Wachlarzownica
rodzaj roślin / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Wachlarzownica[5], likuala[6] (Licuala Wurmb) – rodzaj roślin z rodziny arekowatych, czyli palm (Arecaceae). Obejmuje co najmniej 167 gatunków[4]. W niektórych ujęciach[7] włączanych jest tu kilkanaście gatunków z rodzaju Lanonia, w innych są one wyłączane[4][8]. Rośliny te występują w południowo-wschodniej Azji i zachodniej Oceanii – od północno-wschodnich Indii, Bhutanu i południowo-wschodnich Chin po Queensland, Nową Gwineę i Vanuatu[4][7][9]. Największe zróżnicowanie gatunkowe rodzaju jest na Półwyspie Malajskim, Borneo i Nowej Gwinei[10]. Rosną w nizinnych i górskich lasach deszczowych[9], z reguły jako rośliny podszytowe, czasem w lasach bagiennych (L. paludosa), od strony lądowej w namorzynach (L. spinosa)[11] i w formacjach zaroślowych wrzosowiskopodobnych[5].
Licuala spinosa | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
wachlarzownica | ||
Nazwa systematyczna | |||
Licuala Wurmb Verh. Batav. Genootsch. Kunsten 2: 469 (1780)[3][4] | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
L. spinosa F. von Wurmb[3] | |||
Synonimy | |||
| |||
| |||
|
Palmy te należą do łatwo rozpoznawalnych ze względu na okrągłe w zarysie blaszki liściowe, zwykle podzielone na wachlarzowate lub równowąskie łatki składające się z różnej liczby segmentów[11] (przy czym jednak identyfikacja gatunków w obrębie rodzaju już łatwa nie jest – wymaga często szczegółowej analizy budowy organów generatywnych)[9].
Liczne gatunki są popularnymi roślinami ozdobnymi w tropikach (zwłaszcza wachlarzownica wyniosła, ciernista[5][6], L. peltata[6]). Liście wachlarzownic wykorzystywane są przy paleniu opium[8], do zawijania żywności[11], pędy służą do wyrobu lasek do chodzenia[8], uchwytów narzędzi (L. bracteata)[9], a w przypadku większych kłodzin – bywają wykorzystywane jako słupy do konstrukcji palisadowych[11]. Liście wykorzystywane są do wyplatania kapeluszy lub wykonywania okryć głowy chroniących przed deszczem (np. L. centralis, L. radula, L. robinsoniana), wykonywania innych okryć przeciwdeszczowych (np. L. hainanensis, L. spinosa, L. paludosa)[9] oraz krycia dachów[11]. Rdzenie pędów i ich młode wierzchołki są jadalne[11].
Nazwa rodzajowa jest zlatynizowaną nazwą tych palm stosowaną na Celebes[9].