstechniek b.v.
Steinwegstraat 37 7491 KJ Delden tel. 05407-2024
12 -10
Belgi:
NOORD Elektronica
Lage Kaart 172 2130 Brasschaat
tel. 03/6513676
advertentie
Hameg Oscilloscopen:
Behalve toggleschakelaars levert Miyama
ook sleutelschakelaars in diverse
uitvoeringen. Voor toepassing in
computerterminals, besturingen,
beveiligingen, enz.
Voorzien van enkelpolig wisselkontakt.
Vraag voor meer informatie.
Geavanceerde techniek
binnen een hobby-budget
Alstublieft: een drietal Hameg aanbiedingen die k voor de hobbyist
bereikbaar zijn. Met Hameg haalt u
professionele apparatuur in huis!
De beste kwaliteit voor de
scherpste prijs!
Goedkoper n beter....
HM 203
bandbreedte:
20 MHz gevoeligheid: 2 mV/div
triggering: t/m
40 MHz beeldscherm: 8x10 cm
optellen/aftrekken kanaal 1 en 2
X-Y mogelijkheid
5 trigger mogelijkheden
HM 103
bandbreedte:
stabiele triggering t/m 30 MHz
beeldscherm:
6x7 cm X-Y mogelijkheid uitermate handzaam
inkl. btw
,....
-,,,c:0 geiss
,,.....)
(.--v-/
2005,-
HM 204
inkl. btw
bandbreedte:
stabiele triggering t/m 50 MHz
beeldscherm:
8x10 cm vertraagde tijdbasis
trigger hold-off
voorziening
Voor meer informatie kunt u van

de bon gebruikmaken of, nog
sneller, bel onze
secretaresse.
Hondsruglaan 93c.
5628 DB Eindhoven,
Telefoon 040-415547
Hoogh Electronic Components

2611 KA Delft
Telefoon 015.140371
Molenstraat 4a
COMPONENTEN
Ik wil Hameg wel eens vergelijken met cs,

andere apparatuur. Stuur mij omgaand cj
uitgebreide dokumentatie en prijslijst :=
Naam
Adres
PC/Plaats
Bon in een gesloten, ongefrankeerde
envelop zenden aan Air Parts Electronics,
Antwoordnummer 57, 2400 VB Alphen
aan den Rijn.
AIR PARTS
ELECTRONICS
ML 926
ML 927
ML 928
SL 480
HM 6147
4116
ICL 7106
L 126
SL 490
2114 L
TDA 7000
XR 210
TMS 1601
TMS 2532
LCD dispi.
78H05
SOCKETS EN HEADERS
12,75
12,75
19,50
12,90
21,95
7,95
27,50
49,50
22,70
8,95
14,50
19,95
69,27,50
25,37,50
(flatcable)
10 polig
14 polig
16 polig
20 polig
26 polig
34 polig
40 polig
50 polig
60 polig
(recht/haaks)
3,50
5,35
5,75
5,95
8,35
8,50
9,11,90
14,90
4,50
5,75
6,95
7,50
8,50
9,50
10,50
12,50
14,90
ZIF-SOCKET 24P TEXTOOL

49,50
ZIF-SOCKET 28P TEXTOOL

49,50
NASHUA 514 10 st. in ds. 85,UV wisbuis voor EP ROM's54,50

SCHAK. VOEDING 5 V/6 A
+12 V/3 A -5 v/1 A
-12 V/1 A
ALLE ILP RINGKERNTRAFO'S ZIJN BIJ ONS

OP VOORRAAD, EVENALS ALLE VELLEMAN
BOUWPAKKETTEN.
292,-
Postbus 255, 2400 AG Alphen a/d Rijn, Tel 01720-43221*

Av. Huart Hamoir 1, B19, Brussel 1030. Tel. 02-2418130
METEN
VEELZIJDIG IN TEST-EN MEETAPPARATUUR

NETFILTER
EUROCHASSISDL.
(S)KOOPJE 10 MHz 10 MV 1
KAN. +2 PROBES H.B.D. 1810-28 cm
548,Probe 1 : 1 58,- 10 : 1 79,Probe schakelb. 1 : 1/10 : 1
26,-
12-11
advertentie
de elektuur
opbergcassette
Levenspositie
voor
ALLROUND
MobilofoonTechnicus
Een modern opbergsysteem voor uw komplete

elektuur-jaargang.
U kunt deze handige opbergcassette in uw bezit krijgen
door storting van f 14,/Bfrs. 276 (verzenden administratiekosten f 3,50/Bfrs. 69) op gironummer 1241100
t.n.v. Elektuur b.v., postbus 75, 6190 AB Beek (L),
voor Belgi op PCR 000-177026-01, onder vermelding
van "Opbergcassette".
Schriftelijke sollicitaties aan:

Directie
TELEMATICA B.V.,
Zwaanhoefstraat 6,
4702 LC ROOSENDAAL
Elektronicus m op MTS-niveau
(volledige dagtaak of twee maal halve dagtaak)
De Technische Hogeschool Delft verzorgt
universitair onderwijs in 14 verschillende
studierichtingen, verdeeld over 14 (onder/
tussen) afdelingen. Er studeren ca. 11.000
studenten en er werken bijna 5.000
mensen.
Ruim 100 vakgroepen verzorgen het onderwijs en verrichten wetenschappelijk
onderzoek. Daarnaast zijn er een aantal
centrale diensten, te weten de Centrale
Bibliotheek, de Onderwijskundige Dienst,
het Rekencentrum, de Centrale werkplaats, de Centrale Elektronische Dienst
en het Bureau van de Hogeschool.
TH Delft
Technische Hogeschool Delft
12-12
Bij de Vakgroep Scheepshydromechanica en

het Laboratorium voor Scheepsconstructies
van de Afdeling der Maritieme Techniek kan
worden geplaatst een elektronicus m/v op
MTS-niveau (volledige dagtaak).
Vereist:
Diploma MTS (Elektronica), beperkte kennis
van een programmeertaal en voldoende kennis v.w.b. de benodigde soft- en hardeware.
Kennis van de Engelse vaktaal.
Functie-informatie:
opbouwen van meetopstellingen;
onderhouden, repareren en calibreren van
meetapparatuur en meetopstellingen;
assisteren bij uitvoeren van metingen,
zowel binnen als buiten het laboratorium;
ontwikkelen en realiseren van niet in de
handel verkrijgbare of modificatie van
bestaande appartuur;
begeleiden van MTS-prakticanten;
waarnemen van de chef bij diens afwezigheid.
Geboden:
Een salariring volgens Rijksregeling, afhankelijk van opleiding en ervaring (maximaal te bereiken salaris f 2.974, bruto per maand).
Directe opneming in welvaartsvast pensioenfonds.
afdeling der Maritieme

Techniek
Inlichtingen bij de heer M. Buitenhek, telefoon 015-786884 of bij de heer ir. B.C. Buisman, telefoon 015-785499.
De Technische Hogeschool Delft wil graag
meer vrouwen in dienst nemen. Daarom worden vooral zijn uitdrukkelijk uitgenodigd te
solliciteren.
De TH-wervings- en selectiecode is van toepassing.
Schriftelijke sollicitaties te richten aan het
Hoofd van de Centrale Personeelsdienst,
Julianalaan 134, 2628 BL Delft, onder vermelding van nr. MT 8402/0951 in de rechterbovenhoek van de brief.
advertentie
Flashtronics
postbus 104
2600 AC Delft
tel. 015 - 14 27 25
Brugcel gelijkrichters
1
n
0
H A
L
Kristallen
HC-18 behuizing
1,0000 Mhz
20,00
2,4576 14,00
3,2768
5,50
3,5795
5,00
4,0000
4,80
6,0000
5,00
8,0000
5,50
10,0000
7,00
12,2880
7,10
18,4320
7,10
111
11
Transistoren.
Een greep uit ons

transistoren
assortiment
0,85
BC 107B
0,85
BC 108B
0,90
BC 109B
0,90
BC 109C
1,20
BC 140
1,40
BC 140/16
BC 141
1,20
BC 141/16 1,50
0,75
BC 147B
0,90
BC 148B
0,60
BC 149B
BC 149C
BC 158B
BC 159B
BC 160
BC 160/16
BC 161
BC 161/16
BC 167B
BC 168
BC 168B
BC 169
BC 170B
BC 171
BC 172B
BC 173C
BC 177B
BC 178B
BC 179B
BC 179C
BC 182B
BC 183B
BC 184B
BC 184C
BC 204B
BC 207B
BC 208B
BC 209B
BC 209C
BC 212B
BC 213B
BC 214B
0,60
0,60
0,70
1,50
1,55
1,40
1,60
0,65
0,85
0,85
0,55
0,40
0,50
0,65
1,05
0,90
0,80
1,00
0,80
0,35
0,40
0,35
0,35
0,50
1,05
0,40
0,55
0,55
0,35
0,35
0,45
BC 214C
BC 237B
BC 238B
BC 239B
BC 239C
BC 250B
BC 251A
BC 251B
BC 252B
BC 253C
BC 257B
BC 258B
BC 259C
BC 300
BC 300/6
BC 301
BC 302
BC 304
BC 307B
BC 308B
BC 309A
BC 309B
BC 309C
BC 327/25
BC 327/40
BC 328/25
BC 328/40
BC 337/25
BC 337/40
BC 338/25
BC 338/40
BC 413C
BC 414C
0,45
0,30
0,25
0,25
0,30
0,40
0,35
0,35
0,50
0,40
0,50
0,50
0,50
1,80
1,20
1,90
1,90
1,90
0,35
0,35
0,50
0,50
0,50
0,45
0,50
0,45
0,45
0,45
0,50
0,35
0,40
0,35
0.45
Weerstandspakket
speciale aanbieding
610 weerstanden van 10 hm

tot 1 M-Ohm, E-12 reeks -41.1
van ieder type 10 stt(s
elffeb
Radiale Elco's
16v
25/35v 50/63v
0,47pF
1 pF
2,2 pF
3,3 pF
4,7 pF
10 pF
22 pF
33 pF
47 pF
100 pF
220 pF
330 pF
470 pF
1000 pF
0,25
0,25
0,25
0,25
0.30
0,25
0,25
0,30
0,30
0,35
0,45
0,70
0,70
1,10
0,25
0,25
0,25
0.25
0,30
0,25
0,30
0,40
0,40
0,45
0,75
1,05
1,05
1,70
Axiale Elco's
16v
25/35v 50/63v
0,47pF
1 pF
2,2 pF
3.3 pF
4,7 pF
10 pF
22 pF
33 pF
47 pF
100 pF
220 pF
330 pF
470 pF
1000 pF
2200 pF
4700 pF
0,40
0,40
0,40
0,40
0,40
0,45
0,45
0,45
0,45
0,50
0,60
0,80
1,00
1,45
1,90
4,20
0,40
0,40
0,40
0,40
0,40
0,45
0.45
0,60
0,55
0,60
0,80
1,30
1,30
1,70
3,25
4,20
0,25
0,25
0,25
0.25
0.30
0,30
0,40
0,50
0,50
0,60
1,00
1,20
1.40
-
0,40
0,40
0,40
0,40
0,40
0,50
0,60
0,75
0,70
1.00
1,30
1,60
1.60
3,90
4.45
6,35
voor
22,95
IC voeten
8 pens
14 pens
16 pens
18 pens
20 pens
22 pens
24 pens
28 pens
40 pens
0,25
0,40
0,40
0,45
0,50
0,60
0,60
0,70
1,00
IC voeten voor
dubbelzijdig
solderen:
24 pens
28 pens
40 pens
3,00
3,50
4,70
Andere typen prijs

op aanvraag.
Aantallen kopen
stukken voordeliger
100x1N4148 5,95
100x
BC 547B 18,95
100x
BC 5576 23,95
25x
7805 UC 39,95
10 x Nicad
industriele
uitvoering UM2
(eng. staaf) 89,95
Lir
BC 441
BC 461
BC 516
BC 517
BC 546B
BC 547B
BC 548B
BC 549B
BC 549C
BC 550B
BC 550C
BC 5568
BC 557B
BC 558B
BC 559B
BC 560b
BC 635
BC 636
BC 637
BC 638
BC 639
BC 640
BC 875
BC 876
BC 877
BC 878
BC 879
BC 880
BCY 58
BCY 59
BCY 78
BCY 79
2,05
1,95
0,85
0,65
0,30
0,25
0,25
0,30
0,30
0,35
0,35
0,30
0,30
0,25
0,30
0,40
0.60
0,60
0,60
0,70
0,65
0,65
1,45
2,25
2,15
2,35
2,30
1,80
1,15
1,20
1,20
1,30
B40 01500 0
B40 01500/1000
640 03700/2200
B40 05000/3300
B40 C10000
B80 C1500 0
B80 01500/1000
B80 03700/2200
B80 05000/3300
B80 C10000
B125 01500 0
B125 01500/1000
Opto
0,40
0,80
0,45
0,45
led 5 mm
rood diff.
rood helder.
groen
geel
0,40
0,80
0,50
0,50
4047
4048
4049
4050
4051
4053
4054
4055
4060
4063
4066
4067
4068
4069
4070
4071
4073
4075
4078
4081
4085
4086
4089
4093
4094
4098
40097
40098
40106
40160
40161
40162
40163
40175
40192
40195
4503
4507
4511
2,30
1,85
1,55
1,55
2,45
2,75
3,40
6,95
2,95
3,90
2,05
7,05
1,25
1,05
1,05
1,05
1,05
1,05
1,05
1,05
2,00
2,00
4,55
2,00
3,00
2,60
2,40
2,40
1,85
2,70
2,70
3,30
2,70
2,70
3,10
3,15
2,55
2,10
3,05
4040
4041
4043
4045
4046
rood
groen
geel
3,10
4,35
6,50
1,40
1,90
3,40
4,10
7,10
1,50
2,10
3,75
5,20
Displays
0,65
0,65
0,65
3 mm of
5 mm
0,20
TIL 701
TIL 702
TIL 729
TIL 730
7750
7760
IR-led
LDR
BPW 34
1,60
0,80
5,00
10 mm 0
15 mm 0
led clip
6,50
6,50
5,05
5,05
5,40
4.50
Instelpotmeters
0,50
0,65
bestel - en prijsinfo
C-mos
4000
4001
4002
4006
4007
4008
4009
4010
4011
4012
4013
4014
4015
4016
4017
4018
4019
4020
4021
4022
4023
4024
4025
4027
4028
4029
4031
4032
4034
4035
4036
4037
4038
4039
B125 C370u/2200
8125 C5000/3300
B125 C10000
B250 C1500 0
B250 C1500/1000
B250 03700/2200
B250 05000/3300
B250 C10000
B380 C1500 0
6380 01 500/1 000
B380 03700/2200
B380 05000/3300
led plat
led 3 mm
rood diff.
rood helder.
groen
geel
1,00
1.30
2,70
3,20
6,05
1.10
1,50
2,85
3 , 40
5,30
1,30
1,70
1,05
1,05
1,05
2,15
1,15
2,75
2,50
1,75
1,75
1,05
1,55
2,45
2,45
1,65
2,45
2,60
2.20
2,90
2,40
2,40
1,05
2,00
1,05
1,60
2,10
2,90
4,40
3,50
6,50
2,50
17,90
8,20
3,50
17,90
2,75
2,40
2,30
5,95
3,25
Bij Flashtronics geen minimumbestelbedrag en geen orderkosten.

bestellen
per briefkaart/brief of telefonisch bij

Flashtronics, postbus 104, 2600 AC
Delft, telefoon 015 - 14 2725.
per bestelling wijze van betalen
vermelden.
onder vermelding van het
advertentienummer, zie rechtsonder
in de advertentie.
betalen
vooruitbetaling per giro op

rekeningnummer 55 87 787 t.n.v.
Flashtronics te Delft, of
vooruit betaling per bank op
rekeningnummer 38 34 54 964 van de
Rabobank te Delft t.n.v. Flashtronics
te Delft, of
vooruitbetaling door middel van een
bij de schriftelijke bestelling
ingesloten, ondertekende girobetaalkaart, bankcheque of
eurocheque, of
bij aflevering aan de postbode,
waarvoor f 2,25 rembourskosten zijn
verschuldigd.
buitenlandse zendingen alleen bij
vooruitbetaling per postwissel of
eurocheque.
verzendkosten
bij bestelling vanaf j` 199,- geen.

bij pakjes tot 3 kilo: f 7,75.
prijzen
inclusief 19% btw.

wijzigingen voorbehouden.
Flashtronics levert levens: spanningsregelaars, C-mos en vele

andere (C's, brugcelgelijkrichters, zener-diodes, elko's, opto's etc.
Bel voor meer informatie 015-14 27 25.
advertentienummer
ER B4018
12-13
advertentie
s-ro vez L. I S'T" OF I C S
L I Nl I TED
T
1_
74 LS 00
74 LS 01
74 LS 02
74 LS 03
74 LS 04
74 LS 05
7406
7407
74 LS 08
74 LS 09
74 LS 10
74 S 11
74 LS 11
74 LS 12
7413
74 LS 13
74 LS 14
7416
7417
24
24
25
25
25
25
43
37
24
24
26
26
25
26
20
24
33
32
29
74 LS
7416
7417
7420
74 LS
74 LS
74 LS
7425
7426
74 LS
74 LS
74 LS
74 LS
74 LS
26
27
28
30
32
25
25
25
20
24
24
24
20
20
24
24
25
25
24
74 LS 33
74 LS 37
7438
74 LS 38
24
24
20
24
74 LS 40
7442
74 LS 42
24
20
34
7447
74 LS
7451
74 LS
74 LE
74 LS
74 LS
74 LS
74 LS
74 LS
7476
74 LS
74 LS
74 LS
7485
74 LS
7486
74 LS
20
52
20
26
25
25
56
29
29
34
20
28
26
47
29
54
20
33
15
20
21
22
47
51
54
55
63
73
74
75
76
78
83
85
86
7489
74 S 89
7490
74 LS 90
74 LS 91
74 LS 92
7493
74 LS 93
74 LS 95
74 LS 96
74 LS 107
74 LS 109
74 LS 112
74 LS 113
74 LS 114
74 LS 122
74 LS 123
74 LS 125
50
99
20
34
20
36
20
34
46
49
32
29
33
34
48
45
49
36
74 LS 126 36
74 LS 132 42
27
74 S 133
74 LS 133 38
74 S 134
27
74136
20
74 LS 136 31
74 S 138
29
74 LS 138 40
74 LS 139 40
74 LS 145 74
74 LS 147 109
74148
20
74 LS 148 109
74150
50
74 LS 151 37
74153
20
74 LS 153 39
74 LS 154 87
74 LS 156 42
74154
50
74 LS 155 37
74159
112
74 LS 156 42
74157
20
74 LS 157 35
74 LS 158 37
74159
119
74 LS 160 39
74 LS 161 39
74 LS 162 39
74 LS 163 51
74 LS 164 39
74 LS 165 53
74 LE 166 79
74 LE 168 77
74 S 169
78
74 LS 170 92
74 LS 173 43
74174
29
74 LS 174 40
74 LS 175 40
74 LS 181 69
74 LS 183 150
74 LS 190 49
74 191
20
74 LS 191 49
74192
20
74 LS 192 49
74193
29
74 LS 193 49
74 LS 194 42
74 LS 195 42
74 LS 196 56
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
LS 322 199
LS 323 119
LS 325 54
LS 326 67
LS 327 74
LS 347 49
LS 348 101
LS 348 101
LS 352 92
LS 353 81
LS 363 94
LS 365 40
LS 364 94
LS 365 38
LS 366 38
LS 367 39
LS 368 38
LS 373 73
LS 374 71
LS 375 33
LS 377 64
LS 378 72
LS 379 40
LS 385 167
LS 386 25
LS 390 69
74 LS 393 67
74 LS 395 73
74 LS 396 92
74 LS 398 122
74 LS 399 59
74 LE 445 81
74 LS 447 50
74 LS 490 84
74 LS 540 97
74 LS 541 79
74 LS 568 79
74 LS 569 225
74 LS 606 719
74 LS 620 119
74 LS 621 119
74 LS 622 119
74 LS 624 108
74 LS 625 119
74 LS 626 119
74 LS 627 119
74 LE 668 92
74 LS 669 47
74 LS 670 119
74 LS 679 109
74 LS 629 119
74 LS 669 58
74 LS 630
1009
74 LS 640 105
LS 197 56
74 LS 641 99
LE 221 49
74 LS 642 92
LS 240 59
74 LE 643 105
LE 241 59
74 LS 644 105
LS 242 77
74 LS 645 105
LS 243 77
74 LS 668 92
LS 244 77
74
LS 669 58
LS 245 75
74 LS 670 119
LS 247 64
LS 248 64
74 LE 679 109
74 LS783 1009
LS 249 64
74
LS 795 81
LS 251 35
LS 253 43 74 LE 796 99
LS 256 56
74 LE 797 99
74 LS 798 99
LS 257 42
LS 258 44
LS 259 73
S 260
20
HC r-ic S
LS 260 33
LS 266 33
74 HC 00
LS 273 63
30
74 HC 02
30
LS 275 217
74 HC 03
30
LS 279 39
74 HC 04
30
74 HC 08
LS 280 150
30
74 HC 10
30
LS 283 51
LS 290 50
74 HC 11
30
LS 293 46
74 HC 14
63
74
74
74
74
74
74
HC 20
HC 27
HC 30
HC 32
HC 42
HC 51
30
30
30
30
54
30
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
HC
HC
HC
HC
HC
HC
HC
HC
HC
HC
HC
HC
HC
HC
HC
30
38
38
42
38
79
37
38
38
42
45
89
89
63
30
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
HC 137 84
HC 138 59
HC 139 59
HC 147 66
HC 151 56
HC 153 52
HC 154 175
HC 157 49
HC 158 49
HC 160 73
HC 161 73
HC 162 73
HC 163 73
HC 164 73
HC 165 108
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
HC 173 66
HC 174 56
HC 175 59
HC 194 63
HC 195 63
HC 237 89
HC 240 109
HC 241 109
HC 242 109
HC 243 109
HC 244 99
HC 245 219
HC 251 49
HC 253 49
HC 257 47
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
HC 259 117
HC 266 42
HC 273 109
HC 280 73
HC 299 166
HC 354 54
HC 356 54
HC 365 54
HC 366 54
HC 367 54
HC 368 54
HC 373 112
HC 374 112
HC 390 82
HC 393 82
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
HC
HC
HC
HC
HC
HC
HC
HC
HC
HC
HC
HC
HC
58
73
74
75
76
85
86
107
109
112
113
125
126
132
133
533
534
540
541
563
564
573
589
595
597
640
643
646
112
112
169
169
169
169
169
161
109
109
161
161
309
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
HC 688 169
HC 4002 30
HC 4017 63
HC 4020 66
HC 4024 66
HC 4040 66
HC 4049 66
HC 4050 66
HC4051 169
HC4052 169
HC4053 169
HC 4060 66
HC 4075 30
HC 4078 30
HC4511 117
HC4514 175
HC4538 109
HC4543 169
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
74
HCT240
HCT241
HCT244
HCT245
HCT373
HCT374
HCT533
HCT534
HCT541
HCT640
HCT643
F.
14500
1802
2650
6502
6502 A
6502 B
6502 C
65 C 02
119
119
119
315
127
127
127
127
175
179
179
355
550
650
319
349
379
399
995
6800
199
6802
245
6809
449
6809 E
449
68000-8 3395
68008-8 2490
68701 2995
68705 P3
1495
1468705 82
2990
146805 E2 *
68P05 V07
68P05 MO
6990
8031-8 1495
8031-12 1595
8035
299
8039
359
80 C 35 790
80 C 39 990
8748
2095
8749
2195
8080
239
8085
364
8086
1750
8088
1595
80086
*
80088
SUPPORT
1488
1489
519
2636
999
429
6522
6522
2 Mhz
569
6532
529
6532
2 Mhz
729
6551
579
146823 612
146818 399
6821
129
68 B 21 *
6840
319
6843 879
6844 1099
6845 499
6850 129
6852
169
Z
48Mh:" 239
499
6 Mhz
680 SIO
549
4 Mhz
MC14411 669
MC 1408 107
MC 3470 479
MC 3480 550
MC 3423 49
MC 3242 *
ICL7660 329
7510
7910
1225
3185
F2~1 S3

2102
89
2114
119
f'11 10
169
2016
309
7106
629
65147
255
7107
549
6116
48
7555
250 NS
369
150 NS
419
8155
369
LP-15ONS 439
8156
369
8212
149
6264 LP-15
8214
209
1995
8216
149
8224 199
4116
8228
259
200 NS
89
*
8237
300 NS
69
8238 259
8243
279
4164-15 399
8251
349
8253
345
8255 499 41256 1%00
8257 315
F.R..car-ls
8259
269
8279 349 2708
269
8282 299
2716 ERASED
8283 299
199
*
8284
2716-45 249
8288
*
2716-35 299
2732
369
9364
509
2732-A
399
9365 2795
2532
399
9366 2795
2764
499
AY 3 1015
27 C 64 1395
325
27128
1495
AY 5 2376
27256
2990
850
AY 3 8910
P
ROMS
529
1771 1195
82 S 23
125
1791
759
82 S 123
125
1793
759
82 S 126
126
1795 759
82 S 129
128
1797
759
82 S 130
221
2791 1995
82 S 131
221
2793 1995
82 S 137
278
2795 1995
82 S 141
518
2797 1995
82 5 181
695
1691
*
28 L 22
279
TMS 4500
889
PA L
TMS 5110
Z-80
1 Mhz LP
2.5 Mhz
4 Mhz
4 M Cmos
6 Mhz
:
6
499
219
239
695
499
TMS 9927
959
TR 1863495
325
ULN 2002
49
ULN 2003
40
Z80 CTC
4 Mhz
239
6 Mhz
499
10
10
12
12
12
14
14
16
16
16
16
H
L
H
H
L
H
L
C
H
L
R
8
8
2
6
6
4
4
1
2
8
8
289
409
330
439
409
439
429
419
289
769
779
Belgische BTW 19% inbegrepen. Vraag onze gratis prijslijst van het materiaal dat we U kunnen zenden per post. Port Belgi: 150,
Nederland 300, Betaling per EUROCHEQUE of INTERNATIONAAL POST-MANDAAT. Voor de uitvoer, gelieve het totaal
bedrag te delen door 1.19. Minimum bestelling: 1500,
Lak ELECTRONICS (een bedrijf van de n.v. Dobby Yamada Serra)
27-31Fabriekstraat, 1000 Brussel tel. 02/512.23.32, op 200 m van de Ninoofse- en

Anderlechtsepoort en geen parkeerproblemen. Open alle werkdagen van 9.00 tot 12.30 en 13.15 tot 18.00 u.
12-14
advertentie
UNITRON 2000
6502 PROCESSOR AT 1 MHZ

48K RAM 10K EPROM POSSIBLE
TEXT SCREEN 24 LINES, 40 COLUMNS
HIGH RESOLUTION 280 X 192 DOTS
50 CONTACT EXPANSION SLOTS
4K SDMMON INSTALLED FROM $F000$FFFF
SDMMON SYSTEM DEVELOPMENT MONITOR
INCLUDES LINEASSEMBLER, DISASSEMBLER,
MEMORY DUMP, BREAKPOINT, INSTRUCTION
CYCLE TIME DISPLAY
UNITRON 2200
MignIEMETM
Microprocessor
Z80A, 6502
Random access memory
64K
Read only memory
24K with softswitch control

suitable for user application
12" non-glare green
with JVC mechanism
12.450,
CARD S
F. I_ 0 1=' PY
PROTOTYPE CARD.... 245

PROTOTYPE CARD +.. 395
128 K RAM CARD.. 11950
80 COLUMNS CARD
+ SOFT-SWITCH
4950
Z-80 CARD
3450
DISK CARD
2990
PRINTER CARD +
CABLE
3990
16K RAM MICROSOFT 3295
EPROM PROGRAMMER
2716-2732-2764
3990
2708-16-32
3990
2716-32-64-128.. 11990
8748-8749 PGR... 13950
WILD CARD
2950
VIA CARD (2 x
6522)
2950
PIO CARD (8255)
2795
SERIAL CARD W/0 ROM
COMMUNICATION
2950
MUSIC CARD
3450
FORTH CARD
2990
CLOCK CARD
4990
7710 SERIAL CARD 6450
IC TESTER TTL,
CMOS, HC MOS
6950
SUPER SERIAL CARD
W/0 ROM
Cal1
FLOPPY
FLOPPY + CARD
2 FLOPPIES
+ CARD
High resolution graphics
280x192 or 280x160 with four

lines of text
Low resolution graphics
40x48 or 40x40 with four lines

of text
Video softswitch
Automatic 80/40 column switching

for terminal display
Power source
AC 110V or 220V switch selectable
Power supply
Switching power supply with +5VDC/5AMP,

5VDC/0.5AMP, +12VDC/2.5AMP, 12VDC/0.5AMP
Detached keyboard
Low profile design just over one

inch in height connected to the
CPU with a coiled cable.
All standard keyboard functions, with user definable
function keys, upper/lower case characters,
numeric keypad
Step, trace and mini-assembly
functions
*Apple Is a registered tradema k of Apple Computer Inc.

*CP/M is a registered tradema k of Digital Research Inc.
4.695,
SWITCHING
POWER SUPPLY
4950
KEYBOARD
4750
CASE FOR DITO
995
PCB CV-777
2495
PCB CV-777 INCL.
COMPONENTS W/0 MEMORY
10450
SLOT
139
8 SLOTS
999
12490
14990
25900
DOUBLE SIDED
FLOPPY W. TEAC
(
2MECHANISME (FOR CV-777
Z& APL-2. A DS/SD, 80
TRACK DRIVE USING A
4CONVENTIONAL SS/SD
ZDISK CARD. JUST CON-

ZNECT ONE LEAD OF THIS
ZDRIVE TO DI OF YOUR
DISK CARD & THE OTHER
LEAD TO D2. AS
ZSIMPLE AS THAT '
W/0 DISK CARD... 16950k
6W. DISK CARD.... 189504
PRIKITERS
CP-80 < 80cps). 17950
CPA-80 (100cps). 19450
CPB-80 IBM COMP
<130 cps)
19990
CARTRIDGE FOR DITO 475
M-1550/RE
5Apple II compatible slots for

plug-in peripherals
Empty plastic case for 2 drives for

UNITRON-2200
DISK DRIVE
ACCES
Expansion slot
Others
ROBYN
44950
CITIZEN IDP 560.. 9950

+ CARD CV-777... 12950
LISTING 2000SHEETS 975
1000 SHEETS 3COPY 3295
5000 TABULABELS.. 1950
DI SI-CS
CRISTAL 14.318.... 139

JOYSTICK
1495
CASE FOR CV-777
3450
ss/sp
1 X 149
10 X & 1390
MOR! I TORS
9" GREEN
12" NATIONAL
GREEN
12" GREEN
NON GLARE
9" ORANGE
ORANGE
12"
NON GLARE
DS/Dn
229
2100Z
6450
6990
7950
6990
All our prices are

TVA/BTW/19% incl.
Ask for our quantityor dealer prices
7950
12-15
advertentie
The Multitasking MPF-PC

Talent
Multitech
Even in the amazing world of computers,

some systems are simply more talented than
others. And a system talented enough to let
you work on four jobs at one time is a gifted
performer. The MPF-PC with Concurrent
CP/M juggles up to four application softwares
at one time. Type a letter in one console, move
on to your spreadsheet for analysis, sort
through or print your data base, and access
your corporate mainframeall simultaneously.
Windows
Concurrent CP/M's windowing features let
you divide the MPF-PC's video display in up
to four windows, each capable of containing a
different application. With windowing, you can
also view the full screen for visual detail.
Adapts to Your Style

Concurrent CP/M allows the MPF-PC to
adapt to your working style, instead of the
other way around. If your job requires you to
move between letters, files, name lists and
spread sheetsall at lightning speedjust
spread your work out among the MPF-PC's
windows and move between them at the push
of a key.
Software Bestsellers
The show doesn't stop there. The MPF-PC's
Concurrent CP/M-86 operating system runs
the most popular software designed for the
IBM PC, including Lotus 1-2-3, dBase II,
Word, Supercalc, WordStar, PFS: file, and
many more.
MPF-PC/512 256 Kb Ram with 2 drives

MPF-PC/51 XT 256 Kb Ram, 1 drive + 1 Hard disk (10 MB)
139.950,
233.950,
Specifications
Powerful Hardware
The MPF-PC comes with standard hardware
features such as 256K bytes of RAM, dual
floppy disk drives, serial and parallel ports, as
well as full color and graphics support. The
MPF-PC/XT features all of this plus a 10M byte
fixed disk drive for greater storage capacity.
And for those who stilt need those Bood old
operating systems, the MPF-PC series also
comes with an MS-DOS operating system
option.
Microprocessor:
16 bit 8088 with optional 8087
User Memory:
Standard 256K expandable to 640K bytes
Color Graphics Text:

40 x 25 or 80 x 25 text. 16 foreground and 8
background colors. 256 character set
Graphics Mode:
320 x 200 4 color display or 640 x 200 black
ROM Memory:
8K byte bootstrap routines
Auxiliary Storage:
Dual 5.25 inch floppy disk drives
Communications:
One RS-232C port fully programmable
One parallel port with Centronics interface
System Expansion Porta:
and white display

Interface:
NTSC composite or RGB output
Operating System :
Concurrent CP/M-86 3.1
Optional Software:
Personal BASIC. MS-DOS operating system
5 IBM PC compatible slots
Regietered Tradems;ka Concurrent CP/M-Digital Research. Lotus.1-2-3Lotus Development Corp., dBase IIAshton Tate. MS-DOS and WordMicrosoft Corp.. SupercalcSorcitn, Wordstar _
MicroPro, Personal BASIC. PPS:fileSoftware Publishing Corp.. IBMInternational Business Machines Corp
INF IDEL
SORCERER
ULTIMA III
WORDSTAR
MAILMEROE
AVT 12" non-glare Monitor
CPB-80 IBM comp. 130 cps printer
7950, -
19.990 -
SPELLSTAR
P
MUMATH
P
PROKEY
TURBOPASCAL L
SYMPHONY
P
CODESMI TH-86 U
DRAGON
G
DISK MECHA. U
BETTER BASIC L
PROF. BASIC L
STARFLEET I G
XENO-COPY
U
CROSSTALK 16 P
FLIGHTSIMUL. G
SAROON III
G
WIZARDRY I
G
AS YELL AS MANY OTHERS
ELECTRONI CS
(een bedrijf van de n.v. Dobby Yamada Serra)

27-31Fabriekstraat, 1000 Brussel tel. 02/512.23.32, op 200 m van de Ninoofse- en
Anderlechtsepoort en geen parkeerproblemen. Open alle werkdagen van 9.00 tot 12.30 en 13.15 tot 18.00 u.
12-16
PRICE ON REQUEST
SOFTWARE FOR IBM AVAILABLE SOOS
advertentie
Idee! for
COM PUTER I ST S
OEM MANUFACTURERS
DEVELOPMENT LABS
UNIVERSITIES
INDUSTRIAL
APPLICATIONS
Full Mega-Byte Ram Capaclty!

On board!
(With panty)
256K Bytes using 64K chips
:-, 1 Mega Bytes using 256K chips
FULL IBM-PC/XT
COMPATIBILITY
Eight Compatible
1/0 Interface
Connectors
Power Connector
(Full IBM* pinout
compatible)
(Full PC compatible)
(compatible with all
IBM-PC* plug-in cards)
8088 Processor
(Same as PC)
Special J1
Interface
8087 Numeric
Processor
(Allows horizontal mounting of compatible expansion cards for easy bus

expansion and custom
configuring) (Board has
62 pin gold plated compat-,
ible connector)
(Same as PC)
Peripheral
Support Circuits
(Same as PC)
Extended ROM
Capability
Configuration
Switches
(Runs all compatible PC

ROMS) (Jumper programmable to accommodate all
popular 8K, 16K, 32K and
64K ROM chips and NEW
EE ROMS! VPP power pin
available for EP ROM
burning!) (External VPP
voltage req u i red)
(Same as PC)
Speaker/Audio
Port
(Same as PC)
Wire Wrap Area

To facilitate special custom
applications!
A) PC Board
3.450,-
C) Fully functional I.B.M. comp. mainboard

36.950,
with 64K Ram inst.
B) PC Board fully socketed incl. all components,

15.950,
exept IC's (tested)
F)
E). COLOR GRAPHICS ADAPTER
D) Empty case
*Has standard 6845 color graphics controller chip.

"Capable of driving R.G.B. monitor, color
monitor, black and white monitor, home TV
(user-supplied RF modulator)
*Test mode 40 column x 25 row color/black and white
80 column x 25 row color/black and white
*Grahpics mode 320 dot x 200 line color/black and white
640 dot x 200 line black and white
Light-Pen interface is available
5.795,-
FLOPPY DISK DRIVE ADAPTER

*Connects main boord with floppy disk drive.
"One card can handle four floppy disk drives
without any adjustment.
*With Printer Port
14.450
I) Floppy drive DS/DD 360 Kb
9.450
G) KEYBOARD
*Key Tronic or others.
*LED status indicators.
*83 keys include function keys Et numeric key.
H)
POWER SUPPLY
*130W with fan insideinput 90V-130V/180-260V
*With overload protection.
60Hz/50Hz
*Output +5V 5% 15AMP 5V 10% 0.5AMP
+12V 5% 4.2AMP 12V 10% 0.5AMP
Complete easy-to-assemble kit incl. C/DIE/F/G/H/1

items, as well as one 12" orange non-glare monitor.
Special
Introduction Price
129:-.745"
13.450,VAT OF
99.950 19 ...,
12-17
advertentie
WESTERVELD ELE)I7V4.N1KA
JOYSTICK
voor Comodore 64, VIC-20, Atari.
Solide joystick, soepel werkend. Vuurknop
verwerkt in handgreep. Vier zuignappen
aan onderzijde.
Prijs slechts
27,50
KRUIS
KNUPPEL
met potmeters 2x150 k52 Afm. 30 x 30 mm.
Hoogte van het huis 25 mm. Het is en blijft
een schaars artikel, dus wees er snel bij.
VOER
VOOR
TECHNICI!
,
1790
NIEUW TYPE
'JOYSTICK
Prijs slechts
Deze joystick welke geschikt is voor Comodore en Atari computers berust op een nieuw
principe.
De stuurknuppel, bedient geen schakelaars,
maar werkt capacitief, welke wordt omgezet
in digitale informatie zeer soepel en snel mee
te werken. Nagenoeg geen slijtende onderdelen.
Introduktie prijs
59,-
KLAASING DIG.
NIEUW MULTIMETER.
M3530
DC spanning: 0,1 mV - 1000 V

AC spanning: 0,1 mV - 700 V
DC stroom: 0,1 j..tA - 10 A
AC stroom: 1 j.4A - 10 A
Weerstand: 0,1 Ohm - 20 MOhm inkl. zoemer en LED indikatie.
Diodetest
Transistortest: hFE 1-1000
Kapaciteit: 1 pF - 20 /AF
Incl. tas en meetsnoeren
Ned.gebruiksaanw.
Prijs
265,
*,\\
t:.,.
.'t
'''''-,,,,
'''Ss''
....\
De bekende Klaasing CIE dig.

meters nu in prijs verlaagd!!!
type 5805 met capaciteitmeting
195,
type 5605 met transistor179,
meting
..41OL
PHILIPS
C?
g"----,...,
,
,
----........,_
_.:L,,__.,.,2
,
-,
_
_.
"s"
Ige
-----7
-
PHILIPS
AUTO ALARM
Dit apparaat signaleert alle vormen van inbraak in auto's of caravans

d.m.v. de bewegingsdetector lultra-sonor). Tevens kunnen door de bijgeleverde kontakten koffer- en motorruimte worden beveiligd.
Kompleet systeem
Excl. claxon of sirene
Elektronische sirene + 115 dB.... 45,
245, -
LAAN VAN NIEUW OOST INDIE 11 DEN HAAG TEL 070-836480

STEENWIJKLAAN 98 DEN HAAG TEL 070-663423
Levering: onder rembours of bij vooruitbet. op post. rek. no. 1734100 verz.
kost. rek. koper. voor Belgi uitsl. bij vooruitbet. per postwissel of eurocheque en 7,50 extra voor adm. en verzending.
12-18
Voedingen vindt u overal te

kust en te keur.
Maar; uitval is duur. Let daarom vooral op betrouwbaarheid, in kombinatie met
stabiliteit, lage ruis en lage
rimpel. Compac heeft
voor u een uitgekiend menu
voedingen van Danica
uit Denemarken. Uiterst
betrouwbaar, robuust, universeel.
Standaard of volgens uw
eigen specifikaties die
dankzij het modulaire systeem "tailor made" kunnen
worden geleverd.
Danica voedingstabel:
Laboratorium
voedingen:
enkel- of meervoudig, serie
en parallel aan te sluiten,
met remote, met voorselektie, hoog of laagspanning.
DC/ DC konverters:
hoge in- uitgangsisolatie,
enkel- of meervoudig, lage
rimpel en ruis, op Eurokaart.
of als universele unit.
AC/ DC konverters:
enkel- of meervoudig, met
remote sense, keuze uit
veel konnektoren, met
remote aan/uit, op Eurokaart of als universele unit.
Batterijvoedingen:
voor 12 en 24V, 3 vermogen
niveaus, met alarm.
Een groot aantal Danica
voedingen hebben een
NATO stocknummer.
1.1IMPF11-5
computers, systemen
en meetinstrumenten
Postbus 8, 1243 ZG 's-Graveland.
Interesse? Bel voor dokumentatie en prijzen: 035 -61614
advertentie
De Kerstman zit niet

bij de pakken neer!
De Kerstman heeft ook niet bij de pakken

en pakjes neer te gaan zitten, want nCi heeft hij
HET KADO voor de rechtgeaarde elektronica-hobbyst gevonden! Een losbladig
naslagwerk, waarin u via goede trefwoordenregisters en een overzichtelijke
indeling het door u gewenste onderwerp razendsnel vindt.
Of het nu gaat om meetapparatuur, lichtorgels,
elektronische orgels, radio-apparatuur, synthesizers, micro-computers,
luidsprekerboxen of
versterkers voor radio/
TV/hifi of video, u vindt in een handomdraai alle

gewenste gegevens in het boek 'HOBBY-ELEKTRONICA'. Bovendien hebben de bezitters van dit
boek de beschikking over onze aktualiseringsservice, welke 3 4 maal per jaar de nieuwste ontwikkelingen op de voet volgt. Een service die uw hobby
verrijkt zonder veel te kosten. Wat de Kerstman nog
even moet weten is dat de prijs van dit unieke naslagwerk f 94,- exkl. verzendkosten bedraagt. Het boek
omvat 300 pagina's van kloek formaat (26 x 30 cm)
met vele illustraties. De aktualiserings-service, 3
4 maal per jaar gaat f 40,- per aktualisering
kosten.
Bestelbon
JA, zend mij het naslagwerk HOBBY
ELEKTRONICA, waarbij ik tevens tot
wederopzegging op de hoogte word
gehouden van de laatste ontwikkelingen d.m.v. uw aktualiserings-service.
ffCLE12
NAAM
ADRES:
POSTCODE/PLAATS:
DATUM
BLIJF UP-TO-DME
MET WAT U VAN UW
HOBBY WEET!
HANDTEKENING'
In ongefrankeerde envelop zenden aan
WEKA UITGEVERIJ, Antwoordnummer 15412,
1000 PZ AMSTERDAM
Tel: 020-86 71 31
EK 1059j
12-19
advertentie
bergsoft zaitbommei
orie oer
ek kan
derd
Nbk
betakerk
electronica componenten
r
de S'Irt
ons telefoonnummer
LINEAIR
04180-4749
MOEILIJK
8271
AY3-1015
8282
8255
MC14411
MC14412
MC3242
7910
TTL
74LS00
74LS02
74LSO4
74LS05
74LS14
74LS20
39,25 74LS27
146,00 74LS30
256,40
19,95
29,00
22,49
25,25
37,35
GEHEUGENS
TTL
2114
7,65
21114-2
12,56
4116
7,65
4116-2
8,95
4164-2
26,85
6116-LP3
24,95
C-MOS 15ONS
6264-LP15 8KX8... 169,41256
129,95
74LS32
74LS74
74LS86
74LS132
74LS138
74LS 154
74LS240
74LS244
74LS245
6802
6821
6845
Z80A CPU
Z80A CTC
Z80A DART
Z80A DMA
Z80A PIO
Z80A SIO
13,95
7,95
31,95
13,95
12,20
27,32
29,95
12,95
32,95
1,35
1,35
1,35
1,45
1,75
1,28
1,58
1,52
C-MOS
HEF4011
HEF4015
H EF4040
HEF4049
H EF4060
H EF4069
HEF4093
CD40103
Rockwell
6502
65CO2
65CO2A
65C21
6522
6522A
6532
6545
6551
65C51
8 pins
14 pins
16 pins
18 pins
20 pins
22 pins
24 pins
28 pins
40 pins
22,95
39,25
62,25
2716
2732
2764-45
2764-25
27128-25
27256
DIVERSEN
LET OP ONZE VOORRADEN KASTJES, KNOPPEN, DISPLAYS, LEDS

ENZ, ENZ. DIE U VINDT IN
ONZE CATALOGUS 1985!
0,95
CA3130
2,55
ICL7106
UMC3481
UMC3482
U MC3483
3,78
25,60
8,75
8,75
8,75
Onze catalogus kunt u

schriftelijk bestellen door
ons een briefkaart te sturen
met daarop de vermelding
"catalogus '85". Betaling
geschiedt achteraf.
18,95
KAP V 25 POL
D-CONN.
KAP V 50 POL
D-CONN.
3,05
1,78
3,26
0,98
1.78
8,56
0,28
0,40
0,45
0,59
0,72
0,75
0,75
0,78
1,18
16,95
24,95
27,95
29,95
74,50
273,25
BESTEL NU ONZE
CATALOGUS 1985
5,21
1,43
9,75
2,64
E-PR OM'S
31,45
26,30
29,95
28,25
44,94
33,25
45,75
4,33
NE555
SL440
CA3140
IC VOETEN
1,38
1,56
1,53
2,26
2,24
4,95
3,88
4,45
5,95
25P D-CONNECT.
mant.
25P D-CONNECT.
vrouw.
CONNECTOREN
24P BLUE RIBB.

MANL.
36P BLUE RIBB.
MANL.
19,95
4,50
5,25
Vraag naar onze aanbieding

PHILIPS METAALFILM weerstanden
bergsoft zaltbommel
ALLE PRIJZEN ZIJN INCLUSIEF BTW.
BESTELELEN: telefonisch of schriftelijk aan Bergsoft Zaltbommel, Postbus 98, 5300 AB Zaltbommel. Tel: 04180-4749.
Wij zijn bereikbaar van 9.00 tot 18.00 uur op maandag t/m vrijdag en van
10.00 tot 15.00 uur op zaterdag.
LEVERING: per post of bode, kosten afhankelijk van gewicht tussen
f 2,50 en f 5,-.
BETALINGEN: Binnenlandse orders boven f 50,- moeten binnen
8 dagen na ontvangst der goederen worden voldaan per bank of postgiro.
Orders kleiner dan f 50,- dienen vergezeld te zijn van een bankcheque of
girobetaalkaart.
Wij behouden ons het recht voor om betaling vooraf te eisen.
(Bij het niet op tijd voldoen van de rekening/faktuur worden rente en administratiekosten berekend.)
Balieverkoop alleen volgens afspraak!
WIJZIGINGEN VOORBEHOUDEN.
REINAERT ELECTRONICS
Vogel's introduceert 3 nieuwe betaalbare frequentietellers.
De tellers hebben een ongekende prijs/kwaliteit
verhouding. De tellers zijn voorzien van een 8 digit LED
uitlezing (13 mm hoog) Ze hebben een kristal gestuurde
tijdbasis De poorttijd is omschakelbaar: 0,1 sec., 1 sec. en
10 sec. met LED indicatie Zeer hoge gevoeligheid: 5 mV
tot 10 MHz en 10 mV tot 50 MHz!
NEDERLANDSE
BESCHRIJVING
Blasiusstraat 14-16
1091 CR Amsterdam
Tel 020-947218
020-658051
Openingstijden.
maandag tin) vrijdag 9 - 18 ut' r
TV CAMERA
JAAR
GARANTIE
uw adres voor
elektronica en deskundig advies
Type 90080 van Himmelreich/West-Duitsland met 2/3" vidicon; 625 lijnen;

bandbreedte 8 MHz; perfect beeld vanaf 18 lux; automatische elektronische
lichtregeling door de lens van 10.000 : 1; standaard video-uitgangssignaal 1 V
over 75 Q met BNC chassisdeel; voeding 220 V 50 Hz; opgenomen vermogen
11 W; omgevingstemperatuur -18 tot +60C; relatieve vochtigheid 0 tot 95%;
afmetingen 75 x 108 x 229 mm; gewicht 2,2 kg; C-mount schroefdraad voor
600 MHz.
790,- incl. B.T.W.
verwisselbare objectieven.
Deze zwart-wit camera is opgebouwd in moderne modulentechniek en ondergebracht in een sterke lichtmetalen behuizing; de garantie-termijn is n jaar. Door
de zeer hoge beeldkwaliteit kan deze niet alleen voor bewaking worden gebruikt,
maar ook overal eld
..o gedetailleerd en contrastrijk beeld noodzakelijk
100 MHz.
648,- incl. B.T.W.
vj gel, s
12-20
is.
De nettoprijs is f 980, - excl. BTW; tijdelijk echter leveren we deze camera's inclusief 16 mm standaard-objectief (beeldhoek 30) voor f 790, - excl. BTW. Vele andere objectieven zijn eveneens uit voorraad leverbaar.
1000 MHz.
1098,- incl. B.T.W.

Vogel's Import bv,
Hondsruglaan 93c,
5628 DB Eindhoven,
//
MODULATOREN (naar keuze kanaal 3 of 4 VHF of 36 UHF) om deze TVcamera, computers of videospelen op een gewoon TV-toestel te kunnen aansluiten (zowel kleur als zwart/wit); met geluidskanaal; voor inbouw; voeding 5 V;
prijs per stuk f 89,50 excl. BTW.
Uitgebreide en kosteloze documentatie van bovenstaande produkten zullen we

u graag toezenden. Zoekt u iets anders? Bel ons even, we hebben zo'n 30.000
soorten artikelen in voorraad.
advertentie
Docenten zijn ervaren praktijkmensen
Wie verder wil komen in de wereld van de elektronica

of automatisering, vindt bij Dirksen vele mogelijkheden
in praktijk- en resultaatgerichte opleidingen.
Het erkende opleidingsinstituut Dirksen is d specialist
op dit gebied. Dat merkt u aan de gedegen opzet van
het cursusmateriaal, aan de intensieve begeleiding
door onze docenten en aan de hoge waardering voor
onze opleidingen vanuit bedrijfsleven en overheid.
Maar een graadmeter voor de kwaliteit van de
cursussen is zeker ook het grote aantal cursisten dat
de opleiding met succes voltooit.
Studeren in eigen tempo

De cursussen van Dirksen worden in
principe schriftelijk gegeven. Hierdoor kunt
u op ieder gewenst moment starten en in
eigen tempo studeren.
Thuis, maar met "praktijkhulp" van bijv.
Elektronica-opleidingen
. Basis elektronicus
. Praktische halfgeleidertechniek
Televisietechnicus
. Computertechnicus
. Meet- en regeltechnicus
. Middelbaar elektronicus
. Examenopleiding technicus NERG
. Praktische digitale techniek
. Digitale audio
. Microprocessors/Microcomputers
onderdelenpakketten of oefensets.
Daarnaast kunt u aanvullende mondelinge
lessen volgen. Al met al redenen genoeg
om meer informatie over de cursus van uw
keuze aan te vragen.
. Assembly programming
8080/8085 en interfacing
. Basiskennis processorbestuurde
systemen
Videotechniek
. Zendamateur
Speelautomatentechniek
Elektronica
opleidingen
Dirksen
Parkstraat 25, 6828 JC Arnhem
Tel.: 085-451641 of vanuit Belgi:
00/31 85451641
Wat betreft het schriftelijk onderwijs
erkend door de minister van onderwijs
en wetenschappen bij beschikking
d.d. 18-12-1974,
kenmerk BVO/SFO 129.448.
Informatica-opleidingen
. Basic Programming
. Pascal
. Introductie computergebruik
. Inleiding adm. automatisering
. Basiskennis Informatica - 1 & 2
. Bestandsorganisatie
. Cobol T2
. Basiskennis Wiskunde WO
. Org. en Inf.verzorging Si
. Systeemonderzoek S3
Zend mij informatie en een proefles van de cursus(sen):
Naam:
Adres:
Postcode/Plaats:
Deze bon in een gesloten envelop, zonder postzegel,
zenden naar: Elektronica opleidingen Dirksen,
Antwoordnummer 677,6800 WC Arnhem.
Of bel 085-451641
ook 's avonds en tijdens het weekend (antwoordapparaat). I
128-ER-12CE
12-21
elektuur
prikbord
Gratis adverteren
voor Elektuurabonnees.
Wanneer u van het Elektuur-prikbord gebruik
wil maken, houd dan de volgende regels in
acht:
Alleen voor partikulier gebruik (niet zakelijk)
en alleen voor Elektuur-abonnees.
Volledig adres en/of telefoonnummer; geen
postbusnummers.
Advertenties moeten betrekking hebben op
elektronica. Uitwisselen van software is
alleen toegestaan wanneer deze betrekking
heeft op Elektuur-projekten.
Maximale hoeveelheid tekst: 114 karakters
(dus n letter, cijfer, punt, komma of spatie
per hokje), exclusief het adres. Wilt u het tijdschrift niet beschadigen, maak van deze pagina dan een kopie en vul daarop uw tekst in.
En advertentie per lezer per maand. Linksonder in de hoek treft u een "prikbord-bon"
aan. Knip deze uit en sluit hem in bij uw advertentie-tekst. Zonder orginele bon (dus geen
kopie!) geen publikatie! Iedere bon is geldig tot
de aangegeven datum (datum poststempel
geldt).
Advertenties voor het Elektuur-prikbord
worden in volgorde van binnenkomst, in de
eerstvolgende uitgave geplaatst voorzover er
ruimte is. N.B.: De overige inzendingen, alsook
onleesbare teksten en inzendingen naar antwoordnummer, worden niet geplaatst noch
geretourneerd.
Elektuur B.V. kan niet aansprakelijk worden
gesteld voor schade of gevolgen welke uit
deze vorm van adverteren kunnen voortvloeien, noch voor onjuistheden in de tekst.
Wij behouden ons het recht voor om, zonder opgaaf van redenen advertenties te weigeren. Tevens ontdoen wij ons van de verplichting prikbord-advertenties te retourneren.
Te Koop: scoop 2 kan. 5 mV Mhz advance.

Prijs f325,. J. Muiderman, Marinhof 51,
4133 BN VIANEN. Tel: 03473-72650.
Gevraagd: schema national monitor
WV711N. R. Dijkstra, Grutto 6,3641 TB MIJDRECHT. Tel: 02979-6442.
Te Koop: Wersi orgel een klavier f700,.
Los klavier 5 oktaafs+klavier 4(4 oktaafs met
goud kontakten samen f150,. G. Spies,
Duivenkamp 375, 3607 BC MAARS
SEN. Tel:
03465-67724.
Te Koop: HP-41C + kaartlezer + geheugenmodules 1319 registers)+manuals f750,. R.
v.d.. Lem, Celciusstr. 156, 2562 TJ DEN
HAAG. Tel: 070-656861.
advertentie
Te Koop: disk drive 80tr. in kast f275,. Gevraagd: printer. T. Kan, Kalmoesstr. 141, 7322
NM APELDOORN.
Te Koop: Prof. voeding 0-30V, 2A met regelbare stroombegr. digitaal afleesbaar ook als
digitale volt-of amp. m. werk. P. van Mameren, Kemperjanshuisweg 3, 7095 BP De
HEURNE. Tel: 05431-437.
Te Koop: A66-140+A61-120W, 2 x A66-120.
In kast + losse zw.w. beeldbuizen in n
koop f100,. H. v.d. Werf, Tichelwerk 41,
9682 PM OOSTWOLD.
Te Koop:Ph. verst. m. 2 x 4699: 2 zuil-Ls.
EL716300: Unitransverst. 10W m. orig. trafo's; Unitran uitg. trafo H8E-speciaal, 100W.
Te Koop: VIC20 + 3K + 8Kram + 2card +
boeken, software en elt. joyst. f375,. Tevens TI99/4A compleet in doos f175,.
M. Hendriks, Noorderhagen 50, 3078 CK
R'DAM Tel: 010-824370.
Te Koop: Hewlett Packard scope 50Mhz xy
channel 5 Mv probe vertraagde tijdbasis
schema's, handleiding met wagen. f875,.
L. van Doorn, Kromstraat 80, 5345 AD OSS.
Tel: 04120-23747 (na 5 uur).
Te Koop: Orgel Dr. B6hm topsound z.g.a.n.
van f7400, voor f4000,. Tel:
03404-50418. A. Teekema, Nijenheim 21-18
ZEIST.
Gevraagd: Hoogspanningstrafo v. scoop
HP175A code: P117A-11C o.i.d. G. Jacobs,
Wittenstein 219, 3328 MX DORDRECHT.
Gevraagd: disk-drive voorkeur Siemens. G.
de Vries, Zwenkgras 6, 2318 TH LEIDEN. Tel:
071-210151.
Gevraagd: Ongebruikte ELEKTUURprint
82010 (eprommer,jan '82). W. Keeris,
Halsstraat 7, 5411 AB ZEELAND. Tel:
08865-1744.
Te Koop: 2 balansuitg. Amroh U7OBN voor
EL84 f45,. + Philips BI-Ampli radio zeer
goed. f90,. F. Heesakkers, Veldstr.40, 5473
AJ HEESWIJK-DINTHER. Tel: 04139-1584.
Te Koop: Sony Triniton type KV-1820 en KTV
voeding defect. Beeldbuis is nog goed
f250,. W. Mens, de Clomp 20-05, 3704 KC
ZEIST.
Te Koop: Peavex booster 2 x 120W + 2

luidsprekers zeer geschikt voor disco of PA.
Prijs f2200,. A. Kuit, Groenedijk 2, 1744
KM SINT MAARTEN.
Te Koop: 10 jrg. ELEKTUUR '71 t/m '80
f250,. Chorosynth. f150,. PLL FM ontv.
f65,. Elektornado f100,. Regelverst. met
Ic730-740 f50,. L. van Gils, Stellingmolen
326, 3352 BS PAPENDRECHT. Tel:
078-157589. na 17.uur.
Te Koop: IBM bolkopmachine, model 6705

met corr. toets. 3 mnd IBM garantie incl. 4
bolletjes. Prijs f 1600,. L. den Hartog, L.
pasteurlaan 17, 8271 CV IJSSELMUIDEN.
Tel: 05202-23676.
Te Koop: prof. IBM computer+ ingeb.

monitor+8" drive+keyboard. Vaste prijs
f1900,. J. Middelink. R. v. Schevenstr. 37,
ENSCHEDE 7521 SC. Tel: 053-359034.
Te Koop: 16K dyn. RAM kaart compleet.

Mekt. Eprom prgr. 80 kol. video krt. H. Hatewijn, Streekweg 231, 1616 AE HOOGKARSPEL. Tel: 02286-2349.
Te Koop: juniorcomp. + RS232 interf. + elekterminal + ASCII

keyb. + tv + zw.
voeding+ 4 juniorboeken+ PSWI +Via 6522.
Totaal f350,. N.Caspers, Derk Bolhuisstr.
37. 2202 VE NOORDWIJK. Tel: 01719-12788.
Gevraagd: Junior interface kaart. R. Sijstermans, Julianastr. 35, 6451 GW SCHINVELD.
Gevraagd: TI99/4A expasion+ handleiding.

Liefst belgische verkoper. max. aanbod 6500
bfrs. H. Mast, Kerhoek 12, B-9930 ZOMERGEM Oost-Vlaanderen. Tel: 091-729107. na.
20.uur.
Gevraagd: oscilloskoop liefst 2 kanaals. P.

Busman, Vlimmerstr. 10, 4826 GD BREDA.
Tel: 076-713254.
Te koop: wegens omst. 200 MHz Tektronix

585 (2 kanaals) + serv. dok. + reserve buizen. t.e.a.b. Tel: 045-319553 na 18 uur. J. Gulicher, Heggewikke 17, 6381 RV UBACH
OVER WORMS.
Te Koop: Philips videopac G7000+2 cass.

nr8+ 39. L. Scholten, Met Saalkinck 12, 7625
PV ZENDEREN. Tel: 074-664962.
Gevraagd: voor S.V. 4004 videorec. een videokop. Tevens accu onderdelen voor wireless set no. 21 uit 1942 gegerontv.). J. v.d.
Geest, Nachtegaalstr. 30, 2211 KJ NOORDWIJKERHOUT.
Te Koop: uitgeb. junior comp. 24K ram VDU
kaart, KB9 basic, elekterminal. Samen
10,000 bfrs. E. Velghe, Kongostr.21, 2720
KUURNE BELGIE. Tel: 056-352662.
Te Koop: skoop Hitachi V222 f1200,.
Funktie generator good will f500,. D. Vos,
Herenstraat 1, 1404 HA BUSSUM. Tel:
02159-35722.
Te Koop: TI59 rekenmachine + printer +

magnkaarten + doc. etc. prijs n.o.t.k. W.
Markowski, Papperjans 9, 6413 CK HEERLEN. Tel: 045-228893.
Gevraagd: Wie kan mij helpen aan informatie Philips spoelenrekorder 4520. A. Markerink, Alb. v.d. Zielstr. 1, 9997 PD
ZANDEWEER. Tel: 05953-3794.
Te Koop: 2st. BASF 6118 disc drives (DSDD

80 TRK) nieuw in doos f725,. p. st. + Olivetti P603 boekh. comp. inc. doc. werkt
f350,. E. Pino, Gaelstr. 11, 2291 SG WATERINGEN. Tel: 01742-3367 na 17 uur.
Te koop: CBM64+rekorder+simonis
basic+ boeken 14.000 bfrs. H. Buydens, Kap.
Fossoullaan 16, 1070 Brussel. Tel:
02-5234748.
Gevraagd: Wie kan ik een plezien doen met
Sony KTV vert. def. gratis. P. van Gelderen,
Hoogveldstr. 5-1, 3555 TN UTRECHT. Tel:
030-445078.
(S.V.P INVULLEN N BLOKLETTERS; EEN LETTER,

CIJFER, PUNT, KOMMA OF SPATIE PER HOKJE)
Te Koop: ELEKTUUR mini orgel f150,. Elabyprintspel f50,. J. Jansen. Fint 20, 3225
PD HELLEVOETSLUIS. Tel: 01883-16066.
Te Koop: Formant synth. geheel compleet
t.e.a.b. M. Peters, Molenkade 58, 3251 LM
STELLENDAM. Tel: 01879-1871.
Te Koop: disk drive 2, SMB voor f1000,.
Teven 3 cass. (digital) voor f250,. Ang.
Chrysantenstr. 12, WEERT. Tel: 04950-40346
na 18. uur.
Te Koop: Hifi stereo elektret mikrofoons Philips type N8410. z.g.a.m.v.v.d. V. v.d. Zalm, Porf. Duboisstr. 13, 6136 KA SITTARD. Tel:
04490-13170.
Gevraagd: schema van AKAI cassette-deck
type GX-M10 eventuele verg. J. Frijters
Schuurkerkstr. 9, 4813 CA BREDA. Tel:
076-133807.
Naam en adres (in blokletters):
Te Koop: 8 mm filmkamera merk Yashika

50XL Macro. incl. richtmikrofoon en tas.
f700,. J. v.d. Damme, Angelusberg 22,
4707 NK ROOSENDAAL. Tel: 01650-57575.
Te Koop: sumth. MS10 gitaarverst, distortion. Tevens radiografisch bestuurbaar
rupsvoertig +zender. Los of in n koop.
t.e.a.b.
P.
Mol, Schoolwerf 161,
ALMERE-HAVEN.
Abonnee nr.
Sturen naar: Elektuur Prikbord, Postbus 75,

6190 AB Beek (L). Alle advertenties dienen
vergezeld te gaan van een originele, geldige
\ prikbord-bon en moeten gepost worden
vr de daarop vermelde datum.
Te Koop: ZX81 + 16K ram + cass + boeken + veel listings. T. van Oostende, Houtmanstr. 7, 3262 EG OUD BEYERLAND. Tel:
01860-14807.
Gevraagd: schema van kleuren tv Indesit type TC26LI. P. Verkley, Gen. van Teijnstraat
74, 5623 HP EINDHOVEN.
Te Koop: 8 stuks HM6116P-3 Rams-C-mos

merk Hitachi. J. Leunissen, Randsdalerstr.
68, RANSDAAL 6312 AJ, Tel: 04459-1915.
Ik wil als partikulier en als abonnee gebruik maken van uw prikbord. De daaraan
verbonden voorwaarden zijn mij bekend. Ik heb een geldige prikbord-bon ingesloten. Plaats onderstaande advertentie gratis in uw volgende uitgave (indien er voldoende ruimte is).
Te Koop: Oscilloscoop op Hameg HM 207 in

prima staat + doc. Prijs f 200,. Tel:
010-223784. R. Wijntjes, Rutgerstr. 46, 3052
PX ROTTERDAM.
Te Koop: 2 perfecte 3-weg luidsprekers

f1500,. JVC Stereo. Keyboard type
KB700+vele extra's f2550,. Scoop, 1 kanaals f100,. W. Reidinga, Kamillestr. 33
2565 RA DEN HAAG. Tel: 070-682721.
Te Koop: Seikosha printer GP-100VC voor

C-62, 8 mnd oud met garantie voor f425,
P. Drapers, Thermaterweg 22b, 3455 SN
MAARZUILENS. Tel: 03407-2631.
Gevraagd: JVC Radio cass. recorder PC-51

rc-90L defekt of beschadiging geen bezwaar.
B. Oudenaller, Hanrathstr. 26, 3067 TD ROTTERDAM. Tel: 010-204551.
Te Koop: telex siemens T37 compl. met

ponsbl. Telex conv. documentatie orig. PTT
afregelstemvork. Vr.pr. f 100,. M. Pobbes,
Fioringrus 39, ROTTERDAM 3068 PD. Tel:
010-210052.
Te Koop: cartridge VIC 1211A+3K RAM:

1800 bfrs. VIC 1212: bfrs 1500. 4 slotboard +
cassetten: bfrs 1500. P. Lemmens, Aarshotsteenweg 425, 3010 WILSELE BELGIE.
Tel: 016-446531.
Te Koop: Emcloran solstate + scope + doc.
f 125,. Solartron scoop CD101G-2 kan-buis
defect + doc: f 125,. L. Vijfschaft, Appelgaard 40, WIJK BIJ DUURSTEDE. Tel:
03435-74090.
Te koop: Formant synthesizer in kast met

VCO-VCF-COM-VCA-ADSR-LFO-noise +
alle front en printplaten f 750,. M. van
Mullekom, Meidoornlaan 12, 2172 AD SASSENHEIM.
Te koop: Beocord de Luxe 2000 f 625,.
Twee sony speakers SS210 f 125,. Complete doka uitrusting kleur. 50% van de
nieuwprijs. F. Spelbos, Livingstonelaan 249,
3526 HG UTRECHT. Tel: 030-885493.
Gevraagd: schema Philips KTV S26K480.
Onkosten worden vergoed. C. Wennekes.
Nimrodstraat 119. Tel: 080-554391.
Gevraagd: Handleiding voor VIC forth van
datatronic. L. Zoon, Kapoenstraat 4, 3247
BG DIRKSLAND. Tel: 01877-1100 na 18 uur.
Te koop; CBM64 + joystick + veel software. Prijs n.o.t.k. C. Damen, Leliestraat 48,
2671 KM NAALDWIJK. Tel: 01740-28082.
Te koop: Televideo 912 VDU. OSI superboard (nieuw Alloy cass. drive 15 Mbyte. A.
Wayers, tel: 01102-3860 na 18 uur.
Gezocht: technische geg. van Trinitron
beeldb. 470BEB22, 470KLB22, 470DLB22.
G. Lesten, Rozenveldstr. 40, B-3202 LINDEN
(B). Tel: 016-254247.
Te koop: 2 Univac Printers, 1 goed werkend,
1 sloop, plus veel papier. Samen voor
f 500,. Na 17 uur Tel: 053-769592. R. Josse, Honinglohoek 9, 7546 AJ ENSCHEDE.
Te koop: Cosmos syst. 64 K, Hall-keyb. dos
oper. syst. Switch voeding + TV monitor.
Prijs f 700,. F. Zenden, Hofakker 8, KOOG
A/D ZAAN. Tel: 075-351803.
Te koop: Spectrum 16K + boeken f 350,.
Sony Walkman f 100,. A. Verboom, Zwarteweg 2, 2851 VH HAASTRECHT. Tel:
01821-1446.
Te koop: sprekende kaart voor junior cpl. in
kast werkt uitstekend met kabel direct aan te
sluiten f 300,. E. Baardwijk, Kon. Julianaweg 147, 5684 VD BEST.
Te koop: CP/M system Z80A-DMA-1,
2MBflop. 10MB Winchester + cntrl. in kast
met VDU. Eventueel ook apart. A. Santhuizen, 0. Nassaulaan 20, ZEIST. Tel:
03404-25625.
Gevraagd: Zw/w videocameras of bewaking
camera voor artistiek projekt bij Stichting Logos, Kongostraat 35, 9000 GENT. Tel:
Gent-238089.
Te koop: Philips cass. rec. 3 motors prog. serie in 19" rek. ideaal als djingle machine. H.
Wouters, Korhoenstr. 12, 6591 VH GENNEP.
Tel: 08851-14211.
Gevraagd: DBX ruisonderdrukking systeem.
Liefst uit een oud cass. deck. Fr. van Gennip,
Calslaan 12-52, 7522 MB ENSCHEDE. Tel:
053-893945.
Gevraagd: schema's van digitale KM en toerenteller 12 V of 6 V voor motorfiets. B. Best,
Statenlaan 216, 4336 CP MIDDELBURG. Tel:
01180-25698.
Gevraagd: KSB DN9-3/DG10-3, D10-6 oe.
wvt. incompl. KSO Philips GM3156,
GM5656. F. Vorgers, A. Donkerstr. 18, 7552
LM HENGELO. Tel: 074-918407.
advertentie
UV- Belichtingsunit!
Een voortreffelijke unit voor het belichten van fotogevoelige
printen en frontplaten tot een formaat van 24 x 45 cm.
Ze heeft 'n ingebouwde schakelklok, waardoor u nauwkeurig
uw belichtingstijd kunt
programmeren tot een
maximum van
6 minuten. Als lichtbron fungeren 4 ultraviolet TL-buizen, van elk
15 Watt. Deze uitstekende
unit meet 627 x 306 x
140 mm. (Ixbxh) en
weegt 9,5 kg.
Verder is ze
voorzien
van 'n
stevige,
solide
matzwarte
kunststof afwerklaag.
De prijs:
(De UVL 415 is ook
verkrijgbaar bij uw
elektronika-onderdelen
handelaar).
Voor Belgi:
N.V. Philips MBLE Associated
Paviljoenstraat 9,
B-1030 Brussel.
Tel: 02-2427400.
v K.V.G./HESTEL/lik
KRISTALLEN
KRISTALFILTERS
KRISTAL OSCILLATOREN
ler
Kristallen
800 Hz - 200 Mhz
Microprocessor kristallen
Kristalfilters
1,3 Mhz - 150 Mhz.
Gangbare frequentie
bereiken 9 Mhz - 30 Mhz.
Monolitische filters
9 Mhz - 30 Mhz.
Kristaldiscriminatoren
1 Mhz - 90 Mhz.
Kristal Oscillatoren
1 Mhz - 60 Mhz.
Oscillator I.C.
1 Mhz - 60 Mhz.
V.C.X.O.'s
4 Mhz - 30 Mhz.
T.C.X.O.'s
4 Mhz - 20 Mhz frequentie tolerantie 0,5 ppm 5 ppm
Ultrasonore Kwartsplaten 500 Khz - 30 Mhz.
Benelux Agent:
v, gel3 s
Hondsruglaan 93c .
5628 DB Eindhoven,
Telefoon 040-415547,
BESTEL ELECTRONICA B.V.

Postbus 289 - 3730 AG De Bilt - Tel. 030-762180 - Telex 40751 Hes nl.
Bezoekeradres: Groen van Prinstererweg 17, DE BILT.
GOS 3310
10 MHz TRIGGERBARE
OSCILLOSCOOP MET
TV-TRIGGERING
Deze voor hobby, onderwijs en service uitstekend geschikte
oscilloscoop kombineert aantrekkelijke specihkaties
met een uitstekende triggering en een aantrekkelijke
prijs.
Gevoeligheid: 5 mV tot 5 V in 4 gekalibreerde stappen.

Frequentiebereik: DC tot 10 MHz.
Ingangsimpedantie: 1 MOhm/35 pF.
Triggering: Auto, Norm, Extern, TV.
Tijdbasis: 10 msec tot 0,1 uS/div in 6 gekalibreerde
stappen.
X-Y bedrijf mogelijk.
Groot scherm: 8 x 10 div (6 mm/div).
Levering inkl. probe en handboek.
Prijs: Hfl. 895, inkl. BTW.
Leverbaar via alle bekende elektronikawinkels.
Adressen op aanvraag bij:
aantrekkelijk geprijsd
uit voorraad leverbaar
Het Goodwill-programma bevat verder zeer aantrekkelijke
funktiegeneratoren, multimeters, frequentiecounters,
laboratoriumvoedingen etc.
Prijswijzigingen voorbehouden.
~~ professionele elektronische komponenten, meetapparatuur en voedingen wilm~
KLAASING ELECTRONICS
beneluxweg 27, 4904 SJ oosterhout, tel.: 01620-51400, telex: 54598 wi
12-23
advertentie
(
ir
NEDERLANDS OUDSTE EN GROOTSTE SINCLAIR SPECTRUM SPECIAALZAAK .

WIJ HEBBEN STEEDS HET NIEUWSTE VOOR UW SINCLAIR COMPUTER.
OPENINGSTIJDEN VAN DE WINKEL: DI-VR 12-18 UUR, ZA 10-16 UUR .
OSSENMARKT 25; POSTBUS 1243, 8001 BE ZWOLLE. TEL. 038223698.
GESPECIALISEERD IN POSTORDER-SERVICE.
ZIE OOK VIDITEL PAG. * 6170400# VOOR ONZE LAATSTE INFO.
Handykit bouwsets
Betrouwbaar, degelijk en voordelig. Voorzien van

behuizing, Nederlandse gebruiksaanwijzing en garantie.
Laagfrequent funktiegenerator HKG-250
Sinus- en blokgolf tot
200 KHz. Met zeer lage
vervorming.
198,Absoluut kortsluitvaste
laagspanningsvoeding
HKV-230.
Spanning (0-30V) en
stroom (0-2A), traploos
instelbaar.
WEER DE EERSTE MET EEN

GROTE SINCLAIR VERRASSING
VOLLEDIG ZX SPECTRUM 48K COMPATIBLE
ZOWEL VOOR PROGRAMMA'S ALS UITBREIDINGEN.
DE SPECTRUM PLUS IS EEN 48K SINCLAIR SPECTRUM MET EEN NIEUWE
KAST, EEN ECHT GOED TOETSENBORD MET SPATIEBALK, KURSOR
TOETSEN EN FUNKTIETOETSEN VOOR O.A. PUNT, KOMMA, EXTENDED
MODE, BREAK, DELETE, CAPS LOCK, GRAPHIC MODE, TRUE EN INVERSE
VIDEO. ER ZIT EEN RESET KNOP OP EN ER ZITTEN TWEE UITZWAAIVOETJES ONDER. DE KAST IS UITZONDERLIJK MOOI OM TE ZIEN EN
DE KOELING IS NU PERFEKT.
SPECTRUM PLUS MET VOEDING, KABELS, DEMO PROGRAMMA'S EN
EEN ATTRACTIEF EN GOED NEDERLANDS HANDBOEK. f 849,-.
AANBIEDINGEN:
SPECTRUM PLUS IN COMBINATIE MET HET VOLGENDE:
BETA BASIC EN HISOFT PASCAL OF 'C' COMPILER
VAN f 1039,- VOOR f 949,-.
SINCLAIR LOGO EN MICRO-PROLOG VAN f 1177,- VOOR f 1049,-.
INTERFACE ONE, 1 MICRODRIVE, VIDISOURCE 4.0 OP CARTRIDGE EN
VIDITEL KABEL: VAN f 1588,- VOOR f 1449,-.
AMS TOETSENBORD
met ingegraveerde tekst, spatiebalk en numeriek deel f 249, - .
T.R. BETA DISK DRIVE INTERFACE

* voor max. 4 x 400 kb op shugart compatible drives.
* gebruikt keywoorden voor de commando's.
* met Random Access mogelijkheid f 595,-.
NU OOK IN DUAL DENSITY-UITVOERING
voor dubbele opslag-capaciteit op
dezelfde disk-drive f 645,-.
VIDITEL VOOR DE SPECTRUM

VIDISOURCE VIDITEL PAKKET
incl. universeel rs 232 interface, viditel kabel, software voor viditel,
(list en 'print, en terminal gebruik. Direkt leverbaar voor f 295, -.
GEHEUGEN UITBREIDING VAN 16 NAAR 48 K VOOR
SPECTRUM ISSUE 2, 3 EN 4 .
NOG STEEDS f" 118,- (incl. montage f 160,-)
TALEN VOOR DE SPECTRUM
BINNENKORT NIEUW - 'C' COMPILER f 125,-.

Beta Basic f 65,-, Pascal f 125,-, Sinclair Logo f" 199,-,
Forth f 75,-, Micro Prolog f 128, -, Machinetaal Dev Pac f 70, -.
CURRAH MICRO SPEECH

GRATIS INFORMATIE
WIJ GEVEN PRIJSGARANTIE, VRAAG DE VOORWAARDEN.

=
=
=
LET OP' VANAF NU LAGERE VERZENDKOSTEN!

OSSENMARKT 25 (T.O. PEPERBUSTOREN; POSTBUS 1243, 8001 BE ZWOLLE.
BANK: ABN 59.82.44.948; POSTGIRO 36.77.209,
VERZENDEN: PTT BRIEF 5,-; PAKJE 6,50; REMBOURS 10,AL ONZE PRIJZEN ZIJN VRIJBLIJVEND, INCL. BTW, EXCI. VERZENDKOSTEN .
12-24
Hobby-oscilloscoop
HKS-130 2 MHz.
Voorzien van identieke X
en Y versterker, 7cm
beeldscherm.
498,Vraag de uitgebreide folder.
handelikit
Vogel's Import B.V., Hondsruglaan 93c,
5628 DB Eindhoven, telefoon 040-415547
Voor Belgi: Depreeuw Lier, telefoon 031-808541
2SC 1239
2SC 1306
2SC 1307
2SC 2312
2N2369
2N3772
5,95
4,95
7,35
19,95
1,10
BD 139
BD 140
BD 203
BD 204
BC 547B
2,25
2,25
0,30
BC 548C
CD 4001
CD 4011
CD 4093
CD 4516
6,95
BC 557B
0 30
NE 555
1,10
1,10
0 25
0 72
1 25
1 95
2,75
1,05
10 zeners 0,25 W (eigen keus aan waarde)
f 1,95
LED rood 5 mm 10 stuks
voor 2,50
NU
een
nieuwe vooraad
BLY 87A 21,95 pst.
LDR RPY 58 f 1,95
IC's nodig? Gratis prijslijst per

briefkaart aanvragen.
Verz. goederen onder Remb. tot f 150,00 + f 8,00
tot j' 200,00 + 4,00
boven f 200,00 + f 0,00
PRINTPLAAT OP MAM-'t
met positieve fotolaag
VRAAG ONZE UITVOERIGE DOCUMENTATIE OVER DE

SPECTRUM, RANDAPPARATUUR, SOFTWARE EN BOEKEN.
=-
Ook leverbaar HKV-530

0-30V en 5A f 478,-
(epoxy)
geeft het geluid (ook de 'beep') via de TV weer.

Spraakgenerator voor de ZX Spectrum f 165,-.
= = = = =
298
Te ontwikkelen in 1% natronloog.
Enkz. 1,6 mm dik
f 1,90 per dm2
Dubbz. 1,6 mm dik
f 2,40 per dm 2
In dozen van 4 platen enkz. 52 x 57 cm = 120 dm2
Prijs
f 215,- per doos
Geknipt met Yz mm tolerantie. Max. form. 1050 x
525 mm. Koperdikte 35 micron.
Monsters op aanvraag.
Ontwikkelaar wordt gratis bijgeleverd.
Leveringen in Ned. onder rembours of bij vooruitbetaling. In Belgie uitsl. bij vooruitbetaling.
Minimum order f 50,-. Boven f 350,- franko levering.
Prijzen exkl. 19% b.t.w.
He.iteroKui3
170
to
ra7a3t 163, Enschede (Holland/
ELTEX T
advertentie
TEKELEC AIRFRCINIC
Nieuws
Twee maandelijkse nieuwsbrief met
Zilog informatie door:
Tekelec Airtronic, Postbus 63,
2700 AB Zoetermeer.
Tel. 079 - 31 01 00
FIAREX '84
Via deze weg willen wij een ieder
danken voor zijn of haar belangstelling tijdens de Fiarex voor Tekelec
Airtronic in het algemeen en Zilog
in het bijzonder. Degenen die de
Z800 en/of Z80.000 lezing gevolgd
hebben zullen nader genformeerd
worden omtrent de ontwikkeling
van deze beide componenten.
Daarnaast zullen wij onze
informatiestroom via deze pagina's
blijven voortzetten, zodat iedereen
op de hoogte kan blijven van Zilog's
ontwikkelingen in de microprocessorwereld.
VAN Z80 NAAR Z8,

WANNEER?
Veel microprocessor gestuurde
applicaties bevatten een Z80-CPU
met een aantal peripheral chips die
slechts gedeeltelijk worden
gebruikt. Wanneer het om een groot
aantal herhalingen gaat van zo'n
toepassing kan het raadzaam zijn
om de gehele applicatie onder te
brengen bij een single chip
microprocessor met extern
geheugen.
Bij 4 kbyte externe EPROM en/of
RAM geheugen blijft er nog het
volgende over t.b.v. de I/O
besturing:
* 4 bits bidirectionele poort t.b.v.
bijvoorbeeld een numeriek
keypad.
* 8 bits bidirectionele poort, bit
programmeerbaar.
Bij gebruik als 8 bits datapoort zijn
er twee handshake lijnen beschikbaar, welke hardware gekoppeld
zijn, zodat dit geen software
overhead vraagt:
* programmeerbare UART
* 2 counter/timers, 8 bit met ieder
een 6 bits programmeerbare
prescaler
* 6 besturingslijnen t.b.v. eventuele
counter/timers of 8 bits data
poort.
Met al deze externe faciliteiten zijn
er nog de volgende interne pr's:
* on-chip klok oscillator
* 124 byte RAM, allen afzonderlijk
als accu te gebruiken
* vectored, priority interrupts voor
1/0, counter/timers en UART.
Deze processor wordt door ons

ondersteund door Cross-assemblers
op CP/M, IBM en UNIX systemen.
Daarnaast bezitten we een volledige
serie Eurokaarten en een incircuitemulator.
INTEL KIT
Het is voor een steeds grotere
groep ontwerpers duidelijk
geworden dat de nieuwe generatie
peripheral componenten van Zilog
een enorme kracht bieden aan elk
ontwerp waarin deze componenten
zijn opgenomen. Dat deze
componenten geheel microprocessor onafhankelijk zijn blijkt
wel uit het feit dat ze worden
toegepast in Apple-Macintosh, de
Texas Instruments P.C. en in vrijwel
alle nieuw ontworpen telecommunicatie apparatuur.
Om nu de 8086 en 8088
microprocessor gebruikers een
handje te helpen heeft Zilog een
kant en klare set ontworpen zodat
toepassing van deze bouwstenen
kinderspel geworden is. De set
bestaat uit de volgende onderdelen:
* Z8030-SCC Serile Communication
Controller
* Z8036-C10 Counter/Timer en I/O
peripheral.
* Z8038-F10 First-in-first-out I/O
controller.
* Digital design article
* Technical manuals
* Volume II application note book
* Zilog Databook
Alles voor de prijs van slechts
f 250,-excl. B.T.W.
PIO (EIGEN)AARDIGHEDEN
a. Het resetten van een PIO kan
gebeuren met behulp van het M1
signaal. Wanneer dit signaal
gedurende minimaal 4 clock-cycles
laag is terwijl er geen RD of IORQ
verschijnt genereert dit signaal een
reset voor de PIO. Willen wij een
Systeem-Reset genereren dan kan
dit als volgt gerealiseerd worden:
M1
RESET
PIO M1
D
74LSO8
b. Output Mode (Mode 0)

Wanneer het Ready-signaal van een
poort gekoppeld is aande STROBEingang van diezelfde poort, heeft dit
een positieve pulse tot gevolg met
Zilog
een lengte van een clock-cycle. Dit
is echter minder dan een Mlperiode, waardoor de PIO geen
interrupt zal genereren, die in
tegenspraak tot het Technical
Manual (ook met dat van de Second
Sources). Wanneer het echter
noodzakelijk is dat een interrupt
wordt gegenereerd dan zal men
tussen READY en STORE een oneshot circuit moeten plaatsen.
Voor de Input Mode (mode 1) geldt
dit eveneens.
MEMORY MANAGEMENT
Wanneer wordt memory
management toegepast? Dit is
nodig wanneer het Operating
System in een computer- of
industrile applicatie dit verlangt.
En deze noodzaak is altijd aanwezig zodra men multi-user en/of
multi-tasking toepassingen heeft.
Memory management komt uit de
wereld van minicomputers en mainframes waarbij de computer het
geheugen beschouwt als logsche
objecten, welke op verschillende
manieren beschermd moeten
worden.
Er zijn twee soorten technieken van
memory Management:
1. table translation, welke in alle
IBM 370 series computers
voorkomt en toegepast wordt
door Zilog in zijn 32-bits
Z80.000 CPU.
2. register translation, die terug
te vinden is in de DEC PDP-11
serie en bij Zilog in de Z800 CPU
en bij de Z8001 CPU met de
Z8010 MMU.
Een uitgebreide uiteenzetting over
deze twee technieken is op
aanvraag verkrijgbaar.
CACHE IN SYSTEM 8000

Mainframe computers die na 19641965 gebouwd zijn bezitten allen
een cache-geheugen t.b.v.
performance verbetering. Zilog heeft
deze techniek bij de Z800 en
Z80.000 op microprocessor nivieau
gemplementeerd, maar nu ook in
zijn Z8000 Unix systemen toegepast. Door het toepassen van dit
Cache geheugen en met gebruikmaking van een 11,1 MHz Z8001
CPU, is dit 16 bits Model 32
systeem in staat om 40 gebruikers
te supporten. Model 12, welke een
1/2 Megabyte geheugen bevat en een
52 Megabyte Winchester kan 8 tot
16 gebruikers supporten, en dat
voor nog geen $ 28.000,-.
12-25
magneetkaart gaat
strippenkaart vervangen
Binnen enkele jaren zullen de huidige
strippenkaarten, abonnementen en
dergelijke vervangen worden door
zogenaamde magneetkaarten. Deze
kartonnen magneetkaarten hebben
het formaat van een betaalpas. Door
de grote hoeveelheid informatie die
op dergelijke kaarten kan worden
opgeslagen, kunnen deze gebruikt
worden voor een spektrum van kaartsoorten, lopend van een enkele reis
tot een jaarabonnement. Tevens zal
het mogelijk zijn het assortiment
kaarten en abonnementen sterk uit
te breiden. Alle voordelen van de
strippenkaart blijven bij invoering van
de nieuwe kaart behouden.
Naast gebruik in stads- en streekvervoer zal in de toekomst de kaart ook
kunnen worden gebruikt op korte
treintrajekten.
Het nieuw in te voeren systeem is
ontstaan na diepgaande studies,
waarbij alle instanties uit het openbaar vervoer betrokken waren. Mede
hierdoor is het mogelijk tegemoet te
komen aan de wensen van bijvoorbeeld de chauffeur ten aanzien van
een beter kontakt met de passagier.
Ook voor de passagiers zal het
systeem, door het grote gebruikersgemak (men geeft de chauffeur
gewoon de bestemming aan) grote
voordelen opleveren. Naast de mogelijkheid om magneetkaarten op voorverkoopadressen en postkantoren aan
te schaffen, zal ook in bussen en
trams een uitgebreid assortiment
kunnen worden gekocht.
Passagiers zullen ook een kaart kunnen aanschaffen bij de buschauffeur
of de trambestuurder, waarbij ook
weer aan een "enkeltje" kan worden
gedacht.
Indien men bij het instappen een
abonnement of een geldige kaart
12-26
heeft, dient men deze op de bus of

tram aan de chauffeur te overhandigen en zonodig de chauffeur de
bestemming op te geven. Deze tikt
de informatie in waarna de ritprijs
wordt afgeschreven. De bestemming,
datum en restwaarde van de kaart
zijn dan in het geheugen van de
magneetkaart opgeslagen en op de
achterzijde van de kaart leesbaar
afgedrukt. Abonnementen worden
door het systeem automatisch
getoetst op geldigheid. De gewijzigde rol van de chauffeur zal het kontakt tussen hem en de passagiers
terugbrengen.
Door gebruik te maken van de uiterst
moderne apparatuur zal de chauffeur
in staat zijn in korte tijd meer passagiers te helpen, waardoor geen
lange wachttijden bij drukke haltes
zullen ontstaan. In gelede trams of
gelede bussen zullen ook bij de
diverse ingangen apparaten worden
geplaatst, die door de passagiers zelf
kunnen worden bediend. Via een
klein beeldscherm voorin houdt de
chauffeur kontakt met de achterin
geplaatste apparatuur.
Door toepassing van moderne microelektronica in de apparatuur is het
technisch mogelijk geworden het
aantal soorten kaarten en abonnementen uit te breiden. Dit heeft als
positief gevolg dat er voor de passagier in de toekomst tarieven kunnen

komen die meer op de individuele
wensen zijn afgestemd. Zo kunnen
daltarieven worden ingevoerd buiten
de spitsuren, speciale tarieven op
bepaalde dagen, enzovoorts. Naast
de voordelen voor de passagier, zal
dit tevens een evenwichtiger
belasting van het openbaar vervoer
tot gevolg hebben.
Siemens Nederland N.V. zal in haar
vestiging in Den Haag de diverse bij
het systeem behorende apparaten
ontwikkelen. Een eerste proefserie
van de apparatuur zal begin 1986
worden geleverd.
Na evaluatie van de uitgebreide praktijkproef, waarbij ook de passagier
een grote rol zal spelen, zullen eventueel noodzakelijk gebleken wijzigingen in het systeem worden
aangebracht, waarna vanaf 1987 landelijke invoering zal plaatsvinden.
De apparatuur zal in de Siemens
Nederland fabriek in Woerden worden geproduceerd, waar dit projekt
een positieve invloed op het aantal
arbeidsplaatsen zal hebben.
Siemens Nederland,
Afdeling Public Relations,
tel. 070-782244
(954 S)
45 jaar Radio Service

Twenthe.
De onderdelenhandel Radio Service
Twenthe bestaat 45 jaar. In 1939
begon de heer Stegehuis met ongeregeld goed. Na de oorlog werd de
rommelwinkel een dumphuis van
afgestoten materiaal van het Amerikaanse leger. Heel wat radioamateurs hebben in die tijd hun
eerste ontvanger of zender aangeschaft. Ook onderdelen kwamen
langzaam in zwang, zoals zenderbuizen, oscilloskoopbuizen en infraroodbuizen (voor nachtkijkers). Allengs is
aan de dumpgoederenmarkt een
einde gekomen en verwierf Radio
Service Twenthe zich vermaardheid
door het opkopen van grote partijen,
die tegen weggeefprijzen werden
doorverkocht. Vooral begrippen als
"speciale aanbieding", "extra speciaal" en het superlatief "Twenthe speciaal" hebben in de wereld van de
elektronica bekendheid verworven. In
het bedrijf, gevestigd aan de Stille
Veerkade in Den Haag, liggen thans
een aantal panden waarin u een veelheid aan produkten uitgestald vindt.
Elektuur hoopt de heer Stegehuis en
zijn vrouw nog vele jaren bij Radio
Service Twenthe te mogen begroeten
en wenst hun langs deze weg van
harte proficiat!
Een zonder meer nuttige toepassing van

de muzikale wenskaart lijkt ons de schakeling in figuur 1. Door gewoon de elektronica uit een willekeurige wenskaart te
halen en die van wat "rand-elektronica" te
voorzien, kan er een muzikale deurbel van
worden gemaakt. (Natuurlijk is dit slechts
n voorbeeld; iedereen met een beetje
fantasie zal wellicht nog tientallen andere
kunnen bedenken.)
Om de schakeling op te kunnen bouwen,
moet natuurlijk eerst de soundchip (die er
meestal uitziet zoals op de foto) van de
kaart worden verwijderd. Daartoe wordt
zowel het batterijtje als de pizo-zoemer
losgekoppeld, waarna de schakelaar zodanig moet worden bevestigd dat deze kontinu gesloten blijft. De diverse verbindingsdraden kunnen dan op de met de
cijfers 1, 2 en 3 gemarkeerde punten
vastgesoldeerd worden. De voeding van
de deurbel halen we, hoe kan het ook
anders, uit een deurbeltrafo. Mocht u
andere plannen met de schakeling hebben: een 9 V-batterijtje is ook goed (uiteraard kunnen dan de brugcel en de
bijbehorende afvlak-elko weggelaten
worden).
IC1, een 555, is als monostabiele multivibrator geschakeld. Zodra schakelaar (of
druktoets) Sl wordt omgezet (c.q. ingedrukt), zal pen 3 van het timer-IC "1" worden. Deze uitgang blijft hoog totdat de
monotijd afgelopen is. Hoe lang dat duurt
voordat pen 3 weer "0" wordt, is afhankelijk van de instelling van Pl en kan dus
geheel naar eigen inzicht bepaald worden. Bij onze toepassing is het de bedoeling dat de monotijd precies een
"riedeltje" lang is. Met andere woorden,
men dient eerst te kijken hoe lang het
deuntje duurt, waarna de potmeter dienovereenkomstig moet worden ingesteld.
De spanningsdeler bestaande uit R3, D5
en D6, zorgt er voor dat de spanning op
aansluiting 1 van de melodiemaker tijdens
de monotijd ongeveer 1,3 V bedraagt
(meer spanning heeft het ding niet nodig).
Op aansluiting 2 staat dan het muzieksignaal, dat via C6, R4 en Pl (die als volumeregelaar fungeert) naar de versterker (IC2)
gaat. Deze opamp versterkt het signaal
zo'n 20 maal, zodat het goed te horen is
wanneer iemand aan de deur staat.
Opbouw
Afgezien van de wenskaart-elektronica
kan de hele schakeling op een klein stuk-
weggooien
of...
Foto 1. De aansluitingen
van de "sound-chip". Het
IC bevat naast een soundgenerator en een kleine
versterker een geheugen
voor het opslaan van de
melodie. Een stukje stuurlogika doet de rest.
muzikale
wenskaarten
December. Traditiegetrouw de maand van flonkerende
kerstbomen, feestelijke etalages, rijk gevulde dissen
en koude voeten. Maar ook, en dat is iets minder
traditiegetrouw, de maand waarin ongetwijfeld weer
velen aangenaam verrast zullen worden met een of
misschien zelfs meerdere van die inmiddels alom
bekende muzikale wenskaarten. Nu is het krijgen van
zo'n "swingend poststuk" natuurlijk erg aardig, maar
zou je er echt niet mr mee kunnen doen dan alleen
maar openklappen en luisteren? Want u zult het met
ons eens zijn, dat na de ...-tigste keer hetzelfde
deuntje te hebben gehoord de lol er wel af is. Maar
wat moet je er dan mee? Weggooien? Wij menen van
niet, want de elektronica op zo'n kaart heeft best wel
alternatieve toepassingsmogelijkheden.
je gaatjesprint worden opgebouwd. De
soundchip zelf is al van een printje voorzien, zodat we deze gewoon met print en
al op een vrijgebleven hoekje van de
gaatjesprint lijmen. Nu nog luidspreker,
buzzer en voeding aanbrengen en klaar is
onze "wenskaartdeurbel". De allerlaatste
handeling is het instellen van Pl: Deze
moet zo worden afgeregeld dat na het
indrukken van Sl precies n keer het
melodietje weerklinkt.
Zo, dit was ons voorbeeld, we wachten op
dat van u...
Figuur 1. Een van de toepassingsmogelijkheden

van de muzikale
wenskaart-chip is deze
schakeling: Een muzikale
deurbel. Maar nogmaals,
deze toepassing is slechts
n voorbeeld; er zijn nog
tientallen andere!
R2
4x
ti 1N4001
D1
C6
melodiemaker
uit muzikale
wenskaart
220 n
16 V
5
C4
C5 >J ar
47n
C1
470 .700 ti
16 V
16 V
84129-1
12-27
microprocessorgestuurde
frekwentiemeter
frekwentiemeter
Deze frekwentiemeter is kwa werking, mogelijkheden en
bedieningsgemak het neusje van de zalm. Klein, nauwkeurig, uiterst
eenvoudig te bedienen en toch vrij gemakkelijk zelf te bouwen...dat
is allemaal mogelijk door de centrale microprocessorsturing in deze
schakeling. Een team van Elektuur-ontwerpers heeft enkele maanden
lang hard gewerkt om dit mogelijk te maken. Als voorproefje op de
komende artikelen over dit apparaat lichten we hier vast een tip van
de sluier op.
vanaf
volgende
maand in
Elektuur
Featu res
uitzonderlijk
bouwprojekt
met unieke
eigenschappen
12-28
met microprocessorsturing
auto-ranging
alfanumeriek display (16 digits)
supereenvoudige interaktieve bediening met
menu-toetsen
frekwentiebereik 0,01 Hz...1,2 GHz
periodetijdmeting 10 ns...100 s
pulstijdmeting 0,1 bis...100 s
pulsteller tot 1 109
hoge nauwkeurigheid en toch een korte meettijd bij frekwentiemeting
keuze tussen 6 en 7 digits nauwkeurigheid
De opzet van de nieuwe Elektuurfrekwentiemeter, die deel uitmaakt van de

serie meetapparatuur voor het zelfbouwthuislab, is wel z afwijkend van alle
bestaande zelfbouw-frekwentiemeters, dat
dit wel enige aandacht verdient.
Eerst het gedeelte voor de frekwentiemeting, want dat is wel het meest bijzondere
bij deze schakeling. Bij een "normale" frekwentiemeter wordt gebruik gemaakt van
een kwartsgestuurde tijdbasis die een
exakte meettijd levert, bijvoorbeeld 1 s.
Gedurende deze "poorttijd" wordt het
aantal binnenkomende perioden van het
te meten signaal geteld (zie figuur la). Om
een voldoende grote meetnauwkeurigheid
te krijgen, moet de meettijd zodanig worden gekozen dat een groot aantal perioden kan worden geteld in deze tijd. Bij
lage frekwenties betekent dat een lange
meettijd, bij hogere frekwenties kan die
tijd korter worden gekozen. Bij een meettijd van bijvoorbeeld 1 s en een frekwentie van 10 Hz kunnen slechts 10 perioden
worden geteld, zodat de uitlezing slechts
een waarde van 10 plus of min 1 Hz kan
geven. Alle cijfers achter de komma (als
het apparaat tenminste iets laat zien achter
de komma) zijn in dat geval waardeloos.
Voor een grotere nauwkeurigheid is hier
een meettijd van 10 s of nog langer noodzakelijk.
Bij de nieuwe frekwentiemeter is een
meetprincipe toegepast dat ook wordt
gebruikt in de moderne professionele frekwentiemeters (zie figuur lb). Ook hier
weer een teller en een tijdbasis, maar nu
levert de tijdbasis een 10 MHz-signaal. Het
te meten signaal gaat nu eerst naar een
programmeerbare deler. Een microprocessor stelt de deelfaktor zodanig in dat
de teller zo ver mogelijk wordt "volgestopt" met pulsen van de tijdbasis. Dat
is dus precies het omgekeerde van de
vorige opzet. Hier levert het te meten signaal via deling de poorttijd. Aan de hand
van de ingestelde deelfaktor en de tellerinhoud kan de microprocessor dan de frekwentie van het te meten signaal berekenen. Deze methode heeft het grote
voordeel dat we altijd met de volle nauwkeurigheid van het apparaat kunnen werken bij een praktisch gelijkblijvende
meettijd, ongeacht de aangeboden frekwentie. Al dit gereken verloopt trouwens
zo snel dat de gebruiker daar helemaal
niets van merkt.
Door middel van een extra voordeler kan

het frekwentiebereik van de meter
(100 MHz) worden "opgeschroefd" tot
1,2 GHz. Er zijn overigens drie verschillende ingangen aanwezig: n voor analoge
signalen tot 10 MHz (met instelbare gevoeligheid), n voor digitale signalen tot
10 MHz en n hoogfrekwent-ingang voor
signalen boven 10 MHz. Men kan zelf kiezen uit een resolutie van 6 of 7 digits (bij
een gemiddelde meettijd van respektievelijk 0,15 en 1,5 s).
De toepassing van een microprocessor
biedt nog meer voordelen. Door de
gebruikte berekeningsmethode is een
automatische bereik-omschakeling als het
ware "ingebakken". Tevens kon de bediening sterk worden vereenvoudigd. Het
alfanumerieke fluorescentie-display toont
in klare taal de diverse mogelijkheden,
waaruit de gebruiker alleen nog maar
hoeft te kiezen via de knopjes "yes" en
"no". Verder is er een toets voor het
oproepen van het menu (de meter toont
dan al zijn mogelijkheden), er is nog een
"last"-toets voor het terugroepen van de
laatstgetoonde keuze en met de
hold/reset-toets kan men de uitlezing vasthouden en resetten. Gewone schakelaars
zal men tevergeefs zoeken bij deze meter
(de netschakelaar laten we even buiten
beschouwing). Figuur 2 toont de verschillende mogelijkheden waaruit men kan
kiezen. Dit overzicht behoeft verder geen
toelichting, dachten we.
We zouden nog wel even kunnen doorgaan met het opsommen van allerlei bijzonderheden, maar we laten het er hier
even bij. Een ding weten we zeker: als u
n keer met deze frekwentiemeter hebt
gewerkt, zult u hem nooit meer willen
missen. In het Elektuurlab staat heel wat
dure meetapparatuur, maar er is geen
enkel apparaat bij waarmee men zo snel
en eenvoudig kan meten als deze fre-
kwentiemeter. Zelfs een handleiding is

eigenlijk overbodig. Laat u door de
dwerg-behuizing niet misleiden, want we
hebben er een reus ingestopt, om het nog
even plastisch onder woorden te brengen.
Let op de volgende Elektuur, waarin we
met de beschrijving van deze pientere frekwentiemeter van start gaan.
N
la
display
ins
0
teller
Ots
84126.10
Figuur la. Dit meetprincipe wordt gewoonlijk

toegepast bij een frekwentiemeter. Tijdens de
kristalgestuurde meettijd
worden de perioden van
het ingangssignaal geteld.
lb
alfanumeriek display
FREQ. 12.3456 MHZ
f in
microprocessor
n
teller
10 MHz
04126.11,
yes
FREOUENCV?
frekwentiemeter
Figuur lb. Bij de nieuwe

Elektuur-frekwentiemeter
wordt de "meettijd" via
een programmeerbare
deler door het ingangssignaal geleverd en worden
de telpulsen door een
kristalgestuurde tijdbasis
geleverd. Een microprocessor berekent de frekwentie uit de delerinstelling en de tellerinhoud.
yes
A -INPUT?
6 DIG. PRECISION?
BINPUT?
n
1
no
PER IODTIME?
I no
C-INPUT?
no
DIG. PRECISION?
no
yes
MENU
PULSETIME?
yes
A-INPUT?
../
"1"-TIME?
no
METEN
no
"0"-TIME?
IME?
T
BINPUT?
EVENT COUNT?
tINP
ij
UT?
yes
POS. SI
no
8INPUT?
LAST
NEG. 51
LAST
84126-2
Figuur 2. Het "menu" van

de frekwentiemeter. Uit al
deze mogelijkheden kan
men kiezen via twee toetsen. Eenvoudiger kan het
niet!
12-29
elektronische kaars
Figuur 1. Bouwschets van

de "elektronische kaars".
Een echte kaars is als
omhulling natuurlijk het
fraaiste.
Het is natuurlijk niet heleml nieuw, dit

idee, maar het blijft een boeiend ding en
een geheid suksesnummer zo'n elektronische kaars. Als ie tenminste een beetje
behoorlijk wil werken en dat doet deze
schakeling in ieder geval. Zoals te lezen in
de aanhef, was het bij dit ontwerp de
bedoeling om een gewone kaars te "elektroniseren": dat hield in dat alleen het
pitje vervangen moest worden door een
gloeilampje en dat het voor de rest kwa
karakter een "echte kaars" moest blijven.
Dus: aansteken met een lucifer en uitblazen met de mond!
Hoe pak je dat aan? Wel, zoals uit figuur 1
blijkt, bestaat het voornaamste deel van
de truuk uit het verdekt opstellen van
twee komponenten onmiddellijk naast het
gloeilampje: een LDR die het "aansteken"
registreert en een NTC die reageert op
de luchtstroom bij het "uitblazen". Voor de
rest komt het er hoofdzakelijk op aan een
zo natuurgetrouw mogelijk kaarsmodel in
elkaar te knutselen, want de elektronica is
niet van dien aard dat die u veel kopzorgen zal geven.
Het schema
Figuur 2 toont het schema van de aansteek/uitblaas-automatiek. Zoals te zien
elektronische kaars
Aangezien deze tijd nu eenmaal traditiegetrouw in het teken staat van
kado's, gezang, vrede op aarde en oliebollen, voelen wij ons verplicht
ook de elektronica een feestelijk tintje mee te geven.
Deze "elektronische kaars" past uitstekend in deze sfeer, vinden wij:
Een gloeilamp in de vorm van een kaars, die met een lucifer kan
worden aangestoken en ook net als een echte kaars kan worden
uitgeblazen.
ouderwets
lichtje in
modern jasje
12-30
bestaat het geheel uit weinig meer dan

2 IC's en 2 transistoren. Ook kwa werking
gaat het in feite om een betrekkelijk simpele zaak. We hebben te maken met twee
opnemers (een LDR en een NTC), elk
gevolgd door een versterkertrap (Al en
A2) en een met twee opamps (A3 en A4)
opgebouwde flipflop-schakeling. Via Tl
en T2 wordt vanuit die flipflop de lamp
van de kaars inen uitgeschakeld.
Laten we beginnen met het aansteken. Als
de LDR (R2) met een lucifer wordt verlicht, dan daalt zijn weerstand, waardoor
de spanning op de niet-inverterende
ingang van Al lager wordt. Op de uitgang
van Al krijgen we dus een flinke negatieve spanningssprong, waardoor de uitgang
van A3 "hoog" wordt en via Tl en T2 de
lamp gaat branden. Met Pl kan de versterking van Al en daarmee de gevoeligheid van de LDR worden gevarieerd.
Diode Dl zorgt ervoor dat positieve spanningssprongen van Al zonder effekt
blijven.
Dan het uitblazen. De NTC (R7) wordt
door middel van R6 voorverwarmd. (Daarom moet men de schakeling altijd eerst
een minuutje de tijd geven om op te war-
men anders lukt het uitblazen niet.)

Wanneer hij door blazen of door aanraken
met een natte vinger wordt afgekoeld,
dan neemt de weerstand van de NTC toe
en stijgt de spanning op de niet-inverterende ingang van A2. De uitgang van die
opamp reageert daarop met een positieve
spanningssprong, welke via D2 (die negatieve sprongen weert) wordt doorgegeven
aan flipflop A3/A4. De uitgang van A3
maakt daardoor een sprong omlaag, zodat
Tl en T2 sperren en de lamp dooft.
Bouw
Met uitzondering natuurlijk van de
LDR/NTC/lamp-kombinatie n van de
trafo, is de hele schakeling inklusief de
voeding op een betrekkelijk klein printje
ondergebracht (figuur 3). Het "bekomponeren" daarvan zal hooguit een uurtje in
beslag nemen, dunkt ons. Twee opmerkingen nog over de schakeling: In de
eerste plaats kan er zowel een 6 V- als
12 V-lampje worden gebruikt; alleen wordt
in het laatste geval R22 vervangen door
een draadbrug. Voorts moet de keuze van
stabilisator IC3 natuurlijk in overeenstemming zijn met de trafospanning: dus bij
2
1
U2
R1
Al ,A2 = IC1 = TL 072; TL 082

A3,A4 = IC2 = TL 072; TL 082
Cl
Al
T1
mg>
P1 D1
Rs 100k
*52
R4
R11
0
C2
LDR
Figuur 2. De elektronica
is beperkt tot twee IC's,
twee transistoren en wat
"losse" komponenten.
BC 547
1N4148
330n
-S
La1
R16
R3
elektronische kaars
R23
72
BD 139
Onderdelenlijst
100 6V
C4
Weerstanden:
10$1 16V
R7
NTC
R9
R12
R10
-t
*zie tekst
100 ...
150 S2
Kt*
C3
100
16V
R6
D2
1N4148
8 (10)V
Dl
R8 n
UA
F1
Tr1
100 mA
4x
1N4001
1/2
D4
Kondensatoren:
= 2/3 U1
IC3
78L08
(78L10)
Halfgeleiders:
105 16V
0
84108
een 8 V trafo hoort een 78L08 en bij een

9 V of 10 V trafo kan een 78L10 worden
toegepast.
Bij een projekt als dit behoeft het weinig
betoog dat de vormgeving zo ongeveer
het voornaamste punt is. Voor de mechanische konstruktie bestaan uiteraard verschillende mogelijkheden, maar
misschien dat de schets van figuur 1 enig
Cl = 330 n
C2...C6 = 10 g/16 V
C7 = 470 o/25 V
C8 = 100 n
T1 = BC 547
T2 = BD 139
D1,D2 = 1N4148
D3 . . . D6 = 1N4001
IC1,1C2 = TL072, TL082
IC3 = 78L08, 78L10*
C5
8 ... 9 V
150 mA
R1,R19,R20 = 470 Q
R2 = LDR
R3,R8,R11,R12,R14,
R15 = 100 k
R4 = 4k7
R5 = 10 k
R6 = 100 Q
R7 = NTC 100...150
R9,R17,R23 = 47 k
R13,R16 = 150 k
R18,R21 = 1 k
R22 = 47 Q*
houvast biedt. Verreweg het mooiste is,

om een echte kaars zorgvuldig uit te hollen (wel even wat werk) en daar dan het
gloeilampje in onder te brengen, samen
met de LDR en NTC. Bij een heel dikke
kaars past misschien ook de rest van de
elektronika er nog in, maar die kan ook
heel goed in een apart kastje worden
ondergebracht als het moet.
Diversen:
P1 = 100 k instelpotmeter
La = gloeilamp 6 V/50 mA
of 12 V/50 mA*
Trl = trafo sekundair
8-9 V/150 mA lbeltrafol
F1 = zekering 100 mA
(traag)
* zie tekst
Figuur 3. Print en komponentenopstelling van de

schakeling inklusief
voeding.
1Q
12-31
tijdschakelaar
De meeste gangbare nicad-laders zijn tamelijk goedkope apparaten

waarvan de herkomst ergens in het Verre Oosten moet worden
gezocht. Hoewel daarmee niet is gezegd dat ze niet goed zijn, hebben
ze vrijwel zonder uitzondering het nadeel dat men de laadtijd zelf in
de gaten moet houden. Dat kan worden verholpen door gebruik te
maken van een elektromechanische schakelklok maar veel mooier
is het natuurlijk om een elektronische tijdschakelaar te konstrueren
die bij het laadapparaat kan worden ingebouwd.
tijds akelaar
...voor
laadapparaten
12-32
U raadt het al: Zo'n tijdschakelaar zoals

bedoeld in de aanhef, hebben wij voor u
ontworpen. Kompakt, goedkoop, simpel maar niettemin een ontzettend nuttig
extraatje voor elk laadapparaat dat er niet
standaard mee is uitgerust. Met een beetje goede wil en handigheid zal voor de
schakeling in de meeste nicad-laders wel
een plaatsje te vinden zijn. Wij hebben
het proefmodel ingebouwd in een type
lader dat je vrij vaak tegenkomt en dat o.a.
onder de benaming "MW 398" in de handel wordt aangeboden. Met die MW 398
kunnen vier 11/2 V-cellen n een 9 V-akku
tegelijkertijd worden geladen en wat er
van huis uit in het apparaatje aanwezig is
toont figuur 1.
Zoals te zien, bestaat het geheel uit niet
meer dan een trafo, een stel enkelzijdige
gelijkrichters, stroombegrenzingsweerstanden en LED's. Twee 11/2 V-akku's worden
met positieve en twee met negatieve halve
perioden geladen, welke worden betrok-
ken van twee verschillende trafowikkelingen. Een derde wikkeling levert de

laadspanning voor de 9 V-akku. Uiteraard
vinden we hier een wat grotere stroombegrenzingsweerstand (270 ohm) dan bij de
11/2 V-cellen (10 ohm).
De LED's geven aan of er al of niet geladen wordt: wanneer er eentje weigert op
te lichten, dan maakt de desbetreffende
akku geen goed kontakt of hij is kapot.
Tot zover deze korte "profielschets" van
de MW 398.
Simpel
Ja en dan nu de tijdschakelaar. Het schema daarvan is te vinden in figuur 2. De
schakeling munt uit door eenvoud en
bestaat in hoofdzaak uit twee IC's en een
relais. De voedingsspanning wordt via een
bruggelijkrichter (Dl ...D4) en een afvlakelko (C3) betrokken van de reeds in de
lader aanwezige (6 V) trafo in de
MW 398 kan daarvoor de middelste van
de drie wikkelingen worden gebruikt. Om

te vermijden dat de trafo tegelijk zowel de
laadstroom als de relaisstroom moet leveren, is de zaak z opgezet dat tijdens het
laden het relais zich in de rusttoestand
bevindt en dus gn stroom trekt de
stroom die de elektronica gedurende het
laden trekt is met 200 kiA kompleet te verwaarlozen.
De komponenten R1, R2, Pl, Cl vormen
samen met een aktief stukje van IC1 de
klok-oscillator, die op een frekwentie van
36 Hz "draait"'. In IC1 is bovendien een
delerketen aanwezig, welke wij bij een
deelfaktor van 1024 "afgetakt" hebben
(pen 15). Met het aldus in frekwentie
36 Hz) wordt een

(1024
tweede deler (IC2) aangestuurd, waarvan
de deelfaktor met S1 omschakelbaar is. Al
met al levert dat ons de keuze op tussen
de volgende zes laadtijden: 1/2, 1, 2, 4, 8
gedeelde signaal
en 16 uur.
Na het verstrijken van de ingestelde tijd
wordt punt "M" hoog. Transistor Ti gaat
dan geleiden en het relais trekt aan. Via
D5 wordt op hetzelfde moment bovendien
de oscillator gestopt. Wat het relais
betreft: In rust bevindt zich het wisselkontakt in de in figuur 2 getekende stand,
zodat de uitgang (punten A en B) van de
tijdschakelaar kortgesloten is en het laadapparaat dus ingeschakeld. Bij het aantrekken van het relais wordt de verbinding A-B en daarmee de laadstroom voor
de akku's onderbroken.
Het opladen van de cellen wordt door
onze tijdschakelaar steeds onmiddellijk na
het inschakelen van de netspanning
gestart. Laat men het laadapparaat liever
permanent op het net aangesloten, dan
kan een nieuwe laadcyclus worden
begonnen door een druk op de resetknop
S2.
tijdschakelaar
Tabel 1. Deelfaktoren
voor de 4040
uitgang
pen
1
15
14
12
13
4
2
3
5
6
7
9
deelfaktor
212 = 4096
211 = 2048
210 = 1024
29 = 512
28 = 256
= 128
26 = 64
26 = 32
24 = 16
23 =
8
22 =
4
21 = 2
Figuur 1. Met het laadapparaat MW 398 kunnen

1,5 V-cellen van verschillende formaten n een
9 V-akku tegelijkertijd
worden opgeladen. De
tijdschakelaar wordt tussen A en B aangesloten.
Tabel 2. Deelfaktoren
voor de 4060
uitgang
pen
3
2
1
15
13
14
6
4
5
7
84107,1
deelfaktor
214 = 16384
213
212
210
29
28
=
=
=
=
=
=
26 =
26 =
24 =
8192
4096
1024
512
256
128
64
32
16
Figuur 2. De tijdschakelaar bestaat uit een oscillator, een delertrein en

een relais. Na verloop van
de met S1 ingestelde tijd
trekt het relais aan en
wordt de laadstroom
onderbroken.
2
200 ,A
6V
nicad-lader
Rel
1
er A
cad-lader
(figuur 11
8 1N
4148
2
121 141 151 1
Rol = V23040 - A1-13201

5
f = 36 Hz
1N4148
BC
547B
84107-2
12-33
tijdschakelaar
1.)...bs,
41
od
- 0-0 000000C/kl
84107
Geschatte bouwkosten:
f 40, link). print)
Figuur 3. Koper-layout en
komponentenopdruk van
de print voor de tijdschakelaar. Op de print past
uitsluitend het in de
onderdelenlijst vermelde
type relais!
Bouw en afregeling
Onderdelenlijst
Weerstanden:
R1 = 220 k
R2 = 100 k
R3 = 1k
R4 = 10 k
P1 = 100 k instelpot
Kondensatoren:
Cl = 82 n
C2 = 10 14/6 V
C3 = 100 i.4/16 V
Halfgeleiders:
D1 . D4 = 1N4001
D5,D6 = 1N4148
T1 = BC 547B
IC1 = 4060
IC2 = 4040
Diversen:
S1 = mini-draaischakelaar
met 6 standen
S2 = mini-drukknop
Rel = relais 5 V/320 ohm,
bijv. Siemens type
V23040-A1-B201
12-34
Ook minder ervaren knutselaars zullen

met het opbouwen van het in figuur 3
afgebeelde printje waarschijnlijk weinig
moeite hebben, want veel zit er niet op.
Ook het inbouwen in het laadapparaat valt
erg mee. De print kan achterin het kastje
een plaatsje krijgen, loodrecht achter de
reeds aanwezige print. Bevestigingsschroeven zijn niet nodig. De tijdschakelaar en de reset-knop kunnen het beste
boven de CHARGE/TEST-schakelaar en
het CHARGE-kontrolelampje worden
gemonteerd. Dat brengt een beetje priegelwerk met zich mee, maar bedieningstechnisch gezien is dat de handigste
plaats.
Bij het bedraden van het geheel moet
men vooral nit vergeten om op de
bestaande print ergens een onderbreking
in de massabaan te maken. Waar men dat
precies doet, hangt af van het punt dat
men kiest om de punten A en B van de
tijdschakelaar naar toe te leiden. In ons
proefmodel legden wij punt A aan de
massa-aansluiting van de sekundaire trafowikkelingen en punt B aan het eerste

akku-aansluitlipje de koperbaan tussen
die twee punten werd onderbroken.
De afregeling is simpel. Si wordt in de
stand "1/2" gezet en met de klok in de
hand wordt gekontroleerd of het relais
inderdaad een half uur na inschakelen
aantrekt. Afwijkingen kunnen met Pl worden gekorrigeerd. Meestal zal de nauwkeurigheid al heel redelijk zijn als Pl
domweg in de middenstand wordt gezet.
Bij de laadtijd van een nicad-akku komt
het namelijk niet op een minuut meer of
minder aan!
Universeel
In principe kan de tijdschakelaar natuurlijk bij vrijwel elke willekeurige lader worden gebruikt, alhoewel het inbouwen van
de print en het aftakken van de juiste trafospanning niet bij elk apparaat even
gemakkelijk zal gaan.
Te overwegen valt natuurlijk om de schakeling in een apart kastje onder te brengen, samen met een klein 6 V-trafootje.
Dan is men van alle inbouwproblemen af
en heeft men een universele tijdschakelaar die ook voor andere zaken dan het
opladen van nicad-cellen kan worden
gebruikt. Daar komt nog bij dat niemand
zich gebonden hoeft te voelen aan de
door ons gekozen tijden: door de oscillator anders te dimensioneren en gebruik
te maken van andere deler-uitgangen (van
IC1 en IC2), zijn er mogelijkheden te over.
Een flink aantal daarvan wordt al verkregen door voor Si een 12-standenschakelaar te nemen en tussen de uitgangen van IC1 en de CLK-ingang van IC2
een 10-standen-schakelaar te monteren.
Nog meer variatiemogelijkheden ontstaan
als men bij IC1 de "ingebouwde" oscillator laat voor wat hij is en het IC via
pen 11 een extern oscillatorsignaal toevoert. De frekwentie van dit signaal mag
maximaal 1 MHz bedragen.
N
funktiegenerator
wisselspanningen op maat
funktiegenerator
Een funktiegenerator behoort zonder twijfel tot de standaarduitrusting van een elektronica-lhobby)lab. Overal waar men sinussen,
driehoeken of blokken nodig heeft, is zo'n generator onmisbaar. De in
december 1977 gepubliceerde funktiegenerator van Elektuur werd en wordt nog steeds veel gebouwd. Deze "volkswagen" onder de
funktiegeneratoren krijgt nu een waardige opvolger. De nieuwe
generator is opgebouwd rond hetzelfde IC dat in zijn voorganger is
toegepast: het funktiegenerator-IC XR-2206. De schakeling is echter
wat uitgebreider en op wezenlijke punten sterk verbeterd: het nieuwe
ontwerp is dan ook een Funktiegenerator met een grote F.
Van de funktiegenerator zijn sinds de verschijning in Elektuur december 1977 duizenden exemplaren gebouwd. Het is dus
zeker geen gebrek aan belangstelling
voor dat ontwerp geweest, dat ons heeft
doen besluiten een nieuwe funktiegenerator te ontwerpen. Het is alleen zo dat er in
zeven jaren wel het een en ander verandert, vooral in de elektronica. Een nieuwe,
modernere funktiegenerator met betere
specifikaties zou wel welkom zijn, leek
ons. Bovendien zal het de regelmatige
lezer van ons blad niet zijn ontgaan dat we
sind enige tijd bezig zijn met een soort
"meetapparaten-reeks". Nee, het is geen
echte reeks, maar we hebben gewoon
een serie schakelingen op onze planning
staan die tot de meetapparatuur gerekend
moeten worden. In de voorbije maanden
zijn er al een kapaciteitsmeter en een
pulsgenerator gepubliceerd, deze keer
brengen we dan een funktiegenerator en
volgende maand komt daar een microprocessorgestuurde frekwentiemeter bij. Nogmaals, het is geen echte reeks en we
kunnen dan ook niet vertellen wat daarna
nog allemaal komt.
Bij de nieuwe funktiegenerator zou je verwachten dat deze volgens een totaal
Technische gegevens
Frekwentiebereik: 1 Hz...110 kHz, verdeeld
in 5 dekaden
Externe spanningssturing: 0,1...10 V op de
VCO-ingang geeft een frekwentieverandering
van 1 : 100. Ingangsimpedantie 1 MQ
Golfvormen: sinus, driehoek, blok
Harmonische vervorming sinus:<0,5%
DC-uitgang: alle golfvormen, amplitude
100 mV...10 Vtt, gelijkspanningsnivo instelbaar van 5 V tot +5 V, uitgangsimpedantie
50 Q, kortsluitvast
AC-uitgang: alle golfvormen, amplitude
10 mV...1 Vtt, uitgangsimpedantie 600 Q,
kortsluitvast
Sync-uitgang: blokgolf, amplitude 500 mVtt,
geen gelijkspanningskomponent aanwezig, uitgangsimpedantie 1 kQ, kortsluitvast, afsluitimpedantie? 10 kQ
nieuw koncept is opgezet, en dus ook

met nieuwe IC's. Toch zijn we na enige
omzwervingen weer terecht gekomen bij
het IC XR-2206, dat ook al de kern vormde van de vorige funktiegenerator. Dat
hangt samen met een aantal redenen.
Ten eerste moet de funktiegenerator vrij
eenvoudig van opzet blijven. Ten tweede
moet de schakeling niet te duur worden
en ten derde mogen er geen "exotische"
IC's in zitten die praktisch nergens ver-
12-35
funktiegenerator
Figuur 1. De sinus van

een fabrieksapparaat
(beneden) vergeleken met
de door de Elektuurfunktiegenerator geleverde sinus (boven).
12-36
krijgbaar zijn. Een geheel diskrete

opbouw bleek te gekompliceerd om de
schakeling gegarandeerd nabouwzeker te
houden. Een digitale oplossing (golfvorm
in EPROM met daarachter een DIAomzetter) is wel helemaal van deze tijd,
maar de voor deze opzet vereiste komponenten zijn nog te duur en voor de hobbyist nauwelijks verkrijgbaar. De speurtocht
naar een soort verbeterde XR-2206 liep op
niets uit; zo'n tien jaar na de introduktie
blijkt dit IC nog steeds een van de beste
in zijn soort te zijn.
Na al deze overwegingen hebben we
maar een nieuwe funktiegenerator ontwikkeld rond de 2206. Maar wel met uitstekende kwaliteiten. Door middel van
verschillende slimme oplossingen is het
gelukt een 2206-generator te maken die
geen van de bekende (of beruchte?)
2206-nadelen bezit. Hoe we dat hebben
gedaan, kunt u elders in deze Elektuur
lezen in het artikel "de XR-2206 in de
funktiegenerator".
Wat moet 'ie kunnen?
Het doel was duidelijk: een kleine funktiegenerator. Geen grote kast met een heleboel knoppen, maar een goed en degelijk
basis-apparaat dat zeker niet onder doet
voor de vrij prijzige kant-en-klare funktiegeneratortjes die bij de elektronica-winkel
op de plank staan. Wat we ons daarbij
hebben voorgesteld, kunt u zien in het
lijstje "technische gegevens", terwijl een
blik op de frontplaat een indruk geeft van
het te verwachten uiterlijk. De standaardgolfvormen zijn sinus, driehoek en blok.
In verband met de prijs is afgezien van
een digitale frekwentie-instelling en
-uitlezing. Er zit eenvoudig een knop met
een lineaire schaal op, die na eenmalige
afregeling vrij goed klopt. Bezitters van
een frekwentiemeter kunnen dat apparaat
natuurlijk altijd op de funktiegenerator
aansluiten om te zien op welke frekwentie
hij staat ingesteld.
Belangrijk voor het dagelijkse gebruik is
een groot uitgangsspanningsbereik met
instelbaar gelijkspanningsnivo. Op de uitgang DC-OUT staat een wisselspanning
met een amplitude van maximaal
10 Vtop-top bij een uitgangsimpedantie
van 50 Q. Het gelijkspanningsnivo kan
worden verschoven tussen 5 en +5 V,
wat vooral handig is als men blokspannin-
gen met TTL- of CMOS-nivo nodig heeft.

Een aparte uitgang voor audio-gebruik
(AC-OUT) is voorzien van een uitgangskondensator; het signaalnivo van deze uitgang kan men instellen tussen 10 mV en
1 V (ook top-top) en de uitgangsimpedantie bedraagt 600 Q.
Om de golfvorm van de signalen ook bij
hogere frekwenties zo "schoon" mogelijk
te houden, bezit de funktiegenerator een
gelijkspanningsgekoppelde uitgangsversterker met een grote bandbreedte.
Hierbij moeten we wel opmerken dat de
sinus niet helemaal vervormingsarm is,
maar dat euvel heeft bijna elke funktiegenerator. Voor vervormingsmetingen aan
hifi-apparatuur moet een echte sinusgenerator worden gebruikt (bijvoorbeeld een
Wien-brug-oscillator). Toch hebben we er
heel wat tijd en moeite in gestoken om de
sinus zo zuiver mogelijk van vorm te krijgen. In figuur 1 is te zien dat dit ook heel
aardig is gelukt. In vergelijking met een
fabrieksapparaat (met een 2206) levert de
Elektuur-funktiegenerator een beduidend
betere golfvorm (minder dan 0,5% harmonische vervorming).
Een ander belangrijk detail is de VCOingang. Hiermee is een lineaire frekwentiesturing in een bereik van 1 : 100 mogelijk door middel van een gelijkspanning
van 0,1...10 V.
Voor een goede werking van de schakeling moeten printsporen en verbindingsdraden zo kort mogelijk worden
gehouden. Daarom is hier een dubbelzijdige print toegepast, waarop de draaischakelaars en potmeters direkt worden
gemonteerd. Dit komt niet alleen de kwaliteit van de golfvormen ten goede, maar
vergemakkelijkt ook de bouw van het
apparaat. Een echte "bedrading" is alleen
nog maar nodig voor de nettrafo, de inen
uitgangsbussen en de wipschakelaars.
De schakeling
We beginnen ditmaal eens met het eenvoudigste gedeelte van de schakeling: de
voeding (zie figuur 2). De standaardkonfiguratie van nettrafo met middenaftakking, bruggelijkrichter en twee spanningsstabilisatoren (IC4 en IC5) levert hier
een symmetrische gestabiliseerde
gelijkspanning van + en 15 V. LED D9
geeft aan of het apparaat is ingeschakeld.
De XR-2206 kan maar 26 V verdragen. In
serie met de voedingslijnen naar het IC
zijn daarom twee zenerdioden (D7 en D8)
opgenomen, zodat IC1 gevoed wordt met
+ en 8 V. Aan de voedingsspanning
voor het IC worden geen hoge eisen
gesteld. Het IC bezit voor intern gebruik
een heel stabiele referentie-gelijkspanningsbron die 3 V levert (ten opzichte van
de negatieve voedingslijn). Deze gelijkspanning is beschikbaar op pen 10 van het
IC en is ontkoppeld via kondensator Cl.
In deze schakeling wordt die 3 V-gelijkspanning ook gebruikt als referentiespanning voor de frekwentie-instelling met P2.
IC2 is als buffer opgenomen tussen de
referentiespanning en de potmeter, om de
referentiespanningsbron zo weinig moge-
funktiegenerator
2
R1
BS 170
15V
0 1
VCO IN
P4
8V
3140
s. \J,
v
."*
e: IFISE'57,
15V
8V
C
C WAVEFORM
TIMING
BC
5478
BD
139
2x
1923.
BC
547B
IMING
S3,
C24I
MULT
SYSI
E AIDJUST 1 OUT FSx OUTPUT

O
1
356
P7
DC OUT
150:x1
100 rnV,
10 inn
R24
PS
25k
005
n.
CO
1=1
P
15V
1n 15V
loon
8V
BV
TP
R29
2x
1N4148
1813
R25
8V
AC OUT
1000 DI
10 rrIV
1V
BSX 20
00.
9313 O
8V
4.
1N4001
0
BV
8V
b a
ti
15 V
SVDC OUTPUT
IR,. 510 kl
J.
BV
2,8 V
250 A
SI: 1
11 Hz
10
110 Hz
c100 1100Hz
11 kHz
tl
110 kHz
10
S2 FREDUENCT INT./EXT.
54 POWER
8V
P2= PREOUENCV
PS. AMPLITUDE
P9 OFFSET
15V
84111-2
lijk te belasten. Ook op pen 7 van IC1

staat de referentiespanning van 3 V. De
frekwentie van de IC-generator is recht
evenredig met de stroom die uit pen 7
loopt. De grootte van de stroom (en daarmee de frekwentie) wordt bepaald door
de spanning op de loper van P2. Bij een
hoge spanning, bijvoorbeeld 3 V, loopt er
een heel kleine stroom en is de frekwentie het laagst (fmin). Bij een lage spanning
op de loper (loper helemaal naar de negatieve voedingskant gedraaid) is de frekwentie het hoogst (fmax). Let wel, alle
hier genoemde spanningen zijn gerelateerd aan de negatieve voedingsspanning.
Met de instelpotmeters Pl en P3 kan men
de begin- en eindwaarde van de frekwentieschaal benvloeden.
Via pen 9, de FSK-ingang, kan men de
frekwentie-instelling van de 2206 omschakelen van pen 7 naar pen 8. Hiervan
maken we gebruik om over te schakelen
van hand-instelling naar de VCO-ingang.
Na omschakelen van S2 is P2 dus buiten
werking en de stroom uit pen 8 bepaalt
dan de frekwentie. Die stroom wordt bij
pen 8 bepaald door de stuurspanning op
weerstand R9. Die stuurspanning komt (via
IC3) van de VCO-ingang. IC3 inverteert de
stuurspanning, zodat een verhoging van
de spanning ook daadwerkelijk een verhoging van de frekwentie tot gevolg heeft.
Verder zorgt IC3 voor een aanpassing tussen het gewenste VCO-spanningsbereik
en het werkelijke spanningsbereik waarop
IC1 reageert. Daartoe is de niet-inverterende ingang van IC3 via R6/R7 aangesloten op de 3 V-referentiespanning.
Men kan, indien gewenst, ook de hele
VCO-ingang weglaten. Dan vervallen de
komponenten IC3, R5 ...R9 en S2 en moet
men de aansluiting voor S2 op de print
verbinden met massa. Het frekwentiebereik wordt bepaald door de kondensatoren C3 ...C8. Het omschakelen geschiedt
via schakelaar Sl. In het laagste bereik
zijn twee elko's van 22 gF (C3 en C4) in
serie geschakeld, wat overeenkomt met
een bipolaire kondensator van 11 J.
Het omschakelen van de golfvormen zit
vrij komplex in elkaar. Hiervoor is dan
ook een schakelaar met drie moederkontakten noodzakelijk (S3). In stand a van S3
produceert de 2206 een sinusvormig signaal. Deel A van de schakelaar schakelt
elektronisch via de VMOS-FET T1 de
golfvorm-instelpotmeter P4 tussen pen 13
en 14 (waveform adjust). Deel B sluit de
uitgang van T2 kort door hem met 8 V te
verbinden. Dit voorkomt benvloeding van
de sinusvorm door de blokgolf. Deel C
verbindt tenslotte de door T3 gebufferde
uitgang van IC1 met de ingang van de uitgangsversterker.
Stand b is voor de driehoek. Deel A
onderbreekt nu via de BS 170 de sinusvorming. Deel B zet nog steeds de blokgolf
buiten spel en deel C geeft het signaal
weer door naar de uitgangsversterker.
Achter T3 is nu een spanningsdeler opge-
Figuur 2. Het schema van

de funktiegenerator
bestaat uit drie grote
stukken: het generatorgedeelte met IC1, de
gelijkspanningsgekoppelde uitgangsversterker
(T4...1131 en de symmetrische voeding (rond 1C4 en
105).
12-37
funktiegenerator
soldeerzijde
Figuur 3. De dubbelzijdige
print voor de funktiegenerator. Door de "dubbele
koperlaag" kon de bedrading tot een minimum
worden beperkt en konden de verbindingen op
de print zo kort mogelijk
worden gehouden.
12-38
komponentenzijde
nomen. Dat is noodzakelijk om de amplitude van sinus en driehoek aan de

uitgang even groot te houden, daar de uitgang van de XR-2206 de driehoek met
een veel grotere amplitude levert dan de
sinus.
Tenslotte geldt stand c voor de blokgolf.
Deel A houdt TI gesperd, deel B geeft
het door T2 versterkte blokvormige signaal door aan de deel C en van hieruit
gaat het signaal naar de uitgangsversterker.
De blokgolf staat kontinu ter beschikking

aan de Sync Output. De amplitude van dit
signaal is echter maar 0,5 Vtt. Dit is een
zuivere wisselspanning. DC-komponenten
worden geblokkeerd door C10.
Met behulp van de tussen pen 15 en 16
aangesloten potmeter P7 kan de symmetrie van de golfvorm worden ingesteld. De
amplitude van het uitgangssignaal op
pen 2 wordt bepaald door P6 en de
gelijkspanning aan pen 2 kan men benvloeden met P5. De AM-ingang van het IC
funktiegenerator
Onderdelenlijst
Weerstanden:
R1,R25 = 100 Q
R2 = 1M
R3,R4,R12,R13,R15,
R17 = 10 k
R5,R6,R7,R8 = 1 M, 1%
metaalfilm
R9 = 2k7
R10 = 8k2
R11 = 10 M
R14,R16,R19,R22,R23,R27,
R32 = 1k
R18 = 1k2
R20,R29 = 1k5
R21 = 390 Q
R24,R37 = 680 Q
R26 = 12 k
R28,R30 = 3k3
R31 = 47 Q
R33,R34 = 10 Q
R35 = 47 2/1 W
R36 = 5k6
P1 = 250 k instel, staand
model
P2 = 470 Q (500 52)
draadgewonden potmeter,
met 50 mm as
P3 = 100 Q instel, staand
model
P4 = 500 Q 1470 Q) instel,
staand model
P5 = 10 k instel, staand
model
P6 = 50 k (47 k) instel,
staand model
P7 = 25 k (27 k) instel,
staand model
P8 = 10 k log. met 50 mm,
as
P9 = 10 k lin. met 50 mm
as
Kondensatoren:
Cl = 1 g/16 V
C2,C10,C15,C16 =
10 l./16 V
C3,C4,C21 = 22 g/25 V
C5 = 1 g MKT
C6 = 100 n MKT
C7 = 10 n MKT
C8 = 1 n MKT
C9 = 150 p
C11 = 470 p
C12 = 15 p
C13,C14 = 470 2/25 V
C17,C18 = 100 1.4/25 V
C19,C22 = 220 g/40 V
C20 = 100 n
Halfgeleiders:
D1,D2 = 1N4148
D3,D4,D5,D6 = 1N4001
D7,D8 = 6V8/1 W
zenerdiode
D9 = LED rood
T1 = BS 170
T2 = BSX 20 (2N2369)
T3,T4,T5 = BC 5478
T6 = BC 557B
17 = BD 139
T8 = BD 140
IC1 = XR 2206
IC2 = LF 356N
IC3 = CA 3140E
IC4 = 7815
IC5 = 7915
Diversen:
S1 = draaischakelaar voor
printmontage, 2
moederkontakten, 6
standen, bijv. C&K A206
S2 = enkelpolige miniatuurschakelaar
S3 = draaischakelaar voor
printmontage, 4
moederkontakten, 3
standen, bijv. C&K A403
S4 = dubbelpolige
miniatuur-netschakelaar
Tri = nettrafo sekundair
2 x 18 V/250 mA
F1 = zekering 100 mA
traag, met zekeringhouder
3 BNC-bussen met
schroefbevestiging
koelplaatje voor IC4 en IC5
1 schakel-bus voor VCOingang (zie figuur 2)
f 175, (inkt. print)
(pen 1) ligt via R3 en R4 op een gelijkspanningsnivo van +4 V.

De uitgangsversterker is geheel diskreet
opgebouwd: een verschilversterker (T4 en
T5), een driver (T6) en twee eindtransistoren (T7 en T8). De versterking van het
geheel wordt bepaald door de verhouding R30/R29; ze bedraagt hier iets meer
dan driemaal. C12 zorgt voor de nodige
frekwentiestabiliteit zonder de slew rate
van de versterker te veel te benvloeden.
De dioden Dl en D2 bepalen de rust-
stroominstelling van de eindtrap. Uitgangsweerstand R35 dient als stroombegrenzing

voor de uitgangen; deze weerstand
bepaalt tevens de uitgangsimpedantie van
de DC-uitgang. Met P9 kan het gelijkspanningsnivo aan de uitgang worden verschoven. P8 is de "volumeregelaar" van de
versterker. Bij de AC-uitgang zorgt de
bipolaire elko C13/C14 voor het "tegenhouden" van gelijkspanningen. Bovendien
verlaagt de spanningsdeler R36/R37 de
uitgangsspanning; de dimensionering van
12-39
funktiegenerator
Figuur 4. De uitgangssignalen die de funktiegenerator kan leveren: sinus,

driehoek en blok (schaalverdeling horizontaal
200 ps/div, vertikaal
1 V/div).
Figuur 5. De frontplaat
geeft het geheel een fraai
uiterlijk. De aluminium
frontplaat van het kastje
moet eerst van alle gaten
worden voorzien voordat
men de frontplaat-folie
erop kan plakken.
de spanningsdeler is zo gekozen dat de

uitgangsimpedantie 600 Q bedraagt.
Zorgvuldig bouwen
Op een meetapparaat moet men kunnen
vertrouwen. Dat kan alleen als men de
nodige zorg besteed aan de bouw en
afregeling van het apparaat. Lees ook
eerst de hele bouwbeschrijving door,
voordat begonnen wordt met solderen.
Let goed op bij de print. Deze is wel dubbelzijdig, maar niet doorgemetalliseerd.
Dit betekent dat verschillende komponenten aan twee kanten (boven- en onderzijde
van de print) moeten worden gesoldeerd.
Gewoon kijken of aan de komponentenzijde ook een soldeereilandje zit! Om te vermijden dat men hierbij een of meer
soldeerpunten vergeet, geven we hier een
lijstje met komponenten die "dubbelzijdig" moeten worden gesoldeerd. Begin
met deze komponenten!
Eerst de aansluitingen van Pl en P7 (elk
n pootje)
En aansluiting van R2, R3, R4, R6, R7,
R12, R15, R17, R20, R22, R24, R25, R28,
R29, R37 en C20
De min-aansluiting van Cl, C2, C15 en
C19
De plus-aansluiting van C17 en C21
De kollektor van T3 en T5
De emitter van T2
Beide aansluitdraden van C16, C18 en
D8
Twee aansluitingen van P5, P9 en IC4
Een aansluiting van IC5, S2 en de DCuitgang
Verder zitten er nog twee doorverbindingen bij IC2 en twee bij IC3. Zo'n
doorverbinding bestaat uit een stukje
draad dat door het printgat wordt gestoken en dan aan beide kanten wordt
gesoldeerd.
De aansluitingen voor de potmeters (P2,
P8 en P9), de bussen, de trafo en schakelaar S2 kan men het beste voorzien van
soldeerpennen. De pennen voor P2, P8,
P9 en de trafo moeten aan de soldeerzijde
worden geplaatst, de overige pennen aan
de komponentenzijde. Let er bij de soldeerpennen even op dat het "kraagje"
niet te breed is, aangezien dit een
kortsluiting op de print kan veroorzaken.
De MKT-kondensatoren worden een stukje
boven de print gemonteerd, anders
bestaat ook hier de kans op ongewenste
doorverbindingen. Ook oppassen dat de
potmeters niet in aanraking komen met
andere komponenten.
De spanningsstabilisatoren IC4 en IC5
worden aan de soldeerzijde van de print
geplaatst. Het metalen koelvlakje moet
hierbij aan de kant van P2 zitten. De IC's
worden elk van een koelplaatje voorzien.
Men kan ook zelf van een stukje aluminium (afmetingen 60 x 100 mm, dikte
1,5 mm) een koelplaatje maken. IC4 en
IC5 worden hierop gesoleerd gemonteerd. Zo'n koelplaatje van eigen fabrikaat
is te zien in figuur 6 en 7.
Nog een woord over de draaischakelaars.
De in de onderdelenlijst vermelde typen
worden in diezelfde bouwvorm ook geleverd door andere fabrikanten. Voor de
montage op de print moet de draaibegrenzing van elke schakelaar nog worden ingesteld: S1 moet 5 standen hebben
en S3 3 standen. Het aantal standen kan
worden gefixeerd met de metalen schijf
die zich bevindt onder de bevestigingsmoer.
De afmetingen van de print zijn zodanig
dat deze precies past achter de voorzijde
van een Vero-kastje van het type
075-01411D (hetzelfde type dat gebruikt is
bij de pulsgenerator en de kapaciteitsmeter). De hoeken van de print moeten vr
de inbouw een beetje worden afgevijld.
In het kastje zitten sleufjes waar de print
in kan worden geschoven. Voor de front-
220
ELEKTOR
J1f)
OUTPUT
cel CED-
POWER
OFFSET
AMPLITUDE
wao =."rv, V
150 j'102210 v.
t-
-Y7
12-40
197 1
1.1
84111 5
plaat is weer een zelfklevende folie ontworpen, die het geheel een fraai uiterlijk
geeft (eerst gaten in de frontplaat boren,
dan pas folie erop plakken). De "power" LED en de ingangsbus voor de VCOaansluiting worden met behulp van tweekomponenten-lijm op de achterkant van
de frontplaat vastgezet.
Hoe het geheel in elkaar zit, kan men duidelijk zien op de foto's. Alles zit hier op
n print, dat maakt het inbouwen vrij
eenvoudig.
funktiegenerator
De afregeling
De instelpotmeters zijn niet helemaal even
goed bereikbaar als de schakeling in het
kastje is gebouwd. Het is een stuk gemakkelijker als men de generator afregelt
voordat de print wordt ingebouwd. Sluit
daartoe even de nettrafo provisorisch aan
en stel de potmeters en schakelaars als
volgt in, voordat de spanning wordt inge-
schakeld:
P8 helemaal rechtsom (max. amplitude),
alle andere potmeters en instelpotjes in
de middenstand, S2 gesloten, S3 in stand
blokgolf (c) en SI in het bereik 1...11 kHz
(d).
Nu mag de netspanning worden ingeschakeld. Sluit een multimeter aan op de DCuitgang (gevoeligste gelijkspanningsbereik) en regel vervolgens P9 zo af dat de
meter nul volt aanwijst. Met een oscilloskoop wordt nu de top-top-spanning van
de blokgolf aan de DC-uitgang gemeten
(noteer deze waarde!).
Daarna wordt S3 in de stand driehoek
gezet (b). Weer wordt met de skoop de
top-top-spanning gemeten. Stel die spanning met P6 in op dezelfde waarde als we
zojuist bij de blok hebben gemeten. Tegelijkertijd kan de gelijkspanning aan de uitgang (kijk op de multimeter!) op nul
worden geregeld met P5. Die afregeling
met P5 en P6 enkele malen herhalen, totdat het gelijkspanningsnivo en de amplitude beide juist zijn.
Als dat klopt, kunnen we met S3 overschakelen naar sinus (a). Met P7 en P4 wordt
de sinus afgeregeld op minimale vervorming. Dat kan gebeuren met een vervormingsmeter, maar het is ook mogelijk dit
gewoon "op het oog" te doen: draaien
aan P4 en P7 en op de skoop kijken hoe
het "golfje" er uit ziet.
Tenslotte de afregeling van de schaalverdeling. Hiervoor moet de frontplaat op de
print worden gezet (pas op, geen kortsluiting maken!) en op P2 moet een passende
knop worden geplaatst. Zet de knop zodanig vast op de as, dat het hele bereik van
de schaal kan worden bestreken. P2
wordt dan zo gedraaid dat het streepje of
pijltje van de knop precies de "1" van de
schaal aanwijst. Met Pl kan men nu de frekwentie instellen op exakt 1 kHz (meten
aan uitgang met oscilloskoop of frekwentiemeter). Daarna wordt de knop van P2
op "10" gedraaid en kan men de frekwentie met P3 afregelen op 10 kHz. Klaar.
De andere bereiken zijn daarmee ook
geijkt, voor zover de tolerantie van
C3 ...C8 dat tenminste toelaat. Bij

5%-kondensatoren kloppen de bereiken
dan binnen 5%. Een uitzondering wordt
hier gevormd door C3 en C4. De nominale waarde is al 10% te groot (11 in plaats
van 10 1,4) en bovendien hebben de elko's
een tolerantie van 10/+50%. Wie het
laagste bereik precies "op schaal" wil
hebben, zal moeten experimenteren met
verschillende elko's.
Perfektionisten kunnen ook de andere
kondensatoren aan een tolerantieonderzoek onderwerpen (voor bezitters
van de kapaciteitsmeter is dat een fluitje
van een cent). Verder kunnen ze voor Pl
en P3 Cermet-trimmers nemen en metaalfilmweerstanden voor R2, R9 en R10. Eventueel kan er nog en kleine frekwentiemeter bij worden gebouwd, voor een
direkte uitlezing. Enzovoorts. Noodzakelijk
is dat allemaal niet. Het was tenslotte onze
bedoeling om een eenvoudig en degelijk
meetapparaat te maken. En dat heeft men
al in de standaarduitvoering, zonder al die
extra's.
Figuur 6. Zo wordt de
funktiegenerator opgebouwd: frontplaat, print
en achterkant worden
eenvoudig in sleuven in
het kastje geschoven (dit
geldt voor het in de tekst
genoemde Verokastje). De
wipschakelaars en de
bussen zijn op de frontplaat gemonteerd, de
draaischakelaars en potmeters zitten op de print.
Op de achterplaat kan
men de trafo en een zekeringhouder plaatsen (en
eventueel een bus voor de
netsnoer-aansluiting).
Figuur 7. De funktiegenerator is helemaal klaar.

Het deksel hoeft alleen
nog op de kast te worden
gezet. De netkabel loopt
door de print naar de netschakelaar op de frontplaat. De beide spanningsregelaars aan de soldeerzijde van de print zijn op
een zelfgemaakt koelplaatje (gesoleerd!)
gemonteerd. Onder het
koelplaatje zit de draadgewonden potmeter voor
de frekwentie-instelling.
12-41
speelautomaat
Voor alle goklustigen onder de Elektuur-lezers brengen we deze

elektronische versie van de welbekende fruit-automaat die in menig
caf, cafeteria en speelhal geld aan de bezoekers probeert te
ontfutselen. Deze elektronische versie heeft wel niet zoveel
mogelijkheden als zo'n echte automaat, maar het "speelt" wel een
stuk goedkoper. Als de speler wint, dan beloont de schakeling dit
door een aardig melodietje ten gehore te brengen.
speelautomaat
muzikale
elektronische
bandiet
Gokkasten kom je tegenwoordig overal

tegen. Bij de friture staat er wel eentje in
een hoek naast de flipperkast, je hebt
kans dat in het stamcaf ook al eentje
tegen de muur hangt of staat en soms
kom je zo'n ding zelfs in een restaurant(je)
tegen. Hieruit kun je konkluderen dat er
heel wat goklustigen rondlopen in ons
landje, anders zouden al die apparaten al
lang weer van hun plaats verdwenen zijn
bij gebrek aan voldoende rendement.
Deze speelautomaat is wel niet zo luxueus
als een echte, er zitten veel minder toeters, bellen en lampjes op, maar hij heeft
n groot voordeel: hij "vreet" geen geld.
Het principe van een speelautomaat kent
ieder waarschijnlijk wel: drie trommels
draaien rond en bij het stoppen moet men
proberen drie dezelfde tekens of een
bepaalde kombinatie van tekens te laten
verschijnen. De speler heeft hierbij een
geringe eigen inbreng in de vorm van
enkele stop-knoppen waarmee de trommels kunnen worden afgeremd, maar verder is het gewoon een kwestie van geluk.
Hetzelfde gebeurt bij de elektronische
speelautomaat die in dit artikel wordt
beschreven, alleen zijn de trommels hier
vervangen door twee LED-displays en is
het de bedoeling dat de speler twee gelijke cijfers probeert te "scoren". Start- en
stoptoetsen zijn aanwezig, evenals een
toets die het inwerpen van een munt
simuleert.
Het gokschema
We beginnen hier bij het begin van het
spel: het inwerpen van de munt (zie het
schema in figuur 1). Dit inwerpen wordt
gesimuleerd door toets S4. Als S4 sluit,
wordt de rond N9 en NIO opgebouwde
monoflop geaktiveerd, zodat de uitgang
van N9 een logische n levert aan de
basis van transistor TI en aan de
CLOCK-ingangen van de twee tellers in
IC4. Dit heeft tot gevolg dat de tellers
worden vrijgegeven, de displays lichten
op en de melodieschakeling (IC8) wordt
van spanning voorzien. Deze "aan"-tijd
kan met P3 worden ingesteld tussen enkele sekonden en bijna n minuut.
Daarna kan men op de start-toets drukken
(S1). Daardoor worden de twee flipflops
achter de toetsen SI ...S3 (Nl, N2 en N3,
N4) geset (de uitgangen van N2 en N4
12-42
worden "1"). Dat heeft weer tot gevolg dat

de rond N5 en N6 opgebouwde astabiele
multivibrators kunnen gaan werken. De
door deze twee multivibrators geleverde
pulsen gaan naar IC4, dat twee vier-bitstellers bevat. Doordat de hoogste uitgang
van elke teller is verbonden met de resetingang, wordt kontinu van 0 tot 7 geteld
zolang er pulsen binnenkomen. Via twee
BCD-naar-7-segment-latch/decoder/drivers
(IC5 en IC6) wordt de inhoud van de twee
tellers zichtbaar gemaakt op twee LEDdisplays LD1 en LD2.
Na het indrukken van de start-toets zullen
dus op de displays de getallen 0 tot 7
"voorbijvliegen", en wel in zo'n hoog
tempo dat de gokker ze nauwelijks met
het blote oog kan volgen. Met behulp van
de stoptoetsen S2 en S3 kan men nu de
displays "stilzetten". Dat kan natuurlijk
voor beide displays tegelijk, maar men
kan ook eerst n display stoppen en
daarna pas het andere, zodat geprobeerd
kan worden op het juiste moment te drukken. Het doel is om twee gelijke getallen
op de displays te krijgen. Het maakt niet
uit welk getal dat is. 00, 11...77 zijn allemaal winnende kombinaties.
De teller-uitgangen zijn tevens verbonden
met de ingangen van komparator IC7. Als
de speler na het stoppen van de cijfers
een winnende kombinatie heeft, dan
detekteert de komparator dat en levert hij
aan zijn uitgang (pen 3) een logische n.
Via een vertragingsnetwerkje (R22/C4) en
de poorten N7 en N8 aktiveert deze "1"
de melodieschakeling IC8. Dit is geen
echt IC'tje, maar een schakelingetje dat is
gesloopt uit een elektronische muzikale
wenskaart (in deze tijd zijn die wenskaarten volop verkrijgbaar in diverse winkels
en warenhuizen). Als beloning hoort de
speler dan een melodietje. Aangezien zo'n
melodie-chip maar heel weinig spanning
nodig heeft, is de voedingsspanning voor
IC8 gestabiliseerd op 1,2 V door middel
van de dioden Dl en D2. We komen nog
even terug op het vertragingsnetwerkje
R22/C4. Dit netwerkje zorgt er voor dat
IC8 niet telkens begint met het melodietje
als tijdens het tellen even twee gelijkwaardige getallen in de tellers staan. De twee
getallen moeten meer dan een kwart
sekonde identiek zijn voordat de "I" van
IC7 wordt doorgelaten naar N7. Nu we
toch bij het melodie-chipje zitten: ook C5
speelautomaat
180mA
4i-
Start Stop Stopt

2
14
0,0
16
14
IC1 IC2 IC3
IC4
0
IC5
106
gv
0
IC7
100 y
0 0
O
I
R24
9V
41
61
A>B A=B
14
in
- B3
in
1 82 1C7
9 81 4585
01
11
A=B
out
10 80
AO
Al
2 A2
A3
A B c
9V
LT
4.1
IC6
4511 ti 5
D2
A<B
IC8
MelodyChip
2x
1N4148
a bcdef
66R19=14.3900
R19
S4
12L
,----0 0
Insert
Coin
LD1
D L7760
R21
tir
L
cc Op
ie
d
LD2
DL7760
N1 ... N4 = IC1 = 4001

N5 . . N8 = IC2 = 4093
N9 ... N10 = 'hIC3 = 4001
7
CC
Dp
625
84127-1
BC 547
speelt hierbij een rol. Deze kondensator

geeft namelijk een start-puls op het
moment dat de "insert coin"-toets S4
wordt ingedrukt, zodat de tellers dan
meteen beginnen te lopen. Dit om te vermijden dat het melodietje weer begint te
spelen als de gokker juist voor het verstrijken van de vorige speeltijd twee identieke getallen had.
Enkele praktische wenken

Natuurlijk vraagt een schakeling als deze
gewoon om een leuke, originele behuizing, maar dat kunnen we wel met een
gerust hart aan de bouwers van deze
schakeling over laten. Het apparaatje kan
helaas niet uit batterijen worden gevoed,
daar de stroomopname nogal hoog is: zo'n
180 mA. Een kleine 9 V-netvoeding moet
er dus nog bij worden gebouwd.
We hebben al verteld waar het melodieschakelingetje vandaan kwam. Kijk eens
rond in uw familie- en kennissenkring, of
iemand daar niet toevallig zo'n muzikale

wenskaart op de kast heeft staan. Sloop
hieruit het printje (natuurlijk wel na de
toestemming van de eigenaar) met de
pizo-buzzer en sluit dit aan op de dioden
Dl en D2 van de speelautomaat. Het kan
zijn dat het schakelaartje op het printje
moet worden overbrugd, maar er zit zo
weinig op het printje dat men dit zo kan
zien.
Tenslotte nog een woord over de instellingen van de drie instelpotmeters. Met P3
wordt de speeltijd ingesteld. Experimenteer daar even mee, want die tijd is niet
konstant (dat geeft juist een extra spannend element aan het spel). Het "lopen"
van de cijfers op de displays kan met Pl
en P2 worden benvloed. Geef de twee
multivibrators niet allebei dezelfde frekwentie, dat verhoogt ook de spelsfeer.
Verder kan men de loopsnelheid natuurlijk aanpassen aan de "ervaring" van de
speler. Dat was het. Spelen maar!
Figuur 1. Het schema van

de speelautomaat. Op
twee displays wordt het
"voorbijrollen" van de cijfers nagebootst. Als er
twee identieke getallen
op de displays blijven
staan, wordt de speler
getrakteerd op een elektronisch melodietje
(afkomstig uit de chip
van een gesloopte muzikale wenskaart).
12-43
enkeltoets-BASICkommando's
Iedere computerbezitter kan wel een woordje meespreken over het

intypen van BASIC-programma's. Een wat intelligenter BASICprogramma is vrij uitgebreid, vaak zelfs zo lang dat men uren nodig
heeft om alle regels met de hand in de computer te zetten. En maak
geen enkele fout, want dan kent de intelligente huisvriend geen
genade: hij snapt het niet meer. Om het intypen te vergemakkelijken
zijn de nu volgende BASIC-afkortingen bedacht. Met n enkele toets
heeft men dan een kompleet BASIC-kommando. Zo zit onder de 0
POKE, onder de C ASC, onder de M MID$, enzovoorts. Dat betekent:
minder kans op fouten en sneller programma's intikken. Dit alles is
mogelijk met een kleine modifikatie in het merendeel van de
6502-computers en in het bijzonder natuurlijk de junior computer.
BASICprogramma's
sneller ingetikt
12-44
In dit artikel stellen we een machinetaalroutine voor, waarmee het mogelijk is een
komplete BASIC-instruktie te vervangen
door een enkele toets-aanslag. Onder
(bijna) elke letter (en cijfer) op het toetsenbord zit een BASIC-instruktie verscholen. Natuurlijk moet de computer kunnen
onderscheiden of met een toetsaanslag
het bijbehorende karakter of het eveneens
onder die toets aanwezige BASICkommando wordt bedoeld. Een toetsaanslag wordt dan ook alleen maar als
BASIC-instruktie genterpreteerd als men
eerst op de Escape-toets (ASCII 1BHEX)
heeft gedrukt. Na "escape" resulteert het
indrukken van de R-toets in het verschijnen van READ op het scherm, terwijl
toets I bijvoorbeeld INPUT oplevert.
Onze routine begint met het detekteren
van de Escape-kode. Het volgende karakter dat wordt ontvangen, moet vervolgens
korresponderen met een van de karakters
uit het afkortingen-repertoire dat de routine kent. Als is vastgesteld welk BASIC-
kommando bij het betreffende karakter

hoort, begint de routine met het uitzenden
van dit kommando naar de computer,
alsof dit kommando letter voor letter via
het toetsenbord wordt doorgegeven.
Twee look-up-tables
De routine voor de enkeltoets-kommando's
is eigenlijk vrij eenvoudig. Ze maakt echter gebruik van enkele slimme vektormanipulaties. Om dit alles wat beter te
doorschouwen, hebben we in figuur 1 een
uitgebreid stroomschema van de routine
gegeven. Dit schema toont direkt dat we
hier werkelijk te maken hebben met een
routine, want ze wordt verlaten via een
RTS-instruktie. Maar laten we bij het begin
beginnen.
Terwijl de BASIC-interpreter wacht op
bevelen van de gebruiker, of beter
gezegd van het toetsenbord, draait hij in
een wachtlus die alleen kan worden verla-
ten bij de ontvangst van een CR (carriage

return). Wij gaan nu ingrijpen op het punt
in deze wachtlus waar het karakter van het
toetsenbord ingelezen wordt. Daarvoor
moet een vektor worden veranderd: het
adres voor de karakter-ontvangst-routine
(bijvoorbeeld RECCHA) wordt vervangen
door het adres van de routine die we
gaan tussenvoegen. In dit geval is dat het
adres van het label SHHAND op E000HEx.
Bij de junior computer en soortgelijke
systemen vindt deze manipulatie plaats
door middel van de input/outputdistributor van het Disk Operating System
(DOS). Deze distributor bestaat uit twee
bytes, n voor de ingangen (2321HEx) en
n voor de uitgangen (232211E30. Elk bit
van deze twee bytes heeft betrekking op
een specifieke input- of output-routine
(voor toetsenbord, RS232-aansluiting,
Centronics-uitgang, geheugen, enzovoorts). De adressen van die routines
bevinden zich in een zogenaamde lookup-table (2301...231FHEx). In die tabel
vervangen we het adres voor de ontvangstroutine van de karakters van het
toetsenbord door het adres van de routine
die de BASIC-afkortingen "begrijpt".
We zijn nu aanbeland bij de zogenaamde
"cold input" in figuur 1. Eerst wordt een
karakter van het toetsenbord ingelezen en
geanalyseerd. Is het niet de kode voor de
Escape-toets, dan gaan we gelijk door
naar het einde van de routine en het ontvangen karakter wordt verder langs de
normale weg verwerkt. Als wel de kode
van Escape is ontvangen, begint de cursor
op het beelscherm te knipperen (waarmee aan de gebruiker wordt gesignaleerd
dat de afkortingen-procedure in werking
is getreden). Als men daarna nog eens op
de Escape-toets drukt, wordt de
afkortingen-procedure onmiddellijk afgebroken. Drukt men echter een van de
toetsen waarvan het karakter in de
afkortingen-tabel is opgenomen (hiernaast
afgedrukt), dan wordt gekeken welk kommando bij dat karakter hoort. Register Y
van de 6502 dient daarbij als indexregister voor het doorlopen van de
afkortingen-tabel.
Als er een overeenkomst is ontdekt tussen
het ontvangen karakter na de Escapekode en een van de karakters uit de tabel,
is de processor dankzij de inhoud van het
indexregister Y in staat om de komplete
bijbehorende instruktie op te halen. Daartoe gaat hij dan zoeken in een tweede
look-up-table die zich bevindt in de
BASIC-interpreter vanaf adres 0284HEx.
Zoals tabel 1 laat zien, staan daar alle
BASIC-instrukties die de interpreter kent.
Om de instrukties van elkaar gescheiden
te houden is de ASCII-kode van het
laatste karakter van elk kommando gemodificeerd: bit 7 van dat karakter (gewoonlijk 0) is hier "1". Dit bit doet dus dienst
als eind-indikator van een reeks bij elkaar
behorende karakters (samen n kommando vormend). Zo staat bijvoorbeeld op
adres 0286HEX C4
- -HEX, terwijl daar
gewoonlijk 44HEX (van de "D" van END)
zou hebben gestaan.
Vektormanipulaties
Nu komt het interessantste deel van het
programma ("warm input"). De processor
laadt een karakter van de look-up-table
(dat wordt "aangewezen" door register Y)
en bekijkt vervolgens bit 7 van het karakter. Als dit bit nul is, weet de processor
dat dit niet het laatste karakter van het
kommando is en dat er nog een of meer
karakters moeten worden gelezen in de
Figuur 1. Het stroomschema van de afkortingenroutine. De routine
bepaalt zelf of ze naar de
"cold" of "warm" input
moet terugkeren na RTS,
door te kijken of het ontvangen karakter het
laatste is van het uit de
BASIC-tabel gehaalde
kommando.
1
INPUT/OUTPUTDISTRIBUTOR
"%eOrirnpUlit
rctlaetrirnide
--,
COLD INPUT
ontvangst van een

karakter
(keyboard)
nee
cursor knippert
II ontvangst
een
(keyboard)
je
ee
WARM INPUT
laden van een karakter uit de tabel op

$0284
de input-vaktor wijst
naar de "eold input"
de input-vaktor wijst
aar de ' warm input"
het karakter wordt I

I
BASIC via
END
FOR
NEXT
DATA
INPUT
DIM
READ
GOTO
RUN
RESTORE
GOSUB
RETURN
REM
STOP
TRAP
EXIT
DISK
DEF
POKE
PRINT
LIST
NEW
TAB(
SPCI
THEN
NOT
STEP
AND
SGN
INT
ABS
USR
POS
SQR
RND
LOG
EXP
COS
SIN
TAN
PEEK
LEN
STR$
VAL
ASC
CHR$
LEFT$
RIGHT$
MID$
F
N
D
1
1
R
G
CR IODHEX)
BS (081-1EX)
2
W
Y
X
K
0
P
L
FF (OCHEX)
HT (09HEX)
SP (20HEX)
T
S
A
J
B
U
LF (0AHEX)
Q
0
6
5
7
E
3
4
V
C
H
8
9
M
84124
Tabel 1
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9ABCDEF
0288: AD 64 B8 0E 45 4E C4 46 4F D2 4E 45 58 D4 44 41 .d..EN.FO.NEX.DA
8298: 54 Cl 49 4E 50 55 D9 44 49 CD 52 45 41 C4 4C 45 T.INFU.01.REA.LE
8240: D4 47 4F 54 CF 52 55 CE 49 C6 52 45 53 54 4F 52 .97T.RU.I.RESTOR
0288: C5 47 4F 53 55 C2 52 45 54 55 52 CE 52 45 CD 53 .60SU.RETUR.RE.S
8208: 54 4F DO 4F CE 45 44 49 D4 54 52 41 DO 45 58 49 TO.O.EDI.TRA.EXI
02013: D4 44 49 53 C8 44 45 C6 59 4F 4B C5 58 52 49 4E .DIS.DE.POK.PRIN
02E0: D4 43 4F 4E D9 4C 49 53 D4 43 4C 45 41 02 4E 45 .014.LIS.CLEA.NE
02F8: D7 54 41 42 A8 54 CF 46 CE 53 50 43 A8 54 48 45 .TAB.T.F.SPC.THE
0380: CE 4E 4F D4 53 54 45 DA AB AD AA AF DE 41 4E C4 .NO.STE
AN.
0318: 4F D2 Ef BD 8C 53 47 CE 49 4E 04 41 42 D3 55 53 0....S6.IN.AB.US
0328: D2 46 52 C5 54 4F 03 53 51 D2 52 4E C4 4C 4F C7 .FR.P0.50.RN.LO.
0330: 45 58 DO 43 4F D3 53 49 CE 54 41 CE 18 18 90 58 EX.00.51.TA....P
8348: 45 45 C8 4C 45 CE 53 54 52 A4 56 41 CC 41 53 C3 EE.LE.STR.VA.AS.
0358: 43 48 52 AA 4C 45 46 54 A4 52 49 47 48 54 A4 4D CHR.LEFT.RIGHT.K
A364: 49 44 A4 Oe 4E C6 53 CE 52 C7 4F C4 46 C3 4F D6 10..N.S.R.O.F.O.
0370: 4F CD 55 D3 42 D3 44 C4 2F 89 49 C4 54 CD 4C D3 O.U.B.D./.I.T.L.
Tabel 1. De BASICinterpreter bevat een

look-up-table waarin alle
instrukties staan die hij
kent. Met behulp van
deze tabel kan een afkorting worden omgezet in
een komplete instruktie.
12-45
Tabel 2. De komplete
listing van de routine
voor de BASIC-afkortingen. Men kan de lookup-tabla natuurlijk naar
eigen wens aanpassen,
de volgorde van de instrukties moet hierbij
echter gehandhaafd blijven. De keuze van de
tabel. Dan wordt de vektor van de inputdistributor zodanig veranderd dat de processor in onze routine terugkeert via de
"warm input", voor de ontvangst van het
volgende karakter. Zodra het ontvangen
karakter naar BASIC is overgebracht (het
karakter bevindt zich in de buffer AHOLD
na de instruktie RTS), keren we weer
terug naar de afkortingen-routine via de
"warm input". Er wordt dan een volgend
karakter uit de instruktie-tabel gehaald.
afkorting is vrij.
Tabel 2
ORG 1E801
89111: 0999
8828:
91ORTIOND BASIC CONANDS FOR 311110R COPUTER
8838:
9848:
ORIGHNI FOR SUPERBOARD II BVD
8854:
ONLLEINER CIA
8369:
FRIK: 'MICRO. MAY 19811'. HENK J. 14EVERS
8878:
9888:
PETER TIENNISSEN
8099:
8188:
05659 1M1UT DISPATCH TAKE
8118:
9128:
101081
12391
8130: E889
8144:
CRT ADDRESSES
0150:
0160:
I
8170: 0988
AR
811889 CRT ADDRESS REGISTER
1A
.81 REGISTER FILE
8188: 0094
RFILE *
0199:
TETIPS
0298:
8218:
AHOLD 0
$2363 ACCIMULATOR BOLD
8228: EBBB
TD1PY 8
$088C TEMPOPARY Y-BUFFER
8238: 0989
0249:
9254:
MENAI. ROUTINES
9268:
RECCIN 8
$FE18 RECEIVE CHARACTER FROI KEYBOARD
8278: Een
1121313:
8299:
LOOK-UP TABLES
11308:
10294 BASIC COVAND Loorur TABLE
BASCOL 8
8318: 0888
8329:
9338:
888 MAI1PROGRAM 888
8348:
0358:
8364:
9371: MB 29 18 FE SPKAsiD JSR RECC111 GET ~TER FR131 KEMA%
CMPIM $1B
IS IT ESCAPE,
8388: E883 C9 18
BEO FLEUR IF YES. BRAMCH
8390: 0885 FA 81
IF NO. RETUFN TO BASIC
RTS
8489: 0087 60
8418: E0013 A9 BA
FLCUR LDA111 $48
SELECT CURSOR ONTROL REGISTER
STA 4141
8428: EEN 80 88 D8
IDA RFILE
8434: 0000 AD 81 De
SET 05,06 FOR FIASHIN6 CURSOR
ORAIM $68
8444: 0818 89 MI
STA RFILE
0454: 0012 80 91 D8
LOAD MIX. TAKE INDEX
KWEK LDX111 $43
0460: E815 A2 43
JSR RECCFA GEI SHORTHAND CON'AND FROM KEYBOARD
8478: E817 29 18 FE
8488: E81A C9 61
ram WIM $61
0498: EB1C 911 86
BCC SEARCH WREN 1F OMVER C a
WIM $78
8580: 0810 C9 73
ECS SEARCH BRAMCH IF ONPACTER z
8510: DM 88 02
TUIN ONR. IN ACCU INFO CAPITAL
410111 $DF
8528: 0822 29 OF
SEARCH 01P111 1113
IS IT ESCAPE,
8538: E024 C9 18
BEO LASTCM IF YES. RETURN TO BASIC
0540: E826 FA 35
0110 TAKE CO1PARE NITH TABLE
8558: 0028 DO 78 011
BEO FOND FOIND IT,THEN BRPNCH
0568: 01128 FO 05
0579: EB2D CA
DEC
NEG TRY
8588: 0820 18 F4
BPL SF_ARCH IE 140T Faro. LOOP BACK
0591: 0438 38 E3
BMI MAXTBL NO MATCH,IGNORE FlD EET FR COPfeND
9641: 0832 E8
FORD 11
PREPARE X PIN
8610: 0833 AO FF
1.17211 $FF
Y FOR LOOM IN BASIC CONYND TABLE
8628: 0125 CA
BAGNO Da
NER BASIC LOME
8638: 0836 EB 88
BEA SAVET ARRIVED AT CORRECT COMA,BPPNCH
0648: E838 C8
SKIP INT
NOT YET ARRHED,DOP CURRENT COMA
8658: E839 89 84 B2
COAT BASGOM DOW YET,
9660: E83C 10 FA
BAL SKIE. NO, LOOP BACK
0679: E03E 30 F5
BMI BROM YES,TRY REM Of
8688: 0841 8C BC 00 SAM STY TEMPT SAVE Y-REGISTER
8698: E893 AC BC EB GEIDE LDY TEMP/ RECALL Y-REGISTER
8788: 0146 Ce
INA
1NCRBENT CINR.POINTER
0710: EB47 89 84 02
LCAT BASAI GET Of CHARACTER FRC 0181111D
87211: 084A 8D 63 23
STA AHOLD HOLD CHARACTER FOR BASIC INPUT
0730: EB4D 38 BE
BMI LASTEN LAST ONR. FOND,TIEN BINNEN
1248: 004F 8C BC E8
STY TEMPT SAVE Y-REGISTER
8758: 0852 A2 42
LUIM $42
GEIDE ADDRESS -01 TO X
8768: E054 A4 08
LDT111 1E8
AND Y-REGISTER
8778: 0856 8E BI 23 STORE STX IOTABL ADDRESS IN X- PNIT T-REGISTER TO
8788: 0859 80 82 23
STY IOTABL 21 BASIC INPUT VECTOR TABLE
1790: 0050 68
RTS
RERFN TO BASIC
0808: EB5D A9 CIA
lASTCH LOA111 886
STA AR
0818: 085F 80 00 08
SELECT CURSOR CONTROL REGISTER
0828: 0062 AD 81 D8
LDA RFILE
0834: 0865 29 9F
WIM 89F
SET FOR 101-F1550ING CURSOR
0844: 0867 8D 01 D8
STA RFILE
8858: 0461 89 7F
WRIK 87F
086e: HOC 20 63 23
Pt AHOLD STRIP 07
STA AHOLD
887$: 086F 80 63 23
LDXIM $FF
DOWN (008050 -BI TO X
8888: 0872 At FF
101111 SOF
AND 5-RE0I5TER
8898: 0074 A9 OF
491111: 0876 DI DE
ENE STORE BRANDI P/NATS
12-46
8918:
09211:
8930:
0948:
8958:
0964: 0078 5A
8971: 01179 46
0980: 0875
11990: 0078 44
MOA: E87C 49
1810: 0870 31
1024: 0870 52
DM: 007F FF
1444: 0888 47
11154: 0981 00
1868: E192 FF
1870: 0183 08
1980: 01184 2E
1898: 0085 2C
11811: 0886 32
1111: 0087 57
1124: Hee FF
1138: E989 FF
1141: 0081 59
1158: 0888 58
1168: 088C 48
1178: EC18D 44
1189: EleE 4F
1190: 048E 58
124B: 0899 FF
1210: 0091 4C
1220: 0892 FF
1238: 0893 8C
1248: 0894 89
250: E095 FF
1269: E896 FF
1279: 0097 29
1280: E098 54
1298: E1199 2D
1389: 01191 53
1318: E89B FF
1328: 089C FF
1338: 0890 FF
1348: 0890 FF
1358: 089F FF
1368: MB 41
1378: E8A1 FF
1388: E8A2 FF
1399: 0913 FF
1488: 0854 FF
1419: 0815 38
1428: E8A6 4A
1430: 0967 42
1440: 0018 55
1456: E9A9 FF
1469: ERNA 86
1479: 0868 51
14811: E9AC 2F
1490: 00A0 30
1588: 04A0 5E
1518: 09AF 36
1528: 08E9 35
1538: HEI 37
1548: 0082 FF
1559: 0983 45
1568: 0884 33
1578: 7885 34
15811: E8B6 56
1598: 0807 43
1609: 0898 48
1618: 0889 38
1628: DMA 39
1638: 088B 9D
1698:
90311TPOND CORONA TABLE

TAKE =
=
=
=
'2
'F
'N
'D
'1
'1
'R
8FF
'G
$80
8FF
$48
=
=
=
=
=
=
=
='.
=
'2
=
14
=
OFF
=
1FF
=
'Y
=
'X
=
'K
=
140
=
'0
=
'P
=
$FF
DE
FOR
14ER
DATA
INPUT
DIM
READ
GOLD
ROI
RESTORE
GOSUB
REUEN
REN
STOP
TRAP
EXIT
DISK
OEF
KEE
PRINT
LIST
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
8FF
RAC
$89
1FF
1FF
$28
'T
''S
$FF
1FF
1FF
1FF
=
1FF
=
'A
=
fFF
=
1FF
=
1FF
=
1FF
=':
=
'J
=
'8
=
'U
=
1FF
=
$01
=
'0
=
'1
=
'8
=
=
=
=
=
=
=
'6
'5
'7
1FF
'E
3
'4
=
=
=
'C
'H
'8
'9
11
REN
TAB(
590)
THDI
NOT
STEP
080
SEN
INT
ABS
USR
POS
SOR
Ot
LOG
0X1
CDS
SIN
TM
PEEK
LEN
STRO
VAL
ASC
CHR$
LEFT8
R1GHT$
AIDS
Als tenslotte een bit 7 wordt ontdekt dat

"1" is, weet de processor dat de instruktie
kompleet is. De cursor kan nu stoppen
met knipperen. Vervolgens wordt nogmaals de vektor van de input-distributor
veranderd, zodat deze weer wijst naar de
"cold input" van onze routine.
Voordat het laatste karakter van het kommando naar BASIC wordt overgebracht,
moet eerst nog even bit 7 van dit karakter
op nul worden teruggezet.
Al datgene wat we hier hebben beschreven, vindt in werkelijkheid plaats in en
fraktie van een sekonde. De man (of
vrouw) achter het toetsenbord drukt eerst
op de Escape-toets en daarna bijvoorbeeld op toets R; op het scherm verschijnt
dan haast ogenblikkelijk de instruktie
READ. Zo werkt dat!
De komplete listing van de machinetaalroutine voor de enkeltoets-kommando's
ziet men in tabel 2. De grote "trekken"
van figuur 1 zijn hierin gemakkelijk terug
te herkennen. Nog even enkele opmerkingen over deze routine. We zijn hier vrij
uitvoerig ingegaan op de principile werking, zodat de lezer weet wat er allemaal
gebeurt en ook in staat is om de routine,
indien nodig, aan te passen aan andere
systemen dan de junior computer. Het
knipperen van de cursor is niet noodzakelijk; men kan daarvoor ook iets anders
bedenken.
Let bij aanpassingen wel goed op de
absolute adressen: de input-distributor
(IOTABL), de buffer voor de overdracht
van het karakter (AHOLD), de keyboardontvangstroutine (RECCHA) en de lookup-table van de interpreter (BASCOM).
Deze moeten worden veranderd bij andere systemen. Verder vestigen we de aandacht op de absolute adressen op regel
750, 760, 880 en 890 in tabel 2. Ook deze
adressen moeten dan worden aangepast.
Vr het gebruik van de routine op uw
machine moeten er twee handelingen
worden verricht. Eerst wordt de routine in
het geheugen geladen (van diskette).
Daarna moet de input-vektor op adres
2301HEX nog worden veranderd, zodat hij
wijst naar het begin van de afkortingenroutine. Als de routine bijvoorbeeld
begint op E000HEx (zoals in de tabel is
aangegeven), dan moet de vektor worden
gezet op DFFFHEX (= E000 1). In
BASIC ziet dat er als volgt uit: POKE
8961,255 : POKE 8962,223.
simpele windrichtingsmeter
Door een misverstand wordt
zowel in het artikel als in de
bijschriften van de simpele
windrichtingsmeter (okt. '84,
pag. 10-66) van zestien
270 ohm-weerstanden
gesproken. Dat moeten er
echter zoals ook in het
schema is te zien vijftien
zijn.
benzinebespaarder
volire-verlichting
Germaniumdiode D1 in deze
schakeling (mei 1984, pag.
5-39) is abusievelijk verkeerd
om getekend. De anode van
D1 moet dus aan massa
liggen.
MMV1IIe
De benzinebespaarder uit
maart '84 geeft soms problemen doordat de ingangstrap
bij bepaalde toerentallen niet
goed reageert op de ontsteekpulsen. Dit kan worden verholpen door deze te
vervangen door de hierbij afgedrukte ingangstrap.
MMV2#'
12-47
printen zelf maken

U hebt hiervoor nodig: een spuitbus transparant-spray, een layoutpagina, een UV-lamp, natronloog en
positief fotogevoelig printmateriaal
(evt. zelf maken met positieve fotokopieerlak en printmateriaal).
De fotogevoelige kcperzijde van
het printmateriaal wordt met de
transparant-spray goed nat gespoten.
De uit de layout-pagina geknipte
koper-layout (in spiegelbeeld) legt
12-48
u met de gedrukte zijde op het natte

printmateriaal. Druk het papier licht
aan en verwijder eventuele opgesloten luchtbelletjes door voorzichtig
met een prop papier over de layout
te strijken.
Het geheel kan nu met een UVlamp belicht worden. De belichtingstijd is afhankelijk van de
gebruikte UV-lamp, de afstand hiervan tot het printmateriaal en het
fotogevoelige materiaal.
Na het belichten verwijdert u het
layoutvel (nog meerdere malen
bruikbaar) en spoelt u het printmateriaal onder stromend water schoon.

Na het ontwikkelen van de fotogevoelige laag in natronlaag (ongeveer 9 gram in 1 liter water oplossen) kan de print in ijzer-3-chloride
(500 gram FeC13 in 1 liter water)
getst worden. Spoel daarna de print
grondig schoon (en ook uw handen!),
verwijder met wat staalwol het fotogevoelige laagje van de kopersporen
en boor de gaatjes.
Elektuurprinten, -frontplaten, -software en -paperware zijn verkrijgbaar

bij de handel. U kunt ze ook rechtstreeks en tegen vooruitbetaling
bestellen bij Elektuur B.V., Beek (L)
met duidelijke vermelding van het
(de) bestelnummer(s) op uw overschrijvingsformulier. Per (gekombineerde) bestelling dient f 3,50
(Bfrs. 69) extra voor verzenden
administratiekosten te worden
overgemaakt.
Postgiro 124.11.00 of bank-nr.
57.83.41.883 (voor Belgi PCR
000-017-70.26-01).
(E)PROM's kunt u door Elektuur B.V.
laten programmeren. Stuur de
(E)PROIVIes) in een deugdelijke verpakking naar Elektuur B.V., Postbus
75, 6190 AB Beek (L) met duidelijke
vermelding van het gewenste
Elektuur-programma + bestelnummer
en maak gelijktijdig het verschuldigde
bedrag ( + f 3,50/Bfrs. 69 voor
verzenden administratiekosten) over
op bovenstaand post- of bankrek.nr.
met vermelding van het bestelnummer.
(Elektuur B.V. kan niet aansprakelijk
worden gesteld voor verlies of beschadiging, in welke vorm dan ook,
van toegezonden IC's.)
TECHNISCHE VRAGEN SERVICE

Deze service is bedoeld om lezers die moeilijkheden ondervinden bij het opbouwen van
Elektuur-schakelingen behulpzaam te zijn.
Om een snelle beantwoording van uw vragen te bewerkstelligen, verzoeken wij u bij
het stellen van uw vraag aan de volgende
punten te denken:
De vragen dienen vergezeld te gaan van
een geadresseerde en gefrankeerde antwoordenveloppe. Alleen Nederlandse
postzegels kunnen worden gebruikt.
Vanuit het buitenland dient men gebruik
te maken van een internationale
antwoord-coupon.
Vermeld in de linker bovenhoek van de
enveloppe de kode "TV" + het onderwerp waarover u vragen stelt.
Alleen vragen die betrekking hebben op
in de laatste drie jaar gepubliceerde
Elektuur-schakelingen komen voor beantwoording in aanmerking. Dit geldt trouwens ook voor telefonische vragen op
maandagmiddag tussen 12.30 en 16.00
uur, tel. 04402-71850.
Stel uw vraag op een zakelijke manier,
vermeld eventueel gemeten spanningen,
stromen, gebruikte onderdelen etc. en
schrijf vooral leesbaar.
Wanneer bepaalde onderdelen bij u in de
buurt niet verkrijgbaar zijn, kijk dan alvorens in de pen te klimmen de advertenties in Elektuur na. Meestal vindt u daarin
wat u zoekt.
Vragen die niet te maken hebben met de
gepubliceerde schakeling zelf, maar met
speciale individuele wensen (zoals bijv.
aanpassing van onze ontwerpen op fabrieksapparatuur of een bepaalde, door
ons nooit beproefde samenvoeging van
deelschakelingen) komen niet voor beantwoording in aanmerking. Ook aanvullende technische gegevens van komponenten en theoretische informatie over
Elektuur-schakelingen kunnen niet verstrekt worden. Zulks om te voorkomen
dat de lezerspost onnodig veel beslag
gaat leggen op de tijd van de redaktie.
SOFTWARE SERVICE
FRONTPLATEN SERVICE
bestelnr. guldens Bfrs. cassette
bestelnr. guldens Bfrs. frontplaten
007
22,-
82014-F
10,80
213
009
27,30
82178-F
83022-F
83041-F
83051-F
84012-F
84037-F
84024-F
84111-F
9,90
17,65
52,25
19,45
20,50
18,40
29,50
19,90
195
348
1029
383
404
362
581
392
010
27,30
011
27,30
433 cassette met 15 programma's

voor de speelcomputer
PROGRAMMEER SERVICE
PRINT SERVICE
bestelnr. guldens Bfrs. programma

500
38,35
755 Elbug (originele versie) in

3 x MM 52040
of 1 x 2716 EPROM
501
38,35
755 Elbug II (SC/MP-boek)
in 3 x MM 52040
of 1 x 2716 EPROM
502
16,30
321 cassette-routine voor
NIBL-computer
in 1 x MM 5204Q of
1 x 2716 EPROM
503
16,30
321 junior-computer
in 1 x 2708 EPROM
504
16,30
321 lichtende disko-vloer
in 1 x 2708 EPROM
505
55,15
1086 schaakprogramma voor
Intelekt in 2 x 2716 EPROM
506
27,30
538 junior tape-monitor (TM)
in 1 x 2716 EPROM
507-N
27,30
538 junior printer-monitor en
PME in 1 x 2716 EPROM
Herprogrammeren van 507 naar 507-N
(zie Junior boek 4) kost f 11,05 (Bfrs. 2181.
508
16,30
321 junior databussturing
in 1 x 82S23 PROM
509
27,30
538 tijdsein-processor
in 1 x 2716 EPROM
510
33,10
652 150 MHz-frekwentiemeter
in 2 x 82S23 PROM
511
30,45
600 junior-disassembler, -EPROMprogrammeer-software en
-systeemvektoren
hex
dump) in 1 x 2716 EPROM
512
27,30
538 autonome schakelklok
in 1 x 2716 EPROM
513
27,30
538 keysoft polyfoon keyboard
in 1 x 2716 EPROM
514
27,30
538 doka-computer
in 1 x 2716 EPROM
514-N
27,30
538 doka-computer (vlg. jan. '83)
in 1 x 2716 EPROM
515
16,30
321 DOS-software
in 1 x 2708
516
27,30
538 sprekende dobbelsteen
in 1 x 2716 EPROM
517
27,30
538 ELEKTERMINAL +
elekterminal
in 1 x 2716 EPROM
518
27,30
538 morse-programma
voor de Junior-Computer
in 1 x 2716 EPROM
519
27,30
538 telex-programma
voor de Junior-Computer
in 1 x 2716 EPROM
521
64,05
1262 karaktergenerator en videoroutines voor DOS-Junior
in 1 x 2732 + 1 x 2716
EPROM
522
91,35
1800 karaktergenerator en videoroutines voor uitgebreide
Junior in 1 x 2732 +
2 x 2716 EPROM
523
36,75
724 karaktergenerator
in 1 x 2732 EPROM
524
27,30
538 quantisizer
in 1 x 2716 EPROM
525
36,75
724 universele terminal
in 1 x 2732 EPROM
526
27,30
538 windrichtingsmeter in
1 x 2716 EPROM
527
27,30
538 Elabyrint in
1 x 2716 EPROM
528
27,30
538 EPROM-duplikator
in 1 x 2716 EPROM
529
16,30
321 multimeetmonitor
in 1 :-: 82S23 PROM
530
54,60
1076 typemachine-interface
in 2 x 2716 EPROM
PAPERWARE SERVICE
bestelnr. guldens Bfrs omschrijving
PWS-1
10,-
PWS-2
10,-
PWS-3
10,30
PWS-4
11,05
197 ESS-511 softwaredokumentatie: wijzigingen/aanvullingen

ESS-507-N
197 DOS bootstrap-loader
listing ESS 515
203 aanvullende informatie
universele terminal
218 aanvullende informatie
VDU-kaart + sourcelistings
Artist, voorversterker
voor gitaren
labvoeding
Prelude XL
un. schakelklok
Mastro
kapaciteitsmeter
pulsgenerator
terts-analyzer
funktiegenerator
Wanneer u een print(en) bestelt, kunt u

desgewenst het (de) bijbehorende nummer(s) van Elektuur meegeleverd krijgen
door bij uw bestelling per nummer
f 5,25 (Bfrs. 103) extra over te maken
(voor Halfgeleidergidsen: f 10,50,
Bfrs. 206). Vermeldt u dan bij uw bestelling "plus tijdschrift maand/jaar" (voor
maand/jaar zie onderstaande lijst). De
meeste - echter niet alle - reeds verschenen nummers zijn nog beschikbaar.
Indien het (de) door u bestelde tijdschrift(en) niet meer leverbaar is (zijn),
ontvangt u kopien van het (de) desbetreffende artikel(en).
Deze pagina geeft een overzicht van de
meest courante Elektuur-printen. Regelmatig wordt een uitgebreide lijst van
het komplete aanbod gepubliceerd.
bestelnr. guldens Bfrs. print
MEI 1984
84024-5 18,20
359 terts-analyzen ruisprint
84024-6 30,20 595 multimeetmonitor
84040 22,55 444 KG-vakantieradio
84041 24,70 487 mini-crescendo
84049
15,20
299 schakelende voeding
5...24 V/5 A
JUNI 1984
84048 13,10 258 pechflitser
84054 15,30 301 ZX-bufferschakeling
84055
20,60
406 interface voor elektronische
typemachine
echolood:
84062 23,75 468 basisprint
81105-1 19,95 393 display-print
84063
15,40
303 draadloze mikrofoon
HALFGELEIDERGIDS 1984
84408
9,85
194
voedingsbeveiliging voor 'P's
84427
10,15
200
zuinige motoraansturing
84437
10,10
199
koelkast-alarm
84438
14,90
294
airband-konverter
84452
13,85
273
RS 232-analyzer
84457
12,10
238
melodische deurbel
84462
21,95
432
frekwentiemeter: hoofdprint
80089-2
6,85
135
display-print
84477
23,80
469
uP-voeding
SEPTEMBER 1984
84031-8 749,14755 kompleet bouwpakket van de
modem 'Telektor'
(print niet los verkrijgbaar)
84071
23,85
470
elektronisch scheidingsfilter
84072
14,20
280
SCART-adapter
84073
10,25
202
lampenspaarder versie 1
(montage in lamparmatuurl
84083
9,50
187
lampenspaarder versie 2
(montage bij lichtschakelaar)
digitale toerenteller:
84079-1
13,50
266
basis-print
84079-2
18,35
361
display-print
84081
17,30
341
flitsbelichtingsmeter
OKTOBER 1984
84075
17,95
84078
26,40
84084
16,15
84089
11,30
354
520
318
223
ZX81-pulspoetser
RS232-Centronics-interface
video-inverter
MD-voorversterker
RIA Amplonia
NOVEMBER 1984
84088
10,70
84095
25,10
84096
10,55
84100
10,84101
10,75
84106
29,85
211
494
208
197
212
588
inbreker-verschrikker
buizenversterker
slaapkamerdimmer
Telefase
TV-monitorversterker
mini-printer
DECEMBER 1984
84107
10,90
215
84111
32,55
641
84112
10,40
205
84115-1
84115-2
84130
45,20
27,75
15,50
890
547
305
tijdschakelaar
funktiegenerator
soldeerboutregeling
uP-gestuurde faseaansnijding:
basisprint
vermogensprint
regelaar voor
modelrace-auto's
12-49
L984 jaarinhoud 1984 jaarin

Audio en Video
audio-onderbreker
audio-signaalverfraaier
audio-voorversterkerbuffer
buizensimulator
draadloze mikrofoon
eindversterker 70/90 W
elektronisch scheidingsfilter
extremistisch audiofilter
gitaarvoorversterker
I R-koptelefoon-ontvanger
I R-koptelefoon-zender
kleine krachtpatser
mini-Crescendo
ontplopper voor eindversterkers
Ria Amplonia
SCART-adapter
spanningsgestuurde audioschakelaar
stereo-ruisonderdrukking
stereo-wandelaar
sync-separator
TV-monitorversterker
universeel aktief filter
video-combiner
video-inverter
video-syncbox
vierpitter
7-52
1-54
7-34
7-92
6-30
7-81
9-74
7-95
7-35
7-70
7-48
8-06
5-62
7-87
10-68
9-68
8-03
7-94
1-24
7-48
11-62
1-22
2-46
10-58
2-30
11-44
Diversen
AC-voeding
automatische reserve-waarschuwingslamp
digitaal bandfilter
eenvoudig elektronisch relais
elektronische drukknopkombinatie
elektronische kaars
gevoelige Schmitt-trigger
inen uitschakelvertraging
konstante lichtbron
kwartsklok met alarm
LED-stroomsensor
lineaire optocoupler
loodakkulader
multimeetmonitor
pechflitser
power-buffer
programmeerbare lichtshow
real time bandteller
reuzenlamp
schakelindikator
snelheidsregelaar
snelle A/D-omzetter
soldeerboutregeling
telefase
4017-tellers in serie
tiptoetsregelaar
veelzijdige timer
zekeringdoorsmeltindikator
2N3055-zonneschakelaar
zuinige motor-aansturing
Generatoren/oscillatoren
baudrate-generator
blokkendoos
digitester (pulsgenerator)
12-50
4-28
7-39
8-00
8-09
7-84
12-30
7-47
8-01
2-27
7-80
7-57
7-64
6-49
5-53
12-27
6-24
3-34
2-33
3-26
11-68
7-58
8-05
7-93
12-73
11-42
7-84
7-30
7-63
8-15
7-92
7-45
funktiegenerator
pulsgenerator
puls/pulstrein-generator
terts-analyzer (ruisgenerator)
video-syncbox
Wienbrug-oscillator
zaagtandgenerator
12-35
4-32
7-43
5-34
2-30
7-59
7-69
HF
airband-konverter
BALUN UNBAL
FM-zakradio
KG-vakantieradio
squelch
tijdseinontvanger voor France Inter
VHF-konverter
7-52
10-56
7-42
5-42
5-26
7-35
7-97
Hobby
akoestische achteruitrijverklikker
benzinebespaarder
diesel-toerenteller
digitale toerenteller
draadloze draadontspanner
echolood
Elabyrint
galopsimulator
horlogemeter
konstante lichtbron
LED-spel
loodakkulader
pedometer
sociale vogel
speelautomaat
vermoeidheidstester
volire-verlichting
vreemde vogel
zuinige trimklok
2-53
3-66
2-42
9-61
8-20
6-38
3-42
9-48
7-32
1-38
2-27
7-91
6-49
7-65
12-55
8-16
12-42
7-39
5-39
8-19
8-11
Huis en tuin
automatisch toiletlicht
belverlenger
CV-monitor
dubbelbel
elektronische gasmeter
humane muizeval
inbrekerverschrikker
kilowatt dimmer
koelkast-alarm
lampenspaarder
melodische deurbel
monoknop-kodeslot
rattenverjager
regenvoorspeller
repeteer-alarm
slaapkamerdimmer
telefase
telefoonlichtbel
temperatuur-indikator
7-68 volire-verlichting
7-98 windrichtingsmeter
3-32 zuinig buitenlicht
7-89
7-95
7-46
7-89
10-42
7-51
11-53
7-38
7-32
9-57
7-40
8-18
7-85
7-98
7-96
10-66
11-28
11-42
8-14
8-10
5-39
1-26
7-33
houd 1984 jaarinhoud 1984

Informatief
applikator programmeerbaar kwartsoscillator-IC
applikator 48Z02, een 16-Kbit geheugen-IC
applikator LM 1875, een 20 W eindversterker-IC
applikator fase-aansnijsturingen met de SL 440
BALUN UNBAL
beveiligen met varistoren
chip select
chip select
de XR-2206 in de funktiegenerator
elektronenbuizen
eloxeren
EXOIRItische bouwstenen
het gebruik van een pulsgenerator
hoeveel watt?
logische familie-aangelegenheden
optisch massageheugen
universeel aktief filter
Meten en testen
akoestische ohmmeter
batterijmeter
dieseltoerenteller
digitester
echolood
elektronische gasmeter
floppy-tester
frekwentiemeter
het gebruik van een pulsgenerator
hoger/lager-frekwentiemeter
horlogemeter
kapaciteitsmeter
LC-meter
LED-okkazie-teller
microprocessorgestuu rde frekwentiemeter
multimeetmonitor
nivo-indikator
puls-detektionele digitester
stopkontakttester
terts-analyzer (deel 1)
thermometer op multimeter
transistorpolariteitstester
tri-state TTL-meetpen
uitsturingsindikator
versterkerdekade
VH F-dipper
windrichtingsmeter
digitale cassette-recorder met ZX81

DOS-uitbreidingen
en keltoets-BASI C-komma ndo's
EPROM-duplikator
EPROM-programmer voor Z80
EPROM-wisser
ervaringen met de digitale cassette-recorder
floppy-adapter voor 8"-drives
floppy-tester
get Et go
I D List
infrarood-P-interface
interface voor elektronische typemachine
joystick-interface
jump on reset
kontrolesignalen
kwartsmodulator
lichtpen
merge voor BASIC-files
mini-printer
mini-signaaloppoetser
motorschakeling voor floppy-drives
7-49 parallel-naar-serieel-omzetter
10-40 PARSER
2-42 R ES I RON M 1-indikator
7-42 RS 232-analyzer
9-61 RS 232-omschakelaar
3-32 RS 232
Centronics-interface
6-38 RS 232/V24: de besturingssignalen
10-42 SCART-adapter
9-48 Sinclair's nieuwste: de Quantum Leap
5-60 start-omleiding voor 6502
7-66 telektor
4-54 6502-tracer
7-30 TV-monitorversterker
1-38 van RS 232 naar RS 423
2-54 vermogenstrap voor kiP's
8-17 Z80-simulator
7-54 ZX-alternatieven
12-28 ZX81-pulspoetser
5-53 ZX-uitbreidingen
7-96 2716 voor 2708
7-82 2 x 2716 = 2732
10-66
8-00
3-54
4-56
5-34 Muziek
8-22 diapason
7-58 disko-drum
7-64 metronoom-uitbreiding
8-22 preset-uitbreiding voor de polyfone synthesizer
8-07 (deel 1)
7-38 preset-uitbreiding voor de polyfone synthesizer
1-26 (deel 2)
1-36
9-66
10-64
11-60
10-56
3-74
2-64
4-64
12-58
11-30
9-36
6-66
4-54
5-76
3-62
4-40
1-22
g-Processor
adresdekodering
bandinhoud-detektor
Basicode-2 voor Junior met VDU-kaart
beeldruiskiller
bel voor Elekterminal
bytegum
CPU-klokgenerator
data per telefoon
de 6845 geprogrammeerd
digitale cassetterecorder
6-65
9-72
12-44
5-70
1-34
7-86
4-66
7-83
5-60
3-40
4-53
7-88
6-60
7-55
8-09
2-61
3-70
7-90
6-36
11-34
7-70
4-71
12-62
7-49
8-12
7-50
8-04
8-02
10-34
11-70
9-68
9-29
8-12
9-38
2-66
11-62
5-68
8-19
4-67
11-56
10-53
6-52
7-68
7-41
10-30
6-28
4-31
1-62
2-68
Voedingen
1-68
3-53
2-75
8-15
7-99
4-44
7-44
9-32
10-73
1-49
AC-voeding
automatische akkulader
computervoeding
dissipatiebegrenzer
flexibele voeding
jtP-voeding
overspanningsbeveiliging
schakelende spanningsregelaar
schakelende voeding
stroombron als nicad-lader
4-28
8-13
8-21
8-05
7-62
7-60
7-31
8-02
5-28
7-56
12-51
jaarinhoud
tijdschakelaar
trafoloze netvoeding
voedingsbeveiliging voor pP's
voedingsmonitor
zware opamp-voeding
12-32
7-37
8-08
7-79
7-56
Het Lek van Elektuur
11-49
anemometer ('83, blz. 10-34)
benzinebespaarder ('84, blz. 3-66)
12-47
buitenthermostaat ('83, blz. 10-74)
1-45
6502 CPU-kaart ('83, blz. 11-36)
7-71
FM-zakradio ('84, blz. 7-42)
11-49
kapaciteitsmeter ('84, blz. 2-54)
4-49, 9-53
multimeetmonitor ('84, blz. 5-53)
7-71
4-49
phaser ('83, blz. 12-58)
preset-uitbreiding voor de polyfone synthesizer
('84, blz. 2-70)
3-49
printtrafo's (algemeen)
10-49
programmeerbare lichtshow met power-buffer
4-49
('84, blz. 2-33/3-34)
simpele windrichtingsmeter ('84, blz. 10-66)
12-47
universeel aktief filter ('84, blz. 1-22)
10-49
universele schakelklok ('83, blz. 4-58)
4-49
VDU-kaart ('83, blz. 9-58)
2-49, 10-49
volire-verlichting ('84, blz. 5-39)
12-47
Speelcomputer-bezitters opgelet!
Er is weer een nieuwe software-cassette uit, met 15
geinige spelletjes voor de Elektuur-speelcomputer.
Alweer
een jaar
Het is weer bijna zover. De kerstdagen
staan voor de deur en we sluiten binnenkort alwr een jaar af. Het lijkt wel
of het steeds sneller gaat.
Hopelijk is 1984 voor u een goed jaar
geweest. Wij hebben in elk geval ons
uiterste best gedaan om er voor de
elektronica-hobbyisten een goed jaar
van te maken. Als we even terugkijken
en een greep doen uit de artikelen en
ontwerpen van het afgelopen jaar, dan
zijn we in alle bescheidenheid niet eens zo ontevreden: real-time tertsanalyzer, pulsgenerator, kapaciteitsmeter, programmeerbare lichtshow, minicrescendo, digitale cassetterecorder,
flitsbelichtingsmeter, video-inverter, huizenversterker, elektronische scheidingsfilters, telektor-modem, etc., etc. het is een lijst die best gezien mag
worden.
Zeker, het kan altijd nog beter, mooier
en gevarieerder, en wie ons goed kent
weet ook wel dat we hier bepaald niet
op onze lauweren rusten. Je bent nu
eenmaal trendsetter of je bent het
niet...Voor 1985 hebben we alweer
een heleboel plannen klaar liggen.
Maar daar komen we volgend jaar wel
op terug. Voorlopig gaan we eerst even
met vakantie en daarom wensen we al
onze lezers nu vast
(zie pag. 12-49, software-service, beste/nr. 011)
prettige
kerstdagen
en een voorspoedig
nieuwjaar
N.B. In verband met de komende feestdagen zijn onze kantoren van

24 december t/m 1 januari gesloten!
12-52
elektronische kaars
ijdschakelaar
---o 0
O-0
0o 0 0 0 0 0 0 11,
o
/571
p
rrp
(zgl000y
c)
Ifirif
j
/4!i
j P-gestuurde fase-aansnijder itriac-print)
12-53
12-54
regelaar voor modelraceauto's

Sommige dingen zullen nooit hun aantrekkingskracht verliezen.

Speelgoedtreinen bijvoorbeeld, zullen veel mensen, zowel jong als
oud, voortdurend blijven fascineren. Niet helemaal in dezelfde
kategorie, maar toch altijd populair, zijn modelracebanen. Er zijn veel
verschillende modellen racebaanautootjes op de markt: de
goedkopere versies werken op batterijen. Bekend is hoe snel deze
batterijen leeg zijn. De oplossing voor dit probleem ligt voor de hand:
de elektronica.
Het probleem met batterijen is dat deze
spanningsbron niet lang meegaat en duur
is. Batterijen worden vaak gebruikt omdat
ze weinig plaats innemen, maar in veel
andere gevallen wordt batterijvoeding
alleen uit ekonomisch oogpunt gekozen.
Dat is ondermeer het geval bij modelraceauto's. De produktiekosten (en dus ook de
prijzen) van de versies die werken op batterijen zijn veel lager dan denetgevoede
uitvoeringen. Na de aanschaf van de twintigste set batterijen in n week, wordt er
getwijfeld aan het goedkope van deze
spanningsbron. Iedere elektronicahobbyist zal begrijpen dat een eenvoudige, goedkope voeding een mogelijke
oplossing biedt. Maar als we toch veranderingen aanbrengen, kunnen we de zaak
beter goed aanpakken en tegelijkertijd de
handbediende snelheidsregelaars verbeteren.
Voeding en snelheidsregelaar
De snelheidsregelaar voor modelraceauto's bestaat meestal uit een handbediende draadgewonden potentiometer, waarvan de loper door het indrukken van een
knop bediend kan worden. Door de knop
meer of minder in te drukken, kan de

snelheid van de auto in kwestie veranderd
worden. Deze konstruktie is echter niet
ideaal; het is heel moeilijk de snelheid
van de auto nauwkeurig in te stellen. Met
de schakeling in figuur 1 kan dit probleem
opgelost worden. De schakeling levert
tevens de voeding voor de race-baan.
De schakeling, inklusief de voeding (zonder nettransformator en smeltveiligheid),
past op de printplaat die afgebeeld staat
in figuur 2. De bruggelijkrichter kan ook
ergens anders dan op de print gemonteerd worden of vervangen worden door
vier losse dioden. Dit voedingsgedeelte is
zeer eenvoudig en levert zowel de 10 V
gelijkspanning, die gebruikt wordt voor
de speelgoedauto's (+ +), alsook een
regelbare 5 V gelijkspanning, die nodig is
voor de schakeling zelf.
Spanningsdeler Rl/P1 levert een spanning
aan de niet-inverterende ingang van
opamp Al, die dan een konstante spanning levert op pen 1. De snelheidsregelaar
voor n van de speelgoedauto's (P2)
maakt deel uit van een tweede spanningsdeler. De spanningsval over P2 levert een
spanningsverschil tussen de ingangen van
A2 op. Deze opamp, waarvan de verster-
een
ekonomische
spanningsbron
met pulsbreedteregeling
maakt de
modelracebaan
realistischer
12-55

Figuur 1. Deze voedingsen snelheidsregelaar

bestaat uit twee kanalen,
die beide dezelfde eenvoudige voeding en oscillator gebruiken. De
hobbyist hoeft niet precies dezelfde onderdelen
te gebruiken als wij
toegepast hebben. De
bruggelijkrichter hoeft
niet op de print gemonteerd te worden en mag
zelfs vervangen worden
door vier losse dioden.
De vermogens-darlingtons, T2 en T4, kunnen
ook vervangen worden
door een ander type
transistor (zoals TIP 142),
maar de schakeling moet
dan enigszins aangepast
worden.
king kan worden ingesteld met P3, versterkt dit spanningsverschil en geeft het
resultaat door aan pen 13 van komparator
A3.
Het signaal voor de niet-inverterende
ingang van A3 wordt geleverd door A4.
Deze vierde opamp werkt als oscillator en
levert een driehoekig uitgangssignaal met
een frekwentie van ongeveer 160 Hz. De
amplitude van dit signaal bedraagt ca. 4 V.
De komparator levert een blokspanning
met (natuurlijk) een frekwentie van eveneens 160 Hz. De breedte van de pulsen
(met andere woorden de puls/pauzeverhouding) hangt af van de grootte van
de spanning aan pen 13 van A3. De
blokspanning wordt via R4 toegevoerd aan
de vermogenstransistor T2. Deze transistor
geleidt tijdens elke puls en de snelheid
van de auto, die gevoed wordt vanuit punt
A, hangt dus alleen af van de puls/pauzeverhouding van het uitgangssignaal van
A3. Uitgang A is door middel van T1 en
R5 beveiligd tegen kortsluiting.
Deze schakeling is bedoeld voor n
auto. De tweede auto wordt op precies
dezelfde manier bestuurd door het tweede gedeelte van de schakeling. In dit
geval is P5 de snelheidsregelaar en de
gebruikte opamps zijn A5 ...A7. De auto
zelf is aangesloten op uitgang B. Oscillator
A4 doet voor beide delen van de schakeling dienst.
Konstruktie en kalibratie
Bij het opbouwen van de schakeling op
de print (het ontwerp van deze schakeling
staat afgebeeld in figuur 2), mogen de vermogenstransistoren T2 en T4 en de IC's 1
en 2 vooralsnog niet gemonteerd worden.
Nadat de rest van de onderdelen aangebracht is, moeten de voedingen van 5 V
en 10 V (+ +) gekontroleerd worden en
alleen als ze goed werken mogen de
BD 679's en de LM 324's gemonteerd worden. Opgelet: zowel T2 als T4 moeten op
een koelplaatje (een U-vormig stuk aluminium is ook prima) gemonteerd
worden.
De snelheidsregelaars moeten ook even
worden gekontroleerd. Tenzij ze splinter-
P3
250k
5V
0
Al ... A4 = IC1 = LM324

A5 ... A7 = %IC2 = LM324
1N4001
R1
T2
/
R4
P1
BD 679
Cl
*sie tekst
BC 550B
1P 16V
++
BD 679
BC 550B
T4
50k
3
-r
R10
I
4V
BD 679
160 He
C
(TO 126 )
1N4001
5V
5V
+4.
R6
5V
78L05
R9
n
R7
IC1
loon IC2
C3
Zn
B1= B8005000/3300
84130
12-56

Onderdelenlijst
Weerstanden:
R1,R8,R10 = 47 k
R2,R11 = 470 Q
R3,R4,R12,R13 = 1 k
R5,R14 = 0,27 4/5 W
R6,R7,R9 = 100 k
P1,P4 = 50 k instelpotmeter
P2,P5 = handbediende
regelaar voor race-auto's
P3,P6 = 250 k
instelpotmeter
Kondensatoren:
01,04 = 1 ,.//16 V
C2,C5 = 10 n
C3 = 33 n
C6 = 1000 u/16 V
C7 ... C9 = 100 n
Halfgeleiders:
B1 = bruggelijkrichter,
80 V/5 A
D1,D2 = 1N4001
T1,T3 = BC 5508
T2,T4 = BD 679
IC1,1C2 = LM 324
IC3 = 78L05
Diversen:
F1 = smeltveiligheid,
200 mA traag
S1 = dubbelpolige
netschakelaar
Trl = trafo, sek. 8 V/4 A
2 koelplaatjes voor T2 en
T4, TO 126 versie.
f 60, link). print)
nieuw zijn, zal er zich waarschijnlijk een

beetje vuil en stof in verzameld hebben
en zullen ze dus niet "soepel" werken.
De externe aansluitpunten op de print
kunnen duidelijk teruggevonden worden
in figuur 2. Als de bruggelijkrichter op de
print gemonteerd wordt, moeten de twee
draden van de nettransformator op de met
gemerkte punten worden gesoldeerd;
in het andere geval wordt de gelijkgerichte spanning eenvoudig aan de punten +
en toegevoerd. De regelaars moeten
aangesloten worden op de punten P2 en
P5. De aansluitingen die naar de auto's
(beter gezegd naar de banen) gaan, zijn
respektievelijk punt A en punt B. Omdat
door deze aansluitingen ongeveer 4 A
loopt, moet een voor dit doel geschikte,
dikke draad gebruikt worden. De werkelijke voeding komt van punt C.
Voor het kalibreren is het nodig dat de
vier instelpotmeters op de print afgeregeld worden. Dit gaat als volgt:
Druk de knop van P2 volledig in.
Draai Pl totdat de auto met maximale snelheid rijdt.
Druk de knop van P2 in totdat de loper
juist aan het begin van zijn baan is.

Draai P3 totdat de auto met minimale snelheid rijdt.
Herhaal deze handeling met P5 in plaats
van P2, P4 in plaats van Pl en P6 in plaats
van P3.
De maximale en minimale spanningen,
die gemeten worden aan de uitgangen A
en B, zouden dan gelijk moeten zijn.
In de praktijk
In de praktijk zal deze schakeling, door
de besparingen op de batterijen, spoedig
zichzelf terugbetaald hebben, maar ook
andere voordelen zullen aan het licht
komen. De snelheid van de auto's kan
over het gehele regelgebied soepel geregeld worden. Dit maakt het effekt veel
realistischer. Het is ook mogelijk de maximale en minimale snelheden zo in te stellen dat de auto's bijvoorbeeld niet uit de
baan vliegen als ze snel door de bocht
gaan. Het vermogen dat aan de verschillende auto's wordt toegevoerd, kan zodanig ingesteld worden dat de snelste auto
niet sneller kan rijden dan de langzaamste
auto.
Figuur 2. Bij de opbouw

van deze print moet een
draadbrug tussen de twee
IC's gesoldeerd worden.
De print is vrij klein
gehouden (95 x 78 mm).
De hele schakeling past
in een klein kastje. Tussen haakjes: op de print
die bij onze EPS-service
(EPS no. 84130) besteld
kan worden, kunnen horizontale en vertikale instelpots gebruikt worden.
12-57
de XR-2206 in de
funktiegenerator
enkele ontwerpoverwegingen
de XR-2206 in de
funktiegenerator
Het gebruik van een speciaal IC in een schakeling heeft vaak het
grote voordeel dat het aantal komponenten daardoor drastisch kan
worden beperkt. Er zit immers een groot aantal halfgeleiders in zo'n
zwart doosje, en soms ook nog precies in de konfiguratie die je nodig
hebt voor een bepaalde toepassing, zoals de XR-2206 in de
funktiegenerator. Deze "inkrimping" geldt echter niet altijd voor de
ontwikkelingstijd van een dergelijke schakeling, zoals we hier aan de
hand van de Elektuur-funktiegenerator willen laten zien. Wie denkt
dat het voldoende is om gewoon een applikatie van de fabrikant "op
print te zetten", die kan nog wel eens voor onaangename
verrassingen komen te staan.
Funktiegeneratoren die rond het haast
"legendarische" IC XR-2206 zijn opgebouwd, hebben meestal enkele schoonheidsfoutjes die welbekend zijn bij elke
gebruiker van dit werkpaard.
We zullen ze even noemen: Op de sinusen driehoek-golfvormen zitten vieze
"spikes" op de toppen, boven 100 kHz
gaan de driehoek en de sinus steeds
meer op elkaar lijken en neemt de amplitude ook steeds verder af, bij asymmetrische golfvormen (zaagtand en blokgolf)
klopt de frekwentieschaal niet, en tenslot-
12-58
te lijkt de zogenaamde zaagtand meer op

een asymmetrische driehoek. Verder
werkt het IC prima...
Bij de nieuwe funktiegenerator hebben
we getracht al deze nadelen te vermijden.
Daarvoor is het nodig eerst de oorzaken
van de "foutjes" te kennen. Daarna kunnen er pas oplossingen voor worden
bedacht.
Betere golfvorm
Het verschil tussen een gewone
XR-2206-funktiegenerator en de nieuwe
Elektuur-funktiegenerator kunnen we het

beste laten zien met twee foto's (figuur 1
en 2). Verder kommentaar is bij deze foto's
wel overbodig, denken we zo. Waar dat
verschil in golfvorm nou in zit, dat vertellen de schema's in figuur 3 en 4. Het schema van figuur 3 toont de standaard-opzet
rond dit IC, figuur 4 geeft het schema van
de nieuwe generator (zonder voeding en
uitgangsversterker). Het inwendige van het
IC ziet u in blokschematische vorm in
figuur 5.
Waar komen die impulsen boven op de
sinussen en driehoeken eigenlijk vandaan? Bij de onderzoekingen bleek dat de
hoofdoorzaak moest worden gezocht in
het gedeelte van de schakeling dat is aangesloten op pen 13 en 14 (vervorming afregeling). In het IC zijn die twee pennen
verbonden met een verschilversterker die
uit het driehoeksignaal een sinus maakt.
De geringste kapacitieve belasting van
pen 13 en 14 heeft al tot gevolg dat de
"spikes" in het signaal verschijnen. Een
kort stukje kabel of een printspoor is al
voldoende. De enige oplossing hiervoor
is: alle verbindingen aan pen 13 en 14 zo
kort mogelijk houden, dus extreem korte
koperbanen tussen de IC-aansluitingen,
de schakelaar en de instelpotmeter. Vandaar dat we in het schema van figuur 4
"elektronisch" schakelen met een BS 170
(V-FET), vlak bij pen 14.
Een andere oorzaak werd gevonden in het
feit dat de 2206 is opgebouwd uit een
blokgolf-driehoek-generator met daarachter geschakelde driehoek-sinus-omvormer.
De steile flanken van de blokgolf benvloeden ook de andere golfvormen. Als
op de blokgolf-uitgang (pen 11, verbonden
met de kollektor van een schakeltransistor
in het IC) niets is aangesloten, of men sluit
deze uitgang kort, dan is de sinus helemaal "schoon". Zodra echter een
weerstand tussen pen 11 en de positieve
voedingsspanning wordt gezet, verschijnen er weer stoorpulsen op de sinus. De
kombinatie van een blokgolf- en een
(onvervormde) sinus-uitgang in n generator is alleen mogelijk als de uitgangsspanning van de blok op pen 11 zo klein
mogelijk wordt gehouden en deze aansluiting zo min mogelijk wordt belast. In
figuur 4 zorgt pen 11 alleen voor de sturing van transistor T2. R15 levert de basisstroom voor de BSX 20; als de interne
transistor aan pen 11 geleidt, dan trekt hij
alleen de basisstroom voor T2 weg. Door
de basis-emitter-overgang van T2 stijgt de
uitgangsamplitude van pen 11 niet boven
0,6 V. Op de kollektor van T2 staat echter
weer een blok met een top-top-waarde
van 16 V... nog steeds niet zo prettig voor
pen 11. Dat is opgelost door met schakelaar S3 de uitgang van T2 kort te sluiten
als een driehoek of sinus is gekozen als
uitgangssignaal. De blokgolf wordt zo heel
effektief onderdrukt als hij niet nodig is!
Optimale amplituderegeling
Verder bleek dat de amplitude-instelling
via de AM-ingang (pen 1) een sterke
invloed had op de golfvorm. Overspraak
(om het maar zo te noemen) in het IC tussen de blokgolf en de sinus/driehoekuitgang (pen 2) wordt klaarblijkelijk minder als op de AM-ingang een positieve
spanning wordt gezet. Daarom staat in
figuur 4 op pen 1 een gelijkspanning van
+4 V. Bij 4 V was de uitgangsspanning
weliswaar even groot geweest, maar de
kans op impulsstoringen zou dan veel groter zijn.
De weerstand aan pen 3 van het IC is
eveneens van invloed op de uitgangsspanning aan pen 2. Om nu de uitgangsamplitude bij omschakelen tussen sinus en
driehoek konstant te houden, moet de
de XR-2206 in de
funktiegenerator
Figuur 1. Foto van een

sinus met daarop stoorpulsen. Dit is een typisch
verschijnsel bij de
XR-2206.
Figuur 2. Ook deze sinus

is geleverd door een 2206,
maar wel na enige aanpassingen in het Elektuurlab. De toppen van de
sinus kan men nog iets
ronder instellen. Dat ziet
zo op het oog wel beter
uit, maar in werkelijkheid
neemt de vervorming dan
toe.
1 = symmetrie
2 = amplitude
3 = DC-instelling
4 = vervorming-afregeling
5 = frekwentiebereik
6 = frekwentie-instelling
Figuur 3. De standaardopzet rond de 2206. Weinig externe onderdelen,

maar ook geen al te beste
resultaten.
ti
O
10. .26 V
C7
P9
S2
C)
t3 P5 50052
2206
0
12
0 NL
fi
SI
10
CL C2
Cd 05
TOMTP TOOn 10n In
00
C6
6,
O
84125.3
12-59
vervorming en een grotere stoorgevoeligheid tegenover.
weerstand aan pen 3 bij sinus circa 2,7

maal hoger zijn dan de weerstand bij driehoek. In veel 2206-schakelingen wordt
daartoe eenvoudig de weerstand aan deze
pen omgeschakeld. Volgens onze ervaringen niet aan te bevelen: kabels en
printsporen naar de schakelaar maken de
boel weer erg gevoelig voor stoorsignalen, en bovendien verandert met de
weerstand ook de gelijkspanningswaarde
op pen 2. Dit probleem zou alleen kunnen
worden opgelost door P5 en P6 dubbel
uit te voeren en dan tussen die twee takken om te schakelen. Dat is hier echter
niet gedaan. De amplitude en de
gelijkspanning zijn met P5 en P6 voor
beide golfvormen vast ingesteld en de
amplitudekorrektie geschiedt aan de uitgang met behulp van de spanningsdeler
R23/R24. Deze spanningsdeler kon alleen
laagohmig worden gehouden door er een
emittervolger vr te schakelen (T3). Een
hoogohmiger spanningsdeler (bijvoorbeeld 5k6/3k3) heeft weliswaar het voordeel dat geen emittervolger nodig is,
maar als nadelen staan hier een grotere
de XR-2206 in de
funktiegenerator
Figuur 4. Ter vergelijking

hier nog eens het schema
van de nieuwe Elektuurfunktiegenerator (zonder
uitgangsversterker en
voeding).
4
2.
22 p
16V
C3 C4
-13H D-
VCO IN
... 10 V
e711
-.C
1P
R8 1%
e' 1 \
.
S1
0,1
11
-.1
C:On
D
5 1%
EER
1,6 V
8V
1:FLE. -.
1V,6 V
50on
Eli
3140
3 .4.
ln
I I-.C8
5
C
6
IC3
8V
14
13
WAVEFORM
ADJUST
TIMING
4
C15
108
160
15V
R7
IC1
XR -2206
10 BYPASS
(\d i 2
ivv
R21
BC
547B
CII
15V
R23
TIMING
1,,,,A.
Pl
L
3 +
OEI 1
.
6
250k
b
8V
P7
8V R24
R19
25
A3 CL.
8V
15 V
P6
50k
8V
10 8
16 V
c.
R18
loon
R20
BSX 20
8V
CIO
616
8V
O
8V
b
4
617
C9
50p
MIM
01: e= 1 .
b= 10.
- 100 .
d= 1.
= 10.
11 Hz
110 Hk
100 H:
11 kHz
110 kHk
638 Oc
108
160
Ok
612
12-60
a 4700
Cl R2
S3c
12
J SYM MULT
SYNC
AM rADJUST7 OUT FSK OUTPUT
9
16 3
Rl
35
ok
g&M
IC2
+ 1,6 V
j's
_1
b AS"
76 V
Ti
lOn
R9
R6 1
1M
- S3
S 3A
R1I
BS 170
15V
Frekwentie-instelling: lineair en
stabiel
Voor het instellen van de gewenste frekwentie bevat de basisschakeling uit
figuur 3 een regelbare weerstand (Pl). De
frekwentie wordt zo nauwelijks benvloed
door variaties in de voedingsspanning,
maar de schaalverdeling is niet erg bruikbaar. Figuur 6 laat het verband zien tussen
de weerstandswaarde (loper-instelling) van
de potmeter en de frekwentie. Een lineaire frekwentieschaal verkrijgen we als met
de potmeter niet de weerstand aan pen 7
wordt gevarieerd, maar de spanning (zie
weer figuur 4). Hier vormt P2 een spanningsdeler, waarbij de (lineair) instelbare
loperspanning naar R10 wordt gevoerd. P2
is echter niet verbonden met de voedingsspanning (de frekwentie zou dan kunnen
worden benvloed door variaties in de
voedingsspanning), maar de potmeter
krijgt zijn spanning van de uitgang van
8V
SYNC OUTPUT
10 k)
0,25 V
ov
0,25 V
al
S2 = FREOUENCY INT./EXT,
84125-4
P2= FREOUENCY
een drift-arme opamp. Deze laatste (IC2)

buffert de spanning die op pen 10 van de
2206 staat. Deze aansluiting levert een
interne referentiespanning van het IC. De
toepassing van de referentiespanning voor
P2 heeft twee voordelen: de frekwentie
blijft stabiel en de spanning over P2 kan
niet groter worden dan de spanning aan
pen 7 (die eveneens op referentiespanningsnivo ligt). De opamp "ontkoppelt"
ook nog de werking van de instelpotmeters Pl en P3. Nu kan men met P3 de
maximale frekwentie instellen zonder dat
de met Pl ingestelde minimale frekwentie
verandert.
Ook bij een externe frekwentie-instelling
via de VCO-ingang wordt de spanning van
pen 10 als referentie gebruikt, waardoor
een optimale frekwentiestabiliteit wordt
verkregen.
Geen kompromissen
Het volgende punt op de lijst: de mogelijkheid van de asymmetrische golfvormen
bij de 2206. Bij zaagtand en blok moeten
daartoe de tijdkonstanten worden omgeschakeld. Dit is mogelijk door de FSKingang (pen 9) te verbinden met de
blokgolf-uitgang (pen 11), waardoor de tussen pen 5 en 6 aangesloten kondensator
met de stroom van pen 7 wordt geladen
en met de stroom van pen 8 wordt ontladen. Hieraan kleven echter verschillende
nadelen: Het verschil tussen laad- en ontlaadtijd kan niet groot genoeg worden
gemaakt, zodat de zaagtand meer op een
asymmetrische driehoek lijkt. De frekwentieschaal van de potmeter aan pen 7 klopt
niet meer, omdat deze nog maar de helft
van de periodeduur bepaalt (de andere
helft wordt bepaald door de weerstand
c.q. de stroom aan pen 8). De externe frekwentiesturing (VCO-ingang) moet van
een extra schakelaar worden voorzien. En
tenslotte gooit het over de print en de
schakelaars van pen 11 naar pen 12 gevoerde blokgolfsignaal weer roet in het eten
van de andere golfvormen. Onze kompromisloze konklusie in dit geval: liever geen
asymmetrische signalen als slechte asymmetrische signalen.
In verband met de slechte golfvormen
amplitudestabiliteit bij frekwenties boven
100 kHz is ook bij het punt frekwentiebereik maar n konklusie mogelijk: het
bereik gaat bij ons niet verder dan
100 kHz.
Ook bij het voedingsgedeelte is niet
bezuinigd. Er is hier gekozen voor een
symmetrische voedingsspanning, zodat
het geheel zonder koppelkondensatoren
werkt en de blokgolfweergave ook bij
lage frekwenties uitstekend blijft.
Al deze "verbeteringen" rond de 2206 zijn
eigenlijk alleen maar mogelijk als we
gebruik maken van een dubbelzijdige
print. Alleen op deze manier kunnen de
kritische printsporen zo kort mogelijk worden gehouden en/of op ruime afstand van
elkaar worden gelegd. Zo wordt ook de
bedrading tussen print en schakelaars,
bussen en potmeters veel korter en een-
5
2206
symmetrie
gifregeling
84125-5
de XR-2206 in de
funktiegenerator
Figuur 5. Het blokschema
van het "binnenwerk"
van de XR-2206. De eigenlijke oscillator in het IC
(VCO) levert een
driehoeken een
blokspanning. De frekwentie kan worden
ingesteld door middel van
pen 7 en 8 (hiermee
wordt de laad- en ontlaadstroom van de externe kondensator aan pen 5
en 6 bepaald). Een
"omvormer" (sine shaper)
maakt van de driehoek
een sinus. Met behulp
van een vermenigvuldiger
(multiplier) kan men de
amplitude benvloeden
(pen 1 en 3). De afregelpunten 16/15 en 14/13 zijn
verbonden met de sinusomvormer.
6
100
C ext. =
(Hz)
90
80
70
60
50
40
30
20
10
100 90 80
70
60 50 40 30 20 10
Pl (kfl)
84125-6
Figuur 6. Als men voor de

instelling van de frekwentie een potentiometer toepast die als regelbare
weerstand dienst doet,
dan ontstaat een vrij
"krom" verband tussen
de loper-instelling en de
frekwentie. De zo verkregen schaalverdeling is
niet erg gebruikervriendelijk.
voudiger. De opzet is zelfs zodanig dat de

meeste van deze onderdelen direkt op de
print een plaatsje krijgen. Het spreekt
voor zich, dat een dergelijke print verschillende korrektiefasen moet doorlopen,
voordat een optimale opstelling is gevonden. De bouwer die straks zo'n print in
handen krijgt, moet beseffen dat die print
niet zomaar een "koperpatroon" is, maar
een goed uitgedokterd, wezenlijk deel
van de schakeling vormt.
Konklusie
Ook als men in een schakeling een IC
toepast dat praktisch de gehele gewenste
opzet bevat, dan nog moet er een heleboel werk worden verricht voordat het
geheel "produktierijp" is. Details is het
ontwerp mogen daarbij beslist niet over
het hoofd worden gezien. We hebben bij
de funktiegenerator ons uiterste best
gedaan om het IC XR-2206 in dit ontwerp
zo goed mogelijk te laten funktioneren.
En wat ook belangrijk is we zijn niet
tot de uitersten van de 2206-mogelijkheden gegaan. Dat zou alleen maar een
schakeling vol met kompromissen hebben
opgeleverd.
12-61
4P-gestuurde fase-aansnijder
Zeg nou eens eerlijk, heeft u er ooit aan gedacht om uw computer

als "dimmer" te gebruiken? Waarschijnlijk niet, maar dat het kan
bewijst de hier voorgestelde schakeling. Natuurlijk kan men met deze
interface nog veel meer doen, want om speciaal voor het dimmen
van lampen een computer te gebruiken is zoiets als een mug met een
kanon neerschieten. We zetten alle mogelijkheden eens op een rijtje:
De fase-aansnijhoek van twee apparaten (lampen, motoren,...) via de
computer bepalen, automatisch open afregelen (met 63 verschillende
snelheden), vier relais onafhankelijk (softwarematig) van elkaar inen
uitschakelen en het via een 8 bits-ingang verwerken van door
externe apparatuur geleverde meldingen. De adresdekoder is
bovendien zodanig opgezet, dat de interface op alle gangbare
computers aangesloten kan worden.
P-gestuurde
fase-aansnijder
inklusief
programma:
Dia-overvloeier
Figuur 1. Voor een totaaloverzicht van de komplete

schakeling is zo'n blokschema natuurlijk erg
handig.
Eigenlijk wilden we alleen maar een komfortable, per computer bestuurbare diaovervloeier ontwerpen. Maar dan een die
bij de meest verschillende computers
bruikbaar is en en met een "zachte" overvloeiing. Dat maakte een uitgekiende
adresdekodering en een volledig automatisch verlopende dimprocedure van de
twee projektorlampen nodig. Ook wilden

we dat de projektoren onafhankelijk van
elkaar voor- en achteruit geschakeld konden worden. Omdat dat bij de meest verschillende merken en typen projektoren
moest kunnen, moest de interface in staat
zijn om op bevel van de computer vier
relais helemaal los van elkaar inen uit te
schakelen. Het resultaat was dan ook een
interface, waarmee men veel meer kan
doen dan alleen maar als dia-overvloeier
gebruiken. We besloten dan ook al gauw
om die weg nog maar wat verder te
bewandelen en voegden een 8 bitsingang toe aan de schakeling, waarmee
men de meldingen van aangesloten apparatuur afvragen kan. Het nut van zo'n
print 4
*1 = zie tekst en
teller-blokschema (fig. 2)
*2 = zie tekst
_0> print
Re A
Re A
Re B
relaistrap
Re B
`-0
elektuurbus
driver/
latch
adresbus
triaceindtrap
1
tel-unit
1
*1
IC1
AC1
*2
csi
adres- csz
dekoder css
CS
cs4
IOREQ
4, 2
klok
1
driver/
latch
klok
2
netsynchr.
R/W
nuldoorgangsdetektor
*2
IC2
C)
SL
tel-unit
2
*1
databus
driver/
latch
*2
driver/
latch
Re C
Re D
IC17
Re C
--0
C
0
relaistrap
0
Re D
84115-1
12-62
AC2
IC3
SO 0
0
0
0
0
0
S70
triaceindtrap
2
0D
"0-
CE
CO/ZD
.- JO
J1
J2
van IC1 )
of IC3
6 bit
programmasturing
SPE
ontsteekgenerator
teller
1
(40103)
MS Nibble
(binary down)
APE
J7
CLK
CLR
RST
CO
ontsteekpuls
CLK
P4
of
i5
teller 04
2
P1 (4516) 01
PE Cl
klokoscillator
1
teller
APE 4IF
4
(40103)
LS Nibble
E C5
P4
~stand vasthouden
100, 071
teller 04
3
(4516) C11
P1
RST
J3
JO
CLK
11/5
CLK
uit/aandimmen (01, 06)

van IC2:
kontrole
reset teller 2/3 (02. 05)
4bit
laden teller 2/3(03, 04)
xon
klokoscillator
2
naar andere
tel-unit
ingang spreekt voor zich, dachten wij.
De blokschema's
Zoals u helemaal links in figuur 1 kunt
zien, zijn op de adresdekoder zowel de
komplete adresbus (A0... A15), als enkele
stuurbuslijnen aangesloten (we zullen verderop in het artikel nog wat dekodeervoorbeelden geven voor de diverse
merken computers). De adresdekoder
produceert 4 CS-signalen, waarmee de inen uitgangslatches worden geselekteerd
(om precies te zijn, het gaat hier om drie
uit- en n ingangslatch). Via de databus
kan men dan in de drie uitgangslatches
schrijven en de inhoud van de ingangslatches in de computer lezen. Afgezien van
de vier aansluitingen die voor het sturen
van de relais worden gebruikt, worden
alle lijnen van de tussengeheugens ingezet voor het programmeren van de twee
tellers. Deze tellers worden met behulp
van een nuldoorgangsdetektor met het net
gesynchroniseerd en zijn volkomen identiek. Welbeschouwd zijn deze twee telunits het hart van de interface, want niet
alleen zorgen zij voor de gewenste verschuiving van de fase-aansnijhoek, maar
ook voor de ontsteekpulsen voor de triacs. Een speciale uitgang maakt het
mogelijk dat de triacs praktisch in de nuldoorgang ontstoken kunnen worden. Zoals
het ook hoort, zijn de triacs met behulp
van optocouplers (op de tweede print)
galvanisch van het net gescheiden.
In het tweede blokschema hebben we de
telunits wat gedetailleerder weergegeven.
d
"et
drorr
64115-2
Figuur 2. De tellerschakelingen in het eerste blokschema (fig. 1) bestaan in

totaal uit drie aan elkaar
gekoppelde tellers. De
samenhang tussen deze
maakt dit tweede blokschema duidelijk.
Maar eerst even een opmerking: Wanneer

we in het nu volgende spreken van "aandimmen", "uitdimmen" en "dimsnelheid",
dan geldt dat eigenlijk uitsluitend voor
lampen, want voor het regelen van motoren zijn die termen niet gebruikelijk. Beter
en technisch juister zou het zijn om
altijd te spreken van het vergroten of verkleinen van de fase-aansnijhoek. Dat
klinkt echter wat ongemakkelijk en bovendien kan het verwarrend werken: het vermogen wordt immers kleiner naarmate de
fase-aansnijhoek groter wordt en omgekeerd. Daarom houden we het toch maar
gewoon op "aandimmen" en "uitdimmen".
Teller 1 wordt vanuit de computer geladen
met de dimsnelheid; hij telt van hoog naar
laag. Bij het bereiken van de tellerstand
"0" krijgt teller 2/3 via de programmasturing een klokpuls toegevoerd en wordt
teller 1 opnieuw met de inhoud van de
latch geladen (daardoor kan de dimsnelheid zelfs tijdens het dimmen nog worden
veranderd). Teller 2/3 bestaat uit twee in
kaskade geschakelde 4516-IC's. Die twee
IC's vormen dus samen n teller. Met
U/D kan de telrichting van deze teller
worden omgeschakeld. Bij het aandimmen
wordt de teller eerst met het bitpatroon
1111 1111 geladen (door een puls op PE) en
via U/D op "aftellen" geschakeld. Bij het
uitdimmen wordt teller 2/3 door een
reset-puls op 0000 0000 gezet en via U/D
op "optellen" geschakeld.
Teller 4 wordt door de nuldoorgangsdetektor op de triac-print getriggerd; daardoor wordt hij geladen met de inhoud van
12-63
222 2 g 522
00000000
g 9,5829
892828E2
2 1'1'1'1.7;11
, 1g
5V
0
IC1
Figuur 3. De stuurschakeling zorgt ervoor dat de
computer met het in
figuur 4 getoonde vermogensgedeelte kan kommuniceren.
12-64
le
IC4
4 4 ls J) 4
IC12 IC14
d11 IC13. IC15
?
IC1, IC2, IC3 = 74LS364; 74HC374

C7 --- - - --CU
IC16 IC17 IC18

?
7.
5 -1-0-o7
N1 ... N4= IC12 =4093

N5 ... N8 = IC13 = 4093
N9 ... N12 = IC18 = 4093
5V
e
14
70n
5V
N1 ... N4 = IC1 = 4011
N5
N8 = IC3 = 7406
J
841154
teller 2/3 en begint hij vanaf deze stand

omlaag te tellen. Zodra de tellerstand "0"
is bereikt, wordt de ZD (Zero-Detect)uitgang aktief, waardoor er via de ontsteekgenerator een ontsteekpuls voor de
triac wordt geproduceerd. Tegelijkertijd
wordt het signaal van de klokoscillator
geblokkeerd. Met de volgende puls van
de nuldoorgangsdetektor begint de hele
ceremonie opnieuw en zo gaat dat door.
Daarbij verandert echter de inhoud van
teller 2/3, aangezien deze klokpulsen van
teller 1 krijgt.
Kort gezegd zit het dus als volgt in elkaar:
Teller 1 fungeert als programmeerbare
klokoscillator voor teller 2/3; de momentele inhoud van teller 2/3 wordt in teller 4
geladen en bepaalt de aansnijhoek.
De programmasturing zorgt ervoor dat de
lamp na het aan- of uitdimmen in die
toestand blijft, totdat er een nieuwe programmering heeft plaatsgevonden; zo
wordt dus vermeden dat bij het begin van
het uitdimmen de lamp kortstondig zou
doven, en dat de lamp na het aandimmen
eventueel zou doven.
Schema's
Figuur 3 toont het schema van de stuur-
print en figuur 4 dat van de triac-print. We

zullen met figuur 3 beginnen, met dien
verstande dat we de adresdekoder voor
de verschillende computers tot straks
bewaren.
IC17 vormt de ingangspoort; deze wordt
door CS4 geaktiveerd. IC1...IC3 zijn de
uitgangspoorten, waarbij de nummering
van de CS-lijnen korrespondeert met de
IC-nummers. De uitgangen Q6 en Q7 van
IC1 resp. IC3 worden gebruikt voor het
sturen van de relais, de uitgangen
Q0_05 van deze IC's dienen voor het
programmeren van de dimsnelheden van
telunit 1 resp. telunit 2.
De blokjes van figuur 2 zijn in het schema
niet moeilijk terug te vinden (telunit 2 tussen haakjes): teller 1 = IC4 (IC5); teller
2/3 = IC8/IC9 (IC10/IC11); teller 4 = IC6
(IC7); programmasturing: Nl ...N3, Dl, D2,
R2, R3, C2 (N10...N12, D3, D4, R4, R8, C4);
ontsteekgenerator: N5, R5, C3 (N7, R6, C5);
klokoscillator 1: N4, R1, Pl, Cl; klokoscillator 2: N9, R7, P2, C6.
IC2 wordt gebruikt voor de sturing van de
beide telunits; 00...03 zijn verantwoordelijk voor telunit 1 en Q7...Q4 voor telunit 2 (de afzonderlijke poortlijnen zijn al in
figuur 2 aangegeven). Nog een opmerking
over lijn "0": bij een gewenste aansnij-
Figuur 4. Naast de triacs

met de bijbehorende elektronica, bevindt zich op
de triac-print nog een
nuldoorgangsdetektor en
4 relais met drivers.
N.B. Wanneer men verschillende wisselspanningen wil

aansluiten, dan dient de
voeding van de desbetreffende triac-trap (aansluitingen R en S, resp. R' en S')
via een aparte netvoeding
vanuit de gebruikte wisselspanning te geschieden!
12-65
b/P-gestuurde fase-aansnijder
Figuur 5. Met behulp van

de adapter die we op
deze foto kunnen zien,
kan de stuurelektronica
op verschillende computers worden aangesloten.
Hier betreft het de adapter voor de ZX-Spectrum.
doorverbindingen:
COMMODORE -64
uitbreidingskonnektor
GND
GND
+5
ROMH
+5
RESET
IRO
CR/W
NMI
E
12
DOT CLOCK
A15
101
A14
GAME
A13
EXROM
C)
Al
Al
0
0
C)
C)
0
0
C)
C1)
0
C)
C)
0
0
C)
0
elektuurbus
a
0 2 0
0 3 0
0 4 0
0 5 0
0 6 0
D1
0 7 0
03
0 8 0
D2
DS
0 9 0
D4
D7
0 10 0
06
DO
0 11 0
0 12 0
Al2
0 13 0
102 10
All
0 14 0
ROM L 11
A10
0 15 0
BA 12
A9
0 16 0
DMA 13
D7 14
A8
0 17 0
A7
0 18 0
D6 15
A6
A15
0 19 0
A14
DS 16
A5
A13
0 20 0
Al2
D4 17
A4
All
0 21 0
Al 0
03 18
D2 19
A3
A9
0 22 0
A8
A2
A7
0 23 0
A6
A5
0 24 0
A4
A3
0 25 0
A2
Al
0 26 0
AO
DO
DO
D1
D2
Al
D1
DO 21
AO
D2
GND 22
GND
131 20
-=
0 27 0
D4
0 28 0
D7
1/0-adressen
her.
0 29 0
R/W
0 30 0
IOREO
0 31 0
4=
CS = 1/01
+5
Ei
0 1 0
OV
D7
0V
0 32 0
d..
IC1 = $ DE00 56832

IC2 = $ DE01 56833
IC3 = $ DE02 56834
1C17 = $ DE03 56835
Ikke
}.0
C)
C= 1/02 IC1 = $ DFOO 57088

IC2 = $ DF01 57089
IC3 = $13F02 57090
IC17 = $ DF03 57091
84115-6
draadbruggen:
Figuur 6, figuur 7 en
figuur 8 tonen respektievelijk de 1/0-adressen, de
aansluitgegevens van de
uitbreidingskonnektor, de
noodzakelijke verbindingen naar de Elektuurbus
en de schakelaarstanden
voor...
figuur 6...het aansluiten
van de C64.
12-66
hoek van 0 (= maximaal vermogen)

wordt deze lijn logisch 0, waardoor de uitgang van N5 (N7) voor de totale periode
logisch 1 wordt.
Op de triac-print vormen Dl, D2, D7, D8,
Cl, C4 en R4 samen de voeding voor de
nuldoorgangsdetektor. De eigenlijke
detektorschakeling bestaat uit de komponenten N1...N4, R1...R3 en C3. Via T1 en
R6 stuurt de detektor de opto-coupler aan,
die voor de noodzakelijke galvanische
scheiding zorgt. T2, T3, R7...R9 en D9
destilleren uit het uitgangssignaal van de
opto-coupler een nette puls (aktief-laag)
voor de telunits.
D3...D6 en C5 vormen de netvoeding
voor de beide triac-eindtrappen; evenals
de telunits, zijn deze allebei geheel identiek van opbouw. Via T4 (T5) en R10 (R11)
wordt de opto-coupler IC4 (IC4') aangestuurd. Met T6 (T6') en R13... R17
(R13'... R17') wordt de ontsteekpuls op de
uitgang van de opto-coupler geregenereerd en de gate van de triac aangestuurd. Voor de triac is dit keer de
keuze gevallen op het type TIC 263D een tamelijk "zware jongen". Bij 24 V kunnen lampen tot 400 W worden aangesloten; de maximaal toelaatbare stroom (bij
ohmse belasting!) bedraagt IT(RMS) =
25 A. C7 en R12 (C7' en R12') vormen
samen de TSE-beveiligingsschakeling voor
de triacs. Bij aansluiting van 220 V lampen
dient een onstoorspoel (30...50 pH) in
serie met de belasting te worden
opgenomen.
Met de drivers N5 ...N8 worden de relais
aangestuurd. De relais zijn DIL-typen,
welke op de print zijn ondergebracht.
D10...D13 fungeren als vrijloopdioden
hiervoor.
Het "bekomponeren" van de beide printen zal voor een btje ervaren
elektronica-hobbyist geen problemen
opleveren. De in figuur 9 en 10 afgebeelde koper-layout en opdruk vormen een
prima leidraad hierbij. De inbouw is uiteraard afhankelijk van de individuele toepassing; indien gewenst kan de triac-print
tot meerdere kleine printjes worden verzaagd (langs de stippellijnen in figuur 10).
Bouw de zaak in ieder geval zodanig op
dat er wat betreft de netspanningvoerende delen gn aanrakingsgevaar
bestaat!
nt
= gesloten
o = open
sehakelear
15
14
10
FICT1
1/02
16
13
12
11
1 = in
0= uit
Adressering
De adresdekoder bestaat uit twee 8-bit's
komparators van het type 74LS688 (IC14 en
IC15), een 2-bit's binaire dekoder-annexdemultiplexer (IC16, 74LS155), een hele
"bende" draadbruggen (a...$) en 16 schakelaars (S1... S16; op de print zijn dat twee
8-voudige DIL-schakelaars). IC14 en IC15
vergelijken de met de schakelaars
ingestelde informatie met het bitpatroon
op hun ingangen 00...Q7. Wanneer de
patronen identiek zijn, dan gaat de uitgang P= Q (pen 19) naar logisch 0. Met
behulp van de G-ingang kunnen deze
IC's gekaskadeerd worden: indien draadbrug "r" wordt gemonteerd, dan ontstaat
een 16-bit's komparator. Bij montage van
Tabel 1.
IP-gestuurde fase-aansnijder
draadbruggen
voor Elektuurbus
(Junior)
000x
Tabel 1. Hier zien we

waar de diverse bruggen
voor de Junior moeten
worden aangebracht.
x = kortsluitkonnektor aangebracht
o = open
Tabel 2.
Schakelaar
Elektuurbus
(Junior)
10
11
12
13
14
15
16
draadbrug "s", is uitsluitend IC15 (als

8-bit's komparator) werkzaam. De uitgang
van IC15 levert het strobe-signaal voor
IC16.
Aan de data-ingangen A en B van IC16
wordt een 2-bit's informatie toegevoerd.
Met behulp van de R/W-lijn wordt er tussen de beide intern aanwezige dataverdelers omgeschakeld. Als deze lijn
logisch 1 is en de bitkombinatie (op B en
A) "11", dan wordt CS4 aktief (inlezen). Ligt
de R/W-lijn op logisch 0, dan wordt door
de bitkombinatie "00" CS1 geaktiveerd,
door "01" (B = 0, A =1) CS2, en door "10"
CS3. In tabel 1 zijn de benodigde draadbruggen en in tabel 2 de schakelaarstanden weergegeven, welke van toepassing
zijn bij gebruik van de Junior-computer.
Print 1 kan rechtstreeks in de uitbreidingsbus van de Junior worden gestoken. Voor
wat betreft de adressering nemen we om
te beginnen de Junior als voorbeeld daarna nemen we de andere computers
onder de loep.
De twee minst signifikante adreslijnen
worden via de draadbruggen "m" en "q"
aan de data-ingangen van IC16 gelegd.
Met brug "r" worden IC14 en IC15 tot een
16-bit's komparator gekombineerd.
Adreslijn A2 wordt via draadbrug "f", A6
via draadbrug "j" en A7 via brug "i" met
de komparator verbonden. De ingangen
Q6 en Q7 van IC15 worden door middel
van de draadbruggen "c" en "e" aan
massa gelegd, reden waarom ook de
schakelaars S13 en S14 gesloten moeten
worden. De volgende signalen worden
daardoor gedekodeerd: met adres E200
(= decimaal 57856) het signaal CS1; met
E201 (= dec. 57857) signaal CS2; met E202
(= dec. 57858) CS3; en met E203 (= dec.
57859) CS4. We knopen hier meteen maar
een opmerking aan vast: Zij die bij de
Junior in blok E (adressen E000 tot EFFF)
RAM hebben zitten, moeten dit RAM-blok
deselekteren, om dubbele adressering te
vermijden.
Voor de drie andere "voorbeeldcomputers" dient men zelf een eenvoudige adapter te fabriceren, om de
uitbreidingsaansluiting van de computer
in kwestie op de Elektuurbus aan te passen (mogelijke uitzondering: ZX-81, zie
onder). Het schema blijft daarbij in alle
gevallen hetzelfde. Voor de adapter heeft
Tabel 2. De standen van

de schakelaars voor de
adresdekodering bij de
Junior-computer.
doorverbindingen:
:1)
GE)
ZX-81
Al
A4 MI
RESET
A5
A6 BUSRQ
A7
A8 BUSAK
A9
A10
ITR
RD
All
10R0
GE)
GE)
E1)
GE)
11)
GE)
(11)
GE)
ROMCS RFSH
elektuurbus
Al
+5
0 5 0
Afi
0 6 0
AB
Dl
0 7 0
03
0 8 0
D2
D5
0 9 0
D4
D7
0 10 0
D6
0 12 0
0 13 0
0 14 0
0 15 0
A15 INT
0 16 0
A3 D4
0 17 0
A2 D3
0 18 0
Al D5
AO D6
0V
Dl
0V
DO
DOD
sleuf
sleuf
9V
RAMCS
5V
07
GE)
GE)
CID
GE)
GE)
(11)
GE)
1/0-adressen
IC1 =1/0
1C2 =1/0
IC3 = 1/0
IC17 = 1/0
DO
0 11 0
A14 NMI
D2
CS
0 4 0
(C)
Al2 MREQ
4,
+5
0 2 0
0 3 0
A13 HALT
0 1 0
hex.
dec.
$ 00
$02
5 04
$ 06
2
4
6
CC)
Al 5
0 19 0
A14
Al3
0 20 0
Al2
All
0 21 0
A10
A9
0 22 0
A8
A7
0 23 0
A6
A5
0 24 0
A4
A3
0 25 0
A2
Al
0 26 0
AO
0 27 0
0 28 0
(C)
0 29 0
0 30 0
R/W
IOREO
0 31 0
0V
0 32 0
0V
WR
(C)
OV
draadbruggen:
a b c
f g
0 X 0
alle schakelaars gesloten (in)
j k
1 rn n
p q
X 0
0 0 X
X 0
x = gesloten
o =. open
men een op de uitbreidingsbus ("user

port") passende steker nodig, alsmede
een 64-polige konnektor en een stuk gaatjesprint. Het stuk print wordt op maat
gezaagd, waarna de steker en de konnektor erop worden vastgesoldeerd. Vervolgens maakt men met korte stukjes litze de
noodzakelijke verbindingen. Figuur 5
toont een dergelijke adapter voor de ZXSpectrum. De beide lange draden zijn
bestemd voor de (+5 V) voedingsspanning. Als de voeding van de computer
voldoende stroom kan leveren, dan kan
die +5 V natuurlijk ook van de computer
84115-7
figuur 7... het aansluiten

van de ZX81.
12-67
i4P-gestuurde fase-aansnijder I
doorverbindingen:
SPECTRUM
elektuurbus
a c
+5
0 0
o
+5
2 0 a
o 3 0
All
A9
0 4 0
A10
BUSAK
O 5 0
AB
ROMCS
o 6 0
D1 0 7 0 DO
RFSH
A4
MI
A5
12 V
A6
+12 V
A7
VVAIT
RESET
5 V
133 0 8 0 D2
DS 0 9 0 D4
D7 0 10 0 06
O 0
0 12 0
BUSRO WR
u I rib
0 13 0
is o
014 0
'DREG
MEMREO
Video
0 16 0
HALT
0V
0 17 0
NMI
0 18 0
INT
IOROGE
A15 0 19 0 A14
A3 D4
A13 0 20 0 Al2
A2 D3
Al
All 0 21 0 A10
D5
A9 0 22 0 A8
AO D6
A7 0 23 0 A6
CK D2
A5 0 24 0 A4
0V Dl
0V
A3 0 25 0 A2
DO
Al 0 28 0 AO
sleuf 1 sleuf
0 27 0
9V
5V
0 28 0
D7
Al2
0 29 0 FI/W() 30 0 IOREQ
A13
A14
A15
0 31 0
0 V o 32 0 0 V
wa
1/04dressen
her.
dec.
CD
C>
ICl
FF3E 65342
IC2 FF7E 65406
IC3 FFBE 65470
IC17 FFFE 65534
84115-8
worden betrokken.
De figuren 6, 7 en 8 tonen de aansluitingen van de user-ports, de doorverbindingen, de aansluitingen van de Elektuurbus,
de draadbruggen en de schakelaarstanden voor de verschillende computers;
figuur 6 voor de C-64, figuur 7 voor de
ZX-81 en figuur 8 voor de ZX-Sp ectrum.
Daarbij vallen twee dingen op te merken:
Bij de C-64 zonder floppy-drive kan met
behulp van een schakelaar in de adapter
gekozen worden tussen de uitgangssignalen I/01 en 1/02 en daarmee tussen de
adressen DE00...DE03 en DF00...DF03.
Bij de C-64 met floppy-drive moet de schakelaar in stand I/01 staan, en kunnen uitsluitend de adressen DE00...DE03
wordengebruikt (de schakelaar kan dan
natuurlijk ook door een vaste draadbrug
worden vervangen). Voor de ZX81 hebben
we in juni '84 ("ZX-uitbreidingen") een
bufftertrap beschreven. In principe kan
die in plaats van de adapter worden
gebruikt, mits er n kleine wijziging in
wordt aangebracht: op de 64-polige konnektor van de bufferprint moeten de aansluitingen 31a en 29c met behulp van een
draadbrug worden doorverbonden.
Nog een opmerking: Met de in figuur 6, 7
en 8 getoonde adapters kunnen natuurlijk
ook andere Elektuurbus-printen met de
desbetreffende computers worden verbonden.
Programmering
draadbruggen:
a b c
d e
0 0 X
X 0
rn n
o P
0 0
o = gesloten
o = open
schakelaar S 16 15 14
1 0 1
13
12
11
10
1 = in
0 = uit
figuur 8... het aansluiten

van de Spectrum.
Bij het programmeren draait het met name

om het datawoord dat in IC2 wordt
geschreven: Hiermee wordt namelijk de
funktie van de beide tellers vastgelegd.
Het bit op datalijn DO korrespondeert met
IC-uitgang Q0, dat op Dl met Q1 enzovoort. De betekenis van de afzonderlijke
bits is (telunit 2 wederom tussen haakjes):
8
84115-1
galk...r__41131\
___7 all 0 ,\\ _dl
O
0 MI _AWZ."
0 ,...:
ZE 0
11111a
,
"" 0 0
O ZE) ar UM
0994,1111811~~w`~
f--NE
1j ,,E3
_11Faa
UNI 0
0 e MI ES , 11 .15
OS EZ OM
an-r"
ai
ellii
lin
..
0 ZE
ES ES W ES
,70
4
OS
E
~awl N_,..
Ma .::/)Iff"
ZE
ai
,m j" es en
mo"N.e:a..~.~.,
/- sa we es ~s
d sa
, ,,,,,/ e
a:as
egle. as.
en es
es es
eas en
en lee
es eo
imi es
es se
es ss
.1
'...-1...
es es
es
,
,
::
\ es N~
N.m.'s:
m
o aa
is 0.".....
es dee
0 0
. (443 -, ..
o me
`aii
`:
.
.
,0
ss us
za
aso
o
ma
za,imi
wao
ra:
_a
li :
(.111
f
e.
sa m
aa
m
i ome
es es ss moe
es es
uw ss
4.
..
.. .... C
0 OM
I
I\ ...
(LP.
.. .. ,0 C...
..
..
mi way!
sa : Z
I -4
: . II as
se as wariis
lO II 0
eo walNi
a ca
is
ss
war-- s"kti
0 0
O
is ss
is es
es eo
12-68
DO (D7): Bij "1" wordt het automatisch

dimmen vrijgegeven, bij "0" wordt de
momentele dimstand vastgehouden.
Dl (D6): Legt de telrichting vast. Voor
aandimmen "0", voor uitdimmen "I".
D2 (D5): Door een "1" op deze lijn
wordt teller 2/3 gereset.
D3 (D4): Door een "1" wordt teller 2/3
met de bitkombinatie "1111 1111"
geladen.
Voor de diastuur-programma's zijn er per
lamp slechts 4 toestanden denkbaar: aan,
uit, aandimmen en uitdimmen. Tabel 3
toont de respektievelijke bitkombinaties
hiervoor. Voor de totale schakeling (dus

twee lampen) komen we dan uit op 16
kombinaties en die zijn in tabel 4 opgesomd. Ons voorbeeld-programma is zo
opgezet dat er geen "verwarring" kan ontstaan. Bij het ontwerpen van uw eigen
programma's is het uiteraard ook zaak om
daar op te letten zeker als men om een
of andere reden het dimmen wil onderbreken of tijdens het dimmen de dimrichting wil omkeren o.i.d. (om de zaak niet te
ingewikkeld te maken, zijn dit soort grapjes namelijk in het voorbeeld niet meegenomen).
pP-gestuurde fase-aansnijder
Figuur 9. Layout en komponentenopstelling van

de stuurprint.
9
32
.5
O
O
00
b 00
O
0
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
0
0
0
0
0
0
O
O
O
O
O
0
0
0
0
0
O
O
0
O
0
0
d 00
19
15
14
88
g
h 82,
00
12
11
10
9
00
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
13
1 00
k 00
0
P
r
00
00
8000
00
00
00
57
0
0
0
0
0
O 0
O
a c
1
C7
101f0
0
O s0
J.
0
O
0 x
0
00
0c
0
0A
komponenten-zijde
12-69
Figuur 10. Layout en komponentenopstelling van

de triac-print.
10
Onderdelenlijst print
nummer 1 (stuurprint)
Weerstanden:
R1 = 470 k
R2,R8 = 47 k
R3,R4,R7 = 100 k
R5,R6 = 1 M
R9...R24 = 18k
P1 = 500 k instelpotmeter
P2 = 500 k meerslagen
instelpotmeter
Kondensatoren:
Cl = 3n3
C2,C4 = 100 p
C3,C5 = 470 p
C6 = 220 p*
C7...C11 = 100 n
Halfgeleiders:
Dl ... D4 = 1N4148
1C1...1C3 = 74LS364
(74HC374)
1C4...IC7 = 40103
1C8...IC11 = 4516
1C12,1C13,1C18 = 4093
1C14,1C15 = 74LS688
(74HC688)
IC16 = 74LS155
IC17 = 74LS373
Diversen:
2 acht-voudige DILschakelaars
64-polige male-konnektor
(a/c) volgens DIN 41612
konnektorstrip (zelf op
maat te maken) 2 x 19
kontakten
konnektorstrip (zelf op maat
te maken) 1 x 17 kontakten
8 kortsluitstekkertjes
*zie tekst
Tabel 3.
Tabel 3. De vier
bedrijfstoestanden bij de
toepassing als diaovervloeier resulteren in
eveneens 4 bitkombinaties voor het sturen van
een lamp.
D3
(D4)
D2
(D5)
Dl
(D6)
DO
(D7)
aan
uit
aandimmen
uitdimmen
Tabel 4.
Tabel 4. Uit de in tabel 3

genoemde bitkombinaties, ontstaan 16 databytes voor het
programmeren van de
dimprocedure van 2 lampen met IC2.
12-70
Beide lampen aan

A aan, B uit
A uit, B aan
Beide lampen uit
Beide lampen aandimmen
A uit, B aandimmen
A aan, B aandimmen
A aandimmen, B uit
A aandimmen, B aan
Beide lampen uitdimmen
A uit, B uitdimmen
A aan, B uitdimmen
A uitdimmen, B uit
A uitdimmen, B aan
A uitdimmen, B aandimmen
A aandimmen, B uitdimmen
D7
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
D6
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
1
1
0
0
0
1
We nemen als voorbeeld wederom de

Junior. Stel dat lamp A aangedimd moet
worden en lamp B uit moet zijn en dat
ook dient te blijven. In IC2 (adres E201 =
decimaal 57857) zal dan het bitpatroon
1001 0001 (= decimaal 145) moeten worden
geschreven. De instruktie luidt derhalve:
POKE 57857, 145.
Voor de C64 zou dezelfde instruktie
luiden:
POKE 57089, 145 (of POKE 56833, 145).
Bij de programmering van de dimsnelheid
en van de relais moet men er rekening
D5
1
0
1
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
1
0
0
D4
0
1
0
1
0
0
0
1
0
0
0
0
1
0
0
0
D3
0
0
1
1
0
1
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
D2
1
1
0
0
0
0
1
0
0
0
0
1
0
0
0
0
D1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
1
1
1
0
DO
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
dez.
165
149
169
153
129
137
133
145
161
195
201
197
147
163
131
193
Hex
A5
95
A9
99
81
89
85
91
Al
C3
C9
C5
93
A3
83
Cl
Onderdelenlijst print
nummer 2 (triac-print)
Weerstanden:
R1,R2 = 4M7
R3,R17,R17' = 100 k
R4,R5,R9,R14,R14' = 2k2
R6,R10,R11 = 820 Q
R7 = 5k6
R8 = 4k7
R12,R12' = 220 Q *1
R13,R13' = 120 Q
R15,R15' = 47 k
R16,R16' = 10 k
Kondensatoren:
C1,C2 = 100 p/16 V
C3 = 100 p
C4 = 10 14/16 V
C5 = 470 p/16 V
C6 = 100 n
C7,C7' = 100 n *2
Halfgeleiders:
D1 ... D6 = 1N4001
D7,D8 = 6V8/400 mW
D9...D13 = 1N4148
T1,T3 ... T5 = BC 5478
72,T6,T6' = BC 557B
Tril, Tril' = T1C236D
1 Cl = 4011
1C2,1C4,IC4' = TIL 111
IC3 = 7406
Diversen:
Rel .. . Re4 = DIL-relais
V23100-V4005-A (Siemens)
Tri = trafo, sekundair
2 x 6 V/100 mA
F1 = 50 mA (traag)
*1 = 1 W bij 220 V
*2 = 400 V-type bij 220 V
f 350, link'. print)
mee houden dat deze beide zaken via

een en hetzelfde IC lopen (IC4 resp. IC5).
Heeft men de relais niet nodig dan is het
simpel: met de POKE-instruktie wordt dan
een decimaal getal tussen 1 en 63 in IC1
resp. IC2 geschreven. Voorbeelden:
Voor de Junior, lamp A, gemiddelde snelheid: POKE 57856, 31
Voor de C64, lamp B, maximale snelheid:
POKE 57090, 1
Voor de Spectrum, lamp A, minimale snelheid: OUT 65342, 63
Hoe kleiner het getal, des te groter is de
snelheid. Nog een opmerking: het ingeven van
POKE nnnnn, 0
is niet mogelijk, aangezien teller 1 (zie
figuur 2) in dat geval niet kan werken.
De beide meest signifikante bits zijn bij
getallen tussen decimaal 0 en 63 altijd
logisch 0. In tabel 6 is te zien hoe de
relais kunnen worden aangesproken. Als
relais A (bij IC1) resp. relais C (bij IC3)
moet aantrekken, dan dient men een
waarde te kiezen tussen decimaal 129 en
191. Voor het berekenen van deze waarde
telt men domweg het getal 128 en de
gewenste snelheidswaarde bij elkaar op.
Voor het eerste van de zojuist genoemde
Tabel 5.
relais A (C)
'L- Bit 7
relais B (D)
='- Bit 6
dimsnelheid
Bit 5... Bit 0
decimaalbereik
0
1
0
1
0
0
1
1
xxxxxx
xxxxxx
xxxxxx
xxxxxx
1...63
129...191
65...127
193...255
voorbeelden komen we dan dus uit op:

POKE 57856, 159
Moet alleen relais B aantrekken, dan dient
men 64 bij de gewenste snelheidswaarde
op te tellen. Wil men beide relais aan
laten trekken, dan moet er 192 bij worden
opgeteld. Evenals het getal 0, zijn ook de
decimale getallen 64, 128 en 192 nit toegestaan. Ook bij deze getallen is namelijk
bit 0...5 logisch 0, zodat de klokteller niet
zou kunnen werken.
In tabel 6 hebben we een menu-gestuurd
programma voor de Junior en de C64
afgedrukt, waarmee men alle funkties van
de schakeling door het ingeven van kodegetallen kan afroepen cq. programmeren.
Voor de Junior is het programma zonder
meer bruikbaar; voor de C64 dient regel
20 overeenkomstig tabel 7 te worden aangepast.
Tabel 5. Hier zien we hoe

de relais kunnen worden
gestuurd.
12-71
tiP-gestuurde fase-aansnijder 1 Tabel 6.

10 REM ELEKTUUR programmeerbare dia-overvloeier
20 DIM 9(2):71=5:8457856:19.57857:0=57858:A0410:85.10
30 PRINTTAB(T1):" Hoofdmenu ...PRINT
40 PRINTTAB(71): . 1> Instellen van de diensnelheden."
58 PRINTTAB(T1):" 2> Beide lampen aan.'
68 PRINTTAB(T17:" 3> Lamp A aan. lamp 8 uit.'
78 PRINTTAB(rDt .4> Lamp A uit. lamp 8 aan..
80 PRINTTAB(T1):" 5> Beide lamoen uit."
90 PRINTTAEKTI): .6> Beide lampen aandimmen."
100 PRINTTA8(71)1.7> Lamp A uit. lamp B aandimmen."
110 PRINTTAB(T1): .8> Lamp A aan, lamp B aandimmen..
120 PRINTTAB(71):" 9> Lamp A aandimmen. lamp B uit..
130 PRINTTAB(71)1.10> Lamp A aandimmen. lamp B aan."
140 PRINTTAB(71)C11> Beide lampen dimmen."
150 PRINTTA8(71)C12> Lamp A uit. lamp B dimmen..
168 PRINTTAB(71)1"13> Lamp A a. lamp B dimmen."
178 PRINTTAB(TI) t"14> Lamp A dimmen, lamp B uit."
180 PRINTTAE1(71)."15> Lamp A dimmen. lamp 8 aan."
190 PRIN7TAB(T1)1.16> Lamp A dimmen. lamp B aandimmen."
200 PRINTTAIET1),"17> Lamp A aandimmen."
201 PRINTTAB(T1)1.18> Bediening van de relais."
210 PRINTTAB(71):"19> Stop..:PRINT:PRINT
220 INPUT"keuze ingeven (1...19)":1(
230 IF K>8 AND K(19 GOTO 250
231 1F K.19 THEN END
240 PRINT" OnJuiste keuze! Probeer opnieuw. .:PRINTIPRINT:007030
250 ON K GOTO 300.400.500.600.708.800.900.1000.1100,1200
260 ON 0-10 GOTO 1300.1408.1500.1600.1700,1888,1980.2008
300 INPUT "Geef gewenste dimsnelheid lamp A in (1-63)..,SA
310 IF SACI OR SA>63 THEN OOTO 300
360 POKE A.SA
370 INPUT "Geef gewenste dimsnelheid lamp B in (1-63):":88
380 IF SB<1 OR 8E063 THEN GOTO 370
390 POKE C.8E110070 30
400 POKE 8.165,0070 30
500 POKE 8.149:0070 30
600 POKE 8.169,80T0 30
708 POKE 8.153,130T0 30
800 POKE 13.129100T0 30
900 POKE 9.137.0070 30
1000 POKE 121.133i0070 38
1100 POKE 8.145IG070 30
1208 POKE B.161:GOT0 30
1300 POKE 8.19510070 30
1400 POKE B.281:0070 30
1500 POKE 8.19710070 30
1600 POKE 13.147100TO 30
1700 POKE 13.163i0OTO 30
1800 POKE B.13110070 30
1900 POKE 8.193:0070 30
2000 GOSUB 6080oPRINTTA8(71),.Menu dia-overvloeier 1 .1PRINT
2810 PRINTTAB(71),"1) projektor A voorwaarts."
2820 PRINTTAB(71)1.2> projektor A terug."
2830 PRINTTAB(71)1.3) projektor 8 voorwaarts."
2040 PRINTTABCTI>1.4) projektor B terug..
2050 PRINTTAB(71):"5) Teruo naar hoofdmenu..1PRINTIPRINT
2068 INPUT" Keuze ingeven <1...5) "IK
2070 IF 0<1 OR 0)5 THEN PRINT"Onjuiste keuze. Probeer oonieuw!"IG0T02080
2080 ON K GOTO 2100.2380.2500.2700.30
2108 POKE A.(AS+128)1GOSU85000:POKE A.AS:GOTO 2800
2300 POKE A.(48.64):GOSUB5000:POKE A.AS,GOTO 2000
2500 POKE C.(8S+128).00SU95000:POKE C.BSIGOTO 2000
2700 POKE C.(85.64)1GOSUB5800,POKE C.85:0070 2000
5000 FOR X.ITO 25:Y.SIN(X) :NEXT X:RETURN1REM vertragingslus
6800 FOR X.I TO 24:PRINT:NEXT X:RETURN:REM Clear screen
Tabel 6. Oorspronkelijk is
het voorbeeldprogramma
voor de Junior geschreven, maar met behulp van
de in de tekst gegeven
info kan men dit programma gemakkelijk voor
andere computers met
Microsoft-basic aanpassen.
Tabel 7.
20
DIM <P2) ,71.5:4.57088218.57089:C.57090145.10,88.10
of
20
DIM (1.2):71.5:84561332:111.56833:C.56834140418:88.10
Tabel 8.
Tabel 7. Hoe gemakkelijk

het programma in tabel 6
voor andere computers
kan worden aangepast,
zien we hier: Voor de C64
hoeft alleen maar regel 20
veranderd te worden.
Tabel 8. Dit kleine besturingsprogramma maakt
duidelijk hoe de schakeling met een 2X-81 kan
worden gestuurd.
10 REM Programmeerbare dia-overvloeier

20 POKE 16519,58
30 POKE 16520.132
40 POKE 16521.64
30 POKE 16522.211
60 POKE 16523.0
70 POKE 16524,201
80 POKE 16516.32
90 LET Y
USR 16519
108 POKE 16523.4
110 LET Y
USR 16519
120 POKE 16523.2
125 CLS
130 PRINT . 1> A aan. 8 uit. "
2> A uit. B aan. .
140 PRINT
150 PRINT
3> A a-, B uitdammen.
160 PRINT " 4> A uit-, B aandimmen.
170 PRINT " keuze Inges/er.
180 INPUT K
190 IF 0.1 THEN LET X.149
280 IF 0.2 THEN LET X 169
210 IF K3 THEN LET X.193
228 IF 0.4 THEN LET X 131
230 POKE 16516.X
240 LET Y.USR 16519
250 0070 125
Tabel 9.
Tabel 9. Dit programmavoorbeeld geldt voor de

ZX-Spectrum.
12-72
10 REM Programmeerbare dia-ovenloeier

15 OUT 65342.32
16 OUT 65470.32
1> A aan. B uit.
20 PRINT
30 PRINT
2> A uit. B aan.
40 PRINT
3> A a-. 8 uitdimmen.
50 PRINT
4) A uit-. B aandimmen.
5> Instellen van de dimsnelheid.
55 PRINT
56 PRINT
6> Stom.
Keuze ingeven,
60 INPUT
90 IF K.1 TOEN LET Xs149
100 IF 0.2 THEN LET X169
110 1F Ks3 TOEN LET X.193
120 IF Xs4 THEN LET 131
125 IF Ks5 THEN GOTO 150
126 IF 0.6 TOEN STOP
130 OUT 65406.X
135 CLS
140 GOTO 20
130 INPUT "Geef dimsnelheid lamt> A In (1-63)
155 OUT 65342.56
160 INPUT Geef dimsnelheid lamp B in <1-63),
170 OUT 65470.58
175 CLS
180 OOTO 20
De regels 10 tot 1900 hebben geen verdere toelichting meer nodig. De resterende
programmaregels maken dat de sturing
van de relais automatisch verloopt; over
het programmeren van de juiste relaiswaarden hoeft men zich dan niet meer te
bekommeren.
Tabel 8 toont een kort voorbeeldprogramma voor de ZX-81, terwijl tabel 9 hetzelfde
laat zien voor de ZX-Spectrum. We hebben deze voorbeelden eigenlijk uitsluitend toegevoegd om de verschillen in
programmering ten opzichte van tabel 6
duidelijk te maken. Ook deze programma's werken menu-gestuurd; bij het ZX-81
programma gaat het om een enkel betrekkelijk klein menu en bij het Spectrumprogramma om twee stuks. Met de regels
20...80 van het ZX-81 programma wordt
een machinetaal-routine in het geheugen
"gepoked", en wel in het bereik van de
REM-regel (regel 10; deze regel is dus na
de eerste doorloop van het programma
gewijzigd). De regels 20...40 laden akku
A van de processor met de inhoud van
adres 16516. Door regel 50 en 60 wordt
deze inhoud op de databus gezet, terwijl
regel 70 en 80 de RETURN-instruktie
bevatten. Nog een opmerking: De userfunktie wordt in het BASIC-handboek van
de ZX-81 in hoofdstuk 26 behandeld, de
OUT-instruktie in het BASIC-handboek van
de Spectrum in hoofdstuk 23.
Slotopmerkingen
Vr ingebruikname dienen Pl en P2 in
de middenstand te wordengezet. Voor het
testen van de schakeling komen in eerste
instantie uitsluitend ohmse belastingen
(gloeilampen!) in aanmerking - ook al is
men van plan om er straks motoren (dus
ohms/-induktieve belastingen) op aan te
sluiten. Met Pl wordt de dimsnelheid
bepaald; de instelling hiervan is dus louter een kwestie van smaak. Met behulp
van een frekwentieteller of oscilloskoop
moet P2 zodanig worden ingesteld dat de
oscillatorfrekwentie 25,6 kHz bedraagt (bij
een lichtnetfrekwentie van 50 Hz). Deze
afregeling kan eventueel ook op het oog
gebeuren: men dimt een lamp uit en stelt
P2 z in dat de lamp aan het eind van het
dimproces helemaal gedoofd is. Bij aansluiting van motoren kan het dan zijn dat
P2 nog ietwat moet worden nageregeld.
Als gevolg van toleranties in de IC's is het
mogelijk dat de ideale afregeling met P2
net niet te bereiken is; in dat geval zal de
waarde van C6 experimenteel wat moeten
worden aangepast.
Op basis van de in dit artikel gegeven
informatie moet de schakeling tamelijk
gemakkelijk op andere computers aan te
passen zijn, tenminste als men zich even
verdiept in de beschrijving van de desbetreffende computer. Het enige dat men
nodig heeft zijn vier vrije adresplaatsen
en de aansluitgegevens van de uitbreidingsbus. Als richtlijnen voor het programmeren kunnen de in dit artikel
gegeven programma's dienst doen.
soldeerboutregeling
soldeerboutregeling
Een min of meer bekende methode om het inbranden van
soldeerboutpunten te voorkomen, is het beperken van het
toegevoerde vermogen. Anders gezegd, wanneer men er op de een of
andere manier voor zorgt dat de bout tijdens de soldeerpauzen iets
kan afkoelen, zal de punt een flink stuk langer meegaan. Nu kan dat
op verschillende manieren worden gedaan. Een heel aardige en ook
vernuftige aanpak is bijvoorbeeld om in serie met het
verwarmingselement van de bout een diode te schakelen. Een andere
methode om de temperatuur omlaag te brengen, is het elektronisch
reduceren van het "stook"vermogen tijdens de soldeerpauzen. Hoe
dat laatste precies in zijn werk gaat, en wat u er allemaal voor nodig
heeft, ziet u in het nu volgende stukje.
Mocht die truuk met de diode u overigens
bekend in de oren klinken, dan heeft u M
een werkelijk ijzersterk geheugen, CA u
heeft onlangs de Halfgeleidergids van
19 71 in handen gehad. Die diode-regeling
werd namelijk besproken in het artikel
"antisoldeerboutpuntverbrandschakeling"
in de zojuist genoemde HG (wie zei er
ook weer dat wij vreemde titels verzonnen ..?). Maar waarom dit uitstapje naar
het grijze verleden? Nu, een soldeerboutregeling is ook vandaag nog bijzonder
aktueel, zodat we het helemaal geen gek
idee vonden om die schakeling in een
eigentijds jasje te steken.
Laten we eerst eens gaan kijken hoe ze
het temperatuurprobleem anno 1971 precies hadden opgelost. Zoals in figuur 1 en
2 te zien is, bestond die oplossing uit een
eenvoudige mechanische konstruktie in
kombinatie met de reeds genoemde
diode-"schakeling". De werking van deze
...met hele
sinussen
vorm van regeling spreekt eigenlijk voor

zich: Zodra de bout aan de haak wordt
gehangen, zal de diode worden "ingeschakeld", waardoor de bout nog maar de
helft van elke net-periode krijgt toegevoerd. Wat daarvan het gevolg is, zal
iedereen wel duidelijk zijn. Goed, tot
zover Elektuur anno 1971. Vandaag de dag,
in het tijdperk van de soldeerstations, gaat
het natuurlijk iets anders toe. De "antieke"
halve-sinusregeling bijvoorbeeld, heeft
moeten wijken voor de "nieuwerwetse"
hele-sinusregeling. Of, wat eenvoudiger
gezegd, bij zo'n regeling wordt de bout
op een heel speciale manier steeds inen
uigeschakeld. De tijdsduur tussen het inen uitschakelen is hierbij regelbaar, zodat
een vermogenssturing van 50 tot 90%
mogelijk is. In tegenstelling tot de diodeschakeling is hierbij dus wel van een
"echte" temperatuurregeling sprake.
Goed, hoe werkt een soldeerboutregeling
12-73
soldeerboutregeling
anno 1984 in detail?

In figuur 3 hebben we dat in de vorm van
een pulsvolgordediagram weergegeven:
helemaal bovenaan de netspanning
(220 V/50 Hz), daaronder het van de netspanning afgeleide kloksignaal (t =
20 ms). De soldeerbout wordt door het
signaal Q geschakeld. Het resultaat zien
we helemaal beneden in het diagram:
Eerst een paar perioden (in dit geval
twee), dan een klokpuls lang pauze, weer
enkele perioden, pauze, etc. Het signaal
Figuur 1. De mechanische
oplossing van het "verbrandingsprobleem" voor
de soldeerboutstift.
Figuur 2. De elektrische
oplossing van het probleem, anno 1971.
84112.2
108
CLK
t
- t
10V
1
UC2
Pl 1P2) C2
220 V Of
Figuur 3. De elektronische oplossing van het

"verbrandingsprobleem"
in de vorm van een pulsvolgordediagram anno
1984.
12-74
UA
84112.3
"UC2" is het spanningsverloop over de

tijdbepalende kondensator. We komen in
de beschrijving van de schakeling nog op
deze C terug.
De schakeling...
...van de "antisoldeerboutpuntverbrandschakeling" anno 1984, zien we in figuur 4.
Op punt B staat de netspanning UB waarmee de soldeerbout gevoed wordt. Het
verwarmingselement van de bout staat in
serie met een triac (Tril). De voedingsspanning voor de stuurelektronica halen
we (via een gelijkrichtdiode en een bufferelko) uit trafo Trl. De gelijkspanning
bedraagt ongeveer 11 V. Het kloksignaal
wordt als volgt gekreerd: De netspanning wordt door de spanningsdeler Rl/R2
tot ongeveer 10 V omlaag gebracht. Die
wisselspanning gaat dan via R3 naar de
basis van transistor TI. Deze tor geleidt tijdens de positieve helft van elke periode,
waardoor de voedingsspanning die (via
R4) op de CLK-ingang van FF1 staat, "uitgeschakeld" wordt. Tijdens de negatieve
helft van elke periode spert TI (Dl zorgt
ervoor dat de emitter-basis-spanning niet
te hoog wordt). Gevolg: De spanning op
de CLK-ingang wordt weer hoog. Dit alles
gebeurt in een 20 ms-ritme ( I \
50 Hz'
De flipflop wordt dus door de stijgende
flank van het kloksignaal geset. Laten we
eens aannemen dat uitgang Q "0" is. C2
kan dan ontladen via D3 en R5. Omdat het
nivo op de D-ingang van de flipflop nu
laag is, wordt uitgang Q door het volgende kloksignaal "0" gemaakt en daarmee
Q logisch 1. Zodra dat gebeurd is, wordt
C2 via Pl of P2 en R5 geladen. In ons
voorbeeld (figuur 3) is de kondensator al
opgeladen, voordat de tweede stijgende
flank de CLK-ingang bereikt. De flipflop
wordt door die flank gereset, waardoor
uitgang Q weer laag wordt en C2 snel
ontlaadt via R5 en D3.
De laadtijd van C2 hangt af van de instelling van Pl of P2. De tijdkonstante is minimaal R5 C2 = 6,7 ms en maximaal
(R5 + P1,P2) C2 = 417 ms. Q kan dus
naar keuze van 20 tot 420 ms ingeschakeld
worden. Deze tijden komen ongeveer
overeen met een vermogenssturing van 50
tot 95%. Gebruikt men potmeters met een
ingebouwde schakelaar, dan is zelfs 1000/0
bereikbaar. Maar dat is onzes inziens geld
uit het raam gooien, want de bout wordt
ook wel met 95% vermogen bloedheet
(getuige een niet nader te noemen kollega, die zeer onlangs en op "plakkende"
wijze met zo'n pulsgestuurde bout kennis
maakte).
Uiteraard mag men tijdens de soldeerpauzen niet vergeten om het vermogen
omlaag te schroeven. Onze "voorvaderen"
(uit 1971) hadden daarvoor een mechanische konstruktie gemaakt, waarmee het
vermogen automatisch werd gehalveerd
zodra de bout werd neergelegd. Zonder
meer, en daar zult u het met ons eens
moeten zijn, een schitterende oplossing.
Wij maken dan ook bij onze versie
gebruik van een mechanische schakelaar,
soldeerboutregeling
*zie tekst
R7
P2
500k
lin
1N4001
D3
500k
lin
SO
5 @1N4148
CLK
FF1
0
15
2208
25V
R
4
BC547B
S
a 61
C2
MEE
820n
9V
100 n,A
1N4 48
FF1='/21C1 = 4013
84112-4
AlI I10
A2
Figuur 4. De "hardware"
voor het oplossen van
hetzelfde probleem anno
1984.
Figuur 5. Pas op bij het

aansluiten van de netspanning!
namelijk Si, en een tweede potmeter. De

bedoeling van deze tweede potmeter ligt
voor de hand: Met n van de potmeters
wordt het gewenste maximum-vermogen
ingesteld en met de andere het gewenste
minimum-vermogen. Schakelaar SI zorgt
er dan voor dat steeds de juiste potmeter
wordt "aangesproken".
Een laatste detail nog: De snelheid waarmee LED D4 knippert is een maat voor de
potmeterinstellingen. Hoe sneller het
LEDje knippert, hoe meer vermogen aan
de bout wordt toegevoerd. De funktie van
T2 en de triac (Tril) hoeven we waarschijnlijk niet nader te verklaren, wat we
dan ook niet doen...
De opbouw
Zoals u in figuur 5 kunt zien, is er voor
deze schakeling een print verkrijgbaar,
zodat het opbouwen van de soldeerboutregeling zonder meer kinderspel is. De
aansluitingen A, B, C en D zijn zo uitgevoerd, dat men daar twee schroefklemmetjes met elk 4 aansluitingen kan
monteren. De triac is van het type
TAG 226D, hetgeen betekent dat er op de
behuizing ervan geen aansluiting zit.
De schakeling is geschikt voor alle 220 V-
soldeerbouten van 15 tot 1500 watt. Maar

ook andere ohmse elementen zoals bijvoorbeeld, we noemen maar wat, een
warmhoudplaatje of het verwarmingselement van een koffiezetapparaat, kunnen
met dit apparaatje geregeld worden. Wil
men echter de temperatuur van bijvoorbeeld een fhn of een hete-luchtpistool
met de schakeling instellen, dan dient
men parallel aan de triac een serieschakeling van een kondensator en een
weerstand aan te brengen (R = 220 ohm,
C = 47 nF/400 V). Afgezien van het instellen van de twee potmeters, hoeft er verder niets afgeregeld te worden. Men moet
echter een kompromis tussen de instellingen van Pl en P2 zien te vinden. De
minimum-instelling mag niet te laag worden gekozen, omdat het anders te lang
duurt voordat de bout zijn werktemperatuur heeft bereikt. Dit hangt natuurlijk ook
af van de met de andere potmeter gekozen "werktemperatuur". Het omschakelen
van de twee standen gebeurt, zoals we al
zeiden, met behulp van SI. Een voorbeeld
hoe deze omschakeling kan worden uitgevoerd, is de konstruktie in figuur 1. Maar
misschien heeft u een elegantere oplossing paraat!?
Onderdelenlijst
Weerstanden:
R1,R6 = 47 k
R2 = 2k2
R3 = 4k7
R4,R8 = 22 k
R5 = 8k2
R7 = 220 Q
P1,P2 = 500 k potmeter lin.
(eventueel met ingebouwde
schakelaar, zie tekst)
Kondensatoren:
Cl = 220 p125 V
C2 = 820 n
Halfgeleiders:
Dl = 1N4001
D2,D3 = 1N4148
D4 = LED
T1,T2 = BC 547B
Tril = TAG 226D
IC1 = 4013
Diversen:
S1 = enkelpolige schakelaar
Tri = nettrafo 9 V/100 mA
sek.
2 printklemmen
(4 aansluitingen per klem)
f 40, (inkt. print)
12-75
advertentie
COMPUTERS
Feest voor Atari

liefhebbers.
Sensationele
prijzen voor een
geweldige
computer.
MMS
(5"Zrftz-,_
Atari 600 XL
f 449,Atari 800 XL
f 649,Atari Datacas. recorder f 149,Atari 4 kleuren printer, plotter
nu f 269,van f 899,nu f 848,Atari disk drive
MSX1.0
Basic
gesstife.
'rist.44;
i' 4 4`:
19
B.B.C.-
incl. BTW
model B
Disk interface von Solidisk op voorraad. Selecteert automatisch 40 of 80 tracks, single of dubbel density en het formateringsprogramma zit in
de ROM uniek voor
f 289,Disk interface L. VL. DOS uit voorraad leverbaar. Geschikt voor 40 en 80 tracks f 549,De beste datarecorder voor BBC met snelzoeksysteem uniek merk Sanyo
f 199,BBC Elektron
f 999,32 K ram extansion board voor BBC f 299,Rom expansionboard voor 10 eproms en 16 K
f
f
ram
Tijdelijk software pakket bestaande uit:

basis cursus, adressenbestand, home finance
en 2 spelen samen voor
f 1098,datarecorder voor Spectra Video slechts
f 99,-
215,
249,-
Lichtpen voor BBC met software

SENSATIONEEL PARALLEL PRINTER VOOR
BBC fabrikaat SEIKOSHA type GP 50 parallel
f 289,
centronics ja echt
79, Diskette met 6 spelen
f
View tekstverwerker in ROM + handleiding
12" Zenith amber, nieuw model

18 mc
f 398,12" Novex groen fosfor monitor metalen
kast
f 498,14" Kleurenmonitor Novex, Pal, RGB, groen
fosfor of kleur omschakelbaar, 36 p.p.i. nu
slechts
f 1049,12" Philips groen fosfor monitor type 7001 met
geluid
f 289,PRINTERS
Seikosha GP 50 Parallel printer 32 kar. p. regel,

Grafisch, 35 kar.p.sec. papierbreedte 5 inch. Ja
ongeloofelijk
f 289,Seikosha GP 100 VC voor Vic en Commodore
nog enkele stuks
f 598,Commodore printer MPS 801
f 798,Commodore printer MPS 802
f 1049,Alphacomprinter 32 k per regel speciaal voor
CBW 64 nu
f 349,Brother CE50 met Commodore
interface
f 1798,Seikosha GP700, 8 kleuren printer,
grafisch etc.
f 1498,EPSON een begrip op printer gebied
f 199.Bitstick Computer Aided Design

f 1899,compleet
Tweede processor hiervoor 6502 + 64 K
f 1095,-
exta
DISK DRIVES
Teac drive 55A
Teac drive 55B
Teac drive 55F
Hit Bit type 55P slechts
Hit bit type 75P
f 598,f 749,f 949,-
895,_
f 1299,-
RX80 100 k per regel

f 1325,RX80 FT met sheetfeeder
f 1499,RX100 FT 136 k
per regel
f 2199,FX80 FT 160 k per
seconde .f 1995,-
Eindelijk leverbaar!!
PHILIPS
/ 40 tracks 500 KB
f 449, /"..80 tracks 500 KB
f 549, <1 Meg f 749,--
De nieuwe Sonly Hit Bit 75P. Totaalbok RAM.

MSX basic 1.0 Ingebouwde voeding en modulator.
Metalen behuizing voor Teac disk drives, enkele

uitvoering
f 49,dubbele uitvoering
f 79, idem dubbele uitvoering nu echter naast elkaar
f 89,-
enkele kast beige

f 49,-
Commodore
DATA RECORDERS
Sinclair Spectrum 16K

f 449,Sinclair Spectrum 48K
f 649,Ombouwkast DK Tronix met numeriek toetsenbord grote spatiebalk en ruimte voor interface
f 209,voor microdrives nu
Printer voor Spectrum Seikosha GP 50S voor
slechts
f 449,Speciale datarecorder voor Spectrum met automatisch zoeksysteem ingebouwde 220 V voef 199,ding alleen voor data nu
f 279, Spectrum microdrive
losse microdrive cartridges 5 stuks . f 139,POSTORDERS UITSLUITEND
OP ONS HOOFDKANTOOR:
LAAR 16, NISTELRODE
04124-2680
12-76
Nieuw Aristona TR6305 computer compatible

datarecorder met regelbare motorsnelheid
f 215,- nu
f 159, Nieuw Sanyo datarecorder met uniek snelzoekf 199,systeem en motorsturing
MONITOREN
t 12" Groen fosfor monitor (zie afbeelding) IBM

look 15 mc Fabr Slipstream
298,-
12" Zenith groen fosfor, nieuw model

18 mc
f 398,-
OVER 1 GE F ILIALE N:
DEN BOSCH
BOSCHMEERSINGEL 119
073-216232
vrijdag koopavond
maandag v.m. gesloten
OSS
KRUISSTRAAT 84
04120-34139
donderdag koopavond,
Commodore 64 met hol. handleiding f 799,f 929, Commodore datacassetterec.

origineel
f 149,-
Commodore disk drive VC 1541
Commodore tekstverwerker Easy

Script
f 99,Commodore C16 OP VOORRAAD nu C16
computer + nieuwe datarecorder type 1531
schaak + grafisch progr. + 2 spelen + Basic
cursus en nederlands takje handleiding
UDEN
MARKT 10
04132-65205
vrijdag koopavond
dinsdag n.m. gesloten
f 699,-
advertentie

POSTORDERS UITSLUITEND
OP ONS HOOFDKANTOOR:
LAAR 16, NISTELRODE
04124-2680
OVERIGE FILIALEN:
DEN BOSCH
OSS
BOSCHMEERSINGEL 119
KRUISSTRAAT 84
073-216232
04120-34139
vrijdag koopavond
donderdag koopavond,
Joy Stick Spectra Video

Joy Stick ArcadeSuzo
Joy Stick Wico Red Bali
Atari track balt van 298,- nu
Diskettes BASF s.s. per 10 stuks
Easy Script op diskette
The manager voor de 64 (disk)
Top Tien cassette v. 64
f
f
f
f
f
f
f
f
35, 69,
99, 99, 79,50
99, 69, 49,-
Konitech stereo autoradio

met stereo cassette
f 149, Konitech stereo radio met cassettespeler ingebouwde booster 2 x 25 Watt en 5 kanaals
equalizer
f 299,-
Konitech equalizer booster 2 x 25 W f 99, Konitech KT 203 10 kanaals equalizer booster

25 Watt
f 119, Konitech 3 weg 30 Watt speakerset opbouw
prijs per set
f 98,-
Philips stereo Autoradio-cassette type AC 511.

FM stereo. IAC storingsonderdrukking, Hard
permalloy kopvan f 399 voor
f 279,Philips AC 631 Stereo radio-cassette speler.
FM stereo, IAC storing onderdrukking, Loudness schakelaar, hard Permalloy kop en voorruit
en terug spoelen van f489 voor
f 349,Fluke's Werelds beste universeelmeter. Kan
tegen vallen, kan tegen 3500 Volt overspanning
op elk bereik
Fluke type 73 f 355, Fluke type 75 f 425,Fluke type 77 f 550, Universeel meter voor
de hobbyist met draaischakelaar voor div. bef 29,95
reiken
Alecto TM 200 universeel mete 16 meetbereiken Wisselspanning Gelijkspanning Weerstand en Decibel
f 59,50
Digitaal LCD meter 12 meetbereiken alecto
TM30
f 179,OPLAADBARE BATTERIJEN
Varta pen light
Varta Eng. staaf
Varta Dikke staaf
Varta 9 Volt
Universeel laadapparaat
f 5,95
f 8,95
f 12,95
f 24,95
f 29,95
Telefoon met druktoetsen in de hoorn

en 1 geheugen
f 29,95
idem 10 geheugens .. f 59,95
Draadloze telefoon KD 10 bereik 100 mtr. voor in en rondom
het huis met 1 geheugen
f 249,Sanyo draadloze telefoon miniatuur zakmodel met intercom
en oproeptoon, bereik
100-200mtr. Type TM 2000 f 499, Superphone CT 505 draadloze
telefoon bereik met standaard
antenne 1 Km. met buitenantenne set 3 Km .... f 1098, Buitenantenneset hiervoor f 250,Telefoonbeantwoorder met dubbele cassette
voor inkomende en uitgaande gesprekken Alecto TAM 100
f 449, Telefoonmeeluisterversterker Merk Alecto
f 29, Telefoonspoel voor het opnemen van al uw telefoongesprekken
f
4,95
f 39,95
BABYFOONS met 20 mtr. draad
UDEN
MARKT 10
04132-65205
vrijdag koopavond
dinsdag n.m. gesloten
Bel
041242680
Idem echter met ingebouwde voeding en

zwaardere uitvoering
f 69,50
Akai AEM 75 Echo mikrofoon

f 69, Draadloze mikrofoon werkt via FM radio reeds
v.a.
f 29, Draadloze babyOok op voorraad Sennheiser proffesionele mifone. Werkt op
krofoons, haal het uitgebreide Sennheiserboek
elke portable
op in onze shops (gratis)
radio bereik
Lencolamp voor uw pick-up wordt aan de stof 200 mtr.
f 89, - kap gemonteerd en gaat automatisch aan bij
het openen van de stofkap
f 25,Draadloze OPidem echter op 220 Volt
f 29,50
PAS (zie afb.)
Lenco
Supermatic
automatische
platenreiniger
Alecto. Beide
voor bevestiging aan de stofkap
f 22,50
units werken op 220 V. Met optischeen
Lenco Sweep gelijk aan Supermatic echter voor
acoust. alarm
f 129, bevestiging op draaitafel zelf
f 19,50
Deurintercom met waterdicht buitenpost en
Lenco matic antistatische autom. borstelreinibeige kunststof binnenpost
f 49, ger met anti statsiche rubbermat
f 29,95
Flair cassette opbergsysteem voor 42 cassettes
Spiegelbol 20 cm
f 35,50
f 16,95
Spiegelbol 30 cm
f 79, idem voor 72 cassettes
f 39,95
Spiegelbol motor op batterijen
Opbergmolen
voor
32
cassettes
f 9,95
f 19,50
Flair video opberg systeem voor 12 videoDisco zuil met 3 gekleurde spots gevoeligheids- banden
f 25, instelling van de ingebouwde microfoon geheel Video opberghoezen Goldline en luxe in de
kunststof nu slechts
f 89, - kleuren wit, rood groen en zwart 3 stuks voor
Lichtrogel met instellingen voor bassen, hoge
f 9,95
en lage tonen
f 89, - Soldeerpistool in enkele sec. warm . f 27,50
Losse disco modules
f 20, - Alecto soldeerbout type SB 25, 24 Watt
Disco lampen 40 Watt 5 kleuren
f 3,95
f 19,95
Stroboscoop felle intensieve lichtflits in luxe beStriptang, stript elk soort elektriciteitsdraad snel
huizing nu met dubbele lichtsterkte . . f 79, - en goed
f 12,95
Ormatu professionele puntspot voor spiegelbol Mini werkbank, uw 3e hand bij al uw knutselof puntspot
f 99, - werk, met loep
f 25, -Kleurenwiel + motor
Miniatuur hobby zijkniptang
f 99,f 19,95
v.
Miniatuur punttang
f 19,95
Alecto
Wetenschappelijke
mengpaneel
zakrekenmachine
Philips SBC 1704 (zie
PRO 7 4 kanaals batt. voeding
f 79, - afb.)
f 55, Alecto mengpaneel PRO 10 5 kanaals VoorafTexas instruments topluistering, VU meters en ingebouwde 220 V
kwaliteit voor een lage
voeding
f 179, prijs TI 1001
f 19,95
Alecto PRO 55 5 kanaals met voorafluistering,
TI 30 (v. scholen)
talkover en 10 kanaals -equalizer, mikr. level
f 59, etc.
f 469, TI 30 Galaxy uniek, erIdem echter met echo
f 559, DOEI
gonomisch, mooi
Alecto EG 210 10 kanaals equalizer op audiovoor
f 99, 0001:1(13
rack breedte
f 249,TI 5010 met telstrook
Hoofdtelefoon minimodel
voor op uw bureau of
Alecto
f
9,95
in het bedrijf . f 135,
Philips hoofdtelefoon met volumeregelaars
f 29,50
ROM PACKS VOOR SPEL
Alecto HT 39 zeer luxieuze
EN HOMECOMPUTERS
hoofdtelefoon met volume en
Voor Atari 2600
toon schuifpotmeters f 39, Battlezone
f 49,Sennheiser hoofdtelefoons 's
Ms. Pacman . . f 49, Werelds beste in diverse prijzen uit voorraad leMr. Pacman . . f 59, verbaar Hoofdtelefoon spiraalverlengkabel totaStar raiders
f 49, le lengte 7 mtr
f 11,50
Tennis
f 49, Alecto luidspreker omschakelaar voor het omGalaxions
f 49, schakelen van 3 sets speakers type MSD 3
Moon patrol . f 49, f 52,50
Indy 500 incl. paddles
Tape selector voor het eenvoudig opnemen en
f 59, Demoti A1TACK
weergeven van 2 bandrecorders via uw verrompacks
sterker
f 49,50
Vic music composer f 29, Walky Talky bereik 250-400 mtr
f 129,River rescue . . f 29, p. stel
Mutant Hert
f 29, Walky Talky 3 kanaals 2 Watt p. stuk f 169,Demon Attack f 29, Atla ntis
f 29, -
e_
donna
oomoal
Minimale orderbedrag 100,-.

Verzendingen boven 500,- franco huis.
Garantie 6 maanden op materiaal en
arb. loon. Niet op verzendkosen
Akai mikrofoon zilverkleurige uitvoering

ADM 15
f 19,idem ADM 25
f 29, Alecto magn. dyn. mikrofoon zware uitvoering
in de kleuren rood, geel, blauw, zwart, zilver
met gekleurd snoer
f 39,-
ELECTRO TECHNISCH CENTRUM
-.
BEL 04124-2680
Dinsdag N.M. gesloten
vrijdag kooppavond
..,
II I .i.
I I1
'
..IM ,,.11M1
.
"."'.
'
,WIEL
~K
Zy
.....
F.1~1 . 21
....
Mar
"
..."
_ ..,---- ......
M W..
'"
. = WITa
.,,
12-77
advertentie
GERONIKA ELEKTRO
Geeft een overzicht

van de onderdelen
vakhandel bij U in
de buurt.
Voor informatie over plaatsing
en reservering:
Elektuur B.V.P.b.75
6190 AB Beek
Lange Jufferstraat 12-18

Utrecht Tel. 030-31 56 55
de boer
elektronika
ELEKTPONIKA 200C
1W Distributie & Produktie
Chrysantenstraat 4
1031 HT Amsterdam
Tel 020-36 09 01
Telex 15271E
Lange Jansstraat 16.18

3512 BB Utrecht
Telefoon 030-340 282
ar.
ONDERDELEN
Voor teChnisch*
Informallo ovr,
componntem
1053 KZ
Tel:02/218 26 40 Ts 260.61
Olspayllrornka
Jan Aartestraat 70
Tilburg Tel. 013-36 08 48
me.
Piet Kennis B.V.

ELEKTRONISCH CENTRUM
Piusstraat 90,
5038 WT Tilburg
Tel. 013-42 26 47
de boer
/
elektronikaAV
Koninginnewal 58, ff
Zuid
5701 NT Helmond ff
Telefoon 04020-35289
11,
de boer
elektronika
Kleine Berg 39-41, 1
de boer
elektronika
/
Voorstraat 431,
ff
ir
aI e W ,
DCS ELECTRONICA
Samuel Mullerplein 20
Rotterdam
Tel: 010-769900
RADIOHUIS
VAN DER BEND BV
westhavenplaats 32
Vlaardingen
tel.010-342481
hoogstraat 149
Schiedam
lei 0t0 -267568
a.
5611 JS Eindhoven
Telefoon 040-448229
Ar
de boer
1 elektronika I
Citadellaan 39.
5212 VA 's Hertogenboschir
Telefoon 073-137580
frumma.mwmir
272E4.00 &
27.31.41
I
LUIKERSTING,
vour
Components
12.crIKutor.
HASSELT. 773
8.3500
BELGIUM
VAEL
ELECTRONICS
Te koop: ZX-81 Extended Basic level II. 20 extra statements, o.a.

read, data, in, out, draw, circle,
autm. scroll als beeld vol is. Zeer
snel! 30.000 kar/p/sec. in slow! op
cassette f 17,50. F. Beniest, Tel:
070-988735. Gironr. 565824.
GOTRON
elektronica onderdelen
Leo de Bethunelaan 101
9300 Aalst
tel. 053-783083
Spekkestraat 4 Lier
03/480.31.91 -
480.88.60
sinds 1956
R4 .0
;4-< -
en
/the
tel. 091-2 5420 2
lange violettestraat 8 9000 gent

Elektronische komponenten en toebehoren
BAUR
ELECTRONIC- COMPONENTS
KLEINE KERKSTRAAT 1
5911 GK VENLO
TELEFOON 07717154
Te koop als nieuw:

computervoeding 2x ringkerntrafo
5V, 12V: 7A-5V, 12V: 1A 125,6116 Memory Boards
2 stuks 2 x 16K voor junior2 x 175,
Moeder Board junior 8 slots 50,
CPU BoardProton met 2 Via's
geschikt voor junior
225,
Toetsenbord Proton
225,
Scoop Wagen licht metaal 125,
Telefoon 03495-36556.
Radio TV Uilenspiegel
Langestraat 8 Brugge
Telefoon 050/33 1 2 00
international
electronics
Zwevegemsestraat 20
8500 Kortrijk.
Tel 056/21 .59.83.
LEGOTRONICS
Koning Albert I Laan 97
8800 Roeselare
Tel. 051/220103
Elektronica c.q. micro-computers
elektronische componenten en
kits, meettoestellen
ELECTROLUC
Ruim assortiment bouwkin
Meetapparatuur en gereedschappen
P.A.-luidsprekers en tichteffekten
I nbreakbeveiligingi gratis of ferte ook evering aan
doe.hebeelvers met gratis advies
Perlefone
Alle herstellingen van uw hifi en gelui s.d....,
snel en vakkundig in eigen labo eerlijke prijren
PILL-TRCIF1ICS
HOEVENSEBAAN 13 2080 KAPELLEN TEL 903)665 20 91
TRIflC
ELECTRONICS.
Taille TIMM MIRO raar Tnmc Tnme
Plaatsing na vooruitbetaling op giro 124.11.00 t.n.v. Elektuur Beek (L), voor Belgi per
000.017.70.26-01.
Geleiders kunnen alleen schriftelijk worden opgegeven.
Computer software Library,

Postbus 58(e) B-2400 Mol. Huur
programma cassettes per post.
Stuur
postzegel
f 1,40/ bfrs 24
SPECTRUM ZX 81 CBM 64
UILENSPIEGEL
componenten + computers
118.120, Bd Maurice Lemonnier

B-1000 BRUXELLES
Vraag- en aanbod advertenties, bestemd voor partikulier gebruik, gemiddeld 27 lettertekens

per regel, prijs per regel f 3,75/Bfrs. 74,. Voor zakelijk gebruik, bij minimum afname van
5 regels, gemiddeld 27 lettertekens per regel, f 11, /Bfrs. 217,.
12-78
TEL:10/11/ ITELEX.394981a6.6
ftereora ma
elektronika
ELEKTRONIKA ONDERDELEN
VOOR BEROEP EN HOBBY
BINNENWEG 197
2101 JJ HEEMSTEDE
TEL 023 282573
3311 CT Dordrecht
Telefoon 078-1457
87
1. L e Bectronics.
N ieuwstraat 147
2700 Sint-Niklaas
Tel. 03.777.44.61
1.000 BRUSSELS
Elektronika
on onto.rp.n
AmsterdaM
BliderMikstraat 124 Te: 18 37 81
iIIIDi
OUD STRIJDERSPLEIN 6
1500 Cl AL LE 02 356 CO 90
2r
ELEKTRONICA
elincom kits en assortimenten zie ook advertentie van

de firma Commix elders in
dit blad.
ELECTRONICS
Hoek Turfmarkt Kampervest 53

Haarlem Tel. 023-32 24 21
P'
halelectronics
HELIHAVENLAAN 24-26
Elektronika
"BITON"
pvba
Kortrijkse Steenweg 249
9000 Gent tel. 091-21 81 69
Doorlopend geopend, ook zaterdagmiddag
M.V. D.
dISPLA
AMSTERDAM!
Gentronics
dISPI_Fi
Elektronika
grootste elektronika zaak van

De Kempen
Antwerpse steenweg 31 2
2140 Westmalle
Tel : 03/312 00 86
De Merodelei 205 Turnhout
Tel: 014/410751
TRIGIC
ELECTRONICS.
Amerikalei 169-171
ANTWERPEN
Teirlinckstraat 63
Eeklo
'S 091 77 45 28
9900
C.R.F. ELECTRONICS
Elektronische komponenten
Kits H F -m ater iaa I gedrukte
schakelingen luidsprekers.
Pastorijstraat 13
9120 DESTELBERGEN
Tel. 091/28 96 20
RATO
ELEKTRONIKA
ST. JACOBSMARKT 59 2000
TEL. (03) 232.72.95
raar TRIM TRIM ~PC racer TIIMC
Te koop wegens beendiging hobby: Tektronix Fg 504 functiegen.

0,001 Hz-40 MHz + digit. counter
en intervalmeter, 1 behuizing Sin,
drieh, blok, puls, trap, asym,
sweep, burst, PLL, VCO, AM, enz.
Nieuwprijs
21.000,.
T.e.a.b.
I . z .g .st. Inl. Tel: 043-470624
ANTWERPEN
CONNECTORS- QUARTZ
Bouw zelf een hobbyrobot. Eenvoudig te maken zonder spet. gereedschap. Aan te sluiten op iedere
micro computer. Voor info geadress. envelop + postzegel naar C.
van Riemsdijk, Postbus 325, 5140
AH WAALWIJK.
advertentie-sluitingsdata
Januari 1985
Februari 1985
Maart 1985
April 1985
29-11-1984
01-01-1985
28-01-1985
28-02-1985
verschijnings data
Januari 1985
Februari 1985
Maart 1985
April 1985
22-12-1984
22-01-1985
19-02-1985
26-03-1985
advertentie
ELMA
EUROKAART-SYSTEEM
Type 14: universeel kaarten frame
ELMA
Diverse kombinaties op VOORRAAD

Hoogte 3 en 6E
Diepte 233, 293 of 413 mm
Breedte 42, 63 of 84T
Inbouw- en beplatingssets in
diverse uitvoeringen op
VOORRAAD.
VAN
REIJSEN
ELEKTRONIKA bv.
Schieweg 73 Delft
postbus 5005 2600 GA Delft
telefoon 015-569216 telex 38126
de eerste
pttgoedgekeurde
direkt
gekoppelde
telefoonmodem
voor
zelfbouw van
Elektuur!
TELEKTOR
ei
Alleen te koop als bouwpakket bij de vakhandel, of

rechtstreeks bij Elektuur door overmaken van f 749, /
Bfrs. 14 756 op gironummer 124.11.00 (voor Belgi
PCR 000-017-0177026-01) onder vermelding van
"Modem 84031".
Het bouwpakket bevat alle benodigde onderdelen,
kast, print en frontplaat. Zie voor uitvoerige beschrijving Elektuur september 1984 op pagina 9-38 t/m 9-47.
01 OM
multimeters voor miniprijzen

Soar ME-500 serie multimeters
E
E
E
E
E
3,5 digit LCD-uitlezing

auto en manual bereik
diodetestfunktie en doormeetzoemer
elektronische overbereik-beveiliging
centrale bereikschakelaar
nauwkeurigheid 0,35%
prijs vanaf f 129, ex btw
voor meer informatie

D ME-500 serie multimeters
katalogus "meet en testapparatuur"
naam:
bedrijf:
adres: __._
tnt
.~ KONING EN HARTMAN
koperwerf 30, postbus 43220, 2504 AE den haag telefoon 070-21 01 01*
plaats
telefoon.
co
In ongefrankeerde envelop sturen aan Koning en

sHartman, antwoordnummer 764, 2500 W Den Haag co
12-79
,op
t".
ttriekotte
t
4,-
.r4otep emskp4s)
OPIl
voile k,4%
ch
Qie
.*
Veilertla e mm
Lon In
te toe
tot se .121,-.1.ys
Vfr-QQ2-cie,60.12
000
&p
beilei77Q,7
advertentie
baniIqki
Nu maken we het pas echt moeilijk!

Of juist makkelijk?
IAtl1MD -
De Handykit Klasse 2 draaispoelmeters

met een optimale prijs/kwaliteit verhouding.
Voorzien van een duidelijk afleesbare
spiegelschaal zonder merkopdruk.
Een komplete reeks van waarden in drie
afmetingen leverbaar.
Handykit meters zijn ideaal daar waar een
goede meter niet te veel mag kosten.
E2GMIIMINDIDEDGM30313(12
1=1313(31111110(31313131110
1=11111111111113131301313E2113LJ
LU MIJ
OHM
CID13061:111101201111110 OHM
OHM
I EllE==
A MS TR AD CPC 464 Computer plus RGB kleuren monitor

voor f 1725, incl. BTW.
Voor de prijs van een medium resolutie monitor krijgt u:

kleur personal computer
numeriek toetsendeel
ingebouwde recorder
kleuren monitor
De techniek:
80 en 40 tekens per regel
standaard
27 kleuren
640 x200 pixels (beeldpunten)
grafisch
8 tekstschermen (windows)
geluid: 7 oktaven, 3 kanalen
BASIC met 150 commando's
waaronder grafische.
WHILE WEND, IF THEN ELSE,
etc.
64 k RAM, 42 k vrij programmeerbaar

32 k ROM BASIC en operating
systeem
1000 en 2000 Baud recorder
snelheid
Z-80 processor
ROM modules aansluitbaar
Uitbreidbaar tot CP/M systeem
numeriek deel bruikbaar als
functietoetsen
Interfaces voor 2 joysticks, Centronics printer, expansion bus
voor disk drives, ROM modules
serie-interface, modem, lichtpen.
Prijs met AMSTRAD monochrome monitor f 1245,-
BASIC
" User extendable
* Over 190 commands and functions
* Full line and screen editing
Sound
*3 music channels with built-in volume
control
* 1 noise channel with built-in volume
ns
i
control
EINSTEIN FEATURES OVERVIEW
Full amplitude, pitch and envelope
control from BASIC
Processor Graphics
*
x 21/4 inches built-in speaker
Z80-A, 4 MHz clock speed
* 256 x 192 pixels
Keyboard
" 16 colours
* Full-travel typewriter quality keyboard
32 sprites
* All keys are software programmable
Full graphics and sprite handling
* 8 Function keys
from within BASIC
* Standard graphics set
Text
Input/Output
* 32 or 40 columns x 24 rows
* 4 channel analogue/digital converter
16 Colours
for use with joysticks, etc.
Discs
* RS 232-C communications interface
* 3 inch compact floppy disc drive built in " 8 bit user port
400K Byte (formatted for
* Centronics standard printer port
Tatung/Crystal DOS) (200K/side)
* External disc drive connector
Operating system (DOS); ability to run
* Tatung 'Pipe'
CP/M programs
" YUV/RGB linear for display monitor
* Fest sequential and random access
output
file handling
* High performance UHF output for
* Handles compressed, secret and ASCII
standard TV receiver
files as standard
Languages
* Full inter-reaction between all files and
" Supports many languages, e.g.
1/0 polis
FORTH, PASCAL, C BASIC, COBOL,
' Second internal driver user fitted
FORTRAN, LOGO, ASSEMBLY
Memory
and others.
' 64K RAM
Power
Supply
* Independent 16K RAM for display
* Robust, internal, switch-mode power
' 8K ROM, with expansion up to 32K
supply
Prijs: 2495, incl. BTW. Ter introductie met PASCAL disk gratis.
Eiinstein
te n
vo ei's
10JAAR
Hondsruglaan 93c,
5628 DB Eindhoven,
Telefoon 040-415547
Ypma's RADIO ONDERDELEN EN

TECHNISCHE DUMP
Nu een echte dual beam oscilloscoop voor iedereen de Cossor CDU150
solidestate klein model 35 MHz met dubbele tijdbasis en delay beeldscherm 8 x 10 cm f 850,, Philips oscilloscoops type PM3230 dualbeam
10 MHz f 695,, Solatron oscilloscoops type 1016 dual beam 5 MHz
f 245, Solatron type CT436 twee kanaal's 6 MHz f 495,, Tektronix
oscilloscoops type 555 twee kanaal's 30 MHz f 650,, Verder keuze uit
25 types oscilloscopes, Weer volop leverbaar Racal korte golf ontvangers, Op dit moment in voorraad de volgende types: RA17L, RA17 mkll,
RA17W en RA1218 prijzen reeds vanaf f 850,, Collins korte golf ontvangers type R-390A f 950,, Edyystone ontvangers type 770U 150 MHz tot
500 MHz in 6 banden AM en FM f 625,, AN/URR13 ontvangers van
225 MHz tot 400 MHz f 350,, Eddystone VHF ontvangers type 770R
van 20 MHz tot 180 MHz in 6 banden f 825,, Murphy B40 ontvangers
type D van 640 kHz tot 30 MHz f 350,, Racal SSB converters type
RA218 f 245,, Idem nieuw in kist f 425,, Antenne tuning units met
mooie grote rolspoel en afstemcondensator van 500 pf f 145,, Idem
zonder meterf 125,, AVO buizentesters (koffer model) f 150,, AVO
transistor analyzers f 95,, AVO signaalgenerators type CT378 van
2 MHz tot 250 MHz f 350,, Hewlett-Pacard powermeters type 431C
10 mW tot 10 gHz of tot 40 gHz f 625,, Infrarood nachtkijkers met periscoop 24 volt DC f 325,, Idem klein model met vizier en schijnwerper
f 750,, Creed printers 50 en 75 baud 220 volt AC nieuw in kist f 125,,
Idem met toetsenbord 115 volt AC f 95,, Marconi converters van
10 MHz tot 500 MHz f 350,, Diverse telexconverters vanaf f 95,,
Solatron regelbare voedingen van 0 tot 500 volt 150 mA f 90,,
Hoogspanning trafo's prim. 220 V: 2 x 1185 volt 360 mA f 75,, Idem
2 x 610 volt 430 mA f 65,, Idem 2 x 420 volt 150 mA f 35,, Racal
counters type 836 tot 32 MHz 6 digits f 245,, Audio generators type
TS382 van 20 Hz tot 200 kHz f 90,, Automatische voltageregelaars
220 volt 32 Amp f 325,, Frequentie meters type BC221 van 125 kHz tot
20 MHz met origineel boek f 90,.
FIRST LUDONICS bestaat 5 jaar!

We vieren dit met speciale aanbiedingen. Deze
maand: Bij aanschaf BBC of Electron computer
software cassette gratis. Bij aanschaf disk drive
5 diskettes gratis.
Bij aanschaf van een printer 5 data binders gratis.
FIRST LUDONICS INT. B.V.

Telefoon
01720-72580/76606
Raadhuisstraat 98, 2406 AH Alphen aan den Rijn
Postrek.
1869188
Bank
3464.18.186
Demonstraties en Balieverkoop:
Ma.-vr. 8.30 tot 17.30 uur, zaterdg 9.30 tot 16.00 uur.
Viditel 272 272
Antwoordnummer 10054
Verder zijn wij ruim gesorteerd in onderdelen en apparatuur.

Een bezoekje aan onze zaak loont zeker de moeite.
Boven Oosterdiep 61
Veendam
telefoon 05987-17458
Openingstijden: maandag t/m zaterdag,
dinsdags gesloten
12-81
advertentie
19" RACK
2 9545
EXCL. BTW
1551 19"Kaartenframe
f 29,45
1553 19"krt.fr.ge-elox.f 40,89
1561 19"Krt.kast elox. f 50.00
1583 afdekpl.ge-elox. f 10,98
f 12,46
1587 idem voor 1561
OOK IN GEPERFOREERD OF SKINPLATE
f 4,41
1594 handgreep
1586 getapte rasterstr.f 3,00
1591 frontpl.bev.m.gr . f 2,03
VRAAG Gil DOCUMENTATIE VAN HET

VOLLEDIGE PROGRAMMA
1571 4/5"frontpl.ge-el.f 1,18
1573 1"frontpl.ge-elox.f 1,35
1575 2"frontpl.ge-elos.f 1,90
1577 4"frontpl.ge-elox.f 2,97
1579 17"(volle breedte)f10,88
1595 printk.geleider
f 0,66
1598 conn.rail
f 2,67
KORTING
PER
BESTELNR.
lOst. 5%
25st.107.
100st.203
'Radio en TV buizen
Versterkerbuizen
*Zendbuizen
'Magnetrons
*Klystrons
rembourszendingenf 12,50 verzendkosten of bestellen door overmaking

van het totale bedrag +f 5,00 verzendkosten op giro 2388700 of eirobetaalkaart of eurocheque naar
Eef
Sw Ai N
S TTHEURIse w
e TuRKA ATTE i
l l 05
60
4 S3 0T B :719691
DECEMBER AANBIEDING
GOEDKOPER KAN NIET ***
TEAC TYPE
55-A 40tr ss
55-8 40tr ds
55-E 80tr ss
55-F 80tr ds
M4851 40tr ss
M4853 80 tr ds
MITSUBISHI
STAR printers: GEMINI 10-X

DELTA 10
BROTHER CE-50 SUPER
BONDWELL 12 of 14 computer
Onze andere prijzen
incl. BTW
BEL
BEL
BEL
BEL
f 685, f 775,f 1071,f 1350,f 1550,BEL
BEL
OP\1 .\
000)
RADIOHUIS
Vraag vrijblijvend offerte.
VAN DER BEND BV
Westhavenplaats 32, 3131 BT Vlaardingen

Tel. 010 - 34 24 81
INGENIEURSBUREAU J. L. SCHAGEN
Visseringstraat t.o. 45 - 1051 KJ Amsterdam
Telefoon: 020 - 86 17 38
Hoogstraat 149, 3111 HE Schiedam
Tel. 010 - 26 75 68
Telex 26760 raben nl
.PRODUCTIONS
AIN
INTRODUCEERT VAN HET DUITSE MERK "ISEL"
Diverse boor- en freestoestellen t.b.v.

kleinserie produktie van printen en de
bewerking van plaatmateriaal. Bij max.
15.000 resp. 20.000 omwdmin is de
asspeling max. slechts 0,02 mm.
Model 2206... Een handzaam boor- en
freestoestel is linksonder weergegeven; de
hefinrichting met twee hardstalen assen
van 8 mm diameter kan d.m.v. een terugverende handbeugel max. 30 mm verticaal
verplaatst worden, voorzien van een aluminium T-profielblad van 250 x 125 mm.
Model 2202 en 2204 ... Een werktafel
boor- en freestoestel is rechtsonder weergegeven; de precisie-hefinrichting met
lineairgeleiding kan d.m.v. een terugverende handbeugel max. 60 mm verplaatst worden; het werkblad van aluminium T-profiel is 500 x 250 mm. Model
2202 is voorzien van een 12 V/5 A gelijkstroommotor en Model 2204 van een
12 V/10 A versie.
Diverse X/Y/Z-boor- en freesinstallaties en

X/Y-kruistafels voor de bewerking van
printen en aluminium plaatmateriaal. De
X/Y sturing kan d.m.v. handwielen, gelijkstroommotoren of stappenmotoren geschieden. Diverse lineair Z-as eenheden
met handwiel, automatische (elektronische)
besturing of stappenmotor kunnen toegepast worden.
Model 2222 ... En van de veel toegepaste uitvoeringen is hieronder weergegeven; X/Y-sturing met handwiel; automatische Z-as boor- en freeseenheid is op
lineair-lagerprofiel van Y-as gemonteerd;
de afmeting van de alu-T-profieltafel is
750 x 500 mm, het werkblad is 500 x
350 mm.
Leverbaar zijn diverse hardmetalen boren

10,5 tot 1,5 mml en fresen (2,4 tot 3,0
"EPROM" UV-Wistoestel Model 1930...

Geschikt voor max. vijf EPROM's met
wissleuf van 90 x 15 mm; voorzien van
4 W UV-wislamp en elektronische tijdschakelaar max. 25 min.; wastijd is ca.
20 min.:
UV-Printbelichtingskast
Model 1910 ...
De ge-eloxeerde aluminium kast van
620 x 400 x 130 mm met een 6 mm dikke
glasplaat van 610 x 370 mm, is voorzien
van vier speciale 15 W UV-buizen en
bodemreflektor; een optimale jichtverspreiding en een korte belichtingstijd
worden hiermede gerealiseerd; belichtingsvlak 560 x 360 mm voor max. 10 Eurokaarten; schakelaar instelbaar tot max.
vijf minuten is ingebouwd.
Vertin- en soldeertoestel Model 2100 ...

Kompleet met een vertin- en soldeerwagen; voorzien van aluminium soldeerreservoir met teflonlaag met afmeting
240 x 240 x 40 mm; continue regelbare
verwarming 220 V/2000 W; bi-metaal
ronde wijzerthermometer 50 tot 250C;
houder van soldeerwagen geschikt voor
printen tot 200 x 180 rem.
Montage- en soldeerframe Model 2110. ..

Aluminium frame 250 x 210 mm met
twee verstelbare railsen en houder voorzien van zes klemveren; geschikt voor
printen tot max. 200 x 180 mm.
AIM
PRODUCTIONS V.O.F.
Kollenbergweg 2
1 101 AR Amsterdam
Tel.: 020-976463
Tlx.: 10561 BASIS NL att. AIM
12-82
Diverse ontwikkelen etstoestellen, van

een klein etstoestel voor enkel-stuksvervaardiging tot een ontwikkel-, spoelen
etsinstallatie voor kleinserie vervaardiging
van printen;
_ Model 2000 ... Een klein etstoestel voor
max. twee resp. vier Eurokaarten bestaande uit een zeer smalle glasreservoir
met afmeting 350 (H) x 370 x 115 mm;
het kunststof frame kan tot drie glasplaten bevatten;
Model 2020 ... Een ontwikkel-, spoelen etsinstallatie, hieronder weergegeven,
voor max. 16 Europrinten, met drie
glasreservoirs voor ontwikkelen, spoelen
en etsen; afmeting is 380 (H) ic 560 x
140 mm; voorzien van vier membraanpompen, regelbaar verwarmingssysteem
en verstelbare printhouder voor max.
16 Europrinten.
Lever-baar zijn ontwikkelaar en etskristal.
VRAAG TEVENS NAAR ONS FOTOPOSITIEF BASISMATERIAAL, GEELOXEERD ALUMINIUM EURO-BEHUIZINGEN, 19-INCH BEHUIZINGEN
EN KOELPROFIELEN.
advertentie
specialist in elektronika
MABUCHI/CARRERA MINIATUUR MOTOREN
Kleine kwaliteits motoren voor o.a.
model bouw en autoracebanen. Hoge
toerentallen met grote stabiliteit. Ideaal
voor zelfbouw en/of vervangingsmotor.
V
A
6
113 mA
12 120 mA
omw./min.
8000
8000
AS e
2 mm.
2 mm.
atm. x
18/23 x 36
15/18 x 32
lost 15r
p. st.
2r,
TANDWIEL ASSORTIMENT
Universeel tandwielset voor
modelbouw.
Deze set bestaat uit:
tandwiel metaal 13 tanden / 4 mm as
tandwiel kunststof 22 tanden / 4 mm as
tandwiel kunststof 58 tanden / 4 mm as
wormwiel kunststof / 4 mm as
kruiskoppeling 4 mm.
8.95
10/11 M ZENDERCHASSIS
Speciaal voor de H.F. knutselaar! Komplete 10/11m
print met kanaalschakelaar
.uit Hy Gain zendontvanger,
40 kanaals/2Watt, inkl.
Engelse beschrijving.
29.50
UNIVERSELE ACCULADER
Deze universele lader is speciaal
ontwikkeld voor modelbouwers. De
lader is bruikbaar voor alle niccadcellen en accu's van 1,2 tot 12 Volt.
De lader stelt zich automatisch in
op de laadspanning van de aangesloten accu's.
Laadspanning: 1,2 tot 12 Volt
Laadstroom: 50mA tot 1,4A instelbaar.
Vermogen: max. 40VA
Afmetingen: 110 x 70 x 150mm.
ast
Afm.: 11.5 x 11.5mm.
25 st 29r
pst
1.50
ASSORTIMENT TEMPERATUURSCHAKELAARS
Set inbouw temperatuurschakelaars voor
in haardrogers. airconditioning. vloer-
verwarming. etc. Snelle schakeltijd en hoge
gevoeligheid.
1 Set bestaat uit 5 schakelaars. t.w.:
Open
Sluiten
Nauwkeurigheid
1 schak.
90,C
70C
4,C
220V / 5A
1 schak.
100,C
92C
- 2,80C
220V / 6A
1 schak.
120,C
75,C
5,C
220V / 6A
1 schak.
149,C
122C
4,C
220V / 6A
1 schak.
80,C
65C
5,C
220V / 6A
10 sets
25r
p set
2.95
LAGER GEPRIJSD.
HOGER GEPREZEN!
69r
22m
22.50 p. st. 2.50

111111
STUURKNUPPEL
Klein universeel stuurmechaniek.
Dit mechaniek bestaat uit 2
omschakelaars voor bijv. voorachteruit en links-rechts beweging.
Afmeting huis: 30 x 3Omm.
3 st
25r
p. st
25 st
20r
9.95
Pst-
KOGELGEWRICHT
j Stalen kogelgewricht. Het ideale hulpmiddel om een draaipunt haaks t.o.v.
,
2 een montagepunt te bevestigen. Absoluut spelingsvrij. Uitgevoerd met M5
schroefdraad.
tost. 50r
10 st
PHILIPS TWEETER "MIRSCH"
e 60W dome tweeter
freq. bereik 3000 20.000Hz
inkl. mooi sierrooster
af m. 94 x 94 mm
PHILIPS
P. st
39.95
p.st.
MOTOR ALARM
Dit alarm reageert op verandering
van de stand van uw motor.
Na inschakelen (met sleutelschakelaar) staat het alarm direkt op
scherp. Na een alarmmelding gaat
het alarm automatisch weer op
scherp.
Voeding: 12 Volt
Stroomopname: 7uA
Alarmduur: ca. 30 sec.
Afmetingen: 55 x 30 x 35mm
Inkt sleutelschakelaar.
411
15r
2 VOUDIGE TELESCOOP ANTENNE

Deze dubbele telescoop antenne's
worden onder andere in vele portable TV's gebruikt.
Afmeting: lengte 53cm, dikte 7mm
25,
4.95
79r
4.95
Video-alarin
p. st
VIDEO ALARM
Beveiligt uw videorecorder
tegen diefstal of onbevoegd gebruik!
Past in plaats van de cassette. Zeer indringend alarm-signaal (98dB). Voorkomt ook
diefstal van uw andere kostbaarheden.
Werkt op verplaatsen of openen van uw
videorecorder.
5.95
ELCO 16000 uF -25Vott

Radiale elco voor printmontage.
Afmeting: 030 x h 53mm
0.95
6 stuks
p. st.
AUTO BOORMACHINE 12V

Altijd bedrijfsklaar, onafhankelijk
van het lichtnet. Ideaal voor in en
rond uw auto of boot. Technische
gegevens:
Voeding: 10-14V; 600 omw./min.;
Vermogen: 20Watt. Wordt met 4 m
kabel en sigarettenaanstekerplug
geleverd.
WIPTOETS SCHAKELAAR MET LAMPJE

220V Wiptoets schakelaar met ingebouwd
neon lampje, o.a. bekend van veel koffiezetapparaten. Inbouwafm.:28 x 10mm.
25r p.a 9.95
KOGELSCHAKELAAR
Boven, onder, midden, achter,
overal, zitten kontakten aan deze
,V.
11 schakelaar. Een kogel in een
kunststof behuizing met zilver
t.
kontakten maakt naar gelang de
stand aan een der kanten kontakt.
inzetbaar als trilkontakt of
niveauschakelaar.
ALECTO DRAADLOZE FM-INTERCOM

Deze geluidsmelder is o.a geschikt
voor ruimtebewaking zoals babyoppas,
telefoon-signalering, inbraaksignalering, etc.
Gevoeligheid instelbaar, reageert op
geluid, kan rechtstreeks in 220V stopkontakt gestoken worden. Ad%
I11.7r
IMPULS TELLER 6 -12V = /"./

Een 6 cijferig telwerk dat geschikt
is voor gelijk- en wisselspanningen tussen 6 en 12V.
Afm. venster: 24 x 11mm
Cijferhoogte: 5mm
10 st.
16 KANAALS PREOMAT
Preomat met 16 voorkeuze tiptoetsen, speciaal voor de hobbyist. Wordt koorpleet met elektronikadeel geleverd met o.a. 2 x i.c.
SAS 560; 2 x i.c. SAS570 en flatcable met connectors.
ELEKTRONIKA TANGENSET
4-Delige elektronika tangenset voor de elektronika-amateur.
Deze lichte kwaliteitstangen zijn met een bladveer (zelf
openend) uitgerust en hebben een rood gesoleerde handgreep.
De set bestaat uit:
1 zijkniptang: 120 mm
1 telefoontang: 125 mm
1 vlakbektang: 125 mm
1 kopkniptang: 115 mm
Medi)
149r
COAX SCHAKELAAR
Voor zowerantenne signaal als
spel- of homecomputer zonder
ompluggen op uw TV om te
schakelen. Alle aansluitingen zijn
75 Ohm.
Ferranti AD/DA converter 35.00 150.00

Ferranti patroongeneretor 75.00 325,00
Dolby i.c.
11.75
49,00
FM stereo ontvanger
14,95 65,00
2,5W versterker
5.95 25.00
2708
2716-350NS
2732-350NS
2764-250NS
2764-350NS
27128-25ONS
Eprom 1K x 8
Eprom 2K x 8
Eprom 4K x 8
Eprom 8K x 8
Eprom 8K x 8
Eprom 16K x 8
Z 80 A CPU
6502 CPU
6802 CPU
19.95
BOUWKIT ELEKTRONISCHE WINDMETER

voor de weeramateur.
Met deze bouwkit kunt u elektronisch windsnelheden bepalen van 0 - 5m/s en 0 - 25rn/s
(omschakelbaar). Deze windmeter kan op ieder
50uA meetinstrument worden aangesloten.
Voeding: 2 x 6-9V wisselspanning of
o\
2 x 9V batterijvoeding.
Prijs: excl. 50uA meet- net
LT.
instrument
Prijs incl. 50uA meetinstrument. Excl. voeler*5
5 st
ZN 425
ZNA-234
NE545=LM1011
TOA 7000
SN 76001
10.00
45.00
16,95
80,00
25.00 110,00
39,95 179,00
39.00 169.00
95.00 425.00
13.50
60.00
25.00 110,00
15,00
69.50
CONNECTORS
p.st.
5 st
CARD EDGE 3.96mm

2x6polig 3.96mm o.a. Vic 20 + CBM 64
2x12polig 3.96mm o.a. Vic 20 + CBM 64
2x22polig 3.96mm
10.95 49,00
12.75
57.50
19.95 89,00
CARD EDGE 2.54mm

2 x 17 polig. 2.54 mm, o.a. Teac Drive.
2x23polig 2.54mm o.a. Sinclair ZX81
2x25polig 2.54mm
2x28polig 2.54mm o.a. Sinclair Spectrum
18.50
79,00
19.95 89,00
24.95 110,00
24.95 110,00
Bestellingen en inlichtingen: Akerstraat 19, 6411 GV Heerlen,

tel. 045-716055. 's Maandags gesloten. Verzending vanuit
Heerlen. Alle prijzen inkt. BTW. Minimale bestelling 25,-. Prijswijzigingen voorbehouden. Levering zolang de voorraad
strekt. Betaling in Nederland vooraf op gironr. 1113345 of
onder rembours. Buitenland alleen vooruitbetaling.
Eindhoven, Heerlen, Maastricht
12-83
advertentie
Alles over LUIDSPREKERS

Een 136 pagina's tellend boek, geschreven
door HartmurOberhot, nu in het nederlands
vertaald, over theorie en praktijk van luidsprekers, scheidingsfilters en toebehoren.
Uitvoerig worden de verschillende types
luidsprekers en hun toepassingen beschreven. Voorts bevat het boek een groot aantal
bouwbeschrijvingen van luidsprekerboxen,
tabellen voor de berekening van filters,
spanningsdelers en luidsprekerzekeringen.
De beschreven luidsprekers zijn goed verkrijgbaar.
ONGELOOFLIJK GOEDKOOP
PRAKTISCH * TIJDBESPAREND
3-14main ~off
Alles over
LUIDSPREKERS
le klas komponenten meer dan 50% goedkoper. Waar koopt u nog weerstanden voor zo'n
4 tot 5 cent (incl. btw) in kleine aantallen?
Uitgekiende samenstelling op basis van courantheld. De meest gebruikte waarden komen dus ook het meest voor. Overtuig uzelf. de samenstelling van de assortimenten is onderstaand precies aangegeven.
19,50
Netjes en per waarde afzonderlijk verpakt. De R/C Assortimentsdozen (1930110x19 mm)

zijn bij de prijs van het assortiment inbegrepen (1 3,50).
(porto 1 4,25.
bij rembours / 8,50)
Assortimentsdozen ook leeg verkrijgbaar in 2 verschillende vakindelingen. Type AL

heeft 12 vakjes van 25 x 62 mm (voor weerstanden, dioden etc.). Type AB heeft 12 vakjes van
31 x 51 mm. De dozen zijn per type verpakt in eenheden van 6 stuks voor 19,- (besteinr. AL 1
resp. AB 1).
VI/100
HiFi BAS MIDDENTONER
HiFi-Bas-Middentoon luidspreker
in zeer kompakte uitvoering met grote
belastbaarheid. Ideaal voor de bouw van
kleine HiFi-boxen en zuiltjes. b.v. in kombinatie met een Pizo-luidspreker voor
het hoog. Ook als middentoner te
gebruiken. Met aluminium dome.
75/160' W.
60/110* W.
40/70* W.
4 of 8 Ohm.
50-14.000 Hz.
105 x 105 mm.
92 mm.
3 - 8 I. p. St.
Piekbelastbaarheid:
Muziekbelastbaarheid.
kontinu-belastbaarheid:
Impedantie'
Frekwentiebereik:
Afmetingen:
Gatdiameter:
Aanbevolen kastvolume.
29
vanaf 240 Hz. met afdekken.
9 verz. kosten 5.25 bil rembours 8.50
OMVORMER
SW412
Bedrijfsklare omvormer, van 12VDC
naar 220 VAC. Kontinu-vermogen
200 Watt. krtstondig 400 Watt.
Uitgevoerd met accu-klemmen een
stopkontakt en kontrolelamp.
Afmetingen: 215 x 110 x 210 mm
575
7costen
.
-v
'nekrii
SW
424
Als 2
W
20
- 4v
12
,s:cmaar van 24 VOC
n aa r
f 15 -
595 ve
BTW.
rz. kosten 15.-
KOMPLETE MODULE VOOR DE BOUW VAN

EEN HIFI-STEREO VOOR/EINDVERSTERKER
SA250 - 2x75W. VERSTERKER

Met uitstekende spectfikattes en zeer
kompleet: Uitgerust met volume-, balans-,

hoog-en laagregelaars; voedingsdeel op
de print aanwezig: elektronisch tegen
kortsluiting beveiligd: forse koelprofielen
voor de eindtransistoren.
Speciaal geschikt voor de huiskamer en
kleinere zalen.
2x 50 Watt
Uitgangsvermogen SINUS:
2 x 75 Watt.
Muziekvermogen:
THD:
0,05%
4 - 8 Ohm.
Uitgangsimpedantie:
20-50.000 Hz. -2 dB.
Frekwentiebereik:
30-30.000
Hz.
Bandbreedte:
Ingangsimpedantie:
250 kOhm.
250 mV., max. 1 V.
Ingangsspanning:
Kanaalscheiding:
50 dB.
Voeding:
2 x 25 VAC/3 Amp.
162 x 60 x 160 mm.
Afmetingen print:
gf 2157
verz. kosten / 6.50

bij rembours t 9.75
Passende RINGKERNTRAFO 74
#1.
ty PO 20052
TBESTELBON
ANTWOORD NR.555
NAAM
11 ADRES
I
LO
KOOLFILMWEERSTANDENV4W
6,5 mm, 5%
waarde
0 ik wens onder rembours te ontvangen

,k 1100 betaalkeen betssi-ot eurocheque be
HOBBYKIT CENTRE Leeuwarden,

Vegelinstraat 19 - Postbus 555
8901 BJ Leeuwarden (Holland). I
Tel. 058-121868. Giro nr. 3320470
POSTCODE
PLAATS
assortiment
W1 W2 W3
10
20
40
10 0
12 11
10
3
5
15
5 10 20
18 11
3
5
10
22 11
10
20 . 40
27 t1
3
5
10
33 ti
5
10
20
3 5 10
39
47 ft
10
20
40
3 5 10
56
68 R
5 10
20
82 O
3
5
10
100 11
15
30
60
120 0
5
10
20
150 L1
10
20
40
180 D
5
10
20
220 11
15 30
60
270 (1
5
10
20
330 fl
10 20
40
390 tt
5
10
20
470 0
15 30
60
560 (1
5
10
20
680 tt
10 20
40
820 (1
5
10
20
1K
30 60 120
1,2K 10 20 40
1.5K 20 40 80
1.8K 10 20 40
2,2K
30 60 120
2,7K 10 20 40
3.3K 20 40 80
3.9K 10 20 40
4,7K
30 60 120
5,6K 10 20 40
6,8K 20 40 80
8,2K 10 20 40
10K
30 60 120
12K
5 10 20
15K 10 20 40
0
18K
5 10 20
22K 15 30 60
27K
5 10 20
33K 10 20 40
39K
5 10 20
47K
15 30
56K
5 10 60
68K 10 20 40
82K
5 10 20
100K 15 30
60
120K 3 5
10
150K
5 10 20
180K 3 5 10
220K 10 20
40
270K 3 5 10
330K
5 10 20
390K 3 5 10
470K 10 20 40
560K 3 5 10
680K
5 10 20
820K 3 5 10
1M 10 20 40
totaal
576 1140 2280
prijs per weerstand
0,04. 0,04. 0,043
prijs incl 5 ass. dozen
bestelnr.
HOBBYKITCENTRE
Korting bij gekombineerde afname:

Boven f 250,- 10% Let ook op Hobby-, Lab.- &
Boven f 500,- 15 / Industrie-assortimenten
Boven f 1000,- 20% met 20% korting.
48,- 69,- 116,W1 W2 W3
BOETE BESTELLEN (pargrueoren)

1)vooruitbeteling(geen05n.kosten,
1 9,50 verzendti.) postgiro 27.79.911
ot Arnrobank Hilversum 44.91.03.927
t. v. Post Electronics. Energiestr. 36.
Staarden.
2) onder rembours (geen adm.kosten.
12,50 verzenden rembourskosten).
12-84
waarde
assortiment
K1 K2 K3
1 pF
5 10 20
1,5 pF
3 5 10
5 10 20
2,2 pF
3,3 pF
3 5 10
4,7 pF
5 10 20
6,8 pF
3 5 10
10pF
10 20 40
12 pF
3 5 10
5
15pF
10 20
18 pF
3
5 10
10
22 pF
20 40
27 pF
5 10
10 20
33 pF
3
39 pF
5 10
47pF
10
20 40
3
56 pF
5 10
68 pF
5
10 20
82 pF
3
5 10
100 pF
20 40
10
120 pF
5 10
150 pF
10 20
180 pF
3
5 10
220 pF
10
20 40
3
270 pF
5
10
330 pF
5
10 20
390 pF
5 10
3
470 pF
10
20 40
560 pF
3 5 10
5 10 20
680 pF
820 pF
3 5 10
1 nF
10 20 40
1,5 nF
3 5 10
2,2 nF
5
10
20
3,3nF 3 5 10
4,7nF 5 10 20
6,8nF 3 5 10
10nF 5 10 20
184 350 700
totaal
prijs incl. 3 ass. dozen
2
2
bestelnr.
43,- 69,- 121,K1 K2 K3
RADIALE ELCO's
waarde
assortiment
pF / V
1/50
R1
R2 R3
10
20 40
2,2/50 10 20 40
10 20 40
4,7/50
10 20 40
10/35
10 20 40
22/35
10 20 40
47/35
Samenstelling zoals bovenver- 100/16 5 10 20
melde W1. W2 en W3. echter 100/35 3 5 10
aangevuld tot de E24 reeks (121 220/16
5 10 20
220/35
3 5 10
waarden),
470/16
MF1 MF2 MF3
5 10 20
totaal
81
160 320
totaal 769 1417 2810
prijs incl. ass. dozen
prijs Incl. 10 ass. dozen
METAALFILM
WEERSTANDEN
V4W 1% 50 PPM E24
119,- 183,- 316.bestelnr MF1 MF2 MF3
ARTIKEL
KERAMISCHE C's
63V, 5 mm
42,- 79,- 147,R3
bestelnr. 141 R2
Ca 1500-2000
assortimenten
uit voorraad
leverbaar.
Indien uitverkocht
levertijd Max. I3 weken.
EVOX MMK C's

7,5 mm
(vervangt Siemens MKH/MKM
en is geisoleerd)
waarde
assortiment
M1 M2 M3
1 nF
10
20
40
1,5 nF
3
5
10
2,2 nF
5
10
20
3,3nF 3 5 10
4,7nF 5 10 20
6,8nF 3 5 10
10nF 15 30 60
12 nF
3
5
10
15nF 5 10 20
18 nF
10
3
5
22 nF
10
20
40
27 nF
3
5
10
5
10
20
33 nF
39 nF
3
5
10
47 nF
10
20
40
56 nF
3
5
10
10
20
68 nF
5
82 nF
3
5
10
100 nF
15
30
60
150 nF
3
5
10
220 nF
5
10
20
330 nF
3
5
10
470 nF
5
10
20
128 245
totaal
490
prijs incl. 2 ass. dozen
bestelnr
76,- 138,- 254,M3

Ml M2
Hobby., lab en
industrieassortimenten
Het Hobby-assortiment bestaat uit
alle assortimenten nr 1 (dus W1,
MF1, Kt, M1 en R1 Normale (as.
sortimentsignis 1 326-- Speciale
prijs 259. mol btw (korting 20%)
Het Lab -assortiment bestaat uil alle
assortimenten nr. 2 (dus W2. MF2,
K2 M2, R2) Normale (assortiments)pms j 538,- Speciale prijs
429,- incl btw (korting 20%)
Het Industne-assortiment bestaat
uit alle assortimenten ni 3 (dus W3.
MF3, K3. M3. R3) Normale (as5oSimentsJpnis / 954,- Speciale
prijs j' 763,- mol btw (korting 20%)
NOETE BESTELLEN
(bedolven. instellingen)
t) per vooluitbetallng ot
onder rembours (zie part)
2) op rekoning(schriffelijk of
per teter).Admlosten
beneden/ 250; 112.50,
verzendkosten 9,50
Energiestraat 36 1411 AT Naarden

Tel. 02159-41774' Telex 73415
advertentie
Vogelzang specialist in computers!

5ir1=111
ZX Spectrum systeemkoffer
TEAC.
7 -
Nieuw
51/4"
SLIM-LINE
ONTWERP BLOCS
Maak nu eenvoudig een ontwerp voor uw

scherm lay-out. Voor ZX81 en Spectrum
e.v.a.
Met rasterverdeling 24x32, 44x64 en
176x256 op A4 vellen
6.00
Voor Electron en BBC
6.00
Met rasterverdeling 32x40, 1024x 1280
(mode 1-6), 40x25 (mode 7) op A3 vellen.
12.50
- Halve hoogte van de conventionele drives.

- Lage dissipatie van 5W, dus weinig
warmte-ontwikkeling
- Borstelloze DC direct-drive motor voor
hoge betrouwbaarheid en zeer geruisloos
- Head load. MODEL
EEN NIEUW SPECTRUM-WEE:

DE SYSTEEMKOFFER
Maakt uw hele Spectrum systeem transportabel. Gebruiksklaar! Alle componenten hebben hun vaste en veilige plaats,
inklusief de onderlinge verbindingen.
Deksel open, display aansluiten
en u kunt aan de gang.
F065A
99
velleman
NMB
FD 55 F
F055E
899
F060F
FO 55 B 799.-
capaciteit
125/250K 250/5000 250/500K 5001(/1Mb
aantal tracks
40
40
8080'
ss/ds
ss
ds
ss
ds
--- ---
----------Tie_\ s
. :.
I la
111
1
1
l
1
01
"e
k
IS
'l
fa;;1
s'
c " 5.4j-i;11
o I maVe IM gW
a'
..& i v .,V
IK .
r
r. -i io*iitvsa941
. a i 4311 a,9
c5
. .
F0 55 E 749,FD 55 A 625.-
.. ..
STOFHOEZEN
Houden uw kostbare apparatuur stofvrij
voor Acorn, Electron, CBM 64, Spectrum.
995
HET VELLEMAN
INTERFACE SYSTEEM
VOOR SINCLAIR ZX 81 EN
SPECTRUM HOME-COMPUTER
945
Centronics printer interface.
- CPU: Z 80 A
-32K ROM, 64K RAM
- 16 kleuren
AVT FC 80 MSX
Vormt uw computer om tot een praktisch

en nuttig werkinstrument! De aansluiting
op de micro-computer gebeurt via een
moederbord waarop alle interface kaarten
toepasbaar zijn.
64K Computer volgens de nieuwe MSXstandaard.
- K 2615
4ei"
izedde Ine
,
4, oei:nodig, 04 0
Moederboard voor de ZX-Spectrum
- K 2616
Atari, Ti-99
voorP 2000, Acorn, BBC-B
voor printers: Epson, AVT80, Star
Gemini 10x
14.95
voor Brother CE 40/50/60
19,95
12.50
VIC16k-module
Moederboard voor de ZX-81
Volgende interface kaarten zijn reeds

beschikbaar:
WHAT'S REALLY
INSIDE THE CBM 64
- M. BATHURST
- K 2609 - Outputcard: Uw micro-computer

wordt voorzien van 8 uitgangen die
geschikt zijn voor b.v. lichtshows,
sturingen van machines, enz...enz... 69.-
Voor ieder die wil weten wat zich binnen de 64

afspeelt. Komplete OOM kling voorzien van
gedetailleerd ;commentaar
- K2610-A/D Converter: maakt het uitlezen
van analoge grootheden zoals spanning,

stroom, temperatuur, vochtigheid, druk,
lichtsterkte, de stand van een as, enz...
mogelijk
99:
-K 2611 -Optocoupler inputcard: uitstekend
geschikt voor kontrole van alarmsystemen, detectoren, schakelaars en tijdregistratie op machines

75:
- K 2614 - Centronics interface: waarmee u
om het even welke parallelprinter aan
uw microcomputer kan koppelen
109.- K 2618 - 0/A converter: wekt een analoog
signaal op voor servo-systemen (richten
van antennes, spots, enz...), modelbouwbesturingen, snelheidsregeling van
motoren...
69.-
NU OOK COMMODORE MOEDERBOARD

VOOR DE CBM 64 K 2628
149
-K2628 REAL TIME CLOCK KAART: doek in
uren, min., sec., kalender - batterij backup, mogelijk event. nicd.cellen(4,5V) 119;
VIXEN 16K RAM MODULE

voor de VIC-20 om te schakelen
als 3. 8 of 16K RAM
NIEUWE BOEKEN:
BBC:
The advanced user guide / Bray.
Dickens & Holmes
The advanced Basic ROM user guide /
Colin Pharo
Interfacinp projects for the BBC /
Bruce Smits
Advanced graphics with the BBC /
Angel and Jones
Advanced machine code techn. for BBC /
Spethenson
Disk programming techniques for BBC /
Coleman
189
79.00
49.00
36.50
52.50
42.50
Aroblk
42,50
CBM 64
Machine language for the absolute beginner /
36.50
Davis
Advanced machine code programming for CBM 64
42.50
Stephenson
Commodore 64 disk systems and printers /
3160
Sinclair
Commodore 64 disk companion /

Lawrence and England
4250
---;
PROTEK ZX SPECTRUM JOYSTICK SET

Bestaande uit:
- quickshot I joystick
- omschakelbare interface
(Kempston, cursor toetsen en
Sinclair systeem)
- vluchtsimulator "Airliner".
SPECTRUM
Business programming on your Spectrum /
Jackson and Goode
3650
IBM
Communications and networking for the IBM PC /
Jordan
9600
LOSSE INTERFACE 75,-
LAGER ~RIJS
HOGER GEPREZEN!
Bestellingen en inlichtingen: Akerstraat 19, 6411 GV Heerlen,

tel. 045-716055. 's Maandags gesloten. Verzending vanuit
Heerlen. Alle prijzen inkt. BTW. Minimale bestelling 25,-. Prijswijzigingen voorbehouden. Levering zolang de voorraad
strekt. Betaling in Nederland vooraf op gironr.1113345 of
onder rembours. Buitenland alleen vooruitbetaling.
Eindhoven, Heerlen, Maastricht.
12-85
advertentie
DE NIEUWE
Sanyo biedt als specialist het meest uitgebreide

programma monitoren voor elk
merk en type computer, met
composite, non-composite en/of
RGB uitgang.
In monochrome (groen, oranje
en zwart/wit) en colour.
Hoge kwaliteit en toch
betaalbaar.
Kortom: Sanyo levert de monitor
die u nodig hebt, dus waarom
verder zoeken?
AUDIO
&TECHNIEK
PRIJS
FL. 6,25
Bfr. 140
IN DIT NUMMER O.A.:
THEY DID IT AGAIN!

THE MISSION
IS POSSIBLE:
"CYRUS ONE"
TEST
AUTO REVERSE
DECKS
12
TEST LUIDSPREKERS
DECEMBER
'84
PIJ PLUIDSPREKERS
A&T, 'n blad dat

deskundig adviseert!
IS UIT!
Tevens leveren wij
adapterkabels voor in Europa
gangbare computers.
importeur:
ra SANYO
VIDEO B V
Verkrijgbaar in de kiosk.
Of vraag een proefnummer aan bij:
Audio & Techniek
Postbus 2156
3000 CD Rotterdam
Postbus 31111 6370 AC LANDGRAAF-SCHAESBERG Telefoon (045) 31 1643' - Telex 56543
LPN
Eligitai
DX 300
Klankwonder in digitaaltechniek
"Digitaal" is het kenmerk van de
hoogste perfektie geworden. De
nieuwste HiFi-systemen, klankoverbrengers enz. zijn in deze techniek uitgevoerd, want geen ander, thans
bekende manier van informatieoverdracht is zo storingsvrij, zuiver en briljant als de digitaaltechniek.
Het is logisch dat WERSI deze techniek gebruikt en het digitale orgel
ALPHA DX 300 voorstelt. En dit in het
befaamde WERDI-zelfbouw-systeem.
Standaard uitgevoerd met RS 232 en
MIDI interface.
Vraag vandaag nog om informatie!
uiElAA:1
Voor Nederland:
Zuiderinslag 4, Pb. 106
3870 CC Hoevelaken
Tel.: 03495-37111
INFO-BON
Tegen terugzenden van
deze bon bekomt U ons
omvangrijk en kleurrijk
informatiemateriaal over
de orgel-zelfbouwer.
Knip uit en kleef op een
\...postkaart!
Voor Belgi:
Industriepark - B-3980 TESSENDERLO - Belgium
Tel.: 013/66.31.06 (2 1.1 - Telex: 39961 wersib
Filiaal Antwerpen: Lambrechtshoekenlaan 69
2060 Merksem - Tel. 03/646.88.90
12-86

advertentie
Nergens vindt u
een scope met
zulke specifikaties
voor zo'n prijs.
vosITION
,,051110N
K51.
OSIT3O,
,
ri
AAODZ
V.0,5
wa
41.
LAPUT
nota 0501
OSCOPE V-222 2"
V212 f1250:
De 3 nieuwe slim line Hitachi oscilloscopen hebben 3

unieke funkties, die u alleen op Hitachi scopes zult
aantreffen.
Met 3 jaar garantie.
V-mode funktie maakt het mogelijk om beide

1 De
kanalen gelijktijdig op 2 geheel verschillende
frequenties te triggeren.
2.funktie
De DC-uitgang. Met behulp van een D.M.M. en deze
kunt u van elke puls of piek in een (samengesteld) signaal de amplitude meten. Dit is in een
handomdraai te realiseren.
3 De
tien maal vergroting van de tijdbases (ALT.MAG)
kan nu worden gerealiseerd terwijl het oorspronkelijke signaal in beeld blijft.
V 422 I V 222 I V 212
Buis
Auto focus
Gevoeligheid
Bandbreedte
Signaalvertraging
DC-UITGANG
CH1-uitgang
Triggerfunkties
H ITAC H I
The measure of quality
C:011F'Fif:
computers, systemen
en meetinstrumenten
Postbus 8,
1243 ZG 's-Graveland.
8 x 10 cm vierkant met int schaalverdeling en % indikatie

x
1
x
I
1 mV
1 mV
1 mV
DC-40 mHz DC-20 mHz DC-20 mHz
x
Auto, Norm, TV-V, TV,
TRIGGERREFERENTIE INT, CH1, CH2, V-MODE, LINE, EXT.

TIEN MAAL VERGROTING x
(ALT, MAG)
Garantie
Gewicht
3 jaar op buis, onderdelen, arbeidsloon

6,5 kg.
6,5 kg.
6 kg.
Prijs inkl. 2 probes en f 1990,Engelse gebruiksaanwijzing.
f 1390,-
f 1250,-
Prijzen zijn exkl. B.T.VV., franko huis uit voorraad.

Handboek in het Nederlands op verzoek.
Voor snelle levering, uit voorraad. 035-61614!
12-87
advertentie
a
vventil
193
Gember
e
ee b
RADIOftfERVICEP:IWEFITHE"BM.
Stille Veerkade 11-13 - 2512 BE Den Haag - Telefoon 070-469200 - Giro 201309
Buizen EL 84
Buizen EF 86
Buizen ECC 83
11,- Power IC TDA 1010 o/a voor auto14,80 radio

7,50 p/st.
10,50 10 stuks
6,50
Telefoon wandtoestel Kleur zwart
met kiesschijf getest
17,50 idem 18 x 11 + bewikkelt Mat N22
Al 2500
0,95 p/st.
Twenthe Super telefoon. kom10 stuks
7,50
pleet met snoer en stekker . 65,-
SIEMENS KAMRELAIS
Type V 23154
CO 403 - B104
DO 403 - F 104
DO 403 - B110
D0404- B110
DO 426 - B112
2x wissel
2x wissel
4x wissel
4x wissel
6x maak
V23006 F2146-004 4x wissel

idem
006
6x wissel
NIEUW 2,25 p/stuk
per originele Fabrieksdoos
van 20 stuks
39,Dwarstroomventielator itt 110
volt
22,50
per stel
39,50
Grootvermogen Scheiding-trafo's, prim. 0-115-220 volt, sec.
0-115-220 volt 3500 watt 50 Hz. In
metalen kast afm. 45 x 45 x
45 cm
f 495,KACO relais type RB26002R37 2 x
wissel 24 volt
2,95 p/st.
doos 10 st. <
25,-
Ferrit trafo 2 x E 43 x 43 bewikkelt

3,95 p/st.
10 stuks
29,50
Speciaal Trafo 220 volt sec. 13
volt 1 amp afm. 60 x 50 x 50
p/stuk 6,95
10 stuks 59,50
idem sec 15 volt 1 amp afm 60 x 50
x 50
6,95 p/st.
10 stuks
59,50
Mini trafo prim. 220 V sec 7,5 volt
250 ma. voor print 30 x 25 mm3,95
10 stuks
32,50
Druktoetsschakelaar 5 toetsen
onafhankelijk 2 x wissel p/toets
3,95
Schadow tip schakelaar 1 x maak
0,1 raster afm 20 x 200 mm
p/st
0,35
10 stuks
2,50
BURNDY Printconnectors type
TCS
0,25 p/st.
10 stuks 2,100 stuks 15,voor 0,1 inch raster recht 10-14- of
18 polig. Haaks 6-8-10-12-16 polig
Electromotor 220 volt 50 Hz. 0,53
amp. 2800 toer p/m. met conf 27,50
densator
Afm. 90 mm + - lang 115 mm as
8 mm + en lang 35 mm.
BNC coax pluggen per stel chassis en kabel deel type UG1785 u en
UG1098 u fabrikaat RADIALL per
3,95
stel
35,per 10 stel
Hit sinks Ikoelvinger) 46 x 46 x
19 mm voor TO 3 enz. ongeboord
1,95
p/st.
15,10 stuks
Hobby Kolectormotor 220 volt
5000 toeren as 8 mm 4) 30 mm lang
19,50
ingesloten huis
Philips FM Tuner voor buizen.

PLoo 10,7 Mc
2,50
Verwarmings element 220 V
2000 watt met weerstanddraad
4,50 ohm p/m
1,95
Frako computervoeding prim.
220 volt 50 Hz. sec. 30 volt en
2 x 10 volt en 1 x 3,6 volt veel
stroom afm; 520 x 190 x 150 mm
gewicht 17 KG
195,-
Scheidingstrafo sec. 220 - prim.

440 volt 1,5 amp.
speciaal aanbieding
125,Speciaal kabel 5 x 1 ader afgeschermd + totaal afscherming
dus 11 aders totaal grijs + 6 mm
p/meter
0,95 100 m
75,Transistorkoelplaat
125 x 97 x 25 mm, zwart achterkantvlak
8,50
Tel relais 5 cijfers 6 volt 100 ohm
1,75
Ventilatiemotor en koelvin 220
volt
7 95
Philips cassettemotor 9 V rond
35 mm
3,95
Wij zijn kopers van alle

Electronica restposten
H.H. Inkopers niet vergeten
Aluminium huls met plastiekdop

voor Meet probe te maken 20 mm +
en 140 mm lang
0,75
Metaal-papier condensator 3 1./F
400 V AC - 25 mm - stuk 3,10 25,- en 100 alles nieuw
I TT200, Trafo LEI Prim 220 - sec 13-0-13
en 8-0-8 volt - 1,5 amp ... 17,50
Knopjes voor schuifpotmeter o/a
voor Philips, Ruwido, Radio ohm
Bruikbaar. In de kleuren Rood-Geel
en wit. 15 x 11 mm
0,15p/st.
10 stuks ... 1,25 100 st ... 10,10-8 track banden voor Ritme
f 19,50
Box
no. 1 tot 8
12-88
Zo juist weer ontvangen de

TWENTHE TV Stereo Boxen 4 ohm
20 watt 2weg systeem nieuw in
doos
69,- per stel
Valklep uurwerk in 110 en 220 volt
50 Hz
12,50 pistuk
Philips dumpmeters 1 mA of
120 x 120 mm
12,50
FM Tuner bouwpakket Type 7313
Bekend Ned. fabrikaat .... f 89,50
f 19,50
Stereo decoder
Ferrit E kern type E55 met spoelkoker materiaal T26.... 4,75 p/set
TWENTHE SPECIAAL Printtrafo
Afm. 48 x 40 mm Pri. 220 - Sec.
0-7,4 - 0-3,7 0-3,7 Volt = 14,80
6,95
Tijd Schakelaars. Fabrieks NIEUW
voor een lach prijs . pistuk f 17,50
220 Volt
3,0-60 sec.
10 Amp
9,0-180 sec.
6,0-120 min.
NEDAP trafo prim; 0-110-220 volt
50 Hz sec 10-0-10 volt 1,5 amp22,50
Bouwset voor Sprekende klok met
schema in Eng. of Duitse taa179,50
Inbouw ontstoringsfilter 220 V AC
2 amp. met aansluitsnoer ... 12,50
Stereo versterker print 2 x 15 Watt
nieuw met schema
49,50
idem stereo print en voeding
unit
67,50
Ventilator motor 220 volt met
VIN 200 mm +
7,95
U 21 printje pulsgenerator voor
triax's aansturing met schema 2,95
BNC coax pluggen per stel chassis en kabel deel type UG1785 u en
UG1098 u fabrikaat RADIALL per
stel ... 3,95, per 10 stel ... 35,RASSELwekker wisselspanings1 95
bel 1500 ohm ITT
FLAT WOVEN RIBBON KABEL
8 aderig
0,70 p/meter
18 aderig
1 10 p/meter
24 aderig
1,50 p/meter
Wij hebben dit op rollen 60 meter
dan is de prijs min 10%
Grijze telefoons met snoer en
stekker voor
19,95
STRIP
TANG
extra
recordermotor 230 volt 50/60 Hz

0,2 amp 1415 toer dubbele as
6,3 mm + lang 19 en 12 mm model
A
4,95
model B AEG. Kolector motor
220 volt as 6 mm + lang 25 mm
12,50
Diverse transformatoren bij
TWENTHE, al deze trafo's zijn
Prim; 220 volt 50 Hz
type 84-178 sec; 0-30 V 10-0-10 volt
400 mA
6,95
type 84-101 C.core sec; 0-22 V 0-14
V 0-45 V 3 Amp
9,95
type 84-103 sec; 0-17 V en 0-30 V
600 mA
9,95
84-452 sec; 0-27 V 500 mA
6,95
84-220 sec; 0-5 volt 500 mA
4,95
84-340
sec; 0-9 volt 2 Amp print..
8,95
84 419 sec; 10-0-10 V en 0-30 volt

300 mA
5,95
84 420 sec; 0-9 en 0-20 en 0-30 volt
250 mA
5,95
type 324 GK
sec 22 volt 1 amp
8,95
DOIN
27 volt 100 mA print 40x48 mm
3,95
Siemens print trafo 3,7-3,7-7,4 =
14,8 volt 300 mA
6,95
TF 219
sec 18 volt 600 mA
6,95
Mini
sec 12 volt 60 mA
3,95
Verwarmingselement voor kook
ketel enz. rond 12 cm 220 volt
750 watt
1,75
Dwarsstroomventilator 220 volt
(gebruikt doch prima) lang
42 cm breed 11 cm hoog 9 cm
zeer gechikt voor luchtspreiding C.V
39,50
EXTRA SPECIAAL
Zolang de voorraad strekt. Philips
Dome tweeter AD161 T8 Philips
Woofer AD 1065W4 van elk twee
stuks. voor de weggeefprijs 79,50
Idem van elk vier stuks
156,-
voordelig
bij Twenthe 14,75
KWU METERS
220 Volt
10 A
30 A
220/380
3 x 10 A
f 14,50
f 17,50
f 25,-
Nieuwe vertragingsmotoren 220

volt 50 Hz 1 watt 1 omwenteling 6 min of 15 min of 60 min
p/stuk
f 8,90
Darlington Transistor 2 SC 1983 = Varta nicad set 6 volt 1000 mA in
BD 267-649-701:
100 V.
5 kunststof kastje met indicatiemeter
amp
2,80 10 st
25,- nicad's 22 mm + lang 34 mm 19,90
advertentie
RADIWERVICE4 TWEFITHE"BM
Stille Veerkade 11-13 - 2512 BE Den Haag - Telefoon 070-469200 - Giro 201309
Wij kunnen u al de aangeboden artikelen toe zenden onder rembours of vooruitbetaling
Geluidsadaptors voor diverse TV
systemen o.a. Amerika zender
Soesterberg 4,5 mC
idem voor holland TV engels geluid
6 mC
idem voor DDR oost Duits geluid
6,5 mC
idem voor engels TV voor hollands
geluid 5,5 mC
Deze adaptor printjes kosten p/stuk
35, Voorzien van aansluitschema.
Universeelmeter
U 4315
20.000 Ohm/Voltz
Precis.: DC, 2.5%
AC 4 0%
AC 5 DC,
100-250-500-1000 V
Amp. DC: 50-100 ,A
Amp. DC & AC: 0.5.1-5-25.100500-2500 mA
Ohrn DC: 0,3-5-50-500-5000001
Dcibles: -15 208
Capacit.: 30.000 pF-0,5,F
*U-4315
Voedingsbron:
- 5-50-500 kil, battenj 4,5 V
21n ..,car 1703)
- 5 mil. '2 ,, De (eeterve bron)
Capach. 220 9/50 Hz
115 x 215 90 mm-1500 g.
Geleverd in metalen koffer.
Handmikrofoon voor de 27 mC
met beugel
9,50
Draadloze afstandsbediening,
0 1 x ontvanger + 3 x zender hand-
Bij Twenthe ELAC luidsprekers model. Onderandere te gebruiken

10 inch = 255 mm
voor inschakeling alarm of openen
16 ohm = 20 watt breedband 2 x van deuren enz....
. 149,50
16 ohm = 8 ohm en 40 watt
Type 10RM237 per stuk .... 21,50
2 stuks
39,50
AEG motor 110/220 volt 50 Hz
links en rechts lopen 2800 toer met
condensator 2 uf. as 6 mm 4) lang
25 mm 9,75 p/stuk 10 stuks 75,-
EPDXY PRINT plaat Enkelzijdige

AEG stappen motortje 5 volt links koperlaag in de volgende maten:
en rechts 3 standen
9,75 140 x260 x2 mm
5,50
11,Stereo auto afspeel recorder 12 260x 290 x2 mm
volt DC zonder kast en knop 18,50 Potkern 46 mm bewikkeld Mat T

Data recorder, loopwerk relais 26 Al 2500 4,95 p/stuk
39,50
gestuurd 12 VDC met opname en 10 stuks
weergave kopje
19,50 Mini
afm. 245 x 115mm
sec 12 volt 60 mA
3,95
Auto afspeel-cassetterecorder
Type N2605 12 volt
39,50 U blijft lachen bij Twenthe.
maak zelf u meter set meter
Batterij cassetterecorder opna- 20 mi\ 9000 ohm meter afm
me-weergave Type EL3302 . 49,50 120x95 mm en kast zie foto
onder andere geschikt voor compu- 29,50
ter enz. 7,5 volt batterij
Twenthe Super telefoon. kompleet met snoer en stekker . 65,-
Speciaal aanbieding TV thyristor

voor de reparateurs BT 126 700 volt
10 AMP p/stuk 2,5010 stuks 20,100 stuks 150,ITT Hoogvolt Elco 47 Uf 500 volt.
axiaal; afm. + 25 mm lang 50 mm
p/stuk
2,50
10 stuks
19,50
Folie seal apparaat 220 60 watt
kemakeur voor luchtdicht verpakking voor diepvries ENZ. nieuw in
doos met handleiding en twee rol
folie afm. 34x12,8 cm HEREN
MAAK UW DAMES BLIJ voor
slechts
49,50
Kwikschakelbuisje afm. 70 mm
lang rond 10 mm
5,95
voor alarm en auto kontakten
NICAD's Heroplaadbaar 1 x engels mono 1,2 volt 1 amp.
8,50 p/stuk
1 x groot mono 1,2 volt 1,6 amp
8,50 p/stuk
2 x Penlite
8,50
Dwarsstroomventilator ITT 110
volt
22,50
per stel
39,50
Bij TWENTHE div. Telefoon materiaal telefoon tafelmodel zwart
met stekker
35,-
Stereo geluidsdecoder voor TV

ontvangst met schema
27,50
Stereo hoofdtelefoon versterker
met schema
17,50
7552 Perkussie en Nagalmgenerator
42,50
7454 Regelbare Spanstabilisator 1,2
tot 34 volt 0,5 A tot 0,13 A . 16,50
7455 Spanningsstabilisator 5 volt
14,95
Batterij motor 4,5 V met vertraging
225 toer met dubbel as uitgang
4,95
Lco's 47 1.4F 500 V
r'Philips Auto Trafo prim;

110/220 volt 50/60 Hz Sec 220 volt
70 watt Dit geheel in kunststofhuis
met 2 stopkontakten voor 220 V en
aansluitsnoer met stekker 2,75 m
lang - gewicht 1,7 kg
27,50
Super microfoon kabel grijs <I)

6 mm 2 aderig p/meter
1,50
100 m
125, Sprague
vertragingslijn type
3600 Z66 of 3600 Z65
4,50
p /stu k
Losse plastiekmeters afm 40 x 40
mm 1 x frequency - 1 x signaal
en 1 x tuning 3 stuks
8,90
2.50
U11 printje Gestabiliseerde voeding en Electronische Schakelaar

met o.a. 741 BC 140. B800800 zener enz. met schema
2,95
Spuitgiet Alu box 185 x 120 x 80

mm
22,50
Telefoon blinker 2 in een huis

2 x 100 ohm afm 34 x 18 x 30 mm
Nieuw
1,50
ITT meter set afm. 160 x 35 mm 3

meters in houder 1 x afstem-88-104
MC 1 balans 100-0-100 - 1 x signaal 0-10
12,50
Nieuwe Variax Pri 42 volt - sec 42

volt 4 amp ideaal voor modelbouw
spoor u kunt hier mede regelen
van 0 tot 45 volt bij 4 A.
Ook voor regelbaar voedings enz
iets voor de snelle mensen.
De prijs
jT
29,50
Veldtelefoons (zie foto) 22,50 per

stuk - goed te gebruiken o/a huistelefoon - verbinding slechts 2 draden
Universeelmeter type U 4341 met
tor tester in metalen kast... 69,50
Grijze telefoons met snoer en

stekker voor
19,95
B AEG motor 110 volt, 3400 toeren, as 4 x 35 mm huis 75 x

85 mm - gewicht 1000 gram. Deze
motoren zijn fabrieksnieuw, de prijs
1,95 perstuk 10 stuks 15,- ja-ja goed
Orgel manuels 37 toetsen 22 wit 15

zwart. Afm. 52 cm breed en 20 cm
diep
29,50
fabrieks nieuw een doos met 4 stuks
99,-
Telefoon wandtoestel kleur zwart

met kiesschijf getest
17,50
telefoonkabel 5 aderig
p/meter
75 cent
idem soepel 4 aderig
p/meter
75 cent
Stopkontakt opbouw
7,50
indem inbouw
7,50
telefoonstekker
2,95
tel buitenbel
9,50
idem binnenbel
7.50
telefoongelijkrichter 6 volt DC en 60
volt AC
9,50
Omschakelaar telefoon
4,50
Kabelklips voor telefoonleiding 100
stuks
4,50
Meeluister telefoon
4,50
Kostenteller
enkel 9,50
Krulsnoer voor tel
2,95
A AEG motor 110 volt, 3400 toeren, links of rechts lopend op kogellagers 6 x 19 as 6 x 25 mm - 46 x
55 - diepte huis 120 mm - gewicht
1100 gram
Stabilix Meetkristal 1,92 MC type

D10
2,95
7456 Spanningsstabilisator 15
volt
14,95
7451 Regelbaar Stabi voeding 5-9
volt en 9-24 volt 200 Ma
16,50
Electronix Printer voor schaakcomputer Chess Super System III

37,50
Hobby Collectormotor 220 volt
5000 toer as 8 mm + 30 mm lang in
gesloten huis
19,50
EXTRA Spec. bij Twenthe.
H.H. Installateurs: Installatie draad
4 mm in BLAUW-ZWART-GEEL/
GROEN nieuw in doos 100 meter
24,50 per doos 4 dozen
90,Print met 2 reedrelais elk 2 x maak
voor IC besturing o.a. 7406-07-1617-33-88 0,95 p/stuk 10 stuks 7,50
Amroh Mu core 402 spoel
185-560 meter de echte ouderwetse
14,50
Kassetterecorder Interface voor

VC. printje met CMOS 4069
11,50
3 d printje Anaglypentechniek en 3
brillen met schema
12,50
Kaco Relais type RB 26002R37 2
x wissel 24 volt DC 2,50 p/stuk,
10 stuks
19,50
Twenthe Speciaal aanbieding
Polykit (Philips) bouwpakketjes
7408 2 watt IC versterker .... 8,95
7415 Electronische Omschakelaar
voor LF signaal
14,50
Ericofoon staande telefoon met
kiesschijf in de voet, met snoer en
stekker.
24,50
Amroh Smoorspoel type 6010

80 mA lo Hy
9,85
Kabel 7 x 0,75 mantel zwart. 4
aders zwart - 2 aders blauw - 1
ader bruin p/meter 1,25
per 100 m.
ss,7414 Correctie versterker .... 4,95
12-89
advertentie
boeken via de post

zonder dat 't extr
Binnenkort verschijnen onderstaande boeken. Indien u nu
besluit n of meer van deze zes
uitgaven te bestellen, worden u
geen verzendkosten in rekening
gebracht.
De pocket "elektronica voor het hobby-lab"

met:
geleidingstester, nivo-indikator, netvoedings
adapter, pulsgenerator, regelbare voeding, sol
deerboutthermostaat.
ISBN 90 70160 33 1
Prijs: f 19,75/Bfrs. 390
elektronische
unng
modelbaanbest
echt dei sliosibikr:,""
m*
Hobby-pocketserie
Het motto van deze pocketserie is eigenlijk:
zoveel mogelijk praktijk en zo weinig mogelijk
theorie. In een beknopt inleidend gedeelte
wordt eerst het een en ander verteld over
elektronica-gereedschap, solderen, meten en
het werken met de gaatjesprint. Dan passeren
de belangrijkste elektronica-komponenten kort
de revue, waarbij de werking wordt uitgelegd en
de schemasymbolen worden gegeven. Het
belangrijkste deel van elk van deze boeken
wordt echter in beslag genomen door de schakelingen, die in heldere en begrijpelijke taal uitvoerig worden besproken, zodat iedereen ze na
kan bouwen. Elk onderwerp gaat vergezeld van:
schema, gaatjesprintontwerp met montagelijst
stapsgewijze bouwbeschrijving
testen foutzoeken-aanwijzingen
praktische inbouwtips
In de pocket "elektronica voor de amateurfotograaf" vindt u schakelingen voor:
doka-thermostaat, belichtingsmeter, dochterflitser, dokatimer, flitsvertraging, procestimer,
elektronenflitser, batterij/akku-tester.
ISBN 90 70160 34
Prijs:
f 19,75/Bfrs. 390
Elektronische
modelbaanbesturing
Elke modelspoorbouwer krijgt vroeg of laat te
maken met het probleem dat zijn modelbaan zo
groot is geworden dat ze niet meer met twee
handen kan worden bediend. Dan zal er geautomatiseerd moeten worden. En dat kan tegenwoordig niet zonder elektronica!
In dit boek wordt op een overzichtelijke en duidelijke wijze een elektronisch systeem beschreven waarmee de modelbaan volledig
geautomatiseerd kan worden. De opzet is zodanig dat de bouwer zelf kan beslissen hoe ver hij
wil gaan met die automatisering. Het is mogelijk
om alleen maar een elektronische vervanger
voor de klassieke regeltransformator te bouwen,
maar ook wordt de totale automatisering met
behulp van een computer beschreven.
ISBN 90 70160 28 5 Prijs: f 27,50/Bfrs. 540
Elektronica echt niet moeilijk

In de pocket "huis-, tuin- en keuken-elektronica":
wateroverlast-alarm, luxmeter, medicijnkastbeveiliging, baby-bewaker, telefoonversterker,
20C-alarm, tochtdetektor, plantenverzorger,
universele inbraakbeveiliging.
ISBN 90 70160 32 3 Prijs: f 19,75/Bfrs. 390
In de pocket "auto-, motoren fietselektronika" worden beschreven:
achterlicht-kontrole, verbindingstester, logictester, akku-bewaker, automatische fietsverlichting, choke-alarm, vorstwaarschuwer, economic-indikator, verbrandingstester, diefstalbeveiliging.
ISBN 90 70160 31 5
Prijs: f 19,75/Bfrs. 390
Bestellen?
Dat kan door overmaken van het bedrag van het
(de) boek(en) naar uw keuze op gironummer
124.11.00 t.n.v. Elektuur B.V. te Beek (L) (voor
Belgi op PCR 000-017-7026-01) onder vermelding van de boektitel(s).
Bij het noemen van het woord "elektronica" zullen velen waarschijnlijk meteen denken aan allerlei moeilijke formules die ze op de middelbare
school hebben moeten leren. Maar elektronica
is helemaal niet zo moeilijk, tenminste niet als
hobby. Dit boek brengt de elektronica in een
eenvoudige, praktische opzet, zonder veel
theoretische achtergronden. Er worden wel dingen verklaard die nodig zijn om de werking van
een komponent of een schakeling te begrijpen,
maar het belangrijkste zijn de schakelingen die
men zelf kan bouwen. Aan de hand van de
schakelingen worden namelijk op een begrijpelijke manier de beginselen van de elektronica
uitgelegd.
f 19,75/Bfrs. 390
ISBN 90 70160 35 8
Vr 4-1185 bestellen, dan worden u onderstaande verzenden administratiekosten niet in rekening gebracht.
Verzend- en administratiekosten f 3,50 Bfrs. 69.
Hoge veiligheidseisen vragen om bedrijfszekere

batterijen.
iiiii
g G9
........1111111111ment
iiiii
....
igh
1illa sein/
.1
WAP352hYrI1~/t
jjkai---" .2.,///,/,."/,' ,
12-90
advertentie
Elektuur elektronica gidsen.

301 Schakelingen
SC/MP-pcomputer voor zelf bouw 2
273 Schakelingen
De halfgeleidersgids, het jaarlijkse dubbelnummer van het maandblad Elektuur,

blijkt erg gewild te zijn. Dat is ook niet
verwonderlijk, gezien het feit dat deze
juli/augustus-uitgave meer dan 100 schakelingen bevat en zo een haast onuitputtelijke
bron voor de praktische ingestelde elektronicus vormt. Zelfs naar exemplaren uit
voorbije jaren is nog veel vraag. Om deze
reden is gestart roet de 300-reeks, een
serie boeken waarin de meest interessante
schakelingen uit halfgeleidergidsen verzameld zijn. Het boek "301 schakelingen",
het tweede deel uit deze reeks, bevat
hoofdzakelijk schakelingen uit de dubbelnummers van 1977 t/m 1981. Evenals het
boek "300 schakelingen" mag ook dit deel
niet op de boekenplank van de serieuze
elektronicaliefhebber ontbreken.
ISBN 9070 160 250 f 31,/Bfrs. 611
In dit tweede deel wordt de SC/MPmicrocomputer nog verder uitgebreid,

onder andere met een alfanumeriek
toetsenbord en een monitor-aansluiting,
zodat de uitlezing via een tv-scherm kan
geschieden. Verder wordt een beschrijving
gegeven van een kleine maar toch komplete BASIC-computer, waarmee men in
een echte hogere programmeertaal kan
werken. De afsluiting van het boek wordt.
gevormd door een zeer uitgebreide kursus
over de programmeertaal BASIC, kompleet met voorbeelden, opgaven en antwoorden.
ISBN 9070 160 20X f 26,/Bfrs. 513
Ook deze pocket leent zich door de grote

hoeveelheid ontwerpen uitstekend als
basis voor het vinden van nieuwe ideen
en leuke schakelingen. Op elk gebied is
er wel iets te vinden, ondermeer elektronische dobbelsteen, versterkers, nagalm,
modelspoorschakelingen, klokken, voedingen, spelletjes en veel schakelingen
voor huis-, tuin- en keukengebruik.
ISBN 9070 160 048f 20,50/Bfrs. 404
Kursus ontwerptechniek
Deze kursus is bedoeld voor de elektronica-hobbyist die nu eens niet alleen
schakelingen wil nabouwen, maar ze zelf
ook wil kunnen ontwerpen. Het boek
geeft de lezer met een minimum aan
teorie toch een heleboel informatie over
ontwerpmethoden en halfgeleiderschakelingen. Na een uitgebreide behandeling
van de grondstenen van de tegenwoordige
elektronica, de diode en de transistor,
woeden de belangrijkste basisschakelingen
en hun dimensionering beschreven. Bij
elk hoofdstuk zijn opdrachten toegevoegd
waarvan de uitwerking aan het einde van
het boek wordt gegeven.
TV -speelcomputer
De naam zegt het al. De in dit boek voorgestelde computer is speciaal ontworpen
voor TV-spelen: autorennen, gokspelletjes,
ruimtegevechten en nog veel raseer. In het
boek wordt niet alleen beschreven hoe de
speelcomputer gebouwd wordt, maar ook
hoe men met de computer zelf programma's kan maken. Op die manier kan men
zijn eigen spelen ontwerpen en tevens
leren werken met microprocessors. Voor
de speelcomputer zijn diverse cassettes ,
met spelletjes verkrijgbaar.
ISBN 9070 160 218 f 36,/Bfrs. 710
33 Elektronische spelletjes
In de loop der jaren is het aantal spelletjes
behoorlijk toegenomen. Vooral de elektronica heeft daar een (dobbellsteentje aan
bijgedragen. Voor de electronica hobbyist
snijdt het mes aan twee kanten; zowel het
opbouwen van als het spelen met elektronische schakelingen is een plezierige vrijetijdsbesteding. Dit boek biedt een keur aan
elektronische spelletjes. Het is een verzameling van in het maandblad Elektuur
gepubliceerde ontwerpen, aanngevuld met
praktische informatie, zodat letterlijk
iedereen zijn spelletje mee kan spelen.
ISBN 9070 160 269 f 22,50/Bfrs. 444
SC/PAP-ilcomputer voor zelf bouw 1

Dit boek maakt onder het motto "spelen
met de SC/MP" door een voortdurende
afwisseling van teorie en praktische opbouw de lezer bekend met de microprocessor' Na enkele hoofdstukken is men al
in staat een systeem met hexadecimale
1/0-eenheid te bouwen. Het systeem kan
stap voor stap worden opgebouwd, zodat
de lezer meegroeit met zijn eigen microcomputer.
ISBN 9070 160 129 f 26,/Bfrs. 513
Formant muziek-synthesizer 1
Dit veelzijdige synthesizerhandboek is
interessant, zowel voor de in muziek
geinteresseerde elektronicus als voor de in
elektronica genteresseerde musicus. Hij
kan aan de hand van dit boek een synthesizer met een skala 'van mogelijkheden
bouwen, want het bevat een komplete
beschrijving en speelhandleiding. De bijgeleverde demonstratiecassette geeft de lezer
een klankindruk van de beschreven voorbeelden.
ISBN 9070 160 145 f 37,50/Bfrs. 739
Formant muziek -synthesizer 2

Allerlei uitbreidingen, verbeteringen en
zelfs nieuwe modules worden in dit
tweede formantboek besproken. Hiermee
kan men de mogelijkheid van deze unieke
zelfbouw-synthesizer nog flink vergroten.
Evenals in het eerste deel worden ook
hier de nodige instelvoorbeelden en
muzikale tips gegeven.
ISBN 9070 160 220 f 32,50/Bfrs. 641
Meten- wat, hoe waarmee

Meten is in de elektronica een wetenschap
op zich. Niet alleen zijn daarvoor goede
meetapparaten nodig, maar men moet ook
weten hoe deze te gebruiken. In dit boek
wordt dan ook aandacht besteed aan beide
aspekten. Naast de vele duidelijke beschrijvingen van het zelf bouwen van moderne
en hoogwaardige meetinstrumenten wordt
er uitgebreid aandacht besteed aan het
gebruik van meetinstrumenten en het
meten zelf. Zo kan de hobbyist stapsgewijs
zijn eigen elektronica-laboratorium opbouwen. Kostenbesparend en zeer leerzaam!
ISBN 9070 160 137f
20,50/Bfrs. 404
Infokaarten
in kunststotcassette
De Infokaarten uit Elektuur zijn voor
vele lezers in de afgelopen 3 jaren een
haast onmisbaar gedeelte van het blad
geworden. Deze kaarten bevatten in een
klein formaat een grote hoeveelheid
praktische informatie voor de elektronicus. In verband met de grote belangstelling voor deze kaarten is nu een herdruk
verkrijgbaar van de hele serie, bestaande
uit 99 infokaarten en 2 registerkaarten.
De set infokaarten wordt geleverd in een
handzaam kunststof doosje, dat tevens
als kaartenbakje kan worden gebruikt.
Prijs voor de komplete set Infokaarten:
f 17,50/Bfrs. 345
Elektronica Treffers
De titel zegt eigenlijk al genoeg over
dit boek. Allemaal interessante ideen
en schakelingen met voor elk wat wils
uit de veelzijdige wereld van de elektronica. Enkele ontwerpen uit de inhoud
van dit boek zullen wel genoeg zeggen:
digitale klok, voor- en regelversterker,
watt-meter, 50 W-eindversterker, elektronische drummer en een bel met een
aangename melodie.
ISBN 9070 160 099 f 22,50/Bfrs. 444
300 Schakelingen
Een pocket die een schat aan elektronische
schakelingen bevat voor de praktisch ingestelde elektronicus, hobbyist en knutselaar.
Driehonderd schakel ingen is een ontzettend
grote hoeveelheid. Voor de kreatieve lezer
zal de inhoud dan ook een haast onuitputtelijke bron van informatie en inspiratie vormen en tevens een stimulans zijn tot
verdere experimenten.
ISBN 9070 160 i io f 25,50/Bfrs. 503
Hardware-boek
Zoekt u een terminal voor uw microcomputer of een geheugenuitbreiding?
Is uw cassette-interface te langzaam of
gewoon slecht? Computervoeding te krap
bemeten? Hoe programmeer ik mijn
(E)PROM's? Op deze en nog meer vragen
heeft het micro-processor HARDWAREboek een uitvoerig en pasklaar antwoord.
ISBN 9070 160 277f
31,50/Bfrs. 621
Junior Computer VIA 6522

Deze aanvulling op de junior-computerboeken 3 en 4 omvat de gebruiksaanwijzing voor de op de interface-kaart
aanwezige I/O-bouwsteen (VIA), de 6522.
Het naadje van de kous over het gebruik
van de poorten, de timers. het schuifregister en de hulpregisters.
ISBN 9070 16o 293 f 13,50/Bfrs. 266
Resi & Transi deel 1:
maken korte metten
de mysteries van de elekt;onica
Het eerste deel van een serie stripverhalen,
waarin twee ondernemende figuren op hun
manier het gebied van de elektronica verkennen. Hun avonturen zitten vol spanningen, omdat ze vaak tegen de stroom in
roeien en daarbij op veel weerstanden
stuiten, voordat ze uiteindelijk hun doel
bereiken.
De lezer wordt op een geheel andere
manier met de elektronica vertrouwd
gemaakt: spannend, spelenderwijs en toch
gedegen. Bovendien wordt bij dit eerste
deel een print en een resi-meter geleverd
waarmee men de besproken schakelingen
kan opbOuwen en zodoende zelf kan
kontroleren of Resi &. Transi ook steeds de
waarheid spreken.
ISBN 9070 160 234 f 29,50/Bfrs. 581
Resi & Transi deel 2:

De schrik van de FIETSENDIEVEN,
In dit tweede stripalbum houden Resi &
Trans. zich bezig met de konstruktie van
een universeel anti -diefstal -alarm, kom
pleet met een soort "Kolaksirene". Ook
hier wordt "tussendoor" wat teorie
behandelt natuurlijk De monostabiele
wordt besproken, de Instabiele lofwel
flipflop), de astablele en verder alle
andere elektronica die in de schakeling
voorkomt. Bij dit stripalbum horen
twee printen lapart leverbaar), waarop
het besproken alarm en de sirene ge.
makkelijk kunnen worden gebouwd.
ISBN 9070 160 307f 17,50/Bf rs. 345
f 17,50/13fes. 345
print 83999-1 f 9,85/Etirs. 194

Print 83999.2 f 9,55/Bfrs. 188
ISBN 9070 160 102
f 24, /Bfrs. 473
Digiboek 1
In deze tijd van rekenmachines en computers wordt het langzamer hand een noodzaak om wat af te weten van de digitale
techniek waarmee deze "elektronische
rekenwonders" werken. Onder het motto
"denken, formuleren, schakelen" leert dit
boek u de grondbeginselen van de digitale
techniek op een zeer begrijpelijke manier.
Op de bijgeleverde experirnenteerprint
kunnen de opgaven uit het boek in de
praktijk worden gebracht. Lee "must"
voor elke electronicus die zich nog niet
verdiept heeft in de digitale technii.i.
ISBN 9070 160 056 f 31, /Bfrs. 611
Digiboek 2
De hobbyist die na het doorwerken van de
theorie in digiboek 1 de smaak van de
digitale techniek te pakken heeft gekregen,
kan zijn hart verder ophalen in dit boek.
Hierin vindt hij een keur aan digitale
schakelingen voor allerlei praktische toepassingen. Ook kwa omvang van de schakelingen is er van alles wat te vinden: van
heel eenvoudig tot vrij uitgebreid. Alle
ontwerpen zijn in de praktijk beproefd
en zullen weinig problemen opleveren bij
het nabouwen.
ISBN 9070160 064 f 20,/Bfrs. 394
Data sheet boek

U had graag een CMOS-databoek? En van
welke fabrikant? Ook nog een TTLdataboek en een Lineair-databoek en een
audio-databoek? Oh ja, en niet te vergeten een special-function-databoek ? Of
wilt u het "data sheet boek" van Elektuur,
een CMOS-, TTL-, Lineair- en audiodataboek in n?! Met uitgebreide informatie over de belangrijkste IC's, verspreid
over zo'n 250 pagina's. Dat is handig n
goedkoop!
ISBN 9070 160 242
f 37,/Bfrs. 729
Bestellen?
Dat kan door overmaken van het bedrag
van het (del boekten) naar uw keuze op
gironummer 124.11.00 t.n.v. Elektuur
B.V. te Beek 1L) Ivoor Belgie op PCR
000.017-7026-011 onder vermelding van
de boektitells).
Verzend- en administratiekosten f 3,50
Bfrs. 69.
De nieuwe onderhoudsvrije dryfit Block biedt absolute veiligheid n zekerheid.

Want alln de door Sonnenschein ontwikkelde dryfit Block batterijen hebben al deze veiligheidsvoordelen en zijn geschikt voor alle
noodstromtoepassingen.
0 absoluut onderhoudsvrij
Daardoor: 0 grotere veiligheid in het bedrijf
0 absoluut ekektrolytdicht
0 geen onderhoudskosten
0 beveiligd tegen volledige ontlading
0 geen of lagere ruimtekosten
0 minimale zelfontlading
0 belangrijk lagere ventilatiekosten
0 uitermate geringe gasontwikkeling
0 eenvoudige, gemakkelijke en probleemloze montage
0 capaciteiten van 12,5 tot 200 Ah
0 geen inbedrijfstelling vereist
Vele redenen die voor Sonnenschein dryfit Block spreken. De verhouding prijs/rendement zal u overtuigen.
Verdere informaties op aanvraag verkrijgbaar bij:
Sonnenschein (Nederland) B.V., Postbus 3142, 6802 DC Arnhem, Tel. 0 85-45 50 41, Telex 45 503
Sonnenschein
12-91
advertentie
AD7226,,,
eerste "quad"
8-bit CMOS DIA oorzetter
met spanningsuitgang
Vier 8-bit DAC's met uitgangsbuffer.

On-chip latches voor alle DAC's.
Excellente DAC matching.
8-bit microprocessor compatibel.
TTL/CMOS compatibel.
Enkelvoudige voedingsspanning mogelijk.
Laag opgenomen vermogen.
Externe af regeling overbodig.
Monolithische constructie.
Gegarandeerd monotoon.
20-pens DIL-behuizing.
Prijs:
AD7226 KN: HIf. 93,40 (10-24)*
AD7226 BQ: Hf1.128,-- (10-24)*
* Gebaseerd op 1 U.S. $ is Hfl. 3,42
BON
Stuur mij complete informatie over de
AD7226
Dhr.
Fa
Afd.:
Str
Pl.
Postcode:
Tel.:
Bon in enveloppe zonder postzegel naar:
Analog Devices Benelux, Antw. nr. 18, 4900 WB Oosterhout.
12-92
v,,
M58
DATA
B BITI
LSB
Al
DAC A
LATCH
DAC B
LATCH C
DAC C
A
A
8
5
WR
LATCH A
CONTROL
DAC D
iD
AD7226
AD 17
AGND DGND
ANALOG
DEVICES
WAYOUT IN FRONT
Beneluxweg 27 4904 SJ Oosterhout, tel.: 01620 - 51080, telex : 54942.
advertentie
'n Goede koo
,...
6,5 MHz oscilloscoop met hoge gevoeligheid

(10 mV) met bnc aansluiting 7,5 cm beeldscherm met P31 fosforlaag externe triggeraansluiting moderne vormgeving kompleet met
meetkabel verkrijgbaar bij uw onderdelenzaak
,-, i
21_
I
KONTAKTjUMPER W 254 B
door middel van deze jumper
kunt U wire-wrap pennen verbinden.Het oppervlak van deze
kontaktveer is verguld.
Leverbaar in ;zwrt-rood
groen-transparant.
per stuk
f 0 45
,
\L-2 ,
1!
-',
.)
MC
Print-eonneetors
haaks en reeht,een en twee rijen
stiftlen'ole-12,6 - 14,7 - 19,8
24,9
Pennen - 1/m 100.
NEDERLANDSE
RWVit4G
iiiira
., .
mum
S
II)
15
20
pol.
pol.
pol.
pol.
t.'-fr''
11.0.70
- 1.06
- 1.30
- 1.56
5
10
15
20
pol.
pol.
pol.
pol.
11.0.44
- 0.76
- 1.08
- 1.40
5
10
15
20
pol.
pol.
pol.
pol.
(.0.76
- 1.15
- 1.34
- 1.59
air
!!ik
iiii000.
11.11Mill,
einemer
5
10
15
20
pol.
pol.
pol.
pol.
f. 0.76
- 1.10
- 1.45
- 1.92
5 pol. - .0.65
10 pol.
0.90
15 pol. - 1.25
5 pol. f.
10 po L 15 pol. :,
D. Sub miniatuur konnektors
Hondsruglaan93c.
5628 DB Eindhoven,
.
<0
Every computer needs
CHATTERBOX ll
voor ZX81
SPECTRUM
"Listen creep, I am the leader
"
BANDKABEL
gekleurd
a grijs
flexibel met litze-kern
BBC
TRS80
APPLE
NASCOM
VIC/PET/64
Slu ,
SYSTEN1O
type opgeven
CHATTERBOX II SPREEKT UW TAAL!!
Ge eerste speech synthesizer welke onvervalst

Nederlands kan spreken! Gebaseerd op
fonetische synthese; daarom ongelimiteerde
vocabulaire. Enorm succes in Engeland en USA.
Programmeerbare toonhoogte voor een
natuurlijke intonatie, integrale beep/muziek
versterker met luidspreker voor kwaliteits
geluid. PLUS een aansluiting voor uitbreiding
met het BIG EARS stem herkennings systeem.
Kappleet met technische gegevens en software.
BANKABEL
8 polig
9 polig
10 polig
14 polig
15 polig
16 polig
20 polig
24 polig
GRIJS - GEKLEURD
f. 1,24 f.
-. 1,40 -. 2,35
-. 1,57 -. 2,35
-. 2,22 -. 3,18
-. 2,38 -.
-. 2,55 -. 3,75
-. 3,12 -. 4,65
-. 3,85 -. 5,60
a
prijs per meter.
25 polig f. 4,02
26 polig -. 4,23
34 polig -. 5,25
37 polig -. 5,92
40 polig -. 6,40
50 polig -. 7,96
60 polig -. 9,55
64 polig -.10,30
f.
-. 6,12
-. 7,96
-.
-. 9,33
-.11,45
-.14,58
-.15,55
Gekleurde kabels ,kleurvolqorder :

BRUIN-ROOD-ORANJE-CEEL-CROEN-BLAUW-GRIJS-WIT-ZWART.
BANDKABEL KONNEKTORS
.....,
-...........
it
..
It
mareame
DE BAAS!!!
slechts 299,95 inkl.
U geeft, via de mikrofoon, Uw bevelen, welke

stipt worden uitgevoerd! Geschikt voor de
SPECTRUM, AMM, NASCOM2, Vic20, Micron, 0164
ZX80/81, PET, IRS80, M7_80K, APPLE2, BBC MICRO
EL E MOS ........
BESTELLEN
- Balio,erkoop
- ielefonisch
Kam illeweg la 8042 HL Zwolle. Telefoon 038-22 31 48
Nebraskadreef 27
3565 AE UTRECHT
TEL.: 030-610263
610424
TELEX
47454
- Por Telt,
Sol, i f lell jl.
12-93
advertentie
Oio
UTERSCOMPUTERSCOMPUTERSCOMPUTERSCOMPUTERSCOM
T
MPUTERSCOM
UTERSCOMPU TER
TEP
UTERSCOMPU
OMPUTERSCOM
UTERSCOM
CO'
OM TERSCOM
UTERSCOMP
E 'C
.OM RSCUM
UTERSCOM
SC
KOM ni, RSCOM
UTER2 . M
RSCOM

UTERS
SCOM
R
ERSCOM
UTERSCO
'
UTERSCO
C U C TERSCOM
C P
ERSCOM
UTERSC
P
UTERSC
SC
SC TERSCOM
UTERS
P
TERSCOM
SC
UTERSCOMPUTERSCOMPUTERSCOMPUTERSCOMPUTERSCOM
COMPUTERS
48K Apple Compat. Syst. 24.950 fr.
64K + Z80A Apple Compat. 30.950 fr.
64K + Z80A IBM-look
39.950 fr.
Al onze . 'syst. beschikken overeen
zware voeding en hebben'"upper/lower
case + intelligent keyboard.
APPLE KAARTEN
NIEUWE PRODUKTEN
-
Hard Disk voor Apple

Nieuwe Disk Controllers
Goedkope Disk Drives
IBM Compat. Systeem
I.C. testkaart
HUIZEN
3.200 fr.
5.750 fr.
Apple-like huis
IBM-like huis
PRINTER
22.850 fr.
Star Gemini 10X
MONITOREN
Ontspiegelde 20 Mhz. monitor
amber of groen, GM-1201
7.690 fr.
DISKETTES
DRIVES VOOR APPLE
1.350 fr.
1.650 fr.
SUPER STUNT
Inbouw Keyboard met 60 voor en

10 vrij prog. toetsen
3.650 fr.
IBM-like keyboard
8.600 fr.
slechts 3.900fr.
Sentinel SS/DD
Sentinel DS/DD
Siemens drive met kastje 14950

** Shugart drive 1 Mbyte **
100% werkend op Apple computers
zowel op 40 dan op 80 tracks .
Kom kijken en overtuig u zelf .
SLECHTS VOOR 16650 fr.
IBM-like huis
KEYBOARDS
DIESTERSTRAAT 19 (hoek Thonissenlaan)

(100 m. van station)
3500 HASSELT
TEL. 011/22.22.15
Languagekaart
2900 fr.
Z-80 kaart
2900 fr.
80 kolomskaart+ ss 5400 fr.
Disk controller
2800 fr.
Super controller
4800 fr.
Printer IF
3000 fr.
Eprom progr.AP-64 3650 fr.
RS- 232
3000 fr.
PAL-kleurenkaart 3400 fr.
Wildkaart
3500 fr.
Speechkaart
2900 fr.
Klockkaart
4100 fr.
Via kaart
2800 fr.
128 K kaart
11900 fr.
Accelerator 3.6
26500 fr.
NIEUW NIEUW NIEUW ', luw
IBM op APPLE FAME 8080 kaart
Speciale Controller kaart.
OPENINGSUREN:
IPRIJZEN BTW INCLUSIEF.
6 MAANDEN GARANTIE.
Di. - Vr.: van 14.00 tot 19.30
Elechronics pv.pa.
printservice
Laurierstraat 15, 8400 Oostende,
Tel. (059) 50 82 19
Za.: van 10.00 tot 18.00
ZO GOEDKOOP WAREN ZE NOG NOOIT
1% METAALFILM WEERSTANDEN
uitvoering: 1/4 Watt
afrn. (I) 2 x 6 mm
10 per waarde
25 per waarde
50 per waarde
100 per waarde
50 pprn
10 ct
9 ct
8 ct
7 ct
per stuk
HOE BESTELT U
per stuk
Per brief met

ingesloten bankcheque of girobetaalkaart of bij
vooruitbetaling
op giro 1138601
of Amro bank
48.34.64.414.
Verzendkosten
bij vooruitbetaling 5,.
U kunt ook telefonisch bestellen, of per
briefkaart, onder
rembours komen
er 10, rembourskosten bij.
Ons telefoonnummer
per stuk
per stuk
Vul daarom snel uw assortiment aan, u kunt

nu nog kiezen uit het onderstaand assortiment, want
OP = OP
- U stuurt ons uw ontwerp op kalk of polyester

film
- U stuurt ons uw ontwerp op gewoon papier
- U stuurt ons een tekening uit tijdschrift of
folder
Gelieve geen principe schema's toe te sturen.
UITERST SNELLE SERVICE: leveringen op zr korte
termijn mogelijk.
Prijs voor 1 stuk: vertind

enkelzijdig
Prijs
met een minimum van
op
dubbelzijdig
aanvraag
met een minimum van
porto kosten
Vraag schriftelijk onze gedetailleerde prijslijst voor:
grotere aantallen
doorgemetaliseerde printen
goudconnectoren
12-94
10E
11E
12E
13E
15E
16E
18E
20E
22E
24E
27E
30E
33E
36E
39E
43E
47E
51E
56E
62E
68E
75E
82E
91E
100E
110E
120E
130E
150E
160E
180E
200E
220E
240E
270E
300E
330E
360E
393E
430E
470E
510E
560E
620E
680E
750E 3K6
820E 3K9
910E 4K3
1K
4K7
1K1 5K1
1K2 5K6
1K3 6K2
1K5 6K8
1K6 7K5
1K8 8K2
2K
9K1
2K4 10K
2K7
11K
3K
12K
3K3 13K
type MFR
15K
16K
18K
22K
24K
27K
33K
39K
43K
47K
51K
56K
68K
75K
82K
91K
100K
110K
120K
130K
150K
160K
180K
200K
220K
240K
270K
300K
04902-12253
Vlug bellen en
bestellen.
Prijswijzigingen
voorbehouden.
PELLEMANS-ELEKTRONIKA
Corridor 13 5554 HL Valkenswaard tel. 04902-12253
Balieverkoop alleen s'maandags van 13.30-17.30 en s'zaterdags van
10.30-15.00.
advertentie
wegens BALANSWERKZAAMHEDEN GESLOTEN

van maandag 31 dec. tot en met vrijdag 4 jan.;
vanaf zaterdag 5 januari staan we weer
met raad en daad voor u paraat!!!
doe eens iets nuttigs met uw

COMMODORE-64 prompt computerservice
Overweeg eens de aanschaf van
een stuk serieuze software.
Wij verkopen een aantal 'nuttige' programma's van Prompt Computerservice
voor heel redelijke prijzen. Geleverd op
diskette, menu-gestuurd, met Nederlandse handleiding en redelijk beveiligd tegen
kopieeren d.m.v. een podule, terwijl u
voor uzelf probleemloos n of meer
'back-ups' kunt maken!
ELEKTUUR bouwpakketten
Prompt verleent 12 maanden garantie (na

inzenden van garantie/registratiekaart)
terwijl er ook een service-telefoonnummer beschikbaar is om u event. te helpen
wanneer u of uw computer 'vast' zit.
Binnenkort ook verkrijgbaar voor de BBCBBC-B en enkele (grotere) programma's
voor CP/M machines.
Vraagt (per briefkaart) folder aan of kom
testen in onze winkel.
Software van het bedrijf waar snelheid en service met een P begint
n de P van prijs reuze meevalt.
PC -BOEK: Een boekhoudprogramma dat perfect en probleemloos
Vraag
documentatie
aan of bestel nu!
Prijzen inclusief BTW.
uw werk doet, volledig afgestemd op de

Nederlandse situatie
f 489,Dit pakket kan geintegreerd worden met extra modules voor:
f 149,Verlies en winst rekening
f 149,Balans
BTW aangifte
t 149,Debiteuren/Crediteuren sub-administratie
f 149,PC -FAKT: Houd 1000 artikelen en 99 leveranciers onder controle f 299,PC-VOOR: Voorraadadministratie voor maar liefst 4000 artikelen f 299,PC-ADRES: Adressenbeheer gemakkelijk gemaakt.
ook sorteren en etiketten
f 129,PC-VIDI:
De 64 als Viditel terminal, compleet met kabel
f 149,f 119,PC -TEKST: Probleemloos tekstpakket, 60 brieven per diskette
PC -LEDEN: Een oplossing voor de ledenadministratie
t 219,f 129,PC -HYPO: Hypotheekberekening gemakkelijk gemaakt
Bij alle Prompt pakketten 12 maanden garantie, de gratis
servicetelefoon en zeer duidelijke Nederlandse handleiding.
PROMPT PRODUCEERT PROGRAMMA'S VOOR PROFS

ze zijn er weermotgebni ikets.....
25x BC547B
25x BC548 B
25x BC549C
25x BC550C
25x BC560C
25x BC557B
25x BC558B
25x BC559C
happy
5 00
5.00
5,00
6,95
6,95
5,00
5,50
5,50
birthday L,
to you ......
okt.'84
84078
okt.'84
84084
84089
84106
okt.'84
okt.'84
nov.'84
MTP-401 nov.'84
84095
P272
Ha/UT
84088
84096
84100
nov.'84
nov.'84
nov.'84
nov.'84
nov.'84
nov.'84
84101
nov.'84
84111
dec.'84
Vero-1
84107
dec.'84
dec.'84
84112
84130
84115
dec.'84
dec.'84
dec.'84
os,
voork
25x LED rood 5 mm. 7,95

25x LED groen 5 mm 9,50
25x LEO rood 3 mm. 9,50
25x LED groen 3 mm 9,50
25x LED geel 5 mm. 9,50
25x LED geel 3 mm. 9,50
nieuw:
100x 1N4148 7,95

8,50
50x 1N4004
9,95
50x 1N4007
nieuw: MICRO-v MUZIEKMAKERS
weer
voorradig:
PER BRIEF.
Een geprogrammeerde melody-chip zijn samen
met een piezo-LS en een horlogebatterijtje gemonteerd op een stukje print van 60 x 30 mm.
De totale dikte is slechts 5 mm. en dankzij een
simpel kontaktlipje zorgt u ervoor dat uw kaart
automatisch gaat 'spelen' wanneer hij uit de
enveloppe komt of wordt opengevouwen.
MC10 - JINGLE BELLS

MC11 - STILLE NACHT
MC12 - DAAR KOMT DE BRUID
MC13 - HAPPY BIRTHDAY
10% korting
15% korting
20% korting
30% korting
alleen n of meer van deze chips bestelt

betaalt u GEEN verzendkosten! DOEN
bouw zelf uw UV-belichtingsbak
Zolang de voorraad strekt hebben wij hierbij ook

nog een mechanisch schakelklokje, instelbaar tot
ca. 20 min. voor slechts:
9.95
frontplaten
fotoptints
uit eigen keuken
339,00
PHILIPS TUV-6W BUIZEN

zeer eenvoudig te monteren: rechtstreeks op
de 220 V. via een normale E27 schroeffitting.
Zet uw EPROMS in het
(UV)ZONNETJE voor:
Wo=
Hebt u niet voldoende EPROM's
Zie onze gezamelijke advertentie van
Meek/It/Goris/DIL voor klinkende prijzen
van de 2716, 2732, 2764 en
nu ook de 27128.
DIL elektroniks
Jan Ligthartstraat 59-61. 3083AL Rotterdam
Te1.010-854213
PARTIKULIER:
Vooruitbetaling van uw postgiro-rekening

naar onze rekening 649943 of van uw bankrekening naar onze rekening 69.45.65.644.
Verzendkosten f 6,-. Geen minimum orderbedrag.
SCHAKELKLOKJE
38,20
40,50
55,55
voor het zelf maken van uw Eprom-wisser;
Per brief met ingesloten EUROCHEQUE,

GROENE BANKBETAALKAART of een
GIROBETAALKAART (PAS-NUMMER
NIET VERGETEN!). Verzendkosten f 6,-.
Geen minimumorderbedrag.
Men neme een D.I.L.-UV startset, bestaande uit:

2 stuks UV-TL buizen 15W. (45 cm. lang)
4 TL-voetjes
1 Starter plus houder
1 VSA 2 x 15 Watt.
Men betale daarvoor bij D.I.L.
inkl. beschrijving
Men kope 'ergens anders': glasplaat, hout en afwerkmateriaal.
Na een avondje zwoegen beschikke men op deze
manier over een UV-lichtbak die 'af fabriek' 2 3x
zo duur is!
172,75
41,40
Wij wensen al onze klanten plezierige feestdagen

en een positief 1985.
7.95
Bij 10 stuks:
Bi 25 stuks:
Bi 50 stuks:
Bi 100 stuks
FUNKTIEGENERATOR, inkl. voeding en schakelaars, exkl. kast, front en knoppen

Origineel VERO-KASTJE hiervoor.
NICO-LADER/TIMER, inkl. relais en schakelaars
exkl. voeding.
SOLDEERBOUTREGELAAR, inkl. trafo en schak.
BESTURING MODEL-RACE-AUTO's exkl. trafo
DIA-OVERVLOEIER, twee printen met alle onderdelen, inkl. trafo en relais.
40 rks
U kunt kiezen uit de volgende

vier melodietjes:
Ook 0 kunt nu een felicitatie- of kerstkaart

versturen waar letterlijk muziek in zit:
LAAT EENS WAT VAN JE HOREN
indien u
84075
Elektuur bouwpakketten worden strikt geleverd volgens

de bestellijst in het blad (niets meer en niets minder),
echter wel inklusief voetjes voor alle IC's.
Deze nieuwe lijst wordt vastgesteld n.a.v. een 'voorafinformatie' van Elektuur en wij behouden ons het recht
voor de pakketprijs te wijzigen indien in het artikel meer/
minder/andere komponenten worden voorgeschreven.
De print is bij de pakketprijs inbegrepen! Eerst de (Elektuur) bouwbeschrijving lezen? Stuur dan een briefje met
f 2,10 aan postzegels en vermeldt welke beschrijving u
wenst.
PULSPOETSER VOOR 2X-81, inkl. voeding,
schakel. en kleine draaispoelmeter.
79.00
CENTRONICS/RS-232 INTERFACE, inkl. 2
Centronics en 2 Deltaconnectors.
225,00
VIDEO-INVERTER, inkl. voeding, schakel. en kast.
99,00
MD-VOORVERSTERKER
33,95
MINI-PRINTER-PRINT, inkl. koelpl. en digitasten
exkl. printer.
149,00
SEIKO-PRINTER, 40kar/regel, inkl. 2 spec. IC's
en 1 rol papier.
199,00
BUIZENVERSTERKER exkl. trafo's
99,00
Bijpassende Amroh voedingstrafo.
45,00
Bijpassende balans-uitgangstrafo
45,00
PSEUDO-INBRAAKALARM, inkl. kastje
39,95
SLAAPKAMERDIMMER, inkl. drukknop, exkl. kast.
34,80
SPANNINGSZOEKER, inkl. kastje en batterijen,
exkl. blikken plaatje
36,95
TV-ALS-MONITOR.
19,55
Telefonisch of per briefkaart: U ontvangt bij

aflevering van ons een accept-girokaart voor
betaling binnen 30 dagen. Verzendkosten
f 9,50. Minimum orderbedrag f 100,-.
voor
BELGIE ELECTRO 8000 PVBA
!..
t'1
0
Langestreat 43 8000 BRUGGE Ter 050-341007
OPENINGSTIJDEN:
DINSDAG t m VRIJDAG.- 9.00 - 18.00 u.
ZATERDAG: 9.00 - 16.00 u.
GESLOTEN op maandag en vrijdagavond.
11111 BEDRIJVEN:
Levering OP REKENING (30 dagen netto).
Orderkosten f 6,- voor bestellingen boven
f 100,- inkl. BTW en f 10,- voor kleinere
orders. Wij behouden ons het recht voor
NIET te leveren aan slechte betalers.
U kunt TEN ALLEN TIJDEN bestellingen
etc. doorgeven aan DILLEMINA onze telefoonbeantwoorder.
'Levering volgens de voorwaarden gedeponeerd
bij de Arrondissements- rechtbank te 's Graven.
hoge d. d.30-10-1969 onder nr.59/1969. Een kopie
hiervan zenden wij u op aanvraag gaarne roe'.
12-95
advertentie
ADVERTEERDERS INDEX:
12-82
12-11
12-92
12-99
12-86
Aim Productions
Air Parts
Analog Devices
Asian Electronics
Audio 8- Techniek
Bergsoft Zaltbommel
Ben van Dijk Elektronica
v.d. Bend Elektronika
Bits Er Bytes
Boterman Elektronika
12-20
12-75, 12-76
12-82
12-94
12-82
Compack
12-18, 12-87
12-94
12-95
12-21
12-02
Digit Printservice
DIL Elektronika
Dirksen Elektronica Opleidingen
Display Elektronica
E. C. S
Elak Electronics
Elektuur Boeken
Elektuur Telektor
Eltex
12-93
12-14, 12-15, 12-16, 12-17
12-90, 12-91
12-79
12-24
First Ludonics
Flashtronics
12-81
12-13
Geleiders
12-78
Habe Post
Nestel
Hobbykit Centre
Hoogh Electronic Components
12-06
12-23
12-84
12-11
Joris Postorder
12-24
Keithley Instruments
Klaasing Electronics
Koning 8 Hartman
12-96
12-23
12-79
12-08
12-24
Meek It
Microsource
12-94
12-09, 12-84
12-22
Pellemans Elektronika
Post Electronics
Prikbord
Reinaert Electronics
van Reysen Elektronika
Rodel Geluidstechniek
Sanyo
Schagen Ingenieurs Bureau
Sciento B.V.
Simco Controls
Sonnenschein
Stichting N.T.S
12-86
12-82
12-100
12-06
12-90, 12-91
12-97
Tekelec Airtronic
Telec
Telemos
Timtronics
Twenthe Radio Service
12-25
12-07
12-93
12-09
12-88, 12-89
Velleman PvbA
Vogel's
Vogelzang
12-80
12-05, 12-11, 12-20, 12-23, 12-24, 12-81, 12-93
12-83, 12-85
Wegwijzer van de Vakhandel

WEKA Uitgeverij
Wersi Orgels
Westerveld Electronika
de Windmolen
12-78
12-19
12-86
12-18
12-98
Ypma Elektronica
12-81
PERSONEELS ADVERTENTIES:
Technische Hogeschool Delft
Telematica
12-12
12-12
MET KEITHLEY METEN BETEKEND:

ALTIJD IETS
MEER!
Model 175 autoranging multirneter.
De volgende generatie digitale
multimeters met een veelvoud van
nieuwe mogelijkheden.
Vergelijk wat Uw instrument kan en
wat ons model 175 biedt:
* mogelijkheid tot 'hullen"
* weerstandbereik: 200 MOhm
* inputimpedantie 1 GOhm
* 10 A stroombereik
digit met een nauwkeurigheid van 0,03%
*
* standaard DCA/DCV ACA ACV OHM en dB
* resolutie van 10 ,u V 10 nA en 10 mOhm
* snelle autoranging
* geheugen voor 100 meetwaarden met diverse
meetsnelheden
* digitale calibratie
* min/max metingen
* TRMS metingen tot 100 kHz
Als optie: *IEEE-488
*batterijvoeding
KEITH LEY
Keithley Instruments B.V.
Postbus 559, Telex 24684

4200 AN Gorinchem Telefoon 01830-25577
12-96
12-20
12-79
12-10
Effectief studeren?
Doe het praktisch!
In cursussen zonder franje met korte studieduur waarin ook de
jongste toepassingen zijn opgenomen georganiseerd in kleine
groepen dus persoonlijke begeleiding met n lesavond per week
in talrijke cursusplaatsen en in bedrijven
Elektronica
Elektrotechniek
Industrile elektronica
Medische elektronica
Industrile elektrotechniek
Automatisering
Informatica
Mechanische technieken
Verwarmings- en
luchtbehandelingstechniek
Hydrauliek en pneumatiek
Sociale vaardigheden
Bedrijfskundige vaardigheden
Praktisch leidinggeven
Computertechniek
Computerorintatie en -introductie Management voor middenkader
Vastleggen en verslaggeven
Computertoepassingen
Computerprogrammatuur
Besturingstechniek
Meet- en regeltechniek
Besturingstechniek
Meet- en regeltechniek
Zend mij uw studiegids met

informatie over alle cursussen.
Naam
Straat
Postcode
Studeer praktisch
Vraag omgaand de nieuwe studiegids met tientallen cursussen en

start binnenkort met uw favoriete
studie.
Erkend door de minister van
onderwijs en wetenschappen bij
beschikking van 7 november 1974,
kenmerk BV0/SF0-129.481.
Plaats
Cursus
Zonder postzegel zenden aan

NTS
Antwoordnummer 4909
DE
1000 TE Amsterdam
_ _J
Stichting Nederlandse
Technische School
Jacob Marisstraat 61
1058 HX Amsterdam
Telefoon (020) 15 72 22
12-97
De Nr. 1 onder onze Digitalen" !

LCD - DIGITALE MULTIMETER
Gechikt voor alle soorten batterijen,

zekerringen en lampjes.
Best. nr. 126144
23.80
Digitale thermometer voor binnen

en buiten (omschakelbaar) voor
themperaturen tussen de min 40 en
de plus 120 gr. C. Inkt. probe met
1 1/2 meter snoer.
Best. nr. 126195
70.90
'GESTABILISEERDE VOEDING
TNG 30
Klein en handig meetinstrument voor
de hobbyist. Inkt. meetsnoeren en
batterijen.
Bestel. nr. 130001
23.50
Regelbare spanning van 3 - 30 V

(traploos) voorzien van een electronische stroombegrenzing bij 1,3 A
tegen kortsluiting en overbelasting.
Rimpelspanning (30V/1,2A): ca.
2mV.
Best. nr. 518409
94.90
GEBRUIK VOOR UW BESTELLING DE ANTWOORDKAART IN DIT BLAD
Als TNG 30 maar nu met stroomregeling tot max. 2,5 A (traploos).

Best. nr. 518425
154.90
advertentie
CTE-2
3 ZONE
ALLE PRIJZEN INCL. BTW
wijsigingen voorbehouden
De CTE-2 alarmcentrale is een 2 groepen alarmcentrale en ,o onAerge rat tin een slagvaste stalen
behuizing. Met de sleutelschakelaar in stand OFF staan de drie groepen uitgeschakeld. In de stand DAY
staat alleen de paniek of anti-sabotagegroep ingeschakeld. Naast de sleutelschakelaar is de centrale
voorzien van een eigen sirene, vijf led-indicatoren, een potentiaalvrij relaiscontact en een laadinrichting
voor een onderhoudsvrije loodaccu.
398,
Passief Infra-Rood detector, op 2-voudige kogelsteunvoet. 14 zones, 28 segmenten t.b.v. enkele en

dubbele detektie. Bereik 12 meter. Deze detector reageert op warmteverplaatsing in een bepaalde ruimte
(dus op het bewegen van mensen).
262,
85,
Buitensirenekast 110x145x105 mm. Staal gemoffeld, met antisabotageschakelaar.

Idem, echter met ingebouwde sirene en opgebouwd flitslicht.
98,
Buitensirenekast 180x200x200 mm. Staal gemoffeld, met antisabotageschakelaar
TE-3
3 ZONE
Centrale met vertraagde (instap), direkt werkende en sabotage/overval groep. Kan een oplaadbare
noodstroom accu in van max. 8 Amp/h. Bevat een automatische acculader van 12 volt, 700 mA.
Alarm geheugen, 5 test/controlelampjes. Mogelijkheid voor sleutelschakelaar buiten of in de centrale.
Normaal open en normaal gesloten circuits. Alarm uitgang van 12 volt en een extra 220 volt, 8 Amp.
relaisuitgang. Uitstap, instap en alarmtijdregeling van 0 tot 3 minuten. Keuzemogelijkheid voor wel of niet
herhalend alarm. Slagvast stalen kast met antisabotageschakelaar. Centrale: 230x285x85 mm.
360,
8,80
Opbouw magneetkontakten leverbaar in diverse uitvoeringen en in bruin of wit.
Loodband, op rol van 50 mtr. in 2 breedtes leverbaar. Wordt op de te beveiligen ruit geplakt en
. het..normaal
aangesloten op
_
gesloten" circuit Wanneer de rui
^^..._ ...,
111.1 U11 WU
het circuit dus verbroken waardoor het alarm wordt geaktiveerd.
Speciale afdeklak voor loodband ook leverbaar.
PLASTIC
BIMBOXES
TIJDETJJKE AANBIEDING
model 1460
afm:100x50x25 (lxbxh)
bij afname 5stuks
per stuk incl.btw.f6,20
ARTIKELNUMMER 3584
CPN 12.50-204 470MHZ

NPN. 28V-2W. 470MHZ
NPN. 289-28. 470MH2
NPN. 12.5V-2.5W. 470,1112.
NPN. 12.50-10W. 470MHZ.
76,00
18,25
18,25
42,30
50,55
FREQUENTIE-TELLER (onderdelen pakket)

Techlis0 gegevens,
ingang n - 214. tot 1CMhz

ingang twee- 154hz tot 1000Mba
gevoeligheid cp bet slechtste punt
beter dan 20mV eff.
vier pcorttijderuelke lOsec. een
meting:elke sec. een zeting:10keer
of 100 keer per seconde een meting.
Kunne wordt automatisch met de poorttijd meegeschakeld.
uitlezing door middel van 8 heldere
led display's 13zm haag (rood)
trugcel en stabilisatie op print
aanwezig (alleen nog een trefo van
12 15volt 0,3A)
namakeurigbeid beter dan 1p10-6
re opwarmen bij 25.0 1x10- /.
81088
BLY89
8FW11
8E495
NPN. 12.58-20W.470MHZ
NPN HP-POWER 158. 175MHZ.13V.
NPN HF-POWER 258. 175MHZ. 13V.
N-CHANNEL JFET.
NPN 30V-30MA 0.38- 200MHZ
78,30
48,00
5040
3,85
0,50
82422-NPN
NPN 250V-0.1A 0.838 60MHZ
AL113
GERMANIUM PNP 100V 6AMP. 10WACI

NPN. 12.50-2A. 10W. 175MHZ.
N-CHANNEL POWER J-FET V.H.F.
NPN. 12.5V. 458 . 175MHZ.
1.20
8.90
49,00
8,40
115,05
ARTIKEL.h12.1725
f 299,00
Kast voor de frekwentieteller

metaal 0,5am dik kleur grijs
gemoffeld, wel even zelf de gaatjes
baren
Artikel.nr.4996
f 32,50
Display raampje om het geheel mooi
af te werken
Venster Artikel.nr.4779 I 9,90
Roodglaasje Art.nr.4782 f 3,15
RUM
01882
BLW89
01890
111.067
BLX68
EL 069
MRF603
P8002
SD1428
KINGDOM KO 615
Di00. LCD multimaterhronsinortmx. Dwr /14ftm 0.010
02m.
30 dijOILCOcIMOry.MMilinputimpin.M0,...0
progn.fionemm.p.4c46.1.0.namen.fmmmm.0.11,
gdfirm,
P=k212.
21% rcrar
DCA 200
mA.0
mA d 0
DU. V 200
MO mV4 40 V-21. VA I,
Wmrnand 200 .11.2 1,04,00 403 m
Mn
tianerij m i-mnatznoci
FL.159,=
""=
LET OP TIJDENS DE MAAND DECEMBER

staan bij ons in de winkel de
demonstratieborden van VELLENAN.
Met bijna alle velleman-kits daarop
aanwezig, dit is werkelijk het bekijken waard bijna alle kits kunt U nu
in werkende staat kamen ZIEN.
Ook gedurende de demonstratie maand
kunt U-bij ons een gratis kleurenposter van velleman kamen afhalen.
KORTING~TING-KORTING-KORTING
Alleen tijdens de maand December
krijgt U op alle Vlleman-kits
die in de winkel zijn afgehaald
10% korting, macht U van ver karen
bel dan even am te vragen of Uw
Kit wel in voorraad is, Want wij
verwachten een enoille belangstelling
dus tot ziens in decerber.
TDA7000 de overbekende philips
kamplete FM-ontvanger in n
I.C. bekend van de elektuur
schakelingen in het jaar 1983
nu voor een speciale prijs
p/s
7,95
5mm RODE LED met een ZEER
hoge lichtopbrengst bij
20mA meer dan 3000ucD
per lOstuks
f 6,50
Welter
Magnastat Soldering Station WTCP-S
PRINTBCORMACHINE STANDAARD
IN EEN ZEER DEGELIJKE UITVOERDE
De geleide assen staan op 8cm
van elkaar en zijn 10mm dik
waardoor torsie zo goed als is
uitgesloten
tijdelijk 59,=
30,00
40,00
39,00
50,00
81831
1000 MHZ
COUNT
printboormachine geschikt voor

boortjes van 0 tot 3mn
10.000 t.p.m.
f 39,00
28V 0LT 175MHZ 15 8ATT OUTPUT 1008

25V 0LT 850MHZ 3.58 ATT SYNC. TV-TRANS.
12.5VOLT 175MH2 28WATT OUTPUT 908
CPN. 12.50-10W. 470MHZ. S0 T-122.
BLY92
81098
NIET GELEZEN
WEL GEMIST
AMSTERDAMS MEEST VOORDELIGE

ELECTRONICA SPECIAALZAAK
MODEL
KD-508
LET OP nieuwste model 1985 van WELLEB

herkenbaar aan de S van wtcp-S
zolang de voorraad strekt incl.btw
f 229,00
De kleinere broer van

de KD615 voor wat betreft
de afmetingen
digit
104
10
.91r. i50
ir
t
:
''
batt.eillgen2
DC: 0-2-20-200-1000 volt
AC: 0-200-500 volt (rms)
li
DC: 0-2-20-200 mktpul.
Kampleet met meetsnoeren R-bereik 0-2K-20K-200Kbeschermtas en batterij
2 Megolan
ELECTRONICS
1
117171151M5 1",EL . 020-32 79,
89,0,9(1,5,9WEL7
El7
,a057-0,9W /03201 Hfi751;5,w,9117
BESTELWIJZE
Per brief met ingesloten eurocheque
groene bankbetaalkaart of een
girobetaalkaart ( pas nummer niet
vergeten ) VERZENDKOSTEN f 6,50
GEEN MINIMUM ORDERBEDRAG
Vooruitbetaling op onze bankrek.
NR. 69.71.10.893 of via postgiro
NR.2922 en dan T.N.11.69.71.10.893
verzendkosten f 6,50
GEEN MINIMUM ORDEMEORM
Telefonisch of per Briefkaart
onder REMBOURS minimum order 750.=
Rembours kosten f 8,75
DRIE ONDER
*
EEN KAP
COMPUTERS
ALARMSYSTEMEN
ELECTRONICA ONDERDELEN
12-99
Prijs: f 3750, excl. BTW

Multifunctionele robotarm met 5 vrijheidsgraden voor research en development, onderwijs en industrile
simulatie
Bewegingen op eenvoudige wijze
vrij programmeerbaar in Basic en
Assembler met een microcomputer
via centronics interface.
6 stappenmotoren, zowel afzonderlijk als tesamen in een gesynchroniseerde aktie aan te sturen.
Voor gratis documentatie over de

robot CS-113 bel of schrijf naar:
Importeur Benelux
Sciento b.v.
Speldenmakerstraat 10c
5232 BG 's-Hertogenbosch
Tel.: 073-424055
Telex: 50766
Vert. Belgi
EDA pvba
Heiken 81, 2180 Kalmthout
Tel.: 03/6669505

Elektuur 254 1984-12

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Elektuur 254 1984-12

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

g

brief DeNieuwsbrief DeNieuwsbrief DeNieuwsbrief DeNieuwsbrief DeNieuwsbrief DeNieuwsbrief

9 verschillende logika families

750 typen ic's, van op-amp tot

Up, ram, rom, eprom. i/o,

Leds: rood, groen en geel, van

Weerstanden van I/aW tot

Ontstoor filters voor stromen

print, dil. reed, hoogvermogen

Schakelaars: van druktoets tot

BNC. UHF, N, SMA, SMB,

Van pijlknop tot spantangknop

Koelementen voor alle

Din audio konnektoren in vele

Steekpluggen in alle diameters en poolaantallen

DIN 41617 konnektoren in alle

Direkt-steek konnektoren voor

LCD's van 31/2 tot 8 digits. in 8.

Led displays van 0,3 tot 1,02

Zekeringen 20 en 32mm, snel

Netvoedingen. laboratoriumen experimenteervoedingen

Epromwissers voor gelijktijdig

Bedrijven: Stuur ons even

Partikulieren: Stuur een

Balieverkoop Tilburg Balieverkoop Utrecht

Lange Juiferstraat 12 -18

Meetapparatuur van thermometers tot signaalgeneratoren

Diskettes voor elke computer

uwsbrief DeNieuwsbrief DeNieuwsbrief DeNieuwsbrief DeNieuwsbrief DeNieuwsbrief De Nieuws

elektuur december 1984

Alternatieve toepassingsmogelijkheden voor de elektronica uit deze "swingende poststukken".

Een elektronische schakeling die geheel past in de kerstsfeer.

Deze schakeling kan in de meeste gangbare nicad-laders worden gebouwd

Een uitstekend ontwerp dat sinussen, driehoeken en blokken produceert.

Een elektronische versie van de welbekende fruit-automaat.

het lek van Elektuur

Knip ze uit en plak ze bij de desbetreffende artikelen.

regelaar voor modelrace-auto's

Een ekonomische spanningsbron met pulsbreedte-regeling voor de modelracebaan.

Een verhaal over de opzet van de nieuwe funktiegenerator.

Een universele schakeling die de fase-aansnijhoek van twee apparaten kan

Wat zou een elektronicus

elektuur december 1984

24e jaargang nr. 12 december 1984

Elektuur B.V., Peter Treckpoelstraat 24, Beek (L)

Redaktie Nederland: P.E.L. Kersemakers (hoofd landgroep),

P. v.d. Linden, G.P. Mc Loughl in,

K. Diedrich, G.H. Nachbar,

Voor Duitsland: Elektor Verlag GmbH, 5133 Gangelt.

Uitgeversmaatschappij Elektuur B.V. - 1984

Wat is een TUN?

halfgeleiders en 'C's hebben

Bij het aangeven van dergelijke

741 i.p.v. /JA 741, LM 741,

BC 107 (-8, -9), BC 147 (-8, -9),

BC 177 (-8, -9), BC 157 (-8, -9),

Een paar voorbeelden:

ontwerpen bevat een printlayout. De meeste printen

Technische vragen welke

Iedere belangrijke wijziging,

elektuur december 1984

Zeker niet bij multimeters!

Kwaliteit heeft zijn prijs natuurlijk,

Bij die laatste groep hoort Dynatek van